VU Research Portal

Beyond the Battlefields

van der Schriek, M.

2020

document versionPublisher's PDF, also known as Version of record

Link to publication in VU Research Portal

citation for published version (APA)van der Schriek, M. (2020). Beyond the Battlefields: Archaeological approaches to and heritage perspectives onmodern conflict.

General rightsCopyright and moral rights for the publications made accessible in the public portal are retained by the authors and/or other copyright ownersand it is a condition of accessing publications that users recognise and abide by the legal requirements associated with these rights.

• Users may download and print one copy of any publication from the public portal for the purpose of private study or research. • You may not further distribute the material or use it for any profit-making activity or commercial gain • You may freely distribute the URL identifying the publication in the public portal ?

Take down policyIf you believe that this document breaches copyright please contact us providing details, and we will remove access to the work immediatelyand investigate your claim.

E-mail address:vuresearchportal.ub@vu.nl

Download date: 25. May. 2021

Appendix: WWII-related archaeological researches in the Netherlands (1984-2017)

Year Province Location Archis Excavator

1984 Overijssel Colmschate Municipality of Deventer/ROB1987 Zuid-Holland Vlaardingen AWN Dep. 8 Helinium1989 Overijssel Kloosterlanden ROB/AWN1998 Gelderland Oosterhout 5554 Municipality of Nijmegen1998 Gelderland Zutphen Municipality of Zutphen2000 Noord-Brabant Meerhoven 26162 Municipality of Eindhoven2001 Overijssel Colmschate Municipality of Deventer2001 Groningen Appelbergen 3702 BIDKL/RAAP Archeologisch Adviesbureau2003 Limburg Reuver 4617 BAAC2003 Overijssel Colmschate 5683 Municipality of Deventer2003 Overijssel Schalkhaar Municipality of Deventer2004 Noord-Brabant Hank 8022 BAAC2004 Noord-Brabant Moergestel Unknown2004 Overijssel Averlo 2645 Municipality of Deventer/Saxion2004 Overijssel Lettele 2646 Municipality of Deventer/Saxion2005 Noord-Brabant Princenhage 12347 BAAC2005 Noord-Brabant Tilburg 13483 BAAC2005 Noord-Brabant Heeswijk-Dinther 13924 Archol2005 Noord-Brabant Mariaheide BAAC2005 Limburg Nederweert 15788 ACVU-HBS2005 Gelderland Vierakker 12129 Municipality of Zutphen2006 Noord-Brabant Habraken 27797 BAAC2006 Limburg Heijen 18647 BAAC2006 Limburg Molenhoek 19945 BAAC2006 Noord-Brabant Veldhoven 20456 BAAC2006 Utrecht Amersfoort 17914 Municipality of Amersfoort2006 Limburg Schaesberg 16236 Archol2006 Overijssel Steenbrugge 15412 Municipality of Deventer2007 Zeeland Noordzee (Domburg) Royal Netherlands Airforce/Unknown2007 Gelderland Bennekom 18137 Archol2007 Noord-Brabant Veldhoven 22173 BAAC2007 Limburg Venlo 21641 BAAC2007 Gelderland Bennekom Archol2007 Gelderland Epse Municipality of Deventer2007 Limburg Trichterveld 25600 Municipality of Maastricht2007 Zuid-Holland Ande Becker & Van de Graaf2007 Utrecht Woerden 7320 ArcheoMedia2008 Utrecht Rhenen 29027 RAAP Archeologisch Adviesbureau2008 Noord-Brabant Asten 30188 BAAC2008 Gelderland Oosterhout 31547 BAAC2008 Noord-Brabant Etten-Leur 31547 Becker & Van de Graaf2008 Noord-Brabant Galder 27822 Becker & Van de Graaf2008 Noord-Brabant Mill Becker & Van de Graaf2008 Groningen Barnflair Becker & Van de Graaf2008 Drenthe Midlaren Unknown

Year Province Location Archis Excavator

2008 Noord-Brabant Prinsenbeek 27378 Archol2008 Gelderland Nijmegen Archol2008 Noord-Brabant Reusel 24684 BAAC2008 Gelderland Barneveld 20448 BAAC2008 Overijssel Zwolle 49681 Municipality of Zwolle2009 Noord-Brabant Breda 37968 Becker & Van de Graaf2009 Noord-Brabant Breda 34098 Municipality of Breda2009 Limburg Lomm 409934 RAAP Archeologisch Adviesbureau2009 Utrecht Rhenen 39769 RAAP Archeologisch Adviesbureau2009 Noord-Brabant Milheeze 34626 BAAC2009 Gelderland Millingen aan de Rijn 25040 BAAC2009 Limburg Mook 32980 BAAC2009 Noord-Brabant Heerle 35267 Becker & Van de Graaf2009 Limburg Brunssum ArcheoPro2009 Noord-Brabant ‘s-Hertogenbosch Municipality of ‘s-Hertogenbosch2009 Noord-Brabant Keldonk 34028 Becker & Van de Graaf2009 Noord-Brabant Galder 37968 Becker & Van de Graaf2009 Limburg Tegelen 34547 Becker & Van de Graaf2009 Noord-Brabant Ulvenhout 37739 Becker & Van de Graaf2009 Noord-Brabant Breda 38261 Municipality of Breda2009 Noord-Brabant Breda 34258 Municipality of Breda2009 Limburg Valkenburg 38910 Archol2009 Limburg Gennep 36841 BAAC2009 Gelderland Well BAAC2009 Gelderland Tiel 35603 ACVU-HBS2010 Utrecht Leusden 43463 RAAP Archeologisch Adviesbureau2010 Utrecht Rhenen 40125 RAAP Archeologisch Adviesbureau2010 Gelderland Brummen 38627 BAAC2010 Noord-Brabant Tilburg 41847 Archol2010 Noord-Brabant Veldhoven 40397 Diachron UvA2010 Zuid-Holland Vlaardingen Unknown2010 Noord-Brabant Breda 820315 Municipality of Breda2010 Gelderland Oosterhout ADC ArcheoProjecten2010 Noord-Brabant Oerle 40453 BAAC2010 Gelderland Wehl BAAC2010 Gelderland Hoog Soeren Municipality of Apeldoorn2010 Gelderland Wenum-Wiesel Royal Netherlands Airforce/Municipality of Apel-

doorn2010 Utrecht Leidsche Rijn 38683 Royal Netherlands Airforce/Municipality of Utrecht2010 Gelderland Apeldoorn 418464 Royal Netherlands Airforce/RAAP Archeologisch

Adviesbureau2011 Utrecht Amersfoort 46097 Municipality of Amersfoort2011 Utrecht Leusden 46869 Municipality of Amersfoort2011 Utrecht Leusden 43463 Unknown2011 Overijssel De Worp BAAC2011 Noord-Brabant Teteringen 45412 Municipality of Breda2011 Gelderland Well BAAC2011 Gelderland Oosterbeek Diachron UvA2011 Overijssel Deventer BAAC2011 Noord-Holland Krommenie Argo/municipality2011 Zuid-Holland Moordrecht 46745 RAAP Archeologisch Adviesbureau2011 Utrecht Amersfoort 43463 RAAP Archeologisch Adviesbureau2011 Drenthe Westerbork 61154 RAAP Archeologisch Adviesbureau2012 Utrecht Amersfoort Municipality of Amersfoort2012 Zuid-Holland Waddinxveen 51819 RAAP Archeologisch Adviesbureau

Year Province Location Archis Excavator

2012 Gelderland Hoog Soeren Municipality of Apeldoorn and RAAP 2013 Gelderland Zelhem Royal Netherlands Airforce/T&A Survey2013 Gelderland Arnhem 57878 ADC ArcheoProjecten2013 Gelderland Bergherbos 58124 RAAP Archeologisch Adviesbureau2013 Zuid-Holland Katwijk aan Zee 56355 Archol2013 Zuid-Holland Waddinxveen 58006 RAAP Archeologisch Adviesbureau2014 Zuid-Holland Scheveningen 63994 RAAP Archeologisch Adviesbureau2014 Gelderland Wapenveld Royal Netherlands Airforce/Buro Noord2014 Noord-Brabant Werkendam Royal Netherlands Airforce/Bodac2016 Zuid-Holland Noordwijk aan Zee 4019425100 Archol2016 Noord-Brabant Gemert 3983624100 ADC ArcheoProjecten2016 Friesland IJsselmeer (Lemmer) Royal Netherlands Airforce/Heijmans/RAAP Archeo-

logisch Adviesbureau2017 Groningen Paterswoldemeer Unknown2017 Noord-Brabant Vught RAAP Archeologisch Adviesbureau2017 Friesland Alde Feanen Royal Netherlands Airforce/Leemans

Classical sourcesLycurgus, Against Leocrates, ed. A. Petrie, 2014, Cambrigde.

b i b l i o g r a p h y

Primary sourcesAbramowitz, M./I. Stegun, 1972: Handbook of Mathematical Functions, New York.Adam, F., 2006: Alain-Fournier et ses compagnons d’arme. Une archéologie de la Grande Guerre, Edition Ser-

penoise: Metz.Adriansen, I., 1997: Die Düppeler Mühle. Monument & Museum, Sønderborg.Ahmad, Y., 2006: The Scope and Definitions of Heritage: From Tangible to Intangible, International Journal

of Heritage Studies 12.3, 292-300.Alain-Fournier, 2006: Het grote avontuur/Le Grand Meaulnes, Amsterdam.Amara, M./P. Chielens/H. op de Beeck, 2004: Vluchten voor de oorlog. Belgische vluchtelingen 1914-1918.

Leuven.Antkowiak, M., 2002:Ausgrabungen an Orten des National-Sozialismus, Archäologie in Deutschland 5, 70-71.Anonymous, 2011: Archaeology of World War II. Archaeology 64.3 (http://archive.archaeology.org/1105/

features/world_war_II_wwII_archaeology.html). Armit, I./C. Knüsel/J. Robb/R. Schulting, 2006: Warfare and violence in Prehistoric Europe: an Intro-

duction, Journal of Conflict Archaeology 2.1, 1-11.Arts, N., 2000: Archeologie in Meerhoven, Gemeente Eindhoven.Arts, N., 2017: Huishoudelijk afval en andere archeologische overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog,

in: N. Arts, (ed.). Nieuwe mensen op oud land. Archeologie, geschiedenis en stedenbouw van Meerhoven (Eind-hoven), Woudrichem.

Auwera, S. van der, 2012.: Contemporary conflict, nationalism, and the destruction of cultural property during armed conflict: A theoretical framework, Journal of Conflict Archaeology 7.1, 49-65.

Baas, S., 2016: Resten van de Atlantikwall aan de Koningin Wilhelmina Boulevard te Noordwijk aan Zee. Een archeo-logische begeleiding van de aanleg van een bouwkuip voor een gestuurde boring, (Archol Rapport 343), Leiden.

Bahn, P., (ed.), 2004: Reis door de archeologie. Een fascinerende speurtocht door onze ongeschreven geschiedenis, Amsterdam.

