Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

«ΚΑΥΤΑ» DEALS ΣΤΗΝ ΠΑΓΩΜΕΝΗ ΑΡΚΤΙΚΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ

ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡOΝ ΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΑΝOΙΧΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡOΥ

ΑΝΕΜOΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣ ΝΕΑΣ ΤΕΧΝOΛOΓΙΑΣ MADE IN JAPAN

OI 20 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΑΙOΛΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓOΡΑ

ΑΛΛΑΖΕΙ ΤO ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΓΓΥΗΜΕΝΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ

ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ, AccIOnA, EnTEKA, ROKAs, VEsTAs, GEs

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓOΣΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΑΣΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Ιούνιος 2012Τεύχος 36, Τιμή 3 ευρώ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΑΙOΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙOΔΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩΔΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 6o, ΤΕΥΧOΣ 36 Ιούνιος 2012

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόμνος

Σύμβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόμνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαμπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιμή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδρομικές επιταγές και εμβάσματα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld TRIM A.E.  Έντυπες & ηλεκτρονικές εκδόσεις Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Τμήμα Εκδόσεων: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣΔΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ ΙΔΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

4

ΠεριεχόμεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

ΔOΤ

Η

ΔΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

OΛΕΣ

OΙ Ε

ΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚΕΣ

ΕΚΚΡ

ΕΜOΤ

ΗΤΕ

Σ ΤΗ

Σ Ν

ΕΑΣ

ΚΥΒΕ

ΡΝΗ

ΣΗΣ

ΔΙΕ

ΘΝΕΣ

ΕΝ

ΔΙΑ

ΦΕΡ

OΝ Γ

ΙΑ Τ

O Φ

ΥΣΙΚ

O ΑΕ

ΡΙO

ΑΝOΙ

ΧΤΑ

ΤΗΣ

ΚΥΠ

ΡOΥ

ΑΥΞΗ

ΣΕΙΣ

ΤΙΜ

OΛOΓ

ΙΩΝ

ΚΑΙ

ΧΡΕ

Η «

ΠΝ

ΙΓOΥ

Ν»

ΤOΝ

ΗΛΕ

ΚΤΡΙ

ΣΜO

ΑΛΛΑ

ΖΕΙ Τ

O ΣΥ

ΣΤΗ

ΜΑ

ΕΓΓΥ

ΗΜ

ΕΝΩ

Ν Τ

ΙΜΩ

Ν Σ

ΤΙΣ

ΑΝΑΝ

ΕΩΣΙ

ΜΕΣ

ΣΤΑΘ

ΕΡΗ

ΑΝ

ΑΠΤΥ

ΞΗ 1

5,6%

ΣΕ

ΝΕΑ

ΑΙO

ΛΙΚΑ

ΠΑΡ

ΚΑ Π

ΑΓΚO

ΣΜΙΩ

Σ

OΙ 2

0 Μ

ΕΓΑΛ

ΥΤΕΡ

ΕΣ Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΕΣ

ΑΙO

ΛΙΚΩ

Ν Σ

ΤΗΝ

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΗ

ΑΓO

ΡΑ

Η Ε

ΛΛΑΔ

Α Π

ΑΡΑΓ

ΩΓO

Σ &

ΕΞΑ

ΓΩΓΕ

ΑΣ Π

ΡΑΣΙ

ΝΗ

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΔΕΗ

ΑΝ

ΑΝΕΩ

ΣΙΜ

ΕΣ Α

Ε: Π

ΡΑΣΙ

ΝΗ

ΑΝ

ΑΠΤΥ

ΞΗ Ε

ΠΙ 3

0 ΣΥ

ΝΑΠ

ΤΑ Ε

ΤΗ

ACCI

ONA

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

ΚΗ: Σ

ΤΑ Σ

ΚΑΡΙ

Α ΑΙ

OΛΙΚ

O 52

2 M

W Σ

ΤO Β

ΕΡΜ

ΙO

ΕΝΤΕ

ΚΑ: Η

ΠΑΛ

ΑΙOΤ

ΕΡΗ

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΗ

ΕΤΑ

ΙΡΕΙ

Α ΣΤ

ΗΝ

ΑΙO

ΛΙΚΗ

ΑΓO

ΡΑ

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12

5

GES:

ΗΓΕ

ΤΙΚΗ

ΘΕΣ

Η Σ

ΤΑ Α

ΙOΛΙ

ΚΑ Ε

ΡΓΑ

ΣΕ O

ΛO Τ

OΝ Κ

OΣΜ

O

ROKA

S RE

NEW

ABLE

S: K

OΡΥΦ

ΑΙΑ

ΠΑΡ

OΥΣΙ

Α ΣΤ

ΙΣ Α

ΝΑΝ

ΕΩΣΙ

ΜΕΣ

VEST

AS: Π

ΡΩΤO

ΠOΡ

ΙΑ Σ

ΤΑ Ε

ΛΛΗ

ΝΙΚ

Α ΚΑ

Ι ΠΑΓ

ΚOΣΜ

ΙΑ Α

ΙOΛΙ

ΚΑ

ΑΝΕΜ

OΓΕΝ

ΝΗ

ΤΡΙΕ

Σ Ν

ΕΑΣ

ΤΕΧΝ

OΛOΓ

ΙΑΣ

«MAD

E IN

JAP

AN»

ΙΣΧΥ

ΡΗ Η

ΠΑΡ

OΥΣΙ

Α ΤΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν Α

ΠΕ

ΑΠO

ΤΗΝ

ΙΣΠ

ΑΝΙΑ

ΝΕO

OΛOΚ

ΛΗΡΩ

ΜΕΝ

O ΣΥ

ΣΤΗΜ

Α ΔΙ

ΑΧΕΙ

ΡΙΣΗ

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΣ

ΑΠO

ΤΗΝ

SMA

ΦΥΣ

ΙΚO

ΑΕΡΙ

O: Ε

ΝΙΣΧ

ΥΕΙ Τ

OΝ Ρ

OΛO

ΤΗΣ

ΕΛΛΑ

ΔΑΣ

ΣΤOΝ

ΕΝΕ

ΡΓΕΙ

ΑΚO

ΧΑΡΤ

Η

OΤΕ:

«ΕΠ

ΕΝΔ

ΥOΥΜ

Ε ΣΤ

O Π

ΕΡΙΒ

ΑΛΛO

Ν»

«ΚΑΥ

ΤΑ»

DEAL

S ΣΤ

ΗΝ

ΠΑΓ

ΩΜ

ΕΝΗ

ΑΡΚ

ΤΙΚΗ

ΣΚΑ

ΚΙΕΡ

Α

ΑΠOΔ

ΙΔΕΙ

ΚΑΡ

ΠOΥ

Σ ΤO

ΣΥΣ

ΤΗΜ

Α ΕΜ

ΠOΡ

ΙΑΣ

ΡΥΠ

ΩΝ

ΤΗ

Σ ΕΥ

ΡΩΠ

ΗΣ

ΝΕO

ΑΝ

ΑΠΤΥ

ΞΙΑΚ

O Π

ΡOΤΥ

ΠO

ΓΙΑ

ΤΑ Ε

ΘΝΙΚ

Α Δ

ΙΛΗ

ΜΜ

ΑΤΑ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

6

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Η πολιτική αβεβαιότητα που παίρνει συνεχείς παρατάσεις στη χώρα μας έχει σημαντικό αντίκτυπο στα ενεργειακά θέματα όπως και στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Σειρά κρίσιμων αποφάσεων παραμένουν στο συρτάρι μέχρι να επέλθει η σταθερότητα. Ως τότε όμως; H νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές θα πρέπει να διαχειριστεί αμέσως και αποτελεσματικά το κρίσιμο θέμα της ρευστότητας στην αγορά ενέργειας, καθώς ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα. Όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα προχωρήσει η έγκριση, από την τρόικα, του δανείου ύψους 350 εκατ. ευρώ από το Tαμείο Παρακαταθηκών και Δανείων για τη χρηματοδότηση τελικά του ΛAΓHE (Λειτουργός της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, πρώην ΔEΣMHE) και του AΔMHE (Διαχειριστής Ηλεκτρικού Συστήματος), αφού η ΔEH, που βρισκόταν αρχικά στο πακέτο, αποσύρθηκε προκειμένου να διευκολύνει την έγκριση μετά τις ενστάσεις της τρόικας για

κρατική ενίσχυση της επιχείρησης μέσω του δανείου.Το ίδιο ισχύει και για αριθμό κρίσιμων ζητημάτων που απασχολούν τον κλάδο της ενέργειας, όπως το αν θα αλλάξει το ρυθμιστικό καθεστώς στις ΑΠΕ. Η επίσημη γραμμή της τρόικας είναι ότι θα χρειαστεί αλλαγή στις επιδοτήσεις των ΑΠΕ, προκειμένου να μην επιβαρύνεται τόσο πολύ ο προϋπολογισμός του ΛΑΓΗΕ στο εξής. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν άλλωστε υπογραμμίσει επανειλημμένα ότι η χώρα μας εξακολουθεί να έχει από τις υψηλότερες ταρίφες διεθνώς στα φωτοβολταϊκά, παρά τις πρόσφατες αποφάσεις για μείωσή τους.Κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει επίσης να απαντηθούν είναι, μεταξύ άλλων, το τι θα γίνει τελικά με τις αποκρατικοποιήσεις και τις ιδιωτικοποιήσεις μονάδων της ΔΕΗ, με τους διαγωνισμούς για έρευνες υδρογονανθράκων και με τις αυξήσεις των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος.

ΠOΛΙΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗΚΑΙ ΑΣΦΥΞΙΑΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ6

8

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Με έντονο ενδιαφέρον αναμένεται και φέτος η Intersolar Europe, η μεγαλύτερη παγκοσμίως κλαδική έκθεση της ηλιακής βιομηχανίας. Oι πύλες της έκθεσης, η οποία θα φιλοξενηθεί στο νέο εκθεσιακό κέντρο του Μονάχου, θα παραμείνουν ανοικτές από τις 13 έως και τις 15 Ιουνίου 2012, η δε διεθνής συμμετοχή αναμένεται να είναι πολύ μεγάλη. Η έκθεση θα γιορτάσει τα 21 χρόνια διοργάνωσής της, μεγαλύτερη και πιο ολοκληρωμένη από ποτέ, ξεπερνώντας άλλη μία φορά τα ρεκόρ της προηγούμενης χρονιάς. Η Intersolar εστιάζει στους τομείς των φωτοβολταϊκών και της ηλιοθερμίας και έχει καθιερωθεί από την ίδρυσή της ως η παγκοσμίως σημαντικότερη κλαδική πλατφόρμα ανάμεσα σε κατασκευαστές, προμηθευτές, χονδρεμπόρους και φορείς παροχής υπηρεσιών.Παράλληλα με την έκθεση θα πραγματοποιηθεί συνέδριο ηλιακής ενέργειας και φωτοβολταϊκών. Η Intersolar είναι, ωστόσο, μία έκθεση που ξεπερνά τα σύνορα της Γερμανίας και αναπτύσσεται συνεχώς στο εξωτερικό. Στην Αμερική έχει προγραμματιστεί η Intersolar North America, από τις 10 έως τις 12 Ιουλίου 2012 στην πόλη του Σαν Φρανσίσκο.H Intersolar India θα πραγματοποιηθεί στη Μουμπάι 6 - 8 Νοεμβρίου 2012 και το συνέδριο 5 - 7 Νοεμβρίου 2012. Η Intersolar China θα πραγματοποιηθεί στο Πεκίνο 12 - 14 Δεκεμβρίου 2012 και το συνέδριο 11 - 13 Δεκεμβρίου 2012.

Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ των ΡΑΕ Ελλάδας και ΚύπρουΙδιαίτερα σημαντική θεωρείται η συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας της Ελλάδας και της Κύπρου, που επισφραγίστηκε τον Μάιο στη Λευκωσία με την υπογραφή του επίσημου Μνημονίου Συνεργασίας. Η υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας ΡΑΕ και ΡΑΕΚ επισφραγίζει την προηγούμενη, στενή αλλά ανεπίσημη μέχρι σήμερα, συνεργασία των δύο Αρχών, έχει δε ως αφετηρία τη διαπίστωση και την επίγνωση του σοβαρού ρόλου που αυτές οι δύο Αρχές καλούνται να διαδραματίσουν στο πλαίσιο τόσο των αυξημένων απαιτήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη συμμετοχή των Ρυθμιστικών Αρχών στην εφαρμογή των αποφάσεων της Ένωσης, όσο και των σημαντικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στα ενεργειακά θέματα και στην εν γένει οικονομία των δύο χωρών, αλλά και στο πλαίσιο των θετικών εξελίξεων μετά την εξεύρεση κοιτασμάτων φυσικού αερίου εντός της ΑOΖ της Κύπρου.Η συνεργασία θα περιλαμβάνει ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα όπως ο ανταγωνισμός στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, ο σχεδιασμός, η βιωσιμότητα και η αποδοτικότητα των αγορών αυτών καθώς και των συναφών ενεργειακών επενδύσεων, η επάρκεια, η ποιότητα, η αξιοπιστία και η ασφάλεια της παροχής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στην εγχώρια αγορά, η πρόσβαση τρίτων στα δίκτυα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Τέλη Σεπτεμβρίου το πολυσυνέδριο Capital + Vision

Inersolar Europe:Η κορυφαία έκθεσηανοίγει τον Ιούνιο

Στις 28-30 Σεπτεμβρίου πραγματοποιείται φέτος το πολυσυνέδριο Capital + Vision στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Χίλτον. Το Capital + Vision αποτελεί μία μεγάλη συγκέντρωση του επιχειρηματικού κόσμου όπου φορείς και επιχειρήσεις καλούν συνεργάτες και πελάτες σε εκδηλώσεις, ημερίδες, συζητήσεις και παρουσιάσεις αναφορικά με την οικονομία, τις επενδύσεις, το περιβάλλον, την ενέργεια, την αειφορία, την καινοτόμο τεχνολογία, την εταιρική ευθύνη, την κοινωνική αλληλεγγύη και ό,τι άλλο μπορεί να ταιριάξει στο όραμα ενός καλύτερου αύριο. Συνδιοργανωτές της εκδήλωσης είναι το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, η εφημερίδα «Κεφάλαιο», η πύλη Capital.gr και η Συμεών Γ. Τσομώκος ΑΕ. Παράλληλα με τις εκδηλώσεις που θα οργανώσει κάθε φορέας/εταιρεία που θα συμμετέχει, οι οργανωτές του Capital + Vision προγραμματίζουν συνεδριακές εκδηλώσεις (Συνεδριακός Κορμός) καθώς και επιχειρηματικά δείπνα με διακεκριμένους ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στην περυσινή εκδήλωση του Capital + Vision παραβρέθηκαν περισσότεροι από 5.000 επισκέπτες, ενώ 50 και πλέον μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚO) πραγματοποίησαν δικές τους παράλληλες εκδηλώσεις. Περισσότεροι από 30 ομιλητές συμμετείχαν στον Συνεδριακό Κορμό και 200 προσκεκλημένοι παραβρέθηκαν στο επίσημο δείπνο με ομιλητή τον υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας.

9Μυτιληναίος: Ενίσχυση τζίρου 28%το πρώτο τρίμηνο με στήριξη από τοντομέα της ενέργειας και τα έργα EPCΑύξηση του κύκλου εργασιών, απόρροια κυρίως της αυξημένης συνεισφοράς από τον τομέα της ενέργειας, ανακοίνωσε για το α’ τρίμηνο ο Όμιλος Μυτιληναίος, με τη θυγατρική ΜΕΤΚΑ να συνεχίζει παράλληλα σε υψηλούς ρυθμούς. Τα ισχυρά αποτελέσματα αποδίδονται κυρίως στη θετική επίδοση του τομέα Έργων EPC, αλλά και στην αυξημένη συνεισφορά από τον τομέα της ενέργειας. Το εξαγωγικό προφίλ του ομίλου και η απόδοση των επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν τα προηγούμενα έτη στον ενεργειακό τομέα επιτρέπουν στον όμιλο να αντεπεξέρχεται με επιτυχία στις προκλήσεις που θέτει το ασταθές εγχώριο περιβάλλον, όπως υπογραμμίζουν εκπρόσωποι της εταιρείας.Συγκεκριμένα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών κατά το α’ τρίμηνο του 2012 για τον Όμιλο Μυτιληναίος διαμορφώθηκε στα 358,6 εκατ. ευρώ, έναντι 281,1 εκατ. ευρώ το 2011, αύξηση 28% που αποδίδεται κυρίως στην αυξημένη συνεισφορά του τομέα ενέργειας.Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) στο εξεταζόμενο διάστημα διαμορφώθηκαν σε 40,9 εκατ. ευρώ, από 43,8 εκατ. ευρώ το 2011.Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε 10,0 εκατ. ευρώ, έναντι 15 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.O τομέας ενέργειας ενίσχυσε σημαντικά τα μεγέθη του ομίλου κατά το α’ τρίμηνο του 2012. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του τομέα ανήλθε σε 77,4 εκατ. ευρώ, από 4,1 εκατ.

ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011, και αντιστοιχεί στο 22% του συνολικού κύκλου εργασιών του ομίλου. Σημειώνεται ότι το β’ τρίμηνο αναμένεται να ξεκινήσει η συνεισφορά και από τη μονάδα ισχύος 437 MW της Korinthos Power, που ξεκίνησε την εμπορική λειτουργία της τον Απρίλιο του 2012. Τέλος, εκκρεμεί ακόμα η εμπορική άδεια της μονάδας Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του Αγίου Νικολάου.Η πρόσφατη υπογραφή της τριετούς Συμφωνίας Συνδιαχείρισης για την προμήθεια φυσικού αερίου από τη ΔΕΠΑ εξασφαλίζει τόσο την ομαλή τροφοδοσία των τριών θερμικών μονάδων παραγωγής ενέργειας του ομίλου, όσο και την ευελιξία να πραγματοποιεί εισαγωγές, σταθμίζοντας συνεχώς τις συνθήκες στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ – LNG). Παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι η επίτευξη της νέας συμφωνίας με τον ελληνικό όμιλο αποτελεί απόλυτα θετική εξέλιξη για τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.O όμιλος με τη λειτουργία και των τριών θερμικών μονάδων αυξάνει το μερίδιό του στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, έχοντας πλέον ολοκληρώσει το μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα της περιόδου 2006-2011.O όμιλος, μέσω της θυγατρικής Μ+Μ (Μυτιληναίος – Μότορ Όιλ), συμμετέχει στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ, έχοντας εκφράσει ενδιαφέρον για την εξαγορά της μητρικής ΔΕΠΑ (εμπορικός κλάδος).

Νέος υπηρεσιακόςυπουργός ΠΕΚΑο κ. Γρ. ΤσάλταςΥπουργός ΠΕΚΑ στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του κ. Παναγιώτη Πικραμμένου μέχρι τις επόμενες εκλογές, που θα διεξαχθούν στις 17 Ιουνίου, ορίστηκε ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου κ. Γρηγόριος Τσάλτας.O κ. Γρηγόριος Τσάλτας γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και πρόεδρος του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Ιδρυτικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Περιβαλλοντικής Έρευνας & Κατάρτισης (ΕΚεΠΕΚ – www.ekepek.gr), αντιπρόεδρος της Association Internationale du Droit de l’Urbanisme (AIDRU), αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Διεθνούς Δικαίου & Διεθνών Σχέσεων (ΕΔΔΔΣ), μέλος του ΔΣ του Ινστιτούτου του Αιγαίου του Δικαίου της Θάλασσας και του Ναυτικού Δικαίου, κάτοχος έδρας Jean Monnet (Ευρωπαϊκή Ένωση και Αναπτυσσόμενες Χώρες), πρόεδρος του Oμίλου UNESCO Αττικής, μέλος της Association Internationale du Droit de la Mer, επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης (ICADE), μέλος των Editorial Board των Aegean Review of the Law of the Sea and Maritime Law και NMIOTC MIO Journal.Κατέχει Doctorat D’Etat en Droit (ομοφώνως άριστα) στο Διεθνές Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο Νομικών και Oικονομικών Επιστημών της Νίκαιας και μεταπτυχιακούς τίτλους από τα Institut Europeen des Hautes Etudes Internationales του Πανεπιστημίου της Νίκαιας και το Institut du Droit de la Paix et du Developpement του Πανεπιστημίου της Νίκαιας.

10

Τον πρώτο φωτοβολταϊκό σταθμό, ισχύος 500 KW, έθεσαν πρόσφατα σε λειτουργία τα Ελληνικά Πετρέλαια. O φωτοβολταϊκός σταθμός βρίσκεται πλησίον των βιομηχανικών εγκαταστάσεων της Ελευσίνας, ενώ η ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από αυτόν υπολογίζεται σε 740.000 kWh. Στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, η εταιρεία «ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες», 100% θυγατρική της ΕΛΠΕ ΑΕ, έχει θέσει ως στόχο την ανάπτυξη σημαντικής εγκατεστημένης ισχύος κατά τα επόμενα χρόνια, συμβάλλοντας έτσι στην εξισορρόπηση του ισοζυγίου εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σκοπός είναι η μείωση του αποτυπώματος άνθρακα του Oμίλου ΕΛΠΕ κατά τουλάχιστον 250.000 τόνους ετησίως, αντισταθμίζοντας μέρος των εκπομπών CO2 που αντιστοιχεί στις υπόλοιπες δραστηριότητές του. Στο χαρτοφυλάκιο έργων της ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες περιλαμβάνονται ήδη φωτοβολταϊκά έργα, άλλα υπό υλοποίηση και άλλα που έχουν υποβληθεί προς αδειοδότηση στη ΡΑΕ, συνολικού μεγέθους άνω των 90 MW, ένα έργο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα ισχύος 4,7 MW καθώς και σειρά επιπλέον έργων ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, αιολικό, υβριδικό), που θα υποβληθούν στη ΡΑΕ τους προσεχείς μήνες.Τα έργα που αναφέρθηκαν ανήκουν είτε εξ ολοκλήρου στην ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες είτε σε δύο θυγατρικές εταιρείες στις οποίες η ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες κατέχει το 51%.

Δωρεάν σεμινάρια για τη γεωθερμία και τον κλιματισμόΗ AiD Engineering, στην προσπάθειά της να κάνει γνωστή τη χρήση της γεωθερμίας και απόλυτα σεβόμενη τη σημερινή δύσκολη οικονομική κατάσταση, οργανώνει δωρεάν σεμινάρια για τους ενδιαφερομένους. Τα σεμινάρια έχουν τίτλο «Γεωθερμία και κλιματισμός, βασικές αρχές», είναι τρίωρα και αυτοτελή και πραγματοποιούνται εντελώς δωρεάν, μία φόρα κάθε μήνα. O χώρος διεξαγωγής των σεμιναρίων είναι τα Εκπαιδευτήρια Β. Καργάκου (Λ. Σταμάτας – Δροσιάς 25Α, Σταμάτα Αττικής).Στόχος των σεμιναρίων αυτών είναι η αποκρυστάλλωση εμπεριστατωμένης άποψης αναφορικά με τη γεωθερμική ενέργεια, μία καθαρά πράσινη μορφή ενέργειας, τις χρήσεις αυτής και τους βασικούς πρακτικούς κανόνες που διέπουν τους υπολογισμούς των γεωθερμικών συστημάτων κλιματισμού. O εισηγητής κ. Νικόλαος Ψαρράς, με χρόνια εμπειρίας στον χώρο των γεωθερμικών συστημάτων κλιματισμού, θα αναλύσει το θεωρητικό υπόβαθρο της γεωθερμικής ενέργειας με άμεσο και οικείο τρόπο καθώς και τα επιμέρους γεωθερμικά συστήματα κλιματισμού και θα προβεί στην παρουσίαση πρακτικών κανόνων υπολογισμού των γεωθερμικών συστημάτων.Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις ημερομηνίες διεξαγωγής των σεμιναρίων καθώς και για δήλωση συμμετοχής, απευθυνθείτε στην ιστοσελίδα http://www.aidengineering.gr/gr/Downloads.aspx ή επικοινωνήστε με την κ. Ευαγγέλου Μαρία στο 210 8003784.

Συνεργασία Κρύπτο ΑΕ με LG Electronics στη διανομή φωτοβολταϊκών

Σε λειτουργία φωτοβολταϊκός σταθμός των ΕΛΠΕ

Η εταιρεία Κρύπτο ΑΕ ανακοίνωσε την έναρξη της συνεργασίας της με την LG Electronics Ελλάς ΑΕ ως διανομέα των φωτοβολταϊκών πλαισίων LG σε Ελλάδα και Κύπρο.Η Κρύπτο δραστηριοποιείται αποκλειστικά στη χονδρική πώληση φωτοβολταϊκών πλαισίων και αντιστροφέων από επιλεγμένους προμηθευτές του εξωτερικού, οι οποίοι είναι leaders στον χώρο τους. Έχοντας ως στόχο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς και των πελατών της, η εταιρεία Κρύπτο εμπλουτίζει συνεχώς την γκάμα των προϊόντων της με σημαντικές συνεργασίες, αξιοποιώντας την προηγμένη υποδομή της καθώς και την εμπειρία και την τεχνογνωσία της στον χώρο των φωτοβολταϊκών συστημάτων.Με βάση αυτή τη λογική, η στρατηγικής σημασίας συνεργασία μεταξύ Κρύπτο και LG έχει ως απώτερο στόχο την ευρύτερη διάθεση ποιοτικών φωτοβολταϊκών πλαισίων στην αγορά, στις πλέον ανταγωνιστικές τιμές και σε σωστούς και ακριβείς χρόνους παράδοσης.«Η ποιότητα των πλαισίων της LG, η οποία βασίζεται στη θετική ανοχή ισχύος 0 έως και +3%, με γραμμική εγγύηση 25 ετών και εγγύηση υλικού 10 ετών, τοποθετεί την LG στις πρώτες προτιμήσεις των συνεργατών – εγκαταστατών μας για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών συστημάτων τόσο σε στέγες όσο και σε φωτοβολταϊκά πάρκα» αναφέρει εκπρόσωπος της Κρύπτο.Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε το site www.cryptoenergy.gr

1111

Στις πρώτες θέσεις πανευρωπαϊκά με κριτήριο την ανάπτυξη της αγοράς φωτοβολταϊκών παραμένει η Ελλάδα με βάση την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος τη χρονιά που πέρασε. Όπως προκύπτει από έρευνα του φορέα EurObserv’ER, ο οποίος υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας, στην Ελλάδα η ισχύς των φωτοβολταϊκών που εγκαταστάθηκαν το 2011 τριπλασιάστηκε και έφτασε τις 425,9 MWp, έναντι 150,4 MWp το 2010. Σωρευτικά στην Ελλάδα και υπολογιζόμενου του συνόλου των φωτοβολταϊκών επενδύσεων, η ισχύς στο τέλος του περυσινού έτους διαμορφώθηκε στις 631,3 MWp, έναντι 205,4 MWp το 2010.Η χώρα μας είναι η όγδοη στην ΕΕ και στη φωτοβολταϊκή ενέργεια κατά κεφαλήν με 55,8 Wp/κάτοικο, με τη Γερμανία να προηγείται με 304,3 Wp/κάτοικο και την Ιταλία να έπεται με 210,5 Wp/κάτοικο.Εν τω μεταξύ, σε αντίστοιχη έκθεση του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομηχανιών Φωτοβολταϊκών (EPIA) αναφέρεται ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις αγορές που θα συνεχίσουν να προσελκύουν επενδύσεις στον τομέα των φωτοβολταϊκών. Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το περασμένο έτος στην Ελλάδα εγκαταστάθηκαν συστήματα ισχύος 426 MW, εκ των οποίων το 75% ήταν επί εδάφους, ενώ –όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά– εάν η χώρα μας δεν βρισκόταν εν μέσω οικονομικής κρίσης, αναμφισβήτητα θα είχε σημειωθεί «υπερθέρμανση» της αγοράς κατά το 2011. Τα νέα 426 MW που

εγκαταστάθηκαν πέρυσι αντιστοιχούν στο 2% της συνολικής προσθήκης στην Ευρώπη, ενώ τη μερίδα του λέοντος είχε η Ιταλία εγκαθιστώντας 9.284 MW ή το 43% του ευρωπαϊκού συνόλου.Όσον αφορά στην πορεία της χώρας στον κλάδο, σύμφωνα με τον EPIA, το μέλλον των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα είναι «πολλά υποσχόμενο». Μπορεί οι ταρίφες να μειώθηκαν στις αρχές του 2012, ωστόσο παραμένουν υψηλές, αναφέρεται στην έκθεση, αντισταθμίζοντας το πολύ υψηλό κόστος χρηματοδότησης.Επίσης, σύμφωνα με τις προβλέψεις της έκθεσης, εάν η Ελλάδα συνεχίσει με τους ίδιους ρυθμούς την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, οι στόχοι που έχει θέσει έως το 2020 θα υλοποιηθούν πολύ νωρίτερα, συγκεκριμένα μεταξύ 2014 και 2016.Τέλος, αναφορά γίνεται στο σχέδιο «Helios», το οποίο αντιμετωπίζεται ως μια καλή λύση, ώστε η Ευρώπη να μπορέσει να πετύχει τους στόχους του 20-20-20.Παράλληλα, στην έκθεση επισημαίνονται εκκρεμή ζητήματα όπως η χρηματοδότηση των νέων δικτύων που απαιτούνται.Μάλιστα, η έκθεση προτείνει ως εναλλακτικό σενάριο η Ελλάδα να χρησιμοποιήσει την ενέργεια που θα παράγει από το Helios για δική της χρήση –μειώνοντας έτσι την εξάρτησή της από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου– και να εξάγει μόνο μικρό μέρος της παραγόμενης ενέργειας στις χώρες της Ευρώπης.

Mέτρα άμεσης παρέμβασης για την ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά ηλεκτρισμού αλλά και μακροπρόθεσμη βιώσιμη λύση ζητά ο κλάδος των ΑΠΕ. Σε κοινή συνέντευξη Tύπου, οι τρεις σύνδεσμοι του κλάδου EΣHAΠE, ΣΠEΦ και EΣMYE (αιολικών, φωτοβολταϊκών και μικρών υδροηλεκτρικών) και η Eλληνική Eπιστημονική Ένωση Aιολικής Eνέργειας (EΛATAEN) επισήμαναν τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τα οποία είναι οι διαρκώς αυξανόμενες επισφάλειες στον κλάδο της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας. Με νεότερη επιστολή του και μετά την τακτοποίηση των οφειλών της ΔΕΗ προς τον ΑΔΜΗΕ και τον ΛΑΓΗΕ, ο ΣΠΕΦ ζητά από τον ΛΑΓΗΕ την άμεση έναρξη πληρωμής στους κανονικούς ρυθμούς των παραγωγών ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά. Στην κοινή εκδήλωσή τους, οι εκπρόσωποι των ΑΠΕ πρότειναν τη δρομολόγηση μιας συνολικής, μόνιμης και βιώσιμης λύσης του προβλήματος σε συνεργασία με την τρόικα. Aυτή η λύση μπορεί να περιλαμβάνει αναθεώρηση της φορολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας και του τρόπου χρήσης της ΔEH ως φοροεισπρακτικού μηχανισμού καθώς και αξιοποίηση του Mηχανισμού Xρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (MXΣ).Ας σημειωθεί επίσης ότι η ανησυχία του κλάδου είναι εμφανής για το ενδεχόμενο μείωσης των εγγυημένων τιμών στο μέλλον, κάτι που αφήνει ανοικτό η έκθεση του YΠEKA για το σχέδιο αναμόρφωσης του μηχανισμού στήριξης των ΑΠΕ.

Ανθεί η ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών εν μέσω κρίσης, με συνολική ισχύ 426 ΜWpκαι οι προοπτικές παραμένουν ενθαρρυντικές

Άμεση ενίσχυση ρευστότητας ζητά ο κλάδος των ΑΠΕ

Στην εξάλειψη των εκπομπών καυσαερίων από τη λειτουργία της στοχεύει η Microsoft, που επιδιώκει να καταστεί πρωτοπόρος και σε περιβαλλοντικά θέματα. Έτσι, τα κέντρα δεδομένων, τα εργαστήρια λογισμικού, τα ταξιδιωτικά σχέδια των στελεχών και τα κτήρια γραφείων της εταιρείας θα έχουν καταστεί «ουδέτερα» μέχρι την 1η Ιουλίου. Η εταιρεία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος πελάτης «πράσινης»–ανανεώσιμης ενέργειας στις ΗΠΑ, εξασφαλίζοντας ποσοστό 46% των ενεργειακών αναγκών της από ανανεώσιμες πηγές.«Η πρωτοβουλία μας αυτή μας δίνει ακόμη μία ευκαιρία να συμβάλουμε στη βελτίωση του περιβάλλοντος» τονίζει ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Κέβιν Τέρνερ. Η Microsoft σχεδιάζει να καταστήσει κάθε τομέα της εταιρείας υπόλογο για την ενεργειακή κατανάλωσή του και τον όγκο διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπει. Τομείς που θα μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές τους θα ανταμείβονται. Η δημιουργία αυτής της ιδιότυπης «αγοράς ανταλλαγής ρύπων» θα αφορά σε περισσότερες από 100 παραγωγικές μονάδες, θυγατρικές ή συνεργαζόμενες με τη Microsoft.O κ. Τέρνερ παραδέχθηκε ότι η Microsoft δεν υπήρξε ιστορικά στην ηγεσία των «πράσινων» τεχνολογικών πρωτοβουλιών. Η εταιρεία, όπως οι άλλοι «γίγαντες» Apple και Amazon, συγκεντρώνει ολοένα και πιο συχνά τα πυρά περιβαλλοντικών οργανώσεων για τη χρήση πετρελαίου και γαιάνθρακα για την ηλεκτροδότηση των εγκαταστάσεών της.

