www.aureus-vu.nl

Op bezOek bij Unilever

interview met pieter-jan Datema, CeO SaxObank neDerlanD

a SOUth afriCan perSpeCtive; the gOOD anD the baD SiDeS Of

the 2010 wOrlD CUp

maga zine

ReizenVerleg je grenzen!

jun 2010 jAARGAnG 16 NO. 5

au d i t J ta x J a dv i s o ry

De avonD voor het afronDen van

het fusier apport voor een

internationale bierbrouwer

w w w.ga a an.nu© 2010 KPMG N.V., alle rechten voorbehouden.

-04034_210x285_adv_brainst.indd 1 07-04-2010 15:54:56

Veel doen, veel zien en vooral heel veel meemaken in

korte tijd. Waarbij je ongetwijfeld wel eens voor

verrassingen zult komen te staan. Dat kenmerkt het

Achmea Management Traineeship. Je kunt je breed

oriënteren en opdrachten doen op het gebied van

bijvoorbeeld bedrijfskunde, marketing en HR. Maar

je kunt er ook voor kiezen de focus te leggen op

Finance door alleen financiële opdrachten te kiezen.

Dit is een mooi startpunt voor een succesvolle carrière

binnen de financiële kolom bij de grootste verzekeraar

van Nederland. In de twee jaar dat het traineeship

duurt, krijg je vier opdrachten van zes maanden. Zo

kun je de ene periode aan de slag bij Interpolis en de

volgende bij Centraal Beheer Achmea. Een van de

vier opdrachten vervul je in het buitenland. Zo

ontwikkel je een brede blik en ontdek je wat je echt

leuk vindt en waar je goed in bent. Intussen leer je veel

mensen kennen, krijg je intensieve begeleiding en de

gelegenheid om trainingen en cursussen te volgen.

Meer weten?

Kijk op onze website www.werkenbijachmea.nl wat

het Achmea Management Traineeship allemaal voor

jou in petto heeft.

Het Achmea Management Traineeship

Wat doe je? als je alleswilt meemaken aan het begin van je carrière

Ontzorgen is een werkwoord

AV É R O A C H M E A

C E N T R A A L B E H E E R A C H M E A

F B T O

I N T E R P O L I S

Z I LV E R E N K R U I S A C H M E A

11501219_TRAINEESHIP_vliegveld_210x285.indd 1 29-03-10 15:12

STRETCH.STRIVE.SUCCEED.

The next technology breakthrough is in

your hands. Where are you taking it?

Go global.

HP, the world’s largest information technology company, is an

ideal place to develop your next big idea. Join the brightest in

engineering as we discover, innovate, and amaze. We believe

technology can change the lives of people everywhere and we

know working at HP can transform your career while we do it.

Take a closer look and get ready to drive your best ideas forward.

hp.com/go/jobs

©Copyright 2008 Hewlett-Packard Development Company, L.P. The Hewlett-Packard Company is an equal opportunity employer, dedicated to workforce diversity.

143976 Adv. 210x285.indd 1 28-04-2009 13:35:24

INH

OU

Dju

n 2

010

jAA

RGA

nG

16

NO

.5

22 Student exchange here: My Dutch

experience

23 Student exchange there: My Korean

experience

24,25 International perspective: The good,

the bad and the ugly of World Cup 2010

44,45 Bezuinigen? Ga eerst maar eens

slimmer werken

stUDIe

05 Editorial- In vogelvlucht

Interview met DJ Praia del Sol

Interview: Pieter-Jan Datemaeen wereldreis door Nederland

36

the good, the bad and the ugly of World Cup 2010

De koers van schiphol;opstijgen of dalen?

Knokken voor het pluche

12

46

20 Oranje koorts in 020

21 Eten met Avenir: Little Buddhabar

43 Op bezoek bij unilever

46,47 Interview met een Dj: Praia del Sol

48 Avenir: to do’s

FUN & CUltUUr

26,27 Inleiding op thema

28 Studentcolumn: Balraz Singh

29 Docentcolumn: Christer Guldemond

30,31 Reizen = Blijven?

33 Torenhoge schulden op een fundering

van woestijnzand

34,35 Ruimtetoerisme nu ook mogelijk gemaakt

door Richard Branson

36,37 Een wereldreis door nederland

38,39 De koers van Schiphol; opstijgen of dalen?

40 Amsterdam Research Project 2010,

Zuid Korea

42 Op reis met Avenir: BMW 5 serie GT

tHema: reIzeN

49 Aureus bestuurspagina

50 FSR

50 Berichten uit de faculteit

OP De FaCUlteIt

38

08,09 Blik op historische verkiezingen

10,11 Interview: Pieter-jan Datema

(CEO SaxoBank nederland)

12,13 Knokken voor het pluche

19 Servant Leadership, Serving Leaders?

14,15 Interview: Timo Huges

(Directeur Floraholland)

16,17 Deel 5 & 6: Politiek & Economie

18 Opsplitsing van Internationale neelie Groep

eCONOmIe

Aanrader! -Avenir Redactie

-

-Volgens-

24

10

In vogelvlucht Het studiejaar loopt alweer ten einde, wat gaat het toch weer snel voorbij hè? Dit is alweer

mijn laatste editorial, terwijl het nog als de dag van gister leek, dat ik mijn eerste schreef.

Toch was dit alweer afgelopen september, in de trein van Zwolle naar Amsterdam. En nu vier

edities later heeft de Avenir een hele reis ondergaan en zijn we aangekomen bij de laatste

Avenir van dit jaar met het geweldige thema reizen.

Want zeg nou zelf, wie houdt er nou niet van reizen? Heerlijk ontspannen op het gras liggen in

Central Park NY, of met -25°C naar het noorderlicht kijken in Kiruna, Zweden. Allemaal onvergetelijke

momenten voor mij die bijdroegen aan geweldige reiservaringen. Maar soms is reizen niet zo mooi.

Zo werd ik 2 jaar geleden ruw gewekt door een aardbeving in Rhodos en sliep ik in Jakarta op de

campus van de Universiteit Indonesia in een aircoloze kamer met een gemiddelde temperatuur van

40ºC terwijl het ongedierte over de grond kroop. Maar echt lekker oer-Hollands klagen over alles

wat slecht gaat, zat er toen voor mij niet in. Ook van dit soort momenten kan ik namelijk genieten.

Deze dragen namelijk ook bij tot een onvergetelijke reiservaring.

Over klagen gesproken, nu de zon weer schijnt en iedereen zijn hipste zonnebril op heeft, merk ik

dat iedereen op de universiteit weer een stuk vrolijker is. De winterdip is blijkbaar voorbij, of heeft

het te maken met het feit dat het studiejaar er bijna op zit? In ieder geval, de zomervakantie is weer

in aantocht en de reisgidsen kunnen weer van zolder gehaald worden.

Maar weet jij al welke reis je gaat maken deze zomer? Wellicht een tripje naar Zuid-Afrika voor het

WK? Lees dan vooral het artikel van de Zuid-Afrikaanse Jaco le Roux, hij schrijft met het oog op het

aankomende WK zijn ervaringen met dit enorme sportevenement. Daarnaast hebben we onder

andere ook interessante interviews met de CEO van de SaxoBank Nederland en met de directeur

van Floraholland. Geniet dus vooral nog een laatste keer dit studiejaar van de wondere wereld van

de Avenir, maar wees niet getreurd, volgend studiejaar zijn we er gewoon weer!

Patrick Inen | Hoofdredacteur Avenir Magazine

EDIT

ORI

AL

COLOFON16e JaarGaNG eDItIe 5, OPlaGe 5500IssN 1387-2680

reDaCtIe aDresDe Boelelaan 1105, kamer 2A-11

1081 HV Amsterdam

T: 020 598 61 35

I: www.avenir-vu.nl

E: avenir@feweb.vu.nl

HOOFDreDaCteUrPatrick Inen

CHeF-reDaCteUrIris Manders

reDaCteUr eXterNe BetreKKINGeNLara Chardet

eINDreDaCteUrjurgen Sirks

BeelDreDaCteUrSjoerd Addink

aUteUrsj. van Aalst, S. Addink, M. van Berkel, n. Broekhuis,

S. van den Borne, j. Botchey, L. Chardet, R. de Crom,

P. de Graaf, C. Guldemond, H. de jong, M. Ho Khouw,

P. Hofmann, P. Inen, F. jansen, E. Kalkman, W. Kokx,

j. van der Lee, I. Manders, B. Mezgebe, S. Oh,

B. Overbeek, A. de Roos, j. Le Roux, T. van Ruitenbeek,

B. Singh, j. Sirks, W. Vleeming, S. ten Wolde

VOrmGeVING/DtPRaak Vormgeving en Communicatie

info@raakvormgeving.nl

DrUKWerKDeltaHage

aCQUIsItIeS. Ekkels

aDVerteNtIe-INDeX

Avenir Magazine is een uitgave van Stichting Aureus

Media en verschijnt zes maal per jaar onder alle

studenten en medewerkers verbonden aan de

Faculteit der Economische Wetenschappen en

Bedrijfskunde van de vrije universiteit Amsterdam.

Geplaatste artikelen geven niet noodzakelijkerwijs de

mening van de redactie weer. Het is niet toegestaan

om, zonder toestemming van de redactie, door Avenir

gepubliceerde artikelen, onderzoeken, of gedeelten

daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of

anderszins openbaar te maken of verveelvoudigen.

KPMG 02

Achmea 03

Hewlett-Packard 04

Aureus 06

Ebbinge 32

Aureus 41

PricewaterhouseCoopers 51

Ernst & Young 52

7 aV

eNIr

www.avenir-vu.nl

okt 2009 JAARGANG 16 NO. 1

maga zine

IntervIew met trend-watcher adjIedj BakasvIjf controversIële leIdersGeld verdIenen aan de mexIcaanse GrIep?

leiderschap» follow the leader

Avenir zoekt redactie 2010-2011!Functies? » Hoofdredacteur » Chef Redactie » EindredacteurRedacteur Externe Betrekkingen » Beeldredacteur/WebredacteurInformatie? » Mail avenir@feweb.vu.nlSolliciteren? » Stuur je CV en motivatie naar secretary@aureus-vu.nlDeadline? » Donderdag 10 juni

www.avenir-vu.nl

jan 2009 jaaRGanG 16 NO. 2

maga zine

IntervIew met rob Snel, managIng dIrector van grolSchberluSconI: FrIend or Foe?

op bezoek bIj ahold

innovationThe key To success

www.aureus-vu.nl

feb 2010 JAARGANG 16 NO. 3

maga zine

IntervIew met KeIth nIchols, cFo AKzonobelthe rIse And FAll

oF obAmA?lInKedIn: het nIeuwe

netwerKen

CarrièreBe all you can Be!

www.aureus-vu.nl

it’s your time to shine!

graduationThe Icesave conflIcT, an IcelandIc PersPecTIveInTervIew meT dr. a. soeTevenT, TInbergen InsTITuuTTIPs: graTIs Tweede masTer

is this you?

maga zineapr 2010 JaarGaNG 16 NO. 4

www.aureus-vu.nl

Op bezOek bij Unileverinterview met pieter-jan Datema, CeO SaxObank neDerlanDa SOUth afriCan perSpeCtive; the gOOD anD the baD SiDeS Of the 2010 wOrlD CUp

maga zine

ReizenVerleg je grenzen!

jun 2010 jAARGAnG 16 NO. 5

aV

eNIr

89 a

VeN

Ir

peld als ´theedrinken´. Vervolgens is er aan

de rechterkant van het politieke spectrum

een dusdanig gebrek aan daadkracht en

één algemene stem, dat nu faalhazen zo-

als Verdonk, Pastors en Wilders er met het

predicaat ´rechts´ vandoor gaan. Misschien

wordt ´rechts´ daarom met xenofobie geas-

socieerd?

‘links’ & ‘rechts’ bestaan niet meer

Jesse: Quatsch. Alleen heb je wel een punt

door te zeggen dat een paar types met het

predicaat ‘rechts’ ervan door zijn gegaan.

Voor jan in de straat gaat politiek misschien

alleen om de zichtbare dingen, zoals zijn

gevoel van veiligheid in z’n eigen straat,

maar uiteindelijk gaat het natuurlijk om veel

meer. Het gaat om de achterliggende fun-

damentele gedachten. Als ik nu verkiezings-

programma’s zie, dan zie je daar echt nog

duidelijk links en rechts. PvdA en consorten

willen de noodzakelijke bezuinigingen be-

vergeten hoe zo’n ideologie vertaald moet

worden naar iets werkbaars. Ik heb veel

meer waardering voor een politicus die aan

een kiezer kan uitleggen waarom zijn OZB

percentage omhoog moet, of waarom het

pakje Lucky Strike Silver nu 4 euro 80 kost.

Dát is pas waardering naar de kiezer toe, dan

neem je ze echt serieus.

Nederland gaat kapot

Balraz: Dit is de angstaanjager die veelvul-

dig wordt gebruikt in de politiek, niet waar?

Iedere verkiezingsronde wordt er door ver-

schillende partijen geroepen dat nederland

eraan gaat, en dat hun programma het enige

redmiddel is om aan deze Apocalyps te ont-

snappen. Immigratie, het verliezen van de

nederlandse identiteit, hangouderen, glo-

bal warming en muterende griepvirussen

worden uit de kast gehaald om de kiezer zo-

veel mogelijk angst aan te jagen. Maar toch

heeft nederland het sinds midden vorige

eeuw redelijk prima volgehouden. Blijkbaar

zijn er dus mechanismen in werking waar de

politiek geen grip op heeft (en dus ook niet

hoeft te pretenderen dat ze er wel grip op

heeft) die ervoor zorgen dat nederland blijft

werken en bestaan?

Jesse: Redelijk prima, dat is nu precies de

middelmatigheid die de echte bedreiging

vormt voor nederland. Inmiddels hebben

we hier een leger aan babyboomers die hun

rechts versus links

Jesse: Als er iets is wat mij tegenwoordig

steeds vaker tegen de borst stuit, dan is het

de invulling van het politieke spectra. Als je

‘links’ bent, dan ben je tegen alles en voor

theedrinken met onze medelanders. Als je

‘rechts’ bent, dan ben je voor veel dingen

maar tegen diversiteit en multiculturaliteit.

Alsof alle achterliggende gedachten tussen

liberaal en progressief, marktwerking en

overheidsbedrijf en zorgstaat en je eigen

broek ophouden er niet meer toe doen.

Laatst nog zei iemand tegen mij: ‘jesse, je

begint ook al aardig links te worden met al

je inspanningen voor diversiteit’. Pardon?!

Alsof die dingen ook maar iets met elkaar te

maken hebben.

Balraz: Interessant. Maar ik ga jou uitleggen

waarom het zo is gekomen. De invulling

van de ´linkse´ medemens is een karikatuur

die door ´rechts´ is opgelegd. Alles wat een

beetje neigt naar empathie wordt bestem-

meenschappelijk proces waarin het belang

van nederland boven partijbelangen uit zou

moeten gaan. nog even over de linksheid

van Wilders: dat zijn plannen die uiteindelijk

onhoudbaar zijn, zoals een pensioenleeftijd

van 65. Wilders komt gewoon tegemoet aan

de luiheid van kiezers: makkelijk behapbare

zaken aanstippen, zonder de contra‘s van

het argument mee te wegen.

Populisme is de redding van Nederland

Jesse: Ongeacht wat je persoonlijke voorkeur

is, denk ik dat er wel een vorm van waarheid

in deze stelling zit. Wat populisme doet, is

dingen die onder het volk leven vertalen

naar de politiek en hier schreeuwend veel

stemmen mee halen (zie Wilders). Als er

straks echt een PVV als grootste partij uit de

verkiezingen komt, dan lijkt het me wel wat

als ze gaan regeren. Die handel barst als een

bom en binnen afzienbare tijd zijn we weer

terug bij de geijkte politieke partijen. Politici

en kiezers zullen zelf ondervinden dat po-

pulisme nergens toe leidt en dat oplossin-

gen die op de achterkant van een bierviltje

passen niet werken in een beschaafd en

complex land als nederland. Alle geijkte po-

litieke partijen zijn zich echter wel te pletter

geschrokken en zijn flink wakker geschud.

Resultaat: een tussenfase van populisme,

een puinhoop en eindelijk solide partijen

die onder ogen moeten zien dat ze moeten

gaan veranderen. Zie het als een laatste bol-

werk van de verzuiling dat nog even moet

worden beslecht.

Balraz: En hier ga je nat. Volgens jou is ‘popu-

lisme’ een naar woord voor het daadwerke-

lijk luisteren naar het volk. Dit is niet zo. Po-

pulisme staat gelijk aan het ontbreken van

een ruggengraat, het staat gelijk aan kie-

zersbedrog. Iedere populist snapt heel goed

welk verhaal hem of haar in het pluche gaat

brengen en welk verhaal niet. Ooit hadden

zij wel een ideologie, maar ze zijn onderweg

reiken door lastenverzwaring, VVD juist door

lasten verlichting. Een Wilders daarentegen

heeft het stempel rechts te zijn, maar zit

ondertussen samen met de SP op de bank

aangaande de AOW leeftijd, dat is toch vrij

links… Mensen die de predicaten ‘links’ en

‘rechts’ klakkeloos overnemen uit de popu-

laire media, die moeten toch echt zelf een

beetje na gaan denken.

Balraz: Dat zie ik anders. Er wordt door po-

litici gekscherend geroepen dat de politiek

moet kappen met ‘linkse’ hobby’s. En zo-

iets appelleert aan een deel van de kiezers.

Waarom nog hulpbehoevenden in de derde

wereld helpen als je zelf geen broek aan je

kont hebt? Maar tegelijkertijd vergeet men

dat vanwege dezelfde ‘linkse hobby’s’ ieder-

een in nederland kan studeren, er politie op

straat loopt en dat er autosnelwegen zijn.

Ik wil niet zo ver gaan om te zeggen dat er

geen armoede in nederland bestaat, want

dat is een relatief begrip. Maar niemand

hoeft in ieder geval te vrezen voor zijn of

haar bestaan in nederland. Dat vind ik een

prachtige solidaire gedachte. Het traditio-

nele rechts heeft zelf ook bijgedragen aan

de vorming van de verzorgingsstaat. Het

verschil tussen rechts en links is, mijns in-

ziens, niet zo zwart-wit als je zou willen. Het

getuigt van luiheid om alles wat maar met

verzorgingsstaat te maken heeft als ‘links’

te bestempelen, en bij pogingen tot bezui-

nigingen op het overheidsbudget te gaan

gillen dat het een smerig ‘rechts’ complot

is. Politiek, vooral in nederland, is een ge-

hele leven in de lift hebben gezeten. Hypo-

theekrenteaftrek, sociaal stelsel en om alles

nog even af te toppen met pensioen als je

65 bent (als je al daadwerkelijk zo lang door

moet werken). Veel te veel mensen van

de ‘jongere’ generaties willen hier ook op

meeliften. De boel moet op de helling en

we moeten onze verzorgingsstaat stevig

op de schop nemen. Mensen moeten weer

worden gestimuleerd om mee te gaan doen

en moeten ook mee gáán doen. Kunnen we

echt die kenniseconomie worden die we zo

graag willen zijn, kijken waar dan al jouw

politici blijven met hun angst aanjagende

problemen. Mensen die perspectief hebben,

gaan de uitdaging aan, dat is hetgeen waar

het echt om gaat.

Balraz: Het is verbazingwekkend iets zinnigs

van jou te horen, al heeft het niet veel be-

trekking op mijn stelling. Wellicht komt het

uiteindelijk toch allemaal goed!

Blik op historische verkiezingen

Balrazsingh

Jesse van der lee

stel je voor; je hebt twee mensen die het categorisch met elkaar oneens

zijn. Dat staat garant voor veel interessante discussies, zeker in het huidige

politiek-economische klimaat. en dan mogen we binnenkort ook nog eens

naar de stembus, voor wellicht historische verkiezingen. Waarom historisch?

Nederland lijkt totaal in de war van wat nu eigenlijk ‘links’ en ‘rechts’ is in de

politiek en welke dingen al dan niet leidend zouden moeten zijn in beeld-

vorming en stemgedrag. Dit vormt de aanleiding voor ons om dit artikel te

schrijven, echter met elkaar oneens, maar wel gezamenlijk bewust van de

chaos van het moment.

Door Jesse van der Lee en Balraz Singh

Jesse van der lee (26) is Master-

student Strategy & Organization en

was Chairman in het Aureus bestuur

2007/2008

Balraz singh (25) is Masterstudent

Strategy & Organisation en was

Vice-chairman in het Aureus bestuur

2008/2009

eCONOmIe

aV

eNIr

10

11 aV

eNIr

eCONOmIe

De SaxoBank was van oorsprong een techni-

sche dienstverlener uit Denemarken en heeft

sinds 2001 pas een officiële banklicentie. In

de pers wordt de SaxoBank dan ook vaak om-

schreven als een IT-bedrijf met een banklicen-

tie. De Denen verschillen van nederlanders in

hun omgang, maar de mentaliteit in het be-

drijf is wel open en ook zij zien de waarde van

andere nationaliteiten. Zoals bij veel sectoren

gaat het in de financiële sector ook om pro-

fessionaliteit, desondanks lijken veel banken

volgens Datema de weg een beetje bijster te

zijn, ook in nederland. Hierover zegt hij: “In ne-

derland is een verandering in de zogenaamde

‘corporate culture’ nodig. Het besef moet er

komen dat men 24/7 verantwoordelijkheid

draagt en men moet bewust worden van het

feit dat het om het geld van anderen gaat.” Het

feit dat de banken die hard geraakt waren door

crisis zo snel weer opkrabbelen, is dan ook niet

het gevolg van grote veranderingen binnen de

banken. “De marges die banken maken, zijn op

dit moment ongehoord. Ze lenen zelf tegen

super lage rentes, maar vragen vervolgens

hele hoge rentes. Dit is ook de reden waarom

al die ondernemers lopen te klagen, omdat ze

zo moeilijk krediet kunnen krijgen.”

