1

CONNECTBY MUSICΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ 2020ΕΛΛΆΔΑ

32

CONNECTBY MUSICΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ 2020ΕΛΛΆΔΑ

54

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ 07

2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 09 2.1 Το όραμα της εταιρείας 09 2.2 Ποιοι είμαστε 09 2.3 Οι προκλήσεις 11 2.4 Η λύση 11

3 ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 15 3.1 Προσαρμογή του προγράμματος στη νέα πραγματικότητα: COVID-19 21 3.2 Η φωτιά της Μόρια: Αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης (Λέσβος) 21 3.3 Συμβουλευτική υποστήριξη σχετικά με το μοντέλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης από την οργάνωση Better DaysS 23 3.4 Το καλοκαιρινό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (Μαλακάσα) 25

4 ΠΩΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ 27 4.1 Γιατί μουσική; 27 4.2 Τα προγράμματά μας 29 4.2.1 Λέσβος 31 4.2.2 Ελαιώνας 31 4.2.3 Μαλακάσα 33 4.2.4 Θερμοπύλες 33 4.3 Η εταιρεία σε νούμερα 34

Music is a gift because it is the only thing that can calm me down.

Hiba, 17, Iraq

76

1 ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η CBM δεσμεύεται να βελτιώσει την ψυχική υγεία των προσφύγων. Προσφέροντας μουσική εκπαίδευση και μουσικοθεραπεία σε δομές προσφύγων, η CBM βοηθά τους επωφελούμενους να διευκολύνουν τη ζωή τους. Το όνειρό μας είναι ότι η προσέγγισή μας θα γίνει μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος υποστήριξης και ψυχοκοινωνικής φροντίδας για τους πρόσφυγες και συνεπώς, θα συμβάλει στην ευημερία όλων εκείνων που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις χώρες τους.

Το έτος 2020 θα μείνει στην ιστορία για όλους ως το έτος Corona. Σε μεγάλη κλίμακα, αυτή η κρίση είχε σημαντικό αντίκτυπο στην κατάσταση που επικρατεί στις δομές προσφύγων. Όχι μόνο η πανδημία Covid-19, αλλά και το ξέσπασμα κατά των ανθρωπιστικών οργανώσεων από την τοπική κοινότητα το Φεβρουάριο και η πυρκαγιά στη δομή της Μόρια στη Λέσβο τον Σεπτέμβριο, είχαν σημαντικό αντίκτυπο στη δράση της οργάνωσης.

Σε αυτήν την ετήσια έκθεση θα σας ενημερώσουμε για τις δραστηριότητες της Connect by Music το 2020, πώς εμείς - και ιδιαίτερα το προσωπικό μας - αντιμετωπίσαμε αυτές τις κρίσεις.

H Connect by Music προσφέρει υπηρεσίες ευεξίας και ανακούφισης σε δομές προσφύγων όπου τα παιδιά και οι νεαροί ενήλικες μπορούν να βιώσουν την ασφάλεια, την ειρήνη και την άνεση, εξερευνώντας παράλληλα τη δημιουργικότητα και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα και τις δεξιότητές τουςAdriaan Kok, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου

98

2 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

2.1 Όραμα της εταιρείας Το Connect by Music Greece έχει δεσμευτεί να παρέχει ψυχοκοινωνική υποστήριξη και

ανακούφιση από τραύμα σε ενήλικες και παιδιά πρόσφυγες μέσω της μουσικής εκπαίδευσης και της μουσικοθεραπείας. Ο οργανισμός στοχεύει στη βελτίωση της γενικής ευημερίας και της ψυχικής υγείας των προσφύγων. Η αποστολή του είναι να χρησιμοποιήσει τη μουσική, την εκπαίδευση και τις σχέσεις μαθητών και δασκάλων ως μέσα για να βοηθήσει στην αποκατάσταση και τη θεραπεία από καταστροφικά τραύματα και την απώλεια κατά τη μετανάστευση. Το πρόγραμμά μας έχει σχεδιαστεί για να αρχίσει να αποκαθιστά την αρμονία και τη σύνδεση, την ελπίδα και την αξιοπρέπεια στη ζωή των προσφύγων μέσω της μουσικής, της μουσικής εκπαίδευσης και της μουσικοθεραπείας. Επίσης, σχεδιάζουμε τα προγράμματά μας έτσι ώστε να ενισχύσουν τη δημιουργία νέων σχέσεων, οι οποίες με τη σειρά τους θα επιτρέψουν στους μαθητές μας μια καλύτερη μελλοντική ένταξη σε μια νέα κοινωνία.

