assembly news: day 8 sawrkârin indigenous people hai humhim … thar/2017/july/ht-29-07-2017... ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 GAS NEWS Agency : KIM JOE Booking : 20th. March., 2017 to 20th.April., 2017 delivery :29-07-2017 (sAt) Time :9AM-ll stock STOCK: 270 rate: Rs. 667/- GAS NEWS Agency : SAS Booking :7th. March., 2017 to 7th. April., 2017 delivery :29-07-2017 (sAt) Time :9AM-ll stock stOCK : 252/rate:Rs. 667/- Hmasawnna Thar Vol - 32/280 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy THLAHmur (juLy) 29, 2017 inrinni (sATurdAy) Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sP Hotline number 7085-256-377 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI PDSA indin tum CCPur: Pherzawl Dis- trict Sports Association (PDSA) indin tum a ni a, inhnikna nei affiliated club hai chun August 17, 2017 chen nomination file thei ning a ta, thu chieng lem Pu Mesak Joute, Vengthlang, Rengkai (Mo- bile No. 9774959593 & 9856697145) ah chanchin chienglem thei thei le form ngaiven thei ning a tih. Pakistan PM Nawaz Sharif Supreme Court-in A Ban isLAmAbAd: A vawith- um tuokna dingin, Paki - stan Prime Minister Nawaz Sharif chu Prime Minister a a nina a inthawkin Supreme Court-in Zirtawpni, July 28 khan a ban. Nawaz Sharif hi ni kuma Panama Papers tia foreign investment thubuoi lientak phawrlanga uma khan a nauhai pathum chu an income le inphu lovin investment an nei ti corrup- tion thubuoi leia ban a nih. Supreme Court Judge Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia- ment a inthawkin ban a ni leiin Prime Minister office khawm chel thei ta naw nih” tiin a hril a. A chungchânga hu hi Intelligence Bureau la suizui dinga ti a nih. Ban a ni thu puong a ni charin ama khingtuhai, abîkin Cricketer Imran Khan a party Pakistan Tehreek- i-Insaf an lâwm em em a. Khawlaia khekin lawmna an nei a nih. Imran Khan chun, “Vawisun hin Su- preme Court-in history thar an siem a nih. Judge le a rawihai kuoma lâwmthu hril ka nuom a nih, asan chu thil theilo ding theia an siem leiin” tiin a hril. PM Nawaz Sharif hi, a nau pali hai laka pathum, a naunuhmei Maryam le pasal 2 Hasan le Hussein han Panama City-a company pakhat, Mossack Fonseca ah an income le inphu lovin pawisa an siekhawla, Lon- don ah khawm building maktaduoi tamtak man an nei bawk ti thubuoia intum leia an chanchin sui a nih a. April thla khan Supreme Court-in ‘evidence huntâwk a um nawh” tiin la sui chieng dingin a hril a. Tuhin evi- dence huntâwk um tah anga hrilin a hung ban ta a nih. Amiruokchu, bana a umna san le evidence an iti \henkhat hi Nawaz pawl Pakistan Mus- lim League (N) chun “siem- fâwm” tiin an kal a. Nawaz le sûnghai a inthawk ruok chun comment a la um nawh. “Evidence” hai an hril lekha hai lei hin PML(N) mi le sahai an lung a sen hle a. Asan chu, Nawaz Sharif naunu Maryam Nawaz le inzawma a lekha nia an hril, London-a inhmun an chaw- kna lekha an ti tak khawm hi dated 2006 a nih a. Mi- crosoft Calibri font-a sut a nih. Microsoft Calibri font chu 2007 hma chu hmang a la nih nawh, tiin an kal ve thung a nih. “Siemfawm, intumna mei mei a nih” tiin an \hang ve tlat a nih. Nawaz Sharif ban a nina hi a \um thumna a ni tah. Kum thar khi Election thar umna ding an tah a, chel suok sien chu Pakistan Prime Minister kum nga term chel suok hmasatak a la ni ding a nih. Tuhin chu a thei tah nawh. Nawaz Sharif hi 1993 khawm khan, a PM term hma- satak ah fakruk le indiknawna leia intumin President-in a lo peithlak (removed) tah a. A second term 1999 khan Army coup-in an peithlak bawk a. Tuhin Supreme Court-in a ban nawk tah a nih. Tuta mi hi Supreme Court-in roreltu ni lai a peithlak vawi hnina an tah. Pakhatna chu 2012 khan PM Yousaf Raza Gilani chu court thupêk, President Asif Ali Zardari corruption case hawng nawk dinga inhriet- tirna a zâwm nuom naw leiin “contempt of court” in peithlak a lo nih tah. Pakistan-a hin Army rorêlna ti lo, mipui thlang lal sawrkâr hai term puitling chel an la um nawh. An party-in an ban nawleh, si- pai han an thethlak naw leh Supreme Court ban an nih. Army rorêltuhai le inbeina nasataka hin Army tieng \hang lâkna a hrât nawk tah ding khawm a hawi a nih. Thokang hlo kap CCPur: CCPur district-a JE le Dengue natna hri in- leng leia Malaria Depart- ment in hmun tum tuma thokang hlo an kap hnungin zani zantiengkhan Chief Medical Officer (CMO), Malaria Office bakah CMO Office campus sung, GNM Training School, Morgue le district Hospital campus bakah DC quarter, Lailam Veng le Headquarters Veng haiah thokang hlo an kap nawk. MU Admission hun suksei imPHAL : Manipur University hnuoia Post Graduate courses (1st Semester) kum 2017-18 a dinga Admission form peklut hun chu August 5, 2017 chena dinga suksei a nih tiin Prof. M. Shy- amkesho Singh, Registrar i/c, Manipur University chun zanikhan inhriet- tirna a siem. Dawr pawisa inrua intumna leiin sawisak hlum CCPur: TP Electrical Store, Tiddim Road, Cen- tral Lamka-a Dawr nghak- tua \hang T. Thangkhanlun (30), s/o T. Pumhang of Sahei Road, Vengnuam, New Lamka chu a thaw- kna dawr neitu han pawisa \hahnemtawk tak an ruk nia intumna le inzawmin zani hmasa zan khan sawisak a ni a, a hliemna tuorzo lovin zani hmasa ma khan a thi. Ei thu dawngnain a hril danin Dawr sunga inbuk CCTV a inthawk pawisa an ruk lai hi thla a lo lak fuk niin dawr neitu hai chun an hril a, hi le inzawm hin zani hmasa sun dar 12:04 khan Dawr neitu hai hin T. Thangkhanlun a upa T. Pauminlian chu telephone hmangin an biek a, a sang- pain Dawr a inthawk pawi- sa cheng nuoitel an ruk thu a an hril niin T. Pauminlian chun a hril. Zawngdawk dinga an hril angin a za- wlpa leh T. Thangkhanlun hin an zawng nghal a, an hmu hnungin TP Electical Store neitu hai kuta hin an inhlan niin a hril. Hi zo zantieng 2:11AM khan phone in a sangpa chungthu le a pawisa in- rukzat hai an dawn a, zan dar 8:55 khan phone call a dawng nawk a, chu huna a sangpa chu a kuta an inhlan ding thu an hril a. In tieng \huoikir dinga a va fe hu- nah a beiseinaw tieng daiin a sangpa chu biek theilo le enkawl thei lo khawpa a sawisak a ni a, inrang ta- kin hospital an panpui a, sienkhawm Doctor han a hring an san thei tanaw thu an hril a, chu taka inthawk Police-ah FIR a file niin a upa chun a hril. T. Pauminlun chun, a sangpa hi mi \ha a ninawh ti chu a pawm a, sienkhawm hienganga tharum hmanga insawisakna le inthatna chen tlung chu a ditnaw thu hrilin hi hiengang thil hi tlung nawk ta nawna dinga mitin in \hang la dingin a ngen. Hi thina thua ZRO/ZRA kuthnung a nih tia hrilna umle inzawmin Ministry of Information and Public- ity, ZRO Headquarter chun thusuok siemin, hi inthat- naa hin inrawlna an neinaw thu, hi thua inremna a um theina dingin an theina naa \hangpui dinga inpeisa an ni thu an ziek. T. Thangkhanlun thina le inzawm hin TP Electrical Store neitu Liantungnung @ Chungnou (60), s/o (L)) Khaivum of Beaulahlane, Central Lamka le a naupa Vumthansang @ Sangboi (27), Lalpiaklian Munluo (34), s/o (L) Henthang of Beaulahlane Central Lam- ka le T. Ginkhanlian @ Liana Thomte (48), s/o T. Pauthuam of Simveng hai hai chu man an ni a. Zani zantieng khan DC Office Chamber, Tuibong- ah DC CCPur Pu Shyam Lal Poonia, Rakesh Balw- al, IPS, SP, CCPur le Simte Tribe Council (STC) GHQ le pawl tum tum \huoitu han inbiekna an nei a. Tu- olthattu hai tak man an ni theina dinga theitawpa hma lak ding le thina tuok sung- kuo hai sawrkara inthawk \hangpuina a um thei ang ang ngaituo a ni ding thu an hril. Hi thil tlung le inzawm hin SP, CCPur chun, Po- lice chau ni lova Army hai leh \hangruola tuolthattu hai man anni hmakhat za- wng an ni ding thu reporter hai kuomah a hril a, nasa taka an dap hnunga an man theinaw chun Abscond- ing (tlanhmang) a puong ning a ta, hmun tum tum le newspaper tum tum haiah a thlalak leh kapdar a ni ding thu SP chun a hril. Hi tuolthatnaa maw- phurtu taka intum chu Ro- meo nia hril a nih. Assembly News: Day 8 Sawrkârin Indigenous People hai humhim tlat a tih: CM Assembly Inpuiin Demands for Grants 4 Rs. 1, 403.92 Crore a passed imPHAL: 11th Manipur State Assembly rorêlna fe mek a ni rietna ah Chief Minister chun, “Sawrkâr chun indigenous people hai humhim tlat a tih” tiin a hril. Hi thu hi student tam- takin ILPS (Inner Line Per- mit System) an ngenna le inzawma a hril a nih a. Stu- dent nuorhai chu inbiekpui an pei zing thu a hril bawk. Selkaltu MLA Mr RK Imo Singh-in, sawrkârin dan lova state hung lut ding inpem (migrants) le sin zawnghai dangna din- gin sawrkârin ieng plan am a nei a? tia an dawnna chu dawnin, tuta Foreigner Check Post um tasa pathum Imphal Airport, Mao le Jiribam, January 5, 2017 a inthawka sin thaw tahai bâkah Churachandpur ah pakhat la sie sa nîng a ta. Moreh-a foreigner hung lut dinghai check-na Foreigner Check Post khawm Im- migration Check Post tiin Nov. 2014 a inthawk khan thleng a ni tah, tiin a hril. CM chun, foreigner le inpem mihai dan lova Ma- nipur an hung lut ding \ha taka dangna dingin khaw- muol le boruok lampui hai \hataka veng/khuokhir pei an ni a. Jiribam MLA khawmin Jiribam-a Im- migration Office hawng dingin proposal a hung pe- klut ta a. Chandel district sûnga Gopijang, Myanmar le ramri dai khawm siem zo vâng an tah, tiin a hril. MLA K. Meghachan- dra Singh-in kha hmaa sawrkârin JCILPS ngenna thu le inzawma Bill pathum passed hai chanchin an dawnna ah, Bill No.16 of 2015, “The Protection of Manipur People, 2015” chu President-in a cheltang (withheld) a. “The Manipur Land Revenue and Land Reforms (Seventh Amend- ment Bill No. 17 of 2015)” le “The Manipur Shops and Establishment (Sec- ond Amendment Bill No. 18 of 2015)” hai ruok chu Central sawrkâr kutah a lan tang, tiin a hril a. Bill thar siem ding chun stakehold- ers po po rawn nîng an tih, tiin a hril bawk. CM-in naupang le nuh- mei chunga kut thlakna le hleihlenna a pung em em ti thu a hrila inthawka Mr K. Ranjit indawnna, sukbona dingin sawrkârin iengti- nam hma a lak a, ti zawna dawnin, Police department, abîkin nuhmei police le CID sukhratin inrang taka action lak vat vat a ni theina dingin thei tâwp suo a nih a. Fast Track Court khaw- min sin a thaw zing ta thu a hril a. July 2017 chena khan police station ah FIR 147 zieklut nih tain a hril a. Tu- olthatna case khawm panga a um niin a hril bawk. Health Minister L. Jay- entakumar chun, tu tak hin state sawrkârin BPL sung- kuohai ta dinga Health Insurance Policy a nei naw thu a hril a. A depart- ment chun Tamil Nadu, Mizoram le Uttarkhand hai ang Health Policy nei tu- min a thaw mek a nih niin a hril. Air Pollution sukt- lawmna ding thuah Mr RK Imo-in, motorhai a check-a “Pollution Under Control” certificate pekna dingin sawrkârin hma a lak tah am? tia an dawnna dawnin, Transport Minister nih bawk Pu Biren chun DTO/ IE (ISBT, Dewlaland) le DTO/IW (Moirangkhom) haia a um thu a hril a. Pet- rol pump haia Test Centre sie dan ding khawm baw- zui a ni ding thu a hrilin. Pollution control-na dingin Dealer 5 e-Riskchaw sup- ply-na ding permit pek an ni tah niin a hril bawk. Zero Hour sungin Hen- glep MLA Pu TT Haokip chun, tulaia Henglep biela natna hri maktak hriet lo inleng leia naupang tamtak damnaw an uma, hospital an sip elna thuah member hai ngai pawimaw seng dingin ngenna a siem. Chief Minister hlui Mr O. Ibobi Singh chun, Demands for Grants thua hriltlangna \anin, Budget hi a tlâwm taluo leiin suk- pung nisien tiin a rawt a. Keishampat laia traffic in- tep taluo suksângna dingin Airport chen hnuoiver lam- lien (underground metro) siem nisien la tiin a rawt a. Silchar-Yurembam power line Yurembam-Thoubal chen keisei a nih theina ding le Imphal-Moreh chen rail lampui suksei theina dinghai khawm in\hang- satir nih rawse, tiin a rawt. Mr Ibobi chun GST (Goods and Service Tax) hin ei state sum ngîrhmun nasataka a dawmkang a beisei thu le tutaka naute thi tlawmna rate (Infant Mortality Rate) inhnuoi (5%) ang hin um zing sien a nuom thu a hril bawk. Hriltlangnaa hin MLA tamtakin ngaidanhai an hril hnungin, a tâwp tieng con- cerned minister Mr Y. Joy- kumar Singh le Mr Karam Shaym han ‘cut of motion’ an putlut keikir dinga sel- kaltu hai an ngen hnungin, Bill pali a rengin Rs. 14, 03, 92, 99, 000 passed a nih. Demands for Grants passed hai chu: No.4 - Land, Revenue, Stamps & Registration and District Administration Rs.1, 01, 69, 19, 000, No.5- Finance Department Rs.12, 75, 92, 38, 000, No.28 - State Excise Rs. 18, 84, 98, 000 le Demand No. 29 - Sales Tax, other Duties on Com- modities and Services Rs. 7, 64, 44, 000 hai an nih. Hi zova hin Finance Minister Mr Y. Joykumar chun Bill pathum, “The Manipur fiscal Responsi- bility and Budget Manage- ment (Amendment) Bill 2017 a moved a, Education Minister Th Radheshyam- in “The Manipur Private School (Registration and Regulation) Bill, 2017 le “The Manipur Coaching institute (Control and Reg- ulation) Bill 2017” a moved a, an pathumin lungruol taka passed an nih. A ni tâwpna tak dingah MLA Kh Joykishan Singh in, private members resolu- tion, “Manipur a inthawkin Armed Forces Special Power Act (AFSPA) 1958 lak suok dinga sawrkâr thlungpui ngenna ding thu passed a nih. August thlaa inthawk drive an \an ding CCPur: Traffic Control Police (TCP), CCPur OC thar Liankhansang, SI chun zanikhan TCP Con- trol Room, Police Station- ah Diesel Auto chungthu- ah tuolsung reporter hai an hmupui a, August thlaa in- thawk khau taka drive an thaw \an ding thu a hril. CCPur traffic intar hle sienkhawm mipui ei hmang thiem nuomum a ti thu a hril a, July 20, 2017 a thlukna um dugnzuiin khawpui sung line tum tuma tlan Diesel Auto hai changtiengpangah passenger in\umtir lo dinga ti a ni a. Hi baka hin Die- sel Auto Association hai chu an tlanna line, auto number, phone number hai OC, TCP, CCPur kuomah July thla sung kim takin an peklut ding ti a ni a, hi le inzawm hin August thlaa inthawk chun drive hi khau taka thaw \an a ni ding thu Liankhansang chun a hril. Chun, two wheeler khaltu hai chu Helmet khum hlak ding le Driving Licence pai zing dingin a hril bawk. Union Road Transport & Highways Minister a hung inzin imPHAL : Zanikhan Union Minister of State for Road Transport & High- ways, Pon Radhakrishnan chu Manipur a ni 2 chan dingin Imphal a hungtlung. Imphal a hungtlung hnun- gin Pon Radhakrishnan, State PWD Officials le Na- tional Highway Infrastruc- ture Development Corpo- ration Limited (NHIDCL) Officials han Senapati Dis- trict a Imphal – Mao inkara National Highway ngirh- mun an va en. Vawisun hin NH-37 (Imphal – Jiribam Road) ngirhmun a hmun ngeiah fein va en nawk an tih. Imphal an hungtlung kir hnungin Hotel Classic Grand-ah State PWD le NHIDCL Officials han re- view meeting nei an ta, hi meeting zo hin Press Con- ference huoihawt an tih. Zani zan khan Pon Radhakrishnan hin Mani- pur Cm N. Biren Singh an hmupui a, an thu hriltlang ruok chu hrietna ei nei nawh. Science & Arts Exhibition CCPur: Don Bosco Higher Secondary School, Salem Veng chun July 28, 2017, 9:00AM khan an school hmunah Science & Arts Exhibition hawngna hun an hmang. Hi huna hin Hausuanthang, EM, ADCC khuollienin a \hang a, ZEO hlui T. Goukhomang guest of honour in a \hang. T. Goukhomang chun, student hai ta dingin hien- gang extra curricular activi- ties nei a pawimaw thu le student hai khawm hien- gang thil haiah a tam thei ang tak \hang ve a \hat thu hrilin Science & Arts exhi- bition hung hlawtling dinga ditsakna an hlan. Science & Arts Exhibi- tion a hin Group tum tuma in\ein Science Section le Arts Section a hrana siem a ni a, exhibition sung hin student han inelna an nei ding a nih. Drugs le ralthuoma sumdawng mi 3 man imPHAL : Zani hmasa khan Thoubal District Po- lice Commando han San- gaiyumpham Nungphou Bazar area sungah drug le ralthuoma sumdawng mi 3, Md. Alam Khan (34), s/o (L) Najiruddin of San- gaiyumpham Puleipokpi Part-1, Md. Akbar @ Ithem (32),s/o (L) Manao of Lam- ding Cherapur Mathak Lei- kai le Md. Sidik Ali (42), s/o Md. Ibotombi of San- gaiyumpham Yangbi Lei- kai hai chu an man. Drug, ralthuom le motor inruka sumdawngna thil haiah inrawlna an nei seng niin mana um mi 3 hai hi Police hai kuomah an inpuong. Md. Alam Khan kuta in- thawk hin China siem hand grenade 1 le .32 Pistol pak- hat an man. Thoubal Police Commando hai chun mi 3 le an thil man hai hi Thou- bal Police Station-ah an pe- klut. Chun, zani hmasa zan dar 10:45 vel khan Lilong Police han Md. Firoz Khan (30), s/o Md. Abdur Rashid of Lilong Tamyai le Mam- taj (27), w/o Md. Wahid of Lilong Mairenkhun hai chu N-10 mum 502 le heroin grams 7 leh an man a, Li- long Police Station-ah an peklut. Dhanamanjuri University Bill, 2017 imPHAL : Zanita State cabinet meeting chun Ma- nipur Assembly Session nei mekah hin Dhanaman- juri University Bill, 2017 putlut dingin an rel. Hi Bill hi Aug. 26, 2016 a State Cabinet in a lo pawmpui ta, Sept. 2, 2016 a Assembly a putlut le Sept. 5, 2016 a Assembly in a lo pasi ta, siemkhawm siem \hat \ul a um leia Governor in suoi a thaw lo a ni a. Hi leia hi Cabinet Meet- ing in a pawmpui nawk le Assembly-a putlut le pasi nawk \ula hung um a nih. Hi Bill dungzui hin D.M. College of Science, D.M. College of Commerse, D.M. College of Arts, L.M.S. Law College le G.P. Wom- en’s College hai chu Cluster University a siem tum a nih. WBP in \awng\airuolna an nei CCPur: Women Prayer Fellowship (WPF), Chura- chandpur chun July 28, 2017, 10:30AM -2:00PM inkar sung khan ESC Hqrts Church, Chiengkonpang hmunah kohran pawl bik um loin ei ram suolna nasa takin a sukbuoi mek le inza- wmin \awng\aiuolna hun an hmang. |awng\airuolna hi Ms May Rose, President, WPF in an rawi a, Rev. Lalpi- englawm in Pathienthu a hril a, chawhnungtieng program a chun Evangelist Hatnu in Pathienthu a hril a, Rev. L. Sata, Local Pastor, ESC in \awng\ainain hun a khar. Shania Twain in Music Video Thar-P 4

