P. PAPINI STATI SILVARVM LIB. IIi

22 debeo ,,: dehecM: deh/II/IA* 23 esto cluditMadVtg:excludlt M 24 rarissima P: clarissima ve! carissima " 25consuleremus P: consideremus ,,: consideraremus Dom.: conse­craremus Avantius ,,: una coleremus Postgate: facilius secum (veltecum\ f'onsumeremus 2q si minus A: si mi1lus MI. 6 confero a. mavis .Al': manus i~f

desidiae doctissimum, scriptam de amisso puero consola­tionem super ea quae ipsi debeo huic libro libenter inserui,quia honorem eius tibi laturus accepto esto cludit volumenGenethliacon Lucani, quod Pol1a Argentaria, rarissima uxo­rum, cum hunc diem forte consuleremus, imputari sibi 2S

voluit. ego non potui maiorem tan ti auctoris habere re­verentiam quam quod laudes eius dicturus hexametros meos

timui. haec qualiacumque sunt, Melior carissime, si tibinon displicuerint, a te publicum accipiant; sin minus, ad merevertantur. 30

1

GLAVCIAS ATEDI MELIORIS DELICATVS

QVOD tibi praerepti, Melior, solamen alumniinprobus ante rogos et adhuc vivente favillaordiar? abruptis etiam nunc flebile venis

vulnus hiat, magnaeque patet via lubrica plagae.cum iam egomet can tus ef yerba medentia saevusconsero, tu planctus lamentaque fortia mavisodistique chelyn surdague averteris aure.intempesta cano: citius me tigris abactisfetibus orbatique velint audire leones.

nec si tergeminum Sicula de virgine carmenaffluat aut silvis chelys intelleéta ferisque,mulceat insanos gemitus. stat pectore demensluctus et admoto latrant praecordia tactu.

Nema vetat: satiare malis aegrumque doloremlibertate doma. iam flendi expleta voluptas?

l'\). L5

10

15

iamque preces fessus non indignaris amicas?iamne canam? lacrimis en et mea carmina in 1pSOore natant tristesque cadunt in yerba liturae.ipse etenim tecum nigrae sol1emnia pompaespectatumque Vrbi scelus et puerile feretrum 20

produxi; saevos damnati turis acervosplorantemque animam supra sua funera vidi ;teque patrum gemitus superantem et bracchia matrumcompJexumque rogos ignemque haurire parantemvix tenui similis comes offendique tenendo. 25

et nunc heu vittis et frontis honore soluto

infaustus vates versa mea pectora tecumplango lyra: crudi comitem sociumque doloris,si merui luctusque tui consortia sensi,iam lenis patiare precor. me fulmine in ipso 30

audivere patres; ego iuxta busta profusismatribus atque piis cecini solatia natis,-et mihi, cum proprios gemerem defectus ad ignis(quem, Natura!) patrem. nec te lugere severusarceo, sed confer gemitus pariterque fleamus. 35

Iamdudum dignos aditus laudumque tuarum,o merito dilecte puer, primordia quaerensdistrahor. hinc anni stantes in limine vitae,hinc me forma rapit, rapit inde modestia praecoxet pudor et tenero probitas maturior aevo. 40

o ubi purpureo suffusus sanguine candor,sidereique orbes, radiataque lumina caelo,et castigatae collecta modestia frontis,ingenuique super' crines, mollisque decoraemargo comae? blandis ubinam ora arguta querelis 45

16 iamne a I7 carmine ... ora Friederich 28 crudiHousman: et diu M: el diri a.; en diri vd cluri Markland: fletusSaenger 30 me Don,. : iam P 34 interp'<nxit Gronov. tem'J: tu M 38 limine A m : ¡imine M

1I

STAT. SIL. 3

P. P APINI STA TI SIL VAR VM LIB. II i

76 hic lÚo/lIl: hinc M 78 quererere m "f.: quaerere M83 ora M, corro M2 84 animis": animus M 88 elegisseA*: flegisse M 90 genitor Markland 94 Argis Davies

97 fulmina Ma,kland ex Theb. ix, 425 99 parens Dom. 3*

osculaque impliciti vemos redolentia flores,et mixtae risu lacrimae penitusque 10quentisHyblaeis vox mixta favis? cui sibila serpensponeret et saevae veJlent servire novercae.nil veris affingo bonis. heu lactea colla! 50

bracchia, quo numquam domini sine pondere cervix!o ubi venturae spes non longinqua iuventae,atque genis optatus honos iurataque multumbarba tibi? cuneta in cineres gravis intulit hora

hostilisque dies: nobis meminisse relictum. 55

quis tua colloquiis hilaris mu1cebit amatispectora? quis curas mentisque arcana remittet? .accensum quis bile fera famuJisque tumentemleniet ardentique in se deflectet ab ira?inceptas quis ab ore dapes Jibataque vina 60

auferet et du1ci turbabit cuncta rapina?

quis matutinos abrumpet murmure somnosimpositus stratis, abitusque morabitur artisnexibus, iatque ipsos revocabit ad oscula postes ?·robvius intranti rursus quis in ora manusque 65prosiliet brevibusque umeros circumdabit ulnis?muta domus, fateor, desolatique penates,et situs in thalamis et maesta silentia mensis!