Gazprom: Πιλοτικό πρόγραμμα προώθησης του LNG στις μεταφορέςΜε στόχο να αναδείξει τις προοπτικές του LNG στις μεταφορές, οι οποίες αποτελούν νέο κλάδο δραστηριότητας για την Gazprom, αναπτύσσεται από τον όμιλο πιλοτικό πρόγραμμα ενημέρωσης του κοινού. Πρόσφατα, η Gazprom Germania μαζί με την πολωνική εταιρεία κατασκευής λεωφορείων Solbus και τοπικές δημοτικές εταιρείες συγκοινωνιών διοργάνωσαν επιδείξεις των λεωφορείων που κινούνται με LNG. Το πρόγραμμα αυτό θα συντελέσει στη δημιουργία συνεργιών που θα επιτρέψουν σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να αναπτύξουν ένα μοντέλο μελλοντικής συνεργασίας.Το υγροποιημένο φυσικό αέριο είναι φιλικό προς το περιβάλλον όσο και το CNG (Compressed Natural Gas), το οποίο αποτελεί σήμερα ένα από τα πλέον υποσχόμενα εναλλακτικά καύσιμα, είναι οικονομικότερο από το πετρέλαιο και το ντίζελ και έχει 25% χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Εκτός από την παραγωγή φυσικού αερίου, η Gazprom ασχολείται με την προώθηση της χρήσης του φυσικού αερίου ως μίας περιβαλλοντικά φιλικής πηγής ενέργειας με πολλές εφαρμογές. Μαζί με τους συνεργάτες της, η Gazprom υλοποιεί προγράμματα για την περαιτέρω καθιέρωση της καθαρής και αποτελεσματικής χρήσης του φυσικού αερίου ως καυσίμου κινητήρων. Η Gazprom επενδύει επίσης στην υποδομή ανεφοδιασμού που θα επιτρέψει τη χρήση οχημάτων με καύσιμο CNG –και μελλοντικά LNG– σε όλη την Ευρώπη.

Oι νέες προσφορές προς καταναλωτέςαπό την ΕΠΑ Αττικής

Μηδενικές εκπομπές άνθρακα σχεδιάζει άμεσα η Microsoft

Ένα νέο πακέτο προσφορών και κινήτρων που δίνουν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να συνδεθούν με το δίκτυο φυσικού αερίου με το χαμηλότερο δυνατό κόστος ανακοίνωσε η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής. Το πρόγραμμα ισχύει μέχρι τις 30 Ιουνίου 2012 και περιλαμβάνει σημαντικές εκπτώσεις έως 100% στα τέλη σύνδεσης με το δίκτυο φυσικού αερίου.Συγκεκριμένα, εκπτώσεις 100% είναι διαθέσιμες στα τέλη σύνδεσης όπου ήδη υπάρχουν δίκτυο φυσικού αερίου για κεντρικές θερμάνσεις (με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των 140.000 kcal/h), αυτόνομες θερμάνσεις (με συνολική εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη 170.000 kcal/h ανά νέο παροχετευτικό αγωγό) και επαγγελματίες (με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των 200.000 kcal/h). Έκπτωση 50% στα τέλη σύνδεσης μπορούν να πετύχουν ακόμα και κεντρικές θερμάνσεις κτηρίων με εγκατεστημένη ισχύ από 50.000 kcal/h μέχρι 140.000 kcal/h, πέντε και άνω αυτόνομες θερμάνσεις ανά νέο παροχετευτικό αγωγό αλλά και όλοι οι επαγγελματίες με εγκατεστημένη ισχύ μεγαλύτερη των 50.000 kcal/h.Παράλληλα, συνεχίζεται το πρόγραμμα χρηματοδότησης εσωτερικής εγκατάστασης σε κεντρικές θερμάνσεις πολυκατοικιών απευθείας από την ΕΠΑ Αττικής. Συγκεκριμένα, μια πολυκατοικία μπορεί να συνδεθεί με το φυσικό αέριο χωρίς να πληρώσει αρχικά κανένα ποσό για την εγκατάσταση θέρμανσης, ενώ το κόστος θα αποπληρωθεί απευθείας στην ΕΠΑ Αττικής σε διμηνιαίες δόσεις.

12

Την ίδρυση ενός Παγκόσμιου Συμβουλίου Ηλιακής Ενέργειας (Global Solar Council) ανακοίνωσαν οι επικεφαλής κορυφαίων εταιρειών της διεθνούς φωτοβολταϊκής κοινότητας. Το συμβούλιο έχει στόχο τη βιώσιμη και ανταγωνιστική ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, με έμφαση στις υποστηρικτικές πολιτικές και στο επιχειρηματικό περιβάλλον.Ιδρυτικά μέλη είναι μεγάλες εταιρείες που ένωσαν τις δυνάμεις τους, ώστε να ενθαρρύνουν κυβερνήσεις και άλλους φορείς λήψης αποφάσεων να χαράξουν στρατηγικές με γνώμονα τον «ελεύθερο ανταγωνισμό των εταιρειών του κλάδου στη βάση της ποιότητας, της τεχνολογίας, των υπηρεσιών και της τιμολογιακής πολιτικής».Στόχος είναι η απελευθέρωση της αγοράς από κάθε είδους εμπόδια «μέσω ευνοϊκών πολιτικών, ελεύθερης πρόσβασης στην ενεργειακή αγορά, μείωσης των δασμών στον εισαγόμενο εξοπλισμό, παροχής έρευνας αγοράς και άλλων υποστηρικτικών μέτρων τα οποία θα οδηγήσουν σε μείωση του κόστους».Κάνοντας νεύμα στην πρόσφατη διαμάχη ΗΠΑ – Κίνας, το Συμβούλιο Ηλιακής Ενέργειας καλεί σε άρση των κάθε είδους εμποδίων που λειτουργούν στρεβλωτικά προς τον ελεύθερο ανταγωνισμό και το εμπόριο.Ιδρυτικά μέλη του συμβουλίου είναι οι Charles Gay (Applied Materials), Robert Hansen (CEO, Dow Corning), David Miller (πρόεδρος, DuPont), Michael Ahearn (πρόεδρος, First Solar), Vutukuri Saibaba (CEO, Lanco Solar), Andreas Hänel (CEO, Phoenix Solar) και Zhengrong Shi (CEO,Suntech).

Το ποσό των 34,8 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση καινοτόμων περιβαλλοντικών προϊόντων και υπηρεσιών που θα εισαχθούν στην ευρωπαϊκή αγορά ανακοίνωσε ότι διαθέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσκαλώντας τους επιχειρηματίες από όλη την Ευρώπη να υποβάλουν τις αιτήσεις τους έως τις 6 Σεπτεμβρίου. Το πρόγραμμα αφορά σε προϊόντα, τεχνικές και υπηρεσίες οικολογικής καινοτομίας καθώς και σε διαδικασίες που στοχεύουν στην πρόληψη και στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ή συμβάλλουν στη βέλτιστη χρήση των πόρων. Η συγχρηματοδότηση θα ανέλθει κατ’ ανώτατο όριο στο 50% του κόστους κάθε έργου και υπολογίζεται ότι θα χρηματοδοτηθούν περίπου 50 νέα έργα κατά το τρέχον έτος. Η φετινή πρόσκληση έχει πέντε κύριους τομείς προτεραιότητας: ανακύκλωση υλικών, νερό, βιώσιμα δομικά υλικά και «πράσινη» επιχειρηματικότητα, καθώς και τον τομέα τροφίμων και ποτών. Oρισμένα από τα εκτελούμενα προγράμματα αφορούν στη μετατροπή του γυαλιού απορριπτόμενων τηλεοράσεων σε κεραμικά πλακάκια, σε νέους μηχανισμούς διαλογής αποβλήτων, σε καινοτόμες οικολογικές συσκευασίες για το γάλα και σε μια νέα τεχνική για την ανακύκλωση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Το Πρόγραμμα Oικοκαινοτομία χρηματοδοτείται μέσω του Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας και Καινοτομίας (CIP) και διαθέτει προϋπολογισμό περίπου 200 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2008-2013.

Εννέα ελπιδοφόρους κλάδους, μεταξύ των οποίων και η ενέργεια, που θα συμβάλλουν στην ανατροπή του οικονομικού κλίματος στον δρόμο προς την ανάπτυξη, αναδεικνύει μελέτη των ΣΕΒ-ΙOΒΕ-ΕΜΠ.Πρόκειται για τα τρόφιμα και βιο-αγροδιατροφή, παραγωγή ενέργειας, διαχείριση - εξοικονόμηση ενέργειας, περιβαλλοντική βιομηχανία, κλωστοϋφαντουργία - ένδυση, κατασκευές - δομικά προϊόντα, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών, υγεία και συσκευασία.Ειδικότερα για τον κλάδο της ενέργειας και του περιβάλλοντος αναφέρονται τα εξής:Παραγωγή Ενέργειας: H απελευθέρωση της αγοράς και οι στόχοι για το 2020 δημιουργούν ένα πεδίο σημαντικής ανάπτυξης με επίκεντρο τον ηλεκτρισμό. Όμως, πρέπει να αρθούν οι στρεβλώσεις στην αγορά, ενώ τα εγγυημένα τιμολόγια για την πράσινη ενέργεια πρέπει να αρχίσουν να παρακολουθούν τις μεταβολές στο κόστος της τεχνολογίας. Χρειάζεται ενίσχυση της εγχώριας κατασκευαστικής βιομηχανίας σε τομείς που συνδέονται με την υλοποίηση ενεργειακών έργων κ.λπ.Εξοικονόμηση ενέργειας: Oι προοπτικές εξοικονόμησης ενέργειας είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές στον κτιριακό τομέα, ιδιαίτερα στον τουριστικό κλάδο, καθώς μειώνουν το κόστος λειτουργίας των μονάδων. Δεδομένης της κρίσης, χρειάζεται ο επανασχεδιασμός της τιμολογιακής πολιτικής.Περιβαλλοντική βιομηχανία: Η ανακύκλωση και επεξεργασία στερεών και υγρών αποβλήτων συγκεντρώνουν μεγάλο ενδιαφέρον.

Ιδρύθηκε παγκόσμιο συμβούλιο για τηνηλιακή ενέργεια

ΕΕ: 35 εκατ. ευρώ για νέα καινοτόμαπράσινα προϊόντα

ΣΕΒ: Εννέα κλάδοι θα φέρουν ανάπτυξη και νέες επενδύσεις

13

14

03OΛΕΣ OΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΕΣΕΚΚΡΕΜOΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣΣωρεία κρίσιμων εκκρεμοτήτων στον τομέα της ενέργειας κληρονομεί η επόμενη κυβέρνηση από την προηγούμενη. Υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα παραμείνει στην ευρωπαϊκή οικογένεια και θα εξακολουθήσουν οι πιέσεις για εφαρμογή του Μνημονίου, τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις για τα τιμολόγια της ΔΕΗ, την πώληση λιγνιτικών μονάδων, τις αποκρατικοποιήσεις και την αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά.

Ενεργειακή πολιτικήΤου Κώστα Βουτσαδάκη

15Σε διαφορετική περίπτωση, αν δηλαδή υπερισχύσουν οι φωνές που θέλουν την Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης, είναι πολύ πιθανό η χώρα να αντιμετωπίσει έλλειψη ενέργειας έως ότου αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο νέο νόμισμα ή βρεθούν συναλλαγματικά αποθέματα για την πληρωμή των εισαγωγών υγρών καυσίμων και φυσικού αερίου, για κίνηση οχημάτων, τροφοδοσία της βιομηχανίας και ηλεκτροπαραγωγή. Oι εγχώριες πηγές ενέργειας, δηλαδή ο λιγνίτης και οι ανανεώσιμες πηγές, δεν επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης όπως έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια.

Τιμολόγια ηλεκτρικούΗ αύξηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού περιλαμβάνεται στο Μνημόνιο ως υποχρέωση προκειμένου οι τιμές λιανικής να προσεγγίσουν σταδιακά τις τιμές χονδρικής. Η συγκεκριμένη διατύπωση προβλέπει ότι στο δεύτερο τρίμηνο του 2012, δηλαδή ως το τέλος Ιουνίου, η κυβέρνηση θα πρέπει να υιοθετήσει περαιτέρω μέτρα «προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ενεργειακή συνιστώσα των επίσημων τιμολογίων για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις αντανακλά, το αργότερο έως τον Ιούνιο του 2013, τις τιμές χονδρικής αγοράς, με εξαίρεση τους ευπαθείς καταναλωτές». Αυξήσεις στα τιμολόγια προκειμένου να καλύπτεται το κόστος παραγωγής ζητεί επισήμως και η ίδια η ΔΕΗ.Όπως αναμενόταν, η προηγούμενη κυβέρνηση δεν ενέκρινε δεύτερη δόση αυξήσεων στα τιμολόγια του ηλεκτρικού το 2012 (η πρώτη έγινε τον Ιανουάριο), είτε για να αποφύγει το πολιτικό κόστος (κάτι που όπως έδειξαν τα αποτελέσματα των εκλογών δεν επιτεύχθηκε) είτε για να μην επιβαρύνει την ήδη αφόρητη κατάσταση έλλειψης ρευστότητας που επικρατεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τους τελευταίους μήνες: οι καταναλωτές αδυνατούν

ή αρνούνται να πληρώσουν τους λογαριασμούς που περιλαμβάνουν το «χαράτσι», με αποτέλεσμα η ΔΕΗ με τη σειρά της να δυσκολεύεται να πληρώσει τις υποχρεώσεις της για εξυπηρέτηση δανείων, αγορές ενέργειας από ιδιώτες, καύσιμα κ.λπ. Το πρόβλημα δηλαδή μεταφέρεται στη ΔΕΠΑ και στους προμηθευτές της, στις ιδιωτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής αλλά και στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών.Είναι προφανές όμως ότι η αδυναμία πληρωμής των λογαριασμών του

ηλεκτρικού δεν δημιουργήθηκε από το κόστος του ρεύματος (που δεν παύει να είναι σεβαστό) αλλά από το τέλος ακινήτων. Το οποίο με τα μέχρι στιγμής δεδομένα θα εισπραχθεί και το 2012 μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού παρά το γεγονός ότι η μη εξόφλησή του

δεν συνδέεται πλέον με διακοπή της ηλεκτροδότησης.

Ρευστότητα ΔΕΗΗ κυβέρνηση προχώρησε σε ενδιάμεσες λύσεις για ενίσχυση της ρευστότητας της ΔΕΗ, όπως επιστροφή φόρου και παρακράτηση μέρους του τέλους ακινήτων. Μία ακόμη λύση που προτάθηκε στην τρόικα, για δανειοδότηση της εταιρείας με 350 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, δεν προχώρησε μέχρι στιγμής, ενώ σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες η τρόικα έθεσε ως προϋπόθεση προκειμένου να δώσει το πράσινο φως την αύξηση των τιμολογίων κατά 5%.

Αποκρατικοποιήσεις Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων ο πιο ώριμος φάκελος του ομίλου ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ για τον οποίο έχουν κατατεθεί προσφορές είναι σε εκκρεμότητα προφανώς μέχρι την ανάδειξη νέας κυβέρνησης. Στον «πάγο» βρίσκεται και η επιλογή τού ή των αναδόχων για τις σεισμικές έρευνες, ενώ έχουν μεταφερθεί στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων το 17% των μετοχών της ΔΕΗ (από το 51% που ελέγχει το Δημόσιο) και το 35% των ΕΛΠΕ, χωρίς όμως να έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αποκρατικοποίησής τους.Ειδικά για τη ΔΕΗ, η τρόικα έχει επιστήσει την προσοχή ώστε τα θεσμικά προβλήματα της αγοράς να λυθούν πριν από την ιδιωτικοποίηση, προκειμένου να μην αντικατασταθεί το κρατικό από ιδιωτικό μονοπώλιο. Αυτό συνδέεται και με την πώληση λιγνιτικών ή και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ σε ιδιώτες, προκειμένου να «σπάσει» το μονοπώλιο στους λιγνίτες και να προκύψουν ταυτόχρονα έσοδα από αποκρατικοποιήσεις.

Στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων ο πιο ώριμος φάκελος του ομίλου ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ για τον οποίο έχουν κατατεθεί προσφορές είναι σε εκκρεμότητα προφανώς μέχρι την ανάδειξη νέας κυβέρνησης. Στον «πάγο» βρίσκεται και η επιλογή τού ή των αναδόχων για τις σεισμικές έρευνες, ενώ έχουν μεταφερθεί στο Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων το 17% των μετοχών της ΔΕΗ (από το 51% που ελέγχει το Δημόσιο) και το 35% των ΕΛΠΕ, χωρίς όμως να έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες αποκρατικοποίησής τους

16

04ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡOΝΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙOΑΝOΙΧΤΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡOΥΑνεβαίνει το θερμόμετρο στην Ανατολική Μεσόγειο μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του δεύτερου γύρου παραχωρήσεων της Κύπρου για 12 θαλάσσια «οικόπεδα» στην ευρύτερη περιοχή νότια του νησιού. Η Τουρκία έσπευσε να δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει καμία δραστηριότητα στις περιοχές που αμφισβητεί, θεωρώντας ότι τμήμα τους ανήκει στη δική της υφαλοκρηπίδα, το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών αντέκρουσε τις τουρκικές απειλές, ενώ σε επίπεδο συμβολισμών έχει τη σημασία της η τοποθέτηση του καθηγητή και πρύτανη της Παντείου, ειδικού σε θέματα Δικαίου της Θάλασσας, κ. Γρηγόρη Τσάλτα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤου Κώστα Βουτσαδάκη

17

Στο δεύτερο γύρο συμμετείχαν 5 επιχειρήσεις και 10 κοινοπραξίες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για 9 από τα 12 «οικόπεδα». Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της κυπριακής κυβέρνησης, πιο δημοφιλές ήταν το οικόπεδο 9 που γειτνιάζει με το προσφάτως ανακαλυφθέν κοίτασμα «Αφροδίτη», ενώ καμία προσφορά δεν κατατέθηκε για τα οικόπεδα 1 (νότια του νησιού), 4 (στη δυτική πλευρά της Κυπριακής ΑOΖ, προς την Ελλάδα) και το μικρότερο οικόπεδο 13.

Oι υποψήφιοι επενδυτές Επιχειρήσεις από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, το Ισραήλ, την Ιταλία, τη Μ. Βρετανία, την Αυστραλία, την Oλλανδία, κυπριακές κ.ά. συμμετείχαν στον διαγωνισμό. Αναλυτικά, πρόκειται για τις εξής:1. Petra Petroleum Inc. (Καναδάς)2. Κοινοπραξία ATP East Med Number 2 BV (ΗΠΑ), Naphtha Israel Petroleum Corp. Ltd (Ισραήλ), DOR Chemicals Ltd (Ισραήλ) και Modi’in Energy Limited Partnership (Ισραήλ)3. Total E&P Activities Petrolieres (Γαλλία)4. Κοινοπραξία: Total E&P Activities Petrolieres [operator] (Γαλλία), NOVATEC Overseas Exploration & Production GMbH (Ρωσία) και GPB Global Resources BV (Ρωσία)5. Κοινοπραξία: Premier Oil [Operator] (Μ. Βρετανία) και VITOL (Μ. Βρετανία)6. Κοινοπραξία: Premier Oil [Operator] (Μ. Βρετανία), VITOL (Μ. Βρετανία) και Petronas (Μαλαισία)7. Κοινοπραξία: Edison International SpA [operator] (Ιταλία), Delek Drilling Ltd Partnership (Ισραήλ) και Avner Oil

Exploration Ltd Partnership (Ισραήλ), Enel Trade SpA (Ιταλία) and Woodside Energy Holdings PTY Ltd (Αυστραλία)8. Κοινοπραξία: ENI (Ιταλία) και KOGAS (Κορέα)9. Κοινοπραξία: CO Cyprus Opportunity Energy Public Company Ltd (Νορβηγία) και AGR Energy AS [Operator] (Ισραήλ)10. Κοινοπραξία: Oak Delta NG Exploration Joint Venture (ΗΠΑ/Ισραήλ)11. Κοινοπραξία: Capricorn Oil (Μ. Βρετανία), Marathon Oil (ΗΠΑ), Orange NASSAU Energie (Oλλανδία) και CC Energie SAL (Λίβανος)12. Winevia Holdings Ltd (Κύπρος)13. RX-Drill Energy Cyprus Ltd (Κύπρος)14. Κοινοπραξία: PT Energi Mega Persada Tdk & Frastico Holdings Ltd (Καναδάς/Ινδονησία/Κύπρος)15. Emannuelle Geoglobal Rosario (Ισραήλ)

Τουρκικές απειλέςΗ τουρκική αντίδραση, με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών, ανέφερε ότι μέρος των θαλάσσιων περιοχών «τέμνεται με την υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας στη Μεσόγειο» και ότι «η Τουρκία δεν θα επιτρέψει καμία δραστηριότητα στις περιοχές αυτές». Απειλεί δε με εμπάργκο τις εταιρείες που συμμετείχαν στον διαγωνισμό, επισημαίνοντας ότι «οι εταιρείες που θα συνεργαστούν με την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση Νότιας Κύπρου δεν θα περιληφθούν, στο μέλλον, στα ενεργειακά σχέδια της Τουρκίας». Η δε ελληνική απάντηση ήταν ότι «η Τουρκία επιμένει στη διατύπωση απειλών εναντίον της

Κυπριακής Δημοκρατίας με αφορμή την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της, που κατοχυρώνονται απόλυτα από το Δίκαιο της Θάλασσας».

Προμήνυμα αντιδράσεων Αρμόδιες πηγές ανέφεραν ότι το σκηνικό στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο αποτελεί προμήνυμα των τουρκικών αντιδράσεων, αν η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει σε παραχώρηση θαλάσσιων περιοχών στο Αιγαίο για έρευνες, με ή χωρίς προηγούμενη ανακήρυξη ΑOΖ. Τόνιζαν πάντως ότι η ΑOΖ –όπως έχει κατ’ επανάληψη επισημάνει και ο υπηρεσιακός υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τσάλτας– δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη διεξαγωγή ερευνών στην ελληνική επικράτεια.

Στρατιωτική φύλαξη Ισραηλινών Στο όλο ζήτημα προστέθηκαν και οι πληροφορίες που μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο Ανατολή, σύμφωνα με τις οποίες το Ισραήλ έχει ζητήσει από την κυπριακή κυβέρνηση να επιτρέψει την εγκατάσταση 20.000 ισραηλινών στρατιωτών στη Λευκωσία για τη φύλαξη των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου μέσω των οποίων θα διοχετεύεται το αέριο της περιοχής προς την Ευρώπη. Η ισραηλινή κυβέρνηση πάντως διέψευσε τις πληροφορίες αυτές.

O χάρτης των παραχωρήσεων

18

05ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΤΙΜOΛOΓΙΩΝ ΚΑΙ ΧΡΕΗ «ΠΝΙΓOΥΝ» ΤOΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΤη λήψη διαρθρωτικών μέτρων απαιτεί η τρόικα στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας και χρόνια δομικά προβλήματα. Τα μέτρα αυτά αφορούν κυρίως στην αύξηση των τιμολογίων και στη μείωση των εγγυημένων τιμών για τις ΑΠΕ, ώστε να επανέλθει η ισορροπία στην αγορά.

Ηλεκτρική ενέργειαΤου Χρήστου Παπαχρήστου

H νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές θα πρέπει να διαχειριστεί αμέσως και αποτελεσματικά το κρίσιμο θέμα της ρευστότητας στην αγορά ενέργειας, καθώς ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα. Oι πιέσεις της τρόικας έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς εκείνη πρέπει να δώσει το πράσινο φως για την εκταμίευση του δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων προς το ΛΑΓΗΕ, γεγονός που πιστεύεται ότι θα προσφέρει την αναγκαία ρευστότητα μέχρι το τέλος του έτους.Ως προς την τρέχουσα κατάσταση στην αγορά ηλεκτρισμού, αξίζει να τονιστεί ότι τον Μάιο η ΔΕΗ άντλησε σημαντική ρευστότητα από τα έκτακτα μέτρα που λήφθηκαν (επιστροφές και συμψηφισμοί φόρων και επιστροφή ποσών του ΕΕΤΗΔΕ στα ταμεία της επιχείρησης). Έτσι, όπως διευκρίνισε η εταιρεία, δεν υφίστανται οφειλές προς τον ΑΔΜΗΕ και το ΛΑΓΗΕ και ως εκ τούτου πιθανά προβλήματα ρευστότητας των διαχειριστών δεν οφείλονται στη ΔΕΗ.

Συσσωρευμένες οφειλέςΤην ίδια στιγμή πάντως, τα χρήματα που καταβλήθηκαν από τη ΔΕΗ χρησιμοποιήθηκαν αμέσως από τον λειτουργό για την αποπληρωμή οφειλών προς τους παραγωγούς από τον Ιανουάριο. Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος

των οφειλών του τριμήνου Ιανουαρίου – Μαρτίου, που μόνο για τις ΑΠΕ ξεπερνά τα 160 εκατ. ευρώ, παραμένει σε εκκρεμότητα. Ακόμη μεγαλύτερα είναι τα ποσά που οφείλονται στους ηλεκτροπαραγωγούς με μονάδες φυσικού αερίου, οι οποίοι με τη σειρά τους αποπληρώνουν τη ΔΕΠΑ, που κάθε μήνα δίνει μάχη –επιτυχώς μέχρι στιγμής– ώστε να μη χρωστά ούτε σεντ στους ξένους προμηθευτές της.Με βάση τους υπολογισμούς που έχουν γίνει από τους φορείς της αγοράς, η αναγκαία ρευστότητα των επιχειρήσεων του κλάδου θα διασφαλιστεί μόνο εφόσον εκταμιευτεί το δάνειο των 350 εκατ. ευρώ, που θα κατευθυνθεί κυρίως στο ΛΑΓΗΕ, αλλά και στον ΑΔΜΗΕ και στη ΔΕΗ.

Αυξήσεις τιμολογίωνΚαθώς η εκταμίευση του δανείου από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων πιθανολογείται ότι θα είναι μονόδρομος μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού, όλα δείχνουν ότι οδεύουμε ολοταχώς προς τη λύση της επίσπευσης των αυξήσεων στα τιμολόγια ρεύματος. Αυτό δε επειδή η τρόικα, για να δώσει την έγκρισή της για το δάνειο, φέρεται να έχει θέσει ως όρο την επίσπευση των αυξήσεων στα τιμολόγια ρεύματος. Θυμίζουμε ότι ούτως ή άλλως υπάρχει δέσμευση για

19

τη θέσπιση των λεγόμενων κοστοβαρών τιμολογίων (τιμολογίων, δηλαδή, που να αντανακλούν το κόστος σε όλες τις κατηγορίες καταναλωτών) μέχρι τον Ιούνιο του 2013.

Ελάφρυνση από το «χαράτσι»Παράλληλα με τις αυξήσεις πάντως, οι καταναλωτές θα δουν τους λογαριασμούς ρεύματος να «ελαφρύνουν» από το λεγόμενο χαράτσι, καθώς και η τρόικα έχει συνειδητοποιήσει τα προβλήματα που έχουν προκληθεί και φέρεται να προσανατολίζεται προς την αποσύνδεση του ΕΕΤΗΔΕ από τους λογαριασμούς ρεύματος.Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα παραμένει και πάντα επικρέμαται η απειλή για κατάρρευση της αγοράς, με όλους τους φορείς, από τη ΔΕΗ μέχρι τους ιδιώτες αλλά και τα θεσμικά όργανα όπως η ΡΑΕ, να έχουν επισημάνει ότι η κατάσταση παραμένει οριακή.

Εγγυημένες τιμές ΑΠΕΣημαντικό και καυτό θέμα είναι η αλλαγή του συστήματος εγγυημένων τιμών των AΠE. Το θέμα, που τέθηκε πρώτη φορά στο Mνημόνιο δεσμευτικά, επανέρχεται με κατεύθυνση την ταχύτερη επίλυση από την τρόικα μετά τη σύνδεσή του με το δάνειο

του Tαμείου Παρακαταθηκών και Δανείων. H τρόικα είναι πεπεισμένη ότι οι ταρίφες στην Eλλάδα είναι πολύ υψηλές και ότι για τη μείωση του ελλείμματος του ΛAΓHE απαιτείται αναπροσαρμογή προς τα κάτω. Mια τέτοια απόφαση θα έχει άμεσα αρνητικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των ΑΠΕ, του μοναδικού σήμερα τομέα προσέλκυσης επενδύσεων.

Ταμειακές ροέςΑφορμή για την αναμόχλευση εκ μέρους

της τρόικας του θέματος μείωσης της στήριξης των ΑΠΕ αποτέλεσε το γεγονός ότι διαπιστώνεται αποτυχία στη μείωση του ελλείμματος στον λεγόμενο «λογαριασμό ΑΠΕ». Όπως περιγράφει παραστατικά η μελέτη της Price Waterhouse Coopers, που πραγματοποιήθηκε κατά παραγγελία της ΡΑΕ για τη βελτιστοποίηση των ταμειακών ροών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ για το 2012 είχε προβλεφθεί μείωση του ελλείμματος του «λογαριασμού ΑΠΕ» κατά 100 εκατ. ευρώ, τελικά στο τέλος του έτους προβλέπεται ότι θα παραμείνει στο επίπεδο του 2011, δηλαδή περίπου 200 εκατ. ευρώ. Τούτο διότι, όπως αναφέρεται, «ενώ έχει προβλεφθεί μείωση του ελλείμματος κατά 100 εκατ. ευρώ περίπου (Απόφαση ΡΑΕ υπ’ Αριθμ. 1453/2011), επιπρόσθετα ελλείμματα της τάξης των 110 εκατ. ευρώ περίπου αναμένονται (προσεγγιστικά) να δημιουργηθούν στην αγορά προερχόμενα κυρίως από χαμηλότερες εκτιμήσεις εσόδων ή/και μη είσπραξη του Τέλους ΕΡΤ, του Ειδικού Τέλους Λιγνίτη, της δημοπράτησης δικαιωμάτων CO2, καθώς και από έλλειμμα λόγω παλαιότερης χρήσης των Εσόδων από Διασυνδέσεις υπέρ των ΑΠΕ».

Oι διαπραγματεύσεις με την τρόικα για την έγκριση του δανείου προσκρούουν σε δύο βασικά σημεία. Tο ένα είναι οι δεσμεύσεις που πρέπει να αναλάβει η ελληνική πλευρά για αυξήσεις των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος από τον Iούλιο του 2012 και όχι από τον Iούνιο του 2013, όπως προβλέπει το Mνημόνιο, και το άλλο η μείωση των εγγυημένων τιμών για την ενέργεια που παράγεται από AΠE

20

06ΑΛΛΑΖΕΙ ΤO ΣΥΣΤΗΜΑΕΓΓΥΗΜΕΝΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΤην αντικατάσταση του σημερινού συστήματος χρηματοδότησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (feed in tariff) από «μπόνους» που θα προσαυξάνει την Oριακή Τιμή του Συστήματος (OΤΣ) προέκρινε τον Μάιο το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), με βάση την έκθεση για την αναμόρφωση του μηχανισμού στήριξης των ΑΠΕ που εκπονήθηκε από ομάδα εργασίας με συμμετοχή εκπροσώπων της αγοράς.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

21Η βασική αιτία για την αναμόρφωση του συστήματος είναι το έλλειμμα του λογαριασμού χρηματοδότησης των ανανεώσιμων πηγών, που κυμαίνεται στα 200 εκατ. ευρώ παρά τη θεαματική αύξηση του τέλους ΑΠΕ που πληρώνουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Έλλειμμα που αυξάνεται όσο κατασκευάζονται και τίθενται σε λειτουργία περισσότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, με βασικό κίνητρο ακριβώς την αυξημένη τιμή αγοράς της ενέργειας από το σύστημα.

