mahadharma : –the way to excellent peaceful life (bengali ebook)
Post on 07-Apr-2016
228 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
1
Copyright ©2014 Sumeru Ray
2
–p¡lLb¡–“a¡j¡l HL¢V BaÈ-pQae jeerj pš¡ h¡ pQae je BR hmC–a¥¢jj¡e¤o! ah a¡j¡l HC pš¡¢V HMeJ kbø ¢hL¢na euz kbø ¢hL¢na
HLSe j¡e¤o qu EWa– a¡j¡l HC jel ¢hL¡n OV¡e¡ BhnÉLz HV¡C
a¡j¡l fË¡b¢jL djÑ z”
“a¥¢j HLSe j¡e¤o l©f SeÈ NËqe LlR, a¡C a¡j¡l S£hel fËbj J fËd¡e
mrÉ qm¡– f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡z S£hel mrÉ pq– ¢eSL Hhw
HC S¡N¢aL hÉhÙÛ¡L S¡ea, phÑc¡ pS¡N –pQae b¡La Qø¡ Llz ¢eSL
fËL«a J phÑ¡‰£e ¢hL¢na j¡e¤o Ll a¥ma EcÉ¡N£ qJz” –jq¡j¡ep
“SeÈp§œ h¡ CµR¡œ²j a¥¢j k L¡e fËQ¢ma djÑl A¿¹iѨš² qJe¡ Le,
HLSe j¡e¤o ¢qp¡h, a¡j¡l fËd¡e J j±¢mL djÑ qm¡– j¡ehdjÑz” –jq¡j¡ep
j¡eh djÑC ‘jq¡djÑ’phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ pq j¡ehjel ¢hL¡np¡de-C k¡l j§m Lb¡
Bjl¡ HM¡e Hp¢R– HL ¢nr¡j§mL ïjez œ²jn EµQ bL Bl¡ EµQ Qae¡
m¡iC –HC j¡eh S£hel A¿¹¢eÑ¢qa EŸnÉz HM¡e Bjl¡ ‘¡e-A¢i‘a¡ m¡il
jdÉ ¢cu ka hn£ Qae¡-pjªÜ qu EWa f¡lh¡, –aa hn£ m¡ih¡e qh¡z
BdÉ¡¢aÈL cª¢øa: HM¡e bL Qm k¡h¡l pju ¢LR¥C Bj¡cl p‰ k¡he¡ –HLj¡œQae¡ hÉa£az
3
“k fb J fÜ¢aL d¡lZ Ll HLSe j¡e¤o ¢eSL –¢eSl ül©f Efmì£Lla f¡l, Bl¡ i¡m¡ S£he m¡i prj qa f¡l, Hhw f§ZÑ ¢hL¢na
j¡e¤o qu JW¡l mrÉ ANËpl qa f¡l, a¡C qm¡– jq¡djÑz”
phÑfËbj Bj¡cl h¤Ta qh– HC jq¡djÑ Bpm L£z jq¡djÑ qm¡ Bj¡cl
j±¢mL djÑ– j¡e¤o Ns¡l djÑ– j¡ehdjÑz HC djÑ fËQ¢ma L¡e djÑh¡ ¢l¢m¢Suel p¡b a¥me£u euz DnÄl J ¢hnÄ¡p HC djÑl j§m ¢i¢š euzHl ¢i¢š qm¡ k¤¢š² ¢h‘¡e J Bd¡aÈ ¢h‘¡ez jq¡djÑ fËQ¢ma L¡e djÑlfr h¡ ¢hl¦Ü euz jq¡djÑ fËQ¢ma djÑ …¢m bL pÇfZÑax ¢iæz
p¢WL BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl (jq¡jee qm¡ jq¡djÑl hÉhq¡¢lL ¢cL) fb dl
fËL«a j¡eh¡æue OV¡e¡C qm¡ – Bj¡cl fË¡b¢jL h¡ j§mNa djÑz jq¡djÑL
Bf¡a cª¢øa HL¢V ea¥e djÑ je qmJ, HV¡ L¡e ea¥e djÑ eu, –H qm¡Bj¡cl n¡nÄa djÑz Bj¡cl A‘¡ea¡l L¡lZ k¡ HaL¡m ¢Rm A¿¹l¡mzBaÈ-¢hØj«a j¡e¤o Bjl¡ Bj¡cl S£hel j§m mrÉL ¢hØj«a qu j¡q
Bhn BµRæ qu– HLV¡ O¡ll jdÉ h¡p Ll¢Rz
k k¡N (jq¡ BaÈ¢hL¡n k¡N h¡ jq¡jee) Ae¤n£mel jdÉ ¢cu HLSehÉ¢š² f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l fb ANËpl qa f¡l a¡C qm¡ jq¡djÑz
hÉ¢š² j¡e¤ol ¢hL¡nl jdÉ ¢cuC cnl Hhw j¡ehS¡¢al ¢hL¡n pñhz BlpC EŸnÉC jq¡djÑ L¡kÑœ²j öl¦ quRz HL pgm Ll a¥ma Bfe¡lp¡q¡kÉl q¡a h¡¢su ¢ce Hhw p¢œ²ui¡h Awn NËqe Ll¦ez Bf¢e Bfe¡l
Hm¡L¡aC jq¡djÑ L¡kÑœ²j öl¦ Lla f¡lez öd¤ fËu¡Se– BaÈ¢ehce,jq¡EcÉ¡N, p¡wNW¢eL rja¡ Bl Efk¤š² ÙÛ¡ez
Bfe¡l S£hel fË¡b¢jL Q¡¢qc¡– nl£l-jel p¤¤ÙÛa¡, n¡¢¿¹, pjª¢Ü J ¢hL¡n
m¡i Lla– jq¡djÑ (j¡eh dj)Ñ Ae¤n£me Ll¦ez jq¡djÑ œ²jn HL jq¡
°hfÔh£L B¾c¡me f¢lZa qa QmRz S£he Bj§m öi f¢lhaÑe Bea–jq¡djÑ fb ANËpl q¡ez
j¡eh S£he HL öi f¢lhaÑe Bpa QmR, –jq¡djÑl fb dlz
HL aÆl¡¢ZÄa Ll a¥ma– Bf¢eJ n¢lL q¡ez
4
HC djÑ– NËqe J Ae¤n£me Lla, f§hÑl djÑ aÉ¡N Ll¡ Bh¢nÉL euz haÑj¡e
djÑ bLJ– HC djÑ NÊÊqe J Ae¤n£me Ll¡ k¡uz
fËL«a BaÈ¢hL¡n ab¡ j¡eh¢hL¡nl SeÉ HL AaÉ¥vL«ø– Aa¥me£u–AaÉ¡hnÉL j±¢mL ¢nr¡œ²j
¢hnÄhÉ¡f£ n¡¢¿¹ J j¡eh¢hL¡n j§mL HL Ap¡d¡lZ EcÉ¡Nl p¡b Bfe¡clf¢lQu L¢lu ¢ca fËu¡p£ qu¢R BSz
Bjl¡ je L¢l, fËb¡e¤p¡l£ fËQ¢ma (ú¥m-LmSl) ¢nr¡– fËL«aj¡eh ¢hL¡nl fr kbø euz pC L¡lZ, pj¡¿¹l¡m i¡h, Hje HL¢V BaÈ-¢hL¡nj§mL h¤¢eu¡¢c ¢nr¡ hÉhÙÛ¡l fËu¡Se, k¡ Bj¡clL f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤oqu JW¡l mrÉ H¢Nu ka p¢œ²ui¡h p¡q¡kÉ Llhz
hÉ¢š²l ¢hL¡nl jdÉ ¢cuC S¡¢a J cnl ¢hL¡n pñhz a¡C, fËL«a J p¡¢hÑLBaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl fËp¡l OV¡e¡C Bj¡cl fËd¡e L¡kÑœ²jz
Bjl¡ fËL«a J p¡¢hÑL BaÈ¢hL¡n ab¡ j¡eh ¢hL¡nl EŸnÉ– ¢hnÄhÉ¡f£ HLAaÉ¥vL«ø Aa¥me£u AaÉ¡hnÉL ¢nr¡hÉhÙÛ¡ fË¢aù¡ Lla EcÉ¡N£ qu¢Rz
HC ¢nr¡œ²jl e¡j qm¡– ‘jq¡jee’, Bl Hl pËø¡ qme– jq¡j¡ep z
HL¡ml jq¢oÑ jq¡j¡epl HC BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl ¢hnoaÆ qm¡, –HC
a¡¢šÄL J hÉhq¡¢lL ¢nr¡ Bj¡cl j±¢mL pjpÉ¡– A‘¡ea¡ J
Ap¤¤ÙÛa¡l ¢elpe OV¡u– HLh¡l j§m bLz ‘jq¡djÑ’-l
Ae¤n£me fhÑJ HC ‘jq¡jee’ z
ü¡Naj ! k¡yl¡ p¢œ²u pcpÉ qa CµR¥L Hhw k¡yl¡ ea«aÆ ¢ca CµR¥L
5
fËbj fcrf ¢qp¡h, –Bjl¡ Bj¡cl cnC HLV¡ B¿¹SÑ¡¢aL j¡el
BaÈ¢hL¡n L¾cÊ– ‘jq¡jee L¾cÊ’ ÙÛ¡fe A¢im¡o£ qu¢Rz Bjl¡ pj-jeú
j¡e¤ocl HC jq¡LjÑk‘ Awn ¢ea BqÄ¡e S¡e¡¢µR–z Bf¢e k¢c HC jq¡
EcÉ¡N BNËq£ q¡e, –k¢c p¡¢jm qa CµR¥L q¡e, Bfe¡L Bjl¡ ü¡Na
S¡e¡Cz Bp¤¤e, Bj¡cl p¡b k¡N¢ce, –Bl j¡e¤ol LmÉ¡e Bfe¡lp¡q¡kÉl q¡a h¡¢su ¢cez
‘jq¡jee’ –jq¡ BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl A¿¹iѨš² ¢h¢iæ L¡kÑœ²j…¢m qm¡ –
1z CE¢ei¡pÑ¡m ¢VÊVj¾V p¾V¡l ÙÛ¡fez
2z ¢V¢i ¢p¢lu¡m (h¡ ¢eSü ¢V¢i QÉ¡em) ‘jq¡jee’-Hl pÇfËQ¡lz3z hC, p¡j¢uL£ fœ-f¢œL¡, A¢XJ-¢i¢XJ ¢p¢X fËL¡nz
4z ‘jq¡jee’ ¢hnÄ¢hcÉ¡mu ÙÛ¡fez5z p¢je¡l, jm¡, g¢ØViÉ¡m fËi«¢al j¡dÉj fËQ¡lz
C¢ajdÉC Bj¡cl HC L¡kÑœ²j C¾V¡leVl j¡dÉj p¡l¡ fª¢bh£a c¡l¦ZSe¢fËu qu EWRz …Nm-Hl j¡dÉj (MahaManan / MahaDharma)p¡QÑ LlmC Hl pÇfLÑ Bl¡ S¡ea f¡lhezj¡eh LmÉ¡Zl HC jq¡fËu¡pL pgm Ll a¥ma Bfe¡L q¡¢cÑL Bj¿»Z
S¡e¡Cz j¡eh djÑC–jq¡djÑz
6
pjÙ¹ Aj¡e¢hL– dÆwp¡aÈL–¢eù¥l L¡kÑLm¡fl SeÉ c¡u£ j¡e¤ol A‘¡ea¡ JAp¤¤ÙÛa¡, –Aü¡i¡¢hL h¡ ¢hL«a j¡e¢pLa¡z p¡l¡ fª¢bh£hÉ¡f£ ¢qwp¡-¢hào, ¢ef£se--¢ekÑ¡ae–AaÉ¡Q¡l–¢eù¥la¡, doÑZ, fËa¡lZ¡, qaÉ¡ –dÆwp fËi«¢aApwMÉ Aj¡e¢hL– Afl¡dj§mL OVe¡ OV QmR fË¢a¢euaz i¡NÉL h¡c ¢cm,H phl SeÉ HLj¡œ c¡u£ qm¡– j¡e¤ol kbø Qae¡ l¢qa A‘¡e J Ap¤¤ÙÛjez
pj¡S– plL¡l a¡cl cn J S¡¢al Eæ¢al SeÉ hý EcÉ¡N ¢emJ, Bpmh¡ j§m S¡uN¡u g¡yL h¡ g¡y¢L bL k¡Ju¡u– fËL«a Eæue LMe¡C pñh quEWR e¡z j¡eh¡æue öd¤ Jfl JflC–, p¡¢hÑLi¡h j¡e¤o BSJpC ¢a¢jlC–z fËL«a ‘¡e– Qae¡l ¢hL¡n pq j¡e¤ol fËL«a p¤¤ÙÛa¡l SeÉL¡e¡ EcÉ¡N eC L¡b¡Jz –p j¡e¢pLa¡C eC, –Hl L¡lZJ pC A‘¡ea¡,kbø Qae¡l Ai¡hz
¢Q¢Lvp¡ ¢h‘¡el Eæ¢a– e¡ ¢Q¢Lvp¡ hÉhp¡l Eæ¢a– h¡T¡ hs j¤¢úmzQ¡¢l¢cL A¢dL¡wnC Jfl Jfl p¤¤ÙÛ– Jfl Jfl ¢n¢ra j¡e¤ozfËL«a ¢nr¡– fËL«a p¤¤ÙÛa¡ m¡il L¡e¡ ¢cn¡ eC pM¡ez
Bj¡cl Q¡¢l¢cL ¢n¢ra j¡e¤ol pwMÉ¡ œ²jnC hª¢Ü f¡µRz ¢L¿¹¥ L¡kÑa cM¡k¡µR–, fËL«a ¢nr¡l hsC Ai¡hz A¢dL¡wn j¡e¤o k ¢a¢jl ¢Rm– HMe¡AeL¡wn pC ¢a¢jlC lu NRz öd¤ h¡Cll Q¡L¢QLÉ– d¡l¡m¡ i¡hV¡C hª¢ÜfuR, ¢iall AåL¡l aje c§l qu¢e ¢LR¥aCz
fËL«a ¢nr¡l Ai¡h– p¡¢hÑL Qae¡l ¢hL¡n OVRe¡ ajei¡hz ah¤ a¡lCjdÉ, ¢LR¥ EµQ Qae¡l j¡e¤o-- HC O¡V¢a f¤lZl Bn¡u, fËL«a ‘¡e ASÑelHhw fËL«a BaÈ¢hL¡n m¡il Bn¡u, fËQ¢ma djÑ Hhw BdÉ¡¢aÈL ¢nr¡lnlZ¡fæ quJ– qa¡n qu ¢glRz L¡le, pM¡eJ ¢jmR e¡ fËL«a ¢nr¡ –fËL«a j¡e¤o Ns¡l ¢nr¡z
7
fËL«a ¢nr¡ qm¡ a¡-C– k¡ Bj¡cl kbø ¢hL¢na j¡e¤o qa p¡q¡kÉ Ll, –
¢eSL S¡ea Hhw ¢eSl ¢hL¡n m¡i pl¡p¢l p¢œ²ui¡h pqk¡¢Na¡ Llzöd¤ a¡C eu, ¢eSl ¢ialL S¡e¡l p¡b p¡b ¢eSl Q¡¢lf¡n pqhq£SÑNaL S¡ea p¡q¡kÉ Llz fËL«a¢nr¡ j¡e¤oL ¢eSl LaÑhÉ pÇfLÑpS¡N Hhw LaÑhÉ LjÑ EcÉ¡N£ Ll a¡mz
a¡-C qm¡ fËL«a ¢nr¡ k¡ Bj¡cl S£hel j§m mrÉ pÇfLÑ pQae L’la¡m Hhw pC mrÉ f±yR¡a p¢œ²u pqk¡¢Na¡ L’l b¡Lz pC p¡bBj¡cl p¤¤ÙÛ– pjªÜ– n¡¢¿¹f§ZÑ S£he m¡i pq¡ua¡ Ll Hhw pQaejel ¢hL¡n OV¡uz Bj¡clL L¥pwú¡l– Aå¢hnÄ¡p– A‘¡ea¡, Hje¢Lj¡e¢pL Ap¤¤ÙÛa¡ bL j¤š² Lla p¡q¡kÉ Llz HLLb¡u, k ¢nr¡ fËL«a ‘¡eab¡ Qae¡l SeÈ cu– pC qm¡ fËL«a ¢nr¡z
Bjl¡ kaC EµQ ¢nr¡u ¢n¢ra qu E¢We¡ Le, AaÉ¡hnÉL– ¢i¢šNWej§mL ¢nr¡u ¢n¢ra qu EWa e¡ f¡lm, p phC qh– ¢i¢šq£e p±dNs¡l ja¡z
p¢ce HL¢V jul p¡b Bm¡f qm¡, –S¡em¡j, p Hj. H. f¡nz ¢L¿¹¥ Lb¡hm h¤Tm¡j, a¡l ‘Lje p¾pl’ hsC Ai¡hz e¡N¢lL¡¢Qa pQaea¡J eCajez Hje¢L k ¢hou¢Va ‘j¡ø¡l ¢X¢NË’ LlR, –p ¢hou¢VaJ a¡l ‘¡ekbø euz h¤Tm¡j, i¡m¡ Ll e¡ h¤T– N¡NË¡p NmdxLlZ Ll¡l ja¡ j¤MÙÛLl– fl£r¡l M¡a¡u ENl ¢cu HpRz a¡lfl fV Bl ¢LR¥ eCz
¢nr¡hÉhÙÛ¡ Bl ¢nr¡bÑ£cl AhÙÛ¡ cM paÉC ¢hoæ qu f¢sz Bh¡l kMec¢M, HC lLj L¡e¡ HL¢V Rm h¡ ju– ¢nrL/¢n¢rL¡l fc Bp£equR, aMe Bl c¤xM l¡M¡l S¡uN¡ b¡Le¡z
Bj¡cl pj¡S c¡o£ hÉ¢š²cl SeÉ e¡e¡ fËL¡l BCe J n¡¢Ù¹l ¢hd¡eb¡LmJ, –a¡ k j¡VC pjpÉ¡l pj¡d¡e eu, –HLb¡ ¢hhQL hÉ¢š² j¡œCü£L¡l Llhez HC ph pjpÉ¡l pj¡d¡eC Ns EWR-- ‘jq¡djÑ’ h¡‘jq¡jee’ ¢nr¡œ²jz k pjÙ¹ l¡øÊea¡ – pj¡Sea¡ fËL«a n¡¢¿¹ pq fËL«a
8
j¡eh¡æue L¡je¡ Lle, a¡yl¡ HC j¡eh Eæue L¡kÑœ²jL NËqe Ll kb¡bÑm¡ih¡e qa f¡lhez
c¤dÑoÑ– hfl¡u¡ c¡eh fËL«¢al AaÉ¡Q¡l£– Afl¡d£l¡ R¡s¡J, Bj¡cl jdÉBlL nËZ£l Bf¡a¢el£q j¡e¤o BR– k¡l¡ AaÉ¿¹ e£Q jel DoÑ¡L¡al–¢hàoi¡h¡fæ – L¥Qœ²£–L¥¢Vm –fËa¡lL, …çnœ¥, –L¥vp¡L¡l£ –AaÉ¿¹ r¥âü¡bÑfl Ap¤¤ÙÛ jel j¡e¤oz Hcl– Jfl bL h¡T¡ k¡ue¡, O¤Zf¡L¡l ja¡Hl¡ ph¡l AmrÉ L¡S Ll b¡Lz
Bl BR– i£a-p¿»Ù» ¢el£q j¡e¤oz fËd¡Za Hcl ph¡CL ¢euC Bj¡clcn– Bj¡cl pj¡Sz p¤¤ÙÛ–prj, fË¡‘ –EµQ Qae¡pÇfæ j¡e¤ol pwMÉ¡pM¡e A¢a AÒfz Hja¡hÙÛ¡u, pM¡e Aqlq e¡e¡¢hd Aj¡e¢hL– Afl¡dj§mLOVe¡ OV¡Ca¡ ü¡i¡¢hLz
HC pjÙ¹ e¡e¡ AOVel Bl HL¢V hs L¡lZ qm¡ – AaÉ¡¢dL L¡j¡šSe¡ –Lj¡eÈ¡ce¡, k±e Ap¤¤ÙÛa¡ – k±e je¡¢hL¡lz L¡jl a¡se¡u–k¿»e¡u La j¡e¤ok RVgV LlR, ¢cn¡q£e f¡Nml ja¡ R¡V¡R¥¢V Ll jlR– a¡l L¡e¡Cuš¡ eCz ¢ce¢ce œ²jnC j¡e¤ol A¢ÙÛla¡ –EšSe¡, EvLã¡, j¡e¢pL Q¡f–qa¡n¡ – Ahp¡c pq e¡e¡ fËL¡l Ap¤¤ÙÛa¡ hª¢Ü f¡µRz c¤¢eu¡V¡ œ²jnCHa ¢ho¡š² qu EWR, k p¤¤ÙÛi¡h S£he d¡lZl Ae¤fk¤š² qu EWR–z
Hl bL lq¡C fa, –Hl fË¢aL¡l Lla, Bö LlZ£u k¡ –a¡l L¡e¡EcÉ¡N eC L¡b¡Jz eC L¡e¡ pQaea¡z Aå-BhNl pË¡a N¡i¡¢pu ¢cu iu¡eL f¢lZ¡jl ¢cL H¢Nu QmR j¡e¤oz cnl ü¡bÑ– cnlü¡bÑ k Bj¡lC ü¡bÑ, f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a, cq-je J j¡e¤o pÇfLÑ p¢WL ‘¡eJ pQaea¡ Hhw ¢eS LaÑhÉ pÇfLÑ pQaea¡C k BaÈpQaea¡, –HCh¡dC eC hý j¡e¤olz A‘¡e– Ap¤¤ÙÛ– BaÈO¡a£ j¡e¤o Bf¡am¡ilBn¡u– Aå BhNl hnhaÑ£ qu ¢eScl AS¡¿¹C ¢eSclL dÆwpl j¤MWm ¢cµRz
HC AhnÉñ¡h£ dÆwp bL lr¡ fa– Bj¡clL phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛ HhwBaÈpQae qa qhz fËL«a S£hej¤M£ ¢nr¡u ¢n¢ra qu EWa qhzj¡e¢pLa¡l f¢lhaÑe OV¡a qh– jq¡jeel ¢nr¡ Hhw jq¡djÑl j¡eh¡æuel
9
fb dlz p¡l¡ cnhÉ¡f£ ‘jq¡jee L¾cÊ’ ÙÛ¡fe Hhw jq¡jee– jq¡ BaÈ¢hL¡nk¡N Ae¤n£mel jdÉ ¢cuC kbø ¢hL¢na j¡e¤o qJu¡l mrÉ H¢Nu kaprj qh j¡e¤oz
cnl n¡pe– lr¡ – Eæuei¡l k¡cl q¡a, –a¡l¡J HC pj¡SlC HLV¡Awnz a¡C, hÉa£œ²j£ ¢LR¥ j¡e¤o R¡s¡, a¡cl L¡R bL M¤h i¡m¡ ¢LR¥ Bn¡Ll¡C hªb¡z Bh¡l k¢c LE fËL«afr i¡m¡ ¢LR¥ Lla Q¡u, Ol–h¡Cl ¢hl¡¢da¡l L¡lZ a¡’ pñh qu JWe¡ AeL pjuCz A¢dL¡wn j¡e¤ok¢c a¡l ¢eSl i¡m¡V¡ e¡ h¡T, pM¡e a¡cl SeÉ i¡m¡ ¢LR¥ Ll¡ ApñhfË¡u, –¢hnoax i¡V ¢eiÑl L¡e¡ plL¡ll frz a¡C, öd¤ plL¡llf¢lhaÑe O¢Vu ¢hno m¡i qhe¡, p¡¢hÑLi¡h j¡e¤ol f¢lhaÑe OV¡a qhz
fËL«a j¡eh EæueL pñh Ll a¥ma– a¡l SeÉ pQaea¡ S¡NËa L’la¥ma– fËL«a ¢hL¡nj¤M£ NZ B¾c¡me Ns a¥ma, Bj¡cl BS pQae–‘¡e£– n¢š²n¡m£ j¡ehclc£ ea¡l fËu¡Sez ‘jq¡jee’ ¢nr¡ J phÑ¡‰£ep¤¤ÙÛa¡l SeÉ fËu¡Se£u ¢Q¢Lvp¡l nlZ ¢eu– HC fË¡u ApñhL pñh L’la¡m¡l jq¡k‘, –A‘¡e-AåaÆ –Ap¤¤ÙÛa¡L fl¡qa Ll¡l jq¡lZ H¢NuBp¡l BqÄ¡e S¡e¡C Bfe¡Lz
HLSe j¡e¤o– SeÈp§œ h¡ CµR¡œ²j, p fËQ¢ma k djÑl A¿¹iѨš²C q¡L e¡Le, HLSe je¤o ¢qp¡h a¡l fËbj J fËd¡e djÑ qm¡ – j¡ehdjÑz j¡eh djÑqm¡ je¤oÉ¡¢Qa LaÑhÉ LjÑ– BQlZ Hhw ¢Q¿¹¡-i¡he¡z a¡l jdÉ fËd¡e qm¡kb¡p¡dÉ je¡¢hL¡n OV¡e¡l Qø¡ Ll¡, f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l mrÉH¢Nu k¡Ju¡z HC j¡ehdjÑ-C qm¡-- ‘jq¡djÑ’z
j¡e¤o qJu¡l X¡L –L¡e¡ ea¥e Lb¡ eu, ¢L¿¹¥ h¡Ù¹¢hL fr Bj¡cl p¡jekb¡bÑ je¡¢hL¡nl aje L¡e¡ fb– L¡e¡ Ef¡u Abh¡L¡e¡ ¢hno ¢nr¡fËZ¡m£– ¢nr¡L¾cÊ eCz a¡C, pjul fËu¡SeC pª¢øquR– Aa¥me£u HL AaÉ¡hnÉL ¢nr¡fËZ¡m£– ‘jq¡jee’, k¡ Bj¡clLf§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qJu¡l mrÉ H¢Nu ka p¡q¡kÉ Llhz
Bjl¡ je L¢l, fËb¡Na ú¥m-LmSl ¢nr¡– fËL«a j¡eh¢hL¡n– fËL«aEæuel fr kbø euz pC L¡lZ Bj¡cl Hje HL¢V ¢nr¡hÉhÙÛ¡ BhnÉL
10
