![Page 1: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/1.jpg)
1|05-10-2019
1|
faculty of behaviouraland social sciences
05-10-2019
Najaarsbijeenkomst 5 oktober 2019
Fleur van der Feen
Visuele problemen bij MS
![Page 2: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/2.jpg)
2|05-10-2019
Wie ben ik?
o Rijksuniversiteit Groningen
o Gedrags- en maatschijwetenschappen
o Promovenda
o Koninklijke Visio
o Revalidatie en advies
o Neuropsycholoog
o Neuropsycholoog
o Functies van de herseneno Emotionele en cognitieve
gedragsgevolgen
![Page 3: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/3.jpg)
3|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 4: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/4.jpg)
4|05-10-2019
NAH-Progress
Gera de Haan
Iris van der Lijn
Joost Heutink
Jan Meilof
Thea Heersema
Bart Melis-Dankers
Anne Vrijlinkg
Nynke Stellingwerf
![Page 5: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/5.jpg)
5|05-10-2019
NAH-Progress› Visuele klachten en stoornissen bij mensen met
een neurodegeneratieve aandoening
NAH = niet-aangeboren hersenletsel
Progress = progressief
De Ziekte van Parkinson
Dementie
MS
![Page 6: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/6.jpg)
6|05-10-2019
NAH-Progress› Groot gedeelte van de hersenen werken mee
aan het zien
› Grote invloed op het dagelijks leven
› Visuele problemen met MS worden niet altijderkend of herkend
![Page 7: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/7.jpg)
7|05-10-2019
NAH-Progress
› Doelen
Wetenschappelijke onderbouwing
- Kennis over visuele klachten
- Kennis over visuele stoornissen
Versoepelen van verwijzingen
Het opzetten van hoogwaardige klinische revalidatiezorg
![Page 8: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/8.jpg)
8|05-10-2019
NAH-Progress
Visuele klachten?
Verwijzen?
Visuele stoornissen?
Revalidatie
Wij onderzoeken
![Page 9: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/9.jpg)
9|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 10: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/10.jpg)
10|05-10-2019
Het Visuele Systeem
o Ogeno Oogzenuwo Hersenen
o Spieren
©René Oskam
![Page 11: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/11.jpg)
11|05-10-2019
Het oog
![Page 12: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/12.jpg)
12|05-10-2019
De retina: lichtgevoelige cellen
› Staafjes
120.000.000
- Werken al bij weinig licht
- Weinig detail, geen kleur
› Kegeltjes
5.000.000
Hebben veel licht nodig
Kleurenzien
![Page 13: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/13.jpg)
13|05-10-2019
De retina: de gele vlek
![Page 14: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/14.jpg)
14|05-10-2019
De Retina: de blinde vlek
Blinde vlek
![Page 15: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/15.jpg)
15|05-10-2019
![Page 16: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/16.jpg)
16|05-10-2019
De oogzenuw
![Page 17: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/17.jpg)
17|05-10-2019
Het brein
![Page 18: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/18.jpg)
18|05-10-2019
Het visuele veld
![Page 19: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/19.jpg)
19|05-10-2019
Dat is nog lang niet alles
› Mid-levelperceptie
Waarneming van vormen
Waarneming van kleuren
Waarneming van beweging
![Page 20: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/20.jpg)
20|05-10-2019
![Page 21: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/21.jpg)
21|05-10-2019
Wat zien we als 1 figuur?
› Elementen die dichtbij elkaar zijn
› Elementen die op elkaar lijken (vorm, kleur) Elementen die in een logische lijn georganiseerd zijn
› Elementen die dezelfde kant op bewegen zijn waarschijnlijk één
› ‘Gestalt Theory’
![Page 22: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/22.jpg)
22|05-10-2019
![Page 23: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/23.jpg)
23|05-10-2019
› Kleinere vormen
› Vormen beneden
› Vormen met meer detail
› De achtergrond heeft eenminder duidelijke vorm
› Figuren lijken ‘er uit tespringen’
Figuur en achtergrond
![Page 24: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/24.jpg)
24|05-10-2019
![Page 25: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/25.jpg)
25|05-10-2019
![Page 26: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/26.jpg)
26|05-10-2019
Dat is nog lang niet alles!
› Mid-levelperceptie Hogere orde perceptie
Ruimtelijke waarneming
Herkennen van bv. voorwerpen
Visuele aandacht
![Page 27: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/27.jpg)
27|05-10-2019
De ventrale en dorsale stroom
› Ventrale stroom - wat?
Herkenning van vormen en objecten
› Dorsale stroom - Waar en hoe?
Beweging
Ruimtelijke relaties Waar en hoe
Wat
![Page 28: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/28.jpg)
28|05-10-2019
Diepte
![Page 29: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/29.jpg)
29|05-10-2019
![Page 30: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/30.jpg)
30|05-10-2019
![Page 31: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/31.jpg)
31|05-10-2019
![Page 32: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/32.jpg)
32|05-10-2019
![Page 33: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/33.jpg)
33|05-10-2019
Objectherkenning
![Page 34: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/34.jpg)
34|05-10-2019
De betekenis› Hoe het brein iets interpreteert, of er betekenis
aan geeft is afhankelijk van
Eerdere ervaringen, het geheugen of instinct
De context
![Page 35: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/35.jpg)
35|05-10-2019
Aandacht› Als een zaklamp of zoomlens
› We belichten alleen dat waarin we geintereseerd zijn, dat wat we willen zien.