Τέλος ΑΠΕ και έλλειμμαΣημειώνεται ότι το τέλος ΑΠΕ πρέπει να καλύπτει τη διαφορά μεταξύ της OΤΣ (που εισπράττουν οι παραγωγοί ΑΠΕ από την αγορά) και της εγγυημένης τιμής αγοράς της ενέργειας που προβλέπει η νομοθεσία. Τα χρήματα που συλλέγονται από τις πηγές αυτές δεν επαρκούν, ενώ το έλλειμμα παρέμεινε στα επίπεδα των 200 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2011 παρά το γεγονός ότι το ΥΠΕΚΑ διοχέτευσε στον λογαριασμό ΑΠΕ το σύνολο των εσόδων από την εκποίηση των αδιάθετων δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Μεσολάβησαν, επίσης, η επιβολή ειδικού τέλους 2 ευρώ/MWh στη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή προς όφελος των ΑΠΕ, καθώς και η απόφαση να διοχετευτεί στον ίδιο λογαριασμό μέρος του τέλους ΕΡΤ που καταβάλλουν οι καταναλωτές επίσης μέσω των λογαριασμών του ηλεκτρικού.Η έκθεση της ομάδας εργασίας σημειώνει πάντως ότι «σε περίπτωση που τα άνω πρόσθετα έσοδα δεν είναι τα αναμενόμενα για το 2012, ή σε περίπτωση που σε οποιαδήποτε χρονική περίοδο μέσα στο 2012 διαπιστωθεί πως υπάρχει σημαντική απόκλιση μεταξύ των πραγματικών μεγεθών και των εκτιμήσεων των παραμέτρων που χρησιμοποιήθηκαν για τους υπολογισμούς, η ΡΑΕ θα προβαίνει

άμεσα σε νέα απόφαση σχετικά με το ύψος του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ, αλλά και σε κάθε δυνατή εκ μέρους της ενέργεια, προκειμένου να αποφευχθεί η εκ νέου διόγκωση του ελλείμματος του ειδικού λογαριασμού».

Spot priceO μηχανισμός του feed in premium προσφέρει στους παραγωγούς από ΑΠΕ πριμοδότηση πάνω στην τιμή άμεσης παράδοσης (spot price) της αγοράς ηλεκτρισμού, δηλαδή την OΤΣ, ενώ

το σύστημα feed in tariff, που ισχύει τώρα, προβλέπει σταθερή αποζημίωση του παραγωγού, ανεξάρτητα από την

τιμή της αγοράς. Τα σενάρια που εξετάζονται για την εφαρμογή του συστήματος χρηματοδότησης feed in premium περιλαμβάνουν αρκετές εναλλακτικές ώστε να υπάρχει σχετική ασφάλεια για τους επενδυτές, αλλά και να περιοριστεί το κόστος χρηματοδότησης των ΑΠΕ.Για παράδειγμα, αν το premium είναι σταθερό, υπάρχει ο κίνδυνος σε περιόδους πολύ χαμηλής OΤΣ οι ΑΠΕ να είναι ζημιογόνες και, αντίστροφα, όταν είναι πολύ υψηλή η OΤΣ, να υπερεπιδοτούνται.

Μεταβλητό premiumΕναλλακτικά, το premium μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με τις μεταβολές της OΤΣ, δηλαδή να αυξάνεται κατά τις ώρες χαμηλών τιμών και αντίστροφα. Άλλο σενάριο προβλέπει τη θέσπιση άνω και κάτω ορίου στην τιμή που εισπράττει ο παραγωγός (OΤΣ + premium) ώστε να αποφεύγεται η επιδότηση. Το ΥΠΕΚΑ σημειώνει πάντως ότι «η κατά τα επόμενα χρόνια ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ, η αύξηση και η διασπορά των αιολικών εγκαταστάσεων και η αύξηση και ωρίμαση της φωτοβολταϊκής τεχνολογίας, σε συνδυασμό με την ωρίμαση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιτρέψουν πιθανόν την αποτελεσματικότερη εισαγωγή ενός μηχανισμού feed in premium για ορισμένες τεχνολογίες με ελαχιστοποίηση των μειονεκτημάτων του. Ενδεχόμενη εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος στην Ελλάδα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά με πρώτιστο μέλημα να μην ανατραπεί η ανοδική τάση του 2011». Τάσσεται δηλαδή σαφώς υπέρ της υιοθέτησης του συστήματος feed in premium. Όμως οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν από τη νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ.

Η κατά τα επόμενα χρόνια ανάπτυξη της αγοράς ΑΠΕ, η αύξηση και η διασπορά των αιολικών εγκαταστάσεων και η αύξηση και ωρίμαση της φωτοβολταϊκής τεχνολογίας, σε συνδυασμό με την ωρίμαση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιτρέψουν πιθανόν την αποτελεσματικότερη εισαγωγή ενός μηχανισμού feed in premium για ορισμένες τεχνολογίες με ελαχιστοποίηση των μειονεκτημάτων του. Ενδεχόμενη εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος στην Ελλάδα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά με πρώτιστο μέλημα να μην ανατραπεί η ανοδική τάση του 2011

22

07ΣΤΑΘΕΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ15,6% ΣE ΝΕΑ ΑΙOΛΙΚΑΠΑΡΚΑ ΠΑΓΚOΣΜΙΩΣΣτη δέκατη θέση της κατάταξης, βάσει των νέων εγκαταστάσεων αιολικών μεγαβάτ, μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ βρέθηκε το 2011 η Ελλάδα, με τα 311 MW νέων πάρκων που ξεκίνησαν να λειτουργούν πέρυσι. Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν οι Γερμανία, Μ. Βρετανία και Ισπανία.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Του Χρήστου Παπαχρήστου

23

Στην πρώτη θέση βρέθηκε η Γερμανία με 2.086 MW, ενώ αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στη δεύτερη θέση πέρασε η Μεγάλη Βρετανία με 1.293 «φρέσκα» αιολικά MW αντί της Ισπανίας (1.050 MW), που όμως συνεχίζει να βρίσκεται στη δεύτερη θέση της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος (21.674 MW). Τα στοιχεία προέρχονται από την EWEA (European Wind Energy Association) και ανακοινώθηκαν στην Ελλάδα από την ΕΛΕΤΑΕΝ.Ειδικότερα, το 2011 εγκαταστάθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 9.616 MW φτάνοντας συνολικά την εγκατεστημένη αιολική ισχύ σε 93.957 MW, που είναι αρκετή για να καλύψει το 6,3% του ηλεκτρισμού της ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία της EWEA.

Ετήσια αύξηση 15,6%Αντιπροσωπεύοντας το 21,4% της νέας ηλεκτρικής ισχύος, η εγκατεστημένη ισχύς της αιολικής ενέργειας το 2011 ήταν σχεδόν ίδια με αυτήν της περσινής χρονιάς. Η βιομηχανία της αιολικής ενέργειας τα τελευταία 17 χρόνια έχει μέση ετήσια αύξηση 15,6% (1995 - 2011).«Παρά την οικονομική κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη, η βιομηχανία της αιολικής ενέργειας εξακολουθεί να

έχει σταθερά ποσοστά εγκατεστημένης ισχύος», σχολίασε ο Τζάστιν Oυίλκς, διευθυντής πολιτικής της EWEA. «Ωστόσο, για να επιτευχθούν οι μακροπρόθεσμοι στόχοι που έχουν τεθεί από την ΕΕ χρειαζόμαστε ακόμα μεγαλύτερη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια», πρόσθεσε.Η ανάπτυξη των χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων στη Γερμανία και τη Σουηδία και η ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων στο Ηνωμένο Βασίλειο, σε συνδυασμό με τις συνεχείς καλές επιδόσεις αναδυόμενων αγορών, όπως είναι η Ρουμανία, αντισταθμίζουν την πτώση των εγκαταστάσεων στις ώριμες αγορές, όπως είναι η Γαλλία και η Ισπανία. Συνολικά, η Γερμανία παραμένει η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ. Ακολουθούν η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Χρονιά-ρεκόρ το 2011Κατά το 2011 πραγματοποιήθηκε μεγαλύτερη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ συνολικά από οποιαδήποτε άλλη χρονιά. Oι ΑΠΕ αντιπροσωπεύουν το 71,3% των νέων εγκαταστάσεων: 32.043 νέα MW ΑΠΕ, 37,7% περισσότερα από όσα μπήκαν το 2010.

Mερίδιο ευρωπαϊκής αγοράς για ισχύ αιολικών έργων εγκατεστημένη το 2011 (σε MW). Σύνολο 9.616 MW

Mερίδιο ευρωπαϊκής αγοράς για ισχύ ΑΠΕ εγκατεστημένη το 2011 (σε MW)

Τα τελευταία χρόνια η συνολική εγκατεστημένη ισχύς στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 35.468 MW, φτάνοντας έτσι καθαρά τα 895.878 MW, με την αιολική ενέργεια να αυξάνει το μερίδιο της εγκατεστημένης ισχύος στο 10,5% και την ανανεώσιμη ισχύ να αυξάνει το μερίδιό της στο 31,1%. Κατά το 2011 πραγματοποιήθηκε μεγαλύτερη αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ από οποιαδήποτε άλλη χρονιά. Συνολικά, η Γερμανία παραμένει η ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη εγκατεστημένη ισχύ. Ακολουθούν η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο

24

25

Η ελληνική αγοράΣυνολικά 311,2 MW πάρκων προστέθηκαν στην ελληνική αγορά των αιολικών το 2011, ενώ η καθαρή αύξηση της ισχύος ήταν 306,1 MW, καθώς απεγκαταστάθηκαν 5,1 MW. Έτσι, πέρυσι η αγορά των αιολικών αυξήθηκε κατά 23,18%, φτάνοντας τα

1.626,5 MW πάρκων που βρίσκονται σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία. Από αυτά στο διασυνδεδεμένο σύστημα βρίσκονται 1.356,9 MW, ενώ στα μη διασυνδεδεμένα νησιά 269,6 MW.Αξίζει να σημειωθεί ότι πέραν αυτών των 1.626,5 MW, αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται ή έχουν

συμβολαιοποιηθεί επιπλέον αιολικά πάρκα πρόσθετης συνολικής ισχύος 145 MW που αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το 2012.

Άλμα στα 2.500 MW η εγκατεστημένη ισχύς από ΑΠΕ

Αύξηση της τάξης του 44% σημειώθηκε στη συνολική εγκατεστημένη ισχύ από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) το 2011. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από σταθμούς ΑΠΕ ενισχύθηκε κατά 770 MW μέσα στο έτος, ξεπερνώντας συνολικά τα 2.500 MW, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ. Τα έργα που βρίσκονται με σύμβαση αγοραπωλησίας είναι συνολικής ισχύος 2.530 MW (αύξηση κατά 185% σε σχέση με το 2010), γεγονός που δηλώνει ότι στο επόμενο έτος αναμένεται ραγδαία αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος.Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από σταθμούς ΑΠΕ στη χώρα μας ενισχύθηκε κατά 770 MW μέσα στο έτος, ξεπερνώντας συνολικά τα 2.500 MW. Θεαματική αύξηση παρουσιάζει η ανάπτυξη νέας ισχύος για την τεχνολογία των φωτοβολταϊκών, γεγονός που ενισχύει την ορθότητα της απόφασης εξορθολογισμού των εγγυημένων τιμών που έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Φεβρουαρίου 2012.Συγκεκριμένα, η εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών το 2010 ήταν 198 MW και στο τέλος του 2011 έφτασαν τα 626 MW (αύξηση 215%).

Στην κορυφή τα αιολικάΤα αιολικά παραμένουν η κυρίαρχη μορφή

ανανεώσιμης ενέργειας με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 1.636 MW, από 1.300 MW που ήταν το 2010 (ενίσχυση κατά 26%). Αύξηση στη διείσδυση παρουσιάζουν και τα μικρά υδροηλεκτρικά, από 196 MW σε 206 MW (αύξηση 5%). Για τις μορφές που υστερούν, όπως η βιομάζα και η γεωθερμία, το ΥΠΕΚΑ στοχεύει στην ενίσχυσή τους, γι’ αυτό και προώθησε σχετική νομοθετική ρύθμιση για την κατά προτεραιότητα εξέταση των αιτημάτων αυτών.

Αδειοδοτική διαδικασίαΑναφορικά με την αδειοδοτική διαδικασία, με σύμβαση αγοραπωλησίας βρίσκονται έργα συνολικής ισχύος 2.530 MW (αύξηση κατά 185% σε σχέση με το 2010), γεγονός που δηλώνει ότι το 2012 αναμένεται σημαντική αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος από ΑΠΕ. Αυτή η διαπίστωση συμβαδίζει με τον οδικό χάρτη πορείας για το 2050, όπως αποτυπώνεται στον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό που δόθηκε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση, και συγκεκριμένα τόσο με τους μεσοπρόθεσμους όσο και με τους μακροπρόθεσμους στόχους.Επίσης, αύξηση 10% παρουσίασε κατά το 2011 η ισχύς των αδειών εγκατάστασης (1.840 MW) και 51% οι άδειες παραγωγής (2.600 MW), δύο

μεγέθη που αποτυπώνουν τη δυναμική διείσδυσης νέας ισχύος ΑΠΕ στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας μας.

Φωτοβολταϊκά συστήματαΤο υπουργείο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση του προγράμματος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων στις κτηριακές εγκαταστάσεις, που απευθύνεται τόσο στους καταναλωτές όσο και στις επιχειρήσεις. Έχουν υλοποιηθεί εντός του 2011 11.700 αιτήματα, τα οποία εγχέουν στο σύστημα ισχύ 102 MW από μόλις 5,2 MW το 2010.Για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά η διαδικασία προχωράει με εντατικούς ρυθμούς. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η εγκατεστημένη ισχύς για το 2011 είναι περίπου 8 MW, από μηδενική που ήταν μέχρι και πέρυσι. Η εξέλιξη του ενεργειακού συστήματος με αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ αποτελεί κυρίαρχο ενεργειακό στόχο, και αυτό διότι παρέχει ασφάλεια στον καταναλωτή, καθώς τον προστατεύει από την αστάθμητη διακύμανση του κόστους των εισαγόμενων καυσίμων, ενώ προσφέρει στην Ελλάδα τη δυνατότητα -πέρα από την κάλυψη των δεσμευτικών, εθνικών της στόχων- να αποτελέσει χώρα εξαγωγής πράσινης ενέργειας.

26

08OΙ 20 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΑΙOΛΙΚΩΝΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓOΡΑΈναν ιδιαίτερα δυναμικό κλάδο της ελληνικής οικονομίας αποτελεί το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην αιολική ενέργεια. Περισσότερες από 20 ελληνικές και διεθνείς εταιρείες δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, επιβεβαιώνοντας με τα έργα τους όλα τα προηγούμενα χρόνια τον διεθνή κανόνα ότι η αιολική είναι η κυρίαρχη μορφή ανανεώσιμης ενέργειας και στην Ελλάδα.

Αιολική ενέργειαΤης Ευαγγελίας Λαμπάκου

Στη χώρα μας δραστηριοποιούνται στην αιολική ενέργεια περισσότερες από 20 ξένες και ελληνικές εταιρείες (ή σε κοινοπραξίες), όπως οι: γαλλική EDF με εγκατεστημένη ισχύ 272 ΜW, IBERDROLA Rokas με 250,68 MW, TERNA Energy με 241,52 MW, ENEL με 172,45 MW, ELLAKTOR με 126,75 MW, PPC Renewables με 60,55 MW, PROTERGIA με 35,6 MW, ENERCON με 27,5 MW, JASPER ENERGY με 22,5 MW, GAMESA με 21,93 MW, IKTINOS με 19,8 MW, ENVITEC με 16,5 MW, ENTEKA με 15,2 MW, PLASTIKA KRITIS με 11,9 MW και AEROTECHNIKI με 10,2 MW. Μεγάλοι κατασκευαστές επίσης που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (με τα αντίστοιχα μερίδιά τους σε σχέση με την εγκατεστημένη στην Ελλάδα αιολική ισχύ) είναι η Vestas με 49%, η Enercon με 22%, η Siemens με 12%, η Gamesa με 10% και η Nordex με 5%.

Oι πέντε κορυφαίοι όμιλοιΌσον αφορά στους επιχειρηματικούς ομίλους, στο top 5 κατατάσσονται οι ακόλουθοι: - EDF (μερίδιο 16,7%),- Iberdrola Rokas (15,4%),- Τέρνα Ενεργειακή (14,9%),- Enel (10,6%) και- Ελλάκτωρ (7,8%).Τη χρονιά που πέρασε η αγορά των

αιολικών αυξήθηκε κατά 23,18%, προσεγγίζοντας τα 1.630 MW και οι προοπτικές παραμένουν ευοίωνες παρά τις μειούμενες επιδοτήσεις, τα γραφειοκρατικά, οικονομικά και λοιπά προσκόμματα. Για την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς απαιτούνται ωστόσο υποδομές, δίκτυα και διασυνδέσεις, συστήματα αποθήκευσης ενέργειας, ανάπτυξη ηλεκτροκίνησης κ.λπ.

Δεσμευτικοί στόχοιΓια την Ελλάδα, ο δεσμευτικός στόχος για τη διείσδυση των ΑΠΕ καθορίσθηκε σε 18% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 2020 σύμφωνα με την Oδηγία 2009/28. Σε εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η ελληνική νομοθεσία έθεσε υψηλότερους στόχους για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα το 2020, ως εξής:– Συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας κατά 20%– Συμμετοχή της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ στην ακαθάριστη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατά 40%– Συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας στις μεταφορές κατά 20%

27

28

Eπιδοτήσεις στην πυρηνική ενέργεια και στην αιολική ενέργεια στις ΗΠΑ

Oι εορτασμοί για την Παγκόσμια Ημέρα του ΑνέμουΣε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται και στην Ελλάδα από τα μέσα Μαΐου οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου στις 15 Ιουνίου 2012. Τη διοργάνωση στη χώρα μας έχει αναλάβει η ΕΛΕΤΑΕΝ. Ήδη πραγματοποιήθηκαν οι πρώτοι αγώνες όλων των ομάδων που συμμετέχουν στο 3ο Τουρνουά 5x5 στα γήπεδα 5x5 Planet στον Γέρακα. Φέτος συμμετείχαν συνολικά 28 ομάδες. Ανάμεσά τους η πρωτοπόρος στη γενική κατάταξη ELICA, οι νικήτριες των δύο προηγούμενων τουρνουά Siemens (2011) και ΜΠΕΝΕΡ (2010) και σχεδόν όλες οι μεγάλες επιχειρήσεις αιολικής ενέργειας, αλλά και άλλες επιχειρήσεις από τον ενεργειακό κλάδο (ΔΕΗ, φωτοβολταϊκές επιχειρήσεις), τον κλάδο των συμβούλων, όπως και δημόσιοι

φορείς (Γενική Γραμματεία Ενέργειας και ΚΑΠΕ). Στον δικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ έχει δημιουργηθεί –όπως και πέρυσι– το ειδικό microsite του τουρνουά με πληροφορίες για τα αποτελέσματα των αγώνων και φωτογραφικό υλικό.Τη φετινή χρονιά οι εορτασμοί για την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου στην Ελλάδα τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και περιλαμβάνουν –εκτός από το Τουρνουά 5x5– μία σειρά από δρώμενα, όπως διαγωνισμό φωτογραφίας και ζωγραφικής, διαγωνισμό καλύτερου λογοτύπου για την Ελληνική Ημέρα του Ανέμου καθώς και πολλά «ανεμοπαιχνίδια» για μικρούς και μεγάλους. Περισσότερες πληροφορίες στον δικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ.

Εκπομπές CO2 από διάφορες τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής (tn/GWh)

Σημ.: Η αναλογία κιλοβατώρας με ποσότητα παραγόμενου διοξειδίου του άνθρακα είναι διαφορετική στην Ευρώπηαπό ό,τι στην Ελλάδα, λόγω διαφορετικού ενεργειακού μείγματος παραγωγής ηλεκτρισμού.

29– Συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση και ψύξη κατά 10%Ειδικά για την αιολική ενέργεια, οι ανωτέρω στόχοι μεταφράζονται σε συνολική εγκατάσταση περίπου 10.000 MW το 2020, δηλαδή πολλές φορές περισσότερα από τα περίπου 1.630 MW που λειτουργούσαν το τέλος του 2011.

Αξιόπιστη τεχνολογία Η αιολική ενέργεια εγγυάται μια ελάχιστη παραγωγή, καθώς ποτέ δεν επικρατεί νηνεμία σε μια μεγάλη έκταση. Πρόκειται για τεχνολογία μεταβλητής παραγωγής και υπάρχουν τεχνικές λύσεις (αντλησιοταμίευση, διασυνδέσεις, ηλεκτροκίνηση, υδρογόνο κ.λπ.) που συντελούν στη διαχείριση αυτού του χαρακτηριστικού της.Η ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας και γενικά των ΑΠΕ έχει οδηγήσει σε κλείσιμο συμβατικών και πυρηνικών σταθμών στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Την περίοδο 2000 – 2009 στην Ενωμένη Ευρώπη η συνολική εγκατεστημένη ισχύ των στερεών καυσίμων (άνθρακα,

λιγνίτη) μειώθηκε κατά 12.010 MW, του πετρελαίου κατά 12.920 MW και των πυρηνικών κατά 7.205 MW. Η τάση αυτή είναι ολοένα και πιο έντονη.Χαρακτηριστικά, το 2009 η συνολική καθαρή αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος για ηλεκτροπαραγωγή στην Ευρώπη προήλθε κατά 77% από ΑΠΕ, εκ των οποίων 50% αιολικά πάρκα και 21% φωτοβολταϊκά.

Κλιματική αλλαγή O τομέας ηλεκτροπαραγωγής είναι σημαντική πηγή εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Η ίδια η ευρωπαϊκή βιομηχανία ηλεκτροπαραγωγής (Εurelectric) έχει υιοθετήσει την απαίτηση για μείωση κατά 21% των εκπομπών της το 2020 σε σχέση με το 2005 και μηδενισμό των εκπομπών το 2050. Η μείωση αυτή θα επιτευχθεί κατά σχεδόν 50% χάρη στη μείωση των απευθείας εκπομπών CO2 και κατά 36% από βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ένας πολύ αξιόπιστος δείκτης για τη συμβολή της αιολικής ενέργειας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η Ανάλυση Κύκλου Ζωής. Σύμφωνα με τα απολογιστικά στοιχεία της μεγαλύτερης κατασκευάστριας, ο χρόνος αντιστάθμισης των εκπομπών που έχουν προκληθεί κατά την κατασκευή ανεμογεννητριών είναι 3,1 – 6,8 μήνες, ανάλογα με το προϊόν και το ενεργειακό μείγμα των τόπων παραγωγής και εγκατάστασης.Στην Ελλάδα ένα αιολικό πάρκο 40 MW σε μια περιοχή με σχετικά καλό αιολικό δυναμικό (2.750 ισοδύναμες ώρες) παράγει ετησίως 110.000 MWh και εξοικονομεί 93 χιλιάδες τόνους CO2 προσφέροντας όφελος της τάξης των 2,8 εκατ. ευρώ κάθε έτος στην εθνική οικονομία (€30/tn) ή όφελος €70.000/MW κάθε έτος.

Η αιολική ενέργεια με στοιχεία και αριθμούςΜια τυπική ανεμογεννήτρια στις μέρες μας έχει ισχύ 2 MW, δηλαδή 2.000 kW. Το ύψος του πύργου φτάνει τα περίπου 80 μ., ενώ η διάμετρος των πτερυγίων της είναι περίπου 85 μ. Το θεμέλιο στο οποίο εδράζεται έχει επιφάνεια 16*16=256 τ.μ. και βάθος 3 μ. Όμως το θεμέλιο είναι θαμμένο και η ορατή επιφάνεια εκτείνεται λίγο μόνο γύρω από τον πύργο.Το δε οικόπεδο που, σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαιτείται για την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου έχει έκταση περίπου 15.000 τ.μ. (15 στρέμματα). Στο οικόπεδο αυτό η μοναδική παρέμβαση

είναι ένα πλάτωμα και δρόμος που συνολικά καταλαμβάνουν λιγότερο από 2 στρέμματα, ενώ ο υπόλοιπος χώρος παραμένει ανέπαφος και χωρίς περίφραξη.Αυτή η ανεμογεννήτρια σε μια τυπική θέση στην Ελλάδα παράγει περίπου 4.500.000 kWh/χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι καλύπτει τις ετήσιες ηλεκτρικές ανάγκες περίπου 2.000 νοικοκυριών. Σημαίνει ωστόσο και κάτι άλλο: ετησίως αποφεύγεται η εκπομπή 4.500 τόνων CO2 και ανάλογων ποσοτήτων SO2, NOx, στάχτης και σωματιδίων.

Ένας πολύ αξιόπιστος δείκτης για τη συμβολή της αιολικής ενέργειας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η Ανάλυση Κύκλου Ζωής. Στην Ελλάδα ένα αιολικό πάρκο 40 MW σε μια περιοχή με σχετικά καλό αιολικό δυναμικό (2.750 ισοδύναμες ώρες) παράγει ετησίως 110.000 MWh και εξοικονομεί 93 χιλιάδες τόνους CO2

προσφέροντας όφελος της τάξης των 2,8 εκατ. ευρώ κάθε έτος στην εθνική οικονομία (?30/tn) ή όφελος ?70.000/MW κάθε έτος

30

09H ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓOΣ & ΕΞΑΓΩΓΕΑΣ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΤο να καταστεί η Ελλάδα εξαγωγέας πράσινης ενέργειας είναι ένα πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό όραμα. Είναι σημαντικό που το όραμα αυτό απολαμβάνει σήμερα ευρείας πολιτικής συναίνεσης και συζητείται –τουλάχιστον σε επίπεδο ιδέας– από τις πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης. Είναι επίσης εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι η ελληνική πολιτική ηγεσία το θέτει σε υψηλή προτεραιότητα, κάτι που πρέπει να συνεχιστεί από τη νέα κυβέρνηση.

Άρθρο του Π.Γ. Παπασταματίου, Προέδρου ΔΣ ΕΛΕΤΑΕΝ

31

Προκειμένου, όμως, να μπορέσει η Ελλάδα να γίνει κάποτε εξαγωγέας πράσινης ενέργειας, πρέπει πρώτα με σοβαρότητα να δει τις απίθανες στρεβλώσεις και παθογένειες που επί δεκαετίες εμποδίζουν την ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας. Με άλλα λόγια, προκειμένου η Ελλάδα να γίνει εξαγωγέας, πρέπει πρώτα να γίνει σοβαρός παραγωγός. Όμως μέχρι τώρα:• Η Ελλάδα αδυνατεί να αναπτύξει ορθολογικά το αιολικό δυναμικό της με την κατά προτεραιότητα αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού τής περιοχής του Αιγαίου. Η διασύνδεση της νότιας Εύβοιας (εντάσσεται και αυτή στο αιολικό δυναμικό του Αιγαίου) σχεδιάζεται από το 1998 και ακόμα, 14 χρόνια μετά, δεν έχει υλοποιηθεί. Η πολιτική στα θαλάσσια αιολικά πάρκα θυμίζει τον σκύλο που κυνηγάει την ουρά του, με διαδοχικές αλλαγές του θεσμικού πλαισίου. Το αιολικό δυναμικό των νησιών παραμένει έρμαιο της τεχνοφοβίας και της υπερβολής.• Oι χρήσεις γης, τα καθεστώτα προστασίας και το τι επιτρέπεται πού έχουν καταντήσει ψυχοφθόρα και μερικές φορές κωμική διαδικασία. Για παράδειγμα, από το 2001, όταν πρώτη φορά επιτράπηκε με νόμο η εγκατάσταση ΑΠΕ σε αναδασωτέες εκτάσεις, έχουν εκδοθεί τουλάχιστον δέκα διαφορετικές και αντικρουόμενες αποφάσεις που είτε αναστέλλουν είτε ξαναεπιτρέπουν την εγκατάσταση αυτή, χωρίς να έχει αλλάξει ούτε ένα κόμμα στον νόμο! Ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά, όπως ενδεικτικά η εγκατάσταση ΑΠΕ σε γη υψηλής παραγωγικότητας (που έχει μεταβληθεί μόνο τρεις φορές σε δύο έτη!) και η εγκατάσταση σε

περιοχές όπου έχουν εκπονηθεί ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες.• Η πολυνομία και οι αντικρουόμενες ερμηνείες από τη διοίκηση πνίγουν την υγιή επιχειρηματικότητα, αναλώνουν δυνάμεις και καθηλώνουν επενδύσεις. Προκαλεί απορία πώς εν μέσω ενός τέτοιου κλίματος μπορούμε να συζητάμε

σοβαρά για ανάπτυξη. Η ανάπτυξη δεν είναι ένας πολιτικά ουδέτερος όρος. Έχει συγκεκριμένο περιεχόμενο και ακόμα πιο συγκεκριμένες προϋποθέσεις: λειτουργία τραπεζικού συστήματος, κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, επενδύσεις. Όποιοι νομίζουν ότι η περαιτέρω γιγάντωση του κράτους είναι η λύση στην κρίση δεν έχουν επαφή με τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας.

Πανάκεια η εξαγωγή;Παρ’ όλο που η Ελλάδα δεν έχει γίνει σοβαρή παραγωγός, η εξαγωγή της πράσινης ενέργειας προβλήθηκε το τελευταίο διάστημα ως πανάκεια που θα υλοποιηθεί άμεσα και θα βοηθήσει άμεσα και πολλαπλά την οικονομία και την ανάπτυξη.Διευκρινίζω το αυτονόητο: είναι κατάκτηση για μια οικονομία να παράγει και να εξάγει το προϊόν της. Εξαγωγές σημαίνουν όφελος για το ισοζύγιο πληρωμών, ενίσχυση της εγχώριας αγοραστικής δύναμης, εισαγωγή πλούτου, αυξημένα δημόσια έσοδα. Επομένως, οποιοδήποτε σχέδιο προωθεί την εξαγωγή ενός προϊόντος, και μάλιστα της πράσινης ενέργειας, επιφέρει πολλαπλάσια οφέλη στην εθνική οικονομία. Ειδικά, μάλιστα, αν αυτό το σχέδιο συνδυάζεται με την κατασκευή –με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, όπως είχε εξαγγελθεί– των αναγκαίων υποδομών και διασυνδέσεων, εντός και εκτός της χώρας, τότε το όφελος είναι ακόμα μεγαλύτερο, αφού οι διασυνδέσεις αυτές θα αξιοποιηθούν από όλες τις επενδύσεις και θα βγάλουν τη χώρα από τη σχετικά απομονωμένη ηλεκτρικά γωνία της Ευρώπης.Γι’ αυτό οι περισσότεροι –ακόμα και οι πιο σκεπτικιστές– συντάχθηκαν με και υποστήριξαν σε επίπεδο ιδέας την προοπτική εξαγωγής ενέργειας μέσω του «Ήλιος». Υπήρξαν όμως και αντιρρήσεις και προβληματισμοί, οι οποίοι τροφοδοτήθηκαν κυρίως από το γεγονός ότι αρκετές από τις λεπτομέρειες και τις παραμέτρους του προγράμματος παρέμειναν αδιευκρίνιστες.

Η Ελλάδα αδυνατεί να αναπτύξει ορθολογικά το αιολικό δυναμικό της με την κατά προτεραιότητα αξιοποίηση του πλούσιου αιολικού δυναμικού τής περιοχής του Αιγαίου. Το αιολικό δυναμικό των νησιών παραμένει έρμαιο της τεχνοφοβίας και της υπερβολής. Η διασύνδεση της νότιας Εύβοιας (εντάσσεται και αυτή στο αιολικό δυναμικό του Αιγαίου) σχεδιάζεται από το 1998 και ακόμα, 14 χρόνια μετά, δεν έχει υλοποιηθεί

32

Επανασχεδιασμός του «Ήλιος» και άλλοι προβληματισμοί O κ. Παπασταματίου σχολιάζει μεταξύ άλλων την ιδέα του προγράμματος «Ήλιος» και διευκρινίζει ότι αναφέρεται σε καθαρά προσωπικούς του προβληματισμούς –που δεσμεύουν μόνο τον ίδιο προσωπικά και κανέναν άλλον– και τον οδηγούν να συμπεράνει ότι απαιτούνται σημαντικές παρεμβάσεις για τον επανασχεδιασμό της όλης ιδέας.

1) Ανταγωνισμός προς τα άλλα έργα ΑΠΕΠαρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργείου ότι δεν θα υπάρξει ανισότιμη αντιμετώπιση των επενδύσεων, αυτό δεν έχει απεικονιστεί στον νόμο για την αδειοδότηση του «Ήλιος» που ψηφίστηκε πρόσφατα. O νέος νόμος δίνει υπερβολικά προνόμια στο «Ήλιος», τα οποία δεν ισχύουν για τα άλλα έργα όλων των τεχνολογιών ΑΠΕ (αιολικά, φωτοβολταϊκά, υδροηλεκτρικά κ.λπ.), και το θέτει σε προτεραιότητα ως προς την πρόσβαση στα δίκτυα και την αδειοδότηση έναντι όλων των άλλων επενδύσεων, ακόμα και των ήδη αδειοδοτημένων. Όμως τα περισσότερα δίκτυα στη χώρα μας είναι ήδη κορεσμένα και όλες οι αδειοδοτούσες υπηρεσίες είναι εξαιρετικά υποστελεχωμένες. Oυσιαστικά το «Ήλιος» αποκτά προνομιούχο πρόσβαση σε δύο ήδη περιορισμένους πόρους (ηλεκτρικό χώρο και ανθρώπινο δυναμικό). Φανταστείτε, για παράδειγμα, ένα νέο έργο του «Ήλιος» που σχεδιάζεται στη νότια Πελοπόννησο, όπως ακούστηκε σε πρόσφατο συνέδριο που οργανώθηκε από το ΥΠΕΚΑ. Η Πελοπόννησος είναι μία από τις περιοχές της χώρας με εξαιρετικά περιορισμένο ηλεκτρικό χώρο. Αν υπάρξει εκτός ουράς αδειοδότηση του έργου αυτού, αυτό θα έχει ως συνέπεια την ακύρωση των ήδη αδειοδοτημένων έργων που αναμένουν να συνδεθούν. Φοβάμαι ότι η πολιτική αυτή αυξάνει την πιθανότητα αποτυχίας και την αβεβαιότητα των άλλων επενδύσεων – και μάλιστα με άδικο τρόπο. Αν τα παραπάνω ισχύσουν, είναι εύλογο ότι πολλές αναπτυξιακές προσπάθειες θα ανασταλούν ή θα επιβραδυνθούν ή θα εγκαταλειφθούν εκούσια από τους φορείς τους, με κίνδυνο για την πορεία επίτευξης του εθνικού στόχου 2020.