k¡ – fËL«a BaÈ¢hL¡n O¢Vu– Bj¡clL f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qJu¡l mrÉH¢Nu ¢eu ka f¡lhz fËQ¢ma ¢nr¡ hÉhÙÛ¡l f¡n¡f¡¢n– HC BaÈ-¢hL¡nj§mL ¢nr¡ hÉhÙÛ¡L fË¢a¢ùa Lla Bjl¡ a¡C hÜf¢lLlz
fËL«a J phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ R¡s¡ – fËL«a BaÈ¢hL¡n pñh euz pC L¡lZ,Bj¡cl HC ¢nr¡l p¡b fËL«a p¤¤ÙÛa¡ m¡il Efk¡N£ ¢Q¢Lvp¡J k¤š² b¡Lhz
hÉ¢š²l Eæ¢a– ¢hL¡nl jdÉ ¢cuC cn ab¡ j¡ehS¡¢al Eæ¢a –¢hL¡n pñhzpC Lb¡ j¡b¡u lMC HC L¡kÑœ²j– HC EcÉ¡N öl¦ quR– p¡l¡ ¢hnÄhÉ¡f£zk EcÉ¡Nl SeÈ HC i¡la– HC h‰cnCz Bjl¡ HC h¡wm¡l j¡¢VaHL¢V B¿¹SÑ¡¢aL j¡el BaÈ¢hL¡n ¢nr¡L¾cÊ ÙÛ¡fe CµR¥L, HL pgm Lla¥ma– p¡q¡kÉl q¡a H¢Nu cJu¡l SeÉ Bfe¡cl ph¡CL Bj¿»Z S¡e¡Cz
plL¡l h¡ n¡pea¿» – n¡¢¿¹ fË¢aù¡ J j¡eh¡æuel SeÉ k¡ Lla f¡l–j¡ehpj¡SL Lm¤o– Lmˆj¤š² Lla, L¥pwú¡l, A‘¡e-AåaÆ, c¤eÑ£¢a–
¢qwp¡ – AeÉ¡u–Afl¡d j¤š² Lla–, fËL«a j¡eh Eæue OV¡a Hhw n¡¢¿¹fË¢aù¡ Lla plL¡ll k¡ LlZ£u x
fËb¡Na ¢nr¡ hÉhÙÛ¡l f¡n¡f¡¢n pj¡¿¹l¡mi¡h jq¡jee –BaÈ¢hL¡nj§mL ¢nr¡l fËp¡l OV¡a qhz HR¡s¡, ‘jq¡jee’-L ú¥m-LmSl f¡WÉp§Q£l(h¡dÉa¡j§mL ¢hou l©f) A¿¹iѨš² Ll¡ ka f¡lz plL¡l£ J hplL¡l£ Q¡Ll£pq ¢h¢iæ rœ ‘jq¡jee’ ¢nr¡fË¡ç hÉ¢š²clL ¢hno jkÑ¡c¡ J ANË¡¢dL¡lc¡el hÉhÙÛ¡ Lla qh, k¡a p¡d¡lZ j¡e¤o HC ¢nr¡ NËqZ BNËq£ qu JWz
fËaÉL e¡Nl£Ll Hhw h¢ql¡Na hÉ¢š²cl f¢lQu fœl p¡b a¡l n¡l£¢lL Jj¡e¢pL AhÙÛ¡ – ¢hno p¡wL¢aL i¡o¡u ¢m¢fhÜ b¡Lhz ‘CC¢S’-l ja¡L¡e¡ ¢hno ‘j¢XLm ¢Xi¡Cp’ à¡l¡ fËaÉL hÉ¢š²l j¡e¢pL AhÙÛ¡ –
a¡l ¢hL¡l–¢hL«¢a– Aü¡i¡¢hLa¡ –Afl¡d fËhZa¡ fËi«¢a abÉ pwNËq Ll
n¡¢¿¹l SeÉ– ¢iall Hhw h¡Cll p¤¤ÙÛa¡ pq A¿¹SÑNv J h¢qSÑNvpÇfLÑ p¡d¡lZ ‘¡e b¡L¡ BhnÉLz k¡l ¢eSl pÇfLÑ Hhw hq£SÑNvpÇfLÑ ‘¡e eC, p A‘¡ea¡l L¡lZ h¡ j¡q-j¡u¡l hnhaÑ£ qu–An¡¢¿¹LC XL Beh Abh¡ k¡a An¡¢¿¹ pª¢ø qu– pCl©f L¡SC pLlhz
11
e¢bi¥š² Lla qhz fË¢a hRl HC abÉ eh£LlZ k¡NÉz ah, Hl k¡aAfhÉhq¡l e¡ qu –p¢cLJ eSl l¡Ma qhz
k ph M¡cÉ–f¡e£u, j¡cL h¡ en¡l âhÉ j¡e¢pL ¢hL¡l-¢hL«¢a OV¡a prj,a¡cl Evf¡ce J hÉhq¡l ¢e¢oÜ Lla qhz SeNZL paLÑ Ll ¢caqh, –k¢c LE L¡l¡ jdÉ j¡e¢pL ¢hL¡l–¢hL«¢a– Aü¡i¡¢hLa¡ mrÉ L’lb¡L, a¡qm a¡l¡ ke N¡fe plL¡lL a¡’ Ah¢qa Llz –
je¡c¤oZL¡l£ ¢V¢i – ¢gmÈ-Hl fËL¡n hå Lla qhz
n¡l£¢lL J j¡e¢pL Ap¤¤ÙÛa¡L c¢ju l¡M¡ h¡ Q¡f¡ ¢cu l¡M¡l ja¡ – Bf¡ap¤¤ÙÛa¡c¡uL ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢aL hSÑe Ll– Ap¤¤ÙÛa¡ J a¡l L¡lZL ¢ejѨmLl¡l fËL«a ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢al Ae¤på¡e J Eá¡he Lla h¡ Ll¡a qh, Hhwa¡l fËu¡N OV¡a qhz Bj¡l A¢i‘a¡u– B¢j Bj¡l ¢Q¢LvpL S£hecM¢R, ¢p¢g¢mp– Ne¡¢lu¡ pq ¢h¢iæ fËL¡l l¡N J QjÑl¡N– L¥¢Q¢Lvp¡l à¡l¡Q¡f¡ ¢cu l¡M¡l gm, ¢h¢iæ L¢We J f¤l¡aZ l¡Nl pª¢ø quz A¢SÑa JhwnNa ¢h¢iæ fËL¡l hÜj§m n¡l£¢lL J j¡e¢pL l¡N-hÉ¡¢dl AeÉaj L¡lZqm¡ – ¢ho¡š²a¡ bL pªø e¡e¡¢hd l¡N h¡ EfpNÑL c¢ju l¡M¡ h¡ Q¡f¡ ¢cul¡M¡l ¢Q¢Lvp¡z
k pjÙ¹ e¡N¢lL J h¢ql¡Na hÉ¢š²NZ Ap¤¤ÙÛ– Aü¡i¡¢hL– ¢hL«a j¡e¢pLa¡pÇfæ j¡e¤o l©f ¢edÑ¡¢la qh, a¡clL p¤¤¢Q¢Lvp¡l j¡dÉj p¤¤ÙÛ Ll a¥maqhz Hphl SeÉ fËu¡Se ea¥e fËk¤¢š²– ea¥e B¢h×L¡ll p¡q¡kÉ ¢ea qhz
pC p‰ j¡eh¡¢dL¡l pwÙÛ¡ paLÑa¡l p¡b mrÉ l¡Mh, –plL¡l h¡ L¡e¡plL¡l£ LjÑ£ ke L¡e¡jaC HC hÉhÙÛ¡l AfhÉhq¡l e¡ Llz k¡cl q¡al¡¢øÊu rja¡ – n¡pe–¢eu¿»Z–f¢lQ¡mei¡l b¡Lh, a¡cl EflJ keHC ¢nr¡ J ¢Q¢Lvp¡ hÉhÙÛ¡ l£¢aja¡ L¡kÑLl b¡Lz
L¡e¡ l¡øÊ k¢c B¿¹¢lLi¡h HC ¢pØVjL L¡kÑLl– h¡Ù¹h¡¢ua L’l a¥maf¡l, a¡qmC fËL«a j¡eh¡æue pq fËL«a n¡¢¿¹ fË¢aù¡ pñh qh p cnzhaÑj¡e fËSeÈl HLV¡ hs Awn ¢LR¥ hn£ pQae j¡e¤o qJu¡u, HCL¡kÑœ²jL l©f¡¢ua Ll¡l rœ M¤h hn£ fË¢ahåLa¡l pÇj¥M£e qa qhe¡Bj¡clz
12
‘jq¡djÑ’ fËQ¢ma ¢l¢m¢Sue, fËQ¢ma d¡¢jÑL ¢pØVjl ja¡ L¡e¡ djÑja euzjq¡djÑ qm¡ j¡e¤ol fË¡L«¢aL djÑ Hhw ¢WLja¡ ¢hL¢na qu JW¡l djÑz
HLSe j¡e¤o AeL ‘¡e, –Qae¡ J p¤¤ÙÛa¡ m¡il jdÉ ¢cu
AeLV¡C ¢hL¢na j¡e¤o qu EWm– p aMe ¢eSC h¤Ta prj qu, k
L¡eV¡ ¢WL– Bl L¡eV¡ ¢WL eu, –¢L a¡l LlZ£u, L¡eV¡ NËqe Ll¡
E¢Qv– Bl L¡eV¡ E¢Qv euz Hje¢L ea¥e fbJ EeÈ¡¢Qa qa f¡l– pCpQae cª¢øl p¡jez
‘jq¡djÑ’ a¡C Bj¡cl Efl L¡e¡ ašÄ– L¡e¡ cnÑe Q¡¢fu e¡ ¢cu,kbø ¢hL¡nfË¡ç j¡e¤o qu JW¡l EflC …l¦aÆ cuz f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qu
JW¡l SeÉ f¡me£u LjÑC qm¡ – jq¡djÑ¡Q¡lZz
‘jq¡djÑ’ hm, BN ¢eSL S¡e¡, S£hel EŸnÉ– mrÉ L£ a¡ S¡e¡, HhwpC p‰ SNv pÇfLÑ p¡d¡lZ ‘¡e m¡i Llz HC ¢i¢šj§m ‘¡e ASÑel
jdÉ ¢cu– Qae¡ hª¢Ül p¡b p¡b– a¥¢j ¢eSC ¢eSl LaÑhÉ ¢ÙÛl Lla
f¡lhz LaÑhÉ LjÑl jdÉ Bf¡ax LlZ£u ¢LR¥ LjÑ BR, –k¡ a¡j¡u BN
Lla qh, Bl i¢hoÉa LlZ£u LjÑ…¢m i¢hoÉaC Lla qhz –öd¤ j¡b¡u
je pÇfLÑ k kaV¡ pQae, jeL k kaV¡ S¡e, Hhw jel Eflk¡l kaV¡ cMm, p aaV¡C ¢hL¢na j¡e¤ozk¢ce jel j¡¢mL qa f¡lh– h¤Th, p¢ce a¥¢j f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤oqmz Bjl¡ A¢dL¡wnC– ¢nöQae jel j¡e¤oz phÑ¡NË, f§ZÑ ¢hL¢naj¡e¤o qJu¡l mrÉ ANËpl qa qh Bj¡clz f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o quJW¡C Bj¡cl S£hel fËd¡e mrÉz
13
l¡Ma qh k Bf¡ax LlZ£u LjÑ…¢ml jdÉ ¢cu a¡j¡L i¢hoÉa LlZ£uLjÑl k¡NÉ qu EWa qhz
HC jq¡ Qae-¢på¥l –a¥¢j qm HL¢V ¢h¾c¥ ül©fz k hÉ¢š² ¢eSL fËL«aC
S¡e, –HLj¡œ p-C DnÄlL S¡ea prj –a¡l ül©f (fËL«a l©f)z k¡l
BR ¢eSl pÇfLÑ ï¡¿¹ d¡lZ¡– ï¡¿¹ ¢hnÄ¡p, –a¡l DnÄlJ qu ï¡¿¹ d¡lZ¡ –ï¡¿¹ ¢hnÄ¡pl Efl Ns JW¡ HL LÒfm¡Ll DnÄlz
a¡C, ¢eSL e¡ Se– DnÄlL (a¡l ül©f) e¡ Se, DnÄl m¡i– DnÄll
L«f¡ m¡i– j¤¢š² m¡i h¡ üNÑm¡il ¢fRe R¥V jl¡ e¡z h¡Ù¹h‘¡e pq fËL«a
AdÉ¡aÈ‘¡e J Qae¡ m¡il jdÉ ¢cu, Hhw phÑ¡‰£Z p¤¤ÙÛa¡ m¡il jdÉ ¢cu–fËL«a ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡z
HLSe j¡e¤o ¢qph– f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l djÑC q¡L a¡j¡l djÑz
jq¡djÑ qm¡ j¡e¤ol fË¡L«¢aL djÑ– üdjÑz k djÑ f¡mel jdÉ ¢cu j¡e¤o–
p¡¢hÑL ¢hL¡nfË¡ç j¡e¤o qu JW¡l fb ANËpl qa f¡l– pC BQ¢la djÑCqm¡ jq¡djÑz
BaÈ¢hØj«a j¡e¤oL a¡l BaÈül©f– BaÈf¢lQu ‘¡fel jdÉ ¢cu üdjÑ
c£¢ra L’l– S£hel j§m mrÉ f¡e H¢Nu cJu¡C qm¡ – HC djÑl fËd¡e
EŸnÉz ¢eSl p¡b ¢eSl f¢lQu OV¡e¡C– HC djÑl fËbj f¡Wz
HC fËp‰– pC h¡OËn¡hLl NÒfV¡ EõMk¡NÉ x-HL NË¡j HL föf¡mL h¡p Llaz a¡l M¡u¡s AeL Nl¦-R¡Nm,
is¡ ¢Rmz fË¢a¢ce pC föf¡mL a¡l f¡oÉcl hel d¡l ¢eu ka–, O¡p-f¡a¡ M¡Ju¡e¡l SeÉz
HL¢ce p cMa f¡u, fbl d¡l HLV¡ h¡OËn¡hL fË¡u A°QaeÉ AhÙÛ¡u fs
BRz pÀq-jja¡ hnax p I h¡OËn¡hL¢VL ¢eu Hp– Ae¡eÉ f¡oÉcl
p‰C m¡me-f¡me Lla b¡Lz h¡OËn¡hL¢V HLV¥ p¤¤ÙÛ qu EWaC–p ¢eSL I Nl¦-R¡Nm, is¡cl ja¡C HLSe i¡ha b¡L, Hhw Jcl
cM¡c¢M p-J Jcl ja¡C O¡p-f¡a¡ Bq¡l Lla b¡L– Jcl p¡bz
14
hel d¡l AeÉ¡eÉ föcl p‰ ¢hQlZ Lla Lla– HL¢ce qW¡v p HLhs h¡Ol pÇj¥M£e quz h¡O¢V BÕQkÑ qu a¡L cMa b¡Lz h¡OËn¡hL
quJ– a¡L Nl¦-R¡Nml ja¡ BQlZ Lla cM, h¡O¢V a¡l L¡R H¢NuBp, Hhw a¡L ¢eu k¡u ¢eLVhaÑ£ HL Sm¡nul d¡lz Sm¡nu Eiul
fË¢ag¢ma BL«¢a c¢Mu– hs h¡O¢V a¡L h¡T¡u, a¡l l©f–S¡a–djÑ phC
h¡Ol ja¡z k ph föcl p¡b p HaL¡m L¡¢VuR– j¡VC a¡cl ja¡euz I ph föcl qaÉ¡ Ll M¡Ju¡C a¡l djÑz
HM¡e ¢hou¢V qaÉ¡ Ll¡ h¡ lr¡ Ll¡ eu, ¢hou¢V qm¡– ¢eSl ül©fl
‘¡ez –a¥¢j fËL«aC k¡ –a¡j¡l pC ü-l©fl p¡b a¡j¡l f¢lQu L¢lucJu¡C qm¡ jq¡djÑl fËbj f¡Wz
*Bm¡¢Qa Awn¢V jq¡j¡ep Eš² jq¡h¡c NË¿Û qa EÜ«az jq¡djÑ, jq¡jee,
jq¡h¡c Hhw fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡ pÇfLÑ Bl¡ S¡ea– …NÚm p¡QÑ-Hl j¡dÉj
p¡QÑ Ll¦Z= MahaDharma, MahaManan, MahaVad
15
üi¡h djÑ – Bl¡¢fa djÑ – jq¡djÑ
‘djÑ’ hma– j§max hÙ¹¥ ,n¢š² J S£hl fËL«¢aNa djÑLC h¡T¡uz pqS¡a
fËhª¢š, ü¡i¡¢hL …Z, n¢š²– rja¡, üi¡h, fËL«¢a Hhw a¡l fËL¡n – ¢œ²u¡ -fË¢a¢œ²u¡, L¡kÑLm¡f fËi«¢aLC hÙ¹¥, n¢š² J S£hl j±¢mL djÑ hm¡ quz
j¡e¤ol rœ– nl£l J jel NWe J Ef¡c¡el ¢i¢ša, –f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a
J pju p¡fr k¡l kl©f üaxØgaÑ ¢œ²u¡-fË¢a¢œ²u¡ –a¡-C a¡l üi¡h djÑz
Sml djÑ kje Sm Ll QmR, aj¢e a¡j¡l djÑJ a¥¢j Ll QmR¡z
fËaÉLC k k¡l hup, n¡l£¢lL-j¡e¢pL NWe– Ef¡c¡e, n¢š² J …Z¡hm£
ic– nl£l-jel Q¡¢qc¡ pq S£he d¡lZl SeÉ Hhw ¢hL¡nm¡il SeÉf¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a J pju p¡fr ¢eSl ¢eSl djÑ Ae¤k¡u£ LjÑ Ll QmRz
¢hL¡nj¡e Qae¡ pÇfæ f¢lhaÑen£m j¡e¤o– üaxØgaÑi¡h fËL«¢a Hhw a¡l
OVe¡hm£ bL ¢nr¡ – A¢i‘a¡ m¡i Ll, –a¡l à¡l¡ ¢eSl ¢hL¡nL
aÆl¡¢eÄa Ll a¥ma– p k¢c ¢eS üi¡h djÑl ¢LR¥ f¢lhaÑe OV¡u, –prœ,pC f¢lh¢aÑa djÑLJ fË¡L«a h¡ üi¡h djÑ ¢qph NZÉ Ll¡ qhz
a¡qm, ¢hno L¡e¡ djÑ¡QlZl Lb¡ BpR Le! –BpR HC L¡lZ, –
Eæ¢aL¡¢j, h¡d¡-¢hOÀ –pjpÉ¡ c§l£LlZ pQø, œ²jhdÑj¡e Q¡¢qc¡
pÇfæ ¢hL¡nj¡e j¡e¤o, –Bjl¡ Bj¡cl haÑj¡e ¢euC p¿¹¥ø eCz Q¡C– Bl¡
hn£ ¢LR¥ –Bl¡ i¡m¡ ¢LR¥z Bjl¡ Bj¡cl fË¡L«a …Z– djÑ ¢euJ M¤n£
eCz Bjl¡ Q¡C– Bj¡cl fbl pjÙ¹ h¡d¡-¢hf¢š –fË¢ahåLa¡ c§l Lla,
S£heL Bl¡ hn£ Efi¡N Lla Hhw LaÑ«aÆ– nËùaÆ J ü¡d£ea¡ m¡i
16
Llaz Q¡C– L¡e¡ Ef¡u–fb h¡ BcnÑL Ahmðe Ll p¤¤M£ qa, n¡¢¿¹
fa Hhw Su£ qaz Q¡C– Bj¡cl p¿¹¡e-p¿¹¢a fË¢ahn£ pq ¢eSclLBl¡
Eæa– f¢ln£¢ma J pwn¡¢da L’l a¥ma Hhw Apq¡ua¡ –c¤hÑma¡, c¤xM-
Lø-c¤cÑn¡ O¡Q¡a, Q¡C– Bl¡ n¢š²n¡m£ qu EWa, ¢el¡fš¡ fËi«¢a m¡iLlaz
–HC pjÙ¹ Q¡¢qc¡l L¡lZ, Bjl¡ Bj¡cl üi¡h-djÑ –fË¡L«a djÑl ¢i¢šaCpª¢ø Ll¢R e¡e¡ fËL¡ll Bl¡¢fa djÑz je¤oÉ pªø ¢hno fb JfÜ¢aa ¢nr¡m¡i, Ae¤n£me, ¢euj¡¢c f¡me pq Ae¤n¡pe ¢i¢šL ¢h¢qa JLaÑhÉ LjÑC qm¡ HC Bl¡¢fa djÑz
Bl¡¢fa djÑ Lb¡¢Vl rœ– Cwl¡S£ ‘¢l¢m¢Sue’ në¢V hÉhq©a qmJ,
i¡la£u ‘djÑ’ në¢Vl p¡b– Cwl¡S£ ¢l¢m¢Sue-Hl AeL f¡bÑLÉ BRz
i¡la ‘djÑ’ Lb¡¢V DnÄl¡f¡pe¡ h¡ Ef¡pe¡ fÜ¢a R¡s¡J AeL hÉ¡fL AbÑhÉhq©a qu b¡Lz AeL Bh¡l HjeJ c¡h£ Ll b¡L, k a¡cl djÑ Hhw
djÑ-n¡Ù» –üuw DnÄl LaÑ«L pªøz je¤oÉ LaÑ«L pªø euz –H’ fËp‰ fl
Bm¡Qe¡ Ll¢Rz ‘djÑ’ Lb¡¢V HpR– ‘dª’ d¡a¥ bL– d¡lZ Ll¡ AbÑz Bl
‘¢l¢m¢Sue’ Lb¡¢Vl pª¢ø quR– 'h¡Cä’ Lb¡¢V bL, håe AbÑz
j¡e¤ol ¢hL¡n â¥aal L’l a¥ma, j¡e¤oL pj¡ShÜ– piÉ L’l a¥ma,
j¡e¤oL œ²jn Eæa L’l a¥ma, Abh¡ ¢hno L¡e¡ EŸnÉ p¡del SeÉ,L¡e¡ pwú¡ll N¢äa h¡yda, Abh¡ Q¡¢fu cJu¡ L¡e¡ ¢hno L¡e¡
fÜ¢aNa hÉhÙÛ¡l jdÉ a¡L dl l¡Ma, –l¡øÊ, pj¡S, pÇfËc¡u, f¢lh¡l, fËd¡Z
h¡ …l¦ LaÑ«L Bl¡¢fa e¡e¡ LaÑhÉ LjÑ –¢h¢qa LjÑ Abh¡ LjÑ¡e¤ù¡eLp¡d¡lZa djÑ hm¡ quz Bl¡¢fa djÑ f¡me Lla qu, a¡’ Bj¡cl üi¡hdjÑ euz
kje, ¢hcÉ¡mu ¢Nu ¢hcÉ¡iÉ¡p Ll¡ R¡œcl djÑz AeL R¡œ– h¡mL-
h¡¢mL¡cl rœC HC djÑ fËL«¢aNa –üi¡h¢pÜ …Z h¡ djÑ euz HV¡ Bpm
Bl¡¢fa djÑz djÑ£u n¡Ù»– djÑ£u pwÙÛ¡ h¡ pÇfËc¡u Abh¡ djÑ…l¦ ¢ecÑ¢naBQlZ£u LaÑhÉ LjÑ h¡ djÑJ Bl¡¢fa djÑz Bh¡l L¡e¡ R¡œ h¡ h¡mL-
17
h¡¢mL¡ k¢c L¡l¡ à¡l¡ fËi¡¢ha e¡ qu– üaxØgaÑi¡hC ¢hcÉ¡m¡i–¢hcÉ¡iÉ¡p BNËq£ J pQø qu, prœ a¡’ qh a¡l fË¡L«a h¡ üi¡h djÑz
L¡e¡ L¡e¡ pj¡S– pÇfËc¡ul BQlZ£u djÑ j¤MÉ h¡ N±Zi¡h DnÄl fËp‰b¡La h¡ Bpa f¡l, ¢L¿¹¥ p¡d¡lZi¡h djÑ j¡eC DnÄl pÇfLÑk¤š² BQlZ£u
J f¡me£u LjÑ¡¢c qa qh– Hje L¡e¡ Lb¡ eCz ah p§rÈi¡h cMm–Bjl¡ kqa¥ DnÄll pª¢ø, Hhw Bjl¡ DnÄl Ef¡c¡eC pªø, kqa¥ HM¡eDnÄl A¢Ù¹aÆ R¡s¡ Bl ¢LR¥l A¢Ù¹aÆ eC, Hhw Bj¡cl S£hel mrÉJkqa¥ DnÄl Qae¡u Eæ£a qJu¡, a¡C Bj¡cl pjÙ¹ ¢LR¥C DnÄl pÇfLÑ£az
ah, ph¡l djÑ£u d¡lZ¡u– DnÄl HCl©f e¡J qa f¡lz ¢h¢iæ j¡e¤o
Hhw ¢h¢iæ pÇfËc¡ul jdÉ– S£he, DnÄl Hhw ¢eScl pÇfLÑ e¡e¡ d¡lZ¡haÑj¡ez p phl jdÉ ¢LR¥ ¢LR¥ i¥m d¡lZ¡J b¡La f¡l, Hhw pC i¥md¡lZ¡l ¢i¢ša a¡cl LaÑhÉ LjÑ h¡ djÑJ i¥m fb Q¡¢ma qa f¡lz
üi¡haC S£he-Qm¡l fb HlLj i¥ma¡ qµR– qhC, Hi¡hC Qma Qma
i¥m i¡Ph, j¡e¤o paÉ Efe£a qh HLpjuz –HC ¢euC S£he-Qm¡lL¡¢qe£z
H L¡¢qe£a EŸnÉ fËZ¡¢cai¡h i¥m-ï¡¢¿¹ pª¢øL¡l£ L¥¢Vm osk¿»L¡l£
ü¡bÑ¡eÄo£ Mme¡uL kje BR, aj¢e j¡e¤ol c¤xM-Lø –A‘¡ea¡ –Apq¡ua¡u hÉ¢ba ‘¡e£ p¤¤-fbfËcnÑL jq¡e¡uLJ BRz Bh¡l AeL pju,
j¡e¤ol A‘¡ea¡l p¤¤k¡N ¢eu Mme¡uLJ jq¡e¡uL– jq¡f¤l¦o l©f Aha£ZÑ
(?) qµR– HC fª¢bh£l l‰j’z p¡¢hÑLi¡h j¡e¤ol kbø je¡¢hL¡n e¡ OV¡
fkÑ¿¹ H Mm¡ QmR– Qmh, QmaC b¡Lhz
djÑl Lb¡ hma ¢Nu– AdjÑl Lb¡ Hp k¡u, fËnÀ Bp– Bj¡cl frAdjÑ¡QlZ Ll¡ ¢L pñh?
