![Page 1: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/1.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 1
การพฒนาเศรษฐกจ
กบการพฒนาอตสาหกรรม
โดย อ.รชฎาภรณ พฒนะ
ใชประกอบการสอนรายวชาเศรษฐศาสตรอตสาหกรรม
1
1. การพฒนาเศรษฐกจ
2
![Page 2: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/2.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 2
• การพฒนาเศรษฐกจ เปนเรองทไดรบความสนใจอยางมากตงแต
หลงสงครามโลกครงท 2 จากเหตผลตางๆ ไดแก
1. ประเทศดอยพฒนาเรมรบรความแตกตางในชวตความเปนอยของตนกบ
ประเทศพฒนา
2. ประเทศทเคยเปนประเทศอาณานคมตองการฟนฟประเทศดวยการเรงการ
เจรญเตบโตทางเศรษฐกจและพฒนาประเทศในดานตาง ๆ
3. ประเทศก าลงพฒนาเรมตระหนกถงปญหาความยากจนของประชาชน
4. อตราการเพมของประชาชนสงมากในประเทศก าลงพฒนา
5. สงครามเยนท าใหประเทศพฒนาแลวพยายามใหความชวยเหลอแกประเทศ
ก าลงพฒนา เพอสรางพนธมตรทางอดมการณทางการเมอง
6. องคกรระหวางประเทศ เขามามบทบาทเปนแหลงเงนกและเงนชวยเหลอแกประเทศก าลงพฒนา
3
การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ
(Economic Growth)
• ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ หมายถง การเพมข นในผลตภณฑมวล
รวมประชาชาตของประเทศหนงหรอเมอความสามารถในการผลตของประเทศ
เพมข น แนวคดเกยวกบความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจอาจวเคราะหไดโดยใช
เสนความเปนไปไดในการผลต
• ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ หมายถง
“- การเพมรายไดและผลผลตภายในประเทศ”
- การเพมขนของผลผลต ปจจยการผลตและประสทธภาพการผลต”
- การขยายตวของสนคาและบรการทงหมด หรอการทสนคาและบรการเฉลย
ตอบคคลขยายตวเพมขน”
4
![Page 3: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/3.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 3
การพฒนาเศรษฐกจ
(economic development)• การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง กระบวนการพฒนาใหเกดความเจรญเตบโตและการ
เปลยนแปลงทางเศรษฐกจ โดยมวตถประสงคเพอเพมมาตรฐานการครองชพของ
ประชาชนรวมทงการเปลยนแปลงในพ นฐานโครงสรางของระบบเศรษฐกจดวย
• การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง
▫ “ความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจ”
▫ “ขบวนการเพมข นของรายไดทแทจรงในระยะยาว”
▫ “การเพมข นของผลตผล ประกอบกนการเปลยนแปลงทางดานเทคนคทางดาน
สถาบนทเกยวของ และการกระจายผลตผลไปสกลมตาง ๆ ในระบบเศรษฐกจ”
5
การพฒนาเศรษฐกจ
(economic development)• ในทศวรรษท 1970 แนวคดการพฒนาเศรษฐกจไดใหค าจ ากดความใหมวา “การพฒนาเศรษฐกจ” หมายถง การลดและขจดความยากจน ความไมเทา
เทยมกนในการกระจายรายได และการวางงานภายใตระบบเศรษฐกจทมความ
เจรญเตบโต
• เปาหมายโดยทวไปของการพฒนาในทศนะของนกเศรษฐศาสตร การพฒนา
ควรประกอบดวยเปาหมายอยางนอยสามประการคอ สงจ าเปนพ นฐานในการ
ด ารงชวต ศกดศรในชวตและอสรภาพ
6
![Page 4: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/4.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 4
ความทนสมย
(Modernization)• ความทนสมย
ไมใชกระบวนการของความเจรญกาวหนา แตเปนกระบวนการเกยวกบการ
ลอกเลยนแบบ (emulation) และการโยกยายถายเท (transplantation) ในรปแบบและผลผลตทมาจากประเทศพฒนาแลวมาเปนของตน
• ความทนสมย
เปนสภาวะทเนนการพยายามทจะพฒนาเศรษฐกจและสงคม ใหทนสมย
เชนเดยวกบประเทศพฒนาแลว โดยเฉพาะเรองเทคโนโลย
และวธการด าเนนชวต
7
แนวคดและทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจสมยเรมแรก
จนถงสงครามโลกครงท 2