Desondanks kan niet alle schuld afgeschoven

worden op de banken, consumenten dragen

natuurlijk ook de verantwoordelijkheid voor

hun eigen geld. “Iedereen die zijn geld kwijt-

geraakt is bij IceSave, sorry, maar ik heb geen

medelijden met deze individuen. Er wordt bij

andere banken maar een spaarrente van onge-

veer 3,5% gegeven en dan komt een of andere

onbekende internetbank met 5,5% aanzetten.

Dan moeten er al belletjes gaan rinkelen. Maar

goed, met een paar duizend euro kun je dan

zoiets wel proberen, maar als het over tonnen

gaat, dan is het gewoon gretigheid. Het is ook

niet voor niets dat het AFM transacties contro-

leert van bedragen tot 50.000. Dan is het na-

melijk een bewuste keuze, je kiest ervoor om

het risico te nemen, dat is ook weer een stukje

eigen verantwoordelijkheid.”

Volgens Datema zal er bij consumenten dan

ook een zelfde soort mentaliteitsverandering

moeten plaatsvinden waarin meer (eigen)

verantwoordelijkheid genomen moet worden

over ‘het sparen voor later’. “Veel particulieren

regelen hun hypotheken, leningen en verze-

keringen wel goed, maar hun spaargeld staat

vaak op de bank, iets wat niet perse nodig is.

Het alternatief is beleggen, ook voor kleine

particulieren. en daar kunnen wij bij helpen.

Beleggen kan, wanneer het op een welover-

wogen en verantwoordelijke manier gedaan

wordt, namelijk een beter alternatief zijn. Wij

doen het administratieve gedeelte en geven

advies op, de belegger maakt beslissingen en

stelt zijn portfolio samen. Studenten kunnen

hier al mee beginnen door middel van de ap-

plicatie ‘mini trader’. Het is heel laagdrempelig,

maar de mogelijkheid is er wel om op een we-

reldmarkt te handelen en is er meer dan ge-

noeg documentatie om er wegwijs te worden.”

De SaxoBank ziet dit ook als de toekomst en

verwacht dat binnen 5 à 10 jaar een bepaald

gedeelte van de ondernemers en hoogopge-

leiden de mogelijkheid krijgen om hun pensi-

oen zelf te regelen.

De studenten van nu zullen dus mogelijk in de

toekomst hun eigen pensioen gaan regelen

en zullen in de toekomst dus over veel meer

dingen zelf beslissingen moeten nemen. Voor

degenen die nu even moeten slikken, heeft

Datema een simpel advies: “Als je met derge-

lijke dingen bezig bent, neem eens een stapje

terug en probeer het te rationaliseren. Ga bij

jezelf eens na, kan dit eigenlijk wel? Er wordt

je tenslotte niet voor niets een kritische blik

bijgebracht op de universiteit.” En voor de die-

genen die hetzelfde succes als Datema nastre-

ven, heeft hij ook nog een les: “Wees oprecht

en eerlijk. Zeg wat je denkt, want dat wordt

uiteindelijk alleen maar gewaardeerd.”

Patrick Inen (23) studeert de Master Mar-

keting en is hoofdredacteur van Avenir

sjoerd addink (22) studeert de bachelor

bedrijfskunde en is beeldredacteur van

Avenir

De saxoBank, een beleggersbank van een internationaal kaliber, doet sinds 2009

ook Nederland aan. met het hoofdkantoor in het WtC gebouw op de zuid-as heeft

deze bank het lef gehad om tijdens deze turbulente tijden haar kansen te benut-

ten, haar naam te vestigen en zich een plek op de markt toe te eigenen door be-

leggen zo laagdrempelig mogelijk te maken. De avenir had het voorrecht om de

CeO van saxoBank Nederland, Pieter-Jan Datema te interviewen en van hem te

horen wat zijn visie is op Nederland, de economie, reizen en studenten.

Door Patrick Inen en Sjoerd Addink

11 aV

eNIr

“De Nederlandse beurs blijft een soort ‘Mickey Mouse’ onder beurzen, het stelt allemaal niet zoveel voor”

“Iedereen die zijn geld kwijtgeraakt is bij IceSave, sorry, maar ik heb geen medelijden met die indi-viduen”

Interview CeO saxoBank Pieter-Jan Datema gehouden danwel zelf bereid te zijn om deze

te creëren: “nieuwe mensen, nieuwe culturen,

nieuwe ervaringen en je hebt het voordeel dat

nederlanders over het algemeen goed staan

aangeschreven. Benut dat. Amerikanen heb-

ben het er een stuk moeilijker mee.” Op de

stelling dat er studenten zijn die bang zijn om

heimwee te krijgen en het huis niet willen ver-

laten, reageert hij als volgt: “En wat is nu het

ergste wat er kan gebeuren? Dat je terug komt

omdat het echt niet gaat, dan heb je het ten-

minste geprobeerd. In het ‘echte’ leven wordt

alles tenslotte ook niet aangereikt, je moet het

gewoon doen. Tegen ‘de kleine thuis’ heb ik

ook altijd gezegd: ‘je gaat.’ Ik heb er zelf name-

lijk ook waanzinnig veel van geleerd.”

Op de vraag of hij op een later moment in het

leven nog ergens heen zou willen antwoordt

hij: “ja, dat wil ik wel. Als de kinderen stude-

ren en ik krijg een positie binnen de Saxo-

Bank waarbij ze van me verlangen dat ik mij

ergens anders in wereld vestig om daar ze te

helpen uitbreiden, dan zou ik ze daar wel bij

willen helpen. De nederlandse beurs blijft een

soort ‘Mickey Mouse’ onder beurzen, het stelt

allemaal niet zo veel voor. Desondanks blijft

nederland wel mijn thuisbasis. Pas als je in het

buitenland zit, kijk je terug en denk je ‘hebben

ze toch allemaal best goed voor elkaar daar in

nederland’. En dan betaal je wat meer belas-

ting, so what? Wat je ervoor terugkrijgt, is heel

veel waard; de infrastructuur, de verzorgings-

staat, als het erop aankomt dan zit het hier wel

goed.”

nadat de afspraak op magische wijze in ieders

agenda was verschenen, werden we ontvan-

gen op het hoofdkantoor van SaxoBank waar

de traders, afgetekend tegen een uitzicht op

Zuid Amsterdam, al in de vroege ochtend

zowel staand als zittend aan het werk waren.

nadat wij naar de vergaderzaal waren gewe-

zen door de assistente, verwelkomde Datema

ons allervriendelijkst en kregen we alle tijd om

hem uit te lichten.

De grote gedaante van Datema oogt op het

eerste gezicht ietwat intimiderend, maar dat

doet niet af aan zijn spontaniteit. Opgegroeid

in een universitair gezin waarbij zijn vader zelfs

rector magnificus was aan de Vu, heeft Datema

achtereenvolgens MAVO, HAVO en Atheneum

afgerond om daarna een jaar naar Amerika te

vertrekken. Eenmaal terug probeerde hij het

een jaar aan de Hogeschool van Holland en

had hij een bijbaantje bij de kaaswinkel aan de

Beethovenstraat. Maar omdat zijn vader altijd

gezegd had dat hij “moest gaan doen wat hij

vond en waar hij goed in was” bleef hij op zoek

naar iets anders.

Hij had altijd al de handel in de vingers gehad

en was vanaf zijn 14e jaar al bezig met aande-

len. Dit bracht hem er dan ook toe om op de

advertentie van zijn eerste baan in de financi-

ele sector in te gaan, bij een financial broker.

Hierna stroomde hij door naar vele andere

financiële functies binnen een aantal welbe-

kende bedrijven. Datema geeft zelf aan dat zijn

nieuwsgierigheid en interesse in wat er in de

wereld speelt, hem ondermeer gebracht heeft

waar hij nu is. Daarbij zei hij: “Het mooie van

dit vak is dat je de hele dag bezig bent met wat

er in de wereld gebeurt, alles komt tot uitdruk-

king op de beurs, helemaal in de valutahandel.”

Zijn interesse in wat in de wereld gebeurde

herleidt Datema zelf terug naar zijn vader, die

hij omschrijft als een man met een wereldwij-

de visie die hen graag mee op reis nam. Dit was

uniek, heel anders dan de tegenwoordige tijd,

waarin de afstanden kleiner zijn geworden en

we over een ‘Global Village’ spreken.

Als wij vragen of het reizen hem veranderd

heeft, antwoordt hij: “Door het reizen sta je

meer open voor verandering en leer je mak-

kelijker contact leggen met mensen. Een

voorbeeld hiervan komt ook terug tijdens het

werk. Als er buitenlandse collega’s op bezoek

komen, zeg ik altijd: ‘Kies maar voor een lunch,

borrel of diner.’ Het sociale gedeelte moet er

bij zitten, het hoort bij het netwerken. Een op-

rechte interesse in hun achtergrond is daarbij

ook heel belangrijk.” Datema raadt alle studen-

ten aan om zeker de buitenlandse ervaring aan

te grijpen als zij de mogelijkheid wordt voor-

aV

eNIr

12

13 aV

eNIr

Het politieke landschap: van zachtglooi-

ende heuvels naar woest gebergte

Eén snedige opmerking bij Pauw en Wit-

teman, of één onbeholpen grap tijdens het

vragenuurtje: hele politieke carrières hangen

af van momentopnames. Het nederlandse

politieke systeem is in enkele decennia ver-

worden tot een competitief, maar vluchtig

stelsel. In de afgelopen tien jaar is hier een

weinig subtiel vleugje populisme aan toe-

gevoegd. Dit heeft geleid tot sterke druk op

politieke partijen om een duidelijk uitgestip-

pelde strategie te bepalen en eenduidig te

zijn in hun stellingname. Boodschappen

moeten kort en pakkend verpakt worden

– hetgeen niet zelden tot een verlies aan

inhoud leidt – en afgestemd worden op de

doelgroep. Zo is het politieke landschap van

een glooiend heuvellandschap een moeilijk

navigeerbaar maanlandschap geworden.

Grondregels van politiek

De reactie van de traditionele partijen op de

opkomst van Pim Fortuyn in 2001 gaf een

goed voorbeeld van hoe níet te reageren:

het verkrampte en paniekerige gedrag deed

het allesbehalve goed bij de kiezers. Hoewel

een aantal partijen in deze panische ontken-

ningsfase zijn blijven hangen, zijn de meeste

partijen zich pijnlijk bewust geworden van

een aantal grondregels van de politiek. Zo is

een partij die niet met één mond spreekt ge-

doemd zetels te verliezen. Het huidige CDA,

waarin met luide stem de waarde van jan-Pe-

ter Balkenende als lijsttrekker wordt betwist,

is een schoolvoorbeeld hiervan. Authenti-

citeit is daarnaast, paradoxaal genoeg, nog

steeds een belangrijke eigenschap van poli-

tici en partijen. Een partij die de schijn geeft

alles te doen voor electoraal gewin, loopt het

sjoerd ten Wolde (23) is student

economie en politicologie.

‘Net als in het bedrijfs-leven of de oorlog is een strategische afweging van de doelgroep, inhoud en verpakking van essentieel belang voor een politieke partij’

gevaar de eigen achterban kwijt te raken. Zo-

doende zijn ‘catch all’-strategieën in de ver-

drukking: kiezers lijken zetelhonger te ruiken.

Hoe verschillende partijen deze principes in

de praktijk brengen, zullen we nu zien.

Pvda

De Partij van de Arbeid lijkt, na de val van het

kabinet in februari, met hernieuwde kracht

in de politiek te staan. Met job Cohen als lijst-

trekker en een kernboodschap die dichter bij

de ‘traditionele’ PvdA-principes lijkt te liggen

dan voorgaande verkiezingsprogramma’s.

De partij richt zich voornamelijk op de tradi-

tionele achterban (die vaak als ‘verwaarloosd’

werd gezien) en immigranten en hun naza-

ten. na de mondiale recessie heeft de partij

haar reveil gevonden in een verwerping van

de ‘Derde Weg’, die sociaaldemocratische

partijen in de jaren ’90 en ’00 kenmerkte.

Hiertegenover staan een aantal zwaktes van

de partij: de uitloop van de traditionele kie-

zers richting radicale partijen (SP en PVV), de

onenigheid tussen de economisch conserva-

tieve en economisch progressieve vleugels,

en het bij tijd en wijle oubollige, regenteske

imago van de partij kunnen zich nog tegen

haar keren in de verkiezingen.

CDa

Campagnestrateeg jack de Vries (dit artikel

is geschreven voor zijn aftreden – red) en

de zijnen hebben een duidelijke lijn uitge-

zet met de CDA-strategie: betrouwbaarheid

en conservatisme hebben de boventoon

en er is weinig ruimte voor politiek geëx-

perimenteer. Met deze strategie hoopt de

partij vooral haar traditionele achterban,

sociaalconservatieve stemmers in het zuid-

oostelijke gedeelte des lands, te behouden.

Onvrede binnen de partij heeft echter grote

gaten geslagen in de plannen. De roep om

een nieuwe leider heeft geleid tot een twee-

spalt, waarin de partij stemmen verliest door

het gebrek aan eenduidigheid, maar het ver-

vangen van Balkenende nog hogere kosten

met zich meebrengt. Het lijkt er echter op

dat de spin doctors van het CDA mikken op

een tweede kans.

VVD

In vergelijking met de andere partijen is er

slechts weinig te horen van de VVD. Het heeft

er dan ook de schijn van dat de liberale partij

voor een verrassingsaanval gaat en zich niet

wil laten meetrekken in het campagnege-

weld van de eerste weken. Er is dan ook wei-

nig revolutionairs aan de positionering van

de VVD, hoewel deze op het laatste moment

nog verrassend uit de hoek zou kunnen ko-

men. Desalniettemin wordt de partij in het

nauw gedreven aan beide kanten van het

politieke spectrum: aan de rechterkant trekt

Wilders snel stemmen weg, terwijl aan de

linkerkant partijen als D66 en het CDA een

gevaar blijven. Tot op heden lijkt de partij

hier geen structurele oplossingen op te heb-

ben gevonden.

PVV

Geert Wilders’ Partij voor de Vrijheid maakt

gebruik van een politieke niche die structu-

reler van aard is dan velen denken. Het ‘gat

op rechts’ wordt steeds bedrevener door Wil-

ders opgevuld. Als geen ander is hij zich be-

wust van de eigenschappen en zwaktes van

het huidige politieke stelsel en het media-

landschap, welke hij op listige wijze uitbuit.

Omdat regeringsdeelname het momentum

van Wilders slechts zou verstoren, hoeft de

partij zich niet te gedragen als een ‘traditi-

onele’ partij. De situatie waarin de politieke

partij zich bevindt, is er dan ook een van

luxe: verkiezingsbeloftes, kritiek op andere

partijen en scherpe sound bites zijn makke-

lijk gemaakt. Op dit gegeven kapitaliseert de

PVV dan ook graag.

Verkiezingen van juni

De aankomende verkiezingen beloven zo-

doende een toonbeeld van electorale com-

petitie te worden. Of dit democratie op z’n

best is, of dat het gebrek aan nuance en de

vluchtigheid van de kiezer het democratisch

bestel juist eroderen, is te bediscussiëren.

Duidelijk is in ieder geval dat partijen alle

zeilen bij moeten zetten om ongehavend

uit de strijd om het pluche te voorschijn te

komen. Hoewel in de politiek idealen, reto-

riek en charisma een grote rol spelen, zal een

goede strategie hierbij toch doorslaggevend

kunnen zijn.

‘Partijen moeten alle zeilen bijzetten om ongehavend uit de strijd om het pluche te voorschijn te komen’

Knokken voor het pluchestap 1: laat een impopulair kabinet vallen. stap 2: sluit samenwerking met de PVV uit en drijf het CDa

in een hoek door te vragen hetzelfde te doen. stap 3: geef na acht zware jaren het stokje door aan de

populaire burgemeester Job Cohen. Het huidige succes van de Partij van de arbeid berust niet louter op

toeval, maar vooral op een doordachte strategie. Net als in het bedrijfsleven of de oorlog is een strategi-

sche afweging van de doelgroep, inhoud en verpakking van essentieel belang voor een politieke partij.

De tweede Kamerverkiezingen van 9 juni aanstaande laten daarom de vraag open: welke strategie heb-

ben de verschillende politieke partijen en hoe hopen zij het regeringspluche te veroveren?

Door Sjoerd ten Wolde

eCONOmIe

aV

eNIr

14

15 aV

eNIr

“Er zijn traditioneel gezien twee wegen. De

eerste is die van de geleidelijkheid. Conso-

lideren, minder druk op het systeem zet-

ten. De andere is kwadratisch doorgaan op

de ingezette weg. Die keuze is voor 2010

niet gemakkelijk. We hebben in 2009 veel

van de mensen gevraagd. Wat kunnen ze

aan? Zulke afwegingen bezorgen mij dan

een moeilijk uurtje. Veranderen is niet eng,

maar het gaat erom de mensen mee te krij-

gen. je wilt de energie in je bedrijf kanali-

seren, niet plat slaan. je wilt de mensen aan

boord houden en ze niet onderweg verlie-

zen. Ik kan onze richting en ons tempo wel

schitterend vinden, maar we hebben de

mensen hard nodig. Wat hebben we eraan

als we voor 80% gelijk hebben en het voor

20% krijgen?”

Tijdens het interview klinkt deze zorgvul-

digheid naar zijn mensen herhaaldelijk door

in de woorden van Huges. Bijvoorbeeld als

we het over jack Welch hebben. Die zorgde

voor een interessant opleidingsplan dat

leidde tot managers van wereldklasse. Hu-

ges wijst er echter fijntjes op dat hij niet,

drie vragen zullen niet aan kracht inboeten

in een veranderende cultuur. En ze zijn ook

voor de jongere generatie nuttig.

Bij FloraHolland gaan we nu de fase van het

gedrags- en cultuurtraject in. Mensen vra-

gen dan altijd om een visie en die hebben

we. uitgangspunt is dat hij simpel en her-

kenbaar moet zijn. Bovendien willen we dat

mensen hem makkelijk kunnen opdreunen.

Zo ontstonden de 4 d’s. Ze staan voor: dui-

delijk, durf, dienstverlenend en duurzaam.

Voor de jongere generatie wil ik er twee

uitlichten. Durven en duidelijk zijn. Toon lef

en daadkracht.” “Mijn vorige werkgever was

Frans Maas. Ik werd daar aangenomen en

mijn baas zei: ‘er ligt een enkele reis naar En-

geland op Schiphol voor je klaar’. Ik vroeg:

‘Een enkele reis? Waarom geen retour? Ik

kan toch ook heen en weer naar Engeland?

Moet ik mijn vriendin en familie verlaten,

terwijl het ook anders kan?’Zijn reactie was

duidelijk: Pak je koffer en ga naar Engeland.

Ik kwam met de trein aan in Bristol. Met 2

koffertjes. Ik dacht: waar is het welkomstco-

mité? Ik liep naar zo’n rode telefooncel en

belde met mijn baas. ‘Waar is mijn huis? En

waar zijn mijn medewerkers? Het antwoord

was: Ga eerst maar eens verkopen. Toen

heb ik wel eens een traantje weggepinkt.’

Er was niets. In een klein kantoortje begon

ik met bellen. Ik heb doorgezet en ik heb

het gerooid. Er staat nu een stevig kantoor

in Bristol. Daar ben ik toch trots op. Wat ik

maar wil zeggen: jongeren moeten de be-

reidheid hebben om huis en haard te verla-

ten. Durven en doen, daar gaat het om.”

Huges echter wel degelijk op de hoogte te

zijn van die ontwikkelingen.

“We kennen natuurlijk al het zogenaamde

beeldveilen. De schermenhandel in bloe-

men is in volle gang, en dat zal nog toene-

men. Maar bol-punt-com-achtige toestan-

den zal je in de bloemen niet snel krijgen.

Het gaat om een kwaliteitsproduct, de ko-

pers willen het zien. En dat zal ook zo blij-

ven. We zijn een distributiecentrum en een

marktplaats. Daar blijven de mensen sa-

menkomen. We zijn voor de komende jaren

klaar. We weten waar het heen gaat.”

Terug naar de jonge garde.

“Ik vind het fantastisch om te zien hoe ze

zich zaken als power point, internet en digi-

talisering zonder enige angst eigen maken.

Ik zie betrokkenheid bij de jongere genera-

tie. En weinig asociaal gedrag. je hoort wel-

eens dat ze te veel bezig zijn hun carriere,

en te weinig met hun werk. Dat je ze niet

langer dan vijf jaar vasthoudt. Tja, denk ik

dan, de nieuwe generatie is uit ander hout

gesneden. De vorige generatie was van het

life time employment. Het verloop is nu

groter en zal straks groter zijn.”

Hij vindt het geen probleem. Wordt niet

onrustig van een verloopcijfer van 5 tot

10 procent. Zolang ze hun werk toegewijd

doen, met hart voor de zaak, is het voor hem

goed. Ik begrijp hem, denk ik. Ook in relaties

wisselen mensen meer dan voorheen. Maar

zijn er dan nog wel waarden door te geven?

“jawel. Er is iemand uit mijn vorige job die

mij al heel lang volgt. Er zijn tijden geweest

dat hij me zeven keer per week belde. En al-

tijd met dezelfde vragen: Waar ben je? Wat

doe je? En wat doe je met de marges? Die

Op mijn vraag of hij naar leeftijd kijkt schudt

hij het hoofd. “niet alleen. Wij zoeken men-

sen die affiniteit hebben met de sierteelt-

sector. De mix van ervaring en fris bloed

geeft balans. Ik kan me voorstellen dat

Steve jobs met zijn IT-gerelateerde organi-

satie vooral behoefte heeft aan jong volk. In

de techniek heeft de jongere generatie een

voorsprong op hun oudere collega’s. Als ik

zie hoe mijn zoon van 12 omgaat met de iP-

hone, dan voel ik me op mijn 44e al oud.”

