an experimental application of the theory of radical
TRANSCRIPT
*Corresponding author
Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons
Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it
with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially. Doi: 10.22108/srspi.2020.121754.1514
Strategic Rssearch on Social Problems in Iran
E-ISSN: 2645-7539
Document Type: Research Paper
Vol. 9, Issue 1, No.28, Spring 2020, pp. 53-78
Received: 23.02.2020 Accepted: 30.06.2020
http://ui.ac.ir/en
An Experimental Application of the Theory of Radical Feminism in Explaining Students’ Attitudes towards Wife Beating
Akbar Aliverdinia*
Professor, Department of Social Sciences, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
Negin Eini
PhD Candidate of Sociology, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
Introduction
During the last twenty years, interpersonal violence has become a major concern. The transition from a traditional
society to a modern society means changing the patterns of behavior and discourse that govern society. In a sense,
entering a modern society means changing behaviors. One of these patterns of behavior is violence against women in
the public and private spheres of society. Violence against women has been part of human history around the world
and, unfortunately, is still regarded as an epidemic problem. Violence against women is a global problem. Violence
affects the lives of millions of women across all social, economic, and educational classes around the world, as well
as removing all cultural and religious barriers and preventing women's rights to fully participate in society. According
to the World Health Organization, violence is defined as the use of physical force and power, a threat or action
against another person or groups of people (society) that leads to bruising, death, psychological problems, anomalies,
and deprivation of rights. This research emphasized the theory of radical feminism and its main focus was on unequal
structures in the society in the private and public spheres. And from this point of view, it was intended to examine
and test the attitude towards wife-beating among male students.
Material & Methods
This research was a survey study. The research plan for
this survey was cross-sectional. That is, the information
was collected from the sample at a specific time. The
statistical population of this study consisted of all male
students of the Mazandaran University campus. To
determine the sample size, the appropriate stratified
random sampling method has been used and 428
students were selected by stratified sampling. Multiple
regression analysis was used to analyze the data
according to the level of measurement of the studied
variables. Besides, all stages of data processing were
performed using Statistical Package for Social Sciences
(SPSS) software. To validate the research
questionnaire, the content validation method was used.
To measure the validity of the research instrument,
Cronbach's alpha coefficient was also used.
Discussion of Results & Conclusions
Men's violence against women is not a new
phenomenon and has a long history. But considering it
as a social issue is a new problem. Violence against
women has always been a legitimate form of male
domination in human history. That is, a kind of social
control that arises directly from the patriarchal
construction of societies. The social and psychological
consequences of violence against women are
enormous. The results of many studies have shown that
gender-based violence is the cause of multiple
physical, mental, and psychological disorders that
affect women. In the analysis of violence against
women, attitude is an important element that can guide
behavior, so awareness of attitude helps us to predict
people’s behavior. Researchers believe that attitudes(and beliefs that strengthen men’s masculinity and power can be a reason for men to use violence against
women. Radical feminists argue that the roots of
violence against women at the macro and micro levels
are the unequal structure of society, and argue that
patriarchy is a major factor in men’s domination and oppression of women. The independent variables of
this research included husbands’ patriarchal beliefs, holding husbands responsible for their violence,
blaming the wife for violence against her, accepting the
Strategic Rssearch on Social Problems in Iran University of Isfahan, Vol. 9, Issue 1, No. 28, Spring 2020 54
sex-role stereotypes, and marriage role expectations.
To test the research hypotheses, the variable ‘attitude of male students of Mazandaran University towards
women’ was examined as a dependent variable۰ The
findings of this study indicated that�men’s violence was considered as a mechanism, in which men, both as a
group and as a single individual were able to exercise
control over women in the structure of the society and
family, and thus their superiority. The culture and
social structure of patriarchal society perpetuated men's
abuse with women, and patriarchy was a direct cause
of feminism. The theoretical achievement of this
research was related to the application of the theory of
radical feminism in the study of male students’ attitudes towards women. Also, the research showed
that among the five variables studied, the variable
‘accepting the sex-role stereotypes’ was more important than the others. It can be used to explain the
attitude of male students of Mazandaran University
towards women.
Keywords: Marriage Role Expectations, Accepting
sex-role Stereotypes, Radical Feminism Theory.
References:
Abbott, P., & Valas, C. (2009) Sociology of Women.
Translated by Manijeh Najm Iraqi. Tehran: Ney
publication [in Persian].
Ahmad, F. Riaz, S. Barata, P. & Stewart, D. E. (2004)
Patriarchal beliefs and perceptions of abuse among
south asian immigrant women. The Journal of
Violence against Women, 10 (3), 262-282.
Ahmad, J. Khan, N., & Mozumdar, A. (2019) Spousal
violence against women in india: a social-
ecological analysis using data from the national
family health survey 2015 to 2016. The Journal of
Interpersonal Violence, 34, 1-35.
Ahmadi. H. (2005). Soooooog o vvv nee . Tehran:
Samt Publication [in Persian].
Aliverdinia, A., & Pridemore, W.A. (2009) Women's
fatalistic suicide in iran: a partial test of durkheim
in the islamic republic. The Journal of Violence
against Women, 15 (3), 307–320.
Aliverdinia, A., Razi, D., & Ayini, S. (2013) Violence
against women: An empirical test of resource and
radical feminism theories. The Journal of Social
Welfare, 13 (49), 323-358 [in Persian].
Aliverdinia, A., Riahi. M., & Esfandiari, F. (2010)
Exploring university female students attitudes
towards violence against women: an empirical test
of social learning theory. The Journal of Social
Problems of Iran (Journal of Kharazmi University),
1(1), 103-131 [in Persian].
Aliverdinia, A., Riahi. M., & Farhadi, M. (2010) Social
analysis of husband violence against women:
theoretical model and experimental test. The
Journal of Social Problems of Iran (Journal of
Kharazmi University), 2 (2), 95-127 [in Persian].
Azam Azade, M., & Dehghanfard, R. (2006) Domestic
violence on women in tehran: the role of gender
socialization, resources available for women and
family relationships. The Journal of Women in
Development and Politics (Women's Research), 1-2
(14), 159-179 [in Persian].
Bani Fatemeh, H., Abbaszadeh, M., Alizadeh Aghdam,
M., & Mohammadpour, N. (2018) Stress and
violence against women: a qualitative research. The
Journal of Women in Development and Politics
(Womnn’s Rasaarch), 16 (4), 581-602 [in Persian].
Bashiriyeh, H. (2002) J�me’ shnnas aas Naqsh Niruhaye Ejtemai Dar Zendegie Syasi [Political
Sociology—Role of Social Forces in Political Life].
Tehran: Nashre Ney [in Persian].
Bates, K. A., Bader, C. D., & Mencken, F. C. (2003)
Family structure, power-control theory, and
deviance: extending power-control theory to
include alternate family forms. Western
Criminology Review, 4 (3), 170-190.
Binahayati, B. (2011). Perceptions and Attitudes
towards Violence against Wives in West Java,
Indonesia. Doctoral Dissertation, State University
of New York.
Burt, M. R. (1980) Cultural myths and support for rape.
The Journal of Personality and Social Psychology,
38, 217–230.
De Vaus, D. A. (2009) Surveys in Social Research.
Translated by Hooshang Naebi. Tehran: Ney
publication [in Persian].
Dunn, M. (1960) Marriage role expectations of
adolescents. The Journal of Marriage and Family
Living, 22, 99-111.
Dutton, D. G. (1994). Patriarchy and wife assault: the
ecological fallacy. The Journal of Violence and
Victims, 9 (2), 167-182
Eliot, R. S., & Diane, M. M. (2013) Social Psychology.
Translated by Ardeshir asadi, Tahereh Baghbani,
Maryam Helisaz, Mojgan Sepahmansour, Zarin
Sadat Larijani, Mojgan Saedi, Mina Farahani.
Tehran: Vaniya Publication [in Persian].
Ezazi, Sh. (2005) Society structure and violence
against women. The Journal of Refah, 4 (14), 59-96
[in Persian].
Görgün-Baran, A., Şahin-Kütük, B., & Maybek, S. D.
(2016) Perception of Violence against Women in
the Construction of Patriarchy. In International
Symposium on Chaos, Complexity and Leadership
(pp. 687-700). Springer, Cham.
An Experimental Application of the Theory of Radical Feminism in…’ Akbar Aliverdinia & Negin Eini 55
Haj-Yahia, M. M. (1991) Perceptions about Wife-
beating and the Use of Different Conflict Tactics
among Arab-Palestinian Engaged Males in Israel.
PhD Thesis, University of Minnesota.
Haj-Yahia, M. M. (2003) Beliefs about wife beating
among arab men from israel: the influence of their
patriarchal ideology. The Journal of Family
Violence, 18 (4), 193-206.
Haj-Yahia, M. M., & Schiff, M. (2007) Definitions of
and beliefs about wife abuse among undergraduate
students of social work. International Journal of
Offender Therapy and Comparative Criminology,
51 (2), 170-190.
Heise, L., Ellsberg, M., & Gottemoeller, M. (1999).
Ending violence against women. Population
Reports, 27 (4), 1-1.
Hemmatpour, B., Mohseni, R., & Mazaheri, A. (2017)
Sociological identification and explanation of
violence against women in cyber space (case study:
women 20-45 years old in tehran). The Journal of
Pazhuheshnamyy.. Zanan (Womnn’s Studees), 4 (8),
105-131 [in Persian].
Jaffe, P. G., Baker, L., Dick, T., Malla, S., Mazaheri,
N., & Poisson, S. (1998) Theory-Derived
Explanations of Male Violence against Female
Partners: Literature Update and Related
Implications for Treatment and Evaluation.
London: London Family Court Clinic.
Lahsaeizadeh, A. & Madani, Y. (2010) Husbands
attitudes towards violence against the wives: a case
study of shiraz city. Journal of Sociology of Women
(Journal of Woman and Society), 1 (1), 1-24 [in
Persian].
Luke, N., Schuler, S. R., Mai, B. T. T., Thien, P. V., &
Minh, T. H. (2007) Exploring couple attributes and
attitudes and marital violence in vietnam. Violence
against Women, 13 (1), 5-27.
Markwart, L. L. (1999) Differences in the Marriage
Role Expectations of Post-secondary Students from
Divorced and Intact Family Backgrounds in
Accordance with Family-of-Orignn Soaaa Caass.” Doctoral dissertation, University of Regina.
Mohammadzadeh Esmaeili, R., Ghanbari Panah, A., &
Tajali, P. (2019) The relationship between emotion
regulation and positive and negative affection of
married men, with attitude towards violence against
women (case study: tehran). The Journal of Women
Police, 13 (30), 5-13 [In Persian].
Monder, B. R. (2017) Panel report, ipa congress
buenos aires 2017: courage to fight violence against
women: perversion of intimacy, part 2. The
International Journal of Psychoanalysis, 98 (6),
1807-1811.
Moshirzadeh. H. (2011) From the Movement to Social
Theory: The History of Two Centuries of Feminism.
Tehran. Shirazeh Publication [in Persian].
Nayak, M., Byrne, C., Martin, M., & Abraham, A.
(2003) Attitudes towards violence against women; a
cross-nation study. The Journal of Sex Roles, 49,
333-342.
Nuraeni, F., Listiani, L., & Rahmawati, E. (2019)
Implementation of K-Means Algorithm with
Distance of Euclidean Proximity in Clustering
Cases of Violence against Women and Children. In
2019 1st International Conference on Cybernetics
and Intelligent System (ICORIS), 1, 162-167.
Rafi, M., Banu, D., Alim, M. A., & Akter, S. (2003) An
Assessment of Male Attitude towards Violence
against Women. Dhaka: Brac University Press.
Raisi Sartashnizi, A. (2002) Violence against women
and intervening factors: a case study of shahre kord.
The Journal of Women in Development and Politics
(Womnn’s Rasaarch), 1 (3), 45-66 [in Persian].
Romero Mendoza, M. P., Gómez-Dantes, H.,
Manríquez Montiel, Q., Saldívar Hernández, G. J.,
Campuzano Rincón, J. C., Lozano, R., & Medina-
Mora Icaza, M. E. (2018) The invisible burden of
violence against girls and young women in mexico:
1990 to 2015. The Journal of Interpersonal
Violence, 33, 1-19.
Saunders, D. G., Lynch, A. B., Grayson, M., & Linz,
D. (1987) The inventory of beliefs about wife
beating: the construction and initial validation of a
measure of beliefs and attitudes. Violence and
Victims, 2, 39–57.
Sheldon, J. P., & Parent, S. L. (2002) Clergy attitudes
and attribution of balm towards female rape
victims. Violence against Women, 8, 233-256.
Sirisunyaluck, B. (2004) Understanding Wife Abuse in
Urban Thailand: an Integrated Approach. Doctoral
dissertation, Department of Sociology, Mississippi
State University.
Smith, M. D. (1990). Patriarchal ideology and wife
beating: a test of a feminist hypothesis. Violence
and Victims, 5 (4), 257-273.
Tam, S. Y. (2009) Conceptions and Beliefs about
Spousal Abuse among Social Work Undergraduate
Students in Hong Kong. The Chinese University of
Hong Kong.
Tauasosi, T. (2010) Sauaga o Tamaitai e a Latou tane I
Samoa: Wife Abuse in Samoa. Doctoral
Dissertation, Hawai University.
