D. T* O. M. A,

Collegii EthiciDIsPUTATIO sE X A

Do

sortitudineIn Regia uaiversitate CHRIsTIAs Ahotusi,

'F K, M s l D E

M. MIC HAELEO- vvexionioJur: Pol: & Hist; ProseslV publico celeberrima

; Praeceptore ac promotore aetatem/ colendo honorando»

*■ R E » F O N DENTE

&L A O J ERE MI JE N Q RCOFIA♦ Osiro-Gtthi,

Publico examini submislaad diem 3. lunij,,

v Anni aerae Christiaas 164!.

K B O M*sxcthht Petrus t7jscgr. 164 i*

ti. w 'i47/r,r>* *■«:. '•

'

,i» ■•' s\ -.-■ j ■ *•.

■

,• ■ ■ :• ••’ ***

■•.'• ■ ■**. , V»v. .«, \ _

.'•

■ • ' ■ -■ ' ■ ; • ,-. ■■'■ '■

..mai oVtwtu i •,g v ;

or. sJr i% '■-■■■' ■ ■ ' ■■. •». *'e, w

•

..’.> i -„

; /*' .'P V■t:7 t»' ■ -. - iv ; - %.$ • V /■'

-'*i* - ’ 1. :. ■■ l/ ;i Ks 0.I •• ..'■*» I **» tt ' •-

- « ■ ... : :4 .A M v ;.i ,)

'

• . •■ V, • <*.7, . *

• £ ~ t 7'.

‘(."v’ : 1owpixrdiv-y •-(> Ji j .i a ‘i..;:;/ .;>

«BsJlsdaba '-’i : *" - •,Rai»:'l vilirt ■.?, ■. I-

;'*• ■ ’

.

'4*

COLLEGII ETHICIdisputatio stata

Do

F T I UDI NERc spondent* OLAO JE X I M I £ NoscopiA Ostro-Gotho.

THEsIs

Qlloniam, ut in principio superioris disp. ignitum,.(/ quintumprtecta non tantumvita proximi quoquo,modo laedere prohibet, venam etiam eandem nostram-q; propriam desendere mandat, aslentientibus etiam

Theologis Dr.u* Chemnitio, Dieterico &c. Quodabsq,sortitudine expediri nequit, di e* igitur .tiamrubiae eod.m spraeceptotgendum-*♦ ,-

- ?/l ‘... L

i. Fortitudinem dari manisestum dt,Da ejus ,»»<mw/iinsascic* controv. egimus: Denvswte i

mologia, si qua quaerenda, non incommode a sert*do, dicitur: plusnamq; serendo, satusrequtrttur, }i

quam seriendo, quodrarius, consicta Eti.*. in st.tu integri. Iatis locum habuisse,sup,disp,s,tsc-8,probatum si • s5, autem Fortitudo {-avig^ta , Graecis, sicutmo-stratib. quodin viris max^Yr !sTtur) Virtus Ethica,in .audendo, aut metuendo tolerando de-eentiumata. modum servare docens. ,u Quae Iccundum yaru

objecta varie dispescitur» . siquidem non tantum sehu us,vcluti etiam aliarum virtutum, •bießum aliud w-

ternum, videlicet metus mali|atq; fiducia bom, aliudexternum, illae .plaercsscilnctqu^sduciamgtgnuntantttmo.

'sminsusmnit qualia pax,honor, divitiae, mors, pauper-tas, opprcssio &c. Ai alaisthaecquae metum inserre lo-lentvatiorum genium esledcpreh endu tut-,4- Et inoprimisbipartito -malum dispescitur, quoda-liudsit inbontsium, aliud iriscj„' Malum M&oaessum,*sheologu malumculsa dicitur, ess quodvis vitium, pebea-tujrv& turpitudo nostrofacto ad mista, quod quidemperlchuenon spectat, nec sortitudinis objectumeffo'potest, Qui enim mala inhoncsta, seu turpia animo/caggreditur, turpis scvltiosiss est non vimsosurQMala vero tristia ( ‘TheoUprenx ) sunt quaevis advecta,mo-lesta & graves catus J Ut morbus, paupttta», mori, comcmjfros, per.setputio&t»' mi«b (pectatis -081 ClQ'i tvVV.aVisVtts, \£,

5» simt tamen & haecnon uniusmodi, -alia emmvusUttrisiis -lirat vorsp ardsjarei'* -ut loquitur plsilctsb-phus, idest supra-humanam conditionem; Quae (ci 1 icet a bhomine sdstinen nequeunt, & in quibus adeundis nullaIhonestas cernitur J Utpot», si quis Tulminibn» se spon« objiciar, in-undationes, incendia &similiaperi«ul»essugere aicj; «vitare cum possit, non*ur«A:c, : ‘ ;- : Alia ' veso &ax*tqr£'g&wWi quae ab hominelaudabiliter susserri poslbnt ac debent, qu Id in illissor-siter serendis honcstas eluceat « Quali* sunt mortis pericula prostlut| patri*, umve desensione&c, Mac igitur sortitudinisobjeßa, isa non *que~4. ;\ Interisthaec rnaila tristia quae humanas vires, recteadhibitas, non saperant quaedam leviora quaedamgraviora i JUaiam quae terrent quidem & insestant, sa-