Upload: others

Post on 24-Mar-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Assembly News: Day 8 Sawrkârin Indigenous People hai humhim … Thar/2017/July/HT-29-07-2017... · 2018-12-21 · Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia - ment a inthawkin

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 20th. March., 2017 to 20th.April., 2017delivery :29-07-2017 (sAt) Time :9AM-tillstockSTOCK: 270 rate: Rs. 667/-

GAS NEWS Agency : SASBooking :7th. March., 2017 to 7th. April., 2017delivery :29-07-2017 (sAt) Time :9AM-tillstockstOCK : 252/rate:Rs. 667/-

HmasawnnaTharVol-32/280 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

THLAHmur (juLy) 29, 2017 inrinni (sATurdAy)

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

sP Hotline number 7085-256-377

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWIPDSA indin tum

CCPur: Pherzawl Dis-trict Sports Association (PDSA) indin tum a ni a, inhnikna nei affiliated club hai chun August 17, 2017 chen nomination file thei ning a ta, thu chieng lem Pu Mesak Joute, Vengthlang, Rengkai (Mo-bile No. 9774959593 & 9856697145) ah chanchin chienglem thei thei le form ngaiven thei ning a tih.

Pakistan PM Nawaz Sharif Supreme Court-in A BanisLAmAbAd: A vawith-um tuokna dingin, Paki-stan Prime Minister Nawaz Sharif chu Prime Minister a a nina a inthawkin Supreme Court-in Zirtawpni, July 28 khan a ban. Nawaz Sharif hi ni kuma Panama Papers tia foreign investment thubuoi lientak phawrlanga uma khan a nauhai pathum chu an income le inphu lovin investment an nei ti corrup-tion thubuoi leia ban a nih. Supreme Court Judge Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia-ment a inthawkin ban a ni leiin Prime Minister office khawm chel thei ta naw nih” tiin a hril a. A chungchânga hu hi Intelligence Bureau la suizui dinga ti a nih. Ban a ni thu puong a ni charin ama khingtuhai, abîkin Cricketer Imran Khan a party Pakistan Tehreek-i-Insaf an lâwm em em a. Khawlaia khekin lawmna

an nei a nih. Imran Khan chun, “Vawisun hin Su-preme Court-in history thar an siem a nih. Judge le a rawihai kuoma lâwmthu hril ka nuom a nih, asan chu thil theilo ding theia an siem leiin” tiin a hril. PM Nawaz Sharif hi, a nau pali hai laka pathum, a naunuhmei Maryam le pasal 2 Hasan le Hussein han Panama City-a company pakhat, Mossack Fonseca ah an income le inphu lovin

pawisa an siekhawla, Lon-don ah khawm building maktaduoi tamtak man an nei bawk ti thubuoia intum leia an chanchin sui a nih a. April thla khan Supreme Court-in ‘evidence huntâwk a um nawh” tiin la sui chieng dingin a hril a. Tuhin evi-dence huntâwk um tah anga hrilin a hung ban ta a nih. Amiruokchu, bana a umna san le evidence an iti \henkhat hi Nawaz pawl Pakistan Mus-lim League (N) chun “siem-

fâwm” tiin an kal a. Nawaz le sûnghai a inthawk ruok chun comment a la um nawh. “Evidence” hai an hril lekha hai lei hin PML(N) mi le sahai an lung a sen hle a. Asan chu, Nawaz Sharif naunu Maryam Nawaz le inzawma a lekha nia an hril, London-a inhmun an chaw-kna lekha an ti tak khawm hi dated 2006 a nih a. Mi-crosoft Calibri font-a sut a nih. Microsoft Calibri font chu 2007 hma chu hmang a la nih nawh, tiin an kal ve thung a nih. “Siemfawm, intumna mei mei a nih” tiin an \hang ve tlat a nih.Nawaz Sharif ban a nina hi a \um thumna a ni tah. Kum thar khi Election thar umna ding an tah a, chel suok sien chu Pakistan Prime Minister kum nga term chel suok hmasatak a la ni ding a nih. Tuhin chu a thei tah nawh. Nawaz Sharif hi 1993 khawm khan, a PM term hma-

satak ah fakruk le indiknawna leia intumin President-in a lo peithlak (removed) tah a. A second term 1999 khan Army coup-in an peithlak bawk a. Tuhin Supreme Court-in a ban nawk tah a nih. Tuta mi hi Supreme Court-in roreltu ni lai a peithlak vawi hnina an tah. Pakhatna chu 2012 khan PM Yousaf Raza Gilani chu court thupêk, President Asif Ali Zardari corruption case hawng nawk dinga inhriet-tirna a zâwm nuom naw leiin “contempt of court” in peithlak a lo nih tah. Pakistan-a hin Army rorêlna ti lo, mipui thlang lal sawrkâr hai term puitling chel an la um nawh. An party-in an ban nawleh, si-pai han an thethlak naw leh Supreme Court ban an nih. Army rorêltuhai le inbeina nasataka hin Army tieng \hang lâkna a hrât nawk tah ding khawm a hawi a nih.

Thokang hlo kapCCPur: CCPur district-a JE le Dengue natna hri in-leng leia Malaria Depart-ment in hmun tum tuma thokang hlo an kap hnungin zani zantiengkhan Chief Medical Officer (CMO), Malaria Office bakah CMO Office campus sung, GNM Training School, Morgue le district Hospital campus bakah DC quarter, Lailam Veng le Headquarters Veng haiah thokang hlo an kap nawk.

MU Admission hun sukseiimPHAL : Manipur University hnuoia Post Graduate courses (1st Semester) kum 2017-18 a dinga Admission form peklut hun chu August 5,

2017 chena dinga suksei a nih tiin Prof. M. Shy-amkesho Singh, Registrar i/c, Manipur University chun zanikhan inhriet-tirna a siem.