Strategic Rssearch on Social Problems in Iran University of Isfahan, Vol. 9, Issue 1, No. 28, Spring 2020 56
های راهبردی مسائل اجتماعی ایران پژوهش
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،منه سال
نوع مقاله: پژوهشی
91/4/9911 پذیرش: تاریخ 4/98/9912 دریافت: تاریخ
82-39صص
زنی زن به دانشجویان نگرش تبیین در رادیکال فمینیسم نظریۀ تجربی کاربست
ایران مازندران، دانشگاه اجتماعی، علوم گروه استاد ،∗نیا علیوردی اکبر[email protected]
ایران مازندران، دانشگاه شناسی جامعه دکتری دانشجوی عینی، نگین[email protected]
چکیده
و پدرسالارانه های ارزش پای رد کوشد می است و داده قرار خود هدف را زنان به مردان خشونت افشای رادیکال، های فمينيسم بيشتر پژوهش
نگرشی از برخورداری و کنند می ابراز آنها که متأثر است هایی نگرش از دیگران از افراد های اشتبرد. آشکار کند را مردمحور اجتماعی علوم
از پسر دانشجویان ميان در زنی زن به نگرش تبيين و بررسی پژوهش، این هدف. کنند ابراز را واقعيشان خود دهد می اجازه افراد به خاص
روش .است عمومی و خصوصی های حوزه در اجتماعی نابرابر ساختارهای بر آن صلیا تمرکز رادیکال است که فمينيسم نظریۀ دیدگاه
دانشگاه پسر دانشجویان از متشکل نيز پژوهش جمعيت .شد استفاده نامه پرسش از اطلاعات آوری جمع برای و پيمایشی است تحقيق،
نگرش تبيين پی در که مستقل، متغيرهای. شدند انتخاب ای قهطب گيری نمونه روش به دانشجویان از نفر 482 درمجموع،. است بوده مازندران
به باور ازدواج، نقش از ناشی انتظارات جنسيتی، نقش های کليشه پذیرش شوهران، پدرسالاری باورهای به اعتقاد شامل اند، بوده زنی زن به
به نگرش نشان داد توصيفی های داده نتایج. است ودهب او عليه خشونت برای زن مقصربودن به باور و خشونتشان قبال در شوهر بودن مسئول
نگرش تبيين در جنسيتی نقش های کليشه پذیرش متغير تبيينی توان مدنظر، متغيرهای ميان نشان داد ها یافته. دارد قرار ميانه سطح در زنی زن
فمينيسم نظریۀ کاربست قابليت به پژوهش، این ظرین دستاورد .است دیگر متغيرهای از بيشتر زنی، زن به مازندران دانشگاه پسر دانشجویان
جوانان رویکرد تفسير و تحليل قابليت از رادیکال، فمينيسم رویکرد و دارد دلالت زنی زن به پسر دانشجویان نگرش بررسی در رادیکال
. است برخوردار
.رادیکال فمينيسم ظریۀن جنسيتی، نقش های کليشه پذیرش ازدواج، نقش از ناشی انتظارات: یکلید یها واژه
11999944894نویسنده مسؤول: ∗
Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons
Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it
wtth ohhess ss oong ah hhey ceedtt tt, but hhey cantt change tt nn any way or uee tt commeccyyyyy. Doi: 10.22108/srspi.2020.121754.1514
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 32
مسئله بیان و مقدمه
بزرگهی نگرانهی بهه فردی بين خشونت گذشته، سال بيست در
ههای فرهنهگ برخی و غربی های فرهنگ در. است شده تبدیل
بهزر،، ههای همهایش ژاپهن، ماننهد 9گهذار حهال در یها سنتی
همگی ها کتاب و مجلات مقالات، تلویزیونی، مستند های فيلم
و خانگی خشونت الگوهای سایر و خانواده درون نتخشو به
بههه تههوان مههی ازجملههه کننههد مههی اشههاره آن مختلهه انههواع
سالمندآزاری برادرآزاری، یا خواهر آزاری، کودک همسرآزاری،
از . گهذر (Haj-Yahia, 1991:1) کهرد اشاره عاشقانه خشونت و
یرفتهار الگوههای تغيير معنای به مدرن جامعۀ به سنتی جامعۀ
جامعهۀ بهه ورود تعبيهری، به است جامعه بر حاکم گفتمان و
الگوههای این از یکی. رفتارهاست شکل تغيير معنای به مدرن
با خصوصی و عمومی حوزۀ در آميز خشونت برخورد رفتاری،
دههۀ سه در(. 328: 9918 همکهاران، و فاطمه بنی) است جامعه زنان
مسهئلۀ زنهان، قحقهو حاميهان و فعالان های کوشش با گذشته
مشهکل یه عنهوان بهه عمومی عرصۀ در زنان، عليه خشونت
(.Jaffe, P.G et al., 1998) است شده مطرح اجتماعی جدی
متأسهفانه و است بشر خیتار از یبخش ،زنان هيعلخشونت
مطهرح ريه گ همهه یا مسهئله نعنوا به جهان سراسر در همچنان
ۀلئمسه یه ،زنهان هيه عل خشهونت (. Monder, 2017:1) اسهت
نفر از زنهان ها ونيليم یزندگبر ،است. خشونت یناگوار جهان
در سراسهر یو آموزشه یاقتصهاد ،یطبقهات اجتمهاع ۀدر هم
نيرا از به یو مذهب یموانع فرهنگ یو تمام گذارد اثر میجهان
مشههارکت کامهل در جامعههه یو از حقههوق زنهان بهرا بهرد یمه
سهازمان اعهلام اساسبر(. Rafi et al., 2003) کند یم جلوگيری
یرويه ن از اسهتفاده از سهت ا عبارت خشونت ی،جهان بهداشت
یهها گروه ای افراد ،یگرید هيعل اقدام ای دیتهد قدرت، و یبدن
،یروانهه مشهکلات مههر،، ،یکبهود بهه کههه( جامعهه ) افهراد از
Nuraeni et) شود یممنجر حقوق از تيمحروم و ها یناهنجار
al., 2019: 162 .)نگهرش از اشهکال یکیصرفاً به پژوهش، نیا
1 Transitional
اسهت. معطوف 8یزن زننگرش به یعنی زنان، هيعل خشونتبه
از اصهطلاح رهرب و یزبان فارسه پژوهشگراناز یبرخ البته
از معهادل ه ایهن علهت به نجها یدر ا یول اند شتم استفاده کرده
گفتهه یکیزياستفاده شده است که ررب به صدمات ف یزن زن
بهدن وارد یبر اعضها یزیخونر ای یگکه بدون شکست شود یم
شهتم .کنهد یمه جادیا یو کبود یکوفتگ انندم یو آثار شود یم
ههم یزنه زنکهه یدر حهال اسهت ییناسهزاگو یبهه معنها زين
اطهلاق یو لزومهاً بهه زدنه يه باشد و هم خف دیشد تواند یم
اننهد م یو آثار اشدب یزیخونر ای یکه بدون شکستگ شود ینم
نیه ا ۀوابسهت ريه متغ ن،يهمچنه . کنهد یم جادیا یو کبود یکوفتگ
از یکه ی یی. ناسهزاگو ستين زين ییگوناسزا یعنیشتم، پژوهش،
آورده یخشهونت روانه لیه است که ذ زنان هيعلخشونت انواع
نيهي تبو یبررسه یپه در پهژوهش نیه کهه ا یدر حهال شود یم
اسهت کهه مهرز ريفراگ ای لهئمس ی،زن زن. ستين یروان خشونت
ها بهه اشهکال مختله جوامع و فرهنگ یدر تمام و شناسد ینم
یکی عنوان به یکیزيف خشونت و یزن زن بودن عیشا. کند یبروز م
بهر رانگهر یو و مخرب ريتأث ،یخانگ خشونت ۀبرجست اشکال از
نشهان مورهوع نیه ا. دارد ییزناشهو روابط و کودکان همسران،
زن هها ونيه ليم یبرا ناگوار یتيواقع ،زنان هيعل خشونت» دهد یم
خشهونت (.Kendal-tackett, 2007: 344) «اسهت جهان سراسر در
مهردان توسهط زنان یاجتماع کنترل و مند نظام ۀسلط ،زنان هيعل
عنهوان بهه خشهونت از تواننهد یم بالقوه طور به مردان ۀهم. است
استفاده سوء. کنند استفاده زنان نکرد عيمط یبرا قدرتمند یابزار
امکهان ،مهردان ۀهمه به و شود یآنها م یوابستگ موجب زنان از
،جامعه در سلطه تيواقع. دده یم زنان بر کنترل و قدرت اعمال
بهه اسهت زنهان از اسهتفاده سهوء حفظ درمؤثر عامل نیتر مهم
ینهادها حفظ ،زنان هيعل خشونت در یاصل عامل گر،ید عبارت
از یاريبسهه(. Dutton, 1994) اسههت یپدرسههالار و یمردسههالار
در کهه دارنهد یاجتمهاع یباورها، هنجارها و نهادهها ،ها گفرهن
زنهان دامهن هيه بهه تهداوم خشهونت عل ت،يداشتن مشروع نيع
2 Wife beating
31 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
(.Heise et al., 1999) زند یم
را پدرسهالاری ای، فزاینهده طهور به فمينيست، پژوهشگران
قلمهداد معاصهر جامعهه در زنهان عليهه خشهونت اصهلی منبع
رادیکهال و سوسياليست ليبرال، های فمينيست کنند اگرچه می
در اسهت ممکن فمينيست پردازان نظریه سایر و مارکسيستی و
جامعههه، در آن تههداوم چگههونگی و پدرسههالاری هههای ریشههه
اسهت ای نظریهه پدرسهالاری، نظریۀ. باشند داشته نظر اختلاف
دسهت بهه زنهان خهوردن کته زمينۀ در را توجه بيشترین که
یاد نيز رادیکال فمينيستی رویکرد انعنو به آن از و است آورده
بهه رایهج نگهرش چگونگی فمينيستی، انقلابی نگرش. شود می
قربهانی زنهان بهرای قهانونی امکانهات و نبهود جامعهه در زنان
های پژوهش اغلب هدف. کشد می چالش به را مردان خشونت
و اسهت زنهان عليه مردان خشونت تحليل رادیکال، فمينيست
علهوم و مردسالارانه های ارزش که واقعيت ینا از برداری پرده
آبهوت، ) کننهد مهی پنههان را خشهونت ایهن مردمحور، اجتماعی
در کهه ساختار: دارد اساسی مؤلفۀ دو پدرسالاری،(. 812: 9928
و دارنهد زنهان بهه نسهبت بيشهتری امتياز و قدرت مردان، آن،
,Smith) بخشهد مهی مشهروعيت ساختار این به که ایدئولوژی
مردسههالارانه، فرهنگههی گفتمههان حاکميههت بهها امههروز، (.1990
حهال در جههان در زنهان عليهه خشهونت که شود می مشاهده
مسهئله این و شود نمی جلوگيری افزایش این از است، افزایش
ههای انجمهن های شيوه متأسفانه،. شود می تر سخت و تر پيچيده
ؤثرمه مردسهالاری، الگهوی علت به مسئله حل برای المللی بين
در. اسهت رسهانده بحهران آسهتانۀ به را موروع این و نيستند
خشهونت اسهت شهده مشخص اخير، های پژوهش از بسياری
امری زنان، آن را و شود نمی تلقی اجتماعی زنان، معضلی عليه
شد غافل مسئله این از نباید وجود این، با کنند می تلقی عادی
اجتمهاعی ههای آسيب که است بشر حقوق نقض خشونت، که
(.Gorgun-Baran et al., 2016: 687) داشت خواهد دنبال به را
خهود، تهاریخ از هایی دوره در جوامع اغلب مانند نيز ایران
بهه واکهنش پيشهينۀ ایران، در. است کرده تجربه را مردسالاری
و نهوزدهم قهرن اواخهر بهه زنان سنتی ورعيت و مردسالاری
مردسهالارانۀ فرهنهگ . گهردد بهازمی مشهروطيت جنبش ویژه به
مجال و داشت زنان به تحقيرآميز دیدگاهی ایران، سنتی جامعه
بشهيریه، ) کهرد مهی محهدود را زنهان سياسی و اجتماعی فعاليت
عنهوان بهه همهواره زنهان، عليهه خشونت ایران، در(. 819:9922
مشخص طور به و رفته کار به مردانه قدرت تثبيت برای ابزاری
حهوزۀ . اسهت افتهاده اتفهاق عمومی و خصوصی حوزۀ دو در
از و اسهت شهوهر و پهدر خانۀ در خشونت شامل خصوصی،
فرهنههگ ورسههوم، آداب همچههون مههواردی بههه عمههومی حههوزۀ
توان حکومتی می نظام و اجتماعی نهادهای مکتوب، و شفاهی
خودکشهی ایهران، در(. 48: 9929 سرتشهنيزی، رئيسهی ) کرد اشاره
تجلهی اوج اسهت، افراطهی تمهاعی اج انتظام از ناشی که زنان،
زنهان، تقدیرگرایانهۀ خودکشی. است زنان عليه خشونت عينی
بيش تحميل از و است انومي خودکشی معکوس صورت که
متضهمن شهود، مهی ناشهی دختهران و زنان بر حد هنجارها از
آن جهز ای چهاره کهه اسهت هنجهاری موقعيهت ی از رهایی
(. Aliverdinia and Pridemore, 2009: 308) ندارد وجود
بهه توجهه با و نيست یکسان زنان، همۀ برای خشونت تجربۀ
مليههت، سههن، قوميههت، نههژاد، طبقههه، زنههان، اجتمههاعی موقعيههت
و نهاتوانی /توانهایی اشهتغال، ورعيت خانواده، ساختار تحصيلات،
خشهونت، اصلی عامل ها، فرهنگ همۀ در. است متفاوت جنسيت
و جنسهيت اجتمهاعی سهاختارهای نتيجهۀ عنهوان به هستند مردان
زنهان، مسهئلۀ عنهوان بهه تنها نه که مضر مردانگی از خاصی اشکال
در خشونت عليه زنهان بهه شهمار دخيل و ای رابطه ای پدیده بلکه
(. Connell, 2002; Kabeer, 2014 in: Rumero, 2018: 3) آید می
با اسهتفاده از آن، اجتماعی پژوهشگران که هایی روش از یکی
انجهام خشونت انواع دربارۀ عمومی آموزش دربارۀ را خود وظيفۀ
دربهارۀ مهردم کهه اسهت هایی نگرش و باورها شناسایی دهند، می
هها نگهرش ایهن شهناخت با. دارند آن قربانيان و خشونت تجاوز،
کهه هها نگهرش این با رویارویی برای را مؤثری های برنامه توان می
:Sheldon and Parent, 2002) کهرد اجرا و طراحی اند، شده اسطوره
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 21
هایی نگرش از دیگران دربارۀ افراد های برداشت و ها دیدگاه(. 127
نگهرش یه از برخهورداری . کننهد مهی ابهراز آنهها که است متأثر
عضهویت ابهراز، را واقعيشهان خهود دهد می اجازه افراد به خاص
نشهان را خهود مورهع و کننهد تصدیق ها گروه برخی را در خود
مورهوعات، دربهارۀ هها نگرش (.818:9918 همکاران، و اسميت) هندد
را مها توجهه هها نگرش. گذارد می تأثير اعمال روی طور مستقيم به
بهر تفسهير و کند می هدایت موروع ی خاص جوانب و ابعاد به
نگهرش، با همخوان رفتار درنتيجه، گذارد اثر می موروع دربارۀ ما
و مسهتقيم نسهبتاً شهيوۀ بهه توانند می دافرا و دارد بيشتری احتمال
(922 :9918اسميت و همکاران، ) کنند عمل هایشان نگرش براساس
تمرکز که رادیکال، فمينيسم نظریۀ بر تأکيد با پژوهش این
هههای حههوزه در جامعههه در نههابرابر سههاختارهای بههر اش اصههلی
از را زنهی زن بهه نگهرش کوشد می است، عمومی و خصوصی
تجربهی آزمهون و بررسهی پسهر دانشجویان ميان در منظر این
یکهی عنوان به زنی زن به نگرش بر تأکيد پژوهش، این در .کند
ابعهاد تمهام نه و است آزاری زن و زنان عليه خشونت صور از
بهود، زنهان، مهدنظر پهذیری خشهونت اگر همچنين،. آزاری زن
در دادند می تشکيل را پژوهش نمونۀ دانشجو، دختران بایست
یعنهی زنهان، عليهه خشهونت اشکال از یکی اینجا در که حالی
پذیری خشونت نه و است بوده وابسته متغير زنی، زن به نگرش
تشکيل دانشجو پسران صرفاً را نمونۀ پژوهش رو، این از زنان
بهه نگهرش نوع تبيين و توصي پژوهش، این اهداف. اند داده
برحسهب ازنهدران م دانشهگاه پسر دانشجویان ميان در زنی زن
.است رادیکال فمينيسم نظریۀ بر مبتنی متغيرهای
پژوهش پیشینۀ
دانشهجویان نگهرش بررسی زمينۀ در پژوهش نبود به توجه با
بخش این در رادیکال، فمينيسم نظریۀ براساس زنی زن به پسر
خشهونت حوزۀ در خارجی و داخلی های پژوهش از برخی به
. شود می اشاره آنها نظری وبچهارچ از نظر صرف زنان، عليه
زن و پدرسالاری ایدئولوژی» با نام پژوهشی( 1990) 9اسميت
نظهر در ای فررهيه پهژوهش، ایهن در. اسهت داده انجام «زنی
ایهدئولوژی بهه که شوهرانی دهد نشان می است که شده گرفته
ایهن بهه کهه شهوهرانی بهه نسهبت هسهتند، پایبند پدرسالاری
را خهود همسهران دارد احتمال بيشتر ند،نيست پایبند ایدئولوژی
کهم، نسهبتاً درآمهد با شوهرانی دهد می نشان نتایج دهند. آزار
در طهور بهه نامناسهب، شغلی ورعيت و کم تحصيلی پيشرفت
احتمهال مناسهب، مهوقعيتی بها شوهران به نسبت توجهی خور
حهاج . کننهد پيروی پدرسالاری ایدئولوژی از که دارد بيشتری
يلتبار اسرائ مردان عرب عقاید» با نام پژوهشی( 2003) 8یحيی
داده انجهام «(یمردسهالار یهدئولوژی ا ی)برتهر یزنه زن بارۀدر
یبرا علتیبهانه و يچه یان،درصد از پاسخگو 23 حدود است.