•*CII ius tamen tolerantur, Ut jactura divitiarum, leriorei iniuriK) tri-i jscwMnicbnint etsut&c, ©kc, magis terrent & dissicilius per-seruntur; Ur-Tuor»,membrorum dilaceratio p iti palpebrat M.' Attilio.■ike£iU>^^•rectat^ic»uu:*q^a^^| e pericula insubltcamune.mhm ossdp constitutis impendent, Idtj; vel in Mi-

v.X i 1 , r* * *

silia seu bello,unde Fortitudobellica «? militatuseuqua quis centra hcstes publicos sortiter pugnae, dia te-

sata civicaJeu urbana Cicer. ossic; qua in publicis nc-gocijs togatis magna pericula & discrimina bonestatiscausasortiter adeunturatq; decenter suffinentur* A*liadciiityprivata vel in oeconomia dum adversa & dissicul-tates ibi occurrentes sortiter superantur; Veldeniq;injuria*, divitiae* 6r caetera mundana, quorum praesentiavel absentia Vulgus affligere solet, sortiterscrunturaulspernuntur. Qua? sortitudo philosophica dicitur..*Bt hinc tot sortitudini* spceiej «

s. Inter omnes vero eminet bellica seu martialissorti-tudo quae omnibus non contingit* Caetera autem&

privatae potvssimum species facilius etiam apud insimosinveniri poliunt. Illa vero sublimis sortitudo, ad he-roicam virtutem proxime accedens, eorum estqui inlucereip* veriantur; &. ipsius Magistratusj Cuidulce$flor'tosum csl propatria oppetercj,g. Trita inlupercst distinctio inter Fortitudinem ap-

parentem scu non veram & verarru\ App arentissortit.cieo Ari st, lib. }. Etbic, Nicom: c. 8» rccensct; i. Ishticaquae in desensione patriae urgentibus legibus, praemioiut paetus, exercetur; 2, Experientiae seu experimen-talis: experientia tnim animosos reddit cos qui ante*periculis intersucrunt. Et Cic, lib, z, Tusc. quasttinexer-citatum militem mubericomparat . 3* Fortitudo iracundiaequae saepe facit ut inermes armatosadoriantur; e(l tnimir* cot sortitudini/, juxtavulgatum. 4. FortitudopropterJj>emdicitur, cum spe victoriae pericula considenter adeun—-tur, Et 5. demum Fortitudo ex ignorantia, eorum quipericulorum ignari animoseadvectus hostem progredi»untur; Imperitiaenim interdum audaciam adsert, v«« ««»

s«m sortitudo est quii quis publica* utilitati» st potisiirmlm honeRatiipericula adit & adversa sustinet; Quae supn descripta su io,c>. Extrema Fortitudinis iatis etiam manisesta; ni-mirum in exccssu audendo, audacia & metus vacuitas,

sicutexcessus metuendi mcticulositas, qui audendi de-sectus essi Audacia quaevis pericula adire svadet, edam inquibus nulla vel honesta*,vcl publica,imo interdum necprivata,utilitascernitiir; Metu* autem quaevis pericula& adversa turpiter fugit, neq; utilitatis hone-

sl tu & exijhmationis rationem habensr*. e, bxcad sortitu*dinisdeclarationem ; Nunc quzstiones circa tandem breviter decidemus,io. Quaestio I, seleossert, Ansortitudojit virtus? AssIsed opp. ‘Virtus moralisomni homini competit ; Fortitudonoimi hominicopetit s. Fortitudo no eH 'utrtg moralis, Maj prob.‘Virtus quippe nemineexcludit, nec censil necsexum recipitaut exdpitlhAiat prob. Fortitudona^dcalidoisjiccotem-peramento, compailo,solido acjjoirituoso corde dependet-, qux inonibus hominibus non inveniri certueji , £rgo nec sortitudinem+

U. Verum Rcsp, exsaseie: controv, Essi. sect. a*tncmb,4,q.7,limitandopropos Maj. praemissast:.di-stinctioncinter hocmodovirtus mo-ralis omni homini competit quoad potentiam non actuidest, Omnis homo poslet fieri virtuosui, si legittime st debitomodo in«im rem incumberet j inclinatio enim naruralis amni hominiinest ad virtusem eapeseendano j Qudd autem aBu omnes VsitUOsi HORsint,experientia plus satis, proh dolor, evincit. Neq;minoris probatio officit. Quamvis enino negandumnon sit eos qui tali temperamento & constitutionc cor-poris praediti suntadsortitudinem aptioresefloi Fri-gidioris tamen etiam temperaturae homines ado -

trine sorritudinem plane ineptos essenon (equitur Er sieaimarma induere & bostem serire omnes nequeant,