üi¡h djÑl rœ– ü¡i¡¢hLi¡hC Bj¡cl fr AdjÑ¡QlZ Ll¡ pñh
euz ¢L¿¹¥ Aü¡i¡¢hL rœ pñhz Bj¡cl üi¡h– …Z-Hl ¢e¢cÑø L¡e¡ l©f
eCz hup–L¡m, f¢lhn, f¢l¢ÙÛ¢a, n¡l£¢lL J j¡e¢pL AhÙÛ¡ Hhw Q¡¢qc¡ JfËu¡Se p¡fr Bj¡cl BQ¡l-BQlZ, ¢œ²u¡-fË¢a¢œ²u¡ ¢h¢iæ
pju ¢h¢iæl©f qa f¡l, –pV¡C Bj¡cl üi¡h …Z h¡ djÑz üi¡h djÑl
18
f¢lhaÑel p¡b p¡b AeLpju Bl¡¢fa djÑl f¢lhaÑe OV¡e¡ BhnÉLqu JWz
Bl¡¢fa djÑ…¢ml phC ¢L¿¹¥ pC djÑl ph j¡e¤ol Qae¡ J Q¡¢qc¡ h¡fËu¡Se Ae¤k¡u£ pªø euz AeL djÑC fËbj HLSe Abh¡ j¤¢øju LuLSe
j¡e¤ol à¡l¡ °al£ qu, –a¡cl fËu¡Seh¡d h¡ ü¡bÑ Ae¤k¡u£, fl a¡Bl¡¢fa qu hý j¡e¤ol Eflz
HMe, LE k¢c L¡e¡ Bl¡¢fa djÑl jdÉ bL, LMe¡ L¡e¡ L¡lZ pC
djÑl ¢hl¡¢da¡ Ll, Abh¡ pC djÑl ¢edÑ¡¢la BQlZ– LaÑhÉLjÑ Hhwf¡me£u l£¢a-e£¢a je e¡ Qm, p¡d¡lZi¡h a¡LC AdjÑ¡QlZ hm¡ quz
HC Bl¡¢fa djÑ L LaV¡ A¿¹l bL Abh¡ c¡up¡l¡i¡h NËqe Llh h¡ e¡Llh, Hl ¢hl¦Ü¡QlZ Llh ¢L e¡, je Qmh ¢L e¡, Abh¡ aÉ¡N Llh ¢L
e¡, –p pjÙ¹C hÉ¢š²l üi¡h djÑl Efl ¢eiÑln£m, k¡ Bh¡l ÙÛ¡e–L¡m,f¢l¢ÙÛ¢a, hÉ¢š²l n¡l£¢lL J j¡e¢pL AhÙÛ¡ fËi«¢a AeL¢LR¥lEfl ¢eiÑln£mz
¢L¿¹¥, n¡l£¢lL-j¡e¢pL Ap¤¤ÙÛa¡ h¡ Aü¡i¡¢hLa¡l gm hÉ¢š²l BQlZ k¢c a¡l
A¢Ù¹aÆ J ¢hL¡nl fr q¡¢eLl qu, hÉ¢š² k¢c h¡Ù¹h– f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢alp¡b ¢eSL M¡f M¡Ju¡a e¡ f¡l, Hhw a¡l L¡kÑLm¡f a¡l ¢eSlHhw/Abh¡ Afll h¡ pj¡Sl fr AaÉ¿¹ r¢aLl qu, aMe a¡L fËL«aCAdjÑ¡QlZ hm¡ qhz Bh¡l, L¡e¡ Bl¡¢fa djÑ h¡ djÑ¡QlZ k¢c L¡l¡fr
r¢aLl– q¡¢eLl qu, k¢c L¡l¡ ¢hL¡nl f¢lf¢¿Û qu, a¡qm pJ qh AdjÑh¡ AdjÑ¡QlZz
Aü¡i¡¢hLa¡ qm¡ a¡-C, –k¡ hÉ¢š²l fË¡L«a djÑl ¢hl¡d£ AbÑ¡v dÆwp¡aÈLzah¤ L¡e¡ L¡e¡ rœ k¢c cM¡ k¡u, Bf¡a BdjÑ¡QlZl gm
p¡ju£Li¡h ¢LR¥ ru-r¢a qmJ, j¡eh-S£he p¤¤c§lfËp¡l£ öim¡i– öif¢lhaÑe OVR h¡ OVR Abh¡ OVa f¡l, aMe a¡L p¡cl NËqe Ll¡CpQae öih¤¢Ü pÇfæ j¡e¤ol djÑ hm NZÉ qhz
19
fËQ¢ma AbÑ hm¡ e¡ qmJ, L¡e¡ ¢hno l¡S°e¢aL jah¡c ¢i¢šL–l¡S°e¢aL pÇfËc¡u…¢mJ hÉ¡fL AbÑ djÑ£u pÇfËc¡uz l¡S°e¢aL pÇfËc¡u h¡cm…¢mlJ ¢hno djÑ BR, Hhw pÇfËc¡u…¢ml pcpÉNZ a¡cl pC djÑ jeQm h¡ Qma h¡dÉz
l¡S°e¢aL pÇfËc¡u Hhw djÑ£u pÇfËc¡u –Eiul jdÉ HLV¡ S¡uN¡u hn ¢jmcM¡ k¡uz ¢hno L¡e¡ l¡S°e¢aL Abh¡ djÑ£u pÇfËc¡ul jdÉ SeÈNËqe Ll¡
hÉ¢š²– R¡Vhm¡ bLC a¡l pÇfËc¡ul djÑ£u h¡a¡hlZl jdÉ f¡¢ma qJu¡lgm, Hhw Lj-hn£ f¡¢lh¡¢lL J p¡ÇfËc¡¢uL Q¡fl h¡ fËi¡hl gm, pC
hÉ¢š² SeÈp§œ– A¢dL¡wn rœC a¡l f¡¢lh¡¢lL djÑl HLSe pcpÉ qub¡L Hhw/Abh¡ pcpÉ l©f NZÉ qu b¡Lz
Bl¡¢fa djÑ c£OÑ¢ce dl Ae¤plZ– f¡me J Ae¤n£me Lla Lla– œ²jn
a¡’ Bj¡cl je Ni£li¡h R¡f gm, A¿¹NËÑ¢ba– pwú¡lNa qu HLpjufË¡u Bj¡cl üi¡h djÑ f¢lZa qu k¡uz
DnÄl Ef¡pe¡J djÑz LE k¢c a¡l ‘¡e-Qae¡, ¢hnÄ¡p Hhw Q¡¢qc¡ Ae¤p¡l–¢hno L¡e¡ EŸnÉ ¢eu ¢e¢cÑø fË¢œ²u¡l jdÉ ¢cu ¢eu¢jai¡h DnÄll
Ef¡pe¡ Ll, aMe a¡l pC LjÑ– BQlZ, a¡l djÑ hmC ¢hh¢Qa qhz
hÉ¢š² L¡e¡ djÑ£u pÇfËc¡ul p¡b k¤š² e¡ b¡LmJ– L¡e¡ djÑ£u l£¢a-e£¢aAe¤plZ e¡ LlmJ, a¡l pC ¢hno LjÑ h¡ BQlZ¡¢c hÉ¢š²l ¢hno djÑ
hmC NZÉ qhz k¢c a¡ üaxØgaÑ qu– AbÑ¡v k¢c p L¡l¡ à¡l¡ –
L¡e¡ ¢LR¥l à¡l¡ fËi¡¢ha e¡ qu a¡ Ll– a¡qm p¢V qh a¡l üi¡h-djÑzAeÉb¡u a¡’ qh Bl¡¢fa djÑz
Qae¡l œ²j¢hL¡nl Ù¹l Ù¹l djÑJ f¢lh¢aÑa quz kje hlg bL Sm, Sm
bL h¡×fz hlg, Sm J h¡×f– fËaÉLl ¢iæ ¢iæ djÑz hlg bL h¡×fqJu¡l ¢fRe luR œ²jhdÑj¡e Eš¡fz aj¢e Bj¡cl œ²j¢hL¡nl rœJzSshv AhÙÛ¡ bL HMe alm AhÙÛ¡u Hp f±yQR A¢dL¡wn j¡e¤oz a¡C
Ha N¢a– HC ¢ejÀN¡j£a¡ – Ha A¢ÙÛla¡z œ²jn Bl¡ Eš¡f h¡sm– h¡×faÆ
fË¡ç qmC OVh FdÑj¤M£ea¡z haÑj¡el Vmjm AhÙÛ¡ cM AeLC ‘Nm–
Nm’ lh a¥mR–! j¡°i, ¢hL¡nl fb H¢V HL¢V ¢edÑ¡¢la Ù¹l– ¢py¢sl d¡fz
20
hÉ¢š² k djÑC f¡me Ll¦L– k djÑ¡QlZC p Ll¦L e¡ Le, a¡’ k¢c a¡l
BaÈ¢hL¡nl pq¡uL qu, –ahC a¡’ qh j¡eh djÑ –j¡eh¢hL¡n j§mL djÑz
k¡L d¡lZ L’l– k fb Ahmðe L’l, j¡e¤o– f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu
JW¡l mrÉ– p‘¡e pQaei¡h– üµR¾c pQø qu ANËpl qa f¡l, –a¡-
C qm¡ j¡eh¢hL¡n j§mL djÑz Bl j¡eh djÑC– jq¡djÑ z
hÙ¹¥a, Bjl¡ ph¡C Qm¢R– pC f§ZÑ¢hL¡nl mrÉ f¡e, –LE ‘¡a Bl
LE A‘¡az Bjl¡ k k¡C L¢le¡ Le, –Bj¡cl j§mNa– fË¡b¢jL djÑC
qm¡ – j¡eh ¢hL¡nj§mL djÑ– jq¡djÑz HC ¢hL¡n qm¡ – Bj¡cljel ¢hL¡nz Bj¡cl je HMe¡ kbø ¢hL¢na euz Bl a¡l LlZC Ha
c¤xM-Lø–c¤cÑn¡z k ka ¢hL¢na jel j¡e¤o– p S£heL aa hn£ Efi¡N
Lla prj Hhw p aaV¡C ü¡d£ez j¡e¤o ¢qph– Bj¡cl S£hel fËbj J
fËd¡e mrÉC qm¡ – f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡z HC ¢hL¡nL aÆl¡¢eÄa Ll
a¥maC– fËu¡Se Hje HL¢V djÑl, k¡L d¡lZ Ll– k fb Ahmðe Llj¡e¤o ¢eSL ¢eSl ül©f Efm¢ì Lla f¡l, Bl¡ i¡m¡ S£he m¡iprj qa f¡l, Hhw üµR¾c f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l mrÉ ANËpl qa
f¡lz kbø ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l SeÉ f¡me£u djÑC qm¡ – ‘jq¡djÑ’z
j¡ehdjÑJ c¤C fËL¡ll, HL¢V qm¡– j¡e¤ol üi¡h djÑ, Bl Afl¢V qm¡–kbø ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l SeÉ f¡me£u djÑz p¡d¡lZl rœ ‘jq¡djÑ’
qm¡ HC ¢àa£u fËL¡ll djÑz j¡e¤o AeÉ¡eÉ k djÑC f¡me– Ae¤plZ Ll¦Le¡ Le, a¡l ¢hL¡n m¡il SeÉ f¡me£u djÑC fËbj J fËd¡e djÑz
k¡l¡ Qae¡ ¢hL¡nl fb AeLV¡C H¢Nu BR, a¡cl L¡R ‘jq¡djÑ’ qm¡–üi¡h djÑz Bl, k¡l¡ a¥me¡j§mLi¡h ¢LR¥V¡ h¡ AeLV¡ ¢f¢Ru BR, a¡clL¡R H qm¡ Bl¡¢fa djÑz ah, HC Bl¡¢fa djÑ Ae¤n£me J f¡mel
jdÉ ¢cu ¢f¢Ru b¡L¡ j¡e¤oJ â¥a H¢Nu ka– ¢hL¡n m¡i Lla prjz
Hhw a¡lgm, a¡cl c¤xM-Løl L¡m –c¤iÑ¡Nl ju¡c AeLV¡C Lj k¡uz
21
k¡L d¡lZ L’l– AbÑ¡v k fb dl– k fÜ¢a Ae¤n£me L’l – HLSe
j¡e¤o– f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡l mrÉ pS¡N-pQae i¡h– pµR¾c
ANËpl qa f¡l, Hhw œ²j– kbø ¢hL¡nm¡i prj qa f¡l, a¡-C
qm¡– ‘j¡eh djÑ’z k¡ j¡e¤oL i¥m h¤¢Tu– ¢hfbN¡j£ L’l a¡m, a¡’ Blk¡C q¡L, j¡eh djÑ qa f¡le¡z Am±L£La¡ Bl Aå-¢hnÄ¡pl j¡u¡S¡m
j¡e¤oL j¡q¡¢hø L’l, A‘¡ea¡l Aå-Lf BhÜ L’l lM– ¢am ¢am
n¡oe Ll¡l fË¢œ²u¡ – LMe¡C ‘j¡eh djÑ’ qa f¡l e¡z
ah, k djÑC Lle¡ Le, djÑ Llh– pC djÑl ¢euj jez a¡’ e¡ Llm–
pV¡ qh pC djÑl cª¢øa– AdjÑ¡QlZ h¡ djÑ ¢hl¦Ü BQlZz L¡e¡ djÑl
jdÉ bLJ, pC djÑl AeL ¢LR¥ A¢hnÄ¡p –Aj¡eÉ Ll¡, ¢hnÄ¡p ¢i¢šL
L¡e¡ djÑl jdÉ k¤¢š²-aLÑ ¢hQ¡ll Aha¡lZ¡ Ll¡, –pC djÑ£u AhÙÛ¡e ¢ÙÛl
b¡L¡ h¡T¡u e¡z fËQ¢ma djÑ£u AhÙÛ¡e ¢ÙÛl b¡L¡l fËd¡e naÑ qm¡ –¢hnÄ¡p, –f¤l¡f¤¢l ¢hnÄ¡pz
a¡j¡l djÑl L¡e¡ l£¢a-e£¢a, fËb¡ h¡ ¢euj– a¥¢j k¢c Aj¡eÉ Ll h¡
AfR¾c Ll, a¡qm, qu a¡j¡L pC djÑ f¢laÉ¡N Lla qh, Bl e¡ qu–a¡j¡l djÑl j§m L¾cÊ bL a¡l f¢lhaÑe OV¡a qhz AeÉb¡u, °hfÔ¢hL
f¢lhaÑe Bea– a¡j¡L hªqv B¾c¡me OV¡a qhz L¡e¡ HL¢V djÑl
jdÉC b¡Lh¡– AbQ a¡l ¢euj je Qmh¡ e¡, a¡’ qu e¡z
k djÑ pl¡p¢l j¡eh jel ¢hL¡n e¡ O¢Vu– hlw j¡e¤oL A‘¡e-
AåL¡l ¢ej¢‹a Ll l¡MaC pQø, –j¡eh djÑl cª¢øL¡Z bL, p-Cqm¡ AdjÑ h¡ AdjÑ¡Q¡lZz Bh¡l, DnÄll A¢Ù¹aÆ Hhw DnÄll LjÑL¡ä kbø‘¡e pÇfæ HLSe j¡e¤o k¢c L¡e¡ Aå-¢hnÄ¡p pÇfæ hÉ¢š²l djÑ Hhw DnÄl
pðå£u ¢hnÄ¡pl p¡b HLja e¡ qu, aMe p pC A‘¡e-Aå hÉ¢š²l L¡R–e¡¢Ù¹L J Ad¡¢jÑL hm ¢Q¢q²a quz
BaÈ¢hL¡n– ab¡ j¡eh¢hL¡n j§mL djÑ– ‘jq¡djÑ’ L¡e¡ ¢hnÄ¡p ¢i¢šL djÑ
euz HC djÑ– k¤¢š²-¢h‘¡e J BdÉ¡¢aÈL ¢h‘¡e ¢i¢šL djÑz a¡C, LE k¢cHC djÑl L¡e¡ ¢LR¥ Ak±¢š²L je Ll Hhw a¡ k¤¢š² h¡ ¢h‘¡el j¡dÉj
22
fË¢aù¡ Lla prj qu, prœ, a¡l k¤¢š² pÇja jaL NËqe Ll¡C qh HC
djÑl ¢hnoaÆz ‘jq¡djÑ’ LMe¡C no Lb¡ hme¡z p hme¡ –HV¡C flj paÉAbh¡ B¢jC no Lb¡!
‘jq¡djÑ’ qm¡ BaÈ¢hL¡n ab¡ j¡eh-¢hL¡n j§mL djÑz HC djÑ NËqe JAe¤n£me Lla, f§hÑl djÑ aÉ¡N Ll¡ Bh¢nÉL euz haÑj¡e djÑ bLJ HCdjÑ NËqe J Ae¤n£me Ll¡ k¡uz ph djÑl CµR¥L j¡e¤oC HC djÑ NËqe Lla
prjz jq¡djÑl j§mNa ¢hou¢V R¡s¡, –Hl pjNË ‘¡e-cnÑel p¡b ILÉjaqJu¡ AaÉ¡hnÉL euz nl£l-jel p¤¤ÙÛa¡ J Eæ¢a pq S£hel Eæ¢a OV¡a,S£heL Bl¡ i¡m¡i¡h Efi¡N Lla ‘jq¡djÑ’ NËqe J Ae¤n£me LaÑhÉzöd¤ jq¡djÑl g¡Eä¡l jð¡l, p¢œ²u pcpÉ Hhw f¢lQ¡mLNZ AeÉ djÑl p¡bk¤š² b¡La f¡lh e¡z
AeLC fËnÀ Ll, djÑ ¢L pl¡p¢l DnÄl LaÑ«L pª¢ø qa f¡l? –HC fËp‰
fËbjC hm l¡¢M, HC Bm¡Qe¡ – Aå-¢hnÄ¡pL¡l£cl SeÉ eu, öd¤j¡œ
k¤¢š²h¡c£ – ¢h‘¡e-jeú j¡e¤ocl SeÉz DnÄl ¢eS Abh¡ a¡l L¡e¡
fË¢a¢e¢d– j¡e¤ol©f fª¢bh£a Hp djÑfËQ¡l– djÑl h¡Z£ fËQ¡l LlR, Abh¡
djÑn¡Ù» lQe¡ LlR, –HV¡ Bjl¡ je L¢le¡z p¢aÉC k¢c a¡’ qa¡, a¡qmp¡l¡ fª¢bh£a HLV¡C djÑ qa¡z Bl ¢h¢iæ pju ¢h¢iæ ÙÛ¡e ¢iæ ¢iæ djÑpª¢ø qmJ, a¡cl jdÉ L¡e¡ jaic b¡La¡ e¡z
k¢c dl eJu¡ qu, DnÄl a¡l Qae¡l œ²j¢hL¡nl ¢h¢iæ QaeÙ¹l – ¢h¢i朲j¡µQ Qae¡l ¢i¢ša HL HL pju HL HL lLjl djÑ pª¢ø LlR,a¡qm f§hÑ pªø J fËQ¡¢la djÑl h¡ djÑ…¢ml ¢he¡n h¡ pwn¡de O¢Vu œ²jnea¥e ea¥e Bl¡ Eæa djÑ pª¢ø J fËQ¡l Ll¡V¡C a¡l fr ü¡i¡¢hL ¢Rmzœ²j¡µQ Qae¡l Bm¡L l¢Qa djÑ…¢m f§hÑL¡l djÑ h¡ djÑ…¢m bL AeLEæa q¡az
Bjl¡ qm¡j DnÄll Mm¡Ol– a¡l °al£ Ll¡ f¤a¥ml ja¡z DnÄl a¡l
f¤a¥mcl ki¡h– k fb– k EŸnÉ Q¡me¡ Lla QuR, pC
pjÙ¹ ¢ecÑn p fË¡NË¡j l©f– f¤a¥ml jel©f pgVÚJu¡ll jdÉ Nyb ¢cuRz
23
a¡lSeÉ Bm¡c¡ i¡h–¢h¢iæ i¡o¡u ¢h¢iæ fËL¡ll djÑn¡Ù» lQe¡ L’l j¡e¤oLpC fb Q¡me¡ Ll¡l fËu¡Se eC a¡lz
Bjl¡ HM¡e Hp¢R– HL ¢nr¡j§mL ïjez œ²jn EµQ bL Bl¡ EµQ
Qae¡ m¡iC– HC j¡eh S£hel A¿¹¢eÑ¢qa EŸnÉz HM¡e Bjl¡ ‘¡e–
A¢i‘a¡ m¡il jdÉ ¢cu– kahn£ Qae¡ pjªÜ qu EWa f¡lh¡, –aahn£ m¡ih¡e qh¡z BdÉ¡¢aÈL cª¢øa: HM¡e bL Qm k¡h¡l pju, ¢LR¥C
Bj¡cl p‰ k¡h e¡, –HLj¡œ Qae¡ hÉa£az
pjpÉ¡ – a¡l j§m L¡lZ J pj¡d¡e
pjÙ¹ Aj¡e¢hL– dÆwp¡aÈL– ¢eù¥l L¡kÑLm¡fl SeÉ c¡u£ j¡e¤ol A‘¡ea¡
J Ap¤¤ÙÛa¡, –Aü¡i¡¢hL h¡ ¢hL«a j¡e¢pLa¡z p¡l¡ fª¢bh£hÉ¡f£
fË¢a¢eua ¢qwp¡-¢hào, ¢ef£se– ¢ekÑ¡ae– AaÉ¡Q¡l– ¢eù¥la¡, doÑZ,
fËa¡lZ¡, qaÉ¡– dÆwp fËi«¢a ApwMÉ Aj¡e¢hL Afl¡dj§mL OVe¡ OV
QmRz Hphl SeÉ HLj¡œ c¡u£ qm¡– j¡e¤ol kbø Qae¡ l¢qa A‘¡e
J Ap¤¤ÙÛ jez.........