Dawr pawisa inrua intumna leiin sawisak hlumCCPur: TP Electrical Store, Tiddim Road, Cen-tral Lamka-a Dawr nghak-tua \hang T. Thangkhanlun (30), s/o T. Pumhang of Sahei Road, Vengnuam, New Lamka chu a thaw-kna dawr neitu han pawisa \hahnemtawk tak an ruk nia intumna le inzawmin zani hmasa zan khan sawisak a ni a, a hliemna tuorzo lovin zani hmasa ma khan a thi. Ei thu dawngnain a hril danin Dawr sunga inbuk CCTV a inthawk pawisa an ruk lai hi thla a lo lak fuk niin dawr neitu hai chun an hril a, hi le inzawm hin zani hmasa sun dar 12:04 khan Dawr neitu hai hin T. Thangkhanlun a upa T. Pauminlian chu telephone hmangin an biek a, a sang-pain Dawr a inthawk pawi-sa cheng nuoitel an ruk thu a an hril niin T. Pauminlian chun a hril. Zawngdawk dinga an hril angin a za-wlpa leh T. Thangkhanlun hin an zawng nghal a, an hmu hnungin TP Electical Store neitu hai kuta hin an inhlan niin a hril. Hi zo zantieng 2:11AM khan phone in a sangpa chungthu le a pawisa in-rukzat hai an dawn a, zan dar 8:55 khan phone call a dawng nawk a, chu huna a sangpa chu a kuta an inhlan ding thu an hril a. In tieng \huoikir dinga a va fe hu-nah a beiseinaw tieng daiin a sangpa chu biek theilo le

enkawl thei lo khawpa a sawisak a ni a, inrang ta-kin hospital an panpui a, sienkhawm Doctor han a hring an san thei tanaw thu an hril a, chu taka inthawk Police-ah FIR a file niin a upa chun a hril. T. Pauminlun chun, a sangpa hi mi \ha a ninawh ti chu a pawm a, sienkhawm hienganga tharum hmanga insawisakna le inthatna chen tlung chu a ditnaw thu hrilin hi hiengang thil hi tlung nawk ta nawna dinga mitin in \hang la dingin a ngen. Hi thina thua ZRO/ZRA kuthnung a nih tia hrilna umle inzawmin Ministry of Information and Public-ity, ZRO Headquarter chun thusuok siemin, hi inthat-naa hin inrawlna an neinaw thu, hi thua inremna a um theina dingin an theina naa \hangpui dinga inpeisa an ni thu an ziek. T. Thangkhanlun thina

le inzawm hin TP Electrical Store neitu Liantungnung @ Chungnou (60), s/o (L)) Khaivum of Beaulahlane, Central Lamka le a naupa Vumthansang @ Sangboi (27), Lalpiaklian Munluo (34), s/o (L) Henthang of Beaulahlane Central Lam-ka le T. Ginkhanlian @ Liana Thomte (48), s/o T. Pauthuam of Simveng hai hai chu man an ni a. Zani zantieng khan DC Office Chamber, Tuibong-ah DC CCPur Pu Shyam Lal Poonia, Rakesh Balw-al, IPS, SP, CCPur le Simte Tribe Council (STC) GHQ le pawl tum tum \huoitu han inbiekna an nei a. Tu-olthattu hai tak man an ni theina dinga theitawpa hma lak ding le thina tuok sung-kuo hai sawrkara inthawk \hangpuina a um thei ang ang ngaituo a ni ding thu an hril. Hi thil tlung le inzawm hin SP, CCPur chun, Po-lice chau ni lova Army hai leh \hangruola tuolthattu hai man anni hmakhat za-wng an ni ding thu reporter hai kuomah a hril a, nasa taka an dap hnunga an man theinaw chun Abscond-ing (tlanhmang) a puong ning a ta, hmun tum tum le newspaper tum tum haiah a thlalak leh kapdar a ni ding thu SP chun a hril. Hi tuolthatnaa maw-phurtu taka intum chu Ro-meo nia hril a nih.

Assembly News: Day 8

Sawrkârin Indigenous People hai humhim tlat a tih: CMAssembly Inpuiin Demands for Grants 4 Rs. 1, 403.92 Crore a passedimPHAL: 11th Manipur State Assembly rorêlna fe mek a ni rietna ah Chief Minister chun, “Sawrkâr chun indigenous people hai humhim tlat a tih” tiin a hril. Hi thu hi student tam-takin ILPS (Inner Line Per-mit System) an ngenna le inzawma a hril a nih a. Stu-dent nuorhai chu inbiekpui an pei zing thu a hril bawk. Selkaltu MLA Mr RK Imo Singh-in, sawrkârin dan lova state hung lut ding inpem (migrants) le sin zawnghai dangna din-gin sawrkârin ieng plan am a nei a? tia an dawnna chu dawnin, tuta Foreigner Check Post um tasa pathum Imphal Airport, Mao le Jiribam, January 5, 2017 a inthawka sin thaw tahai bâkah Churachandpur ah pakhat la sie sa nîng a ta. Moreh-a foreigner hung lut dinghai check-na Foreigner Check Post khawm Im-migration Check Post tiin Nov. 2014 a inthawk khan thleng a ni tah, tiin a hril. CM chun, foreigner le inpem mihai dan lova Ma-nipur an hung lut ding \ha taka dangna dingin khaw-muol le boruok lampui hai \hataka veng/khuokhir pei an ni a. Jiribam MLA khawmin Jiribam-a Im-migration Office hawng dingin proposal a hung pe-klut ta a. Chandel district sûnga Gopijang, Myanmar le ramri dai khawm siem zo

vâng an tah, tiin a hril. MLA K. Meghachan-dra Singh-in kha hmaa sawrkârin JCILPS ngenna thu le inzawma Bill pathum passed hai chanchin an dawnna ah, Bill No.16 of 2015, “The Protection of Manipur People, 2015” chu President-in a cheltang (withheld) a. “The Manipur Land Revenue and Land Reforms (Seventh Amend-ment Bill No. 17 of 2015)” le “The Manipur Shops and Establishment (Sec-ond Amendment Bill No. 18 of 2015)” hai ruok chu Central sawrkâr kutah a lan tang, tiin a hril a. Bill thar siem ding chun stakehold-ers po po rawn nîng an tih, tiin a hril bawk. CM-in naupang le nuh-mei chunga kut thlakna le hleihlenna a pung em em ti thu a hrila inthawka Mr K. Ranjit indawnna, sukbona dingin sawrkârin iengti-nam hma a lak a, ti zawna dawnin, Police department, abîkin nuhmei police le CID sukhratin inrang taka

action lak vat vat a ni theina dingin thei tâwp suo a nih a. Fast Track Court khaw-min sin a thaw zing ta thu a hril a. July 2017 chena khan police station ah FIR 147 zieklut nih tain a hril a. Tu-olthatna case khawm panga a um niin a hril bawk. Health Minister L. Jay-entakumar chun, tu tak hin state sawrkârin BPL sung-kuohai ta dinga Health Insurance Policy a nei naw thu a hril a. A depart-ment chun Tamil Nadu, Mizoram le Uttarkhand hai ang Health Policy nei tu-min a thaw mek a nih niin a hril. Air Pollution sukt-lawmna ding thuah Mr RK Imo-in, motorhai a check-a “Pollution Under Control” certificate pekna dingin sawrkârin hma a lak tah am? tia an dawnna dawnin, Transport Minister nih bawk Pu Biren chun DTO/IE (ISBT, Dewlaland) le DTO/IW (Moirangkhom) haia a um thu a hril a. Pet-rol pump haia Test Centre

sie dan ding khawm baw-zui a ni ding thu a hrilin. Pollution control-na dingin Dealer 5 e-Riskchaw sup-ply-na ding permit pek an ni tah niin a hril bawk. Zero Hour sungin Hen-glep MLA Pu TT Haokip chun, tulaia Henglep biela natna hri maktak hriet lo inleng leia naupang tamtak damnaw an uma, hospital an sip elna thuah member hai ngai pawimaw seng dingin ngenna a siem. Chief Minister hlui Mr O. Ibobi Singh chun, Demands for Grants thua hriltlangna \anin, Budget hi a tlâwm taluo leiin suk-pung nisien tiin a rawt a. Keishampat laia traffic in-tep taluo suksângna dingin Airport chen hnuoiver lam-lien (underground metro) siem nisien la tiin a rawt a. Silchar-Yurembam power line Yurembam-Thoubal chen keisei a nih theina ding le Imphal-Moreh chen rail lampui suksei theina dinghai khawm in\hang-satir nih rawse, tiin a rawt. Mr Ibobi chun GST (Goods and Service Tax) hin ei state sum ngîrhmun nasataka a dawmkang a beisei thu le tutaka naute thi tlawmna rate (Infant Mortality Rate) inhnuoi (5%) ang hin um zing sien a nuom thu a hril bawk. Hriltlangnaa hin MLA tamtakin ngaidanhai an hril hnungin, a tâwp tieng con-

cerned minister Mr Y. Joy-kumar Singh le Mr Karam Shaym han ‘cut of motion’ an putlut keikir dinga sel-kaltu hai an ngen hnungin, Bill pali a rengin Rs. 14, 03, 92, 99, 000 passed a nih. Demands for Grants passed hai chu: No.4 - Land, Revenue, Stamps & Registration and District Administration Rs.1, 01, 69, 19, 000, No.5- Finance Department Rs.12, 75, 92, 38, 000, No.28 - State Excise Rs. 18, 84, 98, 000 le Demand No. 29 - Sales Tax, other Duties on Com-modities and Services Rs. 7, 64, 44, 000 hai an nih. Hi zova hin Finance Minister Mr Y. Joykumar chun Bill pathum, “The Manipur fiscal Responsi-bility and Budget Manage-ment (Amendment) Bill 2017 a moved a, Education Minister Th Radheshyam-in “The Manipur Private School (Registration and Regulation) Bill, 2017 le “The Manipur Coaching institute (Control and Reg-ulation) Bill 2017” a moved a, an pathumin lungruol taka passed an nih. A ni tâwpna tak dingah MLA Kh Joykishan Singh in, private members resolu-tion, “Manipur a inthawkin Armed Forces Special Power Act (AFSPA) 1958 lak suok dinga sawrkâr thlungpui ngenna ding thu passed a nih.August thlaa inthawk drive an \an ding

CCPur: Traffic Control Police (TCP), CCPur OC thar Liankhansang, SI chun zanikhan TCP Con-trol Room, Police Station-ah Diesel Auto chungthu-ah tuolsung reporter hai an hmupui a, August thlaa in-

thawk khau taka drive an thaw \an ding thu a hril. CCPur traffic intar hle sienkhawm mipui ei hmang thiem nuomum a ti thu a hril a, July 20, 2017 a thlukna um dugnzuiin khawpui sung line tum tuma tlan Diesel

Auto hai changtiengpangah passenger in\umtir lo dinga ti a ni a. Hi baka hin Die-sel Auto Association hai chu an tlanna line, auto number, phone number hai OC, TCP, CCPur kuomah July thla sung kim takin an peklut ding ti a ni a, hi le inzawm hin August thlaa inthawk chun drive hi khau taka thaw \an a ni ding thu Liankhansang chun a hril. Chun, two wheeler khaltu hai chu Helmet khum hlak ding le Driving Licence pai zing dingin a hril bawk.

Union Road Transport & Highways Minister a hung inzinimPHAL : Zanikhan Union Minister of State for Road Transport & High-ways, Pon Radhakrishnan chu Manipur a ni 2 chan dingin Imphal a hungtlung. Imphal a hungtlung hnun-gin Pon Radhakrishnan, State PWD Officials le Na-tional Highway Infrastruc-ture Development Corpo-ration Limited (NHIDCL) Officials han Senapati Dis-trict a Imphal – Mao inkara

National Highway ngirh-mun an va en. Vawisun hin NH-37 (Imphal – Jiribam Road) ngirhmun a hmun

ngeiah fein va en nawk an tih. Imphal an hungtlung kir hnungin Hotel Classic Grand-ah State PWD le NHIDCL Officials han re-view meeting nei an ta, hi meeting zo hin Press Con-ference huoihawt an tih. Zani zan khan Pon Radhakrishnan hin Mani-pur Cm N. Biren Singh an hmupui a, an thu hriltlang ruok chu hrietna ei nei nawh.

Science & Arts Exhibition

CCPur: Don Bosco Higher Secondary School, Salem Veng chun July 28, 2017, 9:00AM khan an school hmunah Science & Arts Exhibition hawngna hun an hmang. Hi huna hin Hausuanthang, EM, ADCC khuollienin a \hang a, ZEO hlui T. Goukhomang guest of honour in a \hang. T. Goukhomang chun, student hai ta dingin hien-gang extra curricular activi-

ties nei a pawimaw thu le student hai khawm hien-gang thil haiah a tam thei ang tak \hang ve a \hat thu hrilin Science & Arts exhi-bition hung hlawtling dinga ditsakna an hlan. Science & Arts Exhibi-tion a hin Group tum tuma in\ein Science Section le Arts Section a hrana siem a ni a, exhibition sung hin student han inelna an nei ding a nih.

Drugs le ralthuoma sumdawng mi 3 man

imPHAL : Zani hmasa khan Thoubal District Po-lice Commando han San-gaiyumpham Nungphou Bazar area sungah drug le ralthuoma sumdawng mi 3, Md. Alam Khan (34), s/o (L) Najiruddin of San-gaiyumpham Puleipokpi Part-1, Md. Akbar @ Ithem (32),s/o (L) Manao of Lam-ding Cherapur Mathak Lei-kai le Md. Sidik Ali (42), s/o Md. Ibotombi of San-gaiyumpham Yangbi Lei-kai hai chu an man. Drug,

ralthuom le motor inruka sumdawngna thil haiah inrawlna an nei seng niin mana um mi 3 hai hi Police hai kuomah an inpuong. Md. Alam Khan kuta in-thawk hin China siem hand grenade 1 le .32 Pistol pak-hat an man. Thoubal Police Commando hai chun mi 3 le an thil man hai hi Thou-bal Police Station-ah an pe-klut. Chun, zani hmasa zan dar 10:45 vel khan Lilong Police han Md. Firoz Khan (30), s/o Md. Abdur Rashid of Lilong Tamyai le Mam-taj (27), w/o Md. Wahid of Lilong Mairenkhun hai chu N-10 mum 502 le heroin grams 7 leh an man a, Li-long Police Station-ah an peklut.

Dhanamanjuri University Bill, 2017

imPHAL : Zanita State cabinet meeting chun Ma-nipur Assembly Session nei mekah hin Dhanaman-juri University Bill, 2017

putlut dingin an rel. Hi Bill hi Aug. 26, 2016 a State Cabinet in a lo pawmpui ta, Sept. 2, 2016 a Assembly a putlut le Sept. 5, 2016 a

Assembly in a lo pasi ta, siemkhawm siem \hat \ul a um leia Governor in suoi a thaw lo a ni a. Hi leia hi Cabinet Meet-ing in a pawmpui nawk le Assembly-a putlut le pasi nawk \ula hung um a nih. Hi Bill dungzui hin D.M. College of Science, D.M. College of Commerse, D.M. College of Arts, L.M.S. Law College le G.P. Wom-en’s College hai chu Cluster University a siem tum a nih.