possunt tamen alia adversa & calamitates sortiteratq;aecj, aimo perscrrc,& sio luomodo sortitudinecxcrccrc.ii: Neq; instantiaquaeadscrri ibletcontra limita-tionem Mai. prop: multum valet. vanam sib: atq;/r«-siraneam tsitpotentiam puet nunquamreducitur tn atlum\ sedsilapotentia m omnibus homtnibu* nunquamreducitur inastu E.Resp, Etsivana sit (quodammodo non tamen per o-mnia)quoadindividua &buuc vel illum hominem, va-na ti tamen proptcrca quoadtotam Ipecicm essenon ic-quitur. Neq,omnino vanum estquod-aliquen habetsinem&u(u.t>: scdpotenda ilUctiam in singulis ho-minibus Juum habet sinem, gloriam Dei & perfectio-nem hominis-; imsi inexculabiles reddit eandem exco-lerencgbgentes: Ergoonmimode vananooesL»»13. Excipi adhuc potest; sed virtus tamen infixumscemineum cadere non •videtur, cum exsupra allataprobatione,ih. 10♦ Tum quod a vtro tanquam eidempropria denominttur.Icto re* ai'}gos io&geht,ficati nobis d

Atrcsp: Denominationemhic spatiari fieri, qu ':din viros sortitudinis exercitia magis quadret, ibiqj fre-quentius inveniatur; Mulieres tamen propterea planest in sOtU no CXCi udutur; Qood etii etcepla Dcborat, Juciith, semi-

Cladia: rotranit dtc: saris confirmant. Potilljrmim sidebellici sortitudine firmo sit: s n de aliis spcciebus loquamur, seminisetiim sortitudinemrecte tribui, minus dubitationis hgbescse,.

/4+ Quaeritur 2. An sortitudo magis conjisiat in audendotimendo sijibi cavendo ?steo

ipso etiam utrum magis in metuendoan considenda jitasit? A dc-oq; utrum extremorum seu horum vitiorum, timiditatis veiaudacia sortitudini viciniussit ; Quae quaestiones rcipia ser-mc coincidunt. Pro timiditate hoc eslepotest : sibriiimetjihicavet, quisibi cavet estprudens, quiprudens esi vsr-suiepollet: tsgo qut timet virtutepollet.

r-v, i?espondctur amem ad hoc argumentum ves sisimise quid asseratur; primam propoiuionena sontisillius, vel hanc enunciationem, timetjtbi eat et , sim -

plicitcr vera non csse,atq; sic laborare sallacia a dicto- ic-ttldurn quid,ad dictum(impliciter.* Alius enim cst timormoderatua cum prudentia <k circum(pectione conjunctui,qui laudabili» & virtuosuy** Alius immoderatum y’vi—-ttosa* qui nec cum prudentia cst, nec laudabiles actionesadmittiu*16. Quaestio de objecto. 3, Anne Fortitudo ciresomnia

formidabilia, seu quametum incutiuntoccupeturAEx superi-oribus thes: }• 4. j. 6. hujus disjx sine ullo negotiodeciditur^.17. Quaeri etiam sblct & nonssinccausa potest: 4*Anmorsbellica sttpropriumsortitudinis Asfirma-tiva svaderi videtur, nontantum authoritae Anjlottlis, e»4. Ub. s. sihic.Nicom.Verum etiamratione atq;argumen-tis hoc modo? Omnd virtu1 versatur circa maximiardua*disflo ilima, pu( herrima laudatijpmo-»: sed Fortitudo cstsirtus: Ergo, Maj. cstelara. luat enim ista inter com-munes omnium virtutum affectiones, Min; supra con-firmatur; Jam autem inter omniaterribilia mors, humani-tus loquendo, terribilissimum esl, qua in mamentoomni-bus hujus vitae bonis privamur, adeoq. maximearduumtsdi/suile objectum, cum cuncta viventia, mori renuant»vitam continuare deriderent.* pulcherrimum etumiaudatisjimum pro patria, pro ariste socis, prorege &

grege in acie sortiteroccumbero* Mars igiturbellicaproprium tsi %irtutis objeidumj.st. Quamvis autem haec ita haud absurde dicantur eRcspondcmus tamen ex siiprapositis.ubi plura terribilia

«siam virtutis objectum stataimm th, non obstasseDistingvendurn naniq. inter objectumproprium adaequatumprtmariu tssecundariun-u: proprium quidem cst Fortitu-dinis objectum mors bellica, aliu: siquidem virtutes eomodo circa illa non occupantur: Non cst tamen adae-qaatum,narnq.& circa alia quae metum insiciunt vel speconcitant, versitu?* Deinde primarium quidem cst &

prmctpale Objectum) quod lccundaria & minas principa-lia minime excludit. Revocatur autem diversitasiilaobjectorum ad unitatem seu unionem, quatenus sub•communiformali co mpreli en d.ucur; quoad nimirumrore m aut fiduciam iavolvuao.