• การพฒนาเศรษฐกจสวนใหญเนนการเพมผลผลตและรายได โดยมปจจย
ก าหนดการเตบโตทางเศรษฐกจอยอยางนอย 4 ประการ คอ
1. การเพมปรมาณทน (capital stock)2. การพฒนาทรพยากรมนษย เพอเปนก าลงแรงงานและตวกระตนใหการ
บรโภคมวลรวมของระบบเศรษฐกจเพมขน
3. การปรบปรงคณภาพและประสทธภาพการผลต
4. การปรบปรงองคกรทางสงคม
8
![Page 5: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/5.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 5
แนวคดและทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจสมยหลง
สงครามโลกครงทสองถง ค.ศ.1960
• นกเศรษฐศาสตรไดหนมาสนใจเรองความเจรญเตบโตทมความสม าเสมอ (steady growth) มการจางงานเตมท และมเสถยรภาพทางดานราคา
• ทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจทเกดข นในชวง ค.ศ.1950-1960 ไดรบอทธพลมาจากทฤษฎเศรษฐศาสตรมหภาคของเคนส และส านกนโอคลาสสก
• ทฤษฎความจ าเรญทางเศรษฐกจทส าคญในชวงน ไดแก ทฤษฎความเจรญทาง
เศรษฐกจ ทฤษฎความดอยพฒนา และ ทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจ (ตามขนตอน
ของ Rostow)
9
แนวคดและทฤษฎตงแต ค.ศ.1960-ปจจบน
• เมอมการน าเอาทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจตาง ๆ ในชวงกอน ค.ศ. 1960 มาปฏบตจรง พบวา ประเทศก าลงพฒนาตองประสบปญหาตาง ๆ ตามมาหลาย
ประการ อาทเชน
- ความไมเทาเทยมกนดานรายได
- การวางงานมแนวโนมเพมขน
- ความยากจนยงคงอย
• นกเศรษฐศาสตรจงไดเรมหาแนวคดและทฤษฎใหมในการพฒนาประเทศ
พฒนานอยกวาโดยเฉพาะ ตงแต ค.ศ. 1960
10
![Page 6: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/6.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 6
แนวคดใหมในการวเคราะหความดอยพฒนา
• ค าตอบจากสาเหตทวาเหตใดประเทศก าลงพฒนาจงขาดแคลนเงนออม
และเงนลงทนส าหรบการพฒนาประเทศ ซงไดเกดทฤษฎการวเคราะหดงน
- ทฤษฎการวเคราะหทางประวตศาสตร โครงสรางและสถาบน
- ทฤษฎการวเคราะหการถกครอบง าโดยระบบทนนยมโลก
- ทฤษฎการวเคราะหการพงพาอาศยประเทศพฒนาแลว
- ทฤษฎการวเคราะหความสมพนธทไมเทาเทยมกนระหวางประเทศพฒนา
แลวกบประเทศก าลงพฒนา
11
สรปแนวคดในการพฒนาเศรษฐกจ
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจสามารถแบงออกเปน 2 แนวคดใหญ คอ1) แนวคดดงเดม (กอน ค.ศ.1960) เปนทฤษฎการพฒนาเศรษฐกจทเนนการเจรญเตบโตเปนส าคญกวาการกระจายรายไดทเปนธรรม ซงจะเปนผลตามมา
ภายหลง
2) แนวคดใหม (หลง ค.ศ.1960) แบงออกเปน 2 แนวคด คอ2.1) แนวทางแบบกาวหนา (radical) – เนนกระจายรายไดกอนแลวจงเจรญเตบโต
(redistribute first then grow)2.2) แนวทางแบบปฏรปหรอแบบเดนทางสายกลาง
12
![Page 7: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/7.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 7
2.2) แนวทางทางแบบปฏรปหรอแบบเดนทางสายกลาง ประกอบดวยหลกใหญ 3 ประการ ไดแก1) การพฒนาทเนนการกระจายรายไดและความจ าเรญเตบโต (redistribution with growth)
2) การพฒนาเศรษฐกจทเนนความจ าเปนพนฐานของมนษย (basic human need)
3) การพฒนาเศรษฐกจทเนนการพงตนเองทางเศรษฐกจ (self-reliance)
13
2. การพฒนาเศรษฐกจ
กบการพฒนาอตสาหกรรม
14
![Page 8: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/8.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 8
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ
กบการพฒนาอตสาหกรรม
• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกคลาสสก• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกสงเสรมการลงทน• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอมารกซสต• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ทฤษฏการพงพา• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก
15
(1) แนวคดของส านกคลาสสก
• เปนแนวคดดงเดมเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจ ทเนนแตการเตบโต (growth) เทานนแตการเตบโตทางเศรษฐกจกสามาถหยดนง (Stationary State) ได ถาไมมการลงทนเพมในระบบเศรษฐกจ โดยมการออมเปนแหลงเงนทนทส าคญ การลงทนเพมนอาจ
อยในรปของการสงเสรมการคาเสรและสงเสรมการแขงขนโดยปราศจากการแทรกแซงของ
รฐบาล [Smith: 1776] หรออาจอยในรปของการพฒนาเทคโนโลย และการสงเสรมการคาระหวางประเทศ โดยการสนบสนนจากภาครฐ [Ricardo: 1817] แตการลงทนเพมดงกลาวนจะกอใหเกดการขดรดแรงงาน และสรางสวนเกน (surplus) ใหกบผผลตหรอผประกอบการ อนจะน าไปสความขดแยงระหวางชนชนได ซงจะเกดการ
เปลยนแปลงทางสงคมและเศรษฐกจไปในทศทางทดข นหรอพฒนาข นกวาเดม [Marx:
1859]
16
![Page 9: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/9.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 9
(2) แนวคดของส านกสงเสรมการลงทน
• เปนแนวคดทเนนการพฒนาดานอตสาห-กรรม ใหเปนกลยทธน าในการพฒนาเศรษฐกจ
ของประเทศดอยพฒนาทมลกษณะเศรษฐกจ ลาหลง (backwardness) และมแนวทางพฒนาหลายประการ
• ประการแรก รฐควรเขาแทรกแซงดานการจดหาแหลงเงนทน เพอการลงทนในอตสาหกรรม
ทใชคนงานเขมขน และลงทนในโครงสรางพ นฐานทางเศรษฐกจ เพอกระตนใหเอกชน
สามารถขยายตลาดทงภายในและตางประเทศไดมากข น [Rosenstein-Rodan: 1943] ประการทสอง รฐบาลควรด าเนนนโยบายพฒนาอตสาหกรรมภายในประเทศใหเตบโตไปพรอม ๆ กน (balanced growth) โดยทรฐจะตองสรางสงจงใจใน การลงทนใหมการเคลอนยายเงนทนทงภายในประเทศและระหวางประเทศ [Nurkse: 1952; Leibenstein: 1957]
17
(2) แนวคดของส านกสงเสรมการลงทน
• ประการทสาม หรอรฐควรด าเนนกลยทธการพฒนาแบบไมสมดล
(unbalanced growth) กได (ถารฐไมมทรพยากรเพยงพอทจะจงใจใหเกดการลงทนขนาดใหญได) โดยการสงเสรมการลงทนในภาคอตสาหกรรม
บางสาขาทสามารถกระตนใหเกดความเชอมโยงไปยงสาขาอน ๆ
(linkage) อตสาหกรรมทควรเรมตนพฒนากอนควรเปนอตสาหกรรมทดแทนการน าเขาประเภทสนคาอปโภคบรโภค [Hirschman: 1957]
18
![Page 10: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/10.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 10
(2) แนวคดของส านกสงเสรมการลงทน
• ประการทส การพยายามรกษาความสมพนธระหวางภาคเศรษฐกจทนสมย
กบภาคเศรษฐกจดงเดมไว โดยพยายามใหภาคเศรษฐกจดงเดมเปนแหลง
แรงงานทส าคญของภาคเศรษฐกจทนสมย และพยายามรกษาระดบราคาและ
คาจางใหคงท เพอเปนสงจงใจในการลงทนพฒนาอตสาหกรรมในภาค
เศรษฐกจทนสมย และเมอภาคเศรษฐกจทนสมยเตบโตและพฒนาแลว กจะ
ฉดใหภาคเศรษฐกจดงเดมเตบโตและพฒนาดวย [Lewis: 1954, Rostow: 1956, Ranis & Fei: 1961]
19
(3) แนวคดของส านกนยมปรบโครงสราง
• ไมเหนดวยกบแนวคดการพฒนาของ Lewis และทฤษฎความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ เพราะไมสามารถน ามาใชไดในประเทศดอยพฒนา แนวคดของส านกนจงใหความส าคญกบ
ปจจยภายนอกในการแกปญหาการคาระหวางประเทศ และปจจยภายในประเทศในการแกไข
ปญหาเงนเฟอ ไดแก
• ประการแรก สงเสรมการพฒนาอตสาหกรรมทดแทนการน าเขา โดยเฉพาะสนคาทอปสงคม
ความยดหยนตอรายไดสง กบผลกดนใหมการขจดการกดกนทางการคา และสงเสรมการ
ผลตสนคาอตสาหกรรมเพอสงออก [Prebisch: 1949, Furtado: 1961]
• ประการทสอง การพฒนาองคกรทางการคา การคมครองทางเศรษฐกจใหกบประเทศดอย
พฒนา และการพฒนาองคกรระดบประเทศดานการตลาด [Myint: 1954]
•
20
![Page 11: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/11.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 11