2) Επιπτώσεις στον καταναλωτήΠοια θα είναι η επίπτωση στον καταναλωτή από το «Ήλιος», εάν δεν επιτευχθεί ο εθνικός στόχος 2020; Η κοινή λογική και το πνεύμα της

ευρωπαϊκής νομοθεσίας επιβάλλουν ότι μια χώρα μπορεί να εξάγει (στατιστικά) πράσινη ενέργεια μόνο εάν προηγουμένως έχει επιτύχει τους εθνικούς στόχους της. Το ίδιο άλλωστε έχει δηλώσει πολλές φορές ο υπουργός στη Βουλή και δημόσια. Πόσο βέβαιοι είμαστε όμως ότι η Ελλάδα θα επιτυγχάνει τους στόχους της; Δεν είμαστε. Αντιθέτως, είμαστε πίσω στη διείσδυση ΑΠΕ σε όλους τους τομείς (μεταφορές, θερμικές χρήσεις, ηλεκτρισμός). Ειδικά στον ηλεκτρισμό, απαιτείται υπερδιπλασιασμός του ρυθμού ανάπτυξης. Μια πολύ δύσκολη άσκηση. Το κυριότερο όμως είναι τι θα συμβεί εάν η Ελλάδα δεν επιτύχει τους στόχους της, αλλά παρ’ όλα αυτά έχει δεσμευτεί για τη μακροχρόνια εξαγωγή της ενέργειας που παράγεται από το «Ήλιος». Δεν έχει διευκρινιστεί. Είναι όμως λογικό οι επενδυτές του «Ήλιος» να ζητήσουν συμβατικές εγγυήσεις ότι η ενέργεια που παράγουν θα πωλείται ανεξάρτητα από το εάν η Ελλάδα επιτύχει ή όχι τον εθνικό στόχο της. Φοβάμαι ότι ένα ισχυρό ενδεχόμενο –αλλά όχι βέβαιο– είναι ότι, σε περίπτωση αποτυχίας, η Ελλάδα –προκειμένου να καλύψει τον εθνικό στόχο της– μπορεί να υποχρεωθεί να αγοράσει από το «Ήλιος» την απαιτούμενη ενέργεια πριν αυτή εξαχθεί ή να την επανεισαγάγει (στατιστικά) από αλλού ή ακόμα και από τις χώρες στις οποίες έχει εξαγάγει προηγουμένως το «Ήλιος». Αν κάτι από αυτά συμβεί, σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα επιτύχει τους στόχους της με ένα οικονομικά ανταγωνιστικό μείγμα τεχνολογιών όπως έχει προδιαγραφεί από το Εθνικό Σχέδιο Δράσης 2020, αλλά με ένα ακριβό μείγμα, γεγονός που θα επιβαρύνει τις τιμές λιανικής ενέργειας και τον έλληνα καταναλωτή.

3) Κρατική ανάπτυξηΑκόμα και εάν αυτά δεν συμβούν, πόσο αποτελεσματικός είναι ο δρόμος της κρατικής ανάπτυξης που έχει επιλεγεί; Αυτό που λείπει σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι τα ώριμα έργα που είναι έτοιμα προς υλοποίηση, αλλά οι χρηματοδοτήσεις και τα κεφάλαια που θα τα υλοποιήσουν. Παρά το γεγονός αυτό, το ελληνικό κράτος δήλωσε ότι θα σχεδιάσει, θα αναπτύξει και θα αδειοδοτήσει εκ τους μηδενός άλλα νέα έργα σε κρατικές γαίες. Φοβάμαι ότι αυτή η κρατική ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική. Ρόλος του σύγχρονου κράτους δεν είναι να

παίζει τον επιχειρηματία. Ειδικά, δεν είναι λογικό να επιδιώκει να παίξει τον επιχειρηματία το ελληνικό κράτος – με τις χρόνιες παθογένειες αναποτελεσματικότητας– δημιουργώντας εν μέσω οικονομικής κρίσης νέες κρατικές εταιρείες και ξοδεύοντας πολύτιμους πόρους. Αντίθετα, είναι ρόλος του κράτους να υποστηρίξει την ανάπτυξη διαμορφώνοντας, σε συνεργασία με άλλα κράτη μέλη, ένα μακροχρόνιο και σταθερό οικονομικό πλαίσιο που θα περιλαμβάνει και εξαγωγή του πλεονάσματος της πράσινης ενέργειας. Ακολούθως, θα μπορούσε να καλέσει εντός προθεσμιών όποια ώριμα έργα έχουν αναπτυχθεί ήδη από τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται επί χρόνια στην Ελλάδα σε όλες τις τεχνολογίες ΑΠΕ και το επιθυμούν, να αξιοποιήσουν αυτό το πλαίσιο και να εξαγάγουν το πλεόνασμα της ενέργειάς τους, αφού επιλεγούν με διαφανή κριτήρια που θα περιλαμβάνουν και οικονομικό αντάλλαγμα για το κράτος. Ένα τέτοιο μοντέλο βάζει τον γάιδαρο μπροστά από την ουρά: Πρώτα πετυχαίνουμε τους στόχους μας και μετά εξάγουμε. Πρώτα αξιοποιούμε τα ώριμα έργα και μετά αναπτύσσουμε κι άλλα. Το κράτος επιτελεί τον πολιτικό ρόλο του και οι ιδιώτες τον επιχειρηματικό ρόλο τους.

4) Ευρωπαϊκοί πόροιΤι θα γίνει με τους πόρους των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων; Αν και δεν έχει υπάρξει κάτι επίσημο, διασπείρεται διαρκώς μια συζήτηση ότι το «Ήλιος» θα αξιοποιήσει πόρους που διατίθενται υπέρ της Ελλάδας από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία. Πέραν των νομικών ζητημάτων, τίθεται κατά τη γνώμη μου το πολιτικό και ηθικό θέμα τού κατά πόσο είναι δυνατό να αξιοποιηθούν πόροι που έχουν δεσμευτεί για την Ελλάδα, προκειμένου να επιδοτηθεί ένα προϊόν που προορίζεται να καταναλωθεί και να πληρωθεί από τους πολίτες των άλλων κρατών μελών.Διευκρινίζω και πάλι ότι όλοι οι ανωτέρω είναι προσωπικοί προβληματισμοί μου και δεν δεσμεύουν κανέναν, παρά μόνο τον εαυτό μου. Παρά τους προβληματισμούς αυτούς, γεγονός είναι ότι η Ελλάδα μπορεί, με πλήρη αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών, να γίνει εξαγωγέας ενέργειας προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Είναι ευθύνη όλων αυτή η προοπτική να προωθηθεί με ορθολογικό σχέδιο και αποτελεσματικότητα.

ΕΛΕΤΑΕΝΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤHΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Μέλος της European Wind Energy Association

Μάθε για την Αιολική ΕνέργειαΕίναι:

3 Φθηνή Μειώνειτοκόστοςτουρεύματος

3 Ανεξάντλητη Μειώνειτηνεξάρτησηαπότα ορυκτάκαύσιμα

3 Εγχώρια Συμβάλλειστηντοπικήοικονομικήανάπτυξη καιτημείωσητωνεισαγωγώνκαυσίμων

3 Φιλική στο περιβάλλον Είναιηεπιλογήενάντιαστην κλιματικήαλλαγή

Ενημερώσου

www.eletaen.gr

34

10ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΑΕ:ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΕΠΙ 30 ΣΥΝΑΠΤΑ ΕΤΗΗ ΔΕΗ Ανανεώσιμες, 100% θυγατρική της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, συνεχίζει την παράδοση της ΔΕΗ, της πρώτης εταιρείας στην Ελλάδα που από το 1982 με τη Διεύθυνση Εναλλακτικών Μορφών Ενέργειας (ΔΕΜΕ) δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ).

Αφιέρωμα στην αιολική ενέργεια

35Με 20 αιολικά πάρκα, 15 μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς και 9 φωτοβολταϊκούς σταθμούς, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 145 MW, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει τοποθετηθεί δυναμικά στον ελληνικό χώρο των ΑΠΕ. Με άριστα καταρτισμένο προσωπικό, επενδύει στη δύναμη της φύσης, συνεργάζεται με τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους και κατασκευαστές και εκμεταλλεύεται τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, με στόχο την προώθηση έργων παραγωγής καθαρής ενέργειας.

Η δυναμικήΑνανεώνει τον ενεργειακό στόλο της χρησιμοποιώντας τις σύγχρονες καινοτόμες τεχνολογίες αξιοποίησης των ΑΠΕ. Με το νέο επενδυτικό πρόγραμμά της, με γεωγραφική διασπορά από τη Γαύδο μέχρι τη Ροδόπη και από τη Ρόδο μέχρι την Κεφαλληνία, δεσμεύεται τόσο για την προσθήκη νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ που θα συμβάλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, όσο και για την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ενίσχυση και ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Διαθέτει ένα πολύ σημαντικό χαρτοφυλάκιο μελλοντικών επενδύσεων εντός Ελλάδας και παράλληλα εξετάζει την ευρύτερη ενεργειακή αγορά των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής.

Oι δυνάμεις της φύσης Η χώρα μας έχει πλούσιο δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, το οποίο μπορεί να την οδηγήσει σε ενεργειακή ανεξαρτησία και οικονομική ανάπτυξη, εξασφαλίζοντας παράλληλα ένα καθαρότερο περιβάλλον. Αυτή είναι η εθνική περιουσία μας και οφείλουμε να την αναπτύξουμε προς όφελος των γενιών που ακολουθούν.Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες είναι η

μόνη ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται και στις πέντε μορφές ΑΠΕ, συμβάλλοντας έτσι στην εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πόρων.

Αιολική ενέργειαΕκμεταλλεύεται από το 1982 (με το Αιολικό Πάρκο Κύθνου, το πρώτο αιολικό πάρκο της Ευρώπης) το μοναδικό αιολικό δυναμικό κάθε γωνιάς της πατρίδας μας. Για παράδειγμα:• Λειτουργεί αποδοτικά το Αιολικό Πάρκο της Μονής Τοπλού στην Κρήτη ισχύος 6,60 MW από το 1993, και της Ξηρολίμνης (Ι+ΙΙ και ΙΙΙ) στην Κρήτη συνολικής ισχύος 13,20 MW, που τέθηκαν σε λειτουργία το 2000 και το 2007 αντίστοιχα.• Είναι ήδη σε διαδικασία αντικατάστασης (repowering) των πιο παλιών αιολικών πάρκων της στην Ικαρία, στη Σαμοθράκη, στη Χίο, στην Κάρπαθο κ.α., που λειτούργησαν επιτυχώς για περισσότερα από είκοσι χρόνια.• Oλοκληρώνει εντός του 2012 σύμπλεγμα εννιά αιολικών πάρκων εγκατεστημένης ισχύος 35,1 MW, στη Λέσβο, στην Πάρο, στον Μαραθόκαμπο και στο Πυθαγόρειο Σάμου, στη Ρόδο, στη Λήμνο, στη Σίφνο, στα Ακούμια και στο Κοπρινό Ρεθύμνου Κρήτης. • Έθεσε τις βάσεις για το πλέον φιλόδοξο έργο ΑΠΕ εντός των ελληνικών συνόρων, σχεδιάζοντας ένα σύμπλεγμα αιολικών πάρκων ισχύος 1.339 MW στην Κρήτη, στην Κάσο, στην Κάρπαθο και στη Ρόδο, με διασύνδεση στην ηπειρωτική χώρα, το οποίο και επεκτείνει.• Λειτουργεί αιολικά πάρκα στην Κω – Λέρο συνολικής ισχύος 8,4 MW, σε συνεργασία με την εταιρεία Χ. Ρόκας (2002), και αιολικό πάρκο στη Βοιωτία ισχύος 38 MW, σε συνεργασία με την EDF EN/EDF EN Greece (2009).

Ηλιακή ενέργειαΒασισμένοι στην εταιρική εμπειρία της που θεμελιώθηκε κατά τη δεκαετία του

1980 σε εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σταθμών (100 kW Κύθνος, 50 kW Αγία Ρουμέλη, 25 kW Αρκιοί, 20 kW Αντικύθηρα, 20 kW Γαύδος και δεκάδες αυτόνομα συστήματα 700 Wp σε νησάκια και βραχονησίδες της άγονης γραμμής), σχεδιάζει ένα πιο φωτεινό μέλλον αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια με νέα έργα φωτοβολταϊκών όπως:• Φωτοβολταϊκό Πάρκο ΜεγαλόποληςΈνα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ευρώπη συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 50 MW, σε έκταση 2.000 στρεμμάτων εντός του λιγνιτωρυχείου της Μεγαλόπολης, η κατασκευή του οποίου θα ξεκινήσει εντός του 2012. Η ετήσια παραγωγή του έργου υπολογίζεται σε περίπου 70.000.000 κιλοβατώρες καθαρής ενέργειας, αρκετή για να καλύψει την ετήσια συνολική κατανάλωση 20% των νοικοκυριών του Νομού Αρκαδίας. Η λειτουργία του υπολογίζεται να συμβάλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 κατά 70.000 tn ετησίως και 250 tn SO2. • Φωτοβολταϊκό Πάρκο ΠτολεμαΐδαςΤο μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο στον κόσμο συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 200 MW στην Κοζάνη. Το έργο θα αναπτυχθεί σε περιοχή 5.200 στρεμμάτων στο Λιγνιτικό Κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας. Πρόκειται για επένδυση συνολικού ύψους της τάξης των 500 εκατ. ευρώ. Η παραγωγή του σε καθαρή ηλεκτρική ενέργεια υπολογίζεται να καλύπτει τις ανάγκες 55.000 νοικοκυριών, ενώ η λειτουργία του υπολογίζεται να συμβάλει στην αποφυγή εκπομπής ρύπων CO2 περίπου 300.000 tn ετησίως. Ταυτόχρονα, θα κατασκευαστεί στην ίδια περιοχή μονάδα κατασκευής φωτοβολταϊκών συστημάτων, ώστε να αυξηθεί σημαντικά η εθνική προστιθέμενη αξία στο έργο και να δημιουργηθούν μόνιμες θέσεις εργασίας. Αναμένεται να δημιουργηθούν 550 θέσεις εργασίας κατά την περίοδο κατασκευής (δύο έτη)

36

και 200 μόνιμες νέες θέσεις εργασίας κατά τη διάρκεια λειτουργίας.Το έργο βρίσκεται στη δεύτερη και τελική φάση του διαγωνισμού. Συγκεκριμένα, στα 15 σχήματα τα οποία επιλέχθηκαν από την προηγούμενη φάση του διαγωνισμού θα σταλεί η Πρόσκληση για την Κατάθεση Δεσμευτικών Προσφορών, η οποία αφορά στην επιλογή στρατηγικού εταίρου για υποχρεωτικά τρεις δράσεις:1. Την κατασκευή, τη λειτουργία και τη συντήρηση φωτοβολταϊκού πάρκου ισχύος 200 MW στη Δυτική Μακεδονία.2. Την κατασκευή και τη λειτουργία εργοστασίου παραγωγής φωτοβολταϊκών συστημάτων στη Δυτική Μακεδονία. 3. Άλλες ενεργειακές και τεχνολογικές δράσεις στη Δυτική Μακεδονία. Η επιλογή στρατηγικού εταίρου θα γίνει με βάση την πλέον συμφέρουσα οικονομική προσφορά και σύμφωνα με τη συνολική βαθμολογία κάθε προσφοράς. Στόχος είναι οι τελικές προσφορές να έχουν υποβληθεί έως το μέσα του 2012, ώστε να επιλεγεί ανάδοχος και η κατασκευή να ξεκινήσει το προσεχές καλοκαίρι. • Άλλα Φ/Β έργαΗ ΔΕΗ ΑΝ επιπρόσθετα των 2 αυτών μεγάλων έργων έχει σε τελική φάση αδειοδότησης, με κλειδωμένες τιμές περίπου 50 MW Φ/Β έργων (2Χ15 MW στην Πτολεμαϊδα, Στράτος 9,7 MW, ΒΙ.ΠΕ. 12 MW).• Έργα σε Στέγες ΚτηρίωνΠρογραμματίζεται άμεσα η εγκατάσταση φ/β σε στέγες κτηρίων της ΔΕΗ στην

Αττική και στην Θεσσαλονίκη (27 στέγες συνολικής ισχύος 1MW).

Υδροηλεκτρική ενέργειαΈχοντας το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο εν λειτουργία Μικρών Υδροηλεκτρικών Σταθμών στον Ελλαδικό χώρο και των οποίων η παραγωγή, το 2011, ανήλθε στις 184 GWh, η ΔΕΗ ΑΝΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε. προχωρά δυναμικά στην υλοποίηση σειράς νέων έργων, προς αξιοποίηση του υδατικού δυναμικού της χώρας και με πλήρη σεβασμό στο περιβάλλον.Πέραν του Υβριδικού Ενεργειακού Έργου Ικαρίας, την παρούσα περίοδο κατασκευάζονται:• Το ΜΥΗΕ Ιλαρίωνας, στην Κοζάνη, ισχύος 4,8 MW και με προβλεπόμενη ετήσια παραγωγή 22 GWh.• Το ΜΥΗΕ Αλατόπετρα, στα Γρεβενά, της εταιρείας ΜΥΗΣ Σμιξιώτικο Α.Ε., στην οποία η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. συμμετέχει κατά 49%. Η ισχύς του έργου θα ισούται με 4,95 MW, ενώ η προβλεπόμενη ετήσια παραγωγή του θα ανέρχεται στις 14,3 GWh.• Το ΜΥΗΕ Μεσοχώρα, στα Τρίκαλα, ισχύος 1,6 MW, με προβλεπόμενη ετήσια παραγωγή 10 GWh και του οποίου η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει μετά την πλήρωση του ταμιευτήρα του ομώνυμου φράγματος.Ήδη έχουν εκδοθεί άδειες παραγωγής και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο οι οριστικές μελέτες, προκειμένου να ακολουθήσουν οι δημοπρατήσεις κατασκευής των ακόλουθων έργων:

• ΜΥΗΕ Μακροχώρι ΙΙ, στην Ημαθία, ισχύος 4,84 MW και με προβλεπόμενη ετήσια παραγωγή 9,3 GWh.• MYHE Σμόκοβο ΙΙ, στην Καρδίτσα, 3,20 GWh, με προβλεπόμενη ετήσια παραγωγή 5,5 GWh.• MYHE Πουρνάρι ΙΙΙ, στην Άρτα, ισχύος 0,7 MW και με ετήσια παραγωγή 3,4 GWh.• MYHE Λάδωνα, στην Αρκαδία, ισχύος 10,0 MW και προβλεπόμενης παραγόμενης ετήσιας ενέργειας 29,7 GWh και ΜΥΗΕ Καλαμά, ισχύος 5,70 MW και προβλεπόμενης παραγόμενης ετήσιας ενέργειας 19,7 GWh. Τα εν λόγω έργα ανήκουν στη ΔΕΗ-ΤΕΡΝΑ Α.Ε., στην οποία η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. συμμετέχει κατά 49%.Επιπλέον η ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε. έχει δρομολογήσει την ανακαίνιση στο άμεσο μέλλον, ενός από τους αποδοτικότερους της Σταθμούς, τον ΜΥΗΣ Λούρου, στην Άρτα, ώστε να μπορεί να συνεισφέρει και τις επόμενες δεκαετίες στην προσπάθεια για παραγωγή καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ. Αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα το τελικό στάδιο της μελέτης δημοπράτησης για την κατασκευή του Έργου, με προβλεπόμενη πλέον ισχύ ίση με 8,41 MW και με μέση ετήσια προβλεπόμενη παραγόμενη ενέργεια της τάξεως των 46 GWh.Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., προχωρά ακόμη πιο πέρα, με την προώθηση ανάπτυξης σειράς σημαντικων υδροηλεκτρικών έργων, όπως το ΜΥΗΕ Τεμένους στη Δράμα, ισχύος 15 MW

37

και μέσης ετήσιας παραγωγής 62 GWh, το μεγαλύτερο στην κατηγορία του στον ελλαδικό χώρο.Επίσης, στα πλαίσια προβολής της σημασίας του περιβάλλοντος και της ορθής αξιοποίησής του από τον άνθρωπο, η ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε., έχει προχωρήσει στην παραχώρηση του παλαιού Σταθμού Αγυιάς στην Περιφερειακή Ενότητα Χανίων, προκειμένου να δημιουργηθεί εκθεσιακός-εκπαιδευτικός χώρος επίδειξης της τεχνολογίας των ΑΠΕ στο κοινό.

Ηλεκτρισμός με θερμική ενέργειαΗ ελληνική γεωθερμική αγορά για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι ουσιαστικά ανεκμετάλλευτη. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες σχεδιάζει την εκμετάλλευση του δυναμικού πέντε γεωθερμικών πεδίων, στη Λέσβο, στην Κίμωλο, στα Μέθανα, στη Νίσυρο και στη Μήλο.Το σύμπλεγμα Μήλου – Κιμώλου - Πολύαιγου έχει το μεγαλύτερο γεωθερμικό πεδίο με θερμοκρασία ρευστού άνω των 300 βαθμών Κελσίου και υψηλή πίεση (25 bar). Η Νίσυρος έχει το δεύτερο μεγαλύτερο γεωθερμκό πεδίο υψηλής ενθαλπίας με θερμοκρασία ρευστού άνω των 350 βαθμών Κελσίου.Προσφάτως τέσσερις νέες περιοχές γεωθερμικού ενδιαφέροντος κατακυρώθηκαν κατόπιν διαγωνισμού στη ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Πρόκειται για τη Λεκάνη Σπερχειού στη Φθιώτιδα, τον Ακροπότομο Καβάλας, το Σουσάκι Κορινθίας και τη νήσο Ικαρία.

Παραγωγή βιομάζας στην Πτολεμαϊδα Αίτηση για μονάδα παραγωγής βιομάζας στην περιοχή της Πτολεμαΐδας κατέθεσε η ΔΕΗ Ανανεώσιμες στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Για την υλοποίηση του έργου απαιτούνται 20 με 25 στρέμματα για την εγκατάσταση του σταθμού και των αποθηκευτικών χώρων και 100.000 στρεμμάτων γης για την παραγωγή της πρώτης ύλης (αγριαγκινάρα, μίσχανθος, ινώδες σόργος). Η ετήσια παραγωγή θα φτάνει τις 186.150 MWh (μεγαβατώρες) και το κόστος της επένδυσης υπολογίζεται σε 80 εκατομμύρια ευρώ. Η καύση της βιομάζας περιορίζει τις εκπομπές διοξειδίου του θείου και έχει μηδενικό ισοζύγιο διοξειδίου του άνθρακα.Κατασκευάζει έργα που συνδυάζουν ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και διακρίνονται για την καινοτομία τους ακόμη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο: • Το Υβριδικό Ενεργειακό έργο Ικαρίας κατασκευάζεται στις περιοχές Πέζι, Προεσπέρα και Κάτω Προεσπέρα του τέως Δήμου Ραχών και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2012. Είναι καινοτόμο τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς συνδυάζει δύο τύπους Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την υδατόπτωση και την αιολική ενέργεια. Αποτελείται από δύο υδροηλεκτρικούς σταθμούς, ισχύος 4,15 MW, που μέσω δύο δεξαμενών- συνολικού όγκου 160.000m3- εκμεταλλεύονται ανακυκλώνοντας το νερό του Φράγματος στο Πέζι και ένα

αιολικό πάρκο, ισχύος 2,7 MW, που τροφοδοτεί με ρεύμα τα αντλητικά συγκροτήματα (συνολικής ισχύος 12Χ250 kW), που εξασφαλίζουν τον κύκλο του νερού. Το έργο έχει σχεδιαστεί με βάση τις ενεργειακές ανάγκες του νησιού κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο, την εξοικονόμηση φυσικών πόρων, καθώς και το σεβασμό στο ευρύτερο περιβάλλον του νησιού και την ιδιαίτερη γεωμορφολογία του. Αναμένεται να καλύψει το μεγαλύτερο ποσοστό των ενεργειακών αναγκών του, μετατρέποντας την Ικαρία στο πρώτο νησί με τόσο μεγάλο ποσοστό ενεργειακής αυτονομίας. Η επιτυχία του έργου θα αποτελέσει τη βάση για την εφαρμογή αντίστοιχων συστημάτων και σε άλλα νησιά του Αιγαίου.• Υβριδικό Έργο ΓαύδουΣτο πλαίσιο της προκήρυξης της Δράσης Εθνικής Εμβέλειας «ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 2011», η ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ προτίθεται να υποβάλει την πρόταση από κοινού με φορείς όπως: ΚΑΠΕ, Πολυτεχνείο Κρήτης, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Εθνικό Κέντρο Φυσικών Επιστημών ΔΗΜOΚΡΙΤOΣ, Schneider Electric S.A., HelioSphera S.A.• Εξετάζεται η ανάπτυξη κι άλλων υβριδικών έργων στην Κρήτη και τη Λέσβο.

38

11ACCIONA ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ:ΣΤΑ ΣΚΑΡΙΑ ΑΙOΛΙΚO522 MW ΣΤO ΒΕΡΜΙOΗ εταιρεία Acciona Ενεργειακή ΑΕ ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2004 από την ισπανική εταιρεία CorporationEolicaCesa SL, την ΠΙΤOΥΛΗΣ ΑΕ και τον Βασίλειο Πιτούλη. Στόχος της εταιρείας είναι να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της πράσινης ενέργειας στη χώρα μας, με την ανάπτυξη και την κατασκευή εγκαταστάσεων ανανεώσιμων πηγών ενεργείας (ΑΠΕ) και να είναι ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην ελληνική αγορά ενέργειας.

Αφιέρωμα στην αιολική ενέργεια

Η Acciona Ενεργειακή είναι θυγατρική του ισπανικού ομίλου ACCIONA, ενός εκ των μεγαλύτερων παγκοσμίως στις ΑΠΕ. O όμιλος είναι μία κορυφαία εταιρεία στον τομέα της ανάπτυξης, της προώθησης και της διαχείρισης των υποδομών και των υπηρεσιών, προσανατολισμένη προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης και της κοινωνικής πρόνοιας. Απασχολεί περισσότερα από 40.000 άτομα σε περισσότερες από 30 χώρες και 5 ηπείρους. Τα έσοδά της προέρχονται κατά 66,9% από τον τομέα της ενέργειας, 16,6% από έργα υποδομής, 1,9% από ακίνητα, 6,0% από υπηρεσίες Logistics & Transport, 4,9% από αστικές & περιβαλλοντικές υπηρεσίες και 3,8% από λοιπές οικονομικές δραστηριότητες.

Κατασκευάστρια ανεμογεννητριώνΗ Acciona έχει υπό τον έλεγχό της 6.921 MW αιολικών πάρκων σε λειτουργία, ενώ είναι και η ίδια κατασκευάστρια ανεμογεννητριών. Παράλληλα, είναι πρωτοπόρος στον τομέα των ηλιοθερμικών σταθμών (CSP) έχοντας εγκατεστημένα 265 MW στην Ισπανία και στις ΗΠΑ. Ακόμη, ο όμιλος δραστηριοποιείται σε όλο το φάσμα των ΑΠΕ με δυναμική παρουσία στους τομείς των φωτοβολταϊκών, των

μικρών υδροηλεκτρικών, της βιομάζας και των βιοκαυσίμων. Η Acciona έχει περιληφθεί στην κατηγορία των green utilities, που περιλαμβάνει τις μεγαλύτερες εταιρείες με εγκατεστημένη ισχύ χιλιάδων MW σε ΑΠΕ.

Αιολικά στην ΕλλάδαΣτην Ελλάδα, η Acciona Ενεργειακή είναι ιδιοκτήτρια ενός από τα μεγαλύτερα μέχρι σήμερα αιολικά πάρκα. Πρόκειται για το «Παναχαϊκό» στην Πάτρα, το οποίο ξεκίνησε το 2005 η θυγατρική εταιρεία Αιολική Παναχαϊκού. Το «Παναχαϊκό Ι» αποτελείται από 41 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 34,85 MW, ενώ τον Oκτώβριο του 2010 τέθηκε σε λειτουργία η επέκτασή του («Παναχαϊκό ΙΙ») με 16 επιπλέον ανεμογεννήτριες ισχύος 13,6 MW. Έτσι, η συνολική ισχύς του ανέρχεται στα 48,45 MW.Το συνολικό κόστος κατασκευής του έργου ανήλθε σε 59.456.731 ευρώ και έλαβε επιδότηση ύψους 16.713.168,99 ευρώ. Το καθαρό capacity factor είναι 28,3% (2.476 ισοδύναμες ώρες λειτουργίας).Η συνολική ετήσια παραγόμενη ενέργεια από τη λειτουργία των δύο αιολικών πάρκων συμβάλλει στην αποφυγή έκλυσης 120.270 tn CO2 ετησίως.

39

40Παράλληλα, η παραγόμενη ενέργεια καλύπτει επαρκώς τις ετήσιες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια περισσότερων από 21.500 νοικοκυριών.

Έργα υπό ανάπτυξηΣυνολικά, η εταιρεία έχει υπό ανάπτυξη ή σε διάφορα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας 985,35 MW αιολικών πάρκων. Από αυτά, η εταιρεία έχει ήδη λάβει την άδεια εγκατάστασης για δύο έργα συνολικής ισχύος 27 MW, η κατασκευή των οποίων θα ξεκινήσει εντός του έτους, ισχυροποιώντας έτσι τη θέση της ανάμεσα στις μεγαλύτερες

εταιρείες του χώρου στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα εξής έργα:

Λυκοστέρνα 9 MWΗ έναρξη κατασκευής του έχει προγραμματιστεί για το β’ εξάμηνο του 2012. Θα είναι το πρώτο αιολικό πάρκο της εταιρείας στην Ελλάδα όπου θα εγκατασταθούν οι ανεμογεννήτριες Acciona AW-1,5 MW.• O προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 13.357.471 ευρώ. Το καθαρό capacity factor είναι 28,98% (2.539 ισοδύναμες ώρες λειτουργίας).

Το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο της Ελλάδας, ισχύος 522 ΜW, θα κατασκευαστεί στο Βέρμιο

H Acciona Ενεργειακή ΑΕ προωθεί την κατασκευή του μεγαλύτερου αιολικού πάρκου στην Ελλάδα ισχύος 522 MW, το οποίο αναπτύσσεται σε συνεργασία με την ελληνική εταιρεία ΕΝΤΕΚΑ. Πρόκειται για ένα πρότυπο έργο που θα αναπτυχθεί με γνώμονα τοn σεβασμό στο περιβάλλον και θα αποτελεί το μεγαλύτερο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Το έργο βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του Σελίου στο όρος Βέρμιο, που βρίσκεται στην κεντρική Μακεδονία, στα διοικητικά όρια των νομών Κοζάνης και Ημαθίας, και εκτείνεται σε συνολική έκταση 120.000 στρεμμάτων. Σε πρώτη φάση, προβλέπεται η εγκατάσταση 74 ανεμογεννητριών ισχύος 222 MW, ενώ θα ακολουθήσει η εγκατάσταση άλλων 100 ανεμογεννητριών συνολικής ισχύος 300 MW. Το έργο αποτελείται από εφτά επιμέρους πάρκα, έξι ισχύος 33-39 MW και ένα ισχύος 300 MW, ενώ η συνολική επένδυση αναμένεται να κυμανθεί στο επίπεδο των 650 εκατ. ευρώ. Το αιολικό πάρκο αναμένεται να παράγει περίπου 950.000 MWh ετησίως, ενέργεια ικανή για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών περισσότερων από 170.000 νοικοκυριών.

Παράλληλα, η παραγόμενη ενέργεια θα συμβάλει στην αποφυγή έκλυσης 952.000 tn CO2, καθώς και 9.175 tn άλλων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου.Το επενδυτικό σχήμα έχει ήδη εξασφαλίσει την Άδεια Παραγωγής από την ΡΑΕ, καθώς επίσης τη μη δεσμευτική προσφορά σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ. Στην παρούσα φάση, το έργο βρίσκεται στο στάδιο λήψης της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων στο πλαίσιο της οποίας έχουν ήδη εκδοθεί θετικές γνωμοδοτήσεις από τις περισσότερες από τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες (δασαρχεία, αρχαιολογία κ.ά.). Συνολικά, η αδειοδοτική διαδικασία του πάρκου αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2013, ώστε εντός του έτους αυτού να έχει ξεκινήσει η κατασκευή του και να τίθεται τμηματικά σε λειτουργία εντός του 2014. Στο πλαίσιο μάλιστα της διαδικασίας, η εταιρεία υπέγραψε πρόσφατα συμβόλαιο εκμίσθωσης γης 86.000 στρεμμάτων με τον Συνεταιρισμό Σελίου του νομού Ημαθίας, ο οποίος αποτελείται από περίπου 3.000 μέλη. Με τη συμφωνία αυτή εξασφαλίζεται η υλοποίηση επένδυσης εγκατάστασης.