In dubium quoq- vocari aflolet js. Anne etiamcirra asjantvxttsgenera/eu(siedessortitudo versetur? Utpotesive quis i nmad tem,pestasibus obruatur, ve i aliassusso-cetur, incendkj vci aiorbo succumbat & intereat* Acpcti iimlira: An.etiam malesici mortem sispplict* intre-pide adeuritesac ssinentes> fortes appellari mereantur proAsfirmo -ejusmodi ratio militat: J/ppucunisacmamaxime

■ser/tlnli. \siorther ac intrepide verjatur$meAiecritatemservat ,

» fortu es' Atqui. malesicialij mortem conteamentes ecquoammo sustiaenta,sortitersese *erunt mediocritatem servant:E* Maior cst definitio sbrtitudi nis l Minor e.da clarasst: Mediocritas enim ineo considit ne nimium metu-amus &doleamus ob idquod evitari non potest.20. Respoaderur autem breviter cx antea allatis,Fortitudinem occupari suo modo etiam circa aha mor-?isgenera,sivequis natiralitersenio sivemorboextin-gvatur.- sive igni, aqua, lapsufortuitsi pereat i live vio-lentera tyranno aut homicida trucidetur; Minus tamen

quia hic minor laus & honeibs; {nijipro

Dei honorepatiatur utimoxdicemui) principaliter tamenscprimario in bellicamorte sortitudo elucet. Ad argu-mentamautem allatumrespond» r. Repetendo dissin-xi ionem interveram & apparentem sortitudinem: hanc e-tiam latroni vel malesico intrepide cruciatas 1'ubcuntitribui posle; illam minime. 2. Limit* prop.mai. si-quidem de vera sortitudine loquatur, ita utsortitcr&intrepide circaterribilia versans Laudabiliter etiamsoli-Uo VelprsteipUC honestatisgratlO->',Qui adhibiti minor propositio cor-ruit. Tales enim nen honestatis sed turpitudinis gratia patiuntur-Cons, l.Pet, 2. r. jo,

ai. Quidnano Igitur de sanctis Martyribus statuen-dum.qui proconsdlione veri numinis & laivisic,» reli-gionis, accrbissimos cruciatus & mortem iplam magnoanimo lustinueruns♦ 6. Anne tstpsisorta dicendi) Assir.Ubicunq. enim invenitur verum sortitudinis objectum,internum & externum, & circa idem laudabilis medi-ocritas; ibi vera adest sortitudo; Atqui utrumq; hic in-veniri in Martyribus manisestum est. E*2.2. Obi jci tamen potest.- Nulla virtwt coacte exerce-*

tur: Atqui baepatientia coacte exercetur. £, non eslvirtui Ma-jor est clara, prout ex ijs quae lupra de actionibus homi-»mim virtuosis ingencrc dictasuntpatet. Minoretiam, si-quidem a tyrannis st nominis Christiani persccutori-buscomprehensi, vincti & adactipassilnnt. Rejj.ta-men Negando astumpt.sidq, non sine ratione,prout c-xcmplo Dauielis ejueq.socioru, Dan, \septemfratrum Macca-tutorum, 2. Maccab. 7. Etipsorum Apostoiorum Act. 5.V. 48. Qnod ipsum etiam 1gnatiwt, tolicarpu*,Laurentiu4{5? alijcomprobarunt. Et Licinii tempore multos e Tyranni ministn»,antea piorum tortoribus, Martyrum caetui sese spontd adiunxisse, sc mar-tyrii coronam rapprtasle testatur sisi!. M. in concione sua Anno Chnsti»‘0.

♦

T), Quid vtro dcs?' $■'testata CtvsivBiApcvtk statUen*—dum | & A'univiolentassili ipstsmanus inserentes

(sonte consctscenies sortitudini‘s laudem mereantur ? 7. saepeetiam quaeritur. AdquE.ro quali:, relp. Negando.Quanquatn ncq, hic objectiones desint. Et ut multa,argumenta paucis verbis coprehendaraus, sio occini pe-tecti Q“°dratione, prudentum tj magnorum 'virorum exem-plis non modo exprophanis hstorijs, verum etiamsaeris, imo$distisscripturA s,probaripdtest, idplane non negandum-, Atquinuthocheiriam es e licitam atts honestam gs sortitudinis steciemratione, exemplis tsc -.probatipotesi s. Tertium argumen-tum seumed: term: cum plura habeat meo bra, perpartes enodandum & explicandum venit, utassiiropt;cosini! cturj propoli enim major evides est. /, igiturratio-nesio: Qui omniumterribilium terribis'simum contemnit a-nimose aggreditur estsortis. Et satiusest semel moriendo 0—

evnium calamitatum sinem sacere qudmsiepe mori ts affligi iDiu siquidem vivere ect diu torqueri. Quin &proptervitandum scandalum & turpitudinem, utLuiretia,\cYdesiderio melioris vitae cum Cleombrote hanccc depoerce

honectissiroum videtur, z. Exempla iam allata sunt8

Lucretia. honestisstmAscemintt romanae, quae ob violatama Tarquinio pudicitiam scipsara interemit; Cieombro-tua perlecto Bldtonis libra de immortalitateanima, eandemex hocergactulo dimittere sectinavit: utresert Crc. h