2.2 Ποιοι είμαστεΗ Connect by Music Greece αναπτύχθηκε και εμπνεύστηκε από την Connect by Music

Netherlands, η οποία δημιουργήθηκε το 2016 για να εντοπίσει και να ανταποκριθεί στις ανάγκες των προσφύγων σε δομές φιλοξενίας. Το 2017, η Connect by Music Netherlands άρχισε να λειτουργεί στην Ελλάδα και να χτίζει σχέσεις στον προσφυγικό τομέα, αλλά μόλις στις αρχές του 2020 ιδρύθηκε επίσημα η Connect by Music Greece και έγινε ο μοναδικός εκτελεστικός οργανισμός στην Ελλάδα, όπου έχει εγκριθεί επίσημα από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και έχει αναγνωριστεί από τις ελληνικές αρχές. Επί του παρόντος, ο οργανισμός λειτουργεί σε τέσσερις δομές φιλοξενίας προσφύγων στην Ελλάδα που βρίσκονται στη Λέσβο, στον Ελαιώνα, στη Μαλακάσα και στις Θερμοπύλες.

Μου αρέσει να παίζω κιθάρα γιατί ο ήχος της κιθάρας με χαλαρώνει. Θέλω να είμαι

καλύτερος άνθρωπος και νομίζω ότι το να παίζω μουσική μπορεί να με βοηθήσει

να το κάνω αυτό. Mostafa, 17 ετών, Αφγανιστάν

1110

2.3 Οι προκλήσεις Σε στρατόπεδα προσφύγων, οι πρόσφυγες δεν έχουν μεγάλη πρόσβαση στην εκπαίδευση.

Επίσης, μερικές φορές δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, βασική υγιεινή, ιατρική περίθαλψη και αρκετό φαγητό. Τα παιδιά, ο πιο ευάλωτος πληθυσμός μεταξύ των προσφύγων και οι νεαροί ενήλικες υποφέρουν καθημερινά και ζουν σε αβεβαιότητα και απόγνωση. Είναι δύσκολο για αυτούς να δουν το μέλλον θετικά. Η επιβίωση του τραύματος είναι μια καθημερινή αναζήτηση. Ογδόντα έξι τοις εκατό των προσφύγων που διαμένουν σε δομές φιλοξενίας προέρχονται από το Αφγανιστάν. Οι υπόλοιποι προέρχονται από αφρικανικές χώρες, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Αιθιοπία, η Σομαλία και οι αραβικές χώρες όπως το Ιράκ, το Κουρδιστάν, η Υεμένη και η Συρία. Αυτές οι χώρες πλήττονται από πόλεμο, ένοπλες συγκρούσεις, εθνοκάθαρση, ακραία φτώχεια, δυστυχία, δίωξη, εκμετάλλευση και βασανιστήρια για ορισμένες ομάδες ανθρώπων. Αφού έζησαν μια ζωή απόγνωσης, οι πρόσφυγες εγκατέλειψαν τις χώρες τους, πραγματοποιώντας ένα δύσκολο ταξίδι που μπορεί να διαρκέσει από μήνες μέχρι χρόνια, για να καταλήξουν σε μία δομή φιλοξενίας όπου δεν διασφαλίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Όλοι οι πρόσφυγες, ηλικιωμένοι και νέοι, φέρουν τραύμα μαζί τους, οι περισσότεροι από αυτούς, σύνθετο τραύμα, το οποίο έχει ακόμη περισσότερα στρώματα και είναι πιο δύσκολο να θεραπευτεί, ειδικά όταν το άτομο ζει σε ένα επιβλαβές και τραυματικό περιβάλλον.

Λόγω των συνθηκών που υφίστανται οι πρόσφυγες στις δομές φιλοξενίας της Ελλάδας και της πίεσης που δέχεται το μυαλό και το σώμα τους, θεωρούμε ότι η εξειδικευμένη παιδαγωγική μας προσέγγιση είναι ένα θεμελιώδες και πολύτιμο στοιχείο του προγράμματος μας. Όταν εργάζεται κάποιος με εκτοπισμένα και σοβαρά τραυματισμένα παιδιά, η εκπαίδευση γίνεται το πιο ισχυρό εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τα στηρίξει και να τα ενδυναμώσει. Η εκπαίδευση είναι ένα μέσο για την αύξηση της ανθεκτικότητας και την αλλαγή προς το καλύτερο μέσω της ανάπτυξης γνώσεων, μουσικής, κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων, λειτουργικής συμπεριφοράς, ασφάλειας, υγιών συναισθηματικών δεσμών, εμπιστοσύνης, και δραστηριοτήτων συνεργασίας. Συνεπώς, κατά την παρέμβαση σε έναν τόσο ευάλωτο πληθυσμό, οι κατάλληλες παιδαγωγικές μέθοδοι είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία οποιουδήποτε εκπαιδευτικού προγράμματος.

2.4 Η λύση

Έχουμε δει πώς το πρόγραμμα μουσικής εκπαίδευσης μας και οι θεραπευτικές σχέσεις που αναπτύσσονται από τη συμμετοχή σε αυτό, βοηθούν τα παιδιά και τους ενήλικες να κρατήσουν το μυαλό και τον εαυτό τους για να επιβιώσουν στις

1312

πιο εξευτελιστικές συνθήκες. Το πρόγραμμά μας καλύπτει ορισμένες από τις τρέχουσες αναπτυξιακές ανάγκες τους. Η μουσική έχει αποδειχθεί ότι έχει σημαντικό και ευεργετικό νευρολογικό αντίκτυπο στον αναπτυσσόμενο ανθρώπινο εγκέφαλο και μυαλό. Επανασυνδέει νευρολογικούς συνδέσμους που διατηρούν τη μνήμη, δημιουργούν νέες εμπειρίες, αναπτύσσουν γνωστικές ικανότητες και προσφέρουν πολλαπλά επιπρόσθετα οφέλη. Η μουσική μπορεί να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας. Συχνά η μεταναστευτική εμπειρία των προσφύγων είναι τόσο γεμάτη πένθος και απώλεια που μπορεί να καταστρέψει την προσωπική και ομαδική ταυτότητα. Επίσης, η μουσική βοηθά τους πρόσφυγες στην ανακάλυψη του εαυτού τους και στην επιθυμία τους να συνεχίσουν να ζουν.

Η Connect by Music έχει την ευθύνη και τη δέσμευση να παρέχει βέλτιστες παιδαγωγικές πρακτικές σύμφωνα με τις ανάγκες των επωφελούμενών μας, των παιδιών και των ενηλίκων που βασίζονται σε εμάς για να μεγαλώσουν σε αυτή τη δύσκολη περίοδο της ζωής τους. Σύμφωνα με την ακαδημαϊκή έρευνα, η μουσική εκπαίδευση έχει αξιοσημείωτο θετικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία και είναι αποτελεί ένα δημιουργικό μέσο για να επιτρέψει στο άτομο να εκφραστεί, να δημιουργήσει, να αναπτυχθεί, να θεραπευτεί και να μάθει για τον εαυτό του. Η μουσική παρέχει αυτοπειθαρχία, η οποία είναι πρωταρχική ανάγκη σε εκτοπισμένα παιδιά για δύο λόγους: δεν έχουν νοητική δομή μετά από αυτό που έχουν περάσει και χρειάζονται αυτή τη δομή για να επιβιώσουν από τη μακρά διαδικασία υποβολής αιτήσεων ασύλου.

Τα παιδιά και οι ενήλικες που ζητούν άσυλο ζουν σε ασταθή περιβάλλοντα και πρέπει να ξαναχτίσουν την αξιοπρέπεια τους, να βρουν τη φωνή τους και να αναγνωρίσουν και να ενσωματωθούν στην κοινότητα υποδοχής. Το όραμά μας είναι ότι η μουσική θα αποτελέσει ένα ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο που, σε συνδυασμό με τις σωστές πρακτικές που βασίζονται στο μοντέλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, θα υποστηρίζει, θα ενδυναμώνει και θα ενθαρρύνει τους μαθητές, επιτρέποντάς τους να επιτύχουν και να ελέγχουν κάτι. Το παρόν πρόγραμμα σπουδών, που βασίζεται σε μια ψυχοκοινωνικά επικεντρωμένη προσέγγιση, στοχεύει στην προώθηση της ανθρώπινης ενδυνάμωσης και της ανάπτυξης κοινωνικο-συναισθηματικών δεξιοτήτων, που είναι ένα κρίσιμο εργαλείο για την παροχή υποστήριξης με γνώμονα τις τραυματικές εμπειρίες.

Η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα. Μας επιτρέπει να συνδεθούμε με τους βαθύτερους εαυτούς μας και να αισθανθούμε ζωντανοί. Είναι μια γέφυρα που μας συνδέει με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας, και συνδέει τον ένα με τον άλλο ενώ παράλληλα παρέχει ένα παράθυρο και μία πρόσβαση στην ψυχολογία μας και στις γνωστικές μας ικανότητές.

1514

3 ΕΤΗΣΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ Το πρόγραμμά μας ξεκινά μετά τις διακοπές των χριστουγέννων στη Λέσβο, τον

Ελαιώνα, τη Μαλακάσα και τις Θερμοπύλες. ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ Τα προγράμματα της Λέσβου επηρεάζονται λόγω της βίαιης εκδήλωσης κατά

των ανθρωπιστικών οργανώσεων από την τοπική κοινότητα: το πρόγραμμά μας ακυρώνεται για πέντε μήνες και το διεθνές προσωπικό μας αποχωρεί από το νησί.

• Εκτέλεση τραγουδιού «Tango to Evora» και βιντεοσκόπηση βιντεοκλίπ στη Μαλακάσα

• Εκτέλεση τραγουδίου “Amara ya amara” και βιντεοσκόπηση βιντεοκλίπ στις Θερμοπύλες.

Το να μαθαίνω να παίζω κιθάρα με κάνει πολύ

χαρούμενο! Amir, 13 ετών, Παλαιστίνη

1716

ΜΑΡΤΙΟΣ Η πανδημία Covid-19 αυξάνεται στην Ευρώπη. Τα προγράμματά μας

αναστέλλονται στα μέσα Μαρτίου για να ανταποκριθούν στα παγκόσμια μέτρα πρόληψης κατά της εξάπλωσης του ιού.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ χωρίς ενημερώσεις

ΜΑΪΟΣ Ξεκινά το καλοκαιρινό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου του Υπουργείου Παιδείας

και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με την Connect by Music στη Μαλακάσα.

ΙΟΥΝΙΟΣ Επανεκκίνηση προγραμμάτων στη Λέσβο και διεξαγωγή μαθημάτων με τα

σχετικά μέτρα κατά της εξάπλωσης του CΟVID-19.

ΙΟΥΛΙΟΣ Επανεκκίνηση προγράμματος στη Μαλακάσα και διεξαγωγή μαθημάτων με τα

σχετικά μέτρα κατά της εξάπλωσης του CΟVID-19.

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ Λήξη καλοκαιρινού προγράμματος του νηπιαγωγείου του Υπουργείου Παιδείας

και Θρησκευμάτων.

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Η δομή φιλοξενίας της Μόριας καίγεται. Όλα τα προγράμματα στη Λέσβο

αναστέλλονται λόγω των περιορισμών που προκύπτουν από την έκτακτη ανάγκη. Η ομάδα της Connect by Music συνεργάζεται με την οργάνωση Home for All για τη διανομή τροφίμων κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων έκτακτης ανάγκης.

1918

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ The Better Days PSS Consultancy starts. Ξεκινά η συμβουλευτική σχετικά με το

μοντέλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης από την οργάνωση Better Days.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ Επανεκκίνηση προγράμματος στις Θερμοπύλες και διεξαγωγή μαθημάτων με

τα σχετικά μέτρα κατά της εξάπλωσης του CΟVID-19.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ Η Connect by Music Greece κλείνει το πρώτο έτος λειτουργίας της.

• Εκδήλωση διεθνούς ημέρας για τα δικαιώματα των παιδιών σε συνεργασία με την οργάνωση International Organization of Migration

• Λήξη της συμβουλευτικής υποστήριξης από την οργάνωση Better Days.

2120

3.1 Προσαρμογή του προγράμματος στη νέα πραγματικότητα: COVID-19

Τον Μάρτιο του 2020, η παγκόσμια πανδημία έπληξε τον κόσμο. Όλοι έπρεπε να μάθουμε πώς να πλοηγηθούμε σε αυτήν την προσωρινή νέα πραγματικότητα, η οποία είχε τεράστιο κοινωνικό αντίκτυπο παγκοσμίως. Στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, η εργασία έχει γίνει δραματικά περίπλοκη, οδηγώντας ορισμένους οργανισμούς στο να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους λόγω των πολλαπλών αποτυχιών. Άλλοι οργανισμού, όπως η Connect by Music, είχαμε την ευκαιρία να αγωνιστούμε, σε συμβιβασμό με τις αρχές και τα πρωτόκολλα καθώς και με συνέπεια στην κοινότητα την οποία υπηρετούμε.

Η Connect by Music υιοθέτησε μια σειρά μέτρων ασφαλείας για να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες, να είναι σε θέση να εκτελέσει το πρόγραμμα αποτελεσματικά και να συνεχίσει να δημιουργεί θετικό αντίκτυπο στους μαθητές:

• Το αντισηπτικό χεριών είναι διαθέσιμο στην αρχή και στο τέλος της συνεδρίας και κάθε φορά που ένας μαθητής το ζητάει.

• Ο θερμαντήρας / κλιματισμός χρησιμοποιείται μόνο σε ακραίες καιρικές συνθήκες και για μικρό χρονικό διάστημα.

• Τα όργανα και οι καρέκλες καθαρίζονται με αντισηπτικά μαντηλάκια ή αντισηπτικό σπρέι ή οινόπνευμα από τον δάσκαλο στο τέλος κάθε συνεδρίας.

• Επιτρέπονται μόνο πέντε με έξι μαθητές ανά μάθημα.• Απαιτείται απόσταση δύο μέτρων μεταξύ όλων των συμμετεχόντων.• Η χρήση μάσκας είναι υποχρεωτική ανά πάσα στιγμή.• Μικρότερες συνεδρίες: Πριν από την πανδημία, θα υπήρχαν έως και δεκαεπτά

μαθητές σε μία τάξη. Μετά τη μείωση του αριθμού σε πέντε με έξι, οι δάσκαλοι αποφάσισαν να διεξάγουν μικρότερες συνεδρίες προκειμένου να συμπεριλάβουν όλους τους μαθητές που είναι εγγεγραμμένοι στο πρόγραμμα.

3.2 Η φωτιά της Μόριας: Αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης (Λέσβος)

Στις 8 Σεπτεμβρίου 2020, μια πυρκαγιά κατέστρεψε τη δομή φιλοξενίας της Μόριας, αφήνοντας 12.000 πρόσφυγες άστεγους. Κατά τη διάρκεια δύο εβδομάδων, χιλιάδες άνθρωποι ζούσαν στους δρόμους και στους παρακείμενους ελαιώνες, μέρα και νύχτα, χωρίς τίποτα εκτός από τα λίγα υπάρχοντα που μπορούσαν να αρπάξουν πριν φύγουν από τη δομή.

Η οργάνωση Grassroots πήρε θέση για τους πρόσφυγες, υποστηρίζοντας με οποιονδήποτε τρόπο χρειαζόταν και οι ελληνικές αρχές και ο ΟΗΕ συζητούσαν τα επόμενα βήματα.

2322

Η Connect by Music σε συνεργασία με την οργάνωση Home for All συμμετείχε προσφέροντας υποστήριξη στη στέγαση και τη σίτιση. Για δύο εβδομάδες, η ομάδα καθηγητών της Λέσβου βοήθησε στη διανομή τροφίμων. Κάθε μέρα, η ομάδα ετοίμαζε πακέτα τροφίμων στις εγκαταστάσεις της Home for All και στη συνέχεια τα έδινε στους δρόμους και τους ελαιώνες με ένα φορτηγό, σταματώντας σε οποιαδήποτε απαραίτητη τοποθεσία σε συντονισμό με άλλους εταίρους. Διαθέσαμε επίσης πάνες για μωρά και ηλικιακές συσκευές για παροχή ρεύματος.

3.3 Συμβουλευτική υποστήριξη σχετικά με το μοντέλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης από την οργάνωση Better Days

Στο τελευταίο τρίμηνο του 2020 (Οκτώβριος έως Δεκέμβριος), η Better Days Greece προσέφερε στην Connect by Music συμβουλευτική στο μοντέλο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Η εταιρεία μας ήθελε από καιρό να αναπτύξει περαιτέρω το ψυχοκοινωνικό στοιχείο σε όλα τα προγράμματά της και ένας εξωτερικός επαγγελματίας ήταν ο τέλειος τρόπος για να το καταστήσει δυνατό.

Για 3 μήνες, ο ψυχοκοινωνικός σύμβουλος συνεργάστηκε μαζί με τα στελέχη της Connect by Music στη Λέσβο για να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα ειδικά προσαρμοσμένο στο όραμα και το στόχο της εταιρείας αλλά και στις ανάγκες του πληθυσμού που υπηρετούμε. Για να χτίσουμε την ικανότητα της ομάδας και να προωθήσουμε τις βέλτιστες πρακτικές:

• λάβαμε εκτεταμένη εκπαίδευση σχετικά με την προστασία των ανηλίκων και τις παιδαγωγικές πρακτικές που είναι κατάλληλες προκειμένου να ενισχυθεί ο ψυχοκοινωνικός παράγοντας.

• συντάξαμε την πολιτική προστασίας των παιδιών.• εντάξαμε πρόγραμμα πληροφόρησης για πληθυσμούς που έχουν υποστεί

τραύμα.

2524

3.4 Το καλοκαιρινό πρόγραμμα του νηπιαγωγείου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων (Μαλακάσα)

Από το Μάιο έως τον Αύγουστο του 2020, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με την Connect by Music διεκπεραίωσαν μουσικό πρόγραμμα στο νηπιαγωγείο της Μαλακάσας. Η Connect by Music κλήθηκε να παρέχει συνεδρίες μουσικοθεραπείας σε παιδιά ηλικίας 4-6 ετών για 4 μήνες. Τον Μάιο και τον Ιούνιο, κάναμε 3 ώρες την εβδομάδα και έπειτα αυξήσαμε σε 5 ώρες την εβδομάδα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων παρείχαμε συνεδρίες μουσικοθεραπείας με βάση την προσέγγιση Orff * και εργαστήκαμε στα ακόλουθα θέματα:

• Πρόωρη μουσική εκπαίδευση• Ρυθμικές και μελωδικές ασκήσεις• Κοινωνικές δεξιότητες• Γλωσσικές δεξιότητες• Γνωστικές δεξιότητες (όπως μνήμη και προσοχή)

* Η προσέγγιση Orff είναι μια παιδαγωγική μέθοδος διδασκαλίας μουσικής που εμπλέκει το μυαλό και το σώμα μέσω μίας μίξης τραγουδιού, χορού, υποκριτικής και αναπαραγωγής κρουστών. Για παράδειγμα, η μέθοδος Orff χρησιμοποιεί συχνά όργανα όπως ξυλόφωνα, μεταλόφωνα και glockenspiels. Ένα βασικό χαρακτηριστικό αυτής της προσέγγισης είναι ότι τα μαθήματα παρουσιάζονται με ένα στοιχείο παιχνιδιού, το οποίο βοηθά τα παιδιά να μάθουν στο δικό τους επίπεδο κατανόησης.

2726

4 ΠΩΣ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

4.1 Γιατί μουσική;Τα ευεργετικά αποτελέσματα της μουσικής μπορεί να είναι ισχυρά και ευρεία. Η

μουσικοθεραπεία, για παράδειγμα, είναι μια παρέμβαση που χρησιμοποιείται συχνά για να προωθήσει τη συναισθηματική υγεία, να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το άγχος και να ενισχύσουν την ευεξία.

Ο καθηγητής Νευροψυχολογίας Erik Scherder εξήγησε τη σχέση εγκεφάλου και μουσικής κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης με την Connect by Music. Ο προμετωπιαίος φλοιός (πίσω από το μέτωπο) είναι η περιοχή του εγκεφάλου όπου λαμβάνουν χώρα οι εκτελεστικές λειτουργίες και η οργάνωση και είναι επίσης το μέρος όπου δημιουργούνται συναισθήματα (ειδικά τα αρνητικά συναισθήματα). Το μέρος αυτό επηρεάζει άμεσα την αμυγδαλή, η οποία είναι μια μικρή περιοχή στο εσωτερικό μέρος του εγκεφάλου που βαθμονομεί τα συναισθήματα όπως ο φόβος, και ο θυμός. Η αμυγδαλή και ο προμετωπιαίος φλοιός είναι συνδεδεμένοι, αλλά οι άνθρωποι που έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους, που έχουν τραυματιστεί ή εμφανίζουν μετα-τραυματικό στρες, παρουσιάζουν αποσύνδεση μεταξύ των δύο περιοχών.

Τα μουσικά όργανα δίνουν τεράστια ώθηση στον μετωπιαίο λοβό, επιτρέποντας στην αμυγδαλή να ενεργοποιηθεί και να αποκαταστήσει τη σύνδεση της με τον προμετωπιαίο φλοιό, γεγονός που θα έχει ως αποτέλεσμα την ανασυγκρότηση του υπόλοιπου εγκεφάλου. Επιτρέποντας στα παιδιά να τραγουδούν ή να παίξουν ένα μουσικό όργανο σε ομαδικές δραστηριότητες, δίνουμε στον εγκέφαλο τα συστατικά που χρειάζεται για να ξεκινήσει η προαναφερθείσα διαδικασία καθώς ο εγκέφαλος του παιδιού αναπτύσσεται. Δίνουμε στον εγκέφαλο αυτό που θέλει: μαθαίνοντας κάτι σε σύντομο χρονικό διάστημα, δίνουμε στους ανθρώπους μια εμπειρία επιτυχίας και ευεξίας.

Η μουσική με βοηθά να ξεχάσω. Byan 14 ετών, Συρία

2928

Ας ρίξουμε μια πιο βαθιά ματιά στα θεραπευτικά οφέλη της μουσικής εξάσκησης που υποστηρίζονται από επιστημονικές έρευνες:

• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει τη γνωστική απόδοση.• Η μουσική μπορεί να μειώσει το άγχος.• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη.• Η μουσική μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του πόνου.• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει τον ύπνο.• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει τα κίνητρα.• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση.• Η μουσική μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.• Η μουσική μπορεί να βελτιώσει την αντοχή και την απόδοση στην καθημερινότητα.

Έχοντας όλα αυτά υπόψη, η Connect by Music αποφάσισε να φέρει τη μουσική εκπαίδευση σε έναν από τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς του πλανήτη. Οι περισσότεροι πρόσφυγες στην Ελλάδα δεν έχουν πρόσβαση σε οργανωμένη εκπαίδευση, αλλά σε περιορισμένη μη τυπική εκπαίδευση που παρέχεται από μερικές ανεξάρτητες Μη Κερδοσκοπικές Οργανώσεις. Η μουσική δεν υπήρχε σε καμία από τις δομές γιατί δεν ήταν προτεραιότητα για οποιονδήποτε εκπαιδευτικό φορέα Ωστόσο, η Connect by Music γνωρίζει ότι έχει τη δυνατότητα να έχει σημαντικό αντίκτυπο σε όσους ζουν εκεί, λόγω των αποδεδειγμένων πλεονεκτημάτων της μουσικής σε ψυχικές καταστάσεις όπως η κατάθλιψη, το τραύμα και η σχιζοφρένεια. Η μουσική λειτουργεί ως μέσο για την επεξεργασία συναισθημάτων, τραύματος και θλίψης, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως ρυθμιστικός ή ηρεμιστικός παράγοντας για άγχος ή δυσλειτουργία.

4.2 Τα προγράμματά μαςΣτόχος μας είναι να παρέχουμε ποιοτική μουσική εκπαίδευση και μουσικοθεραπεία

σε παιδιά πρόσφυγες, τον πιο ευάλωτο πληθυσμό μεταξύ των εκτοπισμένων πληθυσμών, προκειμένου να φέρουμε ισορροπία, κανονικότητα και ευεξία στη ζωή τους. Επιπλέον, προσφέρουμε έναν χώρο φιλικό για τα παιδιά, όπου μπορούν να είναι παιχνιδιάρικοι και δημιουργικοί, ενώ μαθαίνουν και κοινωνικοποιούνται με τους συναδέλφους τους. Τελικά, θέλουμε να τονωθεί από τη δύναμη της μουσικής. Παρέχουμε επίσης προγράμματα παιδικής γνώσης για ενήλικες. Επί του παρόντος, εργαζόμαστε περίπου στο 70% με παιδιά και στο 30% με ενήλικες.

Το 2020, λειτουργούσαμε στις ακόλουθες τοποθεσίες: Ελαιώνας, Μαλακάσα, Θερμοπύλες και Λέσβος.

3130

4.2.1 Λέσβος

Το νησί της Λέσβου είναι ένα από τα λιμάνια για μαζικές εκφορτώσεις από το 2015. Λόγω του μεγάλου αριθμού προσφύγων που ζουν στο νησί και χάρη στη συνεργασία με τους συνεργάτες μας, το πρόγραμμά μας στη Λέσβο έγινε η μεγαλύτερη επιχείρησή μας το 2020. Παρέχουμε μουσική εκπαίδευση στις εγκαταστάσεις μας, αλλά και σε προγράμματα των συνεργαζόμενων εταίρων μας, όπως:

• TAPUAT (κέντρο οικογενειακής υποστήριξης από την Ηλιακτίδα ΑΜΚΕ)• Gekko X (πρόγραμμα μη τυπικής εκπαίδευσης για ασυνόδευτους ανηλίκους

από την Better Days)• Home for All (διανομή φαγητού και χώρου στέγασης)• Wave of Hope School (αυτο-οργανωμένο σχολείο που διευθύνεται από

πρόσφυγες για πρόσφυγες από το Wave of Hope for the Future)• Δομή Φιλοξενίας Μόριας (στην Ενότητα Α, Ενότητα Β και στην Ασφαλή Ζώνη με

ασυνόδευτους ανηλίκους και στην Περιοχή Αρμονίας για παιδιά και ενήλικες)• Δομή Φιλοξενίας Καρατέπε (δομή για οικογένειες)

Το πρόγραμμα της Λέσβου παρέχει κιθάρες στους μαθητές μόλις φτάσουν σε προχωρημένο επίπεδο, γεγονός που έχει αυξήσει τα κίνητρα και τη δέσμευση των μαθητών. Το πρόγραμμα υπέφερε περισσότερο το τρέχον έτος λόγω της αστάθειας του εργασιακού περιβάλλοντος. Αφού ξεπέρασε την καραντίνα του COVID-19 τον Μάρτιο και λειτουργούσε πλήρως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η δομή της Μόριας κάηκε στις 8 Σεπτεμβρίου, καταστρέφοντας τις εγκαταστάσεις κάθε οργάνωσης και αφήνοντας σχεδόν 12.000 πρόσφυγες άστεγους στους παρακείμενους δρόμους όπου περιπλανήθηκαν για δύο εβδομάδες. Η ομάδα, σε συνεργασία με την οργάνωση Home for All, ανταποκρίθηκε στην κατάσταση έκτακτης ανάγκης με διανομή τροφίμων έως ότου όλοι οι πρόσφυγες εγκατασταθούν σε μια νέα εγκατάσταση και η ομάδα θα μπορούσε να ξαναρχίσει τις δραστηριότητες.

4.2.2 Ελαιώνας

Ο Ελαιώνας φιλοξενεί περίπου 1.500 πρόσφυγες από το Αφγανιστάν (37%), τη Συρία (16%), το Ιράν (9%) και το Ιράκ (7%). Ζουν σε πάνω από 300 προκατασκευασμένες κατοικίες.

3332

4.2.3 Μαλακάσα

Περισσότεροι από 1.300 κάτοικοι ζουν στη Μαλακάσα, προερχόμενοι από το Αφγανιστάν (67%), τη Συρία (17%) και το Ιράν (6%) ως επί το πλείστον. Περίπου 900 κάτοικοι ζουν σε εμπορευματοκιβώτια (200), περισσότεροι από 200 σε σκηνές (50), 120 σε δύο αίθουσες και 51 σε κτίρια, όλα μέσα στον ίδιο χώρο.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα μέσα στη δομή παρέχονται από διάφορους φορείς όπως η Solidarity Now. Δεν υπάρχει πρόγραμμα εκπαίδευσης ενηλίκων. Επίσης, τα παιδιά έχουν το δικαίωμα να πάνε στο Ελληνικό Δημόσιο Σχολείο. Η σχολικοποίηση εγκρίνεται μόνο σε εγγεγραμμένους επωφελούμενους, πράγμα που σημαίνει ότι τα μισά παιδιά στη δομή μένουν χωρίς πρόσβαση στην τυπική ελληνική εκπαίδευση. Η Connect by Music αντιπροσωπεύει τη πρόσβαση στην μουσική εκπαίδευση, στη δημιουργικότητα και στην ψυχαγωγία. Επιπρόσθετα, για τους ενήλικες αντιπροσωπεύει τη μόνη εκπαίδευση που μπορούν να λάβουν μέσα στη δομή.

4.2.4 Θερμοπύλες

Η δομή των Θερμοπυλών είναι ένας μικρός καταυλισμός προσφύγων με χωρητικότητα περίπου 300 κατοίκων που προέρχονται από τη Συρία, το Ιράκ, το Κουρδιστάν, το Κουβέιτ και την Παλαιστίνη. Είναι ένα παλιό ξενοδοχείο από τη δεκαετία του 1960 και επομένως ένα κτίριο, όπου κάθε οικογένεια έχει ένα δικό της δωμάτιο.

Η δομή είναι απομονωμένη και πολύ μακριά από το πλησιέστερο χωριό. Οι μόνες οργανώσεις που λειτουργούν στο στρατόπεδο είναι οι International Organization of Migration, Solidarity Now και Connect by Music. Η Solidarity Now παρέχει μαθήματα μόνο σε ενήλικες. Η Connect by Music αποτελεί τον εκπαιδευτικό και συνάμα ψυχαγωγικό χώρο για τα παιδιά.

Το πρόγραμμα των Θερμοπουλών δίνει επίσης κιθάρες σε μαθητές που φτάνουν σε προχωρημένο επίπεδο.

3534

4.3 Η εταιρεία σε νούμερα

Αριθμός μαθητών το 2020 1.514 Εύρος ηλικιών 3-46

Είδη μουσικών οργάνων που διδάχτηκαν 7 Παιδαγωγικές τεχνικές διδασκαλίας που χρησιμοποιήθηκαν 18 Ώρες μαθημάτων 220 την εβδομάδα

880 το μήνα

9.240 το χρόνο

Εκπαιδευτικοί και μουσικοθεραπευτές 10 Συντονιστές 4 Εθελοντές 13 Αριθμός κιθάρων που δόθηκαν σε προχωρημένους μαθητές 59

36

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Alexander Zeverijn

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

Patricia Brouwer Design

Connect by Music GreeceΑστικη μη κερδοσκοπικη εταιρειαΑεροπόρου Γιανναρέλη & Αποστόλου Βαμβούρη 2ΑΜυτιλήνη 81100 Ελλάδαinfo@connectbymusic.grconnectbymusic.grΑριθμός Γ.Ε.ΜΗ. : 153933742000ΑΦΜ: 996960012IBAN: GR4001104150000041500807130

Όταν ξυπνάω και μέχρι το απόγευμα, συνεχίζω να κοιτάζω το ρολόι όλη την ώρα, ανυπομονώ την ώρα για το μάθημα της μουσικής, γιατί όταν είμαι εδώ αισθάνομαι ότι κάνω κάτι θετικό και σημαντικό.Abeer, 45 ετών, Κουρδιστάν