development of chili and tomato production in the

รหสโครงการ SUT3-302-56-24-10

รายงานการวจย

โครงการพฒนาการผลตพรกและมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอโดยการใหน าแบบประหยด และการใหปยใน

ระบบน า Development of Chili and Tomato Production in the

Northeast by Micro Irrigation and Fertigation

ไดรบทนอดหนนการวจยจาก

มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการแตเพยงผเดยว

รหสโครงการ SUT3-302-56-24-10

รายงานการวจย

โครงการการพฒนาการผลตพรก และมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอโดยการใหน าแบบประหยด และการใหปยใน

ระบบน า Development of Chili and Tomato Production in the

Northeast by Micro Irrigation and Fertigation

คณะผวจย

หวหนาโครงการ

ผชวยศาสตราจารย ดร.สดชล วนประเสรฐ สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

ผรวมวจย

ผชวยศาสตราจารย ดร.ฐตพร มะชโกวา

ไดรบทนอดหนนการวจยจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ปงบประมาณ พ.ศ. 2556

ผลงานวจยเปนความรบผดชอบของหวหนาโครงการแตเพยงผเดยว กนยายน 2560

ก

บทคดยอ

พนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนใหญมปรมาณน าฝนนอย กระจายตวไมสม าเสมอ ความอดมสมบรณของดนต าและเปนดนทรายกกเกบน าไดนอย และระบบน าชลประทานมจ ากด อกทงในบางพนทคณภาพของน าต ากวามาตรฐานส าหรบใชปลกพช เชน มปรมาณความเคมสง การหลกเลยงการใชน าท าไดยากเพราะปรมาณน าทมคณภาพมจ ากด จงจ าเปนตองมการจดการเพอหลกเลยงความเสยหายทเกดกบดนและพชปลก งานวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาการผลตพรกและมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอโดยการใหน าระบบน าหยด การใหปยในระบบน าและหาวธการลดผลกระทบของน าเคมตอการเจรญเตบโตของพรกและมะเขอเทศโดยท าการส ารวจดนและน า ในพนทของเกษตรกรทมการปลกพรกและมะเขอเทศและด าเนนการทดสอบเทคโนโลยการใหน าและปยทางระบบน าการแกปญหาคณภาพน าและการปรบปรงดน จ านวน 3 การทดลอง

จากการส ารวจดนและน าบาดาลในพนททมการปลกพรกและมะเขอเทศของจงหวดชยภมและนครราชสมาทงหมด 6 แหง ไดแก อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภม อ.บวใหญ อ.พมาย อ.เมอง และ อ.ปกธงชย จงหวดนครราชสมา พบวาพนททส ารวจดนมความอดมสมบรณต าเปนดนเคมและคณภาพน าทไมเหมาะส าหรบการน ามาปลกพชโดยตรงเนองจากมคาความเคมสงมาก สวนในพนทส ารวจของ อ.เมอง และ อ.ปกธงชย จงหวดนครราชสมา ดนมธาตอาหารพชต าถงปานกลาง คณภาพน าอยในระดบปกต สามารถน าน ามาใชปลกพชได

จากพนทไมมปญหาดนและน าไดท าการทดลองท 1 ซงเปนการทดสอบเทคโนโลยการใหน า และปยทางระบบน าในมะเขอเทศ โดยการใชปยเคมและปยอนทรยน า 5 วธ คอ 1) การใหน าผวดน+ปยเคม (วธการของเกษตรกร) 2) ใหน าหยด+ใหปยเคมทางระบบน า 3) ใหน าหยด+ปยอนทรยน า 4) ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+ปยเคม (N=1:1) 5) ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+ปรบธาตอาหารพชใหเทาปยเคมจากการทดลองพบวา การใหปยอนทรยน า + ปรบธาตอาหารพช(วธท 5) สงผลใหมะเขอเทศมการเจรญเตบโต และผลผลตไมแตกตางจากการใชปยเคม(วธท 2) แตสงกวาวธการอนๆส าหรบคณภาพของผลผลตมะเขอเทศ (ความแนนเนอ ของแขงทละลายในน า และปรมาณกรดของผล) พบวาการใชปยอนทรยน ามแนวโนมดกวาการใหปยเคมเพยงอยางเดยว

จากพนททมปญหาน าใตดนทมความเคมไดท าการทดลองท 2 ซงเปนการทดสอบการใชน าใตดนทมความเคม 2 แบบ คอการทดลองยอยท 2.1 การใหน าเคมผสมน าจด โดยท าการผสมน าเคมและน าจดใหมความเคมแตกตางกน 5 ระดบ ไดแก 1)น าจด(EC 0.5 dS/m) 2)น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 3) น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 4)น าเคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 5)น าเคมอยางเดยว (EC 4.1 dS/m) โดยท าการทดลองในเนอดน 2 ชนด คอดนทราย และดนเหนยวโดยใชพรกเปนพชทดสอบ ผลการทดลองพบวา การใหน าเคมเจอจาง EC 1.1 dS/m ในดนทง 2 ชนด ท าใหการเจรญเตบโตและ

ข

ผลผลตของพรกสงทสด แตการใหน าเคมเจอจาง EC ต ากวา 2.1 dS/m จะไมท าใหผลผลตของพรกลดลงนก สวนการทดลองยอยท 2.2 เปนการใชน าเคมสลบน าจดโดยมวธการใหน าม 5 ระดบ ไดแก 1) น าจด (0% น าเคม) 2) น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 3) น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 4) น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 5) น าเคม (100% น าเคม) ผลการทดลองพบวา การเจรญเตบโต ผลผลต และปรมาณคลอโรฟลลในใบของพรกทปลกทงในดนเหนยวและดนทรายมแนวโนมสงทสดเมอใหน าเคมในสดสวนต าๆ (25% น าเคม) และวธการใหน าเคมในสดสวนทสง (100% น าเคม) สงผลใหพรกมผลผลตต าทสด

ในพนททดนมความเคมและดนมความอดมสมบรณต าไดท าการทดลองท 3 เปนการทดลองการใชปยอนทรยและยปซมส าหรบปรบปรงดนส าหรบปลกพรกและมะเขอเทศภายใตระในระบบน าหยด โดยท าการเปรยบเทยบการใชปยอนทรยและยปซมในการปรบปรงดน 4 วธ คอ 1) control 2) ยปซม 3) ปยอนทรย 4) ยปซม+ปยอนทรย ผลการทดลองพบวา การใชยปซม+ปยอนทรยท าใหการเจรญเตบโตและผลผตของสงทสด แตไมแตกตางอยางมนยส าคญกบการใชปยอนทรยหรอยบซมอยางเดยวในพชทง 2 ชนด

ค

Abstract

Most of the northeastern region has low rainfall and unevenly distribution with low soil fertility of sandy soil. In some areas, the water quality is lower than the standard for crop production such as high salinity. It is difficult to avoid using low quality water because of the limitation of high quality water. However it must be managed to avoid the damage to the soil and plant due to using low quality water. This research aimed to develop chilli and tomato production in the Northeast by drip irrigation and fertigation system and to find the methods for reducing the effect of saline water on the growth of chilli and tomato. The research activities included soil and water surveys in the area of chilli and tomato product and three experiments of fertigation, water quality improvement and soil improvement.

From the survey of soil and groundwater in 6 areas of chilli and tomatoes production in Chaiyaphum and Nakhon Ratchasima, it was found that in Chatturat, Subyai, Buayai and Pimai, most of soil properties were high salinity with low fertility and water quality was not suitable for direct use in crop production because of high salinity. In the area of Muang and Pak Thong Chai district, the soil contained low to moderate plant nutrients and the water quality was good which can be used for irrigation.

The experiment 1 was conducted in the area without problems of soil and water quality to test the technology of fertigation with organic fertilizer. Treatments included : T1) surface irrigation + chemical fertilizer T2) drip irrigation + fertigation of chemical fertilizer T3) drip irrigation + fertigation of organic fertilizer T4) drip irrigation + fertigation of organic + chemical fertilizer (N = 1: 1) T5) drip irrigation + fertigation of organic fertilizer+ adjusted plant nutrients as same as T2. The experimental results showed that fertigation with organic fertilizer + adjusted plant nutrients (T5) resulted in tomato growth and yield not different from the chemical fertilizer (T2) but higher than the other treatments. For the quality of tomato yield (firmness, solids dissolved in water), it was found that the use of organic fertilizer was better than that of chemical fertilizer alone.

Experiment 2 was conducted to solve the problem of groundwater salinity in drip irrigation system. There were two sub-experiments. In experiment 2.1, groundwater salinity was reduced by mixing with fresh water before irrigation. Treatments included: T1) Fresh water (EC 0.5 dS / m) T2) Diluted saline water (EC 1.1 dS / m) 3) Diluted saline

ง

water (EC 2.1 dS / m) 4) Diluted saline water (EC 3.1 dS / m) 5) Pure saline water (EC 4.1 dS / m). Chili was used as the test crop under two textured soils: sandy and clay soil. The results showed that dilution of EC 1.1 dS / m in both soil types resulted in the highest growth and chilli yield. However, the dilution of the EC 2.1dS /m did not significantly reduce the yield. In sub-experiment 2.2, the application of fresh water following saline water supply with different ratio was tested. Treatments included T1) fresh water (0% saline water) T2) saline / fresh water 1/4 (25% saline) T3) saline / fresh water 2/4 (50% saline) T4) saline/ fresh water 3/4 (75% saline) T5) saline water (100% saline). The highest growth, and chilli yield in both soils occurred in low saline treatment (25% saline water) and high salinity (100% saline) resulted in the lowest yield.

Experiment 3 was conducted using organic fertilizer and gypsum to improve the problem of soil salinity for chilli and tomato production under drip irrigation system. Treatments were: T1) control T2) gypsum T3) organic fertilizer T4) gypsum + organic fertilizer. The results showed that the use of gypsum+ organic fertilizer tended to produce the highest yield but did not differ to the use of gypsum or organic fertilizer alone in both crops.

จ

กตตกรรมประกาศ

โครงการพฒนาวธการใหน าแบบประหยด และการใหปยในระบบน า ในการผลตพรก และมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดรบทนสนบสนนการวจยจากมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร การด าเนนงานวจยส าเรจไดดวยดตองขอขอบคณ ฟารมมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร จงหวดนครราชสมา ทใหความอนเคราะหในการใชพนทท าการทดลอง และศนยเครองมอวทยาศาสตร และเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ทชวยอ านวยความสะดวกทางดานเครองมอและอปกรณ และหองปฏบตการจนเกดผลส าเรจทด

ฉ

สารบญ หนา บทคดยอ (ภาษาไทย) ............................................................................................................................................. ก บทคดยอ (ภาษาองกฤษ) ....................................................................................................................................... ค กตตกรรมประกาศ .................................................................................................................................................. จ สารบญ ...................................................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง .......................................................................................................................................................... ช สารบญรป ................................................................................................................................................................ ฌ บทท 1 บทน า ..................................................................................................................................... 1 2 ตรวจเอกสาร .......................................................................................................................... 3 3 วธด าเนนงานวจย ................................................................................................................. 11 4 ผลการทดลอง ...................................................................................................................... 20

5 สรป ...................................................................................................................................... 42 เอกสารอางอง ................................................................................................................................... 43 ประวตผวจย………………………………………………………………………………………………….…………..............47

ช

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคา และผลตภณฑพรก ป 2555-2557 ............................. 3 ตารางท 2 พนทเพาะปลก พนทเกบเกยว ผลผลตตอไร และผลผลตรวมของมะเขอเทศ ป 2555-2557 ............................................................................................................................................................ 5 ตารางท 3 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคา และผลตภณฑมะเขอเทศ ป 2555-2557 .................. 5 ตารางท 4 แสดงคณสมบตทางเคมของปยอนทรยนา........................................................................... 12 ตารางท 5 ความตองการนาของพช (ETc= ETp x Kc) ................................................................... 13 ตารางท 6 ปรมาณธาตอาหารทมะเขอเทศไดรบในแตละกรรมวธ...................................................... 13 ตารางท 7 การใชปยตามคาวเคราะหดนของมะเขอเทศ(กรมวชาการเกษตร, 2548) ......................... 18 ตารางท 8 ผลการวเคราะหดนในอาเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา ............................. 22 ตารางท 9 ผลการวเคราะหนาในอาเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา ............................. 23 ตารางท 10 คามาตรฐานคณภาพนาทใชเพอการเกษตร .................................................................... 24 ตารางท 11 คณสมบตของดนในแปลงทดลอง ................................................................................... 25 ตารางท 12 ผลของวธการใหนาและปยอนทรยนาตอการเจรญเตบโตของมะเขอเทศ ........................ 26 ตารางท 13 ผลของวธการใหนาและปยอนทรยนาตอผลผลตของมะเขอเทศ ..................................... 27 ตารางท 14 ผลของวธการใหนาและปยอนทรยนาตอคณภาพของมะเขอเทศ .................................... 28 ตารางท 15 คณสมบตของดนในแปลงทดลองกอนปลกพรก ............................................................. 30 ตารางท 16 คณสมบตของนาทใชในการทดลอง ................................................................................ 30 ตารางท 17 ผลของการใหนาเคมแบบผสมตอความสงตนพรก .......................................................... 31 ตารางท 18 ผลของการใหนาเคมแบบผสมตอเสนรอบวงตนพรก ...................................................... 32 ตารางท 19 ผลของการใหนาเคมแบบผสมตอปรมาณ chlorophyll ในใบของพรก .......................... 32 ตารางท 20 ผลของการใหนาเคมแบบผสมตอนาหนกแหงของตนพรก .............................................. 33 ตารางท 21 ผลของการใหนาเคมแบบผสมตอผลผลตพรก ................................................................ 34 ตารางท 22 ผลของการใหนาเคมแบบสลบตอความสงของพรก ......................................................... 35 ตารางท 23 ผลของการใหนาเคมแบบสลบตอเสนรอบวงตนพรก ...................................................... 35 ตารางท 24 ผลของการใหนาเคมแบบสลบตอปรมาณChlorophyllในใบพรก .................................. 36 ตารางท 25 ผลของการใหนาเคมแบบสลบตอนาหนกแหงของตนพรก .............................................. 37 ตารางท 26 ผลของการใหนาเคมแบบสลบตอนาหนกผลผลตพรก .................................................... 37 ตารางท 27 คณสมบตของดนในแปลงทดลองกอนปลกมะเขอเทศ .................................................... 39

ซ

ตารางท 28 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและผลผลตของมะเขอเทศในระบบนาหยด ..................................................................................................................................... 40 ตารางท 29 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและผลผลตของพรก ในระบบนาหยด .......................................................................................................................................................... 41

ฌ

สารบญรป

หนา

รปท 1 ความหนาแนนรากของมะเขอเทศจากการใหปยเคมทางดนและทางระบบนา เมออาย 35 วน หลงยายปลก ..................................................................................................................................... 29 รปท 2 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอความสงของมะเขอเทศในระบบนาหยด .................. 40 รปท 3 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอความสงของพรกในระบบนาหยด ........................... 41

1

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมา และความสาคญของปญหา น าเปนปจจยทส าคญในการควบคมการใหผลผลตพช เนองจากเปนองคประกอบส าคญของพช โดยเปน

ตวท าละลาย และชวยในการล าเลยงธาตอาหารไปสสวนตาง ๆ เปนวตถดบ และเปนตวการท าใหเกดปฏกรยาเคมในกระบวนการสงเคราะหดวยแสง รกษาความเตงของเซลลท าใหสวนตางๆ รกษารปทรงเอาไวได และรกษาระดบอณหภมของพชใหอยในระดบทเหมาะสม ดงนนน าจงมความส าคญตอการเจรญเตบโต และการใหผลผลตของพช

พรกและมะเขอเทศเปนพชทมความส าคญตอเศรษฐกจ พนทปลกสวนใหญอย ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มกไดรบผลกระทบจากการขาดแคลนน า โดยเฉพาะชวงของการเจรญเตบโตและตดผล เนองจากพนสวนใหญของภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปรมาณน าฝนมนอย การกระจายตวไมสม าเสมอ รวมทงดนสวนใหญเปนดนทรายไมสามารถกกเกบน าไวไดในปรมาณมาก และยงมระบบน าชลประทานทจ ากด ดงนนการน าน าจากแหลงน ามาใชจงจ าเปนตองใชอยางมประสทธภาพ แตในปจจบนเกษตรกรโดยทวไปมกมการใหน าตามผวดนเชน การใหน าไหลไปตามรอง ซงวธนท าใหมปรมาณการสญเสยน ามาก เนองจากการซมลงลกเกนระดบราก (percolation) การไหลบาไปตามผวดน (run off) สญเสยจากการระเหยของน า (soil evaporation) สงผลใหประสทธภาพการใชน าของพชต า ซงวธการใหน าแบบประหยด (Micro irrigation) คอการใหน าในอตราการไหลต า ๆ และการกระจายตวของน าอยในวงจ ากดทงความกวางและความลก ครอบคลมพนทราก 60-80% การใหน าแบบนชวยลดการสญเสยของน าจากการซมลงลกเกนระดบราก การไหลบาไปตามผวดน และการระเหยจากผวดน ซงในปจจบนการใหน าแบบประหยด เชน การใหโดยระบบน าหยด หรอมนสปรงเกลอรมการพฒนาระบบการผลตท าใหวสด และอปกรณมราคาถกลง มอายการใชงานนานขน ประกอบกบราคาผลผลตของพชสงขน จงมความคมคาในเชงธรกจทจะน ามาใชกบพชบางชนด เชน ไมผล ไมยนตน รวมทงพชผกตางๆ เชน พรก มะเขอเทศ และพชไร เชนออย และมนส าปะหลง นอกจากนการมระบบการใหน าแบบประหยดยงสามารถใหปยในระบบน าได ซงการใหปยใน ระบบน า สามารถเพมประสทธภาพการใชปยของพช เพราะสามารถควบคมปรมาณการใหปยไดสม าเสมอ ใหปยตรงกบจดทพชดดใชไดงาย และควบคมความชนไดเหมาะสม การดดใชธาตอาหารของพชเปนไปอยางมประสทธภาพ และมการสญเสยไปกบการชะลางนอย ดงนนเทคนคการใหน าแบบประหยด และการใหปยในระบบน า จงเปนวธการใหน าทมศกยภาพสงส าหรบพชทปลกในเขตชลประทาน หรอพนททมแหลงน าเสรม

จากการศกษาวธการใหน าแบบประหยด (โดยใชระบบน าหยด) และการใหปยทางระบบน าในสภาพดนรวนทรายของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ในเบองตนพบวา การใชวสดปรบปรงดน เชน ขยมะพราว และการรกษาระดบความชนในดนใหสงกวา 50% ของปรมาณน าทเปนประโยชนในดนเหมาะสมตอการปลกพรก มะเขอเทศนอกจากนยงพบวาการใหปยทางระบบน ามประสทธภาพการใชปยสงกวาการใหปยทางดนอยางชดเจน ดงนนจงสมควรน าวธดงกลาวไปพฒนาเพอเปนค าแนะน า

2

ใหแกเกษตรโดยจ าเปนตองมการปรบใชใหเหมาะสมกบพนทเพราะสภาพแตละพนทมขอจ ากดทแตกตางกน เชน ปญหาคณภาพน าทใชในการเกษตรในบางพนทคณภาพของน าต ากวามาตรฐานส าหรบใชปลกพช เชน มปรมาณความเคมสง โดยมคา EC อยในชวง 750–2,250 ไมโคลโมล/เซนตเมตร คา SAR (Sodium absorption ratio)18–26 (อรณ ยวะนยม, 2539) ซงหากพนททท าการเกษตรมปรมาณน าดงกลาวสงการหลกเลยงการใชน าคณภาพต าท าไดยากเพราะความจ ากดของปรมาณน าทมคณภาพจงจ าเปนตองมการจดการเพอหลกเลยงความเสยหายทเกดขนกบดนและพชปลก โดยเกลอทอยในน าชลประทานจะสงผลใหเกดการสะสมเกลอในดนบรเวณรากพช เมอมปรมาณมากขนท าใหพชไมสามารถดงน าจากดนไดตามปกต

