eu georgia final report media freedom nov 2009 geo

48
1 Disclaimer The contents of this publication are the sole responsibility of the authors and can in no way be taken to reflect the views of the European Union. Disclaimer am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris The contents of this publication are the sole responsibility of the authors and can in no way be taken to reflect the views of the European Union. evrokavSiri evrokavSiri evrokavSiri evrokavSiri – saqarTvelo saqarTvelo saqarTvelo saqarTvelo samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis uflebebis Temaze uflebebis Temaze uflebebis Temaze uflebebis Temaze mediis Tavisufleba mediis Tavisufleba mediis Tavisufleba mediis Tavisufleba Tbilisi, 10-11 noemberi 2009 saboloo angariSi saboloo angariSi saboloo angariSi saboloo angariSi 200 200 200 2009 9 9 9 wlis wlis wlis wlis noemberi noemberi noemberi noemberi xelSekruleba xelSekruleba xelSekruleba xelSekruleba n°2009/218350 evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis seminari dafinansebulia evrokavSiris mier seminaris organizatoria “Cecoforma”

Upload: giga-pacho

Post on 14-Sep-2014

328 views

Category:

Documents


8 download

TRANSCRIPT

Page 1: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

1

Disclaimer The contents of this publication are the sole responsibility of the authors and can in no way be taken to reflect the views of the European Union.

Disclaimer am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris am gamocemis Sinaarsi aris The contents of this publication are the sole responsibility of the authors and can in no way be taken to reflect the views of the European Union.

EEEE

evrokavSiri evrokavSiri evrokavSiri evrokavSiri –––– saqarTvelosaqarTvelosaqarTvelosaqarTvelo

samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis uflebebis Temazeuflebebis Temazeuflebebis Temazeuflebebis Temaze

mediis Tavisuflebamediis Tavisuflebamediis Tavisuflebamediis Tavisufleba

Tbilisi, 10-11 noemberi 2009

saboloo angariSisaboloo angariSisaboloo angariSisaboloo angariSi 2002002002009 9 9 9 wliswliswliswlis noemberi noemberi noemberi noemberi

xelSekrulebaxelSekrulebaxelSekrulebaxelSekruleba n°2009/218350

evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvisevropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvisevropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvisevropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis

seminari dafinansebulia

evrokavSiris mier

seminaris organizatoria

“Cecoforma”

Page 2: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

SeniSvna გამოცემის შინაარსზე პასუხისმგებლობა ავტორებს ეკისრება. გამოცემა

არ გამოხატავს ევროკავშირის შეხედულებებს.

Page 3: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

evropuli instrumenti demokratiisa da adamianis uflebebisTvis

evrokavSiri - saqarTvelo

samoqalaqo sazogadoebis seminari adamianis uflebebis Temaze

mediis Tavisuflebamediis Tavisuflebamediis Tavisuflebamediis Tavisufleba

saboloo angariSi 2009 wlis noemberi

Page 4: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

s a r C e v is a r C e v is a r C e v is a r C e v i

reziumereziumereziumereziume ................................................................................................................................... 5

rekomendaciebirekomendaciebirekomendaciebirekomendaciebi .................................................................................................................. 9

saqarTvelos xelisuflebassaqarTvelos xelisuflebassaqarTvelos xelisuflebassaqarTvelos xelisuflebas ................................................................................................ 9

saerTaSoriso Tanamegobrobas, maT Soris evrokavSirssaerTaSoriso Tanamegobrobas, maT Soris evrokavSirssaerTaSoriso Tanamegobrobas, maT Soris evrokavSirssaerTaSoriso Tanamegobrobas, maT Soris evrokavSirs da mediasda mediasda mediasda medias ......... 11

Sesavali da ZiriTadi informacia seminaris SesaxebSesavali da ZiriTadi informacia seminaris SesaxebSesavali da ZiriTadi informacia seminaris SesaxebSesavali da ZiriTadi informacia seminaris Sesaxeb .............................. 13

adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze gamagamagamagamarrrrTuliTuliTuliTuli samoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebis seminaris mizania:seminaris mizania:seminaris mizania:seminaris mizania: ............................................................................................................. 14

SesavaliSesavaliSesavaliSesavali............................................................................................................................... 15

I sesia: eleqtronuli media saqarTveloSiI sesia: eleqtronuli media saqarTveloSiI sesia: eleqtronuli media saqarTveloSiI sesia: eleqtronuli media saqarTveloSi .................................................... 17

I sesia I sesia I sesia I sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia ...................................................................................................................... 20

II sesia: saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeliII sesia: saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeliII sesia: saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeliII sesia: saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli .................................... 22

II sesia II sesia II sesia II sesia –––– diskusiadiskusiadiskusiadiskusia .................................................................................................................... 25

III sesia: informacIII sesia: informacIII sesia: informacIII sesia: informaciis mopovebisa da gavrcelebis ufleba; media iis mopovebisa da gavrcelebis ufleba; media iis mopovebisa da gavrcelebis ufleba; media iis mopovebisa da gavrcelebis ufleba; media

kanonmdebloba da praqtikakanonmdebloba da praqtikakanonmdebloba da praqtikakanonmdebloba da praqtika ..................................................................................... 27

III sesia III sesia III sesia III sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia ................................................................................................................... 30

IV sesia IV sesia IV sesia IV sesia ---- profesionalizmi da profesionalizmi da profesionalizmi da profesionalizmi da TviTregulirebaTviTregulirebaTviTregulirebaTviTregulireba ....................................... 32

IV sesia IV sesia IV sesia IV sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia ................................................................................................................... 36

sesia V: media rogorc biznesisesia V: media rogorc biznesisesia V: media rogorc biznesisesia V: media rogorc biznesi .............................................................................. 38

sesia V sesia V sesia V sesia V ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia .................................................................................................................... 43

VI sesia: mediis Tavisufleba da demokratiaVI sesia: mediis Tavisufleba da demokratiaVI sesia: mediis Tavisufleba da demokratiaVI sesia: mediis Tavisufleba da demokratia ................................................ 44

VI sesia VI sesia VI sesia VI sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia ................................................................................................................... 46

Semajamebeli sesiaSemajamebeli sesiaSemajamebeli sesiaSemajamebeli sesia ........................................................................................................ 48

Page 5: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

5

reziume

2008 wels evrokavSirma da saqarTvelom miaRwies SeTanxmebas adamianis uflebebis Sesaxeb dialogis dawyebasTan dakavSirebiT. dialogis pirveli raundi 2009 wlis 28 aprils TbilisSi gaimarTa. mxareebi SeTanxmdnen, gaemarTaT adamianis uflebebisadmi miZRvnili seminari samoqalaqo sazogadoebis monawileobiT. gadawyda seminari 2009 wlis dekemberSi briuselSi dagegmil adamianis uflebebis Sesaxeb dialogis meore raundamde Catarebuliyo. mxareebi SeTanxmdnen, rom seminari mieZRvneboda mediis Tavisuflebisa da iZulebiT gadaadgilebul pirTa sakiTxebs. SeTanxmebis safuZvelze, 2009 wlis 10-11 noembers evrokavSirma TbilisSi ordRiani seminari Caatara mediis Tavisuflebis Temaze samoqalaqo sazogadoebis monawileobiT. seminars qarTveli da ucxoeli Jurnalistebi, mkvlevarebi, adamianis uflebaTa damcvelebi, samoqalaqo sazogadoebis da mTavrobis warmomadgenlebi daeswrnen. seminarSi 120-mde adamiani monawileobda, maT Soris 68 qarTveli Jurnalisti da samoqalaqo wreebis warmomadgeneli, 23 saerTaSoriso eqsperti, 22 saqarTvelos mTavrobis warmomadgeneli, aseve diplomatiuri da donori organizaciebis warmomadgenlebi. monawileTa raodenobam da seminaris sesiebze daswrebam mniSvnelovnad gadaaWarba organizatorTa molodins, rac metyvelebs qarTuli sazogadoebis da xelisuflebis did interesze seminaris mimarT. seminari Catarda 6 sesiad. yoveli sesiiT gaTvaliswinebuli iyo ori an sami ZiriTadi moxseneba, eqspertebis komentarebi, diskusia da rekomendaciebis SemuSaveba. seminaris monawileebi Semdeg Temebs Seexnen: eleqtronuli media saqarTveloSi, saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli, informaciis mopovebis da gavrcelebis ufleba da media kanonmdebloba da praqtika, profesionalizmi da TviTregulireba, media, rogorc biznesi, mediis Tavisufleba da demokratia. seminarze warmoadgines evraziis partniorobis fondis kavkasiis kvleviTi resursebis centris mier Catarebuli saqarTvelos mediis siRrmiseuli kvlevis Sedegebi. kvleva evrokavSirma daafinansa seminarze warsadgenad. kvlevam aCvena, rom saqarTveloSi media aqtiuria da kanonmdebloba liberaluri. beWduri mediiT da radios saSualebiT, aseve televiziiT TbilisSi azrTa farTo speqtria warmodgenili. Tumca media, imis magivrad, rom imoqmedos rogorc informaciis damoukidebelma mimwodebelma, xSirad aRqmulia, rogorc mikerZoebuli da ama Tu im politikuri jgufis interesTa gamtarebeli. kvleva askvnis, rom polarizebuli telesivrce da mediamflobelTa saredaqcio sakiTxebSi Careva qarTuli mediis ori yvelaze damaxasiaTebeli niSania. konferenciam ganixila presis TavisuflebasTan dakavSirebuli sakiTxebi da sazogadoebisTvis mniSvnelovani sxva Temebi. dRis

Page 6: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

6

wesrigSi Semavali sakiTxebi daigegma qarTvel momxseneblebTan da mediis sxva warmomadgenlebTan konsultaciis Sedegad. monawileebma aRniSnes, rom qarTul mediaSi, gansakuTrebiT TbilisSi, pluralizmi arsebobs, magram eleqtronuli media polarizebulia da politizirebuli; telekompaniebi mTavrobis an opoziciis momxreebad aRiqmebian. marTalia mayurebels dRes sxvadasxva azrisa da siaxlis gacnobis saSualeba aqvs kritikuli gansjiT poziciis Camosayalibeblad, informacia xSirad urTierTgamomricxavi da araadeqvaturia. monawileTa azriT, sainformacio samsaxurebis saredaqcio damoukidebloba Zalian SezRudulia da movlenebis gaSuqeba mediamflobelebis Sexedulebebzea mniSvnelovnad damokidebuli. aqedan gamomdinare, mniSvnelovania mediamflobeblis Sesaxeb informaciis Riaoba, raTa telemayureblebma gaiTvaliswinon araobieqturobis albaToba. monawileebma aRniSnes moqmedi kanonmdeblobisa da praqtikis sisuste mediamflobelebis Sesaxeb informaciis sajaroobis uzrunvelyofaSi. amasTan dakavSirebiT, seminaris monawileebma vrclad ganixiles saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis saqmianoba. komisiis warmomadgenlis mier warmodgenili detaluri angariSis da ganmartebebis miuxedavad regulirebis procesTan dakavSirebiT, seminaris monawileebma aRniSnes, rom komisiis saqmianoba licenzirebisa da regulirebis sxva sferoebSi bevrad ufro gamWvirvale unda iyos. komisiis veb-gverdi unda moicavdes srul informacias mediamflobelebis Sesaxeb da sxva mniSvnelovan informacias. ucxoelma eqspertebma aRniSnes, rom mniSvnelovania eleqtronul mediaSi faqtebze dafuZnebuli, eTikuri da damoukidebeli Jurnalistikis standartebis dacva; JurnalistTa damoukideblobis uzrunvelyofis mizniT profesiuli kavSirebis Seqmna; mediamflobelTa Sesaxeb informaciis Riaoba; mediis regularuli monitoringi. eqspertTa rekomendaciiT, saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisia licenziebis procesSi teqnikuri aspeqtebiT unda Semoifarglos. seminaris monawileebma aRniSnes saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis mniSvnelovani roli xarisxiani Jurnalistikis standartebis damkvidrebaSi. samoqalaqo sazogadoebisTvis sakvanZo sakiTxebad rCeba saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWos dakompleqtebis wesi da sabWos ufleba-movaleobebi. monawileebma aRniSnes, rom sameTvalyureo sabWo yovelgvari politikuri da korporatiuli interesebisgan damoukidebeli unda iyos da rom sabWos dakompleqtebis wesi gadaxedvas da daxvewas saWiroebs. Tavisuflebis institutis xelmZRvanelis levan ramiSvilis azriT, unda Seiqmnas komisia, romelic sameTvalyureo sabWos wevrobis kandidatTa mokle sias Seadgens. misi TqmiT, unda aseve gadaixedos saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis koncefcia. monawileebma aRniSnes, rom saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis damoukideblobis kidev erTi garantiaa dafinansebis Zveli wesis aRdgena, romlis mixedviT mauwyebeli mTliani Sida produqtis 0.15 procentis odenobis

Page 7: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

7

dafinansebas iRebda. rogorc kavkasiis kvleviTi resursebis centris kvlevam gamoavlina, saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebels mokrZalebuli reitingi aqvs da sazogadoeba mis misias naklebad icnobs. monawileebma urCies mauwyebels farTo sazogadoebas ukeTesad gaacnos organizaciis misia da samoqmedo gegma da SeimuSaos sazogadoebis winaSe angariSgebis meqanizmebi. samoqalaqo sazogadoebis yuradRebis centrSia informaciis mopovebisa da gavrcelebis ufleba. es ufleba efuZneba kanonmdeblobas, romelic monawileTa mier liberalurad da dadebiTad Sefasda, da aseve sasamarTlo praqtikas, romelic bevri monawilis azriT problemuria. aRiniSna, rom informaciis TavisuflebasTan dakavSirebuli saqmeebis ganxilvisas sasamarTlo naklebad eyrdnoba evropul precedentul samarTals; met yuradRebas uTmobs procedurul, vidre konceptualur sakiTxebs; kanonmdebloba dasaxvewia da detalizebas saWiroebs interpretaciis gasaadvileblad. regionebis Jurnalistebma da mediamflobelebma centraluri da adgilobrivi xelisuflebis pres-samsaxurebi gaakritikes sajaro informaciis moTxovnebis ugulebelyofisTvis. aRiniSna, rom kanonmdebloba Sesavsebia damatebiTi meqamizmebiT, romlebic Jurnalistebis mier sajaro informaciis droulad miRebas uzrunvelyofs. eqstremaluri Jurnalistikis centris xelmZRvanelma oleg panfilovma aRniSna, rom Jurnalistebs sakuTari uflebebis ukeT gamosayeneblad samarTleblivi ganaTleba da treningi sWirdebaT. mediaprofesionalizmTan dakavSirebiT, monawileebma (da gansakuTrebiT akademiuri programebis xelmZRvanelebma) xazgasmiT aRniSnes, rom mis safuZvels uwyveti ganaTleba da treningi warmoadgens. akademiuri programebis xelmZRvanelebma aRniSnes, rom Zalian rTulia xarisxiani programebis ganxorcieleba qvelmoqmedTa da donori organizaciebis mier ganaTlebis mxardaWeris gareSe. maT xazi gausves Jurnalistikis skolebis rols profesiuli Rirebulebebis da standartebis damkvidrebaSi da unar-Cvevebis gaumjobesebaSi. amasTan dakavSirebiT, wamoiWra trening - centris Seqmnis idea, romelic mediaprofesionalebis moTxovnebze iqneba orientirebuli. regionuli mediis warmomadgenlebis azriT, regionebSi profesiuli da akademiuri programebis simcirea. “doiCe vele- akademis” (Deutsche Welle - Akademie) warmomadgenelma patrik leuSma aRniSna, rom saWiroa mediamflobelebTan muSaoba, raTa maT gaiazron xarisxiani Jurnalistikis momgebianoba grZelvadian perspeqtivaSi. monawileebma aRniSnes, rom TviTregulireba amaRlebs Jurnalistur profesionalizms, da rom saWiroa warsuli gamocdilebis gaTvaliswineba sicoclisunariani TviTregulirebis meqamizmebis asamoqmedeblad. Jurnalisturi solidarobis gaRrmaveba da profesiuli kavSiris Seqmna aucileblobad iqna miCneuli. mediis, rogorc biznesis ganviTareba monawileTa gansakuTrebuli SeSfoTebis sagani aRmoCnda. momxseneblebma da monawileebma aRniSnes, rom mediis sicocxlisunarian biznesad Camoyalibebis gareSe SeuZlebelia misi damoukideblobis maRali xarisxis miRweva.

Page 8: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

8

amavdroulad, mxolod Tavisufali bazari ar aris presis mdgradobis garantia. aRiniSna, rom sareklamo bazari iseve politizirebulia, rogorc media, da politikuri dapirispirebis gavlenis qveS imyofeba. ucxoelma eqspertebma warmoadgines mediabiznesis ganviTarebisken mimarTuli konkretuli iniciativebi, rogorebicaa sagadasaxado SeRavaTebi da sagadasaxado Semosavlebis bazaze mediis mxardaWeris fondis Seqmna. bolo sesiaze Sedga demokratiul sazogadoebaSi mediis rolis konceptualuri ganxilva. momxseneblebi da monawileebi Seexnen iseT Temebs, rogorebicaa Jurnalistikis cvalebadi roli gardamaval sazogadoebebSi, saqarTvelos presis Tavisuflebis xarisxis gansazRvra globalur da regionul konteqstSi, sazogadoebrivi institutebis, rogoricaa saxalxo damcvelis ofisi, roli presis Tavisuflebis dacvaSi. aRiniSna, rom saqarTvelo udaod yvelaze Tavisufali qveyanaa kavkasiis regionSi daYerT-erTi yvelaze Tavisufali post-sabWoTa sivrceSi. Tumca man miznad unda daisaxos presis Tavisuflebis imgvari xarisxis miRweva, rogoric dasavluri mediisTvisaa xelmisawvdomi. seminaris bolos, monawileebs daurigdaT saboloo rekomendaciebis proeqti, romelic seminarze warmodgenili moxsenebebis da komentarebis safuZvelze SemuSavda. monawileebma ganixiles proeqti, Seitanes cvlilebebi da daamtkices evrokomisiisTvis warsadgenad.