Bailey, G., 1983: Concepts of time in quaternary prehistory, Annual Review of Anthropology 12, 165-192.Banks, I., 2014: Digging in the Dark: The Underground War on the Western Front in World War I, Journal

of Conflict Archaeology 9.3, 156-176.Banks, I., 2018: Editorial, Journal of Conflict Archaeology 13.1, 1-2.Banks, I./T. Pollard, 2011: Protecting a Bloodstained History: Battlefield Conservation in Scotland, Jour-

nal of Conflict Archaeology 6.2, 124-145.Banks, I./E. Koskinen-Koivisto/ O. Seitsonen, 2018: Public engagements with Lapland’s Dark Heritage:

Community archaeology in Finnish Lapland, Journal of Community Archaeology & Heritage 5.1, 128-137.Banks, I./T. Pollard, 2016: Editorial, Journal of Conflict Archaeology 11.1, 1.Banks, I./T. Pollard, 2017: Editorial, Journal of Conflict Archaeology 12.2, 73-74.Banks, I./T. Pollard, 2018: Editorial, Journal of Conflict Archaeology 12.3, 1-3.Barton, P./P. Doyle/J. Vandewalle, 2004: Beneath Flanders Fields. The Tunnelers’ War 1914-18, Staplehurst.Bazelmans, J., 2016a: Archeologie en gemeentelijke gebiedsontwikkeling. De casus Oosterdalfsen, Vitru-

vius 36.9, 20-27.Bazelmans, J., 2016b: Het AHN2 en het raadsel van het toponiem Bussum-Fransche Kamp, Archeologica

Naerdincklant. Archeologisch tijdschrift voor het Gooi en omstreken (1), 11-23, https://independent.aca-

demia.edu/Naerdincklant.Beckers, D.E.P.C.M., 2012: Gegraven verdediging. Een archeologische analyse van Duitse verdediging-

swerken uit de Tweede Wereldoorlog in het Meinweggebied (Limburg), (Unpublished Bachelor-thesis, Leiden University), (https://openaccess.leidenuniv.nl/bitstream/handle/1887/19503/Gegraven_verdediging_D.E.P.C.M.Beckers_compleet_1.3.pdf?sequence=1).

Beevor, A., 2002: Berlijn. De ondergang 1945, Amsterdam.Beex, B., 2009: Oefenbommen op een zee van heide, Vitruvius 3.9, 18-21.Beex, W., 2003: Use and Abuse of Digital Terrain/Elevation Models. Enter the Past. The E-way into the four

Dimensions of Cultural Heritage. CAA 2003. Computer Applications and Quantitative Methods in Archaeol-ogy, Oxford (British Archaeolgical Reports International Series 1227).

Beex, W., 2017: Lessons from LiDAR data use in the Netherlands, Studies in Digital Heritage 1.2, 661-670.Bender, B., 1992. Theorising landscapes, Man (NS) 27, 737-755.Benjamin, W., 1996: Maar een storm waait uit het paradijs. Filosofische essays over taal en geschiedenis, Nijmegen.Berendsen, H.J.A./K.P. Volleberg, 2007: New prospects in geomorphological and geological mapping

of the Rhine-Meuse Delta – Application of detailed digital elevation maps based on laser altimetry, Netherlands Journal of Geosciences. Geologie en Mijnbouw, 86.1, 15-22.

Berger, F./F. Bittman/M. Geschwind/P. Lönne/M. Meyer/G. Moosbauer, 2013: Die römisch-germani-sche Auseinandersetzung am Harzhorn, Lkr. Northeim, Niedersachsen, Germania 88, 313-402.

Berghe, H. van den/W. Gheyle/B. Stichelbaut/T. Saey/N. Note/M. van Meirvenne/J. Bourgeois/V. van Eetvelde, 2018: Using the past to indicate the possible presence of relics in the present-day landscape: the Western Front of the Great War in Belgium, Landscape Research 43.2, 1-23.

Bevan, R., 2006: The Destruction of Memory. Architecture at War, London.Biezeveld, C., 2011: Kamp Amersfoort: De bevochten nalatenschap van de Tweede Wereldoorlog, Barneveld.Bijkerk, R., 2015: Een korte oorlog. De Slag om Nederland in mei 1940, Amsterdam.Bleed, P./D.D. Scott, 2011: Context for Conflict: Conceptual Tools for Interpreting Archaeological

Reflections of Warfare, Journal of Conflict Archaeology 6.1, 42-64.Bloemers, T.H.F., 2010: The Cultural Landscape and Heritage Paradox. Protection and Development of the

Dutch Archaeological-Historical Landscape and its European Dimension, in T. Bloemers/ H. Kars/A. van der Valk/M. Wijnen (eds.), The Cultural Landscape & Heritage Paradox: protection and development of the Dutch archaeological-historical landscape and its European dimension (Landscape & Heritage Studies), Amsterdam, 3-17.

Buckley, R./M. Morris/J. Appleby/T. King/D. O’Sullivan/L. Foxhall, 2013: ‘The King in the car park’: new light on the death and burial of Richard III in the Grey Friars church, Leicester, in 1485, Antiq-uity 87, 519-538.

Bonnett, A., 2016: The Geography of Nostalgia. Global and local perspectives on modernity and loss, London and New York.

Boomsma, P./R. Kok, 2017: Lest we forget. De berging van de Vickers Wellington uit het IJsselmeer, Grou.Boshoven, E.H., 2015: Waardenkaarten in Veelvoud; Een landelijke inventarisatie van gemeentelijke archeologische

en cultuurhistorische waardenkaarten, Weesp (RAAP-notitie 2019/ RAAP Archeologisch Adviesbureau).Bosman, A.V.A.J., 2006: “Recente verstoringen”. Sporen van strijd op Nederlands grondgebied, Archeo-

logie Magazine 14.6, 32-34.Bosman, A.V.A.J./R.C.A Geerts/D. Sam (red.), 2017: Een brug te ver onderzocht. Archeologisch onderzoek in

Stadsblokken-Meinerswijk, gemeente Arnhem, Amersfoort: ADC ArcheoProjecten (ADC Monografie 22/ Rapport 4200).

Bosman, A.V.A.J./E.J. van Ginkel/J.P.F. Verweij/W.B. Waldus, 2014: De archeologie van modern oorlogserfgoed, Amersfoort: ADC ArcheoProjecten (ADC Rapport 3595) (http://www.sikb.nl/doc/archeo/Rap%203595_4150627_SIKB%20CCvD%20project%20204%20WOII.pdf).

Bostyn, F., 1999: Beecham Farm Dugout, Passchendaele 1914-1918, Zonnebeke (Association for Battlefield Archaeology in Flanders/Studies 1).

Boyen, S./ C. Boffin/ P. Pype, 2004: De opgraving, in E. Raemen, E./V. Hendriks/J. Poblome (ed.), Loop!graven. Een archeologische zoektocht naar de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 34-35.

Bradley, R., 2002: The past in Prehistoric Societies, New York.Brants, C./K. Brants, 2001: Velden van weleer. Reisgids naar de Eerste Wereldoorlog, Amsterdam.Brants, C./K. Brants, 2004: Levende herinnering. De oorlog die nooit ophield 1914-1918, Zaltbommel.Braven, A. den., 2014a: Een stelling nabij de Oude Kleefsebaan, in H. van Enckevort (red.), Kleine verhalen,

Nijmegen: Bureau Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen, 71-75.Braven, A. den., 2014b: Een Duitse helm, of toch niet?, in H. van Enckevort (red.). Kleine verhalen,

Nijmegen: Bureau Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen, 79-84.Breeze, D., 2018: The Value of Studying Roman Frontiers, Theoretical Roman Archaeology Journal 1.1, 1-17.Broeke, P. van den, 2002: Vindplaatsen in vogelvlucht. Beknopt overzicht van het archeologisch onderzoek in

de Waalsprong 1996-2001, Gemeente Nijmegen: Bureau Archeologie (Archeologische berichten Nijmegen /Rapport 1).

Brown, M./R. Osgood, 2009: Digging up Plugstreet: The Western Front Unearthed, Sparkford.Bruggen, G. van, 2015: De hei is groot genoeg. Een geschiedenis van het Belgisch vluchtoord op de heide te Ede

1915-1917, Gemeente Ede.Brunaux, J.-L., 2004: Guerre et religion en Gaulle. Essai d’anthropologie celtique, Paris. Brunaux, J.-L., 2018: A battle between Gauls in Picardy. The tropaion of Ribemont-sur-Ancre, in M.

Fernández-Götz/N. Roymans (eds.) Conflict Archaeology. Materialities of Collective Violence from Prehistory to Late Antiquity. Themes in Contemporary Archaeology, Volume 5. London and New York, 79-87.

Cabaret, 1972: Directed by Bob Fosse [DVD]. Allied Artists Pictures & A Feuer & Martin Production Of.Callies, H., 2011: Historische Überlegungen zum römisch-germanischen Schlachtfeld am Harzhorn,

Berichte zur Denkmalpflege in Niedersachsen 1, 28-32.Campagne, G.T., 1970: De militaire krachten in het westen. Maginot en Siegfried, in A.H. Paape (ed.),

Bericht van de Tweede Wereldoorlog 1, Haarlem, 206-211.Capps-Tunwell, D./D.G. Passmore/S. Harrison, 2015: Landscape Archaeology of World War Two Ger-

man Logistics Depots in the Forêt domaniale des Andaines, Normandy, France, International Journal of Historical Archaeology 19, 233-261.

Capps-Tunwell, D./D.G. Passmore/S. Harrison, 2016a: Second World War bomb craters and the archaeol-ogy of Allied air attacks in the forests of the Normandie-Maine National Park, NW France, Journal of Field Archaeology 41.3, 312-330.

Capps-Tunwell, D./D.G. Passmore/S. Harrison, 2016b: A witness in the landscape: The bombing of the Fôret domaniale des Andaines and the Normandy Campaign, NW France, 1944, War in History, 1-34.

Carman, J., 1997: Introducing approaches to violence, in J. Carman (ed.), Material Harm: Archaeological Studies of War and Conflict, Glasgow, 1-23.

Carman, J., 2013: Archaeologies of Conflict, London/New York, (Debates in Archaeology).Carpentier, V./C. Marcigny, 2014: Archéologie du Débarquement et la Bataille de Normandie, Rennes.Carr, G., 2010: The archaeology of occupation, 1940-2009: a case study from the Channel Islands, Antiq-

uity 84, 161-174.Carr, G., 2011: Beyond Normandy in World War Two: occupation, resistance and remembrance, Journal

of Conflict Archaeology 6.2, 173-176.Carroll, M., 2005: Romans, Celts & Germans. The German Provinces of Rome, Stroud.Chielens, P., 1999: Puin ruimen. De gespannen verhouding tussen wederopbouw en herdenking in inter-

nationaal perspectief, in K. Baert (ed.), Ieper, de herrezen stad, Koksijde, 221-238.Chielens, P./D. Dendooven/H. Decoodt, 2006: De zuidelijke salient, in P. Chielens/D. Dendooven/ H.

Decoodt (eds.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 201-212.Clausewitz, C. von., 1997: On War [Vom Kriege], Hertfordshire.Cleere, H., 1984: Approaches to the Archaeological Heritage, Cambridge.

Conn, S., 1968: Examples of Total War (149 BC-1945 AD), Office of the Chief of Military History, Depart-ment of the Army [OCMH-26] (http://www.history.army.mil/documents/misc/ocm26.htm).

Connor, M./D.D. Scott, 1998: Metal Detector Use in Archaeology: An Introduction, Historical Archaeology 32.4, 76-85.

Constandt, H., 1999: “Ieper zal herrijzen!” De wederopbouw van Ieper geredigeerd door ingenieur-architect Jules Coomans, in K. Baert (red.). Ieper, de herrezen stad, Koksijde, 67-90.

Cosgrove, D./S. Daniëls (eds), 1988: The iconography of landscape. Essays on symbolic representation, design and use of past environments, Cambridge.

Coward, M., 2008: Urbicide. The Politics of Urban Destruction, London/New York.Cox, M./P. Jones, 2014: Ethical considerations in the use of DNA as a contribution toward the deter-

mination of identification in historic cases: considerations from the Western front, New Genetics and Society 33.3, 295-312.

Creemers, G./E. Meylemans/J. Paesen/M. Bie, 2011:. Laseraltimetrie en de kartering van Celtic Fields in de Belgische Kempen: mogelijkheden en toekomstperspectieven, Relicta 7, 11-36.

Cressie, N.A.C., 1990: The Origins of Kriging, Mathematical Geology, 22, 239-252.