زدن کته آنهها درصد 28تا 93اما زدن زنانشان نداشتند کت
ر، بههه همسهه يانههتهمسرانشههان را در مههوارد خههاص، ماننههد خ
یشهاوندان، و خو ینبه والد یاحترام یاز شوهر، ب نکردن ينتمک
با سن، مردان، زنی زن يزانم پژوهش، ین. در ادانستند یموجه م
معکوس دارد ۀرابط يتی،جنس یها سطح سواد و احساس نقش
حقههوق، یتسههاو نبهود بههه زنهان، اعتقههاد بههه یو نگهرش سههنت
بر یمبتن یانوادگخ یدو عقا ییانتظارات مرتبط با مسائل زناشو
. کهرد یمه يهه همسهران را توج زدن کته اعتقاد به ی،مردسالار
یهها نگهرش » بها نهام پژوهشهی ( 2004) 9احمهد و همکهاران
زنههان مهههاجر يههاناز آزار در م یذهنهه یافههتپدرسههالارانه و در
کهه یزنهان نشهان داد یبررسه یهن ا یجنتا دادند.انجام «ياییآس
یهن کهه ا یکمتهر از زنهان ،انهد پدرسالارانه را باور داشته یدعقا
خشهونت شهوهر را آزار و خشهونت ،اند را باور نداشته یدعقا
و يزانبا م يزن یاقتصاد يتو ورع يلاتاند. تحص کرده یابیارز
. داشت یارتباط معنادار ،شدت خشونت شوهر
عقایهد و تعهاری » بها نهام پژوهشی( 2007)4 یحيی حاج
مهددکاری کارشناسهی ندانشجویا ميان در همسرآزاری دربارۀ
1 Smith 2 Haj-Yahia 3 Ahmad et al. 4 Haj-Yahia
29 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
نخسهت، مرحلهۀ در دانشهجویان بيشهتر .داد انجهام «اجتماعی
و انههد بههوده همسرشههان عليههه شههوهران زور و اجبههار مخههال
دوم ۀمرحله در آنهان بيشتر. اند نکرده تأیيد را شوهر خشونت
اعتقهاد و بودنهد مخهال خهوردن کت از زن بردن لذت با نيز
مجهازات و سهرزنش یهد با خشهونت علهت به شوهران داشتند
بررسهی »بهه نهام پژوهشهی ( 2007)9همکارانش و لوک. شوند
کننهدۀ بينهی پهيش فاکتورههای عنهوان بهه زوجهين ههای نگرش
نشهان داد نتهایج . انهد انجهام داده «زنان عليه شوهران خشونت
بهه نسهبت فروتهری اجتمهاعی -اقتصهادی پایگاه که شوهرانی
آزار و بيشهتر اذیهت را خهود همسران اند، داشته خود همسران
عليهه آنهها خشهونت و شوهران های نگرش همچنين. اند کرده
و زن حقهوق برابهری بهه همسران نگرش سطح با همسرانشان
برابههری بههه شههوهران کههه هههایی زوج در و دارد ارتبههاط مههرد،
چنهين زنهان کهه ههایی زوج بهه نسهبت بودند، معتقد جنسيتی
8تاسوسهی .اسهت بهوده کمتهر خشونت آمار داشتند، دیدگاهی
وی. داد انجام «ساموآ در همسرآزاری» با نام پژوهشی( 2010)
توسهط زنهان عليهه خشهونت بهه ارتکهاب ایجادکننهدۀ عوامل
ی وی آثهار کهرد. بررسی ساموآ مدرن شهر را در آنها همسران
نشان مطالعه این. شدند ایجاد زمان همان در را بررسی کرد که
سراسهر در شهوهران سهط تو زنهان عليهه خانگی خشونت داد
در تها حهد زیهادی همسهرآزاری ميهزان و دههد می رخ جهان
عليهه خهانگی خشهونت . است متفاوت خاص تاریخی شرایط
خهود بهه مختلفی اشکال مختل ، های زمينه در کاملاً نيز زنان
نگهرش و ادراک» با نهام پژوهشی( 2011) 9بيناهایاتی .گيرد می
«انهدونزی در واقع ربیغ جاوای در همسران عليه خشونت به
نگرش و ادراک بر مؤثر پژوهش، عوامل این در وی. داد انجام
ایهن در .را بررسهی کهرد زنان عليه خشونت به اندونزی مردم
حهدودی تا ها فرريه و به کار رفت فمينيستی پژوهش، دیدگاه
های نقش به نگرش متغيرهای متغيرها، سایر ميان از. شد تأیيد
1 Luke et al. 2 Tauasosi 3 Binahayati
بها زیهادی ميهزان بهه تأهل ورعيت و تسکون محل ،جنسيتی
. اسهت بهوده مهرتبط زنهان عليه خشونت به واکنش و تعاری
و ادراک بها مرتبط بعد چهار بررسی پژوهش، این اصلی هدف
انهدونزی مهردم ميهان در زنهان به خشونت دربارۀ هایی نگرش
خشهونت علل زنان، عليه آميز توهين رفتار تعاری : است بوده
واکهنش و زنهان عليه خشونت به مربوط يهاتتوج زنان، عليه
انهدونزی مهردم بيشتر داد نشان ها یافته. زنان عليه خشونت به
آگهاه جامعه در همسران عليه خشونت وجود از مطالعه این در
فيزیکهی لحها به را زنان عليه خشونت داشتند تمایل و بودند
سهنتی ههای نقهش از زنهان کهه وقتهی درواقهع، .کننهد تعری
بهرای تهوجيهی عنهوان به آن از مردان زدند، می سرباز يتیجنس
( 2016) 4همکهاران و گورکان .کردند می استفاده آنان زدن کت
سههاخت در زنههان عليههه خشههونت درک» بهها نههام پژوهشههی
زنهان، عليهه خشهونت معتقدنهد آنها. دادند انجام «مردسالاری
. اسهت افهزایش به رو ترکيه در ویژه به و جهان در کلی طور به
یها هستند خشونت این شایستۀ زنان، آیا که کردند بررسی آنها
درآمهد، کم های گروه در این پرسش پاسخ نشان داد نتایج. خير
ایهن ميهان همچنهين، . دارد داری معنهی تفهاوت بالا، و متوسط
منطقههۀ و اشههتغال ورههعيت تحصههيلات، سههطح و پرسههش
3مکهاران ه و رومرو. شد مشاهده داری معنی تفاوت مسکونی،
و زنان عليه خشونت ناآشکار تحميل» با نام پژوهشی( 2018)
افزایش. دادند انجام «2015 تا 1990 :مکزی در جوان دختران
مشههکلی مکزیکههی، زنههان در فههردی بههين خشههونت تحميههل
عوامهل سهایر بها و است که از آن غفلت شده اسهت اجتماعی
زنهان در سهلامتی ههای آسيب و ناتوانی زودرس، مر، اصلی
کردن فاش بر پژوهشگران مقاله، این در. است ارتباط در جوان
در آن پيامهدهای و جهوان زنان و دختران در خشونت تحميل
از معتقهد بودنهد آنهها . شهدند متمرکهز عمومی گذاری سياست
زنهان دربارۀ خشونت اجتماعی تأثيرات و سلامتی دادن دست
مؤسسات. ستا جامعه و دولت محکم اقدامات نيازمند ،جوان
4 Gorgun-Baran et al. 5 Romero et al.
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 28
زیرا کنند توجه جوان زنان و دختران سلامت بر باید بهداشتی
خواههد آنهها زنهدگی در بسهزایی تهأثير جنسهی، های نابرابری
و امتيهاز قهدرت، جههانی، ازنظر تقریباً زنان، و دختران. داشت
9همکهاران و احمهد .دارنهد مهردان بهه نسهبت کمتری فرصت
: هند در زنان دربارۀ رانشوه خشونت» با نام پژوهشی( 2019)