Ik raak wat bezorgd. We weten dat mede-

werkers vooral waardering hebben voor

een leider die vooruit kijkt. Doet Timo Hu-

ges dat voldoende? Is hij voldoende gewa-

pend tegen uitdagingen van de toekomst?

Adjiedj Bakas, de populaire trendwatcher,

waarschuwt in zijn speeches mensen die te

weinig bezig zijn met de techniek. Als ma-

nager moet je daar verstand van hebben, is

zijn mening. Desgevraagd blijkt de denker

net als Welch, elk jaar een aantal mensen

wil ontslaan. “We zoeken onze leidingge-

venden wel altijd intern. Ook voor de reces-

sie. En niet alleen de eager beavers komen

in aanmerking, maar ook de mensen met

meer senioriteit. Want het moet wel in ba-

lans blijven.”

En zo zijn we aanbeland bij de reden waarom

ik tegenover hem zit. Als redacteur van een

studentenmagazine wil ik van Huges natuur-

lijk weten hoe hij omgaat met talent. Het blijkt

dat FloraHolland daar, in de woorden van

Huges, ‘rationeel mee omgaat’. “Elke afdeling

kent driving forces, die de zaak op sleeptouw

nemen. Ook hebben we precies in het zicht

waar onze young potentials zitten. Die men-

sen geven we extra taken. Zoals in Duitsland

, waar we nu bijvoorbeeld bezig zijn met een

joint venture. Dat is niet het enige wat we

doen. We maken ook budget vrij voor boeien-

de initiatieven. Zo worden bij ons momenteel

bijeenkomsten georganiseerd door Holland-

se nieuwe, een groep van 100 management

potentials van rond de 30. Dat stimuleren wij,

want het zijn de managers van de toekomst.”

FloraHolland is de grootste bloemen-

veilingcoöperatie ter wereld. markt-

plaats en distributiecentrum. een

paar jaar geleden hadden we een aan-

tal bloemenveilingen in Nederland.

Door een fusie zijn ze samengevoegd

tot één groot FloraHolland, verdeeld

over zes vestigingen verspreid over

het land. een belangrijk aandeel in de

fusie had de algemeen directeur van

FloraHolland, timo Huges. Ik ontmoet

hem op de 12e verdieping van zijn

kantoor in Naaldwijk. Hij komt net uit

aalsmeer en heeft een moeilijk uur-

tje gehad in de auto, zegt hij. “mede

door de recessie hebben we een aan-

tal veranderingen versneld moeten

doorvoeren. top-down. Dat vraagt

veel van je mensen. Het doet pijn, en

daar moet je wel oog voor houden.

Je weet dat je de goede dingen doet,

maar je moet ze ook kunnen uitleg-

gen. tempo maken; ja, maar niet je

mensen verliezen.”

Door Bert Overbeek

“Veranderen is niet eng, maar het gaat erom de mensen mee te krijgen”

“Bol-punt-com-achtige toestanden zal je in de bloemen niet snel krijgen”

Bert Overbeek is hoofdredacteur en

oprichter van jonge Bazen.nl

VerAnDerIng IS De enIge cOnStAnte een InterVIeW met tImO HugeS ALgemeen DIrecteur FLOrAHOLLAnD

eCONOmIe

aV

eNIr

16

17 aV

eNIr

rente opgegeven werd. Op het moment dat

vrij verkeer van kapitaal toegestaan is, zal de

wisselkoers fluctueren. Deze fluctuatie kan

direct (door het opgeven van vrij verkeer

van kapitaal) en indirect (met behulp van de

binnenlandse rentevoet) tegen worden ge-

gaan. Op het moment dat kapitaal het land

uitvloeit, zal de rente omhoog moeten gaan

om dat te stoppen. Op die manier kan de wis-

selkoers stabiel gehouden worden. Kortom,

er is dus nog wel controle over de binnen-

landse rentevoet, maar die controle is niet

autonoom meer; de rentevoet kan niet meer

gebruikt worden om de binnenlandse vraag

te beïnvloeden, maar dient louter nog als

middel om de wisselkoers stabiel te maken.

Politieke keuzes leiden tot een

ander systeem

Bij het laatstegenoemde systeem komt de

politiek om de hoek kijken. uiteraard zijn alle

keuzes die gemaakt worden gebaseerd op

politieke voorkeuren – en is het daarom al

ridicuul om de twee disciplines als geschei-

den te behandelen – maar bij het stelsel van

de Gouden Standaard is het wel heel duide-

lijk zichtbaar. Groot-Brittannië (waar het sy-

steem werd ‘uitgevonden’) kon het systeem

handhaven, omdat het grootste leed geleden

werd door de lagere sociale klassen en de

hogere klassen er minder last van hadden.

Wanneer kapitaal het land uitvloeide, dan

diende de rente verhoogd te worden om de

wisselkoers op peil te houden. Immers, een

hogere rente betekende dat het aantrekkelij-

ker werd om in dat land te sparen, dus werd

de uittocht van kapitaal gestopt en nieuw

kapitaal aangetrokken waardoor de wissel-

koers gelijk bleef. Echter, het binnenlandse

effect van deze rentewijziging was dat spa-

ren aantrekkelijker en lenen minder aantrek-

kelijk werd. Hierdoor werden allerlei uitgaven

uitgesteld, wat zorgde voor een ophoging

van de binnenlandse prijzen. Deze verhoging

was vooral voor de lagere sociale klassen een

probleem; zij hadden nog meer moeite om in

hun primaire levensbehoeften te voorzien.

Toen de democratie werd uitgebreid en ook

de lagere klassen stemrecht kregen, was dit

beleid niet langer vol te houden. Het was na-

melijk onmogelijk om te arbeidersklasse nog

langer uit te buiten.

Conclusie

De redenen voor het einde van de Gouden

Standaard geeft naar mijn mening wederom

een onderbouwing voor mijn stelling dat het

onmogelijk is om de economie en de politiek

als twee gescheiden domeinen te behande-

len. Ik heb geprobeerd om die stelling in vijf

artikelen te verdedigen, voornamelijk aan de

hand van de neoklassieke economische theo-

rie die in the end tautologisch is. In dit artikel,

de laatste in de reeks, ben ik nader ingegaan

op de rol van de politiek bij het bepalen van

het internationaal monetair systeem. Het sy-

steem van de Gouden Standaard kwam op de

helling te staan toen er een politieke keuze

werd gemaakt om het algemeen stemrecht

in te voeren. Weliswaar kwam het systeem

niet gelijk ten einde, het was wel het begin

van het einde.

De “Impossible trinity”Waarom de economie en de politiek geen gescheiden domeinen zijn.

Wouter Kokx (21) is derdejaars student

Politicologie en volgt daarnaast een

minor Macro-economie.

In de voorgaande artikelen van deze reeks

heb ik geschreven over de wetenschappelijke

scheiding tussen het economische en het po-

litieke domein. Het kernargument in al deze

artikelen was dat die scheiding niet bestaat,

of op z’n minst oppervlakkig is. Economen

doen voorkomen dat ze over onderwerpen

praten die niets met macht te maken heb-

ben, terwijl het feit dát ze over geld praten al

betekent dat ze met macht te maken hebben.

Economen die stellen dat de economische

theorie wetenschappelijke autoriteit bezit,

vertellen dus maar deels de waarheid. De

economische theorie is namelijk niet een we-

tenschappelijke wetmatigheid, maar een po-

litieke keuze die staat voor een groter project,

het neoliberalisme. Het is dus onmogelijk om

te stellen dat beide disciplines gescheiden

zijn. In werkelijkheid is de economie een

discipline die in grote mate beïnvloed wordt

door het politieke domein.

Impossible trinity

In dit artikel zal ik nader ingaan op een ander

aspect dat aantoont dat de scheiding tussen

politiek en economie niet bestaat. Dat aspect

heeft te maken met een fenomeen dat in de

economische literatuur bekend is onder de

naam ‘impossible trinity’ en te maken heeft

met internationaal monetaire systemen. Het

gaat ervan uit dat je als land idealiter drie

dingen zou willen hebben: vrij verkeer van

kapitaal, controle over de wisselkoers en een

onafhankelijk binnenlands rentebeleid. De

redenen voor deze wensen zijn vrij gemak-

kelijk. Vrij verkeer van kapitaal is gewenst,

omdat er op die manier buitenlands kapitaal

voor investeringen kan worden aangetrok-

ken. Een stabiele wisselkoers bevordert de

internationale handel (er zijn immers geen

wisselkoersverliezen meer) en een onafhan-

kelijk binnenlands rentebeleid is gewenst,

omdat de rentevoet dan kan worden ingezet

voor nationale doeleinden, zoals het vergro-

ten van de koopkracht.

Het is echter onmogelijk om als land invloed

uit te oefenen op alle drie deze dingen.

Slechts twee van deze drie zaken kunnen be-

invloed worden door de regering of de cen-

trale bank van een land. De reden daarvoor is

het makkelijkst uit te leggen als we vanuit het

huidige internationaal monetair stelsel terug

redeneren naar de vorige stelsels.

Drie systemen

Het huidige internationale monetaire stelsel,

dat ontstaan is na het ineenstorten van het

voorgaande stelsel, wordt het post-Bretton

Woods systeem genoemd. In dit systeem is er

vrij verkeer van kapitaal en autonoom binnen-

lands rentebeleid. De impossible trinity wordt

gelijk zichtbaar. Omdat er vrij verkeer van ka-

pitaal is, is het onmogelijk om een vaste wis-

selkoers te hebben. Wanneer bijvoorbeeld de

binnenlandse rente zou dalen – met als doel

het aanwakkeren van de binnenlandse vraag

– zou kapitaal het land uitstromen, omdat de

rente in andere landen hoger is en er daar dus

meer te verdienen valt. Omdat het aanbod

van kapitaal dan groter wordt dan de vraag

naar kapitaal – er willen immers meer men-

sen elders investeren – daalt de wisselkoers.

Kortom, een vrij verkeer van kapitaal maakt

een vaste wisselkoers onmogelijk.

‘De scheiding tussen economie en politiek bestaat niet, of is op z’n minst oppervlakkig’

‘Toen ook de lagere klassen stemrecht kre-gen, was dit beleid niet langer vol te houden’

Dit artikel is het laatste in een reeks

die gaat over de scheiding tussen de

politiek en economie. In deze reeks

zal ik betogen dat deze scheiding

niet bestaat, of op z’n minst op-

pervlakkig is. Dit artikel belicht een

ander aspect van deze scheiding,

namelijk de rol van politiek bij het

bepalen van internationaal mone-

taire systemen.

Door Wouter Kokx

deel 1 deel 2 deel 3 deel 4 deel 5 deel 6

In het systeem dat vooraf ging aan het hui-

dige, het eigenlijke Bretton Woods systeem,

kwam deze onmogelijkheid ook al aan de

orde. Op dat moment werd er echter een

andere keuze gemaakt. Om de wereldhan-

del na afloop van de Tweede Wereldoorlog

te stimuleren, werd er gekozen voor een

vaste wisselkoers. Om dat te kunnen realise-

ren werd de in- en uitvoer van kapitaal aan

banden gelegd. De logica hierachter is pre-

cies hetzelfde als hierboven. Als gevolg van

een renteverlaging – of verhoging – veran-

dert de vraag en het aanbod naar kapitaal.

Om de wisselkoers dan vast te houden, zal

de invoer en uitvoer van kapitaal bij de wet

gereguleerd moeten worden.

Het systeem dat vooraf ging aan Bretton

Woods en de Tweede Wereldoorlog was het

systeem van de Gouden Standaard. Ook in

dit systeem is de logica hetzelfde als hierbo-

ven. Hierin was het echter wel mogelijk om

zowel vrij verkeer van kapitaal als een vaste

wisselkoers te hebben. Dat kon alleen, omdat

de autonome controle over de binnenlandse

eCONOmIe

aV

eNIr

18

19 aV

eNIr

Eerst splitst de ING Groep zich in een verzekerpost en een bankpost.

Daarna worden er onderdelen herschikt en verkocht.

te verkopen

te verkopen?

te ver-

kopen

ING Direct (USA)

Vastgoed

VerzekeringenVermogensbeheer

Een nieuwe bank bestaat uit:

+WestlandUtrecht(hypotheken)

Nationale-Nederlanden(bankdeel)

Consu-menten-leningenING Bank

Wat blijft er over?Holding +Leeuwendeel ING Bank(consumenten, zakelijk en ING Direct)

ex-reus Bank-verzekeraar verbouwt zichzelf

staatssteun

Eind oktober 2008 werd bekend dat ook InG

leidde onder de kredietcrisis, wat resulteerde

in een staatssteun van € 10 miljard. Deze kapi-

taalinjectie was bedoeld om een gezond bedrijf

met goed management van een extra buffer te

voorzien, aldus minister van financiën Wouter

Bos, DnB-president nout Wellink en voorma-

lig InG-topman Michel Tilmant. De situatie op

de onzekere internationale financiële markten

leidde tot hogere eisen van de markten over de

hoeveelheid kapitaal die een bank ter beschik-

king moet hebben, waardoor het in het belang

was van InG om de kapitaalpositie te versterken.

InG zou met de € 10 miljard haar kernkapitaal

versterken en in ruil hiervoor ontvangt de Staat

onder andere jaarlijks een rendement van 8,5%.

rol Kroes en eis van desinvesteren

Eurocommissaris Kroes was het niet eens met

het percentage van 8,5% dat InG jaarlijks aan

de Staat zou betalen. De overeenkomst tus-

sen InG en de Staat zou zelfs concurrentiever-

valsend zijn door het lage percentage. Onder

druk van Kroes werd over de voorwaarden van

de staatssteun opnieuw onderhandeld. naast

deze maatregel eiste Kroes tevens ingrijpende

desinvesteringen van InG. In november 2009

stemde een overgrote meerderheid van de

aandeelhouders van InG dan ook in met de

voorgenomen splitsing van de bancaire activi-

teiten en de verzekeringsactiviteiten en de ver-

koop van de Amerikaanse spaarbank. Ondanks

ring van ongeveer 45% ten opzichte van het

balanstotaal per september 2008. Echter ver-

wacht InG op bepaalde activiteiten te groeien

in deze periode, wat resulteert in een totale ver-

mindering van het balanstotaal van 33%.

Tevens zal er in deze periode door samenvoe-

gen van enkele activiteiten, zoals de bank-

activiteiten van dochter Interadvies en de

kredietportefeuille van InG retail, een nieuwe

consumentenbank in nederland ontstaan. Er

wordt een nieuwe financiële instelling gecre-

eerd die gespecialiseerd is in hypotheken en

consumentenleningen. De consument kan

een kleiner en overzichtelijker InG verwachten

dat nog steeds de ambitie heeft een Europese

bank te zijn. Echter is het scenario van een

grote nederlandse bank misschien realistischer

na de opsplitsing. Het is nog niet bekend of de

reorganisatie gepaard zal gaan met ontslagen.

InG heeft in ieder geval in samenwerking met

onder andere CnV Dienstenbond afspraken ge-

maakt om de gevolgen van de opsplitsing voor

de medewerkers te verzachten.

Conclusie

Gesteld kan worden dat de staatsteun die InG

heeft ontvangen tijdens de kredietcrisis en

de voorwaarden die hieraan gesteld zijn door

de Europese Commissie een belangrijke rol

hebben gespeeld bij de opsplitsing van InG.

Echter kan dit niet aangedragen worden als

de voornaamste reden. Ook zonder de staats-

steun en de voorwaarden was deze maatregel

waarschijnlijk onvermijdelijk geweest. neelie

Kroes heeft in ieder geval weer duidelijk haar

stempel weten te drukken op het gebied van

mededinging. Maar of we er ditmaal tevreden

mee moeten zijn blijft de vraag.

dat de aandeelhouders begrepen dat InG

weinig keus had, voelden ze zich voor het blok

gezet door de Europese Commissie. Een aan-

deelhouder van InG benoemde het als volgt:

‘Toen ik de plannen las, dacht ik dat er een hedge

fonds langs was geweest, maar nee, het bleek om

Neelie Kroes te gaan.’

De opsplitsing

De opsplitsing, die onderdeel is van de her-

structurering van de bank, opgelegd door de

Europese Commissie, houdt in dat InG afscheid

zal nemen van de verzekeringstak en zich al-

leen zal focussen op de bancaire activiteiten. Of

de verzekeringsactiviteiten afgesplitst worden

via een verkoop of een beursgang is nog niet

duidelijk. Daarnaast is het ook onduidelijk wat

de opsplitsing, waarvan het doel is om deze ui-

terlijk in 2013 te voltooien, zal opleveren voor

InG. Het zal ertoe leiden dat InG eind 2013 on-

geveer een derde kleiner is. Daarbij heeft InG

laten weten dat zij het balanstotaal per eind

2013 met bijna € 600 miljard hebben verlaagd.

Dit is in overeenstemming met een verminde-

eCONOmIe

‘Kroes eiste ingrijpende desinvesteringen van ING vanwege de omvangrijke staatssteun’

Op 26 oktober 2009 kondigde ING aan dat het toewerkt naar een volledige scheiding van

de bancaire activiteiten en de verzekeringsactiviteiten met als doel de toekomstige stra-

tegische koers van het bank- en verzekeringsbedrijf te verduidelijken. tevens gaf deze

wereldwijde financiële instelling aan dat zij vijftig procent van de staatssteun vroegtijdig

gaat terugbetalen. Bij de totstandkoming van deze ingrijpende desinvestering heeft eu-

rocommissaris van mededinging Kroes een belangrijke rol gespeeld. Hoe is de opsplit-

sing tot stand gekomen en wat zijn de gevolgen?

Door niels Broekhuis

Dit artikel wordt geschreven aan de hand van het recent georganiseerde servant

leadership symposium op de VU. De onderwerpen van de drie belangrijkste spre-

kers vormen de kern van dit artikel, maar eerst een korte introductie in servant

leadership. Het servant leadership principe bestaat al sinds de jaren zeventig en

komt zoals veel managementpraktijken uit de Vs. servant leadership is een lei-

derschapsstijl waarbij de leider zich eerst dienstbaar opstelt en vervolgens pas

leidt. Het wordt zelfs vergeleken met ouderschap. Vanwaar de interesse? mensen

die werken onder goede servant leaders groeien vaak als persoon, worden wijzer,

gezonder en uiteindelijk ook dienstbaar aan anderen. Wow, denk ik dan. De oplos-

sing voor alle aardse problemen! maar hoe verder?

Door Jasper van Aalst

Opsplitsing van Inter-nationale Neelie Groep

servant leadership, serving leaders?

Niels Broekhuis (22) is bachelorstudent

Economie.

melijk ‘focus on process’,’ shareholder/financial

succes’, ‘employee development/learning’, ‘cus-

tomer satisfaction’ en ‘corporate social respon-

sibility’, te verenigen tot 10 dilemma’s waarmee

alle tegenstrijdige combinaties zijn gemaakt.

Als eenzijdige aanpak is elk van deze aspecten

gedoemd te falen, vandaar dat de focus na ver-

loop van tijd ook weer verplaatst. Echter, door

de dilemma’s op te lossen, wordt een integrale

oplossing gecreëerd. Een eenvoudig voor-

beeld: personeel trainen op kostenbesparing

(employee development/learning) verlaagt de

kosten (shareholder/financial succes).

twee Nigeriaanse servant leaders

In maatschappelijke thema’s kan het moeilijk

zijn om culturen te verenigen, omdat er een

diversiteit aan culturen is waarbij bepaalde

aspecten in meer of mindere mate aanwezig

zijn. james Ogunley, professor aan de Mid-

dlesex university London en keynote speaker

op het symposium, vertelt over twee man-

nen uit nigeria, een land met ongeveer 140

miljoen inwoners, corrupte leiders en vele

culturen, een land met vele uitdagingen. Deze

twee, Chinua Achebe and Wole Soyinka, beide

schrijvers, zijn servant leaders in de culturele

zin. Wole Soyinka heeft als eerste Afrikaan

ooit een nobelprijs voor literatuur gekregen

en Chinua Achebe heeft meer dan 30 eretitels

aan universiteiten, waaronder prestigieuze in-

stellingen als Harvard. Zij vertegenwoordigen

een integriteit van waarden en cultuur van de

nigerianen en worden wereldwijd erkent als

invloedrijke personen in hun land. Door mid-

del van hun wijsheid en integriteit dienen zij

de maatschappij en beschermen deze tegen

kwalijke invloeden.

tegenstellingen in de praktijk

Als laatste key note speaker maakt D. P. nam-

biar zijn opwachting. Deze HR directeur van

TATA Consultancy grijpt in zijn verhaal terug

naar de basis van TATA, namelijk de social res-

ponsibility en winstgevendheid, waar Fond

Trompenaars ook naar refereerde. Door middel

van allerlei persoonlijke waarden zoals integri-

teit, kwaliteit en verantwoordelijkheid worden

deze belangen in een servant leadership jasje

gestoken en verenigt TATA de tegenstellingen,

die Fons Trompenaars door middel van theorie

ook al aan elkaar verbond, in de praktijk.

Waardevol gedachtegoed

Al met al valt na deze dag af te leiden dat het

gedachtegoed van servant leadership niet al-

leen succesvol gebruikt wordt in allerlei set-

tings, maar dat het ook een waardevol mid-

del is om dilemma’s te boven te komen. Het

gedachtegoed is goed bruikbaar voor elke

resultaatgerichte manager om tot oplossingen

te komen die mensen met verschillende ach-

tergronden aanspreken en daarmee beter zijn

dan andere oplossingen. 1 + 1 = 3 met servant

leadership.