Bl¡ S¡ea Juhp¡CV cM¤e: www.mahadharma.wix.com/bengali
24
BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²j¢hL¢na j¡e¤o hma ¢L h¡T¡u– jel ¢hL¡n ¢Li¡h pñh
¢hL¢na j¡e¤o hma h¡T¡u– ¢hL¢na jel j¡e¤oz j§mNa ‘¡e J kbø
Qae¡ pq j¡e¢hL …Z pjªÜ p¤¤ÙÛ J n¡¢¿¹f§ZÑ– j¤š²jel fËN¢an£m j¡e¤oz
Bj¡cl je AeL¡wn a¡l A¿¹l ¢e¢qa pwú¡l h¡ ‘fË¡NË¡j’ à¡l¡ Q¡¢ma
quz a¡C, fËbjC jel jdÉ BaÈ¢hL¡n m¡il SeÉ hÉ¡L¥ma¡ pq– paÉ J
‘¡e m¡il fËhm BL¡´M¡l ‘fË¡NË¡j’ l©f h£S hfe Lla qhz
HV¡ ¢eSC ¢eSl jdÉ hfe Ll¡ k¡u, AbÑ¡v ¢eSC ¢eSL ‘fË¡NË¡jX’ Ll
a¡m¡ k¡uz Bh¡l Afl L¡l¡ à¡l¡J ‘fË¡NË¡jX’ qJu¡ k¡uz Efk¤š² ¢nr¡ Jf¢lhn HC h¡pe¡ hª¢Ül pq¡uL quz Hl SeÉ fËQ¢ma ¢nr¡ hÉhÙÛ¡l pwú¡lHhw fËL«a BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl fËQme HL¡¿¹ fËu¡Sez
‘¡e J paÉ m¡il a£hË ¢ff¡p¡ b¡L¡C qm¡– â¥a ¢hL¡nm¡il fËbj p¡f¡ez
HC ‘¡e J paÉ m¡il SeÉ qa qh k¤¢š²h¡c£– ¢h‘¡eje×L– paÉ¢fËu
j¡e¤oz a¡C, HC ‘fË¡NË¡j’J jel jdÉ b¡La qhz a¡’ e¡ qm, hÉ¢š²– ¢jbÉ¡
h¡ L¡Òf¢eL ¢houLC ‘¡e J paÉ ih ¢eu– a¡ NËqe LlC a«¢ç m¡i
Llhz jeL k¤¢š²h¡c£ –¢h‘¡eje×L L’l a¡m¡l f¡WC qm¡ ¢àa£u p¡f¡ezHC AaÉ¡hnÉL L¡S¢VJ fËQ¢ma ¢nr¡ hÉhÙÛ¡l j¡dÉjC pÇf¡ce Lla qhz
L LaV¡ k¤¢š²h¡c£, a¡l fl£r¡ ¢eu– pgm ¢nr¡bÑ£L f¤l×L«a Lla qhz
Hl flhaÑ£ p¡f¡e …¢ma– BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl f¡W J Ae¤n£mel
jdÉ ¢cu– â¥a EšlZ pñhz jel rja¡ hª¢Ül f¡W J Ae¤n£meJ
HC ¢nr¡œ²jlC A¿¹NÑaz jq¡j¡ep l¢Qa– ‘jq¡ BaÈ¢hL¡n k¡N’ h¡
‘jq¡jee’ –HL Ap¡d¡lZ –AaÉ¡hnÉL BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jz HC pqS-plm
Hhw AaÉ¿¹ gmfËc ¢nr¡fÜ¢a– HLSe BNËq£ ¢eù¡k¤š² j¡e¤ol je¡¢hL¡n
O¢Vu– a¡l S£he Aiaf§hÑ ¢hØjuLl öif¢lhaÑe Bea prjz
(Google Search= MahaManan)
25
AeLC, j¡e¤o qJu¡ h¡ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡ hma, –öd¤ e£¢a-l£¢a‘,BcnÑh¡e ¢hhLh¡e qJu¡, LjÑfV¥ J L±n¢m qJu¡, j¡e¢hL LaÑhÉ LjÑ J
BaÈaÉ¡N Ll¡LC h¤T b¡Lez ¢L¿¹¥ HC e£¢a– BcnÑ– ¢hhL fËi«¢a k¡a
Aå-BhN– Aå-¢hnÄ¡pl à¡l¡ i¥m fb Q¡¢ma e¡ qu, Abh¡ ¢hfbN¡j£ e¡qu, a¡l SeÉ n¡l£¢lL J j¡e¢pL p¤¤ÙÛa¡ m¡il p¡bp¡b jeL p¤¤¢n¢ra Ll
a¡m¡ fËu¡Sez cu¡– j¡u¡– rj¡– fËj fËi«¢a j¡eh jel p¤¤L¥j¡l hª¢š …¢mlBhnÉLa¡ Aeü£L¡kÑz p¤¤ÙÛ j¡e¤ol jdÉ H…¢m üaxC fËØg¥¢Va qu b¡Lza¡C BaÈ¢hL¡n ¢nr¡m¡il p¡bp¡b phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ m¡il Qø¡J Lla qhBj¡clz a¡l SeÉ ¢Q¢Lvp¡ ¢h‘¡el eheh B¢h×L¡ll p¡q¡kÉ pqEæa ¢hLÒf ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢a …¢ml p¡q¡kÉJ NËqe Lla qh
(www.mpath8.wix.com/medicine)z
p¢WL BaÈ¢hL¡n j§mL ¢nr¡l Ai¡h Hhw fËL«a p¤¤ÙÛa¡l Ai¡hC BS
j¡e¤ol J cnl HC c§l¡hÙÛ¡z Bjl¡ Hl Bj§m f¢lhaÑe Q¡Cz Bjl¡ Q¡C–
p¤¤ÙÛ–¢n¢ra–fËL«a ‘¡e£ j¡e¤o pjªÜ qu EW¥L Bj¡cl cnz
fËbj, –BaÈ¢hL¡n m¡i BNËq£ j¡e¤ocl ¢euC öl¦ Lla qh– HC
L¡kÑœ²jz a¡lfl, a¡cl Eæ¢a cM– a¡cl m¡ih¡e qa cM–, flhaÑ£
Ù¹ll j¡e¤o– k¡l¡ üÒf CµR¥L ¢Rm– a¡cl BL¡´M¡J S¡NËa qu EWh Hhwa¡l¡J H¢Nu Bph Hl p¤¤gm m¡il Bn¡uz HC i¡hC œ²jn Hl fËi¡h
R¢su fsh phÑp¡d¡lZl jdÉz ‘k¤¢š²h¡c£ je’, ‘¢hL¡nj¡e je’, ‘Bm¡LfË¡ç
je’ fËi«¢a– plL¡l fËcš p¡¢VÑ¢gLV …¢m– pj¡S Hhw LjÑrœkbø …l¦aÆ J jkÑ¡c¡l p‰ pj¡cªa qmC p¡d¡lZ j¡e¤o BaÈ¢hL¡n ¢nr¡uBNËq£ qu EWhz
26
“BaÈ‘¡e– BaÈ¢hL¡n e¡ qJu¡ Ah¢d, –Sl¡-hÉ¡¢d, c¤xM-Lø-k¿»e¡juHC ¢eù¥l SNa h¡lh¡l ¢gl¢gl Bpa qh a¡j¡Lz
f§hÑSeÈ kV¥L¥ BaÈ¢hL¡n– je¡¢hL¡n OVR, k Qae-Ù¹l fkÑ¿¹ a¥¢j Eæ£aqa flR, a¡lfl bL Bh¡l pC (A‘¡e-AåL¡l qa f§ZÑ ‘¡e¡m¡Ll
EŸn) c¤xpq –L¢WZ fbQm¡ öl¦ qh, –f§ZÑ BaÈ¢hL¡n e¡ qJu¡ Ah¢dzHV¡C S¡N¢aL hÉhÙÛ¡z
a¡C, a¥¢j k¢c HC A‘¡e-AåL¡l bL n£OË j¤¢š² L¡je¡ Ll, a¡qm fËL«a
BaÈ¢hL¡n m¡il SeÉ phÑn¢š² ¢cu– BfË¡Z Qø¡ Ll k¡Jz Se¡, AeÉ
L¡e¡ fb h¡ Ef¡u eCz a¡j¡l fËQø¡ pgm q¡Lz”
AeL Apgma¡l j§mC– Ap¤¤ÙÛa¡
LE k¢c j¡Tj¡TC AL¡lZ h¡ üÒf L¡lZ M¤h A¢ÙÛl– Eš¢Sa h¡ E¢àNÀ
qu JW, –a¡l pC œ²¡d–EšSe¡–An¡¢¿¹ –E¢àNÀa¡ fËi«¢a –a¡l nl£lL¡e¡ e¡ L¡eJ fËL¡l ¢ho h¡ l¡N-¢hol Ef¢ÙÛ¢a ¢ecÑn Llz
HC ¢hol fËi¡h a¡l ¢h¢iæ nl£l-k¿» kb¡– ¢mi¡l–f¢lf¡La¿», q©ck¿»,
j¢Ù¹×L fËi«¢a –Hcl L¡b¡J e¡ L¡b¡J Efc¡q h¡ fËc¡q h¡ EšSe¡ pª¢øqu b¡Lz
pC EšSe¡ œ²jn pÀ¡u¤jäm pq jeL Eš¢Sa J Ap¤¤ÙÛ L’l a¡mz Hl
gm j¡e¤o œ²jn– S£he pgma¡l fb ANËpl qJu¡l Ae¤fk¤š² qu JWz
Ap¤¤ÙÛa¡l mrZ j¡e¤ol Qq¡l¡u Hhw BQlZ f¢lØg¨V qu– a¡L ¢hLoÑLLl a¡mz
27
HC C¢lVne, CegÓjne J H„¡CVj¾Vl L¡lZ nl£ll ru-r¢a J ¢hL¡l-
¢hL«¢aJ OV b¡Lz k¡l flhaÑ£a Bp ¢eÙ¹Se¡, Ahp¡c, ¢hoæa¡ –qa¡n¡,
Hhw f¢lZ¢aa AeLC p¤¤M-n¡¢¿¹ –pjª¢Ü bL h¢’a qu– HL ¢hLoÑL–qai¡NÉ j¡e¤o l©f¡¿¹l£a quz
fËp‰ax Bj¡cl n¡l£¢lL NWZ– AhÙÛ¡ ph¡l rœ pj¡e euz ¢iæ¢iæ
n¡l£¢lL AhÙÛ¡l ¢i¢ša– ¢h¢iæ fËL¡l l¡N-¢ho ¢h¢iæ dlZl l¡NmrZ pª¢ø
L’l b¡Lz hn£li¡N rœC cM¡ k¡u, HL HL fËL¡l l¡N-¢ho nl£ll HL
HL Awn h¡ k¿»l fË¢a hn£ BL¢oÑa qu b¡L Hhw pM¡e h¡p¡ hyd –
pC Awnl r¢a p¡de L’l b¡Lz p¢WL ¢Q¢Lvp¡ e¡ qm, nl£l-hÉhÙÛ¡ l¡N-
¢hoL ¢e¢ûu h¡ ¢eû¡¿¹ Lla e¡ f¡lm, ka pju A¢ah¡¢qa qu– aaCnl£ll ru-r¢a h¡sa b¡L Hhw l¡Nl fËL¡fJ hª¢Ü fa b¡L œ²jnCz
HMe, nl£lÙÛ HC ¢ho h¡ l¡N-¢hoL ¢e¢ûu Abh¡ nl£l bL ¢eû¡¿¹ Lla
f¡lm– pC hÉ¢š² p¤¤ÙÛa¡ m¡i L’l– BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl pq¡ua¡ ¢eu–
p¤¤Mju–n¡¢¿¹ju–Be¾cju– pgm S£hel A¢dL¡l£ qu EWa prjz
¢L¿¹¥, L¡e¡ ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢al j¡dÉj pjpÉ¡l j§m L¡lZ– l¡N-¢hoL ¢e¢ûu
h¡ Afp¡¢la e¡ L’l, –öd¤ pjpÉ¡L Q¡f¡ cJu¡– Bf¡a Efnjc¡uL hÉhÙÛ¡eJu¡ qm, pjpÉ¡l fËL«a pj¡d¡e a¡ quC e¡, hlw pC p¡bKodS ¢hol ¢œ²u¡u l¡N h¡ pjpÉ¡ Bl¡ S¢Vm BL¡l d¡lZ Llzah, c£OÑÙÛ¡u£ L¡e¡ ¢ho h¡ l¡N-¢ho bL j¤š² qJu¡ j¡VC pqS p¡dÉhÉ¡f¡l euz p¡l¡ fª¢bh£ S¥s H ¢eu hý NhoZ¡ QmRz Bj¡cl HM¡e,
hý¢cel pkaÀ AZÄoZl gm B¢h×L«a quR HL ea¥e ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢a– k¡l
e¡j cJu¡ quR– ‘jq¡fÉ¡¢b’ pwrf– ‘HjfÉ¡¢b’
(www.mpath8.wix.com/medicine)z nl£lÙÛ ¢ho h¡ l¡N-
¢hoL ¢e¢ûu L’l a¡m¡C HC ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢al ¢hnoaÆz Bj¡cl jq¡BaÈ¢hL¡n (pmg-Xi¡mfj¾V) ab¡ j¡eh¢hL¡n (¢qEjÉ¡e Xi¡mfj¾V)
L¡kÑœ²jl rœ– BN¡j£ ¢ce HC ¢Q¢Lvp¡ fÜ¢a AeLV¡C pq¡uL quEWa f¡lh hm Bn¡ Ll¡ k¡uz
28
AeL Bcl-kaÀ p¡qQkÑ– pÀq-i¡mh¡p¡ Hhw paLÑa¡ pq hý AbÑ-nËj-pju
hÉu LlJ– Bjl¡ AeL pjuC Bj¡cl p¿¹¡ecl ¢WLja¡ j¡e¤o L’l
a¥ma– a¡cl kb¡kb ¢hL¡n OV¡a hÉbÑ qCz
Bpm, Bjl¡ AeLC– ¢eScl Hhw p¿¹¡ecl, –Eiu rœC,
‘kbø ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡’ hma ¢WL L£ h¡T¡u– p pÇfLÑ ¢WL ja¡Ju¡¢Lgq¡m eCz
HL¢V OVe¡ h¢m, fË¢ahRl LÓ¡p fËbjÙÛ¡e A¢dL¡l Ll¡ HL¢V huxp¢å L¡ml
Rm, –a¡l SeÉ i¡mi¡m f¤¢øLl M¡cÉ, c¡¢j f¡o¡L, c¡¢j N¡¢s– j¡h¡Cm-
g¡e, e¡¢j-c¡¢j ú¥m Hhw hn LuLSe Nªq¢nrL pq fkÑ¡ç Bcl–kaÀ–
p¡qQkÑ –pÀq-i¡mh¡p¡ paÆJ– p H’ hRl fl£r¡u gm Llz üi¡hJ p
A¢ÙÛl –Eš¢Sa –Ah¡dÉ –Sc£z
Ae¤på¡e S¡e¡k¡u, p Cc¡e£w N¡fe fËj LlRz a¡R¡s¡, p j¡h¡Cm JC¾V¡leVl j¡dÉj hÔ¥-¢gmÈ cMa AiÉÙ¹ qu fsRz Bl ph Q¡Ca
p¡wO¡¢aL Lb¡ qm¡, –p Ne¡¢lu¡ l¡N Bœ²¡¿¹ quRz
¢ec¡l¦Z k±e-EšSe¡ pq huxp¢å L¡ml ¢h¢iæ pjpÉ¡l pj¡d¡e Ll¡, a¡clk±e-¢nr¡u ¢n¢ra Ll a¡m¡ Hhw a¡cl nl£l-jeL phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛ Ll
a¡m¡l SeÉ– fËu¡Se£u ‘¡e Hhw EcÉ¡Nl hsC Ai¡hz gmax Apgma¡B¢eh¡kÑz
29
¢lSÚehÚm ¢Øf¢lQ¥u¡¢m¢V
Bj¡cl jdÉ AeLC djÑ£u ¢nr¡ h¡ djÑ£u-AdÉ¡aÈ ¢nr¡u ¢n¢ra qu–¢eSclL kbø AdÉ¡aÈ ‘¡e ‘¡e£ ih b¡Lez ¢L¿¹¥, HLV¡ Lb¡ je
l¡Ma qh, djÑ£u BdÉ¡¢aÈLa¡ h¡ ‘¢l¢m¢Su¡p ¢Øf¢lQ¥u¡¢m¢V’ Bl Bj¡cl
‘¢lSÚehÚm ¢Øf¢lQ¥u¡¢m¢V’ h¡ k¤¢š²pÇja BdÉ¡¢aÈLa¡ –HL ¢S¢eo euz
–Hcl jdÉ f¡bÑLÉ AeLz
a¡C, fËL«a AdÉ¡aÈ ‘¡e m¡i Lla Q¡Cm, djÑ£u-AdÉ¡aÈ ‘¡eL p¡ju£Li¡hi¥m ¢Nu, Abh¡ Q¡f¡ ¢cu lM, j¤š²je ¢eu k¤¢š²pÇja
AdÉ¡aÈ ¢nr¡u ¢n¢ra qu EWa qhz a¡lfl– paÉ Ef¢ea qh¡l EŸnÉ
kb¡pñh ¢elfr cª¢øL¡Z bL– HLl p¡b Afll a¥me¡j§mL ¢hQ¡l–
Bm¡Qe¡ fkÑ¡m¡Qe¡ Ll¡ ka f¡lz –Hrœ paÉL¡j£a¡C qh fËd¡ej¡fL¡¢Wz
–jq¡j¡ep
30
j¡e¤o Ns¡l LjÑn¡m¡
p¤¤p¿¹¡e Evf¡cel jdÉC cn ab¡ j¡ehS¡¢al ESÆm– EvL«øal
i¢hoÉa ¢e¢qa luRz j¡ehal S£hcl ja¡ L¡ja¡¢sa qu, ‘¡e– ¢nr¡ J
fËÙ¹¥¢a ¢hq£e– p¤¤f¢lLÒfe¡ J ¢eu¿»Z ¢hq£e p¿¹¡e Evf¡ce à¡l¡– c¤-HL¢V
hÉa£œ²j£ OVe¡ R¡s¡, A¢dL¡wn rœC– p¤¤p¿¹¡e Evf¡ce pñh euz
h£S h¡ Aˆ¥lC k¢c Nmc bL k¡u, prœ kaC kaÀ– f¢lQkÑ¡ pq ¢hL¡nOV¡e¡l Qø¡ Ll¡ q¡L e¡ Le, kbø p¡gmÉ Bpa f¡le¡z kb¡kb hÉhÙÛ¡
NËqe e¡ Llm– AeL pju phV¡C fänËj qu ka f¡lz
p¤¤p¿¹¡e hma– HM¡e, öd¤ j¡a¡-¢fa¡l Ae¤Na Hhw a¡clfR¾cja¡ ¢h¢iæ …Zl A¢dL¡¢lC h¡T¡e¡ qµRe¡, p¤¤p¿¹¡e hma Bjl¡
h¤¢T– ph ¢cL bLC i¡m¡ p¿¹¡ez p¤¤ÙÛ nl£l– p¤¤ÙÛ je pq EµQ Qae¡ pÇfæHhw j¡e¢hL …Z pjªÜ j¡eh p¿¹¡ez
j¡e¤o Ns¡l L¡S¢V öl¦ Lla qh– HLh¡l N¡s¡ bLz h£S bLC eu, –h£S Evf¡¢ca qu k N¡R, pC N¡R bL öl¦ Lla qh HC L¡Sz
Hl fËbj fcrf qm¡ – i¡h£ ¢fa¡-j¡a¡L p¤¤ÙÛ– ¢n¢ra J k¡NÉ Ll
a¡m¡z ¢nr¡l fËbj¡wn– AhnÉC BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jz BaÈ¢hL¡n ¢nr¡ J
Ae¤n£me fhÑl flhaÑ£a– p¤¤p¿¹¡e Evf¡cel SeÉ fËu¡Se£u ¢nr¡, kb¡–k±e ¢h‘¡e, fËSee ¢h‘¡e, ü¡ÙÛÉ¢h¢d pq je¡¢h‘¡e J AdÉ¡aÈ-je¡¢h‘¡el ¢nr¡ NËqe Hhw f§hÑ fËÙ¹¥¢al Bu¡Se J Ae¤n£me LaÑhÉz
phÑ¡NË fËu¡Se– phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ pq j¡e¢pL fËÙ¹¥¢az i¡h£ ¢fa¡-j¡a¡l i¡hl
J Q¡¢qc¡l jdÉ ILÉ ÙÛ¡¢fa qa qh fËbjCz flØfll jdÉ fËj– nËÜ¡
31
Hhw EµQ j¡e¢hLa¡l HL A¢ehÑQe£u ¢chÉ i¡h-jäm pª¢ø qJu¡ BhnÉLz Hl
hÉaÉu qm– a¡cl à¡l¡ fËL«a p¤¤p¿¹¡e Evf¡ce pñh qhe¡z
¢eSclL k¡NÉ Ll a¥ma qhz NiÑ¡d¡e, NiÑd¡lZ, fËph Hhw p¿¹¡e
f¡mel fË¢a¢V d¡fC– k¤¢š²-¢h‘¡e Hhw AdÉ¡aÈ-¢h‘¡el Bm¡u Bm¡L£a
qu– pS¡N pQae b¡La qhz HM¡e Ampa¡l L¡e¡ ÙÛ¡e eC, L¡e¡
lLj Aå¢hnÄ¡p– L¥pwú¡l– A‘¡e-AåaÆL Ae¤fËhnl p¤¤k¡N ¢cm qhe¡z
flhaÑ£ L¡kÑœ²j qm¡ – p¿¹¡eL h¤¢eu¡¢c ¢nr¡ pq fËu¡Se£u ¢nr¡u ¢n¢ra
L’l a¡m¡z BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl pq¡ua¡ R¡s¡J, HM¡e ¢fa¡-j¡a¡L
p¡d¡lZ jeÙ¹aÆ pq ¢nö-jeÙ¹aÆ– p¿¹¡el jeÙ¹aÆ pÇfLÑ Ju¡¢Lgq¡m b¡La
qh, Hhw fËu¡Se ja¡ kb¡k¡NÉ hÉhÙÛ¡ ¢ea qhz ¢hno fËu¡Se–BaÈ¢hL¡n L¾cÊl je¡¢hc-cl fl¡jnÑ NËqe Lla qhz
f¢l¢j¢a h¡d pq pwkj£ qu je¡¢hcl i¨¢jL¡u b¡La qh ¢fa¡-j¡a¡Lz
AfaÉ pÀq –i¡m¡h¡p¡ phC b¡Lh, ah ¢eu¿»Z¡d£ez ¢eScl jdÉ
BQlZNa ¢hl©fa¡ k¡a pª¢ø e¡ qu, p ¢cL phÑc¡ pS¡N bL–p¤¤¢ef¤Zi¡h ¢eScl BQlZL ¢eu¿»e Lla qhz
p¿¹¡eL p¢WLi¡h j¡e¤o L’l a¥ma AbÑ¡v ¢hL¢na Ll a¥ma, L¡e
pju– L¡e AhÙÛ¡u ¢L LlZ£u, HC ¢nr¡œ²j-C qm¡– jq¡
BaÈS ¢hL¡n ¢nr¡œ²jz H¢V jq¡ BaÈ¢hL¡n h¡ ‘jq¡jee’ ¢nr¡œ²jlC HL¢VAwn ¢hnoz
huxp¢å L¡m Rm-jucl jdÉ e¡e¡ f¢lhaÑe Hhw e¡e¡ pjpÉ¡ cM¡ cuz
k¡ a¡cl pjÙ¹ S£heL fËi¡¢ha Ll b¡Lz p phl j¡L¡¢hm¡ Lla qh–
M¤h ¢ef¤Zi¡hz p¿¹¡el °nnh J °Ln¡l L¡m– k¡a ¢hno je¡¢hL¡l Hhwk±e¢hL¡l e¡ OV, p hÉ¡f¡l phÑc¡ paLÑ b¡La qh j¡a¡-¢fa¡Lz
fËu¡Se– kb¡fk¤š² hÉhÙÛ¡ NËqe Lla qh a¡l SeÉz
p¿¹¡e Evf¡cel f§hÑ, pqS fËhª¢š J Aå BhNl FdÑ EW–
k¤¢š²h¡c£ ¢h‘¡e-jeú qu– ¢eSclL ¢eSl¡C fËnÀ Lla qh, –Bjl¡ ¢L
32
p¤¤ÙÛ p¿¹¡e Evf¡ce prj? –Bjl¡ ¢L p¤¤p¿¹¡e NËqel k¡NÉ? –Bjl¡Bj¡cl p¿¹¡eL ¢L i¢hoÉa ¢el¡fš¡ ¢ca prj?