Damen, H./C.W. Koot, 2016: Archeologische Monumentenzorg in het plangebied van de dijkteruglegging bij Lent. Archeologische getuigenissen van de Tweede Wereldoorlog, Nijmegen: Archeologische Berichten Nijmegen (Rapport 64: Gemeente Nijmegen, Bureau Leefomgevingskwaliteit).

Deal, M./L.M. Daly/C. Mathias, 2015: Actor-Network Theory and the Practice of Aviation Archaeology, Journal of Conflict Archaeology 10.1, 3-28.

Deckers, P./L. Bleumers/S. Ruelens/B. Lemmens/N. Vanderperren/C. Marchal/J. Pierson/D. Tys, 2016: MEDEA: Crowd-Sourcing the Recording of Metal-Detected Artefacts in Flanders (Belgium), Open Archaeology 2, 264-277.

Deeben, J./B.J. Groenewoudt/D.P. Hallewas/W.J.H. Willems, 1999: Proposals for a practical system of sig-nificance evaluation in archaeological heritage management, European Journal of Archaeology 2.2, 177-199.

Deeben, J./D.P. Hallewas, 1999: Star Monuments’ in Retrospect and the Future, in H. Sarfatij/ W.J.H. Verwers/P.J. Woltering (red.), In discussion with the past, Zwolle, 329-334.

Deeben, J./D.P. Hallewas/P.A.M. Zoetbrood, 2002: Valuation and Selection of Late Medieval Sites in the Netherlands, in P.J. Woltering/W.J.H. Verwers/G.H. Scheepstra (red.), Middeleeuwse toestanden. Archeo-logie, geschiedenis en monumentenzorg, Hilversum, 451-465.

Dekker, A., 2003: De onbekende soldaat, Breda.De Matos Machado, R./J.-P. Amat/ G. Arnaud-Fassetta/F. Bétard, 2016: Potentialités de l’outil LiDAR

pour cartographier les vestiges de la Grande Guerre en milieu intra-forestier (bois des Caures, forêt domaniale de Verdun, Meuse), EchoGéo 38, 1-22.

Demoule, J.-P., 2011: We still have to excavate – but not at any price, Archaeological Dialogues 18.1, 5-10.Demuth, V., 2009: “Those who survived the battlefields” Archaeological investigations in a Prisoner of

War Camp near Quedlingburg (Harz/Germany) from the First World War, Journal of Conflict Archaeol-ogy 5.1, 163-181.

Dendooven, D., 2006a: Het herdenken van de doden: begraafplaatsen en monumenten, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (eds.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 103-110.

Dendooven, D., 2006b: De Wederopbouw, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (eds.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 97-102.

Dendooven, D., 2006c: De vernietiging van een streek en haar erfgoed, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (eds.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 91-96.

Denizot, A.,/ J. Louis, 2000: L’énigme Alain-Fournier 1914-1991, Paris.Denslagen, W., 2005: Het harmonische stadsbeeld. Lessen van vroeger, in R. van der Laarse, (ed.), Bezeten

van vroeger. Erfgoed, identiteit en musealisering, Amsterdam, 161-175.

Der Himmel über Berlin, 1987: Directed by Wim Wenders [DVD]. Road Movies Filmproduktion, Argos Films, Westdeutscher Rundfunk (WDR) & Wim Wenders Stiftung.

Desbois, P., 2009: Holocaust door kogels. Op zoek naar ooggetuigen en sporen van de massamoord in Oekraïne, Zuthpen.

Desfossés, Y./A. Jacques/G. Prilaux, 2008: L’archéologie de la Grande Guerre, Rennes.Desreumaux, J., 2011: Land van schroot en knoken. Slachtoffers van ontploffingen in de frontstreek 1918 – heden,

Leuven.Dewilde, M./P. Pype/M. de Meyer/F. Demeyere/W. Lammens/J. Degryse/F. Wyffels/N.J. Saunders, 2004:

Belgium’s New Department of First World War Archaeology, Antiquity 78, 1-4.Dewilde, M./F.Wyffels, 2014: De ‘leege platse’, een geruimde Duitse begraafplaats in Beselare-Zonnebeke

(W.-Vl.), in M. Bracke (red.), Conflict in Contact II, CO7 Archeo, 41-46.Didden, J.M./M. Swarts, 1979: Strijd tussen Maas en duinen. Een fotoverslag van de gebeurtenissen in de Lang-

straat van september 1944 tot mei 1945, Waalwijk.Dobat, A.S./A.T. Jensen, 2016: “Professional Amateurs”. Metal Detecting and Metal Detectorists in Den-

mark, Open Archaeology 2, 70-84.Dobinson, C.S./J. Lake/J.A. Schofield, 1997: Monuments of war: defining England’s 20th century defence

heritage, Antiquity 76, 288-299.Douhet, G., 1921 (1998): The Command of The Air, [Il dominio dell’aria.] Translated by D. Ferrari, Air

Force History Museums Program: Washington D.C. (http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/read-ings/command_of_the_air.pdf).

Doyle, P./P. Barton/J. Vandewalle, 2005: Archaeology of a Great War Dugout: Beecham Farm, Passchen-daele, Belgium, Journal of Conflict Archaeology 1.1, 45-66.

Dunlap Jr., Brigadier General C.J., 2006: Neo-Strategicon: Modernized Principles of War for the 21st Century Military review, March-April, 42-48 (http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/milreview/dunlap.pdf).

Eeno, R. van., 1999: Voorwoord, in K. Baert (red.) Ieper, de herrezen stad, Koksijde, 7-8.Eickhoff, S./A.Grothe/B. Jungklaus, 2012: 1636 – Ihre Letzte Schlacht. Leben im Dreißigjährigen Krieg,

Theiss.Ellman, M./S. Maksudov, 1994: Soviet Deaths in the Great Patriotic War: A Note, Europe Asia Studies

46.4, 671–80 (http://sovietinfo.tripod.com/ELM-War_Deaths.pdf). Ember, C.R./M. Ember, 1992: Resource unpredictability, mistrust and war: a cross-cultural study, Journal

of Conflict Resolution 36, 242-262.Endlich, S., 2007: Wege zur Erinnerung. Gedenkstätte und -orte für die Opfer des Nationalsozialismus in Berlin

und Brandenburg, Berlin. English Heritage, 1995: The Register of Historic Battlefields, London.English Heritage, 2003: Twentieth-Century Military Sites. Current approaches to their recording and conservation,

London.English Heritage, 2010: The Light Fantastic. Using airborne lidar in archaeological survey, Swindon.Enckevort, H. van, 2008: Begraven sieraden en verbrand geld op de Nijmeegse Hunerberg. Ulpia Noviomagus

13, Gemeentelijk archeologisch onderzoek in Nijmegen, Nijmegen (Bureau Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen).

Enckevort, H. van, 2014a: Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Nijmegen, in: H. van Enckevort (red.), Kleine verhalen, Nijmegen (Bureau Archeologie en Monumenten: Gemeente Nijmegen), 9-19.

Enckevort, H. van, 2014b: Vuur over Nijmegen, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (red.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 56-60.

Ervynck, A./M. Bracke/A. Lentacker/W. van Neer, 2014: Aalst, Leopoldstraat 42. De dagelijkse voeding in bezet België in 1917 (O.-Vl.), in: M. Bracke (red.), Conflict in Contact II, CO7 Archeo, 50-51.

Evans, M.M., 2004: Ieper in oorlog en vrede, Ieper.

Ferguson, N., 2013: Biting the Bullet: The Role of Hobbyist Metal Detecting within Battlefield Archae-ology, Internet Archaeology 33 (http://dx.doi.org/10.11141/ia.33.3).

Ferguson, N., 2016: Lost in Translation: Discussing the Positive Contribution of Hobbyist Metal Detect-ing, Open Archaeology 2, 115-126.

Fermin, H.A.C./M. Groothedde, 2008: IJzertijd tussen Bajes en Wambuis. Archeologisch onderzoek op het Jeugdgevangenisterrein in Zutphen, Zutphense Archeologische Publicaties 46, Zutphen.

Ferrándiz, F., 2013: Exhuming the defeated: civil war mass graves in 21st-century Spain, American Ethnolo-gist, 40.1, 38-54.

Fings, K/F. Möller (Hrsg.), 2008: Zukunftsprojekt Westwall. Wege zu einem verantwortungsbewussten Umgang mit den Überresten der NS-Anlage, Weilerswist.

Fleischer, W., 1998: Feldbefestigungen des deutschen Heeres 1939-1945: Ein Typenkatalog, Wölfersheim-Berstadt.Flokstra, L./R. Kok, 2011: De crash van de Little Guy: archeologische begeleiding van de berging van vliegtuig-

wrakresten van een B-17 bij het Kristalbad te Apeldoorn, Weesp (RAAP-rapport 2465).Foard, G., 1995: Naseby. The Decisive Campaign, Whitstable.Foard, G., 2001: The archaeology of attack: battles and sieges of the English Civil War, in P.W.M.

Freeman/T. Pollard, T. (eds.), Fields of Conflict: Progress and Prospect in Battlefield Archaeology, (British Archaeological Reports International Series 958), Oxford, 87-104.

Foard, G., 2003: Sedgemoor 1685: historic terrain, the “archaeology of battles” and the revision of mili-tary history, Landscapes 4.2, 5-15.

Foard, G., 2004: Bosworth Battlefield. A Reassessment, Leicestershire (http://www.battlefieldstrust.com/media/269.pdf).

Foard, G., 2008: Conflict in the pre-industrial landscape of England: a resource assessment, Leeds (http://bat-tlefieldtrust.com/resource-centre/battlefieldsuk/periodpageview.asp?pageid=831).

Foard, G./R. Morris, 2012: The Archaeology of English Battlefields: Conflict in the Pre-industrial Landscape, (Council for British Archeology).

Forrest, G.T., 1974: The rebuilding of Ypres, in O. Mus/J.A. van Houtte (eds.). Prisma van de geschiedenis van Ieper, Ieper, 304-314.

Förster, S. (ed.), 2002: On the Road to Total War. The American Civil War and the German Wars of Unification, 1861–1871, German Historical Institute.

Fox, R.A., 1993: Archaeology, history, and Custer’s Last Battle. The Little Big Horn Reexamined, Norman.Franzen, P., 2014: Een simpele scherf?, in: H. van Enckevort (red.), Kleine verhalen, Nijmegen (Bureau

Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen), 93-97.Frijtag Drabbe Künzel, G. von, 2003: Kamp Amersfoort, Amsterdam.Fraser, A.H./M. Brown, 2007: Mud, Blood and Missing Men: Excavations at Serre, Somme, France, Jour-

nal of Conflict Archaeology 1.3, 147-171.Friedrich, J., 2002: Der Brand. Deutschland im Bombenkrieg 1940-1945, München.Frijhoff, W., 2007: Dynamisch erfgoed, Amsterdam.

Gassend, J.-L., 2014: What Can Be Learned from Shell Fragments? Examples from World War II Bat-telfields in the Maritime Alps, Journal of Conflict Archaeology 9.1, 16-32.

Geier, C.R./D.D. Scott/L.E. Babits, (eds.), 2014: From These Honored Dead: Historical Archaeology of the American Civil War, Gainesville.

Gemeente Apeldoorn, 2015: Archeologische beleidskaart 2015, Apeldoorn (https://www.apeldoorn.nl/fl-archeologische-beleidskaart-15).

Gerritsen, F.A., 2003: Local Identities. Landscape and Community in the late Prehistoric Meuse-Demer-Scheldt Region, (Amsterdam Archaeological Studies 9), Amsterdam.

Geyhle, W./B. Stichelbaut/T. Saey/N. Note/H. van den Berghe/V. van Eetvelde/M. van Meirvenne/J. Bourgeois, 2018: Scratching the surface of war. Airborne laser scans of the Great War conflict land-scape in Flanders (Belgium), Applied Geography 90, 55-68.

Gilead, I./Y. Haimi/W. Mazurek, 2009: Excavating Nazi Extermination Centres, Present Past 1, 10-39 (http://www.presentpasts.info/articles/10.5334/pp.12/).

Ginkel, R. van., 2011: Rondom de Stilte. Herdenkingscultuur in Nederland, Amsterdam.González-Ruibal, A., 2007: Making Things Public: Archaeologies of the Spanish Civil War, Public Archae-

ology 6.4, 203-226.González-Ruibal, A., 2008: Time to Destroy: An Archaeology of Supermodernity, Current Anthropology

49.2, 247-279.González-Ruibal, A., 2012: From the battlefield to the labour camp: archaeology of civil war and dicta-

torship in Spain, Antiquity 86.332, 456-473.Gorp, B. van/H. Renes, 2007: Outlook on Europe. A European Cultural Identity? Heritage and shared

Histories in the Europian Union, Tijdschrift voor Economische en Sociale Geografie 98.3, 407-415.Grootswagers, K., 2005: De M.A.St, in Straet & Vaert, Jaarboek Heemkundekring Loon op ‘t Sandt,

99-108.Grimm, P./ E. van Loo/R. de Winter, (red.), 2017: Vliegvelden in oorlogstijd. Nederlandse vliegvelden tijdens

bezeting en bevrijding 1940-1945, Amsterdam.Grüter, R., 2017: Kwesties van leven en dood. Het Nederlandse Rode Kruis in de Tweede Wereldoorlog, Amster-

dam.Gundersen, J./M.J. Rasmussen/R.O. Lie, 2016: Private Metal Detecting and Archaeology in Norway,

Open Archaeology 2, 160-170.

Haecker, C.M./J.G. Mauck, 1997: On the Prairie of Palo Alto, Texas.Hardy, S.A., 2017: Quantitative analysis of open-source data on metal detecting for cultural property:

Estimation of the scale and intensity of metal detecting and the quantity of metal-detected cultural goods, Cogent Social Sciences 3:1298397, 1-49.

Hartog, F., 2003: Régimes d’historicité, Présentisme et expériences du temps, Paris.Harrison, R./J. Schofield, 2010: After Modernity: Archaeological Approaches to the Contemporary Past, Oxford.Heerd, R.M. van/E.A.C. Kuijlaars/M.P. Teeuws/R.J. van ‘t Zand, R.J. van ’t. 2000: Producspecificatie AHN

2000, (Rijkswaterstaat: Rapportnummer: MDTGM 2000.13). Heijster, R., 2006: Krieg: Ieper, het martyrium van 14/18 door Duitse ogen, Tielt.Hendriks, V./P. Pype., 2004: De sites, in E. Raemen/V. Hendriks/J. Poblome (eds.), Loop!graven. Een

archeologische zoektocht naar de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 36-42.Hendriks, V./E. Raemen/P. Pype, 2004: Het materiaal, in E. Raemen/V. Hendriks/J. Poblome (eds.),

Loop!graven. Een archeologische zoektocht naar de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 43-56.Hermsen, I./E. Haveman, 2009: Op het spoor van de Holterweg. Archeologisch en historisch onderzoek van, onder

en langs de Holterweg in Colmschate (gemeente Deventer), Deventer (Rapportages Archeologie Deventer 25).

Hesse, R., 2010: LiDAR-derived Local Relief Models – a new tool for archaeological prospection, Archaeological Prospection 17 67-72.

Hingley, R.C., 2008: Hadrian’s Wall in theory: pursuing new agendas, in P. Bidwell (ed.) Understanding Hadrian’s Wall, Kendal, 25-28.

Hirschfeld, G./G. Krumach/I. Renz, 2008: Duitse frontsoldaten 1914-1918, Amsterdam/Antwerpen. Hoek, R., 2014: De schuilkelder bij de VASIM?, in: H. van Enckevort (red.), Kleine verhalen, Nijmegen

(Bureau Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen), 27-31.Hoek, R./H. van Enckevort (red.), 2014: Achter de R.K. Kweekschool?, in: H. van Enckevort (red.),

Kleine verhalen, Nijmegen (Bureau Archeologie en Monumenten Gemeente Nijmegen), 90-92.

Hogenbirk, E., 2014: Metaaldetectie op WOII-terreinen. Een verkenning van de huidige situatie en adviezen voor de verbetering van de relatie tussen archeologen en detectorzoekers, Weesp (RAAP-rapport 3272).

Hollebeeke, Y. van, 2012: Archeologie van het conflict in Vlaanderen. Tien jaar professionele archeologie van de Eerste Wereldoorlog onder de loep. Gent (unpublished PhD-thesis University of Gent) (http://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/891/198/RUG01-001891198_2012_0001_AC.pdf).

Holyoak, V., 2002: Out of the blue: assessing military aircraft crash sites in England, 1912-45, Antiquity 76, 657-663.

Holyoak, V./J. Schofield, 2002: Military Aircraft Crash Sites: Archaeological Guidance on their Significance and Future Management, Swindon.

Homann, A./J. Weise, 2009: The Archaeological investigation of two battles and an engagement in North Germany from the 19th Century: A summary of work carried out at Idstedt, Grossbeeren and Lauen-burg, Journal of Conflict Archaeology 5.1, 27-56.

Homann, A., 2013: Battlefield Archaeology of Central Europe - With a Focus on Early Modern Bat-tlefields, in N. Mehler (ed.), Historical Archaeology in Central Europe. Society for Historical Archaeol-ogy, 203-230. Society for Historical ArchaeologyHistorical Archaeology in Central EuropeHistorical Archaeology in Central Europe

Houtte, J.A. van, 1974: Ieper door de eeuwen heen, in O. Mus/J.A van Houtte (eds.). Prisma van de geschiedenis van Ieper, Ieper, ix-xxi.

Hoven, E., 2004: Sporen van de Westwall bij Roermond: achtergronden en archeologie, Archeologie in Limburg 97, 17-23.

Isaaks, E.H./R.M. Srivastava, 1989: An Introduction to Applied Geostatistics, New York.

Janssens, L./M. de Meyer, 2004: Het begin van het A19-project en het GIS onderzoek, in E. Raemen/V. Hen-driks/ J. Poblome, (eds.), Loop!graven. Een archeologische zoektocht naar de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 30-33.

Jong, I. de, 2003: Mission 376. Battle over the Reich, May 28, 1944, Mechanicsburg.Jünger, E., 2014: In Stahlgewittern, Stuttgart.Junkelmann, M., 2008: Das greulichste Spectaculum: Die Schlacht von Höchstädt 1704, Hefte zur bayrische

Geschichte und Kultur (30). Augsburg.Jürgs, M., 2004: De kleine vrede in de Grote Oorlog, Amsterdam.

Kamp, J.S. van der/M. Hendriksen, 2010: Een Duits vliegtuiggraf uit de eerste oorlogsuren. Archeologische bege-leiding van de berging van een Junkers 88 in Leidsche Rijn, Utrecht (Gemeente Utrecht: Basisrapportage Archeologie 28) (https://www.utrecht.nl/fileadmin/uploads/documenten/wonen-en-leven/vrije-tijd/erfgoed/BrA28_Een_Duits_vliegtuiggraf_lowres_1_.pdf).

Karl, R,. 2016: Archaeological Responses to 5 Decades of Metal Detecting in Austria, Open Archaeology 2, 278-289.

Kattenberg, A.E./I.A. Schute, 2002: Appèlbergen, gemeente Haren. Een geofysisch onderzoek, (RAAP-Briefverslag 2001-3511).

Keegan, J., 1976: The Face of Battle. A study of Agincourt, Waterloo and the Somme, London.Keeley, L.H., 1996: War Before Civilization. The Myth of the Peaceful Savage, New York.Kenz, D. El., 1993: De reformatie en de godsdienstoorlogen, in W. Blockmans (ed.). De wording van Europa.

Vol. V. De kracht van het geloof, Weert, 81-92.Kershaw, I., 2003: Hitler. Hoogmoed 1889-1936, Utrecht. Knoop, R., 2006: Tussen ooggetuigen en erflaters. Denken over het erfgoed van de Tweede Wereldoorlog, (Essay in

opdracht van het Ministerie van VWS), Amsterdam.Kok, R.S., 2006a. Sporen van de luchtoorlog tegen Duitsland op de Ginkelse Heide bij Ede. Ploegvoren

op de heide. Historisch Geografisch Tijdschrift 24.2, pp. 73-83.

Kok, R.S., 2006b: (On)zichtbare sporen van de Slag om Arnhem. Martiale monumenten in de gemeente Renkum, Archeologie Magazine 14.6, 38-41.

Kok, R.S., 2009: Oorlogsverleden op de schop. De noodzaak van archeologie van de Tweede Wereldoor-log, Archeobrief 13.2, 13-21.

Kok, R.S., 2010: Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel. Een verkenning van thema’s voor gericht onderzoek, in L.van Dijk (red.), Overijsselse Historische Bijdragen. Archeologie van de Tweede Wereldoorlog in Overijssel, Hilversum, 9-45.

Kok, R.S./J.A.T. Wijnen, 2011: Waardering van oorlogserfgoed. Een inventarisatie en waardering van sporen uit de Tweede Wereldoorlog op de Grebbeberg en Laarsenberg te Rhenen (provincie Utrecht), Weesp (RAAP-rapport 2240).

Kok, R.S./N. Warmerdam/J.A.T. Wijnen, 2011: Een tankval van de Vordere Wasserstellung. Gemeente Wad-dinxveen, plangebied ’t Suyt. Archeologisch bureauonderzoek naar sporen uit de Tweede Wereldoorlog, Weesp (RAAP-notitie 3798).

Kok, R.S./J.A.T. Wijnen, 2012: Oorlog op de plank: inventarisatie en potentie van oude archeologische opgravin-gen met sporen en vondsten uit de Tweede Wereldoorlog, Weesp (RAAP-rapport 2546).

Kok, R.S./S. de Kruif/J.A.T. Wijnen, 2012: Plangebied ’t Suyt. Gemeente Waddinxveen. Archeologisch vooronderzoek: een inventariserend veldonderzoek, Weesp (RAAP-rapport 2552).

Kok, R.S./W.K. Vos, (red.), 2013: Archeologie van de Tweede Wereldoorlog, Amersfoort (Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed: Rapportage Archeologische Monumentenzorg 211).

Kok, R.S./N.WT. Warmerdam, 2014, Archeologie van de Atlantikwall. Een inventarisatie van zachte resten in de Freie Küste Katwijk-Scheveningen, Provincie Zuid-Holland. Deel 1: Onderzoek, Weesp (RAAP-rapport 2925)

Kok, R.S./F. Stegeman/W. Gieberts/J.A.T. Wijnen, 2014: Handreiking. Samenloop archeologie en explosievenop-sporing. Werken in een veilige omgeving mét behoud van archeologische waarden, Breda (Stichting Infrastruc-tuur Kwaliteitsborging Bodembeheer).

Kolen, J.C.A., 2005: De Biografie van het Landschap: Drie Essays over Landschap, Geschiedenis en Erfgoed, Amsterdam (published PhD-thesis Vrije Universiteit Amsterdam).

Kolen, J.C.A., 2009: The “anthropologisation” of archaeological heritage, Archeological Dialogues 16.2, 209-225.

Kolen, J.C.A./J. Renes, 2015: Landscape Biographies: Key Issues, in J.C.A. Kolen/J. Renes/R. Hermans, (eds.), Landscape Biographies. Geographical, Historical and Archaeological Perspectives on the Production and Transmission of Landscapes, Amsterdam, 21-43.

Kriegsman, I., 2016: Hoop op toekomst. Belgische vluchtelingen in Nederland, Leuven.Krivosheev, G.I., 1997: Soviet Casualties and Combat Losses in the Twentieth Century, Greenhill.