WBP in \awng\airuolna an nei

CCPur: Women Prayer Fellowship (WPF), Chura-chandpur chun July 28, 2017, 10:30AM -2:00PM inkar sung khan ESC Hqrts Church, Chiengkonpang hmunah kohran pawl bik um loin ei ram suolna nasa takin a sukbuoi mek le inza-wmin \awng\aiuolna hun an

hmang. |awng\airuolna hi Ms May Rose, President, WPF in an rawi a, Rev. Lalpi-englawm in Pathienthu a hril a, chawhnungtieng program a chun Evangelist Hatnu in Pathienthu a hril a, Rev. L. Sata, Local Pastor, ESC in \awng\ainain hun a khar.

Shania Twain in Music Video Thar-P4

Page 2: Assembly News: Day 8 Sawrkârin Indigenous People hai humhim … Thar/2017/July/HT-29-07-2017... · 2018-12-21 · Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia - ment a inthawkin

Hmasawnna Thar2 THLAHmur (juLy) 29, 2017inrinni (sATurdAy) ARTICLE/HEALTH & EMPLOYMENT NEWS

Editorial

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUITui tamtakin hmangaina chu sukre thei naw ni a, tuil-ien khawm chun lenhmang thei naw nih. Min a ina a nei popovin inchawk tum sienkhawm hmangaina chu, inchaw thei naw nih. -Solomon Hlahai 8:7

Lotus pâr-in India map a dâpsuok \ep tah

ALL INDIA RADIO: CHURACHANDPUR PROGRAMMEdate: july 29, 2017 (inrinni)

TrAnsmissiOn- FM-101.4 Megahertz

Hours Studio/ Programme

4.53pm CR/P Signature

4.55pm Vande Mataram, Time Reading, Opening Announcement

5.00pm P Hyms to God: (Thadou) DTS K. Salbung

5.05pm P Local Announcement/Prog. Summary

5.10pm P Minor Dialect (Zou): Lhingboi Zou & party

5.25pm PHealth Hints (Thadou): “Interrelation between forest and drinking

water” -Hoichullou

5.30pm P

PAITE Prog. Sig. Tune & Announcement Announcer: Chiinngaihnem

1. BYF Pethuel EBCC (dev)2. Employment news

6.00pm P

HMAR Prog., sig. Tune & Announcement Announcer: Roslyn

1. Immanuel Singers (dev)2. Employment news

7:00PM P

THADOU Prog., sig. Tune & Announcement Announcer: Hethang

1. Paoa Papao Neihsial2. Employment News

Farm & Home: Thadou1. Helamboi Baite (mod)2. Talk: “Self-employment and talent utilization” - by Priscilla Singson

‘Politics-a chun hmelma le ruol\ha a um thei nawh’ an lo ti angin Insawisel le indem a, dittawk tawka \awngkam insaksuok khum hlak hai khawm nung-hak le tlangval inhmangai tak angin an inkuo nawk vawng vawng hlak. Centre-a BJP in sawrkarna an hung siem hnungin Centre chau ni loin state politics khawm nasa takin an let but but zing a, Congress le party dang dang sawrkar ngir lai hai khawm Cor-ruption \hangsanin a sawihning dut dut zing a nih. Kum 2013-a BJP Prime Ministerial candidate dinga Mr Narendra Modi ditlo lei le ngaidan inkal leia BJP phurthlukna dinga Political party tum tum hai \hangruol dinga theitawpa lo tlankuol Bihar Chief Minister Mr Nitish Kumar chun Grand Al-liance tlansanin BJP \ang a bel nawk a. Kum 2019 Assembly Election hung um ding le inzawma India ram states le Union Terroritories haiah a tam thei ang tak rorelna chel tuma \hang la zing BJP chun hmangai taka pawmin zanikhan Mr Nitish Kumar chun BJP thlawpnain Bihar Assembly-ah majority a command le command naw an entir a, ama party JD(U) le BJP bakah party chin dang le Independent MLA hai thlawpnain Bihar Assembly members 243 umah votes 131 hmuin hratna a lo chang nawk ta a, Centre-a BJP inrawinaa NDA sawrkar chun ram a lak belsa pei a nih. Bihar-a BJP thlawpnaa JD(U) in sawrkar an hung siem nawk lei hin tuchenah India rama States 29 le Union Territories 7 um hai lai BJP chu states 18 haia sawrkar siemnaah an \hang ta a nih. Hieng States 18 hai laia State \henkhat hi anni khata sawrkar siem le \henkhat chu party dang le \hangruola sawrkar siem an nih. Nuhmei nei lo e ti loin Prime Minister Naren-dra Modi hi Congress le party dang inlalna state hai kherthluk a thiem hle. An soft point a hriet a, state sawrkar ngirlai kherthluk hi BJP hai specialised-na pakhat chu a ni el awm ie. Bihar-a Grand Alliance sawrkar a hung tlukna khawm hi PM Modi le Ni-tish Kumar vawihni inbiek hnunga um nia hril a nih. Mr Nitish Kumar hin a state sunga development sin thawna dinga Centre-a pawisa hni zing a ni a, hienga BJP le \hangruola sawrkar an hung siem ta hin chu a thil ngen a hung hlawtling ngei ring a um. Tuta hma khawm khan Congress inlalna sawrkar fe lai mek chu kher thluin tuhin Arunachal Pradesh ah sawrkarna a fe mek a nih. Bihar-a Corruption case hmanga JD(U), RJD le Congress le party dang hai \hangruolna Grand Alli-ance sawrkar chu a kherthluk nawk der hnungah tuhin BJP chun Odisha-a BJD inrawinaa Mr Navin Patnaik sawrkar chu kherthluk nawk tumin \hang a lak zing a nih. Chief Minister Mr Naveen Patnaik chu kum 2014 Assembly Election-a Affidavit a peklutah thil in-diklo a um tiin intumna siemin Election Commission chu disqualify dingin an nawr mek a nih. Nunghak khawm a leng pei le a zut pei tu tu an ngaina hlak an lo ti ang deu khan BJP National President Mr Amit Shah le a minister hai chun BJP sawrkar nawna state hai khawm a rukin an khel zing leiin tukum kum tawp tienga Assembly Election hung um ding le kum thara Assembly Election hma-suon NE biela Congress sawrkarna Mizoram le Meghalaya haia khawm hin sawrkarna hung siem nawng an tih ti a harsa ta hle. Manipur khawm nung-hak leng takin Central minister han an hung leng zing a nih. Centre-a sawrkarna siemtu a ni tlat leiin India hmarsakbiel state hai hi state pasie, Central khuong ben dan dana lam hlak ei ni leiin sum le pai thuah a mi hang hrek ta chun state sawrkar ta ding hin \hangkhaw an tak hle bawk si a. Hi lei hin tulai hnaia Assembly Election nei huna party mala member hau tak ni bawk si loin Manipur le Goa haiah BJP sawrkarna a hung insiemtir a ni khah. Tulai hnaia Na-galand-a NPF sawrkar buoi khawm kha TR Zeliang hmanga BJP influence-na hnuoia sawrkar hung ngir a nih ti inla ei hril suol taluo ring a um nawh. Hienga BJP in hma an sawn pei lai hin India rama National Party lien le India in Zalenna a hmu hnunga Centre-a sawrkarna siem rawn tak, Centre a sawrkarna chu ama ta anga ngai thei hiel Congress ruok chu a chan a se nuom hrat hle. August 8, 2017 nia Rajya Sabha Seats 3 haia inthlangna nei ding Gujarat state a chun zani hmasa khan Congress MLA 3 han Congress suoksanin BJP an zawm bakah zanikhan Congress MLA pahni han Congress a inthawk inbanna an pek nawk a nih. Tuhin India ram map ei hang thlir chun Lotus parin a dapsuok \ep ta a, tuta anga an fetung pei chun kum 2019 General Election hung um dinga khawm hin BJP bawkin hratna an hung chang nawk beisei a um. Sienkhawm Politics thli hi inlet but but a ni leiin chieng taka hrillawk thei ruok chu a ni nawh.

Congress in MLA \huoihmangin an intumnew deLHi: Tulai hnaia Gujarat Assembly a Con-gress Member \henkhatin Congress suoksana BJP an zawmna chungthuah Con-gress chun zanikhan Rajya Sabha-ah risie nasa takin an siem a, Gujarat Police hai chu an MLA hai \huoih-

mang le BJP chu Congress MLA hai inruin an intum. Hienga Congress mem-bers han Inpuia risie nasa tak an siem lei hin Rajya Sabha a Zero Hour hunah vawihni le question hour hunah In-pui in\hung vawihni ve ve sukchawl pha a nih.

Nitish Kumar chunga peti-tion hearing Thaw\anni-ah

PATnA: JD(U) leader Mr Nitish Kumar in BJP le \hangruola sawrkarna an hung siem chungthua choletnaa PILs pahni pekluta um hai le inzawma hearing chu July 31, 2017 a nei dingin Patna High Court chun hi chung thua zanita hearing neia um chu a sukchawl. PIL file tuhai chu RJD MLAs Saroj Yadav le Chandan Verma hai le Samajwadi Party member Jitendra Kumar hai an nih. PIL a chun Bihar-a member hau tak (single largest) party sawrkarna siem dinga Court order insuo dinga ngenna a \hang. (PTI)

Education minister in Rs. 10 crore thamna a ngen niin an tumCHennAi: Tamil Nad-ua Class-I contractor V. Vengan of Pavakkal chun, Tamil Nadu state sunga districts 8 haia Polytechnic Colleges building bawlna dinga contract pekna din-

gin Education Minister KP Anbalagan in Rs. 10 crore chuong thamna a ngen niin an tum a, hi thua hin Ma-dras High Court an pun. Complaint petu V. Vengan chun, Madurai,

Theni, Pudukkottai, Vil-lupuram, Vellore, Krish-nagiri, Tiruchy le Erode district haia Polytechnic bawlna dinga contract pe-kna ding thua hin PWD Chief Engineer chun Edu-

cation Minister inhmupui dingin thurawn a pek a, chu dungzuia minister a van hmupui hunah con-tract sum a inthawk 20 per-cent commission a ngen niin a hril. (ENS)

Ganja kg. 200 leh mi 4 manjOrAbAd: Jorabad Police le Narcotic department chun zani hmasa zan dar 10:30 vel khan NH-37-a Jorabad hmuna Truck No. NL 01L 6969 sukchawla an dapnaah Ganja kg. 200 zet an dap-dawk a. Hi le inzawm hin

mi pali an man bawk. Mana um hai chu- Nand Kishore Rajput, Pankaj Rajput, Ma-jimuddin Alam le Kamrul Alam hai an ni a, Agartala a inthawk Delhi tieng pan tum an nih tiin Police thusuok chun a hril. (AT)

A naunu zawr tumtu manjALukbAri: July 27, 2017 zan khan pasal pak-hat Rakesh Ranjan (35) of Lankeswar, Jalukbari chu Siliguri hmuna a naunu kum 4 mi zawr a tum leiin man Police han an man. Rakesh hi Drugs addict a ni a, a nuhmei kuomah pawisa a hni a, sienkhawm a pek nuomnaw leiin a naunu hi a nu kuta inthawk inchuthlain Siliguri tienga zawr dinga fepui a tum nia

hril a nih. A nuhmei chun inrang takin telephone number 100 hmangin Police an hriettir a. Chu dungzuia Police han an bawzuinaah Rakesh Gorchuk Police han ISBT hmuna an man a ni a, a naute hi dam taka sanhim a nih. Police chun Rakesh hi Section 369 of IPC hnuoiah mi \huoihmangna case an siemkhum.

Doctorate Degree le NEET hlawtling

siLCHAr: Nk. Rody Vanrohnem Faihriem, d/o Hriemhmingthang Faihriem, Dampui, Muolhawi chun Assam University-a Depart-ment of History a inthawk July 26, 2017 khan Doctor of Philosophy (Ph.D) a zo thar. A thesis chu “Epidemics and Publc Health in North East India (1826-1847)” ti a nih. Chun, National Eligi-bility cum Entrance Test (NEET) 2017 a Assam

quata hnuoia Hmar mi pahni in seat an hmu phak ve. As-sam quota hnuoia seat hmu hai chu Nk.Jane Khawbung (Gauhati Medical College), d/o Upa V.L. Hmangai Khawbung, New Zoar Vil-lage, Mahur, Dima Haosao, Assam le Tv. Francis Pu-ruolte (Silchar Medical Col-lege), s/o Ruolsangkhum Puruolte, Muolhoi, Dima Hasao, Assam hai an nih. Anni hin counselling khawm an zo fel tah. (virthli)

rimÂwi TAk CHu“music, when soft voices die,

Vibrates in the memory.”