Tusc. seq; demuro praecipitem dedit. Addi postuntZrwsCleanthes, Anaxagoras, Cato, scipio, Brutus, 6*. c. sicut /.ex sacris simson judic? 17. & Rhastj z, Macc. 14. &4. scri-pturae dicta, Josi 23. v.Z4. Mors vocatur via univerlae car*nis; Qua igiturest via universacarnis, i.c. omnium ho-minum, cam Ipontc ingredi licet . Et Eccl. 7. Melius

■e& 1re ad domum luctus quam ad domumcon vivij; seddomus mortis est domus luctus. EtHebr. ij. v. t4*Nonhabemushic manentemcivitatem; £. inillamqutslabi-liigspermanem esl quantocium commigrarelicet* Et Quodomniboirini propositumac constitutum est, id quam-primum maturare/ e/7; sed homini conliuutum esl/emetmoriffle.14. Atqui re spondetur/, ad rationem, itoti satis csic aggredi terribilia animose,nist & siathoneste. Neqiimpie moriedo calamitatum sinis sic, sed initium prout«xverbo Dei constat. Nec moriendo delictum elui-tosi si voluntarie admissum fuerit; sine voluntateamtem nullum peccatum peragitur* Mortalitatemvero sic exuere, ut deinceps iaeternum moriendu msitpericulosissimumatq; inhonestissimuincssi 2. Ex-empla igitur prophana nihil probat. Et qui proptermetum imminentium malorum seipsum interimit,gnollis&pusillaoimis est, non sortis, j. simsossisex-«mplumpeculiare est» heroicum & typus Christi, quodtemere non imitandum; Rhasis veroexlibro apocry-phopaganismum sapit. 4* Ad dicta s. seript. Morscst via universae carnis, quam tamen nisi vocato ingrediaaon licet. Jfloaum luctus ingredi bonum est non sa-ceto; at qui seinterimit, facit, Non habemus quidemhk manentem Attamen stationem, antetempus desercrc integrum noj esl. Etdeniq; quodhominipsopositum ac constitutum est, scilicelslmpluiter

sine ulteriori vocatione idsas est maturare ; utpote, ubiduo auttres in meo non sine congregatisunt, ero in me-dio eorum Matth. ig. v. 20. sed propositum est horni-

moti sircumDeus voluerit, non quando ipsi placeto».

«. Autocbeimm autem ideo damnam9, quis ver-

bo Deicto sc. praecepto contranatunnec non iuri civili»naturae & ipsihonestati, qui enim scipsam occidit, ho-minem occidit.’ At nemoest mea brorum sirorumDominos,nedum animae & vitae. Cumbae ta,mchli-'mitatioo; Ut qui vel in navali pugna nave quavehitur,vel arcem in qua oblidetur, in manus hostium non sinemagno horum emolumento»patriae vero incommodo,indubitanter perventuram cernit, ignem pyriopulveriinijeies (e stiosq; propter publicam utilitatem devovet^quales etiam heroes nostra patria genuit, sida laude non''defraudetur. . Vid.Chcmn. qui adexemplum samso-nis relpondet eum praeterquam quod typus Christi sue-rit; etiam publicam persbnam gessissecui publica vin- ,■

dicta commissa ut:hortes' ulcisccretur. . Hic igitur cupublica utilitas atq; honestas militent, virtutem adesscprorsus negandum non. videtur. In asijsyero casibusquibuscunq, sibi ipsi vitam eripere nunquam honestunaststuirnusr%i6t. sed numme etiam mercenari/milita sorta dicendi!/. In disccptationcm venire solet . Asfirmativa iridecx- strui potest, £si*odcompetat etiam huic militari sortitudiniVerasortitudini* definitio Deinde st mercedentkwesie. acci-perepo(?uns,6.(si honesiepro eadempugnare ; sedvertamprius 6tsiposttriua* Proinde etiam hi honcstatisgratia pugnant,$c sicvere fortes non immerito dicuntur, Rcsjponde-tur tamen reastumendo supra citatam disfinxi: interve-ram (si apparentemsortitudinem» hac insuper additamcae-la; inter apparentis sortitudinis species, quasdam adiveram propius accedere--'; Nec tam ,facile ab eademdissinivi; ficati multo magiscum vera sortitudine