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง
ส านกนยมปรบโครงสราง (structuralist) มความเชอวา-การพฒนาเศรษฐกจเปนกระบวนการเปลยนโฉมโครงสรางเศรษฐกจ โดยม
ภาคอตสาหกรรมเปนกญแจส าคญในการพฒนาเศรษฐกจ
-ไมเชอถอบทบาทของกลไกตลาดหรอกลไกราคาในการจดสรรทรพยากร
-การปรบโครงสรางการผลตและแกไขปญหาการจดสรรทรพยากรในประเทศ
ก าลงพฒนา จ าเปนตองอาศยการแทรกแซงของรฐบาล
-การปรบโครงสรางการคามแนวโนมทจะลดความส าคญของสนคาสงออกขนปฐม
และหนมาสงเสรมบทบาทของภาคอตสาหกรรม
-ส านกนยมปรบโครงสรางจงเสนอแนวทางทปกปองคมครองอตสาหกรรม และการด าเนนกลยทธการพฒนาอตสาหกรรมเพอทดแทนการน าเขา (import substitution industrialization)
21
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง
22
• การปรบโครงสรางทางการคาระหวางประเทศเพอแกไขปญหาดลการช าระเงน จะเนนการด าเนนกลยทธสงเสรมอตสาหกรรม
ทดแทนการน าเขามากกวากลยทธสงเสรมอตสาหกรรมสงออก
สนคา เนองจาก
▫ การสงออกสนคาไปยงตลาดโลกตองแขงขนกบประเทศพฒนาแลว ซง
เปนผน าตลาดอยแลว
▫ คณภาพสนคาไมสามารถแขงขนกบสนคาในตลาดโลกได
▫ ประเทศก าลงพฒนาจงสามารถพงพงรายไดจากการขยายตวของการ
สงออกไดนอย
![Page 12: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/12.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 12
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง
นโยบายเศรษฐกจของส านกนยมปรบโครงสราง
1) เศรษฐกจระหวางประเทศ
2) ดานพฒนาการอตสาหกรรม (industrialization)3) กรรมสทธการเปนเจาของและการควบคมกจการ
4) เทคโนโลย (technology)5) การสะสมทน (capital accumulation)
23
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง
แนวนโยบายมหภาคในการพฒนาเศรษฐกจ
• อตราคาจางทแทจรง ตองสงกวาอตราคาจางระดบพอยงชพ
• นโยบายการคลง เกบภาษสนคาฟมเฟอย กระตนการลงทน สนใจโครงสราง
พ นฐานทางเศรษฐกจ
• นโยบายการเงน ควบคมปรมาณเงน กยมเงนระหวางประเทศ
• ลดสดสวนการน าเขา ลดอปสงคสวนเกนของเงนตราตางประเทศ ขยายการ
สงออก จดตงตลาดรวมในกลมประเทศก าลงพฒนา
• เนนภาคอตสาหกกรม โดยภาคเกษตรสนบสนน (ตลาด&วตถดบ)
• ควบคมทรพยากรทขาดแคลน
• ควบคมดแลเรองราคาสนคา
24
![Page 13: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/13.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 13
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกปรบโครงสราง
ขอวจารณแนวคดของส านกนยมปรบโครงสราง
• ขอจ ากดดานปรวรรตเงนตราตางประเทศจะไมไดลดลงโดยผานการเพมการ
ออมภายในประเทศ
• อตราดอกเบยทต าท าใหมการลงทนในกจกรรมทมประสทธภาพต าและม
แรงจงใจใหมการใชเครองจกรในการผลตมากเกนไป
• การกระจายการผลตของภาคอตสาหกรรมไมไดเปนประโยชนตอการจดตง
ตลาดรวมของกลมประเทศดอยพฒนาดวยกน
• การสงเสรมอตสาหกรรมทดแทนการน าเขาจะกอใหเกดการบดเบอนการใช
หรอจดสรรทรพยากร
• เกดผลในแงลบจากการสนบสนนการลงทนโดยตรงของชาวตางชาต
25
(3) แนวคดของส านกนยมปรบโครงสราง
• ประการทสาม เนองจากเกดความไมเทาเทยมกนระหวางประเทศ การพฒนา
เศรษฐกจของประเทศดอยพฒนา จงควรเนนบทบาทของรฐในการวางแผนและ
เขาแทรกแซงตลาด ตลอดจนใชกลยทธการคมครองอตสาหกรรมทารก เพอ
พฒนาภาคอตสาหกรรมภายในประเทศมาชดเชยผลประโยชนทสญเสยไปจาก
การคาระหวางประเทศ [Myrdal: 1957]
• ประการทส เนองจากภาคการสงออกของประเทศดอยพฒนามกมขนาดเลก
และไมเปนทแนนอนวาจะสามารถกระตนใหเกดการพฒนาในระยะยาวได
ดงนน จงควรเนนการปรบโครงสรางตลาดภายในประเทศใหใหญข น
[Furtado: 1961]
26
![Page 14: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/14.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 14