پژوهشهگران . دادنهد انجهام «محيطهی زیست -اجتماعی تحليل
چهارچوبی از استفاده با همسران را خشونت تجربۀ اند کوشيده
از اسهتفاده بها آنهها . تورهيح دهنهد محيطهی زیست -اجتماعی
و همسههر خشههونت ارتبههاط چنههدمتغيره، رگرسههيون تحليههل
اجتمهاعی، شناسی زیست مختل سطوح کنندۀ تبيين متغيرهای
تجربهۀ . کردنهد تعيهين را زنان توانمندسازی متغيرهای ازجمله
در اجتمهاعی شناسی بوم با معناداری طور به همسران، خشونت
فهردی، سهطح در نشان داد نتایج. بود ارتباط در سطح چندین
بهوده تهر بيشهتر جهوان زنهان ميهان در جسمی خشونت تجربۀ
سهنی فاصلۀ و کردند می ازدواج ترکم سنين است. این زنان در
نيهز بيشهتری فرزنهدان و بهود سهال 4 یها 9 همسرشان با آنها
اقتصهادی ورهعيت بها پهذیر، آسيب های گروه در زنان. داشتند
را همسرانشان خشونت نشين، حاشيه جوامع اعضای و رعي
اجتماعی زیست محيط ی در اگر زنان. کردند بيشتر تجربه می
سن در ازدواج و کنند زندگی نامطلوب ماعیاجت هنجارهای با
خانگی خشونت از زیادی ميزان باشد، داشته رواج آنجا در کم
کرد خواهند تجربه را
انجهام زنان عليه خشونت دربارۀ زیادی مطالعات ایران، در
زنهی زن بهه نگرش به مطالعات از ناچيزی سهم اما شده است
پژوهشی بها ( 9929) سرتشنيزی رئيسی .است یافته اختصاص
مهوردی مطالعۀ: آن بر مرتبط عوامل و زنان عليه خشونت» نام
متغيرههایی پژوهش، این در وی. داد انجام «شهرکرد شهرستان
نههوع ازدواج، از قبههل آشههنایی تحصههيلات، اشههتغال، همچههون
دخالهت خهانواده، در مهرد اقتدار ،(اختياری تحميلی،)ازدواج
آزمهوده را سهنی تفهاوت و یزناشهوی دوران طول در اطرافيان
1 Ahmad et al.
خهانواده، در مهرد سلطۀ و اقتدار ها نشان داد متغير یافته. است
و یزدخواسهتی .دارد زنهان عليهه خشونت در را تأثير بيشترین
و پدرسهالاری ههای ارزش» با نهام پژوهشی در( 9928) شيری
کهه بودنهد فررهيه ایهن آزمهون پهی در «زنهان عليهه خشونت
توزیهع و پدرسالاری های ارزش ولمحص زنان، عليه خشونت
اعمهال زمهانی و اسهت خهانواده در قهدرت جنسيتی نابرابرانۀ
و خههود مردانههۀ افکههار عليههه تهدیههدی مههردان، کههه شههود مههی
ها، نگرش نشان داد نتایج. کنند احساس پدرسالاری های ارزش
سهاختاری عوامل ترین مهم از مذکر فرهنگ الگوهای و باورها
اسهت و زنان عليه خشونت های چرخه ویتتق برای ساز زمينه
مرئوسی و رئيس رابطۀ کشيدن چالش به هنگام در زنان بيشتر
مهردان، یعنهی اند شده همسرانشان خشونت خانواده، دچار در
نپهذیرفتن و خهود بهه ابزاری نگرش برابر در را زنان مقاومت
مردانهۀ اقتدار برای تهدیدی را اشتغال و تحصيل از محروميت
و يها ن عليوردی. اند شده متوسل خشونت به و کرده تفسير خود
اجتمههاعی تحليههل» بهها نههام ی( در پژوهشهه9928همکههاران )
نظهری دیهدگاه تجربهی آزمهون :زنهان عليه شوهران خشونت
راو منهابع یهادگيری ی،پدرسالار ینظر های یدگاهد «چندگانه
عوامهل بررسهی پژوهش، اصلی هدف .اند کرده یآزمون تجرب
تههران شههر در زنان عليه شوهران خشونت بر مؤثر عیاجتما
تبيهين پهی در کهه ،تحليلهی مدل مستقل متغيرهای. است بوده
شهامل انهد، بهوده ( زنهان عليهه شوهران خشونت) وابسته متغير
زن قدرت جنسيتی، های نقش پذیرش اجتماعی، حمایتی منابع
خهانواده در خشهونت پهذیری، خشهونت خهانواده، ساختار در
بهوده زوجهين نسهبی اقتصهادی -اجتمهاعی پایگاه و تگاهخاس
متغير مستقل، متغير شش ميان از ها، داده تحليل براساس .است
خشهونت کننهدۀ تبيين ترین مهم خانواده، ساختار در زن قدرت
خهانوادۀ در خشهونت متغيرههای و بهوده زنهان عليهه شوهران
شپهذیر اجتمهاعی، حمهایتی منهابع پذیری، خشونت خاستگاه،
زوجهين نسهبی اقتصادی اجتماعی پایگاه و جنسيتی های نقش
قهرار بعهدی های رتبه در ترتيب، به وابسته، متغير تبيين ازلحا
29 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
بها نهام پژوهشهی (9921) و همکهاران نيها عليهوردی .اند داشته
: زنهان عليهه خشونت به نسبت دختر دانشجویان نگرش تبيين»
ایهن در. دادند جامان «اجتماعی یادگيری دیدگاه تجربی آزمون
بههه مازنههدران دانشههگاه دختههر دانشههجویان نگههرش پههژوهش،
يرمتغ پژوهش، این در. شد تبيين و بررسی زنان عليه خشونت
ارتباط در وابسته يرمتغ عنوان به زنان، عليه خشونت به نگرش
یهها نقهش بها شهدن یرپذ جامعهه يه،تنب و یقتشو يرهایمتغ با
ینوالد آميز خشونت روابط مشاهدۀ خشونت، ۀتجرب يتی،جنس
تحليهل براسهاس است. بررسی شده جنس هم والد از تقليد و
ميان از. اند شده تأیيد پژوهش گانۀ نه های فرريه تمامی ها، داده
متغيهر تهرین مههم خشهونت، تجربهۀ متغيهر مستقل، متغير پنج
.است بوده زنان عليه خشونت به نگرش کنندۀ بينی پيش
زنهان عليه خشونت حوزۀ در عیجام خارجی های پژوهش
از متنهوعی و متفهاوت تعهاری کدام، هر است که شده انجام
ایهن . دههد می ارائه مدنظرشان آماری جامعۀ براساس خشونت
از پژوهشهگران . اسهت مسهئله ایهن دهنهدۀ اهميهت مهم، نشان
اسهتفاده مسهئله ایهن تبيهين بهرای متنهوعی نظری های دیدگاه
نگهرش حهوزۀ به کم بسيار خارجی، های پژوهش در. اند کرده
زنهان عليهه خشهونت بهه ها نگرش سنجش و زنی زن به مردان
هها پهژوهش است گفتنی(. Haj-Yahia, 2003) توجه شده است
بهه و اند مانده باقی تحليل و توصي سطح در نگرش، حوزۀ در
پهژوهش در مهدنظر نظهری بيهنش بر مبتنی سياستی های دلالت
مهردان خشهونت دههد می نشان ها پژوهش بيشتر. اند توجه کرده
تثبيهت و زنهان بر مردان روزافزون سلطۀ دهندۀ نشان زنان، عليه
بيشهتر (. Nayak et al., 2003) اسهت امهر ایهن بهه آنهها نگهرش
بها واست کمیّ ایران، در زنان عليه خشونت ها دربارۀ پژوهش
نوعی های داخلی، پژوهش در. است شده انجام پيمایشی روش
و نيها عليهوردی ) شهود مهی مشهاهده ها پژوهش نتایج در يختگیگس
داخلهی، ههای پهژوهش ههای رع از یکی. (982: 9918 ،همکاران
.است زنی زن به نگرش زمينۀ در پژوهش کمبود
پژوهش نظری چارچوب
.است شده استفاده9 رادیکال فمينيسم نظریۀ از پژوهش این در
:دارند قبول را اساسی اصل ی ، فمينيستی درک مدافعانهمۀ
هها فمينيسهت .اسهت یافتهه ساختار پدرسالاری با جامعه کهاین
سياسهی و اجتمهاعی نهادههای را پدرسهالاری که کنند می ادعا
مردهها مردسهالار، اجتمهاعی نظم ی درون. کنند می حمایت
از خهود انحصار و زنان بر خود ۀسلط با را شانممتاز موقعيت
اجتمهاعی نظهام ی در زنان. کنند می حفظ اجتماعی نهادهای
غالبهاً نهادههای و مردان را آنها تبعيت که هستند محروم نسبتاً
بهه هها فمينيسهت . بخشهد مهی استمرار و کند می تضمين مردانه
از جنسهيتی بنهدی تقسهيم توريح برای نابرابری این های ریشه
شهامل کهه دارنهد تهاریخی نگهاهی معاصهر، جامعۀ در قدرت
حهق و فرزند حضانت و طلاق ارث، و اموال به طمربو قوانين
. اسههت... و سههنتی طههور بههه مردانههه امتيههاز تقویههت دادن، رأی
نهادههای نگههداری و گيری شکل در فراگير نفوذی مردسالاری،
و درمهان بهداشهت، حقهوقی، نظهام مانند معاصر، جامعۀ اصلی
ادعها هها فمينيست. دارد خرد و کلان سطح در وپرورش، آموزش
اجتمهاعی، مشهکلات از مها تعریه و دانش اساس که کنند می
اسههت شههده سههاخته پدرسههالارانه پههارادایم درون در همگههی
(Cunningham et al., 1998: 20). مهردان ،در جوامهع پدرسهالار
کنترل زنهان دارنهد. یبرا یو قانون یفرهنگ ياراخت ی،طور سنت به
کشتن زنهان یحتزدن و تجاوز، کت ۀاجاز ،به مردان ياراخت ینا
کهه یهنگهام یحته یژهو به دهد یخانواده م يروندرون و ب دررا
,Smith) شهده اسهت یهد شهان تهد ۀمردان احساس کنند که سلط
طهور بهه مهردان سهلطۀ بر که است مفهومی پدرسالاری، .(1990
تهرین یخصوص معنای به پدرسالاری همچنين،. دارد اشاره کلی
خهود خهاص حلقهۀ در رتقهد روابهط سهاختارهای وها شکل
از فرهنگهی و سياسهی اقتصهادی، اجتمهاعی، تهاریخی، ازلحا
:Saracgil, 2005: 11; Mitchell, 2006) اسهت یتر گسترده دیدگاه
58 in: Gorgun-Baran et al., 2016: 688).
1 Patriarchy Theory
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 24
:دههد یمه يحتوره ينرا چنه یپدرسهالار (1979) دوباش
يلتشهک ژییهدئولو از دو عنصر ساختار و عنصهر ا پدرسالاری
و تداوم قدرت و اسهتفاده یمراتب شده است. حفظ نظام سلسله
دارد یمردسهالارانه بسهتگ یهدئولوژی ا یرشآن، به پذ یتاز مز
سهاختار یهن . اکننهد یمه یهت تقو یرش راپهذ یهن ا ،که همگان
و یخو در تهار کنهد یمه یتحما يتیجنس یاز نابرابر یاجتماع
دارد. علاوه بر ریشه یجوامع شرق ينو همچن یغرب یهاسنت
ۀکننهد مهنعکس يتی،جنسه ای يشهه کل نقهش ،طور خاص به ین،ا
یاجتماع یمردان در نهادها یانۀجو ها و انتظارات سلطه نگرش
یبهه مهردان رفتارهها ،عنهوان مثهال بهه معاصهر اسهت ۀجامع
ينکه به زنهان چنه یدر حال شود یپرخاشگرانه آموزش داده م
یالگوهها ینباشند. ا يعو مط منفعل یدکه همواره با آموزند یم
بهه کهار بهرده یدجنس مخال با ی، در تعامل با اعضایرفتار
کنهد کهه علهت یاستدلال م چنين یکرد،رو ینا يجه،درنت شود
يضاز تبعه اشهی وجهرح زنهان، ن و رهرب یهمسرآزار یاصل
مهردان ۀسلط یو طولان یرینهاست که متأثر از سنت د يتیجنس
که کنند یم ادعا (1979 ,1992)باش بر زنان است. دوباش و دو
زنان در رابطه بها مهردان يتتابع موقع ،همسران يهخشونت عل
مهردان و زنهان، از ينقهدرت به تفهاوت خهاص، طور بهاست.
رابطهه، ایهن در. مردسهالارانه اسهت ۀنظام خهانواد های یژگیو
و پایهه کهه کننهد مهی معرفهی را هایی ویژگی دوباش و دوباش
،کهه در آن ههایی شهيوه نخست،. است الاریمردس نظام اساس
در کنتهرل و شهود مهی یهت طور مهداوم تقو به یروابط اجتماع
ی از روابهط اجتمهاع ینظهام یسمردان است. دوم، تقهد ياراخت
زنان دامهن بزنهد. در يهبه خشونت مردان عل تواند یکه م است
ياریبسه یکه محتهوا است شده يریگ يجهنت ينچن ينهزم ينهم
در که است یدارپا یدئولوژیا ی بر یمبتن ی،اجتماعاز روابط
شهده تعبيهه اقتصادی و سياسی ذهبی،م نهاد همچون نهادهایی
Haj-Yahia, 2003) مردسالاری ایدئولوژی مثال، عنوان بهاست
in: Doubash.) نههایی علت که کند می ادعا پدرسالاری دیدگاه
بهر انمهرد سهلطۀ شامل که است جنسی تبعيض همسرآزاری،
متناسب رفتارهای والدین، پذیری، جامعه فرایند در. است زنان
تههاجم یعنهی دهنهد می آموزش آنها به را فرزندان جنسيت با
زمهان، همهان بهرای دختهران. در نداشهتن اراده و پسهران برای
رود در انتظار می آنها از گيرند که می یاد را رفتارهایی کودکان،
زنهان و مسهلط مهردان )ر برنهد بهه کها مخال جنس با تعامل
سهرباز شهوهرش قهدرت پذیرش از زن ی که زمانی (.مطيع
.دارد را زنهش کنتهرل حهق کهه کنهد می احساس مرد زند، می
عنهوان بهه خشهونت از مردان از بعضی که است پذیر بينی پيش
.است آن نتيجۀ زنی، زن که کنند می استفاده کنترل برای ابزاری
:که کنند می يانب دیدگاه این مدافعان
روابهط اسهاس کهه اسهت بنيهادی ابعاد از یکی قدرت -9
است زناشویی
موجهب جامعهه در مهردان سهلطه دربارۀ جمعی وفاق -8
نشود آشکار زناشویی تعاملات در تعارض شود می
مکهرر ههای خشونت با طلبانه مساوات زناشویی روابط -9
نيست سازگار
اجتمهاعی سهاختار بهه جنسهی تبعيض از جامعه انتقال -4
برد خواهد بين از را زنان عليه خشونت مسئلۀ طلبانه، مساوات
(Haj-Yahia, 1991.)
سهلطۀ تحهت جههان که دارد اشاره واقعيت این به گيلمن
روابهط در ههایی کليشهه دهنهدۀ بازتاب فرهنگ، و است مردان
شهده وپرداختهه سهاخته مهردان محوریت با که است اجتماعی
توسهعۀ فرایند در مرد و زن های نقش به اشاره اب گيلمن. است
رقيهب بهر پيهروزی بها مهردان کند کهه می خاطرنشان تاریخی
رفتهار، ایهن و گيرنهد مهی پهاداش جنگيشهان، ماهيهت علت به
معتقد اسهت وی. کند می تبدیل مرد ی به را مردان شخصيت
مردانهه، محرک ترین اساسی و اتحاد زنانه، محرک ترین اساسی
رفتارهها ایهن . اسهت نهابودکردن و کهردن پراکنهده کردن، ویران
. اسهت جنسهيتی ههای نقهش در تبعهيض دهنهدۀ نشان همچنين
ههای زمينهه تمهام مردمحهور، فرهنهگ کهه کند بيان می گيلمن
دهد می سوق مردانه و منفی های ارزش به را اجتماعی زندگی
23 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
امانجه زنهان عليهه ای منفی اقدام هر دارند حق مردان درنتيجه،
و شهود مهی تلقی عادی امری رفتارهایی چنين متأسفانه، دهند.