«onvemt quam ceaBa vel iracunda $utsulta* Exerce*tur namq; etiam in desensionem patriae & magistra—-tus, atq; side data nititur, Proprie autem & stricte di-cta sortitudo ver* non eslt dummodo mercedis magisquam honestatis causa exerceatur; Quamvis enimmerces honesta essepossit, honestas tamen ipsa non est,cum inter abstradum £5* concretum accurate distingven-dum fuerit. sin vero etiam mercenarius milespotissi-mum honestatis gratia militet, ctiamsimcrcedem taa-quam ncscssariana sustentationem acceperit, quin veresortisdici possit nihil prohibet, Asi gnatenur mercenarii «ili-te, reip utiles sm:; ad politic. pertinet adeeq: in disp. debello ex; rimitur,st7. Quid iniuperdeillistenendum quiexdespera-tioncmagnocum impetu in hostem ruunt ingentemq;stragemfaciunt, & nonraro victoriam reportant, am-bigi solet. Anne etiam detyerabundisortiterpugnantes ve-rd sortitudinepolleant? Asserunt non paucis in locis histosici ita florus' spartacum limui curnsbcijs, eruptione sa-cti cum circaangulum Brutium inclasusesteXysortijJimedimicantemqaasi imperatore occi(um esse, ait. Ita Cati-lina cum suis, copijshosti-um sese clausbnrsi testesalUistiu, optimum factu ratus rntali te fortunam belli tentare pulcherrirnamottc conci-dit;’ ut idem Florito authorest. Et spTum AlexandrumM. abduCedo naves necessaViasuistbilirlbussortitudinesecisseCurtius reserti seessemilia exempla voslru 'etidseculo■ xtatidesuht ‘,ubiadsortiterpugnandum extremanecejjjtds coe-git. InterinUamennon, srqnaestiode verasortitudineintelligatur, negandam staruimus : ’ apparens trixwlPA-

stcm & minus accurate dicta sortitudo, ro<i#.»sc*hictari-' lurnmodo adest ‘premt ex siiperiosibus satis constao,

- Moveihsctiam.qusstioaphilosopho 3. Erhic,

<e.$♦ cum aiijs. /O. Utrum Fortitudo magis insubitugs in-opinatis quam expediatispericulis cernatur? Quod recte assir-matur i Ea siquidcm animi constantia quae a perfectio-ri habitu dependet minus praeparationis requirit. Obijcltamen potest; Omnis verevirtuosa actiositeum deliberatione-,sedea quxsubito$ injperatb ingruuntsine deliberatione excipi-untur. Frgbcircaillanon esi virtuesa abito. Nedum ma-gis quamcirea exspectataej.

Respon‘deri tamen potestncgandominonprop*Naro utcunq; festinum & subitaneum est periculum ndomnis tamen deliberatio abest, celerrimi quippesunt ani-minctus. Non adeo quidem prolixam & operosam si-cuti in praevidi haberi posse deliberationem satendum;aliquam tamen adesse poderes ipsa loquitur» i Quippectiam m arenastpeconsictum capiendum esie , proverbio tio-nemur* Ut & hocaddatur; deliberationemtum prae-cessislccumhabitum virtuosum sortis acquisiverat, seq;ad omnes casiis praemunivit ac praeparavit; quod etiaprudentia omnium virtutum oculusrequirio.30. Quaeri adhuc solet* st. Num sortisalvdsortitu-

t dinis laudeunquam sugere liceatl Regustata distinctioneinterpericula quahumanam fortem superant: de quibusminuspotest esse dubij, & quA humanisviribussustinerirq»e-unt: si quaestio de hisceaccipiatur, prima fronte negan-davidetun-» siquidemsugere pericula no intolerabhliabo-■ mst* aggredi tppostasunt: quorum alterutro posito alterumtolli nectseesl»

;si igitur talia -pericula animoseaggredisempes licitum & honesturn est, tum sequitureum quit taliafugit& exijsdem sesiibdacit, non)5r/swsed timiddy

turpematsyinhonestum esso. Proinde & ulterius sic in-s serri potest. Jguicquid diresl£ pugnat cum officiovirisor-

iis, hi'psum nunquam licitum authonesiumerk:trisha, qu<thomflatis£ss publica utilitatisgratia adeunda veni-unt,sugert, diretseeum officioviri fortu pugnat: 8, Eademipsi sugere ($c: Utraq. praemi illarum ex defini-tione& natura sortitudinis satis ducet. Nec le»* «st hoc i.psum .

31. Interim tamen altius pensitatis circumHantijt(quae inhominum aclionibuatspoliticis negottjs onme serunts>a/7#*w)inspectoq; sine qui actionem dirigit, Nonim-meritsi concluditur. Fortem interdum licite& benesioetiam sugere polle,cum le, per sugam & seccssioncm acrctrocessum illiuspublicum bonum non retardatur autimpeditur.* sedpromoveturpotiusacreparatur. sshuuijiverosugam,salu* reip.ts ossiijratio non admittunt, sorti-ter potilis moriendum, quam vclungvcm latum retro-cedendumfactio.jt. Ad arg. contrar» resp. r. Pericula honcsta &