(4) แนวคดของส านกนโอมารกซสต
• เปนการน าเสนอแนวคดทวา ทนนยมไมสามารถท าใหเศรษฐกจเตบโตได และความดอย
พฒนาของประเทศบรวารนน เกดจากการตดตอคาขายกบประเทศศนยกลาง โดยท
สวนเกนทางเศรษฐกจ (surplus) ไดเคลอนยายจากประเทศบรวารไปยงประเทศศนยกลาง [Baran: 1957, Frank: 1969, Emmanuel: 1969] และเกดจากการบดเบอนในการเตบโตดานอตสาหกรรมและการลงทนในประเทศบรวาร
[Amin: 1970] ดงนน จงมการเสนอใหมการกระจายการถอครองทดนจากกลมเจาของทดนไปยงกลมผผลต [Baran: 1957] และยกเลกชนชนนายทนนายหนาทเตบโตมาจากธรกจการคาระหวางประเทศ [Frank: 1969] หรอเปลยนแปลงโครงสรางอ านาจของชนชนทางสงคมในประเทศบรวารเสยใหม เพอปรบปรงคาจางแรงงาน
(ดวยการลดการขดรดแรงงาน) ใหมความเทาเทยมกบประเทศแม อนจะเปนการชวยแกไขปญหา unequal exchange [Emmanuel: 1969]
27
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านก Neo-Marxist• เนนการวเคราะหเชงประวตศาสตร
• การโยกยายสวนเกนทางเศรษฐกจอยางมประสทธภาพ
• การกระจายการถอครองทดนจากเจาทดน (พวกใหเชาทดน) ไปยงผผลต
• ชนชนนายทนตองถกยกเลกไป เพราะเปนผดดซบสวนเกน(ก าไร)
• ประเทศบรวารหรอประเทศลก ตองปลกตวออกจากระบบทนนยม เพราะประเทศ
ศนยกลางหรอประเทศแม ดงสวนเกนทางเศรษฐกจไป
• เปลยนแปลงโครงสรางอ านาจของชนชนทางสงคมในประเทศบรวาร เพราะ ชนชน
ทมอ านาจ ไมสนใจทจะสนบสนนการพฒนาระบบทนนยมแบบพงตนเองใหเกดข น
ในประเทศบรวาร
28
![Page 15: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/15.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 15
5) แนวคดของทฤษฎการพงพา
• เปนการพยายามอธบายวา เพราะเหตใดการพฒนาของประเทศดอยพฒนาจง
แตกตางจากการพฒนาของประเทศพฒนาแลว โดยมการน าเสนอทฤษฎการ
พงพา 2 สายคอ
• สายแรกเปนของส านกนโอมารกซสต ซงชใหเหนวา ประเทศดอยพฒนาตอง
พงพงประเทศพฒนาแลว 3 ดาน คอ ดานการคา ดานการเงน และดานเทคโนโลย และเสนอใหมการเปลยนแปลงโครงสรางภายใน และปรบระบบ
เศรษฐกจและการเมองใหเปนสงคมนยม เพอจะไดลดการพงพาทางเศรษฐกจ
กบประเทศอนอยางสนเชง [Dos Santos: 1969 และ 1970]
29
5) แนวคดของทฤษฎการพงพา
• สวนสายทสองเปนของส านกนยมปรบโครงสราง ซงชใหเหนวา ประเทศดอย
พฒนาตองพงพาประเทศพฒนาแลว 2 ดานคอ ดานวฒนธรรม หรอการเลยนแบบ พฤตกรรมการบรโภค [Furtado: 1973] และดานการลงทนของตางชาต (Sunkel: 1973) การพงพาทง 2 ดานนจะสงผลใหการออมมวลรวมภายในประเทศลดลง การกระจายรายไดทไมเปนธรรม และเกด
ความยากจน จงมการเสนอใหมการลดการพงพาดานอตสาหกรรมทมาจาก
การลงทนของตางชาต (ซงมกเนนผลตเพอสงออก) โดยหนมาท าการผลตเพอบรโภคภายในมากข น การควบคมการเงนของบรษทตางชาต และการกระตน
ใหมการประดษฐคดคนใหเกดข นภายในประเทศ [Warren: 1973]
30
![Page 16: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/16.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 16
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ:ทฤษฎการพงพา(Dependency Analysis)
• เปนสวนหนงของทฤษฏเศรษฐศาสตรการพฒนา ตงแตชวง ค.ศ.1960
• พจารณาความสมพนธทางเศรษฐกจ เชงวฒนธรรม และ การเมอง
• เกดข นครงแรกในลาตนอเมรกา และ แพรหลายในประเทศก าลงพฒนา
• เนนความสมพนธทไมเทาเทยมกน และทตองพงพาอาศยกน (unequal and dependent relationship) ระหวางประเทศบรวารและประเทศทนนยม
• ความสมพนธนไดกลายเปนขอจ ากดในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศบรวาร
• แบงออกเปน 2 สายใหญ คอ Neo-Marxist และ Structuralism
31
ทฤษฏการพงพา: Neo-Marxist• การพฒนาในเมองศนยกลางสามารถเกดข นได โดยไมจ าเปนตองอาศย
สวนเกนทางเศรษฐกจของเมองบรวาร...