- Thangsawihmang

Oxford Dictionary phêk 146na chun hieng ang hin rimâwi hrilfiein a um. “Music (n) the art of making the sound of voice or instrument in a pleasing way.” tiin. Hlaphuoktu P.B. Shelly chun, “Rimâwi chu a ri a re hnunga lungrila thangkhâwk a nih,” tiin a hril a. Chu thu chu hlaphuoktu bawk John Keats chun hieng ang hin benediction a lo insam khum a, “Heard melodies are sweet, but those unheard are sweeter,” tiin. Hlaphuoktuhai ma ma hi an thu pur an thûk vung vung, rimâwi chu naa ei ngaithlâk lai nêkin a ri bo hnunga lungrila a thangkhâwk chu a mâwi lem a nih. Tlângrama ka um laia favâng tlânga rengchal inhrâm veng veng ka ngaithlâk chu Churachandpur phairuoma ka um hnunga ka lungrila a hung thangkhâwk chu a mâwi lem dai a nih. Rimâwi tak chu a ri bo hnunga a thangkhâwk bo thei ta lo lungrila châm zing chu a nih. Tienlai, mâwl lai huna pi le puhai’n rimâwi an lo zawng dân chu hieng ang hin hril a nih. Hmunphi kuong sumbepui reia an inṭhut a, chu chu kutin an zût a, an ṭhutna hmun zirin ri tum tum a suok a; chu chu Chinahai thaw dân ei lâksâwng niin an hrilh. Sumbepui reia ri tum tum suoka inthawk chun khuong, dârbu, dârkhuong, dârtemeng, seki vuokin hla le inremin rimâwi an lo rem suok niin hril a nih. Mihriem râwl le rimâwi hmangruoa inthawka inrem taka ri hung suok chu ‘rimâwi’ ti niin ei hriet. Tienlai German rimâwi rem thiema an hril chu Bach, Mozart le Bethoveen an nih, Grik rimâwi rem thiema hril chu Orpheus a nih, a ṭingṭang a rem chun thlipui khawm a ko thlâk thei niin an hril. Hmar nunghâk khawm ropui ve tak chu a nih, thlipui a ko thlâk nawa chu thli dâm chu a ko thlâk thei a nih. Parbung nunghâk Siemi vânglai chu kum 1930-1940 lai kha a nih, a ngaizâwngpa chu sipai a ni leiin râl rama a um a. Zântieng nisa tlâk hnung met hin a ngaizâwng a ngaina hla “Regimenthai an sipai boothai an lua thir lukhum” ti hla fâwn hler hlera a hei sak chu thlifîm a hung hrâng hieu hieu a, hmâwng hna chu a ṭil ṭuk ṭukin a ruka ngaithlatuhai chun an hril. Rimâwi chu rem thiem zirin thil a thaw thei a nih. Thimbut thli hrâng dêr lo, thing hnahai khawm châng dêr lo chu nunghâk Siemi’n hla a hei sak chu thli a hung hrâng a, thing hnahai khawm insâwi dum dumin an ṭil ṭuk ṭuk el a nih. Rimâwi thilthawtheina chu mak tak el a nih.rimÂwi THiLTHAwTHeinA Rimâwi chun thil a thaw thei a, kâwlhnâm ngeituo ieng ang nêk khawmin a ngei lem a, mi a suknuiin mi a sukṭap thei bawk hlak. Bolywood le Holywood song star hril loin eini lai ngeia rimâwi thilthawtheina hril lem ei tih. Rimâwi chu mihriem le ran ta ding khawma hrisêlna a nih. Kum 1960-62 lai khan Shillongah in chitê ka hluo a, ka kâwl hnaia chun sûn le zân harmony ri ka hriet deu zing a. Rimâwi umna hmuna chun ka feh a, Nepali bâwngpu ka hmuh a, ama chun bâwngin rimâwi an ngaithlâk chun an hrisêl a, an nenetui khawm a tam bîk niin a mi hril a. Mizo tlangvâl Buizo chu hlasakthiem niin an hril a, a hmêlsiet dân chu bâk sunde ang, a dum dân chu saha laibu ang niin an hrilh. Nunghâk pakhat a ngaizâwng êm êm le hin hlo thloin an inlâwm a. Sûnbu an fâk chun nunghâk chun a tirdak leiin ama chun ṭu hnuoiah bu a fâk a. Hla a hei sak der der chu nunghâk lungril chu a kawidar a, phal naw a nei ta nawh, nuhmeiin a nei a, a chunga ârbâwm a nei niin an hril. Nunghâk le tlangvâl ta ding chun ngaizâwng rawlri hi a mâwi tak niin ei hriet. Papui pakhat chun hieng hin a tlangvâl lai chanchin a mi hril a. Inhmâ lai chun tulai angin hla-lênglâwng (love song) a la um nawh a, lêngkhâwmna hmuna Pathien hla, ngaibel zaia hmang thei an sak a. Chu tlangvâl chu lêngkhâwmna hmuna chun nunghâk a ngaizâwng êm êm bula chun a’n ṭhung a. “Ka pumin inpe vawng ka tih, Chu chau chu ka thei tâwk,” ti an sak lai tak nunghâk chun tlangvâl chu a sik zawt a, a theida dêr nawh, nâ a ti bawk nawh. Nunghâk le tlangvâl ta ding chun hmangaitu baua râwlri hung suolk hi a mâwi tak a nih; chu chun lungril, sûngril a hawl thlawka thil a thaw thei a nih. Tîtak tak râla chu Rev.Kama Sûngte khawmin Ngurte khuoa nunghâk a phûrthlûkna chu ieng dang a’n nawh, a hnuoia hla hi a nih. “Vânhnuoi siemtu’n khawvêl le hring Tin ta di’n a’n phal angin; Kei khawm I ta di’n ka’n ro nawh, Hnuoia ka nei hlu po hi,” a hei ti zet chu a ngaizâwngnu chu a’n pha hnuoi naw thei nawh. Damlai hringnun hmang hmunkhat loin mî nu/mî pa ni hai sien khawm Ṭhuitling le Ngambâwng angin thlarau khawmvêl, mithi khuoa chu nupa nun an la hmang ngei chu ringa um.HmAnGAiTu rÂwL A dawngtu ta dinga rimâwi tak chu hmangaitu râwl a nih. Nunghâkin tlangvâl kuomah, “I mi nei naw ding chun mi that el rawh, nanga bova dam nêk chun thi ka nuom lem,” a hei ti dâm chu a dawngtu, vâl ta ding chun

rimâwi a tling a nih. Mizo hlaphuoktu’n, “Pialleia inṭhen mah ila, Min rawn zawng chhuak le la Parte vân pialralah,” a ti dâm hi chu dawngtu ta ding chun rimâwi a tling chieng a nih. Kum 1954 khan Tuiruong sêrthlum loin ka’n hlawfa a, ka phîng nat leiin khuo tieng an mi zâwn a. Chu huna ka nu ṭawngbau chu ka ta dingin rimâwi a tling a nih. “Bawi, I tuor aiin tuor lang, I thi aiin thi lang maw,” a ti chu ka nu hmangaina râwl ri chu vawisûn chen mâwi takin ka lungrila a la thangkhâwk zing a nih; hi nêka rimâwi lem hi ka ta ding chun a um dêr nawh. Naute la ṭawng fel thei lo, nu le pa an biekna râwl dâm hi chu a mâwi a nih. Mizo hlaphuoktu Hrawva chun a nau thi tah, la ṭawng fel thei lo chu a ta dingin rimâwi a nizie hieng ang hin a’n zâwt. “Aw, a aw ri leh hlim hmêl mâwi, Min tilâwmtu ber kha; Ṭap ṭapin ka au ding zo lo, Thihnain a hruai ta,” tiin.Vânkhup hnuoia mihriem po po ta dinga rimâwi tak chu hmangaitu Lalpa Isu râwl hi niin ei hriet. Ama hemdetuhai ta dinga a hmangaina ṭawngbau “Pa anni hi ngaidam rawh, an thil thaw an hriet naw a nih,” (Luk.23;34) hi a nih, râwlri po poa mâwi tak chu. A hmêlmatu ta dinga Lalpa Isu râwl mâwizie chu thuhriltu ropui D.L.Moody chun hieng hin a hril a. Isu vân tieng a lâwn tâwmin inchûktirhai kuoma chun, “Khawvêl ram po poa fe unla, thilsiem po po kuomah chanchinṭha hril ro, âwia baptisma chang chu thiemchangin um a ta, a âwi naw ruok chu thiemnaw changing um a tih,” (Mk.16;15.16) tiin a hril a. Tirko Peter hin Lalpa Isu thupêk hi a ngaithiem naw deu ni sien a hawi, kei khawm Peter hi ni lang chu ngaithiem naw ning; ama hemdetuhai êm hi chu ngaidam loin hremhmun meipuiin inziel tawp tawpin kâng sien ka nuom a nih. Lalpa Isu hmangaina râwl hi chu a mâwi a nih; hi nêka rimâwi hi khawvêla um thei dêr naw nih. Rev.Thangngur khawmin mâwi a ti hle nîng a tih, “A thi tâwm ngei khawm khan Isu, A hmêlmahai di’n a ṭawngṭai; ‘Aw Pa anni hi ngaidam rawh, An thil thaw an hriet nawh,’ tiin.” Peter chun Isu ṭawngbau chu a ngaithiem thei hlawl nawh a, “Ni khat laia Jerusalema a hemdetuhai kuoma khawm khan chanchinṭha kan hril tho ding a ni?” tiin a’n dawn a. Lalpa Isu chun, “A mi hemdetuhai kuoma chanchinṭha in hril hmasaatak ding a nih. Ka lua hling lukhum min khumtira, hmawla zuk vawlûtttu kuoma khan hril ro, a mi ringa ka sandamna a pawm chun kei chun hling lukhum ni loin lallukhum ka pêk ding a nih. Chun, sipai huoisen ka nâka feia suntu kuoma khan chanchinṭha hril ro, khâng ang mi huoisen kha kraws sipai dingin ka dit a nih,” tiin a hril a. A hril ang ngei chun sipai a nâka feia suntu kuoma khan chanchinṭha hril hmasatak a nih. Sipai za hotu ṭawngbau khawm hieng hin ziekin a um. Chun, sipai za hotu chun thil umzie chu a hmu chun, ‘Hi mipa hi mi feltak a ni phawt el’ a t’a, Pathien a’n pâk tah a.” (Lk.23;17). D.L.Moody chun hieng hin a hril pei a, Isu an hemde zo khan sipai hotu pali khan a zakuo phel liin an phel a, phel khat sengin an chang a. Ṭhuilo zakuo ruok kha chu âi an sân a, sipai za hotu hin a chang a nih. Ama hi Galili biela sipai hotu a nih. Fekân ruoi leiin Jerusalema vêngtu sin va thaw a nih. A hming chu Mercellus a nih, Isu an hemde zo khan Rom khawpui a pan a. Rom lal Claudius chun ‘Nazareth Isu, Judahai Lal’ an hemde chanchin hre dingin Jerusalema a tir a. Zânah Jerusalem a tlung a, Matthia a hmu hmasatak a, ama chun Peter kuomah a ṭhuoi a, Peter chun chanchinṭha a hril a, Isu thi hnunga chanchinṭha dawng hmasatak a nih. Ṭhuilo zakuo kha tâwk ngam loin duot takin a thingrema a khum ṭawk ṭawk a. Galili biela inthawkin Spain rama sawnin a um a, chu huna chun ṭhuilo zakuo kha a tâwk leiin danglamna mak tak a hung nei a. Claudius thi hnung Caligula Rom lal a hung ni chun lal tunu le chun an innei a. Peter ang bawkin kristienhai inbîkna Catacombaa a um ve a, hi huna hin ṭhuilo zakuo (robe) khawm Peter a pêksâwng niin hril a nih; tu chen hin Turin khuoa kohranin an la kawl niin hril a ni bawk. Rom lal, Caligula chun that lova Isu inphat dingin a nuhmei le chun a ko a. Isu a’n phat chun him a t’a, suksângin a um bawk ding a nih. Isu a’n phat naw ruok chun Roman dânin Archary Palacea thalpuia kâp hlum ding a nih. Mercellus chu a nuhmei leh Isu an inphat thei naw leiin thalpuia kâp hlum an nih. Sipai Isu nâka feia suntu chu Isu inphat nuom naw leiin mârtara thi a nih. “Pa, anni hi ngaidam rawh, an thil thaw an hriet naw a nih,” ti nêka rimâwi hi sipai a nâka suntu ta dingin um thei naw nih; Lalpa Isu hmangaina râwl chu khawvêl mihriem ta dingin rimâwi tak a nih, chu nêka mâwi a um thei nawh. Tiemtu lungril sukchâng ngei dingin Lalpa’n malsâwm raw seh.

NPF Central Youth Wing in Poster CampaigndimAPur: Naga Peo-ple’s Front (NPF) Cen-tral Youth Wing chun Nagaland Governor P.B. Acharya; Chief Minister TR Zeliang le Assem-bly Speaker Imtiwapang Aier hai dodalnain Poster Campaign an thaw.

Postar Campaign a hin “Governor, Please read Indian Constitution” ti an ziek a. Kohima khawpui le Highways haiah “Democracy lay wounded under Governor PB Acharya and Speaker Imtiwapang Aier”, “We

want impartial Gover-nor”, “Governor stop polluting politics with your RSS weapons” ti hai inziekna postar bang haiah an tar. NPF Central Youth Wing chun Governor Acharya chu Nagaland

popular government sukthlutua intumin India President chu kokir din-gin an phut bawk. Chief Minister Ze-liang chu CM a hung ni theina ding ringawta MLA hai phatsan lo din-gin an hril bawk.

MHJU Executive meeting neiCCPur: July 28, 2017, 12:00Noon khan Manipur Hill Journalists’ Union (MHJU) Executive meet-ing Manipur Press Club, Imphal-ah nei a ni a, hi huna hin MHJU member-ship fee, Annual Audit, MHJU Foundation Day 2017 chungchang hai hrilt-lang a nih. MHJU membership fee la pe lo hai ta dingin August 17, 2017 chenin pek thei ding hun keisei a

ni bakah August 17, 2017 in “Special meeting” nei nawk dingin an rel. Chun, tukum MHJU Foundation Day –cum-General Election chu Sep-tember 7, 2017 in Tamen-glong District headquarter a nei dinga rel a ni a, hi le inzawm hin member hai kim taka an \hang theina dingin MHJU hnuoia Me-dia House hai chu Sept. 6&7, 2017 haiah chawl pu-ong dingin an rel bawk.

Siang Vadungah student 3 an tla hlum

iTAnAGAr: Arunachal Pradesh-a chun zani hma-sa chawhnungtieng khan Siang vadung-a tui insila fe Jawahar Novadaya Vidya-lay (JNV), Geku, Upper Siang district-a Class IX

student 3 hai chu Siang va-dungah an tlahlum. Tui insil dinga fe hi an rengin mi 7 an ni a, anni laia 3 hai hi changsuola tlahlum an nih. An ruong hi zawng mek a la nih.

Page 3: Assembly News: Day 8 Sawrkârin Indigenous People hai humhim … Thar/2017/July/HT-29-07-2017... · 2018-12-21 · Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia - ment a inthawkin

Hmasawnna Thar3 THLAHmur (juLy) 29, 2017inrinni (sATurdAy) nATiOnAL/inTernATiOnAL & AdVerTisemenT

LAWMTHU HRILNAHun iemanichena inthawk ta khan Pile natna ka nei a. Sawt tak tak inhnawmnain hun ka hmang a, a chang changin thisen a suok a, ka tawl a hung lienin a hung puom a, ka kawng a hung na a, Gastric a hung um a, ka ph-ing a hung inri rak rak a, ka tak-sa a hugn chauin ka hung cher deu deu a. Ka beidawngin MV Azad Phusam ka pan a, hun iemanichen a mi enkawl a, tuhin chu ka dam fel tah. Hi lei hin ka lawm hle a, hi chanchinbu hmang hin ka lawmthu MV Azad Phusam chunga ka hung hril a nih. MV Azad Phusam hi nitin 8AM-4:30PM inkar sungin Centre Road (Opp. ICI Church, ICI Road) Hiangtam Lamka, CCPur-a le Oppt. Hatta Oil Pump near Public Hospital, Hatta, Imphal hmun haia pan thei ning a ta, Mobile Phone Nos. 8014025567/ 7628890261 haiah biekrawn thei a ni bawk.

Lawmthu hriltu, sd/-Levis

new Lamka

VAwk in|HAnGnA dAmdAwiI vawk zawr hun tlingna dingin kum khat nek tam nghak ngai tanaw nih.

A |HATnA:

* PIGROW mum hi Company-hai ti dan ang taka i pek chun thla 5 sungin kg. 70 chuongkai hman a tih.

* PIGROW mum hin, i vawk chu i pek \ana inthawk chawl der loin an \hang tir thei.

A Pek dAn dinG:* Vawk pakhatah nikhatah mum 20 (zingtieng mum 10 le zantieng mum 10) pek ding.* Box khat ah mum 600 a um a, chu chu thlakhat sunga a fakzo ding a nih.* Rawt phita pek in fak awlsam an ti lem.InCHAwK tHeInAHAI:1. Hmingi 2. L.K. Screen PrintingBethel, CCPur Lighthouse Lane, CCPur# 84148523913. Pet Care Centre, Tiddim Rd. CCPur.Order tam dan dungzuiin HOMe delIVery khawm kan thaw thei.

LAkTAwi

(25-29)

(25-29)

Job Vacancy in IGSSSJob vacancy at Indo-Global Social Service Society (IGSSS) a non-profit organisation is looking for Trainer cum Facilitator for Youth development to be based in Churachandpur (Manipur). The posi-tion requires strong coordination, facilitation and management skills, excellent presentation skills with proficiency in English.

Desirable:Master’s degree preferably in English/ Sociology/MSW or equivalent education and experience with a minimum of 3 to 5 years’ experience in develop-ment sector.

Interested candidates should share their updated CV on or before 31st July 2017 to email Id: [email protected]

*Female Candidates and People with Dis-ability are encouraged to apply.

Kerala-ah BJP Office hlukhum

THiruVAnAnTHAPurAm: Kerala a chun zanikhan CPI(M) Activist ni dinga ringhla han Kerala-a BJP Office complex an hlukhum a, lunga an deng leiin of-fice campus sunga um mo-tor \henkhat an dengsiet. BJP Office hlukhum le bei a ni huna motor suksiet a um hai lai hin state BJP president Kummanom Ra-jasekharan motor \hangin Cars 6 zet an deng siet niin ei thu dawngna chun a hril. Hi thil tlung hi Police chun an suizui mek. A san chieng taka hriet ninaw sienkhawm tulaia Bihar Polilitics boruok lei ni dinga ring a nih. (PTI)

Congress leader Mukesh Goud naupa na taka kaphliem

HyderAbAd: Hyder-abad-a Banjara Hills a chun zani hmasa zingkar inhmatak khan Congress leader Moola Mukesh Goud naupa Vikram Goud chu tu ti hrietlo han na takin an kaphliem. Vikram Goud hi Youth Congress member a ni a, inrang takin Jubilee Hall-a Appollo Hospital panpui a ni a, doctor han a taksaa inthawk silaimu pathum an at dawk a, tuhin chu a ngirhmun a \ha pei ta niin

doctor hai chun an hril. Si-laimu hin a changtieng dar, phing le spinal cord hai a deng fuk a nih. Vikram Goud nuhmei Shipali chun puja nei dinga an buotsai mek lai ama le a nauhai pahni chu insawng chungtienga an um laia hi thil hi tlung niin a hril. Iengleia hieng thil hi tlung am ti hriet a la ninaw a, sienkhawm Police chun sungkuo buoina leia tlung ni dinga an ringhla thu an hril. (ENS)

West Bengal tuilien leiin mi 16 an thi tahkOLkATA: West Bengal a chun tulaia ruosur nasat lei le Damodar Valley Cor-poration (DVC) tui in\he a ni leia tuilien leiin mi 16 in thina an tuok ta bakah districts 12 haia khuo 165 haia mihriem nuoi 20 vel han harsatna an tuok mek niin senior official thusuok chun a hril. Tuilien hin thlai ch-ingna lo hectare 20,02,957 a chimsiet ta bakah In 7,868 a suksiet vawng a, In 44,361 vel a suksiet nuol ta bawk. (PTI)

Congress MLA 2 an inban nawk

GAndHinAGAr: Guja-rat-a chun zanikhan Con-gress MLA pahni han in-banna an pek nawk. Zani hmasa khan Congress MLA 3 hai chu Congress a inthawk inbanin BJP an lo zawm ta bawk a nih. Za-nita Congress a inthawka inbanna pehai chu Maan Singh Chouhan le Sana Bhai Choudhar hai an nih. Gujarat Assembly Speaker Ramanbhai Vora chun, zani hmasaa inthawk khan MLAs 9 in inbanna an pek ta a, sienkhawm mi 5 hai inbanna lekha chau a la dawng thu a hril.(ANI)

lAlBAHAdUr sAstrI HIn-dI MAHA VIdIA leI

Hi Hindi School-a form fill-up hai ta dinga July 20, 2017 nia exam nei dinga ti \hul a lo um ta chu July 31, 2017, 9AM a inthawk 12:00noon le Evening-ah 1PM-4PM inkar sunga nei dinga exam hun ding ruot thar nawk a nih.A hmun: rengkai Govt. H/s. Thu chienglem hre nuom han C/o Rajdhani, Opp. UBI Tiddim Road, Churachandpur -ah kanchieng thei ning a tih.

CBI spokesperson thar dingin Abhishek Dayalnew deLHi: Mr Devpreet Singh in CBI a suoksan thla 6 hnungin sawrkar thlung-pui chun senior Information Service Offi-cer Abhishek Dayal (47) chu Central Bu-reau of Investigation (CBI) spokesperson thar dingin zani hmasa khan a ruot. Dayal hi 1997 batch IIS Officer a ni a, home ministry le CRPF haia lo thawk a ni a, tuhin CBI a Chief Information officer

sin kum 3 sung chel dinga ruot a nih. Mr Devpreet Singh in December 30, 2016 –a Chief Information Officer sin a suoksana inthawk a aiawtu ding ruot loa la um le CBI Press Information Officer RK Gaur in lo chelsa a nih. Dayal hi tuhin Press Information Bu-reau a Dirctor, Media and Communication sin chel lai mek a nih. (TNN)

CGL Exam 2016 final result August

4-ah puong dingnew deLHi: Staff Se-lection Commission (SSC) huoihawtna hnuoia Com-bined Graduate Level Exam-ination, 2016 final result chu August 4, 2017 khin puong ni dingin Under Secretary (C-I/1) chun July 28, 2017 khan inhriettirna a siem.

Rajiv thina thua thiemlo chang Nalini in thla 6 leave a hniCHennAi: India Prime Minister hlui Rajiv Gandhi thina le inzawma damsung lungin intang dinga thiem-naw inchangtira um le jail-a intang mek Nalini Sriharan chun a naunu pasal nei naa insingsatnaa a \hangpui ve theina dingin Madras High Court-ah thla 6 ‘ordinary leave’ a ngen. Ms Nalini hi Vellor-a women special prison-a intang mek a ni a, leave a ngenna hi Tamil Nadu Chief Ministr le Inspec-tor General of Prisons hai kuoma khawm a thawn ta a, sienkhawm dawnna a la hmunaw a nih. Dan dungzuiin damsung lungin intang dinga thiem-naw inchangtir hai chun kum 2 sung ordinary leave thla khat sung an hmu thei a, sienkhawm kum 26 jail an tang sung hin hiengang leave hi vawikhat khawm a la lak/hmu naw thu Nalini

chun a hril. Tuta London hmuna a pu hai bula um mek a naunu Harithra pasal neina dinga mawphurna thaw ding a nei leiin November 12, 2016 khan Chief Minister kuomah thla 6 sung parole-a insuoktir dinga ngenna representation a lo pekta niin Nalini chun a petition-a hin a zieklang a, dawnna a hmunaw leiin January 23, 2017 khan IG Prisons kuomah representation a thawn nawk a, sienkhawm dawnna a hmu nawk naw leia Court-ah chawl ngen-

na hi a peklut ta niin a hril. Nalini ngenna le inzaw-ma hearing hi July 31, 2017 khin nei a ni el thei tiin ei thu dawngna chun a hril. Ms Nalini hi a bul chun thi dinga thiem-naw inchangtir a ni a, sienkhawm a hnunga dam-sung lungin intang dinga a chunga hremna hi suknep pek a nih. May 21, 1991 a Sriperum-budur bul laia Prime Minister hlui Rajiv Gandhi in public meeting huna thu a hril huna LTTE thichil bomb paitu in bomb a sukpuok leia Rajiv in thina a tuok le inzawm khan Nalini bakah a pasal Murugan (Sriharan) \hangin midang 4 hai chu thi dinga an chungthu rel a ni a, midang 3 hai chu Supreme Court in damsung lungin intang dinga an chun-gthu a rel a ni a. Amiruokchu, mi 3 hai chu damsung lungin intang dinga SC in a hung rel nawk a nih. (PTI)

BJP in Odisha CM chungah camplaint

bHubAneswAr: BJP chun Biju Janata Dal (BJD) President le Odisha Chief Minister Naveen Patnaik peithlak tuma hma an lakna chu ngawr takin an fepui zing a, zanikhan Odisha Unit BJP chun Mr Navin Patnaik chu kum 2014 As-sembly election huna a sum hmangna indiklo takin a peklut tia intumin Enforce-ment Directorate (ED) kuomah complaint pein suizui dingin an ngen niin BJP state vice President Samir Mohanty chun a hril. Mr Mohanty chun, BJD in khawlaia inthawka fund-

ing an hmu am ti hi Odisha mipuiin an hriet nuom a nih tiin a hril a, BJD chu companies haia inthawk chitfund an dawng hai kum 2014 election huna khan an hmang a nih tiin BJP spokesman Golak Mohapa-tra chun a hril. Hi hma hin BJP chun Election Commis-sion of India le Income Tax Department kuomah Navin Patnaik chungah complain an lo peklut ta bawk a nih. Navin Patnaik hi kum 2014 election-a khan Hin-jili Assembly Constituen-cy-a inthawk MLA dinga thlangtling a nih. (PTI)

Nitish Kumar in hnesaw takin hratna a changPATnA: Bihar-a JD(U) le BJP \hangruol sawrkar-a Chief Minister Mr Nitish Kumar chun zanikhan Bihar As-sembly seats 243 um naah majority a command le command-naw inentirna a nei a. Mr Nitish Kumar chun votes 131 hmuin hnesaw takin hratna a chang. Nit-ish ditnaw zawngin votes 108 a tla. Mem-bers 243 um hai laia members 4 in vote an thlak theinaw leiin zanita vote laknaa vote thlaknaa um hi members 239 an nih. Zanita vote thlak thei lo hai chu jail-a intang mek RJD member Raj Bhallav Yadav; state puotienga damdawi inen-kawla suokdawk BJP member Anand Shankar; Congress member Sudarshan le Speaker Vijay Kumar Chaudhary hai an

nih. Nitish Kumar sawrkar hi JD(U) member 70, BJP 52, HAM 1, RLSP 2, LJP 2 le Independent 4 in an thlawp a, a kal zawngin RJD 79, Congress 26 le CPI-ML 3 in vote an pek a nih. Nitish Kumar (66) hin zani hmasa khan Bihar Chief Minister dingin sesa-mna a lo nei ta a nih.

Amit Shah le Irani han nomination an file

AHmedAbAd: August 8, 2017 nia Gujarat-a Ra-jya Sabha seats 3 haia in-thlangna hung um ding le inzawmin BJP National President Amit Shah le Union Minister for Infor-mation and Broadcasting

Ms Smriti Irani han zan-ikhan Nomination paper an file a, BJP chun Rajya Sabha Seat dang pakhata an candidate dingin Mr Balwantsinh Rajput an ruot bawk. Mr. Rajput khawm hin zanikhan Nomination a

file. Mr Balwansinh Rajput hi Congress Legislature Party Chief Whip hlui, zani hmasa zantienga Con-gress MLAs dang 3 hai le BJP zawm thar hlawk a nih. Amit Shah le Smriti Ira-ni han Nomination paper an file huna hin Gujarat CM Vijay Rupani, State BJP president Jitibhai Vaghani, CM hlui Anandiben Patel le party leader dang dang han an \awiawm. Zanikha nomination paper file theina hun taw-pna tak a nih. (AIR)

Venezuela ah Civil War Suok El Thei Dinga UmCArACAs: July 30 nia an ram Constitution siem\hatna dinga controversial vote lâkna dinga President ni lai Nicolas Maduro hmalâkna dit naw leia nuorna chun zuol tieng a pan pei a. Caras khawpui chu nuornain a sipa, lampui tinah lampui dangna hai siemin tyre than aw le thing raw utin nundân pangngai châwk buoiin a um a. Rorel lai sawrkârin an ram economy nasataka a tluse meka, zaa sawmriet phîng\ama thi el thei dinga an um laia thuneina insâng lem nei theina ding dan an la siem tum nawk pei chu Opposition khawmin nasatakin an dodal bawk a. Mipuiin sawrkâr rorel dan an dit nawzie an suklang \eu ta hnung khawma thaw tei tei tumna chun Civil War a suksuok el thei a nih tiin Reuters chun a hril.