Page 9: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

9

rekomendaciebirekomendaciebirekomendaciebirekomendaciebi

saqarTvelos xelisuflebas

gamWvirvalobis principebidan gamomdinare, xelisgamWvirvalobis principebidan gamomdinare, xelisgamWvirvalobis principebidan gamomdinare, xelisgamWvirvalobis principebidan gamomdinare, xelisuflebis mier:uflebis mier:uflebis mier:uflebis mier: - gadaixedos kanonmdebloba, raTa aRkveTil iqnas mediasaSualebebis

pirdapiri da arapirdapiri monopoluri mflobeloba. arcerTi mflobeli ar unda flobdes wils sxva kompaniebSi mesame piris meSveobiT;

- Setanil iqnas cvlilebebi finansTa ministris 2008 wlis 8 maisis brZanebaSi, romelic asaidumloebs komerciuli erTeulebis mflobelTa vinaobas. mieniWos am gadawyvetilebas ukuZala 2008 wlis 8 maisamde;

- informacia eleqtronuli da beWduri mediis mflobelTa Sesaxeb gaxdes sajaro da xelmisawvdomi yvela moqalaqisTvis;

- gadaixedos saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis dakompleqtebis wesi, raTa Tavidan acilebul iqnas potenciuri interesTa konfliqti, aseve, korporatiuli da politikuri interesebi;

- saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis funqciebi Semoifarglos licenzirebis teqnikuri da ara Sinaarsobrivi (kontenti) aspeqtebiT;

- saqarTvelos komunikaciebis erovnulma komisiam Sekribos, gaaanalizos da gamoaqveynos informacia samauwyeblo da gamavrcelebeli kompaniebis Sesaxeb;

- moixsnas dausabuTebeli SezRudva licenziebis gacemasTan dakavSirebiT;

- SemuSavdes meqanizmi saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis angariSvaldebulebis da gadawyvetilebebis miRebis procesis gamWvirvalobis uzrunvelsayofad; da

- saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis mier cifrul mauwyeblobaze gadasvlis procesi warimarTos sajarod da gamWvirvaled da sazogadoebis sruli informirebiT da monawileobiT.

zogad samarTlebliv sakiTxebTan dakavSirebiT:zogad samarTlebliv sakiTxebTan dakavSirebiT:zogad samarTlebliv sakiTxebTan dakavSirebiT:zogad samarTlebliv sakiTxebTan dakavSirebiT: - xelisuflebam uzrunvelyos, rom informaciis Tavisuflebisa da

xelmisawvdomobis saqmeebTan mimarTebaSi sasamarTlo xelisuflebam gadawyvetilebebi miiRos evropul precedentul samarTalze dayrdnobiT, raTa informaciis gasaidumloebisas sasamarTlo gadawyvetilebebi ar Semoifarglos mxolod proceduruli sakiTxebis sisworis dacviT, aramed ganxilul iqnas gasaidumloebuli informaciis Sinaarsobrivi sakiTxebi;

- sasamarTloebSi daSvebul iqnas tele da foto gadaRebebi; - kanonmdeblobaSi Setanil iqnas Sesabamisi cvlilebebi, raTa

gaumjobesdes Jurnalistebis wyaroebisa da mamxileblebis samarTleblivi dacva;

Page 10: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

10

- kanonmdeblobaSi Setanil iqnas Sesabamisi cvlilebebi, raTa damkvidrdes must-carry (“mast qeri”) wesi media kontentis gavrcelebasTan mimarTebaSi.

informaciis xelmisawvdomobaTan dakavSirebiT:informaciis xelmisawvdomobaTan dakavSirebiT:informaciis xelmisawvdomobaTan dakavSirebiT:informaciis xelmisawvdomobaTan dakavSirebiT:

- samTavrobo presis samsaxurebis funqciebi unda zedmiwevniT zustad ganisazRvros da moxdes am funqciebis ganuxreli Sesruleba;

- sajaro organizaciebSi Seiqmnas monacemTa bazebi, romelic xelmisawvdomi iqneba farTo sazogadoebisTvis;

- xelisuflebam Seqmnas meqanizmebi, raTa dawesdes sajaro organizaciebis mier mniSvnelovani informaciis proaqtiuli gamoqveynebis praqtika, maT Soris organizaciebis vebgverdebze;

- Seicvalos akreditaciis arsebuli praqtika, romelic zRudavs JurnalistTa Tanaswori saqmianobis SesaZleblobas;

- saqarTvelos parlamentma da finansTa saministrom gamoacxados finansuri amnistia Zveli davalianebebis mimarT, romlebic regionul telekompaniebs daugrovdaT;

- saqarTvelos saarCevno kanonSi Sevides cvlilebebi da aRar CaiTvalos savaldebulod regionuli mauwyeblebis mier ufaso saeTero drois gamoyofa saarCevno subieqtebisTvis;

- Seiqmnas administraciuli pasuxismgeblobis meqanizmi sajaro informaciis gaucemlobaze an vadebis darRvevaze.

saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebelTan dakavSirebiT:saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebelTan dakavSirebiT:saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebelTan dakavSirebiT:saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebelTan dakavSirebiT: - aRdges dafinansebis Zveli wesi, romelic gulisxmobs mSp-s 0.15

procentiT saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis dafinansebas; - SemuSavdes detaluri regulaciebi, romlebic saqarTvelos

sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWos muSaobas gansazRvravs;

- saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWos dakompleqtebis konkursi gaxdes gamWvirvale – Seiqmnas specialuri komisia, romelic Seadgens kandidatTa mokle sias, rac dRes prezidentis prerogativaa;

- saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWo dakompleqtdes sazogadoebis damoukidebeli warmomadgenlebiT;

- politikuri partiebi ar unda Caerion saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWos dakompleqtebaSi;

- saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWom SeimuSaos konkretuli kriteriumebi saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis generaluri direqtoris SesarCevad;

- ganxorcieldes sakanonmdeblobo cvlilebebi, romlebic sajaros gaxdis yvela tipis informacias sajaro moxeleebis Sesaxeb, maT Soris informacias maTi xelfasis Sesaxeb;

- gadaixedos saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis koncefcia; - gamartivdes procesi, romlis mizania sazogadoebrivi SeTanxmeba

saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis miznebsa da funqiebze da sazogadoebrivi interesis gansazRvra; da

Page 11: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

11

- gavrceldes saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis kodeqsi da samoqmedo wesebi sazogadoebaSi, raTa sazogadoebis yovel wevrs saSualeba ganixilos saprogramo miznebi da praqtika.

media bizmedia bizmedia bizmedia biznesTan dakavSirebiT:nesTan dakavSirebiT:nesTan dakavSirebiT:nesTan dakavSirebiT: - xeli Seewyos saqarTvelos regionebSi gamomcemlobisa da

gavrcelebis infrastruqturis Seqmnas; - saqarTvelos kanonmdebloba arasamTvrobo aramomgebiani

organizaciebis Sesaxeb miesadagos media organizaciebis muSaobas, raTa maTESeZlon grantebis mozidva, rac maT saredaqcio damoukideblobas gazrdis;

- ganxorcieldes sareklamo bazris damoukidebli auditi SesaZlo monopoliuri mflobelobis (mediis da sareklamo kompaniebis) gamosavlenad; da

- daxmareba gaewios mediis ganaTlebisa da profesiuli momzadebisken mimarTul Zalisxmevas.

saerTaSoriso Tanamegobrobas, maT Soris evrokavSirs da

medias

biznesisa da ganaTlebis sakiTxebTan dakavSirebiT, saerTaSoriso biznesisa da ganaTlebis sakiTxebTan dakavSirebiT, saerTaSoriso biznesisa da ganaTlebis sakiTxebTan dakavSirebiT, saerTaSoriso biznesisa da ganaTlebis sakiTxebTan dakavSirebiT, saerTaSoriso organizaciebma da mediam: organizaciebma da mediam: organizaciebma da mediam: organizaciebma da mediam: - xeli See\uwyos mediis kvlevas, maT Soris marketingul kvlevas, da

xelmisawvdomi gaxados regionuli media organizaciebisTvis; - Seqmnas media monitoringis mudmivmoqmedi, Zlieri sistema, rogorc

xarisxobrivi, ise raodenobrivi kvlevebis formiT; - regionuli mediisTvis xelmisawvdomi gaxdes treningebi media

menejmentis sakiTxebSi; - mediam Seqmnas tiraJis auditis meqanizmi; - Seiqmnas media monitoringis meqanizmi; - gagrZeldes akademiuri Jurnalisturi programebis daxmareba, maT

Soris regionebSi. Jurnalisturi fakultetebi gadaiqces Jurnalisturi Rirebulebebis da standartebis kerebad, rogorc studentebisTvis, ise profesionalebisTvis;

- daxmareba gaewios media organizaciebs axali mediis danergvis kuTxiT;

- xelmisawvdomi gaxdes Jurnalisturi ganaTlebis mniSvnelovani resursebi – saxelmZRvaneloebi, monacemTa bazebi, meTodologia, saerTaSoriso kavSirebi – maT Soris regionebSi;

- daxmareba gaewios Jurnalistur fakultetebs, vinaidan ganaTlebis dotaciis tradiciuli sistema individualuri da korporatiuli qvelmoqmedebis formiT saqarTveloSi ar moqmedebs;

- Seiqmnas mudmivmoqmedi trening centrebi, maT Soris regionebSi, romlebic profesional Jurnalistebs moemsaxureba;

- Seiqmnas sakonsultacio samsaxurebi media mflobelebisTvis; - mediam Seqmnas TviTregulirebis Zlieri meqanizmi da Jurnalisturi

profesiuli kavSiri;

Page 12: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

12

- gaZlierdes Jurnalistebis momzadeba, raTa maT SeZlon samarTleblivi dacvis meqanizmebis srulad gamoyeneba.

Page 13: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

13

Sesavali da ZiriTadi informacia seminaris Sesaxeb

1. adamianis uflebebi erT-erTi is qvakuTxedia, romelsac

evrokavSirisa da saqarTvelos Soris urTierToba emyareba. ,,SeTanxmeba evrokavSirisa da saqarTvelos Soris partniorobisa da TanamSromlobis Sesaxeb~ , romelic 1996 wels gaformda da 1999 wels Sevida ZalaSi, demokratias, saerTaSoriso samarTals, adamianis uflebebsa da sabazro ekonomikis principebs evrokavSirsa da saqarTvelos Soris urTierTobis aucilebel Semadgenel nawilebad miiCnevs.

2. evrokavSirsa da saqarTvelos Soris adamianis uflebebis Sesaxeb

diskusia ,,evropis samezoblo politikis~ CarCoSi mimdinareobs, romelsac saqarTvelo 2004 wels SeuerTda. 2006 wlis 14 noembers saqarTvelom ,,evropis samezoblo politikis samoqmedo gegmaSi~ asaxuli prioritetebi aRiara.

3. 2008 wels evrokavSiri da saqarTvelo SeTanxmdnen, rom weliwadSi

orjer gaimarTeboda dialogi adamianis uflebebis Sesaxeb. dialogis pirveli raundi 2009 wlis 28 aprils TbilisSi gaimarTa. dialogis msvlelobisas mxareebma sasamarTlo sistemis reforma, adamianis uflebebTan dakavSirebuli erovnuli kanonmdeblobis aRsruleba, patimarTa uflebebi, gaerTianebis da Sekrebis Tavisufleba, religiis Tavisufleba, gamoxatvisa da mediis Tavisufleba, iZulebiT gadaadgilebul pirTa dacva da 2008 wlis agvistos omis Semdgomi humanitaruli situacia ganixiles.

4. mxareebi SeTanxmdnen, gaemarTaT adamianis uflebebisadmi miZRvnili

seminari samoqalaqo sazogadoebis monawileobiT. gadawyda seminari 2009 wlis noember-dekemberSi briuselSi dagegmil adamianis uflebebis Sesaxeb dialogis meore raundamde TbilisSi Catarebuliyo. mxareebi SeTanxmdnen, rom seminari mieZRvneboda mediis Tavisuflebisa da iZulebiT gadaadgilebul pirTa sakiTxebs.

5. seminaris mizans warmoadgens evrokavSirisa da saqarTvelos

adamianis uflebaTa oficialuri dialogis gamdidreba samoqalaqo sazogadoebaSi Ria diskusiis Sedegad miRebuli rekomendaciebiT. seminari saSualebas aZlevs evropisa da saqarTvelos samoqalaqo da samecniero sazogadoebisa da mTavrobis warmomadgenlebs CaerTon diskusiaSi da ganixilon adamianTa uflebebi da maTi dacva.

Page 14: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

14

adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze adamianis uflebebis Temaze gamagamagamagamarrrrTuliTuliTuliTuli samoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebissamoqalaqo sazogadoebis seminaris mizania:seminaris mizania:seminaris mizania:seminaris mizania: • saSualeba misces samecniero da samoqalaqo sazogadoebis

warmomadgenlebs oficialuri dialogis dRis wesrigi gaamdidron sakuTari mosazrebebiT, romlebic konstruqciul diskusiaSi gamoiTqmeba;

• gaafarTovos adamianis uflebaTa Sesaxeb oficialuri dialogi axali formatiT, romelSic eqspertebi evropisa da saqarTvelos samecniero da arasamTavrobo wreebidan Ria, profesiul diskusias warmarTaven da SeimuSaveben rekomendaciebs samomavlo reformebTan dakavSirebiT saerTaSoriso standartebsa da warmatebul praqtikaze dayrdnobiT;

• samecniero da samoqalaqo sazogadoebis warmomadgenlebs gaacnos saeqsperto analizis Sedegebi im sferoebis Sesaxeb, romlebSic SesaZlebelia adamianis uflebaTa saerTaSoriso standartebisa da evrokavSiris praqtikis danergva saqarTveloSi.

seminari Sedgeboda ori nawilisgan: seminari Sedgeboda ori nawilisgan: seminari Sedgeboda ori nawilisgan: seminari Sedgeboda ori nawilisgan: 1. pirveli ori dRis ganmavlobaSi monawileTa da spikerTa pirvelma

jgufma ganixila mediis TavisuflebasTan dakavSirebuli sakiTxebi; 2. mesame damasrulebel dRes monawileTa da spikerTa meore jgufma

ganixila iZulebiT gadaadgilebul pirebTan dakavSirebuli sakiTxebi.E

es moxseneba warmoadgens seminarze warmodgenili moxsenebebisa da monawileTa diskusiebis Semajamebel angariSs. aqve warmodgenilia samoqalaqo sazogadoebis wevrebis mier SemuSavebuli rekomendaciebi. danarTSi mocemulia moxsenebebi, romlebic ZiriTadma momxseneblebma warmoadgines da werilobiT miawodes organizatorebs. danarTi aseve Seicavs seminarTan dakavSirebul sxva masalebs, maT Soris seminaris ganrigs, koncefcias da monawileTa sias.

Page 15: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

15

SesavaliSesavaliSesavaliSesavali

pirveli dRe, samSabaTi, 10 noemberi 2009 welipirveli dRe, samSabaTi, 10 noemberi 2009 welipirveli dRe, samSabaTi, 10 noemberi 2009 welipirveli dRe, samSabaTi, 10 noemberi 2009 weli seminari gaxsna saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis Jurnalistikisa da media menejmentis kavkasiuri skolis dekanma maia maia maia maia miqaSaviZemmiqaSaviZemmiqaSaviZemmiqaSaviZem. is miesalma damswre sazogadoebas da Camoayaliba seminaris miznebi. saqarTveloSi evrokomisiis warmomadgenlobis politikuri mrCeveli fransua masuliefransua masuliefransua masuliefransua masulie monawileebs warmomadgenlobis xelmZRvanelis, elC per eklundis saxeliT miesalma da nayofieri Sexvedra usurva. man xazi gausva saqarTvelosa da evrokavSirs Soris evropis samezoblo politikis farglebSi mimdinare adamianis uflebebis Sesaxeb dialogis mniSvnelobas da mimdinare forumis rols, romelmac xeli unda Seewyos samoqalaqo sazogadoebis gaaqtiurebas da gaamdidros adamianis uflebaTa Sesaxeb dialogi. man xazi gausva dadebiT cvlilebebs saqarTvelos mediaSi, razec metyvelebs organizaciis “reportiorebi sazRvrebis gareSe” (Reporters Without Borders) qveynebis mediareitingSi saqarTvelos maCveneblis gaumjobeseba. Tumca, batonma masuliem aRniSna rom arsebobs presis Semdgomi ganviTarebis saWiroeba. evrokavSiris prezidenti qveynis, SvedeTis sagangebo warmomadgenelma frederik loidkvistmafrederik loidkvistmafrederik loidkvistmafrederik loidkvistma misasalmebel sityvaSi aRniSna, rom saqarTvelosa da evrokavSiris urTierToba swrafad viTardeba. am partniorobis erT-erT mizans warmoadgens mediis Tavisuflebisa da kanonis uzenaesobis xelSewyoba. Mman aRniSna, rom saxelmwifoebma unda Seqmnan mediis Tavisufali da Seuferxebeli funqcionirebis winapiroba, Tumca ZiriTadi pasuxismgebloba am saqmeSi saqarTvelos samoqalaqo sazogadoebas ekisreba. saqarTvelos sagareo saqmeTa ministris moadgile aleqsandre aleqsandre aleqsandre aleqsandre nalbandovinalbandovinalbandovinalbandovi miesalma damswre sazogadoebas da xazgasmiT aRniSna, rom saqarTvelos liberaluri media kanonmdebloba. man gansakuTrebulad presisa da informaciis Tavisuflebis kanoni aRniSna. misi TqmiT, qarTul mediaSi arsebobs pluralizmi da politikuri partiebs aqvT ZiriTadi satelevizio arxebiT gamosvlis saSualeba. axali saparlamento satelevizio arxi, (romelic 2010 wlidan imauwyeblebs), gazrdis politikuri Sexedulebebis mravalferovnebas mediaSi. Mman aseve aRniSna rom saqarTvelos mTavroba did mniSvnelobas aniWebs seminaris eqspertebis mier SemuSavebul rekomendaciebs. ana karlsreitermaana karlsreitermaana karlsreitermaana karlsreiterma, euTos mediis Tavisuflebis warmomadgenlis mrCevelma, aRniSna rom telekompania “imedis” daxurvidan ori wlis Tavze kargi droa saqarTveloSi mediis Tavisuflebis Sesafaseblad. misi azriT, SefasebaSi sazogadoebis azria gadamwyveti. M2003 wlidan mediis Tavisufleba saqarTveloSi mniSvnelovnad gaizarda. qveyanas samagaliTo mediakanonmdebloba gaaCnia da erTaderTia samxreT kavkasiaSi pluralisturi eleqtronuli mediiT. Mman aRniSna, rom am