Laarse, R. van der, 2005: Erfgoed en de constructie van vroeger, in R. van der Laarse (ed.), Bezeten van vroeger. Erfgoed, identiteit en musealisering, Amsterdam, 1-28.

Laarse, R. van der, 2010: Gazing at places we have never been: landscape, heritage and identity: a com-ment on Jörg Rekittke and Philip Paar: ‘Past pictures: landscape visualization with digital tools.’, in T. Bloemers/H. Kars/A. van der Valk/M. Wijnen (eds.), The Cultural Landscape & Heritage Paradox: protec-tion and development of the Dutch archaeological-historical landscape and its European dimension, (Landscape & heritage studies), Amsterdam, 321-327.

Laarse, R. van der, 2011: De oorlog als beleving: over de musealisering en enscenering van Holocaust-erfgoed, Amsterdam.

Laarse, R. van der, 2013: Archaeology of memory: Europe’s Holocaust dissonances in East and West, EAC occasional paper 7, 121-130.

Laarse, R. van der, 2015: Fatal Attraction: Nazi Landscapes, Modernity and Holocaust Memory, in J.C.A. Kolen/J. Renes/R. Hermans, (eds.), Landscape Biographies. Geographical, Historical and Archaeological Per-spectives on the Production and Transmission of Landscapes, Amsterdam, 345-375.

Laarse, R. van der, 2017: Bones Never Lie? Unearthing Europe’s Age of Terror in the Age of Memory, in Z. Dziuban (ed.), Mapping the ‘Forensic Turn’: Engagements with Materialities of Mass Death in Holocaust Studies and Beyond. Vienna, Vol. Beitrage des VWI zur Holocaustforschung, Band 5, 143-168.

Laffin, J., 1987: Battlefield Archaeology, New York.Laffin, J., 1993: Digging Up the Diggers’ War, Kenthurst.Landsberg, A., 2004: Prosthetic Memory. The transformation of American remembrance in the age of mass culture,

New York.Lecroere, T., 2016: “There Is None So Blind as Those Who Won‘t See”: Metal Detecting and Archaeol-

ogy in France, Open Archaeology 2, 182–193.Lee, D.T./B.J. Schachter, 1980: Two Algorithms for Constructing a Delaunay Triangulation, International

Journal of Computer and Information Sciences 9.3, 219-242.Leije, J. van der/T. Hamburg, 2014: Archeologisch onderzoek naar de geschiedenis van Katwijk aan Zee, Leiden

(Archol Rapport 209).Lewis, M., 2016: A Detectorist’s Utopia? Archaeology and Metal-Detecting in England and Wales, Open

Archaeology 2, 127–139.Lindegren, J., 1993: Oorlog door de eeuwen heen, in W. Blockmans (red.), De wording van Europa. Oorlog

door de eeuwen heen. XII, Weert, 9-32.Login, E., 2015: Set in Stone? War Memorialisation as a Long-Term and Continuing Process in the UK, France

and the USA, Oxford.Londen, H. van, 2006: Cultural biography and the power of image, in W. van der Knaap/A. Valk (eds.),

Multiple landscape, merging past and present, Wageningen, 171–181. Longerich, P., 2015: Goebbels: A Biography. New York. Louwe-Kooijmans, L.P.L., 2005: Bronstijdstrijd. Een groepsbegraving in Wassenaar, in L.P. Louwe-

Kooijmans/P.W. van den Broeke/H. Fokkens/A. van Gijn, A. (eds.), Nederland in de prehistorie, Amster-dam, 459-462.

Lowenthal, D., 1985: The Past is a Foreign Country, Cambridge.Lowenthal, D., 1996: Possessed by the Past. The Heritage Crusade and the Spoils of History, New York/London.Loy, T.H., 1983: Prehistoric blood residues: Detection on tool surfaces and identification of species of

origin, Science 220, 1269-1271.Loy, T.H./B. Hardy, 1992: Blood residue analysis of 90,000 year old stone tools from Tabun Cave, Israel,

Antiquity 66, 24-35.Luinge, R.A.C., 2014: Bouwen, ruimte en archeologie. Een uitleg over het juridische kader van de archeologie,

Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer, Gouda.Lynch, T./J. Cooksey, 2007, Battlefield Archaeology, Gloucestershire.

MacCannel, D., 1976: The Tourist. A New Theory of the Leisure Class, New York.Makowska, A./A. Oniszczuk/M. Sabaciński, 2016: Some Remarks on the Stormy Relationship Between

the Detectorists and Archaeological Heritage in Poland, Open Archaeology 2, 171–181.Margriet-Marie (Emma Bonquet), 2002: Oorlogsdagboek Ieper 1914-1915, zuster Margriet-Marie, Gent.Mazzucchelli, F., 2016: Of Bridges and Borders: Post-War Urban Geographies in Mostar, in M. Couroucli/M.

Tchavdar (ed.), Balkan Heritages. Negotiating History and Culture. London/New York, 133-160.McCartney, M., 2012: Warfare and violence in the Iron Age of Southern France, Oxford (British Archaeological

Reports International Series 2403).McMahon, A./A. Sołtysiak/J. Weber, 2011: Late Chalcolithic mass graves at Tell Brak, Syria, and violent

conflict during the growth of early city-states, Journal of Field Archaeology 36.3, 201-220.McNutt, R.K., 2014: Finding Forgotten Fields: A Theoretical and Methodological Framework for Historic Land-

scape Reconstruction and Predictive Modelling of Battlefield Locations in Scotland, 1296-1650, (unpublished PhD Dissertation, Centre for Battlefield Archaeology, University of Glasgow).

Meinig, D.W., 1979: The beholding eye. Ten versions of the same scene, in D.W. Meinig (ed.), The inter-pretation of Ordinary Landscapes: Geographical Essays, New York/Oxford, 33-47.

Meire, J., 2003: De stilte van de salient. De herinnering aan de Eerste Wereldoorlog rond Ieper, Tielt.Meyer, M. de/P. Pype, 2004: The A19 Project. Archaeological Research at Cross Roads, Ieper.Meyer, M. de, 2006a: Inventarisatie van archeologische resten uit de Eerste Wereldoorlog en de mogelijk-

heden voor onderzoek naar sporen van andere conflicten: Battlefield Archaeology in West-Vlaanderen, in K. Cousserier/E. Meylemans/I. in ‘t Ven, (eds.), De opbouw van een archeologisch beleidsinstrument, CAI 2 (VIOE-Rapporten), Brussel, 43-74.

Meyer, M. de, 2006b: Luchtfoto’s uit de Eerste Wereldoorlog: vroeger en nu, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (ed.), De laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 143-146.

Meylemans, E./G. Creemers/M. de Bie/J. Paesen, 2015: Revealing extensive Protohistoric Field Systems through high resolution LiDAR data in the Northern part of Belgium, Archäologisches Korrespondenz-blatt, 45.2, 1-17.

Middlebrook, M., 2009: Arnhem 1944. The Airborne Battle, South Yorkshire.Middlebrook, M./C. Everitt, 2014: The Bomber Command War Diaries. An operational reference book 1939-

1945, South Yorkshire.Miles, S., 2016: The Western Front. Landscape, Tourism and Heritage, Barnsley.Miller, D.M., 2014: Masters of the Air. De Amerikaanse bommenwerperpiloten die tijdens de Tweede Wereldoorlog

tegen nazi-Duitsland vochten, Amsterdam.Mirazón Lahr, M./F. Rivera/R.K. Power/A. Mounier/B. Copsey/F. Crivellaro/J.E. Edung/J.M. Maillo

Fernandez/C. Kiarie/J. Lawrence/A. Leakey/E. Mbua/H. Miller/A. Muigai/D.M. Mukhongo/A. van Baelen, A./R. Wood/J.-L. Schwenninger/R. Grün/H. Achyuthan/A. Wilshaw/R.A. Foley, 2016: Inter-group violence among early Holocene hunter-gatherers of West Turkana, Kenya, Nature 529, 394-398.

Misch, R., 2008: De laatste getuige. Onthullend oorlogsdagboek van Hitlers koerier en lijfwacht, Amsterdam.Misztal, B., 2003: Theories of Social Remembering, Maidenhead.Moeyes, P., 2014: Buiten schot. Nederland tijdens de Eerste Wereldoorlog 1914-1918, Amsterdam.Mollerup, L./A.K.E. Tjellden/E. Hertz/M.K. Holst, 2016: The postmortem exposure of an Iron Age

human bone assemblage from Alken Enge, Denmark, Journal of Archaeological Science: Report 10, 819-827.

Monfils, R., 2005: The Global Risk of Marine Pollution from WWII Shipwrecks: Examples from the Seven Seas, International Oil Spill Conference, 1049-1054.

Mortier, S./C. de Decker, 2009: Luchtvaartarcheologie versus archeologische erfgoedzorg in Vlaanderen, M&L - Monumenten, Landschappen en Archeologie 28.6, 4-25.

Moshenska, G., 2008: Ethics and Ethical Critique in the Archaeology of Modern Conflict, Norwegian Archaeological Review 41.2, 159-175.

Moshenska, G., 2009: Resonant materiality and violent remembering: archaeology, memory and bomb-ing, International Journal of Heritage Studies 15.1, 44-56.

Moshenska, G., 2010: Working with Memory in the Archaeology of Modern Conflict. Cambridge Archaeo-logical Journal 22.1, pp. 33-48

Moshenska, G., 2012: The Archaeology of the Second World War. Uncovering Britain’s Wartime Heritage, South-Yorkshire.

Mosse, G,. 1990: Fallen soldiers. Reshaping the Memory of the World Wars, New York/Oxford.Murray, T. (ed.), 1999: Time and Archaeology, One World Archaeology 37, London.Myers, A., 2008: Between Memory and Materiality: An Archaeological Approach to Studying the Nazi

Concentration Camps, Journal of Conflict Archaeology 4.1, 231-245.Myers, A./G. Moshenska, 2011: An introduction of archaeologies of internment, in A. Myers/G. Moshen-

ska, G. (eds.), Archaeologies of Internment, New York, 1-21.

Neumann, H.R., 1995: Westwall, in H.R. Neumann (red.), Historische Festungen im Südwesten der Bun-desrepublik Deutschland, Stuttgart, 107-116.

Nettelfield, L.J., 2010: Courting Democracy in Bosnia and Herzegovina. The Hague Tribunal’s Impact in a Post-war State, New York.

Nick, Oberst., 1921: Württembergisches Infanterie-Regiment Nr. 476 im Weltkrieg 1914-1918, Stuttgart.Nielsen, J., 1993: Der Schleswig-Holsteinische Erhebung 1848–1850, Haderslev.Nilsson, B., 2011: Archaeology and the unstoppable excavation machine. A Swedish point of view,

Archaeological Dialogues 18.1, 26-29.Nolan, T.J., 2009: Geographic Information Science as a Method of Integrating History and Archaeology

for Battlefield Interpretation, Journal of Conflict Archaeology 5.1, 81-104.Nora, P. (red.),1984-1992: Les Lieux de Mémoire I-III, Paris.Nowarra, H., 1993: Die Deutsche Luftrustung 1933–1945, Band 3: Flugzeugtypen Henschel-Messerschmit,.

Koblenz, Germany.

Oosterhout, F. van, 2014: Bosbouw en oorlog. Een archeologisch onderzoek naar de sporen van bosbouw en Duitse loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog in het Bergherbos, gemeente Montferland, Weesp (RAAP-rapport 2761).

Palubeckaité, Z./R. Jankauskas/Y. Ardagna/Y. Macia/C. Rigeade/M. Signoli/O. Dutour, 2006: Dental status of Napoleon’s Great Army’s (1812) mass burial of soldiers in Vilnius: childhood peculiarities and adult dietary habits, International Journal of Osteoarchaeology 16, 355-365.

Passmore, D.G./S. Harrison, 2008: Landscapes of the Battle of the Bulge: WW2 Field Fortifications in the Ardennes Forests of Belgium, Journal of Conflict Archaeology 4.1, 87-107.

Passmore, D.G./D. Capps-Tunwell/S. Harrison, 2013: Landscapes of Logistics: The Archaeology and Geography of WWII German Military Supply Depots in Central Normandy, North-west France, Journal of Conflict Archaeology 8.3, 165-192.

Passmore, D.G./S. Harrison/D. Capps-Tunwell, 2014: Second World War conflict archaeology in the forests of north-west Europe, Antiquity, 88 (342), 1275-1290.

Passmore, D.G./D. Capps-Tunwell/M. Reinders/S. Harrison, 2017: Towards an archaeology and geog-raphy of WW2 German munitions storage sites in northwest Europe, Journal of Conflict Archaeology 12.1, 46-71.

Pauly, A.F./G. Wissowa, 1979: Der Kleine Pauly, Lexicon der Antike in fünf Bänden. Teil III, München. Planzbaum, H. (ed.), 1999: The Americanization of the Holocaust, Baltimore/London.Podruczny, G./J. Wrzosek, 2014: Lone Grenadier: An Episode from the Battle of Kunersdorf, 12 August

1759, Journal of Conflict Archaeology 9.1, 33-47.Pollard, T., 2002: The mountain is their Monument: An archaeological Approach to the Landscapes of the

Anglo-Zulu War of 1879, in P. Doyle/M.R. Bennett (ed.), Fields of Battle: Terrain in Military History, Springer, 117-135.

Pollard, T., 2008: A View from the Trenches: An Introduction to the Archaeology of the Western Front, in M. Howard (ed.), A Part of History. Aspects of the British Experience of the First World War, London, 198–208.

Pollard, T. (ed.), 2009: Culloden. The History and Archaeology of the Last Clan Battle, Barnsley.Pollard, T., 2011: Dissecting Seventeenth- and Eighteenth Century Battlefields. Two Case Studies from

the Jacobite Rebellions in Scotland. In Historical Archaeology of Military Sites. Method and Topic, in C.R. Geier/L.E. Babits/D.D. Scott/D.G. Orr (eds.), Texas, 99–111.

Pollard, T., 2014: Taking the Hill: Archaeological Survey and Excavation of German Communication Trenches on the Summit of Mont St Quentin, Journal of Conflict Archaeology 9.3, 177-97.

Pollard, T./I. Banks, 2007: Not so quiet on the Western Front: progress and prospect in the archaeology of the First World War, Journal of Conflict Archaeology 3.1, iii-xvi.

Pollard, T./I. Banks, 2010: Now the wars are over: The past, present and future of Scottish battlefields, International Journal of Historical Archaeology 14.3, 414-441.

Price, J., 2004: The Ocean Villas project: archaeology in the service of European remembrance, in N.J. Saunders (ed.), Matters of Conflict. Material culture, memory and the First World War, London/New York.

Prost, A., 1998: Verdun, in P. Nora (ed.), Realms of Memory. The Construction of the French Past, New York, 377-401.

Rass, C./J. Lohmeier, 2011: Transformations: Post-Battle-Processes on the Hürtgenwald Battlefield, Jour-nal of Conflict Archaeology 6.3, 179-199.

Reddé, M., 2018 : The battlefield of Alesia, in M. Fernández-Götz/N. Roymans (eds.), Conflict Archaeol-ogy. Materialities of Collective Violence from Prehistory to Late Antiquity. Themes in Contemporary Archaeology, Volume 5, London/New York, 183-191.

Reeuwijk, D. van, 2006: ‘Sondermeldung Texel.’ Opstand der Georgiërs, Den Burg.Remarque, P., 2014: Boze geesten van Berlijn, Amsterdam.Rens, R., 2004: De betekenis van archeologie voor de Eerste Wereldoorlog, in E. Raemen/V. Hendriks/J.

Poblome (ed.), Loop!graven. Een archeologische zoektocht naar de Eerste Wereldoorlog, Leuven, 10-12.Robertshaw, A./D. Kenyon, 2008: Digging the Trenches. Archaeology of the Western Front, South Yorkshire.Rollo, F.U./L. Ermini/S. Luciani/I Marota/C. Olivieri/D. Luiselli, 2006 : Fine Characterization of the

Iceman’s mtDNA Haplogroup, American Journal of Physical Anthropology 130.4, 557–64. doi:10.1002/ajpa.20384, PMID 16425231

Rost, A., 2007 : Characteristics of ancient battlefields: the Battle of Varus 9AD, in D.D. Scott/L. Babits/C. Haecker (eds.), Fields of Conflict: Battlefield Archaeology from the Roman Empire to the Korean War, 2 volumes, Westport, CT, 50-57.

Rottman, G.L., 2008: German Field Fortifications 1939-45, Oxford.Roymans, N., 1995 : The cultural biography of urnfields and the long-term history of a mythical land-

scape, Archaeological Dialogues 2.1, 2-24.Roymans, N./F. Theuws 1991: Late Urnfield Societies in the Northwest European Plain and the expanding

networks of Central European Hallstatt Groups, in F. Theuws/N. Roymans (eds.), Images of the Past. Studies on Ancient Societies in Northwestern Europe, Amsterdam (Studies in Pre- en Protohistorie 7), 9-89.

Roymans, N./F. Gerritsen/C. van der Heijden/K. Bosma/J.C.A. Kolen, 2009: Landscape Biography as Research Strategy : The Case of the South Netherlands Project, Landscape Research 34.3, 337-359.

Roymans, N./M. Fernández-Götz, 2018: The Archaeology of conflict and mass violence in Ancient Europe. An introduction, in M. Fernández-Götz/N. Roymans (eds.) Conflict Archaeology. Materialities of Collective Violence from Prehistory to Late Antiquity. Themes in Contemporary Archaeolog, Volume 5, Lon-don/New York, 1-10.

Roymans, J./M. Janssens, 2019: Plangebied Herstel Natte Natuurparel Groote Beerze en AHN2-onderzoek Landschotse Heide en Groote en Kleine Beerze. Gemeenten Bladel, Oirschot en Eersel. Archeologisch vooronde-rzoek : een bureauonderzoek, Weesp (RAAP-rapport 3727).

Rubio, A.P., 2018: Singing the deeds of ancestors. The memory of battle in Late Iron Age Gaul and Iberia, in M. Fernández-Götz/N. Roymans (eds.) Conflict Archaeology. Materialities of Collective Violence from Prehistory to Late Antiquity. Themes in Contemporary Archaeolog, Volume 5, London/New York, 89-101.

Saey, T./W. Gheyle/M. van Meirvenne/J. Bourgois, J./S. Verplaetse/V. van Eetvelde/B. Stichelbaut, 2014: Elektromagnetische inductie op een slagveld van de Groote Oorlog: Chemin du Mont de la Hutte, Ploegsteert, in M. Bracke (red.), Conflict in Contact II, CO7 Archeo, 62-63.

Sagona, A./J. Birkett-Rees, 2016: Battlefield Archaeology: Gallipoli, in A. Sagona/M. Atabay/C.J. Mackie/I. McGibbon/R. Reid, (eds), Anzac Battlefield. A Gallipoli landscape of war and Memory, Cam-bridge, 83-97.

Samuels, M.S., 1979: The Biography of Landscape. Cause and culpability, in: D.W. Meinig (ed.), The inter-pretation of Ordinary Landscapes, New York, 51-88.

Saunders, N.J., 2001: Matter and Memory in the Landscapes of Conflict: The Western Front 1914 – 1999, in B. Bender,/M. Winer (eds.), Contested Landscapes. Movement, Exile and Place, Oxford/New York, 37-53.

Saunders, N.J., 2002: Excavating Memories: Archaeology and the Great War, 1914 – 2001, Antiquity 76.291, 101–08.

Saunders, N.J., 2004: Material Culture and Conflict. The Great War, 1914 – 2003, in N.J. Saunders (eds.), Matters of Conflict. Material culture, memory and the First World War, Oxfordshire/New York, 5-25.

Saunders, N.J., 2007: Killing Time. Archaeology and the First World War, Gloucestershire.Savage, K., 2009: Monument wars: Washington DC, the national mall and the transformation of the memorial

landscape, Berkeley, CA.Schama, S., 1995: Landscape and Memory, London.Scheijvens, G., 2005: Traditioneel Marokkaans aardewerk uit Mei 1940 in Moergestel (gemeente Oister-

wijk), in M. Meffer/G. Scheijvens, Jaarverslag Meldpunt Archeologische Bodemvondsten van de Provincie Noord-Brabant, 2003-2004. Kampert-Nauta: Provincie Noord-Brabant, 184-189.

Schiltmans, E./P. IJntema, P. 2014: Vermist is erger dan dood! Een inkijk in de geschiedenis van de Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht, Amersfoort.

Schneider, P., 2014: Berlijn. Biografie van een nieuwe stad, Amsterdam/Antwerpen.Schofield, J.A., (ed.) 1998: Monuments of War. The evaluation, recording and management of twentieth-century

military sites, London.Schofield, J.A., 2001: D-Day sites in England: an assessment, Antiquity 75, 77-83.Schofield, J.A./W.G. Johnson/C.M. Beck, 2002: Matériel Culture: The Archaeology of 20th Century Conflict,

London.Schofield, J.A., 2005: Combat Archaeology.Material Culture and Modern Conflict. London: Duckworth

Debates in Archaeology.Schriek, J. van der/M. van der Schriek, 2011: ‘Up ewig Ungedeelt!’ Schleswig-Holstein 1864-1920, Jour-

nal of Conflict Archaeology 6.2, 146-172.Schriek, J. van der/M. van der Schriek, 2013a: Slagveldarcheologie in Nederland, Vitruvius 23.4, 16–20.Schriek, J. van der/M. van der Schriek, 2013b: ‘Begraven oorlogsverleden.’ De wetenschappelijke potentie en cul-

tuurhistorische waarde van archeologische sporen en vondsten uit de Tweede Wereldoorlog, Literatuuronderzoek. VU Amsterdam: Cultural Landscape and Urban Environment (CLUE).

Schriek, J. van der/M. van der Schriek, 2014: Metal Detecting: Friend or Foe of Conflict Archaeology? Investigation, Preservation and Destruction on WWII sites in The Netherlands, Journal of Community Archaeology and Heritage 1.3, 228-244.

Schriek, M. van der, 2016: Dutch Military Landscapes. Heritage and Archaeology on WWII conflict sites, 20th Conference on Cultural Heritage and New Technologies, Vienna (CHNT20) (http://www.chnt.at/wp-content/uploads/eBook_CHNT20_vanderSchriek_2015.pdf).

Schriek, M. van der, 2019: Landscape biographies of commemoration. Landscape Research, Vol. 44.1, Janu-ary, 99-111.

Schriek, M. van der/W.F.M. Beex, 2017: The application of LiDAR-based DEMs on WWII conflict sites in the Netherlands, Journal of Conflict Archaeology, Vol.12.2, November, 94-114.

Schumacher, A., 2011: Die Kreise des Mont Cornillet, Berlin.Schute, I.A., 2009: Plangebied fietspad N225, gemeente Rhenen. Archeologisch vooronderzoek: een inventariserend

veldonderzoek (kartering en waardering),Weesp (RAAP-rapport 1864). Schute, I.A., 2010: Archeologisch onderzoek naar de koepelkazematten G16 en G18 op de Grebbeberg. Gemeente

Rhenen, Weesp (RAAP-rapport 2127).Schute, I.A./J.A.T. Wijnen, 2010: Archeologisch Onderzoek in Een schuldig landschap: Concentratiekamp Amers-

foort, Weesp (RAAP-Rapport 2197).