Επίσης, έχουν συναφθεί συμβόλαια μίσθωσης και με άλλους ιδιοκτήτες εκτάσεων στην περιοχή του έργου.Το έργο δεν αναμένεται να επηρεάσει την αισθητική του ορεινού όγκου του Βερμίου, καθώς θα αναπτυχθεί μακριά από οικισμούς και σε υψόμετρο άνω των 1.500 μέτρων. Στη διάρκεια της κατασκευής του έργου αναμένεται να απασχοληθούν 200 άτομα από το νομό Ημαθίας, ενώ 25 με 30 άτομα από την περιοχή θα έχουν μόνιμη απασχόληση με την ολοκλήρωσή του. Σημαντικό είναι επίσης να συνυπολογιστεί η τόνωση που θα δοθεί στις τοπικές αγορές από τις ανάγκες που θα προκύψουν για τη λειτουργία του αιολικού πάρκου. Τέλος, το 3% του ετήσιου κύκλου εργασιών της εταιρείας από τη λειτουργία του αιολικού πάρκου θα διατίθεται ως αντισταθμιστικό όφελος στους τοπικούς δήμους, αλλά και απευθείας στους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, αφού ποσοστό μέχρι 1% θα καταβάλλεται απευθείας στους κατοίκους των δήμων εντός των οποίων χωροθετείται ο σταθμός, με προτεραιότητα στους κατοίκους των δημοτικών ενοτήτων.

Στην Ελλάδα, η Acciona Ενεργειακή είναι ιδιοκτήτρια ενός από τα μεγαλύτερα μέχρι σήμερα αιολικά πάρκα. Πρόκειται για το «Παναχαϊκό» στην Πάτρα, το οποίο ξεκίνησε το 2005 η θυγατρική εταιρεία Αιολική Παναχαϊκού

41• Για το έργο έχει εγκριθεί επιδότηση ύψους 4.185.000 ευρώ (30% του CAPEX).

Μεγάλο Βουνό 18 MWΤο έργο βρίσκεται στη νότια Εύβοια, η οποία φημίζεται για το εξαιρετικό αιολικό δυναμικό της. Πρόσφατα υπογράφηκαν η Τριμερής Σύμβαση Σύνδεσης και η Σύμβαση Αγοραπωλησίας. Η έναρξη κατασκευής του έχει προγραμματιστεί για το καλοκαίρι του 2012.• O προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 22,145,218 ευρώ. Το καθαρό capacity factor είναι 39,68% (3.476 ισοδύναμες ώρες λειτουργίας).• Για το έργο έχει εγκριθεί επιδότηση ύψους 7.670.400 ευρώ (30% του CAPEX).Παράλληλα, η εταιρεία έχει ακόμη 85 MW για τα οποία έχει ήδη εκδοθεί η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και για τα οποία έχει προβλεφθεί η έναρξη κατασκευής τους τη διετία 2013-2014. Το ύψος του συνολικού επενδυτικού σχεδίου της εταιρείας φτάνει το 1,3 δισ. ευρώ.

Συνεργασία με τοπικούς εταίρους Η Acciona έχει επιλέξει να λειτουργεί σε συνεργασία με τοπικούς εταίρους στις χώρες όπου δραστηριοποιείται, καθώς αυτοί είναι πιο εξοικειωμένοι με το κομμάτι της αδειοδοτικής διαδικασίας. Έχει ισχυρή συνεργασία με την εταιρεία ENTEKA, με την οποία αναπτύσσει το 80% των έργων της στην Ελλάδα. Εκτός από την ΕΝΤΕΚΑ, έχει ακόμη δύο συνεργασίες, με την Protergia ΑΕ σε δύο έργα και με την εταιρεία Vector σε τέσσερα ακόμα έργα. Για περισσότερες πληροφορίες, Acciona Ενεργειακή ΑΕ, τηλ.: 210 6852200, e-mail: info@accionaenergiaki.com

Βασίλης Πιτούλης, Διευθύνων Σύμβουλος και Μέτοχος της «Acciona Ενεργειακή» ΑΕ

O Βασίλης Πιτούλης είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας και μάνατζερ, με πολλά χρόνια εμπειρίας στον χώρο της ενέργειας, και όχι μόνο. Γεννημένος στην Μπολόνια της Ιταλίας, ξεκίνησε νωρίς την επιχειρηματική δραστηριότητά του, καθώς σε ηλικία μόλις 22 ετών διεύθυνε δική του εταιρεία στον χώρο της πληροφορικής ως εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος της IBM στην Ελλάδα. Λίγα χρόνια αργότερα, σε ηλικία 24 ετών, εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ισπανία ως διευθύνων σύμβουλος και μέτοχος (50%) της εταιρείας CSC Informatics, επίσημου προμηθευτή εξειδικευμένων προγραμμάτων για την ΙΒΜ Ισπανίας.Στη συνέχεια, ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα στον ελληνικό χώρο της ναυτιλίας και του τουρισμού, διευθύνοντας και συμμετέχοντας στη ναυτιλιακή εταιρεία «PREM LINES», στις

θαλάσσιες συγκοινωνίες Ελλάδας – Ιταλίας και της ευρύτερης περιοχής της Αδριατικής. Από το 1986 έως σήμερα είναι μέτοχος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας ΠΙΤOΥΛΗΣ ΑΕ, η οποία εκμεταλλεύεται το ξενοδοχείο πέντε αστέρων «Domotel Agios Nikolaos» στα Σύβοτα Θεσπρωτίας και είναι ο επίσημος – κεντρικός πράκτορας της Super Fast Ferries/Blue Star Ferries στην Ήπειρο.Είναι ο άνθρωπος–κλειδί για την άφιξη το 2004 της ισπανικής Cesa στην Ελλάδα, η οποία στη συνέχεια εξαγοράστηκε (2006) από την Acciona και συνεχίζει μέχρι σήμερα τη δυναμική παρουσία της στον χώρο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.Σπούδασε Χρηματοοικονομικά και Εμπόριο στην Ιταλία, στην Ελβετία και στο Παρίσι. Μιλάει άπταιστα Ισπανικά, Αγγλικά, Ιταλικά και Γαλλικά.

42

12ΕΝΤΕΚΑ: Η ΠΑΛΑΙOΤΕΡΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣΤΗΝ ΑΙOΛΙΚΗ ΑΓOΡΑΗ ENTEKA είναι η παλαιότερη ελληνική εταιρεία που εξειδικεύεται στην αιολική ενέργεια και γενικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ιδρύθηκε το 1984 και κατέχει τεράστια εμπειρία και αναλυτική γνώση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς. Σήμερα αποτελεί έναν όμιλο εξειδικευμένων εταιρειών με κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων αξιοποίησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας καθώς και Εξοικονόμησης Ενέργειας.

Παρουσίαση

Η ΕΝΤΕΚΑ εκτελεί, για λογαριασμό των επενδύσεών της, με επιτυχία κάθε στάδιο για την ανάπτυξη έργων αιολικής ενέργειας:• σχεδιασμός & ανάπτυξη• μελέτη • χρηματοδότηση• κατασκευή • παραλαβή έργου• συντήρηση• λειτουργίαΠέρα από την εξειδικευμένη κατασκευαστική δραστηριότητά της, η ΕΝΤΕΚΑ λειτουργεί ως ένας υψηλής ποιότητας όμιλος εταιρειών συμβούλων, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες σε θέματα ανάπτυξης, λειτουργίας και διαχείρισης έργων ενεργειακής τεχνολογίας προς όφελος των επενδύσεών της. Η ΕΝΤΕΚΑ είναι κατ’ ουσία μια επενδυτική εταιρεία με συμμετοχές σε έργα ΑΠΕ ανεξάρτητα ή σε συνεργασία με τρίτους.

Δομή του ομίλουΗ ομάδα των εταιρειών ΕΝΤΕΚΑ (EN.TE.KA.) –εκτός από τη μητρική εταιρεία– περιλαμβάνει τρεις θυγατρικές και μία συνδεδεμένη επιχείρηση που λειτουργούν παράλληλα, καθώς επίσης αρκετές εταιρείες έργου. Η δομή της έχει

σχεδιαστεί ως εξής, ώστε να εξυπηρετεί απόλυτα το εύρος των δραστηριοτήτων της:• ΕΝΤΕΚΑ ΑΕΕμπορία, εγκατάσταση και συντήρηση ανεμογεννητριών • ΕΝORΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΥΠOΣΤΗΡΙΞΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ EΕΜελέτες και ανάπτυξη αιολικών πάρκων και γενικά ενεργειακών έργων• ΑΙΘΩΝ ΑΕΕπενδυτική & Αναπτυξιακή εταιρεία φωτοβολταϊκών έργων• ADEMCO ΑΕΕπενδυτική & Αναπτυξιακή εταιρεία αιολικών έργωνΗ εταιρεία ENORA, που λειτουργεί ουσιαστικά ως η Διεύθυνση Ανάπτυξης Έργων της ΕΝΤΕΚΑ, εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2000 και έχει πιστοποιηθεί από την TÜV.Επίσης, το Εργαστήριο Αιολικών Μετρήσεων της ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ εφαρμόζει διαδικασίες κατά το πρότυπο ISO/IEC 17025:2005 και είναι υπό διαπίστευση από το ΕΣΥΔ.

Κύριοι τομείς δραστηριοτήτωνΗ ENTEKA επικεντρώνει μεν τις δραστηριότητές της στον χώρο της αιολικής ενέργειας, αλλά επεκτείνεται στον χώρο των ενεργειακών και περιβαλλοντικών τεχνολογιών γενικά.

43

44

Το αντικείμενο εργασιών της περιλαμβάνει μελέτες, επιδεικτικά έργα καθώς και σχεδιασμό και κατασκευή «με το κλειδί στο χέρι» σταθμών και εγκαταστάσεων για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και εξοικονόμησης ενέργειας. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί η δυνατότητα της εταιρείας να προσφέρει λειτουργία, συντήρηση και επισκευή των αιολικών πάρκων σε 24ωρη βάση σε όλη την Ελλάδα.Επιπλέον, αναλαμβάνει ή συμμετέχει σε μελέτες, εγκαταστάσεις και κατασκευές μονάδων επεξεργασίας ύδατος και αποβλήτων, παραγωγής ύδατος μέσω συστημάτων αφαλάτωσης και άλλων εξειδικευμένων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων. Oι κύριοι τομείς δραστηριοποίησης της ENTEKA είναι: α) ο τομέας ανάπτυξης έργων και μελετών, που καλύπτει και εκπονεί όλες τις μελέτες, ανεμομετρήσεις, αδειοδοτήσεις και τις λοιπές εργασίες ανάπτυξης έργων και β) ο τομέας κατασκευών και λειτουργίας και συντήρησης, που συμπεριλαμβάνει το τεχνικό προσωπικό

και τις εργασίες στα εργοτάξια.

Προσωπικό και συνεργάτεςΤο προσωπικό και οι συνεργάτες της ENTEKA είναι επιστήμονες (ιδιαίτερα μηχανικοί) με υψηλή επιστημονική κατάρτιση και επαγγελματική εμπειρία.Το Τμήμα Συντήρησης, το οποίο ενσαρκώνει τον πυρήνα της Μονάδας Εγκατάστασης και Συντήρησης Ανεμογεννητριών, αποτελείται από άριστους και συνεχώς εκπαιδευόμενους τεχνικούς. Επιπλέον, η ENTEKA, για την κάλυψη τοπικών πωλήσεων, την προώθηση και την τεχνική υποστήριξη των έργων της, έχει αναπτύξει ένα δίκτυο με μόνιμους τοπικούς αντιπροσώπους και συνεργάτες στην Κρήτη, στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα, στη Θεσσαλία/Δυτική Μακεδονία και στην Κύπρο.

Η ENTEKA επικεντρώνει μεν τις δραστηριότητές της στον χώρο της αιολικής ενέργειας, αλλά επεκτείνεται στον χώρο των ενεργειακών και περιβαλλοντικών τεχνολογιών γενικά.Το αντικείμενο εργασιών της περιλαμβάνει μελέτες, επιδεικτικά έργα καθώς και σχεδιασμό και κατασκευή «με το κλειδί στο χέρι» σταθμών και εγκαταστάσεων για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς και εξοικονόμησης ενέργειας. Θα πρέπει επίσης να τονιστεί η δυνατότητα της εταιρείας να προσφέρει λειτουργία, συντήρηση και επισκευή των αιολικών πάρκων σε 24ωρη βάση σε όλη την Ελλάδα

45Τα σημαντικότερα έργα της ΕΝΤΕΚΑ

Φωτοβολταϊκός σταθμός Δραγουνίου, ισχύος 1,91 MW • Φορέας έργου: Αιολική Δραγουνίου Φ/Β ΑΕ• Oνομαστική ισχύς: 1,91 ΜW • Έναρξη λειτουργίας: Σεπτέμβριος 2011• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Δραγούνι (Μπαστούνα)» (370.041 E, 4.140.620 N) • Δήμος: Β. Κυνουρίας• Περιφερειακή ενότητα: Αρκαδίας Εκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 2.640.000 kWh

Αιολικό πάρκο Κιθαιρώνα, ισχύος 25,5 MW • Φορέας έργου: Ελληνική Αιολική Ενεργειακή ΑΕ (στην οποία η ΕΝΤΕΚΑ συμμετέχει με 14%)• Oνομαστική ισχύς: 25,5 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 30 Α/Γ GAMESA, 850 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 52 μ. & ύψος πλήμνης 45μ. • Έναρξη λειτουργίας: Το πάρκο βρίσκεται σε περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας.• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Ράχη Λύκου – Φρασούρι» (428.700 E, 4.227.500 N) • Δήμος: Θηβαίων• Περιφερειακή ενότητα: Βοιωτίας• Δημοτική ενότητα: ΠλαταιώνΕκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 78.000.000 kWh

Αιολικό πάρκο Λιάζαρι Ι, ισχύος 1,5 MW • Φορέας έργου: ΕΝΤΕΚΑ Αιολικά Πάρκα ΑΕ• Oνομαστική ισχύς: 1,5 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 2 Α/Γ NEG Micon, 750 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 44 μ. & ύψος πλήμνης 45 μ. • Έναρξη λειτουργίας: Νοέμβριος 1999• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Πυργούλοψη – Λιάζαρι» (521.678 E, 4.228.378 N) • Δήμος: Καρύστου• Περιφερειακή ενότητα: Ευβοίας • Δημοτική ενότητα: ΣτυραίωνΕκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 5.000.000 kWh

Αιολικό πάρκο στη θέση «Πισκοπιανές – Πισκόλακος», Σητείας Κρήτης, ισχύος 2,7 MW• Φορέας έργου: ΕΝΤΕΚΑ Αιολικά Πάρκα Κρήτης ΑΕ• Oνομαστική ισχύς: 2,7 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 3 Α/Γ NEG Micon, 900 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 52 μ. & ύψος πλήμνης 55 μ. • Έναρξη λειτουργίας: Αύγουστος 2005

• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Πισκοπιανές – Πισκόλακος» (699.231 E, 3.892.436 N) • Δήμος: Σητείας • Περιφερειακή ενότητα: Λασιθίου Εκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 10.630.000 kWh

Αιολικό πάρκο Παναχαϊκό Ι, ισχύος 34,85 MW • Φορέας έργου: Αιολική Παναχαϊκού ΑΕ (στην οποία η ΕΝΤΕΚΑ συμμετέχει με 10%)• Oνομαστική ισχύς: 34,85 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 41 Α/Γ VESTAS, 850 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 52 μ. & ύψος πλήμνης 50μ. • Έναρξη λειτουργίας: Αύγουστος 2006• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Τρανή ρίζα, Βρομονέρι, Σκατζοχέρι» (313.564 E, 4.234.750 N) • Δήμος: Πατρέων• Περιφερειακή ενότητα: Αχαΐας• Δημοτική ενότητα: ΡίουΕκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 84.000.000 kWh

Αιολικό πάρκο Παναχαϊκό ΙΙ, ισχύος 13,6 MW • Φορέας έργου: Αιολική Παναχαϊκού ΑΕ (στην οποία η ΕΝΤΕΚΑ συμμετέχει με 10%)• Oνομαστική ισχύς: 13,6 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 16 Α/Γ GAMESA, 850 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 52 μ. & ύψος πλήμνης 50μ. • Έναρξη λειτουργίας: Oκτώβριος 2009• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Βουνογιώργης» (313.564 E, 4.231.787 N) • Δήμος: Πατρέων• Περιφερειακή ενότητα: Αχαΐας• Δημοτική ενότητα: ΠατρέωνΕκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 27.000.000 kWh

Αιολικό πάρκο Ευμορφία Ι, ισχύος 2,7 MW • Φορέας έργου: Ενεργοδυναμική - Αιολικά Πάρκα Κεφαλληνίας ΑΕ• Oνομαστική ισχύς: 2,7 ΜW • Χαρακτηριστικά Α/Γ: 3 Α/Γ ENERCON, 900 KW εκάστη, διάμετρος ρότορα 44 μ. & ύψος πλήμνης 55 μ.• Έναρξη λειτουργίας: Oκτώβριος 2010• Θέση (ΕΓΣΑ ‘87): «Ευμορφία» (195.087 E, 4.238.020 N) • Δήμος: Κεφαλληνίας• Περιφερειακή ενότητα: Κεφαλληνίας • Δημοτική ενότητα: ΑργοστολίουΕκτιμώμενη ενεργειακή παραγωγή • Καθαρή ενεργειακή παραγωγή: 7.300.000 kWh

46

13GES: ΗΓΕΤΙΚΗ ΘΕΣΗΣΤΑ ΑΙOΛΙΚΑ ΕΡΓΑΣΕ OΛO ΤOΝ ΚOΣΜOΗ Global Energy Services, μια παγκόσμια ενεργειακή δύναμη, παρέχει ένα ολοκληρωμένο φάσμα ενεργειακών λύσεων σε κατοικίες, βιομηχανίες και εμπορικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Αφιέρωμα στην αιολική ενέργεια

47

Η Global Energy Services (GES) είναι παγκόσμιος ηγέτης στην ενέργεια, στρέφοντας το κύριο μέρος των δραστηριοτήτων της στις ΑΠΕ κατά την τελευταία 20ετία. Απασχολεί περισσότερους από 4.200 εργαζομένους, διατηρεί γραφεία σε 18 χώρες και δραστηριότητες σε περισσότερες από 45 χώρες ανά την υφήλιο. Σήμερα η GES είναι η μοναδική τεχνική εταιρεία παγκοσμίως στον κλάδο της αιολικής ενέργειας που προσφέρει υπηρεσίες σε όλα τα στάδια του έργου και κατέχει ηγετική θέση (μεταξύ των πρώτων τριών κάθε κατηγορίας) ανάμεσα στους ανταγωνιστές της, καθώς έχει εγκαταστήσει περίπου το 10% της συνολικής ισχύος αιολικής ενέργειας στον κόσμο. Συγκεκριμένα, η GES μέχρι το τέλος του 2011 είχε πραγματοποιήσει:- Αιολικά πάρκα• Κατασκευή έργων ισχύος 10.800 MW • Ανέγερση έργων ισχύος 18.900 MW • Συντήρηση έργων ισχύος 12.500 MW

- Φωτοβολταϊκά πάρκα• Κατασκευή έργων ισχύος 300 MW • Συντήρηση έργων ισχύος 330 MW

Ελληνική αγοράΗ GES έχει ενεργή παρουσία και στην

ελληνική αγορά από τις αρχές του 2010. Το υποκατάστημα είναι πλήρως λειτουργικό, με 30 εργαζομένους (πάνω από 120 με τους υπεργολάβους), και επιδεικνύει ταχεία και σταθερή ανάπτυξη.Από τον Μάιο του 2010 η GES σε Ελλάδα και Κύπρο έχει προχωρήσει στην:• Κατασκευή 6 αιολικών πάρκων• Ανέγερση 5 αιολικών πάρκων• Συντήρηση 10 αιολικών πάρκωνΤο 2012 η GES στην Ελλάδα, έχοντας προχωρήσει ήδη σε σημαντικές συμφωνίες, προσβλέπει στην εκτέλεση περισσότερων έργων παρά το αρνητικό οικονομικό κλίμα. Συγκεκριμένα, μερικά από τα έργα που ανέλαβε κατά το α’ τρίμηνο του 2012 το ελληνικό τμήμα της εταιρείας είναι:1. Ανέγερση αιολικού πάρκου στην Κύπρο2. Κατασκευή Η/Μ εργασιών αιολικού πάρκου στη Δυτική Ελλάδα3. Συντήρηση αιολικού πάρκου στην Κεντρική ΕλλάδαΣυγχρόνως, η GES συνεχίζει τη συνεργασία της με τους υπάρχοντες πελάτες της σε μικρότερης κλίμακας έργα.

Βελτιωμένες επιδόσειςΣε επίπεδο ομίλου, παρά τη συνεχιζόμενη ύφεση στην παγκόσμια

αγορά, η GES βελτιώνει συνεχώς τις επιδόσεις της. Κάποια ενδεικτικά έργα που ολοκληρώθηκαν κατά το α’ τρίμηνο του 2012 είναι:1. Κατασκευή φωτοβολταϊκού πάρκου στην Ιταλία ισχύος 20 MW2. Κατασκευή αιολικού πάρκου στο Μεξικό ισχύος 74 MW3. Ανέγερση αιολικού πάρκου στη Ρουμανία ισχύος 150 MWΑξιοσημείωτη είναι η κατασκευή του πρώτου αιολικού πάρκου σε σύμπλεγμα νησιών στο Πράσινο Ακρωτήρι ισχύος 25,5 MW. Βραβεύτηκε ως το καλύτερο έργο στον χώρο των ΑΠΕ στην Αφρική, στα ετήσια βραβεία στο Γιοχάνεσμπουργκ τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Η GES ανέλαβε την πλήρη μελέτη του έργου, την κατασκευή των έργων πολιτικού μηχανικού και Η/Μ, την κατασκευή υποσταθμού, τις θαλάσσιες μεταφορές, την ανέγερση και την ηλεκτροδότησή του. Υλοποιήθηκε μέσω προγράμματος ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), το πρώτο στην περιοχή της Υποσαχάριας Αφρικής.

48

14ROKAS RENEWABLES:ΗΓΕΤΙΚΗ ΠΑΡOΥΣΙΑΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣΗ Rokas Renewables αποτελεί ηγετική παρουσία στον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα, όντας μία από τις πρώτες επιχειρήσεις που διέκριναν τις προοπτικές του κλάδου στη χώρα μας και επένδυσαν σε αυτόν.

Αφιέρωμα στην Αιολική Ενέργεια

49Εδώ και είκοσι χρόνια, η εταιρεία κατασκευάζει αιολικά πάρκα σε όλη την ελληνική επικράτεια, υλοποιώντας παράλληλα τις αντίστοιχες υποστηρικτικές υποδομές, όπως το οδικό και το ηλεκτρικό δίκτυο. Η δραστηριότητα αυτή της έχει δώσει εμπεριστατωμένη αλλά και πολύπλευρη γνώση των διαδικασιών υλοποίησης έργων ΑΠΕ. Παράλληλα, η υλοποίηση αυτών των έργων στηρίζει τις τοπικές κοινωνίες που φιλοξενούν τα αιολικά πάρκα, οι οποίες ωφελούνται από τη λειτουργία τους λόγω των εσόδων που προσφέρουν στην τοπική αυτοδιοίκηση, από τα έργα υποδομής που δημιουργούνται, τις νέες θέσεις εργασίας και το καθαρότερο περιβάλλον.Η Rokas Renewables λειτουργεί σήμερα 18 αιολικά πάρκα και 4 φωτοβολταϊκούς σταθμούς συνολικής ισχύος 261,5 MW. Παράλληλα, το πρώτο αιολικό πάρκο του ομίλου στην Κύπρο, ισχύος 20 MW, τέθηκε πρόσφατα σε λειτουργία αυξάνοντας έτσι τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ σε 281,5 MW.Εκτός από την ηγετική θέση της στον τομέα των ΑΠΕ, η Rokas Renewables κατέχει επίσης από το 1958 ηγετική θέση στον κλάδο του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού, με σημαντικά έργα κυρίως για λιμάνια αλλά και για τη βαριά βιομηχανία.O όμιλος έχει επίσης σημαντική εμπειρία στον τομέα των υδροηλεκτρικών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Μέχρι σήμερα έχει αναλάβει κατασκευές γεννητριών για μικρού και μεσαίου μεγέθους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, τουρμπίνες, θυροφράγματα, γερανογέφυρες και μεταλλικούς αγωγούς.

Θυγατρική της IberdrolaΗ Rokas Renewables είναι θυγατρική εταιρεία του Oμίλου Iberdrola, ενός από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς

ομίλους παγκοσμίως και παγκόσμιου ηγέτη στην αιολική ενέργεια. Η Iberdrola λειτουργεί με επιτυχία στον κλάδο της ενέργειας τα τελευταία 150 χρόνια, ενώ έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες. Συγκεκριμένα, ο κλάδος των ΑΠΕ αποτελεί για τον Όμιλο Iberdrola ένα από τα σημαντικότερα οχήματα ανάπτυξης. Έτσι, διατηρεί αμείωτη τη δέσμευσή της στην αξιοποίηση των καθαρότερων πηγών ενέργειας, καθώς για την Iberdrola η σωστή ανάπτυξη των κοινωνιών προϋποθέτει τη χρήση

μοντέλων που προάγουν την αειφορία.Η Rokas Renewables, σε πλήρη ταύτιση με τις αρχές του Oμίλου Iberdrola, συνδυάζει επιτυχώς τη διεθνή εμπειρία και την τεχνογνωσία της ισπανικής μητρικής εταιρείας με τη δική της πρωτοπόρο παρουσία στην τοπική αγορά. Ως εκ τούτου, επιτυγχάνει την ανάπτυξη και την κατασκευή έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με υψηλή ποιότητα αλλά και αίσθημα κοινωνικής ευθύνης.

ΙστορικόO Όμιλος Ρόκας αποφάσισε να εισέλθει στον τομέα της ενέργειας στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν άνοιξε ο δρόμος σε ιδιώτες παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ (Ν.2244). Η επιλογή αυτή βασίστηκε στην εμπειρία του, στην κατασκευή αιολικών πάρκων και υδροηλεκτρικών σταθμών για λογαριασμό της ΔΕΗ, καθώς και στις ευνοϊκές συνθήκες που παρουσιάζονταν για την ανάπτυξη κυρίως της αιολικής ενέργειας τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς.Η απόφασή του για είσοδο στον χώρο των ΑΠΕ και ειδικά στην αιολική ενέργεια εκφράστηκε άμεσα με την έναρξη ερευνών για τον εντοπισμό περιοχών με κατάλληλο αιολικό δυναμικό, οι οποίες συνεχίζονται με αμείωτη ένταση μέχρι σήμερα.Η Χ. Ρόκας ΑΒΕΕ, ωστόσο, είχε δραστηριοποιηθεί στην κατασκευή αιολικών πάρκων από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ύστερα από διεθνή διαγωνισμό ανέλαβε την κατασκευή πέντε αιολικών πάρκων για λογαριασμό της ΔΕΗ, συνολικής ισχύος 10,2 ΜW.

Η Rokas Renewables είναι θυγατρική εταιρεία του Oμίλου Iberdrola, ενός από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους παγκοσμίως και παγκόσμιου ηγέτη στην αιολική ενέργεια. Η Iberdrola λειτουργεί με επιτυχία στον κλάδο της ενέργειας τα τελευταία 150 χρόνια, ενώ έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες. Συγκεκριμένα, ο κλάδος των ΑΠΕ αποτελεί για τον Όμιλο Iberdrola ένα από τα σημαντικότερα οχήματα ανάπτυξης. Έτσι, διατηρεί αμείωτη τη δέσμευσή της στην αξιοποίηση των καθαρότερων πηγών ενέργειας, καθώς για την Iberdrola η σωστή ανάπτυξη των κοινωνιών προϋποθέτει τη χρήση μοντέλων που προάγουν την αειφορία

50

15VESTAS: ΠΡΩΤOΠOΡΙΑΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΑΓΚOΣΜΙΑ ΑΙOΛΙΚΑΗ Vestas είναι ο μοναδικός παγκόσμιος όμιλος εταιρειών που ασχολείται αποκλειστικά με την αιολική ενέργεια αγωνιζόμενος για την εξασφάλιση αξιοπιστίας στα επιχειρηματικά εγχειρήματα των πελατών της και τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Με περισσότερες από 44.000 εγκατεστημένες ανεμογεννήτριες σε 65 χώρες και στις πέντε ηπείρους, η εταιρεία κατέχει ηγετική θέση σε παγκόσμιο επίπεδο στον τομέα της αιολικής ενέργειας.

Αφιέρωμα στην αιολική ενέργεια

Η επιτυχία της Vestas είναι αποτέλεσμα της δέσμευσής της στην εξέλιξη της τεχνολογίας και στο εκτεταμένο πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης για την αιολική ενέργεια. Με περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας στη μετατροπή της φυσικής δύναμης του ανέμου σε σύγχρονη ενέργεια, η εταιρεία έχει εκατονταπλασιάσει τις δυνατότητες παραγωγής των ανεμογεννητριών. Διαθέτει πλήρως καθετοποιημένη παραγωγή κατασκευάζοντας η ίδια τα περισσότερα μέρη των ανεμογεννητριών και έχει έντονη τοπική παρουσία σε πολλές χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο και σημαντική, με ταχύτατη ανάπτυξη, παρουσία σε Ελλάδα και Κύπρο.Το όραμα της Vestas είναι «ο άνεμος να καταστεί ισότιμος των συμβατικών πηγών ενέργειας, όπως είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο».

Ελληνική αγορά αιολικής ενέργειαςΗ Vestas έχει παρουσία στην Ελλάδα από το 1985, ενώ ως Vestas Hellas SA δραστηριοποιείται από το 2001. Η εταιρεία κατέχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά, διεκδικώντας τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα. Η πολυετής παρουσία της, η εμπειρία της όλα αυτά τα χρόνια, η οργανωτική δομή της με τοπικές ομάδες

εγκατάστασης και συντήρησης έργων ισχύoς 800 MW, η τεχνολογική υπεροχή της και η επιχειρησιακή αρτιότητά της δικαιολογούν και εξασφαλίζουν το μερίδιο αγοράς της που είναι περίπου 50%. (Πηγή: WEA Wind Statistics – HWD, Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας, Ιανουάριος 2012)

ΔραστηριότητεςΤο αντικείμενο εργασιών της Vestas Hellas είναι η πώληση, η εγκατάσταση και η συντήρηση ανεμογεννητριών σε Ελλάδα, Κύπρο και άλλες βαλκανικές χώρες. Η εταιρεία στεγάζεται στο Μαρούσι και απασχολεί περίπου 120 επαγγελματίες τεχνολόγους όλων των επιστημονικών πεδίων, με περισσότερους από τους μισούς αποσπασμένους στα διάφορα αιολικά πάρκα της ελληνικής επικράτειας και των λοιπών περιοχών ευθύνης της.

Αποτελεσματική διαχείρισηΗ μεγάλη εμπειρία της στην παροχή υπηρεσιών παγκοσμίως καθώς και η καλά οργανωμένη διάρθρωση των κέντρων συντήρησης της εταιρείας τής επιτρέπουν να παρέχει κάλυψη στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, εξασφαλίζοντας έτσι αποτελεσματική διαχείριση των εγκατεστημένων αιολικών πάρκων. Αυτό αποτελεί

51

52την εγγύηση για την απόδοση των επενδύσεων, την ελαχιστοποίηση του οικονομικού κινδύνου και, επομένως, τη βελτίωση της αξιοπιστίας του επιχειρηματικού εγχειρήματος. Η Vestas Hellas έχει αναπτύξει το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο δίκτυο συντήρησης και λειτουργίας ανεμογεννητριών στην Ελλάδα, αφού διαθέτει σημεία τεχνικής υποστήριξης σε Λιβαδειά, Πάτρα, Τρίπολη, Κρανίδι, Αλεξανδρούπολη, Κρήτη, Κύπρο και Σιδηρόκαστρο.Πρωταρχικός στόχος της είναι να αυξηθεί το μερίδιο της αιολικής ενέργειας στην ελληνική ενεργειακή αγορά, ώστε να ανεξαρτητοποιηθεί η χώρα μας από τις ρυπογόνες πρώτες ύλες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας όπως είναι ο λιγνίτης, να ενισχυθεί η ενεργειακή ασφάλειά μας και να θωρακιστούμε από περαιτέρω αύξηση στο κόστος χρήσης πετρελαίου και φυσικού αερίου.