Sawrkar ditnaw leia helna hi thla li vel an taha a, tuhin a zuolkai deu deu a nih. Pathienni-a vote thlak dinga sawrkâr an buotsaina chu dodalna a nasa deu deu a, thi ngama \hang an nih tah leiin thina tlung naw nih ti thei an ta nawh. Sawrkar dit naw pawla hin an rama celebrity le inlâr em em “Wonder Woman” ti hiela an ko, Fitness trainer, a poster kawtthler tina le in tin deuthaw intar sip Caterina Ciarcelluti khawm a \hang a.

Pasal hmai tuom tam-tak tharum thaw châk hmêl em em, buoi dinga inring-hai, ama \antuhaiin an ngir huola, sawrkâr bei dinga inring zingin, chanchinbu-mihai kuomah, “Kan ren-gin sawrkâr chungah kan lung a awi tah nawh, an thil thaw danhai ah. Kan ramin ‘changes’ a mamaw tah a, chu ding chun anni rawi hi sawrkâr tlak an ni ta nawh. Venezuela chun hi sawrkâr hi a pawm thei tanaw a nih” tiin a hril a. Mipui so an sang

hle. Hieng lâwm lawma mipui lungenna chu, an ram economy mismanage-ment le corruption tam taluo leia ‘black money’ hluor taluo chun iengkim a suks-iet vawng a. Hmasawnna mumal a um thei tah nawh a. Sawrkar mipui mamaw tak bu le damdawihai a pek thei ta nawh a. Retheinain hma a sawn hrât taluo leiin sawrkâr thar iemani tak mipuiin an ngen a nih. Journalist an ram sirtu-hai hril dan chun, hospital um zaa sawmriet chu malnu-trition nei, khawp lo le dam-dawi huntâwk nei lo an nih a. An ram mipui 90% chu ni tina phîng tama um an nih. Hmun tinah bu le damdawi beiseia intlar an ni deu tak tah. An phîng a \am vawng a. Civil War suok thei ding khawpin mipui lung a sen tah tiin a hril.

Spain a Train Accident ah mi 54 an hliem, 5 Inrik Takin

bArCeLOnA : Spa in khawpui hmingthang le ralmuong pawl taka hril, football leia inlâr em em Barcelona France rail sta-tion ah Zirtawpni July 28 zing tieng dar 7:15 am (local time) khan rail pakhat a ac-cident a, mi 54 an hliem a, 5 chu an inrik hle niin police han an hril. Barcelona hi Spain khawpui hai laia mipui tam-na le traffic lunna pawl tak a nih a. Franca Rel Station lem hi chu a lûntak a nih. Tuta rel hi Km 50 vela hla San Vicente Calders le inkara tlân hlak a nih. Rel accident hi Spaina rel khaltuhai strike tan ni taka tlung a nih a, an vangduoi hle. Rel za telhai chun trade union thawktuhaiin an sin thaw chawlsana an nuor leiin an tlân thei nawh a. Hi ni khawm hin zan dar 11pm a inthawkin rel tukhawm tlân tah lo dinga strike an tanna ding ni zingkâr a nih a, an vangduoi hle. Police hai hril dan chun, hliem 18 hai chu hospital hnaina takah thak lut nghâl an nih. Rel hin station sûnga ban a baw leiin a lu an per vawnga, feet ruk vela inthu-ka a sungtieng an per a nih. Barcelona Civil Protection director hril dan chun, rel hi station a hung lut hin châwl dinga brake tan ta a nih a. Ni naw sien chu nasa hleng a ta, hi nek hin sietna tlung

nasa lem a tih tiin a hril. An inbaw na leiin a tlu a nih, tiin a hril. Hliem tamtak chu rel station lai enkawl an nih a, para-medics hai hung tlung hmain. A kawl vel po po security inhuol khum vawng nghâl a nih a. Damnaw inrik zuolhai chu hospital hnaina na thak lut pei an nih a. |henkhat chu rel station-a first aid pek khawm an um bawk. H l i e m t u o r h a i h i hmatienga \hunghai an nih tlângpui a. Foreigner, Brit-ish le Irish an \hang le \hang naw hriet a la ni nawh. Mita hmutu, accident-a \hang ve pakhat in a hril dan chun, “Kan inbaw char khan iengkim kha an vawr tung vawng a. Tum tuma lo ngir suok tahai po po khawm an tlu vawng a. A \hunghai an inchawm tho awk a. A tir chun thenkhatin lirinhning an sawn a, thenkhain bomb puok an sawn bawk a. Kan tlu vawnga, kan hei tho chu accident kan lo nih zing a” tiin na bek loa intet pakhat chun a hril. Accident nasan tak hriet a lan nawh a, suizui mek a nih. TV a an lang dan chun a la thang neng a, rel station ah tamtak enkawl an la nih. Ambulance paruk le police patrol unit pakuo a hmuna hin tirlut nghâl an nih a, sansuok le \hangpuina sin la thaw zing a nih.

Hillary Clinton in Lekhabu Thar SutwAsHinGTOn: America nuhmei president hmasatak dinga beisei tling zo tah lo, President hlui Bill Clinton nuhmei, Democratic candidate Hillary Clinton chun a lekhabu thar ah, 2016 US Presidential Election ah ieng thil am a tlung a, ti zawna ama ngeiin a phawr suokna “What Happened?” ti chu September khin a tlang-zar ta ding a nih. Publisher Simon chun a lekhabu a ziek zo vawng tah a, a hming ding kan la hriet lo chu tuhin kan phuok tah a. Ms Clinton a personal le-

khabu/story ti ding khawpa mimal thil a nih” tiin a hril. Hillary Clinton chun, “Tuta hma chu ka hril suok ngam ngai nawh a, \itna tak nei-in, changa intâng zing ang, mi min chan zing angin kan ngai a. Tuhin chu iengkim huoisen takin a ni dan ang angin ka hril suok ngam tah” tiin a lekhabu

a siem dan a hril a. “Veng ding ka nei ta nawh” tiin, an vengna po po a hlîp thlak vawng tah a, huoisen takin a ziek ngam tah niin a hril. Hillary Clinton kha FBI director James Comey-in a E-mail thar tamtak phawr suok a nih ti thuthang in-diklo a hung suklang leia a vote hmu ding po po Don-ald Trump tieng an inhem vawng leia Donald Trump tling a nih a. Thil umdân, sung thurûk tamtak hi le-khabua hin phawrlangin a um niin a hril.

Page 4: Assembly News: Day 8 Sawrkârin Indigenous People hai humhim … Thar/2017/July/HT-29-07-2017... · 2018-12-21 · Justice Ejaz Afzal Khan chun, “Member of Parlia - ment a inthawkin

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLAHmur (juLy) 29, 2017inrinni (sATurdAy)

Tuolsung/IMPHAl.

INJTERNATIONAL CHAMPIONS CUP:

Manchester City chun Real Madrid 4-1 in an sawp a, Inter Milan chun Bayern Munich an hne bawk

Pre-season tour tournament fe mekah USA tieng Nin-gani zan khan Manches-ter city le Real Madrid an inkhel a. Manchester City chun 4-1 tawpin an hne. City ta dinga goal thuntu-hai chu Nicolas Otamendi (52`), Rahem Sterling (59`), John Stones (67`) le Bra-him Diaz (82`) hai an ni a. Real Madrid ta dingin hun tawp tawm minute 90 naah Oscar Rodriguez chun con-solation goal pakhat a thun bawk. European champion

lai mek Real Madrid an la vangduoi zawm pei a, Man-chester United lakah an tlawm zo chau a, Manches-ter Club bawk City lakah an tlawm nawk ta a nih. Gareth Bale le Isco hai an khel \ha thawkkhat hle a chu goal an thun thei hlawl naw a nih. City manager Pep Guardio-la chun, ‘Hieng ang ngawta kan inkhel nawk pei chun khawvel club a tu tu khawm el thei ngirhmunah kan ngir a nih,’ tiin an inkhel chun-gchang a hril.

Hi ni v>k hin National Stadium, Singapore-ah Bayern Munich le Inter Milan khawm an lo inkhel ve a, Inter Milan chun 2-0 in an hne. Inter Milan ta dinga goal pahnihai thuntu chu Eder a ni a, minute 8 le minute 30 nahaia a thun a nih. Hi inkhela hin Bayern Munich chun ball an chang rawn hle a, Inter Milan de-fender-hai an suk-luhai hne hle. An’achu goal tak an thun thei tlat naw leiin a hrat naw lemah an \hang ta a nih.

England chun Portugal hnein Group D topper an inhlangkai, Scot-land chun Spain hne hai sien khawm knockout an kai chuong nawhWomen’s Euro 2017 fe mekah Group D hai chun Ningani khan Group game nuhnung tak an inkhel a. Knockout kai sa England le hrat ngei ngei ngai Portugal an inkhel a. England chun Tony Duggan le Nikita Par-ris hai goal hmangin 2-1 in an hne a, Group topper an nih. Portugal khawma Diana Silva hmangin goal khat an thun ve bawk a chu an hrat

zo ta naw a, Group table-ah a mawngpha an nih. Portugal

hi hrat lem annaw leh draw bek ni hai sien chu pahnina

niin knockout an kai ding a nih. England hin round nawkah France intuokpui an tih. Kum 1974 a inthawk khan England hin France hi an la hne ngai naw a, an inkhel nuhnung pathum-haiah an hratnaw bawk leiin phuba l^kna hun remchang an nei tah tina a nih. Group D tho inkhel dan-gah Spain le Scotland an inkhel a, Scotland chun 1-0

in an hnea chu Spain hai goal difference an insang lem leiin Spain hi knockout an kai lem a nih. Scotland ta dinga goal umsun thuntu hi Carolyne Weir a nih a, minute 42 naa a thun a nih. Vawizan hin Quarter Final inkhel \an ning a ta, Netherlands le Sweden inkhel hmasang an ta, chu zovah Germany le Den-mark inkhel bawk an tih.

Tomas Kalas chun Chelsea leh kum 4 dai contract a ziekCzech Republic interna-tional player Tomas Kalas le Chelsea chun kum 4 dai ding contract sukseina an ziek thar. An’achu, contract an ziek le inruol hin cham-pionship club Fulham tieng loan-in a suok nawk nghal. Season liem ta khan ama hi Craven Cottage tieng loan bawkin an khel a, vawi 40 inkhelah a \hang hman a nih. Czech Republic chun kum 24 mi, Kalas hi Cap-tain-in vawi 7 an hmang ta a; Chelsea ta ding hin vawi 4 char a lan khel a nih. July 2010 khan Sigma Olo-mouc-a inthawka Chelsea

hi hung zawm a nih. Tuta nipui transfer tukver inhawng sung hin Chelsea chun player 21 tawp loan-in an insuoktir ta a, tuta defender Tomas Kalas ti naw Michael Hec-tor khawma Hull City a pan a, goalkeeper Jamal Black-man khawm Sheffield Unit-ed tieng a lo fe ta bawk.

Lionel Messi chun Miami a tlung hlim thlalak a pholang

Kum 30 mi, Barcelona star Lionel Messi chun vawiz-ana Real Madrid le inter-national champions cup an inkhel ding trainingna hmun Miami khawpui a tlung le inruolin Biscayne Bay in-lang theina balcony pakhata

thla an lak chu twitter-ah a pholang. A caption dingin ‘Miami’ ti char a hmang. Hi thlalak a upload zo darkar thum sungin a like-tu mil-lion hni deuthaw an um hman a nih. Hieng anga an post lei hin mi tam tak chun

an in-elpui Real Madrid le an inkhel ding hi a ph<r thawkkhat hle niin an ring. Barcelona le Real Ma-drid hai hi vawizan hin Hard Rock Gardens, Miami-ah friendly match inkhel an tih.

isL 2017:

jamshedpur FC chun spanish defender Luis an lakSpanish defender le At-letico de Kolkota player hlui Jose Luis, Tiri tia ko hlak chun tukuma club siem thar le Indian Super League-a inkhel ding Jam-sheddpur FC chu a lo zawm fel tah. Tiri ngei khawma Jamshedpur FC a zawm ta thu a twitter account-ah a zieklang nghe nghe. Ama chun, ‘Ka chengna thar Jamshedpur FC-a ka hung thei hi ka lawm hle. Hi club ta ding hin ka theit-awp suong ka ta, Indian Su-per league champion ngei hi ka thil tum a nih,’ tiin a hril.

Tiri hi Spanish Club Cadiz, Atletico Madrid B le Marbella haiah a lo inkhel hlak ta a, kum 2015 khan Atletico de Kolkota(ATK) a zawm a, hi taka hin In-

dian player mihr^ng Arnad Mondal hai leh back tieng an intlar tlang hlak a nih. ATK-a a um hmasak tak \umin semi final chen a kai-pui bawk.

