carbon equivalent ce

บทความวชาการ วารสารวชาการเทคโนโลยอตสาหกรรม ปท 1 ฉบบท 1 (ปฐมฤกษ) กมภาพนธ-กรกฎาคม 2548 The Journal of Industrial Technology, Vol. 1, Issue 1, February – July, 2005

60

การใชคาสมมลคารบอน (CE) ในการคาดการณคาความแขงในบรเวณกระทบรอนของรอยเชอมเหลกผสมตา-แขงแรงสง

Using Carbon Equivalent Prediction of HAZ Hardness in Welds of HSLA Steels

มนญ เลศวจตรพนธ

1. บทนา คาสมมลคารบอน (CE) จะเปนผลลพธของสวนผสมทางเคมของธาตตางๆทผสมอยในเหลกและธาตเหลานนจะใหผลในทางเสรมหรอลดผลของคารบอนในเหลกกลา หากคารบอนมากจะชบแขงไดงายกวา เชนเหลกกลาทมคารบอน 0.8% จะชบไดคาความแขงไดมากกวาเหลกกลาทมคารบอน 0.4% หรอกลาวอกนยหนงวาเหลกทชบไดคาความแขงสงจะมการยอมรบการชบแขง (hardenability) สง เหลกคารบอนทผานการชบแขงอาจเกดการแตกราวไดงาย เนองจากโครงสรางทเกดจากการชบแขง (เชน มาเทนไซด) จะมความแขงสงมาก มความยด หยนตวนอยมากหรอไมมเลย แตมความเครยดในตวสงมาก 2. Hardenability (การยอมรบการชบแขง) : คากาหนดทมผลตอการยอมรบการเชอมของโลหะ ในงานเชอมเหลกกลา เหลกทเชอมแลวมความแขงแรง ไมแตกราว เชนเหลกทมคารบอน 0.2% เรากลาววาเหลกนนมคาการยอมรบการเชอมสง หรอมคา Weldability สง ความรอนจากการเชอมจะสงผลเชนเดยวกบการชบแขง ดงนนเหลกทมคา Hardenability สง เมอถกเชอมกอาจจะเกดโครงสรางแขงและเปราะซงไมเปนทปรารถนาในงานเชอม เพราะงานเชอมตองการโครงสรางทเหนยวทงในรปของความเหนยวยด (ductility) หรอการยดตวไดมาก และในรปของความเหนยวแกรง (toughness) หรอการดดกลนพลงงานทเขาชนกระแทกไดโดยไมเกดการแตกราว กลาวคอถาคา CE สงแลว คา Hardenabilityจะมคาสง แตจะมคา Weldability ตา คา CE ซงเปนผลลพธของสวนผสมทางเคมของธาตตางๆทผสมอยในเหลก และธาตเหลานนจะใหผลในทางทเสรมคารบอนในการชบแขง เพอความสะดวกในการใชงานจงจดทาสตรเพอใชหาคา CE ไดงาย ใหแสดงคาเปนตวเลขนอยหลก และแสดงถงอทธพลของสวนผสมตอการชบแขงอยางชดเจน โดยทวไปเหลกกลาคารบอนจะใชสตรหาคา CE ระดบเบองตนดงน [1] CE = C + Mn/4 (1) หรอ CE = C+ (Mn+Si)/4 (2) สตรหลายสตรไดใหนาหนกตอทองแดง (Cu), โครเมยม (Cr),โมลบดนม (Mo), นเกล (Ni) และวานาเดยม (V) ในกรณทมเหลกผสมตาหรอเหลกไมโครอลลอย (micro-alloyed steels) เมอไดทบทวนจากเอกสารตางๆทเกยวของแลวปรากฏวา ในรอบสบปทผานมามสตร

หาคา CE เกดขนมากมาย หลายสตรไดถกพฒนาขนเพอเหลกเฉพาะชนด สตรทพฒนานจะบงบอกถงการยอมรบการเชอมและสามารถเปนแนวทางในการเลอกใชเหลกและอณหภมอนงานกอนเชอม (Preheat) สมาคมการเชอมแหงอเมรกา (American Welding Society: AWS) ไดจดรวบรวมสตรหาคา CE และพมพเผยแพรในสอสงพมพของสมาคมดงแสดงในตารางท 1 คา CE เกดขนมากนบสบสตร หลายสตรไดถกพฒนาขนเพอเหลกเฉพาะชนด สตรทพฒนาขนนจะบงบอกถงคาการยอมรบการเชอมของเหลกชนดนนดวย

3. การตดสนใจเลอกใชสตรหาคา CE สตรทจาเปนตองใชในงานเฉพาะทาง ทมการระบรายละเอยด สวนผสมทางเคมของวสดทจะทาการเชอม ผลจากการคานวณคา CE ดวยสตรตางๆคอนขางจะคลายคลงกน เนองจากอทธพลของธาตผสมหลกๆทผสมอยในโลหะนน เชนคารบอน แมงกานส โมลบดนม และโครเมยม เปนตน วสดสามารถจดจาแนกเปนกลมได หากธาตผสมแตละตวใหคา CE ทเหมอนกน ดงแสดงไวในตารางท 2 วสดทจดอยในกลมทมคา CE เทากนจะมการยอมรบการเชอมทเทากน ในตารางท 2 แสดงใหเหนถงใชขอมลคา CE ในการจาแนกกลมวสดเพอการตรวจรบรองในเบองตน (prequalified) การใชงานทวไปของเหลกกลาคารบอนและเหลกกลาคารบอน-แมงกานส เราจะสามารถคาดการณและปฏบตการเชอมดวยพารามเตอรในการอนงาน (pre-heat) และอบงานหลงการเชอม (post-heat) ตามคาแนะนาใน AWS D1.1 Structural Welding Code-Steel ไดอยางเหมาะสม ในบางครงคา CE กกอใหเกดความไมชดเจนขน (เนองจากมหลายสตร และเหลกบางเกรดกเขาไดกบหลายมาตรฐาน) ในบางครงคา CE ของวสดใน Class 1 และ Class II กอาจไมนาผลทถกประเมนมาใชงาน เนองจากคา CE ยงอยในเกณฑตา ทาใหสงผลตอการเชอมนอย เชนคา CE เพมจาก 0.2 เปน 0.3 จะสงผลตอการเชอมนอย แตคา CE ทเพมจาก 0.6 เปน 0.7 จะสงผลตอการเชอมมาก แตถงแมจะเพมขนนอยกควรเพมความระมดระวงในการทางานมากขน ดงนนวสดตาม Class III , IV, และ V จะมความละเอยดออนทตองพจารณาอยางเขมงวดมากขนตามคา CE ทเพมขน ทงยงตองใชทงความรและประสบการณประกอบการวนจฉยใชงานดงเชน ในงานซอมบารงทมชนสวนขอตอโครงสรางเหลก 2 ชนด สวนท 1 เปนเหลก AISI 4130 ขนรปดวยวธทบขนรป (forging) ซงเทยบเทา

1. อาจารย, ภาควชาเทคโนโลยวศวกรรมเครองกล, วทยาลยเทคโนโลยอตสาหกรรม, สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ


61

Class IV ในตารางท 2 และสวนท 2 เปนวสด AISI 4145 (ซงเทยบเทา Class V ในตารางท 2) ดงนนคา CE ของงานเชอมเหลก 2 ชนดนจะมคา CE อย ระหวาง 0.59-0.79 ทาใหตองใชคาประสบการณและการดแลงาน อยางใกลชดในการทางานเชอมซอมบารงน และจากประสบการณ

เหลกทมคา CE ทตากวา 0.30 มกเปนเหลกทเชอมไดงาย ไมคอยมการแตกราว ไมตองระวงมากในเรองของการใชความรอนในการเชอม

ตารางท 1 สตรหาคา Carbon Equivalent: CE ทรวบรวมจากเอกสารสงพมพของ American Welding Society: AWS

สตรหาคา CE เอกสารสงพมพของ AWS CE = C + (Mn+Si) /6 +(Cr+Mo+V) /5+(Ni+Cu) /15 D1.1;Appx. XI CE = C + Mn /6 +(Cr+Mo+V) /5+(Ni+Cu) /15 D1.5, D3.6 Eq.1 & IIW CE = C+Mn /6 +0.05 (ใชเมอรคาของ%C, Mn แตไมสามารถหาคา % ธาตอนได) D3.6Eq.2

CE = C+Mn/6+Ni/20+Cr/10+Cu/40-Mo/50-V/10 D8.8 CE = C+0.31Si+0.33P+0.455-0.028Mn (ใชกบเหลกหลอเทานน) D11.2 Eq.1

CE = C+0.31Si+0.33P+0.455-0.028Mn+Mo+Cr-0.020.02Ni-0.01Cu (ใชกบเหลกหลอเทานน)

D11.2 Eq.2

CE = C+Mn/6 + Ni/20+Cr/10-Mo*/40-V/10 เมอ Mo มมากกวา 0.50% จงจะนามาคดในคา CE ดวย

Alloy Steels, D14.3

CE = C+Mn/6 + Si/4 Structural Steels, D14.3 CE = C+Mn /6+Mo/4+Cr/5+Ni/15+V/5 D14.5

ตารางท 2 การจดจาแนกโลหะงานและคา CE สงสด (ตาม AWS D14.5-80)

กลมของโลหะงานทจดจาแนก คา CE สงสด

Class I, Carbon Steels: AISI/SAE 1005, 1006, 1008, 1010, 1013, 1015, 1016, 1017, 1018, 1020, and 1021

0.38

Class II, Carbon manganese structural steels: ASTM A36, A53Gr B, A106, A139, A381 Gr Y35, A500, A501, A516, A529, A570 Gr D and E, A573; API 5-LGr B; ABS Grs A, B, C, CS, D, E, and R.

0.48

Class III, High Strength Low Alloy Steels: ASTM A242 Weldable Grade, A441, A537 Grs A and B, A572 Grs 42,45, and 50, A588, A618, ; API 5l Gr B and 5XL Gr 42; ABS GRs AH, DH, and EH

0.63

Class IV, High Strength Low Alloy Columbium, Vanadium Steels: ASTM A572 Grs 55, 60, and 65. 0.54

Class V, High Strength Quenched and Tempered Alloy Steels: ASTM A514 and A516 0.74

ตารางท 3 แนวทางการเลอกใชระดบอณหภมในการอนงาน (pre-heat) ทแปรผนกบคา CE

คา Carbon Equivalent: CE ระดบอณหภมในการอนงาน 0.02 - 0.45% พจารณาเลอก(อน / ไมอน) 0.45 - 0.60 % 200o-400oF (94 – 205oC) สงมากกวา 0.60% 400o-700oF (205 – 372oC)


62

คา CE ทบางครงกกอใหเกดความไมชดเจน แตบางครงกเปนแนวทางทมประโยชนมาก ในกรณทคา CE ถกนามาพจารณามกถกนาไปใชพจารณาถงเรองอณหภมการอนงาน การยดหดตวจากการเชอม และการควบคมไฮโดรเจน ซงการอบงาน (post-heat) ไมสามารถทาได ทงนเพราะอณหภมทสงขนจากการอนงาน การรกษาอณหภมของงานระหวางการเชอม (interpass temperature) การเลอกลวดเชอมใหเขากบเนองาน และการเทมเปอรบรเวณรอยเชอม ตางกเปนคาพารามเตอรทเสรมผลดทจะเกดตอรอยเชอมทงในแงความแขงแรง ความคงรปไมบดเบยวจากการเชอม และไมแตกราวทงงานซอมและสราง เหลก High Strength Low Alloy: HSLA ซงผลตดวยกระบวนวธ Quench and Temper: Q&T steel ซงอยใน Class IV และ V มคา CE อยในชวง 0.5-0.8 ซงคอนขางสงถงสงมาก ทาใหการยอมรบการเชอม (weldability) คอนขางตา ความสาเรจในการเชอมเหลก Q&T เชนเหลกเกรด E420-690 มกประเมนจากสวนผสมทางเคมในรปของคา CE การออกแบบกระบวนการเชอม (Welding Procedures) จะใชคาความแขงในบรเวณกระทบรอน (Heat Affected Zone: HAZ) เปนตวควบคมการแตกราวเยน(cold cracking) หากความแขงยงสงการแตกราวยงเกดงาย ซงการควบคมความแขงในบรเวณกระทบรอนจะสามารถควบคมไดดวยการใชคา CE และอตราการเยนตว T8/5 (อตราเยนตวหลงการเชอมผานชวงอณหภม 800-500oC) เปนเครองมอ ดงความสมพนธในสมการ

HVmax = H + 2)bYexp(

K (3)

เมอ H = 167 x CEBH 2.42 +137

K = 939 x C-167 * CEBH2.42 + 147 b = exp(-0.013 * H + 0.8)

CEBH = 4.3

Mo+

9.3Cu

+2.3

Cr+

17Ni

+11Si

+9.2

Mn+C

Y = T8/5 (Cooling time from 800oC to 500oC in seconds) ในปค.ศ. 1981, K. Lorenz และ C. Duren ไดศกษาและสรางสมการเพอใชประเมนคาความแขงในบรเวณ HAZ ดงน HVx = 2019[(1-0.5logt8/5) x C + 0.3(CEB-C)]

+66(1-0.8 log t8/5) (4)

For 0 < % martensite < 100 เมอ

CEB = 3V

+6

Mo+

9Cu

+5

Cr+

17Ni

+11Si

+8

Mn+C

HVM = 802 * C + 305 for 100%martensite

HVB = 350* CEB + 101 for 100%bainite และในปเดยวกนน T.Terasaki ไดสรางสมการ และปรบปรงในป ค.ศ. 1984 เพอใชประเมนคาความแขงสงสดในบรเวณ HAZ ขนดงน τ, τM,HVmax = Ho+(HM+Ho)exp[-0.2{ τ/τM – 1}] (5) τ ≤ τM,HVmax = HM = 812*C+293 เมอ

Ho = B7+Cb+V+2

Mo+

7Cr

+2Si

+C16

27.1P×5.2=log153+ vmτ Pv = B5+

3Mo

+10Cr

+8

Ni+

4Cu

+3

Mn+C

τM = Cooling time giving 100% martensite ในป ค.ศ. 1981, N.Yurioka และคณะ ไดศกษาและผกความสมพนธระหวางคาความแขงสงสด (HVmax) ในบรเวณกระทบรอนกบอตราผกผนของการเยนตว (T8/5) ดงภาพท 1 และในป ค.ศ. 1987 ไดจดทาเปนรปสมการอยางงาย ดงน HVmax = 442 *C+99CEii + 206

+(402*C – 90CEii + 80)*arctan(X) (6)

ภาพท 1 เสนโคงความสมพนธระหวางความแขงกบ อตราการเยนตวในบรเวณกระทบรอน

H∞ = คาความแขงสงสดทอตราการเยนตว T8/5 ใน 60 วนาท B = แนวกงกลางภาคตดรอยเชอม a = คาความชนของเสนโคง H (ทจดกงกลาง ภาคตดรอยเชอม) K,Y5 = คาแปรผนตามสวนผสมทางเคม


63

เมอ X = 601.0iiiCE673.0iCE15.1

882.0+iiiCE35.1iCE3.25

8tlog(

CEi = H+4

Mo+

8Cr

+12Ni

+15Cu

+6

Mn+

24Si

+C ∆

CEii = 3

Cb+

5V

+5.2

Mo+

5Cr

+18Ni

+10Cu

+5

Mn+

24Si

+C

CEiii = 4

Mo+

5Cr

+9

Ni+

20Cu

+6.3

Mn+C

การยอมรบการชบแขงทเพมขนเนองจากธาตโบรอนและไนโตรเจนทผลต จากเตา Basic oxygen (S≤0.016%, O2 ≤ 60 ppm) ไดกาหนดไวดงน

H∆ = 0 เมอ B≤ 1 ppm H∆ = 0.03fN เมอ B= 2 ppm

H∆ = 0.06fN เมอ B= 3 ppm H∆ = 0.09fNเมอ B≥ 4 ppm

และ fN = (0.02-N)/ 0.02 4. การทดลอง ชนงานเหลกแผน Q&T ทมจาหนายทวไป จานวน 12 ชน ความหนาตงแต 12 – 25 ม.ม. จาก 11 ครงการผลต (11 melts) โดยเลอกจากเหลกเกรด 18G2A , 18G2AV, 14HNMBCu, 10GHMBA ซงเปนเหลก Q&T Al-killed มคาความเคนครากท 420-690 MPa (60.9-100ksi) กอนทาการเชอมไดทาการทดสอบหาสมบตทางกลดวยแรงดงไดผลดงแสดงไวในตารางท 5 และวเคราะหสวนผสมทางเคมไดผลตามตารางท 4 จากนนจงคานวณคา CE ตามตารางท 6 ดวยสตรหาคา CE จานวน 5 สตร ดงน

CEIIW =5

V+Mo+Cr+

15Cu+Ni

+6

Mn+C

CEBWI =5

V+Mo+Cr+

15Cu+Ni

+6

Si+Mn+C

CELD6 =6V

+12Mo

+19Cu

+11Cr

+34Ni

+23Si

+16Mn

+C

CEN = [ ])12.0C(20tanh25.0+75.0+C -

B5+5

V+Cb+Mo+Cr+

15Cu

+20Ni

+24Si

+6

Mn

PCM = B5+10V

+15Mo

+60Ni

+20

Cr+Cu+Mn+

30Si

+C

ตารางท 4 สวนผสมทางเคม (% โดย น.น.) ของชนทดสอบ

Steel Grade Element 18G2A 18G2AV 10GHMBA 14HNMB

Cu C max. 0.20 max. 0.20 max. 0.10 0.11 - 0.18

Mn 1.00 – 1.50

1.20 – 1.65 0.60 – 1.00 0.60 – 1.00

Si 0.20 – 0.55

0.20 – 0.60 0.15 – 0.35 0.15 – 0.35

P (max) 0.035 0.035 0.015 0.030 S (max) 0.035 0.035 0.010 0.030

Cr max. 0.30 max. 0.30 1.00 – 1.40 0.40 – 0.65 Ni max. 0.30 max. 0.30 max. 0.25 0.70 – 1.00 Cu max. 0.30 max. 0.30 0.25 – 0.40 0.25 – 0.40 Mo --- --- 0.40 – 0.60 0.40 – 0.60 V --- 0.50 – 0.15 --- 0.30 – 0.08 Al 0.02 –

0.06 0.02 – 0.06 0.02 – 0.06 0.02 – 0.06

B --- --- max. 0.004 max. 0.005 Cb --- --- 0.015 – 0.035 --- Ti --- --- 0.01- 0.03 --- เหลกจานวน 6 ชนจากแตละเกรด จานวนรวม 6x12=72 ชน จะถกยดตรงอยบนแบบจบงาน Controlled Thermal Severity Test (CTS test) ตามภาพท 2 แลวเชอมดวยลวดไฮโดรเจนตา โดยควบคมพารามเตอรในการเชอมดงน กระแสไฟเชอม 170-190 Amp. แรงดนไฟฟาเชอม 25-33 V. ความเรวเดนแนวเชอม 0.17-0.28 cm/s(4-6.6 in./min) คาพลงงานความรอนในการเชอม (Heat input) 17.8-30.2 kJ/cm(45-77kJ/in.) อณหภมทดสอบความแขงท 80 oC ถง (-20)oC , อตราการเยนตว ตารางท 5 สมบตทางกล, ตานการดงของชนทดสอบ

Steel Grade Yield

Strength min. (MPa)

Tensile Strength (MPa)

Elongation (%)

18G2A 420 490 - 680 18 18G24V 460 550 - 720 17

10GHMBA 620 720 - 890 15 14HNMBCu 690 770 - 940 13

ของ T8/5 ทระดบตางๆ และบนทกคา T8/5 ทอยระหวาง 14-20

วนาท คาความแขงสงสดใน HAZ ไดตรวจวดและบนทก ดงแสดงไวในตารางท 7


64

ตารางท 6 คา CE และคาความแขงสงสดในบรเวณเชอม

Carbon Equivalent (%)

Steel Grade

Melt No.

Thickness

(mm.) CELD6 Pcm CEBW1 CEIIW CEN

HVmax Crack / no

Crack 18G2A 414097 12 0.254 0.234 0.423 0.371 0.365 --- / 304 18G2A 424994 12 0.263 0.242 0.450 0.396 0.389 --- / 315 18G2A 711176 25 0.275 0.252 0.482 0.425 0.416 334 / 344 18G2A 720946 25 0.261 0.240 0.443 0.388 0.382 305 / 330 18G2AV 414827 12 0.293 0.264 0.485 0.432 0.426 --- / 330 18G2AV 302662 12 0.299 0.271 0.491 0.428 0.431 --- / 332 18G2AV 302662 25 0.299 0.271 0.491 0.428 0.431 299 / 349 18G2AV 524628 25 0.335 0.301 0.550 0.500 0.501 357 / 373 10GHMBA 114110 12 0.356 0.302 0.727 0.687 0.357 380 / 401 10GHMBA 116520 12 0.315 0.267 0.622 0.570 0.386 442 / 397 14HNMBCu 17649 12 0.360 0.320 0.618 0.560 0.548 459 / 466 14HNMBCu 61692 12 0.397 0.355 0.665 0.620 0.626 464 / 473

ภาพท 2 Controlled Thermal Severity(CTS) Test Specimen 1 = 3-test welds 2 = anchor weld t = Plate thickness

5. ผลการทดสอบ จากคาทตรวจวดไดจากการทดสอบ ไดนามาวเคราะหทางสถตเพอการจดกลม เปนกลมๆ ดงน 1. คาความแขงสงสดท HAZ ทไมเกดการแตกราว 2. คาความแขงทจะเกดรอยแตกราวขนาดเลก(ยาวไมเกน 0.3 มม.) 3. คาเฉลยของคาความแขง(ตารางท 7) จะเหนวาคาHVmax cri จะเพมขนตามคา CE ในแนวทเปนการแปรผนตรง

4. คา HVmax cri ในตารางท7 คาบนจะเปนแนวโนมทจะไมเกดการแตกราวถง 50% คาลางจะเปนแนวโนมทจะไมเกดการแตกราวถง 90% 5. ในการศกษานคา CELD6 เปนคาทใชหาคาความแขงใน HAZ ไดดทสด (เนองจากมคาเบยงเบนจากการทดลองนอยทสด) ตารางท 7 ผลทางสถตแสดงความสมพนธ ระหวางคาความแขงสงสดทเกดในบรเวณกระทบรอนกบคา CE ในบรเวณเชอม

Carbon Equivalent Formula

Regression Equation

Equation for 90% Confidence of No

Crack

Correlation

Coefficient

Standard Deviation

of CE

HVmax = 1144*CELD6 + 12

CELD6

HVmax = 1144*CELD6 - 17

0.954 0.04962

HVmax = 1352*Pcm - 7

Pcm

HVmax = 1352*Pcm - 55

0.831 0.03658

HVmax = 491* CEBW1 +102

CEBW1

HVmax = 491* CEBW1 +53

0.806 0.09775

HVmax = 461* CEiiw +143

CEIIW

HVmax = 461* CEiiw +93

0.795 0.10254

HVmax = 472* CEN +163

CEN

HVmax = 472* CEN +112

0.670 0.08447


65

6. สรป 1) จากคาตวเลขเพยงเลกนอยของสวนผสมแตเมอทาออกมาในรปของคา CE แลว คา CE ทหาไดจะมผลอยางมากในการประเมนการยอมรบการเชอมไดอยางรวดเรว ดวยวธการอนงานจะชวยใหเหลกกลามการยอมรบการเชอมไดมากขน 2) คา CE จะชวยบอกอณหภมอนงานขนตาทควรจะใช และขอควรระวง หรอแนวทางอนๆ ทไมปรากฏใน Code/ Specification อยางชดแจง และใชเปนเครองมอเพอการหลกเลยงการแตกราวในบรเวณ HAZ ดวยการใชคา CE เปนเครองมอในการควบคมความรอนปอนเขา-อตราการเยนตวหลงทาการเชอม 3) ในการศกษา-ทดลองน คา CELD6 เปนคาทใชในการ ทานายการเกดการแตกราวจากไฮโดรเจนของเหลก HSLA ในชวงความหนา 12-25 มม. (Yield Strength 420-690 MPa) ไดใกลเคยงทสด (เมอเปรยบเทยบกบสตรหาคาความแขงอนๆ ในตารางท 7) 4) ดวยการเปรยบเทยบคาความแขงททาใหบรเวณกระทบรอน (HAZ) เกดการแตกราวในตารางท 7 ได ทาใหเราสามารถควบคมความรอนเขา-อตราการเยนตวจาก 800 ถง 500 oC (t8/5) เพอควบคมความแขง ทาใหไดงานเชอมทมความแขงแรงสง โดยไมเกดการแตกราวในบรเวณกระทบรอน ซงเปนจดทแตกราวไดงายของรอยเชอมเหลก HSLA เอกสารอางอง: [1] William F.Newell. Jr. Understanding and Using Carbon

Equivalent Formulas, Welding Journal, September 1995.

[2] Z.Zaczek and Cwiek, Prediction of HAZ Hardness in

Welds of Quenched and Tempered HSLA Steels,

Welding Journal, January 1993.

[3] ANSI/AWS D1.1-2000 Structural Welding Code-Steel.

American Welding Society, Miami, Fla.

[4] Lin, G.E., Welding Metallurgy, Vol. 2 , 4th ed,

The American Welding Society, Mimi Fla.

carbon equivalent ce

Documents