بهه کنهد، مهی تصهدیق را ناهنجهار رفتارهای چنين که فرهنگی
:Gorgun-Baran et al., 2016) اسهت داده ادامهه خهود زنهدگی
سهطح : دههد مهی نشان را خود سطح، دو در پدرسالاری (.688
را مهردان سهلطۀ که است ساختاری کلان، سطح. کلان و خرد
اقتصهادی، اجتمهاعی، نهادههای درون موقعيهت و دستيابی در
سهطح در و کنهد مهی آشهکار اجتمهاعی و سياسی ساختارهای
ههایی، ارزش و هنجارها، فردی، باورهای در پدرسالاری خرد،
مشهروعيت زنهان بهر مردان سلطۀ به که دهد می نشان را خود
غهایی نتيجهۀ همسهرآزاری (. Binahayati, 2011: 15) بخشد می
از معنهوی ههم و مهادی لحها به هم مردان. است پدرسالاری
خشهونت، . برنهد مهی سهود جامعهه در زنان فرودست موقعيت
اسهت فرودسهت ههای موقعيهت در زنهان حفهظ بهرای راهی
بایهد زنهان که کنند می پيشنهاد رادیکال های فمينيست بنابراین،
علهت، ينهمه بهه شهوند متحد خود حقوق برای مبارزه برای
. شهود مهی گرفته نظر در سياسی امریزنان، شخصی تجربيات
تمهامی کهردن سهرنگون رادیکهال، ههای فمينيست نهایی هدف
حفظ اصلی منبع پدرسالاری، زیرا است پدرسالاری های نظام
(.Tam, 2009: 78) اسهت جامعهه در زنهان فرودسهتی موقعيت
زنهان بهر نمهردا تسهلط و حاکميت شامل مردسالاری، ایدئولوژی
وی کهه کند می حمایت را مراتبی سلسله ساختار مرد، سلطۀ. است
آن در طلبانهه مساوات ساختار و دارد کنترل و اقتدار قدرت، آن در
خههود، تحليههل در دوبههاش و دوبههاش. شههود مههی گرفتههه نادیههده
ههای نقهش عنهوان بهه را آن و را بررسهی مردسهالاری ایدئولوژی
با مردان .کنند می تعری مردان و نزنا مناسب خانگی و اجتماعی
مطيهع، ههای نقش با زنان و فرما حکم رقابتی، پرخاشگر، های نقش
شهود مهی موجب امر این شوند، می پذیر جامعه وابسته و مشارکتی
ایهن پدرسهالار، ایهدئولوژی . بپذیرند را فرودست های نقش زنان،
توليد به نيز تلقی این. دهد می جلوه مقدس و طبيعی را ها نابرابری
شهود منجهر مهی هها مراتهب سلسله تمامی در افراد توسط خشونت
(Haj-Yahia, 1991 .)کهه انهد کهرده اسهتدلال فمينيسهت دانشمندان
بها مردان بدرفتاری مردسالاری، جامعۀ اجتماعی ساختار و فرهنگ
خشهونت مسهتقيم علهت پدرسهالاری، و بخشد می تداوم را زنان
و سهلطه از زنهان نظهام، این نابودی با ،درنتيجه و است زنان عليه
آنهها (. Tauasosi, 2010: 49) شهوند مهی رهها مردان اجتماعی کنترل
ترین اصلی یا و تنها جنسيتی، نابرابری و پدرسالاری نظام معتقدند
.است زنان عليه مردان خشونت کننده تعيين عامل
پژوهش های فرضیه
بهه اعتقهاد زا مثبهت تهابعی زنهی، زن به مساعد نگرش( 9
.است پدرسالاری خانوادگی باورهای
پهذیرش از مثبهت تهابعی زنهی، زن بهه مسهاعد نگرش( 8
.است جنسيتی نقش های کليشه
انتظهارات از مثبهت تهابعی زنهی، زن بهه مساعد نگرش( 9
.است ازدواج نقش از ناشی
بهه بهاور از منفهی تهابعی زنهی، زن بهه مسهاعد نگرش( 4
.است خشونتشان قبال در شوهران مسئوليت
بهه بهاور از مثبهت تهابعی زنهی، زن بهه مسهاعد نگرش( 3
.است او عليه خشونت برای زن مقصردانستن
پژوهش شناسی روش
(. 93: 9922 ،9دواسپيمایشههی اسههت ) نههوع از حارههر پههژوهش
متغيهر تغييهرات بررسهی بها پيمایشهی پهژوهش در پژوهشگر
کهه دیگهری ههای ویژگهی وجهوی جست و موردها برحسب
هها پدیهده علهل شهناخت پی در دارد، پيوند آن با منظم طور به
از پيمهایش ایهن تحقيق طرح کار، ماهيت اقتضای به .آید برمی
از خهاص زمهانی مقطهع در اطلاعات یعنی است مقطعی نوع
آمهده دست به نتایج گفتنی است. است شده آوری جمع نمونه
و سهت ا درست پژوهش اجرای زمان در فقط مقطعی، طرح از
بهه پژوهش این اینکه به توجه با. کند می تغيير زمان گذشت با
1 De Vaus
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 22
فردی سطح در متغيرها و است زنی زن به نگرش بررسی دنبال
تحليهل و توصهي سهطح، همين در نيز نتایج اند، شده بررسی
از یه ههر بهرای هها، معرف به مفاهيم تبدیل از پس. اند شده
تهدوین نامه پرسش البق در و تهيه مناسبی های گویه ها معرف
بوده اسهت نامه پرسش اطلاعات، گردآوری ابزار شد بنابراین،
مسهتقل و متغيرههای به مربوط های پرسش بر علاوه آن در که
نيهز ای زمينهه متغيرههای بهه مربهوط های پرسش وابسته، متغير
. است شده گنجانده
دانشهگاه پردیس پسر دانشجویان کليّۀ را پژوهش جمعيت
روش از نمونهه حجهم تعيهين بهرای دهد. می تشکيل انمازندر
.اسهت شهده اسهتفاده متناسهب ای طبقهه تصهادفی گيری نمونه
نهوع ایهن در. است بوده دانشکده برحسب گيری نمونه طبقات
برابر شانس شده، تعری جامعۀ اعضای از ی هر گيری، نمونه
گيهری نمونهه در. دارنهد نمونهه در قرارگرفتن برای مستقلی و
بنهدی ههایی گهروه طبقهه در مهدنظر جامعۀ واحدهای ای، طبقه
از آن، از پس هستند. تر همگن متغير، صفت ازنظر که شوند می
انتخهاب تصهادفی صورت به نمونه تعدادی ها، طبقه از ی هر
روش بههه دانشههجویان از نفههر 482 درمجمههوع،. شههود مههی
روش ایهن بهه گيهری نمونه. شدند انتخاب ای طبقه گيری نمونه
از هها، دانشهکده تعهداد کهردن مشهخص از بعهد کهه شد انجام
تفکي پسر دانشجویان تعداد ها، دانشکده دانشجویان مجموع
رشته، هر پسر دانشجویان کليّۀ نمونه از بعد، مرحلۀ در. شدند
و) دانشهکده کهل پسهر دانشهجویان از کهه حجمهی تناسب به
مشهخص دهنهد، مهی قهرار پوشش تحت( دانشگاه از دانشکده
سطح در آن تحليل و فرد پژوهش، این در تحليل واحد شدند.
.است خرد
سهنجش سهطح بهه توجهه بها هها، داده وتحليل تجزیه برای
در شد. استفاده چندگانه رگرسيون تحليل از مدنظر، متغيرهای
آماری افزار نرم از استفاده با ها داده پردازش مراحل همۀ رمن،
اعتبههار بررسههی بههرای. شههد انجههام( SPSS) اجتمههاعی علههوم
ابهزار روایهی سنجش برای و محتوا اعتبار روش از نامه پرسش
. شد استفاده کرونباخ آلفای رریب از نيز پژوهش
ها مقیاس نهایی کرونباخ آلفای ضرایب -1 جدول
Table 10- Coefficients of the effect of attitude towards women with four dimensions کرونباخ آلفای گویه تعداد متغیر ردیف
88/1 91 شوهران پدرسالاری باورهای به اعتقاد ميزان 9
83/1 93 جنسيتی نقش های کليشه پذیرش ميزان 8
81/1 99 ازدواج نقش از ناشی انتظارات 9
82/1 3 خشونت قبال در شوهر بودن مسئول به باور ميزان 4
23/1 4 او عليه خشونت برای زن مقصردانستن به باور ميزان 3
82/1 84 زنی زن به نگرش نوع 2
متغیرها سنجش و مفاهیم تصریح
مستقل متغیرهای( الف
همسهرآزاری، :9شهوهران پدرسهالاری باورههای به اعتقاد (9
خهانوادۀ سهاختار و مردسهالارانه سهنتی اجتمهاعی نظهم نتيجۀ
کنهد مهی حمایت پدرسالاری از ایدئولوژی که است پدرسالار
1 Husband patriarchal beliefs
(Sirisunyaluck, 2004: 16 .)بهه شهوهران پدرسهالاری باورهای
مهردان اقتهدار و قدرت که شود می گفته باورها از ای مجموعه
(. Smith, 1990: 263) بخشد می مشروعيت زنان بر را ازدواج در
نقههش در را زن و مههرد پدرسههالارانه، باورهههای و هنجارههها
,Sirisunyaluck) کنهد مهی پهذیر جامعهه خودشان به مخصوص
ههای پهژوهش از اسهتفاده بها متغير این های مقياس(. 18 :2004
28 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
.است شده تنظيم( 2003) همکاران و باتس و( 1990) اسميت پيشين
شوهران یپدرسالار یاعتقاد به باورها -2 جدول
Table 2- Husband patriarchal beliefs متغیر ها گویه
(.Smith, 1990) خير یا کند کار خانه از بيرون تواند می وا همسر آیا که بگيرد تصميم دارد حق مرد
قاداعت
به یهاوربا
یلارسادرپ
انهرشو
(.Smith, 1990)خير یا برود بيرون خانه از تواند می همسرش آیا که بگيرد تصميم دارد حق مرد
(.Smith, 1990 )هستند خانه رئيس که دهند نشان است مهم مردان برای
(.Smith, 1990) نخواهد همسرش اگرچه بخواهد، دارد زمانی که را هر جنسی رابطۀ تنداش حق مرد
(.Bates et al., 2003)کنند تشویق استقلال کسب برای خود پسران همانند را خود دختران باید والدین
(.Bates et al., 2003) کنند تشویق حرفه ی به دستيابی برای خود پسران همانند را خود دختران باید مادران
(.Bates et al., 2003) کند مراقبت خانواده و خانه از زن و کند پرداخت را زندگی هزینۀ باید مرد من، نظر به
(.Bates et al., 2003)باشند سهيم یکسان طور به خانه کارهای دادن انجام برای باید کنند، کار وقت تمام دو، هر شوهر، و زن اگر
(.Bates et al., 2003)کند تشویق حرفه ی به دستيابی برای را او باید شوهرش باشد، پيشرفت اهانخو زنی اگر
(.Bates et al., 2003)هستند خانواده در بهتری رهبران زنان، به نسبت طبيعی، طور به مردان
ههای کليشهه پهذیرش : 9جنسهيتی نقش های کليشه پذیرش (8
ماننهد ههایی ویژگهی کهه اسهت قالبی افکار دسته آن جنسيتی،
بودن، مرد به وابسته بودن، رعي بودن، سلطه زیر بودن، منفعل
درمقابهل، و دههد مهی نسهبت زنهان بهه را... و بودن احساساتی
بهودن، قهوی داشهتن، تسهلط بهودن، فاعهل همچون هایی ویژگی
دههد مهی نسهبت مهرد جهنس به را... و عقلانيت بودن، مستقل
را بهه مهردان و یصهفات خاصه ها يشهکل(. 882: 9924احمدی، )
در آن یو نهابرابر يضتبع یکه وجود نوع دهد یزنان نسبت م
در هههایی يضههها و تبعهه آشههکار اسههت و سههبب بههروز تفههاوت
يتواقع ۀکنند الزاماً منعکس ها يشهکل شود. یها م انتظارات نقش
افهراد یچگهونگ بهارۀ مشترک در یبلکه معرف باورها يستند ن
ههای ياس(. مق82: 9928 روش، یگولومبوک و ف) شود یمحسوب م
باتس ،( 1980) 9بارت ،(2004) 8یالوک يریسونس را يرمتغ ینا
اند. ساخته( 2003) 4همکاران و
1 Accept the sex-role Stereotyping 2 Sirisunyaluck 3 Burt 4 Bates et al.
نقهش از ناشهی انتظارات: 3ازدواج نقش از ناشی انتظارات (9
طلبانهه مسهاوات یها خهواه برابری و سنتی شکل شامل ازدواج،
اقتهدار شهوهر، که موافقند هرشو و زن سنتی، شکل در. است
رود مهی انتظهار زنان از و است خانواده رئيس و دارد بيشتری
در گيرند عهده بر را فرزند و خانه از نگهداری مسئوليت که
و قهدرت شهوهر، و زن طلبانهه، مسهاوات شهکل در حالی که
و برابهر ای گونهه بهه را هایشهان مسهئوليت و دارند برابر اقتدار
,Markwart) دهند می انجام جنسيتی نقش گرفتن نظر در بدون
1999: 12-13.)
