PATROLOGIÁECURSUS COMPLETUS ,

am

BIĚUOTBECA UNIVERSALE, INTEGRA, UNIFORMIS,COHIODA, (ECONOHlCA.

OHNIUH SS. PATRUH, DOCTORUM SCRIPTORUHQUE ECGLESIASTIGORUHWl

AB JEVO APOSTOLICO Al) INNOCENTII III TEMPORArno-unum ;

RECUSIO CHRONOLOGICA

omuu QUE EXSTITERE IONUNENTORUNCATIIOLICE TRADITIONISPER DUODECII "“OIMECCLESIE SECULA,

sum mno-n ACCUIAWIIAS,mu " cuuoun110mm commonnnumms conu-no,PBRQUAImmmu umu-n;

Dnu—'ATWNIIUO,connu-runs ucrlomuaou: unu-mus com-nun:- n.l.us'nrn .annuusonmus mr uni-sun umana ou. 1“le m ucuunpumu: naoumspumu, AUCTA;

unum-.usrumem-ms mama, mm.“ uv: Tonos,m: Annou: Aucmmmnmouumuumun, DONA'IA;

matousmu mu-nx-nmmu mmms, nmonu tnuusmem-u- ncmnn memu ":qumumcuumossmutnou: IA'IIIIAImramorem., Amuru;

' onu-us cu- wms run nocni—m. mom vno AUCTOII'I'ATIm cumel » nnmonucccumulcu you.-amos,uranu-n;

ooo-us "mmm cunami Locurunn: ALTEIOsaucn RERUII, ono construo, OUIDQUIDuuumuo :- " nu- m ouonunsrtam scanu" mnounum: column-run;ALTSIO

SCIIIPTURESACRE,:: quouc'roll column: ut omni gumu unu:? nl amu: onan- aupum Locussmutnouunum“- uuonuu

mup-roli mm COIIIN'I'A'I'Icm?.mino “mnam-A, umana: OIRIIDInen.: ARTINNINDA,u "umu-rn : cunncnnn nim-ru;

unu emu-ns, mac-nn rum, punc-no conan-lom,omo- nscunonu-TUIvmu..'IIII uuuum, tomu wow-uuuranou“ col-on umu: m 1010orma oncmu cons-umu . '

m. nm: nlcumo,nun-mou; |sz magma, mu,ll'l'lODICA" cnonowcm.uxcnnonun nulu-row: oruscumnuuqu:ne:-runs mc ||.ch "umu-, _

PIIIIJIAll'l'llm noo-rumno-rum. :: onmus " onu unu, '.Jacq, unum ron-mw: nnmmnus, COAMATOIUI.

SERIES PRIMA,luou monzunnun Docronxsscmmonuouxmasu uma

Arx-:mummo ADEscnueomuu neuuu.

accurantc SAD. migm,lili-IOÍIICI CGI.!vlnu.-n,

SIVI

CUIIUUI COIPLBTORUHIN IINGULOI SCIINTIB ICCLBSIAITICB !AlOI IDITOIB.

PATROLOGIJB TOMUS XL.

8. AURELII AUGUSTINI'ronus ssx'rvs.

PARISIIB EXCUSUS. VENIT APUD EDI'I'OREH,IN “A DIC'I'AD'AIBOISE, PROPB PORTu! VULGUD'ENFER NOIINATAH,onurnrr-nounouaa.

13—35

SANCT[ AURELII

AUGUSTINIIIIPPONENSIS*EPISGOPI

OPERA OMNIA,POST LOVANIENSIUM THEOLOGORUM RECENSIONEM,

umu“ nano n IWICUPTOBcoma cnmcos, unum, nuncos, nc.,

IICNOI AD EDITION“ ANTIQUIORBS BT CASTIGATIORBS,

onunmlo

MONACHORUM ORDINIS SANCTI BENEDICTIB CONGIWATIONB !. IAURI.

Gbitio nobiffíma, cmmbata ct quclior,

ACCURANTE J.—P. MIGNE,

nlnmotnzcmabl-l muvznm,nm

cannon conu-rotou m cnemo. lCIlll'l'lBaccmnn'rlcn nuos BDITORI.

16 na. Piu : 86 rn.

TOMUS SEXTUS.

PARISIIS

VENIT APUD_EDITOREII IN V100 DICTO MONTROUGB,JUX'I'A PORT“ INFERNI,uma: : nh “ lAlllŘlBo'nmn.

M.

bonorumque peroeptione sustineant. lbi ita patebuntsingulorum singulis mentes, sicut corporalibus oculissubjacent l'aciescorporales; quia humanorum pectorum tanta erit ibi et tam perfecta munditia, ut Itabeant unde mundutori suo gratias agnnt, non undeolIeusi aliquibus ' sordibus peccatorum erubescant:

uin ibi nec ulla peccata. nec pecmtores erunt; etl1iiqui fuerint. ':im pecenre non poterunt. Nec latebit jam perfeete ntos aliqnid secretorum, qui, quodest prn-stautius longe, ipsum visuri sunt mundis cordibus Deum : quandoquidem humana creatnra llaperfecta erit, ut in melius aut in deterius ultra mutari non possit. Cujus humana: substantia ad Conditoris sui similitudinem sublimatm, omnia bona quanaturalitcr acce tn corrupcrat peecamlo. reparabuntur in melius, i at, intellectus sine errore, memoriasine oblivinne, cogitatio sine pervagationc, charilassine simulatione. sensus sine oll'ensione. incoluinitassine dcbililale, salns sine dolore. vita sine morte,facilitas sine impedimento. saturitas sine fastidio, ettota sanitas sine morbo. Quoniam quidquid hic humania corporibus vitiatis aut ferarum morsus, autimprovisi casus abstulerint, uut malarum valotudinum

. stom. u edlti,mužem.

APPENDIX. O“genera diversa decerpserint. aut humana mdelitasamputaverit, “aut ignis, aut qumlibet alia res aliqniddebilitalis intulerit, aut ipsa senectus etiam sanisonerosa negaverit; hac atque his similia corporumdamnn una ibi resurrectio reparabit, atque en 'corpora membris omnibus instaurata. incorruptibilissanitos obtinebit. Propterea quicumque eruul ibi.etsi diň'erentibus merits's ab invicem distabunt, (a)omnes tamen una pert'uúone beati erunt: quin sin—gulis pnemia sua suflicientia erunt. Sicut enim corporalis satietas omnes saturatos aquznliter babet,quamvis singnli cibutn non mqualiter, sed pro possibilitate coeperint: ita omnes sancti, etsi fuerint

aliqua (řradmnn suorum diversitate distincti, unabeatitu ine perfecti erunt; quia et una perfcctionebeati I'uturi sunt. Ceterum in illa tantm be:-titudinlsregione nec majoris meriti sibi aliquid arrogabunt,quia urrogantin ibi nulla erit; nec snperioribns inferiores invidebnnt, uia ibi invidus esse non ponerit:et ideo etsi erit ibi istantia mansionum, summa inillis erit unius perfectionis aqualitas , quibus eritregni cmlestis una felicitas.

(a) Qua supermnt, ex uno elss.ueg. prlnnm damus.

ADMONITIOlN SUBSEQUENTEM LIBRUM.

Soliloquia ab Augustina composite memorat Possidius in Indiculo, cap. 6; et en recenset Augustinus lpse.lil). ! Retract., cap. Lsed quuescribendi metliodo et argumenti ratione satis intelliguntur longe diversn esseab opere subsequente, atque eadem plnne ac illa qua: in primo tomo exstant inter primas ipsius lucubrationes.lis enim duos in libros distributis. et dialogi forma couscriptis, cur Soliloquiis nomen l'ecerit Augustinus. sicin eodem Retractationum mpite docet: Scripti, alt, duo septimou.... dc his rebus,quas"tusim sein cupícbam,mc intmogans mihique rcspondms, tanquam duo memu, Ratio a ego. cum soltu amu; unde hoc opus Soti—loquia nominaui. Tum inde , quas in primo libro, quas in secundo quastiones moverit, qu:evo in iis dictarepererit minus probandn, disertis vorbis dcclarat : eaque omnia in Soliloquiis prxdictis primi tomi dem-ebenduntur, atque iis solis conveniunt. Alterum ex iisdem Soliloquiorum libris citat Florus seu Beda vulgatus adlCor. nu. Ceterum libri subsequentis, oni si non inepte, mlnime tamen eamdem ob eausam inditum Solilo—qniorum nomen, nullus veterum ante annos l'orte quingenlos, nedum ipso Augustinus, meminisse usquam potuit. Quippe recentius ab incerto auctore eollectus est, non modo ex Augustino, libris prasertim Confessiorumipsius, sed etiam ex Hugono Victorino. libru de Arrlia nnim:e, liabetquein trigesimo secondo capite inscrtumeaput primum Concilii Latersnensls qnarti, circlter an. "98 liabiti. pnucis przetermtssis verbis (a). Magnamporro consensionem et alllnltatem in eo reperics cum plerisque collectaneis opusculis hnjusce Appendicis ;scilicet cum libris de Spiritu et Anima, et de Diligendo Deo. cum Manuali, etc. Pra: cateris vero ad cxcitandum

Dei amorem counparatus, ac piis erga ipsum all'ectibus refertus est. Castigatior hic dcmnni exhibetur iste libersubsidio veterum codicum bibliothecu: Regis, Colbertime, ctenobii S. Medal-diapud Suessiones, et S. Petrlde Cultura apud Cenoma'nos.

' (a) Ines ex s. ppctore vel ex aliis suctoribus desumpta lndiesvlmusnotis alplnbettds parsuthesl indusls, sc sub lnluon.

SOLILOQUIORUM ___,ANIME AD DEUM _

LIBER UNUS.!

450-005

CAPUT PRIMUH. Aspiratio ad cognitionem.! motorem Dei. Vísíonís Dei desiderium. Amoris Dei“falus sam. "a_minisa Deodiscrepanu'm.Agnoscamto, Domme conmtor meus; cognoscam te, virtus

mec. Ostemlo te mihi, oonsolator meus;

videem te , lumen oculorum meorum. Veni . podiumspiritus mei; videam te , lmtitia cordis mei; diligamte , vita anima: mere. Appnre mihi ; delectutio meamagna , solutium me_umdulce , Domine Deus meus,

, vita et gloria tota anima mea. tavením to , deside—

rium cordis mei; teneam te, amor anima: mw.Amplectar te, sponse cielestis . exsultauo measumma intus et extra. Possideam te , beatitudo sem

itema ; possideam te in media cordis mei , vitata , duleetlo smuma anima: me.—e.Diligam te , Do

mine fortitudo mea; Dominus Ilrmamentum meum etrefugium meum , et liherntor meus ( Psal. xvn, 2 ,3 ). Amem te, Deus meus, adjutur meus, turnsfortituilinis mihi , et spec mea dulcis in omni trihnlatione mea. Amplectar te. bunum, sine quo nihilbonum : fruar te , optime ', sine uo nihil optimum.Aperi penetralia aurium me:-rum , erhum penetrahilius omni glailio ancipili ( Hebr. IV. 12), ut auchamvoeem tuam. Intona , Don-ine . desuper voce grandiet l'nrti. Tonet mare et plenitndo ejus , commoveaturterra et omnia qua: in eis sunt ( Pul. xcv. ll , l! ).lllustra oculos mena, lux iucumprehensibilis , i'ulguracorumtionem, et dis—inaena (Psal. cxun, 6) utnon videant vanitutem. Fulmina multipliea . et oonturha eos , ut apparmnt fontes aquarum et revelenturiumlameuta orbis turrarum ( Psal. xvu, l6 ). 'l'rihuevisum, lux invisihilis , qui te videat. Crea novumolfactum. odor vinu, ni post te currat in odoremunauentorum tuorum Cenu, 3). Gustum sana,qui sapiat , et cognosmt, et diseernat quam magnalnultitudo dulcedinis tme , Domine . quam abscundistthis qui pleni sunt charitatis tuze ( Psal, _ux , 20 ). Dacor quod te engitet , auimum qui u_dlligat, mentemqua: te recolat, intelleetnm qui te intellngat, ratio—nem qua: tibi semper , summum dulc_e_, fortiteradhereat ; te sapienter . amor sapiens , dihgat. _ _

O vita, cui omnia vivunt; v_lta, qua: das mihivitam ; vita , qua eu mea vita; vita, per quam vivo ,sine qua morior; vita, per quam resusettor, _smequa pereo; vita per quam .gaudeo , sme qua mhulor: (al vita Vitalis, dulcls et amablhs, semperquememur-ahs. Ubi , quxeo, es? ubi te invemam . ut inme deficlam et in te suhsislam ? Prope esto mihi inaninio , prope iu corda , prope_in _ore', prope lnanxilio : quia amore l-gngueo, qma sme te monor ,quia te reeulens suscitor. Odor tuus me recreat , me—moria tuu me sanat: sed satiahor cum apparueritgloria tna, vita anima: mem. Concnpiseit et delleitanima mea de memoria tna , quando vencam et apparebo tihi , lwtitia mea? Quare faciem tuam_avertis ,gaullium per quud gaudeu? Ubi es ahscnnditus, pulche'r quem desidero'l Udorem tuum hauno; vivo etgnmlun : te autem non video. Vocem tuam audio , etrevivisco. Sed cur faciem tuam ahscundis? Fortedieis , Non videbit mc homo , et vivat ( Exod. xnm ,20 ). Ein , Domine , moriar ut te videam ; videam. uthic muriar. Nolo vivere , volo mori ; dissolvi cnpio ,et esse cum Christo (Philipp. |, 23 ). Moridesidero ,ut videam Christum; vivere renuo, ut vivam cum

Christo. 0 Domine Jesu , accige spiritum meum. Vitamea , suscipeanimam mam. audium meum, attrahecor meum ; dulcis cihus meus, comedam te. Ca utmeum, dirige me: lumen oculorum meorum , il umina me: melos meum , tempera me: odor meus,vivillca me: verbum Dei , recrea me. Laus mea,l::tillca animam servi tui. Intra in eam , verum gaudium , ut in to gaudeat : intra in eam , dnlcedosumma , ut dulcia sapiat : lumen aeternum , illustra

super eam , ut te intelli at. crgnosmt et diligat.Ob hoc enim non te di igit , omine , si non diligit ,quia non te cognoscit : et ideo non cognoscit , quianon intelligit : et idcirco non lntelligit , quia lumentuum nou comprehendit: et'lux in tenehris lucet . ettenebm earn non comprehenderunt (Joan. | , 5 ). 0lnx meutis . o lucens veritas , o vera claritas , qua:illuminas omnem homintem venientem in hunc mundum veuientem quidem, sed non diligentem; quiaqui iligit mundum , inimicus Dei constituitur

! Alias, optbnum.