Jasper van aalst (25) is Masterstudent

Human Resource Management en had de

functie Commercial Affairs in het Aureus

bestuur 2008-2009.

toepassing in verschillende culturen

Zoals bij veel Amerikaanse theorieën is ook de

introductie van servant leadership in neder-

land niet altijd makkelijk. Om als nederlander

een servant leader te zijn in het buitenland is

des te moeilijker. Fons Trompenaars, cross-

cultural management guru en organisator van

het symposium, lijkt een manier gevonden te

hebben om servant leadership in verschillende

culturen tegelijk toe te passen. Hij doet dit

door culturele aspecten die een maatschappij

typeren te verenigen met de karakteristieke

aspecten van andere culturen. Het gaat hierbij

niet zozeer om een compromis, maar om een

integratie van de ene in de andere cultuur. Het

vinden van de beste oplossing is niet eenvou-

dig, maar wanneer de oplossing zich aandient,

is deze zo klaar als een klontje.

In zakelijke context

Om servant leadership toe te passen in een

zakelijke context, stelt Fons Trompenaars voor

om de grote thema’s uit de bedrijfskunde, na-

eCONOmIe

aV

eNIr

20

21 aV

eNIr

Eenmaal bij elkaar verzameld in de lounge-

room, moesten we nog even wachten voor-

dat een dame ons naar de gereserveerde

tafel op de bovenverdieping zou brengen.

Op deze bovenste verdieping bevindt zich

het restaurant, waar je met een mooie grote

brede trap naar toe wordt geleid. Vanaf de ta-

fel heb je een mooi zicht op de loungeverdie-

ping op de begane grond. Het toont allemaal

erg chique, maar gelukkig waren wij hierop

voorbereid en vielen wij met onze netste

kleding totaal niet uit de toon. Het hele res-

taurant heeft een soort oosterse sfeer die het

restaurant speciaal maakt en zich daarmee

onderscheidt van andere restaurants.

Daarnaast zijn er alleen ronde tafels in dit

restaurant en dat is om een reden. In het res-

taurant staat ‘gezellig samen eten en delen’

centraal. Dat betekent dat het bestelde eten

in het midden van de ronde tafel wordt ge-

serveerd en iedereen kan pakken wat hij of

zij wil eten.

De redactie besloot om een aantal voorge-

rechten en hoofdgerechten te bestellen. De

voorgerechten bestonden uit summer rolls,

spring rolls en tiger shrimps. De springroll

was het duurste gekozen voorgerecht en be-

loofde een lekkere groenterol met garnaal te

zijn, maar helaas was er weinig te proeven

van deze beloofde garnaal. na het ontleden

van de roll door één van de redactieleden,

was er 1 klein stukje garnaal te bekennen

die totaal in het niet viel bij de hoeveelheid

groente waarmee de roll verder gevuld was.

Voor het hoofdgerecht kon worden gekozen

uit vleesgerechten of sushi. Wij namen van

beide wat, we konden immers alles delen!

Zo kozen wij o.a. voor de angry chicken,

waar zelfs de ervaren pittige eters onder

ons het heet van kregen en waar sommige

redactieleden niet eens aan durfden te be-

ginnen. Een aanrader is de Orange chicken,

deze viel zeer in de smaak bij de redactie.

Voor sommige was het nog wel even oe-

fenen om met stokjes de sushi op te eten,

maar voor de echte Hollanders lag er geluk-

kig ook gewoon bestek op tafel. De prijzen

van de gerechten verschillen van normaal

tot hoog, echter viel op dat de gerechten

met de laagste prijs het lekkerst waren.

Het eten werd heel netjes opgediend en het

personeel verzorgde het diner goed. Water

wordt voor je bijgeschonken en continu

wordt gevraagd of alles naar wens is. De eer-

ste fles wijn ging er snel doorheen, echter

werd niet gevraagd of we nog een fles wil-

den bestellen. Al met al is het personeel zeer

vriendelijk en heel behulpzaam. naar onze

mening is een bezoekje aan de Little Buddha

Bar zeker de moeite waard!

Iris manders (20) is derdejaars student

Bedrijfskunde en is chef-redactrice van

Avenir.

lara Chardet (21) is vierdejaars

student Bedrijfskunde en is redactrice

externe betrekkingen van Avenir.

ayolt de roos (20) is tweedejaars

student International Business Admi-

nistration.

FUN & CUltUUrFUN & CUltUUr

FIFa World Cup Celebration

Dit jaar organiseert Coca Cola de “FIFA World

Cup Celebration”. Een groot feest dat voetbal

en muziek samenbrengt in één van neder-

land’s grootste voetbaltempels, de Amster-

dam Arena. Op 19 juni zal de wedstrijd ne-

derland - japan het middelpunt van de oranje

middag vormen. De groepswedstrijd van het

nederlands elftal zal rechtstreeks op een me-

gascherm worden uitgezonden. Voor en na

de wedstrijd zal er een oranjefeest met een

Afrikaans tintje gevierd worden. De neder-

landse musici Alain Clark, Waylon en Van Vel-

zen, zullen onder begeleiding van een groot

Afrikaans orkest, de menigte vermaken op de

momenten dat de bal even niet rolt.

Voor een prijs van rond de €25 kun je deze

middag meemaken te midden van 50.000 an-

dere voetbalfanatiekelingen. Kijk voor meer

informatie over dit evenement op www.coca-

cola.nl en zorg dat je bij deze Oranjegekte

aanwezig kan zijn.

Pathé Bioscopen

Als het aan deze bioscoopketen ligt, zal je dit

jaar de wedstrijden kunnen zien op het witte

doek. Toneelvoorstellingen en popconcerten

worden al vaker in bioscopen uitgezonden en

Darren Staines (manager van Pathé Events)

zegt: “Sport zou een logische volgende stap

zijn”. In Engeland is deze stap al ondernomen

en door de positieve reacties uit dat land zul-

len andere landen snel volgen. Er zijn nog

enkele obstakels die Pathé moet overkomen,

maar het lijkt slechts een kwestie van tijd

voordat de deuren geopend worden voor

voetbalfans.

Sony probeert het allemaal nog mooier te

maken voor ons: zij willen voetbal in 3D gaan

uitzenden. De Oranje-wedstrijden tegen De-

nemarken en Kameroen zullen opgenomen

worden met de, speciaal voor deze techno-

logie ontwikkelde, 3D-camera’s en zullen dus

levensecht aan het publiek geleverd worden.

Momenteel wordt er gestreden om de rech-

ten voor deze speciale wedstrijdverslagen en

of Pathé deze rechten zal krijgen moeten we

nog even afwachten.

Door de grachten

Wil je buiten de wedstrijden om ook een

goede oranje dag beleven: de WK Borrelboot

is het antwoord. Tijdens deze anderhalf uur

durende bootvaart vaar je langs de huldiging-

route die het nederlands elftal na het gewon-

nen EK van ’88 ook aflegde.

na het zingen van het Wilhelmus, wat volgens

de organisatie uit volle borst moet gebeuren,

wordt je voetbalkennis getest met de WK-

Oranje Quiz. Tussendoor word je vermaakt

Oranje koorts in 020Van 11 juni tot en met 11 juli vindt het WK Voetbal 2010 plaats. Het toernooi

wordt aan de andere kant van de wereld afgewerkt (zuid-afrika), maar ook in

onze hoofdstad zal de Oranje koorts weer flink stijgen. Waar kun je dit het bes-

te meemaken? Hier enkele tips.

Door Ayolt de roos

met Hollandse meezingers en is de Oranje Bar

de hele tocht lang geopend.

Het is enigszins prijzig (€47,50 p.p.), maar met

een groepje van 15 vrienden en vriendinnen

kan het je wel 90 minuten top entertainment

opleveren.

De witte leeuwen

In het geval dat nederland het laat afweten

in Zuid-Afrika, zou Engeland wel eens een

goede tweede keuze kunnen zijn om aan te

moedigen. The Three Lions zijn in elk geval op

genoeg plekken in Amsterdam aan te moedi-

gen. Het grote aantal Engelsen dat elke zomer

weer in Amsterdam neerstrijkt, zal zich waar-

schijnlijk gebroederlijk verzamelen bij de vele

English/Irish pubs in de stad.

Met wedstrijden tegen Amerika, Algerije en

Slovenië lijken de Engelsen wel lang te kun-

nen overleven in het toernooi en zal de goede

sfeer in pubs zoals O’Reilly’s (Paleisstraat), De

Gouden Florijn (Rozengracht) of The Tara (Ro-

kin) zeer snel stijgen. Het is zeker een aanrader

om een middagje Engels voetbal mee te pak-

ken tijdens het komende WK, want Engelsen

en voetbal is altijd een droomcombinatie.

‘In onze hoofdstad zal de Oranje koorts weer flink stijgen’

‘In het restaurant staat ‘gezellig samen eten en delen’ centraal’

‘Het viel op dat de ge-rechten met de laagste prijs het lekkerst waren’

Little BuddhabarEten met Avenir:

LIttLe BuddhaBar

Eten 7,5

Bediening 8

Interieur 9

Sfeer 8

Prijs-kwaliteitverhouding 7

eindoordeel 8,0

Little Buddha bar, het zusje van de wereldberoemde Little Buddha bar in Parijs, heeft nu

ook in amsterdam haar deuren geopend. het was voor de redactie dus ook hoog tijd om

dit restaurant, gevestigd in het City theater bij het Leidseplein, een bezoekje te brengen.

Na het zoeken van de ingang, kregen we een vriendelijk ontvangst. Onze jassen werden

aangenomen en we konden een plaats nemen in de loungeroom op de begane grond.

het eerste wat opvalt bij binnenkomst is de sfeer in het restaurant. de lichten worden na

zeven gedempt en er klinkt relaxte loungemuziek door het restaurant. de redactie drup-

pelde binnen en in de tussentijd konden de redactieleden die er al waren een drankje

drinken, relaxen in de loungestoelen en het restaurant observeren. hoe is dit restaurant

door de redactie bevallen?

Door Iris manders en Lara chardet

aV

eNIr

22

23 aV

eNIr

Student exchange: here and there

I’ve been in the netherlands for almost 8

months now, I have experienced many in-

teresting and various events and gotten to

know what is true and false about the ne-

therlands. So I can say for sure those sym-

bols do not represent what this interesting

country is all about.

The netherlands is a perfect country for

me personally and I think this is possible

because I’m not a typical South Korean.

First, I like the Dutch natural environment

the most. It might sound a bit weird, but I

really like it. For examples, many parks are

near the residential area and you see wa-

ter and canals everywhere. In addition, the

conditions are ideal for biking! In Seoul,

there are also some parks but we have more

high buildings than parks. So Amsterdam is

quite comfortable for me, compared to the

crowded and congestive capital of Korea.

Second, sometimes my Dutch friends ask

me how I think about Dutch people and

usually ask whether I also think that Dutch

On the other hand, the netherlands has

some uncomfortable parts as well. For

example, some Dutch students have an in-

visible wall between them and their univer-

sity friends since they already have a former

group of friends from middle school and

high school. So it is hard to break the wall.

Furthermore, service is totally different and

inconvenient. I think this is the cultural dif-

ference, but it’s totally opposite to the Ko-

rean service, which regards ‘the Customer

as the King’.

There are so many exciting things that I’ve

experienced in the netherlands, but un-

fortunately the space is limited. Anyway,

the truth that I love the netherlands and

Amsterdam is obvious. Though I only have

4 months left, I’m sure that I will miss this

lovely and “gezellige” country after going

back to Korea.

people are rude. I heard about this be-

fore coming over, but it is only because of

their direct way of communication. But I

like it that way. I actually want to be more

straightforward when I speak. Some Kore-

ans, like me, are not good at being direct

however I prefer the direct way of conver-

sing rather than talking round about ways.

To put it in perspective, it might be rude but

it can also be way more honest and clear.

Third, even though lots of my international

friends say Dutch dishes are awful, I really

like Dutch food such as stamppot, oliebol-

len, frites with sauce and erwtensoep. Es-

pecially patat, it is my favorite street food

and has a cultural uniqueness. Before I

came to the netherlands, I was shocked by

the truth that Dutch people eat fries with

mayo. I thought ´Eww, that is TOO greasy!!´.

However, now I know the mayo-fritesaus is

different from other countries and eat frites

more than 3 times in a week despite of kno-

wing it’s not good for my health.

interesting for me to go to class were my fel-

low Korean students. Besides the fact that the

Korean students dressed up pretty everyday,

sleeping in class is just as normal to do. Being

in a classroom with 70 Koreans and 10 foreign

students made the everyday view very humo-

ristic. When days passed by, foreign students

integrated and slept as much in class as the

Koreans did. And at last: the campus. The cam-

pus is built on a hill/mountain and surely is big.

It’s located near the centre of Seoul and sur-

rounded by restaurants and cafés.

In every aspect, I had the best time in Seoul.

The city is amazing for an exchange student

because there is always something to do. Fur-

thermore, the Koreans are incredibly nice and

helpful and they will definitely make Seoul

your home. There are many more things to ex-

plore than I just wrote down, I can definitely

promise that. And if any opportunity arises, I

will definitely go back!

Although the main purpose of the trip was

to experience the student/study life in Seoul

at the SungKyunKwan university (SKKu), the

university gave us plenty of opportunity to

explore the social and cultural life of the city.

And there is a lot to explore! On the first sight,

Seoul appeared to me like any other big city

but being there for only a few days made me

reconsider that. There are so many differences

between Amsterdam and Seoul!

the student life

It all started with my first steps in the dorm. It

was so clean and everything that was neces-

sary was present. So who needs a dining table?

Study tables instead are installed. Besides the

tables, there was also a really modern kitchen.

However, food is cheap and so delicious out-

doors that only looking at the kitchen would

already be ridiculous.

When I think of food in Korea the words “too

spicy to handle”, “kimchi”, and “barbeque” are

the best way to describe my experience. Ex-

cept for food, there is of course the famous

alcoholic drink Soju. Soju is the Heineken beer

of Korea, is made of rice and contains around

20% alcohol. To make the soju- experience

more interesting, drinking games are always

on play. Even though only a few soju drinks

are needed to get Koreans (or Asian people in

general) totally waisted. Besides the food and

the soju, student life in Korea also brings you

to the hip-hop nightlife in Korea. Any other

choice of music is not really possible, which

was kind of a disappointment for a lot of ex-

change students who loved electro and house

music back home.

One of the most interesting differences to me

between Holland and Korea is appearance.

Being pretty is definitely important. Wearing

killing high heals, short skirts, and looking in-

nocent and cute are the standards. And I can

say that Korean girls do a really good job in this.

Besides, if nature can’t help them, plastic sur-

gery will. One of my classmates told me that al-

most 80% of the girls have had plastic surgery.

the courses

I followed two courses in Korea, which were

ridiculously easy. The only thing that made it

sehui (say) Oh (23) is studying

Business Administration and is

currently on exchange from Korea

ming Ho Khouw (22) is 3e jaars Bache-

lor Bedrijfskunde en studeert momen-

teel in Taipei, Taiwan.

My Korean experiencea few months before the summer of 2009 started, I received an email

from the international office about the possibility of doing a summer

school in Seoul. as Seoul never has been on my to-do-list, I eventually

decided to go to this unknown place. Looking back, that journey truly

was a wonderful experience and the beginning of a growing hunger

for more.

By ming Ho Khouw

My dutch experiencetulips, Windmills, Guus hiddink....and legal homosexuality, abortion and

drugs. to be honest, these are some symbols that just came up in my mind,

when I decided to go to the Netherlands. Moreover, as some dutch people

don’t know where South Korea is, some Koreans don’t know exactly where

the Netherlands is. So whenever I said to my friends that I would go to the

Netherlands, they always asked me ‘Why Netherlands?’

By Sehui Oh

stUDIe

Ming ho khouw

the good, the bad and the ugly of World Cup 2010

SA, it will be no worse than an average day

in autumn in the netherlands (Average tem-

peratures for johannesburg: Day 4˚C night

17˚C; Cape Town: Day 18˚C night 8˚C.

The SA government demanded from FIFA

that tickets should be affordable to all Sou-

th Africans. The irony is that €13 is still too

much for the average South African.

Cape Town! As a South African citizen I only

paid €13 for a group game and €30 for the

round 16 game. Although it will be winter in

I’m leaving my Exchange to the Vu early in

june to be in SA for the WC. I’ve got tickets

for 4 group games and a round 16 game in

stUDIe

Another recent contentious issue is with

regards to the Kick-Off Celebration Concert

on 10 june, leading up to the opening of the

WC. Local SA artists have criticized the event

organizers for the lack of South African and

African artists in the line-up. There are only

2 SA artists in the line-up. The tickets prices

are also, in a SA context, ridiculously expen-

sive (€45-€115). Further controversy has re-

sulted because an American-based events

company was contracted to organize the

concert, whilst there are more than capable

South African events companies who were

overlooked.

South African ingenuity will hopefully win

again as there is a current drive by local ar-

tists to stage a “Rebel-gig” with suggestions

to call it Fuck FIFA or Fu FI FA! The idea is also

to make it free, or at least much more affor-

dable.

This is but the tip of the iceberg of the pro’s

and con’s. I am still very excited to have the

WC in my back yard; I live 10min from the

Cape Town stadium! I think Cape Town will

be the main party city; the stadium is 10min

from the city centre where most of the bars

and fan zones will be located.

My apartment will be available on www.cou-

chsurfing.org and I invite anyone reading this

article to come crash on my couch in Cape

Town! Contact me on leroux.jaco@gmail.com

“unemployment rate is at 24%”. In my opi-

nion, this has lead to a few privileged people

(me included) buying up most of the tickets.

But on average it is probably the most af-

fordable tournament for the host country’s

citizens in years. FIFA have attempted to take

this into account, with 120.000 complimen-

tary tickets to be given to under-privileged

people.

I have no doubt that the WC will be a success.

SA is ready by all means. It is a country that

has so much to offer the tourists. The people

are warm and welcoming with spectacular

nature-sights and cheap beer! nonetheless,

there are justified concerns over crime. Du-

ring the Easter Weekend Eugene Terblanche

was killed on his farm over a wage dispute.

Once again the media has sensationalized

this event, with extreme point of views get-

ting the most attention. Crime is a reality in

SA, but for people to stay away on this rea-

son alone is not justified.

Security standards have risen as additional

police officers have been trained and will

be very visible throughout the main hosting

cities and tourist attractions during the WC.

The recession and exorbitant flight prices

have definitely affected how many interna-

tional fans will visit South Africa. Expected

numbers have been re-adjusted from an ini-

tial expected 600 000 to less than 450 000

visiting fans.

Irrespective of the number of international

fans attending, I get the impression that sin-

ce I left South Africa in December 2009, Sou-

th Africans’ excitement has taken off. We’ll

have a great time no matter who comes.

Investment

About €4 billion has been spent on prepa-

ring SA for the WC. Much needed infrastruc-

ture and roads have been improved. Public

transport has also improved much, which

was very needed, as SA has a lack of decent

public transport.

€1 billion has been spent on six new, state of

the art stadiums (johannesburg, Cape Town,

Durban, Port Elizabeth, Polokwane and nel-

spruit), whilst four additional stadiums have

been improved to meet FIFA’s requirements.

Much has been said of the billions spent on

these stadiums, with real fears for many of

these stadiums to be under-used in future.

There exists a real chance that 3-4 of the sta-

diums could become white elephants. Time

will only tell if they are justified or not. Much

additional spending has gone into upgra-

ding training grounds for the 32 competing

teams. These training facilities will definitely

be used in the future by local soccer teams.

FIFa demands control

FIFA has been very demanding and basi-

cally owns the areas around the Stadiums

for the entire WC. FIFA also claims rights to

the words: 2010, FIFA, World Cup and South

Africa, and any combination of these four

words. Advertisers may also not depict the

FIFA logo, mascot, trophy, emblem etc.

These restrictions have lead advertisers to

be quite creative, but FIFA does not seem to

be amused by their actions. Advertisers such

as Kulula, a local airline, have been repri-

manded and ordered to withdraw an adver-

tisement that indirectly referred to the WC,

with the following slogan: “unofficial natio-

nal Carrier of the You-Know-What”. Their ne-

west add has the tagline: “not next year, not

last year, but somewhere in between“. The

trademark restrictions have been described

as “quite draconian”. In my opinion an abso-

lute abuse of corporate power in the name

of “Fair Play”.

Jaco le roux (27) is studying Industrial

Engineering and currently an exchange

student from South Africa.

soccer (as we call it) in south africa (sa) is traditionally supported by the black

population, whilst white people generally support rugby and Cricket. I’m a soc-

cer fan and have been super excited for the World Cup (WC) to start.

By Jaco le roux

Aanrader! -Avenir Redactie

-

-Volgens-

25 aV

eNIr

aV

eNIr

24

aV

eNIr

26

27 aV

eNIr

aV

eNIr

26

27 aV

eNIr

reIzeN

de zomer komt eraan, het wordt steeds warmer, de

plannen voor een vakantiereis worden bijna werkelijk-

heid! Nog geen reis geboekt en toch nog op zoek naar

een goedkope reis? ryanair heeft de vliegfrequenties

verhoogd, en dat wordt gevierd met nog goedkopere

vliegtickets dan ze al aanbieden! toch nog te duur?

Maak een wereldreis in eigen land! er zijn genoeg on-

bekende interessante plekken met wereldnamen in

Nederland, zoals Bern of Californië.

Reizen kun je op grote of kleine schaal, nationaal of in-

ternationaal en het wordt allemaal steeds sneller, goed-

koper en gemakkelijker. Met de hogesnelheidstrein kun

je al binnen iets meer dan 3 uur midden in Parijs staan.