› Alles in het gezichtsveld valt op het netvlies, maar niet alles wordt ‘belicht’ door de hersenen.
› Veel te veel om in een keer te verwerken!
![Page 36: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/36.jpg)
36|05-10-2019
Zoeken› De ogen worden door de hersenen gestuurd
Je kijkt alleen naar wat je van plan bent tezien
Óf het is een reflex, bijvoorbeeld bij een hard geluid
![Page 37: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/37.jpg)
37|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 38: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/38.jpg)
38|05-10-2019
Visuele klachten van mensen MS
› Komen niet altijd aan bod bij de dokter
› Mensen met visuele klachten bereiken niet de juiste hulp
› Studies laten zien dat de kwaliteit van levennegatief wordt beinvloed door klachten met het zien
› Klachten ≠ stoornissen
![Page 39: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/39.jpg)
39|05-10-2019
Screening Visuele Klachten› Korte vragenlijst
› In kaart brengen van visuele klachten
› Verzijwen naar verdere zorg
› Literatuur
› Zorgprofessionals
› Ervaringen van patienten
› Visuele problemen in het dagelijks leven
› 19 klachtenomschijvingen
› Hinder?
![Page 40: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/40.jpg)
40|05-10-2019
Visuele klachten› Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen
› Dubbelzien
› Moeite met dieptezien
› Schuddende beelden of een vervormd beeld
› Visuele veld
› Kleurenzien
› Contrastgevoeligheid
![Page 41: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/41.jpg)
41|05-10-2019
Visuele klachten› Lichthinder
› Donkere waas of adaptatie
› Hallucinaties
› Pijnlijke of droge ogen
› Meer tijd nodig hebben
› Problemen in het verkeer
› Problemen met zoeken
› Problemen met lezen
![Page 42: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/42.jpg)
42|05-10-2019
![Page 43: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/43.jpg)
43|05-10-2019
Visuele klachten van mensen MS
› Verwijscriterium:
1 of meer klachten vaak/altijd; en/of
Hinder van 6 of meer
› 45% valt binnen dit verwijscriterium
![Page 44: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/44.jpg)
44|05-10-2019
Screening Visuele Klachten
› N = 290 mensen met MS
› 60% van cohort Noord-Nederland
› 89% heeft klachten
› 58% heeft minimaal 5 klachten
› 28% heeft mimaal 10 klachten
![Page 45: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/45.jpg)
45|05-10-2019
Visuele Klachten bij MS
› GRAFIEK SVK
![Page 46: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/46.jpg)
46|05-10-2019
Veel voorkomende klachten
› Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen
› Lichthinder
› Licht-donkeradaptatie
› Donkere waas
› Iets zien duurt langer
› Verlaagde contrastgevoeligheid
› Moeite met diepte zien
› Dubbelzien
› Moeite met lezen
› Moeite in het verkeer
![Page 47: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/47.jpg)
47|05-10-2019
Spontane klachten› Slechter zicht bij vermoeidheid
› Slechter zicht bij inspanning
› Slechter zicht bij warmte
› Slechter zicht, alleen tijdens een schub
![Page 48: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/48.jpg)
48|05-10-2019
Visuele Klachten bij MS
› GRAFIEK SVK
![Page 49: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/49.jpg)
49|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 50: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/50.jpg)
50|05-10-2019
Visuele stoornissen› Elk gedeelte van het visuele systeem kan
worden aangetast
Ogen
Oogzenuw
Hersenen
Aansturing van de oogspieren
![Page 51: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/51.jpg)
51|05-10-2019
Het oog› Retina
OCT-scan
- Verdunning
- Verdikking
Samenhang ernst van de MS
![Page 52: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/52.jpg)
52|05-10-2019
Het oog› Ontstekingen
Uveitis
- Pars planitis
- Pijn aan het oog
- Lichthinder
- Floaters
-Wazig zien
![Page 53: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/53.jpg)
53|05-10-2019
NAH-Progress
Visuele klachten?
Verwijzen?
Visuele stoornissen?