' ulltt hic addunt,„736 in mihne.(a) Bx Speak), cap. . ...-z

UBI-IR SOLIWQUIORUH ANIMB AD DEUM. ,

[Jacobi iv. C]. expelle tenebras desuper faciemabyssi menlis mem ; ut vicleat te intelligendo , utcognoscut le camprehenileltdo, ut diligat te cognOoace-ido. Quisquis enim eognuscit te , diligit te; ohliviscitur se , amat te plus quam se; relinquit se . etvenit ad te . ut gaudeat de te. Hine est ergo , Domino,quod non tanlum diligo quantum deheu, quia nonplene cognoeoo te. Sed nia parum cognoseo, parumdiligo , et quia pwrum diligo , parum in te gaudeo ;sed a te vero gaudio interiori per exteriora recedens ,dum te solo careo . adulterinae amicitias in his exterioribus qumro. Et sic miser ego eor meum , quodtihi soli debui toto amore lotoque all'ectn impentlere ,

mnichem; et vanus eďectus sum , dum vanitatem! en.CAPUT ll. Da“ ad komínem vario habiludines.

Hinc etiam est , Domine , quod in te non gaudeo , ettibi non mlhzereo : quia e in exteriorihus , tu ininteriuribns; u in earna ihns , tn in spiritualihus;ego iu transitnriis' animo dill'nmlor , cogitntione ver—sor , lueutinne. implicor . et tu , Domine . in aeternishabitus :rternitalem. Tu in omlo. ego in terra; tudiligis aha , ego iullma; tu cmlestia , ego terrestria.Et quamlo erunt harecontraria convenire? Hiser130!in o poterit obliquilas mea tuze rectitudiniaquuaril Tu . Domino , diligis solitndinem, egomuhuudinem ; tu silentium , ego clamorem ; tu veritatem , ego vanitatem ; tu munditiam , ego immunditiam sequor. Quid plura , Domine? Tu vere bonus ,ego malus; tu pius, ego impius; tu sanctus. egomiser; tu juetus , ego injustus; tu lux , ego mus;tu vita , ego mortuus; tu medicina, ego acer; tugaudium , ego tristitia ; tu summa veritas , ego uni—Versavanitas , ut omnishomovlveos( Pul. uuu: ,

Heu! Quid igitur, o Creator, diam? Audi, oCreator. Creatura tua sum , jam per-ii; creatura toasum , jam morior; factura tua sum, jam ad nihilum reiligor. Plasma tuum sum : manns tus , Domino,feeerunt me ; et plasmaverunt me ( Psal. cxvm , 73 );manus, inquam , illaequa; rlavis amm sunt pro me;opus mauuum tuarum , Domine , ne despicias ; vulnera mauuum tuarum precur ut aspicias. Ecce inntanibus tuis deseripsisti me ; lege ipsam scripturam ,et salva me. En nd te unspiro creatura tua ; Creatores . recrea me. En ad le clamn factnra tua ; vita es ,reflce mc. En ad tc: rvapicio tuum plaema ; plnematores , restaura me. Parco mihi , Dumine, nihil enimsunt dies mei (Job vn, 16). Quid u: homu, u!

rossit alluqui Deum fnctorem suuml Parco mihi coluquenti tihi , iguosce servo qui pnesumit loqul Domino. Legem nun habet neces—itas.Dolor me cumpellit dicere , et calamitaa quam patior , cogit meexclamare. Egmtus sum , ad medicumclamo ; aecuesum, ad lucem propero; mortuus sum,ad vitamsuspiro. Tu es medicus, tu lux-. tu vita. Jesu Nazarene , miserere mei ; lili David, miserere moi (louh.“ , 30 ) : rune miserieordiae , audi qui ad to člamatinllrmum. Lux qua: ' tr'ansie , exspecta caeum :

frame manum . ut ad te veniat, et in lumine tuoumen videat (Psal. xxxv, 10 ). Vita vivens , revoeamortuum.

Quid sum ego, qui loquor tecuml Va mihi, Domi—ne, parce mihi : ego cadaver utridum, esca vermium,vas fetidum , cihus ignium. uid sum ego qui loquorteeum'l Va: mihi, Domino, panee mihi : infelix egohomo; homo , inquam , natus de muliere. hrevi viveus tempore , repletus multis miseriis (Job m, l ;

homo. iuquam. vanitati similis factus (Psal. uuu, ř.comparatus jumentis insipientibus. et jam similis ill sfaetus (Psal amu . 15). Quid iterum ego? Ahyssustenebrosa, terra miserim. iiiius im, vas aptum ad oontumeliam. genitus per immunditiam, virens in miso—ria, muriturus in ungustia. Heu miser quid sum? heuquid litturus sum? Et quid sum? Vas slerquilinii ,

'. "'l .!“.,qui. . ...-.... '.;.-.s..„.)

concha putrodinis. plenus ietore et horrore :caacus ,pauper, nudus, plurimls necessitatibus subditus, i norans introitum ot cxilum meum. Miser ct marta is ,cuius dies sicut umhra pratel-cum, cuius vita sicutunbra lunaria evarescit; sicut Ilos in arhorc crescit,ct statua marcescit; nunc lloret. et statim aret (Psal.ci, li). Vita, inquam, tna, vita iragitis, vita caduca,vita que quanta magiecrescit, tanto magis decrescit;

uanto magis procedit, tanto ma 's ad mot-temacceit : vita iallax et umhratica . p ena Iaqueis mortls.

Nunc gaudco, statim contristor; nunc vigeo, jam inIlrtnor; nunc vivo, statim morior; nuuc l'elixappareo,et semper miaer; nunc rideo , et statim : sieomnia mutahilitati suh'aceng. ut mihi via una hora inuno statu permaneat. inc timor, hinc tremor, hincianes, hinc sitis, hino calnr, hinc irigus, hiuc languor, inde dolor exuberat. Suhsequitur his importunamars, mille modis quotitlie miseros hnminesrapit. Igitur.namque iehribus, illum dolorihus oppri.mit; hunc consumit iames, illum sitis exstinguit : illum vero suliocat aquis, hunc interimit laqueo, illumperimit llammis , alium dentibus bestiarum lerociumvar-at, hnnc trucidat ion-o, illum veneno carrumpit,alterum tautum repentino terroro miseram vitam linire eompellit. Et unc super hac omnia magna miseria, quia cum nihil sit oertius morte, ignorat tamenhomo lihem suum; ot cum stare putat, tollitur etpet-it spa sina. Nucit enim homo quando vel uhi velquomudo morletur : ot tamen certus est quod eummori aportu. Boce, ine, quam magna miscriahominis in qua sam, noc timeo; quam grandis calamitas quam patior , nec doloo , et ad te non elamo.

aho, Domino, antequam transeam :si iorte nontrium, sed in to manualu.Dimunergo, dicam miscriam meam : conlltear, nec eruhescam ante ta, vilitatem meam. Atljuva me , iortitudo mea per quamsuhlevor; succurn, virtus perquasi sustcntor; veni,lux per quam video; appare, gloria per quam gaudeo.Appare, inquam, et vlvam.

CAPU'I' Ill. Homini: misa-inet pro litas. (a) 0lnx quam videhat Tobias , quantlo ocu is clausis docehat llliumviam vita (Tab. iv, 2-20); lux quam videhat Isaac interius, quando caligantlbus oculis exteriusIllio futura namhat (Gen. nvu , 28) ; lnx , inquain ,invisihilis, cui omnis ahyssus humani cal—discst visibilis; lux quam Jacob videhat, quando, sicut tu intusd llliis esta-ius ventura prmdicebat(ld. xux,4-28) ; ecco tcnehra: sunt super iaciem ahyssi mentisna, to us lumen : case caligotenehrosa super aquascondis mei, tu es veritas. 0 Verbum per uod iactasunt omnia, sine quo iacutm est nihil; Ver um quodes ante omnia, aute quod nihil; Verbumcreans omnia,line quo nihil omnia (Jaan. ], 3 ; Verhum regensomnia, sine uo non sunt omnia; erhum quod dixisti in princip 0, Fiat lux, et facta est lu: (Gen. |, 3),dic etiam nunc, Fiat lux, et iacta sit lux : et. videamlumen , et noscam quidquid nou est lumen; quiasine to mihi tenohrue lumen, et lumen tenebra: po—nuntur. Etsic sine tun luca non est voritas, adest error; adest vanitas, non ast veritas; non est dlscretio,atlest coniuclo; adest ignorantla , non est sch—mia;adest czcitas, nou est visio; adest invium, non estvia; adsst.mars, non est vita.

CAPUT “. Luminis Dei neceuim et implarau'a.Ecco, Domine, qula nou est lux, est mors : imo nonest mors , quia nihil ost mars; nam per ipsam ad uihilum teadimus , dum nos nihil facere per peccatumnon iarmulamus. Etjuste quidem hoc, Domina; namdlgna iactts recipimus , dum ud nihilum deveniniusmm a na decurrens : quia sine te iactum est nihil ,et nos aciendo nihil, iacti sumus nihil : quia sine te"“"“ ' ! PF! (Inteluiacta sunt omnia et sine quo l'acttuu ost uthtl. 0 Iluminu Veilmm _ .. l).-us \'t-ihum .per ""Od ("““ “"“ '"""iih sine quo inetuul (..—iluihil

! „. „na edltls hlc add“ ' '(a) „. nb. to conressioiiiiru'i%$. 34

APPBÍDIX.

(Joan. |, 5) ; va: mihi mlsero tatles obcacata, ta toux, ct ego sine te ; toties vulnerato, quia tu sa us, et

ego sine tc ;_totics iniatuatn, quia tu cs veritas, et egosine tc; toties nherrato, quia tu via, et ego sine te;taties inortun, quia tu vita, et ego sine te; toties anuihilalo, quia tu Vcrhum per quod iacta sunt omnia,et ego sine tc, sine uo iaclum est nihil. O DomineVcrbum , o Deus Ver um , qui es lux r quam iactaest lux ; qui es via, veritas et vita ( d. nv , ii); inquo non sunt tenebrx, error, vanitas, neque mars;lux sine qua tenebrzr, via sinc qua error, veritas sinaqua vanitas,vita siue qua mars; dic verbum, dic,_Domine. Fiat lux, ut videam lucem, et vitem- tonehras; videam viam, et vitem invium; vidam verita—tem, et vitam vauitatem; videam vitam , et vitemmortem. llluminare, Domina lux mea, illuminatiomea, at salus mea, quem timehn, Dominusmeus quemlaudaho, Deus mcus quem honorilicaho , pater meusquem amaho, sponsus meus cui me servaho. Illuminarc, lnquam , illuminare, lux, liuic emco tuo qui intencbris et iu umhra mortis sedat , ct dirige pedesejus in viam pacis . per quam in rediar iu Ioouui tabernaculi admirahilis usquc ad omum Dci in voceexsnltationis et coniasinnis. Vere coniessio est via

fen quam in rediar ad tc , via per quam egrediar ahnao.. et r eam ad te viam, quia tu es vera viaVl .