5 Marrige role expectation
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 22
یتینقش جنس های یشهکل یرشپذ -3 جدول
Table 3- Accept the sex-role Stereotyping متغیر ها گویه
(.Sirisunyaluck, 2004) است خانه در زن جای
شذیرپ
شهکلي
یها
شنق
تیسيجن
(.Sirisunyaluck, 2004) است شوهرش از نگهداری زن، مهم کار
(.Sirisunyaluck, 2004) است مادرشان عهدۀ بر فرزندان از نگهداری
(.Sirisunyaluck, 2004) کند رهایش باید نباشد، خوشایند شوهرش برای زن شغل زمانی که
(.Sirisunyaluck, 2004) کند رها را کارش باید کند، ایجاد مشکل فرزندانش برای مادر کارکردن زمانی که
(.Sirisunyaluck, 2004) نيست نياز مردان اندازۀ به زنان، برای شغلی موفقيت به رسيدن برای تلاش
(.Sirisunyaluck, 2004) است مرد مسئوليت ترین مهم کارکردن،
(.Sirisunyaluck, 2004)باشد خانه رئيس باید مرد
(.Sirisunyaluck, 2004) باشد مرد عهدۀ بر باید خانواده از مالی حمایت
(.Sirisunyaluck, 2004) دارد را فرزندان تربيت به مربوط قوانين ورع حق همسرش، از بيشتر شوهر ی
.(Burt, 1980) دارد مشکل دهد، خانواده تشکيل و کند ازدواج خواهد نمی که زنی
.(Burt, 1980) رديگ قرار تیواول در دیبا ازدواج اما باشد داشته یا حرفه یزن هر که است یرفتنیپذ
(.Bates et al., 2003) است مطلوب دارد، سن سال پنج از کمتر فرزندش ترین کوچ که مادری برای وقت تمام کار
(Bates et al., 2003). برند می رنج مادرانشان بودن شاغل از دبستانی پيش کودکان
(.Bates et al., 2003) است دشوار و سخت خردسال، کودکان برای مادر وقت تمام اشتغال
(Markwart, 1999)از نقش ازدواج یانتظارات ناش -4 جدول
Table 4- Marrige role expectation متغیر ها گویه
.گرفت خواهد مرد را نهایی تصميم باشد، مختل سکونت محل دربارۀ شوهر و زن نظر که صورتی در
تاراتظان
شینا
از شنق
اجدواز
.است مهم مردان نظر اندازۀ به مالی، مسائل در زنان ظرن
.باشد داشته شوهرش از بيشتر تحصيلات زن، که نيست خوشایند چندان
.بکنند دانشگاهی مدرک کسب برای را تلاش بيشترین باید کنند، ازدواج دانشگاه به رفتن از قبل شوهر و زن اگر
.بپردازد داری خانه به و ندک رها را درسش باید زن ازدواج، از بعد
.داشت خواهند موفق ای خانواده باشند، داشته دانشگاهی پيش از بيشتر تحصيلات شوهر، و زن اگر
.است مرد عهدۀ بر خانواده مالی مسائل دربارۀ ها تصميم همۀ
.کند کم همسرش به منزل کارهای در باید مرد
.باشند برخوردار خانواده در سانییک گيری تصميم قدرت از باید شوهر و زن
.است مادر عهدۀ بر دختر فرزند مسئوليت و پدر عهدۀ بر پسر فرزند مسئوليت
.هستند سهيم یکدیگر با بيرون و خانه کارهای دادن انجام در شوهر و زن
: 9خشونتشهان قبهال در شهوهران بهودن مسهئول به باور (9
بهودن مسهئول هبه بهاور مفههوم گيهری انهدازه و سهنجش برای
1 Holding husbands responsible for their violence
-Haj) اسهت شده استفاده گویه 3 از خشونت قبال در شوهران
Yahia, 2003.)
21 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
بودن شوهران در قبال خشونتشانباور به مسئول -5 جدولTable 5- Holding husbands responsible for their
violence متغیر ها گویه
است. خود خشن رفتار مسئول شوهر موارد، همۀ در
نبود مسئول
در شوهران
قبال
خشونتشان
در اغلب آنها زیرا نيستند خود خشن رفتار مسئول شوهران
.هستند فشار تحت کار محل و خانه
خشن رفتار مسئول کنند، نمی کنترل را خودشان چون مردان
. هستند شان زنان به نسبت خود
را او زن، که است آن نتيجۀ شوهرش توسط زن زدنکت
. سازد می ادارو کار این به
بلکه دانست آميزشان خشونت رفتار مسئول را مردان نباید
. کرد درک را آنها باید
برای: 9او عليه خشونت برای زن مقصردانستنباور به (8
بهرای زن مقصردانسهتن بهه باور مفهوم گيری اندازه و سنجش
ینا های ياسمق .است شده استفاده گویه 4 از او عليه خشونت
.است ساخته( 8119) یحيیحاج را ريمتغ
او علیه خشونت برای زن مقصردانستن به باور -6 جدولTable 6- Blaming the wife for violence against
her متغیر ها گویه
.است زن اشتباه رفتار علت به شوهر خشونت
به باور
مقصردانستن
برای همسر
خشونت
او عليه
شود می باعث وهرش،ش با زن رفتار و سلوک نحوۀ
.بزند کت را او شوهرش
کت را او شوهرش شود می باعث زن، کنندۀ تحری رفتار
.بزند
را او شوهرش شود می باعث فرزندان، از زن مراقبت طرز
.بزند کت
وابسته متغیر( ب
اجتمهاعی، شناسهی روان در نگهرش مفهوم: 8زنی زن به نگرش
تهأثير افهراد رفتهار و ختشهنا بهر نگهرش . اسهت مههم بسيار
84 ۀشههد کوتههاه اسيههمق(. Binahayati, 2011: 20) گههذارد مههی
اسيه بهر مق یمبتنه پژوهش، نیدر ا یزن زنبه نگرش یا جمله
1 Blaming the wife for violence against her 2 Attitudes toward wife beating
1987) 9رانهمکا و ساندرز عبارتنهد از: ريمتغ نیا ابعاداست. (
کمه بهه ،3برند یم سود خوردن کت زنان از ،4یزن زن هيتوج
. 8شود هيتنب دیبا متخل فرد و 2ورندخ یم کت که یزنان
پژوهش های یافته
2/81اقتصهاد بها ۀدانشهکد يفی،توصه یهها استفاده از آماره با
خههود بههه را پاسههخگویان فراوانههی ميههزان يشههترینب ،درصههد
مقطههع در پاسههخگویان درصههد 8/21. اسههت داده اختصههاص
از درصهد 23. هسهتند تحصيل به مشغول کارشناسی تحصيلی
بيشهتر معهدل . کننهد تحصهيل مهی روزانه دورۀ در یانپاسخگو
پاسخگویاندرصد از 1/23قرار دارد. 94-92 بين پاسخگویان
پاسخگویان از درصد 1/11. داشتند قرار سال 89-84 سنين در
پاسهخگویان، از درصهد 9/88. دادنهد می تشکيل مجرد افراد را
از درصهد 9/48. اسهت بهوده شههر والدینشان، سکونت محل
. کنند می زندگی خانواده نزد اسخگویان،پ
3 Saunders et al 4 Justifying wife beating 5 Wives Gain from Beatings 6 Help Should Be Given 7 Offender Should Be Punished
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 81
(Saunders et al., 1987)زنیزننگرش به -7 جدول
Table 7- Attitudes toward wife beating ردیف ها گویه
9 .ندارد را زن زدن کت حق باشد، مرد نبوده پایبند همسرش با قرارهایش و قول به زن اگر حتی
8 .ندارد را زن زدن کت حق مرد بکشد، چالش به را شوهرش مردانگی زنی، اگر حتی
9 .ندارد را زن زدن کت حق مرد کند، یادآوری او به را شوهرش رع نقاط زنی اگر حتی
4 .بزند کت را همسرش که ندارد حق مرد بگوید، دروغ شوهرش به زنی اگر
3 بزند کت را زنش که است خوشایند مرد برای اوقات گاهی
2 .شود می ازدواج حفظ موجب زنش به مرد خشونت اوقات گاهی
8 .ندارد وجود زنش زدن کت برای ای بهانه هيچ مرد برای
2 .دارد را زن زدن حق کت مرد کند، امتناع شوهرش با جنسی رابطۀ از زنی اگر
1 .گردد برمی زن خود مقصربودن به زن، خوردن کت حدودی، تا
91 .کنند جلوگيری خود شوهران توسط خوردن کت از توانند می جروبحث ندادن ادامه با زنان
99 .هستند مقصر خودشان خورند، می کت شوهرانشان توسط که زنانی
98 کنند. می استفاده خود همسر توجه جلب برای راهی عنوان به این مسئله از خورده، کت زنان
99 اند. داشته قبل های هفته در که است اییرفتاره علت به خورند، می کت شوهرانشان توسط که زنانی
94 .عام ملأ در نه انجام شود، مخفيانه شوهر، توسط خوردنشان کت دارند تمایل زنان بيشتر
93 .دارند تمایل شوهرانشان سوی از خوردنکت به دیگران، از همدردی حس دریافت برای زنان
92 .نکنيم دخالت است کند، بهتر ذیتا و آزار او را و بزند کت را همسرش مردی، اگر
98 .داد خبر پليس به باید بزند، کت را همسرش مردی، اگر
92 .بدهند اجتماعی مشکل ی عنوان به زنیزن به بيشتری اولویت باید دولتی های سازمان
91 .اشندب فعال بيشتر خورند، باید می کت شوهرانشان از که زنانی به کم برای اجتماعی های سازمان
81 .کند خورند، حمایت می کت شوهرانشان از که زنانی از باید قانون
89 .بگيرد طلاق او از بلافاصله باید زن بزند، کت را زنش مردی اگر
88 .است شوهر دستگيری زنان، خوردنکت با مقابله برای راه بهترین
89 .کند ترک را خانه باید زن بزند، را زنش مردی اگر
84 .دارند تمایل آن دادن انجام به نچو هستند خود بدرفتاری مسئول زنند، می را زنانشان که وهرانیش
زنیزن به نگرش نوع برحسب پاسخگویان فراوانی توزیع -8 جدول
Table 8- Frequency distribution of respondents according to the type of attitudes toward wife beating درصد تعداد زنی زن به نگرش وعن
2/99 31 منفی
9/21 949 ميانه
9/2 82 مثبت
911 482 کل
پاسهخگویان فراوانهی توزیهع دهنهدۀ نشان 2 جدول شمارۀ
توجهه با. است زنی زن به نگرش به مربوط های گویه برحسب
درصهد 9/21 کهه شهود می مشاهده جدول مذکور، های داده به
( نفهر 31) درصهد 2/99 خشهونت، بهه نهميا نگرش( نفر 949)
89 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
مثبهت نگرش( نفر 82) درصد 9/2 و خشونت به منفی نگرش
.دارند خشونت به نسبت
وابسته متغیر تبیین برای چندگانه رگرسیون
چندگانهه رگرسهيون تحليهل نتایج ،1 جدول شمارۀ های یافته
نشهان جبهری روش براسهاس را زنی زن به تبيين نگرش برای
معهادل چندگانهه همبسهتگی مهذکور، جدول ساسبرا. دهد می
باورههای بهه اعتقهاد متغيهر پهنج دههد است و نشان می 82/1
جنسههيتی، نقههش هههای کليشهه پههذیرش شههوهران، پدرسهالاری
شهوهران بهودن مسئول به باور ازدواج، نقش از ناشی انتظارات
خشهونت بهرای زن مقصردانسهتن به باور خشونتشان، قبال در
همبسهتگی زنهی، زن به نگرش با 82/1 زمان هم طور به او، عليه
تغييرات از 38/1 یعنی است 38/1 معادل تعيين، رریب. دارد
گانهۀ پهنج متغيرههای بها دانشجویان ميان در زنی زن به نگرش
عوامل به متعلق باقيمانده، 49/1 و شود می داده توريح مذکور
F نسههبت. اسههت بررسههی ایههن از خههارج کههه اسههت دیگههری
معهادل تعهدیل، رریب داری معنی آزمون بر مبنی شده مشاهده
اسهت دار معنهی کهاملاً آمهاری، لحها بهه که است 922/9993
(111/1Sig= .)ایهن در دهد می نشان 1 شمارۀ جدول های داده
نهدارد وجود مستقل متغيرهای ميان پوشانیهم هيچ پژوهش،
حمهل، ت حداقل مقدار و 91 از کمتر واریانس، تورم مقدار زیرا
. است 9/1از بيشتر
زنیزن به نگرش تأثیر ضرایب -9 جدول
Table 9- Coefficients of the effect of attitudes toward women متغیرها Sig t Beta b 2همبستگی 1خطی هم
ضریب
حداقل
3تحمل
تورم
4واریانس
نیمه
5تفکیکی
مرتبۀ 6تفکیکی
7صفر
پدرسالاری باورهای به اعتقاد ميزان 1/924 1/11 8/84 1/111 1/438 1/911 1/488 1/229 9/932
شوهران
نقش های کليشه پذیرش ميزان 9/31 1/43 99/99 1/111 1/298 1/343 1/488 1/289 9/29
جنسيتی
ازدواج نقش از ناشی انتظارات ميزان 1/984 1/92 4/92 1/111 1/324 1/911 1/998 1/3 8/119
در شوهران بودن مسئول به باور ميزان 1/912- 1/9- 8/98 1/19 1/421 1/913 1/121 1/482 8/918
خشونتشان قبال
برای زن مقصردانستن به باور ميزان 1/348 1/819 4/81 1/111 1/394 1/813 1/992 1/431 8/98
او عليه خشونت
داری معنی سطح
111/1
F
922/993 شده تعدیل تعيين رریب
38/1
تعيين رریب
38/1
چندگانه همبستگی رریب
82/1
1 Collinearity 2 Correlation 3 Vif 4 Tolerance 5 Part Correlation Coefficient 6 Partial Correlation Coefficient 7 Ziro Order
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 88
چهارگانه ابعاد با زنیزن به نگرش تأثیر ضرایب -11 جدول
Table 10- Coefficients of the effect of attitude towards women with four dimensions خوردن کتک از زنان زن زدن کتک توجیه متغیرها
برند می سود
که زنانی به کمک
خورند می کتک
تنبیه باید متخلف دفر
شود
زنی زن به نگرش
Beta Sig Beta Sig Beta Sig Beta Sig Beta Sig پدرسالاری باورهای به اعتقاد
شوهران
88/1 111/1 199/1 42/1 128/1 118/1 194/1 2/1 11/1 111/1
نقش های کليشه پذیرش
جنسيتی
119/1 129/1 138/1- 921/1 82/1 111/1 99/1 111/1 43/1 111/1
111/1 92/1 983/1 112/1 412/1 198/1 119/1 98/1 118/1 92/1 ازدواج نقش از ناشی انتظارات
در شوهران بودن مسئول به باور
خشونتشان قبال
988/1- 192/1- 89/1- 111/1 192/1- 88/1 924/1- 114/1 9/1- 111/1
برای زن مقصردانستن به باور
او عليه خشونت
912/1 111/1 92/1 111/1 913/1 189/1 944/1 182/1 819/1 111/1
111/1 111/1 111/1 111/1 111/1 داری معنی سطح
38/1 98/1 31/1 48/1 43/1 تعيين رریب
و زنهی زن به نگرش متغير تأثير ررایب ،91 شمارۀ جدول
از تعيهين رهریب بيشترین. دهد می نشان را آن چهارگانۀ ابعاد
بهه کم بعد به مربوط زنی، زن به رشنگ چهارگانۀ ابعاد ميان