En met de OV-chipkaart kun je in elk soort openbaar

vervoer stappen naar je bestemming. Het is zelfs bijna

mogelijk om naar de ruimte te reizen. Dus waar wacht je

op? Sla snel de bladzijde om en reis met ons mee door

de Avenir.

reizen

aV

eNIr

28

De zomervakantie komt er aan! tradi-

tiegetrouw heeft de laatste editie van

de avenir een reisthema. In mijn om-

geving wordt er in ieder geval genoeg

afgereisd. afstudeeronderzoek in Be-

lize, summer mBa in de Vs of onder-

zoeksproject in zuid Korea? Het kan al-

lemaal! Het is een beetje zuur om dan

in je eentje achter te blijven, gedoemd

om rond te dwalen in de zielsvernieti-

gende computerlokalen van FeWeB.

Door Balraz Singh

het in contact komen met een nieuwe cul-

tuur. Een (maatschappelijke) stage of daad-

werkelijk werken in het buitenland zijn de

mogelijkheden om echt jezelf deel uit te

laten maken van een andere cultuur. Bij

een langdurig actief verblijf ben je in staat

om enigszins te snappen hoe de samenle-

ving in elkaar steekt. Het lijkt mij geweldig

om tijdens je carrière een tijd in het buiten-

land door te brengen. Terwijl je iets van een

nieuwe cultuur leert, snap je ook gelijk hoe

je je staande moet houden in een compleet

nieuwe en vreemde omgeving.

Als je geen zin hebt om in het buitenland te

werken, kan je nog de moeite nemen voor

bezienswaardigheden die wij niet in neder-

land kennen zoals natuur, exotische dieren

en architectuur. Het lijkt mij geniaal om in

een woestijn te hebben gestaan of om de

berglandschappen van Kashmir te bekijken.

nu is dat laatste niet erg verstandig wegens

de politieke situatie daar, maar misschien is

Eigenlijk heb ik niets te klagen, ik heb mijn

portie van ‘ontdek de wereld’ ook gehad. Ik

heb in het buitenland gestudeerd en een

paar maanden rondgezworven in mijn moe-

derland. Wat mij opvalt is hoe veel verschil-

lende landen op het eerste gezicht op elkaar

lijken. In de meest afgelegen dorpjes van

India wordt afgewassen met unilever zeep,

althans door degenen die genoeg geld heb-

ben om zaken te bezitten die afgewassen

dienen te worden. De door borsten geïnspi-

reerde restaurantketen ‘Hooters’ is van plan

om filialen te openen in Mumbai en Banga-

lore. In Korea struikel je over de Starbucks,

McDonald’s en American Apparel. Dus waar-

om nog reizen? Ook in Amsterdam kan je

naar de McDonald’s of de Starbucks.

Reizen om interactie te hebben met een

nieuwe cultuur is mijns inziens alleen moge-

lijk als je van plan bent om langer dan 1 jaar

ergens te blijven. Met je backpack full moon

parties bezoeken heeft weinig te doen met

het ooit wel de moeite waard om toch pro-

beren er naar toe te gaan.

Reizen om het reizen alleen is voor mij niet

bevredigend meer, je schiet er als persoon

niet echt veel mee op. Wil je je horizon echt

verbreden, echt dingen snappen of een be-

ter mens worden, dan zul je er voor moeten

kiezen om langer dan een jaar te verblijven

in het buitenland.

Maar niet iedereen is op zoek naar zoiets.

Buitenland staat ook synoniem voor drinken,

zon en ontspannen. Alles om maar de nor-

male dagelijkse sleur door te breken. Een tip

aan de lezer: overweeg volgende keer dan

Texel. Praktisch buitenland, zee in de buurt,

comazuipen. Veel goedkoper dan Chersonis-

sos, en ook nog eens zonder de Britten.

aV

eNIr

28

Balraz singh (25) is Masterstudent

Bedrijfskunde en zat vorig jaar in het

bestuur van Aureus.

DOCENTCOLUMN

Ja, waarom zou je reizen? het is oncomfortabel, duur, je loopt onbeken-

de risico’s, je bent vaak alleen, het is vermoeiend en je kunt ziek worden.

tenminste, dat is als je het wat avontuurlijker maakt. Immanuel Kant

(1724–1804), de filosoof, wilde niet op reis en leefde een bijzonder ge-

structureerd leven, waarbij zijn buren de klok gelijk konden zetten op

de tijden van zijn wandelingetjes in het dorp. hij zei: ‘Waarom zou je op

reis gaan als er in je hoofd nog zoveel te ontdekken is?’ toch is het een

verlokkend perspectief om op reis te gaan!

christer guldemond

stUDeNtCOlUmN Balraz sINGH

reIzeN

Waarom Reizen? reIzeN

In juli 2010 gaan we met een groep van

twaalf FEWEB studenten op reis naar Tan-

zania om onze kennis en kunde in te zetten

voor de economische ontwikkeling in de re-

gio van Morogoro. De bedoeling is dat twee

groepen studenten, Tanzaniaanse en neder-

landse, samen gaan werken aan het ontwik-

kelen van bedrijfskundige en economische

problemen. Het onderzoek kan zich bijvoor-

beeld richten op het helpen van lokale be-

drijven, op het opzetten van een incubator

of op micro-finance.

Wat zal het meeste opleveren voor de FE-

WEB studenten, de ervaring in het nieuwe

land of de economische studie? Ik hoop dat

beiden gelijk op gaan en dat we kunnen le-

ren van de Tanzaniaanse manier van samen-

leven, omgaan met problemen en het laten

draaien van een bedrijf in een van de armste

landen ter wereld. Dan kunnen we ons on-

derzoeksveld en onze eigen ontwikkeling

hand in hand laten gaan.

De uitgangspunten om een sociaal project

te doen inTanzania wordt in het ontwikkel-

lingsproces van het project voortdurend op

de proef gesteld. Een tijd geleden begon-

nen we met het idee van ‘ernaar toe gaan en

helpen’. Dat is nu al veranderd in ‘samenwer-

ken en business ontwikkelen’. Welke andere

uitgangspunten zullen nog wijzigen in de

komende tijd? We willen graag de mogelijk-

heden ontwikkelen en uitgaan van ‘er is ge-

noeg’ en niet van ‘er is tekort’ zoals nu vaak

gedaan wordt?

Wat betekent reizen voor mij? Dit gaat voor

mij om onderzoeken en mezelf inspireren (in-

spiratie of in-ademing), terwijl je nieuwe din-

gen ziet en mensen ontmoet. Herman Brood

zei dat hij geen spullen verzamelde, maar

mooie ervaringen en daar sluit ik me graag bij

aan. Ik heb tijdens mijn reizen blinde vlekken

in het zicht van mij op mezelf en van mij op

de wereld kunnen invullen. Zoals; waarom je

niet altijd de waarheid hoeft te zeggen (want

wat is waarheid en wat is de goede timing?)

of dat wat je thuis geleerd hebt over een be-

volkingsgroep onjuist kan zijn.

Maar, waarom reizen? Dat kun je doen om veel

redenen, bijvoorbeeld omdat je nieuwsgierig

bent of verveeld, of omdat je in jezelf een drive

hebt of omdat iemand anders zei dat het een

goed idee was. Ik reis, omdat het met uitdaagt

op vlakken die in nederland niet uitgedaagd

zouden worden. Ik ontmoet, ervaar, inspireer,

zie en wordt uitgedaagd. Ik loop tegen bar-

rières op die ik in nederland wel gezien heb,

maar nog nooit ervaren. Het is zwemmen in

de verwarrende soep van het leven.

Altijd vraag ik me af waarom mensen dit hun

‘moederland’ noemen en waarom ze terug

zouden willen keren naar dat land. net als

ik altijd terug wil naar de 300 grijstinten, de

regen en de wind op het Wad, omdat dat in

mijn hart zit. Ook vraag ik me af hoe men-

sen in het leven ondernemen. Hoe krijgen ze

het voor elkaar om te lachen, te doen, lief te

hebben, geld te verdienen en door te geven

in een land waar ogenschijnlijk alles tegen je

is? De antwoorden geven me veel waarmee

ik weer verder kan.

De inspiratie voor wat je te doen hebt, moet

je zelf verzorgen, daar kan een ander heel

weinig aan doen. jij moet zelf zorgen voor

je voeding in het leven. Reizen is een goede

bron voor nieuw perspectief. Reizen om te

leven.

Christer Guldemond is docent aan

FEWEB en houdt zich bezig met het le-

ren van individuen in groepen. Hij do-

ceert Organisation Theory, is directeur

van de Bachelor International Business

Administration en projectleider van

Tan2010 naast andere activiteiten.

29 aV

eNIr

aV

eNIr

30

31 aV

eNIr

na bijna 9 jaar in nederland is er het nodige

veranderd. Wonen in nederland heeft met

zich meegebracht dat ze meer gewend is

geraakt aan de cultuurverschillen, hoe sub-

tiel die ook kunnen zijn. Dat gewennings-

proces kan voor mensen uit landen die min-

der sterke banden hebben met nederland

nog veel heftiger zijn. uiteindelijk speelt

het wel degelijk een rol waar mensen hun

wortels hebben, maar is dat zeker niet alles-

bepalend in de keuzes die ze maken.

Deze vuistregel geldt ook binnen een re-

latie. Al zijn ze 9000 kilometer van elkaar

opgegroeid, toch zijn Eva en haar vriend

in vergelijkbare middenklasse gezinnen

grootgebracht waar minstens een van de

ouders geld verdiende in het onderwijs.

Ze beargumenteert dat dat gegeven waar-

schijnlijk meer gewicht in de schaal legt

dan het feit dat ze uit een West-Europees

en een Zuid-Amerikaans land komen. Is er

dan geen cultureel verschil waar ze in het

begin aan moesten wennen? Eva vat sa-

men dat haar vriend direct is ‘als een echte

nederlander’, waar Antillianen gemiddeld

genomen iets indirecter zijn en zich gemid-

deld bescheidener opstellen in het geven

van hun mening. Op het communicatief ge-

bied waren er dus zeker wel verschillen (die

soms ongemakkelijk konden voelen), maar

in geen enkele liefdesrelatie is dat anders.

Als de taal van liefde al niet zomaar vertaald

kan worden stelt een cultureel verschil bar

weinig voor. ‘Het risico is dat het je horizon

verrijkt, want je gaat ergens heel erg je best

doen elkaar te begrijpen.’

moeder als mijn vader zijn voortgekomen

uit een dergelijke relatie.’

Ik besluit het anders te vragen: Als je een

Antilliaanse vriend had gehad, had je dan

op Curaçao gewoond? niet direct, zo geeft

ze aan. uiteindelijk bestaat een relatie uit

twee individuen en niet uit twee mensen

van een bepaalde afkomst. Er zijn genoeg

yu di korsou (‘echte’ Curaçaoënaars) die

liever in nederland wonen, net zoals dat er

nederlanders zijn op wie de Antillen grote

aantrekkingskracht uitoefenen. uiteinde-

lijk is het doorslaggevend wie iemand is en

waar diegene wil wonen, betoogt ze.

Hoe denkt je partner erover om voor lange-

re tijd mee te gaan naar jouw land en mis-

schien daar een leven op te bouwen?

‘Dat mag hij zelf beantwoorden. Ik denk

dat, als de tijd eenmaal rijp is, hij er wel

voor open staat om met mij naar Curaçao

te gaan. Voor de rest hangt het ervan af hoe

het in de toekomst gaat en voelt. nogmaals,

het is een erg normaal verschijnsel dat een

nederlander en een yu di korsou een relatie

hebben. Ik heb er daarom alle vertrouwen

in dat het niet heel veel impact heeft waar

we wonen.’

Heeft je relatie je vernederlandst?

‘Ik denk dat eerder 8 jaar in nederland wo-

nen me heeft gedutchified dan dat speci-

fiek mijn vriend daar verantwoordelijk voor

is. Ik ben wel wat taal en woorden gaan

overnemen door hem.’ Ze voegt daar aan

toe dat nederlands haar moedertaal is, iets

wat niet voor iedereen geldt op het eiland.

Ze sprak de taal dus al toen ze naar neder-

land kwam. Toch sprak het daarmee niet

voor zich dat ze alles begreep wat er ge-

zegd werd. Bepaalde termen kende ze niet,

omdat ze in het nederlandse taalgebied

aan de overkant van de oceaan niet of nau-

welijks gebruikt worden. ‘Het is weer kom-

kommertijd’ associeerde ze eerder met het

landbouwseizoen dan met journaalitems

die weinig nieuwswaarde hebben.

lijking met nederland. De VS en nederland

zijn als studielanden het populairst onder

de lichting van haar eindexamenklas.

‘We zijn hier met een grote groep gekomen

vanuit Curaçao, en iedereen heeft zich ver-

spreid over verschillende steden in neder-

land. Dus in het begin gingen we elke week

naar een andere stad om samen te feesten

en te kijken hoe de rest van je Curaçaose

vrienden het doen in nederland. je hebt

elkaar en je band is sterk, omdat je in een

vreemd land bent samen.’

Toen had je nog geen vriend, inmiddels wel.

Het kan zijn dat je kijk op blijven in Neder-

land is veranderd door je relatie. Is het heb-

ben van een partner uit het ‘gastland’ een

reden om langer te blijven, of misschien

zelfs om oud te worden in – in dit geval –

Nederland?

‘Ik denk zeker dat het invloed heeft. Als je

een serieuze relatie hebt, betrek je je part-

ner bij je beslissingen en de dingen waar je

over nadenkt. Ik heb regelmatig heimwee

naar mijn familie en mijn eigen land. Dat

weet hij ook. Ik wil natuurlijk zo lang mo-

gelijk, het liefst voor altijd, bij mijn vriend

blijven. Dus natuurlijk verandert het mijn

perspectief, net zoals het zeer waarschijn-

lijk zijn perspectief heeft veranderd. Ik ver-

trouw erop dat het leven mij brengt waar ik

heen moet gaan. je weet niet wat de toe-

komst brengt.’

Zou het anders zijn als je een vriend had ge-

had uit je land van herkomst?

‘Wow, dat is een moeilijke vraag. Dat kan je

namelijk niet weten. Ik weet dat ik heel veel

van mijn vriend hou. Het geeft mij ook een

gevoel dat ik familie heb hier in nederland

(onder meer haar broer en tante wonen in

Amsterdam en omstreken, red.). Maar in

het geval Curaçao-nederland is het eigen-

lijk een heel normaal verschijnsel. Ik denk

dat al honderden jaren nederlanders uit

Europa en nederlanders uit de (ex-)kolo-

niën relaties met elkaar hebben. Zowel mijn

Pieter Hofmann (28) is afgestudeerd

bedrijfskundige en op zoek naar

een baan

een beetje CV is tegenwoordig op-

geleukt met buitenlandervaring. Ho-

geropgeleiden reizen meer en wonen

vaker in het buitenland, meestal met

het plan om na verloop van tijd terug

te keren. zo ook buitenlandse hoogop-

geleiden die Nederland verkiezen bo-

ven hun geboortegrond. Vaak komt bij

de opbouw van een sociaal leven een

liefdespartner om de hoek kijken. Gie-

rende hormonen zijn nu eenmaal óók

grensoverschrijdend. soms wordt het

serieus. en dan?

Door Pieter Hofmann

“Ik vertrouw er op dat het leven mij brengt waar ik heen moet gaan. Je weet niet wat de toekomst brengt.”

‘ ”Het is weer komkom-mertijd” associeerde ze eerder met het land-bouwseizoen dan met nieuws items die weinig nieuwswaarde hebben’

reIzeN

reizen = Blijven? het verhaal van een yu di korsou

De 26-jarige Eva Henriquez kwam in 2001

uit Curaçao om te studeren in nederland.

Inmiddels is ze afgestudeerd marketeer en

sinds dit voorjaar heeft ze haar eigen bedrijf

opgestart. Ze is dance-fitness instructor, in

die hoedanigheid geeft ze voornamelijk

zumbalessen op Amsterdamse sportscho-

len. Met haar nederlandse vriend is ze een

kleine zes jaar samen. Hoe kijkt zij aan te-

gen de cultuurverschillen, (over)leven in

een ander land en een eventuele terugkeer

mede in ogenschouw genomen dat niet

elke partner zomaar meegaat?

Wat waren je motieven om naar Nederland

te komen?

‘Ik was klaar met het VWO en ben naar ne-

derland gekomen om te studeren. Het is

heel gebruikelijk dat je na je middelbare

school op Curaçao verder gaat met stude-

ren in nederland.’ Ze legt uit dat ze eigenlijk

al op jonge leeftijd wist dat ze naar neder-

land zou gaan. na het eindexamen blijven

er maar weinigen op het eiland om te stu-

deren. De unA (universiteit op Curaçao)

heeft een beperkt studieaanbod in verge-

Foto

: Jos

ee v

an D

ijk

aV

eNIr

30

33 aV

eNIr

matthijs van Berkel (22) is

tweedejaars student Bedrijfskunde.

Executive Search Assessment

Executive Interim Management Coaching

Recruitment & Selection Development

W W W . E B B I N G E . N L A M S T E R D A M • B R U S S E L • L O N D E N

Kantoor AmsterdamWillem de CuserparkDe Cuserstraat 87 1081CN AmsterdamT. +31 (0)20 5 725 725www.ebbinge.nl

Kantoor BrusselBastion Tower, level 14, 5 Place du Champ de Mars1050 BrusselT. +32 (0) 2 213 81 70www.ebbinge.be

Ebbinge Campus Ons netwerk van academisch toptalent bestaat

sinds 1988. In economisch goede en mindere tijden helpen we onze kandidaten

met het maken van de keuze voor hun eerste baan. Als de beste start van hun

loopbaan. Geplaatste kandidaten van het eerste uur zijn nu commercieel directeur,

partner bij een advocaten kantoor of strategisch adviesbureau, of general manager

bij een non-profi t instelling. Onze

opdrachtgevers behoren tot de top

van BV Nederland. Onze consultants

verstaan hun vak.

Loopbaancoach Persoonlijke ontwikkeling

en ontplooiing staan bij onze kandidaten voorop.

En ook carrière maken en jezelf tot het maximum

uit dagen. Wat past het beste bij je? Wat moet je gaan

doen? En wat beter niet? Vragen waar we samen

met onze kandidaten het antwoord op vinden. Wij

brengen de kennis in, stellen de kritische vragen,

geven onze eigen mening. Onafhankelijk, zoals bij

een goed adviseur past. En persoonlijk, voor een

goed gesprek is altijd tijd.

Mogelijkheden Deze tijd

is de tijd van deuren openen. Door de

bomen het bos zien. Mogelijkheden

te over, ook bij onze opdrachtgevers.

Voor echt talent, onze kandidaten,

betekent dit keuzes maken en gaan voor de beste optie. We plaatsen kandidaten

in lijn met hun ambities, niet per se met hun studie-achtergrond. Nu, en ook in de

toekomst. Sluit je aan en vind het netwerk waarop je altijd kan terug vallen voor

een eerlijk en persoonlijk oriëntatie- en loopbaanadvies.

Voor meer informatie over onze werk-

wijze, onze functies, onze opdracht-

gevers en onze consultants ga naar

www.ebbinge.nl/campus

EBBA0722_adv_Campus_210x285.indd 1 22-4-10 14:14

Groot, groter, grootst

Om niet langer enkel afhankelijk te zijn van

de olievoorraden, besloot Dubai met Sjeik

Mohammed Bin Rashid al Maktoum zich

toe te leggen op het toerisme. In de ogen

van de Sjeik is alleen het grootste goed ge-

noeg. Zo verrezen er midden in de woes-

tijn de grootste indoor ski-baan ter wereld,

het grootste winkelcentrum en het meest

luxueuze hotel ter wereld; het maar liefst

zeven sterren tellende Burj al Arab.

De meest recente aanwinst is de hoogste

wolkenkrabber ter wereld. De Burj Khalifa

met een hoogte van 828 meter. ‘The sky is

no limit’ zo lijkt het. Tot de kredietcrisis ook

Dubai bereikte.

torenhoge schulden

Alles in Dubai is gebouwd met geleend geld.

Zo hoog als de Burj Khalifa is, zo hoog zijn de

schulden. Daar komt bij dat de staat amper

belastingen binnenkrijgt. Zo blijven inkomens

en bedrijfswinsten onbelast en moet BTW nog

uitgevonden worden.

dergeschikt geworden. Het vastgoed werd im-

mers grotendeels alleen ‘op papier’ verkocht.

De prijsdaling zorgt ervoor dat de prijs beter in

verhouding staat tot de kwaliteit. nu de geld-

kraan is dichtgedraaid, zijn de gevolgen overal

op straat zichtbaar. Bouwprojecten worden

gestopt of op een lager tempo afgebouwd.

Sportwagens staan er verlaten bij, onder een

dikke laag woestijnstof. De eigenaar is met de

noorderzon vertrokken. Veel mensen vluch-

ten door dreigende schulden het land uit. Er

staat immers een gevangenisstraf op het niet

kunnen afbetalen van schulden. Vluchten kan

zonder groot risico; er bestaan bijna geen uitle-

veringsverdragen met Dubai.

Beter goede buur dan verre vriend

Toen bekend werd dat Dubai niet aan zijn beta-

lingsverplichtingen kon voldoen, leidde dat tot

een hevige reactie op de internationale beur-

zen; de AEX-index sloot die dag 3,6% in de min.

Gelukkig was daar buurstaat Abu Dhabi, die te

hulp schoot met een toezegging van tien mil-

jard dollar. Dit lijkt een vriendendienst, maar

op de achtergrond speelt er meer. Zo zou Abu

Dhabi uit zijn op een belang in de succesvolle

luchtvaartmaatschappij Emirates. Het geeft

echter wel aan dat men bereid is te helpen en

Dubai niet zomaar laat vallen.

Gekte uit de lucht?

Ondanks de problemen waar Dubai nu mee

te maken heeft, zijn er ook punten die zorgen

voor een zonnige toekomst. Zo is de lucht-

haven van Dubai een van de belangrijkste

knooppunten ter wereld. Daarnaast zijn er het

financiële centrum, de veiligheid en vooral de

strategische ligging ten opzichte van de opko-

mende grootheid India. Het lijkt erop dat de

‘gekte’ voorlopig uit de lucht is. Tot die tijd blijft

men er rustig miljarden tegenaan gooien. Het

kan in Dubai tenslotte niet gek genoeg zijn.