CAPUT V. Him-ia nostra n peccata. Quad peccatum nihil rit. Quad peccant nihil fiat. Conlitear ergo,conlitear tihi, Domino Pater, rex cmli ct terrm, unise—riam mnam, ut me venire liccat ad niiscricortliamtuam. hllscr quippe iactus sum, et ad nihilum redactus sum , ct ncscivi; quia tu es veritas, ct ego noneram tecum. Vulneravcrunt mc iniquitates mea: , ctnon dolui; quia tu cs vita , et cgo non eram leťtlm.Ad nihilum deduxerunt mc; quia tu es Verhuin . ctcgn non eram tocum, per qucm iacta sunt omnia, sinequo iactnm cst nihil : ct idea sine tc iactus sum nihil,quia est nihil quad ad nihilum ducit. Omnia cr \'crhum iacta sunt, qumcumque iacta sunt. Et qualiaiacta sunt? Vidit Deus cuncta qua recent, et erant ralde bona Gen. t , 3l ). Omnia quarcumque sunt , perVcrhum acta sunt : et qumcum ne per Verbum iactasunt, valdc bona sunt. Quare na sunt? Quia perVcrhum iacta sunt. Et sine ipso facium w nihil (Jaan.|, 5) ; quia nihil bonum sine summo bono, sed malumat uhi non est bonum, quod ' utique nihil est ; quianihil aliud cst malutu, quam privatio boai; sicut nihilaliud est chitas, quam privatio luminis. Malumigitur nihil est; quia nti ue sine Verba iactuin est, sinoquo iactum est nihil. llud autem malum est, quodprivat ' illo bono per quod iacta sunt omnia bona ,scilicet Vorho per quod iacta sunt omnia quazcumqueSuut. At qua: non sunt, per ipsum iacta non sunt, ctidco nihil sunt. Et idco mala sunt, ua: iacta non sunt;

quia omnia qumcumque sunt, Fer erhum iacta _sunt,et omnia per Verbum bona acta sunt. Gum igituromnia per Verhum Iacta sunt , mala per ipsum nonsunt : rcstat igitttr, quod omnia guwcumque iacta nonsunt, bona non sunt; quia omnia qua: iacta sunt, hona sunt. Et ideo mala non sunt, quia iacta non sunt );et idea nihil sunt , quia siue Verbo iactum est mhi'.Malum i itur nihil cst; quia iactum non est. Sed qualilcr ma um est, si iaotum nou est? Quia malum prlvatio Verhi est, per quod bonum iactum ost. Esse ergosinc Verho malum eat; quod esse nou est , quiasineipso nihil est. Sed quid cst scparari a Verho ?_Sl_hocvelis scire, audi quid sit Vat-hun). Vi-rbum Dei ilICll,E a sum via, veritas ct nita (Id. nv, _6).Separari ergoa %!crbo,est esse sine via. sine veritate. _sinevinne!ideo sine ipso nihil , ct idea malum ; quia separari a

' Has voccs. quia tu es vera t't'a síla:. "011habent “s“' Ms. ílcxlth, quia.' Fditi cl lic-gins—hts., privat/ir.* Sicduo at.—.,Al.negius: mia main stín! 400 M “

wu. Ettahu; a ideamalusum,que, eta.\ .

bono ', od facta simt omnia bona valde. Se a_rari aulgrcnraunerbo,per quod omnia facta sunt, nghtlaliud est quam dcficere. et a facto _transire m defe—

emm : qvia sine ipso est nihil. Quoucsergoahono devias, a erbo te separas, quia ipsum est bonum; etideo nihil efficeris, quia sine Verbo es, sine quo factum est nihil. _

Nunc, Domine, illuminasti mc, ut vidcrem te : viditc, et cognovi me, quia toties nihil factus sum , quolies a te separatus sum ; quia bonmn quod lu es. obhtus sum, et ideo malns effectus sum. Vazmihi mise:-olnt quid hoc non cognosocham, quia te deserens mlulllebam? Sed quid hoc qumro? Sl nihil eram, quomo—do cognoscere volebam? Scimus quia nihil nihil est;et quod nihil est, non est; et quod non est, b_onumnon est, quia nihil est. Si ergo nihil fui, cum sme tefui , quasi nihil fui , et velut idolum quod nihil est :quod quidem aures habet, et non audit; nares habet,et non rat ; oculos habet, et non videt; os habet,et non loquitur; manus habet, et nou palpat; pedeshabet , et non ambulat; et omnia lineamenta membrorum sine sensu eorum.

CAPUT Vl. Peccatoris misen'a. Sine Verba nihilat, nihil conurvatur. Cum igitur fui sine te, non mi;quia nihil fui. Et ideo cmcus eram, surdus et insensibilis; quia nec bonum discernebam, nec malum fu—giebam, nec dolorem vulnerum meorum sentieham ,nec tenebras meas videbam; quia eram sine te veraluce , qua: illuminas omnem hominem venientem inhuno mundum (Joan. |, 9). Vm mihi! vulneraveruntme, et non dolui ; traserunt me , et non sensi :quianihil eram, quia sine vita eram, qua: est Verbum perquod l'acta sunt omnia. ldeo, Domino lux mea, inimicimei de me fecerunt quacumque voluerunt, percusserunt, nudaverunt , polluerunt, eorruperuut, vulneraverunt et oceiderunt me: quia recessi a te , et factussum nihil sine te. Heu, Domino, vita mes qui fecistime , lux mea qui direxisti ' me. Del'ensor vitae mea: ,miserere mei et resuscita me '. Domine Deus meus,spes. mea, virtus mea, fortitudo mea , consolalio menin die tribulationis mece, respice inimicos meos , eteripe me : fugiant a facie tna ui oderunt te . et egovivam in te per te. lpsi enim, online, considerave—runt me, et videntes me sine te, dcspexerunt me. Dlviserunt sibi vestimenta virtutum quibus ornaverasme (Psal. ul , 18, l9) , fecerunt sibi viam per me,sub pedihns suis conculcaverunt me : faucibuspeccatorum polluerunt templum sanctum tuum, posueruntme desolatum et moai-ore confectum. Ibam post eosczecus et nudus , et illaqueatus funlbus peccatorum.Trabebant me post se in circuitu de vitio in vitium,et de luto in lutum : ct ibarn absque fortitudine antefaciem subsequentis. Servus eram , servitutem amabam. Camus eram , excitatem desiderabam. Vinctuseram, vincula non horrebam. Amarum dulce, et delceamarum credebam. Miser eram , non cognoscebam ;et hoc quia sine te Verba eram, sine quo factum est

mhil, per quod omnia conservautur, sme quo omniaannihi antur. Sicut enim omnia per ipsum iacta sunt,et sine ipso factum est nihil; sic per ipsum omniaconservantur qtnecumque sunt, sive in coelo, sive interra , sive in mari , et in omnibus abyssis. Nee pars

parti in laypitleadhmret, nec in aliquo creatorum : nisiquia per erbum conservantur. per quod omnia factasunt. Adhazreamergo tibi, \'erbum, ut conserves me;

urluiaubi a te _recessi, rii in me : nisi quia tu qui-ecras , refccisti me. go peccavi , tu me visitasti ;ego cecidi, tu me ercxisti ; ego iguoravi, tu me docuilli; e 0 non vidi, tu me illuminasti.

CA UT VII. Amor Dei bene/iciorum intuilu e::cítatur.Creationis beneficium. Homo quatenus nngelis inferior.Hiser ego, Deus meus , quantum teneor diligere tc ,

' sic .“ss. nisi quod lu nc . ran: a bono. Ilt edi'klimatu! a'l'erbe. %, sepa u,lu., .

' ll. nec. nic addit, et retribuamme.

LIDER SOLlLOQUiORUll ANIME AD DEUM. 870

ostende mihi; quantum debco laudare te, demonstramihi; quantum debeo placere tibi, innotssce mihi. lntoua, Domine, voce grandi et forti in interiorem aurcm cui-dis mei : dece ine et salva me, et collaudabote; qui creasti me, cum nihil essem; qui illuminastime, cum in tenebris essem ; qui resuscitasti me, cummortuus essem; qui pavisti me a juvcntute mea omnibus bonis tuis. Hunc iuutilem venuem , fatentempcccatis, nutris omnibus optimis douis tuis. Aperimihi, o clavis David . qui aperis, et nemo clauditilli cui tu aperis; claudis, et nemo aperit illi cui tuclaudis : aperi mihi ostium lumiuis tui , ut ingrediar,etvidearn, et cognosmrn, et confltear tibi tn totocorde meo, quia misericordia tua magna est superme, et eruistianimam meant ex inferno inferiori.Domine Deus meus , quam admirabile . uam landa—bilc est nomen tuum iu universa tcrral t quid esthomo quod memor es ejus, aut lllius hominis quoniam visitas eum (Psat. vm, 9., S)? Domino spessanctorum, et turris fortitudinis eorum; vita animamec, per quam vivo, sine ua morior; lumen oculorum meorum, per quod deo, sine quo orbor:gaudium cordis mei , et ketitia spiritus mei , diligamte toto corde meo, tota anima mea , totis medulhs etvisceribus meis , quia tu prior dtlexisti me (! Joan. tv,lb). Et undehocmihi, o creator catli et terra: etab ssi, ui honorem meorum non indiges; unde houmi ii, quia dilexisti me? 0 sa 'entia quze aperis osmutorum, o Verhum per quod Imm sunt omnia, aperios meum, da mihi vocem laudis , ut enarrem omniahenelicia tua . quai mihi, Domine, a principio centulisti. Ecce enim sum , quia tu creasti me : et quodme creares, ct in numero ereaturarum tuarum numerares , ab :eterno tu pracordinasti. Antequam quidquam faecresa incipio. autequam estonderesomlos;mcdum erant a yssi , adhuc terrain non feceras , necmontcs fundaveras , needum fontes eruperant (Prov.vm, 23-27) , aulequam bazeomnia quze fecisti, perVerhum faceres , me creaturant tuam fore, certissimaveritatis tuneprovidentia pravidisti, et esse me creaturarn tuum voluisti. Et hoc unde mihi , Domine benigutssune, Deus _altissime, pater misericordissime,creator potentnssnme ct semper mitissime ? Quze meanei—ita, qua: mea . ratia, ut complaeeret ante con—spectum tunemagm cmmajestatis creare me? (a) Noneram, et creasti me; nihil fueram , et de nihilo moaliquid esse fecisti? Quale autem aliquid? Non stel—lam, non ignern, non avem vel piscem, non serpentcmv_elaliquiti es hrulis animalibus, nou lapidem velltgnum; nou ex eorum genere; qute tantum habentesse; vel ex eorum , qua! tantum esse possunt etcrescere; non ex_eorum generc , quze tantum esse etcresccre ct sentire possunt : sed super omnia hacvolutsu me esse ex his quai habent esse, quia sum';et ex his qua: habent esse et crescere, quia sum &:cresco; et ex his qua:habent esse,creseere et sentire,quia sum , cresco et sentio.

CAPUT Vlll. Quarto malin. Qtuuenuscreatun

dignissima. Qualc beneficium pasu client Dei jen'.Hat: nobis capacilas es: mem gratia. 't paulo minusme perem creastl Angelis, quia rationem te cognogscendl cum lpSlSa to oommunem accepi. Sed aulornmus utique dixi; _nam illi tuam felicem noutiamJam habent per speciem , ego vero per spem; illl facie ad faclem , ego per speculum in mnigmate; illiplene, ego autem ex rte. Sed cum venerit quod

erfectum est, evacua itur quod ex parte est. quandojam revclata facie tuam faciem videbimus. Quid jamprohibehit nos non esse niinores paulo minus ab Angelis, quos tu, Domine, corona spei, qua: omniacst gloria , gloria ct honore coronaveris; quos tu nimis quasn mnicos tuns honorificroveris , imo per omnia pnl'th c_t :l-qunIi-s Angelis feet-ris? Nempe et hocveritas luu dicit: u-quuli-s enim sunt Angelis , et fliliDei sunt (Luc. X:. 56). Quidui lilii Dci sunt, si perelerunt Angelis? Vere quulem erunt lilii Dei , quia B

(u) vid. librum de Spiritu ct Anima,cap. ".

871 ..lius hominis iactus est Filius Dei. noc itnque consideranti mihi lidncia est dieerc , Non homo minor

aulo minus est ab Angelis . non utique tuntum mquais Angelis; sed superior Angelis : quia homo Deus ,

et Deus homo, non angclus. Etdicam propter hochominem esse creaturam dignissimam, quia Verbumquod erat in principio Deus apud Deum ; Verbumper quod Deus disit, Fiat lux ct facto est ln (Cen.|, 3), angelica scilicet natura; erhum per quod Deusprcavit omnia in principio, idem Verben: cara [uctumest , et habitavit in nobis, et vidinu“ lorimn ejus Joan.

|, 4 , N). Ecce gloria(fer quam g orior, qua o sanum glorior. Ecce gau ium per quod gaudeo , quandosanum gaudeo. Domino Deus meus, vita et gloriatota anima: mez.

Conliteor ergo , Domino Deus meus , cum meereasli rationis eapncem , Angelis quodum modo parem creasti : quia perllci ' possum per Verbum tuum,ut veniam ad aqunlitntem Angelorum, ut haheamadoptionem llliorum per unigeuitum Verbum tuum ,Domine, per Filium tuum dilectum . in quo tibi benecomplacuit, per virum cohatreutem ' et consubstantialem tihi et omn-ternum Jasum Christum, unicumDominumet redemptorem nostrum, illuminatoremet oonsolatorem nostrum, advoestum nostrum apudto, st lumen oculornm nostrorum, qui est vita etsalvator poster, et spes unim nostra; qui nos dilexitmagis nam se, per quem habemus llduciam repositam et miam spem apud te, et accessum vemendiad te; quoniam ((edit poustatem filios Dei fieri his quicreduntin nemine cjtu (Mini., l2). Laudem uibuamnomlni tuo , Domine , qui me ad imaginem et similitudinem tuam creando (Gen. |, 9.7), tantaa gloria: l'ecisti me fore susceptibilem , ut possim lilius Dei lieri.lloe utiquo non nt arborea , non possunt lapides , non genera iter omnia qua: moventur, vel crescunt in aere, vel in mari, vel in terra : quia nondedit eis poteslatem Verbum tuum lllios Dei ileri,quia rationem non habent; nam et hmc potestas inratione consistit, per m cognoscimus Deum. Dodit autem hanc homini us, quos creavit rationabilesad imagiuem et similitudinem suam. Et ego utique,Domine, per tuam gratiam , homo sum : et lllius tuusesse nossum per gratiam , quod illi non possunt.

Unde hoc mihi . Domine , veritas summa, veraquesummitas , et principium onmium creaturarum; undohoc mihi , Domine , ut possim iilius tuus iieri , quodilli non possunt? Tu enim mancns in aternum omnia creasti simul. Simul creasti homines et jumenta,lspides et vircntia terra. Non pracesserunt merita,nulla corum antecessit gratia : quia omnia tua tantum honitate crensti , e'. pares omnes crcatune fucrein meritis, quia omnium nulla I'm—remerita. Et undoergo mugis tua bouitas iu hac tna creatura, quamfecisti rutionalem, quam in omnibus aliis qua: suntsine ratione , appuruit? Ounrennn .ego sicut omnesilla, aut cur nun omnes illa: sicut ego . aut ego solussicut et illm? Quaemea merita, quze mea gratia , utme Iilium ' Dei por—seIleri susceptibilem crcares,quod illis omnibus denegares! Absit, Domine, uthoc sentiam. Tua tautulr. gratia. tua tantum honitashoc fecit, ut essem partii—epsdulcedinis ejus. Illa igitur gratia qua me do niliilo cn—asti, illam , qureso ,Domiue, da mihi gratiam, ut tihide hocreferam gratias.

CAPUT IX. Ds omnipotentia pci. Cur nos non lapis,orbor, etc. , facti. Omnipotcns manus tun semperuna et sadem, creavit in celo Angelos, in terravermiculos : non superior in illis, non inferiorin istis.Sicut enim nulla manus Angelum, it.-i nulla possctcreare vermiculum : sicut nulla cmlum , ita nullaposset cmre minimum arhoris l'olium : sicut nullacorpus , ita nullu unum capillum album posset facereaut nigruiu;sed omnipotens manus tua, cui omniapari modo sunt possibilia. Nec enim possibilius est

' ls. “ ., r e.*na MisAlutNÉáfrptrnicim Medea.. „. “eg',na..

APPENDIX....... '

ei creare vermiculum, quam angelum; neo impossibtllus extendere omlum, quam folium; nec leviusformnrc capillum, quam corpus; nec diflicilius fundnre terrain super squus, quam aquas iuudare superterram ' : sed omniaqummque voluit fecit, in cmloet m terra, iu mari et in omnibus abyssis, et meinter omnia, sicut voluit, potuit et scivit. Potuit<quidem manus lua. Domine, nie lapidem, vel avem,

vel serrentem vel belluam aliquam creare, et scivlt :sed nouit propter sunm honitatem. Quare ego non

lapis, vel arhor, vel alarm bellua? Quia sic ordinavitb_onitastua. Et ut hoco inaret, nou przeesseruut monta mea.

CAPUT X. Homo incriptions od laudnndum Deum.Quis Deum lada. Lacs hominis sera. Rumuni aleiosujcientia ad tandem Dei. Unde suppleatur. Undoboc mihi . Domino? unde mihi laudes ad laudandunste? Sicut l'ecisti ms sine me . sicut placuit ante to;ita laus tibi est sine me, sicut complacet aute te.Lous tun , Domiue . tu ipse es. Laudent te opera tuosecundum multitudiuem magnitudinis tue. Laus ttta,Domlne, incomprehensihilis est; corde nou comprobenditur, ore non mensuratur, aure non percipitur :

uia istatranseunt, et laus tua manet in :eternum.angitatio incipit, eogitatio lipitor; vos sonat et transit; auris audit, et auditus desinit'; laus vero tualn aeternum stat. Quis ergo est qui te laudet'l Quishomo annuntiet laudem tuam ? Laus tua perpetua est,transitoria non est. Hic te laudat, qui te ipsum lau—dem tuam credit. Hic te laudat, qui se ipsum n0scitin tuam Iaudem non posse pertingere. Laus perpetua,que nunquam transis, in te est laus nosu-a, in tolaudabitur anima mea. Non nos laudamus te : sed tute , et per te , et in to; et nobis etiam laus est in to.Tunc veram habemus laudem , quando a te habemuslaudem , quando lux a probat lueem; quia tu veralaus veram trihuis lau em. Quoties ab alio uam a toqumrimus laudem, toties tuam amittimus oudem :quia illa transitoria est , sed tua aeterna. Si transitoriam quarimus, ater'nam amittimus. Si aeternamvolumus, transitoriam non amemus. Laus aterna, Domlno Deus meus , a quo omnis laus , sine quo nullaest laus, nou valeo laudare te sine te : habeam te ,laudabo te. Quis enim ego sum , Domine , per me quilaudein te ? Pulvis et cinis ego sum , canis inortuus etfetcns ego sum , vermis et putredo ego sum. Quis egosum, ut laudem te , Domine Deus, l'ortissime spirituum universa: carnis, qui hahitas aeternitatem ?.Numquid tenebra: laudabunt lucem , aut mors vitam?Tu lux, ego tenehm; tu vila , ego mors. Numquidvauitas veritatem laudabit? Tu es veritas, ego homovanitati similis l'nctus. Quid ergo. Domino, laudabitte ? Numquid miseria mea laudabit te? Numquid letorlaudabit odorem ? Numquid mortalitas bontinis . quaillodie est et cras tollitur, lnudahit te? Numquid laudabit te pulredo , et illius honijnis vermis ? Numquidlaudahit te, Domine. qui in peccatis genitus est etnatus? Laudct tc, Domine Deus meus. omnipotens

tentia tua , incircumscriptibilis sapientia tua, inet—abilis bonitns tuu. Laudet te su remineus clementia

tua, superabundans miserico ia tua, sempuernaquoque virtus et divinitas tua. Laudet te omni tentissimn funitudo tua, summa qnoque bemguitas etchuritas tun , propter quam creasti nos, DommeDeusvita anima: mem.

C PUT Xl. Spa salutis nitilur bonitate quaicreavit. Ego autem creatura tun , sub umbra alarumtuurum sperabo in bonitate tua, qua creasti me. Adjuvacreaturam tuam. quam creavit benignitas t_ua: nonpereat in maliiiu mea , quod operata cst bomtas tua ;nou pereat in miscria mca, quod fecit summa cleinentia tun. Quze est enim utilitas in crcaliune tua.si descendam in corruptionem meam ? Numquid enim

' Er. Miřrl.Ven. et Dov. sic exbibent bunc lomm :lvee(tága-ilin;:idan terram superaquas, cm squat superam

' ISŠ., trmtsit.

875

vane constituisti omnes hlios hominum? Creasti me ,Domine , rege quod creasti. Opera manuum tuarumne despicias , Deus. ble l'ecisti de nihilo; si mc nonregis,Domine, iterum revertar ad nihilum. Sicut enim,Domino, non eram, et de nihilo aliquid me fecisti;sic si mo non regis , adhuc in nihilum redigar in me.Adiuva me, Domino vita mea, ne peream in malitiamea. Si non creares me, Domine. non essem : quia“creastime, jam sum ; si non regis, jam non sum. Nonmea merita, non mea gratia, te megerunt ut erearesmo. sed benignissima bonitas tua et clomentia. lilaoharitas, Domine Deus meus, qua: te ad creationemooegit, ipsa. quwso, et modo opgat te ad regendum.Quid enim prodest quod oompuhtchantas tua, st perveam in miseria mea, et non mo regat dexter. tna?lice te oogat, Domino Deus meus, clementia ad salvandum, quod creatum est, qua: te compulit creare,qnmdo creatum nonest. Ipsate vincat charms ad salvand-um qua: te vicit ad creandum; quia nec nuncminor est , quia ipsa charitas'tu ipse es, qui semperidem es. Non est abbreviata manus tna, utsalvare n_equeat; n ne a ravata est auris tua . ut_non audtat(loni. na, ); peccata mea diviserunt inter in_eetle, inter tonebras et luoem, inter imaginem mortis etvitam, inter vanitatem et veritatem, inter lunaticamhanc vitam meam et semplternam tuam.

CAPUT XII. Contra concupiscentiarum ! osoratio. Has laqueos quis en'ugiat. lla: sunt um raz,qnibus operior in hac abysso ealiginosa earceris h_u—jus, in quo prostratus jaceo donec aspiret dies,_et u_iclinentur umbrte, iiatque vox in llrmamento vnrtntlstuna, vox Domini in virtute, vox Domini in magnili—centia: dica ue, Fiat lux, et eflugentur tenebrae, ctappareat ari a, germinetqne terra herbam_v_1rentem_et facientem semen et iructum bonum jusutieregnitui. Domine Pater et Deus, vita per quam omma vnvunt, et sine qua omnia mortua computantur, ne do—relinquas me in cogitatu maligno, et extollenuam oculorum meorum ne dederis mihi. Aufer a me concupiscentias, et animo irreverenti etinl'runito ne tradasme (Eesti. xxm, 4-6) : sed posside cor meum, ut teengitet semper. Illumina oculos meos, ut te vrdeant,et non extollantur ante te, gloria sempiterna : sedhumiliter sentiant, non in mirabilibus super Se; et

na: a dextris sunt videant, non quaea siuistris abs te.É: palpebrae mea: pracedant gressus meus : nam etpal bra: tuaeinterrogant íliios honnntlm (Psal. 1,6).Alhde conenpiscentiam mcam dulcedme tua , quamabscondisti timentibus te, ut concupiscam concupiscerete concupiscentiis sempiternis : ne vanis illectuset deceptus interior gustus ponat amarum dulce, ctdulce amarum, tenebras lucem, et lucem tenebras inmedio tot decipularum passim ab inimico super iaciem via: hujus ad mpiendas animas paratarum, qui—bus lenus est totus mundus, ut is ui_vidtt_,sub silentto non transivit, inquiens : Quigqutd emm _estmmundo, aut est concupt'scentt'acarnis, aiu concuptscentia oculorum,aut superbiavite (I Joan. u, iii). Ecce,

mine Deus meus, mundus totus plenus est concn—tiarum Iaqueis, quos paraverunl pedtbus mels.

t quis eifu iet hos lnqueos ? Profecto :: quo tu abstulcris extol entiam oculorum suorum , ut non eumcapiat concupiscentia oculorum; et a quo tu abstuleris carnis concupiscentiam, ne cum _capiatcarnisconcupiscentia; et a quo tu abstuleris ammum irreverentem et infrunitum, ne eum callide decipiatsuperbiavitae. 0 quam felix cui hmc faciesl quip pcrtransibit immunis. Nunc deprccorte per te, a juva ine-, necorrnam in conspectu adversariorum meorum captuslaqueis eornm, quos paravernnt pedibus mels, ut mcurvent animam meant. Sed crue me, virtus salutismea: : ne sibi risum cxhibeant de me inimici tui quioderunt te. Exsurge. Domine Deus meus, fortis meus;et dissipentur inimici tui, ct fugiant qui oderunt to afacie tna (Psal. uvn, !) : sicut lluit cera a facie ignis, sic pereant peccatores a lucie Dei. Et ego abscondar in abscondito faciei tun: , et gaudeam cum liliis

Sucr. Aucusa.Vl.

LIBER SOLILOQUIURUM ANIME AD DEUM. 871

tuis, satiatus omnibns bonis tnis.Et tn, DomineDeus,pater orphanorum , et tu, mater puplllorum tuornm ,audi cjulatum Íiliorum tuornm; ct extende alas tuas,ut fugialnus sub eis a facie inimici , turris fortitudinis Israel, qui non dormitas neque dormis custodiensIsrael, quia non dormitat hostis qui impugnat lsrac .

CAPUT Xlll. De mirabili luce Dai. Quad in soloDeo bene sit homini. De variis Dei bene/ich's. Lnxquam non videt alia lux; lumen quod non videt aliudlumen; lux qute ohtenebras omnem luccm, et hnncnquod excmcas omne extranemn lumen; In: a quaomnis lux, lumen a quo omne lumen; lumen ad quodomne lumen est tenebraa, ad quod omnis lux obscuritas; lux cui omnes tenebra: lumen, cui omnis obscuritas lux; lux suprema quamancitas non obnnbilat,quam caligo non hcbetat , quam tenebrae non ohfuscant. quam nulla ubstantia ' clundunt , quam nunquam separat aliqua nmbra : lux quze illuminas omnia tota simul et semel et semper. absorbe me in claritatis tuae abyssum, ut videam undiquo te in te, ctme in te, et cuncta sub te. Ne derelinquas me; ne_accrescant umhra: ignorantia: mese, et multiplicenturdelicta mea. Sine te enim omnia mihi sunt teneltrm,omnia mala; quia nihil honnm sine tc vero, solo etsummo bono. Hoc coniiteor , (a) hoc scio, DominoDeus meus, quia ubicumque sum sine te, male estmihi prmter te, non solum extra me, sed etiam in me;quia omnis copia qua: non est Deus meus , mihi est

estas. Satiabor tantum cum apparuerit loria tna( sal. nr, 15). Etonim, Domine vita mea ta , utmiseriam mcam conlitear Libi,ex quo abunitate tnacccidi , snmmum ct unum bonum; temporalium rerum multiformitas lapsum me per carnalcs sensusdisverberavit, et ab uno te in lnulta divisit : et iactacst mihi abundantia laboriosa, et egestas co iosa,dum aliud et aliud sequebar, eta nullo im ebar;dum in te non inveniebar, incommutabile et singulare et indivisum unum bonum , quod secutus nonerro, quod consecutus non doleo, quod possidenssatiatur totum desiderium menm. Heu miseria magna!hen mel Domine, misera anima mea te refugit, cumquo semper abundat et gaudet ; et sequitur mundum,cum quo semper eget et dolet. Mundus clamat. De—licio: et tu clamas, ltellcio:et misera anima meamagis se.|uitur delicientem, quam relicientem. Planeiniirmitas mea bazeest. Medica spirituum, sanaillam,ut conlitcnr tibi, salus anima: mea, toto eorde meosuper omnibus heneíiciis tuis, quibus pascis me a 'uventute mea et usque in senectam et senium. Te tie—precor per te ipsum, ne derelinquas me.

(b) Fecisti me cum non essem , redemisti me cumperiissem. Perieram, mortuus fueram ; ad mortuumdescendisti , mortalitatem suscepisti, ad servum rexdescendisti. Ut servum redimeres, ie ipsum tradidisti; ut ego vivercm, tu mortem sus.:episti, morlemvicisti; me restaurasti, cum te bumiliasti. Perieram,abieram , in pceeatis venumdatus eram; venisti prome, ut redimeres me : et tantum me dilexisti, ut sanguinem tuum in pretium dates pro me. Dilexisti meplus quam te, quia mori voluisti pro me. Tali pacto,tam caro pretio rcduxisti me de exsilio, redemisti mede servitio, retraxisti me de supplicio. Vocasti menumine tun, signasti me sanguine tuo. ut memorialetuum semper esset apud me , et nunquam recedcret

' a corde meo, qui pro me nunquam recessisti a cruce.Unxisti me oleo tuo quo tu unctus l'uisti ut a teChristu dicerer christianus. Et in manihus tnis descripsisti me; ut semper sil memoria mea apud te, si tamen memoria tua jugiter fucrit apud me. Sic igiturgratia lua ct misericordia semper pranvenerunt me :de multls numque periculis smpe liberasti IIIC, libi.

“ Hs. Colbertinus, ostia.a) Ex lib. 13 Confessionum, cap. 8.

že) vide librum de Spiritu et Anima,esp. "; librum doDiligendo Deo, capp. 6 et 7; cl apud Anselm. Hodit. 7.

( Vingt-htu't.)

875

ntor meus; qunndo e_rrnvi,ad viam reduxisti me;queedo iguomvi, docuisn me; quando vi , corripuisti me; qusndo i'ui tristis, conso atus es me;quando dospel-svi, confortasti me; quando cecldt,eresisti me ; qnnndo sieti, tenuisti me : qunndo m,rlnxisti me; quando veni. susce isti me; quandodormivi, custodisti me; quando c amavi , exaudisnme.

CAPUT XIV. Quod Dm jugr'ter inspicíat operaet iutentionn hominum. (a) Haco et multa alia bonolicia iecisti mihi, Domino Deus meus , vita _nnimsemeze : de quibus dolce esset mihi semper loqut, semper cogitare. sempcrque tihi gratias ngcre : ut possnmte pro omnibus bonis tuis Inudare , ct amare te totocorde meo, et tota anima mea , et totn mente men. ettota fortitudine meo', simul et ex omnibus mcdullisintimis cordis mel, et omninm oompaguin mearum,lieata dulccdo, Domine Deus meus, ommumqinde—lectantur in to. Sed imperfoctum meum \'ideruutoculi tui (Psal. cuxvm , 16) : oculi, in_quam. tuimulto lueidiores super solem , circumspicmntes omnes vias hominum et profondum abysei, qui in omniioco semper contempiantur honos e_t malou (Prov.xv, 5). Cum enim cnnctis pmsideas smsula ltnplens,lotus semper ubique przesens , cunctorumque curamagens qua creosti , quis nihil odisti_eorumqua leenai;ne gressus meos semitasque eonsnderas, et dic noetuque supereustodiam means vignlas,omnes semitnsmess diiigenter notans, speculator pcrpetuus . volnusi totius creaturae tuze cceli et terro: oblnus, tontumme solum consideres. et nihil sit libi euru: d_eaiiis.Neque enim crescit ius ineommutabilisvisionistom,si tantum unum aspicias; neque mmuntur, si mnumem videas et diversu :quia sicut unum totum simul perieete consideras, sie singuls qumiibet, i_icetolivera, eriecte slmul totaque lotus consptcit vnsustuus. Sei omnis sieut unum *, et sicut unum omnia,sic sir-gola totus simul sine divisione, vel commutationo, wi diminutione eonsideras. ltaquo totus tu mtoto tempore sine tompore, totum mesimul semper—que consideres, se si nihil aliud considersre hahess.Sie igitur super custodiam meum stas' , si_cutsi omninm oblitus sis, et mihi soli intenders volis. Semperqnippe te ubique prmsenten exhibes. semper te pura—tum olors, si me paratum invcneris. Qnooumquenero,tune, Dnmine, non deseris. nisi prior ego te desersm. Ubieumque fuero non reeedis. quonialn ubiquees; ut quocumque iero, inveuinrn te, per quem poseim esse ne poream sine te. cum sme te c_ssenon possim. Fstoor equidem, quis quidquidieeio, qnzecum.

ue facio, ante ts Íscio : et illud u_tndquidest quodacio, mclius tu vidos quam ego qtn fncio. Quidquld

enim semper operor, tu pariter semper prznscns _us—sistis ! utpote perpetum inspector omninm eogitationum, intentionum , deleetationum, et opentlonummetrum. Domine, ante te est _sempcromne deside.rium meum, ante te teta cogitauo men. Tu vides undoveniat spiritus, ubi sit, et quo vadst; quia tu se s _iritus omoinm spirituum pondcrptor. Et utruin m _usit dulcis, sn nmara, de qua foris pnlchra folie sunt.tuntur, tu judo: internus melius _ipse(b) me nosti, etmedullas etism radicum subtihus erscrutaris : etnon solum intentionem, sed etinm ra icis ejus medul—lam intimam disoretissima toa: lucis veritate colhgis ,intueris et signns; ut reddas unicuique non tantum—modo secundum o vel intentiouem , sed etiauisecundum ipsam tnteriorem abscoiiditam medullamradicis, de qua procedit intentio opomntis. Ad quidtendo cum operor, quidquid cogito , et ln quocumquedelector, tu vides, nures tuze audiunl , oculi llll con

' naunuse uns.Regus.At editi: sed dem mia, sicunum ; sicut unum, sic sin ulo.

' usazen: erqo ego... stu , etc. ,(a) El hoc input eoni'er cum libris de Spiritu et Anima,

cap. t7;de InligondoDeo, cap. 10; ct cum ilug. \'ietorinihh. de Arrhnanimze.

(") ld w. quam ego.

APPENDIX. 876

siderant, signas attente, notas ei scrihis in libre tuo,sive bonum fuerit sive mnlnm : ot reddss postca probono pramin, et pro malo suppiicia. quando aperientur libri, et judicabimur secundum hu—cqua foamscripta in libris tnis (Apoc.u, ii). Hocest forte nedjam dixisti nobis, Coeddcrnbonosinhua em Beal,xun, %); et quod de te, Domino,dieitur, Unionus-uoijinem ipse consider-at(Job. nvm. 5) : quoninm tuquidem iu omnibus qua: agilnus, fluem iott-ntionis,magie quam sctum operationis attendis. Cumque tmediiigenter considero, Domino Deus mene, terribilisetÍOl'lIS_,ttmore paritor et ingcnti ruboro coui'undor:quemammagoa nobis est indita necessitas juste reeteque Vivendi,cui euneta facimus unie oeuios judieiscuncis cornenus.

CAPUT XV. Quad homo per se nihil '.Quod non habeat undo gloriem. Qui genia: ivlliasprornereatur. Quid homo per se. Grafice cs: quod inpeccata nou labsmur. (a) Fortlssime, mngnipotens, Deusspirituum universce carnis , cujus oculi super omnesvies iiliorum Adam , a die nntivitatis eorum usque oddiem exitns eornm , ot redtlas unieulque secundumopera sua bona Vel mala ; ostende mihi , ut conilteartibl, pauperlatem lneam : qoom'nm dixi quod diviescasem , et nuliius egorem ; et nescicbmn quia panperotom, cmcus, nudus , miser ot miserabilis (Apoc.m,h). Credebam me íore aliquid , cum nihil essem.Diui , Supiens emclur ; et slulius factns sum. Cogilabam esse continens; sod deceptos sum. Et video nuncquia donum tuum est , sine quo nihil possumus l'aeere; quia nisi tu, Domine, cnstodicris ciritatem ,frustrn vigilst qui custodit earn (Psal. cnw, ! . Sictioculsti me, ut cognoscercm me : quia derehqnistime. et prohnsti me; non propter te ut cognosceresme. sed propter me ut cognoscercm me. Nam, utdixi, Domino, neda-bom me aliqoid fore ex me ,existlmabam me suilicere per me, nec ercipiehamqnoniam tu regebns mo , donec aliquaosu um te elongasti u me, et ceeidi siatim in me : et vidi ct cognoviquouiam tu regebus me; et quod cecitll, init cx me ,et quod surrexi, fuit ex le. Aperulsti mihi oculos,lux , el excitasti et illuminasti me : et vidi quoniamtentatio est hominis vin super terrain , et quod gloriari non vnieat ante te omnis caro , nec justificetnromnis vivens : quoniam si quid boni est parvum velmagnum , donum tuum est , et nostrum non est nisimalum. Unde igitur glon'ahitor omnis care ? Numquidde malo? lime non est gloria , sed miscria. Sed numquid glorinbitur do bono? numquid de slieno ? Tuum,liomine, est bonnm , tuo est gloria. Qui enim debono tuo glorinm sibi quu-rit , ei non libi qnu'rit ; hiclitr est et intro , et similis est diabolo, qtll voluit iurari gloriam tuum. Qui laudarl vult dc tuo douo, etnon qurrit in illo glorinm tuum . sed suam : hic licetpropter tuum donum luudetur nh hominibus , a le tamen vituperatur; uia de dono tuo non inam, sedsunm gloriam qums vit. (b) Qui nutem ab hominibuslaudntnr vitupcrunte te, non (Iefendetur nb hominibns judicante te, nec liberabitur condemnante te. Attu , Domine formator meus ex utero mntris mea: ,non me sinus cadere in illnm ex robrationem, ut exprobretur mihi furnri voluissc ; oriam tuum. Tibi sitloria , cujus est omne bonum; nobis autem confusioacici et miscria, quortnn est omne malum, nisi tu

volneris misercri. Mlscrcris quippe, Domine, misereris omninm quze l'ecisli, et nilnl odisti eorum qu:cfecisti , ct dns nobis dc bonis tuis , et ditas nos inapcsde optimis donis luis : quoniam diligis paupercs , el.divites fat-is eos divitiis tuis. Ecce nunc, Domine,panperes nos iilii tui sumus, et pusillus grcx tuus:aperi nobis januas tuas , et edem paupi-res, et satinbnntnr , et landahunt te qui requirunt te. Scio etinm ,Domino, ct confiteor docente te, quonium soli illl

(a) Boetiusde Consolnt.lib. 5 , prosa 0. vide litr. ledu.

Bernard. cali. 2, n. i' .(b) Aug. ib. io molossionum, esp. 80.

BTI

qui cognoscunt se pauperes, et coniitentur libi pnutem tutam , ditab liillll' a te : quantum III _sedt—

vites existimant cum sint pauperes, a tuis dnvlttisinvenicntur exclusi. Et ego igitur conliteortibt ,_Donine Deus mons. paupertatem tncam : et sit libi tuagloria tota ' , quoniam tnum est omne Donum. “Permemim, itomiue, fateor, ul docuisti me, nihil nliudsum quam universa vanitas et umbra_mortis, et abyssus quutdam tenebnosa . et terra inauts et vacua, qua:sine tua benedibtione nihil gcrminat, ffuctum qquuenon belt , nisi confusionem , peccatum et mortem. Siquid boni unqunm habui , a te recepi , quidquui bonihabeo, usum haheo '. Si quando steti , per tc sten ,

nd quando ceeidi , per me cecidi. Semper m luto iacuissem, lisi tu me ercxlsses: sem rcmcus fuseem, nisi tn me illuminasses Quan ucecidi, nun

m surruissem, nisi tu mibi manum purrexisses.ostquam me erexisti. semper eecidissem, nisi tu

me sustinuisses ; smpius penssem , nist me guhernasees.

Sic semper , Domine, sic semper gratia et misericordia tun provenit me , iiherans me ab omnibus maiis , saivans a pmteritis, suscituns a praesentlbus , etmunieue a Muris , prmcidens etiam ante me In_quc_ospeccaterum , toliens occasiones et causas; quia msitu hoc mihi fecisses, ego omnia peccata mundi feelssem : quoniam seio Domino , quod nnllum peccutumest quod unquam fecit homo , quod non possit facerealter homo, si desit Creator a quo factus est homo.Sed quod non hcerem . tu feelsti ; quod abstinerem ,tu iussisti ; et quod tibi crederem , tu gratiam infudisti. Tu na ne , Domine , regelms me tibi . servabasme tibi et mi i, at adulterium et omne aliud peccatumnon committerem.

OAPUT XVI. De diaboioettentationibus ejus. Díaboliantique! '. Tentatordefuit; et ut deesSet, tu fecisti.Locus et tempus dclhit: et ut h::c deessent, tu fecisti.Adfuit temator, non defuit locus, non defuit tempus;sed ut non consentirem. tu me tenuisti. Venit tentatortenehrosus , ui est;et uteum despiceretn, tu me confortasti. Venit tentator fortis annatus ; et ut me non vinceret, eum refrenasti . ct me robot-usti. Venit teutatortransilguratus in angelum lucis; et ut me non deciperet, tu cum increpasii. et ut cum cugnoscerem , tume illuminasti. ipso enim est, Domine , draeo illcmagnus , ruiits, serpens antiquus, vocatus diaholuset satanas , habens capita septem etcomua decem(Apoo. m , 3) , quem creasti ad illudendum huic marimagno et spatioso mauibus , iu quo sunt reptilia quorum non est numerus, et animalia pusilla et magna(Psal. ctu , 25, %); id est, diversa d:emoniorumgenem , qucenihil ahud die noctuque operantur , nisi

od circnmeunt qu:erentes quem devorent, nisi tuipias. ipse enim est draco antiques ille, qui ortus

est“ in paradiso voluptatis, qui cauda sua trnhit tertiam panem stcllarum coeli, et cas mtttit in terrum(Apoe. xu, 4) , qui veneno suo corrumplt aquas terra),ut bibentes homiues moriantur , qui eternit sibi aumm quasi lutum ( Job m . Qi , ct habet ilduciam

quod iuiluat Jordanis in as I?“ (. d. n., 18) , qui ractus est ut nnllum timeat. t uns defendet a morsibus ejua, quis eruet ab ore e us , nisi tu Domiuc,

ui centregtsti capita draconis magni ? Řmtende ,omino , su nios alss tuna , ut fugiarnus sub cis a

facie dracot ltujuS. qui np! persequltur, ct scutotuo libera nos a cornibus ' ejus. Hoc enim est continuum studium suum , hoc umeum desnderium suum ,ut animas dovoret uas creastt. Et tdeo ad te clamamus ; libera nos a adversario nostro quotidiano ,qui , sive dorminmus, sive vigllemus, sive comedamus, sive bibamus. sive quodcumquc Opllsoperemur, omnibus modis instal dle ac nocte, fraudibus

' ncdbeninus, tota gloriamea.'ls. u lus,a te Ignumu: editisestuuaqueieetio.init aniontu.

LlBER SOLILOQUIORIIMANNE AD DEUM.. 873

et artibus , nunc paiam , nunc oeculte , sagittas vencnntas contra nos dirigons, ut interflciat animas nostras. Et tamen , Domine , pessimn insunia nostra,quia cum continue videamus centra nos draconem oreaperto aralum ad devoraudum , nihilominus dormi

mus et nscivimus in pigritiis nostris , tanquam securi _ante eum, qul nihil a iud desiderat quam ut nos perdat. Inimicus ut occidat , semper vigiiat sine somno :et nos ut rustudiamus nos, nolumus evigilare a somno. Ecce tetemlit ante pedcs nostros laqneos infinitos , et omnes vias nostras implcvit deci ulis ad capiendas animas nostrns. Et quis eifugict? aqueos posuit in divitiis, laqueos in pnupertate, laqueos tetendit in cibo , in potu , in voiuptate, in somno , iqvigiliis : laqueos osuit in verbo ct in opere, et inomni via nostra. d tu . Domine, libera nos de laquco venantium , ct :| verho aspero (Psal. ze, 5) :ut coulileunzur libi diccntcs , Benedictus Dominus, quinon dedit nos iu captiouem dentibus corum. Anima nostra sicut passer erepta est de [tu/neo venantium : laqueus contritus est , et nos iiberatt' sumus (Psal. cut".

CAPUT X_Vll. Lucis Dei ad cos caveudos nesestřtas. Diabol! oersuu'a. Et quidetu, Dumine lux mea,reveia oculos mcos , ut videem lumen , et ambulem in lumine tuo, et non impingam in laqucose'us. Quis enim cvadet laqueos istos multos, nisivtdent cos ? Et quis videbit, nisi quem tu illuminaveris lumine tuo? lpse enim pater tenebrarum laqueos suos abscuudit in tencbris suis, ut capiautur ineis omnes qui sunt in tcnebris suis, qui sunt Illii teuebrarum barum, nou videntes lumen tuum, in quo quiambulat, nun timebit. Qui enim ambulat in die, nonoirendit: ui autem in nocte ambulat, oil'endit, quialux non est!in eo (Joan. n, 9 atm). Tu lux, Domine, tulux iiiiorum lucis, tu dnesqui nescis occasum, in quoambulant filii tui sine oil'ensione et sine quo omnesqui ambulant. in tenebris sunt, quia te lucem mundinon habent. Ecce quotidie cernimus, quia quo magisa te vero lumine quis eiongatur, co magis catorum involvitur tenehris; et quo magisest in tenebris,co minus videt laqucos in via sua; et ideo minus cognoscit , et idcireo stepius eapitur, et cadit in eis; etquod est horribilius , etiam se cccidisse ignorat. Quivero suunn cusum ignorat , co minus curat surgere,

uanto se existimat adhuc stare. Tu vero, lux ments. Domiue Deus tneus, nunc illuminu oculos meos,ut videam et cognoscam, ne corruam in eonspectuadversariorum meorum. Eteuitn in extermiuium 'nostrum laburat iuimicus noster, quem petimus utfaciawiiqueiieri a facie nostra , sicut cera liquescit afacie ignis (Psol. uvu, 5). Quoniam, Domino, ipsoest latro primus et ultiunu, qui consilium fecit ut raperet glet-iam t_uam, quaudo iniiatus et elatus crepuit et cccidit m foveatn suam, et ejecisti eutn demonte sancto tuo, et de medio lapidutn ignitomm, iu_quorum medio ambulavit. Et nunc, vita mea, Deusmcus, ex quo cecidit, non cessat persequi ůlios tuos.Et in odium tuum, o rex magna, cupit perdere h_anccreaturam tuam , quam creltvit omnipotens boaitastua ad imaginem tuam; ut non ' posádeat glet-iamtuam , quam ipse perdidit per superbiam suam.coutere cum , fortis noster , ante nos agnes tuos : etillumiua nos ut videamus laqueos quos ipsc panvit,et evadamus ad to, laetitia Israel.

Et hmc omnia tu , Domino, melius nosti , qui nosticontentionem cjus et cervicem ejus durissimam. Nechoc dico ut o:.teudam tibi , qui omnia vides, et. nullat_eiutet cogitatio. Sed aute pedcs tuae mujestatis doinimico meo querimoniam fueio, judex aeteruc, ut cti um damnes, et nos iiiios tuos salves, quurum forutudo tu es. Versutus est, Domina, iste hustis ct tor—

' |tss.duo, Begins e_t(blbci-unus : noc enim in odium.uedasdensis : ».:th m ca,—umu.tun—te,in eaíttum.

' sic its. Remus. Abest, non, ab alus libris.".

\„"i“.v—

879

tnosus : nec facile deprchuudi possuut circuitus vizeejus, nec cognosci species \'ultus cjus, uisi tu illumincs. Nam nuuchic, uuuc illšc; uuuc aguum, uuncl uu' ; nunc tenebras , nuuc lucem se ostendil ; sed;. igulis quibuslibct qualitatibus , locis ct temporibus,secundum \'nrias rerum mutationes, \'arias cxhibettenlatimies. Nam ut tristes dccipiat , tristatur et ipse;ut gaudentes illudat, ilngit se ct ipse gaudere; utspirituoles defraudct, iu angolum lucns se trausíigurat: ut fortes coulpriulut, apparet ut agnus ; ut uulcsdevorct, apparet ut lupus. Hmc quidem omnia secundum similitudinem ' variarum tcntaťiouum el'licihabent, sicut alios a timore nocturno , alios a sagiuavolante in die, alios a n" otio perambulaute in teue—bris, alios ab incursu, a ius a dminunio meridiauo(Psat. xe. 5 et 6). Et ad hmc quis idoneus ut cogno—scat'l Quis revelabit speciem iudumenti ejus, et gyrumdentium ejus quis agnes-it? En abscondit sagittas suasin huretrn , ct laqucos etiam nbscondit sub specieluc , ct hoc difiicilius perpenditur, nisi a te, Domine spes ' nostra, lumen assumamus, ut videamus.Nam uon solum in earnis operibus qua! de facili ag—noscuutur, non tautum in ipsis vitiis, sed in ipsisquoque spiritualibus exercitiis laqueos abscondit subtiles; et sub virtutum oolore ipsa vntla mdunt, ettrausmutat se iu angelum lucls. lime et multa alianititu'r contra nos lilius Deliul , iste Satan , DomincDeus uostcr. Et nunc ut leu, nuuc ut draco , munifeste et occulte, intus et extra. die ac u_ioeteinsidiatur, ut rnpiat animas nos-trus. Et tu er|_pe nos, Domine, qui salvas sperantes m te : ut ipso de nobisdoleat, et tu lnuderis iu nnhis, Domino Deus nostcr '.

CAPUT XVlII. lngrutimdinis mala. Bene/iciorumDei descriptio. De iisdem gruliarum actio. Deum semper diligere tenemur, nec valemus m'si dederil._Ego au:tem illms aucillu: nur, quzr.me commendavnt manultun-, jam his paupm-rulis coul'essionibus meis confltenr tihi, liberntor meus, toto corde meu ; c_treeolam

ad mentcm meam hmm gum I'ccisti nulu a Juventutemen , iu omni vita men. io nnmque quod ingralitudu tihi displiceut , qua: radi: est totius mali spirituulis, ct ventus quidam desiceaus et urens omne bonum, ubstruens i'ontem divina—.misericordia: superhominem : qua et mala mortua jam oriuntur, et vivajam opera moriuntur, et ultra non adipiscuntur._Et

o, Domine, gratias tihi again, ne sim mgratus tlbi,li crator meus, quoniam liberasti me. Quoties mejamabsorbucrut ille drnco . et tu , Domiue, ab ore ejusextraxisti me? Quaudo vel quoties pcceavi, et ipseparatus i'uit deglutire me; sed tu deicndisti me '!Cumcontra te inique agcbam, cum tua mandata frangeham, stabat paratus ipse ut me ra eret ad mfernum;sed lu prohibcbas. Ego te oll'endc m, et tu me defendebas; ego te non timebam, et tu mc custodiebas.A te reeedcbmn, ct inimico meo me exhibebam; tui sum ne me acciperet, deterrebas. lime mihi tu,

cus meus, beneiicia conferebas, et ego non cognoscebam. Sic me multoties a faucibus diaboli libe

rasti , de ore leenis eriguisti , et ab inferno licet meueseientem multis vici us reduxisti. Desceudi enimusque ad portas interni, et ue illuc intrarcm , tu mctenuisti; appropinquavi usque ad portas mortis, etne me lpsa caperet, tu rceisti. Dc morte etiam corporis me sa: ius eripuisti, salvator meus, cum megmvcs mor i lenerent, cum l'ui in periculis multis ,per mare, per terms; ab igne et gladio, et ab omniperi'n'lo “bi'l'ill'ls. semper mihi astans , et miserieorclitrr salvans. Sciebns quidem, Domiue, quia si tunemurs mc pr.-:occupussel, inlernus auimam meamsusccpisset, ct perpetuo damnutus iuissem :sed tuamiscricordia et tua gratia pnevenerunt me, eripiensme de morte.eurporis et de morte anima , DominoDeus meus. Haac et multa alia mihi tua benellcia

' ln ulinextss. negiiu, si'nůitudílm; omsso, secundum." .\ls. llegius, species.' bis. ltcgius hic audit, amen.

APPENDIX.,

exhibuisti. et ego eram c::cus , et non oognovi, doneeillumiuasti me.

_Nunc igitur, lux anima: mea, Domine Deus meus,vita mea per quam vive, lumen oculorum meorumper quod video, cn illuminasti me, et uosco te,quia vivo per te, et gratius ago tibi, Iieet vilesetexiles ct impares benenciis tuis, uales Imbet meafragilitasell'ero. Queniam tu se solus meus, crea—tor meus benignus. qui amas animas, et nihil odistieorum quae feelsti Sap. :|, 25). En ego primus inter

ceatores quos sa vasti. ut exemplum aliis tribuamnignissimze pietatis tuze, cunfltear benellcia tua ma

gna, quoniam eripuisti me de inferno semel et seuundoet tertio et conties et millies, et ego semper ad in_fernum tendebam, et tu me semper redueebas : etcum me justo milliesdamnasses, si voluisses; noluisti,quia amas a iimas. et dissimulas peccata mea propterpaenitentiam, Domine Deus meus, quia mulue misericerdice in omnibus viis tuis. Nunc ergo video bec,Domine Deus meus, et cognosco per lumen tuum, ctdencit anima mea in miserieordia tua magna superme; uomam erlpuisti animam meam ex inferno inferion, et me reduxisti ad vitam. Tolus eram iu morte, totum me resuscitasti; et tuum igitur sit totum idquod vivo. Totus totum me tibi olIero : lotus spiritus, totum cor, totum corpus, tota vita mea vivat tibi,vita mea; quoniam totum me liberasti, ut totum mepossidercs; totum me refecisti, ut totum me rehabe—res. Diligam te igitur; Domiue virtus mea, diligam te,iuell'ahilisexsultatio mea, et vivat jam non mihi, sedtibi tota vita mea, qua: perierat in miseria mea, quaresuscntata est in misericordia tua, qui es Deus miserieors et miserator et multm miserleordlze in milliahis qui diligunt nomen tuum. Idciroo, Domine Deusmeus, sanctillcator meus, jussisti mihi lege tua, utdiligam te toto eorde meo, tota anima mea, tota,mcnte mea, tota Íortitudine mea (Dent. vl. 5; Hartla.xxu, 37), et ex omnibus viribus meis, et etiam exintimis medullis cordis mei, omnibus boris et momenus quihus l'ruor bonis _miscrieordia: tuze; quooiamsemper |ier|r_em,_ms|quia semper me is; sempermurcrer, lllBlqula semper me vivilicas, et omni momentu me tibi_obligas, dum omni momentu mihi tuamagna benelieia praastas. (a) Sicut ergo nulla est horavel puuctum iu omni vita mea, quo tuo benellcio nonutar; sie nullum debet esse momentum, quo te nonhabeam ante oculos in mea memoria, ette nen diligam ex omni l'ortitudine mea. Sed nee hoc valeo, nisitu dcderis mihi, cujus est omne donum bonum, etomne datum optimum descendens a Patre luminnm;a ud quem non est transmutatio, nee vicissitudiniso umbrntio_(Jacobi !, 17). Non enim est volentis ne?

ue currenus, sed tui miserentis (Rom, u, 16), utillgamus te. Tuum est, Domine, hoc donum, cuius

est omne benum. Jubes te diligi, (b) da quod jubes, etjubc uod vis.

CA UT XIX. Ameri: [ei-vena daiderium. Benetieiorum Dei recapitulatio. (cl Amo te, Deus meus,magisque semper amare cupio, quia tu es reveraomni melle dulcior, omni lacte uutribilior, et ouini'luce clarior. ldcirco super omne aurum et argentumet lnpidem pretiosum es mihi churior. Displicebat

enim mibiquidquid agebam in saeculo pra—.dulcedinetua, et decore omus tu:e, quam dilexi. (d) 0 iguisqui semper ardes el nunquam exstiuguerls, o amor

cg; semper icrves et nunquam tepescis , charitasus meus, accende me. Accende , inquam , totumme, ut lotus diligam solum te. Minus enim to amat,

ui tecum aliquid amat quod nou propter te amat.iligam te , Domine, quoniam tu prior dilexisti me

([ Joan. iv, l0). Et unde mihi verbum, ut explicem

(a):šld. libi-umde Spiritu et Antun, cap. Ri ; et Manuale,ca . .Pb Ex lib. 10 Confession. p. % et 37.

že; Hazenon habent Mss. vi . lanuaie cap. to.)“ hb. to Confession.cap. iii.

801

sigoa dileetionis tuze , maximu erga me . propter in-_numera benelicia tna . quibus & principio educastime? Post beneticium nempe creationis , quanrlo in

rincipio do nihilo ad imaginem tuam creasti me .ononlicans et exaltans me inter eas crealuras quas

fccisti , et nobilitans lamino vultus tui , quo_siguasti

superliminare eordis mei, quo ab insensibihbus pariter et sensibilibus brutis iscrevisti me , et paulominus abangelis minuisti (Psal. vin , 6). Barum hocfuit ante eonspectum bomtatis tna: , quomam quotidianis et singularibus maximisque donariis _tuorumbmeliciorum me sine intermissione nutrivnni, et(nasi tilium tuum parvulurn tenellum uberibus tna' onsolationis iactasti et confortasti me. Ut enim tibi.otus servirem omnia qumeumque l'ecisti, in meuinservitium tradi isti.' CAPUT XX. Quad omnia teraiunt hominiut homo

servir" Creator—i.Omnia sub pedibus homiuum subjecisti (Psal. vm, S); ut solus homo totus tibi suhjiceretur; et ut tuus essct lotus homo. super omnia tuadominatus cst homo. Exteriora nempe pro corporecuncta creasti, ipsum vero corpuspro anima, ammamvero ro te: ut tibi soli vacaret, ct te solum amaret.possi ens te ad solatium, inferiora vero omnia adservitiuin. Quidquid enim coeliambitu continetur, inferius ab anima humana est . qua iacta est ut summum bonum superius possideret, cujus possessionebeata Iieret; oni si adhazserit, cunctarnm mutabilita—tum iul'eriorum necessitudines supergrediens, illiussumma: majestatis, cuius :cmulalur speciem, aeternitate immorlalilatis cum sercnitate gaudelnt: Tunevero illis bonis optimis fruetur in u_omoDomini, quorum comparatione euncla qute inc cemlmus, veiutnihilum computantur. lila sunt ua: '_ oculus nonvidit, nec auris audivit , nec in cor omtms ascenderunt, qua: praaparavitDeusdiligentibusse (Isar. mv,&; | Car. n. 9). Et baze quidem. Domino. daturus esanima. His etiam quotidie l;ntiílcas animas servorumtuorum, qui amas aniinas. Quid miror haac,_DominoDeus mous? Imaginem quippe tuam bononncas, etsiiniiitudinem tuam ad quam creatze sunt. Nam etoorpori nostro, licet adhue corrnptibili et igno_bi_li,utvideret, dedisti claritatem celi per manum_ministrorum tuorum iudefessorum, solis et lung.. qui pra—ceptotuo ju iter die ac nocte deserviunt hlns uns; ut spil'aret, argitus es acrispuritatem; ut a_ndirel,souormnvarietates; ut odoraret. odorum suzmtatcs; ut usta—ret, saporum qualitates; ut contrectaret. edisticorpulentorum omnium grossitates. Adjutnenta suisnecessitatibus dedisti jnmenta; volucres quoque oceliet pisees maris, et iructus terra: ad retlctendum unpendisti. Medicinas de terra propter singulasquasque snas corruptelas creasti, singula solatia s_mgulismalis obviantia prmparasti; quoniam es misertcorsetmiserator, et novisti ligmentuin nostrum iigulus noster, et nos omnes quasi lutumin mann tua.

CAPUT XI. Ea:- bom'e temporalibun colligiturmagnituda ccleatitun. En aperitur mihi mtsericordiama na; lumine tuo illustra, quaeso, inagis adhuc,ut mihi magis aperiatur. Nam ex bis minimis tuamagna, e_tex his visibilibus tua invisibilia comprehendimus, Domine Deus sancte. et bone creator noster. Si enim. mi Domine. pro hoc corpore ignobilietcorruptibili tam magna et innumera beneiicia ra:—stas a cielo ct aere,a terra et inari. luce et tene ris,ealorc et umbra. rore et imbre, ventis et pluviis. voIucribus et piscibus, bestiis et arboribus, ct multiplicitate bcrbarum et gcrminum tcrrae, et cnnctarumcreaturarum tuarnm ministerio nobis successiveper sua tcmpora ministrantium, ut alleyes (astidinm; qualia, umso, et quam magna ct innumerahilia eruut illa na, qua pmparasti diligentibus te ,iu illa celi patria, nbi te vidcbimus facie ad faciem?Si tama facis nobis in carcere. quid ages in palatio ?

'Is..illatei6utqu.

Linsnsoutoouwuun mnm ADDEUM.Magnact innumerahilla sunt opera tna. Domine rexcalorum. Cum sint htee omnia vaide bona et dcleclabi—lia, qua: bonis pariter malisque communia lrntlillisli ;qualia futura suntilla, qua: solis bonis reeondisli? Sitam innumera et varia dona tnal qme nnne amicis

riter tribuis et inimieis; quam magna et innumera'lia._quam dulcia et delectabilia, quxe solis tuis es

largiturus amicis? Si tanta solatia in hac die lacry—marum: quanta conferes in die nnptiarum? Si tamadelectabiliacontinetcarcer; quanta, quaeso, continetpatria? Oculusnon pídit, Bm. absque te, qua prepa—muidiligeulibur te( hai. mv, 4 ). Secundum enimmagnum multitudinem maguiíicentia: tna: est etiammultitudo magna duleedinis tum, quam abscondistitimentibus te ( Psal. L, 3; Psal. xxx, 20 ). Magnusenim tu es, Domine Deus meus. et immensus, nec estIlnis magnitudinis tuae( Psal. cxuv, 5 ). nec est numerus sapieuti-„c tuze, nec cst mensura benignitatistuse. nec est iinis , nec numerus, nec mensura retri—bulionis tuze : sed sicut magnus cs tu, ita magna suntdonaria tua, quoniam tu ipse pnumlum et donum omnium I ilimorum tuornm pugnatorum.

CAP T XXII. Consolalio memu uon cst sperandacum prmentt'. Dulcedo Dei demulret unmritudiuemmundi. Hare sunt beneíicia magna iua, Domino Deus.sanctiíimtor'sauctorum tuorunl, quilius replclnrns esinopiam csurientium iiliorum luorum; quoniani l'actus es spes desperatorum , consolatio desnluiorum:tu corona Spei. qua: ornala est gloria, prxparata vincentibus; tu fameiicorum satiutas wtcrun , daiulaesurientibus; tu cousolaiio sempiterna, qui solis illiste tribuis'. qui consolationem hnjns mundi pro tnacousolatiune contemnunt. Nam qui hic cousolantur.indigni tua consolationc habentur. Sud qui hic cruciantur, :: te consolantur : et qui participant passionibus, participant et consolationibus. Nemo enimtest in utroque saacnloconsolari, nec potest quis lieet in futuro gaudere; scd unum necesse estul perrlat,

Bui alterum voluerit pmsidere. lizcc uhi eonsidero ,omine c0usolator meus. renuo consolari animammeant, ut digna habeatur luis consolationibus :eternis: quia justum est ut amittat te. quicumqne inaliquo alio inagis consolari eligit quam iu le. Etobsecro, summa Veritas, te per te, non permiltas moin aliqua consolatione vana eonsolari quam in te:omnia mihi peto ut amarescaut. ut lu solus dulcisappareas anima! mem, qui cs dulcedo inu,-stimabilis,per quam cuncta amara duleorantur; tua enim duleedo Slepliano lapides torrentis dulcoravit (Act. vn,58) : tua dulcedo cratlculam Laurentio dulcem fccit.Pro tun dulcedine ibant Apostoli gauilcntes a conspectu concilii, quoniam digni hobiti sunt pro nomineJesu eontumeliam pali (ld. v, M); ibat Andra—assecurus ad crucem et gaudcns, quoniam ad tuain (luh-edinem properabat; hmc tua dulcedo ipsos Apostolorum principes sic replevil, ut pro ipsa crucis patibu—lum unus eligeret. alter quoque caput I'erienti gladiosupponere non timeret; pro hac emenda Bartholoniamspropriam pellem dedit; pro hac quoque gustanda\'cneni poculum intrcpidus Ioannes pot.-ivit.Hane utgustavit Petrus. omnium inferiorum oblitus clamavitquasi ebrius, diceus, Domina, bonum eu uo: ln'cme,[aciamus hic tria tabernacula (Matth. xm. &) : hicrnoremur, te contemplemnr, quia uullo alio imlige—"*mus; sufficit nobis, Domiue, videre te, sufiicil, illt uit, 'tama dulcedinc satiari. Unam enim stillanr dolce inisiste gustavit, et omnem aliam I'astidivit dulcediucm ;

quid putas dixissct, si magnam illam multitudineniulccdinis divinitatis tuzegustasset, quam abscondistidiligemibus tc? Hanc tuam dulcedinem incíl'abilcmetilla gustavcrat virgo (a), de qua legimus, quod laetissime ct gloriantcr ibat ad carcercm. ct quasi ad cpulas iuvilata. llanc, ut Nur, ct ipso guslavcrat, qui

* M$. duo, trioues.(a) Agatha.

(! bat, nm mngna mhltndo dnlcediniatuc, Do—nlicrfe,Wagrabscondisti ňmenlibus te (Psal. xxx, ?D) !

ui uo mom-hal, (iusmtc et videla, qnom'nm mnm eu ,_?)on'unuswml. xum, 9). Hare est illa beatttndo,

Domino Deus noster , auam exspectamus _(laturumle nobis; pro qua tibi , omine , contmue mllttamus,pro qua mornlleamur tota die, ut in tua vita vl—nmus.