Wij onderzoeken
Revalidatie
![Page 54: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/54.jpg)
54|05-10-2019
De oogzenuw› Neuritis optica
› Kan genezen
› Visuele klachten
kunnen blijven
bestaan
![Page 55: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/55.jpg)
55|05-10-2019
Het brein: perceptie› Geen eenduidig beeld bij MS
› Veel verschillende stoornissen mogelijk
![Page 56: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/56.jpg)
56|05-10-2019
Perceptiestoornissen› Objectagnosie
› Visueel neglect
› Simultaanagnosie
› Blindsight
› Prosopagnosie
![Page 57: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/57.jpg)
57|05-10-2019
![Page 58: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/58.jpg)
58|05-10-2019
![Page 59: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/59.jpg)
59|05-10-2019
Oogbewegingen
![Page 60: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/60.jpg)
60|05-10-2019
› Internuclaire ophthalmoplegia (INO)
› Hypo- en hypermetrische saccades
› Volgbewegingen
› Nystagmus
Oogbewegingen
![Page 61: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/61.jpg)
61|05-10-2019
![Page 62: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/62.jpg)
62|05-10-2019
NAH-Progress
Onderzoek naar visuele stoornissen
De visuele functies van mensen met MS
De verwerking van visuele informatie in de hersenen bij mensen met MS: perceptie
![Page 63: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/63.jpg)
63|05-10-2019
Onderzoeken bij Visio
› Gezichtsscherpte
› Contrastgevoeligheid
› Gezichtsvelden
› Knipperfunctie
› Binoculair zien en convergentie
› Oogbewegingen, volgbewegingen en saccades
› Nystagmus
› Kleurenzien
![Page 64: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/64.jpg)
64|05-10-2019
Visuele functies› Eerste resultaten
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Afwijkend Niet afwijkend
![Page 65: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/65.jpg)
65|05-10-2019
› Ruimtelijke cognitie
› Visuele aandacht
› Visuele snelheid, zoeken
› Figuur-achtergrondperceptie
› Bewegingsperceptie
› Vormherkenning
› Visueel-ruimtelijk geheugen
› Visueel-constructief vermogen
› ‘Grouping’
› Objectperceptie
› Crowding
Perceptie
![Page 66: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/66.jpg)
66|05-10-2019
Perceptie› Eerste resultaten
![Page 67: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/67.jpg)
67|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 68: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/68.jpg)
68|05-10-2019
Visuele revalidatie
› Hulpvragen in het dagelijks leven
› Welke activiteiten worden belemmerd
Verschillende klachten
Dezelfde klachten
Dezelfde hulpvragen
Verschillende hulpvragen
![Page 69: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/69.jpg)
69|05-10-2019
Hulpvragen
› Mobiliteit
Autorijden
Fietsen
Lopen
Rolstoel/scootmobiel
Oversteken
Hond uitlaten
Hardlopen
![Page 70: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/70.jpg)
70|05-10-2019
Hulpvragen
› Lezen
Voor werk
Voor plezier
Krant
Boeken
Kloklezen
Ondertiteling
Lezen volhouden
![Page 71: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/71.jpg)
71|05-10-2019
Hulpvragen› Vrije tijd
Schilderen
Lezen
Borduren
Puzzelen
TV-kijken
Fotograferen
Repareren klok
Konijnenfokken
![Page 72: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/72.jpg)
72|05-10-2019
Hulpvragen
› Huishouden
Koken
Tafel dekken
Aankleden
Boodschappendoen
![Page 73: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/73.jpg)
73|05-10-2019
› Revalidatieplan
Client
Hulpvragen
Onderzoeken
Ergotherapie
![Page 74: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/74.jpg)
74|05-10-2019
› Uitleg en inzicht
› Trainingen
› Hulpmiddelen
› Advies
Ergotherapie
![Page 75: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/75.jpg)
75|05-10-2019
› Trainingen
Compensatie
Inzet andere zintuigen
Geheugen
Ergotherapie
![Page 76: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/76.jpg)
76|05-10-2019
› Hulpmiddelen
Refractie
Optisch
ICT
Ergotherapie
Filterbril: contrastverhogend
Kaders, leeslineaal
Loeplamp
![Page 77: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/77.jpg)
77|05-10-2019
› Advies
Structuur
Verlichting
Contrast
Ergotherapie
![Page 78: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/78.jpg)
78|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 79: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/79.jpg)
79|05-10-2019
Take Home Message› Visuele klachten en stoornissen bij MS
verdienen meer aandacht!
› Bij MS kunnen visuele problemen ontstaanvanuit het oog, de oogzenuw, de hersenen enoogspieren
› Visuele klachten bij MS komen vaak voor
› Een goede oogmeting betekent niet altijd dathet zicht ook goed is
![Page 80: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/80.jpg)
80|05-10-2019
Take Home Message› Er kunnen allerlei soorten visuele stoornissen
ontstaan bij mensen met MS, vaak, maar nietaltijd, subtiel
Grote impact op het dagelijks leven
› Visuele revalidatie is mogelijk voor álle visueleklachten en stoornissen
› Bespreek visuele klachten met de arts
![Page 81: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/81.jpg)
81|05-10-2019
Inhoudsopgave
1. NAH-Progress: visuele klachten en stoornissen bij mensen met MS
2. Het visuele system3. Visuele klachten bij MS4. Visuele stoornissen bij MS5. Visuele revalidatie6. Take Home Message7. Vragen en gesprek
![Page 82: Visuele problemen bij mensen met MS - MS) Vereniging€¦ · ›Wazig zien/moeite hebben met scherpstellen ›Dubbelzien ›Moeite met dieptezien ›Schuddende beelden of een vervormd](https://reader033.vdocuments.us/reader033/viewer/2022052101/603aeb49734eb10d79795702/html5/thumbnails/82.jpg)
82|05-10-2019
Vragen en gesprek