นอกจากปญหาเรองน าแลวปรมาณปย หรอความเขมขนของปยทใหในระบบน าในแตละพช และชนดของดน ยงไมมขอมลแนะน าแกเกษตร โดยทวไปมบรษทเอกชนคอยแนะน าอตราการใสปย และน าแกเกษตรกร ซงไมไดค านงถงความอดมสมบรณของดนทมอย ท าใหการใหธาตอาหารพชบางตวมกใหเกนความตองการของพช ท าใหสนเปลองคาปย และมผลตกคางในดน สงผลท าใหดนเคม หรอเกดความไมสมดลของธาตอาหารพช ท าใหการผลตไมมความยงยน และราคาของปยทใชในระบบน ายงมราคาสง เนองจากการใหปยทางระบบน าตองเปนปยทมความสามารถในการละลายไดด และมความบรสทธสง การลดตนทนการใหปยอาจท าไดโดยการใหปยตามคาวเคราะหดน หรอการใหปยอนทรยน าทไดจากการหมกวสดอนทรยทมธาตอาหารอยในรปทเปนประโยชนส าหรบพช

ดงนนจงควรมการศกษาพฒนาวธการใหน าแบบประหยด และการใหปยในระบบน าในพนทของเกษตรกรโดยมงประเดนการลดผลกระทบของความเคมของน าตอการเจรญเตบโตของพช คณภาพของดน และลดตนทนของการใหปยทางระบบน า โดยการทดสอบกบพช ท ใหผลตอบแทนสง ไดแก พรก มะเขอเทศ เพอใชเปนขอมล และแหลงความรในเรองของการใชน าแบบประหยด และการใชปยในระบบน า

1.2 วตถประสงคการวจย

1) เพอส ารวจคณภาพน า และดนในพนทของเกษตรกรทมการการปลกพรกและ มะเขอเทศ 2) เพอพฒนาเทคโนโลยการปลกพรกและ มะเขอเทศ โดยการใหน า และใหปยในระบบน าให

เหมาะสม 3) เพอสาธต และเผยแพรเทคโนโลยการใหน า และปยในระบบน าแกเกษตรกร 4) เพอพฒนานกวจยรนใหม ใหมความรในดานเทคโนโลยการใหน า และปยทางระบบน า

3

บทท 2 ตรวจเอกสาร

2.1 พรก พรก (Capsicum L.) เปนพชใบเลยงคจดอยในตระกล Solanaceae ซงเปนตระกลเดยวกนกบมะเขอเทศและมะเขอตางๆ มตนก าเนดในเขตรอนของทวปอเมรกา ไดแก อเมรกาใตและอเมรกากลาง เจรญเตบโตไดดในดนรวน และรวนปนทราย การระบายน าด ปรมาณอนทรยวตถปานกลางถงสง ความเปนกรดเปนดางของดน (pH) ประมาณ 6.0-6.8 อณหภมทเหมาะสมส าหรบการเจรญเตบโต ประมาณ 18-32 องศาเซลเซยส ถาอณหภมสงเกนกวา 35 องศาเซลเซยส ดอกพรกจะรวงและใหผลผลตต า (ปรชญา,2537) พรกมคณคาทางอาหารสง เปนแหลงของวตามนและแรธาตทมประโยชนมากมาย เชน แคโรทนอยด วนตามนเอ ซ และอ ไขมน โปรตน เปนตน พรกเปนพชเศรษฐกจทส าคญ และผกพนกบวถชวตของคนไทย อาหารไทยสวนใหญจะใชพรกเปนสวนผสมในอาหาร นยมบรโภคทงในรปผลสดและผลแหงซงอาจน าไปแปรรปเปนพรกปน และพรกแกง หรอน าพรก พรกสามารถปลกไดในทกพนทของประเทศไทย และปลกไดตลอดป (สชลา, 2549)

แหลงปลกพรกทส าคญในภาคตะวนออกเฉยงเหนอไดแก จงหวดนครราชสมา ชยภม ขอนแกน ศรสะเกษ และอบลราชธาน (ส านกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร, 2561)

2.1.1 การผลต และสงออกพรก

แหลงผลตพรกทส าคญ คอ จงหวดเชยงใหม กาญจนบร ราชบร ชยภม ขอนแกน อบลราชธาน ศรสะเกษ นครราชสมา และนครศรธรรมราช โดยในป 2556 ประเทศไทยมพนทเกบเกยวเฉลย 191,866 ไร สงออกผลผลตพรกทงในรปผลผลตสด ผลผลตแหง พรกบด และซอสพรก เปนปรมาณรวม 35,904 ตน คดเปนมลคา 1,759 ลานบาท และน าเขา 26,184 ตน เปนมลคารวม 1,161 ลานบาท (กรมวชาการเกษตร, 2561) ซงมลคาการสงออกพรกของไทย ซงมการสงออกในรปพรกสดแชเยนจนแขง และผลตภณฑตาง ๆ ทแปรรปมาจากพรกมแนวโนมเพมขนดงแสดงในตารางท 1 ตารางท 1 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคา และผลตภณฑพรก ป 2555-2557

รายการ 2555 2556 2557

ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา (ตน) (ลานบาท) (ตน) (ลานบาท) (ตน) (ลานบาท)

พรกสดแชเยนจนแขง 12.7 1.6 46.5 1.67 8.55 1.12 พรกบดหรอปน 994 87.5 2,575 111 2,608 90.2 พรกแหง 998 73.3 881 61.9 8,078 262 ซอสพรก 29,345 1,397 32,611 1,612 37,415 2,127

รวม 31,350 1,559 36,114 1,787 48,110 2,480 ทมา : ส านกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร, 2561

4

2.1.2 ลกษณะทางพฤกษศาสตรของพรก พรกจดอยในวงศ Solanaceae เชนเดยวกบมะเขอ มะเขอเทศ มนฝรงและยาสบ พชวงศน ม

อยประมาณ 90 สกลหรอ 2,000 ชนด โดยทวไปเปนไดทง พชลมลก ไมพม ไมยนตนขนาดเลกมกระจายอยทวโลกแตสวนใหญเจรญในเขตรอน (สชลา, 2549) มลกษณะทางพฤกษศาสตรดงน

ลาตน พรกมล าตนตงตรงหรอเปนพมแตกกงกานสาขาแบบ dichotomous ผวเรยบ ไมมขน(glabrous) และพบวา ตนพรกทสมบรณมกงแตกขน มาจากตนทระดบดนหลายกง มกไมพบล าตนหลก แตพบเพยงกงหลกๆเทานน ทง ล าตนและกงนน ในระยะตนออน ล าตนมลกษณะเปนไมเนอออน เมอมอายมากขน ล าตนและกงแขงเหมอนไมเนอแขงมากขน (สชลา, 2549)

ใบ พรกใบเปนใบเดยวมขนาดตางๆ กน รปไขหรอรปกงวงร เรยวแหลม ผวใบเรยบสวนใหญไมมขน (มณฉตร, 2541)

ดอก พรกมกลบดอกสขาวหรอขาวปนเขยว อาจพบกลบดอกสมวง ดอกเกดทขอ ตรงมมทเกดใบหรอกง เปนดอกเดยวหรอ 2-3 ดอก เกดตรงจดเดยวกน (สชลา, 2549)

ผล พรกเปนผลสดมเนอ หลายเมลด (berry) หรอฝกทไมมนา ตดอยบนวงกลบเลย งทแบนหรอเปนรปถวย ซงมรปรางและขนาดแตกตางกนไปไมแนนอน (ผวเรยบ) คอนขางแหง มเมลดมาก เมลดมรปรางแบนกง วงกลมหนา มทง เผดนอยและเผดมาก ความเผดอยทเมลดและผนงของผล

ราก พรกมระบบรากแตกตางกนไประหวางพนธ มรากแกวทแขงแรง มรากแขนงแตกมากมายมความยาวถง 1 – 1.5 เมตรรากฝอยพบมากบรเวณรอบๆตน (มณฉตร, 2541)

2.2 มะเขอเทศ

มะเขอเทศ (Lycopersicon esculentum Mill) มตนก าเนดอยในประเทศเมกซโก มะเขอเทศสามารถขนไดกบดนแทบทกชนด แตชอบดนรวนทมความเปนกรดเปนดาง (pH) ของดนในชวง 6.0-6.8 และความชนของดนพอเหมาะ ตองการแสงแดดเตมทตลอดวน ชวงอณหภมทเหมาะสมในการเจรญเตบโต ระหวาง 21-24 องศาเซลเซยส เปนพชลมลกอายเพยง 1 ป มะเขอเทศสวนใหญจะน ามากนเปนผลไม หรอน ามาใสในน าซป (ระพพรรณ, 2544 ) ไดรบความนยมแพรหลายในทวโลก เนองจากเปนอาหารทมสรรพคณทางยา และประกอบไปดวยสารจ าพวก แคโรทนอยด ชนดไลโคปน (lycopene) ซงเปนสารสแดง และวตามนหลายชนด เชน วตามน บ 1 บ 2 วตามน เค โดยเฉพาะวตามน เอ และวตามนซ มในปรมาณสง มกรดมาลค กรดซตรก ซงใหรสเปรยว และกลตามค (glutamic) ซงเปนกรดอะมโนชวยเพมรสชาตใหอาหาร นอกจากนยงประกอบดวยสารเบตาแคโรทน และแรธาตหลายชนด เชน แคลเซยม ฟอสฟอรส เหลก เปนตน

5

2.2.1 การผลต และสงออกมะเขอเทศ แหลงผลตมะเขอเทศทส าคญ คอ จงหวดเชยงใหม หนองคาย สกลนคร และนครพนม พนทปลกสวนใหญอยในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงพนทเพาะปลก พนทเกบเกยว ผลผลตตอไร และผลผลตรวมของมะเขอเทศ ป 2555-2557 ดงแสดงในตารางท 2

ตารางท 2 พนทเพาะปลก พนทเกบเกยว ผลผลตตอไร และผลผลตรวมของมะเขอเทศ ป 2555-2557

รายการ 2555 2556 2557

พนทปลก (ไร) 39,182 34,230 37,318

พนทเกบเกยว (ไร) 34,404 32,940 35,110

ผลผลตตอไร (ก.ก.) 3,155 30,43 3,190

ผลผลลตรวม (ตน) 123,620 104,146 119,049

ทมา : ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร, 2561 ในสวนของปรมาณ และมลคาการสงออกมะเขอเทศของไทย ซงมการสงออกในรปมะเขอเทศสด และผลตภณฑตาง ๆ ทแปรรปมาจากมะเขอเทศ มแนวโนมเพมขนดงแสดงในตารางท 3

ตารางท 3 ปรมาณและมลคาการสงออกสนคา และผลตภณฑมะเขอเทศ ป 2555-2557

ป สงออก

จ านวน (ตน) มลคา (ลานบาท) 2555 6,612 272 2556 6,635 316 2557 6,581 281

ทมา : ส านกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร, 2561

2.2.2 ลกษณะทางพฤกษศาสตรของมะเขอเทศ ลาตน ตงตรง มลกษณะ เปนไมพมเตยกงเลอย ความสง 50-150 ซม. แตกกงกานมาก ล า

ตนสเขยว มขนนมปกคลม และมเมอกเหนยวมอ ใบ เปนใบประกอบ ออกสลบกน ใบยอยมขนาดไมเทากน บางใบเลกรยาว บางใบกลมใหญ

ปลายใบแหลม ขอบใบเปนหยกลกคลายฟนเลอยมขนออน ๆ บรเวณซอกใบ กานใบยาว 3-5 ซม. มใบยอย 5-9 ซม. ใบยอยรปสามเหลยม ขอบใบจก แผนใบขรขระเลกนอย มขนนมปก คลมสเขยวเขม ขนาดใบยอยกวาง2-4 ซม. ยาว 3-6 ซม

6

ดอก ดอกเกดเปนชอบนล าตนระหวางขอ ดอกมกลบเลยงสเขยว 5-10 กลบ มกลบดอก 5กลบ สเหลอง รปรางคลายหอกเชอมตดกนทโคน เมอดอกบานกลบเลยงและกลบดอกจะโคงออก กลบเลยงตอนแรกจะสนกวากลบดอก แตจะมขนาดใหญขนเมอผลแกมเกสรตวผ 5 อน ประกอบดวยอบเรณใหญและกานอบเรณสน อยรอบเกสรตวเมย

ผล เปนผลเดยว รปทรงของรปผลมตงกลมจนถงร มขนาดรปรางและสตางกน ซงมขนาดเลกประมาณ 3 เซนตเมตร จนถงใหญประมาณ 10 เซนตเมตร รปรางมทงกลม กลมแบน หรอกลมร ผวนอกลบเปนมน สของผลจะขนอยกบเมดส 2 ชนด คอ ไลโคปน (Lycopene) ซงท าใหเกดสแดงและแคโรทน (Carotene) ท าให เกดส เหลองแดง สม และสน าตาลออน เนอภายในฉ าดวยน ามรสเปรยว ภายในมเมลดเรยง ตวเปนชอง ๆ และมเมอกวนหอหมเมลด

เมลด รปคอนขางกลมแบนสน าตาลออน ขนาด 0.2-0.5 ซม. มขนสน ๆ โดยรอบมเปนจ านวนมาก มะเขอเทศมหลายพนธ เชนพนธสดา พนธโรมา เรด เพยร เปนตน

ราก มะเขอเทศมระบบรากเปนแบบรากแกว มรากแขนงเจรญไปตามแนวนอนไปไดไกลถง 60 เซนตเมตร และสามารถเจรญในแนวดงไดลกประมาณ 100-120 เซนตเมตร อกทงยงสามารถเกดรากไดทวๆไปตามล าตนทสมผสกบผวดน ซงเปนลกษณะพเศษของมะเขอเทศทมา

2.3 ปญหาการปลกพรกและมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทรพยากรดนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนใหญเปนดนทมพฒนาการสง มศกยภาพทางการเกษตรต า ดนไมคอยเกบความชน เนองจากเนอดนคอนขางเปนทราย อกทงมปรมาณฝนนอย กระจายตวไมสม าเสมอ และยงมระบบน าชลประทานทจ ากด พรกและมะเขอเทศจงมกไดรบผลกระทบจากการขาดแคลนน า ท าใหผลผลตไมไดมากเทาทควร นอกจากนยงมดนทมปญหาในการปลกพช เชน ดนเคม ดนกรวดลกรง ดนศลาแลง เปนตน

2.4 การใหน าและปยในพรกและมะเขอเทศ น าเปนปจจยทมความส าคญส าหรบการผลตพช เนองจากน าเปนองคประกอบของเซลลพช

ประมาณ 60–90 เปอรเซนต ท าใหน าสงผลโดยตรงตอการเจรญเตบโตและผลผลตของพช หากพชขาดน ามกสงผลใหผลผลตของพชต ากวาศกยภาพของพช จากการศกษาของ Nahar และ Gretzmacher (2002) ถงผลของการขาดน าตอผลผลต และคณภาพของมะเขอเทศ โดยท าการใหน าทระดบ 100, 70 และ 40% ของ Filed capacity (FC) พบวาทระดบ 70% FC มะเขอเทศมการเจรญเตบโต และการใหผลผลตสงทสดในขณะทการใหน าทระดบ 40% FC ซงเปนระดบน าต ากวาคาวกฤตของพชทว ๆ ไป มะเขอเทศมการเจรญเตบโต และใหผลผลตต าทสด ซงผลการทดลองบงชใหเหนวาน าเปนปจจยทส าคญในการผลตพช

นอกจากปรมาณน าแลว คณภาพของน ากมผลตอการเจรญเตบโตของพช นอกจากนคณสมบตของดนเปนอกปจจยทมผลตอการใชน าของพชโดยน าทมคณภาพดสามารถน าไปใชประโยชนไดมากกวาน าทมคณภาพต า ซงปจจยทเกยวของกบคณภาพน าทมผลตอการเกษตร คอ ความเคม และความเปนพษของธาตบางชนด (specific ion toxicity) โดยปญหาความเคมพบมากในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คดเปน

7

17.8% ของพนท (อรณ ยวะนยม, 2539) ในพนทดนเคมมกพบปญหาน าทงบนผวดน และใตดนมความเคมอยในระดบสง จากการศกษาของ Choudhary และคณะ (2006) ถงผลของการใหน าเคมโซดกทมปรมาณโซเดยมคารบอเนต 10 mmolc L-1 และน าคลอง ตอผลผลตและคณภาพของทานตะวน พบวาดนทมการใหน าโซดกมากกวา 6 ปขนไป มคา pH และ คา RSC (Residual sodium carbonate) ของดนเพมขน และผลผลต และคณภาพผลผลตของทานตะวนมคาต ากวาการใหน าคลอง

การใหน าเคมแกพชสงผลใหพชเกดการเหยวเฉา เพราะสญเสยน าออกจากเซลล เนองจากน าจะไหลจากแหลงทมคาศกยของน าสงไปทศกยของน าต า โดยความเคมของดนบรเวณรากพชจะเพมขนหรอลดลงขนกบการเคลอนทขนลงของเกลอในดน การระเหยของน าทผวดนและการคายน าของพชเปนแรงดง ท าใหน าและเกลอเคลอนขนสผวดน ท าใหสารละลายดนมเกลอเพมขน และเกดการสะสมของโซเดยมบรเวณผวดน ซงผลกระทบท าใหดนขาดแคลเซยม แมกนเซยม หรอธาตประจบวกอนๆ นอกจากนเมอดนมปรมาณโซเดยมในดนสงยงท าใหสญเสยโครงสรางของดน โดยดนทมโซเดยมสะสมอยจะท าใหน าซมผานไดยาก การถายเทของอากาศไมด มเสถยรภาพในการเกาะตวต า ฟงกระจายงาย และแยกตวออกไดงายเมอถกกระแทกดวยเมดฝน เมออยในสภาพแหงแลงผวดนแนนแขงเปนอปสรรคตอการงอกของกลาพช (อรณ ยวะนยม, 2539) การแกไขปญหาดนเคมจงท าโดยการปองกนการเคลอนทของเกลอขนสผวดนในแนวดงดวยระบบการระบายน า การปลกพชรากลก ใชสารปรบปรงดนเพอไลโซเดยมออกไปจากดน ปรบปรงสมบตทางกายภาพ และเพมความอดมสมบรณใหแกดน เชน การใสยปซม หรอโดโลไมด ลงไปในดน เพอใหแคลเซยมหรอแมกนเซยมทใสในดนเขาไปแทนทโซเดยมทดนดดยดไว การใสสารปรบปรงดนยงท าใหสมบตทางกายภาพของดนดขน เชน ท าใหเมดดนเกาะตวกนเปนเมดดนทมความคงทนมากขน การระบายน าและการถายเทอากาศดขน (Bower, 1970) การใสสารปรบปรงดนถาใสคลกเคลาใหเขากบดนอยางทวถง หรอใสรวมกบแอมโมเนยมไนเตรท จะชวยท าใหปฏกรยาแทนทโซเดยมเกดไดเรวการลางเกลอออกไปจากดนเรวขน (U.S. Salinity Laboratory, 1954) นอกจากนการใสอนทรยวตถลงไปในดนเปนวธการหนงในการลดการแสดงออกของความเคมในดน เนองจากเมอเพมอนทรยวตถในดนสงผลใหดนมความชน ลดการสะสมของเกลอบรเวณผวดน และลดความถของการใหน าในพนทดนเคม การใหน าแกดนเพอลางความเคมจากดนจ าเปนตองพจารณาถงคณสมบตของดน ชนดพช วธการใหน า อยางไรกตามปรมาณน าทใชเพอลางความเคมของดนยงขนอยกบคณภาพของน าชลประทานทใช (FAO, 1985) การใชน าเพอท าการลางดนโดยอาศยการผสมน าจด ซงในชวงฤดแลงมน าเคมปรมาณมาก แตมน าจดในปรมาณนอยและจ ากด จงจ าเปนตองใชน าจดอยางมประสทธภาพ โดยในบางพนทการจดการน าทมคณภาพดน ามาใชในการเพาะปลกเปนไปไดยาก จ าเปนตองน าเอาน าเคมมาใชในการชลประทาน จงตองมการศกษาคนควาในการลดอนตรายจากน าเคม และไมใหเกดการสะสมของเกลอบรเวณผวดนจนเกดอนตรายตอพช เชน การลดระดบความเคม โดยการน าน าจดมาผสมกบน าเคม หรอการดงเกลอออก เพอใหน ามคณสมบตทจะใชในการปลกพชได ซงคณสมบตของน าทยอมรบในการใชเพอชลประทานจะมระดบความเคม 0-3 dS/m ปรมาณ Ca++ 0-20 meq/l, Mg++ 0-5 meq/l, Na+ 0-40 meq/l, CO—