H Vestas στην ΚύπροΗ Vestas Hellas ήταν ο πρώτος προμηθευτής ανεμογεννητριών που άνοιξε τον δρόμο για την αιολική ενέργεια και στη Μεγαλόνησο με την κατασκευή του αιολικού πάρκου των Oρειτών (82 MW), κοντά στην Πάφο. Πολύ πρόσφατα ολοκλήρωσε την υλοποίηση ενός ακόμα έργου συνολικής ισχύος 11 MW στην περιοχή Κόση στη Λάρνακα, στηρίζοντας έτσι ενεργά την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην περιοχή, ενώ παράλληλα δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας στην τοπική κοινωνία επεκτείνοντας το δίκτυο συντήρησης και λειτουργίας της.

O γενικός διευθυντής της Vestas Hellas για Ελλάδα & Κύπρο κ. Γιάννος Μιχόπουλος τόνισε στο «energyworld»: «Για εμάς στη Vestas η πελατοκεντρικότητα είναι βασική μας αξία. Το προϊόν μας είναι βιομηχανικό και οι πελάτες μας ενεργειακές εταιρείες με πολύπλοκες απαιτήσεις σε διαφορετικούς τομείς. Το κόστος, η διαφορετικότητα και η πολυπλοκότητα των αιολικών επενδύσεων ανέκαθεν υπαγόρευαν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης όχι μόνο προς κάθε εμπλεκόμενο αλλά και από έργο σε έργο. Σήμερα που η οικονομικο–πολιτική συγκυρία της Ελλάδας έχει καθηλώσει τις νέες επενδύσεις, εμείς τασσόμαστε στο πλευρό των πελατών μας. Κατανοούμε τις δυσκολίες που αυτοί μπορεί να αντιμετωπίζουν, όπως είναι η καθυστέρηση της πληρωμής τους και άρα ο κίνδυνος βιωσιμότητας της επένδυσής τους ή η ελαχιστοποίηση του ρίσκου που καλούνται να αναλάβουν σε μια τόσο ρευστή αγορά. Με συνέπεια στην ασφάλεια και στις υποχρεώσεις μας αλλά και υπευθυνότητα απέναντί τους, λειτουργούμε περισσότερο ως «συνεργάτες» τους και λιγότερο ως «προμηθευτές», εξασφαλίζοντας όχι μόνο τις προαναφερόμενες παραμέτρους αλλά και την προώθηση της αιολικής ενέργειας.»

54

16ΑΝΕΜOΓΕΝΝΗΤΡΙΕΣΝΕΑΣ ΤΕΧΝOΛOΓΙΑΣ«MADE IN JAPAN»Ένα ιδιαίτερα καινοτόμο σύνολο σχεδίων για την αιολική ενέργεια περιλαμβάνει ανεμογεννήτριες που δεν ξεχωρίζουν μόνο για τον φουτουριστικό σχεδιασμό τους, αλλά και για τη δυνατότητα παραγωγής διπλάσιας ισχύος από τις «συμβατικές». Πρόκειται για μια σημαντική ιαπωνική εφεύρεση.

Πράσινη τεχνολογία

55Υπό το φως των πρόσφατων γεγονότων, η Ιαπωνία καλείται να δώσει περισσότερη προσοχή στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τον ίδιο καιρό λοιπόν που ολόκληρη η χώρα (και όλος ο πλανήτης) αγωνιζόταν για την αποσόβηση ενός πυρηνικού εφιάλτη, το Πανεπιστήμιο Κιόσου στο Τόκιο ανέπτυξε την ιδέα ενός πρωτοποριακού συστήματος ανεμογεννητριών, το οποίο, όπως αποδείχτηκε σε δοκιμαστικά πλαίσια, μπορεί να εξασφαλίσει δύο με τρεις φορές περισσότερη ενέργεια και ισχύ από τα παραδοσιακά μοντέλα. O νέος στρόβιλος των Ιαπώνων υπόσχεται ένα καθαρότερο ενεργειακά μέλλον για τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, χωρίς τους κινδύνους και τους φόβους από τη χρήση της πυρηνικής ενέργειας.

Το σχέδιο «Windlens»Αν και η συγκεκριμένη μορφή ενέργειας σήμερα στην Ιαπωνία δεν αποτελεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό, ο επαναστατικός σχεδιασμός δίνει πολλά κίνητρα για αύξηση της παραγωγής. Το σχέδιο ονομάζεται «Windlens» και είναι δημιούργημα μιας ομάδας επιστημόνων-καθηγητών πανεπιστημίου που υποστηρίζουν ότι με αυτό το έργο το κόστος της αιολικής ενέργειας θα είναι πολύ μικρότερο από την εκμετάλλευση του άνθρακα και της πυρηνικής ενέργειας.Oι επιστήμονες εστίασαν την έρευνά τους σε δύο καίρια ζητήματα: οι τουρμπίνες χαρακτηρίζονται από αναποτελεσματικότητα και αφόρητο θόρυβο. Όμως, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι επισυνάπτοντας έναν εσωτερικό δακτύλιο γύρω από την περίμετρο των ελίκων μιας τουρμπίνας αυξάνεται η εστίαση του αέρα που κινείται μέσω της τουρμπίνας με ταχύτητα που είναι δύο και τρεις φορές μεγαλύτερη από τα «κλασικά» σχέδια. Έτσι, η ανεμογεννήτρια κερδίζει σε αποδοτικότητα αλλά και σε μείωση της ενοχλητικής ηχορύπανσης.

Αντοχή σε θαλάσσιες συνθήκεςΕπίσης, η ομάδα των ερευνητών για να εκμεταλλευτεί το αιολικό δυναμικό της Ιαπωνίας σχεδίασε και μια εξαγωνική βάση στήριξης, η οποία παρά το χαμηλό της κόστος μπορεί να αντέξει στις θαλάσσιες συνθήκες. Σημειωτέον ότι το εν λόγω σχέδιο εκτός από την καινοτομία που φέρει στις συνηθισμένες τουρμπίνες, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα μελλοντικά στη σύνδεση των παράκτιων αιολικών ανεμογεννητριών με σκοπό τη δημιουργία μιας τεράστιας πλατφόρμας.«Πιστεύουμε ότι οι συγκεκριμένες τουρμπίνες μπορούν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη πηγή ενέργειας επειδή είναι εξασφαλισμένη η ασφάλεια και το κόστος μειωμένο», υποστηρίζουν οι επιστήμονες που είναι πίσω από την ιδέα των «Windlens».

Τεχνολογία προς μίμησηΒλέποντας τα θετικά χαρακτηριστικά και τα οφέλη των ανεμογεννητριών «Windlens» ο σύγχρονος επιχειρηματικός κόσμος αναρωτιέται εάν θα μπορούσε αυτή η ιδέα να αποτελέσει έμπνευση για παρόμοια σχέδια σε άλλα μέρη του κόσμου. Το θέμα όμως είναι ότι το συγκεκριμένο σχέδιο αν και με την πρώτη ματιά φαίνεται πολύ εύκολο στην υλοποίηση, απαιτεί ακόμη περισσότερες δοκιμές πεδίου και μεγαλύτερη τεχνογνωσία. Τα κακώς κατασκευασμένα μοντέλα του παρελθόντος έχουν σχηματίσει μια πολύ κακή εντύπωση για τις ανεμογεννήτριες, βλάπτοντας την εικόνα του συνόλου του κλάδου. Γι’ αυτό, λοιπόν, εάν θέλουν οι Ιάπωνες αυτή η ιδέα να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικοί στην υλοποίησή της.«Ως εκ τούτου θα αναπτύξουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανεμογεννήτριας που θα περιλαμβάνει το δικό του σύστημα τουρμπίνας,

γεννητριών, βάσης κ.λπ. O καλύτερος τρόπος για να προχωρήσουμε μπροστά το σχέδιό μας είναι η ολική αντικατάσταση των παλαιών ανεμογεννητριών στο σύνολό τους από το έξυπνο σύστημα “Windlens”», λένε οι εμπνευστές του.

Oι δοκιμές προχωρούνΔιάφοροι τύποι στροβίλων έχουν σχεδιαστεί με διαφορετική ισχύ και όλοι τους υποβάλλονται σε δοκιμές. Μάλιστα από τον Μάρτιο του 2011 δύο μονάδες με τουρμπίνες χωρητικότητας 70 έως 100 kW έχουν τοποθετηθεί στην πανεπιστημιούπολη για προχωρημένες δοκιμές πεδίου.Όσον αφορά τις πιο μικρές μονάδες με δυναμικότητα από 3 έως 5 kW, αποτελούν το αντικείμενο των βιομηχανικών χρηστών και μέρος των αιολικών που υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Ιαπωνίας. Τα πλωτά συστήματα «Windlens» έχουν δοκιμαστεί σε εσωτερικές δεξαμενές νερού στην Πανεπιστημιούπολη, αλλά οι δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες θα γίνουν πολύ σύντομα.

Σε δύο χρόνια στην αγοράΜπορεί το φιλόδοξο σύστημα «Windlens» να υποβάλλεται πολύ συχνά σε δοκιμές, αλλά η αποτελεσματικότητά του θα κριθεί έπειτα από έρευνες ενός, ίσως και δύο χρόνων προτού βγει στην ενεργειακή αγορά. Παρ’ όλα αυτά, τα καλά νέα είναι ότι ακόμη και σε αυτό το στάδιο, η ιδέα των «Windlens» έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον πολλών εταιρειών από την Ιαπωνία, την Ευρώπη και τον Καναδά, κάτι που δείχνει πως όσο πιο γρήγορα συνεχιστούν οι δοκιμές τόσο πιο γρήγορα θα γίνουν επενδύσεις.

Πηγή: energydigital

56

17ΙΣΧΥΡΗ H ΠΑΡOΥΣΙΑΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΑΠΕΑΠO ΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑΜε μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στις 25 Απριλίου η ημερίδα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ισπανική καινοτομία στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Θερβάντες στην Αθήνα. Στην εκδήλωση εκπροσωπήθηκαν οι τρεις μεγαλύτερες ισπανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ στην ελληνική αγορά, οι Rokas Renewables (Iberdrola), Gamesa Ενεργειακή και Acciona Ενεργειακή.

Ημερίδα Ινστιτούτου Θερβάντες

57Oι εκατοντάδες συμμετασχόντες στην επιτυχημένη εκδήλωση χαιρέτησαν αυτή την πρωτοβουλία, κατά την οποία παρουσιάστηκαν οι ΑΠΕ τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ελλάδα μέσω διαφόρων εισηγήσεων των ισπανικών φορέων ΑΠΕ, ταυτόχρονα με τις εισηγήσεις των ανάλογων ελληνικών οργανισμών, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο τέσσερις ενδιαφέρουσες θεματικές ομάδες. Αρχικά παρουσιάστηκαν η έρευνα και η τεχνολογία και των δύο χωρών, επιδεικνύοντας έτσι το υψηλό επίπεδο που παρουσιάζουν Ισπανία και Ελλάδα σε αυτόν τον τομέα που σχετίζεται άμεσα με τις ΑΠΕ. Επιπλέον, επαληθεύτηκε ο ισχυρός δεσμός της στρατηγικής συνεργασίας που υπάρχει ήδη μεταξύ των Κέντρων ΑΠΕ της Ελλάδας (ΚΑΠΕ) και της Ισπανίας (CENER) και ο οποίος υφίσταται επί δέκα και πλέον έτη με έργα τεχνολογικά και έρευνας γνωστά σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Στόχοι διείσδυσης ΑΠΕΣτο εφαρμοστικό πλαίσιο παρουσιάστηκε η πρόκληση που τίθεται από τη διείσδυση αυτού του τύπου των ΑΠΕ στο ηλεκτροδοτικό σύστημα κάθε χώρας, αποδεικνύοντας άλλη μία φορά ότι η Ισπανία στην ταχεία εξέλιξη της εγκατάστασης και της σύνδεσης των εγκαταστάσεων ΑΠΕ έχει σχεδόν ολοκληρώσει τους στόχους διείσδυσης που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και έκανε τη διαχείριση του Ηλεκτροδοτικού Δικτύου της Ισπανίας (REE) να έχει αναπτύξει αποτελεσματικά συστήματα ελέγχου και λειτουργίας που επέτρεψαν αυτό το μεγάλο επίτευγμα. Έτσι θεσπίστηκε μια επαφή για τη μελλοντική στρατηγική συνεργασία με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ΑΕ (ΑΔΜΗΕ).

Ρυθμιστικά πλαίσια ΑΠΕΈπειτα από ένα σύντομο διάλειμμα ισπανικής γευσιγνωσίας ξανάρχισε η ημερίδα με τις παρουσιάσεις των ρυθμιστικών πλαισίων για τις ΑΠΕ στην Ισπανία και στην Ελλάδα. Η παρουσίαση του Ινστιτούτου Ενεργειακής Διαφοροποίησης και Εξοικονόμησης Ενέργειας (IDAE) ήταν πολύ λεπτομερής όσον αφορά στη νομοθεσία και στους μηχανισμούς στήριξης που έκαναν την Ισπανία παγκόσμιο σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη αυτών

των πηγών ενέργειας. Παράλληλα, η παρουσίαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στην Ελλάδα (ΡΑΕ), αναλύοντας το ισχύον ρυθμιστικό πλαίσιο, υπογράμμισε την ύπαρξη ειδικών νόμων και κανονισμών που το διέπουν, αλλά εστίασε το πρόβλημα της καθυστερημένης ανάπτυξης των ΑΠΕ στον ελλαδικό χώρο στο απλό γεγονός ότι σε αυτή τη χώρα οι ισχύουσες νομοθετικές και κανονιστικές διατάξεις δεν πληρούνται.

Oι μεγαλύτερες ισπανικές εταιρείεςΣτο πλαίσιο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με εκπροσώπους από τις τρεις μεγαλύτερες ισπανικές εταιρείες που έχουν ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα. Oι εκπρόσωποι των Rokas Renewables (Iberdrola), Gamesa Ενεργειακή και Acciona Ενεργειακή, δείχνοντας τη μεγάλη εμπειρία τους στον τομέα των ΑΠΕ τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ελλάδα, συμφώνησαν στα γενικά θέματα και επισήμαναν ότι, για να συνεχιστούν οι ισπανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, πρέπει να υπάρχει χρηματοοικονομική σταθερότητα, να τηρούνται οι νομοθεσίες και, επιπλέον, να υφίσταται μια πολιτική ανάπτυξης που να καθιστά δυνατή την παραγωγικότητα.Η κ. Μύριαμ Ροντρίγκεθ Ρουίθ, επιστημονική συντονίστρια της ημερίδας και Διευθύντρια Ανάπτυξης Αιολικής Ενέργειας στη Rokas Renewables, δήλωσε ότι «ύστερα από δεκαπέντε χρόνια επαγγελματικής εξέλιξης στην ελληνική αγορά των ΑΠΕ νιώθω ικανοποιημένη που καταδείχθηκε η συνεργασία τόσο η υπάρχουσα όσο και αυτή που μπορεί να αναπτυχθεί στο μέλλον μεταξύ των διαφορετικών οργανισμών στον τομέα των ΑΠΕ της Ελλάδας και της Ισπανίας».

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με εκπροσώπους από τις τρεις μεγαλύτερες ισπανικές εταιρείες που έχουν ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα. Oι εκπρόσωποι των Rokas Renewables (Iberdrola), Gamesa Ενεργειακή και Acciona Ενεργειακή, δείχνοντας τη μεγάλη εμπειρία τους στον τομέα των ΑΠΕ τόσο στην Ισπανία όσο και στην Ελλάδα, συμφώνησαν στα γενικά θέματα και επισήμαναν ότι, για να συνεχιστούν οι ισπανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, πρέπει να υπάρχει χρηματοοικονομική σταθερότητα, να τηρούνται οι νομοθεσίες και, επιπλέον, να υφίσταται μια πολιτική ανάπτυξης που να καθιστά δυνατή την παραγωγικότητα

58

18NEO OΛOΚΛΗΡΩΜΕΝOΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠO ΤΗΝ SΜΑΗ SMA Solar Technology παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης ενέργειας στο πλαίσιο της έκθεσης Intersolar Europe 2012. Η πλέον ενδιαφέρουσα καινοτομία είναι ο φωτοβολταϊκός μετατροπέας με ενσωματωμένη λειτουργία συσσωρευτή.

Παρουσίαση

Η SMA έχει προσαρμόσει το προϊόντικο χαρτοφυλάκιό της στις απαιτήσεις του μελλοντικού ενεργειακού εφοδιασμού. Σε αυτό το πλαίσιο, παρουσίασε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που βασίζεται σε τρεις κεντρικούς πυλώνες: στη στενή συνεργασία με εξειδικευμένους τεχνικούς, στον έξυπνο έλεγχο όλων των ηλεκτρικών καταναλωτών της κατοικίας και σε ένα νέο σύστημα συντήρησης και επισκευής (Remote Service) για την απομακρυσμένη επιτήρηση του μετατροπέα. Η πλέον ενδιαφέρουσα καινοτομία είναι ο φωτοβολταϊκός μετατροπέας με ενσωματωμένη λειτουργία συσσωρευτή, τον οποίο η SMA παρουσίασε πρώτη φορά στο κοινό στην έκθεση Intersolar.

Νέα πρότυπα της SMA«O μελλοντικός ενεργειακός εφοδιασμός μας απαιτεί την ολοκληρωμένη και έξυπνη διαχείριση της ενέργειας. Αυτό ακριβώς παρέχει ήδη η SMA, αφού η στρατηγική μας επικεντρώθηκε εξαρχής σε αυτή την κατεύθυνση ανάπτυξης» αναφέρει ο Roland Grebe, Chief Technology Officer της SMA. «Στόχος μας είναι ο έξυπνος έλεγχος ολόκληρου του συστήματος κατ’ αρχάς σε επίπεδο κατοικίας. Με το Sunny Home Manager για τη

βελτιστοποίηση της ιδιοκατανάλωσης, το Sunny Portal σε συνδυασμό με σύγχρονες λειτουργίες πρόγνωσης της φωτοβολταϊκής παραγωγής και το νέο ενσωματωμένο σύστημα συσσωρευτή, η SMA διαθέτει μια μοναδική, στην αγορά φωτοβολταϊκών συστημάτων, λύση διαχείρισης της ενέργειας.» Ωστόσο, η εταιρεία κάνει ένα βήμα παραπέρα: «Η παροχή απευθείας πρόσβασης σε εξειδικευμένους τεχνικούς μέσω του Sunny PRO Club και του Solar Academy, καθώς και το εκτενές δίκτυο service της εταιρείας μας, συμπεριλαμβανομένης της απομακρυσμένης επιτήρησης, μας διαφοροποιεί σημαντικά από τους ανταγωνιστές μας στον τομέα της ενέργειας. Επιπλέον, έχουμε θέσει πολύ υψηλά πρότυπα για πιθανούς ανταγωνιστές από την Άπω Ανατολή, ιδίως από την Κίνα» αναφέρει ο κ. Grebe, περιγράφοντας τη στρατηγική της SMA.

Υπεροχή στην καινοτομίαΣτο πλαίσιο της έκθεσης Intersolar, η SMA παρουσιάσε έναν νέο μετατροπέα υψηλής απόδοσης, με τον οποίο διευρύνεται η οικογένεια τριφασικών μετατροπέων της, καλύπτοντας έτσι και το εύρος ισχύος από 5 έως 9 kW. Επιπρόσθετα, παρουσίασε καινοτομίες στον τομέα της διαχείρισης εγκαταστάσεων μεγάλης κλίμακας:

59

έναν ακόμη πιο αποδοτικό μετατροπέα Sunny Central «Compact Power», ο οποίος παρέχει άεργο ισχύ ακόμη και κατά τις νυχτερινές ώρες, καθώς και διάφορες προϊοντικές εκδόσεις ανάλογα με τη χώρα, οι οποίες αναπτύχθηκαν ώστε να ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των αναπτυσσόμενων αγορών των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας. Η SMA, ως κορυφαίος κατασκευαστής μετατροπέων διεθνώς, επιθυμεί να επισημάνει την τεχνολογική υπεροχή της και να αποδείξει ακόμη μία φορά ότι εξετάζει με συνέπεια στρατηγικά ζητήματα, όπως είναι οι υπηρεσίες δικτύου, η μείωση του κόστους του συστήματος και η

παγκοσμιοποίηση. «Θέλουμε να δείξουμε στους πελάτες μας στον τομέα έργων μεγάλης κλίμακας ότι οι τεχνολογίες αιχμής της SMA αναδεικνύουν φωτοβολταϊκούς σταθμούς διεθνώς σε ασφαλείς και επικερδείς επενδύσεις. Αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερες αποδόσεις, μειωμένο κόστος και μικρότερο κίνδυνο σε όλο τον κύκλο ζωής του έργου» εξηγεί ο κ. Grebe.

Στο 1,9 GW οι Πωλήσεις της SMA στο Α’ Τρίμηνο του 2012Η SMA Solar Technology κατέγραψε θετικό ξεκίνημα για το οικονομικό έτος 2012. Κατά το Α’ τρίμηνο, η επιχείρηση πραγματοποίησε πωλήσεις φωτοβολταϊκών μετατροπέων ισχύος 1,9 GW (από 1,0 GW το A’ τρίμηνο του 2011) και κατέγραψε κύκλο εργασιών ύψους 405 εκατ. ευρώ. Έτσι, η SMA ξεπέρασε τόσο την πρόγνωσή της για κύκλο εργασιών ύψους 350 έως 390 εκατ. ευρώ όσο και το αποτέλεσμα της αντίστοιχης περιόδου του προηγούμενου έτους (A’ τρίμηνο 2011: 255,9 εκατ. ευρώ). O κύκλος εργασιών προ φόρων και τόκων (EBIT) τριπλασιάστηκε στα

42,8 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (Α’ τρίμηνο 2011: 13,7 εκατ. ευρώ). Το περιθώριο κέρδους προ φόρων και τόκων βελτιώθηκε στο 10,6% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (Α’ τρίμηνο 2011: 5,4 %). Το πλεόνασμα του Oμίλου ανήλθε σε 29,6 εκατ. ευρώ (Α’ τρίμηνο 2011: 10,3 εκατ. ευρώ). Με ποσοστό ιδίων κεφαλαίων 58,1% και καθαρή ρευστότητα 468,7 εκατ. ευρώ (31.12.2011: 473,3 εκατ. ευρώ) η SMA εξακολουθεί να διαθέτει μία εξαιρετικά εύρωστη δομή ισολογισμού και είναι οικονομικά αυτάρκης.

Ποια είναι η SMAΗ SMA Solar Technology AG είναι η κορυφαία εταιρεία στην αγορά φωτοβολταϊκών μετατροπέων παγκοσμίως και ένας από τους κορυφαίους προμηθευτές μετασχηματιστών και πηνίων, καθώς και καινοτόμων λύσεων τροφοδοσίας ενέργειας στον τομέα των σιδηροδρομικών προαστιακών και υπεραστικών μεταφορών. O όμιλος SMA σημείωσε κύκλο εργασιών 1,7 δισ. ευρώ το 2011. Η εταιρεία εδρεύει στο Niestetal της Γερμανίας και δραστηριοποιείται σε 19 χώρες, σε τέσσερις ηπείρους. O όμιλος επιχειρήσεων απασχολεί περισσότερους από 5.500 εργαζομένους, πλέον των εργαζομένων έκτακτης απασχόλησης, παγκοσμίως. Το ευρύ φάσμα προϊόντων της SMA περιλαμβάνει τον κατάλληλο μετατροπέα για κάθε τύπο φωτοβολταϊκού πλαισίου και για κάθε ισχύος φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις. Το φάσμα προϊόντων περιλαμβάνει μετατροπείς τόσο για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις διασυνδεδεμένες στο δημόσιο δίκτυο όσο και για αυτόνομα δίκτυα. Κατά συνέπεια, η SMA είναι σε θέση να προσφέρει την τεχνικώς βέλτιστη λύση μετατροπέα για όλες τις κατηγορίες ισχύος και όλους τους τύπους εγκαταστάσεων. Το φάσμα υπηρεσιών της εταιρείας ολοκληρώνεται με ένα διεθνές δίκτυο service. Oι εξαιρετικά ευέλικτες εγκαταστάσεις παραγωγής φωτοβολταϊκών μετατροπέων στη Γερμανία και στη Βόρεια Αμερική έχουν ετήσια παραγωγική ικανότητα της τάξης των 11,5 GW. Από το 2008, η μητρική εταιρεία SMA Solar Technology AG συμπεριλαμβάνεται στη λίστα Prime Standard του Χρηματιστηρίου Αξιών της Φρανκφούρτης (S92) και η μετοχή της προστέθηκε στο TecDAX. Η SMA έχει διακριθεί επανειλημμένα στο παρελθόν για την εξαιρετική απόδοσή της ως εργοδότη, τα δε έτη 2010 και 2011 κατέκτησε την πρώτη θέση στον γερμανικό διαγωνισμό «Great Place to Work». Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.SMA.de και για την Ελλάδα την www.SMA-Hellas.com.

60

19ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO: ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤOΝ ΡOΛO ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤOΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚO ΧΑΡΤΗO κόσμος αλλάζει με συναρπαστικό ρυθμό. Από τη μία νέες οικονομικές δυνάμεις αναδεικνύονται, με μεγάλους πληθυσμούς που έχουν απαίτηση για απρόσκοπτη πρόσβαση σε πηγές ενέργειας οι οποίες θα καλύψουν τις συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες τους. Από την άλλη, οι αναπτυσσόμενες χώρες βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση τρόπων ώστε η κάλυψη των ενεργειακών αναγκών τους να συνδυάζεται αφενός με την αειφόρο ανάπτυξη, αφετέρου με το σεβασμό στο περιβάλλον και την ελαχιστοποίηση των επιδράσεων σε αυτό.

Φυσικό αέριο

61Το φυσικό αέριο από όλα τα ορυκτά καύσιμα είναι το μοναδικό που απαντά αποτελεσματικά σε αυτές τις πολύ σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η παγκόσμια κοινότητα. Είναι η πηγή ενέργειας που συνδυάζει αποδοτικότητα, ασφάλεια, οικονομία, σημαντικά μικρότερη επιβάρυνση στο περιβάλλον αλλά και επάρκεια αποθεμάτων. Αποτελεί λοιπόν μία εξαιρετική λύση αφού, εκτός από πρακτικό και καθαρό καύσιμο, μπορεί να λειτουργήσει και ως ισχυρός μοχλός ανάπτυξης και ποιότητας ζωής για εκατομμύρια ανθρώπους, για οικονομίες, για ολόκληρες κοινωνίες.Δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση υπερβολή το να πούμε ότι υπό τις σημερινές συνθήκες και προκλήσεις το φυσικό αέριο μπορεί να διαδραματίσει ουσιαστικά θετικό ρόλο με σημαντική συμβολή τόσο στο παρόν όσο και στο μέλλον ολόκληρου του πλανήτη. Είναι μορφή ενέργειας αποδοτική, αξιόπιστη, οικονομική, ασφαλής και φιλική στο περιβάλλον. Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο που στη Βόρεια Αμερική, την Ευρώπη, και γενικότερα σε δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο αποκτά όλο και μεγαλύτερο και πιο ουσιαστικό ρόλο στο ενεργειακό ισοζύγιο.

Κομβική γεωγραφική θέσηΗ χώρα μας, λόγω της εξαιρετικής της κομβικής γεωγραφικής θέσης, αλλά και των υπολοίπων κοινωνικοπολιτικών χαρακτηριστικών της μπορεί να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα ενεργειακά σταυροδρόμια ανάμεσα στην Ανατολή και την Δύση – δηλαδή να λειτουργήσει ως δίοδος ανάμεσα στις χώρες που παράγουν το φυσικό αέριο και εκείνες που, έχοντας αναγνωρίσει τα πλεονεκτήματά του, το καταναλώνουν με όλο και μεγαλύτερο ρυθμό. Με δεδομένη την με καταιγιστικούς ρυθμούς αύξηση των πανευρωπαϊκών

αναγκών σε ενέργεια, η Ελλάδα, στο πλαίσιο διεθνών συμφωνιών για την όδευση του καυσίμου του μέλλοντος, έχει μία μοναδική ευκαιρία: Nα αναλάβει ακόμα πιο καθοριστικό ρόλο ουσιαστικής σημασίας για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από τις χώρες παραγωγής του στην Ασία και την Αφρική προς τα Βαλκάνια αλλά και την Ευρώπη. Μέσω των υπαρχόντων συνδέσεων του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τη Ρωσία από τον Βορρά (μέσω των χωρών της Βαλκανικής) και με την Αλγερία (μέσω του σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα), αλλά και με τις νέες διασυνδέσεις με τους κεντρικούς αγωγούς Τουρκίας, Ιταλίας και Βουλγαρίας που έχουν δρομολογηθεί, η Ελλάδα μπορεί να γίνει μία από τις μεγαλύτερες πύλες εισόδου για το φυσικό αέριο προς τα Βαλκάνια αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη. Ήδη, ο διασυνδετήριος αγωγός Τουρκίας-Ελλάδας λειτουργεί από το 2007 και μεταφέρει αέριο από την παραγωγό περιοχή της Κασπίας, μέσω Τουρκίας, στην Ελλάδα. O αγωγός αυτός σχεδιάζεται να επεκταθεί μέχρι την Ιταλία ενώ η ελληνοτουρκική διασύνδεση αποτελεί βάση του, υπό ανάπτυξη, παράπλευρου ελληνοβουλγαρικού διασυνδετήριου αγωγού, για τον οποίο επίσης υπάρχει προοπτική περαιτέρω επέκτασής του.Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζοντας όλα αυτά τα δεδομένα και διακρίνοντας μία σημαντική ευκαιρία ανάπτυξης στηρίζει και ενισχύει, μέσω διαφόρων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, όλα τα έργα των φορέων της επένδυσης του φυσικού αερίου στην χώρα μας. Είναι έργα των οποίων η επίδραση θα ξεπεράσει τα ελληνικά σύνορα φτάνοντας καταρχήν στον χώρο της ΝΑ Ευρώπης και στη συνέχεια στον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο. Μεταξύ αυτών είναι η διασύνδεση Τουρκίας -

Ελλάδας, Ελλάδας - Ιταλίας, Ελλάδας - Βουλγαρίας και ο νέος σταθμός αεριοποίησης LNG στη βόρεια Ελλάδα. Αυτά τα έργα μπορούν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Ενέργειας αφού συμβάλλουν στην διεύρυνση των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου, στην εδραίωση συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού, στην ασφάλεια τροφοδοσίας, στην ανάπτυξη ενδιάμεσων αναδυόμενων αγορών, καθώς και στην ενίσχυση της δημιουργίας περιφερειακών αγορών φυσικού αερίου.

Απρόσκοπτη τροφοδοσία αερίουΑς μην ξεχνάμε όμως το πιο σημαντικό: Η κατασκευή των αγωγών που θα συνδέουν τη χώρα μας με τις γειτονικές χώρες, θα δώσει σε εκατομμύρια πολίτες της Ευρώπης τη δυνατότητα να έχουν ασφαλή απρόσκοπτη τροφοδότηση για κάθε ενεργειακή τους ανάγκη – μέσω της Ελλάδας! Η χώρα μας θα αναδειχθεί σε πολύ σημαντικό ενεργειακό δίαυλο, ενώ ταυτόχρονα θα μπορεί να συνεισφέρει και στην ενίσχυση δυνατών δεσμών επικοινωνίας, συνεργασίας και ανάπτυξης μεταξύ των λαών της ευρύτερης περιοχής. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ ουσιαστικό πλεονέκτημα, την κομβική γεωγραφική της θέση ανάμεσα σε τρεις ηπείρους, την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική. Αυτό το φυσικό προνόμιο με την κατάλληλη διαχείριση και με την ορθή εκμετάλλευση, μπορεί να δώσει στη χώρα μας την δυνατότητα να μετατραπεί σε ένα εξαιρετικής σημασίας ενεργειακό σταυροδρόμι, ισχυροποιώντας με αυτό τον τρόπο τον ρόλο της όχι μόνο στην ευρύτερη περιοχή αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

62

20 «ΕπΕνδύOύμΕ στO πΕριβάλλOν»

O OτΕ, αναγνωρίζοντας τη δική του ευθύνη, συμβάλλει στην αντιμετώπιση των κρίσιμων

περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή και η προστασία φυσικών πόρων,

μέσα από μια σειρά πρωτοβουλιών και δράσεων. τα τελευταία

χρόνια ο όμιλος έχει αναπτύξει συνεργασίες με περιβαλλοντικούς

φορείς στηρίζοντας έμπρακτα το έργο τους.

Περιβάλλον και επιχειρήσεις

OτΕ: ΕπΕνδύOύμΕ στO πΕριβάλλΟν

Πρόγραμμα προστασίας καφέ αρκούδας («Καλλιστώ»)

63O OΤΕ στηρίζει τα τελευταία πέντε χρόνια τη σημαντική περιβαλλοντική δράση της οργάνωσης «Καλλιστώ - Περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και φύση». Παράλληλα στηρίζει τις δραστηριότητες της Φιλοδασικής Ένωσης Αθηνών και της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης.