• แตเมองศนยกลางมองเหนชองทางทจะขดรดจากเมองบรวาร เพอชวยเหลอ
การสะสมทนของตน โดยการสรางรปแบบการพงพาระหวางเมองบรวารกบ
เมองศนยกลาง อนท าใหเมองบรวารไมสามารถพฒนาเศรษฐกจของตนเขาส
การพฒนาทนนยมแบบพงตนเองไดอยางสมบรณ
• Frank [Lumpernbourgeiosic: Lumpendevelopment (Spanish): 1972]• Dos Santos [The crisis of development theory and the problem of dependence in
Latin America: 1969]
32
![Page 17: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/17.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 17
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ทฤษฏการพงพา
• ทฤษฎการพงพาทางเศรษฐกจ หมายถง ความสมพนธระหวางประเทศศนยกลาง
(ประเทศพฒนาแลว) กบประเทศบรวาร (ประเทศก าลงพฒนา) โดยทประเทศ
ศนยกลางไดเขามามบทบาททางเศรษฐกจในประเทศบรวารทงในแงบวกและแง
ลบ
• ปจจยบงบอกระดบการพงพาทางเศรษฐกจของประเทศ ไดแก
▫ 1) สดสวนการคาระหวางประเทศตอรายไดประชาชาต
▫ 2) สดสวนการลงทนของตางชาตตอการลงทนภายในทงหมด
▫ 3) สดสวนการโอนผลตอบแทนไปยงตางประเทศตอเงนทนไหลเขาทงหมด
33
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ทฤษฏการพงพา• ลกษณะทางเศรษฐกจทมการพงพาของประเทศบรวารประกอบดวย
▫ การพงพาสภาพแวดลอมระหวางประเทศ ชนชนน าของสงคม (elite)▫ มความสมพนธกบรฐบาลตางประเทศและนกลงทนตางชาต
▫ เกดความสมพนธทางเศรษฐกจไมเทาเทยมกบประเทศศนยกลาง
▫ ประเทศบรวารไมสามารถพฒนาเศรษฐกจของตนเองไดดวยปจจยภายในประเทศ
34
![Page 18: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/18.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 18
ประเทศศนยกลางและประเทศบรวารมความสมพนธทางเศรษฐกจทไมเทา
เทยมกน อนน าไปสความไมเทาเทยมกนยงข นไปอก
• สาเหตของความไมเทาเทยมกนระหวางประเทศ (international inequality)▫ 1) การไหลออกของสวนเกนทางเศรษฐกจจากประเทศบรวารไปยงประเทศศนยกลาง
▫ 2) การคาทไมเทาเทยมกน
▫ 3) ความกาวหนาของวทยาศาสตรและเทคโนโลยในประเทศศนยกลางทไมหยดยง
▫ 4) ประเทศศนยกลางมตลาดทมขนาดใหญและอาจสรางอ านาจผกขาดได
• สาเหตของการคาทไมเทาเทยมกน (unequal exchange)▫ คาจางทไมเทาเทยมกน ภายใตเงอนไขทแรงงานไมสามารถเคลอนยายระหวางประเทศไดอยาง
เสร แตทนสามารถเคลอนยานไดเสร
35
ระบบเศรษฐกจของประเทศบรวารไมสามารถพฒนาตนเองไปได
ดวยปจจยภายในประเทศเนองจากปจจยดงน
1) ระบบเศรษฐกจแบบทวลกษณ (dualism)2) อปสงคภายในมขนาดเลก
3) ความสมพนธระหวางภาคการผลตทไมเอ ออ านวยตอการพฒนาเศรษฐกจ
4) การพงพาดานวฒนธรรม (cultural dependence)
36
![Page 19: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/19.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 19
ทฤษฏการพงพา: Structuralism (ขอวจารณ)
• ไมมประเทศใดทจะพฒนาเศรษฐกจของตนเองไดอยางอตโนมต โดยอาศย
ทรพยากรของตน (เชน น ามน ธญญาหาร และ เทคโนโลย) ดงนน จงมระดบ
การพงพา (ต า กลาง สง)
▫ ระดบต า ไดแก สหรฐฯ จน
▫ ระดบกลาง ไดแก ผสงออกเทคโนโลย (ญป น เยอรมน) และ สงออกน ามน
▫ ระดบสง ไดแก บราซล ควบา โปรตเกส
• ไมสามารถอธบายไดวา ท าไม ความช านาญเฉพาะอยางระหวางประเทศท
ข นอยกบเทคโนโลย ยงคงด ารงอยตอไป...