30-0.1 meq/l, HCO-

3 0-10 meq/l, Cl- 0-30 meq/l และ SO--4 0-20 meq/l (FAO, 1985)

นอกจากนนการปรบปรงคณภาพของน าเคมอาจสามารถท าไดโดยการเตมกรดลงไปในน า เพอลดปรมาณของคารบอเนต และไบคารบอเนต (Doneen, 1975; Miyamoto et al., 1975; Gumaa et al.,

8

1976; Amrhein, 2000) ซงเปนการปรบคา pH ของน า เพราะสวนใหญน าทมความเคมจะมคา pH สง Munir et al., 2006 ไดศกษาการเตมกรดซลฟรส (sulfurous acid) ตอการปรบปรงคณภาพของน าเคม (saline-sodic water) พบวาการเตมกรดซลฟรสลงไปในน าเคมสงผลใหคา RSC ลดลงจาก 5.4 mmolcl-1เปน 3.6 mmolcl-1แตไมมผลตอการเปลยนแปลงของคา SAR และ EC ของน า นอกจากนการเตมยปซมทความเขมขนต า 0.30 กรม/100 มลลลตรของน าท 25 องศาเซลเซยส (U.S. salinity lab, 1954 ) สามารถเพมคาความเขมขนของแคลเซยมจาก 2 mmolcl-1 เปน 4 mmolcl-1 การเตมฟอสโฟยปซม (phosphogypsum) สามารถลดปรมาณความเขมขนของโซเดยมทผวดน (Dominguez et al., 2001) ท าใหเมดดนมโครงสราง และเพมปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนในดน (Saavedra และ Delgado, 2006) Thomas et al. (2009) ศกษาการใชวสดปรบปรงดนในพนทน าเคมตอผลผลตของขาวทงในพนธทนทานตอความเคม และพนธไมทนทาน พบวาการใสยปซมในการปรบปรงดนในพนทปลกขาวพนธทไมทนทานตอความเคมไดผลผลตของขาวไมแตกตางจากพนธขาวทนเคม

ดงนนการปรบปรงคณภาพของน าดวยวธการตางๆ ท าใหตนทนของน ามคาสง จงจ าเปนตองใชน าอยางมประสทธภาพโดยวธการใหน าแบบประหยด (Micro irrigation) ซงเปนการใหน าแบบฉดฝอย น าเหวยง และน าหยดทใชแรงดนต า มอตราการกระจายน าต า มประสทธภาพการใชน าสง หวจายน าจะเปนแบบ minisprinkler, microsprinklermicrojet, microspray, mistsprayแ ล ะ ก า ร ใ ห น า แ บ บ ห ย ด ( Drip irrigation) ซงเปนการใหน าครงละนอยๆ แตบอยครง ดวยอตราการใหน าต า ไมครอบคลมเตมพนทเขตรากทงหมด ปรมาณของดนเปยกอยในวงจ ากด และไมมการซอนทบ (overlap) ดงนนการใหน าจะใชปรมาณพนทนอย และมโอกาสสญเสยน านอยมาก (ดเรก ทองอราม และคณะ, 2545)

การใหน าแบบประหยดสามารถใหปยรวมไปกบระบบน า (Fertigation) โดยผสมปยทสามารถละลายน าไดหมดลงไปในระบบน า ซงเมอพชดดน าไปใชจะมการดดธาตอาหารขนไปดวย เปนการใหทงน าและปยไปพรอมกนในเวลา และใหในบรเวณทพชตองการ สามารถลดแรงงานในการใหปย ลดการชะลางปยเกนเขตรากพช การแพรกระจายปยสม าเสมอบรเวณทรากพชอย (มนตร ค าช, 2538) ซงระบบน าทสามารถใหปยรวมกบการใหน าตองเปนระบบน าหยด หรอมนสปรงเกลอร การใหปยในระบบน าเปนการใหปยทมประสทธภาพสงสด (ทองด บานดอน, 2540) เพราะจ ากดอตราการสญเสยปยจากการชะลางปยลกลงไปเกนกวาระดบราก และมการกระจายตวของปยสม าเสมอ สามารถลดแรงงานการใหปย และถามการลงทนระบบน าควรมการใหปยของระบบน าไปพรอมกน เพราะมการเพมการลงทนเพยงเลกนอย แตมผลดหลายดาน คอสามารถลดแรงงานการใหปย เพมประสทธภาพการใชปยได 10–50% ลดอตราจากการเคมของปยทใหทางดน ไมตองน ารถเขาไปใสปยแปลงพช ลดอตราการอดแนนของดน (ยงยทธ โอสถสภา, 2546) สามารถปรบสตรปยไดรวดเรวทนความตองการของพช และสามารถใชปยจลธาตไปในระบบน าในรปของเกลอละลายน างาย เชน ZnSO4, MnSO4และCuSO4 ท าใหประหยดการพนปยทางใบ แตขอเสยการใหปยทางระบบน า คอ ปยตองละลายน าหมด และมความบรสทธสง (อทธสนทร นนทกจ, 2550) ซงสวนใหญจะมราคาแพง ดงนนการลดตนทนของการใชปยสามารถท าไดโดยการใหปยตามคาวเคราะหดน และความตองการของพช สามารถผสมปยเองจากแมปย ซงปจจบนหาซอไดงาย จงสามารถท าใหปยราคาถกลง แตผทจะท าไดตองมความรความเขาใจในเรองการใชปยเปนอยางด นอกจากนนตองเขาใจคณสมบตของดน และน า เพราะ

9

คณสมบตของดนและน าเปนตวการส าคญทกอใหเกดปญหาในระบบการใหปยทางน าซงการใหปยในระบบน าจะใหผลดคมคาหรอไม ขนอยกบปจจยทเกยวของหลายประการ โดยเฉพาะประเภทของระบบการใหน าทมการใชปยควบคกนไป ชนดปยเคมทจะใช ชนดดน โดยเฉพาะอยางยงประเภทเนอดน คณภาพของน าชลประทาน ชนดพช และวธการปลกพช เปนตน (ปยะ ดวงพตรา, 2538) นอกจากนการลดตนทนของการใหปยในระบบน าอาจท าไดโดยการใหปยอนทรยน า จากการหมกวสดอนทรย หรอของเหลอจากบอแกสชวภาพตางๆ ซงอยในรปทเปนประโยชนตอพชทนทปจจบนการใหน าแบบประหยด เชน ระบบน าหยด หรอมนสปรงเกลอรมการพฒนาระบบการผลตท าใหวสด และอปกรณมราคาถกลง มอายการใชงานนานขน ประกอบกบราคาผลผลตของพชสงขน จงมความคมคาในเชงธรกจทจะน ามาใชกบพชบางชนด เชน ไมผล และไมยนตนตางๆ พชไร เชน ออย และมนส าประหลง พชผก เชน พรก มะเขอเทศ

พรกและมะเขอเทศเปนพชทจดอยในตระกลโซลานาซอ (Solanaceae) เปนพชทมความส าคญทางเศรษฐกจ และอตสาหกรรมของประเทศไทย ทงการบรโภคสด และแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ พรก และมะเขอเทศสามารถเจรญเตบโตไดในดนแทบทกชนด ชอบดนรวนปนทราย อนทรยวตถมาก ระบายน าด ความเปนกรดเปนดาง (pH) ของดนในชวง 6.0–6.8 (ปรชญารศมธรรมวงศ, 2551) ความชนของดนพอเหมาะ ตองการแสงแดดเตมทตลอดวน ชวงอณหภมทเหมาะสมในการเจรญเตบโตระหวาง 21–25 องศาเซลเซยส ถาความชนของอากาศ และอณหภมสง จะท าใหผลผลตและคณภาพผลผลตลดลง นอกจากนยงท าใหเกดโรค ปญหาทมกพบในการปลกพรกและมะเขอเทศคอ ถาอากาศมความชนนอย ดนแหง หรออากาศคอนขางรอนจด พรก และมะเขอเทศจะตดผลนอยลง ดงนนในชวงทมสภาพอากาศรอน การเพมความชนในดนใหมอณหภมลดลง สามารถชวยใหผลผลตเพมขน ในปจจบนภาคเอกชนมการสงเสรมใหมการใหน าพรกและมะเขอเทศโดยระบบน าหยด พรอมกบการใหปยทางน า ซงค าแนะน ามกน ามาจากตางประเทศซงอาจไมเหมาะสมกบทงสภาพภมอากาศ ดน และน าของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2.5 การใหน าแบบประหยด การใหน าแกพชแบบประหยด หรอการน าแบบน านอย (Micro Irrigation) เปนการใหน าครง

ละนอยๆ แตบอยครง ดวยอตราการใหน าทต าและไมครอบคลมเตมพนทเขตรากทงหมด โดอาสยคณสมบตของดนชวยในการแพรกระจายน าออกไปรอบขางเพอใหปรมาตรดนเปยกอยในวงทจ ากด และเปนระบบใหน าทไมซอนทบของวงเปยกจากหวจายน าแบบตางๆ เชน มนสปรงเกลอร ไมโครสปรงเกลอร ไมโครเจท ไมโครสเปรย มสสเปรย และน าหยด

ระบบใหน าแบบหยด เปนเทคโนโลยทพฒนาจากตางประเทศ ซงเปนเขตแหงแลงใชส าหรบการปลกพชเกอบทกชนด หลกการของการใชน าหยดคอใหความชนแกดนในรปของกรวยตดแลวใหรากพชเจรญเตบโต อยภายในกรวยของความชนนน โดยรกษาความชนในดนใหอยในระดบความชนชลประทาน (Field Capacity) ตลอดเวลา สามารถน าไปประยกตใชในการใหน าแกพชหลายชนดชวยใหสามารถประหยดน าไดเปนอยางด วธนเปนทนยมทวไปและมบทบาทมากขนในอนาคตโดยเฉพาะในสถานการณทตองประสบกบปญหาการขาดแคลนน าและแรงงานในการใหน า

10

ขอดของระบบน าหยดมหลายประการ ไดแก 1) มประสทธภาพในการใชน าสง เมอเทยบกบการใหน าโดยวธอน ๆ 2) ใชไดกบพนททกประเภทไมวาดนรวน ดนทราย หรอดนเหนยว 3) สามารถใชกบพชประเภทตางๆ ไดเกอบทกชนด ยกเวนพชทตองการน าขง 4) เหมาะส าหรบพนทขาดแคลนน า ตองการใชน าอยางประหยด 5) ชวยใหพชมรากฝอยเพมขน และเพมประสทธภาพการดดใชน าและธาตอาหารไดด มผลตอการเจรญเตบโตของพช (Anitta et al, 2013) 6) ใชแรงงานในการใหน านอย และสามารถใหปย สารเคมอน ๆ เชน สารเคมก าจดศตรพช ไปพรอมกบระบบน าได ซงนอกจากจะประหยดเวลาในการใหน า ใสปย และก าจดวชพช แลวยงเพมประสทธภาพการใชปยของพชไดมากกวา 75 % อกดวย (Thomas et al., 2003) 7) สามารถควบคมปรมาณน าและปยไดพอดกบปรมาณทพชตองการ

2.6 การใหปยในระบบน า การใหปยในระบบน า คอ การใหปยโดยผสมปยทสามารถละลายน าไดหมดลงไปในระบบใหน า

ดงนนเมอพชดดใชน ากจะมการดดธาตอาหารพชไปพรอมกบน า เนองจากพชไมสามารถดดปยในรปของแขงได ปยจะตองละลายในน ากอนพชจงจะดดขนไปใชได เปนการใหทงน า และปยไปพรอมกนในเวลาและบรเวณทพชตองการ ดงนนจงเปนระบบการใหปยทมประสทธภาพมากทสด ท าใหสามารถจ ากดบรเวณการใหปยแกพช มการกระจายตวของปยสม าเสมอ ลดการสญเสยปยจากการชะลางปยลกลงไปเกนกวาระดบราก (Persaud et al., 1976; Persaud et al., 1977; Graetz et al., 1978; Sweeney et al., 1987) สามารถปรบสตร และความเขมขนของปยไดทนท และรวดเรว (ทกวน) ตามความตองการของพช สามารถลดแรงงาน และเวลาการใหปย นอกจากนยงสามารถผสมธาตอาหารรอง และอาหารเสรมลงในระบบน าไดเลยโดยใสในรปเกลอทละลายน างาย เชน ZnSO4, MnSO4, CuSO4 ท าใหประหยดการฉดพนปยทางใบ (อทธสนทร นนทกจ, 2550) จากรายงานการทดลองทว ๆ ไป การใหปยในระบบน าจะมประสทธภาพมากกวาการใหทางดนถง 10 – 50% ขนอยกบระบบการใหปย คณภาพน า และความถในการใหปย เนองจากการใหปยในระบบน า จะชวยลดการชะลางโดยเฉพาะไนโตรเจน และเปนการใหปยอยางสม าเสมอทวบรเวณรากพช ไมเหมอนการใหปยทางดนทวไปจะใหเปนจด ๆ นาน ๆ ครง เชน ทก 3 – 6 เดอน บรเวณทเมดปยลงในดนชวงแรก ๆ จะมความเขมขนสงรากพชบรเวณนนอาจไดรบอนตรายได ท าใหการดดใชปยไมด (อทธสนทร นนทกจ, 2550) สมตรา จนไทย (2555) รายงานวา การใหปยกบมะเขอเทศโดยใหทางระบบน า จะท าใหผลผลตมะเขอเทศ และประสทธภาพการใชปยสงกวาการใหทางดน โดยใชอตราปยทเหมอนกน

11

บทท 3 วธดาเนนงานวจย

3.1 การสารวจพ นท และคณภาพของน าในเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ท าการส ารวจพนทตามรายงานทมการปลกพรก และมะเขอเทศของเกษตรกร แตไมสามารถท าไดมากเพราะมงบประมาณจ ากด จงท าไดแค 6 อ าเภอ โดยท าการวเคราะหพนท และตรวจสอบคณสมบตของดนและน า คณสมบตของดน 1) วเคราะหระดบความเปนกรดเปนดาง (pH) โดยในดนใชอตราสวนดน:น า เทากบ 1:1 ดวยเครอง pH meter 2) วเคราะหคาการน าไฟฟา (Electrical Conductivity:EC) ใชวธการ Saturated paste extract และวดดวยเครอง Electrical Conductivity Meter 3) วเคราะหปรมาณอนทรยวตถ (OM) ดวยวธ Walkley and Black (Black, 1965) 4) วเคราะหปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน (available P) ดวยวธ Bray II (Bray et al., 1945) 5) วเคราะหปรมาณโพแทสเซยม แคลเซยม และแมกนเซยมทแลกเปลยนได (exchangeable K, Ca และ Mg) โดยสกดดนดวย NH4OAC เขมขน 1.0 M วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer (Jones, 2001) 6) วเคราะหปรมาณธาตเหลก แมงกานส สงกะส และทองแดง (available Fe, Mn, Cu และ Zn) สกดดนดวย DTPA วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer (Lindsay et al., 1978) 7) วเคราะหเนอดนดวยวธไฮโดรมเตอร (Hydrometer method) คณสมบตของน า 1) วเคราะหระดบความเปนกรดเปนดาง (pH) ดวยเครอง pH meter 2) วเคราะหคาการน าไฟฟา (Electrical Conductivity : EC) ดวยเครอง Electrical Conductivity Meter

3) วเคราะหปรมาณโพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม โซเดยมเหลก แมงกานส สงกะส และทองแดง ดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer

3.2 การทดลองท 1 การทดสอบเทคโนโลยการใหน า และปยทางระบบน าในมะเขอเทศ ท าการทดสอบในพนททไมมปญหาดนและน าเคมในเขตพนท อ.เมอง จ.นครราชสมา 1. แผนการทดลองวางแผนการทดลองแบบRCBD จ านวน 4 ซ า 5 ทรตเมนตคอ

T1 การใหน าผวดนตามวธการของเกษตรกร T2 ใหน าหยด+ใหปยเคมทางระบบน า T3 ใหน าหยด+ใหปยอนทรยน าทางระบบน า

12

T4 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+ปยเคม (อตราสวน N 1:1) T5 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า ปรบธาตอาหารใหเทากบการใชปยเคม (T2)

(T2–T5 การใหน าหยด ตามค าแนะน าของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร)

2. วธการทดลอง 2.1 การเตรยมปยอนทรย ใชวธการหมกแบบไรอากาศ โดยใช มลไกสด: ร าขาว อตรา 1:1 และอตราสวนของวสดทหมกในน าคอ 4 กโลกรม:120 ลตร และเตมกากน าตาลเพอชวยเรงกระบวนการหมก ใชอตราสวนวสดหมกตอกากน าตาล 100:1 ท าการหมกในถงพลาสตกขนาด 200 ลตร เปนระยะเวลา 56 วน เมอสนสดกระบวนการหมกไดคณสมบตทางเคมตามตารางท 4

ตารางท 4 แสดงคณสมบตทางเคมของปยอนทรยน า

คณสมบตทางเคม คาวเคราะห

EC (dS/m) 8.24

pH 5.09

NH4+ (mg.l-1) 476

NO3- (mg.l-1) 9.10

total available N (mg.l-1) 485

P (mg.l-1) 404

K (mg.l-1) 848

Ca (mg.l-1) 270

Na (mg.l-1) 63.0

Mg (mg.l-1) 188

2.1 การเตรยมแปลงทดลอง ท าการเตรยมดนโดยไถพลกหนาดน และตากแดดประมาณ 1 สปดาห เพอฆาเชอโรคและก าจดวชพช ไถพรวนเพอยอยดนใหละเอยด ยกแปลงทดลองขนาดกวาง 1เมตร ระยะหางระหวางแปลง 1 เมตร ในแตละแปลงยอยม 3 แปลงทมขนาด 1x5 ตารางเมตร วางระบบน าหยดบนดน โดยใชเทปน าหยดทมอตราการไหล 2 ลตร/ชวโมง และมระยะหางระหวางรน าหยด 30 เซนตเมตร โดยวางเทปน าหยด 2 เสนในแตละแปลง จากนนใชแผนพลาสตกสด าคลมแปลง ท าการเจาะรพลาสตกคลมแปลงเปนแบบแถวคสบหวางหางกน 70 เซนตเมตร แตละหลมในแถวเดยวกนหางกน 50 เซนตเมตร 2.2 เพาะมะเขอเทศลกทอพนธเพอรเฟกโกลดในกระบะเมอตนกลาอาย 30 วน ยายปลกลงในแปลงจ านวน 1 ตน/หลม