ph¢cL ¢hQ¡l L’l– ¢eSclL prj –k¡NÉ je qm, ahC ANËpl qJu¡
E¢Qvz AeÉb¡u–, AbÑ¡v Arja¡– Ak¡NÉa¡ paÆJ LE k¢c p¿¹¡e NËqe
fËhªš qu, –a¡’ qh AaÉ¿¹ Aj¡e¢hL L¡Sz HC L¡ä‘¡e ¢hq£e LjÑl L¥gm
i¡N Lla qh a¡cl p¿¹¡eL, --k¡ a¡l fr j¡VC L¡jÉ euz –HlL¥gm bL ¢fa¡-j¡a¡J lq¡C f¡he¡z HC L¥LjÑl gm a¡clJ i¡N Llaqhz A¢dL¡wn rœC, ¢fa¡-j¡a¡cl p¿¹¡e p¤¤M bL h¢’a qu p¡l¡ S£hec‡ c‡ Lø fa qhz öd¤ a¡-C eu, pjÙ¹ j¡eh pj¡SL Hl L¥gm i¡NLla qhz
p¿¹¡e NËqel eÉ¥eaj k¡NÉa¡ …¢m qm¡–
L) i¡h£ ¢fa¡-j¡a¡ –EiulC phÑ¡‰£e (n¡l£¢lL J j¡e¢pL) p¤¤ÙÛa¡ b¡L¡BhnÉLz
M) Eiul jdÉ ILÉja J pci¡h b¡L¡ BhnÉLz
N) p¿¹¡e NËqe J fË¢af¡mel SeÉ fËu¡Se£u B¢bÑL prja¡ pq a¡l c¡u£aÆNËqe Hhw ¢el¡fš¡ c¡el prja¡ b¡L¡ BhnÉLz
O) p¿¹¡e NËqe, f¡me J ¢hL¡nl Ae¤Lm f¢lhn b¡L¡ BhnÉLz
P) p¿¹¡eL kbø pju cJu¡l prja¡ b¡L¡ BhnÉLz
Q) BaÈ¢hL¡n ¢nr¡u ¢n¢ra Abh¡ kbø ¢hL¢na jel j¡e¤o qJu¡BhnÉLz
R) p¿¹¡e NËqe J f¡mel SeÉ Eiul jdÉ j¡e¢pL fËÙ¹¥¢a pq p¡¢hÑL fËÙ¹¥¢ab¡L¡ BhnÉLz
33
S) p¿¹¡e NËqe, f¡me J a¡l kb¡kb ¢hL¡n OV¡e¡l SeÉ fËu¡Se£u ¢nr¡ J‘¡e b¡L¡ BhnÉL Hhw pCja¡ LjÑ pÇf¡ce hËa£ qJu¡ BhnÉLz
j§mNa HL¢V ¢hou AhnÉC je l¡Ma qh, Hhw p¿¹¡eLJ h¡T¡a qh, k
HC SNa– ph ¢LR¥C Bj¡cl Q¡¢qc¡ ja¡ OVe¡ h¡ fË¡ç qJu¡ k¡ue¡z
HM¡e k¡ OV¡l– ¢WL a¡-C OVz Bj¡cl Q¡¢qc¡l p¡b f§hÑ¢edÑ¡¢la
OVe¡l ¢jm qm, –ahC Q¡¢qc¡ ja¡ fË¡¢ç qu Abh¡ OVe¡ OV b¡Lz
H ¢eu ‘jq¡h¡c’ NË¿Û ¢hnci¡h Bm¡Qe¡ Ll¡ quRz
ah, p¿¹¡el CµR¡L– a¡l B¢jaÆ-h¡dL¡l£ pš¡ h¡ AqjL¡lL h¡lh¡l
ApÇj¡e Llm, a¡L Ahcje Llm– a¡l gmJ i¡m¡ que¡z p¿¹¡el
a¥me¡u ¢fa¡-j¡a¡l rja¡ hn£ h’m, a¡l¡ k¢c a¡cl AqjL¡l hm–h¡lh¡l p¿¹¡el Efl ¢eScl CµR¡L Q¡¢fu cJu¡l Qø¡ Ll, prœ
p¿¹¡el AqjL¡l pÇfæ je– ¢hfkÑÙ¹ –¢hdÆÙ¹ qu ¢hL¡lNËÙ¹ qu flz p¿¹¡el
fËL«¢a ic– e¡e¡l©f je¡¢hL¡l OVa f¡lz Hje¢L Afl¡d fËhZ quJEWa f¡l pz
Bh¡l, p¿¹¡el Q¡¢qc¡ ja¡ ph¢LR¥ je ¢em, Hhw a¡l Q¡¢qc¡ j¡œ ph¢LR¥k¡N¡e ¢cmJ pjpÉ¡ cM¡ chz p¿¹¡eL SNal L¢WZ h¡Ù¹h l©fV¡ h¡T¡aqhz a¡L h¡Ù¹hh¡c£ Ll a¥ma qhz ah, Ah¤T jeL h¡T¡e¡l L¡SV¡j¡VC pqS euz
p¿¹¡eL ¢jbÉ¡ Lb¡ hm¡, a¡l p¡je ¢jbÉ¡ BQlZ Ll¡ Hhw a¡L L¡e¡
Ah¡Ù¹h L¡¢qe£a ¢hnÄ¡p£ L’l a¡m¡, a¡L Aqa¥L p¢¾c‡ L’l a¡m¡
pÇfLÑ p¡hd¡ez a¡L h¡Ù¹h Bl Ah¡Ù¹h– LÒfe¡l jdÉ ag¡vV¡ h¡T¡a
qhz h¡T¡a qh– L¡eV¡ Cø Bl L¡eV¡ A¢eøLl, L¡eV¡ E¢Qa BlL¡eV¡ Ae¤¢Qa Hhw Lez L¡lZV¡J a¡L hÉ¡MÉ¡ Ll h¡T¡a qhz
AeLpju, HLV¥ L±nml BnËu eJu¡ ka f¡lz p¿¹¡el Q¡¢qc¡ k¢c a¡lfr Abh¡ Afll fr A¢eøLl jequ, prœ a¡L pC A¢eø pÇfLÑ
i¡m¡i¡h h¤¢Tu, A¢eøLl eu –Hje LuL¢V ¢hLÒf fR¾cl a¡¢mL¡ h¡
34
Afne a¡l p¡je l¡Ma qhz –k¡l jdÉ bL a¡L k L¡e¡ HL¢V hR
eJu¡l ü¡d£ea¡ ¢cu– a¡l CµR¡L pÇj¡e cJu¡ ka f¡lz Ha a¡l jeqh, HV¡ h¤¢T a¡l CµR¡ ja¡C OVRz HC i¡h j¡Tj¡T a¡l BaÈp¿¹¥¢øOV¡e¡ ka f¡lz
NiÑ¡d¡e bL pjNË NiÑd¡lZ L¡m Ah¢d, NiÑÙÛ ï¥Z-l jdÉ j¡ul ¢Q¿¹¡-i¡he¡,
‘¡e-A¢i‘a¡, c¤xM-Lø –k¡ha£u je¡i¡h Lj-hn£ pwœ²¡¢ja qa f¡lza¡C, H hÉ¡f¡l i¡h£ j¡L pQae b¡La qhz
p¿¹¡el jdÉ L¡e lLj BQlZNa œ¥¢V mrÉ LlmC –p pÇfLÑ BaÈ¢hL¡nL¾cÊl ¢hno‘l fl¡jnÑ ja¡ hÉhÙÛ¡ NËqe Lla qhz
AfaÉ pÀq Aå qu AeLC ¢eScl p¿¹¡ecl c¡o-œ¥¢V cMa f¡ue¡zA‘¡e-Aå ¢fa¡-j¡a¡NZ Bh¡l p¿¹¡ecl c¡o-œ¥¢VLC NhÑl ¢hou jeLl
BqÓ¡¢ca qu b¡Lz öd¤ p¿¹¡eC h¡ Le, ¢nö p¿¹¡el ja¡C– A‘¡e-Aå
j¡q¡µRæ Bjl¡J ¢L– Bj¡cl CµR¡ja¡ ph¢LR¥ OVR ih, BaÈp¿¹¥¢ø m¡iLl b¡¢L e¡?
Bl¡ S¡ea fs¥e– ‘AeL Apgma¡l j§mC– Ap¤¤ÙÛa¡’
“Bjl¡ ph¡C HL fbl f¢bL, –¢hL¡nj¡e Qae¡l fbz”
35
AdÉ¡aÈ Lb¡¢Vl AbÑ qm¡– BaÈ h¡ je ¢houLz ‘BaÈ¡’ Bl ‘je’
pj¡bÑLz –p j¡eh nl£l pÇfæ q¡L h¡ e¡, j¡eh je Abh¡ Bl¡ EµQ Qae
je, Abh¡ DnÄl-je –k¡C q¡Le¡, HL¢V pQae pš¡ k Ae¤ih Lla
prj –¢Q¿¹¡ Lla prj –pC qm¡ jez
kqa¥ Bjl¡ j§max BdÉ¡¢aÈL A¢Ù¹aÆ, a¡C, Bj¡cl pjÙ¹ j¡e¢pL
L¡kÑLm¡fC –BdÉ¡¢aÈLa¡z Bj¡cl pjÙ¹ L¡S-LjÑl ¢fReC luRBdÉ¡¢aÈLa¡z fËL«afr, Bj¡cl j¡e¢pLa¡ Bl BdÉ¡¢aÈLa¡ fË¡upj¡bÑLz ¢L¿¹¥ hÉhq¡¢lL ¢cL bL, j¡e¢pLa¡ h¡ j¡e¢pL p¢œ²ua¡ bL
BdÉ¡¢aÈLa¡ AeL hn£ AbÑhqz BdÉ¡¢aÈLa¡ fËd¡ea: BaÈ-¢S‘¡p¡, BaÈ-
AeÄoZ, BaÈ¢hL¡n, BaÈ-Efm¢ì –HC pjÙ¹ j¡e¢pL p¢œ²ua¡l p¡bpÇfLÑk¤š²z
Bpm, Bjl¡ k¡ ¢LR¥C L¢le¡ Le, –k¡-C i¡¢he¡ Le, ph ¢LR¥l ¢fReC–
Bj¡cl ‘¡a Abh¡ A‘¡ap¡l L¡S LlR –pC B¢c fËnÀ –B¢c EŸnÉz
‘HV¡ Q¡C’ –‘JV¡ Q¡C’ hm, La ¢LR¥l ¢fRe R¥V jl¢R Bjl¡, ¢L¿¹¥ ¢LR¥aC
a«ç –p¿¹¥ø qa f¡l¢Re¡z fËL«afr, Bjl¡ k¡ Q¡C, pC Aj§mÉ lae–
‘BaÈ‘¡e’ karZ fkÑ¿¹ e¡ m¡i Ll¢R, aarZ HC Q¡Ju¡ Bl R¡V¡l f¡m¡QmaC b¡Lhz
BaÈ¢S‘¡p¡ –BaÈ-AeÄoZ qm¡ BdÉ¡¢aÈLa¡l fËbj Lb¡z B¢j L–, B¢j
Le–, B¢j L¡b¡ qa Hp¢R–, Hhw L¡b¡u Bj¡l N¿¹hÉ, HC jq¡¢hnÄ pª¢øl
öl¦ L¡b¡u Hhw Hl A¢¿¹j mrÉC h¡ ¢L– ???
fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡ Bl ab¡L¢ba BdÉ¡¢aÈLa¡ –HL ¢S¢eo euz ‘L
B¢j?’ –HC qm¡ fËL«a AdÉ¡aÈ SNa fËhnl fËbj fcrf, Hhw a¡l
A¢¿¹j mrÉ qm¡– ‘HLaÆ’z Qae¡l œ²j¢hL¡nl fb dl H¢Nu Nm,
36
ü¡i¡¢hL i¡hC– œ²jn Anl£l£ BaÈ¡, EµQ bL EµQal Qae Ù¹ll pš¡ h¡
BaÈ¡, ch-BaÈ¡ –œ²j DnÄl¡aÈ¡l p¡r¡v OVh HC fbz
k¢cJ, je h¡ BaÈ¡-C AdÉ¡aÈ SNal fËd¡Z L¾cÊ, ah¤J, jel jdÉ–
B¢jaÆ h¡dL¡l£ k pšÄ¡ h¡ Awn¢V luR, –pC ‘B¢j’ h¡ ‘Aqj’ BL¡ld¡l£
pšÄ¡¢VC qm¡ BdÉ¡¢aÈLa¡l j§m LaÑ¡z BaÈpQae ab¡ B¢j pÇfLÑ pS¡N–
pQae pC Awn¢V– k ¢Q¿¹¡ Ll, Ae¤ih Ll Hhw CµR¡ fËL¡n Ll z
¢eSl ül©f– ¢eSl fËL«a l©f h¡ A¢Ù¹aÆ pÇfLÑ ‘¡e ASÑel CµR¡C qm¡
BdÉ¡¢aÈLa¡z œ²jn hÉ¢š² B¢j bL jq¡ B¢j– Aaxfl B¢c B¢jpÇfLÑ ¢höÜ ‘¡em¡il jdÉ ¢cu Bm¡LfË¡ç qJu¡l EŸnÉ IL¡¢¿¹Li¡hEcÉ¡N£ qu JW¡C qm¡ fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡z
¢L¿¹¥ je l¡Ma qh, haÑj¡e Bj¡cl p¢œ²u je (pQae J AhQae je)c¤¢VC pjNË je euz pjNË je¢V qm¡ AeLV¡ fcÈg¥ml ja¡z pM¡e luRAeL…¢m Awn Hhw AeL…¢m je¡¢hL¡nl d¡f h¡ fkÑ¡uz
je qm¡ AeL¡wn ¢hL¡nj¡e fcÈl ja¡z AeL…¢m jeÙ¹l pð¢ma HC
je-fcÈ – ¢hL¡nl ¢h¢iæ d¡f h¡ fkÑ¡ul jdÉ ¢cu– œ²jn HLl fl HL –
d¡f d¡f je¡¢hL¡n OV b¡L a¡lz fË¡L-Qae– œ²jn L£V-Qae je,
a¡lfl– pl£pªf-Qae je ¢hL¢na qu œ²j œ²jz je¡l©f fcÈl ¢hL¡nj¡ef¡yf¢s …¢ml flhaÑ£ ¢hL¡n fkÑ¡u qm¡ fö-Qae je-Ù¹lz a¡lfl ¢hL¢na
qu– fË¡L j¡eh-Qae je-Ù¹l, Hhw avflhaÑ£ fkÑ¡u j¡eh-Qae h¡ pQaeje-fcÈ cml ¢hL¡n OVz œ²jn A¢aQae, ch-Qae, jq¡ch-Qae fËi«¢a
je-Ù¹l …¢ml ¢hL¡n OV HL HL–z h¡T¡l p¤¤¢hd¡l SeÉ LuL¢V Qae
Ù¹ll jel EõÉM Ll¡ qmJ –Hl jdÉ luR p§rÈ p§rÈ hý je-Ù¹lz
Bl¡ ¢hnci¡h S¡ea– ‘jq¡h¡c’ âøhÉz
no ¢hL¡n fkÑ¡u¢V qm¡– DnÄl-Qae je-Ù¹l h¡ DnÄl jez k¢cJ A¢¿¹j
Bl¡ HL¢V fkÑ¡u BR–, kMe je-fcÈl f¡yf¢s…¢m Tl ¢Nu– b¡L öd¤
h£S pj¢eÄa Ah¢nø Awn¢V (f¤el¡u pª¢øl SeÉ) –p-C qm¡ B¢c-Qae jez
37
k HC h¢qSÑNv pq a¡l je J a¡l A¿¹SÑNv pÇfLÑ pQae– Ju¡¢Lgq¡m,Hhw pC p¡b jq¡ ¢hnÄ-je pÇfLÑJ pQae, pC qm¡ kbø AdÉ¡aÈ pQaej¡e¤oz
fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡– ¢hnÄ¡p ¢eiÑl euz fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡–
Am±L£La¡l ¢fRe R¡V¡ euz AeL j¡e¤oC je Ll, –DnÄll f§S¡-Ef¡pe¡, fË¡bÑe¡ Hhw k¡ha£u djÑ£u L¡kÑLm¡fC qm¡ BdÉ¡¢aÈLa¡z hÙ¹¥a,
fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡ Bl ab¡L¢ba BdÉ¡¢aÈLa¡– AeL¡wnC ¢iæz Hl gm,fËL«a BdÉ¡¢aÈLa¡ ¢i¢šL j¡eh¢hL¡n j§mL j±¢mL djÑl BhnÉLa¡ cM¡
cuz k djÑ j¡e¤oL ¢nö-Qae-Ù¹l BhÜ e¡ lM– pl¡p¢l j¡e¤ol
Qae¡ ¢hL¡nl pq¡uL qh, Hhw j¡e¤ol L¡R fËL«a paÉL EeÈ¡¢Qa Ll–pC paÉ f±yR¡e¡l fb fËcnÑe Llhz Bj¡cl pC ¢Ql¿¹e Bn¡-BL¡´M¡L
f§ZÑ Ll a¥ma, BS pjul fËu¡SeC– ‘jq¡djÑ’ –j¡eh djÑl p§Qe¡ quRz
Su j¡eh djÑ– jq¡djÑl Suz
Aå-¢hnÄ¡p qm¡– Lj¢fEV¡li¡Cl¡pl ja¡ HLfËL¡l A¢apwœ²¡jL j¡e¢pL i¡Cl¡pz
38
Bjl¡ ph¡C HLC Qae-Ù¹l AhÙÛ¡e e¡ Ll¡l gm, DnÄl pÇfLÑ Bj¡cld¡lZ¡J ph¡l rœ HLl©f euz Bh¡l BdÉ¡¢aÈL (cª¢øL¡Z bL) DnÄl, BlfËQ¢ma djÑ£J (cª¢øL¡Z bL) DnÄl-J HLl©f euz kMe a¥¢j ¢eSL ¢eSlül©f S¡ea f¡lh, HLj¡œ, aMeC a¥¢j DnÄlL a¡l fËL«a ül©f S¡ea
prj qh –AeL¡wnz HC jq¡¢hnÄl©f DnÄlL– jq¡p¡Nl l©f LÒfe¡ Llm,
a¥¢j qm a¡l HL¢h¾c¥ Sm ül©fz HC jq¡p¡NlL S¡ea, phÑ¡NË– a¡lLuL ¢h¾c¥ Sm pÇfLÑ ‘¡e ASÑe Lla qh a¡j¡Lz a¥¢j ¢eSLHhw ¢eSl Q¡¢lf¡nL p¢WLi¡h ka h¢n S¡ea flh, DnÄlLJ S¡eaf¡lh aa h¢nz
Bjl¡ (jq¡h¡c J jq¡djÑ-Hl Ae¤N¡j£ NZ) jeL¢l, HC jq¡¢hnÄ qm¡ DnÄllnl£l Hhw HC nl£ll jdÉ HL¢V je BR, a¡-C qm¡ DnÄl-jez HC
jq¡¢hnÄ l©f ‘nl£l’ Bl HC jq¡ S¡N¢aL ‘je’ ¢jm HLœ DnÄl A¢Ù¹aÆz
HC jq¡¢hnÄ– DnÄl LaÑ«L pªø eu, p ¢eSC DnÄlz HC jq¡¢hnÄ DnÄlA¢a¢lš² Bl ¢LR¥l A¢Ù¹aÆ eC (HLj¡œ B¢cpšÄ¡ R¡s¡)z öd¤j¡œ Hl ¢LR¥
Awn– kje S£h J E¢ác DnÄl LaÑ«L pªø quRz k¢cJ DnÄl Hcl pª¢ø
LlR a¡l ¢eSl nl£l Ef¡c¡e bLCz Bj¡cl jeJ pª¢ø quR– ¢hnÄ-jeh¡ DnÄl-je bLz n§ZÉ bL ¢LR¥ pª¢ø qu¢ez Bjl¡ ph¡C DnÄll AbÑ¡v HCjq¡¢hnÄlC Awnz
HC ¢hnÄ-A¢Ù¹aÆC qm¡ DnÄl, k¡ pªø quR B¢cpšÄ¡ (pwú«aa hËþ) –flj¡aÈ¡
bLz HC B¢c pšÄ¡ ‘DnÄl’ eu Hhw HC S¡N¢aL LjÑL¡ä a¡l ¢hnoL¡e¡ i¨¢jL¡ eCz HC ¢hnÄ-m£m¡u B¢cpšÄ¡ qm¡ ¢ehÑ¡L cnÑLl ja¡z
B¢cpšÄ¡ –flj¡aÈ¡ ¢L¿¹¥ üuwpÇfZÑ h¡ f¢lf§ZÑ euz f§ZÑa¡ qm¡–
f§ZÑ ¢ÙÛl ¢eÕQm– ¢e¢ûu AhÙÛ¡z f§ZÑa¡ bL L¡e¡ pª¢øC pñh euz pC
39
AhÙÛ¡u Q¡Ju¡l ¢LR¥ b¡Le¡ – f¡Ju¡lJ ¢LR¥ eCz pC L¡lZ Ll¡lJ ¢LR¥eCz pª¢øl fËnÀC Bpe¡ pM¡ez B¢cpšÄ¡J f§ZÑ eu, a¡lJ BR ¢LR¥
Q¡¢qc¡ –¢LR¥ Ai¡hz p S¡ee¡ p– L, LeCh¡ –p, Bl L¡b¡ bLCh¡
p HpR h¡ a¡l Evf¢š quRz S¡ee¡, a¡l f¢lZ¢a L£–! HC ¢eSL
S¡e¡l CµR¡C qm¡ – pª¢øl B¢c L¡lZz ANaÉ¡, ü-CµR¡u ¢eSL q¡¢lu gm,
f¤el¡u a¡L M¡yS¡ h¡ BaÈ¡e¤på¡e Ll¡C qm¡ – pª¢øl N¡fe lqpÉz
HLpju HC jq¡¢hnÄ– A¢Ù¹aÆpÇfæ quR h¡ SeÈ ¢euR, Hhw HLpju Hl
jªaÉ¥ h¡ dÆwpJ qhz HC jq¡¢hnÄ –jq¡pª¢ø qm¡ –B¢cpšÄ¡l CµR¡l gmz
DnÄll SeÈ quR ¢WL HL¢V pcÉS¡a ¢nöl ja¡– ¢nö-¢hnÄ l©fz fË¡u
A‘¡e AQae HL¢V ¢nöl S£he k¡œ¡ öl¦ quR– f§ZÑ ¢hL¡nm¡il
EŸnÉz fË¡u A‘¡e -AQae AhÙÛ¡ bL f§ZÑ Qae¡l mrÉ–z LjÑavfla¡
pq Be¾c m¡il jdÉ ¢cu– ‘¡e J Qae¡ m¡il SeÉ A¢hl¡j Qm¡Ca¡l ¢eu¢az
¢fa¡-j¡a¡l Af§ZÑ CµR¡L p¿¹¡el jdÉ ¢cu f§ZÑ Ll a¡m¡l p¡ b– HCjq¡pª¢øl EŸnÉ-l AeLV¡ p¡cªnÉ BRz DnÄl h¡ jq¡¢hnÄ S£he AeL…¢m
œ²¢jL d¡f luR, kb¡ – °nnh, °Ln¡l, k±he fËi«¢a –AeLV¡ Bj¡cl
S£hel ja¡Cz öd¤ DnÄlC eu, Bjl¡ ph¡C Qm¢R pC HL mrÉ f¡e–zDnÄl h¡ jq¡¢hnÄl Awn¡e¤œ²j Bjl¡ LE bj eC, bj b¡L¡ pñhJ euHM¡ez BaÈ¢hL¡nl mrÉ H¢Nu Qm¡ R¡s¡ L¡e¡ Ef¡u eC Bj¡clz
fËL«¢a –f¢l¢ÙÛ¢a Hhw OVe¡ Ae¤p¡l LE H¢Nu Bl LE ¢f¢Ru B¢Rz
pª¢øl œ²¢jL fhÑ …¢m ¢ejÀl©f–x
1) B¢cpšÄ¡ ( pwú«ai¡o¡u flj¡aÈ¡ h¡ hËþ) a¡l ¢eS Ef¡c¡e, fË¡u a¡lAe¤l©f HL¢V r¥â pšÄ¡ °al£ Ll fËbjz
2) B¢cpšÄ¡l fË¢al©f pšÄ¡¢V– ü-A¢ii¡he h¡ BaÈ-pÇj¡qe à¡l¡ Abh¡
k¡N¢eâ¡ hm ¢eS ‘¡e …Z rja¡ ¢hØj«a qu– fË¡L-Qae Ù¹l Efe£aquz
40
3) a¡lfl, p fËbj ¢hØg¡lZl jdÉ ¢cu ¢àd¡ ¢hiš² qu,c¤¢V ¢hfl£a ¢hnÄl h£S f¢lZa quz
4) ¢hnÄ-A¢Ù¹aÆ (HR¡s¡J BR BlL¢V ¢hfl£a ¢hnÄ-A¢Ù¹aÆ) h¡ DnÄl
(Afl ¢hnÄL hm¡ ka f¡l– DnÄl£) -Hl pª¢ø qu (c¤¢V) jq¡ ¢hØg¡lZl
jdÉ ¢cuz a¡lfl– h£S bL œ²jn jq¡l©ql ja¡ – jq¡¢hnÄ f¢lZa qa
b¡L (EiuC) –ApwMÉ ¢œ²u¡ fË¢a¢œ²u¡ Hhw ¢hØg¡lZl jdÉ ¢cuz
5) flhaÑ£ L¡m, DnÄl HLpju E¢ác J S£h pª¢øl Mm¡u ja JWz …..