Page 16: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

16

mimarTulebiT win gadadgmuli nabijia Tbilisis erT-erTi opoziciuri telearxisTvis, maestrosTvis politikuri da zogadi mauwyeblobis uflebis miniWeba. man seminaris monawileebs mouwoda mediis ganviTarebisTvis saWiro mimarTulebebi daesaxaT. kavkasiis kvleviTi resursebis centris regionulma direqtorma doqtorma hans gutbrodmahans gutbrodmahans gutbrodmahans gutbrodma saqarTvelos mediis siRrmiseuli kvlevis Sedegebi warmoadgina. kvleva, romelic 2009 wlis oqtomber - noemberSi Catarda, moicavda arsebuli kvlevebis analizs, mosaxleobis gamokiTxvas, fokus jgufebs Tbilissa da quTaisSi da media monitorings. gutbrodma monawileebs warudgina saqarTvelos mediis SWAT analizi - Zlieri da susti mxareebi, safrTxeebi da SesaZleblobebi. gutbrodis TqmiT, Zlieri mxarea: saqarTvelos sazogadoebis Zlieri interesi axali ambebis mimarT: qarTveli mediamomxmarebeli upiratesobas televizias aniWebs. saqarTveloSi televizia gansazRvravs, Tu rogor aRiqvams ama Tu im informacias xalxi. dedaqalaqSi mayurebels sainformacio wyaroebis farTo arCevani gaaCnia. amavdroulad, saerToerovnuli telearxebi xelisuflebas da opozicias sruliad gansxvavebulad aSuqeben; axali ambebi mayurebels gansxvavebulad miewodeba: dadebiTad -- saerToerovnuli arxebis mier da Zalzed uaryofiTad an neitralurad Tbilisuri arxebis mier (maestro, kavkasia), rac sisustes warmoadgens. mediaprofesionalebis azriT, axali ambebis miwodebaze gavlenas mediamflobelebi axdenen. rac Seexeba farTo sazogadoebas, is miiCnevs rom Jurnalistebi xelisuflebis interesebs emsaxurebian. SesaZleblobebad dasaxelda: interneti, romelic mediaprofesionalebis azriT dominanturi mediumi gaxdeba oci wlis Semdeg; xarisxi, romelsac mediamomxmareblebi upiratesobas aniWeben; sagamomZieblo Jurnalistika, romelic farTo sazogadoebas da mediaprofesionalebs ainteresebs; mzardi mediapluralizmi mTeli qveynis masStabiT. safrTxeebia: mediis Semdgomi polarizacia da mediasa da qarTul sazogadoebas Soris aqtiuri kontaqtis Seferxeba.

Page 17: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

17

I sesia: eleqtronuli media saqarTveloSi

pirvel Sexvedraze, romelic exeboda eleqtronul medias saqarTveloSi, imsjeles pluralisturi Sexedulebebisa da informaciis miwodebaze mauwyeblebis mier, saredaqcio damoukideblobis garantiebze, mesakuTreTa Sesaxeb informaciis gamWvirvalobaze, samauwyeblo sferos regulirebaze, programuli kontentis gavrcelebis Tavisuflebaze, licenzirebis sakiTxebze. ZiriTadi momxseneblebi iyvnen badri koplataZebadri koplataZebadri koplataZebadri koplataZe, saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis Jurnalistikisa da media menejmentis kavkasiuri skolis asocirebuli profesori da anuS begoianianuS begoianianuS begoianianuS begoiani, artikl 19-is (Article 19) evropis programis oficeri. komentarebi gaakeTes: saqarTvelos komunikaciebis erovnuli maregulirebeli komisiis iuridiuli departamentis xelmZRvanelma kaxi quraSvilma, kaxi quraSvilma, kaxi quraSvilma, kaxi quraSvilma, litvis radiosa da televiziis komisiis aRmasrulebelma direqtorma nerius nerius nerius nerius maliukeviCusmmaliukeviCusmmaliukeviCusmmaliukeviCusma,a,a,a, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevrma, iuristma Tamar korZaiamTamar korZaiamTamar korZaiamTamar korZaiam, saerTaSoriso gamWvirvaleoba – saqarTvelos aRmasrulebelma direqtorma Tamar qarosaniZem, Tamar qarosaniZem, Tamar qarosaniZem, Tamar qarosaniZem, internius - evropis (Intrenews Europe) aRmasrulebelma direqtorma manana aslamazianmamanana aslamazianmamanana aslamazianmamanana aslamazianma,. saqarTvelos regionul mauwyebelTa kavSiris aRmasrulebelma direqtorma naTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilma, Tavisuflebis saxlis (Freedom House) presis Tavisuflebis indeqsis koordinatorma karin doiC karlekarmakarin doiC karlekarmakarin doiC karlekarmakarin doiC karlekarma. saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis asistent- profesorma

babababadri koplataZedri koplataZedri koplataZedri koplataZeმმმმ aRniSna, rom mediamflobelebis Sesaxeb informaciis Riaoba mniSvnelovania, da rom kanonmdebloba dasaxvewia, raTa Tavidan

iqnas acilebuli mediis monopolisturi mflobeloba. მisi TqmiT, kanonmdebloba biznesisTvis maqsimaluri Tavisuflebis uzrunvelyofis mizniTaa Seqmnili da ar avaldebulebs mewarmeebs sakuTrebis struqturis Sesaxeb informacia sajaro gaxadon. magram mediabiznesi gansxvavdeba Riaobis maRali xarisxis moTxovniT. zogadad mediis sruli damoukidebloba Znelad misaRwevia, magram saqarTveloSi damoukideblobis problema gamwvavebulia mflobelebisagan saredaqcio damoukideblobis ararsebobis gamo. koplataZem aRniSna, qarTuli media pluralistulia, magram vinaidan mediaorganizaciebi xelisuflebisken an opoziciisken ixrebian da gansxvavebul mosazrebebs da niusebs gadascemen. mediamomxmareblebi xSirad damaxinjebul da urTierTgamomricxav informacias iReben. dRis sruli sainformacio suraTis misaRebad aucilebelia, magaliTad, sxvadasxva arxis naxva, rac rTulia da damabneveli. aucilebelia xarisxiani Jurnalistika ganviTardes, raTa pluralisturi suraTis miReba erTi wyarosgan iyos SesaZlebeli. Article 19 -is evropis programis oficerma anuS begoianma anuS begoianma anuS begoianma anuS begoianma aRniSna, rom saWiroa arsebuli mediakanonmdeblobis ukeT Sesruleba da mediamflobelobis gamWvirvalobis da mravalferovnebis xelSewyoba. misi azriT, licenzirebis sakiTxSi saqarTvelos komunikaciebis

Page 18: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

18

erovnuli komisiis roli mauwyeblobis teqnikuri aspeqtebiT unda Semoifarglos da licenzia zogad mauwyeblobaze gaices da ara specifiuri Sinaarsis mauwyeblobaze. am SemTxvevaSi tele- da radiokompaniebi SeZleben arxis Sinaarsis damoukideblad gansazRvras. winaaRmdeg SemTxvevaSi ki komisiis uflebamosileba zedmetad farTo gaxdeba. begoianma axsena licenzirebisas komisiis mier wesebis SerCeviTi gamoyenebis SemTxvevebi. man xazi gausva efeqturi da aqtiuri TviTregulirebis meqanizmebis miRebis aucileblobas, raTa ganviTardes maRalprofesiuli da eTikuri Jurnalistika. kaxi quraSvilmakaxi quraSvilmakaxi quraSvilmakaxi quraSvilma, saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis iuridiuli departamentis xelmZRvanelma, aRniSna rom qarTuli kanonmdebloba uzrunvelyobs mauwyeblebis farTo damoukideblobas, magram amasTanave gansazRvravs, Tu vis SeuZlia flobdes samauwyeblo kompanias. quraSvilma aRniSna, rom ofSorul zonebSi daregistrirebuli kompaniebis mier samauwyeblo licenziis flobis ufleba SesaZloa kamaTis sagani gaxdes. man aseve isaubra komisiis mier 2015 wlisTvis cifrul mauwyeblobaze gadasvlis strategiuli gegmis SemuSavebaze da aRniSna rom es friad mniSvnelovani da rTuli proeqtia. cifrul mauwyeblobaze gadasvla moxsnis mauwyeblobis teqnikur SezRudvebs da mauwyeblebisTvis Tanabari pirobebis SeqmiT teqnologiur neitralitets daamyarebs. quraSvilma TxovniT mimarTa saerTaSoriso eqspertebs rCeva gaewiaT satelefono da internet mauwyeblobis regulirebis sakiTxSi. litvis radios da televiziis komisiis aRmasrulebelma direqtorma nerius manerius manerius manerius maliukeviCusma liukeviCusma liukeviCusma liukeviCusma isaubra misi qveynis gamocdilebaze licenzirebisa da zogadad samauwyeblo seqtoris regulirebis sferoSi. mediamflobelebis Sesaxeb informacia, rac litvaSi pliuralizmis erT-erT mniSvnelovan Semadgebel nawilad moiazreba – Riaa. mediamflobelTa sia gamoqveynebulia komisiis veb-gverdze. gazeTebisa da televiziis mflobelebis mimarT gansxvavebuli moTxovnebia: beWdviTi mediisTvis sajaro registracia nebayoflobiTia, xolo satelevizio da radio kompaniebi valdebulni arian ganacxadon mflobelTa vinaobis Sesaxeb. mflobelis Secvla maregulirebeli organos nebarTviT xdeba. saxelmwifo organizaciebs, politikur partiebs, telekomunikaciis kompaniebs da bankebs litvaSi ar aqvT ufleba iyvnen mauwyeblebi. kanonmdeblobis Tanaxmad, nebismier mediamflobels unda hqondes registrirebuli ofisi litvaSi, da Sesabamisad ofSorul kompaniebs ar aqvT ufleba flobdnen samauwyeblo medias. maliukeviCusma aRniSna, rom maregulirebeli organos sxdomebi Riaa sazogadoebisaTvis. daskvniT nawilSi, maliukeviCiusma wamoayena winadadeba samauwyeblo mediis kerZo mflobelebisa da kompaniebis Sesaxeb yvela monacemis, maT Soris wilobrivi struqturis, sazogadoebisTvis advilad xelmisawvdomoba gaxdes.

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevri, iuristi Tamar Tamar Tamar Tamar korZaiakorZaiakorZaiakorZaia ramdenime Temas Seexo. misi TqmiT, saqarTvelos kanonmdeblobis specifikidan gamomdinare, biznesis mflobelebisa da mewileebis Sesaxeb

Page 19: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

19

informacia gansakuTrebiT daculi gaxda. korZaiam aRniSna, rom saqarTveloSi licenziebi Zalian rTuli procedurebis safuZvelze gaicema da es procesi ar aris gamWvirvale.QmauwyebelTa eTikis axali kodeqsi, romelic uaxloes momavalSi Sedis ZalaSi, adgens mauwyebelTa qcevis normebs, magram ar akonkretebs, normebi savaldebulo Tu sarekomendacio xasiaTisaa. es arTulebs kodeqsis interpretacias. saerTaSoriso gamWvirvaloba - saqarTvelos aRmasrulebelma direqtorma Tamar qarosaniZemTamar qarosaniZemTamar qarosaniZemTamar qarosaniZem isaubra misi organizaciis mier saqarTveloSi mediamflobelobis sakiTxebis kvlevis Sesaxeb. Mman Tqva, rom mflobelebis Sesaxeb informaciis gamWvirvaloba mediis Tavisuflebis mniSvnelovani kriteriumia. misi TqmiT, 27 damoukidebeli telearxis arseboba pozitiuria, magram zogierTi damoukidebeli arxis mflobelTa vinaoba kiTxvebs iwvevs. telearxebis saredaqcio damoukideblobis xarisxi aseve gaurkvevelia, radgan sainformacio samsaxurebis ufrosebi xSirad samTavrobo organizaciebis yofili pres-mdivnebi arian. qarosaniZem gaakritika samTavrobo telearxebis axali ambebis programebi, romlebic xSirad erTsa da imave informacias gadascemen, Secdomebis CaTvliT. igi aseve kritikuli iyo politikuri Toq- Souebis mimarT, romlebsac, misi azriT, aklia politikur mowinaaRmdegeTa kamaTi. qarosaniZem aRniSna, rom saWiroa yuradRebis gamaxvileba saqarTveloSi telekompaniebis mflobelebis Secvlis garemoebebze, kerZod telekompania imedis da rusTavi 2-is SemTxvevebSi. misi rCevaa, mediis raodenobrivi da xarisxobrivi kvlevebis Catareba, gansakuTrebiT xarisxobrivi kvlevebis, romlebic mikerZoebis gamovlenis saukeTeso iaraRia. saqarTvelos regionul telemauwyebelTa kavSiris aRmasrulebelma direqtorma naTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilma aRniSna, rom mniSvnelovania

regionuli telesadgurebis mxardaWera maTi finansurი sicocxlisunarianobis uzrunvelyofis kuTxiT. saWiroa finansuri amnistiis gamocxadeba regionuli sadgurebis Zveli sagadasaxado davalianebebis mimarT. misi rekomendaciaa aseve saarCevno kanonmdeblobis Secvla im nawilSi, romelic mauwyeblebs avaldebulebs politikuri subieqtebi ufaso saeTero droiT uzrunvelyon. internius - evropis (Internews Europe) aRmasrulebelma direqtorma manana manana manana manana aslamazianmaaslamazianmaaslamazianmaaslamazianma aRniSna, rom mniSvnelovania qarTveli Jurnalistebis konsolidacia, profesiuli kavSiris Seqmna da zogadad, mediaindustriis mier TviTmarTva da TviTregulireba. industriam unda Seqmnas sabWo da awarmoos sxvadasxva sakiTxebis monitoringi, magaliTad, sareklamo bazris an cifrul mauwyeblobaze gadasvlis. cifrul mauwyeblobaze gadasvlasTan dakavSirebiT, manana aslamazianma xazi gausva cifrul mauwyeblobaze gadasvlis gamWvirvalobis da masSi mediis CarTulobis mniSvnelobas, raTa yvela mauwyeblisTvis Tanabari SesaZleblobebi Seiqmnas. industriam unda sakuTari SemosavlebiT iarsebobs da ara SemowirulobebiT. saxelmwifom unda Sewyvitos mediis

Page 20: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

20

dafinanseba da sanacvlod mediisTvis saWiro infrastruqtura gaaumjobesos.

karin doiC karlekarmakarin doiC karlekarmakarin doiC karlekarmakarin doiC karlekarma, Tavisuflebis saxlis (Freedom House) presis Tavisuflebis indeqsis koordinatorma, isaubra globalur tendenciebze mauwyeblobaSi. misi TqmiT, istoriulad samauwyeblo media yovelTvis ufro metad iyo xelisuflebis kontrolis qveS, vidre beWduri media. Tumca cifruli teqnologiebis zrdasTan erTad, saxelisuflebo kontroli Sesustda da ufro daxvewili formebi miiRo. es formebia licvenzirebis wesebis SerCeviTi gamoyeneba, maRali salicenzio gadasaxadebi, mediaorganizaciebis Sesyidva da a.S. karlekarma aRniSna, rom mediamflobeloba regulirebis erT-erTi yvelaze Zneli sferoa, magram gadamwyveti mniSvnelobisaa, radgan saqarTveloSi televizias Zalian didi auditoria yavs. karlekaris rekomendaciaa saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis wevrebis daniSvna gamWvirvale procesis Sedegad moxdes da komisiis Semadgenloba dabalansdes. komisiis dRevandeli uflebamosileba -- licenzia specifiuri Sinaaris mauwyeblobaze gasces -- zedmetad farToa. licenzireba teqnikur aspeqtebze dayrdnobiT unda moxdes. saWiroebis SemTxvevaSi, saqarTvelos erovnuli komunikaciebis komisiis gadawyvetilebebi Semdgom ganxilvas unda daeqvemdebaros. kanoni met informacias unda iTxovdes aqcionerebisa da partniorebis Sesaxeb im kompaniebSi, romlebic floben samauwyeblo licenziebs. xelisuflebis mimarT rCevaa Tavi aaridos iseT Ria Carevas, rogoricaa mediakompaniis daxurva. qarTulma mediam metad unda isargeblos SesaZleblobebiT, romlebsac axali teqnologiebi --satelituri komunikaciebi da interneti -- iZleva.