13

2.3 การใหน าใน T2–T5 โดยใหน าตามความตองการของพชจากคาศกยภาพการใชน าของพช (Potential evapotranspition, ETp) และคาสมประสทธการใชน าของพช (Crop coefficient, Kc) และควบคมปรมาณความชนในดนทระดบราก (root zone) ใหสงกวา 50% ของปรมาณน าทเปนประโยชน (Available water holding capacity, AWHC) ทความลก 30 เซนตเมตร โดยค านวณตามสตร ETc= ETpxKc โดยคา ETp (ศกยการใชน าของพช) ซงในแตละเดอนมคาแตกตางกนขนกบสภาพอากาศทตางกน สวนคาสมประสทธการใหน าของพช (Kc) ซงขนกบชวงอายพช แตการทดลองนก าหนดคาสมประสทธการใหน าของพรกและมะเขอเทศมคา 0.67 ตลอดฤดปลก เพราะมระยะหางระหวางแถวมาก (1.0 เมตร) แตมการคลมดนและตดแตงทรงพมท าใหการใชน าตอพนทปลกมคานอยเมอเปรยบเทยบกบพชอางอง (ศกยการใชน าของพช) การค านวณการใหน าแสดงในตารางท 5

ตารางท 5 ความตองการน าของพช (ETc= ETp x Kc) ขอมล มกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน พฤษภาคม ETp 3.86 5.11 5.25 5.61 5.10 Kc 0.67 0.67 0.67 0.67 0.67 ETc (มม./วน) 2.59 3.42 3.52 3.76 3.42

ความถการใหน า(วน) 5 4 4 3 4

2.4 การใหปย ใหปยทกกรรมวธ หลงยายปลก 2 สปดาห ตามกรรมวธทก าหนดไว แบงใสทกสปดาหผานทางระบบน า เปนระยะเวลา 9 สปดาห เมอสนสดการใหปย มะเขอเทศจะไดรบธาตอาหารตามตารางท 6 โดยทกกรรมวธจะได N เทากนคอ 24 กก./ไร

ตารางท 6 ปรมาณธาตอาหารทมะเขอเทศไดรบในแตละกรรมวธ

ทรตเมนต N (กก./ไร) P2O5 (กก./ไร) K2O (กก./ไร)

ปยเคม ปยอนทรย

น า รวม ปยเคม

ปยอนทรย น า

รวม ปยเคม ปยอนทรย

น า รวม

T1 และ T2 ปยเคม 24 0 24 8 0 8 16 0 16

T3 ปยอนทรยน า 0 24 24 0 20 20 0 42 42 T4 ปยอนทรยน า+เคม(1:1) N

12 12 24 4 10 14 8 21 29

T5 ปยอนทรยน าเตมเคม 15 9 24 0 8 8 0 16 16

14

3. การเกบขอมล 3.1 วเคราะหคณสมบตดนกอนปลก โดยท าการวเคราะหความเปนกรด -ดาง (pH) อตราสวน ดน:น า เทากบ 1:1 ดวยเครอง pH Meter คาการน าไฟฟา (EC) อตราสวน ดน:น า เทากบ 1:5 ดวยเครอง EC Meter ปรมาณอนทรยวตถ (OM) วธ Walkley and Black ปรมาณ P ทเปนประโยชน ดวยวธ BrayII ปรมาณ K, Ca และ Mg ทแลกเปลยนได โดยสกดดนดวย NH4OAC เขมขน 1.0 M วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer และปรมาณ Fe, Mn, Fe และ Cu สกดดนดวย DTPA วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer 3.2 การเจรญเตบโต ไดแก ความสงตน และเสนผาศนยกลางตน โดยสมวด จ านวน 10 ตนตอแปลง ทก 14 วน 3.3 ผลผลต เมอมะเขอเทศมอาย 45-65 วนหลงยายกลา เรมเกบเกยวผลผลต โดยเกบเกยวในระยะเรมสก (breaker, pink) โดยสมเกบเกยวผลผลตจ านวน 20 ตน/แปลง บนทกผลผลตตอไร น าหนกเฉลยผล

3.4 คณภาพผลผลต ท าการวดสของผล ความแนนเนอ ปรมาณกรด และปรมาณของแขงทละลายน าได ดงรายละเอยดตอไปน - วดสผวของผล โดยการใช Chroma meter ท าการวด 3 จด คอ ดานหวของผล ดานกลางของผล และดานกนของผล จะไดคา a*, b* และ L* โดยสมวดกรรมวธละ 4 ผล

คา a* เมอคาเปนบวกหมายถงวตถมสแดง มคาเปนลบแสดงวาวตถเปนสเขยว คา b* เมอคาเปนบวกหมายถงวตถมสเหลอง มคาเปนลบแสดงวาวตถเปนสน าเงน คา L* มคาเขาใกล 0 หมายถง วตถมสคล า คา L* มคาเขาใกล 100 แสดงวาวตถมสใส

- วดความแนนเนอ โดยการใช Firmness Tester โดยสมวดกรรมวธละ 4 ผล - ปรมาณกรด (titratable acidity, TA) น ามะเขอเทศมาคน แลวไตเตรทดวยสารละลายมาตรฐาน NaOH 0.1 N โดยใชสารละลาย phenoptealein 1% เปนสารอนดเคเตอรแลวค านวณหาปรมาณกรดในรปของกรดซตรก (C6H8O7) จากสตร

% TA = NaOH(0.1) x NaOH ทใช (มล.) x 0.064 x100 ปรมาณน าคนมะเขอเทศ (มล.)

- ปรมาณของแขงทละลายน าได (total soluble solids, TSS) โดยใชเครอง Hand Refractmeterอานคาทไดเปนองศาบรกซ (oBrix)

3.5 น าหนกแหงของสวนเหนอดน (total dry weight) โดยตดตนมะเขอเทศหลงจากเกบเกยวผลผลตรนท 2 แลวทต าแหนงผวดน น าสวนเหนอดนไปอบทอณหภม 70 องศาเซลเซยส เปนเวลา 72 ชวโมง จากนนชงน าหนกแหง

15

3.6 ความหนาแนนความยาวราก (root length density) ของมะเขอเทศ ใน T1 และ T2 โดยใชกระบอกเจาะดนขนาดเสนผาศนยกลาง 7 เซนตเมตร ลก 1 เมตร ในชวงการออกดอกของมะเขอเทศ รนท 1 โดยเปนชวงหลงจากใหปยไปแลว 3 วน โดยมต าแหนงการเกบรากดงน - ระยะหางจากตน 10 และ 20 เซนตเมตร ตามแนวขนานกบแปลง - เกบดนทความลก 0–60 เซนตเมตร และแบงตวอยางออกเปนทกๆ 10 เซนตเมตร สมเกบราก 2 ตน/แปลง จากนนน ารากมะเขอเทศทเกบไดมาลางดนออก (Ozier-Lafontaine et al., 1999; Adiku et al., 2001) และน ามากระจายในถาดแลวสแกนดวยเครองSkenerPerf.V700 จากนนน าภาพทสแกนไดไปวเคราะหความหนาแนนความยาวราก โดยโปรแกรมวเคราะหราก WinRHIZO Regular STD 4800

4. วเคราะหผลการทดลอง วเคราะหความแปรปรวนทางสถตดวยโปรแกรม SPSS for Window (version 13.0) เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยดวยวธ duncan’s new multiple range test (DMRT) และท ากราฟ โดยโปรแกรม SigmaPlot 10.0

3.3 การทดลองท 2 การทดสอบการใหน าทมความเคมในระบบน าหยดสาหรบการปลกพรก จากพนททมปญหาน าใตดนทมความเคม งานวจยนจงไดท าการทดลองใชน า 2 แบบ คอ การทดลองท 2.1 การเจอจางน าเคมใหมคาความเคมนอยลง และการทดลองท 2.2 การใชน าเคมสลบน าจด

3.3.1 การทดลองท 2.1 การเจอจางน าเคมใหมคาความเคมนอยลง 1. แผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบ split plot ใน Randomized Complete

Block Design (RCBD) จ านวน 3 ซ า โดยมทรตเมนตดงตอไปน Main plot คอเนอดนม 2 ชนด คอดนทราย และดนเหนยว Sub plot คอระดบวธการใหน าม 5 ระดบโดยท าการผสมน าใหมความเคมนอยลงแตกตาง

กน 5 ระดบ ไดแก T1 น าจดอยางเดยว (EC 0.5 dS/m) T2 น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) T3 น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) T4 น าเคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) T5 น าเคมอยางเดยว (EC 4.1 dS/m)

2. วธการทดลอง 2.1 การปลก น ากลาพรกพนธซปเปอรฮอทอาย 30 วน ปลกในกระถางขนาด 12 นว ใช

ดน 9.5 กโลกรม/กระถาง ปลกในสภาพโรงเรอน(green house) โดยในเดอนแรกหลงปลกใหน า 200

16

มลลลตร/กระถาง และเพมขนในเดอนทสองเปน 400 มลลลตร/กระถาง โดยการผสมน าใหไดความเคมตามทรตเมนตทก าหนดกอนให

2.2 การใหปย ท าการใหในรปของสารละลายตามคาวเคราะหดน โดยคาวเคราะหดนเหนยวมปรมาณอนทรยวตถในดน 1.86% ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน 26.7 mg.kg-1 และคาโพแทสเซยมทแลกเปลยนได 261 mg.kg-1 จงก าหนดการใหปยทงทางดนในอตรา ปย N 24 กโลกรม/ไร ปย P2O5 8 กโลกรม/ไร และปย K2O 16 กโลกรม/ไร และดนทรายมปรมาณอนทรยวตถในดน 0.13% ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน 15.2 mg.kg-1 และคาโพแทสเซยมทแลกเปลยนได 396 mg.kg-1 ดงตารางท 15 จงก าหนดการใหปยทางดนในอตรา ปย N 24 กโลกรม/ไร ปย P2O5 8 กโลกรม/ไร และปย K2O 6 กโลกรม/ไร ดงตารางท 7 (ทงนไดปรบปรมาณปยทใหในกระถางโดยค านวณจากจ านวนตนตอไร)

3. การเกบขอมล 3.1 วเคราะหคณสมบตดนกอนปลก โดยวเคราะหความเปนกรด-ดาง (pH) อตราสวน ดน:น า เทากบ 1:1 ดวยเครอง pH Meter คาการน าไฟฟา (EC) ดวยวธ Saturated past extractและวดดวยเครอง EC Meter ปรมาณอนทรยวตถ (OM) วธ Walkley and Black ปรมาณ P ทเปนประโยชน ดวยวธ BrayII ปรมาณ K, Ca และ Mg ทแลกเปลยนได โดยสกดดนดวย NH4OAC เขมขน 1.0 M วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer และปรมาณ Fe, Mn, Fe และ Cu สกดดนดวย DTPA วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer 3.2 วดการเจรญเตบโต ไดแก ความสงตน เสนผาศนยกลางตน ปรมาณ chlorophyll ในใบ และน าหนกตน โดยวดทก 7 วน

3.3 ผลผลต เกบเกยวผลผลต โดยเกบในระยะทผลเปลยนส

4. วเคราะหผลการทดลอง วเคราะหความแปรปรวนทางสถตดวยโปรแกรม SPSS for Window (version 13.0)

เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยดวยวธ duncan’s new multiple range test (DMRT)

3.3.2 การทดลอง 2.2 การใชน าเคมสลบน าจด 1. แผนการทดลองวางแผนการทดลองแบบ split plot ใน Randomized Complete

Block Design (RCBD) จ านวน 3 ซ า โดยมทรตเมนตดงตอไปน Main plot คอ เนอดนม 2 ชนด คอดนทราย และดนเหนยว Sub plot คอระดบวธการใหน าม 5 ระดบ โดยจะใหน าเคมลงไปกอน แลวจงใหน าจดตามลง

ไปตามสดสวนดงน T1 น าจดอยางเดยว (0% น าเคม) T2 น าเคม/น าจด1/4 (25% น าเคม)

17

T3 น าเคม/น าจด2/4 (50% น าเคม) T4 น าเคม/น าจด3/4 (75% น าเคม) T5 น าเคมอยางเดยว (100% น าเคม)

2. วธการทดลอง 2.1 การปลก น ากลาพรกพนธซปเปอรฮอทอาย 30 วน ปลก 1 ตน/กระถาง ในกระถาง

ขนาด 12 นว ใชดน 9.5 กโลกรม/กระถาง ในชวงสปดาหแรกใหน าจดอยางเดยวตงแตสปดาหท 2 ไปแลว ใหน าตามทรตเมนตทก าหนดโดยมปรมาณน ารวมในเดอนแรก 200 มลลลตร/กระถาง/วน และเพมขนในเดอนทสองเปน 400 มลลลตร/กระถาง/วน

2.2 การใหปย ท าเชนเดยวกบการทดลอง 2.1

3. การเกบขอมล วเคราะหคณสมบตดนกอนปลกวดการเจรญเตบโต ผลผลต และคณภาพผลผลต ท าเชนเดยวกบการทดลอง 2.1

4. วเคราะหผลการทดลอง น าขอมลตางๆ มาวเคราะหวาเรยนซ และเปรยบเทยบคาเฉลย

3.4 การทดลองท 3 การใชยปซมและปยอนทรยปรบปรงดนสาหรบการปลกพรกและมะเขอเทศในระบบหยด จากปญหาดนเคมและมความอดมสมบรณของดนต า จงไดท าการทดลองใชยปซม และปยอนทรยในการปรบปรงดนส าหรบการปลกพรกและมะเขอเทศ โดยแบงการทดลองออกเปน 2 การทดลอง คอ การทดลองท 3.1 การใชยปซมและปยอนทรยส าหรบการปลกมะเขอเทศในระบบน าหยด การทดลองท 3.2 การใชยปซมและปยอนทรยส าหรบการปลกพรกในระบบน าหยด

3.4.1 การทดลองท 3.1 การใชยปซมและปยอนทรยสาหรบการปลกมะเขอเทศในระบบน าหยด 1. แผนการทดลอง วางแผนการทดลองแบบRCBD จ านวน 4 ซ า 4 ทรตเมนต คอ

T1 control (ไมมการปรบปรงดน) T2 ใสยปซม T3 ใสปยอนทรย T4 ใสยปซม+ปยอนทรย

2. วธการทดลอง 2.1 การเตรยมแปลงทดลอง ท าการเตรยมดนโดยการไถพลกหนาดน และตากแดด

ประมาณ 1 สปดาห เพอฆาเชอโรค และก าจดวชพช ไถพรวนเพอยอยดนใหละเอยด ยกแปลงทดลองขนาดกวาง 1 เมตร ระยะหางระหวางแปลง 1 เมตร ในแตละแปลงยอยม 3 แปลงทมขนาด 1x5 ตารางเมตรโดยทรตเมนต T2 ใสยปซม อตรา 200 กโลกรม/ไร T3 ใสปยอนทรย อตรา 2,000 กโลกรม/ไร T4 ใสยปซม อตรา 100 กโลกรม/ไร +ปยอนทรย อตรา 1,000 กโลกรม/ไร ตามล าดบวางระบบน าหยดบนดน โดยใช

18

เทปน าหยดทมอตราการไหล 2 ลตร/ชวโมง และมระยะหางระหวางรน าหยด 30 เซนตเมตร โดยวางเทปน าหยด 2 เสนในแตละแปลง จากนนใชแผนพลาสตกสด าคลมแปลง ท าการเจาะรพลาสตกคลมแปลงเปนแบบแถวคสบหวางหางกน 70 เซนตเมตร แตละหลมในแถวเดยวกนหางกน 50 เซนตเมตร

2.2 การปลก เพาะมะเขอเทศลกทอพนธเพอรเฟกโกลดในกระบะ เมอตนกลาอาย 30 วน ยายปลกลงในแปลง จ านวน 1 ตน/หลม

2.3 การใหน า ใหตามความตองการของพชจากคาศกยภาพการใชน าของพช (Potential evapotranspition, ETp) และคาสมประสทธการใชน าของพช (Crop coefficient, Kc) และควบคมปรมาณความชนในดนทระดบราก (root zone) ใหสงกวา 50% ของปรมาณน าทเปนประโยชน (Available water holding capacity, AWHC) ทความลก 30 เซนตเมตร

2.4 การใหปย ใหปยทางระบบน าตามคาวเคราะหดน โดยคาวเคราะหดนมปรมาณอนทรยวตถในดน 0.25 % ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชน 11.0 mg.kg-1และคาโพแทสเซยมทแลกเปลยนได 53.0 mg.kg-1 ดงตารางท 27 จงก าหนดการใหปยทงทางดน และทางระบบน าในอตรา ปย N 24 กโลกรม/ไร ปย P2O5 8 กโลกรม/ไร และปย K2O 16 กโลกรม/ไร ดงตารางท 7 ในทกทรตเมนต

ตารางท 7 การใชปยตามคาวเคราะหดนของมะเขอเทศ (กรมวชาการเกษตร, 2548) คาวเคราะหดน อตราปยทใส

1) อนทรยวตถในดน (OM, %) < 1.5

1.5-2.5 > 2.5

ปย N 24 กโลกรม/ไร ปย N 18 กโลกรม/ไร ปย N 12 กโลกรม/ไร

2) ฟอสฟอรส (P ,mg.kg-1) < 10 10-20 > 20

ปย P2O5 16 กโลกรม/ไร ปย P2O5 8 กโลกรม/ไร ปย P2O5 4 กโลกรม/ไร

3) โพแทสเซยม (K ,mg.kg-1) < 60

60-100 > 100

ปย K2O 16 กโลกรม/ไร ปย K2O 12 กโลกรม/ไร ปย K2O 6 กโลกรม/ไร

3. การเกบขอมล 3.1 วเคราะหคณสมบตดนกอนปลก โดยวเคราะหความเปนกรด-ดาง (pH) อตราสวน ดน:น า เทากบ 1:1 ดวยเครอง pH Meter คาการน าไฟฟา (EC) ใชวธ saturated past extractและวดดวยเครอง EC Meter ปรมาณอนทรยวตถ (OM) วธ Walkley and Black ปรมาณ P ทเปน

19

ประโยชน ดวยวธ BrayII ปรมาณ K, Ca และ Mg ทแลกเปลยนได โดยสกดดนดวย NH4OAC เขมขน 1.0 M วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer และปรมาณ Fe, Mn Fe และ Cu สกดดนดวย DTPA วดดวยเครอง Atomic Absorption Spectrophotometer 3.2 วดการเจรญเตบโต โดยสมวดความสง จ านวน 10 ตน/แปลงทก 14 วนเรมท าการวดความสงหลงยายปลก 1 เดอน โดยวดความสงจากผวดนไปจนถงขอสดทายของยอดสงสด 3.3 ผลผลตและคณภาพผลผลตเกบขอมลเมอมะเขอเทศมอาย 45-65 วนหลงยายกลา เกบเกยวผลผลต 2 รน โดยเกบเกยวผลผลตในระยะเรมสก (breaker, pink) สมเกบเกยวผลผลต จ านวน 20 ตนตอแปลง บนทกผลผลต/ไร และน าหนกเฉลยผล 3.4 น าหนกแหงของสวนเหนอดน (total dry weight) สมวดจ านวน 3 ตน/แปลง โดยตดตนมะเขอเทศหลงจากเกบเกยวผลผลตรนท 2 แลว ทต าแหนงผวดน น าสวนเหนอดนแยกสวนของใบ ล าตน และผลไปอบทอณหภม 70 องศาเซลเซยส เปนเวลา 72 ชวโมง จากนนชงน าหนกแหง

4. วเคราะหผลการทดลอง วเคราะหความแปรปรวนทางสถตดวยโปรแกรม SPSS for Window (version 13.0) เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยดวยวธ duncan’s new multiple range test (DMRT)

4.4.2 การทดลองท 3.2 การใชยปซมและปยอนทรยสาหรบการปลกพรกในระบบน าหยด 1. แผนการทดลอง การทดลองนใชแผนการทดลองแบบ RCBD จ านวน 4 ซ า 4 ทรตเมนต คอ

T1 control T2 ยปซม T3 ปยอนทรย T4 ยปซม+ปยอนทรย

2. วธการทดลอง 2.1 การเตรยมแปลงทดลอง ท าเชนเดยวกบการทดลองท 3.1 2.2 การปลก ใชพรกพนธซปเปอรฮอทอาย 30 วน ปลก 1 ตน/หลม 2.3 การใหน า ใหปย ท าเชนเดยวกบการทดลองท 3.1 2.4 การเกบขอมล และวเคราะหผลการทดลอง ท าเชนเดยวกบการทดลองท 3.1

