COORDİNATİON DYNAMİCS AND İTS CONSEQUENCES ON SPORTS

( KOORDİNASYON DİNAMİKLERİ VE SPOR ÜZERİNE SONUÇLARI )

WOLFGANG I. SCHÖLLHORN İNT.J.COMP.SCİ.SPORT(2003 )UNİVERSİTY OF MÜNSTER /GERMANY

MARMARA ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ANABİLİM DALI HAREKET VE ANTRENMAN BİLİMLERİ PROGRAMI

ÇEV.Mesut ŞENER

Koordinasyon ve sistem dinamikleri yaklaşımı , sadece tek vücut

uzuvlarının halkalı hareketleri üzerine uygulanabilir olan oldukça gelişmiş analiz araçlarının kullanımı için çok sık serzenişte bulunur. Bu makalede , balistik ve tüm vücut hareketleri üzerine koordinasyon dinamik yaklaşımı transferinin olasılığı tanımlamanın oldukça soyut düzeyi benzerliklerinden kaynaklanması ile açıklanacaktır. Yöntem bilimsel sonuçlar içinde sürece yönlendirilmiş yaklaşım , büyük ölçüde bireysel hareket örneklerini belirlemeye neden olur. Oldukça bir pratik sonuç olarak , hareketin kendisinden ziyade bir hareketin adaptasyonel kısmı üzerine odaklanma üzerinde duran bir yeni hareketi öğrenme yaklaşımından yola çıkılır. Bu yaklaşım üzerine bir büyük etki , bir değişim ile verilmektedir. Birkaç deney farklılıkla öğrenme yaklaşımını doğrular.

İntroduction ( Giriş )

Geleneksel olarak , sporda antrenman yöntemleri , ilgili spor disiplininde üst düzey sporculardan sağlanan modeller ( Leitbilder ) ve idealleştirilmiş hareketler fazlasıyla kuvvetlendirilir. Bu bağlamda , bu amaçlardan çıkarılan farklılıklar istenen model başarılana kadar mümkün olduğu kadar az tutulmak zorunda olunan hareket hataları olarak çok sık düşünülür. Burada , değişkenlik kontrol edilemezlik anlamına gelir ve sonuç olarak , antrenman geleneksel yöntemleri hareket hatalarından sakınma prensibine bağlı kalınır. Davranışsal şart koşma benzeşimi üzerine ''doğru '' hareketler birkaç kez tekrarlanması gereklidir. Bununla ilgili olarak , bir kimse varsayabilir ki ,bir hareketin kalitesi tekrar sayılarıyla bağlantılıdır. Şimdiye kadar , biyomekanik değişkenler , en iyi tekniği göstermeyi amaç edinilmesi için bu ölçüleri belirlemeye yardım etmiş üst düzey sporculardan elde edilir. Epistemolojik olarak , bu ürün odaklı yaklaşım , başka hiçbir kimsenin ustaca yetkinliği başarmak için diğer yaklaşımı denemediği sürece dün ya klasmanı sporcularında birçok başarıya yol açar. Nasıl davranılır sorusunun tersine , hareket sonucunun değişkenliği hareket koordinasyon çalışmasında bir temel unsura dönüşür ( Riley & Turvey , 2002 ). Hareketlerde değişkenlerin benimsenmesi , onlardan sakınma yerine bu değişikliklerden yararlanan ve bu değişikliklerle başa çıkan motor öğrenmenin yeni konseptlerine neden olur. Bu düşüncelerin farklar öğrenme adı altında nasıl bir yeni antrenman yaklaşımına sebep olduğunu gösterilir.