و 31/1 تعيين رریب ميزان با خورند، می کت که زنانی است
بها شهود، تنبيهه باید متخل فرد بعد به مربوط نيز آن کمترین
بعد دربارۀ پژوهش، متغيرهای است یعنی 98/1 تعيين رریب
دهد می را توريح خورند، بيشترین می کت که زنانی به کم
مربوط پژوهش نيز تغييرات متغيرهای توريح ميزان رینکمت و
جدول این همچنين،. است شود، تنبيه باید متخل فرد بعد به
خشهونت بهرای زن مقصردانسهتن بهه باور متغير دهد می نشان
، زنهی زن بهه نگهرش متغيهر چهارگانۀ ابعاد تمامی در او، عليه
.است دار معنی
نتیجه
قهدمتی و نيسهت جدیهدی پدیهدۀ زنهان، عليه مردان خشونت
اجتمهاعی، ای مسهئله عنهوان بهه آن بهه توجهه امها دارد دیرینه
بخهش در همهواره زنهان، عليه خشونت. است جدید ای مقوله
مردانه سلطۀ مشروع شيوۀ ی عنوان به بشری تاریخ از بزرگی
طهور بهه کهه اجتمهاعی کنتهرل نوعی است یعنی وجود داشته
اگرچهه .خيهزد برمهی جوامهع لارانۀمردسها سهاخت از مستقيم
خشهونت نوعاً جوامع، از بسياری در اجتماعی، لحا به امروزه
تهاریخی های زمينه به توجه با شود، می شمرده قبيح زنان، عليه
و دارد سهاختاری و ایدئولوژیکی مشروعيت هنوز ،آن سنتی و
عليهه خشونت روانی و اجتماعی پيامدهای. است شده نهادینه
نشهان زیهادی ههای پژوهش نتایج است. سهمگين بسيار زنان،
ههای اخهتلال عامهل جنسهيت، بهر مبتنهی خشهونت است داده
اثهر بهر زنهان کهه اسهت ...و روانهی روحهی، جسمی، چندگانۀ
در(. 9912 همکهاران، و پهور همهت از نقل به Lane: 2016) گذارد می
شهمار بهه مهمهی عنصهر نگهرش، زنان، عليه خشونت تحليل
نگهرش از آگهاهی بنابراین، کند می هدایت را رفتار هک رود می
89 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
. کنههيم بينههی پههيش را اشههخاص رفتههار کنههد مههی کمهه مهها بههه
قهدرت و پایگاه که باورهایی و ها نگرش معتقدند پژوهشگران
خشونت اعمال برای علتی توانند می کنند، می تقویت را مردانه
را هها باور و هها نگهرش این فرهنگ، و باشند زنان عليه مردان
و اسهماعيلی از نقهل بهه Flood and pease: 2009) دههد مهی شهکل
خشهونت دهد می نشان پيشين مطالعات عمدۀ (.9918 همکهاران،
نگرش تثبيت و زنان بر مردان سلطۀ از ناشی زنان، عليه مردان
نتيجهۀ زنهان، عليه خشونت است. مردسالارانه های ایده به آنها
خصوصهی و عمومی های يطمح در مردان سلطۀ و پدرسالاری
علهل از یکی مردسالارانه، باورهای و ها نگرش درواقع،. است
حارر پژوهش لحا ، این از. است زنان عليه خشونت اساسی
. با هم هستند همسو پيشين، مطالعات و
را زنهان عليهه خشونت های ریشه ،رادیکال های فمينيست
در انوادهخه مانند ،خرد سطح در خواه و کلان سطح در خواه
عامهل پدرسهالاری، معتقدند و دانند می جامعه نابرابر ساختار
آزمهون اسهت. بهرای زنهان عليه مردان ستم و حاکميت عمدۀ
باورههای بهه اعتقهاد مسهتقل متغيرههای پهژوهش، های فرريه
جنسههی، نقههش هههای کليشههه پههذیرش شههوهران، پدرسههالاری
در شهوهر نبود مسئول به باور ازدواج، نقش از ناشی انتظارات
متغير نهوع تبيين برای مقصربودن زن، به باور خشونتشان، قبال
عنهوان بهه زنی، زن به مازندران دانشگاه پسر دانشجویان نگرش
. شد بررسی وابسته متغير
بهه اعتقهاد بهين را داری معنی و مستقيم رابطۀ که ای فرريه
زنههی زن بههه نگههرش نههوع و شههوهران پدرسههالاری باورهههای
بهه اعتقهاد افهزایش بها شهد یعنهی تأیيهد بود، کرده بينی پيش
دانشهجویان پدرسهالارانۀ و مثبت نگرش پدرسالاری، باورهای
نتهایج بها مطهابق یافته، این. یابد می افزایش نيز زنی زن به پسر
بوده( 2003) همکاران و باتس و (1990) اسميت های پژوهش
باورهای به بيشتر که مردانی نشان داد فرريه این آزمون. است
زنی زن به تری مثبت و شدید نگرش پایبند باشند، پدرسالاری،
پدرسهالاری باورههای بهه اعتقهاد هرچه داشت یعنی خواهند
هرچه و شود می بيشتر نيز زنی زن به مثبت نگرش باشد، بيشتر
منفهی نگهرش باشهد، کمتهر پدرسهالاری باورههای بهه اعتقاد
دیهدگاه براسهاس . شهود مهی تشدید زنی زن به پسر دانشجویان
در کهه برتهری موقعيهت علهت بهه مهردان قدرت پدرسالاری،
. شهوند مهی کنتهرل آن با زنان که است ای وسيله دارند، اجتماع
کههه هسههتند دارایههی صههاحبان و سههنتی قانونگههذاران مههردان،
زنان به را خود های بدرفتاری و گرفته نادیده را زنان مشارکت
بنهابراین، اند کرده توجيه ترلشانکن حفظ و تداوم تثبيت، برای
زنان در را تابعيت که هستند کليدی عناصری کنترل، و قدرت
موجود جنسيتی نابرابری ورعيت و کنند می گذاری پایه جامعه
انتظهارات و نگهرش چنهين براساس .بخشند می مشروعيت را
زنهان بهه نسهبت بيشتری قدرت سنتی، طور به مردان فرهنگی،
اعمهال تواننهد می ترغيب و نفوذ با معمولاً زنان، اگرچه. دارند
تهدیهد، و اجبهار خشونت، با توانند می نيز مردان کنند، قدرت
پایه پدرسالاری، نظریۀ براساس. آورند در کنترل تحت را زنان
روابهط آن، در کهه است هایی شيوه مردسالاری، نظام اساس و
جهنس عنوان به مردان و شود می تقویت مداوم طور به اجتماعی
.بخشهند مهی تداوم زنان بر را کنترلشان و نفوذ سيطره، مسلط،
ۀنظهام خهانواد ههای یژگهی تفاوت قدرت مهردان و زنهان، از و
یاجتمهاع يسهتم س یه ی،از پدرسالار منظور پدرسالار است.
را یمنهابع اقتصهاد یرو سها یهی است که مهردان خهانواده، دارا
بهاور کهه یهن هستند. ا یاصل يرندگانگ يمو تصم کنند یکنترل م
باشهند در کنترل مردان یدبرتر از زنان هستند و زنان با ،مردان
نظهام ایهن در شوند، یمردان به محسوب م ییاز دارا یو بخش
.ریشه دارد اجتماعی
و مسهتقيم رابطهۀ وجهود بهر مبنهی کهه ای فرريه همچنين
بهه نگرش نوع و جنسيتی نقش های کليشه پذیرش بين معنادار
پهذیرش ميهزان هرچهه شهد، یعنهی تأیيهد اسهت، بوده نیز زن
مثبهت نگهرش کنهد، پيهدا افهزایش جنسهيتی نقش های کليشه
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 84
مطابق یافته این. یابد می افزایش زنی زن به نيز پسر دانشجویان
(1980) بهارت ،(2004) یالوک سيریسون های پژوهش نتایج با
داد نشان بررسی نتایج. است بوده( 2003) همکاران و باتس و
انهد، بيشهتر پذیرفتهه را جنسهيتی نقهش ههای کليشه که مردانی
که مردانی و اند داشته زنی زن به ای پدرسالارانه و مثبت نگرش
بهه منفهی نگرش اند، پذیرفته کمتر را جنسيتی نقش های کليشه
ههای نقهش ها، فرهنگ بيشتر در زنان و مردان. اند داشته زنی زن
چيرگهی و خهود اهداف پيشبرد در مردان نقش دارند. متفاوت
دیگهران رفاه برای گذشتگی خود از در زنان نقش و محيط بر
خهاص، طهور بهه جنسيتی ای کليشه پذیرش نقش. است غالب
مردان غالب و جویانه سلطه انتظارات و ها نگرش کنندۀ منعکس
مهردان، بهه مثهال، عنوان به است جامعه اجتماعی نهادهای در
بهه کهه حهالی در شود می داده آموزش هپرخاشگران رفتارهای
. باشهند مطيهع و منفعهل بایهد همواره که آموزند می چنين زنان
نههایی علت که کندمی استدلال چنين رادیکال، فمينيسم نظریۀ
جنسهيتی تبعهيض وی، وجهرح ررب و همسر از استفاده سوء
بهر مهردان سلطۀ طولانی و دیرین سنت از متأثر خود که است
هههایی خههانواده در خشههونت (.Haj-Yahia, 2003) اسههت زنههان
نظهم و جنسيتی های نقش اعمال در که دارد بروز امکان بيشتر
معتقدنهد رادیکهال ههای فمينيسهت . دههد رخ اختلالی سنتی،
زن و مهرد که هایی نقش است اجتماع پروردۀ دست جنسيت،
کهه نای .نيسهت آنهها طبيعت جبری محصول دارند، جامعه در
و پسر پيکر تفاوت در یعنی دارد شناختی زیست یمبنا ،جنس
و پسهران تربيهت شهيوۀ ،مهم اما ندارد وجود تردیدی ،دختر
بدانند خود جنسيت با متناسب را رفتاری چه کهاست دختران
والهدین، برخهورد یعنهی کنند تلقی باارزش را رفتاری چه و
است متفاوت دختران و پسران با جامعه کلی، طور به و معلمان
انتظار متفهاوت این .دارد انتظار را متفاوتی رفتارهای آنان از و
کنند می برخورد آنها با که بزرگسالانی را پسر و دختر رفتار از
. کننهد مهی تشویق و حمایت دارند، تعلق آنها به نهادهایی که و
ههای مهتن ههم و تلویزیهونی ههای برنامهه ههم مبنا، همين بر
نقشهی الگوههای ارائهۀ محهل و،د ههر مهدارس، در روخوانی
پيهروی هها نقهش ایهن از که دخترانی و پسران .است مناسب
خود همسالان حتی و بزرگسالان سرزنش و تمسخر با نکنند،
از جنسهيتی ههای نقش (.9928 ،همکاران و آبوت) شوند روبرو می
جنسهيتی، ههای کليشهه و گيرنهد مهی تهأثير مردانه-زنانه روابط
نظههام و شههود مههی زنههان عليههه شههوهران خشههونت موجههب
نظهم کهردن مشهروع بهرای را جنسهيتی انتظارات پدرسالارانه،
. بندد می کار به پدرسالارانه اجتماعی
معنهادار و مسهتقيم رابطهۀ وجهود بهر مبنهی کهه ای فرريه
پسهر دانشجویان نگرش نوع و ازدواج نقش از ناشی انتظارات
انتظهارات چهه هر است یعنی شده تأیيد است، بوده زنی زن به
نگهرش یابهد، افهزایش ازدواج نقهش از ناشهی سنتی و نابرابر
افهزایش زنهی زن بهه مازنهدران دانشگاه پسر دانشجویان مثبت
و( 1960) دان ههای پهژوهش نتهایج با مطابق یافته این. یابد می
کهه مردانهی نشهان داد نتهایج . است بوده( 1999) وارت مارک
و پدرسالارانه نگرش اند، شتهدا ازدواج نقش از سنتی انتظارات
انتظههارات کههه مردانههی و انههد داشههته زنههی زن بههه مثبههت
زنهی زن بهه منفی نگرش اند، ازدواج داشته ای از خواهانه برابری
عامهل نيهز ازدواج از ناشهی انتظهارات ،عبهارتی بهه انهد داشته
اعمهال آن، سهبب به داشتند تمایل مردان بيشتر که بود دیگری
از الگوههایی خهود بها پدرسهالارانه، اختارسه . کننهد خشونت
آورد، می وجود به را رفتار و هنجار و ارزش قضاوت، ذهنيت،
دادن و فرمهان کهه کنهد مهی نهادینه را امر این و دهد می انتقال
،زن از و شود می تلقی متعارف و طبيعی خشونت، از درجاتی
رود مهی انتظهار زنهان از .رود مهی انتظهار تمکهين و بردن فرمان
و اطاعهت آنهان از حفهظ، شوهرانشهان بهه را خهود وابستگی
وظيفهۀ همچنهان ، ایهن بهر علاوه. کنند برآورده را انتظاراتشان
گيرنهد عهده بر نيز را خانواده از حفاظت و فرزندان از مراقبت
(Haj-Yahia, 2003.) ،زنان مستمر انقياد که است نهادی ازدواج
83 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
تضمين عاطفی و سياسی - یحقوق مالی، اقتصادی، لحا به را
آن ازطریهق مهردان کهه است «فرهنگی» قالبی خانواده. کند یم
«مایمل » را خانواده زیرا کنند تعيين را خود نقش خواهند یم
درون در قهدرت روابهط از کهه هسهتند مهردان . دانند یم خود
داشهتن منزلهۀ بهه زنهان برای درمقابل، و برند یم سود خانواده
(.9928 مشيرزاده،)ست ا اندک منزلتی
بهه بهاور بهين معکهوس رابطۀ وجود بر مبنی که ای فرريه
نگههرش نههوع و خشونتشههان قبههال در شههوهران بههودن مسههئول
هرچهه شد یعنهی تأیيد است، بوده زنی زن به پسر دانشجویان
مسهئول خشونتشهان بيشهتر قبهال در را خود پسر، دانشجویان
هرچهه و یابهد مهی فزایشا زنی زن به آنها منفی نگرش بدانند،
نگههرش بداننههد، مسههئول خشونتشههان قبههال کمتههر در را خههود
نتهایج بها مطهابق یافتهه این. یابد می افزایش زنی زن به مثبتشان
معتقهد اسهت یحيهی حاج .است( 2003) یحيی حاج پژوهش
زنهان عليهه آميز خشونت رفتار مسئول کمتر را خود که مردانی
کهه کسهانی وی، پژوهش در. رنددا پدرسالارانه نگرش بدانند،
رفتههار مسهئول کمتهر، را شههوهران داشهتند، مردسهالارانه نگهاه
.کردند یم یتلق خود زيآم خشونت
بهين معنهادار و مسهتقيم رابطۀ وجود بر مبنی که ای فرريه
نگهرش نهوع و او عليه خشونت برای زن مقصردانستن به باور
دانشهجویان اوربه شد یعنی هرچه تأیيد است، بوده زنی زن به
عليه خشونت برای زن مقصردانستن به مازندران دانشگاه پسر
. یابهد مهی افهزایش زنی زن به آنها مثبت نگرش یابد، افزایش او
بهوده ( 2003) یحيی حاج های پژوهش نتایج با مطابق یافته این
را زنهان کهه مردانی دهد می نشان پژوهش این های یافته. است
بهه مثبتهی نگهرش بداننهد، يشتر مقصرب او عليه خشونت برای
کمتهر او عليه خشونت برای را زنان که مردانی و دارند زنی زن
. دارند زنی زن به منفی نگرش بدانند مقصر
بارۀفرهنگ در ۀمردسالاران شیبه گرا توان یموارد را م نیا
و ییروابههط زناشههو ،یخههانوادگ یمسههائل مربههوط بههه زنههدگ
.تهر نسهبت داد بهزر، ۀو جامعه در خانواده یتيجنس یها نقش
فرهنگ همچنان تهداوم دارد نیا ر،ياخ راتييبدون توجه به تغ
بهودن زن معتقهد عيه همسر و مط برشوهر ۀو سلط یو به برتر
فرمهان و مطيهع زنهان، بهرای جامعهه، رایهج های ارزش است.