20

บทท 4 ผลการทดลอง

4.1 การสารวจดน และน าบาดาล ในพ นทจงหวดชยภมและนครราชสมา จากการส ารวจแหลงปลกพรกและมะเขอเทศ 6 แหงในเขต อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภม อ.บวใหญ อ.พมาย อ.เมอง และ อ.ปกธงชย จงหวดนครราชสมา และท าการตรวจวเคราะหคณสมบตของดนและน าบาดาลไดผลการวเคราะหดนและน าตามตารางท 8 และ 9

4.1.1 ผลการวเคราะหดนในอาเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา(ตารางท 8) 1) อ าเภอจตรส จงหวดชยภม จดเปนเนอดนทราย มคา pH 6.32 มคาความเคม(EC) สง ป ร ม าณ อนทร ย ว ต ถ ต า ม า ก available P ม ค า ต า exchangeable K และ Ca ม ค า ต า ม า ก exchangeable Mg มคาปานกลาง exchangeable Na มคาต า โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณต าและจดเปนดนเคม 2) อ าเภอซบใหญ จงหวดชยภม เปนเนอดนทราย มคา pH 6.47 EC มคาสง ปรมาณอนทรยวตถต ามาก available P มปานกลาง exchangeable K, Ca, Mg และ Na มคาต า available S มคาสงโดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณต าและจดเปนดนเคม 3) อ าเภอบวใหญจงหวดนครราชสมา จดเปนเนอดนทราย มคา pH 6.45 EC มคาสง ปรมาณอนทร ย ว ต ถ ต า ม า ก available P ม ค า ป านกล า ง exchangeable K, Ca แ ล ะ Mg ม ค า ต าexchangeable Na มคาปานกลางมคา SAR สง available S มคาสง โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณต าและจดเปนดนเคม 4) อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมา จดเปนเนอดนเหนยวปนทราย มคา pH 6.53 EC มคาสง ปรมาณอนทรยวตถปานกลาง available P มค าคอนขางส ง exchangeable K มค าส งมากexchangeable Ca และ Mg มคาปานกลางexchangeable Na มคาสงมาก และมคา SAR สง available S มคาสง โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณสงแตเปนดนเคม 5) อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา เปนเนอดนทรายรวน มคา pH 6.69 EC มคาต า ปรมาณอนทรยวตถปานกลาง available P มคาสง exchangeable K มคาสงมาก exchangeable Ca และ Mg มคาปานกลาง exchangeable Na มคาปานกลาง available S มคาสง โดยในภาพรวมดนจดเปนดนทมความอดมสมบรณปานกลางและไมมความเคม 6) อ าเภอปกธงชย จงหวดนครราชสมา จดเปนเนอดนทรายรวน มคา pH 7.17 EC มคานอย ปรมาณอนทรยวตถต า available P มคาสง exchangeable K มคาปานกลาง exchangeable Caและ Mg มคาต า exchangeable Na มคาปานกลางavailable S มคาสง โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณต า

21

จากการส ารวจจะเหนไดวา พนทสวนใหญ ไดแก อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภมและ อ.บวใหญ เปนดนทมปรมาณธาตอาหารพชในดนต า ขาดความอดมสมบรณ และเปนดนเคมจด อ.พมาย เปนดนทมความอดมสมบรณสงแตเปนดนเคมจดเชนกน สวนพนท อ.เมอง และ อ.ปกธงชย ไมเปนพนทดนเคม ปรมาณธาตอาหารในดนของ อ.เมอง อยในระดบปานกลางและ อ.ปกธงชย อยในระดบต า

22 ตารางท 8 ผลการวเคราะหดนในอ าเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา

พ นท pH EC OM Av.P Ex.K Ex.Ca Ex.Mg Ex.Na

SAR Av.S

Texture (dS/m) (%) (mg.kg-1) (mg.kg-1) (mg.kg-1) (mg.kg-1) (mg.kg-1) (mg.kg-1)

อ.จตรส 6.32 4.31 0.25 11.0 53.0 296 151 129.0 6.1 22.0 sand

อ.ซบใหญ 6.47 4.53 0.35 14.1 35.0 108 24.0 65.0 5.7 31.0 sand

อ.บวใหญ 6.45 5.72 0.34 15.1 51.0 76.0 35.0 145 13.8 66.0 sand

อ.พมาย 6.53 5.84 1.51 24.3 159 1,387 245 747 18.5 49.0 sandy clay

อ.เมอง 6.69 0.81 1.77 40.3 148 1,164 121 126 3.5 184 loamy sand

อ.ปกธงชย 7.17 0.61 0.97 38.0 62.0 97.0 45.0 87.0 7.3 101 loamy sand

23

4.1.2 ผลการวเคราะหน าในอาเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา(ตารางท 9) 1) อ าเภอจตรส จงหวดชยภม น ามคา pH 7.41 EC มคาสง (4.10 dS/m) เปนขอจ ากดของการใชน าอยางรนแรง และมปรมาณNa+ ขอนขางสง (812 mg.l-1) จดเปนน าทไมเหมาะสมส าหรบการปลกพชเนองจากมคาความเคมสงมาก 2) อ าเภอซบใหญ จงหวดชยภม น ามคา pH 7.92EC มคาสง (4.01 dS/m) Na+มคาขอนขางสง (810 mg.l-1) จดเปนน าทไมเหมาะสมส าหรบการปลกพชเนองจากมคาความเคมสงมาก 3) อ าเภอบวใหญจงหวดนครราชสมาน ามคาpH 6.83 EC มคาสง (3.39 dS/m) จดเปนน าทไมเหมาะสมส าหรบการปลกพชเนองจากมคาความเคมสงมาก 4) อ าเภอพมาย จงหวดนครราชสมาน ามคา pH 7.20 EC มคาสง (3.21 dS/m) จดเปนน าทไมเหมาะสมส าหรบการปลกพชเนองจากมคาความเคมสงมาก 5) อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา น ามคา pH 6.80 EC มคาต า (0.33 dS/m) จดเปนน าทเหมาะสมส าหรบการปลกพช 6) อ าเภอปกธงชย จงหวดนครราชสมา น ามคา pH 6.92 EC มคาต า (0.32 dS/m) ไมกอใหเกดปญหาความเปนพษอนเนองมาจากความเคม จดเปนน าทเหมาะสมส าหรบการปลกพช จากการส ารวจแหลงน า 6 แหงจะเหนไดวา แหลงน าบาดาลสวนใหญ ไดแก อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภมอ.บวใหญ และ อ.พมาย เปนน าทไมเหมาะสมส าหรบการปลกพชเนองจากมคาความเคมสงมากสวนน าจาก อ.เมองนคราชสมา และ อ.ปกธงชย มคามาตรฐานคณภาพน าทใชเพอการเกษตรอยในระดบปกต สามารถน าน ามาใชปลกพชไดตามปกต

ตารางท 9 ผลการวเคราะหน าในอ าเภอตางๆของจงหวดชยภม และนครราชสมา

พ นท pH

EC K+ Ca++ Mg++ Na+ Fe Zn Cu

(dS/cm

)

(mg.l-

1) (mg.l-1)

(mg.l-

1) (mg.l-1)

(mg.l-

1)

(mg.l-

1)

(mg.l-

1)

อ.จตรส 7.41 4.10 9.90 260 58.0 812 1.11 0.15 0.002

อ.ซบใหญ 7.92 4.01 11.8 255 61.0 810 1.06 0.10 0.002

อ.บวใหญ 6.83 3.39 7.10 260 45.0 371 2.10 0.21 0.010

อ. พมาย 7.20 3.21 7.70 214 54.0 358 2.20 0.40 0.001

อ.เมอง 6.80 0.33 3.10 17.0 11.0 15.0 1.04 - -

อ.ปกธงชย 6.92 0.32 3.40 26.0 12.0 16.0 0.21 - -

24

ตารางท 10 คามาตรฐานคณภาพน าทใชเพอการเกษตร

คณสมบตของน า คาปกตในน าทใหกบพช

(Ayers and Westcot, 1985) pH 6.0-8.5 (เหมาะส าหรบการเกษตร) EC (dS/m) 0-0.7 K (mg.l-1) 0-2.00 Ca (mg.l-1) 0-802 Mg (mg.l-1) 0-122 Na (mg.l-1) 0-920 Fe (mg.l-1) 0-5.00 Mn (mg.l-1) 0-0.20 Cu (mg.l-1) 0-0.20 Zn (mg.l-1) 0-2.00

4.2 การทดลองท 1 การทดสอบเทคโนโลยการใหน า และปยทางระบบน าในมะเขอเทศ 4.2.1 คณสมบตของดนกอนการทดลอง

ดนทใชจดเปนเนอดนรวนเหนยวปนทราย เปนชดดนจตรสท (Chatturat soil series: Ct, Fine, mixed, active isohyperthermic TypicHaplustalfs) มคา pH 6.53 มคา EC 0.75 dS/m ปรมาณอนทรยวตถคอนขางต า(1.18%) available P มคาปานกลาง(14.1 mg.kg-1) exchangeable K มคาต า(60.1 mg.kg-1) exchangeable Ca มคาต า(830 mg.kg-1) exchangeable Mg มคาต า(76.1 mg.kg-1) available Fe มคาต า(10.2 mg.kg-1) available Mn มคาต า(7.65 mg.kg-1) available Cu มคาต า(0.19 mg.kg-1) available Zn(0.52 mg.kg-1) มคาต า โดยในภาพรวมดนทใชในการทดลองจดเปนดนทมความอดมสมบรณต า (ตารางท 11)

25

ตารางท 11 คณสมบตของดนในแปลงทดลอง

คณสมบตของดน คาวเคราะห คาทเหมาะสม

(Jones, 2008) pH 6.53 6.5-7.5 EC (dS/m) 0.75 - Organic matter (%) 1.18 - available P (mg.kg-1) 14.1 60-70 exchangeable K (mg.kg-1) 60.1 60-700 exchangeable Ca (mg.kg-1) 830 1,000 exchangeable Mg (mg.kg-1) 76.1 350-700 available Fe (mg.kg-1) 10.2 - available Mn (mg.kg-1) 7.65 5-20 available Cu (mg.kg-1) 0.19 - available Zn (mg.kg-1) 0.52 -

4.2.2 การเจรญเตบโตของมะเขอเทศ ผลการใหปยดวยวธตาง ๆ ใหผลการเจรญเตบโตดานความสง ขนาดเสนผาศนยกลาง ล าตน เปอรเซนตการรบแสง และน าหนกแหงตนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยการใชปยอนทรยน า และปรบธาตอาหารพชสงผลใหความสง เสนผาศนยกลางล าตน เปอรเซนตการรบแสง และน าหนกแหงตนสงทสดคอมความสง 107 เซนตเมตร เสนผานศนยกลาง 9.13 เซนตเมตร การรบแสง 67.1% และน าหนกแหงตน 112 กรม/ตน ซงสงกวาการใหปยวธอนๆ แตไมแตกตางจากการใหปยเคมทางระบบน า สวนการใหปยอนทรยน าอยางเดยวกลบท าใหการเจรญเตบโตต าทสดคอ มความสงตน 93 เซนตเมตร เสนผาศนยกลางล าตน 7.95 เซนตเมตร การรบแสง 52.2% และน าหนกแหงตน 106 กรม/ตน(ตารางท 12)

26

ตารางท 12 ผลของวธการใหน าและปยอนทรยน าตอการเจรญเตบโตของมะเขอเทศ

ทรตเมนต ความสง

เสนผานศนยกลาง ลาตน

เปอรเซนตการรบแสง

(LI)

น าหนกแหงตน (กรม) (ซม.) (ซม.)

T1 ใหน าผวดนและปยเคมทางดน 98.0b 8.73ab 55.0c 90.0c

T2 ใหน าหยดใหปยเคมทางระบบน า 107a 9.05a 65.8a 111a

T3 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า 93.0c 7.95b 52.2c 106b

T4 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+เคม (1:1)N 100b 8.18b 60.7b 107b

T5 ใหน าหยด+ปยอนทรยน าเตมธาตอาหารพช 107a 9.13a 67.1a 112a

%CV 3.29 3.15 3.89 7.07 หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดยวธDRMT

4.2.3 ผลผลตของมะเขอเทศ จากการใหป ยดวยวธตาง ๆ ทางระบบน า พบวาน าหนกเฉล ยตอผล และผลผลตมความ

แตกตางกนทางสถต(ตารางท 13) โดยการใหปยอนทรยน าและปรบธาตอาหารพชใหไดปรมาณตามคาวเคราะหดนมน าหนกเฉลยตอผล 71.7 กรม และใหผลผลตสงทสดคอ 7,875 กโลกรม/ไร สวนการใหป ยอนทรยน าอยางเดยวท าใหน าหนกเฉลยตอผล และผลผลตต าท สดคอ 64.5 กรม และ 6,484 กโลกรม/ไร ตามล าดบ ซงการใชปยอนทรยน าอยางเดยวมการเจรญเตบโต และผลผลตต าทสด อาจเนองจากปยอนทรยน าเพยงอยางเดยวนนมสดสวนและปรมาณธาตอาหาร N, P และ K ทแตกตางจากความตองการของมะเขอเทศมากทสด (ตารางท 4) โดยเฉพาะปรมาณธาตอาหาร P และ K ทมะเขอเทศไดรบมคาสงกวาทรตเมนตอน ๆ ซงการทมะเขอเทศไดรบ K ในปรมาณมากไมเปนอนตรายตอการเจรญเตบโต และคณภาพของผล แตหากมะเขอเทศไดรบ P ในปรมาณมากเกนไปสงผลใหมะเขอเทศสามารถดดใชธาตอาหารพชตวอนๆ ไดนอยลง โดยเฉพาะอยางยง Mn และ Fe นอกจากนแลวเมอมการให P ในดนในปรมาณมากๆ จะไปขดขวางการดดธาต Fe, B และ Zn ทราก และการเคลอนยายจากรากสสวนเหนอดน ตลอดจนการเขาส กระบวนการเมแทบอลซม ซงสงผ ลใหการเจรญเตบโต และผลผลตของมะเขอเทศลดลง (ยงยทธ โอสถสภา, 2552)

27

ตารางท 13 ผลของวธการใหน าและปยอนทรยน าตอผลผลตของมะเขอเทศ

ทรตเมนต น าหนกเฉลยตอผล (กรม) ผลผลต(กก./ไร)

T1 ใหน าผวดนและปยเคมทางดน 68.1ab 5,664c

T2 ใหน าหยดใหปยเคมทางระบบน า 71.0a 7,632ab

T3 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า 64.5b 6,484b

T4 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+เคม (1:1)N 68.3ab 7,330ab

T5 ใหน าหยด+ปยอนทรยน าเตมธาตอาหารพช 71.7a 7,875a

%CV 2.35 8.55

หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดย DRMT

4.2.4 คณภาพของผลผลตมะเขอเทศ จากผลการวเคราะหคณภาพของผลผลตมะเขอเทศ พบวาการใชปยดวยทรตเมนตตางๆ ทางระบบ

น าไมมผลตอคาส ไดแก คาความสวาง (L*) คาสแดง (a*) และคาสเหลอง (b*) และความแนนเนอของผลมะเขอเทศ(ตารางท 14) แตมแนวโนมพบวาทรตเมนตทมการใหปยอนทรยน ารวมดวยจะมความแนนเนอสงกวาทรตเมนตใหปยเคมอยางเดยว ทงนอาจเนองจากในปยอนทรยน ามปรมาณ K สง ซงปรมาณของ K มผลตอความแนนเนอของผล และหากไมมสมดล N และ K ท าใหความแนนเนอของผลนอยลง(Jones, 2008) นอกจากนพบวาการใชปยอนทรยน าดวยทรตเมนตตาง ๆ สงผลใหปรมาณของแขงทละลายในน า และปรมาณกรดของผลมะเขอเทศมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดยการใหปยอนทรยน าเพยงอยางเดยว มปรมาณของแขงทละลายในน าของผลมะเขอเทศสงทสดคอ 4.3oBrix ทงนอาจเนองจากสดสวน K ทสงกวาทกทรตเมนต ซงสอดคลองกบการศกษาของภาณมาศ โคตรพงศ และคณะ (2546) พบวาปรมาณของแขงทละลายน าไดเพมขนเมอความเขมขนของ N และ K เพมขน เพราะปรมาณของ K ทเพมขนไปชวยสงเสรมกระบวนการเคลอนยายกลโคสในโฟลเอมของตนไปยงผล(ยงยทธ, 2552) โดยปรมาณของแขงทละลายในน าของผลทสงน จะมคาใกลเคยงกบขอก าหนดส าหรบมะเขอเทศอตสาหกรรม(≥5 oBrix) ในระยะผลสกแดง(บญสง เอกพงษ, 2557) จงจดไดวาการใหปยอนทรยน าเพยงอยางเดยวอาจชวยเพมคณภาพของมะเขอเทศใหสามารถใชในอตสาหกรรมไดเรวขน สวนมะเขอเทศบรโภคผลโตจะมการบรโภคทงในรปสลดผกและใชเปนองคประกอบในอาหาร จงยงไมมการก าหนดมาตรฐานทชดเจน สวนใหญคดจากขนาดผลใหญ และในการวดปรมาณกรดในทกทรตเมนต พบวาการใชปยอนทรยน าทก ๆ ทรตเมนตมปรมาณกรดในผลไมแตกตางกน แตมากกวาทรตเมนตใหปยเคมอยางเดยว ทงนอาจเนองจากปรมาณ K ทมากในปยอนทรยน าท าใหปรมาณกรดเพมขน (ภาณมาศ โคตรพงศ และคณะ, 2546)

28

ตารางท 14 ผลของวธการใหน าและปยอนทรยน าตอคณภาพของมะเขอเทศ

ทรตเมนต คาส

ความแนนเน อ

ของแขงทละลายในน า

ปรมาณกรด

L* a* b* (นวตน) (Brix) (%)

T1 ใหน าผวดนและปยเคมทางดน 50.5 21.7 25.4 8.90 4.00c 0.42c

T2 ใหน าหยดใหปยเคมทางระบบน า 51.4 21.0 26.6 8.98 4.00c 0.43c

T3 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า 51.6 20.6 26.9 9.71 4.30a 0.49a

T4 ใหน าหยด+ปยอนทรยน า+เคม (1:1)N 50.7 21.4 26.0 9.53 4.10b 0.49a

T5 ใหน าหยด+ปยอนทรยน าเตมธาตอาหารพช 52.1 19.0 26.2 9.48 4.00c 0.47ab

%CV 4.31 10.89 2.01 6.63 1.96 5.12

หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดยวธ DRMT

4.2.5 การกระจายตวของรากมะเขอเทศ การปลกมะเขอเทศในระบบน าหยดไดมการศกษากนอยางแพรหลาย แตขอมลตาง ๆทเกยวของกบกลไก

ทท าใหมะเขอเทศใชปยอยางมประสทธภาพ เมอมการใหปยทางระบบน า โดยเฉพาะขอมลของระบบรากและการกระจายตวของธาตอาหารพชยงมนอย ซงขอมลเหลานเปนสงส าคญตอการดดใชธาตอาหารพช จงไดมการศกษาประสทธภาพการใหปยทางระบบน ากบทางดน และศกษาความสมพนธของการกระจายตวของรากในดนทระดบความลกตาง ๆซงความสมพนธดงกลาวมความส าคญตอการเจรญเตบโต และผลผลตของมะเขอเทศ จากการวดความหนาแนนความยาวรากทระยะหางจากตน 10 และ 20 เซนตเมตร จากระดบความลก 0–60 เซนตเมตร พบวาการใหปยเคมทางระบบน าและทางดนสงผลท าใหปรมาณความหนาแนนความยาวรากของมะเขอเทศแตกตางกนทกระดบความลก ยกเวนทระดบ 50–60 เซนตเมตร ซงมปรมาณรากเลกนอย ทงในระยะหางจากโคน 10, 20 เซนตเมตร และคาเฉลย (รปท 1) โดยวธใหปยทางระบบน ามความหนาแนนความยาวรากมากกวาการใหปยทางดน 50.5% ของคาเฉลยของระยะหางจากโคนตน ซงผลการทดลองนสอดคลองกบ Hartz(2008) รายงานวาการให K ในระบบน าหยดในแปลงปลกมะเขอเทศไมเพยงแตเพมผลผลตสงกวาการใหปยทางดน แตยงชวยเพมจ านวนรากจากการดดธาตอาหารดวย ดงนนการใหปยทางระบบน าสงผลใหมะเขอเทศมการพฒนาระบบรากดกวา ท าใหมความหนาแนนความยาวรากในดนมากกวาการใหปยทางดน โดยความลก 10 เซนตเมตร พบปรมาณความหนาแนนความยาวรากมากทสด เนองจากรากของมะเขอเทศสวนใหญอยบรเวณผวดน ถงแมวาความยาวของรากอาจอยทระดบความลก 40–100 เซนตเมตร(สมบรณ มนความด, ม.ป.ป.) และสอดคลองกบการทดลองของ Oliveira, Calado and Portas(1996) ทพบวาปรมาณของรากมะเขอเทศสวนใหญ ประมาณ 88–96% อยบรเวณผวดน 40 เซนตเมตร และปรมาณรากจะลดลงตามระดบความลกของดน ดงนนการใหปยทางน ามผลใหรากเกดการกระจายตวมากกวาการใหปยทางดน

29

ความหนาแนนราก (ซม./ 100 ลบ.ซม.)