Two Phenomena of special interest in coordination dynamics ( Özel iki olgu koordinasyon dinamikleriyle ilgilenir )

İlk bakışta , spordaki çeşitli problemler ile koordinasyon dinamik yaklaşımında bir dönüm noktası olarak düşünülebilen parmak deneyi arasında ( Haken , Kelso , & Bunz , 1985 ) bağlantıları bulmak zor olduğu görünüyor. Bununla ilgili , daha kesin olarak koordinasyon dinamik yaklaşımı , bir bloke edilmeyen durumda genellikle hareket koordinasyonu ve hareket öğrenimine daha derin kavrayış sağlaması dışında önceden bloke edilmiş ve çok dar sınır koşulları kendileri belirlemesi ile yönetilmiş yeni olasılıkları açığa çıkardı . Yeni bakış açılarının sunulurken , koordinasyon dinamik yaklaşımının , yeni tahminlere ve özel terminolojiye yol açan soyutlamanın diğer seviyesinin belirlenmesine ihtiyaç duyulur.

Koordinasyon dinamik yaklaşımın sadece iki karakteristik olgusu ve

onun spor üzerindeki sonuçları bu makalede daha detaylı olarak tartışılacak ve bazı pratik kanıtlarla bağlantı kurulacak.İlk olgu, faz, uygulamalı analizin tipiyle yakından ilgilidir ve Kelso ve meslektaşlarına ait olan deneylerde sık sık vurgu yapılır. İkinci olgu , koordinasyon dinamik yaklaşımında bir anahtar elementle ilişkilidir ve zamanla hareketlerin değişikliğindeki değişmelerin açıklaması için bir model olarak kullanılır ( Schöner & Kelso , 1998 ) geometrik nesnelerin tork algılaması için kullanılır ( Turvey , Burton ,Pagano , Solomon , & Runeson , 1992 ) : değişip durmalar ve gidip gelmeler.

First Phenomenon ( İlk Olgu )

Fiziğe göre koordinasyon dinamiğindeki faz terimi iki anlam ve yorum ile uygulanır. Bir yandan faz terimi , su , buz ve buhar gibi bir sistemin modu veya da farklı durumları tanımlar. Diğer taraftan , faz terimi iki sinus biçimli fonksiyonların açısal yer değiştirmesi olarak tanımlanır. Her iki durumda , faz terimi bazı durumları içine almış bir sistemin farklı niteliksel durumlarıyla yakından ilişkilendirilir . Bir gösteriler sistemi farklı durumları içeriyorsa , o çok olasıdır ki ,durumların her biri zaman içerisinde dikkatlice incelenecek ve bu nedenle faz teriminin her iki kullanımı süreç ile bağlantılanır. Şu anki yaklaşımda ilgili faz , vücut bölümlerini hareket ettiren en az iki devirli hareketin tanımı için bir göstergedir. Matematiksel nedenlerin dışında , bu ölçünün diğer avantajı , zaman farklı değişmeler ile bir devamlı zaman sürecinin tanımının olasılığıdır. İlgili fazın özelliği , bir devir hareketinin tanımlanmasının içindeki iki farklı dalgalar üzerine iki eşit durumun zaman gecikmesi olmasıdır. HKB deneyinde , ilgili faz örneğin ,en yüksek bükülme açısından geçerek iki parmağın göreceli değişmesini tanımlar. Belirli bir anda , bir hareket serisinin göreceli fazını elde ederek, iki zaman sürecinin etkileşimi hakkında tüm bilgiler verilir. Daha bir soyut seviyede iki sinüs biçimli kavisin göreceli fazı ,onların zaman süreçlerinin benzerliğinin bir ölçüsü olarak düşünülebilir. Benzerliğin bir devamlı ölçüsüne doğru göreceli fazın zaman farklı ölçümü uzatılması ile , spor bilimi için ilk kapı açılır ve bu yaklaşıma hareketlerin balistik ve karmaşık türlerini transfer eder. Böylelikle ,benzerlik iki nesnenin yakınlığı için bir istatistiksel ölçüdür ve güçlü doğrusal haritalar ve tam tersi ile

( Everitt , 1993 ) uzaklık ölçümlerinin içine kolaylıkla transfer edilebilir.

The Second Phenomenon ( İkinci olgu )

Kelso‘ nun ve arkadaşlarının parmak deneylerindeki ( Kelso , 1995 ) dalgalanmalar ve gidip gelmeler terimleri , ölçmenin bir yeterli doğruluğu ile aynı hareketin çoklu tekrarlarının şartlarında oluşur. Gerçekte , bu terimler Bernstein 'in tekrarlama olmadan tekrar ifadesi ile formüle edilmiş( Bernstein , 1967 ) ve Heraklitus 'un ünlü özdeyişi '' Sen asla aynı nehre iki kez ayak basmassınız '' ile ifade edilmiştir . İstenilen parmak ya da el hareketi sırıkla atlama ya da futbol oynama gibi karmaşık spor hareketleriyle karşılaştırıldığında basit olarak görülür . Belirli bir göreceli fazda , tam olarak parmakları hareket ettirmenin imkansız olduğu görülüyor. Biz her zaman verilen değerden daha fazla ya da daha az sapmalar gözlemleriz. En ilgi çekici , klasik spor ve hareket kuramları ile bu her yerde olan olgular , öğrenme süreçleri boyunca ya sakınılmak zorundaydı ya da sapmalar çok az olduğunda bir hedef değerden sapmaların ölçüsüne bağlı olan baskı altında , hasta olmak zorundaydı( Soll-Değer ). Koordinasyon dinamikleri kuramında '' dalgalanmalar ve gidip gelmeleri ''birkaç olgunun tanımı ile çekirdek rolleri etkiler . Değişip durmaların denge bağımlı ölçüsü dışında , bir sabit durumdan diğerine geçiş sadece dalgalanmalardaki bir önemli artış ile başarılır. İstatistiksek fizik ve termo dinamikteki sayısız benzerlikler yüzünden önceden var olan araştırmanın geniş bir alanının bir ek kapısı açılır. Koordinasyon dinamikleri dalgalanmalarının başka bir branşında geometrik nesnelerin hareketsizliğinin ana momentleri şaşkınlık yaratıcı olarak bulmak için kullanıldı ( Solomon ,Burton ,& Turvey ,1989 ). Dinamik temas konuların vasıtasıyla farklı şekilleri olan sırıkların öz vektörlerini algılayabildiler.

Consequences on the analysis of movements

( Hareket analizinde sonuçlar )

Göreceli fazdan süreç odaklı yakınlık ölçüsüne geçişin bir sonucu olarak , spor hareketlerinin analizi değiştirilmiştir. Halbuki spor hareketlerinin zaman farklı sayısal analizleri çoğunlukla aynı hareket türlerinin içinde karşılaştırmalar üzerinde sınırlandırıldı . Yeni süreç odaklı yaklaşım , hareket sınıfları ( örneğin ,koşma ,atlama ,atış ) , hareket modları ( canlı , yavaş çalışma ) ve hareket tarzları ( sınıf ve modların bireysel ifadeleri ) (Schöllhorn , 1998 ) gibi nicel olarak yeni hareket nitelikleri karşılaştırmaya izin verdi. Bu nedenle, farklı zaman ölçekleri ayırt edilmesi zorunludur. Bir süreç olarak her bir hareket sergilenmesi dikkate alındığında , analiz milisaniyelik bir zaman ölçeği gerektirir. Hareket kalıplarının değişiminin tersine , öğrenme ya da gelişimsel süreçler nedeniyle iki hareket gösterimi arasında genellikle en azından bir zamana eşit olan bir ölçüm frekans ile analiz edilir.

Her iki zaman ölçekleri , bir disk atma eğitimi deneyimi sırasında dikkate alınmıştır (Schöllhorn 1998). Bir disk atma öğrenme sürecinin bu çifte süreç odaklı analiz için iki üst düzey sporculara , birkaç egzersiz sezonu ve yarışmalar boyunca biyomekanik geribildirim eğitimi eklendi. Kinematik veriler iki yüksek hızlı kameralar (200Hz) vasıtasıyla elde edildi. 20 beden işaretleri , disk elden bırakıldığında sol ayak aşağı ve uçlara dokunduğunda başlayan son atma fazının her bir çerçevesinde dijitalize edildi. Disk atma uzmanından yarışmada 8 atış bir yıl boyunca analiz edildi ve dekatloncudan 45 atış antrenman sezonu ve yarışmalar boyunca analiz edildi . Süreç odaklı karşılaştırma her iki sporcunun açıkça bireysel atış kalıplarını ve disk atma uzmanı tarafından atış örneklerindeki bir niteliksel değişimi ayırt etme ve her bir egzersiz sezonu boyunca bazı stratejileri meydana çıkarır. Tüm sonuçlar sadece bir süreç odaklı bir şekilde atma desen analiz ederek elde edilebilir. Sporcular önceden birkaç bin atış tekrarları yapmış olmasına rağmen sürekli dalgalanmalar sadece zaman farklı parametrelerin temeli üzerinde aynı disk atma süreçlerinin incelenmesi ile belirlenebilir. Eski teorik sapmalara göre , mesela , Bernstein, 1967) ve (Hatze, 1986), bu dalgalanmalar, iki özdeş hareketleri bulmanın bir son derece düşük olasılığı için daha güçlü kanıtları verir. Bu arada çeşitli çalışmalar , koşmada (Schöllhornl & Bauer, 1998a) , yürümede (Schöllhorn, Nigg, Stefanyshyn & Liu , 2002 ) , cirit atmada (Schöllhorn & Bauer, 1998b) ve diğer spor hareketlerinde yaş ve performans seviyesinden bağımsız hareket kalıplarının bireyselliğini doğrulamıştı .Ayrıca, süreç odaklı fikir araştırmanın çeşitli alanlarına aktarılmıştır . Araştırmanın başlıca iki alanı , ayırt edilebilir . İlk alan , değişken ve en iyi tanıma oranını tespit etmek için kaş tane değişkenin gerekli olduğu hakkında metodolojik soruları kapsar. Şimdiye kadar ayak altında basınç dağılımı , yalınayak yürüme desenlerinin en iyi tanıma oranları sağlar (Schöllhorn, Schaper, Kimmes Camp & Milani, 2002).

Araştırmanın ikinci alan, öncelikle farklı tip ve hareketlerin modlarında uygulama üzerinde yoğunlaşır. Yürüme kalıplara hakkında en son bir çalışmada zaman sürekli yaklaşım uygulaması , bir bireysel yürüyüş kalıbında duygusal durumlarını ifade yeteneği tanımaya izin verdi. Böylelikle , bireysellik duygusal katılımdan (Bühner, 2003) daha güçlü gibi görünüyor. Aile üyelerinin yürüyüş örnekleri içindeki benzerlikler hakkında soru (Lubiniecki, 2002) ‘ nin çalışmasında ortak ilgi oldu. Ebeveynler ve iki kadın kardeşten oluşan iki ailenin yürüyüş desenleri , zemin temas fazı sırasında kinematik ve dinamik temeller üzerinde bir diğeriyle karşılaştırıldı. Benzerlik ve sınıflandırma analizi farklılaştırılmış sonuçları sağladı. Değişkenlerin ayrılmasına bağlı olarak , her iki aile tamamen ayrılamadı ve alt ve üst vücuda ya da sol ya da sağ vücut tarafına göre oldukça farklı benzerlikler gösterdi. Hatta kardeşler içindeki değişkenler , kardeşler arasındaki değişkenlerden üstün geldi. Takım sporları için süreç odaklı yaklaşımın bir transferi kadın voleybolunda (Westphal ve Schöllhorn, 2001) takım karakteristik savunma desenlerinin tanınmasına yol açar. Zaman ayrık yaklaşım oldukça indirgemeci bir karakter atanırsa, zaman sürekli bir yaklaşım daha bütünsel bir karaktere karşılık gelir. İndirgemeci zaman ayrık yaklaşımı genellikle , her olayın tek bir bağımsız durum olarak kabul edilir olduğu takım sporlarında (1980 Bremer,), keşfetme yaklaşımlarıyla uygulanabilirken oldukça bütünsel karakteri ile belirli bir zaman sürekli yaklaşımı , tek olaylar serisinin Markoff-zincirleri veya geçiş olasılıkları ile analiz edilir olduğu olasılıkçı hedefleri olan incelemeler ((Kuzular, 1991), (Perl, 1997)) tarafından takip edilir.

Zamandan boşluk boyutuna yarı bütün problemi aktararak , bir benzer yapı uzayda tanımlanabilir. Daha bir indirgeyici bakışta , sadece yalnız oyuncuların konumsal pozisyonları ayrı ayrı analiz edilir. Halbuki daha bütünsel bakışta , bütünsel takım özellikleri hakkında bilgilerin yanı sıra tüm oyuncuların göreceli pozisyonları hakkındaki bilgiler soruşturmanın ortak hedefleridirler. Bir bütün olarak uzay ve zaman içinde bir takım davranış tanımlamak için bütünsel ölçümler (Şekil 1):

a) Tüm oyuncuların veya birçok oyuncunun hareketlerinin zaman süreçleri

b ) Tüm oyuncuların veya birçok oyuncunun kapatılmış alanı c) Birkaç veya tüm ekip üyelerinin ağırlık ortak merkezi d) Birkaç veya tüm ekip üyeleri tarafından oluşturulan geometrik şekil. Zaman boyutuyla bağlantılı olarak , zaman üzerine b) -d ) uzaysal

parametrelerin tüm değişimleri bir bütün olarak bir takım davranışları hakkında verimli bilgi sağlar.

Consequences on Sports practice ( Spor uygulamalarına Sonuçları )

Çoğu spor türünde , bir hareket probleminin bir ideal çözümü belirli bir süre dünyanın en iyi sporcuları tarafından gösterilen klasik antrenman felsefesi ile kıyaslandığında performans düzeyi ve yaştan bağımsız hareket desenlerinde bireyselliği ayırt etme çelişkilere yol açar.

Sporun klasik antrenman felsefesi içinde bundan başka bir problem , aynı şekilde iki kez uygulamanın son derece düşük bir olasılığının var olması ile mevcuttur. Ayrıca, bireysel İdeal teknikler sürekli değişir ve yarışma ve egzersiz boyunca tam olarak aynı hareketi tekrar üretmek çok olası değildir . Sonuç olarak alternatif bir yaklaşım önerilir : ayırıcı öğrenme yaklaşımı (Schöllhorn, 2000).

Diferansiyel yaklaşım için bir teorik destek , bir rahatsızlık ya da ölçüm hatası olarak değil ancak az çok adaptif sistemler için bir zorunluluk olarak gözlemlenebilir dalgalanmalar ve gidip gelmeleri göz önünde bulunduran koordinasyon dinamik yaklaşımında epistemolojik niteliksel adım ile sağlanır. Bu vesile ile, yeni bir soru ortaya çıkıyor. Dalgalanmalar çekirdek elemanlar ya da adaptif sistemde çok etkili değişkenleri olduğu görünüyorsa , bu değişkenin ifadesinde bir değişim adaptif süreçte otomatik olarak bir değişime yol açar mı ?