I I I I sesia sesia sesia sesia ---- diskusia diskusia diskusia diskusia diskusia daiwyo saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis iuridiuli departamentis xelmZRvanelisadmi dasmuli kiTxvebiT. kiTxvebi exeboda licenzirebas, kerZod, ratom unda sWirdebodes licenzia mwarmoebel studiebs, romlebic kontents sakabelo arxebiT avrceleben. dasaxelda telekompania maestros’ SemTxveva. komisiis warmomadgenelma, kaxi quraSvilma, detalurad ganmarta amgvari kompaniebis licenzirebis wesi. studiebis warmomadgenlebma sapasuxod aRniSnes, rom wesebs komisia SerCeviTad iyenebs. bevrma monawilem gamoxata ukmayofileba komisiis mier gadawyvetilebebis miRebis procesis gaumWvirvalobis gamo. maT gaixsenes ori saTemo radiosadgurisTvis licenziis miniWebaze uaris SemTxveva. erT-erTma monawilem aRniSna, rom komisia “naklebadaa angariSvaldebuli sazogadoebis mimarT”. D

diskusiis meore ZiriTadi sakiTxi satelevizio kompaniebis mflobeloba gaxda. monawileebma aRniSnes, rom moqmedi kanonmdebloba araadekvaturia, radgan ar iTxovs srul informacias samauwyeblo kompaniebis mflobelebis Sesaxeb. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevrma Tamar gurCianmaTamar gurCianmaTamar gurCianmaTamar gurCianma axsna, rom samauwyeblo kompaniebis

Page 21: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

21

mflobelebis Sesaxeb informaciis sajarooba or kanons eqvemdebareba. es kanonebia mauwyeblobisa da mewarmeobis Sesaxeb. finansTa saministros 2008 wlis 8 maisis brZanebiT, informacia sawarmoebis mflobelebis, partniorebisa da aqcionerebis Sesaxeb sazogadoebisTvis miuwvdomeli gaxda. es brZaneba unda gauqmdes da informacia samauwyeblo kompaniebis partniorebze da aqcionerebze sazogadoebisaTvis xelmisawvdomi unda gaxdes. saparuxod, seminaris erT-erTma monawilem aRniSna, rom informacia mediamflobelebis Sesaxeb mniSvnelovania, magram sazogadoebris ZiriTadi Zalisxmeba mflobelebisagan saredaqcio damoukideblobis uzrunvelyofaze unda iyos mimarTuli. aRiniSna, rom mediaorganizaciis damoukideblobis safuZveli finansuri damoukideblobaa. diskusiis dros aRiniSna, rom cifrul mauwyeblobaze gadasvla samauwyeblo seqtoris liberalizaciisa da gafarToebis, axali moTamaSeebis bazarze Semoyvanis mniSvnelovani saSualebaa. rogorc poloneTis erovnuli samauwyeblo sabWos yofilma wevrma voicex voicex voicex voicex

ZiomZiomZiomZiomძძძძioramioramioramioram ganmarta, cifrul mauwyeblobaze gadasvla informaciis xelmisawvdomobas mniSvnelovnad aumjobesebs qveynebSi, romlebSic mosaxleobis umravlesobisTvis erTaderTi wyaro terestrialuri gavrcelebis telearxebia. cifruli mauwyeblobisas Cndeba telemauwyebelTa raodenobis gazrdis saSualeba da izrdeba pluralizmi. saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis warmomadgenelma xazgasmiT aRniSna, rom komisia mouwodebs samauwyeblo kompaniebs aqtiurad CaerTon cifrul mauwyeblobaze gadasvlis strategiuli gegmis SemuSavebaSi. aWaris telekompania “25-e arxis” direqtorma merab merkvilaZemmerab merkvilaZemmerab merkvilaZemmerab merkvilaZem regionaluri mauwyeblebis saerTo wuxili gamoxata Zveli xelisuflebis dros dagrovili sagadasaxado davalianebebis gamo. misi TqmiT, valebi aferxeben regionuli kompaniebis ganviTarebas. mauwyeblebma iTxoves, rom mTavrobam finansuri amnistia gamoacxados da uari Tqvas Zveli valebis moTxovnaze. regionaluri mauwyeblebis mier dayenebuli kidev erTi sakiTxi exeboda sakabelo kompaniebis praqtikas, romlebic rig SemTxvevebSi uars acxadeben regionuli televiziebis signalis gavrcelebaze. ganixiles Telavis telekompana “Tanamgzavris” SemTxveva, romlis gavrcelebaze adgilobrivma sakabelo kompaniam Tqva uari. voicex ZiomZioram ganmarTa, rom msoflio praqtikaSi damkvidrda e.w. “must carry” (savaldebulo gatarebis) principi, romlis Tanaxmad sakabelo operatorebi valdebulni arian maT samauwyeblo zonaSi arsebuli yvela telekompaniis programebi gaavrcelon. es principi, misi rekomndaciiT, unda damkvidrdes saqarTvelos samauwyeblo kanonmdeblobaSi.

Page 22: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

22

II sesia: saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli

seminaris meore sesiis Temad saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli SeirCa. ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi: ramdenad sazogadoebrivia sazogadoebrivi mauwyebeli, saredaqcio damoukideblobis garantiebi, programuli mravalferovneba da sazogadoebrivi interesi, balansi da miukerZoebloba politikuri da socialuri aqtorebis gaSuqebisas, mmarTveli sabWos damoukidebloba, kompetencia da gamowvevebi, sazogadoebrivi mauwyeblobis dafinansebis wesi, rogorc damoukideblobis garantia, programebis Sesyidvis wesi. sesia kavkasiis kvleviTi resursebis centris regionulma direqtorma doqtorma hans gutbrodmadoqtorma hans gutbrodmadoqtorma hans gutbrodmadoqtorma hans gutbrodma gaxsna saqarTvelos MMmediis siRrmiseuli kvlevis monacemebis mokle prezentaciiT. ZiriTadi moxsenebebiT gamovidnen saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis sameTvalyureo sabWos Tavmjdomare levan gaxelaZelevan gaxelaZelevan gaxelaZelevan gaxelaZe da poloneTis erovnuli mauwyeblobis sabWos yofili wevri voicex ZiomZioravoicex ZiomZioravoicex ZiomZioravoicex ZiomZiora. komentari gaakeTes bibisi-s (BBC) centraluri aziisa da kavkasiis samsaxuris redaqtorma firdevs robinsonmafirdevs robinsonmafirdevs robinsonmafirdevs robinsonma, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevrma, iuristma Tamar gurCianmaTamar gurCianmaTamar gurCianmaTamar gurCianma; damoukidebelma Jurnalistma zviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZem, da memo 98-is (Memo 98) media monitoringis proeqtebis koordinatori ivan godarskimivan godarskimivan godarskimivan godarskim (slovakeTi). doqtor hans gutbrodmadoqtor hans gutbrodmadoqtor hans gutbrodmadoqtor hans gutbrodma isaubra kavkasiis kvleviTi resursebis centris mier Catarebuli siRrmiseuli media kvlevis Sedegebze, romelTa mixedviT saqarTvelos mediamomxmarebelTa 60 procenti minimum kviraSi ramdenimejer ecnoba axal ambebs politikasa da mimdinare movlenebis Sesaxeb saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebliT. magram saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli ar aris pirveli telekompania, romelic gamokiTxulebs gaaxsendaT. mxolod 25 procentma Tqva, rom axali ambebis da politikuri Toq-Souebis sanaxavad sazogadoebriv mauwyebels mimarTaven. sazogadoebrivi mauwyebeli ufro popularuli regionebSia da gazeTebis mkiTxvelebs Soris. mauwyeblis mier miwodebuli axali ambebis mimarT ndobis xarisxi ar aris maRali, vinaidan mxolod 21 procenti ambobs, rom isini savsebiT an nawilobriv endobian sazogadoebriv mauwyebels, xolo 18 procents mTlianad an nawilobriv eWvi Seaqvs am informaciis sisworeSi. umetesobis azriT, isini arc endobian da arc eWvi SeaqvT informaciis sisworeSi (27%) an ar ician (20%). gamokiTxulTa 51 procents miaCnia, rom axali ambebi xelisuflebis interesebs gamoxatavs; 11 procents ki miaCnia, rom axali

ambebi arc xelisuflebis da arc politikurი opoziciis interess ar asaxavs. gamokiTxulTa 26 procentma Tqva, rom maT ar ician pasuxi, xolo 4 procentma pasuxisgan Tavi Seikava. rac Seexeba dafinansebas, gamokiTxulTa 40 procentis azriT, saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli ZiriTadad xelisuflebis mier finansdeba, xolo 44 procentisTvis ucnobia sazogadoebrivi mauwyeblis dafinansebis ZiriTadi wyaro. Cndeba mosazreba, rom saqarTvelos moqalaqeTa

Page 23: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

23

umravlesoba ver acnobierebs, rom sazogadoebrivi mauwyebeli ZiriTadad sazogadoebrivi saxsrebiT finansdeba. poloneTis erovnuli mauwyeblobis sabWos yofilma wevrma voicex voicex voicex voicex ZiomZioramZiomZioramZiomZioramZiomZioram xazgasmiT aRniSna, rom sazogadoebrivi mauwyeblis roli sityvis Tavisuflebis garantiaa. sazogadoebriv mauwyebels unda gaaCndes programebis nairsaxeoba _ informacia, komentari, kultura, sporti da a.S. misi samizne jgufi mTlianad sazogadoebacaa da sazogadoebis calkeuli jgufebi -- umciresobebi, religiuri jgufebi da a.S. sazogadoebrivi mauwyebeli pluralizmze, mosazrebaTa balansze, damoukideblobaze, inovaciurobaze da maRal xarisxze unda iyos dafuZnebuli. polonuri televizia Tavisi ocwliani damoukidebeli arsebobis manZilze ori Zalis -- politikisa da bazris -- wnexis qveS imyofeba. politikuri kombinaciebis Sedegad mauwyebeli dRes opoziciuri partiebis xelSia. masze sabazro ekonomikis zewolis Sedegia komerciuli programebis siWarbe. nebismieri mauwyeblis damoukidebloba mTel rig faqtorebzea damokidebuli. erT-erTi faqtori udaod misi mmarTveli sabWoa, romlis damoukidebloba kargma regulaciebma unda uzrunvelyos. meore faqtori qveynis politikuri tradiciaa. mauwyeblis dafinansebis sqema mniSvnelovani faqtoria, iseve rogorc sazogadoebrivi da komerciuli Semosavlebis balansi, raTa Tavidan iqnas acilebuli mauwyeblis komercializeba. poloneTSi, magaliTad, sazogadoebrivi televiziis komercializebis maRali xarisxi SeiniSneba, vinaidan Semosavlebis 70 procents komerciuli sareklamo Semosavali Seadgens. ssm-is sameTvalyureo sabWos Tavmjdomarem levan gaxelaZemlevan gaxelaZemlevan gaxelaZemlevan gaxelaZem mokled aRwera ssm-is winaSe mdgari sistemuri problemebi, gansakuTrebiT ki qveyanaSi sazogadoebrivi mauwyeblobis politikuri kulturis da praqtikis nakleboba. arc xelisuflebas da arc sazogadoebas ar gaaCnia Camoyalibebuli pozicia mauwyebelTan mimarTebaSi, risi Sedegicaa mmarTveli sabWos oTxjer Secvla da generaluri direqtoris samjer Secvla. 2008 wlis dasawyisSi politikuri partiebi, maT Soris opoziciuri, SeTanxmdnen ssm-Si Casatarebel cvlilebebze, rac mmarTveli sabWos Semadgenlobas da mis generalur direqtorsac exeboda. levan gaxelaZem es movlena kanonisgan “ xaverdovan gadaxvevad” Seafasa. politikuri elita kvlavac gansazRvravs mauwyeblis ganviTarebas, risi magaliTicaa bolodroindeli gadawyvetileba mmarTveli sabWos wevrTa ricxvis gazrdis Sesaxeb da araformaluri SeTanxmeba misi Semadgenlobis Sesaxeb, rac kanonTan SeusabamobaSia. dRemde ssm-m ver SeZlo finansuri an politikuri damoukideblobis miRweva. sakanonmdeblo gadawyvetilebam dafinansebis adrindeli sqemis gauqmebis Sesaxeb, romlis Tanaxmad ssm-s dafinanseba mTliani Sida produqtis 0.15 procentiT ganisazrvreboda, uaryofiTi gavlena iqonia misi damoukideblobis xarisxze. profesionalizmTan dakavSirebiT, gaxelaZem aRniSna, rom saxelmwifo organizaciebis (ssm yofili saxelmwifo satelevizio arxia) reformireba da maTi Semadgenlobis axali profesionalebiT Sevseba Zneli saqmea. amJamad axali xelmZRvaneloba mTeli rigi specialuri proeqtebis ganxorcielebas gegmavs. erT-erTi maTgani iTvaliswinebs meore arxze

Page 24: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

24

politikur programirebas da politikuri partiebisTvis yoveldRiurad erTsaaTiani ufaso eTeris daTmobas. BBC-s centraluri aziisa da kavkasiis samsaxuris redaqtorma firdevs firdevs firdevs firdevs robinsonmarobinsonmarobinsonmarobinsonma isaubra BBC-s modelze sazogadoebriv mauwyeblobaSi. BBC ara marto udidesi mauwyebelia msoflioSi, mas 75 wliani profesiuli gamocdileba gaaCnia. BBC-s misiaa xarisxiani Jurnalistika yoveli moqalaqisaTvis. robinsonma xazi gausva sazogado mauwyeblis misiis mniSvnelobas. mauwyebeli emsaxureba sazogadoebriv interesebs, rac xSirad gansxvavdeba imisgan, rac sazogadoebas interesebs. mauwyebeli sizustis, patiosnebisa da miukerZoveblobis erTgulia. saredaqcio damoukideblobis dacvis pasuxismgebloba Tavad Jurnalistebis saqmea, romelTa movaleobaa iyvnen damoukidebelni, miukerZoebelni, profesionalebi da informirebulebi. imisTvis, rom sazogadoebrivma mauwyebelma damoukidebloba SeinarCunos, mas unda gaaCndes damoukidebeli fuladi saxsrebi, iseve, rogorc BBC-s, romelic salicenzio mosakreblebis Semosavlidan finansdeba. BBC-s movaleobaa xarisxiani Jurnalistikis standartis daweseba, amitomac is axorcielebs menejmentisa da Jurnalistebis mudmiv treningebs. BBC-s Jurnalistikis koleji maRali xarisxis triningebs atarebs da mediaganaTlebis programebs atarebs. firdevs robinsonis rekomendaciaa saqarTvelos sazogadoebrivma mauwyebelma naTlad gansazRvros sazogadoebrivi interesis arsi da miaRwios SeTanxmebas misiasTan, miznebTan da movaleobebTan dakavSirebiT. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevrma, iuristma Tamar Tamar Tamar Tamar gurCianmagurCianmagurCianmagurCianma yuradReba gaamaxvila sazogadoebrivi mauwyeblis saqmianiobis ramdenime problemur aspeqtze. misi azriT, sazogadoebrivi mauwyeblis organizaciul-samarTleblivi forma gadaxedvas saWiroebs. amJamad is sajaro samarTlis iuridiul pirs warmoadgens, iseve, rogorc saxelmwifo dawesebulebebi. erTaderTi sxvaoba maT Soris isaa, rom ssm-s komerciuli saqmianobis ufleba aqvs. ssm-s organizaciul-samarTleblivi forma Seusabamoa mis misiasTan. ssm-s samarTleblivi statusi unda Seicvalos, raTa is gaxdes TviTdafinansebaze orientirebuli organizacia. Zalzed garTulebulia Sesyidvebis procedura. problemebia gamWvirvaleobasTan da angariSvaldebulebasTan dakavSirebiT. saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociacia uSedegod cdilobs ssm-s umaRlesi menejmentis xelfasebis Sesaxeb informaciis miRebas. Tamar gurCianis TqmiT, sameTvalyureo sabWos funqciebi da uflebamosilebis sfero xelaxlaa dasadgenia. sabWo ar unda ereodes mauwyeblobis yoveldRiur sakiTxebSi A

damoukidebelma Jurnalistma zviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZem aRniSna, rom sazogadoebrivi mauwyeblis oTxwliani arsebobis miuxedavad mis winaSe mdgari gamowvevebi ar Secvlila. politikuri paritetis principi, rac sameTvalyureo sabWos dakompleqtebis safuZvelia, problemuria da kanonTan Seusabamo. qoriZis rekomendaciaa moxdes saqarTvelos

Page 25: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

25

sazogadoebrivi mauwyeblis da misi sameTvalyureo sabWos sruli depolitizireba, rac evrokavSirsa da saqarTvelos Soris adamianis uflebebis Sesaxeb dialogis mTavari Tema unda gaxdes. misi meore rekomendaciaa dafinansebis adrindeli sqemis aRdgena, raTa sazogadoebrivma mauwyebelma mTliani Sida produqtis 0.15 procentis odenobis dafinanseba miiRos. ivan godarskimivan godarskimivan godarskimivan godarskim, romelic slovakuri organizacia MEMO 98-s warmoadgens da media monitoringis proeqtebis direqtoria, aRniSna, rom zogadad sazogadoebrivi mauwyeblobis arsi gaugebaria rogorc sazogadoebisTvis, iseve politikosebisTvisac. mniSvnelovania imis gacnobiereba, rom sazogadoebrivi media sazogadoebis mier aris dafinansebuli da misi roli, iseve rogorc mediisa zogadad, xelisuflebis kontroli da oficialurisgan gansxvavebuli xedvis, saganmanaTleblo-SemecnebiTi da gasarTobi programebis miwodebaa. yofili sabWoTa kavSiris teritoriaze arsebul mTavrobebs sazogadoebriv mediaze gavlenis SenarCuneba surT, da amiT aknineben sazogadoebrivi mediis statuss. slovakeTis mTavrobebma didad ver gaiazres sazogadoebrivi mediis roli. maTi azriT, sazogadoebrivi mauwyebeli xelisuflebis interesebs unda emsaxurebodes, maSin, rodesac sazogadoebrivi mauwyeblis erT-erTi yvelaze mniSvnelovani funqciaa ara romelime erTi interesze, aramed mTeli sazogadoebis interesze orientacia.

II II II II sesia sesia sesia sesia –––– diskusia diskusia diskusia diskusia

sameTvalyureo sabWos Semadgenloba da misi funqciebi ganxilvis ZiriTadi sagani gaxda. monawileTa absoluturma umetesobam xazi gausva sabWosa da mauwyeblis depolitizirebis aucileblobas. Tavisuflebis institutis Tavmjdomarem levan ramiSvilmalevan ramiSvilmalevan ramiSvilmalevan ramiSvilma gamoTqva azri, rom sabWos wevrebis kandidaturebis wardgenis dRes arsebuli wesi, romlis Tanaxmad prezidenti adgens kandidatTa mokle sias da warudgens parlaments, unda Seicvalos da warsadgen kandidatTa sia specialurad Seqmnilma komisiam unda SeimuSaos. M-Publishing –is, Jurnalebis “cxeli Sokoladi” da “liberali” mflobelma, gamocdilma redaqtorma Sorena Sorena Sorena Sorena SaverdaSvilmaSaverdaSvilmaSaverdaSvilmaSaverdaSvilma monawileebs moaxsena sabWosa da mauwyeblis depolitizirebisken mimarTuli Zalisxmevis da samoqalaqo sazogadoebis 7 wevris sabWos kandidatebad dasaxelebis Sesaxeb. saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis Jurnalistikisa da media menejmentis kavkasiuri skolis asistent-profesorma nino nino nino nino daneliamdaneliamdaneliamdaneliam gaakritika amJamindeli sabWo programuli prioritetebis da finansuri politikis araswori gatarebis gamo. monawileebma isaubres ganxilvebisa da gadawyvetilebebis miRebis procesis zusti wesebis, sabWos uflebamosilebaTa dadgenis aucileblobaze. erT-erTma monawilem aRniSna, rom sabWo ar unda dakavdes yoveldRiuri marTvis sakiTxebiT. aseve unda ganisazRvros generaluri direqtoris saqmianobis Sefasebis kriteriumebi.