0 50 100 150 200 250

ความลก

ของด น (

ซม.)

0

10

20

30

40

50

60

70

Soil application

Fertigation

(a) ระยะห างจากต น 10 ซม.

ความหนาแแน นราก(cm/ 100 cm3)

0 50 100 150 200 250

ความÅÖ

กของ

ด น (ซ

ม.)

0

10

20

30

40

50

60

70

Soil application

Fertigation

(b) ระยะห างจากต น 20 ซม.

ความหนาแนนราก(cm/ 100 cm3)

0 50 100 150 200 250

ความลก

ของด น

(ซม.)

0

10

20

30

40

50

60

70

Soil application

Fertigation

(c) ค าเฉลย

รปท 1 ความหนาแนนรากของมะเขอเทศจากการใหปยเคมทางดนและทางระบบน า เมออาย 35 วน หลงยายปลก

หมายเหต : I = Standard error

ความหนาแนนราก (ซม./100 ลบ.ซม.)

ความ

ลกขอ

งดน

(ซม.

) คว

ามลก

ของด

น (ซ

ม.)

ความ

ลกขอ

งดน

(ซม.

)

(a) ระยะหางจากตน 10 ซม.

(b) ระยะหางจากตน 20 ซม.

(c) คาเฉลย

30

4.3 การทดลองท 2 การทดสอบการใหน าทมความเคมในระบบน าหยดสาหรบการปลกพรก 4.3.1 คณสมบตของดนและน าทใชในการทดลอง

คณสมบตของดนทใชแสดงในตารางท 15 โดยดนเหนยวมคา pH 7.39 มคา EC 2.38 dS/mอนทรยวตถปานกลาง (1.86%) available P (26.7 mg.kg-1) มคาปานกลาง exchangeable K (261 mg.kg-1) มคาสงมาก exchangeable Ca (920 mg.kg-1) มคาต า exchangeable Mg (544 mg.kg-1) มคาสง โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณปานกลาง

ดนทรายมคา pH 7.79 อนทรยวตถต ามาก (0.13%) available P (15.2 mg.kg-1) มคาต า exchangeable K ( 396 mg.kg- 1) ม ค า ส ง ม า ก exchangeable Ca ( 550 mg.kg- 1) ม ค า ต า exchangeable Mg (419 mg.kg-1) มคาสง โดยสรปจดเปนดนทมความอดมสมบรณต า

คณสมบตของน าแสดงในตารางท 16 โดยน าเคมเปนน าบาดาลไดจากเขต อ.จตรส สวนน าจดใชน าปะปา

ตารางท 15 คณสมบตของดนในแปลงทดลองกอนปลกพรก

คณสมบตของดน คาวเคราะห

คาทเหมาะสม ดนทราย ดนเหนยว

pH

EC (dS/m)

Organic matter (%)

Available P (mg.kg-1)

Exchangeable K (mg.kg-1)

Exchangeable Ca (mg.kg-1)

Exchangeable Mg (mg.kg-1

7.79

1.43

0.13

15.2

396

550

419

7.39

2.38

1.86

26.7

261

920

544

6.5 - 7.5

นอยกวา 4

มากกวา 2.5

60 - 70

60 - 700

1,000

350 - 700

ตารางท 16 คณสมบตของน าทใชในการทดลอง

pH EC K+ Ca++ Mg++ Na+ Fe Zn Cu

(dS/cm) (mg.l-1) (mg.l-1) (mg.l-1) (mg.l-1) (mg.l-1) (mg.l-1) (mg.l-1)

น าเคม 7.41 4.10 9.90 260 58.0 812 1.11 0.15 0.002

น าจด 7.02 0.50 1.10 3.10 2.1จ 3.20 - - -

31

4.3.2 การทดลองท 2.1 การใหน าแบบผสม 1) ความสงของพรก จากผลการทดลองพบวาการใหน าเคมแบบผสมในพรกทปลกในดน

เหนยวและดนทราย สงผลใหความสงของพรกแตกตางกนทางสถต โดยในดนเหนยวทรตเมนตทใหความสงตนสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) มความสง 104 เซนตเมตร และทรตเมนตทใหความสงต าทสด คอการใหน าเคม (EC 4.1 dS/m) มความสง 86.3 เซนตเมตร

สวนพรกทปลกในดนทรายทรตเมนตทใหความสงตนสงทสด คอการใหน าเคม (EC 4.1 dS/m) มความสง 110 เซนตเมตร และทรตเมนตทใหความสงต าทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) มความสงตน 95.4 เซนตเมตร (ตารางท 17)

ตารางท 17 ผลของการใหน าเคมแบบผสมตอความสงตนพรก

ทรตเมนต ความสงตนพรก (ซม.)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 95ab 106ab น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 88ab 95.4b น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 104a 112a น าเคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 94ab 109ab น าเคม (EC 4.1 dS/m) 86b 110ab เฉลย 93 107 %CV 8.76

หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดย DMRT

2) เสนรอบวงตนพรก จากการผลวเคราะหเสนรอบวงของพรก พบวาการใหน าเคมแบบผสมในพรกทปลกในดนเหนยวไมมความแตกกตางกนทางสถต โดยทรตเมนตทมเสนรอบวงสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) มเสนรอบวงยาว 9.41 มลลเมตร และทรตเมนตทมเสนรอบวงต าทสด คอการใหน าเคม (EC 4.1 dS/m) มเสนรอบวงยาว 8.45 มลลเมตร

สวนพรกทปลกในดนทรายมความแตกตางกนทางสถต ทรตเมนตทมเสนรอบวงสงทสด คอการใหน าเคม (EC 4.1 dS/m) มเสนรอบวงยาว 10.0 มลลเมตร และทรตเมนตทมเสนรอบวงต าทสด คอ control มเสนรอบวงยาว 8.73 มลลเมตร(ตารางท 18)

32

ตารางท 18 ผลของการใหน าเคมแบบผสมตอเสนรอบวงตนพรก

ทรตเมนต เสนรอบวงตนพรก (มม.)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 8.66 8.73b น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 8.93 9.62a น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 9.41 9.97a น าเคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 9.17 9.99a น าเคม (EC 4.1 dS/m) 8.45 10.0a เฉลย 8.92 9.67 %CV 7.73


3) ปรมาณคลอโรฟลลในใบพรก ผลการวเคราะห พบวาการใหน าเคมแบบผสมในพรกทปลกในดนเหนยวสงผลใหมปรมาณคลอโรฟลลในใบไมแตกตางกน โดยปรมาณคลอโรฟลลในใบสงทสดใน ทรตเมนตการใหน าเคม(EC 1.1 dS/m) มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 68.8 SPAD Unit และทรตเมนตทมปรมาณคลอโรฟลลในใบต าทสด คอการใหน าเคมเจอจาง(EC 4.1 dS/m) มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 65.5 SPAD Unit

สวนพรกทปลกในดนทรายมความแตกตางกนทางสถตทรตเมนตทมปรมาณคลอโรฟลลในใบสงทสดคอการใหน าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 72.2 SPAD Unit และทรตเมนตทมปรมาณคลอโรฟลลในใบต าทสด คอการใหน าเคม (EC 4.1 dS/m)มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 63.0 SPAD Unit(ตารางท 19)

ตารางท 19 ผลของการใหน าเคมแบบผสมตอปรมาณ chlorophyll ในใบของพรก

ทรตเมนต ปรมาณchlorophyll ในใบ (SPAD Unit)

ดนเหนยว ดนทราย

น าจด 67.8 69.9ab น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 68.8 72.2a น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 67.8 64.8ab น าเคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 68.6 65.4ab น าเคม (EC 4.1 dS/m) 65.5 62.9b เฉลย 67.7 67.1

%CV 16.37 หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดย DMRT

33

4) น าหนกแหงตน จากการทดลองพบวาการใหน าเคมแบบผสมไมสงใหน าหนกแหงของพรกทปลกในดนเหนยวและดนทรายแตกตางกนทางสถต โดยการปลกในดนเหนยวทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) มน าหนกแหงตน 79.3 กรม และทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนต าทสด คอการใหน าเคม(EC 4.1 dS/m) มน าหนกแหงตน 72.6 กรม

สวนพรกทปลกในดนทราย ทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 4.1 dS/m)มน าหนกตน 90.4 กรม และทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนต าทสด คอการใหน าเคมเจอจาง(EC 3.1 dS/m) มน าหนกตน 83.0 กรม(ตารางท 20)

ตารางท 20 ผลของการใหน าเคมแบบผสมตอน าหนกแหงของตนพรก

ทรตเมนต น าหนกแหงตน (กรม)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 78.7 77.8 น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 89.7 79.3 น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 87.3 73.7 เคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 83.0 74.4 น าเคม (EC 4.1 dS/m) 90.4 72.6 เฉลย 73.5 72.4 %CV 8.82


5) ผลผลตของพรก จากการทดลองพบวาการใหน าเคมแบบผสมท าใหผลผลตของพรกทปลกในดนเหนยวและดนทรายแตกตางกนทางสถต โดยในดนเหนยวทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง(EC 1.1 dS/m) มน าหนกผลผลต 332 กรม และทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตต าทสด คอการใหน าเคม control มน าหนกผลผลต 206 กรม สวนพรกทปลกในดนทรายทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) มน าหนกผลผลต 235 มลลเมตรกรม อยางไรกตามไมแตกตางจากทรตเมนต control และน าเคมเจอจาง(EC 2.1 dS/m) และทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตต าทสด คอการใหน าเคมเจอจาง (EC 4.1 dS/m) มน าหนกผลผลต 162 กรม (ตารางท 21)

34

ตารางท 21 ผลของการใหน าเคมแบบผสมตอผลผลตพรก

ทรตเมนต ผลผลต (กรม/ตน)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 206d 224a น าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m) 332a 235a น าเคมเจอจาง (EC 2.1 dS/m) 288b 232a เคมเจอจาง (EC 3.1 dS/m) 256c 180b น าเคม (EC 4.1 dS/m) 255c 162b เฉลย 267 207 %CV 4.48 7.12


จากการผสมน าทมคณภาพดกบการใชน าเคมนนมวตถประสงคเพอประหยดการใชน าคณภาพ

ดทมกมอยจ ากดในภมภาคน แตการลดความเคมนนตองใหอยในระดบทกระทบตอผลผลตพชนอยทสด ซงผลการทดลองนแสดงใหเหนวาการผสมน าใหม EC ไมเกน 1.1 dS/m ไมมผลกระทบทางลบตอพรก และ EC 2.1 dS/m มผลกระทบตอพชไมมากโดยเฉพาะในดนทราย ซงผลการทดลองนสอดคลองกบการทดลองของ Turhan และคณะ (2014) พบวาการใหน าทะเลความเขมขนต า(2.5% และ 5%) ในระบบน าชลประทาน ไมมผลเสยตอผลผลตสดหรอคณภาพของผกกาดหอม และ Andriolo และคณะ (2005) ซงพบวาการใหน าทระดบความเคมสงกวา 2.0 dS/m จะสงใหผลผลผลตของผกกาดหอมลดลง

4.3.3 การทดลองท 2.2 การใหน าแบบสลบ 1) ความสงของพรก จากผลวเคราะหขอมลพบวาการใหน าเคมแบบสลบไมสงใหความสงของ

พรกทปลกในดนเหนยวและดนทรายแตกตางกนทางสถต โดยในดนเหนยวทรตเมนตทมแนวโนมใหความสงสงทสด คอการใหน าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) มความสง 93.2 เซนตเมตร และทรตเมนตทใหความสงต าทสด คอการใหน าเคม (100% น าเคม) มความสง 81.6 เซนตเมตร

สวนพรกทปลกในดนทรายทรตเมนตทใหความสงสงทสด คอการใหน าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) มความสง 106 เซนตเมตร และทรตเมนตทใหความสงต าทสด คอการใหน าจด(0% น าเคม) มความสง 93.7 เซนตเมตร (ตารางท 22)

35

ตารางท 22 ผลของการใหน าเคมแบบสลบตอความสงของพรก

ทรตเมนต ความสงพรก (ซม.)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 92.6 93.7 น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 93.2 105 น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 91.2 96.7 น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 87.3 106 น าเคม (100% น าเคม) 81.6 96.9 เฉลย 89.2 99.6 %CV 18.7


2) เสนรอบวงตนพรก จากผลการทดลองพบวาการใหน าเคมแบบสลบในดนเหนยวทรตเมนตทมแนวโนมใหเสนรอบวงสงทสด คอการใหน าจด (0% น าเคม) มเสนรอบวงยาว 8.52 มลลเมตร และ ทรตเมนต ทมเสนรอบวงต าทสด คอการใหน าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) มเสนรอบวงยาว 6.92 มลลเมตร

สวนพรกทปลกในดนทรายทรตเมนตทมเสนรอบวงสงทสด คอการใหน าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) มเสนรอบวงยาว 10.56 มลลเมตร และทรตเมนตทมเสนรอบวงต าทสด คอการใหน าจด (0% น าเคม) มเสนรอบวงยาว 8.39 มลลเมตร (ตารางท 23)

ตารางท 23 ผลของการใหน าเคมแบบสลบตอเสนรอบวงตนพรก

ทรตเมนต เสนรอบวงตนพรก (มม.)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 8.52a 8.39b น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 8.51a 9.94a น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 8.31a 9.37ab น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 6.92b 10.6a น าเคม (100% น าเคม) 7.49ab 8.86b เฉลย 7.95 9.32 %CV 18.3


36

3) ปรมาณคลอโรฟลลในใบพรก จากผลการวเคราะหปรมาณคลอโรฟลลในใบพรกพบวา การใหน าเคมแบบสลบในดนเหนยวและดนทรายไมมความแตกตางกนทางสถต โดยทรตเมนตทปลกในดนเหนยว จะมแนวโนมใหปรมาณคลอโรฟลลในใบสงทสดคอวธการใหน าจด(0% น าเคม) มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 71.0 SPAD Unit และทรตเมนต ทมปรมาณคลอโรฟลลในใบต าทสดคอการใหน าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 57.8 SPAD Unit

สวนพรกทปลกในดนทราย พบวาทรตเมนตทมแนวโนมใหปรมาณคลอโรฟลลในใบสงทสด คอการใหน าเคม (100% น าเคม)มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 73.5 SPAD Unit และทรตเมนต ทมปรมาณคลอโรฟลลในใบต าทสดคอการใหน าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม)มปรมาณคลอโรฟลลในใบ 44.5 SPAD Unit (ตารางท 24)

ตารางท 24 ผลของการใหน าเคมแบบสลบตอปรมาณ Chlorophyll ในใบพรก

ทรตเมนต ปรมาณchlorophyll ในใบ(SPAD Unit)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 71.0 72.6 น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 69.2 71.3 น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 66.3 72.6 น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 57.8 44.5 น าเคม (100% น าเคม) 70.7 73.5 เฉลย 67.0 66.9 %CV 14.6


4) น าหนกแหงตนพรก จากการทดลองใหน าเคมแบบสลบพบวาพรกทปลกในดนเหนยวมน าหนกแหงตนความแตกตางกนทางสถตโดยทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนสงทสด คอการใหน าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) มน าหนกแหงตน 85.2 กรมและทรตเมนต ทใหน าหนกแหงต าทสด คอน าเคม(100% น าเคม) มน าหนกตน 65.3 กรม

สวนพรกทปลกในดนทรตเมนตทใหน าหนกแหงตนสงทสด คอการใหน าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) มน าหนกตน 82.1 กรมและทรตเมนตทใหน าหนกแหงต าทสดคอน าเคม(100% น าเคม) มน าหนกตน 65.0 กรม(ตารางท 25)

37

ตารางท 25 ผลของการใหน าเคมแบบสลบตอน าหนกแหงของตนพรก

ทรตเมนต น าหนกแหงตน (กรม)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 69.9b 72.9b น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 85.2a 82.1a น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 73.9b 70.6b น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 72.9b 71.2b น าเคม (100% น าเคม) 65.3b 65.0b เฉลย 72.4 73.4 %CV 7.64 6.09


5) ผลผลตของพรก จากผลวเคราะหขอมลพบวาพรกทปลกในดนเหนยวมการใหผลผลตแตกตางกนทางสถตโดยทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตสงทสดคอน าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) มน าหนกผลผลต 348 กรมและทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตต าทสด คอการใหน าเคม (100% น าเคม) มน าหนกผลผลต 149 กรม

สวนพรกทปลกในดนทรายใหผลผลตแตกตางกนทางสถต โดยทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตสงทสดคอ น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) มน าหนกผลผลต 260 กรม อยางไรกตามไมแตกตาง จากทรตเมนต control และทรตเมนตทใหน าหนกผลผลตต าทสด คอการใหน าเคม (100% น าเคม) มน าหนกผลผลต 123 กรม (ตารางท 26)

ตารางท 26 ผลของการใหน าเคมแบบสลบตอน าหนกผลผลตพรก

ทรตเมนต น าหนกผลผลตพรก(กรม)

ดนเหนยว ดนทราย น าจด 243b 233a น าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) 348a 260a น าเคม/น าจด 2/4 (50% น าเคม) 207bc 191b น าเคม/น าจด 3/4 (75% น าเคม) 186cd 182b น าเคม (100% น าเคม) 149c 123c เฉลย 226 205 %CV 11.4