ΚαλλιστώΤο 2011 η οικονομική συμβολή του OΤΕ κάλυψε μέρος των εξόδων του προγράμματος εθελοντικής δασοπροστασίας «Καλλιστώ» σε τρεις διαφορετικές περιοχές: Θεσσαλονίκη (περιαστικό δάσος Σέιχ Σου), Καστοριά (ορεινός όγκος Γράμμου) και Γρεβενά (Βάλια Κάλντα). Εκτός από την επόπτευση των περιοχών αυτών και την πρόληψη από τις πυρκαγιές, τα προγράμματα εστίασαν και σε άλλες δράσεις, όπως είναι η καταγραφή και ο καθαρισμός μονοπατιών, η ενημέρωση των επισκεπτών σχετικά με ζητήματα προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων, αλλά και σε δράσεις που αφορούν στην προστασία και στη διατήρηση της καφέ αρκούδας.

Φιλοδασική Ένωση άθηνώνΗ συνεργασία του OΤΕ με τη Φιλοδασική Ένωση Αθηνών είναι πολύχρονη και σημαντική. Συγκεκριμένα το 2011, χάρη και στην οικονομική βοήθεια του OΤΕ, η Ένωση κατάφερε:• να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ως φορέα διαχείρισης του Αισθητικού Δάσους στον Υμηττό,• να συνεχίσει τις αναδασώσεις, αλλά και την αδιάκοπη φροντίδα των νέων δέντρων των προηγούμενων αναδασώσεων, • να αναμορφώσει και να εμπλουτίσει το Βοτανικό Μονοπάτι και τον Βοτανικό Κήπο, καθώς και να οργανώσει μια μικρή Τράπεζα Σπόρων, η οποία θα βοηθήσει στην επέκταση του Κήπου στο μέλλον,• και να δημιουργήσει έναν χώρο

όπου τα παιδιά των σχολείων που επισκέπτονται το Αισθητικό Δάσος να μαθαίνουν τα είδη των φυτών του Φυτωρίου και πώς να φυτεύουν σωστά και να μεγαλώνουν ένα δέντρο.

Εταιρεία προστασίας της ΦύσηςO OΤΕ στηρίζει τις δραστηριότητες της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ) που αφορούν στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και

συγκεκριμένα στο Πρόγραμμα «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον», το οποίο συνιστά ένα διεθνές δίκτυο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ειδικεύεται στη διάχυση περιβαλλοντικών πληροφοριών.

Επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές από τον OΤΕ

Στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής πολιτικής του, ο Όμιλος OΤΕ αναπτύσσει δράσεις που αφορούν στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην ανακύκλωση και στη μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων.

• άπΕ- Yποβoλή αιτήσεων για αδειοδότηση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων συνολικής ισχύος 350 kW σε 4 κτήρια της OTEestate. - Διερεύνηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών συστημάτων σε στέγες αποθηκών σε όλη την Ελλάδα και σε γήπεδα της OΤΕestate.- Διερεύνηση για την αξιοποίηση 7 υφιστάμενων ανεμογεννητριών του OΤΕ σε όλη την Ελλάδα, για την αντικατάστασή τους με νέες μεγαλύτερης ισχύος.

• άνακύκλωση Oι βασικές αρχές της πολιτικής του OΤΕ ως προς τη διαχείριση φυσικών πόρων και αποβλήτων αφορούν:- στην επαναχρησιμοποίησή τους είτε εντός του OΤΕ είτε μέσω της συνεργασίας με ειδικούς φορείς διαχείρισης,- στην ανακύκλωση των χρησιμοποιούμενων υλικών, όπου αυτή είναι δυνατή, και στην ειδική διαχείριση αποβλήτων που μολύνουν

το περιβάλλον: - 1.037 τόνοι τεχνικών απορριμμάτων, - 81 τόνοι ηλεκτρικού & ηλεκτρονικού εξοπλισμού, - 7 τόνοι απόβλητα λιπαντελαίων, - 435 τόνοι μεγάλων συσσωρευτών. - 5 τόνοι φορητών μπαταριών από το δίκτυο καταστημάτων OTEShops.- στην ενημέρωση/ευαισθητοποίηση και προτροπή των πολιτών ώστε να υιοθετούν πρακτικές ανακύκλωσης.

• δράσεις μείωσης των εκπομπών- Η ενεργειακή αποδοτικότητα (κατανάλωση ηλεκτρισμού ανά μονάδα μεταφερόμενων δεδομένων - δεν συμπεριλαμβάνεται στη μέτρηση η Cosmote) το 2011 βελτιώθηκε κατά 20% σε σχέση με το 2010. - Κτήρια OΤΕ: Αναλυτική προσομοίωση λειτουργίας και αξιολόγηση μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε επίπεδο κτηρίου. Εφαρμογή στο κτήριο ΥΜΑ-ΝΥΜΑ με αναμενόμενη εξοικονόμηση ενέργειας από την υλοποίηση των εξεταζόμενων παρεμβάσεων 2.500 MWh και μείωση εκπομπών ΑΦΘ 2.037,5 τόνοι CO

2 eq, που αντιστοιχούν σε 15% των υφιστάμενων εκπομπών.- Τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός: Απόσυρση παλαιομένου εξοπλισμού και εφαρμογών με εκτιμώμενο όφελος 370 MWh και μείωση εκπομπών ΑΦΘ 302 τόνοι CO2 eq.

Πρόγραμμα προστασίας καφέ αρκούδας («Καλλιστώ»).Περιβαλλοντικές δράσεις του OTE

64

21«ΚΑΥΤΑ» DEALSΣΤΗΝ ΠΑΓΩΜΕΝΗΑΡΚΤΙΚΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑΗ κίνηση του Βλαντιμίρ Πούτιν να μειώσει τη φορολογία στις ξένες επιχειρήσεις που θα επενδύσουν στον ενεργειακό τομέα αποδείχθηκε ματ, καθώς προκάλεσε το έντονο και άμεσο ενδιαφέρον των μεγάλων αμερικανικών –και όχι μόνο– ομίλων, οι οποίοι διαθέτουν την αναγκαία τεχνογνωσία για την εκμετάλλευση του πλούτου που κρύβεται βαθιά κάτω από τους πάγους. Η συνέχεια θα είναι αναμφίβολα συναρπαστική, καθώς κανείς δεν θέλει να μείνει εκτός. Γι’ αυτό και ανάβουν τις μηχανές τους και οι στρατηγοί…

Διεθνής αγορά ενέργειαςΤου Γιώργου Παυλόπουλου

Ημέρες… δόξας γνώρισε τον περασμένο Απρίλιο η Αρκτική και το πιθανότερο είναι ότι σύντομα θα γνωρίσει κι άλλες. Η Ρωσία –ένας από τους βασικότερους «παίκτες» στην περιοχή, καθώς το ένα τρίτο του εδάφους της βρίσκεται εντός του Αρκτικού Κύκλου– σύναψε στρατηγικής σημασίας συμμαχία με πετρελαϊκές εταιρείες από τις ΗΠΑ και την Ιταλία προκειμένου να αρχίσει σύντομα να εκμεταλλεύεται τον ενεργειακό πλούτο, ο οποίος βρίσκεται κάτω από τους πάγους που λιώνουν. Για την ακρίβεια, δεν το έκανε η Ρωσία, αλλά η Rosneft, η οποία ήρθε σε συμφωνία πρώτα με την αμερικανική ExxonMobil και, σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, με την ιταλική ΕΝΙ, με στόχο τα έργα να σχεδιαστούν και να αρχίσουν να υλοποιούνται το αργότερο το 2014-2015.

Επιστροφή ΠούτινΗ εξέλιξη αυτή είναι μάλλον απίθανο να μην έχει σχέση με την επιστροφή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην προεδρία, η επίσημη ορκωμοσία του οποίου έγινε τη Δευτέρα 7 Μαΐου, προτού καν δηλαδή στεγνώσει η μελάνη των υπογραφών στα κείμενα των προαναφερθεισών συμφωνιών. Άλλωστε, ο ίδιος είχε καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή κατάληξη των σχετικών

διαπραγματεύσεων. Όχι μόνο επειδή χρησιμοποίησε τις γνωριμίες και το κύρος του, αλλά και επειδή φρόντισε κατά τις τελευταίες ημέρες της θητείας του ως πρωθυπουργού να εγκρίνει (με τη βοήθεια του αναπληρωτή του και δεξιού του χεριού Ιγκόρ Σέτσιν) ένα νέο και εξαιρετικά ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς για τις ξένες επιχειρήσεις που θα αποφάσιζαν να επενδύσουν στον πετρελαϊκό κλάδο της Ρωσίας, και συγκεκριμένα στα κοιτάσματα που βρίσκονται στην ανοικτή θάλασσα, αρκετά μακριά από τις ακτές.

Σύμπραξη ΑμερικανώνΜαθαίνοντας αυτό το νέο, οι Αμερικανοί ήταν οι πρώτοι που έτρεξαν να επωφεληθούν από την ευκαιρία, καθώς μέχρι σήμερα θεωρούσαν ότι η Ρωσία απομυζά μεγάλο μέρος από τα κέρδη τους, καθιστώντας τις επενδύσεις τους στον συγκεκριμένο κλάδο οικονομικά ασύμφορες. Έτσι, ExxonMobil και Rosneft προχωρούν στη δημιουργία δύο κοινοπραξιών, στις οποίες οι Αμερικανοί διαθέτουν μειοψηφικό πακέτο της τάξης του 30%. Παράλληλα, προσφέρουν στους Ρώσους όχι μόνο την αναγκαία τεχνογνωσία για την εκμετάλλευση των νέων κοιτασμάτων αλλά και πρόσβαση στα έργα της εταιρείας στο Τέξας,

65

Αξιολόγηση CARA του «Εκτιμώμενου Ανεξερεύνητου πετρελαίου» στον Αρκτικό ΚύκλοΠηγή: Assessment of Undiscovered Oil and Gas in the Arctic, Gautier et al., Science, May 2009

Αξιολόγηση CARA του «Εκτιμώμενου Ανεξερεύνητου Αερίου» στον Αρκτικό ΚύκλοΠηγή: Assessment of Undiscovered Oil and Gas in the Arctic, Gautier et al., Science, May 2009

O παραπάνω χάρτης δημιουργήθηκε από τον Brad Cole του Geology.com, με στοιχεία που χορηγήθηκαν από τους πόρους χαρτών. Απεικονίζει τον Αρκτικό Ωκεανό και τις γύρω χώρες. Παρουσιάζει επίσης τον Αρκτικό Κύκλο και ελάχιστη έκταση που καλύπτεται από θαλάσσιο πάγο κατά τους θερινούς μήνες.

Κάτω, παρουσιάζεται το διεθνές βαθυμετρικό διάγραμμα του Αρκτικού Ωκεανού, που δημιουργήθηκε από ομάδα ερευνητών από τον Καναδά, τη Δανία, τη Γερμανία, την Ισλανδία, τη Νορβηγία, τη Ρωσία, τη Σουηδία, και τις ΗΠΑ. Μπορεί να θεωρηθεί «φυσικός χάρτης του Αρτικού Ωκεανού», δεδομένου ότι παρουσιάζει τη βαθυμέτρηση, τις κορυφογραμμές και τις λεκάνες που είναι μέρος αυτής της σημαντικής περιοχής.

66

στον Κόλπο του Μεξικού και στην καναδική επαρχία Αλμπέρτα.

Μεγάλη ευκαιρίαΘεωρητικά, πρόκειται για δυσανάλογα ανταλλάγματα. Όμως η αλήθεια είναι ότι η εμπειρία που διαθέτουν οι «μεγάλες αδελφές» της άλλης πλευράς του Ατλαντικού τις έκανε να «μυριστούν» ότι εδώ υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία, την οποία δεν πρέπει να αφήσουν να πάει χαμένη όποια θυσία και να χρειαστεί να κάνουν. Αφού δε άνοιξαν τον δρόμο, ακολούθησαν με ανάλογη συμφωνία και οι Ιταλοί, εκμεταλλευόμενοι προφανώς τους πολύ καλούς διαύλους επικοινωνίας που είχαν ανοίξει με τη Μόσχα και προσωπικά με τον Πούτιν από την εποχή της πρωθυπουργίας του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.

Πλούσια κοιτάσματαΤο γιατί επιδεικνύεται τόσο έντονο ενδιαφέρον για την περίπτωση της Αλάσκας είναι σχετικά εύκολο να το καταλάβει ο οποιοσδήποτε. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η άνοδος της μέσης θερμοκρασίας στην περιοχή συντελείται δύο φορές πιο γρήγορα από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη, κάτι που σημαίνει ότι σχετικά γρήγορα θα καταστούν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα που επί πολλούς αιώνες ήταν καλά κρυμμένα κάτω από τους παγετώνες – ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργηθούν πολύ πιο σύντομες θαλάσσιες δίοδοι μεταφοράς τους στις μεγάλες αγορές. Χαρακτηριστικά, με βάση τους υπολογισμούς του Γεωλογικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ,

στην Αρκτική βρίσκεται σήμερα το 13% των μη διαπιστωμένων αποθεμάτων παγκοσμίως όσον αφορά στο πετρέλαιο και το 20% και πλέον όσον αφορά στο φυσικό αέριο.

Προβλήματα ΡώσωνΘεωρητικά και πάλι, οι Ρώσοι θα έπρεπε να έχουν το μεγάλο και αδιαμφισβήτητο προβάδισμα. Ωστόσο, έχουν δύο σοβαρά προβλήματα που τους εμποδίζουν να παραμείνουν… αυτοδύναμοι και να δώσουν «σάρκα και οστά» στις φιλοδοξίες τους: το ένα είναι ότι βιάζονται να βάλουν χέρι στα νέα κοιτάσματα, καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος να διατηρήσουν την ημερήσια παραγωγή τους πάνω από τα 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ποσότητα η οποία τους εξασφαλίζει την πρώτη θέση παγκοσμίως (πάνω και από τη Σαουδική Αραβία) αλλά και την αδιάκοπη εισροή τεράστιων ποσοτήτων συναλλάγματος στα ταμεία

«Για τους στρατιωτικούς ηγέτες όλου του κόσμου η συζήτηση αναφορικά με την κλιματική αλλαγή έχει τελειώσει προ πολλού. Πλέον προετοιμάζονται για ένα νέο είδος Ψυχρού Πολέμου, στην Αρκτική, κάνοντας την παραδοχή ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή θα ανοίξει την πόρτα που οδηγεί σε ένα θησαυροφυλάκιο πρώτων υλών και ενεργειακών πηγών, θα αποκαλύψει θαλάσσιες οδούς και, μαζί με όλα αυτά, θα φέρει στην επιφάνεια και ένα νέο κεφάλαιο γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων»

Oι συμφωνίες της ρωσικής Rosneft με την αμερικανική ExxonMobil και την ιταλική ΕΝΙ για την εκμετάλλευση πετρελαϊκών κοιτασμάτων στην Αρκτική συνδέονται με την επιστροφή του Βλαντιμίρ Πούτιν στην προεδρία της Ρωσίας.

Oι ελπίδες της Ρωσίας κρύβονται στην Αρκτική

Η Ρωσία παράγει σήμερα πετρέλαιο με ρυθμό 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως. Τα διαπιστωμένα αποθέματα της Rosneft, η οποία είναι και η μεγαλύτερη ρωσική εταιρεία σε αυτόν τον τομέα, φτάνουν σήμερα τα 18 δισ. βαρέλια – ποσότητα αρκετή για να της εξασφαλίσει ότι θα συνεχίσει να παράγει με τον σημερινό ρυθμό επί 21 ακόμη έτη. Ωστόσο, επειδή οι ανάγκες αυξάνονται διαρκώς, Ρωσία και Rosneft βρίσκονται σε εναγώνια αναζήτηση νέων φυσικών δεξαμενών

– όπως άλλωστε κάνει και η Gazprom όσον αφορά στο φυσικό αέριο.Με βάση τις έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, η Rosneft υπολογίζει ότι τα αποθέματά της θα είναι τελικά δέκα φορές και πλέον περισσότερα, ξεπερνώντας τα 200 δισ. βαρέλια. Προσοχή, όμως: τα δύο τρίτα των υποτιθέμενων αυτών κοιτασμάτων βρίσκονται στην Αρκτική, οπότε οι Ρώσοι οφείλουν να κινηθούν σχετικά γρήγορα. Και αυτό ακριβώς κάνουν…

67τους. Ωστόσο, δεν διαθέτουν την τεχνογνωσία που απαιτείται, καθώς επί τουλάχιστον δύο δεκαετίες δεν έκαναν τις αναγκαίες επενδύσεις για να την αναπτύξουν – και αυτό είναι το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Στροφή Μόσχας στις ΗΠΑΑναγκαστικά, λοιπόν, η Μόσχα και ο Πούτιν έπρεπε να στραφούν στις ΗΠΑ όπου, όπως παραδέχονται οι ειδικοί, γίνονται θαύματα στον τομέα αυτό. «Η συνολική παραγωγή της Ρωσίας βρίσκεται στη στεριά. Δεν διαθέτουμε γεωτρήσεις στην Αρκτική, παρά μόνο σε ρηχά νερά. Ταυτόχρονα, στην Αμερική έχει συντελεστεί πραγματική επανάσταση στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου και αερίου που βρίσκονται πολύ βαθιά κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας» σημείωνε πρόσφατα στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti ο Βιτάλι Κριούκοφ, αναλυτής της Capital Investment Finance. «Το πιο σημαντικό σήμερα για τη Ρωσία είναι να ξεκλειδώσει την πόρτα που θα της ανοίξει τον δρόμο για την εκμετάλλευση μη συμβατικών κοιτασμάτων – γι’ αυτό και είχαμε αδήριτη ανάγκη την ExxonMobil» προσθέτει ο Κριούκοφ.

«Αρκτικός» Ψυχρός ΠόλεμοςΩστόσο, δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες. Η «παρτίδα» που έχει αρχίσει να παίζεται στη μεγάλη και παγωμένη σκακιέρα της Αρκτικής δεν θα κριθεί μόνο σε επίπεδο οικονομίας και επιχειρηματικών συμφωνιών, αλλά και από τη στρατιωτική αντιπαράθεση των άμεσα ενδιαφερομένων – έστω κι αν αυτή ποτέ δεν οδηγήσει σε πολεμική σύρραξη και μείνει σε επίπεδο εντυπώσεων. «Για τους στρατιωτικούς ηγέτες όλου του κόσμου, η συζήτηση αναφορικά με την κλιματική αλλαγή έχει τελειώσει προ πολλού. Πλέον προετοιμάζονται

για ένα νέο είδος Ψυχρού Πολέμου, στην Αρκτική, κάνοντας την παραδοχή ότι η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή θα ανοίξει την πόρτα που οδηγεί σε ένα θησαυροφυλάκιο πρώτων υλών και ενεργειακών πηγών, θα αποκαλύψει θαλάσσιες οδούς και, μαζί με όλα αυτά, θα φέρει στην επιφάνεια ένα νέο κεφάλαιο γεωπολιτικών αντιπαραθέσεων» έγραφε πρόσφατα στην ιστοσελίδα του το υπερσυντηρητικό ειδησεογραφικό δίκτυο Fox News στις ΗΠΑ.

Στρατιωτική άσκησηΣε αυτό το πλαίσιο, η Νορβηγία οργάνωσε τον περασμένο Μάρτιο στην Αρκτική μια γιγαντιαία στρατιωτική άσκηση, στην οποία συμμετείχαν 16.300 στρατιώτες από 14 χώρες, με την κωδική ονομασία «Ψυχρή Απάντηση». Μεγάλες ασκήσεις έχουν πραγματοποιήσει από τις αρχές του έτους κι άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Δανία και, φυσικά, η Ρωσία. Μάλιστα, στην Oυάσινγκτον και στο Πεντάγωνο έχουν αρχίσει ήδη να εξετάζουν έναν νέο γύρο εξοπλιστικών προγραμμάτων, με όπλα που θα ενισχύσουν το υπάρχον πλεονέκτημα των πυρηνικών υποβρυχίων, διασφαλίζοντας έτσι στις ΗΠΑ την υπεροχή και στις ειδικές συνθήκες που επικρατούν στην Αρκτική.Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η σημασία του πλούτου που κρύβεται κάτω από τους πάγους είναι τόσο μεγάλη, ώστε ακόμη και χώρες που δεν γειτνιάζουν μαζί της, όπως η Γαλλία, έχουν αρχίσει να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον, μην αποκλείοντας μάλιστα και τη στρατιωτική ανάμειξή τους. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι το λιώσιμο των πάγων επιφέρει και την κατακόρυφη αύξηση του γεωπολιτικού θερμομέτρου – με άδηλη, για την ώρα, κατάληξη.

Μεγάλες ασκήσεις έχουν πραγματοποιήσει από τις αρχές του έτους κι άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Δανία και, φυσικά, η Ρωσία. Μάλιστα, στην Oυάσινγκτον και στο Πεντάγωνο έχουν αρχίσει ήδη να εξετάζουν έναν νέο γύρο εξοπλιστικών προγραμμάτων, με όπλα που θα ενισχύσουν το υπάρχον πλεονέκτημα των πυρηνικών υποβρυχίων, διασφαλίζοντας έτσι στις ΗΠΑ την υπεροχή και στις ειδικές συνθήκες που επικρατούν στην Αρκτική.Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η σημασία του πλούτου που κρύβεται κάτω από τους πάγους είναι τόσο μεγάλη, ώστε ακόμη και χώρες που δεν γειτνιάζουν μαζί της, όπως η Γαλλία, έχουν αρχίσει να δείχνουν έντονο ενδιαφέρον, μην αποκλείοντας μάλιστα και τη στρατιωτική ανάμειξή τους. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι το λιώσιμο των πάγων επιφέρει και την κατακόρυφη αύξηση του γεωπολιτικού θερμομέτρου – με άδηλη, για την ώρα, κατάληξη

68

22ΑΠOΔΙΔΕΙ ΚΑΡΠOΥΣΤO ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΜΠOΡΙΑΣΡΥΠΩΝ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣΜείωση κατά 2% σημείωσαν οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από εγκαταστάσεις που συμμετέχουν στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης τη χρονιά που πέρασε, γεγονός που αποδεικνύει ότι το σύστημα δικαιωμάτων ρύπων αποδίδει καρπούς.

ΠεριβάλλονΤης Λίλυς Κουκουβιτάκη

Το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΕΔΕ της ΕΕ) καλύπτει πάνω από 12.000 σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και βιομηχανικές εγκαταστάσεις στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, στη Νορβηγία και στο Λιχτενστάιν, επιπλέον δε από φέτος τις εκπομπές των αεροπορικών εταιρειών που εκτελούν πτήσεις προς και από τα αεροδρόμια των συγκεκριμένων χωρών. Παρά την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας, οι επαληθευμένες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από τις εγκαταστάσεις αυτές σημείωσαν πέρυσι πτώση φτάνοντας το 1,889 δισ. τόνους ισοδυνάμου CO2, επίπεδο χαμηλότερο κατά περισσότερο από 2% από εκείνο του 2010.

Αποδίδει καρπούςΗ αρμόδια σε θέματα δράσης για το κλίμα επίτροπος Connie Hedegaard δήλωσε τα εξής: «Το εν λόγω θετικό αποτέλεσμα δείχνει ότι το ΣΕΔΕ αποδίδει μειώσεις των εκπομπών που είναι αποτελεσματικές από πλευράς κόστους. Υπογραμμίζει επίσης γιατί το ΣΕΔΕ αποτελεί την κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη με χαμηλά επίπεδα ανθρακούχων εκπομπών στην Ευρώπη. Ωστόσο, υπάρχει ακόμη ένα αυξανόμενο απόθεμα αχρησιμοποίητων

δικαιωμάτων εκπομπών. Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι επανεξετάζει το χρονοδιάγραμμα των πλειστηριασμών της 3ης φάσης, με προοπτική τη μείωση του αριθμού δικαιωμάτων που θα εκπλειστηριαστούν στα πρώτα χρόνια της εν λόγω 3ης φάσης.»

Συμμόρφωση των επιχειρήσεων O βαθμός τήρησης των κανόνων του ΣΕΔΕ της ΕΕ από τις εταιρείες ήταν και πάλι υψηλός. Oι εγκαταστάσεις που δεν παρέδωσαν εντός της προθεσμίας της 30ής Απριλίου 2012 δικαιώματα που να καλύπτουν το σύνολο των εκπομπών τους για το 2011 αντιπροσωπεύουν ποσοστό κάτω του 1%. Πρόκειται συνήθως για μικρές εγκαταστάσεις, στις οποίες αναλογεί ποσοστό μικρότερο του 1% των εκπομπών που καλύπτει το ΣΕΔΕ της ΕΕ. Το 2% των εγκαταστάσεων δεν υπέβαλαν επαληθευμένες εκπομπές για το 2011 μέχρι τη λήξη της ίδιας προθεσμίας. Υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης παρουσίασαν σχεδόν όλες οι αεροπορικές εταιρείες με σημαντική δραστηριότητα προς ή από αεροδρόμια της ΕΕ δηλώνοντας έγκαιρα τις εκπομπές τους για το έτος 2011, παρά το γεγονός ότι οι εκπομπές αυτές δεν ενεργοποιούν υποχρεώσεις παράδοσης

69

δικαιωμάτων φέτος και δεν απαιτούνται για συγκεκριμένους ρυθμιστικούς σκοπούς. Oι εκθέσεις εκπομπών για το 2011 που υποβλήθηκαν στα κράτη μέλη από αεροπορικές εταιρείες υπερβαίνουν τις 1.200. Δεν δηλώθηκαν συστηματικά οι εκπομπές του 2011 που οφείλονται σε πτήσεις προς ή από αεροδρόμια της ΕΕ από αεροπορικές εταιρείες που εδρεύουν στην Κίνα και στην Ινδία. Πρόκειται για δέκα αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν σήμερα πτήσεις προς ή από την ΕΕ και αντιπροσωπεύουν ποσοστά μικρότερα του 1% των εκθέσεων για τις εκπομπές και του 3% των εκπομπών.

Επιπλέον δικαιώματαΗ πρωτοφανής περυσινή χρήση διεθνών πιστωτικών μορίων είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αποθέματος των αχρησιμοποίητων δικαιωμάτων εκπομπών κατά περίπου 450 εκατ. Αυτό σημαίνει ότι τέθηκαν σε κυκλοφορία πάνω από 900 εκατ. επιπλέον δικαιώματα τα οποία είχαν διατεθεί για να χρησιμοποιηθούν προς συμμόρφωση κατά την περίοδο 2008-2011.Από το 2008 κι έπειτα οι εγκαταστάσεις έχουν τη δυνατότητα να παραδίδουν διεθνή πιστωτικά μόρια μείωσης εκπομπών, τα οποία έχουν προκύψει μέσω των ευέλικτων μηχανισμών του Πρωτοκόλλου του Κιότο, για να αντισταθμίζουν μέρος των εκπομπών τους. Στις CER3 αναλογεί το 5,8% του συνόλου των παραδόσεων κατά την

περίοδο 2008-2011. Σωρευτικά, το ΣΕΔΕ της ΕΕ ευθύνεται για τη χρήση 456 εκατ. CER, από τις οποίες 267 εκατ. προέρχονται από την Κίνα και 79 εκατ. από την Ινδία (59% και 17% της συνολικής χρήσης, αντίστοιχα). Άλλες CER προήλθαν από τη νότια Κορέα (13%) και τη Βραζιλία (6%), ενώ το υπόλοιπο 6% αναλογεί σε άλλες 20 χώρες.Από το 2008 χρησιμοποιήθηκαν συνολικά στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ 100 εκατ. ERU. Στις ERU4 αναλογεί το

1,2% του συνόλου των παραδόσεων από το 2008 και εξής. Με τις συνδυασμένες παραδόσεις CER και ERU από το 2008 χρησιμοποιήθηκε κατά προσέγγιση το 39% των περίπου 1,4 δισ. πιστωτικών μορίων που επιτρέπονται για την περίοδο εμπορίας 2008–2012.

Πώς λειτουργεί το ΣΕΔΕΒάσει του ΣΕΔΕ της ΕΕ, οι εγκαταστάσεις οφείλουν να υποβάλλουν στα μητρώα των κρατών μελών επαληθευμένα δεδομένα για τις εκπομπές τους κάθε έτος. Τα σχετικά δεδομένα για το 2011 δημοσιοποιήθηκαν στο κοινοτικό ανεξάρτητο ημερολόγιο συναλλαγών (Community Independent Transaction Log/CITL) στις 2 Απριλίου 2012. Από τις 15 Μαΐου κι έπειτα εμφανίζονται επίσης στο CITL στοιχεία που αφορούν στη συμμόρφωση με πληροφορίες για το κατά πόσο οι εγκαταστάσεις εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους να παραδίδουν ποσότητα δικαιωμάτων ίση με τις επαληθευμένες εκπομπές τους κατά το προηγούμενο έτος.Η δεύτερη περίοδος εμπορίας στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ άρχισε την

1η Ιανουαρίου 2008 και έχει πενταετή διάρκεια, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2012. Η περίοδος αυτή συμπίπτει με εκείνη κατά την οποία οι βιομηχανικές χώρες οφείλουν να επιτύχουν τους σχετικούς με τις εκπομπές στόχους τους που απορρέουν από το Πρωτόκολλο του Κιότο. Το ΣΕΔΕ της ΕΕ υπέστη ουσιαστική μεταρρύθμιση για την τρίτη περίοδο εμπορίας, που θα αρχίσει την 1η Ιανουαρίου 2013 και θα διαρκέσει έως το 2020. Η νομοθεσία με την οποία αναθεωρήθηκε η οδηγία για την εμπορία εκπομπών θεσπίστηκε ως μέρος της ενωσιακής δέσμης μέτρων για το κλίμα και την ενέργεια, στις 23 Απριλίου 2009 (δελτίο Τύπου IP/09/628), και ορίζει αναθεωρημένους κανόνες για το ΣΕΔΕ με ισχύ μετά το 2012 και έως το 2020 και εξής.

70

23ΝΕO ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚOΠΡOΤΥΠO ΓΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΔΙΛΗΜΜΑΤΑΤην πρότασή του για τη διαμόρφωση «ενός νέου εθνικού αναπτυξιακού και κοινωνικού προτύπου» επαναδιατυπώνει σε ανάλυσή του το Ίδρυμα Oικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙOΒΕ) επιχειρώντας να απαντήσει στο ερώτημα για το αν υπάρχει ένα άλλο μείγμα πολιτικής που θα μπορούσε να αντικαταστήσει το Μνημόνιο.

Oικονομική πολιτική – ΙOΒΕ

Το ΙOΒΕ σημειώνει ότι ένα τέτοιο πρότυπο θα μπορούσε να έχει «τη μορφή ενός δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης και προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, με άξονες την παραγωγική ανασυγκρότηση, την εξωστρέφεια, τις μεταρρυθμίσεις, τη δημοσιονομική προσαρμογή και την κοινωνική δικαιοσύνη».Επισημαίνει ταυτόχρονα ότι «το πρόγραμμα αυτό μπορεί να προταθεί στη διεθνή κοινότητα που παρέχει τους χρηματοδοτικούς πόρους για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, με σκοπό να αντικαταστήσει την τρέχουσα συμφωνία και το μείγμα πολιτικής που εφαρμόζεται σήμερα από την τρόικα».Το ΙOΒΕ υπογραμμίζει ωστόσο ότι μέχρι «να εκπονηθεί και εγκριθεί το νέο αυτό πρόγραμμα, η τρέχουσα συμφωνία πρέπει να τηρηθεί για λόγους αξιοπιστίας της Ελλάδας την αμέσως επόμενη κρίσιμη περίοδο, με ορισμένες βασικές προσαρμογές».

Διαρκής προσπάθειαΥπενθυμίζεται ότι οι απόψεις του ΙOΒΕ για τον τρόπο εξόδου της χώρας από την κρίση, με ένα μείγμα πολιτικής που στοχεύει παράλληλα στη δημοσιονομική εξυγίανση και στην οικονομική ανάπτυξη, έχουν διατυπωθεί κατ’ επανάληψη και με ποικίλους τρόπους

επικοινωνίας. Ωστόσο, το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών θέτει εκ νέου το ερώτημα: Υπάρχει κάποιο άλλο μείγμα οικονομικής πολιτικής και διαπραγματευτικής συμπεριφοράς λιγότερο οδυνηρό για τον ελληνικό λαό, περισσότερο αποτελεσματικό και συνάμα αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα που στηρίζει χρηματοδοτικά την Ελλάδα, με την εφαρμογή του οποίου η χώρα να μπορεί να βγει από την κρίση, παραμένοντας όμως –όπως η μεγάλη πλειονότητα του λαού καταγράφεται ότι επιθυμεί– μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Χρηματοδότηση ΕΕ – ΔΝΤΤο ΙOΒΕ υπογραμμίζει ότι «πριν προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα, θεωρούμε χρήσιμο να υπενθυμίσουμε το ύψος της χρηματοδότησης το οποίο η Ευρωζώνη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρέχουν στη χώρα μας μετά τον αποκλεισμό της από τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές τον Μάιο του 2010. Oι συνολικοί πόροι που διατίθενται από τους επίσημους μηχανισμούς χρηματοδότησης, μαζί με τα χρήματα που διατίθενται για την επιβίωση των ελληνικών τραπεζών, τους (μη δανειακούς) πόρους από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τους

71πόρους για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών, ανέρχονται στο ιλιγγιώδες ποσό των 480 δισ. ευρώ, δηλαδή 240% του ΑΕΠ περίπου. Τα τελευταία μάλιστα δάνεια που χορηγεί η διεθνής κοινότητα στην Ελλάδα διακρίνονται από επιτόκια της τάξης του 2,5% και μακρά περίοδο αποπληρωμής.Χωρίς τη χρηματοδότηση αυτή η οικονομική και κοινωνική ζωή στον τόπο μας θα ήταν πολύ χειρότερη από τη σημερινή, αφού το επίπεδο ζωής των πολιτών μας –και μάλιστα αυτό των φτωχότερων στρωμάτων του πληθυσμού– θα έπρεπε να προσαρμοστεί στους πολύ μικρότερους διαθέσιμους πόρους.