HC qm¡ pwrf jq¡ S£he Qm¡z Hl jdÉ Hhw Hl flJ hý fhÑ BRz
BR hý LjÑL¡äz HC ¢hnÄl©f DnÄl pq Bjl¡ kaC H¢Nu Qm¢R– aaC
A‘¡ea¡ – AQaea¡ J j¡q bL j¤š² q¢µR Bjl¡z fËL«afr, kbø ‘¡e-
Qae¡ m¡iC –HC S£hel j§m mrÉz
DnÄl pÇfLÑ p¡d¡lZl d¡lZ¡, DnÄl öd¤C LmÉ¡eju– öi¡L¡´M£– fËjju,
pv ¢Qv –Be¾cju! ¢L¿¹¥, DnÄll fËL«a ül©f a¡ euz DnÄll jdÉ öi–
Aöi, pv–Apv Eiu …Z J n¢š²C ¢hcÉj¡ez
DnÄl-jel jdÉ öi¡aÈL pv je-A¢Ù¹aÆ kje luR, aj¢e nua¡e h¡
Aöi –Apv je-A¢Ù¹aÆJ luRz Apv h¡ nua¡e Bpm DnÄllC BlHL ¢cL h¡ l©f h¡ A¢Ù¹aÆz
DnÄll p¿¹¡e J Awn l©f a¡l p¡b Bj¡cl hý p¡cªnÉ haÑj¡ez Bj¡clja¡C DnÄll je J Qae¡ œ²jn ¢hL¡nj¡ez ¢hL¡nj¡e jel
LuL¢V ¢hno ¢hno ¢ejÀ-QaeÙ¹l qm¡ –LuL fËL¡ll Apv je-Ù¹lz
DnÄl Hhw Bj¡cl jdÉ –HC Apv h¡ nua¡e jel ¢hL¡n OV, ¢ejÀ-Qae-
Ù¹l …¢ml ¢hno ¢hno Ù¹l– Ap¤¤ÙÛ J ¢hL¡lNËÙ¹ AhÙÛ¡uz œ²jn
Qae¡l ¢hL¡nl p¡b p¡b, HC ph ¢ejÀ-QaeÙ¹ll –Ap¤¤ÙÛ J ¢hL¡lNËÙ¹
41
je …¢m pQae h¡ Bl¡ EµQ-Qae jel fËc£fl e£Q– AåL¡l BnËueu, AbÑ¡v AeLV¡ ¢e¢ûu qu A¿¹l¡m Qm k¡u a¡l¡z
a¡Chm, HLh¡l q¡¢lu k¡ue¡ ¢LR¥C, –phC b¡L g¡Cml e£Q Q¡f¡ fs¡AhÙÛ¡uz HC fËp‰ je l¡Ma qh, DnÄl l©f HC jq¡¢hnÄ DnÄl A¢a¢lš²L¡e¡ ¢LR¥l A¢Ù¹aÆ eCz HM¡e i¡m¡-j¾c k¡ ¢LR¥ BR phC DnÄl h¡DnÄll Awnz jel œ²j¢hL¡nl Ù¹l …¢m pÇfLÑ AeÉœ Bm¡Qe¡ Ll¢Rz
a¡Chm DnÄlL iu f¡h¡l ¢LR¥ eCz DnÄl pªø S£h LMe¡C DnÄll nœ¥ qaf¡le¡z Bh¡l, DnÄlJ LMe¡C S£hL nœ¥ i¡ha f¡le¡z DnÄll nœ¥ qa
Nm– k rja¡ b¡L¡ fËu¡Se, a¡ LMe¡C S£hl fr m¡i Ll¡ pñh euz
S£h¡š¡l S£he EµQal QaeÙ¹l– p kaC Eæ£a qh, DnÄll p¡bHL¡aÈa¡ a¡l aaC hª¢Ü f¡hz
S£hl fË¢a l¦ø h¡ Ap¿¹¥ø qJu¡l fËnÀC Bpe¡z L¡lZ, S£h k¡ ¢LR¥ Ll–phC p S¡N¢aL ¢pØVjl à¡l¡ Q¡¢ma quC Ll b¡Lz üa¿» i¡h a¡lfr ¢LR¥ Ll¡ pñh euz a¡C, a¡l LjÑl SeÉ p c¡u£ euz
Bj¡cl rœ kje –Bjl¡C Bj¡cl hs nœ¥z hÉ¢š²l rœhÉ¢š² ¢eSC ¢eSl hs nœ¥z aj¢e DnÄll rœJz DnÄll jdÉJ QmA¿¹lÚà¾àz p ¢eSC a¡l ¢eSl nœ¥z HC A¿¹l-à¾àl gm dÆwp¡aÈL OVe¡
OVa f¡l –jq¡¢hnÄ S¥sz AhnÉ a¡l L¥gm i¥Na qu S£hLJz ¢L¿¹¥ S£h
HM¡e Apq¡u, a¡l fr DnÄlL n¡¿¹ Ll¡ – fËn¢ja Ll¡ pñh euz f§S¡-
f¡W, fË¡bÑe¡ – Ef¡pe¡ L¡e¡ ¢LR¥C DnÄlL Vm¡a prj euz
ah p¡¿¹e¡ HC k, DnÄl HMe œ²j¢hL¡nl fb dl– AeL EµQ Qae Ù¹lEfe£a quRz a¡l Apv h¡ nua¡e je HMe Aa£al AåL¡l fË¡u p¤¤p¤¤ç
AhÙÛ¡u Qm NRz p HMe a¡l pª¢øl hÉ¡f¡l– ¢Ln¡l k±hel m£m¡-Mm¡lhÉ¡f¡l AeLV¡C Ec¡p£ez
HM¡e HLV¡ Lb¡ je l¡Ma qh, Bjl¡ kje –k¡ ¢LR¥ Ll¢R –i¡h¢R, phCh¡dÉ qu Ll¢R, SNal Awn l©f f§hÑ¢edÑ¡¢la S¡N¢aL OVe¡ flÇfl¡l
42
jdÉ ¢cu Qma qµR ph¡CLz DnÄll rœJ aj¢e, DnÄl ¢eSC HCjq¡SNv ül©fz a¡l jdÉ k¡ ¢LR¥ OVR, fËL«afr a¡l Efl a¡lL¡e¡ ¢eu¿»e eCz a¡l i¡he¡-¢Q¿¹¡ LjÑ phC f§hÑ¢edÑ¡¢la i¡h kMe kV¡OV¡l OV QmRz p kV¡ ¢eu¿»e LlR pV¡J f§hÑ¢edÑ¡¢la i¡h Lla h¡dÉqµRz
HC f§hÑ¢edÑ¡lZ OVR pª¢øl öl¦aCz pª¢øl öl¦aC pjÙ¹ ¢Qœe¡VÉ fËÙ¹¥a qu
NRz LMe L¡b¡u ¢L OVh, ph ¢LR¥C ¢ÙÛl qu NR– pª¢ø öl¦ qh¡l p¡bp¡bC üuw¢œ²u i¡hz kje HL¢V ¢hØg¡lZ OV¡l p¡b p¡bC ¢ÙÛl qu k¡u
a¡l ¢œ²u¡ J fË¢a¢œ²u¡u LMe– L¡b¡u ¢L OVh! pª¢øl öl¦J a¡ BpmHLV¡ ¢hØg¡lZ h¡ jq¡ ¢hØg¡lZ!
DnÄl fËp‰– M¤h ü¡i¡¢hL i¡hC ch-ch£cl Lb¡ Hp k¡uz hý j¡e¤oCDnÄl J ch-ch£ pÇfLÑ A‘a¡l L¡lZ ¢h¢iæ ch-ch£LC DnÄl ‘¡ef§S¡ Ef¡pe¡ Ll b¡Lzjq¡h¡c Eš² ch-Qae-Ù¹ll h¡¢p¾c¡l¡C fËL«a AbÑ cha¡z HM¡e ch-ch£
hm ¢LR¥ eC– L¡lZ, HC EµQ QalÙ¹l L¡e¡ ¢m‰ ic eCz eChwnhª¢Ül hÉhÙÛ¡z
p¡l¡ fª¢bh£a fËQ¢ma Abh¡ L¡Òf¢eL ch-ch£ h¡ cha¡NZ Bl jq¡h¡c¡š²cha¡NZ HLeuz Hl¡ AeL hn£ EµQ Qae Ù¹ll pšÄ¡z fª¢bh£a BNjeHhw j¡e¤ol p‰ e¡e¡l©f m£m¡-Mm¡u Awn eJu¡ Hcl fr pñh euz
pwú«a i¡o¡u cha¡l AbÑ ‘¡e£– ¢hàSe, k¡l¡ avL¡m£e p¡d¡lZ j¡e¤o bLhn ¢LR¥V¡ EµQ nËZ£l j¡e¤oz iNh¡e hmaJ pwú«a i¡o¡u öd¤ DnÄlLC
h¡T¡e¡ que¡, cha¥mÉ hÉ¢š², n±kÑ-h£kÑh¡e, InÄkÑn¡m£– ‘¡e£, knh¡e Jp±i¡NÉh¡e hÉ¢š²LJ iNh¡e hm¡ quz Bl Hl gmC, p¡d¡lZ j¡e¤o ¢hï¡¿¹qu DnÄl Bl cha¡ pÇfLÑ …¢mu gmz
Bl HL¢V …qÉ Lb¡, flm¡Ll ¢LR¥ ¢LR¥ ¢hcq£ BaÈ¡clL AeLpjuC ¢h¢iæ f§¢Sa ch-ch£l i¨¢jL¡u A¢ieu Lla cM¡ k¡uz ¢hnoax
k ph j¢¾cl J a£bÑÙÛ¡e Ae¡Q¡l– Lc¡Q¡l– c¤l¡Q¡l f§ZÑ, pC ph ÙÛ¡eC
43
ia-fËa– ¢fn¡Q¡¢c ¢ejÀ-Qae Ù¹ll fËa BaÈ¡cl i£sz Hcl
jdÉ ¢LR¥ ¢LR¥ Qa¥l fËa¡lL jel fËa-BaÈ¡ AeL pjuC A‘¡e-Aå –
Apq¡u j¡e¤o h¡ ch-iš²cl fËa¡lZ¡ L’l Be¾c f¡u Hhw a¡cl f§S¡-
AOÑ¡¢c BaÈp¡v L’l a«ç quz
Hcl Ll¡ja£aC pC ph ÙÛ¡e Hhw pC ph ch-ch£ qu JW S¡NËa!cha¡ pÇfLÑ p¢WL d¡lZ¡ e¡ b¡L¡u, AeL j¡e¤oC fËa¡¢la qu BpR HCi¡hz AeLC DnÄl Bl ab¡L¢ba cha¡l jdÉ f¡bÑLÉ h¤Ta e¡ flj¡u¡l N¡m¡Ld¡yd¡yu O¤l jlRz
[ Bl¡ S¡ea BhnÉC ‘jq¡h¡c’ fsa qhz ]
“dl, a¥¢jC DnÄl, –Bl B¢j a¡j¡l nl£ll ApwMÉ L¡ol jdÉ HL¢V
L¡oz HMe, HC HL¢V L¡o l©f ‘B¢j’-l fr ¢L a¡j¡L pÇfZÑ l©f cnÑeLl¡ pñh?
Bj¡cl fr DnÄl-cnÑe m¡iJ fË¡u pC lLjz ah, Bjl¡ k¡ ¢LR¥ c¢M–
phC DnÄll A¢ihÉ¢š²z fËL«afr, HC jq¡ ¢hnÄl©f A¢Ù¹aÆC– DnÄl, Hhw
Bjl¡ k¡ ¢LR¥ c¢M– Ae¤ih L¢l, –pph a¡lC ¢LR¥V¡ Awnz
¢L¿¹¥, a¥¢j k¢c DnÄl-j¢Ù¹×Ll jee-L¾cÊl HL¢V …l¦aÆf§ZÑ L¡o qJ, HLj¡œ
aMeC –HV¡ pñh qa f¡lz aMe– a¥¢j Bl HL¢V S£hj¡œ eJ, a¥¢j
aMe DnÄl-Qae Ù¹l f±yR NRz”
44
jel ¢cL j¡T j¡T mrÉ LlmC cM¡ k¡h– Bjl¡ fË¡u phÑrZ
Hm¡jm¡– Bh¡m-a¡h¡m ¢Q¿¹¡ Bl S¡N¢aL e¡e¡ ¢Q¿¹¡-LÒfe¡-
Øj«¢aQ¡lZ¡u ¢hi¡l qu B¢Rz a¡l jdÉ AdÉ¡aÈ ¢Q¿¹¡–BaÈ¢hL¡nj§mL ¢Q¿¹¡l L¡e¡ ÙÛ¡e eCz CqS¡N¢aL e¡e¡ ¢houbL ¢hou¡¿¹l fË¡u phÑrZ R¡V¡R¥¢V L’l Qm¢R Bjl¡z ¢eSl A¿¹ll ¢cLa¡L¡e¡l CµR¡ J Ahpl eC Bj¡clz
Bj¡cl i¡h J i¡he¡ ja¡ AeL LjÑC pwO¢Va qµR HC SNa, Hhw pCja¡ LjÑgmJ Evfæ qµR AeL pjuz HM¡eL¡l LjÑ J ¢nr¡l f¡V no
Ll– HM¡e bL ¢hc¡u eh¡l pju, CqS¡N¢aL pjÙ¹ hÉ¡f¡l –HM¡eC bLk¡hz öd¤, HC pjÙ¹ hÉ¡f¡ll jdÉ ¢cu mì ‘¡e Hhw ‘¡e qa mìQae¡V¥L¥C Bj¡cl p‰ k¡hz
flm¡L h¡ flhaÑ£ m¡L, –k ka hn£ Qae¡-pjªÜ qu pM¡e ka
f¡lh, p aa EµQ Ù¹l ÙÛ¡e m¡i Llhz k ka ¢ejÀ Qae Ù¹l ÙÛ¡e f¡h–a¡L aa c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡N Lla qhz a¡C, BaÈ¢hL¡n m¡il SeÉ
kb¡p¡dÉ Qø¡ L’l ka qh Bj¡cl, –k¡a, c¤xM-Lø-k¿»e¡l L¡m ke
HM¡eC no qu k¡u, –flhaÑ£ AdÉ¡u ke Bl Lø fa e¡ quz öd¤flm¡LC eu, kbø BaÈ¢hL¡n m¡il à¡l¡ Cqm¡LC AeL¡wn c¤xM-Løj¤š² qu p¤¤M J n¡¢¿¹ju S£he m¡i pñhz
¢eSL e¡ Se– DnÄlL a¡l ül©f e¡ Se, A‘¡e-Aål ja¡ Bjl¡
DnÄlL kaC X¡¢L– kaC a¡l L«f¡ fË¡bÑe¡ L¢l e¡ Le, a¡a L¡e¡ m¡i
qh e¡z kbø Qae¡ m¡i e¡ qm– BaÈ¢hL¡n m¡i e¡ qm, –LE Bj¡cl
c¤xM-Lø-k¿»e¡ bL– A‘¡ea¡l håe bL– j¡q-j¡u¡l c¡paÆ bLj¤¢š² ¢ca f¡lh e¡z DnÄl Bj¡cl jdÉ Qae¡l Aˆ¥l A¿¹NËÑ¢ba
45
L’l ¢cu– Bj¡clL fª¢bh£l j¤š² f¡Wn¡m¡u f¡¢Wu ¢cuR, a¡l ¢hL¡nOV¡az pC Qae¡-Aˆ¥ll ¢hL¡n OV¡a pQø qa qh Bj¡clLCz
DnÄlL na X¡LmJ –p L«f¡ L’l Bj¡cl Qae¡l ¢hL¡n O¢Vu ch e¡,Abh¡ HC f¡Wn¡m¡l L¢WZ ¢nr¡œ²j bL lq¡C ch e¡z HV¡C
DnÄll ¢hd¡e –HV¡C jq¡S¡N¢aL hÉhÙÛ¡z
Bjl¡ LaL¡wn DnÄll p¿¹¡e ül©fz DnÄl Bj¡clL j¡e¤o l©f pª¢ø
LlRz DnÄl Q¡u– Bjl¡ f§ZÑ¢hL¢na j¡e¤o qu E¢Wz flhaÑ£ AdÉ¡u– EµQ
bL EµQal QaeÙ¹l…¢m f¡l qu– HLpju Bjl¡ f§ZÑ¢hL¡n m¡i L’l
DnÄl Qae Ù¹l Eæ£a qh¡, –HV¡C DnÄll CµR¡z h¡Ol h¡µQ¡ L¡mœ²jHLpju f§ZÑ¡‰ h¡OC qhz ¢QlL¡m LEC j¡ul ByQm am b¡Lh e¡z
‘¢eSL S¡e¡l jdÉ ¢cuC– DnÄlL S¡e¡’, HC qm¡– jq¡ p¡de fb, –HC
qm¡ DnÄl Ef¡pe¡l j§m fhÑz ¢eSL e¡ Se– DnÄlL a¡l ül©f e¡ Se,
L¡e¡ jaC DnÄlL f¡Ju¡ pñh euz Lb¡u BR, –‘N¡R e¡ EWC HL
L¡y¢c’! H’lLj ke e¡ quz p¢WL fb– L¢WZ f¢lnËj L’l HC Aj§mÉ lae
m¡i Lla qhz i¥m d¡lZ¡ ¢eu– i¥m fb– öd¤ ‘c¡J c¡J’ hm,L«f¡ ¢ir¡ L’l hs¡m ¢LR¥C f¡Ju¡ k¡h e¡z
L¡e¡ j¡e¤oC A¢a ¢nö-Qae Ù¹ll S£h eu, k a¡L L¡æ¡-L¡¢V L’l DnÄlj¡ul pÀq Bc¡u Lla qhz Bl, DnÄll HC SNv-pwp¡l A¢a ¢nö-Qae Ù¹ll S£hcl SeÉJ DnÄl ¢g¢Xw h¡am ¢eu hp eCz HM¡e
Ae¡cl– Ae¡q¡l L¡¢V L¡¢V S£h j¡l¡ k¡µR fË¢aj§ýaÑz H’ HL A¢aL¢We h¡Ù¹h SNvz f§hÑ¢edÑ¡¢la Hhw f§hÑ¢ÙÛa S¡N¢aL hÉhÙÛ¡l Efl ¢eiÑl
Ll– ASpË fË¢aLma¡l jdÉ ¢cu HM¡e hyQ b¡La qh, Hhw ¢hL¡nm¡i
Lla qh– ¢eScl Qø¡uz DnÄl kV¥L¥ Ll¡l f§hÑC L’l ¢cuR, a¡lfl
Bl L¡l¡ fË¢a a¡l L¡e¡ c¡u£aÆ-LaÑhÉ eC– L¡e¡ j¡u¡-cu¡ eCz S¡¢e,HC L¢WZ paÉL je ¢ea AeLlC Lø qh, ah¤ ¢eScl ü¡bÑC,
LÒfe¡l DnÄlL ¢eu jn…m qu e¡ bL– ¢eSL S¡ea qh, HhwDnÄlL S¡ea qh a¡l fËL«a ül©fz Bl, a¡l SeÉ jq¡djÑl pq¡ua¡ ¢euBaÈ¢hL¡n m¡il fb H¢Nu ka qh Bj¡clz
46
HLSe iš²l h¤¢Üc£ç fËnÀ : “BµR¡– j¡e¤ol jdÉa¡
c¢M, Ha¡ lLjl djÑ, a¡qm DnÄll djÑ ¢L?! ”
jq¡j¡epl fË‘¡e-fËp¤¤a Ešl : “pQaei¡h– pQøqu– p¢WL fb– â¥a BaÈ¢hL¡n m¡il SeÉ f¡me£udjÑC qm¡ DnÄll djÑz DnÄll djÑC– ‘jq¡djÑ’z
DnÄll p¿¹¡e J a¡l Awn ¢qph– DnÄll djÑC Bj¡clj§mNa djÑ– fËL«a djÑz k¢c ¢eSL Hhw DnÄlL fËL«aAhÙÛ¡u– a¡l ül©f S¡ea Q¡J, k¢c j¡q-j¡u¡l håebL– A‘¡e-AåaÆ bL j¤š² qa Q¡J, S¡N¢aL c¤xM-Lø-k¿»e¡ bL j¤š² qu fËL«a n¡¢¿¹ m¡i Lla Q¡J,a¡qm ‘jq¡djÑ’ fb– BaÈ¢hL¡nl fb ANËpl qJz
DnÄl pq Bjl¡ ph¡C– ¢hL¡nj¡e Qae¡-fbl f¢bLz f§ZÑBaÈ¢hL¡n m¡iC– j¡ehS£he pq jq¡S£hel A¿¹¢eÑ¢qa
j§m mrÉz”
47
Am±L£L qm¡ a¡’-C –k¡ Cqm¡Ll h¡ CqSNal euz flm¡L h¡fËam¡L pq HC SNal h¡Cll ¢h¢iæ ¢hou--hÙ¹¥, n¢š²–rja¡, OVe¡ HhwQae-pš¡ kMe Bj¡cl N¡Ql Bp, aMe a¡LC Am±L£L hm¡ quzBj¡cl C¢¾cÊu J h¤¢ÜNË¡qÉ eu Hje ¢LR¥L AeL Am±L£L je LlmJ,phpju k a¡’ Am±L£L qh Hje euz
¢hnÄ¡p L¢l Abh¡ e¡ L¢l, Am±L£La¡l fË¢a Bjl¡ fË¡u ph¡C– Lj-hn£BLoÑZ h¡d Ll b¡¢Lz Bjl¡ Bj¡cl cM¡-n¡e¡ –S¡e¡ SNaL ¢euCp¿¹¥ø eCz Bj¡cl d¡lZ¡– Hl h¡ClJ hý ¢LR¥ BR, –k¡ Bj¡clL ‘¡a-A‘¡a BLoÑZ Llz
¢hnÄ¡pl p¡b p¡b p¾cqJ Ey¢L cu Bj¡cl jel L¡Z, –p¢aÉC Am±L£Lhm ¢L ¢LR¥ BR!? Bjl¡ Hjea¡ AeL ¢LR¥ c¢M, –k¡ NaL¡mli¡he¡u ¢Rm Am±L£L –Apñh, BS a¡ m±L£L qu EWRz öd¤ AS¡e¡b¡L¡u– a¡l¡ Am±L£L qu ¢Rm Bj¡cl L¡R!
qÉ¡y, Cqm¡Ll AeL ¢LR¥C HMeJ fkÑ¿¹ Bj¡cl AS¡e¡z Bj¡cl Qe¡SNal jdÉC– ¢hØjuLl Hje AeL ¢LR¥ BR, k¡ Bj¡cl AS¡e¡z AeLpju, a¡cl pÇfLÑ L¡Òf¢eL d¡lZ¡ Hhw a¡cl L¡l¡ L¡l¡ BL¢ØjLfËL¡nLC Bjl¡ Bj¡cl üÒf ‘¡e J Qae¡l L¡lZ Am±L£L hmdl ¢eCz Bh¡l LE LE a¡L Am£L –Ah¡Ù¹h hmJ je Llz ¢L¿¹¥H…¢mL Am±L£L hm¡ k¡he¡z fËbjC hm¢R, Am±L£L Lb¡l AbÑ qm¡ k¡m±L£L eu –CqS¡N¢aL euz
flm¡L pÇfLÑ Bj¡cl AeLl p¾cq– A¢hnÄ¡p b¡LmJ, –BNËq –
L±a¥qmJ Lj eCz pC f¡lm±L£L L¡e¡ pš¡ k¢c p¢aÉC L¡e¡i¡hBj¡cl ‘¡e-N¡Ql qu, a¡qmJ Bjl¡ a¡L CqS¡N¢aL hmhe¡, Am±L£Lh¡ f¡lm±L£L-C hmhz Qe¡-S¡e¡ qmC a¡ m±L£L qu k¡he¡z
48
Bj¡cl jdÉ hn¢LR¥ j¡e¤o BR, k¡l¡ Am±L£La¡l fË¢a a£hË Bp¢š² h¡dLlz Hl¡ A¢dL¡wnC AaÉ¿¹ ¢hnÄ¡pfËhZ j¡e¤oz Hcl HC ¢hnÄ¡p fËhZa¡ BlAm±L£La¡l fË¢a c¤hÑma¡l p¤¤k¡N ¢eu– ¢LR¥ d§aÑ-fËa¡lL j¡e¤o HclLn¡oZ L’l b¡Lz AeLpju WLmJ, Hl¡ Hcl Aå-¢hnÄ¡pl jdÉ ¢cuEvfæ qJu¡ ¢hno jexn¢š²l à¡l¡ j¡T j¡T m¡ih¡eJ qu b¡Lz –k¡Hcl L¡R L¡e¡ Am±L£L pš¡ h¡ n¢š²l L«f¡ h¡ c¡e hmC je qu(‘¢hnÄ¡p J ‘¡e’ Hhw ‘DnÄl fËp‰’ âøhÉ)z
H’ qm¡ Bpm– A¿¹¢eÑ¢qa ¢hno jexn¢š²l a¡vr¢ZL ØglZ! Hhw a¡là¡l¡ p¡ju£Li¡h m¡ih¡e qJu¡z A¢dL¡wn rœC a¡’ HC ¢hno jexn¢š²-L¾cÊl ÙÛ¡u£ ¢hL¡n euz j¢Ù¹úl HC ¢hno n¢š²-L¾cÊl ¢hL¡n OVm hÉ¢š²AeL Ap¡d¡lZ rja¡l A¢dL¡l£ qa f¡lz –k¡ m±L£L qmJ, AeLlL¡R Am±L£L rja¡ h¡ n¢š² hmC je qhz je pÇfLÑ kbø ‘¡elAi¡hC Bjl¡ A‘¡e-Aål ja¡ S£he k¡fe Ll Qm¢Rz
HC jq¡SNa ApwMÉ Am±L£L A¢Ù¹aÆl pñ¡he¡ luRz ¢L¿¹¥, Am±L£L l©fk…¢m Bj¡cl p¡je Bp, a¡cl jdÉ ¢LR¥ Am±L£L OVe¡ b¡LmJ, –
hn£li¡NC b¡L AS¡e¡ S¡N¢aL OVe¡ Bl fËa¡lZ¡j§mL L¡lp¡¢S, –k¡jÉ¡¢SLl ja¡C L¡e¡ e¡ L¡e¡ L±nmz S¡N¢aL OVe¡l jdÉ Bh¡l ¢LR¥b¡L– hÙ¹¥Na J S¡N¢aL n¢š²l Mm¡, Bl ¢LR¥ qm¡– Bj¡cl je¡SNale¡e¡e L¡äL¡lM¡e¡z ‘¡el üÒfa¡l L¡lZ k…¢m Bj¡cl L¡R Am±L£Ll©f fËa£uj¡e quz
Am±L£L OVe¡l jdÉ Bl HL¢V EõMk¡NÉ qm¡, –NËq¡¿¹ll S£h J k¿»Hhw jq¡L¡nk¡ecl fª¢bh£a AhalZl OVe¡z H ¢houJ j¡e¤ol QljL±a¥qm– BNËq mrÉ Ll¡ k¡uz HC ¢eu hý NÒf-N¡b¡, fËhå, LÒf-L¡¢qe£–hý Qm¢µQœ fËÙ¹¥a quR, NhoZ¡J quR J qµR AeLz ¢L¿¹¥, HphlAeL pñ¡he¡ b¡LmJ, –¢h¢µRæi¡h ¢LR¥ ¢LR¥ fËj¡e b¡LmJ, phÑSe NË¡qÉ–kbø ¢eiÑlk¡NÉ –¢e¢ÕQa fËj¡e HMeJ f¡Ju¡ k¡u¢ezfËL«a Am±L£L OVe¡ ¢qph– k OVe¡…¢m p¡d¡lZa O’V b¡L, a¡cl jdÉA¢dL¡wnC– fËam¡Ll h¡¢p¾c¡cl à¡l¡ pwO¢Va qJu¡ OVe¡z ¢ejÀ-QaeÙ¹llfËa-BaÈ¡ –k¡l¡ CqSNal j¡u¡ aÉ¡N Lla f¡le¡, Aa«ç pCph BaÈ¡CBj¡cl Q¡¢lf¡n O¡l¡gl¡ L’l b¡Lz Jl¡ Bj¡cl p¡b k¡N¡k¡N OV¡e¡l
49
Qø¡J L’l b¡L, ¢L¿¹¥ Bj¡cl j¢Ù¹úl ¢hno ‘¢l¢pi¡l’ L¾cÊ¢V p¢œ²u e¡b¡L¡u –Jl¡ Bj¡cl p¡b k¡N¡k¡N OV¡a f¡le¡z
¢LR¥ fËa¢hc j¡e¤o ¢hno ¢hno fË¢œ²u¡l jdÉ ¢cu– Jcl p¡b k¡N ÙÛ¡feprjz a¡l¡ –Jcl à¡l¡ ¢LR¥ ¢LR¥ ¢hno L¡SJ L¢lu ¢ea f¡l, k¡ p¡d¡lZj¡e¤ol fr pñh euz HR¡s¡J, ¢hno ¢LR¥ j¡e¤o BR– k¡cl j¢Ù¹úlI ¢hno ‘¢l¢pi¡l’ L¾cÊ¢V S¡NËa J p¢œ²u b¡L¡u a¡l¡ fËa-BaÈ¡cl p¡bpwk¡N OV¡a prj quz ah HC lLj j¡e¤ol pwMÉ¡ M¤hC Ljz p¡d¡lZaxi¨af¡Ju¡ h¡ i¥a¡¢hø hÉ¢š²cl L¡kÑLm¡fl jdÉ hn£li¡NC ¢L¿¹¥ fËapÇfL£Ña –ia h¡ fËa B¢hø qJu¡l OVe¡ euz Hcl jdÉ hn£li¡Nj¡e¤oC ¢qØV¢lu¡ Abh¡ ¢hno dlZl je¡l¡N Bœ²¡¿¹ l¡N£z
Bjl¡ AeLC ch-ch£cl Am±L£L rja¡l Lb¡ ¢hnÄ¡p L’l– a¡cl à¡l¡m¡ih¡e qJu¡l EŸnÉ –a¡cl f§S¡-Ef¡pe¡ L’l b¡¢Lz HC ph ch-ch£Hhw DnÄl pÇfLÑ i¥m d¡lZ¡l hnhaÑ£ qu, Bjl¡ HC…¢m L¢lz L¡e¡OVe¡– a¡’ p m±L£L q¡L Bl Am±L£L q¡L, –a¡l pñ¡hÉ ‘p¡pÑ Agf¡Ju¡l’ M¤yS cM¡l Qø¡C L¢le¡ Bjl¡z k k¡ hm, a¡-C ¢hnÄ¡p Ll ¢eCzHC pjÙ¹ –ch-ch£cl à¡l¡ pwO¢Va qJu¡ OVe¡ …¢ml jdÉ– HL nËZ£lOVe¡ OV– f§hÑ Eõ¢Ma Bj¡cl ¢hnÄ¡p pñ¨a ¢hno jexn¢š²l à¡l¡zBlAfl nËZ£l OVe¡ OV– fËa-BaÈ¡cl à¡l¡z
flm¡Ll ¢LR¥ ¢LR¥ ¢hcq£ BaÈ¡clL AeL pjuC ¢h¢iæ f§¢Sa ch-ch£l i¨¢jL¡u A¢ieu Lla cM¡ k¡uz ¢hnoax k ph j¢¾cl J a£bÑÙÛ¡e
Ae¡Q¡l– Lc¡Q¡l– c¤l¡Q¡l f§ZÑ, pC ph ÙÛ¡eC ia-fËa– ¢fn¡Q¡¢c ¢ejÀ-Qae Ù¹ll fËa BaÈ¡cl i£sz Hcl jdÉ ¢LR¥ ¢LR¥ Qa¥l fËa¡lL jel
fËa-BaÈ¡ AeL pjuC A‘¡e-Aå –Apq¡u j¡e¤o h¡ ch-iš²cl fËa¡lZ¡
L’l Be¾c f¡u Hhw a¡cl f§S¡-AOÑ¡¢c BaÈp¡v L’l a«ç quz
Hcl Ll¡ja£aC pC ph ÙÛ¡e Hhw pC ph ch-ch£ qu JW S¡NËa!cha¡ pÇfLÑ p¢WL d¡lZ¡ e¡ b¡L¡u, AeL j¡e¤oC fËa¡¢la qu BpR HCi¡hz AeLC DnÄl Bl ab¡L¢ba cha¡l jdÉ f¡bÑLÉ h¤Ta e¡ flj¡u¡l N¡m¡Ld¡yd¡yu O¤l jlRz
50
pwú«a i¡o¡u cha¡l AbÑ ‘¡e£– ¢hàSe, k¡l¡ avL¡m£e p¡d¡lZ j¡e¤o bLhn ¢LR¥V¡ EµQ nËZ£l j¡e¤oz iNh¡e hmaJ pwú«a i¡o¡u öd¤ DnÄlLC
h¡T¡e¡ que¡, cha¥mÉ hÉ¢š², n±kÑ-h£kÑh¡e, InÄkÑn¡m£– ‘¡e£, knh¡e Jp±i¡NÉh¡e hÉ¢š²LJ iNh¡e hm¡ quz Bl Hl gmC, p¡d¡lZ j¡e¤o ¢hï¡¿¹qu DnÄl Bl cha¡ pÇfLÑ …¢mu gmz
Am±L£L LjÑL¡ä…¢ml jdÉ pl¡p¢l DnÄll i¨¢jL¡ BR ¢Le¡, –H’ ¢euJ
AeL fËnÀ L’l b¡Lz DnÄl fËp‰– M¤h ü¡i¡¢hL i¡hC ch-ch£cl Lb¡Hp k¡uz hý j¡e¤oC DnÄl J ch-ch£ pÇfLÑ A‘a¡l L¡lZ ¢h¢iæ ch-ch£LC DnÄl ‘¡e f§S¡ Ef¡pe¡ L’l b¡Lz p¡l¡ fª¢bh£a fËQ¢ma Abh¡L¡Òf¢eL ch-ch£ h¡ cha¡NZ Bl ‘jq¡h¡c’-H Eš² cha¡NZ HLeuzjq¡h¡cl cha¡NZ AeL hn£ EµQ Qae Ù¹ll pšÄ¡z fª¢bh£a BNje Hhwj¡e¤ol p‰ e¡e¡l©f m£m¡-Mm¡u Awn eJu¡ Hcl fr pñh euz jq¡h¡cEš² ch-Qae-Ù¹ll h¡¢p¾c¡l¡C fËL«a AbÑ cha¡z HM¡e ch-ch£
hm ¢LR¥ eC– L¡lZ, HC EµQ QalÙ¹l L¡e¡ ¢m‰ ic eCz eChwnhª¢Ül hÉhÙÛ¡z
DnÄl pÇfLÑ Hhw ¢eSl pÇfLÑ Bj¡cl f¢lú¡l d¡lZ¡ e¡ b¡L¡aC kapjpÉ¡l Eáh quz AÒf Lb¡u DnÄl pÇfLÑ ¢hno ¢LR¥ h¡T¡e¡ pñheuz ¢hno Ll kM¡e– DnÄl pÇfLÑ ¢iæ ¢iæ d¡lZ¡ Bj¡cl je hÜj§mqu BR (DnÄl pÇfLÑ Hhw ¢eSl pÇfLÑ j¡V¡j¤¢V d¡lZ¡ m¡i Lla–
‘jq¡h¡c’ NË¿Û f¡W Ll¦e)z Am±L£L fËp‰ öd¤ HC Lb¡C hmh, DnÄllLjÑL¡äL m±L£L–Am±L£L l©f i¡N Ll¡ Qme¡z HC jq¡SNvV¡C –DnÄl,HM¡e k¡ ¢LR¥ OVR– DnÄll jdÉC OVR, Hhw Hph ¢euC DnÄll jq¡LjÑL¡ä QmRz Bm¡c¡ Ll hÉ¢š² ¢hnol SeÉ Abh¡ pl¡p¢l Bj¡cl SeÉDnÄl ¢LR¥ Lle¡z
51
ph ¢LR¥l j§m luR i¡NÉ, i¡NÉC ph ¢LR¥l SeÉ c¡u£z Bl HC i¡NÉf§hÑ ¢edÑ¡¢la Hhw Af¢lhaÑe£uz ah, i¡NÉL L¡kÑLl gmhv qa, ¢h¢iæL¡kÑ-L¡lZl ¢i¢ša k¤¢š²-¢h‘¡el fb dlC ANËpl qa quz i¡NÉl SeÉC
Bjl¡ LE p¤¤M£ –LE c¤xM£, LE pgm –LE Apgmz i¡NÉl SeÉCBj¡cl Ha c¤xM-Lø-k¿»e¡z a¡C, i¡NÉL M¤h i¡m¡i¡h S¡e¡ fËu¡Sez
‘¡e J Qae¡l üÒfa¡l L¡lZ i¡NÉ Hhw a¡l N¢a¢h¢d pq pjÙ¹ L¡kÑ-L¡lZk¤¢š²-¢h‘¡e Bj¡cl cª¢øN¡Ql que¡z Bh¡l LMe¡ ¢LR¥ Awn cª¢øN¡QlqmJ a¡l fË¢aL¡l cª¢øN¡Ql h¡ d¡lZ¡Na que¡, Abh¡ fË¢aL¡l pñh qu
JWe¡z gm, Bjl¡ Apq¡ul ja¡ c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡N Ll b¡¢L, Apgm–
hÉbÑ– r¢aNËÙ¹ qCz je l¡Ma qh, Bjl¡ Hhw Bj¡cl k¡ha£u L¡kÑLm¡f,phC i¡NÉl c¡ez Bjl¡ LEC i¡NÉ fËp¤¤a OVe¡ fËh¡ql h¡Cl eCz a¡CBj¡cl LaÑhÉ i¡NÉL a¡l ül©f S¡e¡z
i¡NÉ Bpm L£ ? i¡NÉ qm¡– L¡e¡ OVe¡l jdÉ ¢cu– paxpña HLfËL¡l
n¢š² h¡ ‘fË¡NË¡j’ l©f ¢ecÑn, k¡ AhnÉñ¡¢h i¡h£ OVe¡ h¡ OVe¡hm£lAj¡O ¢edÑ¡lL J ¢eu¡jLz
Ae¤l©fi¡h– S¡N¢aL h¡ jq¡S¡N¢aL rœ : i¡NÉ qm¡– jq¡¢hØg¡lZl
jdÉ ¢cu SNv pªSe öl¦ qJu¡l j¤q¨aÑ Evfæ qJu¡ – AhnÉñ¡¢h i¡h£OVe¡hm£l ¢edÑ¡lL J ¢eu¡jL l©f HLfËL¡l A°e¢µRL n¢š² Abh¡ paxpªø
‘fË¡NË¡j’z HR¡s¡J, hÉhq¡l£L AbÑ– f§hÑ¢edÑ¡¢la OVe¡ Abh¡ f§hÑ¢edÑ¡¢la
flÇfl¡Na– AhnÉñ¡¢h OVe¡ h¡ OVe¡hm£LJ i¡NÉ hm¡ quz fË¢a¢V OVe¡–pª¢ø l©f fË¢a¢V Evf¡ce, a¡l p¡b pÇfLÑk¤š² flhaÑ£ ¢h¢iæ OVe¡ h¡ pª¢ølBf¡a L¡lZz k¡ pª¢øl öl¦a üuw¢œ²u i¡hC f§hÑ¢edÑ¡¢la qu BRz
pª¢ø öl¦ qJu¡l p¡bp¡bC HC i¡NÉ A¢Ù¹aÆ pÇfæ qu JWz aMeC ¢WLqu k¡u LMe L¡b¡u Lje i¡h ¢L OVhz SNal phÑœ ¢hÙ¹«a flÇfl¡Na
52
AhnÉñ¡h£ OVe¡ fËh¡qz DnÄl AbÑ¡v HC jq¡¢hnÄ l©f A¢Ù¹aÆJ i¡NÉl Ad£ezDnÄll pjÙ¹ L¡kÑLm¡fJ i¡NÉl à¡l¡ ¢eu¢¿»az hm¡k¡u, i¡NÉ DnÄll bLJhmh¡ez
HL¢V a£ll gmL k¤š² O¤ZÑj¡e Qœ²l O¤ZÑe¢œ²u¡ öl¦ qJu¡l p¡bp¡bCüaxC ¢edÑ¡¢la qu k¡u, a£ll gmLl a£rÁ L¡Z¢V LMe Hhw ¢WLL¡b¡u ¢Nu ¢ÙÛl qhz H-C qm¡ i¡NÉ Hhw f§hÑ-¢edÑ¡¢la OVe¡z jq¡pª¢ø h¡S¡N¢aL OVe¡l rœJ fË¡u Ae¤l©fz pª¢øl öl¦a üuw¢œ²u i¡hC a¡li¡NÉ ¢edÑ¡¢la qu NRz
i¡NÉ f§hÑ-¢edÑ¡¢la! ašÄNa i¡h HLb¡ Bjl¡ je ¢emJ, ‘¡e J Qae¡lüÒfa¡l L¡lZ Bj¡cl fr ¢hnci¡h S¡e¡ pñh eu, pM¡e L¡e pjulSeÉ L¡e OVe¡ ¢e¢cÑø qu BRz LMe¡ LMe¡ pñ¡hÉ L¡e¡ OVe¡l
f¢lhaÑe mrÉ L’l, Abh¡ f¢lhaÑe O¢Vu Bjl¡ i¡NÉ f¢lhaÑel d¡lZ¡ m¡iLl b¡¢Lz ¢L¿¹¥, HV¡ pÇfZÑax Bj¡cl A‘a¡ fËp§a d¡lZ¡z k OVe¡lpñ¡he¡ Bjl¡ Ae¤j¡e Ll¢R a¡ ¢eRLC Ae¤j¡ez k¡ OVR h¡ OVR a¡Cqm¡ h¡Ù¹h paÉz
k¢cJ, k¡ OVR Bl k¡ OVR, HC h¡Ù¹h paÉLJ Bjl¡ AeL pjuCBj¡cl ‘¡e-Qae¡l üÒfa¡l L¡lZ ¢WLja¡ h¤T EWa f¡¢le¡ h¡ d¡lZ¡uBea f¡¢le¡z a¡C, öd¤ cªnÉax k¡ OVR k¡ OVR a¡LC AhnÉñ¡h£ f§hÑ-¢edÑ¡¢la i¡NÉ hm je ¢eC Bjl¡z
i¡NÉ Bj¡cl ¢ial h¡Cl, ‘¡a-A‘¡a ¢h¢iæ i¡h ¢h¢iæ ¢cLbL ¢œ²u¡n£mz Bj¡cl ¢Q¿¹¡-i¡he¡, CµR¡-A¢eµR¡ pq Bj¡cl pjÙ¹
L¡kÑLm¡f i¡NÉ à¡l¡ ¢eu¢¿»a Hhw a¡’ S¡N¢aL LjÑL¡älC Awnz Bjl¡J
HC SNalC HLV¡ Awnz HM¡e, i¡NÉœ²j h¡ OVe¡œ²j LE de£ –LE
c¢lâ, LE jqv –Bh¡l LE Apvz a¡’-C h’m Hl ¢fRe L¡e¡ ¢eu¿¹¡h¡ ¢edÑ¡lL J ¢eu¡jL Qae pš¡ eC, BR paxpªø HL k¡¢¿»L fË¡NË¡jz
kbø ‘¡e-Qae¡ J rja¡ hm LE k¢c– a¡L L¾cÊ L’l OVj¡eOVe¡fËh¡ql j¡s O¤¢lu ¢ca prj qu, h¤Ta qh, i¡NÉœ²jC a¡ OVR,AbÑ¡v pV¡C OV¡l ¢Rmz
53
Bj¡cl Apq¡ua¡l j§m i¡NÉ c¡u£ qmJ ‘¡e J Qae¡l üÒfa¡C a¡lAeÉaj L¡lZz a¡C S¡N¢aL c¤xM-Lø-k¿»e¡ fËi«¢a bL j¤¢š² fa ‘¡e JQae¡l ¢hL¡n OV¡e¡l Qø¡ pq ‘¡e£ hÉ¢š²l fl¡jnÑ NËqe Bö LaÑhÉz
¢L¿¹¥, ‘¡e J Qae¡l üÒfa¡l L¡lZC Bjl¡ h¤T EWa f¡¢le¡ L fËL«a‘¡e£ Bl L iä-fËa¡lLz L¡eV¡ ‘¡e Bl L¡eV¡ eu, ¢Lp Bj¡clfËL«a j‰m qh h¤Ta f¡¢le¡z gm, Bjl¡ Apq¡ul ja¡ ¢cN¢h¢cN‘¡en§ZÉ qu R¡V¡R¥¢V L¢l Hhw AeL rœC iä c¡nÑe£Lcl Llam Naqu Bl¡ hn£ c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡N L¢lz
k¢cJ HC i¡hC ‘¡e-A¢i‘a¡ m¡il jdÉ ¢cu ¢am¢am Bj¡clQae¡l ¢hL¡n OV b¡Lz AeL pjuC ‘¡e£l pc¤fcnl f¢lhaÑ iä-fËa¡lLl L¥-fl¡jnÑC Bj¡cl L¡R NËqek¡NÉ je quz ‘¡e£l p¤¤-fl¡jnÑBj¡cl jexf¤a que¡z
i¡NÉ ab¡ S¡N¢aL hÉhÙÛ¡ –öd¤ Bj¡cl i¡m¡C Q¡u, –HC lLj i¥m d¡lZ¡
Bj¡cl AeLl jdÉC BRz i¡NÉL AeLC DnÄll CµR¡ ‘¡e– hm
b¡L, ‘DnÄl k¡ Lle Bj¡cl i¡m¡l SeÉC Lle’z qÉ¡y, DnÄll CµR¡– pJ
Bpm i¡NÉlC pª¢ø– i¡NÉlC fËL¡nz ¢L¿¹¥ a¡-C hm– DnÄlC i¡NÉ-¢hd¡a¡
euz HC jq¡SNv h¡ jq¡¢hnÄl©f pš¡C qm¡ – DnÄlz
H’ qm¡ HL °hfl£aÉ il¡ Aá¨a SNaz k hÉ¢š² AeÉ¡u-Afl¡d –L¥LjÑ
LlR, –i¡NÉC a¡L ¢cu a¡’ Ll¡µRz k Afl¡d£– p Afl¡d Lla h¡dÉqµRz AbÑ¡v i¡NÉ a¡L h¡dÉ Ll¡µR Afl¡d Llaz Afl¡d e¡ Ll a¡l
Ef¡u eCz Bh¡l k i¡m¡ L¡S LlR, –pJ h¡dÉ qµR a¡’ Llaz k
Afl¡d£L dlR Hhw k Afl¡d£L n¡¢Ù¹ ¢cµR, i¡NÉC a¡cl ¢cu a¡’Ll¡Rz L¥LjÑ LlJ AeL n¡¢Ù¹ i¡N LlR e¡, Bh¡l p¤¤LjÑ LlJ n¡¢Ù¹i¡N Lla qµR AeLLz
HC frf¡¢aaÆl p¢WL L¡lZ M¤yS e¡ fu, –AeLC f§hÑSeÈl LjÑgml
L¡Òf¢eL ašÄ q¡¢Sl L’l b¡Lz ¢L¿¹¥ a¡-C k¢c qu, a¡qm– A¢a ¢ejÀ-
54
Qae Ù¹ll k S£h¢VL qaÉ¡ L’l Bjl¡ a¡l j¡wp M¡¢µR, –a¡l p¤¤LjÑ–
L¥LjÑ, c¡o–…Z –Afl¡d –LjÑgml ¢qphV¡ ¢LlLj qh? Bl a¡l HCLl¦Z f¢lZ¢aa pC S£h¢Vl ¢L i¡m¡ qa f¡l?!
DnÄl, i¡NÉ Hhw HC S¡N¢aL hÉhÙÛ¡– L¡l¡C S£hl SeÉ ¢LR¥j¡œ j¡b¡hÉ¡b¡
eCz DnÄl a¡l °nnh J °Ln¡ll RmMm¡u– kMe S£h pª¢øl nM qu¢Rm,pCpju S£hl fË¢a a¡l ¢LR¥V¡ eSl b¡LmJ, S£hl Efl p¤¤¢hQ¡l Ll¢e pLMe¡Cz S£hL S£hl M¡cÉ f¢lZa Ll¡V¡C a¡l hs fËj¡Zz DnÄll hup
hª¢Ül p¡bp¡b– ‘¡e J Qae¡ hª¢Ül p¡b p¡b– BÙ¹ BÙ¹ Mm¡-d¤m¡l f¡V
Q¥L k¡Ju¡l fl, f¤a¥m Mm¡l nM ¢jV Nm– S£h aMe °nnhl Mm¡OlAe¡cl fs b¡L¡ BhSÑe¡l Ù¹¥f °h Bl ¢LR¥ euz
DnÄlL kaC X¡L¡ – kaC a¡l L¡R L¡al fË¡bÑe¡ S¡e¡J, –a¡ap ¢hlš²C qh, iš²l Efl pcu qhe¡ LMe¡Cz haÑj¡e Bj¡cl j¡b¡l
Efl L¡e¡ n¡pL eC– L¡e¡ pq¡uLJ eCz BR Bj¡cl
Q¡¢lf¡n ¢hÙ¹¡l Ll b¡L¡ A¢dL¡wn AcªnÉ –i¡NÉl S¡mz A‘¡e-AåaÆ –
Qae¡i¡hl L¡lZ Bjl¡ pÇfZÑ i¡NÉl Ad£eÙ¹ qu– c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡NLl Qm¢Rz Bj¡cl ‘¡e J Qae¡l kbø ¢hL¡n OVmC Bjl¡ i¡NÉl q¡abL hým¡wn j¤š² qa f¡lh¡z
a¡qm S£hSNv ¢VL BR ¢L Ll? c¤xpq ph L¢WZ AhÙÛ¡l jdÉ ¢cu–
DnÄl fËcš nl£l-je Hhw a¡l jdÉ A¿¹NËÑ¢ba ¢ecÑn h¡ fË¡NË¡j pðm L’l,
AeL c¤xM-Lø-k¿»e¡ pu– fË¢aLm f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢al p‰ ¢eSL M¡f
M¡Cu ¢eu– S£h ¢VL BR HC SNaz OVe¡Qœ² –i¡NÉœ²jC p ¢VLBRz k pjÙ¹ S£h f¢lhaÑ£a fË¢aLm f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢aL j¡¢eu ¢ea Arj
quR, –a¡l¡ q¡¢lu NR HC L¢WZ SNv bLz
HC SNa k¡ ¢LR¥ OVR– phC OVe¡œ²j h¡ i¡NÉœ²j OV QmRz HM¡eHl hÉa£œ²j OV¡e¡l p¡dÉ eC L¡l¡z HLj¡œ, EµQ Qae¡ pÇfæ fË‘¡h¡e
hÉ¢š²– a¡l fkÑ¡ç ‘¡e J Qae¡l à¡l¡ ¢eSL i¡NÉl håe bL AeL¡wn
j¤š² Lla prjz a¡C, ‘i¡NÉ S£hl i¡m¡C Q¡u, –i¡NÉL je ¢em Bjl¡
55
AeL i¡m¡ b¡La f¡lh¡, ¢Lð¡ i¡NÉ k¡L k¢cL ¢eu ka Q¡u –
p ¢cL NmC a¡l i¡m¡ qhz’ –ph pjuC HC p¡d¡lZ ¢qph pj¡e
L¡kÑLl que¡z LMe¡ i¡m¡ qaJ f¡l– LMe¡ e¡J qa f¡lz
HCph cM-öe, üi¡haxC AeLl je fËnÀ S¡N– a¡qm, fËL«aC i¡NÉ
L£ Q¡u? –i¡NÉL h¤Ta, –a¡l L¡kÑLm¡fL h¤Ta, a¡l SeÈmNÀl ¢cL ¢gl a¡L¡a qh Bj¡clz
jq¡¢hØg¡lZl jdÉ ¢cuC pª¢øl öl¦–, Bl pC ¢hØg¡lZl rZ¢VaC SeÈeu i¡NÉz kje, HL¢V h¡j¡ ¢hØg¡lZl jdÉ ¢cu OV b¡L HLl fl HL
e¡e¡ OVe¡z ¢hØg¡lZl j§ýaÑC üuw¢œ²ui¡h ¢edÑ¡¢la qu k¡u– a¡lfl ¢L
OVh, Hhw a¡lJ fl flÇfl¡Nai¡h HLl fl HL ¢L–¢L OVa b¡Lhz
HC SNa k¡ ¢LR¥ OVR Hhw k¡ ¢LR¥ OVh –p pjÙ¹ ¢LR¥C ¢edÑ¡¢la qu
NR – ¢hØg¡lZl j§ýaÑ –fË¡u üuw¢œ²ui¡hz HM¡e ‘fË¡u’ Lb¡¢V hm¢R HC
SeÉ k –¢hØg¡lZl L¡lZ ¢qph Hl ¢fRe ¢Rm¡ – CµR¡n¢š² Hhw ÙÛ¡e–
L¡m J f¡œz f¡œ qm¡ ¢hØg¡lL hÙ¹¥¢Vl NWZ–Ef¡c¡e fËi«¢az
¢hØg¡lZ flhaÑ£ flÇfl¡Na OVe¡…¢m üuw¢œ²ui¡h– HLl fl HL OVa
b¡LmJ, Hcl jdÉ f§h¡Ñš² pC CµR¡n¢š²– k CµR¡hm ¢hØg¡lZ¢V OV¢Rm¡,pC CµR¡ f˵Ræi¡h p¢œ²u BRz
Bjl¡ S¡¢e, jq¡SNv pª¢øl ¢fRe luR B¢c CµR¡ – B¢c EŸnÉ Hhw
a¡L pgm L’l a¡m¡l f¢lLÒfe¡ (‘jq¡h¡c’ NË¿Û âøhÉ)z HR¡s¡J, Bjl¡
HC jq¡S¡N¢aL OVe¡ flÇfl¡l jdÉ ¢cu– f¤el¡u CµR¡n¢š²l ¢hL¡n OVa
cM¢Rz fËbj a¡l fËL¡n OVR– DnÄl jel jdÉ ¢cu, Hhw a¡l flhaÑ£aS£h fËi«¢a DnÄll Awn bL pªø qJu¡ I¢µRL pš¡l jdÉ ¢cuz pC B¢c
CµR¡ – B¢c EŸnÉ qm¡ –BaÈ¢hL¡n m¡i!