Page 26: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

26

monawileebma imsjeles sazogadoebrivi mauwyeblis organizaciul-samarTlebliv formaze. azrebi gaiyo sazogadoebrivi mauwyeblis TviTdafinansebasa da TviTkmar organizaciad CamoyalibebasTan dakavSirebiT, ramac SesaZloa misi “komercializeba” gamoiwvios. . . . ssm-is sameTvalyureo sabWos Tavmjdomaris levan gaxelaZislevan gaxelaZislevan gaxelaZislevan gaxelaZis azriT, sazogadoebrivi mauwyeblisTvis Sesaferisi organizaciul-samarTleblivi forma arakomerciuli organizacia, romelsac saqarTvelos kanonmdebloba jer ar icnobs. monawileni SeTanxmdnen, rom es sakiTxi Semdgomi msjelobis Tema unda gaxdes. levan ramiSvilis levan ramiSvilis levan ramiSvilis levan ramiSvilis winadadebiT, unda gadixedos sazogadoebrivi mauwyeblis koncefcia, raTa igi ar gaxdes komerciuli arxebis programuli asli. monawileebma erTsulovnad aRniSnes, rom saWiroa sazogadoebrivi mauwyeblis dafinansebis Zveli principis aRdgena, rac ssm-s dafinansebas mTliani Sida produqtis 0.15 procentiT gansazRvravs. monawileTa umravlesoba daeTanxma sazogadoebrivi mauwyeblis qcevis kodeqsis gamoqveynebis rekomendacias, raTa ssm-is muSaoba Jurnalistikis dadgenil standartebTan SesabamisobaSi Sefasdes.

Page 27: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

27

III sesia: informaciis mopovebisa da gavrcelebis

ufleba; media kanonmdebloba da praqtika

sesiaze “informaciis mopovebis da gavrcelebis ufleba; mediis kanonmdebloba da praqtika” monawileebma ganixiles Semdegi sakiTxebi: informaciis xelmisawvdomoba presisTvis; sasamarTlo damoukidebloba da mediis Tavisufleba; evropuli precedentuli samarTali mediaSi da sasamarTlo praqtika saqarTveloSi.... JurnalistebisTvis sajaro informaciis xelmisawvdomoba sxdomis monawileebis yuradRebis centrSi moeqca. gansakuTrebiT kritikulebi regionuli mediis warmomadgenlebi aRmoCndnen adgilobrivi da centraluri samTavrobo struqturebis pres-samsaxurebis mimarT. aRiniSna, rom Sesabamisi kanonmdebloba unda Seivsos damatebiTi meqanizmebiT, romlebic sajaro informaciis moTxovnis droul dakmayofilebas uzrunvelyofs. momxseneblebi erTsulovnebi iyvnen saqarTvelos kanonmdeblobis SefasebaSi, romelic mTlianobaSi Zalian liberaluria, magram saWiroebs detalizebas zusti interpretaciis mizniT. sasamarTlo praqtika gaakritikes damoukideblobis naklebobisa da informaciis TavisuflebasTan dakavSirebuli evropuli precedentuli samarTlis gamouyeneblobisTvis. iuristma Tamar Tamar Tamar Tamar korZaiam korZaiam korZaiam korZaiam aRniSna, rom informaciis gasaidumloebis sakiTxze davisas sasamarTloebi procedurul sakiTxebs met yuradRebas aqceven, vidre mniSvnelovan konceptualur aspeqtebs. saerTaSoriso eqspertebma ganixiles informaciis Tavisuflebis Sesaxeb kanonmdeblobisa da praqtikis ZiriTadi mimarTulebebi msoflioSi. ZiriTadi momxseneblebi iyvnen: euTos mediis Tavisuflebis warmomadgenlis ofisidan ilia doheli,ilia doheli,ilia doheli,ilia doheli, saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevri, iuristi Tamar korZaia Tamar korZaia Tamar korZaia Tamar korZaia da Tavisuflebis institutis Tavmjdomare levan ramiSvililevan ramiSvililevan ramiSvililevan ramiSvili. komentarebiT gamovidnen oleg panfilovioleg panfilovioleg panfilovioleg panfilovi, eqstremaluri situaciebis Jurnalistikis centris direqtori, nino zuriaSvilinino zuriaSvilinino zuriaSvilinino zuriaSvili, Jurnalisti da studia monitoris damfuZnebeli da ia mamalaZe,ia mamalaZe,ia mamalaZe,ia mamalaZe, saqarTvelos regionuli mediis asociaciis sabWos Tavmjdomare. ililililia dohelmaia dohelmaia dohelmaia dohelma euTos mediis Tavisuflebis warmomadgenlis ofisidan

waradgina msoflioSi mediisTvis informaciis ხელmisawvdomobis kvleva, romelic euTom 2006/07 wlebSi Caatara. kvlevis sferoebi iyo: informaciis Tavisuflebis Sesaxeb kanonmdebloba; saxelmwifo da komerciuli saidumloebebis Sesaxeb kanonmdebloba; kanonebi, romliTac amgvari saidumloebis gamxela isjeba; Jurnalistebis konfidencialuri wyaroebis dacva. miuxedavad imisa rom 56 wevri saxelmwifos

wevrebidan 45-s gaaCndaT kanoni informaciis Tavisuflebis შესახებ, maT hqondaT mniSvnelovani problemebi kanonis aRsrulebaSi. euTos rekomendaciebia:

_ informaciis Tavisuflebis Sesaxeb srulyofili kanonebis miReba, raTa moxdes swrafi reagireba informaciis moTxovnaze (moTxovnebi

Page 28: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

28

unda iyos martivi da Sesrulebadi) da sanqciebis gamoyeneba informaciis ganzrax dafarvisaTvis; _sferoebi, romelTa Sesaxeb garkveuli informacia gasaidumloebas eqvemdebareba, unda SeizRudos; mxolod saxelmwifo usafrTxoebasTan uSualod dakavSirebuli informacia unda eqvemdebarebodes gasaidumloebas; _ 29 saxelmwifos kanonmdebloba arasajaro pirebis mier saidumlos gavrcelebisTvis sasjels iTvaliswinebs, maT Soris JurnalistebisTvis, romelTa dacvis erTaderTi saSualebaa imis damtkiceba, rom informacia arasworad iyo gasaidumloebuli ( es ar xdeba saqarTveloSi); _gansakuTrebulad mniSvnelovania rom konfidencialuri wyaroebi iyvnen daculi kanonis mier, radganac mxolod aseT SemTxvevaSi iarsebebs sagamoZiebo Jurnalistika da mediis makontrolebeli funqcia iqneba realizebuli.

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevrma Tamar korZaiamTamar korZaiamTamar korZaiamTamar korZaiam mimoixila saqarTveloSi arsebuli viTareba. misi TqmiT, saqarTvelom unda iamayos liberaluri mediakanonmdeblobiT, magram, miuxedavad amisa, saxelmwifo zRudavs mediis Tavisuflebas. mediis Tavisufleba uSualod dakavSirebulia sasamarTloebis damoukideblobasTan. presis Tavisuflebis sakiTxebSi politikuri neba da gadawyvetilebebi ufro mniSvnelovania, vidre sasamarTlo gadawyvetilebebi, rogorc es telekompania maestros SemTxvevaSi moxda. swored aRmasrulebelma da ara sasamarTlo xelisuflebam gadawyvita, rom televiziis mauwyebloba aRdgeboda. evropuli standartebis Tanaxmad, romlebsac saqarTvelos konstitucia

Seesabameba, sajaro interesi aRemateba kerZo interesს. es aris mniSvnelovani norma. Tumca saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis moTxovna saqarTvelos sazogadoebriv mauwyebelSi saxelfaso ganakveTebis Sesaxeb uryofil iqna piradi informaciis daculobis principidan gamomdinare. informaciis Tavisuflebis saqmeebTan mimarTebaSi, Tamar korZaias rCeviT, sasamarTloebma gadawyvetilebebi evropul precedentul samarTalze dayrdnobiT unda miiRon. informaciis xelmisawvdoomobis kidev erTi SezRudvaa Jurnalistebis akreditaciis praqtika zogierT samTavrobo dawesebulebaSi. akreditacia ar unda zRudavdes presis Tavisuflebas da ar unda iqnas gamoyenebuli SerCeviTi formiT.

Tavisuflebis institutis xelmZRvanelma levan ramiSvilmalevan ramiSvilmalevan ramiSvilmalevan ramiSvilma aRniSna, rom saqarTveloSi informaciis Tavisufali nakadi samarTleblivadaa garantirebuli. misi TqmiT, Jurnalistebis konfidencialuri wyaroebic sruladaa daculi. ramiSvilma aRniSna, rom saqarTvelos kanonmdebloba icavs mamxileblebs. garda amisa, arsebuli kanonmdeblobiT, Jurnalists ufleba aqvs uari Tqvas saredaqcio davalebaze, Tu mas mimiaCnia, rom

Page 29: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

29

davaleba Seuferebelia an konfliqtSia mis pirovnul eTikasTan. ciliswamebis saqmeebSi, romlebSic gamoxatvis Tavisuflebasa da pirovnul uflebebs Soris winaaRmdegoba arsebobs, mtkicebulebis simZime mosarCeles ekisreba. eqstremaluri Jurnalistikis centris direqtorma oleg panfilovmaoleg panfilovmaoleg panfilovmaoleg panfilovma monawileebs mouTxro misi organizaciis saqmianobis Sesaxeb Jurnalistebis problemebisa da mediakanonebis darRvevebis dafiqsirebis kuTxiT. misi TqmiT, situacia Zalian rTulia da arsebuli mdgomareobidan gamosavlis povnaa saWiro. sajaro moxeleebi xSirad Jurnalistebze ukeTesad arian momzadebulni. Jurnalistebma unda gaacnobieron, rom kanoniT maTi pasuxismgeblobaa win aRudgnen informaciis nakadis SezRudvas. treningebi da seminarebi am problemas ver upasuxeben. erTaderTi gzaa axali Taobis Jurnalistebis momzadeba da maTTvis arsebuli kanonmdeblobis srulad gamoyenebis swavleba. saqarTvelo gansxvavdeba sxva post-sabWoTa qveynebisagan liberaluri kanonmdeblobiT. panfilovis rekomendaciaa Jurnalistikis axali skolebis Seqmna, sadac studentebs Seaswavlian mediakanonmdeblobas da sxva aucilebel samarTlis normebs. Jurnalistma da studia monitoris damfuZnebelma nino zuriaSvilmanino zuriaSvilmanino zuriaSvilmanino zuriaSvilma, aRniSna, rom saqarTveloSi samTavrobo struqturebs Soris yvelaze daxurulia Tavdacvis saministro, Sinagan saqmeTa saministro, Tbilisis meria da kontrolis palataa. misi TqmiT, Jurnalistebma ver moipoves informacia kontrolis palatis mier Sinagan saqmeTa saministroSi Catarebuli auditis Sesaxeb, aseve, ver SeZles informaciis mopoveba Sinagan saqmeTa saministros mier dafuZnebuli SezRuduli pasuxismgeblobis mqone komerciuli kompaniebis Sesaxeb. es informacia gasaidumloebulia. zuriaSvilis azriT, sajaro samsaxurebma unda Seqmnan kodeqsi, romelic aRwers, Tu ra tipis informaciaa gasaidumloebuli da ra aris xelmisawvdomi, raTa Jurnalistebma icodnen, visgan da ra saxis informacia SeiZleba miiRon. kanoni unda iTxovdes, rom sajaro samsaxurebma aqtiurad unda gaavrcelon informacia, romlis mimarT arsebobs sazogadoebis Zlieri interesi. umetes SemTxvevebSi, informaciis moTxovnaze pasuxis gacema kanonis mier gaTvaliswinebuli aTdRiani periodis gavlis Semdeg xdeba, rac problemebs uqmnis sainformacio samsaxurebis Jurnalistebs. am problemis gadasawyvetad, sajaro samsaxurebma rac SeiZleba meti informacia unda ganaTavson veb-gverdebze da Ria monacemTa bazebSi, raTa Jurnalistebs dauyonebliv SeeZloT informaciis miReba. saqarTvelos regionaluri media asociaciis wevrma ia mamalaZemia mamalaZemia mamalaZemia mamalaZem xazgasmiT aRniSna, rom informaciis mopoveba gansakuTrebiT rTuli regionebSia. yvelaze Znelad mosapovebelia adgilobrivi biujetebis Sesaxeb informacia. misi TqmiT, adgilobriv pres-samsaxurebSi profesionalizmis deficitia. pres-samsaxurebs Cvevad eqcaT Jurnalstebis moTxovnebis Tbilisis centralur pres-samsaxurebSi gadagzavna. erT-erTma regionulma gazeTma scada adgilobriv policiis

Page 30: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

30

ganyofilebaSi policiis wesdeba moepovebina. mas urCies Sinagan saqmeTa saministros pres-samsaxurisTvis miemarTa TbilisSi. vinadian regionuli biuJetebis da regionisTvis bevri sxva mniSvnelovani gadawyvetilebis miReba TbilisSi xdeba, regionul presas sWirdeba saministroebsa da centralur samTavrobo saagentoebSi muSaobis saSualeba. ia mamalaZem aRniSna rom adgilobrivi samTavrobo ofisebi presisgan 5 TeTris gadaxdas iTxoven (daaxloebiT 0.03 centi) sajaro informaciis

TiTo dabeჭdil gverdze. misi TqmiT, es gadasaxadi adgilobrivi presisTvis didi finansuri tvirTia. ia mamalaZem kiTxva dasva, ratom

unda awesebdnen samTavrოbo dawesebulebebi presisaTvis informaciis miwodebaze tarifs, rodesac maT SenobebSi amdeni qaRaldis furceli da aslis gadamRebi manqanaa. ia mamalaZis rekomendaciaa regionuli presis dasaxmareblad gzebis Zieba da adgilobrivi samTavrobo organoebis davaldebuleba sajaro gancxadebebi advilad xelmisawvdom adgilebsa da xelmisawvdomi xerxebiT gamoaqveynon.

III III III III sesia sesia sesia sesia ---- diskdiskdiskdiskusiausiausiausia

monawileebma erTsulovnad aRniSnes saxelmwifo samsaxurebis veb -gverdebis gaumjobesebis aucilebloba., raTa JurnalistebisTvis informacia internetis meSveobiT gaxdes advilad xelmisawvdomi. am SemTxvevaSi nebismieri informaciis misaRebad pres-samsaxurTan dakavSireba aRar iqneba aucilebeli. erT-erTma monawilem iusticiis saministro JurnalistebisaTvis gaxsnil da advilad xelmisawvdom wyarod daasaxela. Sida qarTlis presis warmomadgenelma aRniSna, rom donori organizaciebis mier iZulebiT gadaadgilebul pirTa daxmarebis da post-konfliqturi iniciativebis Sesaxeb informacia sajaro unda gaxdes. monawileebma moiTxoves presis warmomadgenlebs mieceT ufleba daeswron sasamarTlo procesebs da moixsnas akrZalvebi video, audio da foto gaSuqebaze.

regionaluri Jurnalistebმა da redaqtorebმა gamoTqves ukmayofileba adgilobrivi policiis ganyofilebebis da sasamarTloebis mimarT informaciis miRebis sirTuleebTan dakavSirebiT. maTi TqmiT, adgilobrivi pres-samsaxurebi centraluri presis mimarT ufro keTilganwyobilni arian, vidre regionuli presis mimarT. regionuli Jurnalistebis TqmiT, adgilobrivi pres-samsaxurebi TiTqmis yovelTvis elodebian aTdRiani vadis gasvlas -- rac kanoniT rTuli moTxovnebis dasamuSavebladaa daSvebuli -- vidre upasuxeben informaciis moTxovnas. zogjer pres-samsaxurebis dagvianebiT pasuxoben Jurnalistebs, rom maTi informaciis moTxovna ar iyo swored formulirebuli.

Page 31: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

31

saqarTvelos axalgazrda iuristTa asociaciis wevri Tamar gurCiani Tamar gurCiani Tamar gurCiani Tamar gurCiani Seexo Jurnalisturi wyaroebisa da mamxileblebis dacvis Temas da moiTxova kanonSi damatebiTi detalebis Setana am metad rTuli sakiTxis mosagvareblad. erT-erTma monawilem presaSi arsebuli situaciis ramdenime aspeqti Seajama. misi TqmiT, pozitiuri kanonebi arsebobs, magram maTi aRsruleba aradamakmayofilebelia. mediamflobeloba aris instrumenti presis dasamorCileblad da igives akeTebs saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisia (bazarze axali mauwyeblebis Semosvlis SezRudviT, rogorc es saTemo radioebis SemTxvevaSi moxda). man aRniSna, rom didi satelevizio kompaniebis mflobelebi imaze met fuls xarjaven, vidre Souloben da amiT uaryofiTad moqmedeben Tavisufal bazarze da arTuleben viTarebas sxva satelevizio sadgurebisaTvis da aseve beWduri presisaTvis. patara opoziciuri televiziebi dominturi telearxebis sparing-partniorebad gadaiqcnen. man urCia Jurnalistebs, gaerTianebuliyvnen profesiul kavSirebSi da farTo frontiT ebrZolaT presis Tavisuflebis SezRudvebis winaRmdeg. saerTaSoriso donorebis mimarT misi Txovna iyo damoukidebeli da Zlieri telesadguris gaxsna, romelic imoqmedebda rogorc “ yinulmWreli” axali ambebis sferoSi. donorebma Tavi unda Seikavon mcire mauwyeblebisgan TviTkmarobis da mdgradobis moTxovnaze im viTarebaSi, rodesac subsidirebuli telesadgurebi arRveven sabazro wesebs. misi azriT, didi satelevizio kompaniebi unda daeqvemdebaron gansxvavebul regulirebas, magaliTad, maT unda yavdeT sazogadoebrivi sabWoebi. misma aRmatebulebam jon rambergma,misma aRmatebulebam jon rambergma,misma aRmatebulebam jon rambergma,misma aRmatebulebam jon rambergma, norvegiis samefos gansakuTrebulma da sruluflebianma elCma azerbaijanis respublikasa da saqarTveloSi, ganacxada, rom is did mniSvnelobas aniWebs mosazrebaTa gulaxdil gacvla-gamocvlas, romelsac adgili hqonda seminaris msvlelobis dros. elCma rambergma imedi gamoTqva, rom seminaris

monawileTa mier miRebuli rekomendaცiebi xels Seuwyoben Jurnalistebis winaSe mdgari problemebis gadawyvetas.

Page 32: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

32

seminaris meore dRe, oTxseminaris meore dRe, oTxseminaris meore dRe, oTxseminaris meore dRe, oTxSabaTi, 11 noemberi, 2009 weliSabaTi, 11 noemberi, 2009 weliSabaTi, 11 noemberi, 2009 weliSabaTi, 11 noemberi, 2009 weli

IV sesia - profesionalizmi da TviTregulireba

sesiaze “profesionalizmi da TviTregulireba” ganxilul iqna Semdegi sakiTxebi: profesionalizmi, rogorc Jurnalistis ufleba da movaleoba, Jurnalistikis evropuli standartebis swavleba, saqarTvelos Jurnalisturi eTikis qartia da mauwyeblis EeTikis kodeqsi, presis sabWoebi da TviTregulirebis upiratesobebi, JurnalistebisTvis xelmisawvdomi Sromis kanonmdebloba da profesiuli kavSirebi. am sesiiT gaixsna seminaris meore dRe. diskusiaze yuradReba gamaxvilda Jurnalistikis rolze, rogorc makontrolirebelze da ara rogorc umravlesobis politikisa da azris gamtarebelze, mediamflobelebis xarisxiani Jurnalistikis grZelvadian upiratesobaSi darwmunebis aucileblobaze, Jurnalistebis ganaTlebisa da treningebis SesaZleblobaTa gaumjobesebaze. aseve isaubres TviTregulirebis praqtikuli meqanizmebis Camosayalibeblad mimarTul Zalisxmevaze da warsuli gamocdilebis gamoyenebis aucileblobaze. momxsenebiT gamovidnen: benua kalifano,benua kalifano,benua kalifano,benua kalifano, monpelies Jurnalistikis umaRlesi skolis direqtori, lia CaxunaSvili,lia CaxunaSvili,lia CaxunaSvili,lia CaxunaSvili, kavkasiis universitetis mediis kavkasiuri skolis dekani da ia anTaZe,ia anTaZe,ia anTaZe,ia anTaZe, radio Tavisuflebis Jurnalisti da samoqalaqo ganviTarebis institutis direqtori. komentarebi gaakeTes: ivane maxaraZem,ivane maxaraZem,ivane maxaraZem,ivane maxaraZem, saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis warmomadgenelma, gigi TevzaZem,gigi TevzaZem,gigi TevzaZem,gigi TevzaZem, ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo universitetis reqtorma, ognian zlatevma,ognian zlatevma,ognian zlatevma,ognian zlatevma, bulgareTis media ganviTarebis centris direqtorma, patrik leuSma,patrik leuSma,patrik leuSma,patrik leuSma, doiCe veles akademiis (Deutsche Welle Akademie) proeqtebis ganviTarebis samsaxuris ufrosma. monpelies Jurnalistikis umaRlesi skolis direqtorma, benua benua benua benua kalifanomkalifanomkalifanomkalifanom aRniSna, rom Tavisufleba ar arsebobs presis Tavisuflebis gareSe da nebismieri sazogadoebis demokratiis xarisxi misi presis Tavisuflebis doniT fasdeba. Tumca, arasworia demokratiis mxolod presis TavisuflebiT Sefaseba, vinaidan socialuri erTianobisaTvbis aucilebel pirobas agreTve damoukidebeli arCevnebisa da sazogadoebrivi debatebis arseboba warmoadgens. Mmisi azriT, Jurnalists ar unda akmayofilebdes mxolod megafonis funqcia, is unda iRvwodes mosaxleobisTvis dabalansebuli informaciis miwodebisken. evropis JurnalistTa profesiuli kavSirebis umravlesobis mier miRebuli 1971 wlis miunxenis qartiis Tanaxmad, demokratiul sazogadoebaSi Jurnalistis umTavres movaleobas profesionalizmi warmoadgens. Jurnalistebi unda iyvnen aRqmulebi ara rogorc mowinaaRmdege Zala, aramed rogorc asocirebuli Zala. demokratiis grZelvadiani istoriis

Page 33: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

33

mqone qveynebSic ki ar aris martivi gailaSqro politikuri da ekonomikuri Zalis winaaRmdeg. Jurnalistis Tavisuflebas zRudavs marginalizacia. Aaxali industriuli evolucia Zvel gamocdilebaze axleburad Cafiqrebas iTxovs. Jurnalisti arsebobs informaciis warmoebisTvis. rodesac simarTle da sicrue erTmaneTSia areuli, Jurnalisti ver axdens informaciis gadamowmebas da mis klasifikacias, ver asxvavebs mniSvnelovans meorexarisxovanisagan. Jurnalistikam unda ganamtkicos misi misia demokratiaSi. Jurnalistikis skolebi Jurnalisturi faseulobebis ZiriTad kerebad unda iqcnen da resurs-centrebad im studentebisa da kursdamTavrebulTaTvis, romlebic miiswrafvian xarisxiani Jurnalistikis standartebisken. treningi umTavres aucileblobad gadaiqca mas Semdeg, rac Tanamedrove media gaxda rTulad Sesaswavli samuSao adgilebze. nou-hau, praqtika da Jurnalisturi eTika unda aswavlon mxolod profesionalebma. kavkasiis universitetis mediis kavkasiuri skolis dekanma lia lia lia lia CaxunaSvilmaCaxunaSvilmaCaxunaSvilmaCaxunaSvilma xazi gausva saqarTveloSi Jurnalistikis swavlebis gaumjobesebasa da qarTul mediaSi eTikuri da profesionaluri normebis dabal moTxovnas Soris arsebul SeuTavseblobas. misi TqmiT, ganaTlebis sferoSi aswavlian Jurnalistikas, aviTareben axal midgomebs, TanamSromloben media profesionalebTan, uSveben karg kursdamTavrebulebs, magram es ar warmoadgens Jurnalisturi ganaTlebis saboloo mizans. Jurnalistikis programebis saboloo mizania saqarTveloSi mediis gaZliereba, raTa Zlierma mediam Tavis mxriv demokratia da mmarTveloba gaZlieros. sainteresoa, Tu ramdenad faseulia gaumjobesebuli ganaTlebis sistema am miznebis miRwevaSi, Tu sad midian kursdamTavrebulebi swavlis damTavrebis Semdeg. isini aRmoCndebian iseT garemoSi, sadac profesionalizmsa da eTikur qcevaze moTxovna Zalian dabalia. zogierT mediasaSualebas, magaliTad patara opoziciur telearxebs, ar aqvs kargi profesionalebis daqiravebis saSualeba, zogs ki, magaliTad centralur telearxebs, ar aqvT maTi daqiravebis survili. kursdamTavrebulebi iZulebulni arian imuSavon an mediaSi arsebul “xarisxis kunZulebze” an ucxour mediaSi StatgareSe TanamSromlebad. maTi naxva SeiZleba yvelgan, centraluri telearxebis garda. CaxunaSvilis azriT, profesionalizmze moTxovna aris mxolod Tavisufal bazarze da ara subsidirebul da kontrolirebul bazarze. bazarze konkurenciis aRdgena gazrdis moTxovnas profesional da eTikur Jurnalistebze. miuxedavad amisa, man sTxova saerTaSoriso organizaciebs Jurnalistikis skolebis mxardaWera, sadac axalgazrda Jurnalistebi SeZleben ara mxolod codnis, aramed swori faseulobebis SeZenas. donorTa mxridan daxmarebas Zalzed didi mniSvneloba aqvs, radgan skolebs iseTive mwiri saxsrebi gaaCniaT, rogorc damoukidebel mediaorganizaciebs. aucileblobas warmoadgens dasavluri skolebis

Page 34: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

34

mier mowodebuli wignebi da maswavlebelTa treiningebi, doqtoranturis donis CaTvliT. radio Tavisuflebis Jurnalistma da samoqalaqo ganviTarebis institutis direqtorma ia anTaZemia anTaZemia anTaZemia anTaZem damswre sazogadoebas gauziara gamocdileba saqarTvelos Jurnalistikis eTikis qartiasTan dakavSirebiT. qartia TiTqmis mzadaa regionaluri mediis warmomadgenlebisTvis xelmosawerad da igi SesaZloa gaxdes TviTregulirebis mniSvnelovani meqanizmi. anTaZem damswre sazogadoebas mouTxro saqarTveloSi TviTregulirebis istoriis Sesaxeb: 2001 wels Seiqmna eTikis kodeqsis teqsti, magram man ver miiRo mediis mxardaWera; 2002 wels Seiqmna Jurnalisturi saqmianobis standartebi, ris Sedegadac Seiqmna media sabWo. am sabWom ar gaamarTla. riT gamoirCeva mimdinare Zalisxmeva? a) teqsti, romelic Sedgeba 11 muxlisgan, Tavad Jurnalistebis mieraa Seqmnili; manamde, Jurnalistebma Camoayalibes 7 principi arCevnebis gasaSuqeblad, da am teqstze dayrdnobiT Seiqmna qartiis teqsti. (b) teqsti xelmowerilia pirovnebebis da ara organizaciebis mier. (g) sabWos wevrebis arCevnebi tardeba mxolod xelmomwerebs Soris. da bolos, (d) mmarTveli sabWo Sedgeba 9 wevrisgan, romelTa Soris 3 Tbilisis mediis warmomadgenli, 3 regionuli redaqtori da 3 regionuli Jurnalistia. Seiqmneba qartiis xelmomwerTa asociacia. sabWo ganixilavs mxolod xelmomwer JurnalistebTan dakavSirebul saCivrebs. qartia unda iqces Jurnalistikisadmi sazogadoebis rwmenis gaZlierebis meqanizmad. ilia WavWavaZis saxelobis saxelmwifo universitetis reqtori gigi gigi gigi gigi TevzaZeTevzaZeTevzaZeTevzaZe ar eTanxmeba mosazrebas, rom saqarTveloSi Jurnalistikis swavleba gaumjobesda. Tumca, arsebobs gamonaklisebi, rogoricaa saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis Jurnalistikis programa. misi TqmiT, sakmaod Seicvala Jurnalistikis mimarT damokidebuleba. Jurnalisti aRar aris ubralod simarTlis maZiebeli, is gaxda dominanturi azris gavrcelebis mniSvnelovani iaraRi. TviTregulirebas da qartias xvdebaT igive problemebi da winaaRmdegobebi, rac manamade arsebul eTikis kodeqsebs. arc erT Jurnalists ar unda Secdomis aRiareba, da amas sazogadoebis saerTo problema SeiZleba ewodos. Jurnalisturi damoukidebloba aRqmulia, rogorc izolacionizmi. Jurnalistikis programebSi yuradReba unda mieqces axali mediis teqnologiur gamowvevebs. Seswavlil unda iqnes Jurnalistikis dauwereli, magram realuri standartebi da es informacia Jurnalistikis akademiurma programebma unda gaiTvaliswinon. msgavsi kvleva gamoadgeba Jurnalistikis studentebsac da leqtorebsac. bulgareTis mediis ganviTarebis centris direqtorma ognian zlatevmaognian zlatevmaognian zlatevmaognian zlatevma gaixsena berlinis kedlis ngreva, rogorc axali eris dasawyisi JurnalistikaSi. aRmosavleT evropaSi demokratizaciis process mohyva axali tipis Jurnalistikis gaCena. aRmosavleT evropa erTi

Page 35: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

35

ukiduresobidan meoreSi moxvda - saxelmwifos mier srulad kontrolirebuli media gaxda sruliad arakontrolirebuli, rasac mohyva profesionalizmis donis daqveiTeba da gamoucdelobis zrda. Sedegad mediam dakarga xalxis ndoba, risi pasuxicaa profesionalizmis danergvis mcdelobebi ukanaskneli TxuTmeti wlis manZilze. bulgareTi amayobs mediis TviTregulirebis meqanizmiT. evropis sxvadasxva qveyanebis TviTregulirebis meqanizmebs Soris bevri msgavsebaa, Tumca arsebobs mniSvnelovani adgilobrivi Taviseburebebi. TviTregulireba evropaSi niSnavs 28 mediasabWos erTmaneTisgan gansxvavebuli 28 midgomiT. ar arsebobs universaluri modeli; procesi saRma gonebam da adgilobrivma tradiciebma unda marTon. bulgareTis mediam TviTregulirebis meqanizmis miRebaSi warmatebas qartiis Camoyalibebis meSvide mcdelobiT miaRwia. bulgareTis Jurnalistebis 70 procentma xeli moawera eTikis normebs, mediasabWo ki xelmZRvanelobs TviTregulirebis CarCos. sabWoSi vxvdebiT samgvar warmomadgenlobas: Jurnalistebs, media mflobelebs da sazogadoebas. zogierTi mediasabWos Tavmjdomare sasamarTlo xelisuflebis warmomadgeneli an xelisuflebis mier daniSnuli piri, magram es cudi magaliTebia. arsebobs qveynebi, sadac saerTod ar arsebobs mediasabWo, magram es ar gulisxmobs, rom es qveynebi arademokratiulebi arian. isini mediis TviTregulirebas sxvagvarad axorcieleben. saerTaSoriso sazogadoeba samxreT-aRmosavleT evropis bevr qveyanaSi finansurad mxars uWers mediis TviTregulirebis organoebs, Tumca es ar xdeba bulgareTSi. mediis TviTregulireba grZelvadiani procesia da ara saboloo mizani. kamaTis uaxlesi Temaa unda iyos Tu ara socialuri media TviTregulirebadi. TviTregulireba mniSvnelovania ori ZiriTadi mizezis gamo: pirveli, sazogadoebisTvis ukeTesi informaciis miwodebaa, xolo meore, Jurnalistebis mimarT sasamarTlo davebis raodenobis Semcireba. saqarTvelos komunikaciebis erovnuli komisiis warmomadgenelma ivane ivane ivane ivane maxaraZemmaxaraZemmaxaraZemmaxaraZem isaubra mauwyeblobis Sesaxeb kanonSi Semaval mauwyebelTa qcevis kodeqsze, romlis mixedviT mauwyeblis mizans warmoadgens zusti da dabalansebuli informaciis miwodeba, saredaqcio damoukidebeloba, sxvadsxva socialuri jgufebis intresebis gaTvaliswineba, axalgazrdebis dacva uaryofiTi gavlenebisgan da a.S. kodeqsis mniSvnelovan nawils warmoadgens saCivrebis ganxilvis procedura. erovnul mauwyeblebs TviTregulirebis meqanizmi eqvsi Tvis vadaSi unda aemuSebinaT, sxva arxebs ki amisTvis erTi wlis vada miecaT. TviTregulirebis meqanizmebi ukve Camoyalibebuli aqvT imeds da rusTavi 2 –s. Deutsche Welle Akademie –is proeqtebis ganviTarebis samsaxuris ufrosma patrik leuSmapatrik leuSmapatrik leuSmapatrik leuSma isaubra Jurnalistebis, mediaorganizaciebis da maregulirebeli organoebis profesiuli momzadebis da

Page 36: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

36

konsultacirebis gamocdilebaze, romelic mis organizacias daugrovda. Deutsche Welle Akademie –is gamocdilebam aCvena, rom Jurnalistebis umravlesobas codna samuSao adgilebze aqvT miRebuli, rac profesionalizmisken mimavali ZiriTadi gzaa aRmoCnda. leuSma aseve isaubra Jurnalistur sauniversiteto ganaTlebasa da samuSao bazris moTxovnebs Soris arsebul bzarze. Jurnalistoba gulisxmobs gulisxmier damokidebulebas sakuTari saqmianobis mimarT. bazarze xarisxiani Jurnalistika unda damkvidrdes, sxva SemTxvevaSi eTikis normebs aravin daicavs. amas verc qartia da verc ganaTleba Secvlis. b-ni leuSis TqmiT, Jurnalistikis xarisxi damokidebulia sam faqtorze: 1. pirad kvalifikaciaze, 2. menejmentis gadawyvetilebaze awarmoos xarisxiani produqcia da 3. media organizaciebSi xarisxis kulturis arsebobasa da TanamSomlebze, romelTac ZaluZT xarisxiani muSaoba. mediamflobelebi da mediamenejerebi unda acnobierebdnen xarisxiani Jurnalistikis mniSvnelobas da im upiratesobas -- xalxis ndobis saxiT -- rasac isini grZelvadian perspeqtivaSi miiReben. rogorc ki mediamenejerebi mixvdebian, rom xarisxi mniSvnelovania, maSinve ecdebian dro dauTmon am xarisxis amaRlebas da aseve ecdebian, rom maTma TanamSromlebma daicvan Jurnalistikis standartebi. TviTregulirebis arseboba ar niSnavs problemis gadawyvetas. problemis gadawyvetisaTvis saWiroa media organizaciebis mier xarisxis kulturis gaTaviseba. mxolod maSin aqvs TviTregulirebas azri, roca arsebobs mocemul garemosaTvis Sesaferisi Rirebulebebis erToblioba – mxolod am SemTxvevaSi sruldeba TviTregulirebis normebi. mediamflobelebis uyuradReboba kargi ganaTlebis mqone kadrebis mimarT karieruli gadawyvetilebebis miRebisas gamomdinareobs iqidan, Tu ramdenad iTavisebs medimenejeri xarisxis da eTikis normebis aucileblobas. sxvagvarad, is arasdros daawinaurebs adamians, romlsac aqvs am normebis Sesabamisad muSaobis codna. patrik leuSis rekomendaciaa im dawesebulebebis gaZliereba, romlebic uzrunvelyofen mediaprofesionalebis treningebsa da konsultirebas uweven maT Semdgom etapebze. man aseve aRniSna, rom Zalzed mniSvnelovania media menejerebTan muSaoba xarisxis kulturis amaRlebis mizniT.