بالادسهتی، مهردان، برای و زیردستی و بودن منفعل برداربودن،
به .داند می مناسب را خشونت اعمال و قتدارا و فرمانداربودن
اعمهال ابهزار یه عنهوان بهه خشهونت از استفاده حق مردان،
ایهن مقابهل در کهه زنهانی اما است شده داده کنترل و قدرت
نظهام ههای خواسهته از یها دهنهد نشهان واکهنش هها خشهونت
جامعۀ دهند، نشان واکنش آنها به و کنند سرپيچی مردسالاری
آنهها دربهارۀ و کنهد مهی سهرکوب را آنهها شدت، هب مردسالار
در فقهط مردسهالاری . شهود مهی اعمال آميز خشونت رفتارهای
نظامی عنوان به بلکه ماند نمی باقی خانواده خصوصی محدودۀ
شهود می معرفی سياسی و ایدئولوژیکی اجتماعی، – خانوادگی
بها یها مسهتقيم فشهار و زور کهارگيری بهه بها مردان آن، در که
آمهوزش معاشرت، آداب ورسوم، آداب زبان، و قانون ها، سنت
چيست جامعه در زنان سهم که کنند می مشخص کار تقسيم و
چههه از و مجههاز هسههتند هههایی فعاليههت چههه دادن انجههام بههه و
عنههوان بههه مههردان خشههونت. کننههد دوری بایههد هههایی فعاليههت
خهواه مهردان آن، در کهه شهود مهی گرفتهه نظهر در سازوکاری
سهاختار در ،منفهرد مهردان عنوان به خواه و گروه ی عنوان به
طریهق، بهدین و کننهد نظهارت مهی زنهان بهر خانواده و جامعه
را زنهی زن درنتيجهه، کننهد مهی حفظ زنان بر خود را فرادستی
بلکه گرفت نظر در جامعه در زنان فرودستی نتيجۀ فقط نباید
کهه ختاریسها بقهای و حفهظ در خشونت اعمال سهم به باید
و فرهنهگ . داشت توجه نيز آورده است وجود به را فرودستی
زنهان بها مردان بدرفتاری مردسالاری، جامعۀ اجتماعی ساختار
. اسهت زنهی زن مستقيم علت پدرسالاری، و بخشد می تداوم را
فمينيسهم نظریهۀ کاربسهت بهه پهژوهش، ایهن نظری دستاورد
مربهوط زنهی زن به پسر دانشجویان نگرش بررسی در رادیکال
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 82
متغيهر پهنج ميهان از داد نشهان پهژوهش این همچنين. شود می
تهر مههم بقيه از جنسيتی نقش های کليشه پذیرش متغير مدنظر،
تبيهين در کهارگيری به قابليت دیگر، متغيرهای از بيشتر و است
.دارد را زنی زن به مازندران دانشگاه پسر دانشجویان نگرش
منابع
:ۀترجم. زنان شناسی جامعه .(9928. )ک ،والاس و. پ آبوت،
.نی نشر: تهران. عراقی نجم منيژه
انتشارات: تهران. انحرافات شناسی جامعه .(9924. )ح احمدی،
.سمت
:ترجمهۀ . اجتماعی شناسی روان .(9918. )د مکی، و. ا اسميت،
.وانيا نشر: تهران همکاران. و اسدی اردشير
. هفهدهم ، چهاپ سياسهی یشناسه جامعهه .(9922. )ح بشيریه،
.نی نشر: تهران
. ن محمهدپور، و. م اقدم، عليزاده .م زاده، عباس .ح فاطمه، بنی
عليهه مهردان فيزیکهی خشونت و استرس» .(9918)
، دسياست و توسعه در زن. «کيفی تحقيق ی : زنان
.218-329 ، ص4، ش 92
:ترجمهۀ ،اجتمهاعی تحقيقهات در پيمایش .(9922. )د دواس،
.نی نشر: تهران نایبی، نگهوش
عوامهل و زنهان عليه خشونت» .(9929. )ا سرتشنيزی، رئيسی
. «(شههرکرد شهرسهتان مهوردی: مطالعۀ)آن بر مؤثر
.29-43 ، ص9ش . زنان پژوهش فصلنامۀ
تحليههل» .(9928. )م فرهههادی، و. م ریههاحی، .ا نيهها، عليههوردی
تجربی آزمون: زنان عليه شوهران خشونت اجتماعی
، 8د ،ایران اجتماعی مسائل .«چندگانه نظری دگاهدی
.988-13 ، ص8ش
تبيهين » .(9921. )ف اسهفندیاری، و. م ریاحی، .ا نيا، عليوردی
عليهه خشهونت بهه نسهبت دختر دانشجویان نگرش
. «اجتمهاعی یهادگيری دیهدگاه تجربهی آزمهون : زنان
.999-919، ص 9، ش 9د ،ایران اجتماعی مسائل
تبيههين» .(9918. )ص آیينههی، و. د ررههی، .ا نيهها، عليههوردی
تجربهی آزمهون :زنهان عليهه خشهونت شناختی جامعه
. «رادیکهال فمينيسم و زنان دسترس در منابع های نظریه
.932-989 ، ص99، ش 41، د اجتماعی رفاه
. جنسههيت رشههد .(9928) .و فههی روش، ر. گولومبههوک، س
نشر ققنوس. تهران: .مهرناز شهرآرای :ترجمۀ
قههرن دو تههاریخ نظریههه، تهها جنههبش از .(9928. )ح يرزاده،شههم
.شيرازه نشر: تهران ،فمينيسم
.(9918. )پ تجلهی، و. ا پنهاه، قنبری .ر اسماعيلی، محمدزاده
مردان منفی و مثبت عواط و هيجانی تنظيم رابطۀ»
مورد) زنان عليه خشونت به نسبت نگرش با متأهل،
، دزن پلهيس لمهی ع فصهلنامۀ . «(تهران شهر: مطالعه
.99-3 ، ص91، ش99
و شناسهایی » .(9912. )ا مظهاهری، و. ر محسنی، .ب پور، همت
فضهای در زنهان عليهه خشهونت شناختی جامعه تبيين
.999-913 ، ص4 ، ش2د ،زنان ۀنام پژوهش. «سایبر
هههههای ارزش» .(9928یزدخواسههههتی، ب. و شههههيری، ح. )
زنهان، مطالعهات ،«زنان عليه خشونت و پدرسالاری
.81-33 ، ص9، ش 2س Ahmad, F., Riaz, S., Barata, P. and Stewart, D.E.
(2004). Patriarchal beliefs and perceptions of
abuse among South Asian immigrant women.
Violence against Women, 10(3), 262-282. Ahmad, J., Khan, N. and Mozumdar, A. (2019).
Spousal violence against women in india: a
social–ecological analysis using data from the
national family health survey 2015 to 2016.
The Journal of interpersonal violence. (in
press). Aliverdinia, A. and Pridemore, W.A. (2009). Women's
fatalistic suicide in Iran: a partial test of
Durkheim in an Islamic Republic. Violence
against Women, 15(3), 307–320.
Bates, K.A., Bader, C.D., and Mencken, F.C. (2003).
Family structure, power-control theory, and
deviance: extending power-control theory to
include alternate family forms. Western
88 نيا و نگين عينی اکبر عليوردی زنی رادیکال در تبيين نگرش دانشجویان به زن کاربست تجربی نظریۀ فمينيسم
Criminology Review, 4(3), 170-190. Binahayati, B. (2011). Perceptions and Attitudes
toward Violence against Wives in West Java,
Indonesia: A Dissertation Submitted to the
[School of Social Welfare] State University of
New York at Albany in Partial Fulfillment for
the Degree of Doctor of Philosophy, Doctoral
dissertation. Burt, M.R. (1980). Cultural myths and support for rape.
Journal of personality and social Psychology,
38, 217–230.
Dunn, M. (1960). Marriage role expections of
adolescents. Marriage and Family Living, 22,
99-111. Dutton, D.G. (1994). Patriarchy and wife assault: the
ecological fallacy. Violence and Victims, 9(2),
167-182. Görgün-Brrnn, A., hhhnn-Kütük, B. and Maybek, S.D.
(2016). Perception of Violence against
women in the construction of patriarchy. In
International Symposium on Chaos,
Complexity and Leadership (pp687-700).
Cham: Springer. Haj-Yahia, M.M. (1991). Perceptions about wife-
beating and the use of different conflict tactics
among Arab-Palestinian engaged males in
Israel, PhD Thesis. University of Minnesota. Haj-yahia, M.M. (2003). Beliefs about wife beating
among Arab men from Israel: the influence of
their patriarchal ideology. Journal of Family
Violence, 18(4), 193-206. Haj-Yahia, M.M. and Schiff, M. (2007). Definitions of
and beliefs about wife abuse among
undergraduate students of social work.
International Journal of Offender Therapy
and Comparative Criminology, 51(2), 170-
190. Heise, L., Ellsberg, M. and Gottemoeller, M. (1999).
Populations report ending violence against
women. Center for Health and Gender
Equity, 27(4), 1-44. Jaffe, P.G., Baker, L., Dick, T., Malla, S., Mazaheri,
N., and Poisson, S. (1998). Theory-Derived
Explanations of Male Violence against
Female Partners: Literature Update and
Related Implications for Treatment and
Evaluation. London: London Family Court
Clinic.
Kendall-Tackett, K.A. (2007). Violence against women
and the perinatal period: the impact of lifetime
violence and abuse on pregnancy, postpartum,
and breastfeeding. Trauma, Violence, and
Abuse, 8(3), 344-353. Luke, N., Schuler, S.R., Mai, B. T.T., Thien, P.V. and
Minh, T.H. (2007). Exploring couple
attributes and attitudes and marital violence in
Vietnam. Violence against Women, 13(1): 5-
27. Markwart, L.L. (1999). Differences in the marriage
role expectations of post-secondary students
from divorced and intact family backgrounds
in accordance with family-of-origin social
class, Doctoral dissertation, University of
Regina. Monder, B.R. (2017). “Pnnll rppor,, IPA Congrsss
Buenos Aires 2017: Courage to fight violence
against women: Perversion of intimacy, Part
ii. The International Journal of
Psychoanalysis, 98(6), 1807-1811. Nayak, M., byrne, C., Martin, M. and Abraham, A.
(2003). Attitudes toward violence against
women; a cross-nation study. Journal of Sex
Roles, 49, 333-342.
Nuraeni, F., SM, N.N.F., Listiani, L. and Rahmawati,
E. (2019). Implementation of k-means
algorithm with distance of euclidean
proximity in clustering cases of violence
against women and children. In 2019 1st
International Conference on Cybernetics and
Intelligent System, (ICORIS) 1, 162-167.
afi, M., Banu, D., Alim, M.A. and Akter, S. (2003). An
assessment of male attitude towards violence
against women, Research and Evaluation
Division. Bangladesh: Brac University Press. Romero Mendoza, M.P., Gómez-Dantes, H.,
Manríquez Montiel, Q., Saldívar Hernández,
G.J., Campuzano Rincón, J.C., Lozano, R.
and Medina-Mora Icaza, M.E. (2018). The
invisible burden of violence against girls and
young women in Mexico: 1990 to 2015.
Journal of interpersonal violence. (in press). Saunders, D.G., Lynch, A.B., Grayson, M. and Linz,
D. (1987). The inventory of beliefs about wife
beating: the construction and initial validation
of a measure of beliefs and attitudes. Violence
and Victims, 2, 39–57. Sheldon, J.P. and Parent, S.L. (2002). Clergy attitudes
and attribution of balm toward female rape
victims. Violence against Women, 8, 233-256. Sirisunyaluck, B. (2004). “nn drr snnndnng wife abuse in
urban thailand: an integrated approach,
doctoral dissertation, Mississippi State
University. Department of sociology,
Anthropology and Social work. Smith, Michael, D. (1990). Patriarchal ideology and
9911بهار ،اول شماره (،82) پياپی شماره ،نهم سالهای راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پژوهش 82
wife beating: A test of a feminist hypothesis.
Violence and Victims, 5(4), 257-273. Tam, S.Y. (2009). Conceptions and Beliefs about
Spousal Abuse among Social Work
Undergraduate Students in Hong Kong.
China: Chinese University of Hong Kong.
Tauasosi, T. (2010). Sauaga o Tamaitai e a Latou tane
I Samoa: Wife Abuse in Samoa, PhD diss.,
University of Hawaii at Manoa.