Quid mirum, tanto si te pius altor honoratfunere? tu domino requies portusque senectae, 7°tu modo deliciae, du1ces modo pectore curae.non te barbaricae versabat turbo catastae,nec mixtus Phariis venalis mercibus infans

48 multa (h. e. mulsa) Housman 49 nellent saevire A . 50 heuM: ubi Markland colla (et) Postgate 5" quo Saftw¡: queM: que et Dom. quid si, retento quae, pro bracchia ~it iterandum lactea?58 fera Marklaud: ferat M tumentem A : t,mendem M , tllr.en­dum m 64 atque M: adque PoI.: abque A: aque E,ruart ipsosP: ipso " ad oscula M: in oscula Postgate postes}'f: poste"legendum puto ipsos r. ad O. fastus 65 ad ora Postgate . 67 fateorJpariter Marklaud: malim beu mutata domus 69 plUS a: plus Maltor Dom. (nisiforte A): alter M

compositosque sales meditataque yerba 10cutusquaesisti lascivus erum tardeque parasti.hic domus, hinc ortus, dominique penatibus olimcarus uterque parens atque in tua gaudia liber,ne quererere genus raptum. sed protinus alvosustulit exsultans ac prima lucida voceastra salutantem dominus sibi mente dicavit,amplexusque sinu tulit et genuisse putavit.fas mihi sanctorum venia dixisse parentum,tuque oro, Natura, sinas, cui prima per orbemiura animis sancire datum: non omnia sanguisproximus aut serie gene:ris demissa propagoalligat; interius nova saepe adscitaque serpuntpignora conexis. natos genuisse necesse est,elegisse iuvat. tenero sic blandus Achillisemifer I-Íaemonium vincebat Pelea Chiron.

'nec senior Peleus natum comitatus in arma

Troic,a, sed claro Phoenix haerebat alumno.optabat longe reditus Palian tis ovantisEvander, fidus pugnas spectabat Acoetes.cumque procul nitidis genitor cessaret ab astris,fluctivagus volucrem comebat Persea Dictys.quid referam altricum victas pietate parentes?quid te post cineres deceptaque funera matristutius 1noo reptantem pectore, Bacche?iam secura patris Tuscis regnabat in undisllia, portantem lassabat Romulus Accam.vidi ego transertos alieno in robore ramosaltius ire suis. et te iam fecerat illi

mens animusque patrem, necdum moresve decorve:

75

80

95

100

104 iunctas M2: vindas M Il3 Graius c;: gratus Al 116pressisset e; In: fregisset M 123 haec Bae/,,-cns: et M 125 et1I1arkland: sed M 127 teJae Postgate: vestes 111 128 tumBaehrens: eum Al 130 angu,tante alas Postgate: angusta tejas Mtalos Heins. 132 leges Al, COI"r, e;

155

135

I

,:

l'I i

P. PAPlNl STATI

tu tamen et iunctas etiam nunc murmure voces

vagitumque rudem fletusque infantis amabas.lHe, velut primos exspiraturus ad austros

moHibus in pratis alte flos improbus exstat,sic tener ante diem vultu gressuque superbovicerat aequa1is muJtumque reliquerat annos.sive catenatis curvatus membra palaestris

staret, Amyclaea conceptum matre putares;Oebaliden iHo praeceps mutaret ApoHo,A1cides pensaret Hylan : seu Graius amictuAttica facundi decurreret orsa Menandri,

laudaret gavisa sonum crinemque decorumpressisset rosea lasciva Tha1ia corona;Maeonium sive ille senem Troiaeque laboresdiceret aut casus tarde remeantis Vlixis,

ipse pater sensus, ipsi stupuere magistri.scilicet infausta Lachesis cunabula dextra

attigit, et gremio puerum complexa fovebatlnvidia: illa genas et adultum comere crinem,haec monstrare artes et yerba infigere quae nunc

plangimus. Herculeos annis aequare laborescoeperat assurgens, et adhuc infantia iuxta ;iam tamen et validi gressus mensuraque maiorcultibus et visae puero decrescere telae.cum tibi quas vestes, quae non gestamina mitisfestinabat erus? brevibus constringere laenis

pectora et angustante alas artare lacerna,enormis non ille sinus, sed semper ad annos

texta legens modo puniceo velabat amictu,nunc herbas imitante sinu, nunc dulce rubentimurice, nunc vivis digitos incendere gemmis

10.5

110

11­~

120

125

SILVARVM LIB. II igaudebat: non turba comes, non munera cessant:sola verecundo deerat praetexta decori.