IV IV IV IV sesia sesia sesia sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia

monawileebma ganixiles saqarTvelos Jurnalisturi EeTikis qartia da mauwyebelTa qcevis kodeqsi. maTi azriT, Jurnalistebis mier Seqmnili qartiisgan gansxvavebiT, mauwyebelTa kodeqsi, romlis SeqmnaSic Jurnalistebs aqtiuri monawileoba ar miuRiaT, ufro problemuria.

Page 37: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

37

amasTan, kodeqsi Seicavs principebs, wesebsa da rekomendaciebs, magram gaugebaria es principebi sarekomendacio xasiaTisaa Tu savaldebulo. Tu es principebi savaldebuloa, saqarTvelos komunikaciebis erovnulma komisiam unda daadginos, sruldeba Tu ara normebi, rac mis amJamindel uflebamosilebas ukiduresad gazrdis. zogadad, TviTregulirebis meqanizmi ver amuSavdeba. vidre media bazarze ar gaCndeba jansaRi konkurencia. subsidirebuli da arasubsidirebuli media erTnair pirobebSi ar imyofeba. monawileebma aRniSnes ganaTlebis da treningis saWiroeba; xazi gausves akademiuri Jurnalistikuri programebis ganviTarebis saWiroebas. regionebSi ar arsebobs kargi saganmanaTeblo programebi, ris gamoc regionuli media ver iRebs karg profesionalebs. uwyveti ganaTlebis dasanergad, monawileebma moiTxoves Jurnalistikis saxelmZRvaneloebi. monawileTa azriT, Jurnalisturi treningebi agreTve saWiroa menejmentis praqtikasa da axali teqnologiebSi. regionul mediaSi profesionali kadrebis ararsebobam Sedegad gamoiRo sareklamo drois gayidvis da Sesabamisad dafinansebis wyaros mopovebis uunaroba. erT-erTma monawilem regionalur mediasTan dakavSirebiT da iq arsebuli gamowvevebis Sesaxeb kvlevis Catarebis ideac ki gamoTqva. arasakmarisi profesionalizmi qarTuli mediis erT-erTi umTavresi problemaa. JurnalistTa treningi yovelTvis iyo da axlac Zalzed mniSvnelovania. zogierTi monawile SeewinaaRmdega im azrs, rom mediamflobelebi ar arian xarisxiT dainteresebulni da aRniSna, rom Jurnalistebsac edebaT brali standartebis ugulebelyofaSi.

Page 38: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

38

sesia V: media rogorc biznesi

seminaris mexuTe sesia, “media rogorc biznesi.” gaixsna kavkasiis kvleviTi resursebis centris mier Catarebuli kvlevis Sedegebis rigiT mesame prezentaciiT seminarze. momxseneblebma da monawileebma ganixiles media biznesis mdgradobis ZiriTadi sakiTxebi. sesiaze ganxilul sakiTxTa Soris iyo distribucia, rogorc mediis mdgradobis ZiriTadi winapiroba, tradiciuli presis, rogorc biznesis ganviTarebis perspeqtivebi, axali mediis ganviTareba saqarTveloSi da regionuli presis gamowvevebi. moxsenebiT gamovidnen: Sorena SaverdaSvili,Sorena SaverdaSvili,Sorena SaverdaSvili,Sorena SaverdaSvili, MPublishing-is, Jurnalebis “cxeli Sokoladis” da “liberalis” mflobeli da gamocdili redaqtori, oleg xomenoki,oleg xomenoki,oleg xomenoki,oleg xomenoki, Internews Network –is (“internius neTvorq”) mrCeveli presis sakiTxebSi, giga paiWaZegiga paiWaZegiga paiWaZegiga paiWaZe, axali mediis institutis proeqtis menejeri da blogeri. KkomentarebiT gamovidnen: ramaz ramaz ramaz ramaz samxaraZe,samxaraZe,samxaraZe,samxaraZe, radio hereTis direqtori da saqarTvelos regionalur radiosadgurTa qselis Tavmjdomare; sarmite elsarmite elsarmite elsarmite elerte,erte,erte,erte, latviis erT-erTi ZiriTadi gazeTis, “dienas” yofili mTavari redaqtori; abdula abdula abdula abdula bozqurTi,bozqurTi,bozqurTi,bozqurTi, TurqeTis gazeTD”Today’s Zaman”-is inglisurenovani gamocemis mimomxilveli. MPublishing-is mflobelma Sorena SaverdaSvilmaSorena SaverdaSvilmaSorena SaverdaSvilmaSorena SaverdaSvilma isaubra sareklamo bazarze usamarTlo gadanawilebis arsebobaze. Mmisi azriT, problema isaa, rom gadawyvetileba ama Tu im mediasaSualebaSi reklamis ganTavsebaze damokidebulia am mediasaSualebis Sinaarsis “usafrTxoebaze”, anu mediasaSualebis politikur Sexedulebebze. sareklamo bazari imarTeba politikuri CareviT da ara Tavisufali bazris ZalebiT. misi azriT, reklama ganixileba, rogorc erT-erTi “rbili” berketi kritikuli mediis “mosaTvinierebelad.” SaverdaSvilma magaliTad moiyvana is faqti, rom misi pirveli Jurnalis, “cxeli Sokoladis” sareklamo partniorebidan cxram uari Tqva axal politikur Jurnal “liberalSi” reklamis ganTavsebaze. SaverdaSvilis TqmiT, “SeiZleba iyo kargi menejeri, aiyvano kargi TanamSromlebi, danergo kargi praqtika, Seqmna xarisxiani produqti, magram es ar aisaxos sareklamo Semosavalze”. menejers damoukidebloba reklamis dakardgvad ujdeba, rac Jurnalis Semosavlis 90 procents Seadgens. sareklamo bazris didi wiliEerovnul satelevizio arxebs ekuTvnis, rac 35-dan 50 milion dolaramdea. isini beWviTi mediis mniSvnelovani konkurentebia arian, vinaidan aweseben dabal fass da, agreTve, moicaven mTel qveyanas. SaverdaSvilis TqmiT, bilbordebi monopolistur mflobelobaSia da zogadad, sareklamo biznesis mflobelobac naklebad Riaa. Sorena SaverdaSvilis rekomendaciaa Seiqmnas specialuri komisia, romelic gamoiZiebs media seqtorsa da sareklamo biznesSi arsebul viTarebas. is am sferoebis kvlevas da auditsac miesalmeba.

Page 39: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

39

kavkasiis kvleviTi resursebis centris regionulma direqtorma hanshanshanshans gutbrodma gutbrodma gutbrodma gutbrodma aRniSna, rom kvlevam mniSvnelovani da vrceli monacemebi miiRo, rac daexmareba medias swori biznes-gadawyvetilebebis miRebaSi. misi TqmiT, mediagaremoze did gavlenas moaxdens internet, vinaidan gamokiTxulTa 19 procentma Tqva, rom maT internetze xeli miuwvdebaT. qarTvel internet-momxmarebelTa yvelaze popularuli aqtivoba socialuri qselebiT sargeblobaa (59 %), Semdeg modis el-fosta (36%); musikis mosmena da filmebis yureba (34%). 36 procentma imaTgan, visac internetkavSiri saxlSi ar aqvs, mizezad internet momsaxurebis siZvire daasaxela. 20 procentis TqmiT, maT regionSi internetis infrastruqtura ar aris. mxolod 7 procents ar surs internet momsaxurebiT sargebloba. miuxedavad imisa, rom internetis uqonlobis ZiriTadi mizezi mainc misi maRali fasia, gamokiTxulTa 49 procenti ambobs, rom saerTod ar icis ra Rirs internet momsaxureba maT regionSi. (centrs gaaCnia detaluri informacia im jgufebis Sesaxeb, romlebic mzad arian daiwyon internet momsaxurebiT sargebloba.) gutbrodis azriT, Zalzed mniSvnelovani problemaa, rom ufaso internetgverdebi (romlebic saqarTvelos veb-gverdebis aTeulSi Sedian) qmnian yalb warmodgenas, rom internet kontenti ufasoa da aseTad unda darCes. es problema ganxilvis miRma rCeba, Tumca didi riskis matarebelia qarTuli internetbiznesisaTvis. internetbiznesma unda daarwmunos xalxi, rom xariasxiani kontentisTvis safasuris gadaxdaa saWiro. inteleqtualuri sakuTrebis sakiTxebi, rac dRes ar aris mniSvnelovani Tema, male centraluri problema gaxdeba. gazeTebis mcire tiraJis mizezi ar aris mxolod maTi fasi. gamokiTxulTa mxolod 21 procenti ar kiTxulobs gazeTebs maTi siZviris gamo. 23 procents saerTod ar ainteresebs gazeTebis wakiTxva, xolo 22 procentma ganacxada, rom gazeTebi maT mxareSi saerTod ar iSoveba, rac migviTiTebs, rom arseboben potenciuri momxmareblebi. kvlevis Sedegad arsebobs informacia im fasebze, romlebsac momxmareblebi gadaixdidnen gazeTebis SesaZenad. televiziisgan momxmarebeli iTxovs movlenebis profesiul doneze Sesrulebul maRalxarisxian gaSuqebas. es faqtorebi rogorc Cans mniSvnelovania mayurebelTa mosazidad da SesanarCuneblad. Tumca momxmarebelTa sxvadasxva jgufebi televiziiT miwodebul informacias sxvadasxvagvarad iReben. gamokiTxul mamakacTa umetesoba (65%) televizors uyurebs, xolo qalebi (59%) mas rogorc radios usmenen da sxva saqmiTa arian dakavebuli. telereklama ar sargeblobs didi popularobiT. gamokiTxulTa 80%-ma aRniSna, rom sareklamo kveTis xangZlivobis gamo, isini sxva arxze gadaerTvebian. gutbrodma ganacxada, rom warmodgenili Sedegebi mxolod mcire nawilia im monacemebis, rac kvlevam miiRo. centri dainteresebul mediaprofesionalebs moTxovnisamebr miawvdis detalur informacias auditoriis moTxovnilebebis Sesaxeb. Intrenews Network-is mrCevelma presis sakiTxebSi, oleg xomenokmaoleg xomenokmaoleg xomenokmaoleg xomenokma isaubra tradiciuli beWdviTi mediis

Page 40: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

40

gamowvevebis da qarTul regionalur mediasTan muSaobis sakuTar gamocdilebaze. Mmisi azriT, post-sabWoTa qveynebSi mediaSi investiciebi politikuri gavlenis mosapoveblad da ara mogebis misaRebad Caido. did problemas qmnis aseve Jurnalisturi ganaTlebis mqone, magram biznesazrovnebis armqone gamomcemlebi. xomenokis azriT, sabazro maCveneblebis simwire, rogoricaa, magaliTad, auditoriis kvleva, erT-erTi problema media biznesis ganviTarebaSi. codna, Tu ra surs auditorias da ra saWiroebebi aqvT reklamis damkveTebis da sponsorebs, mwiria. mediamflobelebi scdebian, roca miiCneven, rom maTi da sazogadoebis interesebi erTmaneTs emTxveva. Migor xomenoki dainteresda, Tu ratom unda gadaixados xalxma fuli gazeTebSi, romlebic ar pasuxoben maT interesebs, roca televizia ufasoa?! xomenokis azriT, distribucia kidev erTi problemaa, romelsac qarTuli media awydeba. Rirebuli produqtis SemTxvevaSic ki, araadeqvaturi distribuciis infrastruqtura SeiZleba damangreveli aRmoCndes biznesisaTvis. ukrainaSi arsebobs gavrcelebis alternatiuli saSualebebi, romelTa arseboba saqarTveloSi gazrdida gazeTebis tiraJs, gayidvebsa da sareklamo Semosavlebs. zogadad, qarTveli menejerebis momzadebis xarisxi aradamakmayofilebelia. aucileblobas warmoadgens treningi adamianuri resursebis, marketingis, reklamis, biznesmenejmentisa da multimediuri konvergenciis sakiTxebSi. xomenokma aRniSna, rom sareklamo biujetebi dedaqalaqSia koncentrirebuli, da rom regionuli menejerebi ar cdiloben am Tanxebis mozidvas dedaqalaqSi maTi sareklamo warmomadgenlebis meSveobiT. man isic aRniSna, rom adgilobriv xelisuflebas sareklamo nakadebis gakontrolebis didi SesaZlebloba gaaCnia. xomenokma aRniSna menejerebis gaerTianebis aucilebloba gamomcemelTa Zlier asociaciaSi. misi TqmiT, adamianebi erTiandebian rogorc saerTo safrTxis winaaRmdeg, aseve saerTo sargeblis misaRebad. zemoT ganxiluli saSiSroebebi moiTxovs mkacr moqmedebebs gamomcemelTa asociaciis mxridan. Mman isaubra ukrainaSi arsebul or aseT asociaciaze: gamomcemelTa ukrainuli asociaciaze da regionalur gamomcemelTa damoukidebel asociaciaze. Oorive asociacia medias sTavazobs daxmarebas iuridiuli konsultaciis, treningebis, marketinguli kvlevebis da wevrebis interesebis lobirebis gziT. xalxs axali informaciis miReba dauyovnebliv surs sxvadasxva saSualebebiT (kompiuteri, mobiluri telefoni da a.S.). imis gaTvaliswinebiT, rom saqarTvelos TiTqmis mTel mosaxleobas aqvs mobiluri telefoni, internet- da mobiluri media swrafad ganviTardeba. xomenokis rekomendaciebia: sareklamo bazris meti gamWvirvaleoba; marketinguli kvlevebis mxardaWera da maTi Sedegebis miwodeba

Page 41: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

41

regionuli mediamenejerebisTvis, regionuli mediis treningi kvlevis Sedegebis gamoyenebaze marketingul gadawyvetilebebSi, distribuciis alternatiuli sistemebis SemuSaveba, marketinguli da menejeruli Tvisebebis ganviTarebis xelSewyoba treningebis da saganmanaTleblo programebis gziT, multimediuri konvergenviis swavleba da gamomcemelTa asociaciis mxardaWera. axali mediis institutis proeqtis menejerma da blogerma giga paiWaZemgiga paiWaZemgiga paiWaZemgiga paiWaZem, aRniSna, rom saqarTveloSi axali media jer ar aris srulad Camoyalibebuli. axali media saqarTveloSi pirvel nabijebs dgams. am etapze ganviTarebis saukeTeso SesaZlebloba arsebobs, rac saerTaSoriso gamocdilebis gaTvaliswinebiT da treningebiT unda moxdes. paiWaZis TqmiT, axali mediateqnologiebis ganviTareba Jurnalistebs axal moTxovnebs uyenebs. radio hereTisa da regionuli radio qselis direqtorma ramaz ramaz ramaz ramaz samxarsamxarsamxarsamxaraZem aZem aZem aZem imedi gamoTqva, rom seminarze ganxiluli problemebi da rekomendaciebi miaRweven adresatebamde. misi TqmiT, regionaluri mediis ganviTarebis xelisSemSleli mravali faqtori arsebobs. regionul medias isev sWirdeba saerTaSoriso sazogadoebis da donorebis mxardaWera, vinaidan regionalur Jurnalistebs meti winaaRmdegobebi aqvT dasaZlevi, vidre centralur mediaSi momuSave kolegebs. patiosani Jurnalisti saqarTvelos regionebSi uamrav problemas awydeba. oficialuri struqturis warmomadgenlebi xSirad sTavazoben gamomcemlebs sxvadasxva sargebels, Tu gamomcemlebi maT moTxovnebs dakmayofileben. uaris SemTxvevaSi gamomcemlebi awydebian uamrav problemas, rogorebicaa usamarTlo jarimebi da sxva. dasasruls, ramaz samxaraZem ilaparaka regionaluri radio sadgurebis qselis muSaobis Sesaxeb, romlis wevrebsac aqvT erToblivi programebi da veb-gverdi. latviis erT-erTi mTavari gazeTis “dienas” mTavarma redaqtorma sarmite elertmasarmite elertmasarmite elertmasarmite elertma aRniSna, rom tradiciuli media kargavs auditorias da Semosavlebs. Mmediis saxeobebs Soris sazRvrebi nel-nela qreba da yvelafers interneti aerTianebs. Mmedias axasiaTebs TanamSromloba da partnioroba, media garemo mravalferovani da aqtiuria, Tumca es diversificirebuli mediasivrce TavisTavad ver qmnis saredaqcio damoukideblobis mdgrad models. bazari da Semosavlebi Zalzed mniSvnelovania, Tumca sazogadoeba mxolod maT ver daeyrdnoba. aucilebelia axali gadawyvetis moZieba. damoukidebeli Jurnalistika unda iyos aRqmuli, rogorc sazogadoebrivi saWiroebis sagani da, aqedan gamomdinare, misi arseboba mxolod sabazro Zalebze ar unda iyos damokidebuli. ara aqvs mniSvneloba, romeli mediaplatforma iqneba SenarCunebuli, vinaidan mniSvnelovania ara forma, aramed Sinaarsi. Jurnalistika ar aris mxolod biznesi. Mver moxerxdeba misi importi -is saqarTveloSi unda Camoyalibdes. samoqalaqo sazogadoebis da xelisuflebis movaleobaa xeli Seuwyon xarisxian da damoukidebel Jurnalistikas. saqarTvelos xelisuflebas saqarTvelos