pjÙ¹ pª¢ø Hhw a¡l OVe¡hm£l jdÉ– I¢µRL J A°e¢µRL Eiu fËL¡ln¢š²C ¢œ²u¡n£m luRz I¢µRL J A°e¢µRL n¢š² p¢Çj¢mai¡h pjÙ¹ S¡N¢aL
OVe¡ O¢Vu QmRz i¡m¡ Ll M¤y¢Vu fkÑhrZ Llm cM¡ k¡h– LMe¡
56
I¢µRL n¢š² bL A°e¢µRL n¢š² Evfæ qµR, Bh¡l LMe¡ A°e¢µRL n¢š²
bL I¢µRL pš¡ h¡ n¢š² SeÈ ¢eµRz ah, H’ SNa L¡e¡ n¢š²C f¤l¡f¤¢l
I¢µRL Abh¡ f¤l¡f¤¢l A°e¢µRL euz A°e¢µRL n¢š²l jdÉ– AÒf qmJI¢µRL n¢š² ¢e¢qa BRz Bh¡l I¢µRL n¢š²l jdÉJ AÒf-üÒf A°e¢µRL
n¢š² ¢e¢qa luRz HM¡e L¡e¡ OVe¡C– I¢µRL n¢š²l à¡l¡ Abh¡ A°e¢µRL
n¢š²l à¡l¡ phÑ¡wn ¢eu¢¿»a J pªø euz Bl HV¡C qm¡ –Bj¡cl rœS¡N¢aL pjpÉ¡l AeÉaj HL¢V L¡lZz
phpju– phÑrœ– DnÄl h¡ S£hl CµR¡ja¡ ph¢LR¥ OV¡ pñh eu HM¡eza¡lfl, DnÄl Hhw Bj¡cl CµR¡J AeL¡wn A°e¢µRL n¢š²l à¡l¡ ¢eu¢¿»a
qu b¡Lz ah k¡ ¢LR¥ OVR– phC f§hÑ¢edÑ¡¢la i¡h OV QmR, HhwHl ¢fRe f˵Ræi¡h B¢c-CµR¡ L¡S LlRz DnÄl Hhw Bj¡cl CµR¡ Hhw
pC CµR¡ja¡ Bj¡cl k¡ha£u L¡kÑLm¡f –phC i¡NÉœ²j –f§hÑ¢edÑ¡¢la ja¡OV QmRz
DnÄl– S£hl ü¡bÑ –S£hl j‰ml SeÉ ¢hno ¢LR¥ Lle¡z p k¡’ ¢LR¥
Ll, –phC ¢eSl ü¡bÑ –¢eSl fËu¡Sez pC fËu¡Se jV¡a ¢NuCLMe¡ S£hl j‰m qu, Bh¡l LMe¡ r¢a quz LMe¡ L¡l¡ i¡m¡ qu a¡LMe¡ L¡l¡ r¢a quz Awn¡e¤œ²j DnÄl pªø S£hJ a¡C Ha ü¡bÑflzA¢dL¡wn rœ, S£hJ ¢eSl k±e Q¡¢qc¡ jV¡a ¢NuC OVe¡œ²j p¿¹¡el
SeÈ cuz S¡N¢aL hÉhÙÛ¡– L¡l¡ ü¡bÑ cMe¡z p qm¡– ¢elfr HL
A°e¢µRL k¡¢¿»L hÉhÙÛ¡z pC k¡¢¿»L OVe¡Qœ²– LMe¡ L¡l¡ i¡m¡ qu, Bh¡lLMe¡ L¡l¡ j¾c quz k HC k¡¢¿»L hÉhÙÛ¡ pÇfLÑ kaV¡ Ju¡¢Lgq¡m, paaV¡C ü¡d£ez
DnÄl a¡l fËu¡Se¡e¤N LjÑJ ¢L¿¹¥ phpju f¤l¡f¤¢l ¢eSl CµR¡ja¡ Lla
f¡l¢ez LMe¡ ¢nh Nsa ¢Nu h¡ycl °al£ quR, –Bh¡l, LMe¡ h¡ycl°al£ Lla ¢Nu ¢nh °al£ qu ¢NuRz a¡C S£hl c¤xM-Lø-k¿»e¡l SeÉphpju DnÄlLJ f¤l¡f¤¢l c¡u£ Ll¡ k¡ue¡z Bjl¡ kje Apq¡u, aj¢eDnÄlJ a¡l pC ¢ejÀ-Qae Ù¹l ¢Rm¡ Apq¡uz a¡lJ pq¡u eC LEz a¡CHC jq¡pª¢øL HL jq¡ Ae¡pª¢øJ hm¡ ka f¡lz
57
ah, kbø ‘¡e J Qae¡l Ai¡hC qm¡ HC Apq¡ua¡l AeÉaj L¡lZz
DnÄl kMe S£h pª¢ø Ll¢Rm¡– aMe a¡l ‘¡e J Qae¡ ¢Rm HMeL¡l
a¥me¡u M¤hC Ljz Bh¡l, HMe p k EµQ-Qae Ù¹l f±yQR, –pM¡e bLpC °nnh J °Ln¡ll RmMm¡u p Bl BNËq£ euz p HMe j¡q-j¡u¡bL AeLV¡C j¤š²z
f§hÑ¢edÑ¡¢la AhnÉñ¡¢h OVe¡l jdÉ f¢lhaÑe Bea qm– pjNË OVe¡ fËh¡ql
h¡Cll bL n¢š² fËu¡N Lla qhz OVe¡fËh¡ql jdÉ bL– L¡e¡l©f
n¢š² fËu¡Nl à¡l¡ –pC OVe¡ fËh¡ql A¿¹NÑa L¡e¡ OVe¡l f¢lhaÑe p¡¢da
qm, –a¡ f§hÑ¢edÑ¡¢la OVe¡œ²jC pwO¢Va quR hm ¢hh¢Qa qhz
S¡N¢aL h¡ jq¡S¡N¢aL fË¢a¢V OVe¡C– jq¡SNv hÉ¡f£ ¢hÙ¹«a OVe¡fËh¡qlA¿¹NÑaz jq¡SNal BiÉ¿¹l£Z pjÙ¹ OVe¡C jq¡S¡N¢aL i¡NÉl à¡l¡ ¢eu¢¿»aJ pwO¢Va qu b¡Lz a¡C, S¡N¢aL L¡e¡ OVe¡l f¢lhaÑe OV¡a qm, a¡l
SeÉ– HC jq¡SNal h¡Cll bL n¢š² fËu¡N Lla qh, –k¡ j¡VCpñh euz
i¡NÉ e¡j– i¡h£ OVe¡hm£l ¢edÑ¡lL J ¢eu¡jL n¢š² h¡ ‘fË¡NË¡j’-¢V Evfæ
qJu¡l pju, AbÑ¡v j§m OVe¡l pju– pC OVe¡l p¡b h¡ ¢fRe k¢c L¡e¡EŸnÉj§mL I¢µRL n¢š² b¡L, Abh¡ L¡S Ll, prœ, i¡NÉ l©f A°e¢µRL
n¢š² h¡ ‘fË¡NË¡j’-¢Vl p¡b pC CµR¡n¢š² Abh¡ CµR¡ l©f ‘fË¡NË¡j’-¢V k¤š² qu,
I¢µRL J A°e¢µRL Eiu n¢š² h¡ fË¡NË¡jl pjeÄu i¡NÉ l©f ‘fË¡NË¡j’-¢V
N¢Wa qu b¡Lz a¡lgm– öd¤ A°e¢µRL fË¡NË¡j h¡ ¢ecÑnl à¡l¡ kl©f
OVe¡ pwO¢Va qJu¡l Lb¡ – ¢WL pCl©f e¡ qu, –Eiul hm¡hm p¡fr,A°e¢µRL J I¢µRL fË¡NË¡jl ¢j¢ma ¢œ²u¡u i¡h£ OVe¡hm£ ¢iæl©f qu b¡Lz
jq¡SNal ¢ial bL– jq¡S¡N¢aL i¡NÉl f¢lhaÑe OV¡e¡ pñh euz i¡NÉ
l©f ‘fË¡NË¡j’-¢V Af¢lhaÑe£u qmJ, –HC i¡NÉl à¡l¡ pwO¢Va jq¡SNvhÉ¡f£ ¢hÙ¹«a ApwMÉ OVe¡hm£ ¢L¿¹¥ paaC f¢lhaÑen£mz ah, HC paxpªø
A°e¢µRL n¢š² pÇfæ i¡NÉ h¡ ‘fË¡NË¡j’-Hl p¡b k¢c L¡e¡ CµR¡n¢š² Abh¡
I¢µRL fË¡NË¡j k¤š² b¡L, –a¡l SeÈl pju bLC k¤š² qu b¡L, –pC
58
CµR¡n¢š² l©f fË¡NË¡j h¡ I¢µRL fË¡NË¡j Ae¤p¡l– ¢e¢cÑø ¢hno L¡e¡ pju h¡pju …¢ma HC i¡NÉl f¢lhaÑe p¡¢da qa f¡lz
kje, pC I¢µRL fË¡NË¡jl jdÉ k¢c HCl©f L¡e¡ ¢ecÑn b¡L, k –DnÄlHhw CµR¡n¢š² pÇfæ S£h h¡ L¡e¡ pš¡ L¡mœ²j EµQ-Qae¡ pq fËhmCµR¡n¢š² pÇfæ qu EWm, aMe a¡l¡ a¡cl f§hÑ¢edÑ¡¢la i¡NÉl f¢lhaÑe
OV¡a prj qh– Abh¡ i¡NÉl håe bL AeL¡wn j¤š² qa f¡lh,prœ, pC ¢ecÑn L¡kÑLl qhz
no Ll¡l BN, B¢j Bj¡l Ae¤N¡j£cl EŸn hmh, a¡vr¢ZL m¡ilBn¡u i¡NÉ h¡ DnÄl Abh¡ L¡e¡ cªnÉ h¡ AcªnÉ pš¡l cu¡ h¡ L«f¡m¡il ¢fRe e¡ R¥V, ¢eSl BaÈ¢hL¡n h¡ je¡¢hL¡nl SeÉ avfl qJ,phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ m¡il SeÉ EcÉ¡N£ qJz a¡qmC œ²jn a¡jl¡ c¤iÑ¡NÉ bLAeL¡wn j¤¢š²m¡i Lla f¡lh, pC p¡b A‘¡ea¡l håe bLJ j¤¢š²m¡iOVh a¡j¡clz
HL¢cL bL cMm, c¤iÑ¡NÉ Bl ¢LR¥C eu, a¡j¡cl SÆ¡¢mu-f¤¢su Oo-jS M¡y¢V p¡e¡u f¢lZa Ll¡l HL ¢eù¥l S¡N¢aL fË¢œ²u¡z ¢L¿¹¥ a¡jl¡k¢c ¢eSl bLC M¡y¢V p¡e¡ qu JW¡l EcÉ¡N e¡J, BaÈ¢hL¡nl EcÉ¡Ne¡J, a¡qm c¤iÑ¡NÉ a¡j¡cl L£ Llh! c¤iÑ¡NÉl SeÉ j§max c¡u£
Ll¡ ¢eSL, Hhw c¤iÑ¡NÉl– Ap¡gmÉl L¡lZ …¢m Ae¤på¡e Ll ¢eSl
jdÉz c¡o –œ¥¢V –O¡V¢a, A‘¡ea¡– Ap¤¤ÙÛa¡ –GZ¡aÈLa¡ fËi«¢a
L¡lZ …¢mL HL HL ¢Q¢q²a L’l a¡lfl pC L¡lZ …¢ml Afp¡lZOV¡a kb¡fk¤š² hÉhÙÛ¡ e¡Jz ¢eSl jdÉ öi f¢lhaÑe OV¡a f¡lm,a¡j¡cl i¡NÉlJ öi f¢lhaÑe OVhz
kbø ‘¡e J Qae¡l Ai¡hC Bjl¡ Ha Apq¡uz pjpÉ¡ L¡b¡u– ¢hfcL¡e ¢cL bL BpR Hhw a¡l j¡L¡¢hm¡ Lla Abh¡ a¡l bL ¢eÙ¹¡lfa ¢L Ll¡ LaÑhÉ, A¢dL¡wn rœC a¡ Bj¡cl d¡lZ¡ J ‘¡el Aa£a
qJu¡u Bjl¡ Ha c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡N L’l b¡¢Lz k¡ Llm c¤xM-Lø
f¡h¡ –k¡a Bj¡cl r¢a qh, AeL pju Bjl¡ a¡-C L’l b¡¢Lz a¡CHl bL lq¡C fa Bj¡cl HLj¡œ LaÑhÉ ‘¡e J Qae¡ m¡il SeÉpQø qJu¡z HLj¡œ, kbø ‘¡e J Qae¡C Bj¡cl j¤¢š² ¢ca prjz AbQ
59
Bjl¡ A‘¡e-AåaÆl L¡lZ– a¡’ e¡ L’l, A‘¡el p¡de¡ Ll Qm¢R, –
k¡a Bl¡ hn£ L’l j¡q-j¡u¡l S¡m S¢su f¢s –pC Qø¡C L’l Qm¢RBjl¡z
HC °hfl£aÉl SNa– ‘¡e J Qae¡ m¡il X¡L –BaÈ¢hL¡n m¡ilBqÄ¡e kje i¡NÉl I¢µRL n¢š²l c¡e, aj¢e Bh¡l ‘¡e J paÉ m¡i
A¢eq¡ –BaÈ¢hL¡n m¡i A¢eµR¡J cM¡ cu– c¤iÑ¡NÉœ²jz k CµR¡œ²j HC
jq¡SNv pª¢ø qu¢Rm, –k CµR¡œ²j DnÄl Hhw a¡l pªø S£h– Bjl¡ ‘¡a–
A‘¡a BaÈ¢hL¡nl fb H¢Nu Qm¢R, –pC B¢c-CµR¡ –BaÈ¢hL¡n h¡je¡¢hL¡nl CµR¡ A¿¹NËÑ¢ba qu BR Bj¡cl ph¡l A¿¹ll Ni£lz k pC
A¿¹ll X¡L öea f¡u, –pC i¡NÉh¡ez
Bl¡ S¡ea fs¥e– ‘DnÄl fËp‰’
“a¡j¡l HL¢V pQae je BR hmC –a¥¢j j¡e¤o! ah a¡j¡l HCje¢V HMeJ kbø ¢hL¢na euz kbø ¢hL¢na HLSe j¡e¤o qu
EWa– a¡j¡l jel ¢hL¡n OV¡e¡ BhnÉLz HV¡C a¡j¡l fË¡b¢jLdjÑ z
a¥¢j HLSe j¡e¤o l©f SeÈ NËqe LlR, a¡C a¡j¡l S£hel fËbj J
fËd¡e mrÉ qm¡– f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡z S£hel mrÉ pq–
¢eSL Hhw HC S¡N¢aL hÉhÙÛ¡L S¡ea, phÑc¡ pS¡N –pQaeb¡La Qø¡ Llz ¢eSL fËL«a J phÑ¡‰£e ¢hL¢na j¡e¤o Ll a¥ma
EcÉ¡N£ qJz” –jq¡j¡ep
60
nl£l J jel Q¡¢qc¡ ja¡ L¡e¡ ¢LR¥ qa f¡l¡, Lla f¡l¡–, fa f¡l¡l
gm, k a«¢ç– p¿¹¡o– Bl¡j m¡i qu, i¡m¡ m¡N¡ h¡d qu– a¡-C qm¡
‘p¤¤M’z
‘Be¾c’ –p¤¤MlC HL¢V l©fz ‘Be¾c’ qm¡ – BqÓ¡c – f¤mL k¤š², EšSe¡
h¡ EµR¡p k¤š² –Bj¡ck¤š² p¤¤M, k¡l Lj-hn£ BQlZNa hq£xfËL¡n OV h¡OVa f¡lz p¤¤M h¡ Be¾c m¡il Q¡¢qc¡ I¢µRLJ qa f¡l, Bh¡lA°e¢µRLJ qa f¡lz AeL pju, Q¡¢qc¡ b¡L¡ paÆJ Bjl¡ a¡l pÇfLÑpQae h¡ ‘¡a b¡¢Le¡z
Bjl¡ ü-CµR¡u k¡ ¢LR¥ L¢l, –phC ¢iall Q¡¢qc¡ –Bn¡-BL¡´M¡, L¡je¡-
h¡pe¡l à¡l¡ a¡¢sa quC Ll b¡¢Lz Hhw a¡l ¢fRe b¡L– pC CµR¡
f¢lf§ZÑ –pgm q¡L, –HCl©f Q¡¢qc¡z AbÑ¡v Q¡¢qc¡ ja¡ gm m¡il Q¡¢qc¡z
HC Q¡¢qc¡ jV¡l gmC Evfæ qu– ‘p¤¤M’z HC p¤¤Mm¡il Q¡¢qc¡C– AeÉajfËd¡Z Q¡¢mL¡ n¢š²z
Q¡¢qc¡ p§rÈJ qa f¡l, –L¡e¡ L¡e¡ Q¡¢qc¡l ¢fRe p§rÈ ü¡bÑ b¡La
f¡l, Bh¡l AeL Q¡¢qc¡ Hhw a¡l p¡b S¢sa b¡L¡ ü¡bÑ– ÙÛm h¡ j¡V¡
c¡Nl h¡ j¢V¢lu¡mJ qa f¡lz LÒfe¡ L’l– Abh¡ öd¤ cnÑe m¡i L’lJ
p¤¤M qa f¡l, Bh¡l i¡Se– jcÑe h¡ ØfnÑl à¡l¡J p¤¤M Ae¤ia qa f¡lza¡lfl, ‘¡em¡iJ p¤¤M Ae¤ia qa f¡lz
Bl, L¡jÉ eu– Hje ¢LR¥ OVmC pª¢ø qu– Ap¤¤Mz HC Ap¤¤M je¤oL– pjÙ¹
h¡d¡-¢hOÀ-¢hf¢š L¡¢Vu a¥ma– Bl¡ hNh¡e– j¢lu¡ – pwn¡¢da L’l
a¡mz e¡e¡ Ef¡u Ae¤på¡e J Eá¡he pQø Hhw L±nm£ L’l a¡mz
L¡e¡ L¡e¡ pju, Q¡¢qc¡ jV¡l gm– ‘p¤¤M’ Evf¡¢ca e¡ qu, ‘c¤xM’
61
Evf¡¢ca qa f¡lz HV¡ OV– üÒf ‘¡e pÇfæ j¡e¤ol– i¥m h¡ œ¥¢Vf§ZÑ
Q¡¢qc¡l gmz AbÑ¡v k¡ Q¡Ju¡l eu– a¡-C Q¡Ju¡l gm Hje¢V OVa f¡lz
HC ‘p¤¤M’ ¢L¿¹¥ M¤h h¢n pju ÙÛ¡u£ que¡z pju A¢ah¡¢qa qJu¡l p¡b p¡b–
œ²jn HC p¤¤M¡e¤i¨¢a d£l d£l ¢hm£e qa b¡Lz ¢LR¥L¡m fl– p¤¤Mh¡dl
a£hËa¡ ¢Ù¹¢ja qu Hm– aMe, S¡l¡m¡ p¤¤Mm¡il SeÉ ¢ial ¢ial–
ea¥e ea¥e Bn¡-BL¡´M¡ –Q¡¢qc¡l pª¢ø qa b¡L Bh¡lz
fËd¡Zax p¤¤Mm¡il Q¡¢qc¡l SeÉC ph ¢LR¥l pª¢ø pñh quRz pjÙ¹ OVe–
AOVel ¢fRe luR –HC ‘p¤¤M’z nl£l J jel NWe– BL¡l J
Ef¡c¡el ¢h¢iæa¡l L¡lZ– Q¡¢qc¡lJ fËL¡lic OV b¡Lz p¤¤ÙÛ nl£l-jel
p¤¤ÙÛ Q¡¢qc¡ ¢eu aje ¢hno L¡e¡ pjpÉ¡ e¡ b¡LmJ, Ap¤¤ÙÛ– ¢hL¡lNËÙ¹
nl£l-jel Ap¤¤ÙÛ– ¢hL«a Q¡¢qc¡ ¢euC ka hn£ pjpÉ¡l Eáh quz p¤¤ÙÛ J
Ap¤¤ÙÛ Eiu rœC– ‘¡e¡i¡h h¡ üÒf‘¡e bL Eá¨a Q¡¢qc¡C ka AOVe–
Ae¡pª¢ø– pjpÉ¡l L¡lZz Bl HC A‘¡ea¡ bLC Bp Ap¤¤ÙÛa¡z AbÑ¡vA‘¡ea¡ h¡ p¢WL ‘¡el Ai¡hC pjÙ¹ pjpÉ¡l j§m L¡lZz
S¡N¢aL hÉhÙÛ¡ – Bj¡clL HC p¤¤Ml fËm¡ie ¢cuC LjÑ fËhªš L¢lub¡L, Abh¡ LjÑ Lla h¡dÉ Ll Bj¡clz k¡a Bjl¡ ‘¡e-A¢i‘a¡
m¡il jdÉ ¢cu œ²jn j¡q-j¤š² qu– Bl¡ – Bl¡ hn£ Qae¡ m¡i
Lla f¡¢lz Bj¡clL BaÈ¢hL¡nl fb H¢Nu ¢eu k¡Ju¡C– S¡N¢aLhÉhÙÛ¡l j§m EŸnÉz
nl£l J jel ¢ialL¡l Abh¡ h¢ql¡Na L¡e¡ Apqe£u– Ap¤¤ÙÛLl h¡
Ap¤¤MLl– f£s¡c¡uL ¢LR¥ Abh¡ L¡e¡ AhÙÛ¡ bL j§¢š² OVm, nl£l J
jel jdÉ k ü¢Ù¹– Efnj– Bl¡j Ae¤ia qu, –a¡-C qm¡ ‘n¡¢¿¹’z
p¤¤M m¡i qu– p¤¤Mc¡uL L¡e¡ ¢LR¥ i¡N h¡ a¡l p¡b k¡Nl jdÉ ¢cuz Bl,
n¡¢¿¹ m¡i qu– An¡¢¿¹Ll L¡e¡ ¢LR¥ bL ¢ehª¢š Abh¡ a¡’ bL ¢hu¡N h¡aÉ¡Nl jdÉ ¢cuz HL HL pju p¤¤MJ Hje Apqe£u Hhw f£s¡c¡uL qu
62
JW, k aMe Bj¡cl je qu, –‘p¤¤Ml Q¡Ca n¡¢¿¹ i¡m¡’! ¢L¿¹¥ HCQ¡Ju¡J hn£rZ ÙÛ¡u£ que¡z
Bpm, c£OÑÙÛ¡u£– A¢h¢Ræ p¤¤M J n¡¢¿¹ L¡e¡V¡C Bj¡cl L¡jÉ euz a¡ qm¡
S£he ¢hl¦Ü, –Bl a¡’ ¢hL¡nl frJ Ae¤Lm euz a¡C, SN¢aL-hÉhÙÛ¡
ja¡C– Bjl¡ AeL pju Jfl Jfl– c£OÑÙÛ¡u£ p¤¤M J n¡¢¿¹ Q¡CmJ,
fËL«afr– ¢ial bL Q¡Ce¡ h¡ Q¡Ca f¡¢le¡z a¡Ca¡ – ‘Bj¡cl p¤¤M
b¡La i¨a ¢Lm¡u’z Bj¡cl LÑ¡kLm¡fC– Ap¤¤M J An¡¢¿¹L XL Bez
n¡¢¿¹l SeÉ– ¢iall Hhw h¡Cll p¤¤ÙÛa¡ pq A¿¹SÑNv J hq£SÑNv pÇfLÑp¡d¡lZ ‘¡e b¡L¡ fËu¡Sez k¡l ¢eSl pÇfLÑ Hhw hq£SÑNv pÇfLