Corrido qñg bie nang delanan ning Principe Erasto qñg Imperio RomaBaculud, Pampanga : Cornelio A. Pabalan Byron, [1914]

http://hdl.handle.net/2027/miun.aqj5792.0001.001

Public Domainhttp://www.hathitrust.org/access_use#pd

We have determined this work to be in the public domain,meaning that it is not subject to copyright. Users arefree to copy, use, and redistribute the work in part orin whole. It is possible that current copyright holders,heirs or the estate of the authors of individual portionsof the work, such as illustrations or photographs, assertcopyrights over these portions. Depending on the natureof subsequent use that is made, additional rights mayneed to be obtained independently of anything we canaddress.

I

I

7r?(

CORRIDO

QNG

bie nang delanan ning PRINCIPE

ERASTO

qng Imperio Roma

' -Z'

j2*Y46:L&. 4*

CORRIDO

QNG

bie nang delanan ning PRINCIPE

ERASTO

qng Imperio Roma

C OAPITULO I

Gageas* ning.libro qnig minunang aldo

ting linto meaquit qfig Romang Imperio

iya pa: ing sasacup ampon gogobierno

ing Aring,;macamal A y Dioclesiano.

Ting bugtung nang anae 6 palayaua'na

sicdal ya qfig santing Erastong h]guiu na

mengulila ya iti canitang indu ni

edad nang lalacad pitu ya pang banua.

Daca'lang masanting a linto meaquit

gagcas na ning libro iti 6 mallici

ngana miguit ya pa canitang Adonis.

ampon cang Absalon 6 anac nang David.

4Lugud nang ibpa na 6 sucat pauaga

lalu't bugtung ya mu ulila yang inda

yang a ucul,na qfig lub na agampa

ing papagaral ne ing anac nang tiutia.

Inagad neng linub metung A Colegio

careta mang auang 6 ne buring tando

daca'lang babay qfig lub da gugulu

papaquitanan de qfig mayap A afiu.

[r

(4)

Apagumasda'-ha Ding.Aring ibpa na

iti inacasira qfig pa'magaral Da

Diganarg miucul-ucul 'qDg S~rfling lub ina

ali ya misundu' canitang gampa' na.

Ing queang aisip quetang lub nankDg gulu

qfig ruetung A villa paiganang Colegio

ban ting. tucnan"a'na niti nang 'Erasto

-angang tuturu re ding pitung ma-estro.

PabI.?sa, qnfig Ari sacdal, cayupaya~n

sasacup Imperio dacal, A utusan

agad mepaliari -alang caliuagan

megauaing Colegio, m-etung, A carinan.

Qfig- mesabing, villa isacu pna ning Romea

Condado, ya 'Iti ifiang qnlg mifluna

mipabu~ren ya, pin' uling mete nas Ya

ita ninang Condeng tutucinang canit'a.

Pablasa qnig ita sacp Ding Imperio

carin y~a mibili m-etung A Colegio

menucinanga ne pin Principe Erasto,

pati na 'ding miagcas A pitung ma'estro.

Qfig talas na, -Ucul catni na mnemoria

niti 'usng Priincipe, q~fig pamnagaral na

abalu nong agad, ding librong' babies ra

ding -pi~tung- maestro, mipamulfa la I.

ifia -6 tibubus Ing que'ang cabiasnan

uling darala'na' queang cayanacan

lub na 6 pa u'agais alang caratunian.

mucul. at mnibalac qfg lalUng maaam.

S'Lacuan cu na pa ing pamSagral. na,

Ilipat cung sabi- qfig Aring. ibpa na.

malungcut A bins ing pilubluba'na'

qflg paDgauale na nin~g bugtung naing bunigs

+5/

Apagumasdit'na ning queang privado

ampon- ding casap na maldang conscjero

iog 'calumbaya'na fling- Aring mayubu

agad dang pisa'bi ing daptan nung nanu.,

In apiucul da -qfig. lub da fla ngan

ning suguing privadolt 'coosejong queraclan

amuan deng pi~lit ing Aring marangal1

ing maquialwaua. ya nung' queang mayapan.

QfIg horas lt\ita dip u'rup lang agad

ngara'ng. menalese \oh"J ri ming matas

tic pu~ng, lungcu't q uequeng ababatais

nung 6 mu' aplacan 'Ing bie mu cum~uyad,

Dapot ting balu mi A 4'sucat 'panulu

%iiquil Pu canhioig.Iungcut Ding pusu mu

ing pamaquiasszua Dung uari't burian mu

caretang"~MangOa-yap A bufi ning lub- mu.

Pequibat Ding An careta ning ma'lda

mapiang consejeros "leay Ing, bala

ampat mong balu yu cacu nagpbualta

ing -nasa' Dnig lub Yu maysp -A. scala.,

Nung qnig canacu mu 6 cu pitutulan

ing pamaquiasaua tutu- nang manauang

uli Ding ma'tua na ini nang atuasn

macaragdag na, mu lumbe piraramdam.

Bista't maaian man uli ning. sabi yu

ngayu inacapalda~n mayap A panula

diquil quenio'g.saquit. lurnbe ning pueu cu

icayu nang bal qfig miuamayap yu,

Pati austa ra sabi Ding Ai r'a

inagad da'ng. memun qfig mal A arap na

layun lang' menintun quetang arnanan da

metung A babay mal~jgun'g dalliga.,

(24 )

Nanan cung pacaban ing sampat ning dutung

daca'lang nanabang qfig lilung na qng pun.gueua pang panulu ing bunga na't bulung

qng. dacal $ saqui. lungcut 6 pagmalun.

'Cacaba't lalambat ing capanasunan

cucupas ya banglu cayap na niti nan

pati na bulung na. malalanat Daman

abatas ding sabla, nqng nanu iti nan.

-.-Iniang tua'ne pin luat ing panaun

ting sulul; nang linto menibatan qfig pun

macayama ya ya in matalugtug dagul

dapot ' pa mibas qfig dagul na Di'ng pun.

Ngarang misasabi ding taung queraclan

ing tutubung bayu mayap yang cuturan

pablasang ing matua mebina yang sayang

dacal nang panaun quecatang nebangnan.

Deta.mong aliua ing carelang atul

-ya lpa ing cuturan iting matuang dutung

iog picayari ra ampon picametung

belausan quinutud iting matuang pun

Itanog acala ra ya ing miliari

milaco ya ing pun linto ya ing suli

iquit deng manauang saca la meili:

"maragu'la tula canitang miliari.

Inia sintang bandi quecang timalaran

iting selese cu qng quecang arapan

ding quinutud mu rin saca ila naman

'metula't menumis qfig dutung dang binual.

Nung inia qfig cacung sariling timalad

acu ampon ica buri rang itulad

qfig dutung A Pino canacung inulat

lalabagan da na upaya mu't catas.

(25 )

Ing gulngcas cung iti alarg capllisin

payul na ring lub da nug 6 mayambatgan

inia pin sinta cu quecaung isipan

ing paintungul dantic A capauganiban

Panga-aramdam na Ding Aring Monarca

qfig pisiag nang-sabi ning queang asaua

quea ping bitasa qfig pilubluba'na

tapat macanian pin ing buriEg deptan da

Tambing naog micasbu ning Ariog gagalang

caring de la guardia minaus yang dapal

ngana malagua. magat!u cong pinduan

magbante qfig lilu ana'cung sucabap.

Agad mepamintu utus ning Emperador

carin qfig castillo migsundu la't sinud

pemagsalita ra sentencia sinulung

miguit qfig minuna bagsic na ning atul.

CAPITULO VI

Capitulong canam Ing masesalese

qfig librung dindungan pianguan caniti

ding pitung maestro abalu ra iti

atul na miluntu Ding Monarcang sugui,

Cang Aperseguro inagad quitang da

nung nanu't miulit atul ning Alteza

ing queque pisiag mu ampon sinabi pa

ngamu qfig miurung Ita ning sentencia

Y-Aperseguro nganang tinambayan

ing sangea'na't bague 6 cu camalayan

ngana mong Demurgo 6 na co misasoal

acu na ing bala sabat at mambangan.

(26)

Naren cuDg facaban milabas ing bengi

paaDg-abac queta agad nang migani

meestro Demurgo migeundu yang mine

qfig mal A arap na ning M.onarcang ugui,

Pangaras na carin qfig Palacio real

bifie na ing tungcul at maulaog galang

BDabna mo ning Ari salamat macamal

qfig pamageuDdu mu,nanu ta ing sangcan?

Lnclu'ca qfig silla at salesayan mu

lag t ague na't sangcan queti ca migsundu

memintu ya queta maestro Demurgo

eaca ya migeulit nganang mengamanu:

iOh Sacrama'jestad maulang Altezal'

-nana ping Demurgo qfig sablng guingase nD

ampat quitang mu pu ing nasang talaga

cacung ipageulit ing aesangeana'na

Canitang minuna ting metung a Pantas

Ipocrates Dgara ing laguiu na't bansag

ing queang cablasnan qfig yatu mlcalat

manulu qfig saquit mayap ya at tanac.

Qfig misan A aldo ting sulat a dimpa

caniting manulu a asabi cu na

yang peparala ing Ari qfig Sirla

uling salunan ya Prlncipeng anac na

Pablasang mabayat saquit Ding Principe

malda nong M6dico mengaras qfig Corte

all ya cacayap bageus mirarste

tutu neog mains at miglupa yang bangque.

Ing lama'sing sulat A queang pepstad

nitang Ari Siria qfig m6dicong pantas

ipanniuad nang lub ing carin ya miras

qfig ba'neng uluan ing bugtung nang aoaDc.

",j

( 27

Ing aliua. queta 6 cu na panashuc

abasa neng 'sult nina medicong bantug

nmetunia nang 'ttuturu quea yang inaus

qfig ba'ne,piog ylal qfig Siria itubud.

'Anac ya pinog dili itang apili na

bayu' nang tuturu.dapot biasa na ya

yang itubud naDg mageurdu qfig Siria

uling ing maestru na atin..yang abbala.

' Linacad ne qgleta arac medico

qfig reiDo nlng S ri carin ys migsaundu

iabaa cuoug pacaban miras yang miluntu

inagad nang menic qfig real Palacio

Qfig ganap dang tula detang miasaus

selubungan da ya ning Ari at Reina

ganap dang aniaya alang casimpara

tambing da neng linub quetang real sala,

Ing caugalian da deti naig medico

painaua la pa mu bayu la manulu

pablasang mabayat.mase'an A ttu

nun 6 mitud iti miseal ing ulu

Pana.,painaua na ning medicong anao

liba'neng saluaan at pilsuan inagad

mindna g tela'na iog calli nanR gamat

pequiramdama'Da ing quimut ding uyat.

At tiqui na neman ing gamat & uaona

tiDgira'Dang saquit nurg nanu pigmdlan

iniang -austa'na tlni.do yang dapal

diourup arap na niog Aring gagalang

Ing pequisabi qfig Aring Mon.rca

bayu cu manulu nung imaliari sana

macapisabi cami nIng m&l a Reiu'

tinulut ninl Ari icg cayaduafnLOtu.

4

I

(28

Linopit ya queta arsao medico

qfig mal A Reyoa quitang nang secreto

6 pu maguiDg sala nagnang menlamanu

queting icutang cu maquibat cong tutu

Diqull pu at sangean qfig mal & prinolpe

quimut ning pulsu na canacung amble

6 ne tune anac Oing Monarcang sugui

qfig mababang daya menibat ya iti.

E sucat pasabi ing unua na aing Reyna

canitsag m6dico qfig sablag gunigeas

dapot macanian mao pigmal na qfig Ib na

* itang quesng casbu 6 pepsbatas na

Ngana ning Reyna guingcas mengamnou

sinala macarmal ion panimalad mu

ngamu oe anac ning cacung eapoeo

ing mal i principe migmaliog ucul mu.

Ing queang pequibat ning medicong anas

nung Ilijim mu cacu ampon pang' ilionad

~ nung ioi ngscu buring atalastas. b'cuDg balung daptan nlg panulung sucat

Panulu qfig matas ampon qfig mababa

6 miscacmetung fisa pu tiliesa.

ngeni't llingad yu icayu nang balai

manintu'oa co pung mediaong aliua.

Uling ing Principe ing balsa ning lub cu

alaog capilisian anti nang iquit yu

nanu mang daptan da allausog medico

6 re apacayap yang bitasan yu.

Mitacutan ya pin ing mal a Reins

queti nang medico qfig sabing guineas na

at Islung.lalu na ing ase mains ya

secretu nang simpan quea bilalag - n.

(29'

A.io damdam ca rgana ning medico

qfitf quereapg cucutang igc&, cu narg tutu

nmausta at tin:d ing ga'o riog pulsu

Principe ibat ya qfig mababsrg tau

Nung inia depat cu ing bague i ita

enti ning iog Ari tutu oeng matus

oung e cu marganec ala ping mimana

talan ampon miurgat qfig cetro't corona.

Qfig uli na nita icarg balaIig mingat

caninu mang tau 6 mu sa papasiag

pablasa mo case ing bugtung cung anao

Ijim yang mil ari alang me-amatas

Ampat balu mu na irg eangean A itt

uli ning dangal mu daptan mu sa nlent

mili qfig panulu qfig mal 6 Princ;pe

ba'neng mirin paldan qfig saquit mirate.

Cutang oirg medico paga. bitasa na

qfig mal a' Principe tambing llnapit ya

catre at pabellon lual pepaqi:e na

queta ning cusina carin ya pa ngana

Miayaliuang dicut ing quesog penulu

agpaog qfig saquit na ning mababang tau

tambing nang roesican alaog naiaubnanu

pigmulalan da pin detaog maldang tau.,

Maragu'la tula detang miaseua

qfig m6dicong anla ampon qfig depat a

Fepagayac da ne eacaya'nang Barca

regalu- rang binlas sacdal qfig ulaga,

Sac re pepatad qfig queang carlaan

iti nang m6dicong sari qfig cablasnan

salusu ning Burco anti reog babAcal

6 meliueg queta oarin ya dinat:ng

(30)

Sinaca ne queta A anac medico

melaus arap ns ning queang maestro

tul a a ning disan 6 mu mamagcanu

quitang nang inagad ing saquit nunJ nnau.

Pablasa mo base ugalh ning anac

6 dacal a balu qfig palicas-licas

tauli nang carasan 6 na na timalad

qfi que.ng maestro sinabi nang tapat.

N argj meangaman4 canacung maestro

nio ino uit na niog carin ine cu

inia 6 cac yap babie rang panulu

tutung 6 misgprng qfig saquit nang atiu,

Uling ing Principe mababa ya daya

quimut ning pulsu na cariu cu austa

6 ne tune anac ning Aring maramla

babie rang p\ ulu mangatas A bina.

Ing depaten cu pu pepaque que lual

sari-saring dicut ing cacung penapal

agad nang quinayap tambirg neng mesican

ya nang pamimun cu minuli queti nan

Austa na ngan pin nitaug maestru na

Ing queaug caoiasndn ning disipulus na

nung 6 que patayan ngsna quetang Irnb na

marajil qfig acung mayalang alaga.

Yang depatan'na ning lilung maestro

pete neng alimit queang discipulo

inia pin Ari cu nganang mngamanu

caniti oang diria mate ya ing tau.

At anti mu naman ing Reyna qfig siria

babaing sucaban ampon Palamara

qfig santing nang dapat quetang pilait na

ali na amale ning qneang asaua.

(31)

Dimiaam na't austa niting Ernpsrador

quaang pilubluban anting urungpsulung

sabi nang Denurgo agad nang aonayun

senteociang sildao na bigla nang inurung

Qfig horas a ita mioutus yang dapal

Principe Erasto mirin yang canauan

peparayu na la grillos na niti nan

pati pamamanga'oa ali ra na tesan.

CAPITULO VII

Gagcas niog capitu caring capitulo

librong pianguau caniting Corrido

atul 'a miurung abalu nang tutu

nitang Aprodicia ing lub na megulu

Itang qfig ucul na. nuig 6 ya ealangsang

marajil manabu qfig consrjo rel

sabla nang matulid pauang mipampantn

inia ing isip na alang caratunan.

Ya ing depata na ing queang a Ucul

quea yang lepitan budfing Emperador

anti ya mo uaring babad qfig pagmalun

oh asauang casi ngana niting pusung!Ayo haquet caya nanung caeangcanan,

iig miaring atul mu eaca mu umanan?

balu cu iog Ar nanu mang carasan

6 mayadua. guingcas qfig capllen paman

4Ica esposo cu ayo baquet oaya

6 mu adua atlu atul mu mesirs

meyuyut cang bina lub mu menlusla

caretang maestro taee; mam.raya,

(32)

Gagcas ding mabe!nan at pagsalita ra

yang L CaLbt mu ampon 6 capara

metung A mabandi qfig metung A villa

dacal A ganados tupa ampon vaca

Pablasang malabung carelang psmanan

lele na niog bunduc cari'no daralan

nita ninang pastul queang paniualan

ba'lang gatpanapun cucural na no tnan

Nanan cung pacaban qfig pamag pastul na

quebatingan ya metung ya ping vaca

ing matablog dill ampon maragul pa

pastul, mimingat tacut na minlunga.

Qfig pamanentuna tutu neng mrapagal

canitang lactd na at lubus danupan

tiog dutung A peras A queang atupan

daca'lang buoDia a mamaytutpan

Minuquiat yaeg pastul yang depata'na

mengan ne ping mengan careta ting bunga

guintal ya't memili caring 'malulutv na

talagang ilamac canitang guinu na.

Iniang cuculdas ya paibabang amlit

daratang yang babi a manalubasib

iog depat ning pastul agad yang mibalic

uli niog tacut na at mesira isip.

Dinatang a babi saring deuula'na

culcul ne galudgud canitang taba na

bunga niting peras ilang pagcabie na

cabud dumanup ya yang puntala'na

E la maguiguisan aguiang nanung aldo

deta ning burga oa peras A pisiag cu

ati'nang malulut bubut malibatu

mamayutputan la ding sanga na babo.

(33)

Linapit yang babi qfig pu'na ning peras

ugali nang sadie sicara'neng agad

ding sadsad s lulut daca'lang malaglag

ila ding cana'na magpacabsing mayap,

Ya ing dapat na ngening mabsi na ya

qfig pu'na oing peras carin magquera ya

agad ssealaque yama'ning tudtud na

dit man 0 quiquimut qfig panaabili na.

Ing mesabing pastul amasld na Itl

pep ababa yang qulnuldaa malale

begut neng sundang Dn at siceacan gulpt

ing babing matudtud inagad nang mete.

Pangemate na pin Ding babing matudtud

itl namang pastul ing depat na cahud

arap oing guinu a iouli ne't tigpus

manga na ding peras ~ queang sinoiup

Iti nang gulnu na maragul ya tula

oaring bungang peras at babing mataba

ing vacang mebating 6 na ne tilices

anti De mo uaring 6 balung meuala,

Qfig mabanding its quea ear miparis

tune rang lilibang ding maeetrong suqulb

deqat nang Eraeto 6 mu na inisip

aguiang matalastas mausta mnung iquit

Anti mo ing vaoa balu neng meul.a

bitsa ing mabanding canaoung eelita

uli ning regalo 6n ne no tilicea

qfig yeman ding peras at babing mataba.

Anting mauiuili ing pilubluban mu

queting regalu ra matae dang amanu

ding mapamiraya't taceil a maestro

ngacu misip oa sa sintang assua Cu.

(34)

Qnig horas A ita Ari mitubud yA":'

quetA qCng cCstillo ing:agad daptan da'

taiican de. hil layun dagdagan pa.

Prlncipe Erasto. ding. sadiang grillos;na.

" '~.. * *

CAPITULO VIllIt

E ia cu saglaue qfig inipinduan'

nanan 6. eu. but inr tUtutng:malalam

queting capitulo caulu qng 1ilang:;.

ing masasalese yang s'OIsiyin.

Pati abalu ra diog pitung maestro.

sentencia -miulit lalung mipaluju ' i

guinayac yang metung ing niilaguiung Plno

ya ing minlualu can tang Erasto..

Panga.abac queta Palacio menic ya

qfig sala estrado quebabalaus na

binie ing tuogcul qfig Vuestra Alteza

at caring consejos' caalucluea'na.

SalamiF t macamal nga'niog Emperador

Inanu ing saria mu qfig arap cu sinun?,

ngana mong Plino ing nasa Ding ucul

ing ipanlualu que ing guinu cu at pun.

Nga'niog Emperador igcas mu't ipasiag

bu'cung atalinting queti mu' pigtangs

sablang consejeros ti'lu rin macarap

tingiran da naman matulid mung, igcas.

Oh Vuestra Altez nDga'nang guingcas Plino

at queco macamal maldang consejero

ampat tinulut na ning Aring mayubu

cacu pung pagmulan paquiramdaman yu.

(35)

Qn niinunang sido balay 'nlog Padua

ating. baintau retung ya pung matua

sacdal ya qfig bandi at cayatinan pt

babasa muug libro ita ning dapat na,

Pablasa case mong lusuc cayatifan

masampat ya bie pati na mulajen

ati'ne mang dutung pasbul ni qfig dalan

peras ing laguiu aa queang picamalan.

Ing mesabing dutung ganep ing labungns

itang queang lilung tutung macayama

martjil ya lalam ita ning macatua

mamasamasa ya caretang libru na.

~-Nanan;]ugali na ning miqui.^aayan

dacall caquilala at cacaluguran

ding maquiquit caya ala no mang tuenang

naquipagsalita la carelang daraptan.

Daca'lang manabluc caretang cuyug na

ngara quea gagoas ing maquiasaua ya

qng palamaug-lamang nung mica-anac ya

bti'oang mimana caniting bsndi aa.

Iting macatua ngi nang mengamanu

alang-i'nang bina canining edad cu

niou pa ta uari queti babo yatU

ing babaing tangap at mabiEa cacu.

'; Ngara ding cuyug na nung diquil canits

6,mu gaganacan ipanintuo daca

meyuyut ya murin iti nang matua

tinangung. tinangap A maqulasaua ya.

Qfig horas a ita menintun lang dapa!

metung 4 babai bague sa qfig dania

6 naman meliusg agad deng atupan

Itang Miramatr's a sari leguan. g

(36)

Cabayangoa'nao mu at bayu psng tubu

Itaog Miramatris babaing. malag'l

bale na niti nan carin la migsundu

agad dang sinabi cang ibpa na't indu.

E cu na pagsulit itang sablaeg bague

ugali't caniuan ding mipamalai

ampon quetang asal tatag ding mabandi

6 pasabi dagul ing sadia ra deti.

Malagua't palita 6 binang meliuag

cavelang pigsarian inagad metangap

piasaua ra la iog matua't ing anao

ing pamiutus da 6 mu nanu sampat

Micalibanban mung pilan banua

iting hamatr.s mebalisang lub na

y ng m casangean 6 micacabunga

itang sacramento A tingap dang adua. /

Qfig mi an aldo queang Ai uculan

ume yang maglimbaog quetang cagutaran

layun baneng aquit indu nang ibatan.

lague yang mangasu ing gaua nang sangean.

Goinsyac ne queta qng tinuquing aldo

meguing cayabe na pitu la catau

pangacalat da na yabe nang maogasu

bale nang indu na carin ya tinuru.

Pangaras oa carin ing queang pigsulit

qfig panagulele't bitasng managis

nDana oh indu eu miragul a saquit

ing cacung cacamtan qfig palad oung yauie

Cabud aramdam na nita fning indu na

mtpaeaili yu pin nga na ning guingcas na

Dnanu uaring sangcan ing mageseaquit ca?

ala cang liliuan nanu man ea ita.

37 )

M angan c 't mautudtu alang 1;lilan mu

ting cng tutuluran cayabe ipus mnt!

qug imalan raman tuntutg ga3ap cO

memulang ca &ta 6 bungsuog anac eu,

E pu qng cauita nio quec-ng. ust n

ing pangabili cu ccung gagnnacan

nung 6 cu manrgana cacutcg bahbacan.

inisaquitan cu pu qng yatung ctarilan.

Begu inia tingap ing pamaquiisadua

uli ning dugal cu ing mang;laac sara

aniti ding babaing mitutuarhn daloga

pangasdlIunan da pacca!ilu la:

Ngana mo- nng iodu nanung inisip mlI

iuntang 6 ca m ipus cameC't cang ibpa mu

ing pamiasaua mi ma];mbat nang aldo

ali cu inueul yang sinbhi mu.

Nganarg'Miramatris q g s.ibing dimrndamna

matalastas pin pu oh in lu cung matua

ibpa cu't icaya q'ie co g parn'asaua

cibayaDgnan c:yu pisr:'jog anac pa.

Anti mo pu ngpni iui nang bili cu

ing cacuug tbsaua d,, c:il y:i tu. cacu

rnaibug nang mrg-ulian bag;i.i na gagilo

usucan yu cusa qfg sueat daptaa cu

Anti queii bungsu iogana ping indu na

misip cug manene ba'cang 6 esuual

mayap Hang caniuan taung talasaua

tuparan mung sabla icayap yung adua,

I ting Miramatris meco lie queti nan

at minuling agad bale rang tunananan

cabang lalacas ya que oug piutcuIin

nun anng (lang d ta'u 'm ', f I per^lan

(38)

Yang meruissn mu rIn qi'g piluhluba'raa

itang c~.tacsilan qi burinalt gam-ia

ing quean'g A, ucul yang pafiira'na

ing pacamal'na ning queang asaua.

Ng"anang mrisip-isip nung qtig filimbaua

nanu mang dapta'na all ya mi.mua

ing lugud -na -quea' ba'nang abitasa

balayunana na itiing queang nasa.,

Pangaras n'a carin yang quinutud na

Ing dutung A peras lele iniug bale r

sernantala.'na nang a'la yu ing m~atua

sinaguling -horas a-gad miragsa ya.

Ning dutuog At per~as cabud na cabulang.

it nang macatua ing qnea~ng paniatang

Vaquet quinutud me? ngwana. ping quinutang

baluan mung inausta yang. pagtin""an-inan!-Ng'ana ning babay quetan'g pequibat na

4inia quinu'tud, que gaganacan da ca

uili Ding rnarajil queti ca titipa

magca potang icasa~quit mu pa.

Pablasang ing matu'a marimla, no daya

maratun, qnig gabu'n alauga'neng. bina

calulu'g, matua lub na rneniual-a

canitang depat na asatia Da't mutia.

Metula ya. queta' ing babaing cu~ngeang

qnig- 6na pang~amua a sana n ang cad~uar~g

qfig ruisan 6A aldo aisip n~a naman'

misulud ya, canitiang 'maulang, imalan,

Lual ya arnpor i ng'ub canita'ning salas

amasamasa'na itang queang gayac

ting asu ra deti masanDting yaot mnainsac

pildu no qn-g buntnuc alang. b~uladbulad.

( 3)

Iquit ning matua inagad nang q9litang

nung baquet pete ne at ianu.ng sangcau

gagt nDi ing b'tbay nung iriia nacanian

quinet neng saya cu bipsu ya mesintang

E ne pin hubulad itinang macatua

uli Ding lugud na qfig qleang asaua

nanan cung pacaban milabasan ita

tin namang mitagun dinatang dang fiesta.

Ing fiestang itinan sadia nang daraptan

qfig ba'lang banu; 6 na sssalaaan

uling panata na aguiang qfig capilan

aldo ning santu na queang quelaguiuan.

Sari saring canan carelaug tinat g

dacl a mayumu at mialiuiing alac

caras ning aldo ra ning ccrelang gayao

maldang inaniajan carin la migtangas

Gueyac da nang tambing'ita nin;g pamangan

canitang lamesa a sari degulan

iniang miganap na pesil'icluc no n2an

ding maldanr macamal A macapamiQao.

Iti nang macatua caluclucan da ya

ampon naman itang asauan nang cadua

iog depat na niti agA I )itnul ni ya

suluc na ning mantel canitang barn na.

Sica ya mirapal biglang tinalHcad

canan qig lamesa mimin mengasalbsg

canitang carinan pauang mernacalat

dapot itang mantel acabios neng agad.

Detang casarcap&n n engabalugPe la

areta ning pingan trebalbal dacg'la

ngana mo ning matuna ^aquet rnlnanian ca?

gulpi carg tiniedo mcalhc!,'c ra ca.

(40)

Ing quleang pe ijiblt ngana mn-l.n'.un ou

culaug.di)g cu. h;ra ampod ding cuchillo

ya iug miliari:fig pamanicdo u

suluc ua ning mantel mis bit ya cacu.

Iti nang macatua 6 pasabi dine

caring inanisjan canit: ng miliari

yang inutus na caretarg magsilbi

pepayalili na canan rniugse.

Inalilari da pin cansn qnig lamesa

maldang inaniajao miulit mengan la

nanan cung pacaban iniang mabengi na

minuli nong sabla caretang bale ra

Dapot ing matua mua na 6 ditac

quetang asaua na qfig bague merapat

yang a ucul na peparapat: agad

c.iretang maniaogria biasa at tanac.

Uling ing daralin qfig isip na at a

ita ning angi'na Atiyu qfig buntuc

canitang depat na bitasang ' tinud

ing a pi-ucul na pasangria ne cabud.

Itang maniangria iniang datang na ya

depat nang agad itang utus quea

tinusuc na no pin deta ning tacde na

at e re te!ian canita ning benda.

Pepaburian da pa anga ning tutulu

ing dacal a daya tutularing tutu

iti nang bab~i millari yang lunu

inz queang catauan j lus 6 na balu.

Yang catulad na canitang asque nra

tune uaring bangque ing queaig calupa

iniang mimasmas ne guejaca ne queta

pepayaus ne pin ita ning indu na.

(41f

Iniang datang na ya ing qUeang petiarl

tambiug nang menaugis ngtnaog menalee.

ing cacu atul mu 6 cU na pibule

iti ya ing quimtan mlque qfig palsimi, lg causucan mu 6 cu na pigunam

pioirang bandi na asaua cung irang

nga cu sa qfig ueul ba cung micadalan

dapat cu qfig ingsil 6 na camalayan,Pequibat niog indu buri eu pang tune

aguiang milaco pa yaug quccang ble

6 Mu sa marapat ampon 6 masabi

log quecang scala a cayalan purLt,Ayo pu Ari cu noaoang guineas Plinio

diquil qfig selita qfig mal A arap yu

luluguran me man macaingat cao

qfig mapamilait babaiog meglolo.

Ing babai pa la oung bisa yang dapat

gaus yang paralan qfig lalang a may1p

tarul.tarla'na itang queang agap

panga lugala na agad yang paliuas.

Austa na queta ing sabi nang Plinio

Diting Emperador a y Diocleslano

nmitlbud ne naman caretang soldado

lubaoan de bill Principe Erasto

OAPITULO IX

Ngaoing. capitulo A bllang Coaiadam

gagoas oang papaslag librong pilloasan

cacung ealessyan 6 cu man siguean

Ita nlng megeulang qt(ecog nAlipAnbn,

(42)

Marroguil yai miia c bud abalU DR

nitang Emnperatriz A y Aprodicia

canitang wiurung Iita fling sent-enciat

qn~g real estrado quebabalausnt.

-'-Tumbing nang licap'It *qng queang esposo

ngana baquet caya si,'tang asaua Cu

mergari 'rm~ing anac ing pilubluban' mu.

bagu me ung caong Aring' coronado

Ing an'ti ci uiti 6 sa sucat igeas

qfig quecang camalan oh1 esposong- hag

sabing palis-p6lis ning.metung 6 anac

dapot-ing Mon 'rca ing pisi~ag na tapat.

Ayo ng'acu queca sint gaaua cu,

m'Sip-isip, ca. sa qflg sari iiig I~ brnu.

)t mangari ca qnig Aring Qbnraeo

4tac na mesira 'ing -queang -Imperio.

Mesabing 'Conrado Ani Inglaterra

ating cutna'na na pitu la ping biasa

inabilug A 'yatu ala lang capa'ra

rianu man ilng datang -m~ustao'g bal-U ra.

Misan uniglacad ya ing Aring Conrado'

tnuru qfIg villa sina'que yang. carro

pain -arai na carIn m9bulag yang tutu

'ditac man, ala yang' acaquit A yatu.

Tming nang rnibalic. carin qf~g ciuda

ibg adua nang mata ruesala lang agsd

ng isip at lub na anting migting'anges

canitang. miliari 6 quea inerapat.'

Qelg tinuquing ald-o agad depata' na

rnebulag 'ya'aaman. carin qig, aldea

popabalic' niarin carron'g sgecaya'na

carias na qfIg 'ciudad rnesala ya matao

(43)

Sinubli ne nsman qfig capitung aldo

villang limpuoga'na ning Aring Conrado

miulit mu rin carin canita niDg catlo

anti ing muruna at caduang pisiag cu.

Minuli no queta qng Palaeio real

ding aduang mata na mesela no naman

ing queang, ucul minutus yang dapal

pepayaus na la pitu nang cutnanan.

Pangaras da carin qng real PaJacio

selese nang sabla Ding Aring mayubu

ing quea miliari macatatluDg ucdu

ing pangabulag na alang nanu-nanu.

Dimdam na't austa itarg sinabi na

ning Aring Monarca migmualalng lub da

uli ning ali ra arinan masala

6 1I pin bubulad milalauayan la

Ngana pin ning Ari qnening cauculan

niug quecong cabiasnan anting 6 na turan

e6 casi mausta ico ing cutnanan

qfig nanu mang bague A picacunuan?

Carelang pequibat ding pitung biasa

6 mu pu icamna maramlang Alteza

din mu q'ueng panaun nung maliari sana

mapilan mun1g aldo sabian mi pu queca.

Angang pituug aldo ini nang yauad mi

ijcas mi't pagsulit canabua'na niti

nung inia macanian 6 mi pa taluse

masulit pung bina ing queca miliari.

Ua Dganing Ari dapot sang turan yu

nung nanu ing sangcan ing ptanabulag cu

siguruan mu na pu ugarang menyamanu

salesayan mi pu qfig capitu:-g aldo. f

(44)

Memu'no canita qlbg 'Aring -Mowrnrca

ding pitung' biasa Ai cucutnaina' n

panga-cabucas'an penintun da, na, ya

ita ninang arnac at biasang Pro'feta.

E binang meliuag inagad deng iquit

'ling inesabing an~ac Profetan~ rnaiisip

sielese ra -quea. at' guisan pigsulit.

inig angang merapat qfig Ari rang lauit.

Austa ning anac sabi ra, ding. pitu

rigana8 ping Me-quibat, anlo ustan yu,

nung qig. quecayu mu 6 asalese cu

nun 6qfig ar'ap na. ning Aring Conrado.\

Malalam.6la tutu ing 'Sangea'na't baguO

inia qfig carnal Yu al8i c'u asabi

-inia- pin ngata'lna mnusi na Cu ngeni

paingaras, ta carin abalu yung. tune.'

Linacad rno qnE~ta tama'bing melaus la

qfIg Aring Conrado carin Inglaterra

tinuqui ya queta indu nling,profeta

ulin- g itang ula buring ~-abalu na.

Inagmi~rs nalqi A ring Con rado

inarap deng tambing detan'g pitung sabio

ngarang inenalese qfig Monarcang gu~inu,

iya Pu ing rnanula qiig pang'ahulag mu.

Ning. Aring Conrado pati quea'ng dimwdam'

Itngmam-anula, agad ne~ng lepitan

Igana ing iniliari. cacu mu' na sabian

nio0 anti queni cacung salesayan.

Misan migsundu cu- qfig metung' A villapangaras cu carin rnebulag, lang mata

iniang mibali cu tambing mesala Ia

mecatatlung- ucdu pangapaliari na.,

( 45)

Pequibat ning anac ya pung mecassngean

tulid nirg catri mu't quecang catudturan

ing metuug 6 caua macacutcut lalam

ita niog lama'nia danum a bubucal.

Libutad ning caua metung nemang pusu

at ding cayabe na pitu no mang paslu

paua lang mataram at malaiug tutu

qfg pusung mesabi carin la mitimu.

Detiog sablang deti nung 6 mo palaco

bitasaog misundu ing pangabulag mu

mirame masira iting quecang reyno

alang- panga cabla iting sinabi cu.

us a ning Ari ing sangca'na't bague

agad yang minutus caribg queang yabe

queang pepa-aun itang lalam bale

qfig ba'a ping aquit nung tutu 6 all,

Yang depatan da inaun deng dapal

itsng lalam bble tulid nang pag ueran

pin mo sinala pausng i uit do Dgan

detang sinabi na anac a maeeluan.

Ngana pin qfig Ari ning profetang magcas

ipaugse mo pu quetang dayat malat

malagaua't sabi agad nang merapat

nananta utus na nirg monarcang matas.

Saca la pin menic qfg real Palacio

Monarca't ing anac at ding biasang pitu

lgana ning Ari ^ing sangca'na nanu

tinubu yang caua tulid ning catri cu.

Pequibat ning anac oh Sacrambjestad

cabalduga'niti ba'mung atalastas

iti nan miliari qnig tauling horas

pitu murg biasa siran da ca gnin~cas

(46)

C~ibas me't cattulad ita ninang cauIa

rnaqui-pusung metung ti macatiune la

at deta pung paislu ding pitung b ias'a

s~imira qfig aslag aing quecang 'corona.

Anti -ning acreni pu. quecA. ning, cabaluau

q rg ita niog caua meluala ne naman

qfg vil~dng pigiag, cu aguiang- Lime ca m-an

all na culimlim quecang panimanman.

Cayari na niti ing Aring Conral~o

guinayac y-ang- agad shinaque qnig carro

at canitang villa mine yatrigud

ti n mibalic ya ali ya ninanu,

lu ring Conrado mayubung tula'.na

caniti nang anac' at biasang profata

sari-saring iyas gnitu't esmeralda

di.ng 'quea. na hifie at pepatad. quea.,

Jng -depat Ding' Ari bantug 6' Conrido

pepalacua'na la detang 'biasang pitu

anti qnig- Ila pin ding maestrong tutul

aqueang pigmulan fling lu'b na' qu egulU.

Ayo ng'acu, uari queca lang ganacarn

ding pitung maestro taung ma'ngalarsam

qfig Aring Conrado, -menwari cea galanq?

lola inisip ca sa qnfig' sucat 'mung daptan.s

Micasbu y a, queta- mua na maragul

panga-aramdam na niting Emperaclor

n3gana buc'as abac bita-sa nnng mirunig

pacula que buntuc ing Pnicpegpbsung.

E. cu Da Digan igeas arpy asulit

ing 'utus ning Ari mipayubu talic

mapiang maquiramdam' ban 6 Imanip

lal u't macaba ne 'cacu neing ituclip.

(47)

CAPITULO X

Ya ing iralan pagsulit arap yu

gagcas ning capulu caring u('pitulo

6 cu maan aguisan ipasiag quecayu

tagquil cung mapilan qfi ban sbalu yn

Uling iting librong canacung abuclat

alimbauang dacal ing queang yuyulat

ing nasa cu szna guisann isulit

qfg ban 6 cumaba ali cu na depat.

Anti qfig e cu na spglauayan ita

salitang abuclat balayunan cu na

ding pitung maestro pati abalu ra

ita ninang atul miuman,'Ia.

Tambing'nang guinayac metlng n maestro

ing capat da deti bansag Tertuliano.

tinalpus yang meric carin qfig Palacio

tiquis neng panlualu ita ning Erasto

Iniang -miras ne pin quetang arapan da

binie na ing tungcul mayubung galang na

qfig Aring gagalarg ampon eonsejos na

lavi'nang sinabi ita niog saria na.

Nganabg menal(se oh Sacramajestad

ampon carirg mapia a queti macarap

talintingan da pu ining dit cu yulat

dalum a yain cu bsyung atalastas.

Cacatas-catasan budlniog Aring guinu

Monarcang marangal, sasacup cacu

nagdalita ca pu tauad ing yaduan cu

atul mung m6baasie 6 balayunan mu.

(48)

Nganing Emupararlor alango capilisian

matupad in'g atul cacung caburLi.-A

Tertuliano ug-ara alarig caiinauan

ing dusaug mnitilmild 'e na sucat camtan.

*.,Uling ninu ya -man taung micasala

ya pang panuyatan ing miliaring p u'n a

at. t.nti mu namnan ita ning sepu na

ital1a 'qnig papel bayu Ing sentencia

Lalu oaring. Nobles at taung man~atas

Dung, s'entencian la pin qfi"g dapat dang'linsad

qfigI Consejo -real carin Pu mhirapat

ali ya. manhn'as' Ari ya wnang matasb

Uling -ding mebigla queting cayatu'lan

matulid fling tau 6 ra n~a ganacan;ablasang till carela. sablang c'ayupayan

ding. inababa'latung daca-la queti nan.

Balaya'ning Palma canitang minuna

Sti-ng mepaliari mebi'glang -sentencia

cAriag micaluguri a aduAng iniasuaa

Lean~dro't Beatriz ita Ining laguii 'ra.

Qfgbandit -upaya tutuoglalabis nOan

carela manginu amipon pang gagalang

ipus 'at casamac bina no mang dacal

anga mayordorno pablasang atinan.

Queang wayordoino- misan mitiira ya

canitang bandi ra detang miasaua

ting y Bea'triz abalu na queta.

sabian 'pa case ita' fing, mu-a -na.

Qnfig horas 4i itsa deyi'i neng inagad

rnetung -ya ping iPUS 'itngqag qunlas

dapot. itioag -sabla' pauang wscaliogad

qfig queang asau': 6 buring pamwala8.

(49)

Uling nung itinan amalaya'ra

riting y Leandro asaua nang cadua

lalu paug miragdag ing itie narg dusa

quetang mayordomo qfig panetfiira nt.,

Dapot iting sucab lilurg tarrpalaean

mayordomong sidia quesag inalilan

mua na maragul qfig pusu na simpan

ing queang g ucul gaua yang paralan.

Yang ucula'na qfig aldo at benai

panganiaya na ya guinu nang babay

qfig calalanga'ra irame nemg tune

itang mayordomong quea mloalili.

Ya ing depat na qfig catacsila'na

canitang Leandro agad sinumbung ya

Dgana qfig laue eu queca pu tacsil ya

bayung mayordomo qfig q'ecang asaua.

Migmula na queta iting y Leandro

misimpan'neng pufial quetarg queang cuartc

uling ugalt na ninu ya mang tau

sucat neng parusan ing quea magliogu.

Qfig misan a bengi dit man eleng bulac

ti'naog a la una metigtig A horas

bayung mayordomo guinising neng agad

nitang mialilan mayordomong sucab.

Ibat nandin ngnna paguising nana ca

macamal a Beatrir a panginuan ta

ume cang marapul at carin ca munta

qfg bamung abalu nung nanung buri na.

Saca neman linub ing tacsil at lilu

canitang silid na guinu nang Leandro

guinising neng agad nganang m ngamurnu

dasan me pu quilub magtacsil, itcao.

(50 )

Biyung mayordomo ing depat na queta

trap nang Beatriz tambing din'irup ya,naiau pung buri yu? acung guinising na

mayordomong sadia ngana yayaus ca.

Ngana mong Beatriz ali mamaus cu

6 rac paguisiog at alang buri cu

ya ing panlub na nitang y Leandro

agad neng inungsul iting mayordomo.

Bayung mayordomo agad naog milangan

at tambing nang mete e mecatutul man

saca y Beatriz cabud ne lepitan

tumbuc ampon sicad ing queang depatan

Iting y Beatris ngana ning guinpcas na,baquet quinanian ca sinta cung asaua?

^nanu uaring bague ing casangcanan,na?

ngana mong Leandro 6 na tumutul ca.

Iti nang depat cu tela 6 pa suc t

ica't niting lilu capara mung sucab

nun 6 ing matulid, bague muug tapat

ing irame raca tacsil at paliuas

E pasabing gulu miiiari canita

babaing y Beatriz qfg pamanangis na

bengi nang malalam mequiglo daca'la

uli na ning inge quetang gulisac da.

Iti nang babay pinilit nang quitang

canitang depat na nung. nanu ing sangcan

ngana ping Leaudro tutucnang ca quean

magsimbambalu ca maroc mung asalan.

Ing sipa at tumbuc bitasang culang pa

dapat mung 6 mayap babaing saliua

simbung nang mausta mayordomung eadia

pagtacsilan mu cu at pepaliuas pa.

(51)

Aguinng, nanan mu man ali mu alijim

6 6 mibulal&g ing dapat a ingiil

ngana ning babay musta c' t t, alintiut

ing simbung na queca mayordomung tacesil.

Pablasang maragul ing saquit ning lub na

queaog catungceulau inaii an cit ya

inia 6 cu pisiag at sinabti qutca

lalu potang dagul ibie mung ptrusa.

Uling sinira ya qng bandi tang simpan

inagad cung leco queansC catungculan

bista't e mu balu depat cu ilinan

ya ing mua na nlti nang sucaban.

Ya ing depat na tauun pal:.mara

mricatsa yang sumbung a pisiag na queca

guinising neEg biglan yang p6te mu na

ati yausan que canu inia linapit ya

Cabud austa na niting y Leandro

quta lang pengutnan ding ipus nang ttiu

nung guinising ne pin mn nie lang patutu

tla ya ping sala mebitasarg tutu.

ania pin marangal oh Emperador co

ueat cuanan uri salitang pisiag cu

dacal nong mea uit queti babo yetu

mebig'ang minatul mecasirang tiltu.

Anti na pin nita g me.altar ng ita

' na.na siniasat ing iimbu cg na ques

bigla neng inulus cauiitang sundang na

Et cabud na mete taung alang sala.

Ngacu pu Ari cu Mo.rcang gegalang

quecang ulingiran ing barue iti nan

dusang inatul mu qfg Principeng nmambsng

pota mirara ya qtetang mn;^alm.rnng.

(54)

Iti tingap dangan rnmayubung tula ra

regalo't irig sulat sang.Uni carela

ding limang,biasa ya ing depat da

naaneju ding bulto inumanan da na.,

Iniang rniras na pin in' aldo tipanan

sinalaque na la deta- ning casalang,

mnaragul. ing lugma ainpon cagutgutan

qflg ciudad fling Roda, miliaring caguluan.Ding lirnang biasa a~be ra ding moro

A maquil pacana careta fling, bulto.

pemildis dong agad ing bill ra'n"g atiu,

'at, carin inarap qng rea Palaclo.

Canitang -depat da ding liman'g sucaban

ing Ani qfig Roda' alan'g catnalayan

tiuaiang' bitasa qu-eang 'pilubluban

pablasang balu nang 6 re pagtacsilan.

Bisni- re di~ng tacsil ita ni-nang cuato

1 pagcarina'na nling Aring -mayubu

ya MO ing. depat. da detang atlung bulto

pemu~nta. rong paslu cariQ -qnig Palacio.

Mesabing biasa yang dep'atan da'

itang parnan~gap qfi'g.banding maula,

angang nmagugulu sewantalanan da.saca rapui i~ng. sablang icu'a ra.

Jc~ua ra~ng -,asamsam deta fln'cslang

ita fling cuta na ning Rodanag etyairan

alia lanlg arapat tau nang secupank

at ding inengarnate ali' la pabilang.Bini~ag deng"" Ani at carin de piavuc

quilung de q~gaula't inapuis deng ayup.

ali no linaban din'g sabla nang sacup'

uli fling maregul irig carelan~g tacut.

(53)

Atin ping gueua ra carelrng depatsL

cireta ning cuta sari.la degulan

atla la ping bulto anting tau-taana

quine ro at pinuc canitang catasan

Ding mesabing bulto ing afiu't asque ra

qfig catas da't dagul mituquituqui Ia

anti la mor g mabie nung malasan mu la

paslu la at bay detang tatalnan da.

Ing metung pa ping macapagmulala

detang limang biass i carelang gueua

ding mesabing bulto luslus la't sumuba

caretang camalig malapit qfig cuta.

Deta nilg paslu ra pamugnus dong biglan

nrnan mu rno uari patac na ning uran

deta ning casalang cabud da paniatang

talagang mamagbag canitang cayarian

Mesabing casalang cabud r:anaquit da

agad lang mibalic qfig reyno ning Francia

yang pigsulit da canitAng Ari ra

e ra acuang miiub uli ning tacut da.

Ng ra pang tinuglung eting stlung bulto

catasa'ning cutd lubus mababatio

luluslus susuba't mipagtalan paslu

nung mugnus lang bay anting uran babo

Ya ing sucat A mayap mung daptan

ding lima catau iijlm sulatanan

maulang regalo layun pung ataansn

ampon sangunian pa bata'lang lalang,

Malagaua't sabi pepatad miang agad

ning Ari Francia ing sablang miulat

at ba'ping mabalu ing alvo at horas

itang pamanlub da qfig Rodeng ciudad

(52)

Queang ataluso niting Emperador

at auilingid na ing meariog atul

miadua itang lob na anting urung-sulung

qfie queang Privado quioanua yang ucul.

Ngana ning Privado oh Ari cung mapia

iDg bague iti nan uculan pa sana

uling nung iti pu at mapaliari na

sumisi ca man pu alang marapat na.

Pati austa na budnfing Emperador

sabi ning Privado ing sucat pang miucul

yang panurup na esposa nang cagum

ing sucal ning lub na't mua na maragul

-,Nanang megamanu ^baquit sintang liag

quecang peDiualan lalang da't sapacat

deti nang maestro tacsil at marauac

qfig cayupayan mu ilang bisaDg labag.

Macagalang bandi carin ca miuangis

qfig Ari qfig Roda megulu ya isip

qig cayupayana ila ding dinaig

detang quepamuc nang palamara't euquib

Ing reyno ning Roda sacdal ya upaya

6 pasabing tibe detang queang cuta

dapot mesayang la uli rang mausta

pequisapacat de queang catiuala.

Deti campung nala ning Aring macamal

pnaliga'na la qfg sari rang tapang

qfig pamaquibnu ra ninu mang casalang

tiuala yang bina qfig macananu man.

Gauang calalangan ganap la ping tutu.

qfig para-paralan lima catau

alang 6 ra balu queti nan qfig yatu

qfig macabaligo qnig mata ding tau.

( 57)

Q.g histat alagana canitang bili na

cumit Matrimnonio aguiang matua na ya.

qig metung a anac sari ing legua'na

quetang Floserpina ing laguiu't bansag na

Nanuta merapt ing pamiasaua ra

iting Gobernador ampon ing dalaga

quecabs'ning aido a pamiabe ra

masampat. tutu ing psmiutus da.

Nitiog Gobernador qfig iub nang sarili

iDg pagaua na yang torreog sacdal tibe

uli ning lugud na qfig sinta nang casi

ampon icg cayap na at lagung tabay.

Queang belayunan pepagaua na ya

torreng lalu catas minluLg;ang dagul na

pitu ya catumpac ualu lang pesbul na

at matibe no man pati ding auang oa.

Tia namang soldadong talagang mgabante

milluasliuas la qig aldo at bergi

iting Gobernador tinala y.ng tune

catas ni ning torre't ptsacdalan t:be

Iiiang'larnhat na pin ing parattucnang na

nitang Floserpina qfig torre babo na

carin ya dinatang Brcong secayana

nitang mayup ya Ex'ran erorg mapia

Anac ya mu naiman sari qcfi sintinran

talacal na't tiedi ala cing liiiuan

piniLta ra uari ing queang catauan

ala cvng ipintas qfig macananuu mrn

Pigmulala'na ya ing torreng mault

sinaca ya iti ba'yang albaya'ni

micatagun naman ing maaardauan ya

qng me'urg a auanv iog Gobprnralor'

J6)

Nanan CUng pacaban, maiagaua't sabl

bora-8S MU ring ita 'agad nang migani

ing maestro Sergio bantug at mapuri

qfig real estrado migsundu yalt mine.

Binie'na' ing turngcul agpang na flin~g sacup.

qfig suguing Mon arca at caring consejo,

at saca na tiqui't selese- melaus

nasa. nang pigpacsau. cari~n pamanurup.,

1.OhWs ugu ing' Mona'rca!'ng'ana fling guincasna

nung sucat malia-ri- 6 Pu maguing sala

diquil cang Erasto qfig.,queang, senteacia

ting"iran pa sana bagu'e -pigmulan' na

Masgcagrlan~g guin-u mrnaalicmata ea

anti mo ing alo ng sa~a~sctn

aslag nang mapali a alang capara

uung mayaplac ne man. agad na ping.'dimlaUling qti sala n~a fling mjaslag a Febo

dalumdum ing cunlas3 calbug. na qfig yatu

anti nam'an carin ing pangabili 'mu'

darapta na queca sintatig asaua mu.

Inia. pin ing- yauad nung mnaliari sana'

que6cang p-ibalacan aduarig mtulid da

nung ninUng mayaquit tutung macjuisala

ya ing mageamit qi~g tulid, niang -du~sa.

Masalan pa sa na't manenie uculan

mialaan banayad. queang cararasan

rgacu magca potang minagari' ya galang

quietang Gobernador sacdal cayupayan-.

Iting Gobernador carin ya tutucnang

qi~eta'ag Montepradong masmpat ti lugal

qfig misan dl &Ido quean'g 'aisipan

-umit maquiasaua Matrimoniong Mal.

({5 5

Iti nang miliari sintang asatia re

qfi'g Ari qfig Rods queca Melita cu

pequi sapacat da ing queang reyno

ding paniuala'na at lima nang sabio,

Pamaniuala na caring mangaranga

maestru nang limna tubu carin Fraocia,mipara ca galang sinta cuog asaua

canitang merapat qfig Ari qig Roda?

Calalangan uaring macagulat-gulat

6 magtalan paslu minlunga qfig talss

cayalimbaua *a ning bugtung mung anao

quetiog daraptan da maestong marauso.

Inis mepipi ya Prineipeng anac mu

ala yang masabal nanu mang utus mu.

anti ing dedat da caring atlung bulto

ding tubu Francla tacsil maestro.

Detang atlung bulto & mecalingasngas*'

minaua't mifiira canita Ding ciudad

anti naman pgeni ing bugtung mung anac

iya ing maglingu qfig damla mu't catae

'Qfig horas a ita agad oang bilalag

carin qfig estrado arapan da ding lat

alang sala npina bucss pFr'a abac

cacung cayatulan bitasang marapat.

CAPITULO XI

Ing calabing metung caring capitulo

balita micalat mabilug d reyno

agad dang abalu ding pitung mrestro

panrgtupnra'na atul cang Er'.sto.

(58)

Pamit-Ang"aran da adua~ng panirnanmin

paslu nang C-),,pido inagad non'g tiblan

rumitulid miabnu sirita ra miagpang

ding mnipan'lalane ali ra alisian.

Iting, Extrangero mique..alangan. ys

bisa ya sang manic qfig torre bab~o' n.1

ali la- mamaco soldadong.bnnte na

at detang pasbul na sari Ing tibe ra'.

Ing -quea'ng A ucul 6 n'e mnaco carin

[menintun yang bale a tucnagia'na pin..

pabla~sang mabandi menacluit, y& mfu riii

siping na ning torra't caratig -ne pader

Macabang' panaun ing patlatucnang nacarin inagurnasid. ning torseeD

qfig ditac mang-ditac ala pqng pisiag nt,

aguiang tatando ya. ing Gobernadora.

N'ginang miucu'l-ucul qfig queang sirll

qfIg queang reyno mitubud ya iti

paraquit- cantero at hiisang aluagul,'

agad inepamintu mnalagaua't sabi

Cabud da. paniiatang seese nang agad

ita ning secretong buri nang parapat

ban 6 ya cac'aba 6 cu nanga yulat

-ing pamisabi ra m'eeri' melutas

Quinul-Cul. no, queta i'bat lalrm bale

sagad qf-g' pader na ning rnatas A.towrre'.gueua ro din'g arco ca~ntero't aluagui

ding Ioza't ladrillo qfig lalam do quine.

La-lam na Ding torre pepalsut deng- -agad

at saca i'nu~quiat qnwg pad'er Ai iatas

qfig capitung tumapac carin. de pin dinas

eran Ad dalanan carin ya libutad.

Depat dang iti nan iniang mayari no

taung tipa manic ali mo amTle

itang Extrangero inagad nong binie

ding catuliran da cantero't aluagui

At caibat na nita yang depata'na

guinaua yang sulat ba'neng iparala

ing queang linimbag saquit ning pusu na

oganing macalaman ampon selese pa,

Floserpinang mamrbang iog'seangcana't bague

pamipabal sulat A maguing calili

muna pagmananuan ing mayap mung bie

ala ca sang tagou dasa'na pin niti.

Bie't camatayan ing pijunanan cu

qfig capangangasan qfig sugulog damla mu

bista't matas ya man torrang carinan mu

acua cu ing miras nung paintulut mu.

Uling ining pusu ing calalaso na

nung quean ca babo at saea dungdung ca

tula rang lalaue dening aduang mats

qfig asque mu't linang 6 6 pequipara.

Inia ing yauad'cu unDg quecang mayapan

aguia'mang matts ya torre mung tucaangan

quecang pacalulu canacung panayan

nung icang maquilub mirsE cu pu quean.

Malucang sulat cu uaccsan cu ne pu

manaya yang lugud ing calulung pusu

bie't camatayan queca sang pabalu

meguing lunas na na ning dusang piacu.

Sera ne ing sulat st pepatad na ya

moetung nang alipan A carin abe na

pangaras na babo inaduang oe ]qneta

mipamulala ya ing Gobernadora. 8

(60)

Biolat ne't binasa ita ninang sulat.

i-ng angang lama'na qneang atalas'tas

ngana ~qfIg alipan al~i na cu munlas

ing igcas. mu quea -ing queti ne miras,

Queti na inigmula pamipalsinta ra

tula' ra maragul slang' casimara

iti bengi-beng-i papanica'na ya

aguia, mang qfig aldo yang d'arapta na.

Iting Extrangero d. ucul nalt quitsa

log Gobernadora ting sese 'nang pus'a

dela ne iti nan' melaus migsaria

itang Gobernador quea yang inapa.

Panga-panic na pin qfig Palacio real

"nit~ing Gobernador quea -yang quimbiran

uling caniuan da ding taung' iacam'al

dapot, itang pusa bata neng lalaunan..Iting Gobernador ogana quetang lub not

ini ing pusa na Ding cacuog asaua

-all ne inatu. bis-talt an'ti queta

queting 'Extrangero mica-'alangan ya.

Iting "Extrange'ro maemun yang marapal:caibat dang inisabi dinig aduang deti nan

iting 'Gobrnado'r ing queang depatanmitubud yang agad qfig torreng cat asan.

Qetang rrntuburan ngana cu'anan mu YaS

puma nang sesesen ning Gobernadora,

iting Extra'ngero malagua' neng dela

ing 'pus'ang mxesabi qnig torre babo na.

Ik PaDNgras na babo. nitizg inutusan

qfig Gobernadora guincas3 na ing- sangcan

nagana papacua, ne guinu. cIung gagalang

iDng pusarig sese mu inagad neog diuang.

Dela neng marapal at I yun tinipa

at saca ne binie canitang guinu na

niting Gobernador ngana quetang lub na

calupa nia mu ing pusang iquit ha.

Agad neng binalic nitang miutusan

ing pusang quinua na qfig torreng catasan

quetang Extangero ilipat cu naman

aliuang paralan ing queang depatan.

Pafiu na qfig batal' ing Gobernadora

sari ya qfig santing itang queang bulda

qfig meto reyno ala yaug capara

seriang pepFLeua qfig queang asaua,

Iting Extr n;ero quea yang darala

qfig real Palacio menic yang marapal

iting Gobernador iquit ne't amatan

quinarug ya salu lub na salupsupan,

E na pepabatas bistat anti queta

iting Extrangero memu'ne canita

suiu:ng Cobernsdor ya mo Ing depat nb

tibura neng dapal ita ning ipus na.

Malagua ca ngSna clan meng marapal

pafiu na qfig batal asaua cung caduang

iti yang sabian mu 6 ca mabhbalari

malagua yang mecu itang inutusan.

Ita rinang ipus caras na qfig torre

qfig Gobernadora agad rang sinabi

papacua ne r igna asaua mung casi

ya ninang pafiu mu A masanting dili.

Ing Gobernadora ing queang depatan

sangcan ya mong linub silid nang carinan

iting Extrangero cabud na panlatangpafiurg darala na trnbing ntng~ inaduang.

(62)

Quinus e fling ipus at. agambli

dela ne ing 'pafiui qnig -guinu nang lauit~

hItg Gobernador qnfig q-ueang panaqult,

inJub na mnetula at mesala- 8isP.

0baq'uet caya sa pnganang mengaau.calupa ne nini qfig panimalad cui

Ing pafiu na nandia nitang Extrangero.

casindagul ne pa- at calupaiag tntui.

Niting GobernAdor ing apigampa na

initatag y'ang fiesta qfIg sasacuipa na,

ding9 sabla nang 'Campung pagcasusiaada

mnaragul, ing adia nung uarit datang' na.

Ca pitting domingo pilit mapaliari

at ing iniitus na balang bale-bale

pagaua -yang altar qfig tulid da -detiat dinan p'Aruti miayaliuang- haguie.

Tup aran' dang sabla iti. alang sala

ba'lang' ba'le-bal'e 'A naqui. daisga

detang mangalagu ilang pilinan da'

Ique ro qfig altar anti uaring santa.,

Iting Extrangero abalui na nam'an,

qfig lob na a'isip ampon. a uculan.paga-us yang, metuag q~g- tulid 'nang anang.

ing -Gobernf'dora ipuc -ne. larauan.

Angang 6 miraris' fie~sta rang tatatag

qfig queang reyno mitu'bud yan'g agegd

peparaquit ya ping escultor 6 rnayap

i Dg biasa r'an[g diii ing carifu da dinas.

Iniang, datanmg ne pin ing peparaquit ne

rnapiang- Extraingcro guisan selese na

i taDg' -sablaisablaug buring parapat -na

ya.?.g.pepalupa naS ing Gobernadora

<63)

Ing burl cu nghna niting Extrangero

ing cacung pagaua tune yang gagalo

lucluc yat lumacad anti mo ing tau

at milacad ne man at biaea pang tando

Tingap ning eseultor agad, gueua na ya

iyang lipaja'aa log Gobernadora

bielas de mo uari balamu camba'la

ala yang queliian qfig cule't asque na,

Cabud na cayari eibucan deng agad

ing sablang buri na pauang mararapat

iog Gobernadora cari'ne telacad

binili qAg altar anting santang uagasb

Ita ninang bulto ya ing penic oa

babo na ning torre qfig auang carin ya

cabucasan queta yang paniatang na

ita ning piadian dang maragul A& fiesta,

Carelang procesion queti ra na linual

mapiang Gobernador minantabe ne man

auang na ning torre quea yang lalauan

sinta oang asaua ba nOng atangalRn.

Ing qfig Extrangero iniang mitulid ya

queta ya qfg altar ing Gobernadora

qng auang ning torre iniang maliquid ya

macatando ne man ing queang asaua.

Queang pagmulalan ing hague miliari

ngana ping mumucul qfig queang aarili

mapiang Extrang6ro lulupa yang tune

cacung cayatinan at sadia cung bandl.

Nanan cung pacaban milabas ing 'feata

iting Extrangero ya ing depata'na

penic na ne babo ing Gobernadora

itang bultong durung yang tini a na

(64)

Iting Gobernador 6 na inuculan

at 6 na sfiniasat ing h ague Itina'n,tiuala ing lub na -nun, iniia mnacanian

Ing quetang 'asatua mfiasinup ya lugal.

Ilipat cunag sa-bi qu' etang Extraingeropepaulia'ne qfig q'ueang reyno

ita Ding ipus na ba'yang cumang Barco

agad nang -mibalic alang picacunu

Itantg Extrangero a9gad nan'g ruequiqult

quetang Gober'nador qnfig Palaclo rncnic

biiiie- na ing tuingul -saca na pigsullit

Ita fling seria na ingana ping rniratig.

Ing pigsarian queti sugUin'g (Joberoad'or

ing.nasa ning' lub cu queca. yu' na mnamxun

sasaque lang Barco at dinatang naSpun

warapa'lang bins cacu sagalubung.

Ulinag' ing ucul da di ib'pa't indu Cu

quesal da usa cam i quetin~g quecang'reyno

itang 'calutu ra masioira canu

qng 6' mipanihatang ning sintalt bie cu.'

Qf~g, ban 6 m-asira ita ring adiatra

at roabitasa na lug capiadian da

paicasal na que, Pu 'i ung maliari sans

ico sang tegauan - A aduang wi'asaus.

'N"aning Gobernador ua tiiogaptn cu

Jbitatsau~g rnaliari.acu ing 'pad-riiol

dapot ing rmadrina aliua yanig tau

uling 6 mnitipa sintang asau'a cu,

Ldlu nia qfig 'casal 'dinig taung mangspia

maranurn A tutu iti daraptan da

bina yaing pjican' ing Gobernadora

ali ya rnitalas qD-g Uli nling dirtla,

"(^35)

Q5ig aguiang ninu mu l naninp: -Ixtrangero

ing maguing madrina tula ne ning lub Qu

meco ne at memun bale na tinuru

6 sucat pasabi tula na ning lilu.

Canitang quebucas 6 mipatudtud ya

panla-muangmunag yang depata'al

penlc ne ing butko qfig torre babo na

yang tinipa na ing Gabernadora.

log mesabing' bulto b:yu ne pin lieuan

quine ne at pinuc canita ning auang

queang pepatando macarungdung lalam

at ing puss na casipiog anseman,

Nanan cung pacaban cabud pangasala

quesal dong inagad diog tacsil A adua

mapiang Gobernador casi reng mausta

yarg cayabe na madrinsng maramla

Cayari na ning casal itnagd r.ng litual

miaga-agape la canita ning dalan

iting Gobernador quea yang Iflauan

6 ne patdcn mata itang bayung eatel,

Nganang misasabi qfig sarilint lub na

babaing iti nan ing cacung asaua

qng auang ning torre iniang mitulid la

mai'usa neng iquit ing Gobernadora,

Ali ne mibulad dfig aguiang mneanian

pablasang atiyu esposa nang irang

quea lang pitnugt detang tampalasan

minangang mirasla canitang sacayn.

Panga.sdque ra na agad lang tinulac

salusui niog Barco anti reug babalae

tula ra 6 dit detarg lilut sueab

itang Gobernador melacua nia't suct

(66)

Niti ing depat na ininu'li ne queta

pati na aliua man'ga na Madrina

migsundu, yang -mine quebabala-us na

babo na fling torre qfig queang asaua.

Ya og epaiari cabud napntattsng

Ing bult~~~ong megaua ing cl ~ ia

sabian pacape sucal lub nang quim'tan

iwepuput -yas isip at biglang mil~angan.

Nanu pang marpat n'gening iniliari na'

iya long wausta't, tune, maqui-sala

6 na inusisa asngang panaun pa

iniaing ala zia yu ca'rin sisisiya

Inla qfIg canascung diling 'cau~culan

iting mepaliari 6 man sa marlayan

dapot -calupa, na nung uari't balacan

fling wearing- atul'qtig Principe'ng.mainbang.

Pati. au~sta na, ning Monarcang guinu

ing lub na at isip bitasang megulu

tambing nang. inurung atul cang Erasto

-bigla' yang' tinicdo at' inagad meco.

Pepaupay'a na caring coosejos ra

Ila DB- log matul qfig' mnlnmaya'p das

Ing suguing Monarca tigpus na fl villa,

all ne memun man qf~g queang asaua,

Agad nang a'balu nitang Emperatriz

'panalaco niig -An fing mua na 6 mu dit

ialu Ing- sentencia cabud n'a mialis.

qfig sucal ning tub na. agad nang menangisMaldang consejeros9 ft cario melacuan

d-ini'nang upaya ning Aring gagalang

inamasalan da as ing. sablang iti nan

pemuclat dong Leyes 6 ra. atuclesan,

67 )

-Lalu na,t mangatas ing cayupayan da

ding aduang deti nan manlualu carela

6 ro ayatulan mica-alaugan la

ali ro acampian Principe't ing Reyna,

E sucat pasabi gulu qfig Palacio

6 ra balung daptan eonsejo't privado

ngara balinog metung iti macananu

pageulit yu sana ing minamayap yu

CAPITULO XII

Nganing capitulo A calabing adua

yang manalese qfig bague A ita

iting Emperatriz abalu na queta

ding maldang consejos ing pipagjuntan da.

Maragul ya mua ampon paguioaquit

ita ning sucaban lilutig Emperatriz

guinaua yang sulet pepatad neng amrlit

qfig queang asaua ngana ping migsulit

Ibie rang pagcalam ding pitung planets

ala ca sang lugma qneti qfig aldea

aguiang ticusan me ing quecang asana

sucat mung tuparao ing panga justicia.

Mlatulid mo caya iting depatan mo?

ing canacung dalum biglang ticusan mu?

macalunuts-lunus iog miliari cacu

atulan da ngeni ding quecang consejo,

Pablasaog ugPli sadiang bulalag na

ing anti canacu ayatulan da ya

sunud ca at tupad qfig uli a nita

maldang corsf-jros qfig picahuri ra. 9

(68)

Dapot qfig ala pang cacung abalitan

ing anti canacu sucat deng atulan

inia ing yauad cu nung quecang tulutan

ing matul quecami ing quecang camalan

Nung iala macanisa ing cayaduanan cu

Irg pacamal queca sintang asaua cu

pota mitulad ca't miasque ping tutu

canitang merapat qfig minu nang aldo.

Atiog mepaliari canitang minuna

carin Ermapoles atin ping Piscina

qfig bili na't asque ala yang capara

ing danum na niti qfig cristal lulupa.

Itang mlnum carin taung maqui-saquit

agad nang cumayap alang sulit-sulit

aguiang melaaun ya DUnD carin ya dantie

mipaldan yang agad at lumino isip.

Micaliban-liban ya ing milipri

mirinan camandag ing danum na riti

eadia nang cayapan yang minalili

log mandilu't minum agad na nang mate.

Deta ninang malda ing apiucul da.

carela yang siran mesabing Piscina

abualan da ne sa qfig boras a ita

-matuang Ermitanio yang paniatPng na.

Agad nang tilicsa Dung naou i g sangcan

qfig itang Piscina buri rang asualan

pequibat da deti inia pu macanian

danum nang panulu ngeni lasun na man.

E co pa marapal aganing Ermitanio

maguing casangcanan ing siasatan tamu

agad deng pinlaue qfig lalam at babo

me.caquit lang luoga qfig Piscinang batu.

(69V

Iting Ermitanio guingcas yang miuman

iog lungang itinan queco yang dapugan

silsulan da ne pin inagad nang linual

ietung t ubingan i sari degulan.

Cabud na panlual apate reng agad

at saca inugee qfig marayung ualac

limas deng Piscina at guisan pignapnap

ing danum nang lasun a maqui.camandag

Iniang cumati ne agad sinibul ya

tambing deng dinilu ing mete canita

agad nang mebie tula ra minlunga

lalu na deta ning matua't capatad na.

Ding mitagun carin qina miliaring ita

babai't lalaqui anac at matug

memaninum na la't peslpbndilu pa

miumau sinubli sadiang cay:pa'Da

Inia pin sinta cu, ining cayaduanan

muli ca pa queni qfig Palacio real

danum ning Piscina quecaung siasatan

ing babie camandag bayang miparusan.

Qfig ba'cang 6 mapus'ampon pang mitulad

canitang Piscinang canacung inulat

ing cauculan mu qfig ban 6 lingspngap

nio anti queni igcas cung manapat.

Ila g Piscina i ng Pdanuina dnuacu

ing babie camandag Principeng anao mu

cayalimbaua ra ding pitung maestro

ding bisang sumira mayap a panulu.

Nung ding pitung maestro nyunan mu na la

acu ampnn ica milaco upaya

Princiqeng enac mu ya hnang.mab'tsa

ipaimassal'it de di,g corejeon mtIdd.

(70

In'a ing yauad cu sinta clng esposo

iDg quecang capayan ya ingl cahas mu

ita ning siniasat matuang Ermitanio

queang cayatulan ninabang lang tau.

Quetang caburian da nun e sinansala

matuang Ermitanio tibagan da ne sa

ita ning Piscina cabud na meuala

maragul dang nabang detang taung malda.

Inia pin muli ca mapilit yaduan cu

quecang panga-Juez yang pasilad mu

ampat balu mnu rin depat nang Erasto

Itang mepaliari maustang iquit mu.

Cayari ning sulat agad sera na ya

saca na ne lilan quetang sobrecarta

metung a soldado yang inaus na

pepadala na ya qnig Aring Alteza..

Taung mituburan meco neng inagad

caras na arap na ning Monarcang matas

binie ne iDg sulat galang a manapat

tingap ne ning Ari ba'neng stalastas.

Ing mesabing sulat queang inaduarnan

ning Monarcang sugui at Arirg gegalang

itang sablang bague atalastas na nran

agad nang mequibat layun inablasan.

Nganlng pequibat na canitang tingap Dn

Consejos cong casi at Privadong mapia

ing matul caniti icayung bala na

diquil qng Principe ampon qfig Reyna

Cacung paintulut ampan bubulalag

caring conspjos co at Privydong casa p

ing cayupayan cu canacung Iilicas

ila na iog matul qfig matulid siasat.. *^

( 71')

Ing cabagsica'na Ding panga-justicia

tuprd co't mamintu qfig Leye utus na

nung ninung mayaquit tune maqui sala

iya ing magcamit qfig tulid nang dusa.

Causta'na niti firmajan que lalam

acung Emperador qfig villa tutuCnang

sacaa na e sera at layun inaduang

canitang soldado menabili'ne man.

Ngana iting sulat ibie me carela

caring consejeros qfig durungutan da

mesabing soldado meco ne canita

6 miliban horas qfig corte miras ya.

Tambing ya ping menic serin qfig Palanio

at agad tinaglus qfig real estrado

binie na ing tungcul galang a mayubu

at dinuang neng sulat caring conspjero.

Ing lama'ning Pulat iniang a usta ra

alang bisang matul metung man carela

nsnu ing miliari pequibatau da ya

ngarang gagcas sabla iO suguing Altez

Iqueng consejeros at quecang vesallo

sulat mung pepabal tingap mi ya guliu

mamintu queng tupad pablasang utus mu

dapot mulionid ca at layun ustan mu.

Anti qfig 6 mi pu mausta pang iquit

nung ninu carela ing maqui-matulid

at alang caustan gagcas nang pagsnlit

ning queang bibintang mal a Emperatrls.

Nun 6 sa mepipi ing Principeng mapia

qfig nanu mang cutang macapaquibat ya

yang picacunnan mi 6 suguind Monfrrca

tutung miquelangan munie qfig parusa.

(72

Cayari Ding sulat pe'pat'td naeng.9gad

qfig altezang matas malagua yang miras

cabud.4 usta ne mua na -6 mu ditac

minuffIi' yang' dapal carin qnig ciudad.

Melaus Yang linub qfgreal estrado.

nganang menalese caretang con'sejo

ya na ing -bitasan' minu-nang pisiag Cu

atul 4 meari ba'nang. mir n- -sepu.

CAPITULO XI1I

Queting capitulo 6 calabing' atlu'

yang manalese gagcas, na nin'g libro

qflg horas A ita a gad nang. migsundu

cal imfang maestro q fig -real Pa-laclo.

Binie na Ing tunjgoul ampon cagalanigan

qflg monarcang Iauit at aring maran-aI

at caring consejos 6i macapamisan

saca n'a' pigeulit ing queang pigparian,

long nasa cu sa Pu noung paintulut mu

diqui'l qfig sentencia bisang turnutul 'cu

ua nganing Ani rarpal igea-s mu

pagmua un p afing maestro'.

'Canitang minuna balaya lin'g. troya.

tmi pulng meaquit aduaog- miasatia

inetung yang lalaqui its n ing anac da

0. Sucat pasabi ing parnacamnal da.

Ptublasa casi pung bugtung ya. iti Dan

Ing lugud, da' deti a lan'g casgintimbang

qfig aixisan Af aldo bigla nang (linatang

maragul, A lagnat qu~cang, pv aindamasn.

Malda lang medico ding quwa nmumanu

lalunng mirragdag ing saquit nang atilu

nung ijia macanian iog sangca na snlo

ali macayagpang babie rang panulu,

Anac a salunan yang yaclis na

ing buri neng canan ing bungang manrana

panusigan ne sa nita ning ibpa na

Iti mong indu na sinalangsang. ya.

Queang gugulisac nganang mangamanu

bunga ning manzana ipanintun yu cu

mecad nung canna que itiag pamitan cu

iog canacung saquit bigla oang milaco.

Mesabing indu na pilit yang easabat

manzana ngana 6 mayap qfig legnat

miliban-liban mu lacuas pang babayat

yang que mate na ning calulung anac.

Iniang miburul ne ing bugtung dang ana(

caretang medico minaus lang asad

pfpatastas da ya ba'rang atalastas

ing dacal A. pali queang gugulisao.

Pargatastas na pin tambing iquit da ya

ing metuog a batu quilub ning salu na

garing ing cabas na canitang santing na

qfig cuchiliung metunf yang pemulu ra.

Pamangili ra ya qfig pamtaman[anan

Fangcap qfig lamesa at miayaliuang ulam

dapot 6 pasabi carelang pacamal

pablasang ibat ya qfig anacdang cambeng.

Qfig misan ' aldo qfig pamamengan da

yang pengili ra bungs niog manzaoa

Ing mesabing pulu biglsng Wrelapo ya

ita ning euchillo mitagan dili na.

(.74)

Iquit, ning' lalaqul ing, bague merapat

rnicas.9bu Jing lub 'na. mua na 6 mu. ditac

ing quesug 855ua sebungul ne buasc

bigsu ne spate nun 6 re acskuat,

Ayo. quetang hague 'Altez-ang.guinU' CU

cainiting selita ng-anang Erasco'po

careting baba~y ivng marajil lalto

ing casisira ra ding lupa 'tang tau,

Anti na, pin nitang merapat rniliarl

iili 01ing tacut na asaua na'ng -cesi

alanag picacun~uan rnausta at tune

canitang anaic da -Yang mecama-te.

Magca-galabg ngaCU Carin ya 'miapus

iJ' nirg.g tacuit na asaua inung irug

-ifila tnapilit- yang saisahit 'qfg utus

tiquis, manganiaya't' nasa na'ng tibubis.

Pati' austa na fling. Monarcang guinu

quetang salita na calim ang maestro

iug, pilubluba'na bitasang mnegulu

canita nling' hague -pisiag' man'g amanu.

Ninayu,na n'am-an ing isip at lub na

qfig- mesabing maestro quetanag- selita na

agad nanit inurung ita fning seritenicia

Prircipe Erseto qflg mitim aua ya.s

CAPITULO XIV

Nganing. capitulo a calabing -apat

librong, Pilicasan gagCaS Da't papasiag

i ta g Emperatris ing MU& naSt mu ditac..

uling ing senteucia miurung yaug agad.

(75)

Gutgut malinlangean ing is'p at 1ub.

quetang queang cuarto inagsd linUIal ya

qfig real estrado quebabalaus na

nganang mengamanu qfig queang -,anua,. Ayo baqu6t sana atul mu mnepaui

bagsic mu merinula metung capang Art

ninu queting reyno consejos mung piti

ing macsalaagsang pati 6 mu burl.

Tela quening ucul at panimelad pa

tinud ing pisiag cu canitang rminuna

taung sinalagpi tune queng calupa

caring mayupaya't Aring mag.corona.

Nanan ta ing cacung catulad caparis

detang atlung syup A misasausig

aguiang nu'la munta miabe lang tiquls

mayubung lula ra 6 abut pagsulit

Adua laog babay metuog yang lala4u

qfig quelambata'na ya ing miliarl

carela yang liglag ing metung careti

adua na la qaeta parating miRbe.

Babaing melaglag pilit yang tatgaal

nu la man tumuru 6 no eacauangan,

itang darapta'nas ung inia macanlan

qfig lalaquing ayup lugud na't p carnal

Pablasang qfig yag agasaua nang tune

nita ninang suquib taceil a lalaqni

tiquis na neng licuan qfig daula na nit

yang liguran na itang 6 na casI.

Nung atagal na la't acayabe ra ya

deta mong babay agad mibungil la

iti nang lalaiui ya mo ing dapat na

yang 'psmininua na ieng na s8.:.. 1)

N

Ding ayup man pala qfig miliaring its

malungeut la mu, rin ampon mabalisa

pablasa mo caseng yang asaua na

lalu't malilipul itarg matulid na.

Ali oe dirinan matulid ditac man

asaua nang tune anti neng ticusan

yang quesalu'na quemate itiran

ning babying ayup culang capalaran.

Ngeni quoting bague at balac ning isip

carin cu mitulad at layun miuangis

pamaniuala mu ampon pamanusig

qfig sabl ra queca ding maestrong suquib.

Acu ing maustang tune mung catauan

acu ing mepait a miliaring acal

Ing sasalita ra quecang paniualan

dapot ing miliiri iquit mu't tengalan.

E ya tinambayan mequibat csnitt

ing Aring mayubu qfig mal, Reyna

quea yang tioucup ita ning ca naa'ua

at saca dinungdning miucul-ucul ya.

Mal A Emperatriz lungcut Da 6 ditac

qfig sinta nang casi qnetang 6 mequibat

]lnub ya qfig cuarto basnang atimzflad

ba'nang pagumasdan sabi rang papaslag.

Iniang ala na yu mal A Emperatiiz

nDaning Emperador guingcas at migsulit

maldang Consejos co gutput ining isip

caring aduang deti sumiasat tumingid.

Ding maldang Consejos carelang pequibit

c.fbud pfcangap mi qnetanf quecang sulat

segadsad mi la pu ding Leyes pemuclat

irg sueCt I:agdusa e u i ya &tueles.

t l7)

Qng pamisabi ra Ari't conejero

queti ya mitagun menitc qfig Palacio

ita ning canam da maniualung maestro

tubung manucnanuano at leji diog griego.

Nganang rnengatsanu 6 pauang macamal. *u na pu auting queal'1ng galeang

macasalabat cu 6 man rlncucutang

diquil pu qfig bague tuglung cu onfninna

Sucat cuan uri nunlz itud qfig tuntun

ing sabi naog pisiag -ning profetang Pastor

at bantug 6 Ari minunang panaun

i milaguiung David nun 6 magmaling ucu

Ita ning miliari minunang pipunan

gageas ning Historia Sasredang dindungan

qfig pamaglalang na ning Dios a nuan

cari nunuug Adan at cang Eva naman.

Lelanga'ning Dice ing banua't eiclubea

pati na Angeles a sari c4malan

tune Espiritu at alang c&taumn

caFia qfig ligaya carelang tucnaunanI

Ding sablang batuin at planetang pitu

Aldo, Bulan, Marte, Jupiter, Mercurio

ding caganapan da Venus at Saturno

ing aslag da deti ibat ngan qfig aldo.

Ing planetaog Bulan qllea na pigcalub

yang babie ningning labing aduaog bignos

lalacad la deti didirit tutulug

ing meturg at meturng ting carelang tutuc

Aries Tauro't Geminis Acuareo

Libra Escurpion pati Sagitario

Cancer at ing Leo:manga na ir.r Virgo

seea p)a in Piecis. Pn.l;on C p-i'or.!'o

(78)

-Elementong apat singcap no't inagum

ing api at angin d(lnuAm ampon gabun

ecsailesayan da 6 cu na idugtung

ggagcas ning maestro yang ibalayun.

Dutung at tanaman tiqui na no man

manga na ding ayup susulapo la ngan

at anti mu naman diog sablang animal

asan a mialiua tilu qfig danuman.

Iniang mayari na at alang culang na

ning Dios A Gulnu ila ding gueua na

quecatang pipunan di Adan at Eva

qfig aldo ning Viernes carin pin mo ita

Dlng atlung Personas carelang piucul

pamisamburl ra ampon plsanmetung

miliari yang tau cauangis da layun

canita ning mula Damasenong gabuo

Inlang mayari ne at alang culang na

metung i lalaqui ning Dios gueua na

qfig cayupaya'na mirin yang inaua

silura'ne pa plo bie at caladua.

'Queti na stnabi ning Dios a, malam

'nana miguising ca't ticdo cau Adan

Itang macauili cari'na ten'alan

a alang cayanti paraiso Terrenal.

Paraisong Iti, psnangantulan

liiaya 6 dit a alang earlsyrn

umil yang sumabi ing dila mamuncal

quetang cayapa'na lubus a sintingan.

Nanu pa't iti nan luIbus macaganap

ing ligayang iti ala ping catulad

pablasa mo case yang maqui-dapat

ing D)is a meting at atlung Personas.

(79)

Iniang cari'ne pin pipunan tang Adan

magsasarili ya quetang caligayan

ilog Dios i Guinu queti na ne licuan

quetang Paraysong queang quebilian.

Qig bista man casi lubus ing ligays

pipunan tang Adan itang queri'na na

maluogcut ya mu rio ing sangcan ulina

inae pamagsarili at alang yabe na.

E ata iniang aquit na ning- Dios

qfig iti nang Adan maragiul ya Iungcut

ba'yang 6 malumbe tinipa ya cabud

tambing na ne queta agad pepatudtud.

Nanu ta canitang queang pangatudtud

Adan dirupa'ne ning (iuinu tang Dios

yang depata na tambing nang tinacmus

caretang taguiang na dane caili cabud.

Taguiang a Iti nan tiemus na cang Ada

ning Guinu tang Dios mitmung cayup&yln

binendecio'na ne ng. queaag depatan

matas i misterlo a sari camalan.

Meguing tau ne pin canlta y Eva

sari ya qfig leguan bibaing maula

Adan guinising ne ya ing gungceas na

tIung assua mu ibat ya rin queoa.

Pegumasda'na la ning Dios A nuan

deti nang miasauang timtiman asal

layun ing bili'na sinabi nanaman

nun pilan cataya anti queni laman..Adan luguran me ing quecang asaus

uliog catauan me't menibat ya queca

panusigan we sa canitang buri na

tungcul macacayap sese yung calsdua.

(80)

At anti mu naman icao babay

queca yang palsintan asaua mung casi

tuparan mung sabla qfig aldo at bengi

tungcul macacayap qfig quecong sarili.

Ico't 6 aliua ing panibatan da

tau qfig sicluban ali pabilarg la

inia ing bilin cu 6 Aduang miasaua

miutus co sang mayap ampon mipalsinta.

Iting sablang iting quecong tatangalan

acaquit yung sabla pangacgatulan

icong ba'lang cumit ipabusta cu ngan

daptan yung buri yu alang queco maual.

Deting sbblang dutung A, queti atiu

macapal a bunga qfig pilalauan yu

mangan co carean qfig ba'lang buri yu

dapot qig manzana ali guntal cayu

Bunga ning dutung a cacung babaual

cacu yang ituru tandanan y6 oyan

uarit mangan cayu bitass yung camtan

at mapilit mate slang capilisian.

Caybat oang sinabi i ng penaaili'na

ning Guinu tang Dios A atlung Persona

agad na nong licuan deting miasaua

carin da na depat ing sablang buri ra.

Sabian pang tula ra melacuan deti nart

canitang Paraysong carelang carinan

pablasang qfig tula ampon caligayan

qfig aldo at bengi carelang cacamtan.

Qfig aguia mang ditac 6 la malulur:gcut

6 no man cacau 6 caya laranup

itang cacamtan da csnauan ngang lubus

naIan ta lub na L ga;t nirt g mallam Dice'

( 81 )

Matas A misterio a lalu qRig dagul

ning malam A Dios ing queang inncul

careta ning adua A capun A dutung

^ lunto't tinubu. sari qfig la':ung.

Bucud dang sarili memayutputan la

detiog aduang dutang caring capara ra

ding carelang bunga pangantayamnan 1s

ing Arbol de vida ampon de la ciencia

Dutung a mumuna i de vidang yausan

Ing bunga ua nita lubus pageabisyan

at ing cadua naman babie yang cabiasnan

yang penabili'na ning Dios babaual.

Ing mesabing dutung a maguing cahiayan

ali ne binaual cang Eva't cang Adan

ban qng uli na ninu ya mang manoan

6 bitasang mate sguiaog capilan man.

Arbol de la ciencia ya ing wanzana

yang babaual na cang Adan at Eva

ninu-mang mangangas marugan qfig bunga-na

yang cararasa'na ing mipalamara.

Mfsampat a bina ing pamlutus da

queta qing paraiso deti nang,miasaua

lubus ping canauan itang cacamtan da

dapot 6 na icuang linambayan rita.

Tasil,6 demonio cabud panaquit na

s nmpat d) pamiutus ding aduang mniasaua

Ing isip ning lilu agad mebalisa '

ngana 6 sumala ipanagcu cu la

Inta baquet caya ila mong micanlcs

caeung espiritu ibat la qfig labuad

Ilang mitutla acSt ing magsalbat

iti m malifri ampon. 6 mrrlr,, t

(82) -

Nun 6 co arame ali cu patugut

quening casaquitan lasang 6 mapupus

dapat cung paralan qng bacong abaldug

at abe manangnang qng api matampus.

Yang depata'na niting tampe-lasan

minasque't linupa; metung a ubingan

minuquiat neng agad qng dutung a baual

milsguiung manzana cari'no panayan.

Qfig pamaglimbang na nunu tang y Eva

managtal mamupul careta ning bunga

queti ne amatan at atangalan pa

lng dutung ai baual bansag a manzana.

Canitang maragul tula nang tatangal

caretang bunta na ning dutung a baual

cabud na miniabi demoniong sucaban

inagad nang guingcas ing anti queninan.

Nganing tampalasan lbaquet uari-sana?

intang 6 ca manDgan careni nang bunga?

ya ing pequibat na niti nang y Eva

deang bungang dean quecami baua'la.

Ing Dios a Guinu baual no quecami

guntal qfig bunga na ning dutung A iti

nung yang daptan mi ing mangan que Doeni

alang paBga cablA agad mate cami.

Ali 6 macanian nganing palamara

DUD noia deti nan ibabaual na la

ban 6 CQ miparis at quea mipara

mitulad at mapus quetang cayapana.

Queang i ulingid sabi nang pigsulit

Ding demoniong tacsil palamara't suquib

pablasang babay ing catbud na isip

meniuJla na ya qfg bistat:i:ilit.

~~..,

(83)

Minti no y Eva careta ning bunga

tula na maragul at layun menOan pa

at saca na ne man canita pigdala

Adan a sinta na at queauq esaua,

Inagad ne quetang tambing inaduaagan

itang asaua na sinta't pacamalan

angaang mengamanu qfig ba'meng ataoman

qfig yama'na lasa ala yang carlatan.

Adan 6 sa bisa at manganib ya pin

queting miulit-ulit qfig Dios a billn

qfig calang-alang na memintu ya mu rin

ing baual carela qfig lub da mebating.

Nanu ta iniang maca panga oa ya

y Adan canitang bunga ning manzana

cari'oa na iquit ampon aquilala

qfig itang depat da tantung maeasala.

Queti ra A ucul ampon aumaeid

qfig itang bili ra tilu qfig panganib

liba no ning tacut at mesira,isip

qfig malam Al Dios 6 la bisang paquit.

Tambing lang menagtal bulung ning'Higuera

tutung mangaragul at malapad ita

yang penscap da quetang catauas da

pablasang ing dine sinasal carela.

Ing sucal ning lub na Dios a miglilang

tinipa yang agad ili na liniban

yang talaga na quea lang ticusan

canitagg depat dang capanalangsangao.

Canitang dine ra canglap ampon tacut

paras ampon paquit qfig Guinu tang Dios

lalam da difig dutung carln la migsulmue

sinuclab migsilmac 6 la bisang lumrut 11

(84)

Adan nganang guingcas ning Dion A Ibpa

nanu ing depat mu' meea quening bigla

lepasan yurg bilin me.;gan co baquet sa

caniang bubgang baual queco maeasira.

/ Adan mequibat ya at nganang miniabi

oh malam a Dios aniqne pu queni

Guinu ing slata cu at asauang casi

nio damdam ca pu iti ing mlliarl.

Ya pu ing mausta at tune balu cu

matibe muog bilin lepasan ming tutu

yang meguing sangcan ining asaua cu

menucsu't memilit at pepacan cacti.

Dios ya pablasa ita balti nanuan

ing lijim at jayag dapat 6 nanu man

dinin nong dusa ra menucsu't ticsu&n

qfig tulid na at tampa nitang casalanan.

Caibat na pin nita ing Dios meco ya

mitdang anting bula qig pildlauan da

mua na 6 mu dit alang casimpara

qfig sala rang depat detang miasaua,

Migmula na queta iDg saquit at Jlsa

batbat na ning DRos qfg depat dang sala

metung yang Querubin ing carin tinipa

mipagtalan ya pang wr.etung fi espada.

Tinabi na nala tambin,, pepslsesan

queta qfig Peraiso di Eva at Adan

carin da na dimdam iteng lasatig dacal

rdanup ampon cau maragul pang pagal.

Ayo pu Ari cu n-ana vii:g me-stro

diqvil qig pigsulit qnfg lal fi srap mu

Irun inia selese ing pu'na at sepu

ba'mung atalastas itiog paman'uaIu.

(835)

Diquil qng pigsulit at cacung Felese

ing suguing Reyna ampon itg Principe

fuga na ica pung asaua nang casi

decal pu ing lalto qfig anti caniti.

E la adua't atlu dirn mibabalita

dindungan qfig 1ibro iquit cung austa

laln na ing anti qfig quecang upaya

anac ca asaua matua na caog binas

Nung itang y ENa ibat ne canr Aqan

tune yaag meacua ang caili neng taguiang

yang pigmula'na miliaring easiran

qng pangatabi ra Paraiso Terreial.

OAPITULO XV

Ing calabing liima car'ng capitulo

yang manalese at gagcas ning libro

qtg pamitipun da qfig real estrado

sulat yang dinatang ibat qfig correo.

Sulat a mesabi yang pepadala

ina Reyna E!adia carin qfig Ungria

bi!ang uang pabalu queang pepauna

qnf suguing Monarca anti queni rgana:

Caca;,as-catasan budfing Etmperador

qiig Romang Iaiperio sasacup cucumrcum

talastasan me pu ing sulat cung.;inun

hacaung macapiadia't 6 masira ucul.

Pbblasang baluan cu qfig tin cang liolnanavr

maplas quenig lub cu ing buri nang d iptan

Aring asaua cu buri na canz Ilubn

diog walflarlg soldidos3 gagtiyac no uan.

(86)

Nun, inia qfig lijim 'pabalu cu o~geni

uling nung lur~ub la et ala cang male

E. ca man mnseam but bitasang mall 'ri

daca-lang sacup. mu ding' rayapas maite.

Dapot oung ganakp na ing s~adia mn't gayso

in~ras Is man queso ala nong arapat

maestro P6landro tinic'do yang agad

ngana ping migsulit 6 8scra'maj~stad.

Lauan mu na iti Altezang ruarangal

dapat. Ding babay nun fing- castulran

cararnpatan cays log anti canian

qf~g queanog esaus yang mageucaban.,

Nung tutu -man sana ing queti lungub' 18

esposo. iang cast nfing Reyns' Eladia,

6 ata matulid q