CAPUT XXIII. Aspiratio ad puitionem Dei. Nodobtinetnr niti u: dona Dei. Tu autem exspeetatloIsrael (Jercm. xur, 8), Domine, desiderium ad quodsuspirat quotiilie cnr nostrnm. festnn, ne tardaverts.Surge, propera et veni , nt cdncas nos de_|sto careere ad conlltendum nomini tuo. nt glortemnr mlumine tuo. Aperi aures tuas t-lznmorihuslnerymarmnpupillorum tuorum , qui clamant ad te :_Pater noster,da nobis ltotlie panem nosti-um quolulianum (M_atm.v:,90tll ), in cujus fortitudine ambulemus the acnecte, nsquequo perveniamus ad moutem tuum Oreb.Et ego parvulus inter parvulos familne tuze, Deuspater et virtus mea , quando veniam, et apparuboaute faciem tuam; ut qui uune tibl eonliteor ad tempus, ex tune eonlltear tibi in mtcrnnm? Beatus erosi fuero admissus ad \'lllčlldlll“ claritatt-m tuam. Quismihi hoc tribuat, ut ad hoc venire permtttas me?Scio, Domine, scio et conflteor me indignum ut intremsub tectum tuum : sed fae propter honorem tuum, etne conluntlas in te sperantem servum tuum. Et quisintrabit in sanetuarium tuum ad considemndas po—tentias luas, nisi tn aperias? Quis autem aperiet , situ elauseris '? Si enim tlextruxeris, nemo est quimdillcet; et si ineluseris homincm ', nemo est quia riat. Si continueris aquas, omnia siccalmntur; ets emiseris eas, subvertent terram. Si onmia quae—cumque feeisti, ad nihilum redigas, quis _coutradtcettlbi Job. xt, m)? Porro sempiterua b_omtasmise:-|—cordtm tuze, qua voluisti et. fecisti omnta_i|u:\-cu|mquevoluisti. Tu nos l'ecisti, labricator mnmh, rege nos;tu nos creasti, ne spernas nos, quia opera tua sumus.Bt quidem, Domine Deus noster, nos lutmn et ver—miculi non valemus in tuas :eternitutes intrare, nisltit induxeris oui de nihilo cuncla creasti.' CAPUT XXIV. Quad nihil sine Dei gratia pom'.

mu:. Ego autem Opus manuum tuarum eonliteor tíhlin tlmore tuo, quia non in areu meo speraho, et gla

dlus tneus non salvabit me faul. n.m. 7%,sed dexteratua et brachinm tuum et il tminatio vu tus tui. Alioquin desperarem, nisi quia spes mea es tu qui ereastlme , et non derelinques me, quouiam non llcrt'lllquÍSsperantes in te. Tu quippe es, Domine Deus noster ,

mavis et mitis , gatiens et in misericordla dis-ponensomnia (Sup. tu, l). I-Jtnos si peecaverimus, tui sumus ' : et si non peccaverlmus. scimns quoqiam apudte sumus eomputati. Nos folium universi, et vanitasomnls homo \'lvons (Psal. umu 6), et ventus estvita nostra super terram (Job vn, 7) : ne lrasearissi cadimus pupilli tui, quoniam tu nosti llgmentumuostrum (Psal. cn, N), Domine Deus noster. Num ,Deus lnastimabilis fortitutlinis, contra l'olium quodvento rapitur ostendere vis potentiam tuam. et sup..lem sleeam perSequi ( Job xm, 25V num damnnhis,rex lsrael aeterne “, num damnabis pulieem unum(| Reg. xxtv, 15)? Audivimus de miSericordla tna ,Domine, uoniam tu mortem non lacis, nec lzetarisiu perdit one morientium (Sup. |, 13). Propterte oramus to , ne penniutas dominari quod nonl'eeisti bule creatum tuze quam leeisti. Si doles (Iepoulitione; quid te prohibet Domine , qui omniapotes. no semper lteteris de nostra salvatioue ? Si vis,potes me Silvan : ego autem otsi velim non possum ';tam magna est multitudo miseriarum mearum mem. Vella quippe mihi adjacet, perlleere autem non

' Isa.. helina-is.' ls. necim, hmúm'.' Siena. Atedltl,tui non81mm; et mu:, na nama.* uie unt ediu, mnam mortuum.' na na. At editi, eta-imilan, nonpasem.

APPBNDIX. . lminvcnio (Rom. vu ls). Velle autem quod honum estnon possum , nisl tn velis; nec quod volo possum ,nlsl tna potentla mc eonl'ortet' et quod possum,allquando nolo, nisi tna voluntas llat sucul in etnlo et llterra; et quod volo ct ossum , ignoro , nlsl tua sa.pientia ine illustret. Et Slseiam, qunndoquc nolens ',qtlandoque non valcns, lmpcrfceta et vacua transitSapientia mea, nisi adjuvcr a vera .sapiemla tua. lntna autem volnutate runcla sum ita, ct an estqui possit resistere voluntatl tute, omlue un rersornm, prineipatnm tenens omnis earnis : et uazcumque ns, lzicis iu cmlo et in terra, in marl et n omnibus ahyssis. ln nobis igitur liat voluntas tna, su rqullms invocomm est nmnen tuum; ne pereat toenobile plasma tuum , quod ereasti propter honoremtuum. Et quis est homo natus de _tuullere, qul vivatet non videat mortem, et cripiat animam suam domanu inferi, nisi tu solus eripias, vita vitalls omnisvitm. per quem omnia vivunt ?

CAI'UT XXV. Quad volantu: humana sine gmtia ine/jima: cit ad bona opera. Ut enim jam tibl coules.—ussmn, Izms vitae mem. Deus meus, vlrtus salntlsmeze, spizrabam aliqnaudo in vlrtute mea, qu:e tamennon erat vit-tus. Et cum sic volui currere; obi magiestare credebam, ibi magis ceeidi; l'actu5quesum magi;retro. et non ante; et quod credebam eonsequi, longins clungavit a me. Sic per multa similia \'lres mean

probans cognoseo nunc, quia illuminasti me, qnoniunluhi mngis credidi osse per me, minus sem r ib

Romi. Dieebam en tu, lloe facinm, illud per eiam'obatque post ncc hoc, nec illud. Adernt voluntnslnon erat facultas. Ademt l'acullas? non aderat voluntas; qnoniam de meis viribns eenlldeham. Nunc autem comitenr tíhl, Domine Deus, pater coeliet terrae,quia non in fortitudine sua roborabitur vir (| Reg. u ,9), ut ' glorietur auto to stulta nrtnsmnptio omnisearnis. Nee est hominis \'elle ( nod posslt , aut possequod velit , vel scire quod ve it et possit; sed potiusa to gressus hominis tliriguntur, lllornm, inquam, quinon a se, sed a te dirigi se conlltentur. Ubsecromusitaque viscera mlsericordia: tme . volis , Dominc, sal—vare quod erenstl : quoniam si vis, potes nos salvare;et in tua voluntate virlus est noslrm saltuis.

CAPUT XXVI. Spam nublemnt jam pra—itímheibrne/ida. neem-dare miseiicortlim tme antiqua: , quanos a prineiplo in henetlictiouibus tuzedulcetlinis pratovenistt. Antequam enim nascerer ego lllius ancilhctuze , Domine spes mea al) uberibus matris meu!(Psal. xxt, 10), tu mc pmwenisti prar arans mlhi Somitas qnibus ineederem et vcuin-m a glorinm domusmaz. riusquam mo format—csln utoro, novistl me; etlnthuam exirem de vulva, quidquid libi placult,przeordinasti de me. Qua: qualia sunt in libro tuo deme scripta ', in secrcto con—istoriitul, ego quidcmignore, undo et value timeo; tu vero nosti; quoniamquod ego per successus dierum et temponun hinc admille annos hujus tempomlitatls exspecw, iu cunspectu wternitntis turn Jam lactnm est; et quod futurum est, jam factum est. Ego autem stans ln hacnocle lencbrosa hmc ignorans, limor et tremor venerunt super me, dom video mihi undique luunluel'emulta periculu , a multis anque hostibus venari ,multitutlim—quelnnumerarum miseriurum ln hac vitacircumdatuln. lit nisi iu tantis his malis adforet mihituum adminieulum “, desperarem. Sed apes mihlmagna suhcst do te, milissime princeps Deus ineus;et eonsidcratlo multitudinis nnserationum tuarmn ,qua: apud te sunt, snblevat mentetn uit-am; et pra:cedentia sigua misericordiu: tna: , qua: anti-quam nascerer prtevcnerunt me, ct nunc specialiter in me

' las. tteglus et Colbertlnus ble, valem. Alter a ius,mmdoquauolem, ormanolens. Al,edm, Maquwlam. quandoquevalna. ls. ledatdonsemsoqum.

' als. negius, ne.

: Ms.Medardensishicmw. HHassasstmsíintantitn"alelu M Hilladntbdculuu.

elMserunt, do inturis benignitatis tun melioribus etperfectioribus mtmeribus, cpu: tuis anticis reservas ,spem meant admonent, ut in to tatetur, Domme Deussne-ts, imtitia sancta et viva , qua: semper lmtilieasiurentutent meaiu. Dilexisti enim me, unice amortneus. autequnm diligerem te, et al imaginem tuamucasti me. omnibus cresturis tuis pra-.posuistlmc:mnm dignitatem tune quidem servo cum neverim to,

ter ttoti feeisti tue.CAPU XXVII. Quanta Deus prestat homini prr

Angelos custoda. Undo Dei cum kontine deliria. lnsuper l'acis Angelos tuos spiritus propter me, quibnsmaudasti ut custodiaut lie in omnibus viis mels, neforte olíemiam ad lapidem pudem meum (Psal. xe,ll , ii). Hi sunt custodes super nmros tuos nevieJerusalem (hai. un , 6) , et moutes in circuitweiusvigihntes et custodieutes vigilias noctis super gregemtuum (Luc. u, 8), “ne quaudo rapiat ut leo animas'nostros , dum non est qui redimat . illc antiquus ati—wsarius uoster, qui quasi leo rugiens semper circuitqurerens quern devoret ( | Petr. v, 8). Hi sunt civcshosta civitatis supernzc Jerusalem , qua: sursum rstmater nostra (Golet. lv , %) , iu ministcrium missipropter eos qui inzereditatemcapiunt salutis (Hebr. |,M); ut eos iiberent ab inimieis suis, et custodiant inomnibus viis suis; confortent quoque et moneant , ctoratioues liliorum tuorum oll'erant m conspectu gloria:majestatis tuze. Diligunt nempe concives suos. perquos sin ruina scissuras iustaurari exspcctant ;ideoqoe eura ot vigilanti studio adsunt nobisminibus hor-iset loeis, succurrentes ct provitIeutcsnecessitatibus nostris, et solliciti discurrenles internos et te , Domine , gemilus nostros atquc suspiriareferenta ad te, ut impetreut nobis facilcm tuze benignilatis propitiationem, et referaut ad nos tiesidcratam tuze gratia: benctlictionem. Ambulant nobiscumin omnibus viis nostris, intrant et exeunt nobiscum ,atteute consideraotes quam pie, quamque honeste inmedia prava! nationis conversemur, quantoque studioet desiilerio quaeramus regnum tuum et justitiamojus , quantoque timore et lrcmore serviamus et cx—suilemus tibi, lietitia cortlis nostri. Arijuvaut lubo-omntes , protegunt quiescentes , bortaulur pugnanlcs ,coronant vinceutes; conguudeut gaudentibus, do te,inquam. gaudentibus; compatiuntnr pnticntibus, proto, inquam, patientibus. Grandis est eis cura de no.bis, magnus ail'ectus dilectionis eorum erga nos; etboo tomm propter honorem tme inmstimabilis charitatis, qua dilexisti nos. Diliguut enim quos tu diligis;ustodtunt quos tu custodis; et dcserunt quos tu deseris. Nee tliligunt opel-antes iuiquilatem, quoniam ettu odisti omnes qui operantur iniquitatem, cl perdesomnes qui loquuntur meuducium Psal. v , 7 )-.Quoties bene aginun, gautlent Angeli , et tristanturdremones; quotia vero a bono deviamus, diaboiumlctilicamus, et Angelos suo gaudio defraudamus:gaudium est enim cis super uno pcccatore poenitentiam agenta (Lue. xv, 7) , sed diabolo super uno justo “ pcenitentiam deserente. Dn igitur, da, pater, elssemper gaudere de nobis , ut et tu per eos semperlaudcris in nobis, et nos cum eis in unum oriie tuumadilueamur; ut coniiteamur simui nomini sancto tuo,creator bominmn et Angelorum. iluze ipse commemoraus eoram te, eonliteor iaudans te, quoniam benelicia tua magna sunt base, quibns nos itonorilicssti,dans nobis angeles tuos spiritus in ministerium nostnun. Dederas enim quidquld cteii ambitu contine—tur; et quasi parva hwc qua: sub o sunt, nisiadderes et ea qua: sunt su ier colos. Laudent te dohoc omnes Angeli tui, con itenntur libi tie hoc omniaopera tua, et ipsi sancti tui beneditmnt tibi. 0 bonorilicentia nostra , quos nimis Itonoriiicans ct ditansmultis muneribus deeorasti! Admirabilc est nomentuum,_Domine, in universa terra (Psal. vm, 2). Quidest cnun homo , quia tnagnilieas eum , ct itouorilicas

' ISS-.ted quod-ma mjumjtuto. ele.

LIBER SOLILOQUIGRUN ANNE AD DEUH. Stil

cum . et ap nis erga enm cor tuum (Jobm, 17 )?(IM'U'I' XVIII. De pra-destinationis nc prc

m'euliw Del mgaterio. Dixisti enim . Veritas anti ua,Delicia: metz, este cum [iliis nominum (Prov. VIII:-&')Nonue homo putre'do, et liiius ltomiuis vermis (Jobnv, G)? Nmme universa vsnitas omnis homo vivens(Psal. xxxvm, G)? Et dignum ducis super hujuscemodi aperire ocuios tuos, et adducere eum teeum injuriicium! Doce me, abyssus profundissima, creatrixsnpicutia. Qui librasti in pondcre montes. et colles inslatera , et sppemiisti moiem terra: tribus digitis,snspende molem corporaiitatis hnjus, quam gem,tribus invisis tligitis tuis mi to, ut vidcam ct cogno—scnm, quam admirabilis es in universa terra. Luxautiquissima , qua: iucebas aute omuem lucem inmomibus sanctis :cternitatis antiqum, cui nuda ctaperta emnt omnia (Hebr. rv, 15) autequam fierent; lux . qufe odio babes omnem macuiam, utpotemumiissima et immacuiatissima, qua: libi delicia: cumImminc? qure conventio lucis ad tcncbras (il Cor. vt,M)? Ubi sunt in bomine delicize tu.-n'?ubi prtcparastitibi iu me dignum sanctuarium majestatis tum, in quodintroiens bubeas deiicias diiectionis ' tuna? Muudtunenim c(euaculmu tlecct te. mumiaus Virtus, quze nOIlnisi a mumlis couiibus videri potes (Matt/t. v, 8),muito magis nec babcri. ln bominc autem ubi templum tam mundum , ut te suscipiat , qui regis mundum? Quis potest facere mundum de immundo c