Dit zou geen probleem zijn als de olievoor-

raden van Dubai net zo groot zouden zijn als

die van haar buurlanden. In Dubai is oliegeld

verantwoordelijk voor slechts 6% van het nati-

onaal inkomen. De rest moet verdiend worden

met handel, toerisme en vastgoed; juist de

sectoren waar de crisis hard heeft toegeslagen.

De overheid komt elke maand ongeveer an-

derhalf miljard dollar tekort. De totale schuld

wordt geschat op een bedrag van tussen de 90

en 120 miljard dollar, in een land met anderhalf

miljoen inwoners.

Vastgoed fata morgana

Ook heeft Dubai te maken met een gigantische

vastgoedbubbel. Gebouwen werden in moor-

dend tempo uit de grond gestampt, zonder

dat er echt een bestemming voor was. In 2008

was ruim 90% in handen van speculanten.

Men kocht een belang in een vastgoedproject

in de wetenschap dat een ander dat belang

wel zou willen overnemen. Dit ging jarenlang

goed, omdat investeerders in de rij stonden.

Een paspoort was al voldoende voor het krij-

gen van een lening. nu de bubbel uit elkaar is

gespat, zijn de prijzen met meer dan 50% ge-

daald. Waar men het doel had zoveel mogelijk

in hoog tempo te bouwen, is de kwaliteit on-

‘Zo hoog als de Burj Khalifa is, zo hoog zijn de schulden’

Door matthijs van Berkel

dubai. het beloofde land voor iedere vastgoedspeculant. het land waar alles kan. een

bizar idee vond in dubai altijd een gewillige investeerder. Wolkenkrabbers schoten als

paddenstoelen uit de grond en palmeilanden verrezen uit de zee. Geld als water was ja-

renlang het devies. Geleend geld welteverstaan.

reIzeN

torenhoge schulden op een fundering van woestijnzand

aV

eNIr

34

Als kind met dyslexie hadden weinig men-

sen vertrouwen in het succes van zijn blad.

juist om zichzelf te bewijzen, bleef Branson

volharden dat hij het kon. Richard Branson

rekende exact uit hoeveel kosten hij zou

hebben voor zijn tijdschrift, en hoeveel in-

komsten hij daarvoor moest krijgen. Richard

en zijn vrienden deden er alles aan om hun

tijdschrift te promoten.

Virgin records

In 1973 was Ri-

chard Branson al-

weer toe aan iets

anders. Hij vond

het publiceren

student magazine

Richard Branson was een vroegtijdige

schoolverlater. Op zijn zestiende is hij ge-

stopt met school, doordat hij al op zijn vijf-

tiende met zijn goede maatje jonny Gems

begonnen was met hun eigen tijdschrift, ge-

naamd ‘Student Magazine’. Het was een stu-

dententijdschrift vooral gericht op de stu-

denten, niet per se op de scholen. Student

Magazine was altijd op zoek naar interviews

met bekende artiesten, waaronder john

Lennon en Mick jagger, maar behandelde

ook serieuze thema’s zoals de oorlog in Viet-

nam en het voedseltekort in Biafra. Er werd

zoveel mogelijk reclameruimte verkocht aan

grote corporaties.

een vliegtuig voor $2000,- en verdeelde het

bedrag onder de mensen. 1984 werd het ge-

boortejaar van Virgin Atlantic.ruimtetoerisme nu ook mogelijk gemaakt door richard Branson

leuk, maar wilde een nieuwe richting in. De

platenindustrie heeft Branson altijd al fasci-

nerend gevonden. Het idee van een eigen

label hebben vond Branson geweldig en als

hij wat wilde dan ging hij er ook voor. Met

financiële hulp van familie en vrienden zet-

ten Branson en zijn beste maatje nik Powell

een platenlabel, Virgin Records, op. Branson

bouwt een eigen opnamestudio en het aller-

eerste album dat het label uitbrengt in 1973

is een gigantisch succes. Het album heet

Tubulur Bells van Mike Oldfield en er gaan

hiervan miljoenen exemplaren van over de

toonbank. Het eigenzinnige Virgin Records

contracteert de controversiële Sex Pistols

en laat de muziekwereld kennismaken met

Culture Club.

Virgin atlantic

Vliegen is altijd al een passie geweest van

Branson. Tijdens zijn vakantie in 1977 op de

‘British Virgin Islands’ komt hij op het idee

om zijn eigen vliegtuigmaatschappij te star-

ten. Het gebeurde toen hij op het vliegveld

te horen kreeg dat zijn vlucht geannuleerd

was. Hij besloot actie te ondernemen aan-

gezien niemand anders dat deed. Hij leende

Velen van jullie zullen richard Branson kennen als een zeer succesvolle entrepre-

neur en ook het brein achter het merk Virgin. De belangrijkste wijze woorden die

richard Branson tijdens zijn jeugd van zijn oma heeft meegekregen zijn: ”You´ve

got one go in life, so make the most of it.” Dit zijn woorden waaraan richard Branson

veel waarde hecht en die volledig overeenkomen met datgene wat hij verwezen-

lijkt heeft. richard Branson heeft inmiddels een eigen platenlabel en vliegtuig-

maatschappij op zijn naam staan. Het volgende op zijn lijstje is het aanbieden van

commerciële ruimtereizen…

Door Jemima Botchey

Het idee achter de naam ‘Virgin’

De naam Virgin komt voort uit het feit dat

Branson nog een ´maagd´ was in het opzet-

ten van bedrijven. Tegenwoordig is Virgin

bekend over de hele wereld. Voor het mana-

gen van alle duizenden medewerkers heeft

Branson zijn eigen filosofie. Een aantal pun-

ten hieruit zijn; neem geen autoritaire hou-

ding aan, wees flexibel en wees steeds op

zoek naar de noden van uw medewerkers.

Persoonlijke ervaring is belangrijker dan

marktonderzoek. Sluit je niet op in je kamer,

laat je overal zien en verzamel daar je info.

Virgin Galactic

Zoals eerder naar voren is gekomen is Ri-

chard Branson altijd op zoek naar iets nieuws

om zich mee bezig te houden. Tegenwoor-

dig houdt Richard Branson zich voorname-

lijk bezig met het mogelijk maken van com-

merciële ruimtereizen. Hij wil dat binnen

de komende decennia miljoenen mensen

een ruimtereis gaan maken. Virgin Galactic

maakt gebruik van een zelf ontworpen vlieg-

en ruimtevaartuig, dat sinds vorig jaar wordt

getest in de Mojave-woestijn in Californië.

Jemima Botchey (18) is eerstejaars

student Bedrijfskunde

instantie gebeuren vanuit de Amerikaanse

staat new Mexico, later ook elders in de

wereld. uiteindelijk denkt Branson een hele

industrie rond ruimtetoerisme te starten, en

wil hij zelfs een hotel in de ruimte bouwen.

Huidige Concurrentiestrijd

De huidige ruimtevluchten aangeboden

door het Russische Ruimtevaartagentschap

kosten ongeveer 20 miljoen euro. De vluch-

ten van Virgin Galactic zouden hoe dan ook

een grote stap kunnen zijn om ruimtetoe-

risme voor een grote groep mensen bereik-

baar te maken. Commerciële ruimtevaart is

natuurlijk niet nieuw, maar de markt hier-

voor bestond tot voor kort voornamelijk uit

het lanceren van communicatiesatellieten.

En in de VS bood alleen de nASA mogelijk-

heden om lanceringen te laten uitvoeren.

Sinds het begin van de jaren negentig is

er een aantal commerciële bedrijven op-

gericht die dit gat in de markt proberen op

te vullen.

Het geheim achter het succes van

richard Branson

Richard Branson heeft maar al te vaak de

vraag gekregen wat het geheim is achter

zijn succes. Maar volgens Richard Branson is

er geen specifiek geheim en zijn er ook geen

strikte regels in het bedrijfsleven die je zou

moeten volgen. Hij probeert zo hard moge-

lijk te werken en het vertrouwen en geloof te

hebben dat hij zal slagen. Maar het belang-

rijkste vindt hij toch wel het plezier dat je

erin moet hebben. Richard Branson ontkent

niet het belang van geld, maar geeft wel aan:

zijn doelstelling was het hebben van plezier

in datgene wat hij doet en niet specifiek om

rijk te worden.

Het ruimteschip gaat de lucht in op de rug

van een vliegtuig, koppelt los en lanceert

zichzelf dan de dampkring uit.

ruimtevluchten voor particulieren

Volgens Heister, de officiële agent van Vir-

gin Galactic in nederland, zijn de eerste re-

sultaten met testpiloten veelbelovend. Een

datum voor de eerste passagiersvlucht is

daarentegen nog onbekend. Richard Bran-

son heeft op 7 december 2009 in Californië

de SpaceShipTwo, het eerste commerciële

ruimtevliegtuig, gepresenteerd. De Space-

ShipTwo is achttien meter lang en biedt

ruimte aan twee bemanningsleden en zes

passagiers. Het ruimtevliegtuig wordt door

een ander vliegtuig naar vijftien kilometer

hoogte gebracht. Daarna ontsteekt het toe-

stel zijn raketmotoren om door te stijgen

naar een hoogte van 110 kilometer. De volle-

dige vlucht zal ongeveer drie uur duren, met

ongeveer zeven minuten gewichtloosheid.

Branson hoopt in new Mexico een ruimte-

haven te bouwen met een wekelijkse vlucht.

Twee uur de ruimte in, inclusief vijf minuten

gewichtloosheid. Voor een prijs van 200.000

dollar (135.000 euro) zou één vlucht en een

week vluchttraining worden aangeboden.

Ongeveer driehonderd belangstellenden

hebben al een ticket gekocht, circa 80.000

mensen staan op de wachtlijst.

Branson hoopt vanaf 2011 de eerste klanten

de ruimte in te schieten. Dat zal in eerste

‘Zijn doelstelling was het hebben van plezier in datgene dat hij doet en niet om rijk te worden’

reIzeN

‘Neem geen autoritaire houding aan, wees flexibel en wees steeds op zoek naar de noden van uw medewerkers.’

35 aV

eNIr

Voormalig gemeentehuis Poortugaal, Ned.

Gemeentehuis in Braga, Portugal

Aangezien we toch in het zuiden des lands

zijn, gaan we nu op naar het naar het meest

Zuid-Westelijk puntje van nederland name-

lijk: Turkeye. Turkeye is een gehucht in de

gemeente Sluis, in de provincie Zeeland.

Het plaatsje is vernoemd naar het Fort Klein

Turkeye. In 1604 kreeg Fort Klein Turkeye

zijn naam van Prins Maurits, omdat hij op

die manier de Turkse zeelieden wilde be-

danken voor hun steun aan de nederlanden

in de strijd met de Spaanse bezetters. Tur-

keye heeft ongeveer 20-30 inwoners. Het

De zuidelijke route

We beginnen ons reis in Poortugaal; een

klein plaatsje dat ligt onder de rook van Rot-

terdam met ruim 9500 inwoners. Oorspron-

kelijk is het een boerendorp met voorname-

lijk vlas, groente en fruitteelt. Tot 1984 was

het een zelfstandige gemeente. Dit veran-

derde echter bij de gemeentelijke herinde-

ling van de stad Rotterdam in 1985. Een deel

van Poortugaal is toen toegevoegd aan de

stad Rotterdam en een deel van Poortugaal

is samen met Rhoon, een dorp ten zuidwes-

ten van Rotterdam, samengevoegd tot de

gemeente Albrandswaard. In Poortugaal

kan men de hervormde kerk bezichtigen

met een toren die eind 15e en 16e eeuw is

gebouwd (en gedeeltelijk in de veertiende

eeuw) en het voormalig gemeentehuis

Maasoord, dat tegenwoordig het Delta Psy-

chisch Centrum is.

een wereldreis door Nederland

grootste gedeelte van de woningen in het

gehucht doet echter dienst als vakantiewo-

ning van voornamelijk Belgische en Duitse

mensen.

Het enige straatje in Turkeye, Nederland

Straatje in Side, Turkije

We blijven in het zuiden van nederland en

vertrekken vanuit Turkeye naar America.

America is een plaats in het noorden van

de provincie Limburg met ongeveer 2100

inwoners en is een kerkdorp van de ge-

meente Horst aan de Maas. America ligt aan

de spoorlijn Venlo-Eindhoven. In America

vindt men het van oudsher agrarische ka-

rakter terug. naast de agrarische bedrijven

is de recreatieve sector sterk in opkomst,

mede door het recreatiegebied Park de

Peelbergen. net buiten de bebouwde kom

van America liggen ook twee grote recrea-

tieparken, Center Parcs Het Meerdal en Sun-

parks Limburgse Peel.

Bungalows aan het water in America, Ned.

Bungalows aan het water in Florida, Amerika

De Noordelijke route

Dan nu richting het noorden voor het

plaatsje Californie. Californie is een klein

buurtschap in de gemeente Maasdriel in

het westen van de provincie Gelderland.

In Californie was vroeger een herberg met

dezelfde naam. Het buurtschap ligt direct

voor het dorp Ammerzoden. Het is niet be-

kend waar de naam van Californie vandaan

komt, want het archief van Ammerzoden

heeft de Tweede Wereldoorlog niet over-

leefd.

Omdat we toch in Californie, Gelderland

zijn, doen we ook even Bern aan. Bern is een

buurtschap in de gemeente Zaltbommel, in

de provincie Gelderland. Bern telt ongeveer

5 straten en 38 inwoners. Bern is vermoe-

delijk gesticht op de resten van het oude

klooster ‘abdij van Berne’. In het buurtschap

staat nog het brouwershuis van het klooster.

na de verwoesting in de Tweede Wereldoor-

log werd het brouwershuis herbouwd, maar

het pand, dat niet wordt bewoond, heeft in

recente tijden weer te lijden onder verval en

Betty mezgebe (24) is afgestudeerd

aan de Vu in Bedrijfskunde.

Het thuisfront

De tijd zit erop en niets is op dit moment

mooier dan terug te gaan naar het eigen

land nederland. nederland is een buurt-

schap in de gemeente Steenwijkerland in

de Kop van Overijssel, een streek in provin-

cie Overijssel. Het buurtschap telt ongeveer

26 inwoners. nederland ligt in het natio-

naal Park De Weerribben. Het plaatsje is

daarnaast weleens in het nieuws gekomen

vanwege de herhaaldelijke diefstal van de

plaatsnaamborden. nederland is geliefd

bij schaatsers in tijden van natuurijs en is

van origine een vaardorp; een nederzetting

die niet gekaderd is door snelwegen, zoals

meestal het geval is, maar door water.

Een ouder (al gestolen) plaatsbord van

Nederland, Europa

Een molen met wat tulpen op de voorgrond,

Nederland

Uiteindelijk...

Het is geweldig om de komende zomer een

wereldreis te maken om allerlei soorten

bestemmingen te zien. Maar voor de avon-

tuurlijke reizigers onder ons met een kleine

beurs is een (wereld) reis in eigen land na-

tuurlijk een ideale optie. Voor tips voor een

leuk uitstapje in nederland, kan men de on-

line reisgids door nederland raadplegen op

www.hotspotholland.nl

onder begroeiing die de muren en daken

van bijgebouwen en ommuring uit elkaar

drukt.

Brouwershuis in Bern, Nederland

Voormalige Brouwerij in Bern, Zwitserland

na Californie en Bern zullen we nog meer

richting het noorden gaan om even bij te

komen in het Groningse gehucht Bethle-

hem. Bethlehem is een gehucht dat net ten

westen van het Groningse dorpje Rottum

ligt. Over Bethlehem zijn veel verhalen te

vertellen. Zo gaan er verhalen dat het in

Bethlehem vroeger gespookt heeft, het er

wemelde van heiligen en waar religie veel

heeft losgemaakt. In een klooster uit de der-

tiende eeuw onderhielden nonnen contac-

ten met de religieuzen in het mannenkloos-

ter van Rottum. Ook doen er verhalen de

ronde dat missionaris Liudger er omstreeks

800 rondtrok om heidenen te bekeren en

daarbij niet altijd barmhartig te werk ging.

Tegenwoordig telt Bethlehem twee kaste-

len en boerderijen en krijgen de boeren-

gezinnen bijna elke december wel iemand

van de pers langs voor een kerstverhaal uit

Bethlehem.

Klooster in Bethlehem, Nederland

Klooster in de omgeving van Bethlehem,

Israel

Wie dit jaar van plan was om een wereldreis te maken, hoeft niet meer op het

vliegtuig te stappen. Want waarom zou je de grenzen over willen gaan, als een

wereldreis mogelijk is in eigen land? Van turkeye naar america en van Californie

naar Bern. Het is allemaal mogelijk met tussenstops in Bethlehem om uiteinde-

lijk weer terug te keren naar Nederland.

Door Betty mezgebe

reIzeN

PoortugaalNederland

PortugalEuropa

TurkeyeNederland

TurkijeEuropa

AmericaNederland

FloridaAmerika

BernNederland

BernZwitserland

NederlandEuropa

NederlandNederland

BethlehemNederland

BethlehemIsrael

Nederland telt veel plaatsen die vernoemd zijn naar een stukje Nederland; de zogenoemde typoniemen. Net zoals trouwens in andere landen. In

Noord-Amerika bijvoorbeeld zijn er alleen al 28 plaatsen met de naam ‘Holland’. Bij veel van de typoniemen in Nederland is het echter onbekend

waarom ze vernoemd zijn naar een bepaalde plaats of land in het buitenland.

37 aV

eNIr

aV

eNIr

36

aV

eNIr

38

39 aV

eNIr

uit het jaarverslag over 2009 van Schiphol

Group, naast luchthaven Schiphol ook eige-

naar van andere nederlandse vliegvelden en

actief in internationale participaties, blijkt dat

het aantal passagiers in een jaar tijd terug is

gelopen van ruim 50 miljoen naar ruim 46

miljoen, oftewel een daling van ongeveer

8%. De hoeveelheid vervoerde vracht vanaf

de luchthaven liep zelfs nog verder terug en

kende een daling van bijna 18%. Mede om

deze redenen kwam de nettowinst uit op 132

miljoen euro over 2009, een daling van 29%.

Afgelopen februari heeft jos nijhuis, de re-

latief nieuwe directeur van deze organisatie,

al bekend gemaakt dat één op de zes banen

bij de organisatie zullen gaan verdwijnen.

Ook zullen investeringen op de lange baan

getten, mede doordat nieuwe technieken

het ‘op afstand werken’ tot een goed alterna-

tief maken. Dit zijn echter allemaal factoren

waarbij we er vanuit kunnen gaan dat ze alle

vliegvelden op een bepaalde manier raken.

Welke factoren hebben invloed op de con-

currentiepositie van Schiphol als luchthaven

in West-Europa?

Vliegbelasting

De vliegbelasting was slechts kortstondig

van kracht, namelijk van 1 juli 2008 tot 1 juli

2009. Het voornaamste effect was een ver-

schuiving van passagiers naar andere West-

Europese luchthavens net over de grens van

nederland, zoals Düsseldorf. Om de vraag op

acceptabel niveau te houden, heeft de lucht-

haven in 2009 besloten om de tarieven per

passagier te verlagen. Ondanks dat de belas-

ting inmiddels is afgeschaft, heeft de lucht-

haven klanten misgelopen, waarvan onge-

twijfeld een deel gebruik heeft gemaakt van

een buitenlandse concurrent. De luchthaven

investeert, door middel van een media offen-

sief, om deze klanten terug te winnen.

milieurestricties

Zoals bekend kampt Schiphol al sinds

jaar en dag met restricties voor het aantal

vliegbewegingen om uitstoot van schade-

lijke stoffen en geluid te beperken. Schip-

hol heeft een zeer dichtbevolkte omgeving

wat de groei van de luchthaven beperkt. In

2009 is de Tweede Kamer akkoord gegaan

Wolter Vleeming (23) is Masterstudent

Transport & Supply Chain Management.

Dit zou in de praktijk kunnen betekenen dat

bestemmingen die nu direct vanaf Schiphol

bereikbaar zijn, voortaan slechts via één van

de luchthavens bij Parijs bereikbaar zijn. On-

der andere door de aanleg van bijvoorbeeld

de hogesnelheidslijn en het inzetten van de

nieuwe Airbus A380 is deze situatie denk-

baar. Andersom is het natuurlijk ook moge-

lijk dat reizigers die voorheen via Parijs ver-

trokken nu naar Schiphol komen. Maar, door

bovenstaande redenen en het feit dat Air

France de dominante partij is, is de kans gro-

ter dat er vluchten van Schiphol zullen ver-

dwijnen. Om dit risico af te dekken heeft de

luchthaven al in 2008 een belang genomen

van 8% in Aéroports de Paris (ADP), eigenaar

van drie grote luchthavens bij Parijs.

Conclusie

Al met al is duidelijk dat onze luchthaven in

een zeer competitieve omgeving opereert.

Maatregelen voor Schiphol kunnen er im-

mers voor zorgen dat een deel van de reizi-

gers via andere West-Europese luchthavens

zal vertrekken of helemaal niet reist. Het is

van groot belang voor de luchthaven dat het

aantal bestemmingen hoog blijft om aan-

trekkelijk te blijven, zowel als hub in het net-

werk als voor passagiers vanuit nederland.

Hierbij hoort natuurlijk ook de uitdaging om

vluchten van Air France-KLM te behouden.

met een groei van de vliegtuigbewegingen

tot 580.000 in 2020, mits de luchthaven ac-

tief de uitstoot verminderd. Ondanks de

negatieve ontwikkeling van afgelopen jaar

verwacht de luchthaven in 2010 een stabili-

satie en vervolgens, afhankelijk van de eco-

nomische ontwikkelingen, een groei van de

vraag. Omwonenden en milieuorganisaties

hebben vanzelfsprekend hun ongenoegen

uitgesproken.