Haec fortuna domus. subitas inimica levavit

Parca manus. quo, diva, feros gravis exseris unguis?non te forma movet, non te lacrimabilis aetas?hunc nec saeva viro potuisset carpe re Procne,nec fera crudelis Colchis durasset in iras,editus Aeolia nec si foret iste Creusa;torvus ab hoc Athamas insanos flecteret arcus;

hunc quamquam Hectoreos cineres Troiamque perosusturribus e Phrygiis flesset missurus Vlixes. '45

septima lux, et iam frigentia lumina torpent,iam complexa manu crinem tenet infera luno.ille tamen Parcis fragilis urgentibus annoste vuJtu IT).orientevidet linguaque cadentemurmurat; in te omnis vacui iam pectoris efflat

r~liquias, solum meminit solumque vocantemexatidit, tibique ora movet, tibi yerba relinquit,et prohibet gemitus consolaturque dolentem.gratum est, Fata, tamen quod non mors lenta iacentisexedit puerile decus, manisque subivitinteger et nullo temeratus corpora damno,qualis eral.

Quid ego exsequias et prodiga flammisdona loquar maestoque arden tia funera luxu?quod tibi purpureo tristis rogus aggere crevit,quod Cilicum flores, quod munera graminis lndi, 160

quodque Arabes Phariique Palaestinique liquoresarsuram lavere coma m ? cupit omnia ferreprodigus et totos Melior succendere census,

137 haec M: en f' 138 ungues Me" •.si"s: angues M 143ab hoe Marklat·d: ad hoc M: ad hunc In 144 crines Unger145 e AM2 (velm) : et M 152 an requirit legend"m? 158J~q~¡arDom. : loquor ,~l 161 Palaes' inique SeMen: palam estvldlque P 162 comam lYlm : comas MI

P. P APINI STA TI

desertas exosus opes; sed non capit ignisinvidus, atque artae desunt in munera ftammae. 165horror habet sensus. qualem te funere summoatque rogum iuxta, Melior placidissime quondam,extimui! tune ille hilaris comisque videri?unde animi saevaeque manus et barbarus horror?dum, modo fusus humi lucem aversaris iniquam, I ¡O

nunc torvus pariter vestis et pectora rumpisdilectosque premis visus et frigida lambisoscula. erant i!lic genitor materque iacentismaesta, sed attoniti te spectavere parentes.quid mirum? plebs cuncta nefas et praevia fterunt I¡S

agmina Flaminio quae limite Molvius aggertransvehit, immeritus ftammis dum tristibus infanstraditur et gemitum formaque aevoque meretur;talis in Isthmiacos prolatus ab aequore portusnaufragus imposita iacuit sub matre Palaemon; 180

sic et in anguiferae ludentem gramine Lernaerescissum squamis avidus bibit ignis OpheIten.

Pone metus letique minas desiste vereri ;illum nec terno latrabit Cerberus ore,nulla Soror ftammis, nulla assurgentibus hydris ]85

terrebit; quin ipse avidae trux navita cumbaeinterius sterilis ripas et adusta subibitlitora, ne puero dura ascendisse facuItas.

Quid mihi gaudenti proles Cyllenia virganuntiat? estne aliquid tam saevo in tempore laetum? 190

(noverat effigies generosique ardua Blaesiora puer, dum saepe domi nova serta ligantem

169 barbaris M, corro 111 q2 Jibas Bentley: labris atto q8aevoque lan. Gulielmius: ac voce M 179 prolutlls Polsfer,pereleganter 182 ignis Koestlin: angu!s M 183 ~eslstevereri m: desiste revereri M 188 ascendlsse Am: accendlsse M189 virga a 111: virgo M 191 effigiem a blessi M, corro <;'

SILVARVM LIB. nite videt et similis tergentem pectore ceras.hunc ubi Lethaei lustrantem gurgitis orasAusonios inter proceres seriemque Quirini 195

agnovit, timide primum vestigia iungitaccessu tacito summosque lacessit amictus;inde magis sequitur, neque enim magis ille trahentemspernit et ignota credit de stirpe nepotum.mox ubi delicias et rari pignus amici 200

sensit et amissi puerum solatia Blaesi,to!lit humo magnaque ligat cervice diuqueipse manu gaudens vehit et, quae munera mollisElysii, sterilis ramos mutasque volucresporgit et obtunso pa!lentis germine flores. 205

nec prohibet meminisse tui, sed pectora blandusmiscet et aIternum pueri partitur amorem.'