tolerabilia aggredi honestum laudabile est, potilsi-mum ubi publica honestas id svadet. Qualimitationoadhibita, minor prop. seu assiumpt. corruit. sin autcraquisinstet; Non esefacienda malaut eveniantbona 1 oedsu-gere inbello $ hajtam abijeere malum eH : s, Rdp* Ex dist,inter malu jimplhiter malumsecundum quid»Fugere simpliciter malum noncsl, (ed secundum quid;Quod ipsum ratione maioris mali, boni rationeminduit. Ita multi hostium surori, multitudini a—-lijsq;incommodis pro tempore cedentes, utilissimamdeinceps reip. operam navarunt» Quod hi stori aecumexperientia testantur. sic Varro apud Canna*: Amigonu»; Ku«.aiade» ad Varnaa fugiente* aimeliorareip.tetnpora sese reserrarunt_,. Qy Jautem semcloccidit: nullum deincepshostcmsternit.tons.Fasc, coatrov. £ch. sicil.ia.

gg. Quaerito etiam cst hoc loco non inusitata;4 nsortitudoaliquandosorti noceat? Asfirmativa prinxj in-tuitu verior videtur: siquidemper sortitudinem mul-ti fortunarumomnisi tacturam adcoq;& vita' nonrardsubeunt, ut in extremum discrimenadducuntur; Undetalisexturgit ratiocinatio : Quodfortem non modoalijs bo-nis, verum etiam valetudine*, membris corporis, is vita ipsdnon-nunquam privat, illudtpsutn interdumnoxium damnosumeffli aedsortitudo srtentaQC. Dtim nimirum persecutionibui se sorti»ter opponens, divitiis, . atnatj; exuitur, & morte daroinutin bello mulcta*

*8ur.

34» rirmiori tamen fundamento negativanitituriMuti a quippe virtus, virtuoso perse qudtalis nocet ; Atsortitudo est virtusr*. E» Unde etiam satis patet, quid«d objectionem reipondendum; csle videlicet sallaci-am accidentis: dum id quod sortitudini ex accidenti<ron;petit,per si*eidem tribuitur-» Deinde rcsponde—-sur bon >rum,patriae, mebrorum autvitaeamiisionerasmi minimenocerov sed cum corona immarccstibiKproptereacoronetur, in maximo lucro damna isthaec,ut vulgo videntur, ponenda esso»/5» Tandem a. & ultimo quaeritur; AnneethmvirisortisJit injuriam aliquandrtolerarcj» ? Asfirmatur Quan-quam obstare videtur-, t. Quodsortis circapericulajolum-moddhonesa versetuK Atqui injuria non ejireshonesta, G. cir-ca illamsortitudo nullatenusoccupatur. X. Quod es hominisimbellis imbecillis, idnon eji virisortis: sed injuriastoleraretffl hominis imhtdisimbecillis. G, Veriim resp» Adprio-lisarg. assiimp. Injuriam dupliciter considerari.poiTe,nimirum velrelatione ad injuriantem vel injuria assie*

•acturntesse a. rem inhonesta mratione inserentis:ratione au*

■ssm patienti» ikiustinentis non sempeo: & tum a sorti

edcrn, serentibus ita circumst.qntljs, & svadente recti?ratione pulchre perserri imo contemni posso* Adzduresp- itidemminorempropostionemnon esesimplieiter vera-,Namq; Motes David & salvatot CHRistus, absq; dubiofortes suerunt, iaiu«rias tamen tolerarunt. Quinimo togata^sortitudo, non raroin patiente»serendis conviciis» quod socratisexemplum,commonstrat, fica est_/,

36* Quaerunt hic ali j: AnbedaChristiamfluita/ sedadcasus consicientis &theolog.- hoc pertinet. Andu*tUa illicita$ prohibendaJ. Quae politica quaestio essi An•vero honesiumjit provocatorem agere, velin comparendo,siquis provocetur, promptumse exhibereJ. Ethice quaeri po-tcst. Atexsiuprapositis fundamentis facile deciditur»scilicet ubi nulla honcstas, nedum publica utilitas ibinulla virtus. At regeris: honesium eslsamam tueri, quamqui negligit crudelis eH. Nam honorseusama &: vitaparipassu ambulant♦ sed stultessiaroa enim scomatibus & inju-riosis verbis non laeditur: verum taliaevomens Tuam sprodit inianiani_j» Polito autem graviores essie injuri-as» iisdem per legitimos tramites &c opemagistratus oc-CUi rc re sasesu: Nisicontra mandatumCHKlsTL GladiaUm sumerCJ, qUtsnon Cxhorrescat. Patet prolndejvere fortesnonrsle qui periculis inconliderate sese exponunt-.; Nedum arationes & iacta..bundos» qui in symposiis vel caupona cum toti cohorte sese congredi posl*gloriantur; Et tamen sisebrii vel unicumin campomilitari habitu occur»rentem advertant, caligat pra: timore ad talos usej demittantur: Neq; eximpatientia mortem oppetentes vel gravia mala adeuntes; sed COs adsortitudinis laudem sidesassingere qui honesta & pu-blice utilia pericula magno animo aggrediuntur&constantcr sustinent, sive id bello sivepacc contin-gat* Nam privata etiam sortitudo» non modo exemplo»quin etiam osctranquillitatem consequenum publice conducite* Ethaec de sortitudine Hesuce-dicta sunto.

A

»

COROLLARIA H IsIO k4.

rvE antiquitatcatq;originc gentiumGothia g*-^svcaiae ex side ssiistoricorussi nostrorum, noemagis quam dealiorum populorum* juxtaeorun- :

dem traditionem;ellM^nduin^., j*4ihil igiturestquod quis ex ingenio siio & affectu historijs detnat ,

irci addat sidens. £ccur enim mnaque mstro Jor«nandi, Ablabio, Erico Uplaliebss/ Jeharihi .Magno(sie quam Aiorum Humbaldo, Vatii*chindo (sio. •velHuhertoyRuberto, Qmoyderebuon** \

itisdomesticit tesiimoniumperhibentibm eredem %

'ium? Quansidem quamsibisuussy haberi 'nolunty alijs •; .

detrahant? ATec vel ipsa Germania attiiquibremaut ’*

tertiorem yeiustatissu# HiHou& authommquam ip~/«Tacitu laudarepotesi. QuctamGwlibellodt mo-ribus Germanorum; -non rrunutsid&elmaxime de ,

svecis Gothisq; loqui res lege/, natura populi■:gemts4% (finita ipjademonslranh Quwimbipsem(£ .

initio adeapux oceanu* ambit hisionam jtporrigeuindicat. €t adsinem suionum i. e. succorum sito— inumi.s. Gothorum(si Fennorum mentionem 'lucu—-lentisiimam wijcit. Quapropter ita£patriamhisiorLamorigiatmJtsMtupuitatemgentps.exanmUbmga'*

• V-O:- - V .jW .*, - ■ --•*■••,•;•* sJV, 7 _

•>

trijs "peterumsipmommentus txomnt angulo erutos co- y

quisitam-, ut loquitur Joh, M. Aurumgravisiumorum bisiorkorum calculo comprobatam sine fronte

Muiasier elegare mnnutli haud duliiantTExterorum fidei), eriam eorum qui acCuratilTimi haberi volunt) quantum sirtribuendum, exemplo non uno tantum aut paucii (silum osiendi poslet. E»rinfinita multitudine obiter baro sunto: Bodimu de Meth. Hist. e. 9. ex Plin.«(Terit linum magnum interioris Gothiar Boding ab incolit appellari; quodsalsum esse omnes norimus; Nsm iotbniccim (Inum intelligit, qui nobitnon Jso&mg-ledBotnen appellatur. Et nuperrimi JohanneaLudovicusGot-fri Jusinsui Archon'.» Jogia Cosmica> quam indubiis k immotis niti siindi-mentis iniimine aslaverac, de regno svec: agens catalogumregum suec: con-«ra.sidem annalium in dubiumrocat, ipse longesutiliorib. sulcimentis Habili,tus; permulta pro veristimia aderit, tum qui politicata administracionem *

tum «ccle iallieam &r«ligioni$negociajquaeveIriiflici sallistima eUenove: unrDiait 12. tantum esleragn,. senatores; Atccsdc munitissima loca «numera»turus non munita inserit, munitiora excludit:: In Gdthii nemin«m eapitane»-limam Magistrum equi um sitri.ait nisi In iure suce; ulu-larum ne mentionem quidem imiti; frecos metallicam rem non intelligcre».in provinciis sudermannia sc Vermelandii sub P, pe Carolo poslca R. eiusnomistii IX. calrinianam religionem viguisiea(Terit,lc limilia quim.plurima;Que quam maniseste sailii quilibet in patria non susses palpar* poterit. A*,«e igitur exoisii plui quam indigenia historicis dcrebus nostris tnbuendunw2. sueciarm Gothiam & Fenningia prius quamaliaaustraiiora septentrionifloca inhabitataFuiTsej, i>on tantumHissoricorum authoritate, scd ctiaipssus Taciti ratiocinatione comprobari potesKsic mim Quii Aila Africa aut Italia relicta Germaniampe«e«% informem,serris, aspara coelo> tristem cuku aspectuq nisi.patria lio IIdenadcborealioribo*regionibus resectu meridiona-liorum discipossc quis non videt: 1., Deus proinde ac pro-vidarerum parens natura sicdisposucruatutoamiuinprimo hi tractus inhabitarentur, ne inperpetuuai incul-ti & incoli» vacui mancrcop * Ut jam ds discursu aju-stino lib. i. pro schytarum antiquitate contra yEgypti-os introducto nihil dicamusqui haud leviori frationcadnostrasregion» accommodari pt s e sl,scd dcbisce sati s.Konenim ignoramus nullam gentem, sollt excepti» Chaldaei, antiquitatemsnatnex indubiis st omnem exceptionem declmapnbu* laudamentu,«bsolui««slsEaonRrM{polTc> •

V Itotl