De restricties met betrekking tot uitstoot zor-

gen ervoor dat de luchthaven niet optimaal

kan groeien. Deze restricties leiden tot een

verslechterde concurrentiepositie ten op-

zichte van andere Europese luchthavens. In

2008 leidde dit er al toe dat een aantal Oos-

terse maatschappijen, op zoek naar een hub-

locatie in Europa, Schiphol links lieten liggen.

Beveiligingsmaatregelen

Onder andere de aanslag op een vlucht

van Schiphol naar Detroit heeft Schiphol

gedwongen om versneld de beveiliging te

verhogen. De belangrijkste maatregel is de

versnelde aanschaf van zestig security scans

die ingezet zullen worden op vluchten naar

Amerika. Exacte kosten zijn niet bekend ge-

maakt, maar lopen hoogstwaarschijnlijk in

de tientallen miljoenen euro’s.

air France - Klm

Ten tijde van de bekendmaking van de zoge-

naamde alliantie werd vooral gefocust op de

sterkere positie die beide bedrijven zouden

krijgen. Feit is dat Air France wel twee keer

zo groot is als KLM. Er is dus geen sprake

van een alliantie van gelijken. In 2007 was

al een eerste verschuiving te zien; in plaats

van gelijke bezetting in de ‘Executive Board’

kreeg Air France drie stoelen meer dan KLM.

Ook kon de toenmalige algemeen directeur

van KLM niet met zekerheid zeggen dat het

bedrijf uiteindelijk niet onder één naam en

logo zou verdergaan. Voor Schiphol, naast

het mogelijke verlies van onze nationale

luchtvaartmaatschappij, is het aantal be-

stemmingen en vluchten echter van het

grootste belang. De twee bedrijven zouden

in de toekomst synergievoordelen kunnen

behalen door vluchten samen te voegen.

De koers van schiphol; opstijgen of dalen?Onze nationale luchthaven schiphol behoort tot de grootste luchthavens in de wereld. schiphol functioneert

als een zogenaamde ‘hub’ in het netwerk van verschillende maatschappijen. mede hierdoor heeft de luchtha-

ven veel verkeer en is een groot aantal bestemmingen direct bereikbaar. een belangrijke motor voor de Neder-

landse economie. Na decennialange groei kent de luchthaven in 2009 een teruggang. Welke ontwikkelingen

liggen hieraan ten grondslag en wat kan de luchthaven verwachten voor de toekomst?

Door Wolter Vleeming

worden geschoven. Als belangrijkste reden

wordt de crisis aangehaald voor de teruglo-

pende passagiers- en goederenstromen.

Een groot aantal luchtvaartmaatschappijen

zou in grote financiële problemen verkeren

mede doordat steeds meer mensen tickets

selecteren op prijs. Dit betekent meer klan-

ten voor prijsvechters als Easyjet en Ryanair,

waarvan de laatste per definitie niet vliegt

op vliegvelden zoals Schiphol. Daarnaast

beperken steeds meer bedrijven de reisbud-

reIzeN

‘De nettowinst kwam uit op 132 miljoen euro over 2009, een daling van 29 procent’

‘De kans is groter dat er vluchten van Schiphol zullen verdwijnen, mede door de dominante positie van Air France’

aV

eNIr

40

41 aV

eNIr

Het Amsterdam Research Project (ARP) is een

internationaal onderzoeksproject voortko-

mend uit de samenwerking tussen FEWEB en

Aureus. Ieder jaar staat het onderzoek in het

teken van een land met een opkomende eco-

nomie. Een groep van ongeveer 25 talentvol-

le en hoog gemotiveerde FEWEB studenten is

een jaar lang bezig om binnen verschillende

sectoren van het betreffende land opdrach-

ten te acquireren. Over de afgelopen paar ja-

ren is er bijvoorbeeld onderzoek gedaan voor

Philips, KPn, Zoll en Vopak.

De meest belangrijke redenen om mee te

doen aan het ARP zijn de ervaringen die je

gedurende het gehele jaar opdoet. De groep

waarmee je werkt is divers door de verschil-

lende achtergronden van de deelnemers. Dit

vraagt van jou als persoon inlevings- en aan-

passingsvermogen.

Dit jaar is het ARP naar Zuid-Korea geweest.

Wij hebben een fantastische tijd gehad. na

het harde werken in nederland kregen wij ein-

delijk waar voor onze inspanningen. Een van

de dingen die ons het meeste bij zal blijven is

de eerste avond in Seoul. Met de groep pro-

beer je je een weg te banen door de drukte.

Als je om je heen kijkt en de hoge gebouwen

ziet, besef je je dat je in een wereldstad bent.

Eerst met zijn allen typisch Koreaans eten, om

vervolgens een van de betere clubs van Seoul

te betreden. De ontlading was enorm.

Aan het begin was het even wennen aan de

nieuwe omgeving. Het verschil met de Kore-

aanse cultuur werd helemaal duidelijk toen de

verschillende onderzoeken startten op maan-

dag. Aangezien er weinig tijd was ter voorbe-

reiding van de reis werd er via allerlei manieren

geprobeerd afspraken in te plannen. De voor-

naamste uitdaging was om de juiste persoon

binnen de organisatie te spreken, terwijl Kore-

anen vrijwel geen Engels spreken. Daarnaast

moet je in Korea geïntroduceerd worden voor-

dat ze je willen helpen. In de eerste week is er

met man en macht gewerkt (inclusief tolken)

om afspraken voor de tweede week te maken.

Bij de ene sector was het makkelijker dan bij

de ander. Zodra de eerste afspraken zijn ge-

weest, kan je gebruik maken van het netwerk

van de mensen die je ontmoet.

naast dit soort onderzoeksgerelateerde be-

zigheden werden er ontspanningsweekenden

georganiseerd. Tijdens een van de ontspan-

ningsweekenden zijn we naar Boeddhistische

tempel geweest, waar wij voor een dag als

monnik leefden. Verder hebben wij een dag

vrijwilligerswerk gedaan in een weeshuis voor

dove kinderen. Tijdens deze dag hebben wij

de kinderen hopelijk een mooie dag bezorgd.

Het ARP is niet alleen hard werken, maar ook

veel leuke dingen doen.

De resultaten van de verschillende onderzoe-

ken zullen gepresenteerd worden op dinsdag

22 juni. Wil jij je hiervoor aanmelden? Ga dan

naar www.amsterdamresearchproject.nl en

schrijf je in.

China

Ook in 2011 zal het Amsterdam Research

Project weer plaatsvinden. Ditmaal met als

bestemming China! Een land dat wordt ge-

kenmerkt door een grote diversiteit in zowel

cultuur als landschap en met een sterk groei-

ende economie. Ben jij een 3e jaars Bachelor

of Master student aan FEWEB? Wil jij je voor

de periode van juni 2010 tot en met juni 2011

inzetten, om samen met andere studenten

een mooi resultaat neer te kunnen zetten

voor je opdrachtgevers? Denk jij van toege-

voegde waarde te zijn, en lijkt het je geweldig

om met een groep een fantastisch jaar tege-

moet te gaan? Meld je dan nu aan voor het

Amsterdam Research Project 2011! Kijk voor

meer informatie op www.amsterdamresear-

chproject.nl, en stuur je motivatiebrief in het

Engels, CV en cijferlijst naar arp@feweb.vu.nl

vóór donderdag 3 juni om 12.00u.

tom van ruitenbeek (25) studeert

Business Administration met een

specialisatie in Financial management

Harry de Jong (24 ) studeert Business

Administration met een specialisatie in

Strategy & Organisation.

Vrijdag 26 maart, aan het einde van

de middag staan er 21 studenten

hun familie, vriend of vriendin en

vrienden gedag te zeggen. aan de

gezichten is te zien dat men zin heeft

in de reis. Na bijna een jaar hard ge-

werkt te hebben is het moment dan

daar; Het amsterdam research Pro-

ject 2010 staat op het punt om naar

zuid- Korea te vertrekken om daar 5

weken onderzoek uit te voeren voor

verschillende opdrachtgevers.

Door tom van ruitenbeek en Harry de Jong

amsterdam research Project 2010 Zuid Korea

reIzeN

Amsterdam Research Project 2010SOUTH KOREA

Seminar: ‘Managing Cultural Differences’

Chairman of the day is David Pinto.Fons Trompenaars will share his insights on cultural differences with us.

For further details and to sign up please visit www.arp-vu.nl

When: 22 June, 13.30 - 17.00Where: VU AuditoriumDrinks afterwards

aV

eNIr

42

43 aV

eNIr

6:00 AM De wekker gaat. Er moet snel wor-

den gedoucht en aangekleed, want vanuit

Amsterdam staat ons een lange reis te wach-

ten. na 1:45 uur van deur tot deur staan

we voor de brug aan de Maas; het Benelux

hoofdkantoor van unilever.

9:00 AM Een beetje zenuwachtig komen

we binnen, maar eenmaal gewend zijn we

blij dat we onze spijkerbroek hebben aan-

getrokken, want zo passen we beter bij de

unilever trainees dan bij de overwegend

pakdragende studenten. De dag begint met

de gebruikelijke promotiefilm en presenta-

tie over het Future Leaders Programme bij

unilever.

11:00 AM na een wat rustig begin mogen

de benen worden gestrekt; een rondleiding

door de margarinefabriek staat op het pro-

gramma. Als marketing of bedrijfskundig

student zal dit niet snel je werkplaats zijn,

BMW heeft met de 5 GT een model neerge-

zet dat het midden houdt tussen een direc-

tielimousine en een SuV, en hoewel dit heeft

geleid tot een zeer bijzonder model vinden

wij het geen absolute beauty. De achterkant

doet wat lomp aan, en ook “en-profile” is het

even wennen. Gelukkig maakt de voorkant

veel goed, samen met de velgen en de goe-

de kleur is het geheel toch wel erg indruk-

wekkend. Eenmaal achter het stuur valt pas

op de hoe groot deze 5-GT echt is, de GT is

dan ook niet gebaseerd op de normale 5-se-

rie maar op de grotere 7-serie. De optionele

comfortstoelen zitten als gegoten en de po-

sitie achter het stuur voelt direct goed. Ook

achterin zit je als een prins, het panorama-

dak maakt het gevoel van luxe en ruimte nog

groter. Behalve dit panoramadak zit de auto

vol met opties en gadgets, hij kost nieuw

dan ook meer dan een ton. Enkele mooie

maar het is wel interessant om even stil te

staan bij de roots van unilever. De multina-

tional is in 1930 ontstaan uit een fusie tus-

sen de Margarine unie uit Oss en de Engelse

Sunlight zeepfabrikant Lever Brothers.

De fabriekstour is indrukkenwekkend, voor-

namelijk de temperatuurverschillen en de

onaangename geur zijn overweldigend. Ver-

der valt op dat hoewel steeds meer proces-

sen zijn geautomatiseerd, er nog steeds veel

menselijk handelen en vorkheftrucks aan te

pas komen, voordat margarine de weg op

wordt gestuurd naar de supermarkt.

12:00 PM Tijd voor de lunch. Maar voordat

we onze trek kunnen stillen, moeten we zelf

koken in de Creative Kitchens. In deze keu-

ken staan vijf kookeilanden, waaromheen de

studenten zich verzamelen in kleine groep-

jes om verschillende gerechten te bereiden

met unilever producten. De sfeer is uiter-

mate ontspannen en het is gezellig om op

deze manier het bedrijf en de trainees beter

te leren kennen. na een uurtje hebben we

met zijn allen een mooi buffet samenge-

steld, schuiven er nog meer trainees aan en

kunnen we aanvallen.

2:00 PM na de lunch volgt een rondleiding.

We lopen over verschillende afdelingen en

opvallend zijn de overwegend jonge men-

sen, het gebrek aan kantoorhokjes en een

overvloed aan unilever merken. Hier zien we

onszelf na de studietijd ook wel zitten.

3:00 PM nu is het tijd om aan de bak te gaan.

We krijgen een case voorgeschoteld waarin

we in teams de opvolger van het broodje

unox moeten ontwikkelen en vermarkten.

Het beste team wint vrijkaartjes voor de oe-

fenwedstrijd tussen het nederlands elftal en

Hongarije. Dit hadden we niet zien aanko-

men, maar wat een geweldige prijs!

6:00 PM Borrel! Op de brug praten we na

over de inhousedag, maar snel nemen we

zelf het initiatief om naar café Pol te gaan;

de stamkroeg van unilever waar het elke

vrijdag vol staat met trainees. nog twee stu-

denten vinden dit een goed idee en samen

vergeten we te dineren en bestellen rondjes

tot middernacht.

12:00 AM Tijd om naar huis te gaan, maar

een treinreis met hongerig gevoel zien we

niet zitten. Gelukkig heeft unilever voor café

Pol een kraam geregeld met warme brood-

jes unox…

stijn van den Borne (25) is afgestudeerd

Master of Science in Business Admini-

stration en momenteel voorzitter van

faculteitsvereniging Aureus.

Patrick Inen (24) is masterstudent

Marketing en hoofdredacteur van

Avenir Magazine.

Op bezoek bij UnileverOp reis met avenir:

BmW 5 serie Gt

reIzeNreIzeN

Vrijdag ochtend negen uur melden we

ons bij BmW amsterdam. afgesproken

is dat wij een gloednieuwe BmW 5 serie

Gt een dagje aan de tand mogen voe-

len. FeWeB studenten moeten zich al

vroeg op de automarkt kunnen oriën-

teren, nog eens 20 jaar met het OV is

immers niet de droom.

Door Freek Jansen

accessoires zijn 20 inch wielen, parkeerca-

mera’s, elektrisch bediende zonneschermen,

een prima audio- en navigatiesysteem en

adaptive drive. Dat laatste biedt de bestuur-

der de mogelijkheid om de afstemming van

motor/automaat en de veereigenschappen

aan te passen. Er is dan keuze uit de standen:

Comfort, normaal, sport en sport +.

Om files te mijden en de BMW beter te testen

zetten we koers richting het oosten van het

land. Dat de BWM opvalt merken we vooral

op de snelweg, vele blikken van andere weg-

gebruikers wenden zich tot ons. Direct valt

op dat de auto supercomfortabel is. Wel rij-

den we voornamelijk in de stand “sport”, dit

is volgens ons veruit de beste afstelling. De

“comfort” stand maakt de auto instabiel en

voelt minder prettig aan. In de sportstand is

de balans veel beter en blijft het comfortni-

veau op ongekende hoogte.

Eenmaal aangekomen in het oosten rijden

we via wat slingerwegen Duitsland binnen.

Opvallend is hoe strak de grote en zware

BMW de bochten in gaat, BMW maakt haar

naam hier zeker waar. De bedoeling is om

net over de grens de topsnelheid te testen,

maar door de drukte op de weg lukt ons dit

helaas net niet. De 3.0 diesel is met 245 pk en

liefst 540 nm koppel wel vlot maar overtuigt

niet volledig. Wij zouden zelf voor de sterke-

re 535d gaan met 300 pk of liever nog voor

een benzine variant met 306 of zelfs 408 pk.

Toch laat de 530d zien dat hij gemakkelijk

snelheden boven de 200km/h aankan, en

door het fijne onderstel en de rust achter het

stuur blijft het voor iedereen zeer behaaglijk.

Ook in nederland is de verleiding groot om

harder dan toegestaan te rijden, het is mis-

schien maar goed dat de drukte op de weg

de nederlandse wet een handje helpt.

We vervolgen onze weg richting de Veluwe,

hier wanen we ons in het buitenland met

heuvels inclusief bijbehorende haarspeld-

bochten. Op de smalle wegen merken we

dat de auto breed is en ondanks de precisie

bij het sturen en de goede wegligging ne-

men we geen overbodige risico’s. Wanneer

we stoppen voor enkele mooie foto’s tref-

fen we een meeting van autoliefhebbers en

hun bolides, onder hen enkele Ferrari’s, een

Bugatti EB110 en grote glimmende Bentleys.

Hierdoor moesten we de publieke aandacht

wel delen. Maar goed, er moet altijd iets te

wensen blijven.

Freek Jansen (25) is afgestudeerd Master

of Science in Business Administration

en momenteel controller van faculteits-

vereniging Aureus.

aV

eNIr

42

Via de Dutch Inhouse tours waren we uitgenodigd voor de in-

housedag bij Unilever op 16 april. De dag begon vroeg en ein-

digde laat, maar we hebben geweldig genoten. In dit artikel

lees je onze ervaring bij deze rotterdamse worstverkoper.

Door Stijn van den Borne en Patrick Inen

type: BMW 5.30d Grand Turismo

motor: 6-in-lijn /2993cm3

max. Vermogen: 180KW/ 245PK

max. Koppel: 540 nm/1750 tpm.

topsnelheid: 240 km/h

acc. 0-100: 6,9 s.

aV

eNIr

44

45 aV

eNIr

lifehacking

Dit is één van de belangrijkste hobby’s van

Aslander. Lifehacking is een term die is over-

gewaaid uit de Verenigde Staten. Het is een

methode die staat voor het zo optimaal

mogelijk gebruik maken van de informatie-

samenleving. De term is bedacht door de

Britste technologie journalist Danny O’Brien

in 2004. O’Brien merkte dat veel goede

programmeurs hun werk veel sneller en ef-

ficiënter konden doen. Deze programmeurs

bleken allemaal slimme programma’s te

hebben om grote hoeveelheden gegevens

sneller te kunnen verwerken. De ‘hacks’, die

door de lifehackers worden bedacht, zijn ei-

genlijk allemaal handige en slimme tips om

het leven een stukje makkelijker te maken.

De bedoeling van deze ‘lifehacks’, is dat je

uiteindelijk meer tijd overhoudt.

Netwerk- en informatiesamenleving

Volgens Aslander leven we steeds meer in

een netwerk- en informatiesamenleving,

waarbij we voor nieuwe uitdagingen komen

te staan in onze manier van werken. je krijgt

tegenwoordig namelijk meer informatie te

verwerken in een dag, dan men vroeger in

een heel jaar kreeg te verwerken. Dit pro-

bleem wordt ook wel vaak ‘information

overload’ genoemd. Aslander meent echter,

dat dit niet het echte probleem is. Volgens

hem is het echte probleem dat we domweg

niet geleerd hebben om te filteren. Er is dan

ook geen sprake van ‘information overload’,

maar van ‘filter failure’. Het grootste gedeelte

van de nederlandse werknemers werkt te-

genwoordig met hun hoofd en niet met hun

handen. Het is daarom van belang dat we

kritisch nadenken over de manier waarop

nederlandse kenniswerkers hun werk uit-

voeren. Het is Aslander dan ook een doorn

in het oog, dat bedrijven zo weinig aandacht

besteden aan de digitale vaardigheden van

hun medewerkers. Er wordt gigantisch veel

geld uitgegeven aan leiderschapscursussen

en dure IT-oplossingen. Terwijl er veel gratis

oplossingen zijn en de meeste kenniswerkers

nog maar een fractie gebruiken van de mo-

gelijkheden op hun computer of telefoon.

Wanneer organisaties hun medewerkers

zouden leren om slim om te gaan met mail,

rss, LinkedIn en Twitter, zouden ze volgens

Aslander al vijf procent kunnen besparen

aan kosten en vijf procent aan slagkracht

kunnen winnen.

Besparen op opleidingskosten

naast het verbeteren van digitale vaardighe-

den, kunnen organisaties ook nog veel ver-

beteren in het delen van kennis en het op-

leiden van medewerkers. Veel van de kennis

die wordt ingekocht, is namelijk voorhanden

in de organisatie. Een student die veel we-

blogs leest kan meer kennis hebben over

sociale media, dan de marketing manager

die dit niet leest, volgens Aslander. Bedrijven

zouden een stuk slimmer om moeten gaan

met de kennis die al voorhanden is in de or-

ganisatie. Door deze kennis te delen, kunnen

zij veel geld besparen op opleidingskosten.

Conclusie

De burger krijgt uiteindelijk de rekening

gepresenteerd voor de bezuinigingen. Vaak

wordt er dan geroepen dat we dan maar met

z’n allen harder moeten gaan werken. Geluk-

kig zijn er nog best wel een hoop andere ver-

beteringen mogelijk voordat we echt harder

moeten gaan werken. Slimmer werken is

een stuk aantrekkelijker dan harder werken,

laten we hopen dat een dit jaar nieuw te vor-

men kabinet hier ook zo over denkt.

Ook slimmer werken? Lees de vijf lifehac-

king tips op de volgende pagina. »

het kabinet wil 35 miljard euro gaan bezuinigen. alle politieke partijen komen intus-

sen ook met hun eigen programma’s naar buiten en ook zij hebben het over grote

bedragen van tussen de 9 en 30 miljard euro. de vraag is echter of het minder uitgeven

van geld goed genoeg is om de Nederland B.V. de volgende 5 a 10 jaar door te helpen?

Moeten we bepaalde dingen niet anders gaan doen? er is een groep mensen, die vindt

dat we dingen ook echt anders zouden moeten doen. Zij geloven dat we in Nederland

nog veel dingen sneller en goedkoper kunnen doen door slimmer te werken. deze

groep mensen staat ook wel bekend als Lifehackers. avenir dook in de wereld van een

van Nederlands bekendste Lifehackers, Martijn aslander.

Door ewout Kalkman

ewout Kalkman (23) studeert

Bedrijfskunde en is voorzitter van de

Facultaire Studentenraad.

reIzeN

‘Information overload’ is niet het echte probleem, we hebben domweg niet geleerd te filteren’

Bezuinigen? Ga eerst maar eens slimmer werken.

Martijn Aslander is een expert op het gebied van netwerk

dynamica, hij houdt zich bezig met het verbinden van men-

sen, informatie en ideeën. Zijn passie is netwerken en men-

sen met een grote interesse voor persoonlijke ontwikkeling

en groei verbinden. Hij heeft veel kennis vergaard over de

dynamiek en magie van netwerken. Al deze kennis zet hij in om organisaties

en mensen te helpen om véél makkelijker en sneller doelen te bereiken.