38

จากผลการทดลองใหน าเคมแบบสลบตอน าหนกผลผลตพรกในดนเหนยวและดนทรายพบวา ผลผลตจะสงทสดเมอใหน าเคมในสดสวนทต า (25% น าเคม) และผลผลตต าทสดในวธการใหน าเคมในสดสวนทสง (100% น าเคม) สอดคลองกบ Cemek และคณะ (2011) ทท าการทดลองในผกกาดหอม จากผลการทดลองบงชวาการใหน าเคมแกพรกในสดสวนทสงขนสงผลกระทบมากตอการเจรญเตบโต และผลผลตของพรกไมวาจะเปนการปลกในดนทรายหรอดนเหนยว เนองจากพชผกเมอไดรบความเคมบรเวณเขตรากมกสงมกระทบตอผลผลตและคณภาพผลผลต(Goyal et al., 2003) และการทพชอยในสภาพความเครยดจากการไดรบความเคม มอตราการดดซมน าและธาตอาหารลดลง (Miceliet al., 2003; Tzortzakis, 2009) เนองจากความเคมเปนปจจยทจ ากดการเจรญเตบโต และผลผลตของพช(Al-Maskri, 2010)และผลการทดลองนกพบวาการปลกพรกแลวใหน าเคมในระดบต าคอน าเคม/น าจด 1/4 (25% น าเคม) และน าเคมเจอจาง (EC 1.1 dS/m)ไมวาปลกในดนเหนยว และดนทราย และผลผลตของพรกสงทสด และใหผลดกวาการไมใชน าเคม (control) เนองจากในน าเคมประกอบไปดวยธาตอาหารตางๆทพชตองการ เชน K, Ca, Mg, Zn และ Cu (ตารางท 16) ทชวยสงเสรมการเจรญเตบโตของพรกโดยการใหน าเคมในระดบทไมเปนพษตอพรก ธาตอาหารพชตางๆเหลาน จะสามารถชวยสงเสรมการเจรญเตบโตของพรกได

ในการทดลองนการผสมน าเคมใหได EC 1.1 dS/m จะมการใชน าเคมประมาณ 25 % และ 2.1 dS/m จะมการใชน าเคมประมาณ 50 %ซงจากการทดลองพบวาการผสมน าใหมความเจอจาง 2.1 dS/m (น าเคม 50 %+น าจด 50 %) ดกวาการใหน าเคม (50%) และตามดวยน าจด(50%) แสดงใหเหนวาถามความจ าเปนตองใชน าเคมในสดสวนทสงขนการน าน ามาผสมแลวใหจะดกวาการใหน าแบบสลบ แตอยางไรกตามในการปฏบตจรงการเลอกวธการใชน าเคมของเกษตรกรอาจดจากทรพยากรณและปจจยทมอย เชน หากเกษตรกรมบอน าส ารอง กอาจเลอกใชวธการน าน ามาผสมกนกอนให หรอถามปมน าสองตวอาจผสมน าในระบบการใหน าไดโดยตรงโดยการก าหนดอตราการสบน าของแตละปมใหพอด เกษตรกรบางรายอาจสะดวกใชการใหน าแบบสลบ โดยตองมการสลบวาลวใหน าตามระยะเวลาทก าหนด ทงนอตราการผสมน าหรอสดสวนน าเคมและน าจดทจะสลบใหนนขนอยกบความเคมของน าตนทน 4.4 การทดลองท 3 การใชปยอนทรยและยปซมสาหรบการปลกพรกและมะเขอเทศในระบบน าหยด 4.4.1 คณสมบตของดนกอนการทดลอง

คณสมบตของดนแสดงในตารางท 27 โดยดนทใชในการทดลองจดเปนเนอดนรวนเหนยวปนทราย มคา pH 6.32,EC 4.31dS/m ปรมาณอนทรยวตถคอนขางต า available P มคาปานกลาง exchangeable K, Ca, Mg และ Na มคาต า โดยในภาพรวมจดเปนดนทมความอดมสมบรณต ามาก

39

ตารางท 27 คณสมบตของดนในแปลงทดลองกอนปลกมะเขอเทศ คณสมบตของดน คาวเคราะห คาทเหมาะสม

(Jones, 2008) pH 6.32 6.5-7.5 EC (dS/m) 4.31 - Organic matter (%) 0.25 - available P (mg.kg-1) 11.0 60-70 exchangeable K (mg.kg-1) 53.0 60-700 exchangeable Ca (mg.kg-1) 296 1,000 exchangeable Mg (mg.kg-1) 151 350-700 exchangeable Na (mg.kg-1) 129 - SAR 5.70 6.1 available S (mg.kg-1) 22.0 -

4.4.2 การทดลองท 3.1 การใชยปซมและปยอนทรยสาหรบการปลกมะเขอเทศในระบบน าหยด จากการใชยปซม ปยอนทรย และยปซม+ปยอนทรย ในการปรบปรงดน พบวาสงผลใหการ

เจรญเตบโต ผลผลต และคณภาพของมะเขอเทศแตกตางกนทางสถต โดยวธการใชยปซมเพยงอยางเดยว สงผลใหความสง ผลผลต น าหนกเฉลยตอผล และน าหนกแหงตนสงทสด โดยมความสงตน 133 เซนตเมตร ผลผลต 14,519 กโลกรม/ไร น าหนกผล 95.7 กรม/ผล และน าหนกแหง 274 กรม/ตน อยางไรกตามไมแตกตางจากวธการใสยปซม+ปยอนทรยปรบปรงดน(ตารางท 28) จากการทดลองพบวาการใชยปซมในการปรบปรงดนสามารถชวยสงเสรมการเจรญเตบโต ผลผลต และคณภาพของมะเขอเทศไดด เนองจากในยปซมมแคลเซยม(Ca) เปนองคประกอบหลก การน ายปซมมาใชในการผลตมะเขอเทศซงเปนพชทมความตองการ Ca มากกวาพชชนดอนๆ ตวอยางเชนความเขมขนของแคลเซยมในสารละลายธาตอาหารส าหรบขาวไรด คอ 2.50 ไมโครโมลาร ในขณะทเมอปลกมะเขอเทศตองใชถง 100 ไมโครโมลาร(Loneragan and Snowball, 1969) การน ายปซมมาใชในดนทขาดแคลนแคลเซยมจงท าใหมะเขอเทศตอบสนองตอยปซมไดชดเจน อกทงยปซมยงชวยเพมคณสมบตทางกายภาพและเคมของดน ลดความเปนพษอลมเนยมทเกดจากความเปนกรดใตผวดน และชวยใหรากพชสามารถชอนไชดดซบน าและธาตอาหารไดมากขน (Chen&Dick, 2011) เนองจาก Ca ทเกาะกบอนภาคดน ชวยสงเสรมประสทธภาพการซมน าของดน (Walworth, 2006) ถงแมการใชยปซมเพยงอยางเดยวจะไดผลดทสดแตกไมแตกกวาจากผลการใชยปซมรวมกบปยอนทรย เนองจากในปยอนทรยประกอบดวยอนทรยวตทมบทบาทส าคญในการชวยปรบปรงโครงสรางดน และชวยเพมปรมาณธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรมในดน ทงยงชวยเสรมประสทธภาพของการใชปยเคม (อรพน โปกล, 2551; กรมวชาการเกษตร, 2548) การน าปยอนทรยมาใชรวมดวยจงยงชวยสงเสรมประสทธภาพทงปยเคมและยปซม

40

รปท 2 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอความสงของมะเขอเทศในระบบน าหยด

ตารางท 28 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและผลผลตของมะเขอเทศในระบบน าหยด

ทรตเมนต ความสง(ซม.) ผลผลต/ไร(กก.) นน./ผล(กรม) น าหนกแหงตน(กรม)

control 106b 12,031b 77.0c 216c

ยปซม 133a 14,519a 95.7a 274a

ปยอนทรย 132a 14,810a 83.5b 251b

ยปซม+ปยอนทรย 130a 15,020a 95.1a 262ab

%CV 10.33 9.68 8.13 10.35


4.4.3 การทดลองท 3.2 การใชยปซมและปยอนทรยสาหรบการปลกพรกในระบบน าหยด จากการวเคราะหขอมลการเจรญเตบโตและผลผลตของพรก พบวาการใชยปซม ปยอนทรย และยปซม+ปยอนทรย เพอปรบปรงดนรวมกบการใหปยทางระบบน า สงผลใหความสงตน ผลผลต น าหนกเฉลยตอผล และน าหนกแหงตน มความแตกตางกนทางสถต โดยการใชยปซม+ปยอนทรยปรบปรงดนสงผลใหความสง และน าหนกแหงสดตนสงทสดคอ 96.4 เซนตเมตร 88.3 กรม/ตนตามล าดบ และในการใชปยอนทรยเพยงอยางเดยวปรบปรงดนท าใหผลผลตและคณภาพของพรกสงทสดคอ ไดผลผลต 1,191 กโลกรม/ไร น าหนกเฉลยตอผล 3.70 กรม ตามล าดบ (ตารางท 29) จากการทดลองเหนไดวา การใชปยอนทรยในการปรบปรงดน ไมวาจะใชเดยวๆหรอใชรวมกบยปซม สามารถชวยเพมการเจรญเตบโต ผลผลต และคณภาพของพรกไดสงทสด เนองจากในปยอนทรย

0

20

40

60

80

100

120

140

14 วน 28 วน 42 วน 56 วน

ความ

สง (ซ

ม.)

ความสงของมะเขอเทศ

control

ยปซม

ปยอนทรย

ยปซม+ปยอนทรย

41

ประกอบดวยอนทรยวตทมบทบาทส าคญในการชวยปรบปรงโครงสรางดน ท าใหดนรวนซย อนภาคดนมการจบตว มการระบายน าและอากาศด ชวยเพมการดดซบน าและธาตอาหาร ชวยปรบสภาพความเปนกรดเปนดางของดนใหเหมาะสม เพมปรมาณของจลนทรยในดนทมประโยชนตอความอดมสมบรณของดน และชวยเพมปรมาณธาตอาหารหลก ธาตอาหารรอง และธาตอาหารเสรมในดนทงยงชวยเสรมประสทธภาพของการใชปยเคม(อรพน โปกล, 2551; กรมวชาการเกษตร, 2548)

รปท 3 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอความสงของพรกในระบบน าหยด

ตารางท 29 ผลของวธการใหยปซมและปยอนทรยตอการเจรญเตบโตและผลผลตของพรก ในระบบน าหยด

ทรตเมนต ความสง(ซม.) ผลผลต/ไร(กก.) นน.เฉลย/ผล(กรม) น าหนกแหง(กรม)

control 83.9c 854b 3.30b 62.4b

ยปซม 86.9bc 1,043a 3.20b 81.6ab

ปยอนทรย 91.4b 1,191a 3.70a 102a

ยปซม+ปยอนทรย 96.4a 1,141a 3.50a 98.3a

%CV 4.26 8.55 7.32 12.0

หมายเหต: คาเฉลยของตวเลขในคอลมนเดยวกนทตามดวยอกษรเหมอนกนไมมความแตกตางกนทางสถตทระดบความเชอมน 95% โดย DRM

0

20

40

60

80

100

120

14 วน 28 วน 42 วน 56 วน

ความ

สง (ซ

ม.)

ความสงของพรก

control

ยปซม

ปยอนทรย

ยปซม+ปยอนทรย

42

บทท 5 บทสรป

1. การส ารวจดน และน าบาดาล ในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ไดแก จงหวดชยภมและนครราชสมา จากการส ารวจแหลงปลกพรกและมะเขอเทศ 6 แหงในเขต อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภม อ.บวใหญ อ.พมาย อ.ปกธงชย อ.เมอง จงหวดนครราชสมา พบวาพนทสวนใหญ (อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภม และ อ.บวใหญ จงหวดนครราชสมา) มธาตอาหารพชในดนระดบต า ท าใหดนขาดความอดมสมบรณ และเปนดนเคมจด สวน อ.พมาย จดเปนดนทมความอดมสมบรณสงแตเปนดนเคมจดเชนกน ในขณะทพนท อ.ปกธงชย และ อ.เมอง จงหวดนครราชสมา ไมเปนพนทดนเคม และพบวาแหลงน าสวนใหญ (อ.จตรส อ.ซบใหญ จงหวดชยภม อ.บวใหญ และ อ.พมาย จงหวดนครราชสมา) มคาโลหะอยในระดบปกต แตมคาความเคมสงมาก จงไมเหมาะสมส าหรบใชในการปลกพช สวนน าจาก อ.เมอง และ อ.ปกธงชย จงหวดนครราชสมา มคามาตรฐานคณภาพน าทใชเพอการเกษตรอยในระดบปกต

2. การใหปยโดยวธการตางๆ พบวาการใหปยอนทรยน าทางระบบน าโดยมการปรบธาตอาหารพชใหเหมาะสม สงผลใหมะเขอเทศมการเจรญเตบโต ผลผลต และคณภาพไมแตกตางจากการใชปยเคมเพยงอยางเดยว ซงสามารถลดปรมาณการใชปยเคมลงได

3. การใหน าเคมแบบผสมส าหรบการปลกพรก พบวาการเจรญเตบโตและผลผลตสงทสด คอการใหน าเคมเจอจาง EC 1.1 dS/m สวนการใหน าเคมเจอจางแกพรกในระดบ EC ต ากวา 2.1 dS/m มผลกระทบตอการเจรญเตบโนและผลผลตเลกนอย แตการใหน าเคมท EC 4.1 dS/m จะมกระทบรนแรง สวนการทดลองใหน าเคมแบบสลบ พบวาการเจรญเตบโต ผลผลต สงทสดเมอใหน าเคมในสดสวนต า(25%น าเคม) การใหน าเคมสดสวนสงกวานมผลกระทบชดเจนตอการเจรญเตบโตและผลผลต

4. ในพนทดนเคมและมความอดมสมบรณต า การใชยปซมและปยอนทรยในการปรบปรงดนรวมกบการใหปยทางระบบน า สงผลใหการเจรญเตบโต ผลผลตของมะเขอเทศและพรกสงกวาการไมปรบปรงดนอยางเดนชด แตการใสยปซม การปยอนทรย หรอใสทงสองรวมกนไมมความแตกตางกนมากนกทงการเจรญเตบโตและผลผลต

43

เอกสารอางอง

กรมวชาการเกษตร. (2548). คมอปยอนทรย(ฉบบนกวชาการ). โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร แหงประเทศไทย. กรงเทพฯ. 161 หนา. กรมวชาการเกษตร. (2561). ยทธศาสตรการพฒนางานวจยพรก พ.ศ. 2559-2563. [ออนไลน].

ไ ด จ า ก : http://www.doa.go.th/hortold/images/stories/strategyplanthort/ strategychili.doc เมอ 2 ม.ย. 61.

ดเรก ทองอราม, วทยา ตงสกล, นาว จระชว และอทธสนทร นนทกจ. (2545). การออกแบบและ เทคโนโลยการใหน าแกพช. วารสารเคหการเกษตร. 4708 หนา. ทองด บานดอน. (2540). เทคโนโลยระบบน า. วารสารเคหการเกษตร. 21: 157-165. บญสง เอกพงษ. (2557). มะเขอเทศอตสาหกรรมลกผสมเปดพนธใหม UBU 406. ว.วทยาศาสตร และเทคโนโลย มหาวทยาลยอบลราชธาน. 16(1): 76-82. ปรชญา รศมธรรมวงศ. (2537) .การปลกและขยายพนธพรก . ส านกพมพเพชรกะรตจ ากด.

กรงเทพฯ. หนา 51-56. ปรชญา รศมธรรมวงศ. (2551). การปลกและขยายพนธพรก พชเศรษฐกจรสรอนแรงสรางเงน ลาน. ส านกพมพเพชรกะรต. กรงเทพฯ. ปยะ ดวงพตรา. (2538). การใหป ยทางระบบชลประทาน. หลกการ และวธการใชป ยเคม. ภาควชาปฐพวทยา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. หนา 273-276. ภาณมาศ โคตรพงศ, ธรรมศกด ทองเกต, อรณศร ก าลง และจนทรจรส วรสาร. (2546). ผลของไนโตรเจน

และโพแทสเซยมตอการเจรญเตบโต และผลผลตของมะเขอเทศเชอรพนธ CH154 ทปลกในสารละลายธาตอาหาร. ใน เรองเตมการประชมทางวชาการของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร คร งท 41 (หนา 197-203). กรงเทพฯ: สาขาพช สาขาสงเสรม และนเทศศาสตรเกษตร.

มณฉตร นกรพนธ. (2541). พรก. โอเดยนสโตรเฮาส, กรงเทพฯ. 196 หนา. มนตร ค าช. (2538). หลกการชลประทานแบบหยด . ภาควชาวศวกรรมชลประทาน คณะ วศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. หนา 152-209. ยงยทธ โอสถสภา. (2546). ธาตอาหารพช. ภาควชาปฐพวทยา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตร ศาสตร. กรงเทพฯ. 424 หนา. ยงยทธ โอสถสภา. (2552). ธาตอาหารพช. พมพครงท 3. ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร. กรงเทพฯ. 529 หนา. ระพพรรณ ใจภกด. (2544). ผกใบ. ส านกพมพแสงแดดเพอนเดก, กรงเทพฯ. 72 หนา. ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร. (2561). มะเขอเทศ. [ออนไลน]. ไดจาก: http://www.oae.go.th

เมอ 2 ม.ย. 61.

http://www.oae.go.th/

44

ส า น ก ส ง เ ส ร ม แ ล ะ จ ด ก า ร ส น ค า เ ก ษ ต ร . ( 2561). พ ร ก . [ อ อ น ไ ล น ] . ไ ด จ า ก : http://www.agriman.doae.go.th/home/news/year%202017/022_chilli.pdf เ ม อ 2 ม.ย. 61.

สชลา เตชะวงคเสถยร. (2549). พรก: การผลต การจดการและการปรบปรงพนธ. ภาควชาพชสวน คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. 155 หนา.

สมตรา จนไทย. (2555). ผลของความถของการใหน า ปยทางระบบน า และวสดปรบปรงดนตอการ ผลตมะเขอเทศ (Lycopersicon esculentum Mill) ในระบบน าหยด. วทยานพนธปรญญา มหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. 70 หนา. อรพน โปกล. (2551). ปยอนทรย. พมครงท 1. โรงพมพวฒสาสน. นครศรธรรมราช. 147 หนา. อรณ ยวะนยม และสมศร อรณนท. (2539). การวจยพชทนเคมและพชชอบเกลอบางชนดในพ น

ทดนเคมจด. เอกสารคมอเจาหนาทของรฐ เรองดนเคม กรมพฒนาทดน กระทรวงเกษตรและสหกรณ. หนา 278-283

อทธสนทร นนทกจ. (2550). การใหปยในระบบน า. เอกสารประกอบการบรรยายการสมมนากลยทธการจดการธาตอาหารพชสรายไดทยงยน . ภาควชาปฐพวทยา คณะเทคโนโลยการเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาคณทหารลาดกระบง.

Adiku, S.G.K. , Ozier-Lafontaine, H. and Bajazet, T. (2001) . Patterns of root growth and water uptake of a maize–cowpea mixture grown under greenhouse conditions. Plant Soil. 235: 85–94.

Amrhein, C. ( 2000) . Revisiting acid injection into irrigation water. Golf Course Management. 68(12):56-60

Andriolo, J.L., Gean, L., da Luz, G.L., Witter, M.H., Godoi, R.S., Barros, et al. (2005). Growth and yield of lettuce plants under salinity. Horticultura Brasileira. 23: 931-934.

Black, C. A. ( 1965) . Method of soil analysis In: the series Agronomy American Society of Agronomy Inc, Medison, Wisconsin, USA. Bower, C.A. (1970). Growth of sudan and tall fescue grass as influenced by irrigation

water and leaching fraction. Agron J. 62: 793-795. Bray, R.H. and Kurtz, L.T. (1945). Determination of total organic and available forms Cemek, B., Unlukara, A., Karaman, S. and Gokalp, Z. (2011). Effects of evapotranspiration and soil

salinity on some growth parameters and yield of lettuce (Lactuca sativa var. crispa). Zembdirbyste-Agricultura. 98: 139-148.

Chen, L., and Dick, W.A. (2011). Gypsum as an agricultural amendment: General use guidelines. Ohio State University [On-line]. Available:http://ohioline.osu.edu/b945/b945.pdf

45

Choudhary, O.P., Ghuman, B.S., Josan, A.S. and Bajwa, M.S. (2006). Effect of alternating irrigation with sodic and non- sodic waters on soil properties and sunflower yield. Agricultural Water Management. 85: 151-156.