• ไมสามารถอธบายการเตบโตอยางรวดเรวของกลมประเทศ NICs ได ทงๆท NICs ตองพงพงการลงทนของตางชาตในระยะแรกของการพฒนา....
37
(6) แนวคดของส านกนโอคลาสสก
• เสนอแนะใหขจดการบดเบอนทางการตลาด (หรอราคา) ทกดาน เพอใหเกด
การจดสรรทรพยากรทมประสทธภาพสงสดและไดรบสวสดการสงคมสงสดดวย
โดยการจ ากดบทบาทของรฐบาลในการสงเสรมการพฒนา เพราะรฐบาลไมม
องคความรครบถวน และระบบการตดสนใจทเชองชา [Viner: 1953] และโดยการสงเสรมการขยายตวของการคาเสรระหวางประเทศ [Baver & Yamey: 1957] จงมการเสนอใหมการพฒนาภาคเกษตรใหเปนตวน าไปสการพฒนาอตสาหกรรม และรฐบาลควรสงเสรมความช านาญเฉพาะอยาง
ตามหลกของความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ [Viner: 1953 และBauer & Yamey : 1957]
38
![Page 20: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/20.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 20
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก(Neoclassical Paradigm)
• เปาหมายเพอใหเกดสวสดการสวนรวมมากทสด โดยผานระบบตลาดเสร
• การบดเบอนราคา จะน าไปสการบดเบอนการจดสรรทรพยากร และ น าไปส
การลดประสทธภาพและสวสดการไปพรอมๆกนดวย
• Viner [International trade and economic development:1953] • Bauer & Yamey [ The economics of underdeveloped countries: 1957] • แนวคดเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจ
• ขอโตแยงทมตอแนวคดของส านก Neo-classic
39
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก
• ดานการคาและอตสาหกรรม: ส านก Neo-classic ตงค าถามวา รฐบาลควรแทรกแซงเศรษฐกจ เพอสงเสรมการพฒนา อสก. หรอไม
▫ หลกการปลอยใหเสร vs หลกการเพมสวสดการใหแกสงคม ???▫ ถาเกดการบดเบอนในตลาดระหวางประเทศ รฐบาลควรใช tariff ในการลดการบดเบอน ใน
สายตาของผผลตและผบรโภคภายในประเทศ
▫ ถาเกดการบดเบอนภายในประเทศ รฐบาลควรแทรกแซงในรปแบบอน เชน การปกปอง
คมครอง ภาค อสก. ทารก และ ภาคเกษตรทารก
• เนนนโยบายการเงน เพอกระตนการเตบโตทางเศรษฐกจ เพมประสทธภาพในการ
จดสรรทน เชน การเพมความหลากหลาย (เพอลดความเสยง) ไมควรรกษาอตรา
ดอกเบยต ากวาระดบดลยภาพ........
• แกปญหาขาดดลการช าระเงน ดวยการลดคาเงน และ ข นอตราดอกเบย.....
40
![Page 21: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/21.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 21
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก
• รฐบาลควรแทรกแซงเรองการกระจายรายไดและลดปบหาความยากจน เพราะ
กลไกตลาดไมอาจชวยใหเกดการกระจายรายไดทเปนธรรมได
• ในประเทศก าลงพฒนา ขนาดของไรนาและประสทธภาพการผลต ม
ความสมพนธเชงผกผน..... ดงนน จงควรมการปฏรปทดน
▫ การถอครองทดนแบบสวนบคคล (เพอกระตนใหมการลงทนในทดนของตน)
▫ การรวมพ นทแตละรายเขาดวยกน
• ดานการชวยเหลอของตางชาต
▫ ไมเหนดวยกบการแทรกแซงของรฐบาลตางชาต
▫ ควรเลอกเฉพาะ ความชวยเหลอดานเทคนค เพราะเปนสงจ าเปน
• สงเสรมการวเคราะหผลไดผลเสยของสงคม
41
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก
• ความลมเหลวของยทธศาสตรทดแทนการน าเขา จงกอใหเกดการฟนฟของลทธ
เสรนยมใหม (ส านกนโอคลาสก) อกครง
• ยทธศาสตรทดแทนการน าเขานน ท าใหประเทศก าลงพฒนาละทงโอกาสการ
หาประโยชนจากการขยายตวของการคาระหวางประเทศ
• ตงแตทศวรรษ 2520 แนวคดเสรนยมใหมเปนหวใจหลกของทฤษฎ
เศรษฐศาสตรพฒนาการ แตมไดหมายความวาแนวคดอน ๆ ถกลด
ความส าคญตอนโยบายการพฒนาลงไปหมด อาท การเกดส านกนยมปรบ
โครงสรางใหม (New Structuralists)
42
![Page 22: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/22.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 22
แนวคดการพฒนาเศรษฐกจ: ส านกนโอคลาสสก
นโยบายหลกของส านกนโอคลาสสก
1) การเปดเสรดานราคา
2) การเปดเสรการคาระหวางประเทศ เพอสงเสรม
การสงออก
3) ลดบทบาทภาครฐในระบบเศรษฐกจโดยใช
นโยบายแปรรปรฐวสาหกจ และลดการใชจายของ
รฐบาล
43
ส านก Neo-classic (ขอโตแยง)
• ดานการคาและอตสาหกรรม:
▫ ไมคอยสนใจเรองความแตกตางระหวางความยดหยนของรายไดใน
สนคาเกษตรและสนคา อสก.