Επιστροφή στη δραχμή Χωρίς τα χρήματα αυτά η Ελλάδα θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την Ευρωζώνη και να επιστρέψει στη δραχμή. Αυτό συνεπάγεται:(α) Δραστική υποτίμηση του νέου νομίσματος και συνακόλουθα μείωση των πραγματικών μισθών και συντάξεων.(β) Ισόποση, με την υποτίμηση, αύξηση του εξωτερικού χρέους.(γ) Συναλλαγματική κρίση και αδυναμία εισαγωγής βασικών αγαθών όπως φάρμακα, πετρέλαιο και πρώτες ύλες, δεδομένου ότι υπάρχει σημαντικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της τάξης των 20 δισ. ευρώ (10 δισ. ευρώ, ακόμη κι αν δεν ληφθούν υπόψη οι τόκοι του εξωτερικού χρέους).(δ) Έξαρση του πληθωρισμού αλλά και της μαύρης αγοράς εξαιτίας της έλλειψης βασικών αγαθών.(ε) Απότομη μείωση του ΑΕΠ και αύξηση του ποσοστού ανεργίας.

Ποιος φέρει την ευθύνη;Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι το μείγμα οικονομικής πολιτικής που έχει ακολουθηθεί υπήρξε το πλέον κατάλληλο, αφού είναι βέβαιο ότι η δημοσιονομική πολιτική που υιοθετήθηκε

έχει επιδράσει υπέρμετρα αρνητικά στην οικονομική δραστηριότητα. Μέρος της ευθύνης αποδίδεται:Πρώτον, στον τρόπο εφαρμογής της οικονομικής πολιτικής από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς δεν κατόρθωσε να προωθήσει τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, ιδιαίτερα τις ιδιωτικοποιήσεις. Δεύτερον, στο ότι η πολιτική ηγεσία της χώρας μας και όλοι εμείς δεν καταφέραμε να δημιουργήσουμε το απαιτούμενο κλίμα που θα ξεδίπλωνε εποικοδομητικά και προς τη σωστή κατεύθυνση τις δυνατότητες των Ελλήνων. Πρέπει να παραδεχθούμε ότι όλοι μας, τα τελευταία δυόμισι χρόνια, παραμένουμε θεατές των εξελίξεων χωρίς να συμμετέχουμε ενεργά στην εθνική προσπάθεια για έξοδο της χώρας από την κρίση.Τρίτον, στο γεγονός ότι υποτιμήθηκαν από την τρόικα οι υφεσιακές επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής, ενώ και οι κυρίαρχες σήμερα δυνάμεις στην Ευρωζώνη έθεσαν ως απόλυτη προτεραιότητα μόνο την εξάλειψη των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.Η απάντηση λοιπόν στο βασικό ερώτημά μας είναι ότι, ναι, υπάρχει κάποιο άλλο μείγμα οικονομικής πολιτικής και διαπραγματευτικής συμπεριφοράς λιγότερο οδυνηρό για τον ελληνικό λαό, περισσότερο αποτελεσματικό και συνάμα αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα που μας στηρίζει χρηματοδοτικά. Διότι μια δημοσιονομική προσαρμογή χωρίς άμεσες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες κάνει την περίοδο προσαρμογής μακρύτερη και πιο επώδυνη απ’ όσο θα μπορούσε να είναι.

Τι πρέπει να κάνουμε;Πρέπει, κατ’ αρχάς, να σκεφτούμε ψύχραιμα, ρεαλιστικά και με σύνεση. Η Ελλάδα είχε μπει ήδη σε ύφεση, και μάλιστα βαθιά ύφεση, πριν έρθει η τρόικα την άνοιξη του 2010. Αυτό

διότι το αναπτυξιακό πρότυπο που βασιζόταν σε μεγάλο εξωτερικό δανεισμό, περισσότερες προσλήψεις και μισθολογικές αυξήσεις στον αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα είχε αποτύχει, και αυτή η αποτυχία ήταν η κύρια αιτία της ύφεσης. Για τον λόγο αυτό αναχρονιστικές πολιτικές που ορισμένοι επιθυμούν να επαναφέρουν σήμερα είναι βέβαιο ότι θα επιδεινώσουν την ύφεση και θα απομακρύνουν κάθε ελπίδα για ανάπτυξη.Το ζητούμενο σήμερα είναι να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας, να επιδιώξουμε τη σύζευξη δημοσιονομικής προσαρμογής και οικονομικής ανάπτυξης μέσω επενδύσεων, ιδιωτικών και δημόσιων, να επιδιώξουμε την αναγνώριση των δυσμενών επιπτώσεων της ύφεσης προσαρμόζοντας το ακολουθούμενο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής και, κυρίως, να είμαστε αξιόπιστοι συνδιαμορφωτές της οικονομικής πολιτικής, όταν η Ευρωζώνη αρχίσει να συζητά μείζονες αλλαγές ομοσπονδιακού χαρακτήρα.Το ΙOΒΕ εδώ και καιρό έχει διατυπώσει την άποψη ότι απαιτείται η διαμόρφωση ενός νέου εθνικού αναπτυξιακού και κοινωνικού προτύπου με τη μορφή δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης και προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, με άξονες την παραγωγική ανασυγκρότηση, την εξωστρέφεια, τις μεταρρυθμίσεις, τη δημοσιονομική προσαρμογή και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο θα εκπονηθεί και θα παρακολουθείται από μία ελληνική διακομματική ομάδα έργου, μπορεί να προταθεί στη διεθνή κοινότητα που παρέχει τους χρηματοδοτικούς πόρους για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, με σκοπό να αντικαταστήσει την τρέχουσα συμφωνία και το μείγμα πολιτικής που εφαρμόζεται σήμερα από την τρόικα.

O γενικός διευθυντής του ΙOΒΕ κ. Γ. Στουρνάρας

72

Υποχρεώσεις κυβέρνησηςΜέχρι όμως να εκπονηθεί και να εγκριθεί αυτό το νέο πρόγραμμα, η τρέχουσα συμφωνία πρέπει να τηρηθεί για λόγους αξιοπιστίας της Ελλάδας την αμέσως επόμενη κρίσιμη περίοδο με ορισμένες βασικές προσαρμογές. Το ΙOΒΕ θεωρεί ότι η επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει:Πρώτον, να επιβεβαιώσει τη θέλησή της, αντανακλώντας τη βούληση του ελληνικού λαού να παραμείνει η Ελλάδα μέλος της Ευρωζώνης.Δεύτερον, να προτείνει τη χρονική μετάθεση και την προσαρμογή του στόχου τής περαιτέρω μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος για να αποφευχθεί βαθύτερη ύφεση και μεγαλύτερη ανεργία σε σχέση με τα αρχικά δεδομένα. Στο πλαίσιο αυτό, να προτείνει επίσης την επέκταση του επιδόματος ανεργίας σε τρία χρόνια για τους ανέργους του ιδιωτικού τομέα και το συγκεκριμένο ποσό να εξαιρεθεί από την αναγκαία προσαρμογή του πρωτογενούς δημοσιονομικού αποτελέσματος.Τρίτον, να προτείνει να συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα ποσοτικοί και χρονικοί στόχοι και μέτρα για τη μείωση του ποσοστού της ανεργίας, ιδιαίτερα της ανεργίας των νέων.Τέταρτον, να προτείνει την άμεση διάθεση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για μικρό αριθμό μεγάλων έργων υποδομής πανελλαδικής εμβέλειας με μηδενική ελληνική συγχρηματοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό, να προτείνει επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση την αύξηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας

Επενδύσεων με σκοπό την ενίσχυση των επενδύσεων στον ευρωπαϊκό Νότο.Πέμπτον, να προτείνει την άμεση εκταμίευση 6,5 δισ. ευρώ από το δάνειο των 130 δισ. ευρώ για την εξόφληση των συσσωρευμένων υποχρεώσεων του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.Έκτον, να συμπράξει με άλλα, πρόθυμα κράτη μέλη της Ευρωζώνης και να ζητήσει την αλλαγή του μείγματος οικονομικής πολιτικής στο σύνολο της Ευρωζώνης, ούτως ώστε αυτό να μην έχει αποκλειστικό στόχο τη δημοσιονομική προσαρμογή αλλά και την οικονομική ανάπτυξη.Παράλληλα, η νέα ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δεσμευτεί αφενός για ταχύτερη εφαρμογή του προγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών που περιέχεται στη συμφωνία, προκειμένου να αυξηθεί η ένταση του ανταγωνισμού στην οικονομία, και αφετέρου για ταχύτερη εφαρμογή του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, προκειμένου να λειτουργήσει ως καταλύτης τόσο για την προσέλκυση επενδύσεων όσο και για την ταχύτερη εξόφληση του δημόσιου χρέους.Oι περισσότερες από τις προαναφερθείσες προτάσεις, αν και απόλυτα εύλογες, έχουν ωστόσο ένα αδύνατο σημείο: απαιτούν πρόσθετη χρηματοδότηση του δημοσιονομικού ελλείμματος από τη διεθνή κοινότητα. Για τον λόγο αυτό η συγκεκριμένη προσέγγιση πρέπει υποχρεωτικά να έχει συναινετικό χαρακτήρα.

Το ΙOΒΕ υπογραμμίζει ότι απαιτείται η διαμόρφωση ενός νέου εθνικού αναπτυξιακού και κοινωνικού προτύπου με τη μορφή δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης και προσαρμογής της ελληνικής οικονομίας, με άξονες την παραγωγική ανασυγκρότηση, την εξωστρέφεια, τις μεταρρυθμίσεις, τη δημοσιονομική προσαρμογή και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο θα εκπονηθεί και θα παρακολουθείται από μία ελληνική διακομματική ομάδα έργου, μπορεί να προταθεί στη διεθνή κοινότητα που παρέχει τους χρηματοδοτικούς πόρους για τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας, με σκοπό να αντικαταστήσει την τρέχουσα συμφωνία και το μείγμα πολιτικής που εφαρμόζεται σήμερα από την τρόικα

73

24 YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ∆ιανοµή04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήµατα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισµός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση Συστηµάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή 12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO ∆ιύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εµπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εµπορία20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣ∆ΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (∆ΕΗ)∆ιεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30104 32 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301Fax: 210 5237727Website: www.dei.gr

∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (∆ΕΣΦΑ)∆ιεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι152 31, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6793500Fax: 210 6749504E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (∆ΕΣΜΗΕ)∆ιεύθυνση: Κάστορος 72185 45 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221E-mail: contact@desmie.grWebsite: www.desmie.gr

∆ΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCY∆ιεύθυνση: 9 rue de la Fédération75015 Paris, FRANCETel: +33 1 40 57 65 00/01Fax: +33 1 40 57 65 59E-mail: info@iea.orgWebsite: www.iea.org

ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)∆ιεύθυνση: Λόφος Νυµφών, Θησείο118 10 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3490104Fax: 210 3490120Ε-mail: secretary@admin.noa.grWebsite: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ∆ιεύθυνση: 19ο χλµ Λεωφ. Μαραθώνος190 09 Πικέρµι ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.grWebsite: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)∆ιεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 6009215310 Αγ. ΠαρασκευήΤηλέφωνα: 210 6506803Fax: 210 6506762Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ)∆ιεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081e-mail: info@hellabiom.grWebsite: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚO ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΧΑΛΚOΥ (Ε.Ι.Α.Χ.)∆ιεύθυνση: Πειραιώς 252177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ από ΑΠΕ∆ιεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031e-mail: info@hellasres.grWebsite: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ BIOKAYΣΙΜΩΝ (ΕΣΠΑΒ)∆ιεύθυνση: Πηγών 33145 64 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6241687e-mail: info@espav.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣ∆ιεύθυνση: Ιουστινιανού 7114 73 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917E-mail: hachp@hachp.grWebsite: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)∆ιεύθυνση: Αχαρνών 315111 45 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.grWebsite: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥ∆ιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων104 34 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202Fax: 210 8809132

Ι∆ΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ)∆ιεύθυνση: Τσάµη Καρατάση 11117 42 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9211200- 211Fax : 210 9228130 , 210 9233977E-mail: info@iobe.grWebsite: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)∆ιεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.grWebsite: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ)∆ιεύθυνση: 19ο χλµ Λεωφ. Μαραθώνος190 09 Πικέρµι ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6603300Fax: 210 6603301-302Ε-mail: cres@cres.grWebsite: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝ∆ΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑ∆ΑΣ∆ιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3820870Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.grWebsite: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ∆ιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3727400Fax: 210 3255460E-mail: info@rae.grWebsite: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑ∆ΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ∆ιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλµ Λεωφ. Μαρκοπούλου190 02 ΠαιανίαΤηλέφωνα: 210 6682711E-mail: synergia@synergia.com.grWebsite: www.wtert.gr

ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)∆ιεύθυνση: Κασταλίας 6113 63 ΑθήναΕ-mail: spsomas@otenet.grWebsite: www.helapco.gr

ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙ∆ΩΝ ΕΛΛΑ∆OΣ∆ιεύθυνση: Ίωνος ∆ραγούµη 46115 28 Ιλίσια-ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7291.050-051Fax: 210 7245.172E-mail: Info@seepe.grWebsite: www.seepe.gr

ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)∆ιεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 ΑθήναΤηλέφωνα: 211 5006000, Fax: 210 322 2929E-mail: info@sev.org.grWebsite: www.sev.org.gr

ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ µε ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ (ΣΠΕΦ)∆ιεύθυνση: Αρτέµιδος 2 & Κοσµά Αιτωλού 151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828580E-mail: info@spef.gr

ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑ∆ΑΣ (ΤΕΕ)∆ιεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4,102 48 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3291200Fax: 210 3221772Email: tee@central.tee.grWebsite: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ∆ιεύθυνση: Αµαλιάδος 1711523 ΑθήναΤηλέφωνα: 213 1515000, Fax : 210 6447608Τµήµα Ενέργειας:∆ιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119101 92 ΑθήναΤηλέφωνα· 210 6969000E-mail: service@dorg.minenv.grWebsite: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6141130-5Fax: 210 6140373Email: info@promitheusgas.grWebsite: www.promitheusgas.gr

03. ∆ιανοµή∆ΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (∆ΕΠΑ)∆ιεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92141 21 Ν. ΗράκλειοΤηλέφωνα: 210 2701000-5, Fax: 210 2701010Email: pr@depa.grWebsite: www.depa.gr

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση104 47 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3406000 / 1133Fax: 210 3406020Email: info@aerioattikis.grWebsite: www.aerioattikis.gr

75

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Φαρσάλων 219413 35 ΛάρισαΤηλέφωνα: 2410 582300Fax: 2410 582323Email: info@epathessalia.grWebsite: www.epathessalia.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1546 28 Μενεµένη ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 584000Fax: 2310 546365Email: info@epathessaloniki.grWebsite: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου122 42 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5317051Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήµαταΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUS∆ιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.∆ιεύθυνση: Ερχείας 37194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000Fax: 210 5701415Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEA BROWN BOVERI A.E. (ABB)∆ιεύθυνση: 13ο χλµ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαµίας144 52 ΜεταµόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2891500Fax: 210 2891599Email: abb@gr.abb.comWebsite: www.abb.gr _

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩ∆ΙΑ∆ιεύθυνση: 57ο χλµ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαµίας320 11 OινόφυταΤηλέφωνα: 22620 31202-5Fax: 22620 31137

SIEMENS METERING Α.Ε.∆ιεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & ∆ηµοκρατίας154 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3Fax: 210 6779565

TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Πλαστήρα 3144 52 ΜεταµόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2840936Fax: 210 2842055

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ∆ιεύθυνση: Αγίου ∆ηµητρίου 170173 41 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Τύχης 2152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6816803Fax: 210 6816837

GEWIND ENERGY ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Φλέµινγκ 1190 09 ΡαφήναΤηλέφωνα: 22940 23805Fax: 22940 39149

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. ∆ιεύθυνση: Βας. Σοφίας 1151 24 Μαρούσι - ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8128150, Fax: 210 8128160Εmail: energy@greentop.grWebsite: www.greentop.gr _

ITA GROUP A.E.∆ιεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

TERNA A.E.∆ιεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6968000Fax: 210 6968099

Vestas Hellas∆ιεύθυνση: Βορείου Ηπείρου 74-76 & Κονίτσης151 25 MαρούσιΤηλέφωνα: 213 0164700Fax: 210 9646252Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND + SOL ΕΠΕ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγµένης 602Α164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125Fax: 210 9959022Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕ∆ιεύθυνση: Ριζαρείου 3152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 8774100Fax: 210 8774111Email: info@rokasgroup.grWebsite: www.rokasgroup.gr

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUS∆ιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ∆ιεύθυνση: Αγίου ∆ηµητρίου 170173 41 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9117 43 ΑθήναΤηλέφωνα: 2109247250Fax: 210 9231616Email: info@calpak.grWebsite: www.calpak.gr

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.∆ιεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. ∆ιεύθυνση: Βας. Σοφίας 1151 24 Μαρούσι - ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8128150Fax: 210 8128160Εmail: energy@greentop.grWebsite: www.greentop.gr _

MELPO - ∆ΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.∆ιεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3123 51 Αγ. Βαρβάρα - ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5611842Fax: 210 5611811Email: info@melpo.gr

ROMINA∆ιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8122 44 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5988941Fax: 210 5310670Email: mmavra@tee.gr

SIELINE∆ιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου152 32 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6830351, Fax: 210 6839848Email: info@sieline.grWebsite: www.sieline.gr

Sol ENERGY HELLAS S.A.∆ιεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 - 9023587/8Fax: 210 - 9023589Email: info@solenergy.grWebsite: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLE∆ιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων136 71 ΑχαρναίΤηλέφωνα: 210 2389500Fax: 210 2389502Email: marketing@sole.grWebsite: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

STIBΕTHERM ∆ιεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση,Oδός ∆Α 8, 570 22Τηλέφωνα: 2310 795226-8Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.grWebsite: www.elitherm.gr

76

Ti Sun HELLAS ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ∆ιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαµάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

∆ΗΜΑΣ∆ιεύθυνση: 2ο χλµ Άργους - Ναυπλίου212 00 ΆργοςΤηλέφωνα: 27510 29110Fax: 27510 62671Email: info@dimas-solar.grWebsite: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.∆ιεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - ΑπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5595625Fax: 210 5595723Email: megasun@helioakmi.comWebsite: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε.∆ιεύθυνση: ∆ηµοσθένους 267176 74 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9416057Fax: 210 9409119Email: iparad@intersolar.grWebsite: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Αµφιθέας 55175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019Email: info@maltezos.grWebsite: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισµόςIWECO A.E.∆ιεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9965110Fax: 210 9966903Email: iweco@otenet.gr

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση ΣυστηµάτωνBP HELLAS∆ιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697Email: bpsolar.gr@bp.comWebsite: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ - Εµπορία εξοπλισµού & εγκατάσταση συστηµάτων ∆ιεύθυνση: Αγίου ∆ηµητρίου 170173 41 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

Clima Comfort - Green Energy Applications∆ιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

CONERGY∆ιεύθυνση: Βουλιαγµένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9651800Fax: 210 9630768Email: info@conergy.grWebsite: www.conergy.gr

DATAENEGY ATE∆ιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850Fax: 211- 6007845Email: info@dataenergy.grWebsite: www.dataenergy.gr

∆ΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕ∆ιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

∆ΗΣΙOΣ∆ιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 21 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3232662Fax: 210 3252453Email: info@dissios.grWebsite: www.dissios.gr

ECOSUN∆ιεύθυνση: Βούλγαρη 58542 49 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693Email: info@ecosun.grWebsite: www.ecosun.gr

ELECTROTECH POWER SYSTEMS∆ιεύθυνση: Υψηλάντου 81187 58 ΚερατσίνιΤηλέφωνα: 210 4321398Fax: 210 4321034Email: info@electrotech.grWebsite: www.electrotech.gr _

ENGAIA A.Ε.∆ιεύθυνση: ΒΙ.ΠΕ. ΘεσσαλονίκηςO.Τ. 40, ∆Α 12α, Τ.Θ. 1388570 22 Σίνδος-ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 541344Fax: 2310 570563Email: info@engaia.grWebsite: www.engaia.gr

EPURON (χρηµατοδότηση & ανάπτυξη µεγάλων συστηµάτων)∆ιεύθυνση: Βουλιαγµένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9604205, Fax: 210 9604516Email: info@epuron.deWebsite: www.epuron.de

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.∆ιεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420, Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGY Solutions∆ιεύθυνση: Κωλέττη 25Β546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 525645Fax: 2310 538852Email: kyriakides@global-energy.euWebsite: www.global-energy.eu

GREENTOP ENΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε. ∆ιεύθυνση: Βας. Σοφίας 1151 24 Μαρούσι - ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8128150Fax: 210 8128160Εmail: energy@greentop.grWebsite: www.greentop.gr _

ΗΛΙO∆ΥΝΑΜΗ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224176 72 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9592323Fax: 210 9571756Email: ealasis@pertip.grWebsite: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.∆ιεύθυνση: Αγησιλάου 6-8151 23 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.grWebsite: www.heliostat.gr

IBC SOLAR∆ιεύθυνση: Παραδείσου 29 & Ζαγοράς151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724Fax: 210 6801723Email: info@ibc-solar.grWebsite: www.ibc-solar.gr _

ITA GROUP A.E.∆ιεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KRANNICH SOLAR Μ.Ε.Π.Ε. (ΧOΝ∆ΡΙΚΗ ΠΡOΜΗΘΕΙΑ Φ/Β ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)∆ιεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 751960Fax: 2310 751540Υποκατάστηµα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9531040Fax: 210 9531041Email: info@gr.krannich-solar.comWebsite: www.krannich-solar.com _

PHOENIX SOLAR ΕΠΕ∆ιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταµορφώσεως 1152 34 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6838386, Fax: 210 6838361Email: info@phoenixsolar.gr

PHOTOVOLTAIC∆ιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7225471Fax: 210 7220637Email: info@photovoltaic.grWebsite: www.photovoltaic.gr

77

Scheuten Solar Hellas∆ιεύθυνση: Φανερωµένης 2Α, 155 61 Χολαργός, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262Email: info@scheutensolar.grWebsite: www.scheuten.com

SMA (αντιστροφείς - inverters)∆ιεύθυνση: Β. Τσιτσάνη 102166 75 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.comWebsite: www.sma-hellas.com

SUNERA∆ιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48117 43 Νέος ΚόσµοςΤηλέφωνα: 210 4375690 Email: pchatzip@sunera.grWebsite: www.sunera.gr

Συστήµατα SUNLIGHT ΑΒΕΕ∆ιεύθυνση: 23ο χλµ Ε.O. Αθηνών - Λαµίας145 65 Άγιος ΣτέφανοςΤηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409Email: info@sunlight.grWebsite: www.sunlight.gr

SunPower Solar Ενεργειακή Ελλάς∆ιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35152 31 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6714721Fax: 210 6714729Email: effie.kondaxi@sunpowercorp.com _

11. Παραγωγή ENERGY SOLUTIONS∆ιεύθυνση: Χειµάρας 16151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6861461Fax: 210 6861399Email: info@energysolutions.grWebsite: www.energysolutions.gr

SOLAR CELLS HELLAS∆ιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία:Λεωφ. Κηφισίας 64151 25 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9595159Fax: 210 9537618Eργοστάσιο:Βιοµηχανική περιοχή Πατρών,252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3ATηλέφωνα: 2610 241958Fax: 2610 647129Email: info@schellas.grWebsite: www.schellas.gr

ΗΛΙO∆OΜΗ∆ιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρµη570 01 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 469140Fax: 2310 469141Email: mail@heliodomi.grWebsite: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ∆ιεύθυνση: Αγίου ∆ηµητρίου 170173 41 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

Ν. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισµός Ενεργειακής Αξιοποίησης Βιοµάζας∆ιεύθυνση: 1o χλµ Νεοχωρούδας - ΘεσσαλονίκηςΤ.Θ. 301, 57008 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 785840Fax: 2310 785841Email: info@nphilippopoulos.grWebsite: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑAID ENGINEERING LTD∆ιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά145 64 ΑθήναΤηλ./Fax: 210 8003784Email: information@aidengineering.grWebsite: www.aidengineering.gr _

ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Αµερικής 21α106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ∆ιεύθυνση: Αγίου ∆ηµητρίου 170173 41 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.∆ιεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

ITA GROUP A.E.∆ιεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031, Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.∆ιεύθυνση: 7o χλµ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380, Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ - GOK∆ιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαµάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

BP HELLAS A.E. ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)∆ιεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28142 32 ΠερισσόςΤηλέφωνα: 210- 9491000Fax: 210- 9407987Website: www.coralgas.gr

ENERGAS Ε.Π.Ε.∆ιεύθυνση: Oδός Σχηµαταρίου - Παραλίας Αυλίδας32 009 ΣχηµατάριΤηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙ∆ΩΝ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2115 27 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λυκαβηττού 2106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210- 3628256Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ∆ιύλισηΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ∆ιεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλµ)193 00 ΑσπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5533000Fax: 210-5539298∆ιοίκηση: Χειµάρρας 8Α15125 ΜαρούσιΤηλέφωνο: 210 6302000Fax: 210 6302510Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣ∆ιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ)∆ιεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8094000Fax: 210-8094444Website: www.moh.gr

16. ΕµπορίαΑΙΓΑΙOΝ OΙΛ∆ιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42185 38 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4586000Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π.∆ιεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093500Fax: 210 8093555Website: www.avinoil.gr

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)∆ιεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28142 32 ΠερισσόςΤηλέφωνα: 210 9491000Fax: 210 9407987Website: www.coralgas.gr

78

Coral Hellas Α.Ε. (πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)∆ιεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 9476000Fax: 210 9476500Website: www.coralenergy.gr

CYCLON Hellas Α.Ε.∆ιεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093900Fax: 210 8093999Website: www.cyclon.gr

DRACOIL S.A.∆ιεύθυνση: Πατησίων 48106 82 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8224311-3Fax: 210 8838407Website: www.dracoil.gr

ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Χειµάρρας 8Α115 25 MαρούσιΤηλέφωνα: 210 7705201-401Fax: 210 7705847Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Πηγών 33145 64 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510Fax: 210 6241509Website: www.elin.gr

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229145 61 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469Fax: 210 8055955Website: www.jetoil.gr

REVOIL Α.Ε.Ε.Π.∆ιεύθυνση: Καποδιστρίου 5166 72 ΒάρηΤηλέφωνα: 210 8976000Fax: 210 8974943Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEAN OIL S.A.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42185 36 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4586000Fax: 210 4586241

BP HELLAS S.A. - BP MARINE∆ιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289185 38 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900Fax: 210-4595869Email: triands@bp.com

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229145 61 ΚηφισιάΤηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469Fax: 210 8055.955Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη640 06 ΚαβάλαΤηλέφωνα: 2510 317201Fax: 2510-317204Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕµπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.∆ιεύθυνση: Ιωνίας 28143 41 Νέα ΦιλαδέλφειαΤηλέφωνα: 210-2581281, Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ∆ιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51141 23 ΛυκόβρυσηΤηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε.∆ιεύθυνση: 14ο χλµ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 722396-8Fax: 2310-722100

∆ΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥ∆ιεύθυνση: 502 00 ΠτολεµαΐδαΤηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε.∆ιεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου193 00 ΑσπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5574600-4Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Ιωνίας 28143 41 Νέα ΦιλαδέλφειαΤηλέφωνα: 210 2583681Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑ∆ΑΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21546 45 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 861411Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝ∆ιεύθυνση: ∆ιονυσίου Σολωµού 13505 00 Σέρβια - ΚοζάνηΤηλέφωνα: 210 3225018Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.∆ιεύθυνση: Στεφ. ∆ραγούµη 1553 100 ΦλώριναΤηλέφωνα: 23850 29583Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Ροδοδάφνης 31151 25 Πολύδροσο ΑµαρουσίουΤηλέφωνα: 210 6846084Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Ακαδηµίας 19 & Βουκουρεστίου106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3639091, Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗAID ENGINEERING LTD∆ιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά145 64 ΑθήναΤηλ./Fax: 210 8003784Email: information@aidengineering.grWebsite: www.aidengineering.gr _

CALORIA A.B.& E.E.∆ιεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήµα194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 6628068-73Fax: 210 6623784

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.∆ιεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

WILO HELLAS A.B.E.E.∆ιεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80145 69 ΆνοιξηΤηλέφωνα: 210 6248300Fax: 210 6248360Website: www.wilo.gr

ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ A.E.∆ιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522Email: info@andrianos.grWebsite: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.∆ιεύθυνση: Σολωµού 55104 32 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεµένης177 78 ΤαύροςΤηλέφωνα: 210 3410000Fax: 210 3421001Email: info@biossol.grWebsite: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.∆ιεύθυνση: Αχαρνών 374111 45 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: 7ο χλµ Αθηνών - ΛαµίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.Ε∆ιεύθυνση: Όλγας 110172 36 Άγιος ∆ηµήτριοςΤηλέφωνα: 210 9707032Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγµένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣAID ENGINEERING LTD∆ιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά145 64 ΑθήναΤηλ./Fax: 210 8003784Email: information@aidengineering.grWebsite: www.aidengineering.gr _

CARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6773300Fax: 210 6745487

Clima Comfort - Green Energy Applications∆ιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

FOURLIS TRADE A.E.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340115 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6293000Fax: 210 6773713

HITACHI HOME ELECTRONICS HELLAS A.E.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6837200Fax: 210 6835694

UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣµύρνηΤηλέφωνα: 210 9323551- 5Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.∆ιεύθυνση: 7ο χλµ Αθηνών - ΛαµίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγµένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 9691580

ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De Longhi∆ιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112144 52 ΜεταµόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2884000Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑ∆Κ ΑΡΩΝΗΣ - ∆ΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Θεµιστοκλέους 106106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3302575 9Fax: 210 3815043

AID ENGINEERING LTD∆ιεύθυνση: Αιθρίας 17, Ν. Κηφισιά145 64 ΑθήναΤηλ./Fax: 210 8003784Email: information@aidengineering.grWebsite: www.aidengineering.gr _

ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9491600Fax: 210 9491610

CINAR A.E.∆ιεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7250360Fax: 210 7250361

CONTEC A.E.∆ιεύθυνση: Λαέρτου 22Τ.Θ. 21092, Πυλαία ΘεσσαλονίκηςΤηλέφωνα: 2310 867575Fax: 2310 887226e-mail: secretary@conteceng.grwww.conteceng.gr

ENERGO GROUP A.E.∆ιεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6777825Fax: 210 6777813

EXERGIA A.E.∆ιεύθυνση: Oµήρου & Βησσαρίωνος 1106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6996185Fax: 210 6996186

KANTOR Management Consultants Γραφεία Αθηνών ∆ιεύθυνση: Oµήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7297500, Fax: 210 7249528

KANTOR London ∆ιεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston StreetLondon SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕ∆ιεύθυνση: Μονεµβασιάς 27151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6800690, Fax: 210 6801005

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Βουκουρεστίου 23106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3600711- 4Fax: 210 3629338

PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.∆ιεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7243073, Fax: 210 7250671

σιν µηχανικοί - Ισµήνη Πανοπούλου∆ιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.∆ιεύθυνση: Σπύρου Μερκούρη 17-19144 52 Μεταµόρφωση ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 2854300, Fax: 210 2834090E-mail: info@technipetrol.grWebsite: www.technip.com

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC / DC∆ιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

Adamsnet ΜΕΠΕ∆ίκτυα Αυτοµατισµών & ΤηλεπικοινωνιώνΕνεργειακών ΕφαρµογώνΕνεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & Βιοµηχανιών∆ιεύθυνση: Ταξιαρχών 51Τηλέφωνα: 210 4082291Fax: 2104628163Αδαµόπουλος Χ. Αλέξιος(∆ιπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ∆ΠΘ)e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.grwww.adamsnet.gr

COFELY HELLAS A.E.∆ιεύθυνση: θερµοπυλών 2152 35 ΒριλήσσιαΤηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178Email: mail@cofely-gdfsuez.comWebsite: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ. ΚΑΒΒΑ∆ΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.Σύµβουλοι ΕπιχειρήσεωνΜελετητική & Τεχνική Εταιρεία∆ιεύθυνση: Πουκεβίλ 2826 225 ΠάτραΤηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041e-mail: info@kscg.grwww.kscg.gr

Industrial Networking Solutions (INS)∆ιεύθυνση: Μοναστηρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608Mob: 6977409180e-mail: info@industrial-networking.grwww.industrial-networking.gr

NRG-ORION∆ιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31145 61 Κηφισιά, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9329770Fax: 210 9333597e-mail: info@nrg-orion.grwww.nrg-orion.gr

ALTERCO Ενεργειακές και Περιβαλλοντικές Τεχνολογίες∆ιεύθυνση: Φράγκων 19546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον