bronchial synd
DESCRIPTION
BG HC phe quan cua thay NQKTRANSCRIPT
October 31, 2014 1
CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH
HOÄI CHÖÙNG PHEÁ QUAÛN
BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG
BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG
October 31, 2014 2
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 3
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 4
ÑÒNH NGHÓA
Hoäi chöùng pheá quaûn bao goàm caùc daáu hieäu X
quang tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp dieãn taû:
Söï daøy leân cuûa thaønh pheá quaûn.
Söï daõn nôû cuûa loøng pheá quaûn.
Söï taéc hoaøn toaøn (xẹp phổi)hoaëc khoâng hoaøn
toaøn cuûa loøng pheá quaûn(ứ khí).
Ñöùng tröôùc moät hình aûnh xeïp phoåi:
ôû treû em, ta luoân phaûi nghó ñeán Dò vaät pheá quaûn,
coøn ôû ngöôøi lôùn, ta luoân phaûi nghó ñeán U pheá quaûn.
October 31, 2014 5
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 6
SÖÏ TAÏO RA HÌNH AÛNH CUÛA PHEÁ QUAÛN
Pheá quaûn bình thöôøng: Khoâng thaáy ñöôïc (từphân thuỳ trở xuống).
Pheá quaûn beänh lyù:
Thaønh daày Hình aûnh “Ñöôøng raày xe löûa”.
Khi caùc pheá nang bao quanh khoâng coøn
thoâng khí Hình aûnh “Khí aûnh noäi pheá
quaûn”.
Khi pheá quaûn bò traùm bôûi chaát nhaày,muû
“Hình ruban”, “Hình gaêng tay”.
October 31, 2014 7
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 8
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
A.Pheá quaûn coù thaønh daøy:
1.Do chính thaønh pheá quaûn daày:
-Hình ñöôøng raày,hình chöõ Y,hình
“voøng nhaãn”,hình moät ñöôøng song
song vôùi maïch maùu.
-Nguyeân nhaân:
a/ Vieâm pheá quaûn maïn tính.
b/ Huùt thuoác nhieàu.
c/ Daõn pheá quaûn.
d/ Pheá quaûn daãn löu.
2.Do moâ keõ quanh pheá quaûn: Phuø moâ keõ.
B.Phế quản dãn : thể ống, thể “tĩnh mạch dãn”,
thể kén hoặc túi
October 31, 2014 9
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
C.Pheá quaûn bình thöôøng treân moät neàn pheá nang ñoâng
ñaëc: “Khí aûnh noäi pheá quaûn” (Air bronchogram).
-Nguyeân nhaân:
a/ Vieâm phoåi.
b/ Phuø phoåi pheá nang.
c/ Nhoài maùu phoåi.
D.Pheá quaûn bò traùm ñaày vaø daõn nôû: “Hình ruban”, “hình
chöõ Y”, “hình gaêng tay”.
-Nguyeân nhaân:
a/ Daõn pheá quaûn daïng oáng hoaëc tuùi.
b/ Vieâm pheá quaûn maïn tính.
c/ Mucoviscidose.
E.Pheá quaûn bò taéc ngheõn: Roõ treân hình chuïp pheá quaûn
caûn quang.
HÌNH ẢNH ĐƯỜNG RẦY XE LỬA(TRAMLINES PATTERN - IMAGE EN RAILS)
Bình thường các phế quản có vách mỏng, không thấy trên X
quang qui ước, khẩu kính giảm dần từ trung tâm ra ngoại vi.
Khi phế quản bị dãn, vách dày lên, trở nên song song với nhau,
cho ta hình ảnh đường rầy xe lửa, hình ảnh này thấy rõ hơn
trên phim chụp cản quang phế quản, hoặc phim CT.
October 31, 2014 11
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Imagerie des voies aeùriennes. C.Beigelman et al. JFR 2003.
Taùi taïo coronal 2D: Daõn pheá quaûn
+ Daøy thaønh PQ thuøy treân (P)
Taùi taïo coronal-2D: Hình
aûnh KPQ bình thöôøng.
