Đại cương:Ghẻ là 1 bệnh ngoài da Đại cương:Ghẻ là 1 bệnh ngoài da lây,rất phổ biến ở nước ta, do cái lây,rất phổ biến ở nước ta, do cái ghẻ sarcoptes Scabiei gây ra..ghẻ sarcoptes Scabiei gây ra..

Bệnh thường gặp ở trẻ em,phụ nữ Bệnh thường gặp ở trẻ em,phụ nữ và có thể thành dịch ở những vùng và có thể thành dịch ở những vùng sinh hoạt chật chội,thiếu vệ sinh.sinh hoạt chật chội,thiếu vệ sinh.

Bệnh gây ngứa nhiều,gãi nhiều,ảnh Bệnh gây ngứa nhiều,gãi nhiều,ảnh hưởng đến sinh hoạt và tâm lý hưởng đến sinh hoạt và tâm lý bệnh nhân.bệnh nhân.

II. Căn nguyên và dịch tễ :II. Căn nguyên và dịch tễ : - KST ghẻ ( Sarcoptes Scabiei hominis ) sống ký sinh trên da - KST ghẻ ( Sarcoptes Scabiei hominis ) sống ký sinh trên da người,người,+ Cấu tạo : ghẻ cái bụng có 8 chân , giữa lưng có nhiều gai + Cấu tạo : ghẻ cái bụng có 8 chân , giữa lưng có nhiều gai hình răng + Sinh sản : hình răng + Sinh sản : . Sinh sản 1-5 trứng / ngày -> 3-5 ngày trứng nở -> sau 20- . Sinh sản 1-5 trứng / ngày -> 3-5 ngày trứng nở -> sau 20-

25 ngày 25 ngày thành cái ghẻ tr ưởng thành.thành cái ghẻ tr ưởng thành. . Ghẻ đực chết sau khi giao hợp . . Ghẻ đực chết sau khi giao hợp . . Ghẻ sinh sôi rất nhanh -> sau 3 tháng . Ghẻ sinh sôi rất nhanh -> sau 3 tháng -> 150 triệu con .-> 150 triệu con . + Đường lây truyền : + Đường lây truyền : . Ban đêm ghẻ cái bò ra khỏi hang tìm ghẻ đực . . Ban đêm ghẻ cái bò ra khỏi hang tìm ghẻ đực . -> gây ngứa dễ lay truyên nhất. . -> gây ngứa dễ lay truyên nhất. . . Nằm chung giường,mặc quần áo chung . . Nằm chung giường,mặc quần áo chung . . Lây qua tiếp xúc da – da … -> STD . Lây qua tiếp xúc da – da … -> STD + cách lây truyền : + cách lây truyền : Nằm chung giường,mặc quần áo chung … Nằm chung giường,mặc quần áo chung … Lây qua tiếp xúc trực tiếp da -da khi quan hệ tình dục. ( STD Lây qua tiếp xúc trực tiếp da -da khi quan hệ tình dục. ( STD ) ) Bệnh xuất hiện trong gia đình, tập thể, ở các đơn vị tân binh Bệnh xuất hiện trong gia đình, tập thể, ở các đơn vị tân binh mới nhập ngũ,trại giam, nhà ở chật hẹp,thiếu vệ sinh…mới nhập ngũ,trại giam, nhà ở chật hẹp,thiếu vệ sinh…

3. Lâm sàng : 3. Lâm sàng : Thời gian ủ bệnh 10-15 ngàyThời gian ủ bệnh 10-15 ngày3.13.1: Tổn thương đặc hiệu ở vị trí đặc biệt : : Tổn thương đặc hiệu ở vị trí đặc biệt : + Vị trí đặc biệt : Lòng ban tay,kẽ ngón tay … + Vị trí đặc biệt : Lòng ban tay,kẽ ngón tay … +Tổn thương đặc hiệu : Đường hang và mụn +Tổn thương đặc hiệu : Đường hang và mụn

nước. nước. 3.23.2: Tổn thương thứ phát : Vết xước , vết trượt, vết tiết : Tổn thương thứ phát : Vết xước , vết trượt, vết tiết