Page 42: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

42

sazogadoebrivi mauwyeblis saxiT ukve aqvs instituti, romelmac unda Seqmnas Jurnalistikis standartebi. Jurnalistikis skolebTan erTad, saqarTvelos sazogadoebrivma mauwyebelma unda gazardos axalgazrda Jurnalistebi. saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyeblis xelmZRvanelobas unda hqondes swori motivacia da xelisuflebam unda Seqmnas sazogadoebrivi mauwyeblis politikuri zegavlenisgan Tavisuflebis garantiebi. sameTvalyureo sabWo unda Sedgebodes mxolod samoqalaqo sazogadoebis damoukidebeli wevrebisgan. iseTive mediakanonmdeblobis arseboba qveyanaSi, rogorc ganviTarebul demokratiebSia, sakmarisi ar aris. grZelvadiani SromiTi xelSekrulebebiT gamomcemlebi da Jurnalistebi Tavs ufro usafrTxod igrZnoben. saqarTvelos kanonebi arasamTavrobo organizaciebis Sesaxeb unda gamoyenebul iqnas damoukidebel mediasTan mimarTebaSic, raTa maT SeZlon ara marto komerciuli Semosavlebis, aramed Semowirulobebis miRebac. harvardis universitetis lemanis Jurnalistikis programis mier aSS-Si Catarebuli kvlevis safuZvelze Camoyalibebuli modelis mixedviT, saqarTveloSic SeiZleba Camoyalibdes mediis mxardamWeri fondi, romelic ZiriTadad sagadasaxado SemosavlebiT Seivseba. inglisurenovani Turquli gazeTis “Today’s Zaman”-is Jurnalistma, abdula bozkurtmaabdula bozkurtmaabdula bozkurtmaabdula bozkurtma seminaris organizatorebs madloba gadauxada saqarTvelos mediis mdgomareobis ukeT gacnobis SesaZleblobisaTvis. man aRniSna rom qarTuli da Turquli mediis problemebi msgavsia, kerZod, gamWvirvalobis, profesiuli kavSirebis da mediamflobelobic problemebi. (xSirad mediamflobelebs da redaqtorebs Soris zRvari ar arsebobs, da mflobelebi redaqtorebiviT iqcevian.) abdula bozkurtis TqmiT, TurqeTis udides ganmasxvavebel faqtors warmoadgens gavleniani da Zlieri samxedro klasis arseboba. gazeT “Today’s Zaman”-s, romelic Zalian popularulia, ar aqvs samxedro brifingebze daswrebis akreditacia. mkiTxvelebisadmi erTguleba, da ara biznesis an raRac sxva Zalebisadmi erTgulebaa mTavari, rac, saboloo jamSi, aucileblad moitans sargebels. biznesis kuTxiT, sando informaciis miwodeba aseve sargeblis momtania, Tumca tradiciuli presisTvis interneti Zlieri gamowvevaa. miuxedavad amisa “Today’s Zaman” ufasod xelmisawvdomia internetSi. gazeTs agreTve hqonda veb-gverdze sareklamo sivrcis gayidvis mcdelobac, magram Semosavali arc Tu ise didi aRmoCnda, amitom gazeTis mflobelebi beWdur gamocemaze amaxvileben yuradRebas.

Page 43: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

43

sesia V sesia V sesia V sesia V ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia monawileebma isaubres distribuciis sistemebsa da sxva infrastruqturebze, romelic aucilebelia mediis mdgradi ganviTarebisaTvis. regionuli mediis warmomadgenlebma aRniSnes, rom yvela stamba TbilisSia da regionuli gazeTebic TbilisSi ibeWdeba. monawileebma gaixsenes, Tu rogor Seaferxa gazeTebis gavrceleba dasavleT saqarTveloSi agvistos omis dros aRmosavleT-dasavleT saqarTvelos SemaerTebeli gzis gadaketvam. monawileTa rekomendacia iyo regionebSi adgilobrivi stambebis arseboba. agreTve didia moTxovna distribuciis dRes arsebuli sistemebis alternatiul gavrcelebaze. monawileebma gaiziares erT-erTi momxseneblis mosazreba, rom Zalzed mniSvnelovania marketinguli kvlevis Sedegebi mediamflobelebisTvis xelmisawvdomi gaxdes gadawyetilebebis misaRebad. amavdroulad, zogma monawilem qarTul bazarze arsebuli kvleviTi organizaciebis sandoobis mimarT eWvi gamoxata. monawileebma erTxmad aRniSnes tradiciuli mediis warmomadgenlebis axal mediateqnologiebSi momzadebis aucilebloba. aseve aRniSnes, rom internetmomsaxurebaze saqarTveloSi mosaxleobis daaxloebiT 10 procents miuwvdeba xeli, da rom saWiroa internetis Semdgomi gavrceleba. radio aTinaTis mflobelma, gia xasiamgia xasiamgia xasiamgia xasiam aRniSna, rom saWiroa regionuli mediis arakomerciuli da arasamTavrobo arsis Sesabamisi organizaciul-samarTleblivi formis moZebna. Mmisi TqmiT, radio aTinaTi arasamTavrobo organizaciis sakuTrebaa da Semowirulobis garda sxva Semosavlis miRebis ufleba ar aqvs. Uunda arsebobdes Sesabamisi forma, raTa mediasaSualebebma SeZlon rogorc sareklamo drois gayidva, aseve Semowirulobebis miReba.

Page 44: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

44

VI sesia: mediis Tavisufleba da demokratia

bolo sesia daeTmo demokratiul sazogadoebaSi mediis rolis Sesaxeb konceptualur diskusias. saqarTvelos saxalxo damcvelma, giorgi giorgi giorgi giorgi tuRuSmatuRuSmatuRuSmatuRuSma isaubra saxalxo damcvelis samsaxuris rolze presis Tavisuflebis uzrunvelyofaSi. mSvidobis, demokratiis da ganviTarebis kavkasiuri institutis Tavmjdomarem gia nodiamgia nodiamgia nodiamgia nodiam isaubra Jurnalistikis cvalebad bunebaze da sxvadasxva rolebze, romelic medias akisria gardamaval sazogadoebaSi. eqstremaluri Jurnalistikis centris xelmZRvanelma oleg panfilovmaoleg panfilovmaoleg panfilovmaoleg panfilovma da Tavisuflebis saxlis (Freedom House) presis Tavisuflebis indeqsis koordinatorma doqtorma karin karin karin karin doiC karlekarmadoiC karlekarmadoiC karlekarmadoiC karlekarma Seafases mediis Tavisuflebis done saqarTveloSi globalur da regionul konteqstSi. damoukidebelma Jurnalistma zviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZem gaakritika mediis mimarT xelisuflebis politika. saqarTvelos saxalxo damcvelma, giorgi tuRuSmagiorgi tuRuSmagiorgi tuRuSmagiorgi tuRuSma gaimeora adamianis uflebebis saerTaSoriso sasamarTlos xedva presis TavisuflebasTan dakavSirebiT. Tanamedrove sazogadoebaSi presas gadamwyveti roli ekisreba. mas SeuZlia informaciis gavrceleba nebismieri saxiT, romelic ar ewinaaRmdegeba mis funqciebs. azris gamoxatvis Tavisufleba aris demokratiis sayrdeni. aseve mniSvnelovania sajaro mosamsaxureTa rolis dadgena JurnalistebTan mimarTebaSi. sasamarTlo xazs usvams politikur SexedulebaTa gamoxatvis Tavisuflebas. es exeba rogorc dadebiT, aseve Sokis momgvrel informacias. Jurnalistma unda gaaSuqos sasamarTlos msvleloba ise, rom mis muSaobas xeli ar SeuSalos, Tumca aravis aqvs ufleba Jurnalists aukrZalos sasamarTlo procesis gaSuqeba. saxalxo damcvelis movaleobaTagan yvelaze mniSvnelovania sityvis Tavisuflebis dacvis xelSewyoba. 2009 wlis angariSis didi nawili swored sityvis Tavisuflebis sakiTxs daeTmo, sadac Jurnalistebis gamoxatvis Tavisuflebis xelyofis konkretuli SemTxvevebia mocemuli. saxelmwifom unda uzrunvelyos Jurnalituri saqmianobis xelyofis SemTxvevebis gamWvirvale da drouli gamoZieba. sazogadoebriv mauwyebelTan mimarTebaSi, tuRuSma aRiniSna, rom adrindeli dafinansebis modeli (2004 wlidan), romlis Tanaxmad mauwyebeli iRebda mTliani Sida produqtis 0.15 procentis odenobis dafinansebas, Seicvala. es modeli uzrunvelyofda mauwyeblis damoukideblobas. aseve, kanoniT dafinanseba wina wlis dafinansebaze naklebi ar unda yofiliyo. es wesi Seicvala da axla sazogadoebrivi mauwyebeli saxelmwifo biujetidan finansdeba, rac mTavrobas uflebas aZlevs Seamciros dafinanseba da gamoiyenos igi, rogorc berketi. saxalxo damcvelma xazi gausva baTumis telekompania “25-e arxis” problemas, romelsac sagadasaxado davalianebis dafarvis saSualeba ar aqvs. man ilaparaka am davalianebis patiebis aucileblobaze.

Page 45: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

45

saxalxo damcvelma aRniSna, rom igi eZebs gzebs, raTa “25-e arxma” mauwyebloba gaagrZelos. mSvidobis, demokratiis da ganviTarebis kavkasiuri institutis direqtorma gia nodiamgia nodiamgia nodiamgia nodiam aRniSna, rom mediis Tavisuflebis done samoqalaqo sazogadoebis ganviTarebis erT-erTi maCvenebelia. Tu SevxedavT medias am kuTxiT, mravalwaxnagovan suraTs davinaxavT. qarTuli media aris Ria, mravalferovani, sakmaod Tavisufali, magram, amave dros daubalansebeli, ekonomikurad susti, mikerZoebuli da araprofesionaluri. pozitiuria is faqti, rom mediaSi yvela azri aisaxeba da rom mediakanonmdebloba Zalzed liberaluria. Jurnalistebze Zaladobis faqtebi aRmaSfoTebelia,Mmagram iseTi masStabis araa, rom mediis muSaobas mTlianobaSi zarali miayenos. mediis ekonomikuri sisuste erT-erTi ZiriTadi problemaa, romelic gadasaWrelia. qarTveli JurnalistebaTvis aseve tipiuria sakuTari damokidebulebis arqona konkretuli faqtebis mimarT. Jurnalistebis mier politikuri Sexedulebebis gavrcelebis survili ufro didia, vidre sazogadoebis informirebisa. nodiam aRniSna, rom mas uWirs konkretuli rekomendaciebis an qmedebebis dasaxva. damoukidebelma Jurnalistma zviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZemzviad qoriZem aRniSna, rom politikuri standartebis Seucvlelad mediis Secvlis formulis moZieba Zalian Znelia. misi TqmiT, arsebobs mosazreba, rom mediam unda ara aRweros realoba, aramed Seqmnas realoba. es saqarTveloSi sakmaod farTod gavrcelebuli Teoriaa, magram qoriZisTvis miuRebelia. man es Teoria propagandas gauTanabra. qoriZis azriT, propaganda vrceldeba rogorc samTavrobo, aseve opoziciuri satelevizio arxebis meSveobiT. pro- da antisamTavrobo propaganda agvistos omis dros erTian xmad gadaiqca da gagrZelda. qarTveli JurnalistebisTvis faqti ara imdenad mniSvnelovania, ramdenad mTavrobis warmomadgenlebis damokidebuleba faqtis mimarT. maTTvis is ki ar aris mniSvnelovani, Tu ra moxda, aramed mTavrobis azriT ra moxda. Tavisuflebis saxlis (Freedom House) presis Tavisuflebis indeqsis koordinatorma, doqtorma karin doiC karlekarma karin doiC karlekarma karin doiC karlekarma karin doiC karlekarma Tqva, rom saqarTvelos sxvadasxva sareitingo kvlevebSi sxvadasxva adgili uWiravs. Tavisuflebis indeqsSi saqarTvelos maCvenebeli Seadgens 60 qulas (0-100), rac 190 qveyanas Soris 120-e adgilia. es maCvenebeli miuTiTebs imaze, rom qveyana nawilobriv Tavisufalia, magram igi araTavisufali qveynebis maCveneblis zRvarze imyofeba. 2004 wlidan saqarTvelos maCveneblebi gauaresda politikuri mdgomareobis gauaresebis gamo. dadebiTi mxareebidan unda aRiniSnos, rom saqarTvelos aqvs Zlieri kanonmdebloba da Jurnalistebze Zaladobis da fizikuri xelyofis dabali done. saqarTvelos problemebi ufro gavs centraluri da aRmosavleT evropis qveynebis problemebs, vidre misi mezobeli qveynebis problemebs.

Page 46: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

46

eqstremaluri Jurnalistikis centris direqtorma, Ooleg panfilovma Ooleg panfilovma Ooleg panfilovma Ooleg panfilovma Tqva, rom qarTvel Jurnalistebs, sxva post-sabWoTa qveynebis kolegebisgan gansxvavebiT, bevrad meti konstituciuri da sakanonmdeblo garantiebi icavT. opoziciuri arxebis, rogorebicaa maestro da kavkasia, da kritikuli beWduri mediis arseboba sxva post-sabWoTa JurnalistebSi Surs iwvevs.

Tumca situacia rTulia. oleg panfilovis rekomendaciebia: (1) daarsdes profesiuli kavSiri, raTa Seiqmnas JurnalistTa solidarobis Zlieri instituti; (2) Seiqmnas mediasabWo, radgan TviTregulirebis institutis arseboba aucilebelia sasamarTloSi davis Tavidan asacileblad. am sabWos muSaobis safuZvels unda warmoadgendes eTikis kodeqsi, romelic swrafad unda iqnas ganxiluli da miRebuli. panfilovma aseve aRniSna, rom sasurvelia sadiskusio klubebis daarseba, rac daexmareba Jurnalistebs ukeT iswavlon erTmaneTTan saubari da erTmaneTis mosmena. man satelevizio biznesSi arsebul situacias “ucnauri” uwoda. mniSvnelovania televizis monitoringi da masSi propagandis donis Sefaseba. aseTi kvleva xels Seuwyobs qarTuli satelevizio sivrcis ukeT Sefasebas. aseTi kvlevis Sedegebi Zalzed mniSvnelovani iqneba rogorc xelisuflebisTvis, aseve opoziciisaTvis.

misi bolo rekomendacia exeboda Jurnalistikis saganmanaTleblo sistemas. Jurnalistebis axal Taobas unda gaaCndes gansxvavebuli midgoma profesiisadmi. erT-erTi gamowvevaa maTTvis konfliqtis zonebSi da omis dros muSaobis swavleba. samwuxarod, agvistos omis dros gamoCnda, rom qarTveli Jurnalistebi daucvelni arian usafrTxoebis normebis arcodnis gamo.

VI VI VI VI sesia sesia sesia sesia ---- diskusiadiskusiadiskusiadiskusia diskusiis msvlelobisas saqarTvelos saxalxo damcvels giorgi giorgi giorgi giorgi tuRuSstuRuSstuRuSstuRuSs bevri kiTxva dausves. . . . aWaris telekompania “25-e arxis” direqtorma merab merab merab merab merkvilaZemmerkvilaZemmerkvilaZemmerkvilaZem da regionul telemauwyebelTa kavSiris direqtorma naTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilmanaTia kupreiSvilma isaubres “25-e arxis” sagadasaxado davalianebaze da zogadad, regionaluri televiziebis davalianebebze. merkvilaZem madloba gadauxada saxalxo damcvels daxmarebisTvis da sTxova regionuli telearxebisTvis finansuri amnistiis iniciativiT gamosuliyo, vinaidan maTac msgavsi sagadasaxado problemebi gaaCniaT. merkvilaZis TqmiT, “25-e arxis” SemTxvevam gamoaaSkarava qveynis ramdenime nakli: sasamarTlo sistemis sisuste da sagadasaxado sistemasTan dakavSirebuli problemebi. merkvilaZem agreTve aRniSna, rom is winaaRmdegia romelime arxs opoziciuri ewodos. man ramdenjerme uSedegod scada mTavrobis

Page 47: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

47

wevrebis mowveva arxis Toq-SouebSi. merkvilaZis TqmiT, mis telearxs arasodes hqonia survili yofiliyo opoziciuri. saqarTvelos sazogadoebriv saqmeTa institutis Jurnalistikisa da media menejmentis kavkasiuri skolis asistent-profesorma nino nino nino nino daneliamdaneliamdaneliamdaneliam aRniSna, rom ara Toq-Souebi, aramed sainformacio programebi gansazRvraven saredaqcio damoukideblobis da mediis Tavisuflebis xarisxs. man xazi gausva telearxebis politikuri Zalebis gavlenisgan ganTavisuflebis saWiroebas. misi rekomendaciiT, unda daiwyos mediis regularuli monitoringi da monitoringis pirveli obieqti saqarTvelos sazogadoebrivi mauwyebeli unda gaxdes. BBC-s centraluri aziisa da kavkasiis ganyofilebis redaqtorma firdevs robinsonmafirdevs robinsonmafirdevs robinsonmafirdevs robinsonma ilaparaka dadebiT cvlilebebze, rasac is saqarTveloSi yoveli vizitisas amCnevs. misi TqmiT, xarisxiani Jurnalistikis arseboba gansakuTrebiT mniSvnelovania, rodesac erovnul usafrTxoebis safrTxe emuqreba. saqarTvelos saxalxo damcvelmaGgiorgi tuRuSmaGgiorgi tuRuSmaGgiorgi tuRuSmaGgiorgi tuRuSma xazi gausva TviTregulirebis sistemis da eTikis kodeqsis SemoRebis aucileblobas. misi TqmiT, samarTlianoba, profesinalizmi da miukerZoebloba iseTive mniSvnelovania, rogorc mediis Tavisufleba.

Page 48: Eu Georgia Final Report Media Freedom Nov 2009 Geo

48

Semajamebeli sesia

Semajamebel sesiaze seminaris monawileebma ganixiles sesiebis msvlelobisas momxseneblebisa da diskusiis monawileebis mier gamoTqmuli rekomendaciebi. rekomendaciebi dajgufda Semdeg Temebad: regulirebisa da mflobelobis gamWvirvaloba, samarTleblivi cvlilebebi, profesionalizmi da biznesi. monawileebma ganixiles rekomendaciebis sia, Seitanes cvlilebebi da SeTanxmdnen ZiriTad rekomendaciebze.