▫ ไมสนใจเรองอ านาจการตอรองของสหภาพการคา และการก าหนด
ราคาแบบฮวกนของประเทศพฒนาแลว
• การเตบโตบนพ นฐานการสงออก: การสงออกไมไดชวยใหเศรษฐกจของประเทศก าลงพฒนาเตบโตในระยะยาว เพราะ ประเทศพฒนาแลวจะเปนผ
รเรมปกปองอตสาหกรรมภายในของตน
• การวเคราะหผลไดผลเสยของสงคม: การตดสนใจดานนโยบายสาธารณะ LDCs บางประเทศไมไดสนใจผลประโยชนสวนรวมเพยงอยางเดยว ยงข นอยกบ ผลประโยชนสวนตว และ การประนประนอมระหวาง “อ านาจ” ทมในสงคม
44
![Page 23: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/23.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 23
แนวคดการพฒนารวมสมย
• แนวคดการพฒนาแบบยงยน• การพฒนาแบบยงยนเปนแนวคดกระแสหลกในปจจบนทมเปาหมายของการพฒนาสามประการคอ ทางเศรษฐกจ เพอ
ตอบสนองและใหความพงพอใจดานความจ าเปนพนฐาน
ทางสงแวดลอมเพอปองกนและอนรกษสงแวดลอม และทาง
สงคมเพอใหอ านาจแกกลมคนและชมชน โดยมความยงยน
เปนการพฒนาทมงความเจรญเตบโต คณภาพชวต และการ
อนรกษสงแวดลอมส าหรบคนในยคปจจบนและลกหลานใน
อนาคต
45
สรปแนวคด
• แนวคดการพฒนาเศรษฐกจดงกลาวขางตนน นบวาเปนประโยชนตอประเทศ
ดอยพฒนาและก าลงพฒนาหลายประเทศ ซงบางประเทศกสามารถบรรล
วตถประสงคการพฒนาทตงใจไว แตบางประเทศกไมสามารถน าแนวคด
เหลานมาใชใหเกดผลไดตามตองการ ทงนเพราะเงอนไขของปจจย
ภายในประเทศ และปจจยภายนอกประเทศทแตกตางกน และเงอนไขดานเวลา
ทด าเนนนโยบายตามแนวคดเหลาน กอาจท าใหไปบรรลวตถประสงคไดเชนกน
การพฒนาเศรษฐกจของประเทศดอยพฒนาและก าลงพฒนาจงกลบกลายราว
กบวาเปนการไลกวด (catch up) กน โดยทมไดค านงถงรากเหงาปญหา
ของประเทศตนเทาใดนก
46
![Page 24: 1. การพัฒนาเศรษฐกิจelearning.psru.ac.th/courses/305/Econ 3.pdf · 2015. 6. 12. · 1) แนวคิดดั้งเดิม (ก่อน ค.ศ.1960)](https://reader034.vdocuments.us/reader034/viewer/2022051918/600af7badf55ff7d4066d43b/html5/thumbnails/24.jpg)
EC482 Economics of Industrialization Chapter 2.1 24
ตอบค ำถำมตอไปน 1. จงอธบายความหมายของ การพฒนาอตสาหกรรม กบความเจรญเตบโตทาง
เศรษฐกจ2. ความทนสมย กบ ความเจรญกาวหนามความคลายคลงหรอแตกตางกนอยางไร3. การพฒนาเศรษฐกจกบการพฒนาอตสาหกรรมมความสมพนธกนอยางไร4. นกศกษาคดวาประเทศไทยควรมการพฒนาอตสาหกรรมไปในทศทางใด (โดย
เลอกอางจากแนวคดการพฒนาเศรษฐกจและอตสาหกรรม) เพอสงผลตอความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ
47