Elinde bulunan nesnelerin durağanlık momentusunun tanınması için çubukları kullanma şeklinde dalgalanmaların kullanılması Turvey ve arkadaşları tarafından oldukça yenilikçi olarak gösterilmiştir. Ancak diferensiyal öğrenme yaklaşımı dalgalanmaların artışı üzerine önemli odakları ortaya koyar. Bireysel hareket örneklerinin devamlı olarak değişiminin dışında ,farklar öğrenme yaklaşımı iç değerlendirmede insan yeteneğine vurgu yapar. Hiçbir hareket aynı olmamasına rağmen , her hareket tekrarı mantıklı olarak sporcuların uymak zorunda oldukları yeni unsurları içeriyor. Bu nedenle, diferansiyel eğitim yaklaşımının başlıca amacı hızla yeni durumlara uyum yeteneğini geliştirmek için yeni bir hareket görevleri ile her zaman sporcu yüzleştirmektir. İlk etapta , istikrarı geliştirmek niyetinin yerine farklar öğrenme yaklaşımı yeni durumlara uyum sağlamaya odaklanır. Her iki yetenekler önemli bir farkla üst düzey sporcular için karakteristiktir . Bir kimse yeni durumlara hemen uyum sağlayabilir ise o kişi kararlı hareket edebilir ya da tam tersini yapabilir. Bir hareketin istikrarı , hızla yeni durumlara uyum sağlama yeteneğinin bir yan ürünü haline gelir. Bu arada, çok sayıda ön-son test tasarlanmış deneylerde , diferansiyel öğrenme yaklaşım klasik eğitim-antrenman yaklaşımları ile karşılaştırıldı. Örnek olarak , gülle atışı antrenmanı üzerine bir deney daha detaylı olarak görüntülenir. Spor öğrencilerinin iki grubu , her grupta 10 denek deneye katıldı. Ön test sonrası tüm denekler gelişigüzel olarak her bir gruba ayrıldı. Ön-son ve hafıza testlerinde yaklaşım dışı bir gülle atışıydı. 4 hafta eğitim süresinde 8 eğitim bölümü tamamlanmıştır.

Hafıza testleri özel gülle atışı antrenmanının olmadığı 2 ve 4 hafta sonra performans kontrol edildi. Klasik antrenman grubu , en kolay egzersizi içeren başlayış egzersizlerindeki zorlanmadaki bir artışa göre eğitildi ve her bir egzersiz temel teknik bir ideal uygulamaya denk gelene kadar tekrarlandı. Diferensiyal antrenman grubu , herhangi bir tekrardan uzak durarak 8 antrenman bölümü boyunca 260 farklı egzersizden fazlasını uyguladı. Ön testte her iki grupta gülle atışı Hiçbir anlamlı farklılık olamadan 6.51m ve 6.52 m. iken , son testte klasik grup 6.75m.'nin üzerinde anlamlı bir şekilde gelişim gösterdi.

Üstelik farklar grubu 7.07 m.‘ den fazla ortalama performansı yüksek olarak anlamlı arttırdı. İlk hafıza testinde , klasik grup 6.50m. Başlama seviyesine geri düştü ve ikinci hatırlama testi de orada kaldı. En ilginci ,diferensiyal grup ilk hatırlama testinde 7.19 ile ve ikinci kalıcılık testinde de 7.36 m. ile performanslarının daha ileri bir gelişimini gösterdi. Açıkça, diferansiyel eğitim grubu , grubun antrenman periyodu sırasında yaptığı gibi akılda tutma fazında hemen hemen aynı uzaklığa yakın geliştirdi. Son testten sonra performansta sürekli devam eden bir iyileşme bir eğitim grubunda teşhis edilebildiğinden , bir gerçek öğrenme süreci sporcuların nasıl öğrenileceğini bildiği farklar öğrenme yaklaşımı ile başlatılır görünüyor. Antrenman süresi boyunca daha iyi iyileşmenin bu olguları ve diferensiyal eğitim sonrası performanstaki devam eden artış futbol , basketbol , tenis ,sporun birçok farklı türlerinin teknik antrenmanında kanıtlanabildi. Detaylı adaptasyon sürecini bilmeden , denge kontrolünde benzer iyileşmeler , stokastik rezonans ile ilgili bir soruşturmada gösterilen ayakların bilinçaltı mekanik gürültüsünün uygulaması ile başarıldı. Bu olgu konusunda , daha çok potansiyel ümit edilir.

Tüm koordinasyon dinamik yaklaşımı , gestalt psikologlarının sayısız düşüncelerini içeren çeşitli yenilikçi düşünceleri sağlar ve Bernstein ' i ilerletir. Spor üzerine sunulan bilimsel ve pratik sonuçlar sadece koca bir görüntüden küçük bir alıntıyı vurgular. Yine de , diferansiyel öğrenme yaklaşımında gösterildiği gibi pratik sonuçlar, bireyler ve takım performansını geliştirmeye alternatif yollar için büyük bir potansiyeli içermiş görünüyor.

REFERENCE LİST

Bernstein, N. A. (1967). The Coordination and Regulation of Movements. London: Pergamon Press.

Bremer, D. (1980). Spielanalyse und Expertenurteil im Fußball. Beiheft zu Leistungssport:Sportspiele I, 23, 63-110.

Bühner, N. (2003). Affektive und motorische Elemente im Gangbild von Familienmitgliedern. Master University of Münster.

Everitt, B. S. (1993). Cluster Analysis. (3rd ed.) London: Edward Arnold.

Haken, H., Kelso, J. A. S., & Bunz, H. (1985). A theoretical model of phase transitions in human hand movements. Biological Cybernetics, 51, 347-356.

Hatze, H. (1986). Motion Variability – its Definition, Quantfication , and Origin. Journal of Motor Behavior, 18, 5-16.

Kelso, J. A. S. (1995). Dynamic patterns - The Self-Organization of Brain and Behavior. Cambridge: MIT Press.

Lames, M. (1991). Leistungsdiagnostik durch Computersimulation. (Vols. 17) Frankfurt: Harri Deutsch.

Lubinietzki, J. (2002). Familiäre Ahnlichkeiten von Gangbildern. Master University of Münster.

Perl, J. (1997). Modellbildung: Informatische Ansätze im Sport. Spectrum der Sportwissenschaften, 9, 22-40.

Priplata, A., Niemi, J., Salen, M., Harry, J., Lipsitz, L. A., & Collins, J. J. (2002). Noise-Enhanced human balance control. Physical Review Letters, 89, 238101-1-238101-4.

Riley, M. A. & Turvey, M. T. (2002). Variability and determinism in motor behavior. Journal of Motor Behavior, 34, 99-125.

Schöllhorn, W. I. (1998). Systemdynamische Betrachtung komplexer Bewegungsmuster im Lernprozess (System dynamic consideration of complex movement patterns during a learning process). (Vols. 3) Frankfurt: Peter Lang.

Schöllhorn, W. I. (2000). Applications of systems dynamic principles to technique and strength training. ACTA ACADMIAE OLYMPIQUAE ESTONIAE, 8, 67-85.

Schöllhorn, W. I. & Bauer, H.-U. (1998a). Erkennung von individuellen Laufmustern mit Hilfe von neuronalen Netzen (Recognition of individual running patterns by means of artificial neural nets). In J.Mester & J. Perl (Eds.), Informatik im Sport (pp. 169-176). Cologne: Sport Buch Strauss.

Schöllhorn, W. I. & Bauer, H.-U. (1998b). Identifying individual movement styles in high performance sports by means of self-organizing Kohonen maps. In

H.J.Riehle & M. Vieten (Eds.), Proceedings of the XVI ISBS 1998 . (pp. 574-577). Konstanz: University Press.

Schöllhorn, W. I., Nigg, B. M., Stefanyshyn, D., & Liu, W. (2002). Identification of individual walking patterns using time discrete and time continuous data sets. Gait & Posture, 15, 180-186.

Schöllhorn, W. I., Schaper, H., Kimmeskamp, S., & Milani, T. L. Inter- and intra-individual differentiation of dynamic foot pressure patterns by means of artificial neural nets. Gait & Posture 16[0 Supplement], 159. 2002.

Schöner, G. & Kelso, J. A. S. (1988). A Dynamic pattern theory of behavioral change. Journal of Theoretical Biology, 135, 501-524.

Solomon, H. Y., Burton, G., & Turvey, M. T. (1989). Perceiving extents of rods by wielding: haptic diagonalization and decomposition of the inertia tensor. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 15, 58-68.

Turvey, M. T., Burton, G., Pagano, C. C., Solomon, H. Y., & Runeson, S. (1992). Role of the inertia tensor in perceiving object orientation by dynamic touch. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and

Performance, 3, 714-727.

Westphal, N. & Schöllhorn, W. I. (2001). Identifying volleyball teams by their tactical moves. In (pp. 551). Cologne: Strauss.