CRC Press LLC, Boca Raton, Florida. Dominguez, R. , Serra, B. , Reviejo, A.J. and Pingarron, J.M. (2001). Chiral analysis of amino acids using electrochemical composite bienzyme biosensors. Anal Biochem. 298: 275-82. Doneen L.D. (1975) . Water Quality for Irrigated Agriculture. In Plants in saline environments (ed. Poljakoff-Mayber, A. and Gale, J.), pp. 56–76. Springer-verlag, Berlin. FAO. (1985). Water quality for agriculture. R. S. Ayers and D. W. Westcot. Irrigation and Drainage Paper 29, Rev. 1. Rome. 174 pp. Goyal, S.S., Sharma, S.K. and Rains, D.W. 2003. Crop production in saline environments: Global

and integrative perspectives. Haworth Press, New York, USA. 427 p. Graetz, D.A., Fiskell, J.G.A., Locascio, S.J., Zur, B. and Meyers, J.M. 1978. Chloride and bromide movement with trickle irrigation of bell peppers. Proc. Fla. State Hort. Soc. 91: 319-322. Gumaa, G.S., Prather, R.J. and Miyamoto, S. (1976). Effect of sulfuricacid on sodium- Hartz, T. (2008). Efficient fertigation management for drip-irrigated processing tomatoes.

UCCE Vegetable Notes Fresno, Tulare and Kings Counties. 4: 2-3. hazard of irrigation water. Plant Soil. 44: 715– 721. Jones, J.B. (2001). Laboratory guide for conducting soil tests and plant analysis . Jones, J. B. ( 2008) . Tomato plant culture: in the field, greenhouse, and home garden. printed in the United States of America on acid-free paper. Lindsay, W. L. and Norvell, W. A. ( 1978) . Development of a DTPA soil test for zinc, manganese and copper. Soil Sci. Soc. Amer. J. 42: 421-428. Miceli, A., Moncada, A. and D’Anna, F. (2003). Effect of salt stress inlettuce cultivation. Acta Horticulturae. 609: 371-375. Miyamoto, S. , Ryan, J. , Stroehlein, J. L. ( 1975c) . Sulfuric acid for controlling calcite

precipitation. Soil Sci. 120: 264–27.

Nahar, K. and Gretzmacher, M. (2002) . Effect of water stress on nutrient uptake, yield and quality of tomato ( Lycopersicon esculentum L. ) under subtropical conditions. Die Bodenkultur., 53(1): 45-51.

http://cetulare.ucanr.edu/newsletters/Vegetable_Notes_Newsletter30251.pdf

46

Of phosphorus in soil. Soil Sci. 59: 39-45. Oliveira, M.R.G. , Calado, A.M. and Portas, C.A.M. (1996) . Tomato root distribution under drip irrigation. J Am SocHortSci. 121: 644-648. Ozier- Lafontaine, H. , Lecompte, F. and Sillon, J. F. (1999) . Fractal analysis of the root

architecture of Gliricidiasepium for the spatial prediction of root branching, size and mass: model development and evaluation in agroforestry. Plant Soil. 209: 167-179.

Peraud, N., Locascio, S.J. and Geraldson, C.M. (1977). Influence of fertilizer rate and placement and irrigation method on plant nutrient status, soil soluble salt and root distribution of mulched tomatoes. Soil and Crop Sci. Soc. Fla. 36: 122-125.

Persaud, N., Locascio, S.J. and Geraldson, C.M. (1976). Effect of rate and placement of nitrogen and potassium on yield of mulched tomato using different irrigation methods. Proc. Fla. State Hort. Soc. 89: 135-138.

Reichenauer, T.G., Panamulla, S., Subasinghe, S., and Wimmer, B. (2009). Soil amendments and cultivar selection can improve rice yield in salt-influenced (tsunami-affected) paddy fields in Sri Lanka. Environ. Geochem. Health. 31: 573–579.

Saavedra, C. and Delgado, A. (2006). Phosphorus forms in overland flow from agricultural soils representative of Mediterranean areas. Communications in Soil Science and Plant Analysis. 37: 1833-1844.

Sweeney, D.W., Graetz, D.A., Bottcher, A.B., Locascio, S.J. and Campbell, K.L. (1987). Tomato yield and nitrogen recovery as influenced by irrigation method, nitrogen source, and mulch. Hort Sci. 22: 27-29.

Turhan, A., Kuscu, H., Ozmen, N., Sitki, M.S. and Osman, A.D. (2014). Effect of different concentrations of diluted seawater on yield and quality of lettuce. ChileanJAR., 74(1): 111-116

Tzortzakis, N. G. (2009). Alleviation of salinity- induced stress in lettuce growth by potassiumsulphate using nutrient filmtechnique. International Journal of Vegetable Science. 15: 226-239.

U. S. Salinity Laboratory Staff. (1954). Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. USDA Handbook No.60. Washington DC [On-line]. Available :http://www.ag.arizona.edu.

Walworth, J. L. ( 2006) . Using gypsum in southwestern soils. University of Arizona Cooperative [On-line]. Available :http://cals.arizona.edu/pubs/garden/az1413.pdf

47

ประวตผวจย

นายสดชล วนประเสรฐ (Mr. SodcholWonprasaid)

ตาแหนง อาจารยประจ าสาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

หนวยงานทอยทตดตอได สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ต.สรนาร อ.เมอง จ.นครราชสมา 30000 โทรศพท 044-224161, โทรสาร 044-224281 e-mail: [email protected]

ประวตการศกษา

ชอสถาบน ระดบ

ปรญญา อกษรยอปรญญา

สาขา ปทจบ

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ตร B.Sc. Agronomy 1983 University of Western Australia, Australia

โท M.Sc. Crop Science

1992

University of Kentucky, USA. เอก Ph.D. Soil Science 2003

สาขาวชาการทมความชานาญพเศษ 1. การจดการดน ปย ธาตอาหารพช 2. การจดการน า ผลงานวชาการ 1) หนงสอและเอกสารวชาการ สดชล วนประเสรฐ. 2553. เอกสารประกอบการเรยนวชา การวเคราะหดนและพช. สาขาวชาเทคโนโลย

การผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร. 120 หนา. สดชล วนประเสรฐ และวนชย ถนอมทรพย. 2547. การจดการน าส าหรบถวเหลอง. เอกสารวชาการ

ล าดบท 10/2547 กรมวชาการเกษตร. หนา 55 - 57.

48

2) บทความทางวชาการ

จตมา ยถาภธานนท, พรพมล ชยวรรณคปต, สดชล วนประเสรฐ และเธยรชย อารยางกร . 2545. การตรงไนโตรเจนของถวเหลองและผลตกคางจากการตรง N ของถวทมตอผลผลตขาวในระบบการปลกพชหมนเวยนขาว-ถวเหลอง โดยN-15 เทคนค. วารสารดนและปย. 24: 1-21.

เธยรชย อารยางกร, จรญ อารย, วโรจน วจนานวช และสดชล วนประเสรฐ. 2539. การปรบปรงการผลตถวเหลอง. รายงานการประชมวชาการถวเหลองแหงชาต ครงท 6. 3-6 กนยายน2539. หนา 310 - 318.

พชรา วนประเสรฐ, วทยา อภย และสดชล วนประเสรฐ. 2552. ซลเฟอรไดออกไซดทตกคางในผลล าไยสดหลงการรม และเกบรกษาทระยะเวลาตางกน. วารสารวชาการเกษตร. 27(1): 26-42.

ววฒน มธยกล, สดชล วนประเสรฐ, สมพร ชนบนลอชานนท และจกร เสนทอง. 2551. ประสทธภาพการดดใชไนโตรเจนทปลดปลอยจากกงเหลองฝกสดของผกคะนาโดยเทคนคไอโซโทป. วารสารวชาการเกษตร. 26(2):164-175

สมจต คนทสวรรณ, สดชล วนประเสรฐ, สนทร มเพชร, ค าเบา ขนโอภาส, วรรณรตน โสมแผว. 2536. การใชปยชวภาพจากสาหรายสเขยวแกมน าเงนรวมกบปยเคมเพอเพมผลผลตขาว. รายงานประจ าปศนยวจยขาวอบลราชธาน กรมวชาการเกษตร. หนา 109-115.

สดชล วนประเสรฐ, ชะลดธารตถพนธ,เธยรชย อารยางกร, ชาญชย สมาศลปและวาสนาพฒนมงคล. 2539. ประสทธภาพการใชน าของถวเหลอง. รายงานการประชมวชาการ ถวเหลองแหงชาต ครงท 6. 3-6 กนยายน2539. หนา 172 - 179.

สดชล วนประเสรฐ. 2546. ความไวในการตอบสนองของดชนชวดคณภาพของดนตอการจดการดนและระบบพช. รายงานการประชมวชาการถวเหลองแหงชาต ครงท 9. 5 หนา.

Anitta Fanish Sundara Raj, Purushothaman Muthukrishnan and Pachamuthu Ayyadurai. 2013. Root Characters of Maize as Influenced by Drip Fertigation Levels. American Journal of Plant Sciences. 4: 340-348.

Blair, G., Lefroy, R., Konboon, Y., Wonprasaid, S., and Naklang, K. 1995. Carbon and nutrient pools in rice cropping systems. In: International Rice Research Institute, editors. Fragile Lives in Fragile Ecosystems.13-17 February 1995, Los Banos, Laguna, Philippines. International Rice Research Institute. p. 161-172.

Chanthai, S., Machikowa, T., Wonprasaid, S., &Boonkerd, N. 2013. Effects of fertigation, water application frequency and soil amendment on tomato production, ActaHorticulturae, 984: 187-196.

Chuphutsa, C., N. Boonkerd and S. Wonprasaid. 2010. Stimulation of Nitrogen Release from Organic Fertilizer for Organic Vegetable Production. In 16th Asian

49

Agricultural Symposium and 1th International Symposium on Agriculture Technology.25-27 August. Bangkok. Thailand.

Control release and split fertilizer application for rainfed lowland rice in sandy soils. Field Grown Tomato(Lycopersiconesculentum Mill.). Int'l Journal of Research in

Chemical, Metallurgical and Civil Engg. (IJRCMCE) Vol. 3, Issue 2 199-203 Jaidee, S., Wonprasaid S., S. Wonkeaw , A. Tira-umphon , and N. Boonkerd. 2010. Effects

of Ethephon Application on Grape Fruit Quality and Yield. In 16th Asian Agricultural Symposium and 1th International Symposium on Agriculture Technology.25-27 August. Bangkok. Thailand.

Kimsamran P.,S. Wonprasaid S. Tancharakorn and W Tantanuch. 2016. Analysis of Phosphorus, Potassium and Calcium Accumulation in Grape Leaves by Synchrotron Radiation X-Ray Fluorescence Int'l Journal of Advances in Agricultural & Environmental Engg. (IJAAEE) Vol. 3, Issue 1 82-86

Li, Y., N. Boonkerd, S. Wongkeaw, Z. Peng, and Wonprasaid, S. 2010. Gas Generation from Anaerobic Fermentation of Animal Manures and Their Liquid Residue Applications on Organic Hydroponics.In 16th Asian Agricultural Symposium and 1th International Symposium on Agriculture Technology.25-27 August. Bangkok. Thailand.

Longtonglang, A., N. Boonkerd , N. Teaumroong and Wonprasaid. S. 2010. Effects of Rice Growing Systems and PGPR on Nitrogen Fixation and Rice Yield.In 16th Asian Agricultural Symposium and 1th International Symposium on Agriculture Technology.25-27 August. Bangkok. Thailand.

Longtonglang, A., N. Boonkerd , N. Teaumroong and Wonprasaid. S. 2010. Nitrogen Fixation Efficiency of Azospirillumlargimobile in System of Rice Intensification: SRI. In The ASA-CSSA-SSSA 2010 International Annual Meetings. 31 Oct. - 4Nov. Longbeach CA. USA.

Machikowa, T., Kulrattanarak, T. and Wonprasaid, S. 2013. Effects of ultrasonic treatment on Germination of synthetic sunflower seeds.In International Conference on Agricultural, Biotechnology, Biological and Biosystems Engineering. 14-15 January 2013, Zurich, Switzerland

Naklang K., Whitbread A., Lefroy R., Blair G. Wonprasaid S., Konboon Y., Suriya-arunroj D. 1999. The management of rice straw, fertilizers and leaf litters to enhance

50

the sustainability of rice cropping systems in Northeast Thailand. 1. Soil Carbon Dynamic. Plant and Soil. 209,21-28. RLRC . IRRI. 40.

Sarapirome, S. ,Phetprayoon, T. , Navanugraha, C., Wonprasaid, S. 2012. Runoff and Sediment Yield Estimation Using Distributed Geospatial Models for Agricultural Watershed in Thailand. Suranaree Journal of Science and Technology. 19:295-308

Sesbanla-rice systems.RLRC .IRRI.35-37. Sukkasem, C., Laosuwan, P., Wonprasaid, S., and Machikowa, T. 2013. Effects of

environmental conditions on oleic acid of sunflower seeds.In International Conference on Agriculture and Environment Systems.23-24 April, Pattaya, Thailand.

Thomas, L.T., Scott, A.W., James, W. and Greg, J.S. 2003. Fertigation frequency for subsurface drip-irrigated Broccli. Soil science society of American Journal. 67(3): 910-918.

Trebuil G., D. Harnpichitvitaya ., T.P. Tuong, P. Pantuwan, L.J. Wade, and S. Wonprasaid, 1998. Improved water conservation and nutrient-use efficiency via subsoil compaction and mineral fertilization. In: Rainfed Lowland Rice : Advances in Nutrient Management Research, Ladha JK, Wade LJ, Dobermann A, Reichardt W, Kirk GJD, Piggin C (editors). International Rice Research Institute, Los Baños, Laguna, Philippines.245-256.

Watanabe, T., P. Chairoj, H. Tsuruta, W. Masarngsan, C. Wongwiwatchai, S. Wonprasaid, W. Cholitkul and K. Minami. 2001. Nitrous Oxide Emissions from Fertilized Upland Fields in Thailand. Nutrient Cycling in Agroecosystems. 57:55-65.

Whitbread, A; Blair, G; Naklang,K; Lefroy, R; Wonprasaid, S; Konboon, Y; Suriya-arunroj,D. 1999. The management of rice straw, fertilisers and leaf litters in rice cropping systems in Northeast Thailand. 2. Rice yields and nutrient balances. Plant and Soil. 209, 29-36.

Wonprasaid S., S. Khunthasuvon, P. Sittisuand and S.Fukai. 1996. Performance of contrasting rice cultivars selected for rainfed lowland conditions in relation to soil fertility and water availability. Field Crops Research.47: 267.

Wonprasaid, S., Naklang, K., Khonthasuvon, S., Mepetch, S., Hemthanon, B., Tippayaruk, S. and Lefroy, R. 1995. Organic matter residue management in lowland rice in northeast Thailand. ACIAR Proceedings No. 56.98-103.

51

Wonprasaid, S, S. Khonthasuwan,D. Hanpichitritaya, K.T. lngram, P.K. Sharma. 1992. Control release and split fertilizer application for rainfed lowland rice in sandy soils. RLRC Final Report IRRI. 40.

Wonprasaid, S., D.D. Garity, C.Vejpas. 1993. Integrated nutrient management on Sesbanla-rice systems. RLRC Final Report IRRI.35-37.

Wonprasaid, S., S. khonthasuwan, J.K. Ladha, M. Baker. 1992. Screening aquatic legumes for potential use as pre-rice green manure on unproductive sandy soil. RLRC Final Report IRRI.36-39.

3) งานวจย 2549-2551 ผรวมวจย โครงการความรวมมอวจยพฒนาพชวงศถวและพชพลงงานในอนภาคลม

น าโขง ระยะเวลา 2 ป 2550-2552 ผ ร วมวจ ย การผลตหว เช อจ ล นทรย ใหเหม าะสมกบการใชประโยชนใน

การเกษตร ระยะเวลา 2 ป 2550-2552 ผรวมวจย การศกษาออย มทส. พนธใหม (อารย 1) ระยะเวลา2ป 2550-2551 หวหนาโครงการ การศกษาสดสวนและความเขมขนของธาตอาหารพชในการผลต

ผกคะนาและผกช ในระบบการปลกพชแบบไมใชดนในระบบปดระยะเวลา1 ป 2551-2554 หวหนาโครงการ การพฒนาตนแบบระบบเกษตรอนทรยภายใตกรอบเกษตรทฤษฎ

ใหม ระยะเวลา 1 ป โครงการพฒนาการผลตยางพาราเช งระบบในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ระยะเวลา 3 ป

2552-2554 หวหนาโครงการ การพฒนาวธการใหน าแบบประหยด และการใหปยในระบบน า ในการผลตพรก และมะเขอเทศในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ระยะเวลา 2 ป

2552-2555 หวหน า โครงการ การจดการดนและน า เ พอเ พมผลผลต ออยตอในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ระยะเวลา 3 ป

2552-2553 หวหนาโครงการ ประสทธภาพการตรงไนโตรเจนของ Azospirillumlargimobileและ Azotobactervinelandiiในการปลกขาวระบบประณตระยะเวลา 1 ป

2553-2554 หวหนาโครงการ การผลตแกสชวภาพจากมลสตวในถงหมกแบบFixed dome ทดดแปลงมาจากสาธารณรฐประชาชนจน และการใชกากตะกอนเปนปยในระบบเกษตรอนทรย 1 ป

2554-55 หวหนาโครงการ ผลของการใหน าแบบประหยดและการใหปยในระบบน าตอผลผลตและคณภาพขององน

2555-56 หวหนาโครงการ การจดการดน น า และธาตอาหารพช ส าหรบการปลกมนส าปะหลง

52

2. นางสาว ฐตพร มะชโกวา (Miss Thitiporn Machikowa)

ตาแหนง อาจารย สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

หนวยงานทอยทตดตอได สาขาวชาเทคโนโลยการผลตพช ส านกวชาเทคโนโลยการเกษตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ต.สรนาร อ.เมอง จ.นครราชสมา 30000 โทรศพท 044-224579, โทรสาร 044-224281 e-mail [email protected] ประวตการศกษา 5.1 ปรญญาตร สาขาวชา เทคโนโลยการผลตพช สถาบน ม. เทคโนโลยสรนาร

ปทส าเรจ 2541 5.2 ปรญญาโท ไมม (เขาศกษาตอปรญญาเอกหลงจบปรญญาตร) 5.3 ปรญญาเอก สาขาวชา เทคโนโลยการผลตพช สถาบน ม. เทคโนโลยสรนาร ปทส าเรจ 2547

สาขาวชาการทมความชานาญพเศษ (แตกตางจากวฒการศกษา) ระบสาขาวชาการ Plant Breeding, Statistics ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจย หวหนาโครงการวจย : โครงการปรบปรงทานตะวนพนธสงเคราะห

1. งานวจยทท าเสรจแลว : ชอแผนงานวจย และ/หรอโครงการวจย ปทพมพ การเผยแพร และ

สถานภาพในการท าว จ ย1.Relationships between Yield and other Characterd of

Different Maturity Types of Soybean Grown in Different Environments and Levels

of Fertilizer (2005). Science Asia J. 31(1): 37-41. ผรวมวจย และผเขยนอนดบ 1

2. Yield Improvement of Early Maturing Soybeans by Selection for Later

Flowering. Science Asia J. (inpress). ผรวมวจย และผเขยนอนดบ 1

3. Effects of Population Densities on Yield and other Characters of Different

Types of Soybean. 2004. Thai Agic. J. 37 (1): 9-16. ผรวมวจย และผเขยนอนดบ 1

4. Breeding for yield improvement of tropical soybeans. (2003). ผรวมวจย และผ

เสนอผลงาน

mailto:[email protected]

53

5. Soybean breeding at Suranaree University of Technology. (2004). ผรวม

วจย และผเสนอผลงาน

6. Evaluation of early maturing lines of soybean. (2006). ผรวมวจย และผเสนอผลงาน

7. Research on mungbean breeding at Suranaree University of Technology.

(2006). ผรวมวจย และผเสนอผลงาน

development of chili and tomato production in the

Documents