Tip 1: Typen zonder te typen

De titel van deze tip klinkt onwerkelijk, maar dat is

het niet. Met behulp van handige software kan je veel

gebruikte woorden of zinnen sneller tevoorschijn toveren.

Het enige wat je hoeft te doen, is het programma

een aantal unieke letters leren, zodat het weet welke

woorden of zinnen jij tevoorschijn wilt halen. Ontzet-

tend handig bij bijvoorbeeld het beantwoorden van mail.

Software voor Mac: Textexpander en voor windows:

Fingertips.

Tip 3: Probeer niet te multitaskenDe taken van kenniswerkers worden steeds veelzijdiger, waardoor er steeds meer verschillende taken moeten worden uitgevoerd. Het wordt hierdoor een soort sport om steeds meer taken tegelijkertijd uit te voeren. Dit wordt ook wel multitasken genoemd. Multitasken is echter een mythe. Voor het uitvoeren van taken, moet de aandacht van je hersenen steeds verspringen en hierdoor elke keer opnieuw bekijken waar je gebleven bent. Wanneer het uitvoeren van de taken onbewust gaat, zoals naar de radio luisteren en autorijden, dan komen we nog een heel eind. Worden de taken echter complexer, dan wordt het steeds lastiger om nog steeds zowel effectief als efficient te blijven. Concentreer je dus op een taak tegelijk.

‘De meeste kenniswer-kers gebruiken nog maar een fractie van de mogelijkheden op hun computer of telefoon’

Tip 2: Gebruik RSSRSS is een ontzettend handig hulp

middel om een groot

aantal sites te volgen. Het maakt het mogelijk om de

informatie, die op je afkomt, naar eigen inzicht te fil-

teren. Ook geeft het een automatische waarschuwing als

er nieuwe informatie is. Je hoeft dus niet telkens naar

dezelfde site te surfen om te kijken of er iets nieuws

te melden is. Een voorbeeld van een goede RSS reader

is Google Reader.

Tip 4: Voer soortgelijke taken achter elkaar uitReserveer vaste momenten om je mail weg te werken of bijvoorbeeld telefoontjes te plegen. Je hersenen vinden het namelijk heel prettig om zo te werken, je komt dan sneller in een soort flow terecht. Wanneer je heel veel verschillende taken door elkaar gaat doen, raak je juist elke keer uit je workflow.

Tip 5: Overstappe

n op Mac

Overstappen op Ma

c wordt door veel L

ifehackers

beschreven als hun gr

ootste ‘hack’. Je ku

nt er gewoon

domweg een stuk sne

ller opwerken. Als k

enniswerker wil

je daarnaast ook gee

n informatie kwijtrak

en en dan ben

je bij een Mac ook a

an het goede adres.

Niet alleen

is het besturingssyste

em zo stabiel dat he

t vrijwel nooit

vastloopt, ook heeft

het een zeer intellige

nt backup

systeem in de vorm

van Time Machine. N

atuurlijk zul je

niet gelijk sneller we

rken als je een voll

eerd Windows

gebruiker bent, maar

voor vrijwel iedere

en geldt; “Once

you go Mac, you nev

er go back!”.

45 aV

eNIr

aV

eNIr

46

47 aV

eNIr

Hoe vond je het om te draaien op Intense?

Heel leuk. Ik draaide wel vroeg, maar op het

einde van mijn optreden was iedereen aan

het dansen. na mijn set verplaatste het feest

zich naar de zaal beneden. jammer dat we

boven niet gewoon door gingen feesten,

want ik vond het heel leuk om op Intense

te draaien!

Ben je na zo’n feest kapot?

Dat valt wel mee. je bouwt er een soort

conditie in op. Daarnaast moet je gewoon

een beetje sporten om fit te blijven en na-

tuurlijk gezond eten, niet naar de Burger

King gaan op het Leidse! (wat we dus wel

gedaan hebben).

Waar komt de naam Praia del Sol vandaan?

Het is Portugees voor ‘Strand onder de Zon’.

Dat is waar mijn muziek op gebaseerd is. Ik

hou van de zomer en van de zomerfeestjes!

Mij zul je daar dus ook zeker terugzien!

Waar kwam je ambitie vandaan om DJ

te worden?

Ik ben nu 23. Toen ik een jaar of 17 was,

draaide ik voor het eerst in een club in Hee-

renveen, maar meer als resident Dj. Drie jaar

geleden scoorde ik een hit met ‘Sleazy’ en

toen ben ik gevraagd voor remixen voor o.a.

Ricky Rivaro en D-Rashid. Hierna mocht ik op

steeds meer leuke feestjes draaien.

Wie is je grote voorbeeld?

Ik vind het lastig om er één te noemen. Er

zijn zoveel goede dj’s in nederland, iedereen

heeft zijn eigen kwaliteit. Als je bijvoorbeeld

naar de line-up van Intense kijkt, dan zijn Af-

rojack & Quintino echt twee toppers. Ik heb

niks anders dan respect voor wat zij al heb-

ben bereikt. Een andere Dj voor wie ik heel

veel respect heb, is Gregor Salto.

Kan je veel van andere DJ’s leren?

ja zeker, het zijn ontzettend aardige jongens.

Ik kijk altijd naar hoe zij draaien en daar leer

ik dan van. Maar aan de andere kant, je praat

er niet echt over met hen als je ze ontmoet.

je hebt gewoon respect voor elkaar en ie-

dereen doet zijn eigen ding.

Wat was één van de leukste feesten waar je

ooit gedraaid hebt?

Dat was zeker Latin Village. Het vette aan

deze feesten is dat er ontzettend veel men-

sen op af komen. Zij komen specifiek voor

jouw muziek en dat is gewoon super!

Wat zijn verder nog je ambities?

Ik wil heel graag een keertje op Sensation

draaien, zoals elke dj, dat lijkt mij heel erg

gaaf. Maar misschien lukt het wel niet, dan

ben ik niet getreurd. Ik heb plezier in wat ik

doe! Het is heel mooi dat je met je hobby

geld kunt verdienen. Buiten het Dj’en, stu-

Je hoort vaak dat DJ’s de hele wereld over reizen, op de vetste plekken komen en

op de gaafste en exclusiefste feesten draaien. Voor deze laatste editie van avenir

interviewen we DJ Praia del sol. Praia del sol was de openingsact op het Intense

feest van aureus. Gelukkig bleef Praia del sol na afloop nog even hangen, zodat

wij de kans kregen om hem te interviewen over zijn leven als DJ en natuurlijk

over zijn favoriete reisbestemmingen.

Door Lara chardet en Jurgen Sirks

InterVIeW met een DJ: DJ PrAIA DeL SOL

“Twee of drie keer per jaar draai ik op Curaçao”

47 aV

eNIr

FUN & CUltUUr

lara Chardet (21) is vierdejaars

student Bedrijfskunde en is redactrice

externe betrekkingen van Avenir.

Jurgen sirks (22) studeert Bedrijfs-

wetenschappen en is eindredacteur

van Avenir.

deer ik momenteel nog Media en Enter-

tainment Management en organiseer ik 4

(dance) festivals in het noorden.

Draai je ook veel in het buitenland?

Twee of drie keer per jaar draai ik op Cura-

çao. Verder ga ik deze zomer nog naar Bul-

garije. Bulgarije schijnt echt opkomend te

zijn als vakantieland, dus hier ben ik heel erg

benieuwd naar! Het liefst zou ik nog een keer

op Ibiza draaien natuurlijk.

“Ik wil heel graag een keertje op Sensation draaien”

Waar ga je het liefst naartoe op vakantie?

Ibiza! Goede feesten, mooie vrouwen, what

do you need more?

Praia del Sol’s favorites

Stad: Amsterdam

Club: Studio 80

Eten: Kip Tandoori

Drankje: Liquid Vulva cocktail

Vrouw: Megan Fox

49 aV

eNIr

OP De FaCUlteIt

Mijn naam is Pim de Graaf, geboren en getogen in de prachtstad

Amsterdam. Als kind vond ik het maar niets om hier te wonen. Ik

wilde graag buiten zijn, wat hier in de stad niet altijd even makkelijk

was. Toen brak mijn studententijd aan en realiseerde ik me steeds

meer hoe fijn het is om in Amsterdam te wonen. Alles is te doen op

de fiets, je kent de stad en de Vu is om de hoek. In mijn tweede jaar

wilde ik meer dan alleen studeren. Ik heb er toen voor gekozen om

de Introductiecommissie te doen bij Aureus. Tijdens mijn derde jaar

ben ik voorzitter van de Dutch Inhouse Tours geweest. Beide com-

missies heb ik met heel veel plezier gedaan.

In mijn derde studiejaar heb ik twee vakken niet gehaald. Dit heeft

mij aan het denken gezet over de invulling van mijn vierde studie-

jaar. Ik heb overwogen om naar het buitenland te gaan, een stage

te doen, te gaan werken of voor het Aureus bestuur te gaan. Het be-

stuur leek me de grootste uitdaging. Een bestuursjaar en het halen

van twee vakken is niet altijd even makkelijk geweest, maar ik ben

erg blij dat ik deze keuze gemaakt heb.

Binnen het bestuur ben ik verantwoordelijk voor de Public Relations

en Marketing van de vereniging. Het is mijn taak om het imago en

de uitstraling van de vereniging te waarborgen. Dit houdt in dat ik

dit jaar concrete plannen maak en uitvoer maar ook nadenk over

de lange termijn van Aureus. Om deze toekomstplannen te kunnen

realiseren moeten er elk jaar stappen worden gemaakt, dit lukt niet

in één keer.

Gelukkig sta ik er niet alleen voor. Onze twintig commissies orga-

niseren evenementen die gepromoot moeten worden. Het is niet

makkelijk om nieuwe acties te bedenken die de aandacht trekken.

Een drietal commissies is het dit jaar gelukt om op een nieuwe ma-

nier de aandacht op zich te vestigen. De Masterclasscommissie heeft

de masterclass gepromoot door middel van ballonnen, het PR-team

heeft met Pasen paaseieren uitgedeeld op de Vu en Intense heeft

een pre-party georganiseerd met Dj Kenneth G op het dak van The

Basket. Ook de Amsterdamse Carrière Dagen hebben dit jaar extra

aandacht weten te trekken door het plaatsen van een BMW en een

MInI op het bordes van de Vu. Hier ben ik nauw bij betrokken ge-

weest om de promotie te coördineren en de commissie te helpen

om dit te realiseren.

De Aureus boekwinkel valt ook onder mijn verantwoordelijkheid.

Dit houdt in dat ik personeel aanneem, zorg dat er nieuwe uittrek-

sels worden geschreven en dat de boeken en uittreksels op voor-

raad zijn. naast de verkoop van boeken is de boekwinkel een be-

langrijk kanaal voor de promotie van onze evenementen.

naast deze taken binnen het bestuur beleid ik drie commissies: de

almanakcommissie, de commissie Intern en ben ik tweede begelei-

der van de Amsterdamse Carrière Dagen. Kortom, je hoeft je niet te

vervelen tijdens een bestuursjaar!

Ook volgend jaar gaan we ons best om evenementen te organise-

ren die zo goed mogelijk aansluiten op de wensen van de student.

Zoek jij een uitdaging en lijkt het je leuk hierbij betrokken te zijn?

Word dan actief lid, mail je motivatie en CV naar secretary@aureus-

vu.nl en wie weet tot volgend jaar!

Aureus bestuurspaginaMet ±130 actieve leden in circa twintig commissies organiseert faculteitsvereniging aureus jaarlijks diverse academische, carrière,

internationale en sociale activiteiten voor de 4300 studenten van de Faculteit der economische Wetenschappen en Bedrijfskunde van

de Vrije universiteit. Naast de commissies heeft aureus een bestuur dat zich vijftig uur per week inzet om de vereniging jaar in jaar

uit succesvoller te maken. In elke editie van avenir Magazine stelt een huidig bestuurslid zichzelf voor en legt hij/zij uit waar zijn/haar

werkzaamheden uit bestaan. In deze editie is het woord aan: Pim de Graaf, Public relations.

When You’re strange (Dagelijks – Kriterion)

The Doors, een legendarische band met een nalatenschap waar bij menig Rocker het hart een paar kloppen

overslaat, maar waar wij als redactie uit onkunde vrij weinig mee hebben. Desalniettemin weten we ons te

herpakken en staan we open om de cultuur (a la de zanger, Morrison) “eens flink op te snuiven”. When you’re

strange is een documentaire die de opkomst en ondergang van The Doors beschrijft. De band liet ondanks

zijn korte bestaan een duidelijke afdruk achter in zijn muziektijdperk. Een bizarre situatie waarin een zanger

die nooit eerder had gezongen, gitarist net half jaartje speelde en songwriter met het eerste nummer dat hij

schreef een nummer 1 hit scoorden. Cult-liefhebber of niet (de documentaire wordt door johnny Depp van

commentaar voorzien), breng Kriterion een bezoekje en ga het zien!

Het Amsterdam Roots festival is een toonaangevend nederlands muziekfestival dat zich ten doel stelt om

grensverleggende en nieuwe ontwikkelingen binnen de muziekwereld te tonen. Ook biedt dit festival ruimte

aan jong en nieuw talent en streeft het daarbij naar een culturele uitwisseling van verschillende bevolkings-

groepen. Tijdens dit vier dagen durende festival zijn er optredens in Carré, Paradiso, Sugar Factory en de Melk-

weg. Het festival wordt afgesloten met een openluchtevenement in het Oosterpark, dat bovendien gratis is.

Houdt dus 17 t/m 20 juni vrij in je agenda om je muziekgrenzen te verleggen!

Het amsterdam roots Festival (17.06.10-20.06.10 – Verschillende locaties in Amsterdam)

elke editie van avenir komt de redactie met een aantal culturele spots en events die bij ons in de agenda staan om

bezocht te worden. Dus heb je een middag of avondje vrij en weet je niet waar je heen moet, pak de avenir er dan bij

en zoek wat leuks uit!

to do’s

Eerst dit, dan dat en vooral omdat het moet; de “gewone” dingetjes. An sich niet veel mis mee als het een

bewuste keuze is. Daar zit dan mogelijk ook het probleem, men is zich niet eens meer bewust van het feit dat

het zo bijzonder is als je het zelf maakt. Van “gewone” dingen kan ook genoten worden (of zoals de FoAm het

beschrijft: “een oproep tot aandacht voor de korte, oneindige intervallen in het leven”). Het mooie is dat we,

inventief als we zijn, daar ook een oplossing voor hebben gevonden; we gaan naar een museum. In dit geval

de tentoonstelling van Paul Graham, die op een heel bijzondere wijze de “gewone” dingen zo weet te belichten

dat men er van kan genieten. De fotocollectie die bij FoAm te zien is, bestaat uit twaalf delen en draagt de

naam: “a shimmer of possibility”. Dus neem een keer de tijd om naar FoAm te gaan en geniet van het “gewone”.

Ook als je het voorgaande flauwekul vindt is het nog de moeite waard.

Paul Graham (02.04.10-13.06.10 – FoAm)

aV

eNIr

48

ernst van der Pasch (26.05.10-27.05.10 – Kleine Komedie)

Ernst van der Pasch, bekend van onder andere het Klokhuis, timmert nu al geruime tijd als cabaretier aan de

weg. In de kleine komedie te Amsterdam speelt hij zijn nieuwe show: Laat niets van waarde achter, waarin Van

der Pasch praat, zingt en filosofeert over een weerloze wereld die voor hem onbegrijpelijker wordt naarmate

hij er meer van weet. De beschaving is hard op weg zichzelf te vernietigen; helemaal niet erg, volgens Van der

Pasch. In zijn nieuwe show wil hij deze ondergang netjes afronden en samen kijken of we nog iets van waarde

achter laten. Zin in een avond vol sterke grappen en prachtige liedjes? Dan mag je zijn nieuwe show zeker

niet missen!

FUN & CUltUUr

aV

eNIr

50

Best student award

In april heeft de facultaire Award Ceremony plaatsgevonden,

waarbij zowel de beste student als de beste docent van 2009-

2010 bekend werden gemaakt. Dit keer was er sprake van een

lustrum: de eerste Award werd in 2006 uitgereikt. Een Best Stu-

dent moet hoog scoren op een aantal gebieden. Studieresultaten

liggen voor de hand, met zesjes en zeventjes word je uiteraard

geen Best Student, maar daarnaast moet een student ook actief

zijn op een breder terrein en wordt er dus gekeken naar facultaire

betrokkenheid, bijzondere prestaties en maatschappelijke be-

trokkenheid. In totaal had de jury keus tussen 13 voorgedragen

kandidaten; hieruit is uiteindelijk Zubair Yaseen, masterstudent

Accounting and Control, als winnaar uit de bus gekomen. naast

uitstekende studieresultaten is Zubair ook maatschappelijk ac-

tief: van deelname in projecten van de gemeente Amsterdam

tot het oprichten van een nieuwe studentenvereniging. Ook is

hij lid van VuSO en vertegenwoordigt hij studenten als lid van de

universitaire Studentenraad. Zubair wint – naast een fraai beeld –

een summer course aan de London School of Economics.

Onderwijsprijs

De prijs voor de beste docent 2009-2010 is toegekend aan Dr

josje Dikkers, verbonden aan de afdeling Management en Orga-

nisatie. Zij is onder andere verantwoordelijk voor vakken als Busi-

ness Research Methods en Organizational Behavior, verplichte kost

voor elke bedrijfskundestudent. Grote, verplichte vakken doce-

ren is op zich niet eenvoudig. Om dan ook nog een vak als On-

derzoeksmethoden zo te doceren dat studenten dit als boeiend

ervaren, is een prestatie. naast uitstekend en inspirerend onder-

wijs, is ook de examinering duidelijk en eerlijk en is zij zeer goed

bereikbaar voor studenten met vragen. De prijs bestaat uit een

vrij te besteden geldbedrag en natuurlijk een fraaie sculptuur.

en nu op VU niveau…

Met het winnen van de FEWEB awards, worden zowel de beste

student als de beste docent voorgedragen voor prijzen op Vu-ni-

veau. Voor josje Dikkers betekent dit dat zij genomineerd wordt

voor Vu docent van het jaar. Zubair Yaseen wordt voorgedragen

voor de Vu Student Talentprijs. Dit laatste is overigens nieuw en

zal dit jaar voor het eerst uitgereikt worden. De prijswinnaars

worden tijdens de opening van het academisch jaar bekend ge-

maakt. Wij wensen beiden veel succes!

Berichten uit de faculteit

Het collegejaar heeft bij het uitkomen van deze Avenir nog maar ongeveer

één periode te gaan en het jaar zit er voor ons als studentenraad bijna op.

Het is dan ook goed om terug te blikken op ons raadsjaar 2009-2010.

Het jaar startte wederom met een discussie over de tentamenregels. On-

danks dat het faculteitsbestuur er eigenlijk wel klaar mee was, hebben wij

toch het initiatief genomen om te zoeken naar een oplossing. Veel van de

problemen komen voort uit het feit dat er geen Vu-brede regels zijn voor

het afnemen van tentamens in de TEnT. Vanuit ons initiatief loopt er dan

ook een TEnT-werkgroep om dit probleem op te lossen.

In diezelfde TEnT en in andere collegezalen zijn wij in december een pro-

motieactie gestart om onze bekendheid als studentenraad te vergroten.

Onder de slagzin “Eerste Hulp Bij Klachten”, hebben we 10 gratis koffie ver-

loot onder de studenten die naar aanleiding van de tentamens met seri-

euze klachten kwamen. Dat hebben we geweten… Iedereen die ook maar

iets te zeuren had, kreeg van de surveillanten en beveiliging een flyer van

ons in zijn handen geduwd. Met als gevolg een verdrievoudiging van het

aantal klachten.

In de vorige Avenir bespraken wij al de veranderingen die er aankomen

vanwege het formatieplan. Ook hier hebben wij veel aandacht aan be-

steed. Dit resulteerde onder andere in een notitie aan het faculteitsbestuur

om het belang van de kwaliteit van onderwijs te onderstrepen. Deze noti-

tie werd gelukkig door het faculteitsbestuur goed ontvangen, maar deson-

danks blijft dit plan wel grote gevolgen hebben voor de opleidingen zoals

wij die nu kennen.

Ondanks dat het jaar nog niet voorbij is, kunnen wij nu al terugkijken op

een goede vertegenwoordiging van onze studenten in vele vergaderingen

en commissies, een geslaagde onderwijsprijs en opvolgers (al moeten ze

nog verkozen worden), waar wij veel vertrouwen in hebben.

Om het als studentenraad goed te doen, zijn we voor een groot deel afhan-

kelijk van de input van studenten. Veel dank dan ook voor al jullie klachten

en veel succes gewenst in het volgende collegejaar!

Facultaire Studentenraad

OP De FaCUlteIt

*connectedthinking© 2009 PricewaterhouseCoopers B.V. Alle rechten voorbehouden.

Assurance • Tax • Advisory

of weet jij* een betere plek voor het echte werk?www.werkenbijpwc.nl

4222-46 PwC Adv. RC Echte werk A4 Avenir.indd 1 01-04-2010 17:10:20

Je bent jong, maar je bent nog veel meer. Voeg je naast kennis ook karakter toe? En wil jij

jezelf nog verder ontwikkelen? Dan zouden we wel eens goed bij elkaar kunnen passen.

Wij kijken verder dan je opleiding en zijn benieuwd naar jouw persoonlijkheid, jouw kracht.

Ernst & Young biedt je volop kansen in de wereld van assurance, tax, transaction en advisory.

So, what’s next for your future? www.ey.nl/carriere

emerging& Young

advE&Y_Bart_210x285.indd 1 07-11-2008 15:11:00