Ric finis rapto! quin tu iam vulnera sedaset to!lis mersum luctu caput? omnia functaaut moritura vides: obeunt noctesque diesque 210

astraque, nec solidis prodest sua machina terris.nam populus mortale genus; plebisque caducaequis fteat interitus? hos bella, hos aequora poscunt;his amor exitio, furor his et saeva cupido,ut sileam morbos; hos ora rigentia Brumae, 215

i!los implacido letalis Sirius igni,hos manet imbrifero pallens Autumnus hiatu.quicquid init ortus, finem timet. ibimus omnes,ibimus: immensis urnam quatit Aeacus umbris.

Ast hic quem gemimus, felix hominesque deosque 220et dubios casus et caecae lubrica vitae

effugit, immunis fatis. non ille rogavit,

193 ceras Polster: curas M 197 tatito M, corro 111 198 haeretsensus: an indc monens (neque cnim seqllitur magis i!le trahentem)'spernis et ignola credis de stirpe nepotum'? 203 manu]umeris Saenger 204 mulas Dom. : multas Iff 205 porgitBarth. : porsit M optunso If{: obtuso a 212 populos " 218init P (A') : habent" : ortus quicquid habet codo Tumebi 2'9ulnis codo HeinslÍ'

P. PAPINI STATI SILVARVM LIB. II ii

223 meruitve M: renuitve l-leinsius, minus PaPinianum 229Glaucia,P(A*) : Glaucias": Glaucia, nam Dom.: Glaucia. si Mac-Itaghten 230 dirae .,: ferae M: serae Housman

11. '5 unum vindical Krohll col/. Suelon. Tib. xl.: alií uncum, udum,imun1

non timuit meruitve mori: nos anxia plebes,

nos miseri, quibus unde dies suprema, quis aeviexitus incertum; quibus instet fulmen ab astris, 225

qua e nubes fatale soneto nil flecteris istis?sed flectere libens. ades huc emissus ab atroJimine, cui soli cuncta impetrare facultas,Glaucia !-insontis animas nec portitor arcet,nec durae comes i!le ferae :--tu pectora mulce, 23°

tu prohibe manare genas noctesque beatasdulcibus alloquiis et vivis vultibus imple,et periisse nega: desolatamque sororem,qui potes, et miseros perge insinuare parentis.

18 thermis Polsler 23 salo,,: solo M 35 Lechaco Dom.(ex Tlzeb. ii. 381): Iyceo M: Iyaco., 38 se det Gronov. 44IO"ine C!: locive M

IIVILLA SVRRENTINA POLLI FELICIS

EST inter notos Sirenum nomine muros

saxaque Tyrrhenae templis onerata Minervaecelsa Dicarchei speculatrix villa profundi,qua Bromio dilectus ager, collisque per altosuritur et preJis non invidet uva Falernis.hue me post patrii laetum quinquennia lustri,(eum stadio iam pigra quies canusque sederetpulvis, ad Ambracias conversa gymnade frondis,)trans gentile fretum placidi facundia Pollidetulit et nitidae iuvenilis gratia Pollae,flectere iam eupidum gressus qua limite noto

Appia longarum teritur regina viarum.Sed iuvere morae. placido lunata recessu

hinc atque hine curvas perrumpunt aequora rupis.dat natura loeum montique intervenit unum

5

10

litus et in terras seopulis pendentibus exit.gratia prima loci, gemina testudine fumantbalnea, et e terris occurrit dulcis amarolympha mari. levis hie Phorci ehorus udaque enl11sCymodoce viridisque cupit Galatea lavari.ante domum tumidae moderator eaerulus undae

excubat, innocui custos laris. huius amicospumant templa salo; felicia rura tueturAlcides. gaudet gemino sub numine portus :hie servat terras, hic saevis fluctibus obstat.mira quies pelagi: ponunt hie lassa furoremaequora et insani spirant c1ementius austri;hie praeceps minus audet hiems, nu!loque tumultustagna modesta iacent dominique imitantia mores.inde per obliquas erepit porticus arces,urbis opus, longoque domat saxa aspera dorso.qua prius obscuro permixti pulvere soleset feritas inamoena viae, nune ire voluptas:

qualis, si subeas Ephyres Baccheidos altumeulmen, ab Inoo fert semita tecta Lechaeo.

Non, mihi si cunctos Helicon indulgeat amniset superet p'implea sitim largeque volantisungula sedet equi reseretque arcana pudicosPhemonoe fontis vel quos meus auspice Phoeboaltius immersa turbavit Po!lius urna,innumeras valeam species cultusque loeorumPieriis aequare modis. vix ordine longosuffecere oculi, vix, dum per singula ducor,suffecere gradus. quae rerum turba! loeineingenium an domini mirer prius? haee domus ortusaspicit et Phoebi tenerum iubar; illa cadentem

20

35

45