Angelina Jolie-in Hypertension Neiin An HrilLOs AnGeLes: Holly-wood A-list star le UNHCR Envoy Angelina Jolie chun ni kum 2016 September thlaa an pa Brad Pitt le an in\he hlim lai khan ‘hyper-tension’ a neia Bell’s Palsy khawm a nei bawk niin Vanity Fair September 2017 issue cover an hmangna le inzawmin a hril. Angelina chun, Nilainia Vanity Fair le interview an neinaah, an sûngkuo ta din-gin ‘ hun khir tak’ a tlung a. Iengkim kha a ‘\ha naw’ vawng el niin August 4 a suok ding magazine ah chun a hril. Abikin hieng lai hun hi a film direct hma-satak “First They killed My Father” ti shooting an thaw lai a nih a. A nauhai paruk a enkawl a \ul bawk, a buoi thei hlea ‘hypertension’ in a um deu ran niin a hril. A hrisêlna kawngah ama bawkin a hril dan chun, 2014 khan BRCA 1, nene a cancer um theina chi khat a nei ti a hriet leiin nene inat (mastectomy) vawi hni le siem\hat nâwkna surgery khawm a nei bawk a. Kum hni hnungah a sul an pei nawk a. “Khang lai huna khan chu lo invêngna ding ang chauva operation a ni leiin a \ul ang angin ka tuor

el a, tuor harsa taluo a um nawh” tiin a hril. C h u z o a h a h u n g chawibang (menopause) a, a taksa a hung danglam a, a thi a hung hul ta leiin. “Ka chawibang lei amanih kan sungkuo ngîrhmun zir naw lei amanih, ka hrisêlna chenin a hung tuor ta naw a. Amiruokchu, ka insung ka enkawl tak taka, nauhai ka ngai pawimaw tak leiin anni buoipuinain hun po po ka hmang a. Ka hringnun le ka hrisêlna ka hung thunun thei \an tah a. Chu chu nuhmei ei nina tak niin ka hriet” tiin a hril. Bell’s Palsy natna chun taksa le thahrui a hung tla fuol a, hmai vun a kei \awma, hmêl khawm an

hek thei bawk. Hypertension ruok chu lung a inthawka thisen kap suok a hrât taluo phata um hlak a nih. A natnahai enkawlna dingin ‘acupuncture’ a thaw a hung \ha tah niin a hril. An in\he hnunga a pasal Pitt chanchin a hrilna hma-satak ah, 2016 nipui lai abîkin “First They Killed My Father” shooting an thaw laia inthawk khan an ‘kar thu a sie \an’ tah niin a hril. “Kar thu sie’ ti hi a hmang nuom nawh a, “har-satna tlung” tiin a hril nuom lem thu a hril a. A pasal leh an inhmangai ve ve a, a tu tu khawmin an \hatna ding ve ve zawngin an inngaituo ve ve niin a hril bawk. Angelina le Pitt hi an in\he hma hin kum 12 an lo um kawpa, an innei a nih. Nau pathum neiin pathum an lak a. Tuhin Los Feliz ah In hrana umin a nauhai a enkawl a. “Film chu ka la chawl hri a . Nauhai le hun hmanga an fak ding siem hi inhawi ka la ti lem tlat. Hi hun harsa tak hi tâwp ni chu la ngei a ta. Chu huna chun sûngkuo \ha lemin kan la ngir suok nawk ngei ka beisei” tiin an pa chu ‘sungkuo mi’ ah a la sie tlat zie a suklang bawk.

Chrissy Teigen le Naute Luna NYC Bazaar ahnew yOrk: Thailand nunghâk US-a pasal nei, model hlâwtling tuta in khat nu ni mek, hlasakthiem John Legend nuhmei Chrissy Teigen chu ni khat lai el khan US President Donald Trump-in Twitter-a Chrissy-in a follow ding dang sienkhawm, an larna le mihai ngaisangna le ngainatna chu a la bo naw niin an lang. April thlaa a nei an naute Luna leh nam-tawl (Trolley)-a innam tawlin New York City kawtthler kea lawnna ding pavement ah bazaar kai dingin an suok a, fans tamtak le paparazzi han an lo hmu hman nawk a, a fans a taka hmu phâk ve lohai an lâwm hle. Sports Illustrated magazine model Chrissy hin zakuo \iel (polka-dot) dum a hak a. Puonbil insing deu bunin a ke nalzie an lang thei vawnga chu a naute a namtawlna (Trolley)-in a hlie leiin hmatienga inthawk chu an hmu thei nawh a. A sam eng thal chu a zakuo dum chunga an khai thla diel a. Thla thum lai tâwp ina inkhuma naute enkawl a ni leiin a nu dap el tah. Luna khawm thla thum mi chau dingin a har ta em em a. A hmêl hlim saiin en nuom a hau hle niin an lang. A nu ang bawkin khawvel eng a ngam hmêl khawp el. Mit zamna um lek lovin a kawl vel a en vel a, a nuin a nam tâwl chu motor chuong ang deuvin an ngai nîng a tih, a hlimin inhawi a tih hle. Chrissy hin kha hma deu khan E! News le interview an neinaah, naute dang khawm la nei nawk pei a nuom thu a hril a. Nau nei kar a nghâk hla niin a hril. “Mi dang nekin ka ngaituo nasa hlak. Naute dang ka nei nawk hun ding ka nghâkhla a nih. Sungkuo lien deuh nei ka nuom” tiin eini thingtlangmihai lungril tho a la put niin an lang. “Mi tamtakin iengtin in nei ding? ti an min dawn hlak a. Tu tak hin chu Luna hin a mi hip hne ema, kan la buoi deu a nih. Luna

le hun po po kan hmang hin ka hlim em em a. A lawn tan lai thlîr dam, an hnel lai lo en dam, ka hlimna tak parte a la nih tlat” tiin a hril. Chrissy hi a nau bawm an fuk naw leiin tuta mi khawm hi IVR (chi kap luta) nei a nih a. A nawka ding khawm hi ama’n pai chu a nuoma, a thei naw a ni chun midang inpaitira nau la neisa a tum a nih. |henkhatin ‘a small family is a happy family’ an tih a. Kristien hai ruok chun, “A big family is a happy family” ei ti ve thung ang deuvin, Kristien na na na chun sûngkuo lien a dit ve a nih.

PV Sindhu Group-I Officer sin pek

AmrAVATi: Andhra Pradesh Chief Minister N. Chandrababu Naidu chun Olympic Silver medallist P.V. Sindhu chu zanikhan Group-I Officer sin thaw din-ga appointment letter an hlan. Rio Olympics-a Sil-ver Medal a lak lawmpui le chawimawina Class I of-ficer offer letter hi inhlan a ni a, hmatieng peiah ram ta dinga medal tamlem a la hung hawn pei a beisei thu Mr Naidu chun a hril. Mr Naidu hin Sindhu in Olympic-a Silver Medal a lak huna khan Group-I officer sin pek dinga a lo tiem tasa hrim a ni a, hi dungzui hin Deputy Col-lector dinga ruot a ni a, ni 30 sunga Commissioner kuoma in report dinga

inhriettir a nih. AP sawrkar chun Andhra Pradesh (Regulation of Ap-pointments to Public Ser-vices and Rationalisation of Staff Pattern and Pay Struc-ture) Act, 1994 ammend-ment a thaw a, chu dungzuia Ms Sindhu hi Group-I Of-ficer dinga ruot a nih. Kum 21-a upa Sindhu hi Bharat Petroleum Corp. LTd (BPCL) ah kum 2013-a inthawka lo thawk le tuhin Hyderabad office-ah Assistant Manager (Sports) sin chel lai mek a nih. Telangana sawrkar chun Sindhu hi sumfaiin Rs. 5 crore le Hyderabad hmunah Inhmun a lo pek ta bakah Andhra Pradesh sawrkar chun Rs. 3 crore a lo pek ta a nih. (TNN)

LOs AnGeLes: A nung-hâk lai chu country song-a khawvel runtu Canada nunghâk, album tam hran h ran “Shan ia Twain” (1993), “The Woman In Me” (1995), “Come on Over” (1997) “Up!” (2002) siem tah, a pasal le kum 15 an innei hnunga a Secretary a nesian leia iemani chen khawsawta um chun, kum 9 break hnunga a Music Video (single) hmasatak dingin, “Life’s About To Get Good” tia intuoi thar nawk a tumna chu a siem zo tah a, a mawi hle.A pasal hlui Robert Lange leh nau pakhat an nei hnun-gin an in\he a, an naupa Eja khawm kum 15 a ni rak ta a, ama khawm kum 51 kai tah sienkhawm a nunghâk lai ang vel thovin a la nalin a râwl khawm a la \ha. Video ah hin nun khawsawt deua tuipui kam vela a um lai a inthawkin an tan a. Hring-nun chuong ringawt hmang thei an nawh a hmatieng fe

pei a tul thu hrilin, a pasal hlui khawm \hezai rel a hun tah a, nun thara lêng a hun, ti thuhai a lim le inhme peia a sakna a nih. A kum le enkhi chun, a râwl a la \ha em em a. A hmêl khawm a \hat dan a dang ta hle. Anachu a hla thu lungril them deu pakhat chu, a pasal chunga a lungril natna, “I ngaizâwngnu kutah i hringnun po po in hlan el hi chu, ka lungril a na, a mi that a nih...ka ringzo vei che leh..tia a pasal a ringzozie le an hnempui tak inhnemna thlak a ni nawzie a puongna chu a nih. A hla tune hung inth-lengin, “Oh, hringnun chu natna/hlimna a nih...hring-nun chu \ha taka fe pei ding a nih..tiin hmun inhawi deuh deuh a hung inlang pei a. An thlalâk hlui hlim taka nun an hmang lai lim enin, “Tuhin chu ka theinghil che a hun tah” tiin a pasal le an thlalâk chu a tuoi a. Chu zoah a rawi han an kei tho, hringnun

thar hmang \an nawk dinga an puocha danhai a nih a, lungril a them hle. A tâwpna taka chun a staff tamtak haiin an keihara hlim taka lama hla an sak zovin a khatin tuipui kam tieng nun thar hmasuon dinga a fe lai bo riei riein a tâwp a nih. “Ka huphur hlea chu album chu ka puitling hram tah a, ka hâdam huoi el” tiin a hril. Shania Twain hi kum 9 liemtah khan a pasal Robert Lange chu Switzerland-a a Secretary nu Marie-Anne Thiebaud leh an innei a. A secretary-nu iengtinam a hmu a ti an indawn chun, thil pakhat char hril nuom ka nei a, chu chu “Ka lo hmu che hi pawi ka tih” tiin. An in\he lei hin a lun-gria a na bawk, ‘dysphonia’ (bau, lei nat leia \awng harsa tina) in a na a. Mak danglam takin a secretary nu Maria pasal hlui Fred-eric leh 2011 khan an in-nei nawk a nih. April thla khan, kum 15 hnunga a album nawk hmasatak ding tlângzar ding thu a puong a. A album thar NOW ti chu September khin release a tum. A album nuhnungtak “Up!” (2002) khawm kha released zo charin Billboard No.1 a kai nghâl a nih. Tuta mi ding hi iem a ang ding chu.

Shania Twain (51) in Music Video Thar SiemDamnaw hai Horlicks bur khat seng a pek

CCPur: Henglep Sub-Division huop sunga cheng, zani hmasaa damnaw 41 zet district hung phurtlung le Observation room-a um hai chu Mr Akhup Kom, Social Worker, Lower Kei-rap, Henglep Sub-Division in zanikhan a kan tawl a, damnaw hai hi Horlicks bur khat seng le an dawnna ding no pakhat seng a pek tawl. Tuhin Henglep sub-

division a chun damnaw mi 20 vel hospital hung phur-tlung lovin an la um mek a, bieltu MLA le HAC Chair-man TT Haokip hmal-aknain hospital hung phurt-lung dinga hma lak a ni a, a phurtu ding Shaktiman chu zani zingkar khan Henglep a tlung a, sienkhawm lam-pui \hanaw taluo leiin la hung suok thei lovin Hen-glep-ah an lan tang.

CM’s Relief Fund-ah Rs. 1,00,000 an pekimPHAL : Zanikhan Bharat Petroleum Corpora-tion Limited Dealers Asso-ciation, Manipur chun CM’s Relief Fund-ah Rs. 1,00,000 an pek. Hi Association \huoituhai chu zanikhan

Chief Minister’s Secretariat, Imphal-ah fein CM N. Biren Singh kutah Rs. 1,00,000 Cheque an inhlan. N. Biren Singh chun CM’s Relief Fund-a sum petuhai po po kuomah lawmthu a hril.

Thil inruk zovin dawr rawimPHAL : July 27,2017 zanril lai khan Thoubal District a Yairipok Bazar-a M.I. Digital World (Mobile Handset zawrna dawr) chu rukru han an rawk hnungin

zawr hi an raw. Rukruhai hin mobile handsets cheng tam tak man an inruk. Hi thil tlung le inzawm hin Yairip-ok Police Station-ah Police han case an registered.

NSCN (IM) cadres ralthuom leh an man

imPHAL: 31 Assam Rifles of 10 Sector Assam Rifles chun July 28, 2017 khan namphisha hmuna motor inlawn hai an dap-naah NSCN(IM) cadres \henkhat ralthuom leh an man. Ralthuom an man hai

lai hin silai 3 le a mu 300 a \hang niin PRO Assam Rifles thusuok chun a hril. Ralthuom mana um hai hi Ukhrul tienga phur an tum ni dinga ring a nih tiin PRO thusuok chun a hril bawk.

Gigi Hadid Le Bella Hadid Hai NYC Khawpui ah lêng

new yOrk: Muslim model hlâwtling pawla tak, Muslim sakhuo dan khir taluoin a khuokhir phâk nâwna New York le Los Angeles haia model hlâwtling tak, Yolanda Hadid nauhai Gigi Hadid le Bella Hadid hai chu Runaway-a ‘cat-walk’ tamtakah pawisa

tamtak an lawn dawk hnungin Manhattan, New York kawtthler-a lêng thoveng dinga an suok lai paparazzi han an lo hmu fuk a, fans hai an vângnei hlau. Gigi (22) hin tight-fitting kekawr a bun a, a piengzie ngaituo sei rak ngai lova hmu thei vawng a nih a. Zakuo insing, phîng inlang thei (crop-top) hâkin Bag a pai a. Mobile phone kutin a chawi bawk a. Tarmit dum bunin a sam eng thla chu an khai thla hnap a. Kum 19-a upa Bella Hadid chun Jean kekawr bul le zakuo var skin-tight bawk hâkin a hnuoiah bodice a hak nawh ti hmu thei a nih a. Pheikhawk var v eve bunin lam-pui lai chun ieng ‘dance’ amanih an thaw, an kawng hekin an lam kuol vela inhawi an tiin an hlim hlea, photographer hai khawm an suktlâwm hle. An khawlai lêng, bazaar kai mei mei khawm a rukin an kai thei tah nawh. Photog-rapher hai hnawtzui zing an nih tah. Hi ni khawm hin tamtakin an hnawtzui zinga chu an sangpa neisun Anwar Hadid-in a hun zui a. Ama khawm pasal model ni tum meka a nia chu, a uhai angin photographer hai camera a la hip hne naw deuh niin an lang.