Viêm phế quản mạn tính
Viêm phế quản mạn tính
Viêm phế quản mạn tính
October 31, 2014 16
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
VIEÂM PHEÁ QUAÛN MAÏN TÍNH
(Hình aûnh ñöôøng raày xe löûa vôùi
vaùch pheá quaûn daøy)
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
October 31, 2014 17
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique
October 31, 2014 18
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Imagerie des voies aeùriennes. C.Beigelman et al. JFR 2003.
DAÕN PHEÁ QUAÛN (bronchiectasis)
Dạng ống (cylindrical type)
Dạng tĩnh mạch dãn(varicoid type)
Dạng kén hoặc túi ( cystic or sacciform
type)
October 31, 2014 19
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
October 31, 2014 20
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Chuïp caûn quang pheá quaûn vôùi Lipiodol
HÌNH DẤU TRIỆN(SIGNET RING SIGN)
Bình thường tỷ lệ khẩu kính phế quản/mạch máu = 1, ở người > 65
tuổi hoặc sống ở miền núi tỷ lệ này có thể > 1.
Tỷ lệ khẩu kính phế quản/mạch máu ≥ 1,5 thấy ở những trường hợp
dãn phế quản điển hình (bronchiectasis), lúc này ta có hình dấu triện
(signet ring sign). Khác với hình dấu triện trong tăng áp tiền mao
mạch, hình dấu triện trong dãn phế quản có khẩu kính của phế quản
lớn hơn động mạch.
David P. Naidich et al. Computed Tomography and Magnetic Resonance of the Thorax, 4th Edition. 2007. Lippincott Williams & Wilkins
October 31, 2014 22
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
HÌNH VÒNG NHẪN HÌNH DẤU TRIỆN
Signet ring signTramlines pattern
Bronchiectasis
October 31, 2014 26
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
CYLINDRICAL
BRONCHIECTASIS
CYLINDRICAL & CYSTIC
BRONCHIECTASIS
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
HÌNH ẢNH CHUỖI HẠT(BEADED APPEARANCE)
Do dãn phế quản hình túi tạo thành, còn gọi là hình ảnh cây
hoa bông củ Nhật Bản.
October 31, 2014 28
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
VARICOID BRONCHIECTASIS:
DAÕN PHEÁ QUAÛN DO LAO
D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique
October 31, 2014 30
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
October 31, 2014 31
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
CYSTIC BRONCHIECTASIS
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
Kartagener syndrome: situs inversus, bronchiectasis, and sinusitis
October 31, 2014 34
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
HOÄI CHÖÙNG KARTAGENER
Situs inversus + Giaõn pheá quaûn
hai beân
D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique
Kartagener syndrome
October 31, 2014 36
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Hình ngoùn tay ñeo gaêng (Aspect en doigts de gant)
October 31, 2014 37
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
October 31, 2014 38
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
October 31, 2014 39
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
ASPECT EN “SAUCISSE”:
Bronchopyogeøne tuberculeux
October 31, 2014 40
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
October 31, 2014 41
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
BILATERAL CYSTIC BRONCHIECTASIS:
MUCOVISCIDOSIS(CYSTIC FIBROSIS)
D.Anthoine.L’Imagerie Thoracique
October 31, 2014 42
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
MUCOVISCIDOSIS
October 31, 2014 43
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Boùng môø ñoàng nhaát thuøy treân phoåi (T) vôùi Khí aûnh noäi
pheá quaûn (Air Bronchogram)ù VIEÂM PHOÅI THUØY
October 31, 2014 44
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Boùng môø ñoàng nhaát thuøy döôùi phoåi (P) vôùi Khí aûnh noäi
pheá quaûn (Air Bronchogram)ù VIEÂM PHOÅI THUØY
October 31, 2014 45
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
SEÏO HEÏP PHEÁ QUAÛN SAU LAO
(POSTTUBERCULOUS STENOSIS)
October 31, 2014 46
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
XÔ HOÙA MOÂ KEÕ GAÂY DAÕN PHEÁ QUAÛN
October 31, 2014 47
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Noäi soi pheá quaûn aûo (Virtual bronchoendoscopy)-Bình thöôøng.
Click here !
October 31, 2014 48
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Taùi taïo coronal-2D vaø Noäi soi aûo: U KHÍ QUAÛN
Alain Blum.Scanographie volumique multicoupe.MASSON.
October 31, 2014 49
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Taùi taïo coronal-2D vaø taùi taïo 3D:
HEÏP PHEÁ QUAÛN GOÁC (T) (Wegener’s granulomatosis).
Alain Blum.Scanographie volumique multicoupe.MASSON.
October 31, 2014 50
NHÖÕNG HÌNH AÛNH TRÖÏC TIEÁP
Noäi soi pheá quaûn aûo –U noäi pheá quaûn trung gian.
Click here !
October 31, 2014 52
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 53
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
A.Xeïp phoåi (phân thuỳ,thuỳ,phổi).B.Xeïp hình ñóa (ñöôøng Fleischner).
-Nguyeân nhaân:
a/Beùo phì.
b/Coù thai.
c/Baùng buïng.
d/Phình cô hoaønh.
e/Lieät cô hoaønh.
f/Sau moå ñaïi phaãu.
g/Thuyeân taéc ñoäng maïch phoåi.
C.Xeïp phoåi troøn (Ateùlectasie ronde): Ñaây laø toån thöông cuûa chuû moâ
phoåi cuøng vôùi pheá quaûn vaø maïch maùu bò cuoän troøn bôûi maøng
phoåi sau moät TDMP cuõ.
D.ÖÙ khí ôû phoåi:
-Nguyeân nhaân:
a/Vieâm tieåu pheá quaûn.
b/Dò vaät ñöôøng thôû
October 31, 2014 54
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
October 31, 2014 55
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
XEÏP THUØY TREÂN PHOÅI (P)
56 October 31, 2014
DAÁU HIEÄU S-GOLDEN
Moät khoái u naèm caïnh
pheá quaûn,khi phaùt
trieån seõ cheøn eùp pheá
quaûn gaây xeïp
phoåi.Bôø cuûa vuøng
phoåi xeïp cuøng vôùi
khoái u taïo thaønh hình
chöõ S.
Daáu hieäu naøy ñieån
hình thaáy ôû khoái u
pheá quaûn thuøy treân
phoåi (P).
57 October 31, 2014
DAÁU HIEÄU S-GOLDEN
Non–small cell carcinoma of the bronchus
(S-Golden’s sign)
Weissleder et al.Diagnostic Imaging Expert.1998
58 October 31, 2014
DAÁU HIEÄU S-GOLDEN
Dalia Megiddo,M.D et al. Chest X-ray interpretation. Academia Medica,Jerusalem,ISRAEL.
59 October 31, 2014
DAÁU HIEÄU S-GOLDEN
Joseph K.T.Lee. Lee computed body tomography with MRI correlation. 1998
XEÏP THUØY TREÂN PHOÅI (T) (caùc ñaàu muõi teân)
DO U PHEÁ QUAÛN (muõi teân)S-GOLDEN’S SIGN
October 31, 2014 60
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
XEÏP THUØY TREÂN PHOÅI (P) DO NUÙT NHAÀY
SAU CÔN HEN PHEÁ QUAÛN NAËNG
October 31, 2014 61
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
Luftsichel sign: bronchogenic carcinoma.
DẤU HIỆU LIỀM KHÍ(LUFTSICHEL SIGN)
Dấu hiệu này được các tác giả người Đức đưa ra
(luft: air. sichel: sickle).
Khi thùy trên phổi trái bị xẹp, phân thuỳ đỉnh của
thuỳ dưới trái nằm giữa quai ĐMC và thuỳ trên
phổi trái tăng thông khí bù trừ. Trên phim phổi
thẳng ta có được hình ảnh như một liềm khí ôm
lấy quai ĐMC.
Dấu hiệu này thường thấy khi thuỳ trên phổi trái
bị xẹp hoàn toàn, đối với người trưởng thành thì
thường là do bronchogenic carcinoma.
Luftsichel sign
DẤU HIỆU PHẲNG EO(FLAT WAIST SIGN)
Khi thùy dưới (T) xẹp hoàn toàn tạo thành một bóng mờ hình
tam giác sau tim, bóng tim bị xoay qua trái, khiến cho bờ của
quai ĐMC và ĐMP tạo thành một đường thẳng.
October 31, 2014 68
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
October 31, 2014 69
XẸP PHỔI DẠNG ĐĨA
XẸP PHỔI DẠNG ĐĨA(PLATE-LIKE ATELECTASIS)
BN nằm lâu ngày, thông khí kém, các cục đàm có thể làm tắc nghẽn các tiểu phế quản tận, cho ra hình ảnh xẹp phổi dạng đĩa.
Cơ chế hình thành xẹp phổi dạng đĩa (plate-like atelectasis)
October 31, 2014 71
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
XEÏP PHOÅI DAÏNG ÑÓA
Subsegmental (Platelike) Atelectasis:X quang phổi 1 ngày sau mổ cắt túi mật
XẸP PHỔI TRÒN
(Round atelectasis, folded lung, Blesovsky syndrome, atelectatic pseudotumor)
Xẹp phổi mạn tính có hình ảnh giống khối u thường gặp ở bệnh lý màng phổi liên quan đến asbestosis
hoặc bệnh lý màng phổi lành tính khác:
-tuberculosis, other infection, therapeutic pneumothorax, uremic pleuritis..
-đôi khi trong mesothelioma ác tính.
XẸP PHỔI TRÒN (Round atelectasis)
Xẹp phổi tròn: khối bầu dục tựa vào màng phổi dầy ở thành ngực sau
DẤU HIỆU ĐUÔI SAO CHỔI(COMET-TAIL SIGN)
Phế quản và mạch máu cuộn tròn theo tổn thương xẹp phổi
tròn (rounded atelectasis) cho ra dấu hiệu đuôi sao chổi.
Diễn tiến hình thành xẹp phổi tròn (round atelectasis)
Comet-Tail Sign
Comet-Tail Sign
October 31, 2014 80
Ứ KHÍ DO VIÊM TIỂU PHẾ QUẢN
Voøm hoaønh deït vì öù khí phoåi
VIEÂM TIEÅU PHEÁ QUAÛN
October 31, 2014 81
Voøm hoaønh deït vì öù khí phoåi VIEÂM TIEÅU PHEÁ QUAÛN
October 31, 2014 82
Inspiration Expiration
VIEÂM TIEÅU PHEÁ QUAÛN TAÉC NGHEÕN
October 31, 2014 83
Ứ KHÍ DO DỊ VẬT ĐƯỜNG THỞ
Treû 13 thaùng tuoåi,ñang chôi trong vöôøn thì xuaát hieän khoù thôû ñoät ngoät
Dò vaät pheá quaûn caûn quang.
October 31, 2014 84
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
Inspiration Expiration
October 31, 2014 85
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
Phim chuïp thì hít vaøo
Phim chuïp thì thôû raÖÙ khí phoåi (T)Dò vaät pheá
quaûn khoâng caûn quang (haït ñaäu phoäng).
October 31, 2014 86
NHÖÕNG HÌNH AÛNH GIAÙN TIEÁP
Dò vaät pheá quaûn khoâng caûn
quang (haït ñaäu phoäng) chaïy
qua chaïy laïi giöõa PQ goác
(P) vaø (T)
Corps eùtranger aø bascule
October 31, 2014 87
DAØN BAØI
1.Ñònh nghóa.
2.Söï taïo ra hình aûnh cuûa pheá quaûn.
3.Nhöõng hình aûnh tröïc tieáp.
4.Nhöõng hình aûnh giaùn tieáp.
5.Keát luaän.
October 31, 2014 88
KEÁT LUAÄN
1/ Ghi nhôù 5 daáu hieäu cuûa Hoäi chöùng pheá quaûn:
Daày,daõn,xeïp phổi,xeïp hình ñóa,ứ khí.
2/ Vieäc tìm raõnh lieân thuøy laø ñieàu tieân quyeát ñeå
chaån ñoaùn xeïp phoåi,öù khí phoåi.
3/ Nguyeân nhaân cuûa taéc pheá quaûn hieám khi roõ
raøng,thöôøng do suy dieãn.
4/ Ñöùng tröôùc moät hình aûnh xeïp phoåi:
ôû treû em luoân phaûi nghó ñeán Dò vaät pheá quaûn,
coøn ôû ngöôøi lôùn luoân phaûi nghó ñeán U pheá
quaûn.
October 31, 2014 89
CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