Schute, I.A./J.A.T. Wijnen, 2012: De villa van Kamp Westerbork, Hooghalen, gemeente Midden-Drenthe een archeologisch en bouwbiografisch onderzoek, Weesp (RAAP-Rapport 2550) (http://ro-online.robeheer.nl/1731/0BBB5A19-75CC-45B0-803D-EF0DFAED90DB/tb_NL.IMRO.1731.KampWesterbork-VO01_2.pdf).

Schute, I.A., 2013a: Comparison of artefacts from Camp Westerbork and Sobibor. Establishing Research Poten-tial (campaign autumn 2013), Weesp (Report SOWE, RAAP) (http://sobibor.info.pl/wp-content/uploads/2014/02/Report-by-I.Schute-autumn-2013.pdf).

Schute, I.A., 2013b: De vuilstort van Kamp Westerbork – Gemeente Aa en Hunze. Een archeologisch onderzoek, Weesp (RAAP-rapport 2575).

Schute, I.A., 2013c: Een tankgracht van de Vordere Wasserstellung, plangebied ’t Suyt en Nooitgedacht. Gemeente Waddinxveen. Archeologisch onderzoek: een opgraving, Weesp (RAAP-rapport 2786).

Schute, I.A./B. van der Laan, 2015: Kamp Westerbork – van vluchtelingenkamp tot herinneringscentrum. Gemeente Midden-Drenthe. Een archeologische bronnen- en beleidskaart, Weesp (RAAP-rapport 2909).

Scott, D.D./A.P. McFeaters, 2011: The Archaeology of Historic Battlefields: A History and Theoretical Development in Conflict Archaeology, Journal of Archaeological Research 9.1, 103–32.

Scott, D.D./R.A. Fox Jr./M.A. Connor/D. Harmon, 1989: Archaeological Perspectives on the Battle of the Little Bighorn, Norman.

Scott, G./T. Gane, 2015: Aviation Archaeology Offshore: The Recovery of a Rare Ju88 Aircraft Wreck during Work for the New London Gateway port, Journal of Conflict Archaeology 10.2, 75-95.

Shatzmiller, M., (ed.) 2002: Islam and Bosnia: Conflict Resolution and Foreign Policy in Multi-Ethnic States, Ontario.

Signoli, M., 2004: Discovery of a mass grave of Napoleontic period in Lithuania (1812, Vilnius), Comptes Rendus Palaeovol 3, 219-27.

Silberman, N.A., 2004: In Flanders Fields. Uncovering the carnage of World War I, Archaeology 3, 24-29.Simkins, P., 1992: De Eerste Wereldoorlog. Het westfront, Lisse.Skeates, R., 2000: Debating the Archaeological Heritage, London.Skully, L.S./R. Woodward, 2012: Naming the unknown of Fromelles: DNA profiling, ethics and the

identification of First World War bodies, Journal of War & Culture Studies 5.1, 59-72.Slofstra, J., 2002: Batavians and Romans on the Lower Rhine: The Romanisation of a frontier area,

Archaeological Dialogues 9.1, 16-38.Smith, L., 2006: Uses of Heritage, London.Stichelbaut, B., 2005: The application of Great War aerial photography in battlefield archaeology: the

example of Flanders, Journal of Conflict Archaeology 1.1, 235-243.Stichelbaut, B., 2006: The application of First World War aerial photography to archaeology: the Belgian

images, Antiquity 80, 161-172.Stichelbaut, B./D. Cowley, (eds.) 2016: Conflict Landscapes and Archaeology from Above, New York.Stichelbaut, B., (ed.) 2018: Sporen van oorlog. Archeologie van de Eerste Wereldoorlog, Brugge.Stichelbaut, B./W. Geyle/V. van Eetvelde/M. Meirvenne/T. van Saey/N. Note/H. van den Berghe/J.

Bourgeois, 2017: The Ypres Salient 1914-1918: historical aerial photography and the landscape of war, Antiquity 91, 235-149.

Strachan, H./A. Herberg-Rothe, 2007: Clausewitz in the twenty-first century. Oxford University Press.Sturdy Colls, C., 2012: Holocaust Archaeology: Archaeological Approaches to Landscapes of Nazi Geno-

cide and Persecution, Journal of Conflict Archaeology 7.2, 70-104.Sturdy Colls, C., 2013: The Archaeology of the Holocaust, British Archaeology 130, 50-53.Sturdy Colls, C., 2015: Uncovering a Painful Past: Archaeology and the Holocaust, Conservation and Man-

agement of Archaeological Sites 17.1, 38-55.Suleiman, S., 2006: Crisis of memory and the Second World War, Cambridge, Massachusetts.Summers, J., 2010: Remembering Fromelles. A new cemetery for a new century, London.

Sutherland, T.L., 2005: The Battle of Agincourt: An Alternative location?, Journal of Conflict Archaeology 1.1, 245-263.

Sutherland, T.L./M. Holst, 2005: Battlefield Archaeology. A Guide to the Archaeology of Conflict, Lon-don (http://www.bajr.org/BAJRGuides/8.%20Battlefield%20Archaeology%20%20A%20Guide%20to%20the%20Archaeology%20of%20Conflict/BAJRBattleGuide.pdf).

Sutherland, T.L., 2009: Archaeological Evidence of Medieval Conflict. Case Studies from Towton, Eng-land (1461) and Agincourt, France (1415), in H.H. Meller (ed.) Schlachtfeldarchaogie – Battlefield Archae-ology. 1. Mitteldeutscher Archaologentag vom 09. bis 11. Oktober 2008 in Halle (Salle), 109-116.

Sutherland, T.L., 2012: Conflicts and Allies: Historic Battlefields as Multidisciplinary Hubs – A Case Study from Towton AD 1461, Arms & Armour 9.1, 40-53.

Taylor, F., 2007: De Berlijnse Muur. 13 augustus 1961 - 9 november 1989, Utrecht.Teschler-Nicola, M., 2012: The Early Neolithic site Asparn/Schletz (Lower Austria): Anthropological Evi-

dence of Interpersonal Violence, in R.J. Schulting/L. Fibriger, L. (eds.), Sticks, Stones and Broken Bones. Neolithic Violence in a European Perspective, Oxford, pp. 101-120.

Teters, J., 2013: Archeologie en ruimtelijke ordening: een eenzijdig huwelijk?, Rooilijn 46.1, 24-31.Theune, C., 2010a: Historical Archaeology in National Socialist Concentration Camps in Central Europe,

Historische Archäologie 2, 1–13.Theune, C., 2010b: Zeitgeschichtliche Archäologie – Denkmalpflege und Forschungen in den Gedenk-

stätte Mauthausenm, Archäologie Österreichs 21.2, 30-33.Theune, C., 2014: Archäologie an Tatorten des 20. Jahrhunderts, Archäologie in Deutschland. Sonderheft

06, Darmstadt.Thomas, S., 2009: Introduction, in S. Thomans/P.G. Stone, (eds.), Metal Detecting & Archaeology, Wood-

bridge, 1-9.Thomas, S., 2016: The Future of Studying Hobbyist Metal Detecting in Europe: A Call for a Transnational

Approach, Open Archaeology 2, 140–149.Tillema, J.A.C., 1975: Schetsen uit de geschiedenis van de monumentenzorg in Nederland, Den Haag.Todman, D., 2005: The Great war. Myth and Memory, London.Todman, D., 2008: Remembrance, in M. Howard (ed.), A Part of History. Aspects of the British Experience of

the First World War, London, 209-216.

Urry, J., 1990: The tourist gaze: leisure and travel in contemporary societies, London.U.S. Army, 1944: FM 5-15: Field Fortifications, Department of the Army, Washington, D.C.U.S. Army, 1994: FM 100-5: Operations, Department of the Army, Washington, D.C.U.S. Army, 2001: FM 3-0: Operations, Department of the Army, Washington, D.C.

Vandewoude, G., 1943: Vlaanderen’s tragedie in de Westhoek, Brugge.Verbeke, R., 2006: Het bevrijdingsoffensief in 1918, in P. Chielens/D. Dendooven/H. Decoodt (ed.), De

laatste getuige. Het oorlogslandschap van de Westhoek, Tielt, 63-66.Verdegem, S./J. Loopik, 2014: Een stille aanval met grote gevolgen: De Duitse inval in België en de strijd om

de brug van Vroenhoven (Riemst, Lim.), in M. Bracke (red.), Conflict in Contact II, CO7 Archeo, 84-89.Verspay, J.P.W., 2010: Aanbevelingen voor de archeologische begeleiding van de opsporing van conventionele

explosieven in plangebied ‘Zilverackers’, gemeente Veldhoven, Amsterdam (102 AAC notities).Verspay, J.P.W., 2013: Brabantse akkers, gezegende grond. Archeologische begeleiding van munitiesanering en onder-

zoek naar het gebruik en de beleving van de Oerlese akkers, gemeente Veldhoven, Diachron publicatie 52. Vos, L. de, 2000: De Eerste Wereldoorlog, Leuven.Vree, F. van/R. van der Laarse, 2009: De dynamiek van de herinnering. Nederland en de Tweede Wereldoorlog in

een internationale context, Amsterdam.

Wahl, J./H.G. König, 1987: Anthropologisch-traumatologische Untersuchung der menschlichen Skelett-reste aus dem bandkeramischen Massengrab bei Talheim, Kreis Heilbronn, Fundberichte aus Baden-Württemberg 12, 65-186.

Warmerdam, N.W.T./R.S. Kok, 2017: Tussen boulevard en noordelijk Landfront. Archeologische inventarisatie van drie Atlanktikwall-locaties in de Noordduinen, gemeente Noordwijk, Weesp (RAAP-rapport 3249 – Deel I).

Weber, T., 2011: Adolf Hitler en de Eerste Wereldoorlog. Het ware verhaal, Amsterdam.Wedemann, S., 2008: ‘Wroeten in Russische aarde.’, Prospekt. Tijdschrift over Rusland 16.5, 7-9.Weerden, J. van der, 2008: Veldhoven, Habraken, Inventariserend veldonderzoek door middel van proefsleuven.

Den Bosch (BAAC rapport 06.371-2).Weerden, J. van der, 2009: Turkse Mauser. In BAAC, 10 jaar door het stof, in H.M.M. Geerts/ J.M.J. Wil-

lems (eds.), Den Bosch, 100-103.Weerden, J.F. van der/J.P.W. Verspay, 2015: Explosief Erfgoed. Archeologisch onderzoek in de Perimeter te Oost-

erbeek, gemeente Renkum, Amsterdam (Rapport 56. Diachron UvA).Wegener, W., 2007: Der Westwall: Mythos und Denkmalwert, Bonn.Wegener, W., 2014: Deutsche Verteidigungsstellungen aus dem Zweiten Weltkrieg im Reichswald und

ihre Erhaltung, in L. ten Hag (red.) Het natuurgebied rondom Nijmegen bezien als militair landschap, Vfonds, 40-49.

Weizman, E., 2017: Hollow Land. Israel’s Architecture of Occupation. London/New York: Verso.Wendorf, F., 1968: The Prehistory of Nubia. Southern Methodist University Press.Wertsch, J., 2002: Voices of Collective Remembering. Cambridge: Cambridge University Press.Wessman, A., Koivisto, L. and Thomas, S. 2016: Metal Detecting in Finland - An Ongoing Debate. Open

Archaeology 2: 85–96.Whiting, C., 1995: De Siegfriedlinie, Utrecht.Whitford, T./T. Pollard, 2009: For Duty Done: A WWI Military Medallion Recovered from the Mass

Grave Site at Fromelles, Northern France, Journal of Conflict Archaeology 5.1, 201-229.Wiest, A., 2015: Vietnam: A View from the Front Lines, Oxford/New York.Witsen, P.P. (ed.), 2014: Character sketches. National Heritage and Spatial Development Research Agenda. Part

1 – Research Agenda, Amersfoort.Wijnen, J.A.T., 2010: Oorlog in de Sysselt. Een onderzoek naar de fysieke sporen van de Tweede Wereldoorlog in

de Sysselt bij Ede en aanbevelingen voor cultuurhistorisch beheer van oorlogserfgoed, Wageningen.Wijnen, J.A.T., 2012: De Vordere Wasserstellung in Park Triangel, Gemeente Waddinxveen. Archeologisch

bureauonderzoek naar Duitse versterkingen uit 1942-1945, Weesp (RAAP-notitie 4330).Wijnen, J.A.T., 2013: Slagveldarcheologie op de Grebbeberg. Gemeente Rhenen. Archeologisch veldonderzoek naar

mobilia uit de Tweede Wereldoorlog door middel van metaaldetectie, Weesp (RAAP-rapport 2606).Wijnen, J.A.T./I.A. Schute/R.S. Kok, 2016: Conflict Archaeology in the Netherlands: The Role of

Communities in an Emerging Archaeological Discipline, Journal of Community Archaeology and Herit-age 3.1, 22-39.

Wilbers-Rost, S., 2001: Total Roman defeat at the Battle of Varus AD 9, in D.D. Scott/ L. Babits/ C. Haecker (eds.), Fields of Conflict : Battlefield Archaeology from the Roman Empire to the Korean War, 2 volumes. Westport, CT, 121-132.

Willems, J.H.W., 2007: Met Malta meer mans? Een persoonlijke terugblik, in I.P. Kooijmans/ R. Jansen (eds.), Tien jaar Archol: van contract tot wetenschap, Leiden, 45-58.

Wilson, R., 2008: Strange hells: a new approach on the Western Front, Historical Research 81.211, 150-166.Wileman, J., 2009: War and Rumours of War: The Evidential Base for the recognition of Warfare in Prehistory,

Oxford, (British Archaeolgical Reports International Series.Winter, J., 1995: Sites of memory, sites of mourning. The Great war in European cultural history, Cambridge.Wood, R.A., 1994: The Archaeology of Recent Warfare, The Review of Archaeology 15, 14-21.

Young, J., 1993: The texture of Memory. Holocaust Memorials and Meaning, New Haven/London.

Zalasiewicz, J./C.N. Waters/M. Williams/A.D. Barnosky/A. Cearreta/P. Crutzen/E. Ellis/M.A. Ellis/I.J. Fairchild/J. Grinevald/P.K. Haff/I. Hajdas/R. Leinfelder/J. McNeill/E.O. Odada/C. Poirier/D. Richter/W. Steffen/C. Summerhayes/J.P.M. Syvitski/D. Vidas/M. Wagreich/S.L. Wing/A.P. Wolfe/A. Zhisheng/N. Oreskes, 2015: When did the Anthropocene begin? A mid-twentieth century boundary level is stratigraphically optimal, Quaternary International 383, 196-203.

Zandhuis, I., 2015: Kenniscentrum Oorlogsbronnen. Adviesrapport ‘De plaats van het Kenniscentrum Oorlogsbron-nen in het netwerk voor zoeken, vinden en verrijken’, (Eindrapport werkpakket 4. Ivo Zandhuis Onderzoek & Advies voor digitale ontsluiting van culturele informatie) (https://anzdoc.com/kenniscentrum-oorlogsbronnen5716231ada4e553ce24174e6b1a3567214544.html).

Newspaper articles and online sourcesAnonymous, 2017: Drenthe in de oorlog. De bevrijding van Drenthe. Sporen van de oorlog. Zestig jaar na dato

(http://www.drentheindeoorlog.nl/?aid=364).ANP, 2010a: Restanten Messerschmitt opgegraven, NRC Handelsblad, 20-04-2010.ANP, 2010b: WO-II piloot bij berging gevonden, NRC Handelsblad, 16-04-2010.ANP, 2013: Kaak Britse soldaat op Marktplaats, Noord-Hollands Dagblad, 22-11-2013. ANP, 2014: Sovjettanks bij Brandenburger Tor in Berlijn, Noord-Hollands Dagblad, 17-04-2014.Archaeology@Waterloo, 2014: (http://tls509.wix.com/archaeologyawaterloo).

Benneyworth, G., 2006: The Department of Native Refugee Camps: A Historical Overview, South Africa His-tory Online (http://www.sahistory.org.za/article/department-native-refugee-camps).

Detector direct, 2014: Wat is de wet- en regelgeving ten aanzien van metaaldetectors? (http://www.detectordirect.nl/wetgeving.html).

Dowling, K., 2008: Excavations give insight into underground life of First World War soldiers on Western Front. The Telegraph, 08-11-2008 (https://www.telegraph.co.uk/news/3405061/Excavations-give-insight-into-underground-life-of-First-World-War-soldiers-on-Western-Front.html).

Foxton, W., 2013: First World War Grave Robbers: This Nasty Trade is Growing as the 1914 Anniversary Approaches. The Telegraph, 10-11-2013 (http://blogs.telegraph.co.uk/).

Gerding, M., 2015: Fliegerhorst Havelte, het vliegveld dat niet van de grond kwam, in A. Logtmeijer, Flugplatz Steenwijk bij Havelte, (accessed 25-10-2016 (http://www.hlogtmeijer.nl/vliegveld%20havelte/Vliegveld%20Vliegershorst%20Havelte%20V3.pdf ).

Haar, P. ter, 2014: Fliegerhorst Havelte, 14-11-2014 (http://www.go2war2.nl/artikel/3945/Fliegerhorst-Havelte.htm).

Industrial Warfare, 2016: (https://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_warfare).

Joint POW/MIA Accounting Command, 2014: (http://www.jpac.pacom.mil).

Meindertsma, B., 2016: 1085 vermiste oorlogsvliegers mogelijk nog in Nederlandse bodem, NOS, 01-05-2016 (http://nos.nl/artikel/2102513-1085-vermiste-oorlogsvliegers-mogelijk-nog-in-nederlandse-bodem.html)

Merriam-Webster, 2016: Definition of war, http://www.merriam-webster.com/dictionary/war.

Meylemans, E./T. Petermans, 2017: Het gebruik van laseraltimetrische gegevens en het digitaal Hoogtemodel Vlaanderen in het kader van archeologisch en landschappelijk onderzoek. Enkele basisprincipes en richtlijnen, Handleidingen agentschap Onroerend Erfgoed 17, Brussel (https://oar.onroerenderfgoed.be/publi-caties/HAOE/17/HAOE017-001.pdf)

Miquel-Feucht, M., 2014: The mass execution of French soldiers in Valencia during the Span-ish War of Independence (1808-1814), (Publishedon 05-10-2014/updated on 19-06-2017) (https://www.inrap.fr/en/mass-execution-french-soldiers-valencia-during-spanish-war-independ-ence-1808-12834).

Moore, R., 2014: Notre Dame de Lorette international memorial review – a different perspective.A new tribute to those who died in northern France during the First World War brings a fresh view to

a land heavy with monuments. The Guardian, 02-11-2014 (http://www.theguardian.com/artandde-sign/2014/nov/02/notre-dame-de-lorette-international-memorial-review).

Mulder, D., 2016: Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Jaarverslag 2015, Hooghalen (http://www.kamp-westerbork.nl/contentfiles/Document/42/41768.pdf).

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), 2016: PAN research project (https://www.nwo.nl/onderzoek-en-resultaten/onderzoeksprojecten/i/20/26420.html)

New World Encyclopedia, 2015: Total War, (http://newworldencyclopedia.org/entry/Total_war).

Portable Antiquities of the Netherlands (PAN), 2016: (https://www.portable-antiquities.nl/pan/#/pub-lic/about).

Quinn, B., 2017: Miles of forgotten first world war trenches unearthed in England, The Guardian, 05-08-2017 https://www.theguardian.com/world/2017/aug/05/miles-of-forgotten-trenches-dug-in-england-during-first-world-war-unearthed-again

Ridder, J., 2014: Nieuwe graven voor Duitse Wehrmachtsoldaten. Het werk van de Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge, Duitsland Instituut Amsterdam (http://duitslandinstituut.nl/artikel/34/nieuwe-graven-voor-duitse-wehrmachtsoldaten).

Schäfer, R., 2016: The real cost of black digging: A personal view by Military Historian Robin Schäfer, The Pipeline, 13-01-2016 (https://thepipeline.info/blog/2016/01/13/the-real-cost-of-black-dig-ging-a-personal-view-by-military-historian-robin-schafer/).

Seltmann, M., 2006: Die Maas-Rur-Steilhang-Elmpter-Wald-Stellung (Steuben-Volker-Schenken-dorf-Stellung). Profil-Bauwerke-Geschichte. Eine Bestandsaufnahme. Mönchengladbach, März (http://7grad.org/Exkursionen/Westwall/Maas-Rur/maas-rur.html).

Stichting Examinering OCE (http://www.examinering-oce.nl).Studiegroep Luchtoorlog 1939-1945 (http://www.studiegroepluchtoorlog.nl/). Surfer 12, 2014. User’s Guide. Powerful Contouring, Gridding, and Surface Mapping (http://downloads.gold-

ensoftware.com/guides/Surfer12_Users_Guide_Preview.pdf).

Toebosch, Th./M. Kat, 2000: Onder het slagveld. Battlefield Archaeology moet zich als discipline nog bewijzen, NRC Handelsblad, 23-12-2000.

Toebosch, Th., 2006: Oorlogsarcheologie in Nederland. Officieel niet, maar inofficieel wel in de belang-stelling, Archeologie Magazine 14.6, 28-31.

Toebosch, Th., 2009: DNA-drama in een oorlogsgraf, NRC Handelsblad, 29/30-08-2009.Toebosch, Th., 2010: Oorlogskamp is archeologie geworden. Eerste Nederlandse opgraving in een voor-

malig concentratiekamp, NRC Handelsblad, 04-11-2010.

Toebosch, Th., 2013: ‘Wat een prachtige illegale Romeinse vaas!’ Archeologen: Tussen Kunst & Kitsch toont onbeschaamd allerlei mogelijk illegale kunst, NRC Handelsblad, 27-03-2013.

Topotijdreis: 200 jaar topografie (http://www.topotijdreis.nl/).TracesofWar, 2002a: Schuttersputjes Hoofdkwartier 4de Parachute Brigade (http://nl.tracesofwar.com/

artikel/446/Schuttersputjes-Hoofdkwartier-4de-Parachute-Brigade.htm). TracesofWar, 2002b: Restanten Duitse Munitions Ausgabe Stelle (M.A.St.) (http://nl.tracesofwar.com/

artikel/7838/Restanten-Duitse-Munitions-Ausgabe-Stelle-MASt.htm). TracesofWar, 2018: Duits Oefenterrein ‘Schijnboten’ Westelbeers (https://www.tracesofwar.nl/

sights/13083/Duits-Oefenterrein-%91Schijnboten-Westelbeers.htm).

UNESCO, 2016: Homepage (http://whc.unesco.org/en/about/).

Veterans Affairs Canada. The Vimy Declaration for the Conservation of Battlefield Terrain, 2000: (http://www.veterans.gc.ca/eng/remembrance/memorials/overseas/first-world-war/france/vimy/declara-tion).

Wils, E.R.J., 2010: Tastbare herinneringen aan Belgische vluchtelingen. Een rondrit over de Veluwe langs de tastbare herinneringen aan Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog (http://www.wereldoorlog1418.nl/herinneringen-vluchtelingen/index.html).

Zon, N. van der, 2015: Kwaliteitsdocument AHN2, Actueel Hoogtebestand Nederland (http://www.ahn.nl/binaries/content/assets/hwh---ahn/common/wat+is+het+ahn/kwaliteitsdocument_ahn_ver-sie_1_3.pdf).