…. …. 3.33.3: Triệu chứng cơ năng : Ngứa nhiều nhất là về : Triệu chứng cơ năng : Ngứa nhiều nhất là về

đêm .đêm . + Ghẻ cái di chuyển gây kích thích . + Ghẻ cái di chuyển gây kích thích . + Đào hang. + Đào hang. ++ Ấu trùng di chuyển Ấu trùng di chuyển . . + Tiết độc tố+ Tiết độc tố

Môn n íc vµ ® êng hang

4 . Các thể lâm sàng : 4 . Các thể lâm sàng : - Ghẻ giản đơn : Chỉ có đường hang và mụn nước,ít tổn - Ghẻ giản đơn : Chỉ có đường hang và mụn nước,ít tổn

thương thứ phátthương thứ phát- Ghẻ viêm da,Eczema hóa : Viêm da , do chà sát cào gãi lâu - Ghẻ viêm da,Eczema hóa : Viêm da , do chà sát cào gãi lâu

ngày ...ngày ...- Ghẻ nhiễm khuẩn: mụn nước,mụn mủ, vết trướt , vết tiết , - Ghẻ nhiễm khuẩn: mụn nước,mụn mủ, vết trướt , vết tiết ,

chú ý ghẻ nhiễm khuẩn có biến chứng viêm cầu thận cấp .chú ý ghẻ nhiễm khuẩn có biến chứng viêm cầu thận cấp .- Ghẻ Na uy ( thể đặc biệt ) ; rất hiếm gặp ( sinh sống ) : ở - Ghẻ Na uy ( thể đặc biệt ) ; rất hiếm gặp ( sinh sống ) : ở

bệnh nhân SGMD (bệnh nhân HIV / AIDS ) ,mảng da đỏ dầy bệnh nhân SGMD (bệnh nhân HIV / AIDS ) ,mảng da đỏ dầy vẩy,rải rác toàn thân …vẩy,rải rác toàn thân …

Ghẻ Nauy

GHÎ SÈn côc

5. Chẩn đoán :5. Chẩn đoán : 5.15.1 : Chẩn đoán xác định : : Chẩn đoán xác định : - Tổn thương đặc hiệu ở vj trí đặc biệt …- Tổn thương đặc hiệu ở vj trí đặc biệt … - Ngứa nhiều về đêm . - Ngứa nhiều về đêm . - Dịch tễ : Gia đình,đơn vị,tập thể nhiều người bị.- Dịch tễ : Gia đình,đơn vị,tập thể nhiều người bị. - Soi thấy cái ghẻ- Soi thấy cái ghẻ5.25.2 : Chẩn đoán phân biệt : : Chẩn đoán phân biệt : - Tổ đỉa : chỉ có ở lòn ban tay,bàn chân .- Tổ đỉa : chỉ có ở lòn ban tay,bàn chân . - Rận mu : Chỉ có ở vùng mu , tìm thấy KST rận .- Rận mu : Chỉ có ở vùng mu , tìm thấy KST rận . - Sần ngứa do côn trung . - Sần ngứa do côn trung . - Sần ngứa ngoại giới ở bệnh nhân thai nghén:Rối loạn nội - Sần ngứa ngoại giới ở bệnh nhân thai nghén:Rối loạn nội tiết chuyển hóa…tiết chuyển hóa… - Viêm da dị ứng do cây cỏ …- Viêm da dị ứng do cây cỏ …

6 . Điều trị : 6 . Điều trị : 6.16.1 : Nguyên tắc : : Nguyên tắc : - Phát hiện sớm,điều trị sớm - Phát hiện sớm,điều trị sớm - Điều trị cùng lúc tất cả những người bị ghẻ trong - Điều trị cùng lúc tất cả những người bị ghẻ trong gia đình,tập thể. gia đình,tập thể. - Điều trị liên tục 10-15 ngày,theo dõi sau 10-15 - Điều trị liên tục 10-15 ngày,theo dõi sau 10-15 ngày có thể có ghẻ mới. ngày có thể có ghẻ mới. -- Bôi thuốc đúng phương pháp vào buổi tối trước khi Bôi thuốc đúng phương pháp vào buổi tối trước khi đi ngủ:bôi 2-3 đêm liên tục mới đi ngủ:bôi 2-3 đêm liên tục mới -Tránh kỳ cọ gãi vì gây viêm da,nhiễm khuẩn.Không bôi Tránh kỳ cọ gãi vì gây viêm da,nhiễm khuẩn.Không bôi thuốc hại da như:thuốc trừ sâu,thuốc diệt.thuốc hại da như:thuốc trừ sâu,thuốc diệt.-- Điều trị kết hợp với phòng chống lây lan…- Điều trị kết hợp với phòng chống lây lan…

6.2 6.2 : Phác đồ : : Phác đồ : 6.2.16.2.1 : Ghẻ giản đơn : : Ghẻ giản đơn : ** Thuốc bôi ngoài da: Thuốc bôi ngoài da: - Dung dịch DEP ( Diethyl phtalate ) .- Dung dịch DEP ( Diethyl phtalate ) .

- Cream , dầu Permethrin 1 – 5 % .- Cream , dầu Permethrin 1 – 5 % . - Mỡ lưu hùynh 10% cho trẻ em , 30 % cho người lớn .- Mỡ lưu hùynh 10% cho trẻ em , 30 % cho người lớn .

- Lindan 1% ( cream và dung dịch ) .- Lindan 1% ( cream và dung dịch ) . - Dầu Benzyl benzoate 33 % .- Dầu Benzyl benzoate 33 % . - Eurax crem ( crotaniston ) và dung dịch- Eurax crem ( crotaniston ) và dung dịch - Kết hợp tắm xà phong Sastid , Betsomol .- Kết hợp tắm xà phong Sastid , Betsomol . - Đông y : - Đông y :

+ Tắm cây lá đắng : bạc hà,xoan,xà cừ,cúc tần . + Tắm cây lá đắng : bạc hà,xoan,xà cừ,cúc tần . + Dầu hạt máu chó .+ Dầu hạt máu chó . ** Toàn thân : Toàn thân : - Uống thuốc chống ngừa kháng Histamin . - Uống thuốc chống ngừa kháng Histamin .

6.2.26.2.2 : Ghẻ viêm da,bội nhiễm,chàm hóa : : Ghẻ viêm da,bội nhiễm,chàm hóa : ** Nguyên tắc : Nguyên tắc : - Điều trị ghẻ bọi nhiễm,ghẻ viêm da,ghẻ viêm - Điều trị ghẻ bọi nhiễm,ghẻ viêm da,ghẻ viêm

da trước sau đó mới bôi các thuốc ghẻ. da trước sau đó mới bôi các thuốc ghẻ. - Thuốc uống toàn thân :- Thuốc uống toàn thân : Kháng sinh,kháng histamin,vitamin B1,C.Kháng sinh,kháng histamin,vitamin B1,C. - Thuốc bôi chống bội nhiễm, viêm da : dung dịch - Thuốc bôi chống bội nhiễm, viêm da : dung dịch

Milian,tím Methyl 1%. Milian,tím Methyl 1%.

Kết luậnKết luận : : - Ghẻ là bệnh ngoài da thường gặp,gây nên do - Ghẻ là bệnh ngoài da thường gặp,gây nên do

KST ghẻ. KST ghẻ.

- Chẩn đoán dựa vào triệu chứng đặc hiệu(mụn - Chẩn đoán dựa vào triệu chứng đặc hiệu(mụn nước,đường hang) và vị trí đặc biệt lòng bàn nước,đường hang) và vị trí đặc biệt lòng bàn tay,kẽ ngón tay… , ngứa nhiều về đêm. tay,kẽ ngón tay… , ngứa nhiều về đêm.

- Điều trị bôi thuốc trị ghẻ vào buổi tối,bôi liên - Điều trị bôi thuốc trị ghẻ vào buổi tối,bôi liên tục 10-15 ngày.tục 10-15 ngày.

C©u hái tr¾c nghiÖm H·y ®¸nh dÊu x vµo « lùa chänC©u 1: VÞ trÝ ®Æc biÖt cña bÖnh ghÎ : Vïng kÝn ( n¸ch , bÑn , quanh th¾t l ng ) KÏ ngãn tay , lßng bµn tay vµ vïng sinh dôc ngoµi … Vïng t× ®Ì ( khuûu tay , kÏ m«ng , ®Çu gèi ) TÊt c¶ c¸c vÞ trÝ trªn . C©u 2: Ph©n biÖt tæn th ¬ng ®Æc hiÖu vµ tæn th ¬ng thø

ph¸t cña bÖnh ghÎ : A. Ký hiÖu tæn th ¬ng ®Æc hiÖu . B. Ký hiÖu tæn th ¬ng thø ph¸t .

Môn n íc r¶i r¸c toµn th©n . SÈn chît vµ môn n íc thµnh ®¸m .

VÕt x íc , vÕt chît , ® êng hang vµ môn n íc . Môn n íc vµ ® êng hang r¶i r¸c kÏ tay , sinh dôc ngoµi …

C©u 3: TriÖu chøng c¬ n¨ng cña bÖnh ghÎ : Ngøa khi ra må h«i , vËn ®éng .

Ngøa ban ngµy vµ ban ®ªm . Ngøa nhiÒu vÒ ®ªm . Ngøa mäi lóc mäi n¬i

C©u 4C©u 4: ChÈn ®o¸n bÖnh ghÎ dùa vµo c¸c tiªu chuÈn sau : : ChÈn ®o¸n bÖnh ghÎ dùa vµo c¸c tiªu chuÈn sau : Môn n íc r¶i r¸c toµn th©n .Môn n íc r¶i r¸c toµn th©n . Tæn th ¬ng ®Æc hiÖu ë vÞ trÝ ®Æc biÖt .Tæn th ¬ng ®Æc hiÖu ë vÞ trÝ ®Æc biÖt . Ngøa nhiÒu nhÊt lµ vÒ ®ªm .Ngøa nhiÒu nhÊt lµ vÒ ®ªm . B¾t ® îc c¸i ghÎ .B¾t ® îc c¸i ghÎ . TÊt c¶ c¸c ý trªn ®Òu ®óng .TÊt c¶ c¸c ý trªn ®Òu ®óng .C©u 5C©u 5: Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ bÖnh ghÎ : : Nguyªn t¾c ®iÒu trÞ bÖnh ghÎ : Nªn cµo g·i chµ x¸t tr íc khi b«i ®Ó thuèc dÔ ngÊm vµ chãng Nªn cµo g·i chµ x¸t tr íc khi b«i ®Ó thuèc dÔ ngÊm vµ chãng

khái khái B«i thuèc tr íc khi ®i ngñ vµ b«i vµo n¬i cã tæn th ¬ng ghÎ B«i thuèc tr íc khi ®i ngñ vµ b«i vµo n¬i cã tæn th ¬ng ghÎ B«i thuèc ®óng ph ¬ng ph¸p vµ b«i vµo buæi tèi B«i thuèc ®óng ph ¬ng ph¸p vµ b«i vµo buæi tèi Ph¸t hiÖn sím ®iÒu trÞ sím khi bÖnh ch a l©y lan . Ph¸t hiÖn sím ®iÒu trÞ sím khi bÖnh ch a l©y lan . §¸p ¸n C , D ®óng §¸p ¸n C , D ®óng C©u 6C©u 6: Thuèc sö dông ®iÒu trÞ bÖnh ghÎ gi¶n ®¬n : : Thuèc sö dông ®iÒu trÞ bÖnh ghÎ gi¶n ®¬n :

DÇu DEP ; dÇu Permethin 5 % ; Eurax crem hoÆc Lindan 1 DÇu DEP ; dÇu Permethin 5 % ; Eurax crem hoÆc Lindan 1 %%

Dung dÞch BSI 1 % hoÆc dung dÞch ASA vµ mì Flucinar Dung dÞch BSI 1 % hoÆc dung dÞch ASA vµ mì Flucinar DÇu h¹t m¸u chã kÕt hîp t¾m l¸ ®¾ng , cóc tÇn , l¸ xoan , DÇu h¹t m¸u chã kÕt hîp t¾m l¸ ®¾ng , cóc tÇn , l¸ xoan ,

xµ cõ … xµ cõ … Cã thÓ dïng thuèc diÖt cá , thuèc trõ s©u … Cã thÓ dïng thuèc diÖt cá , thuèc trõ s©u …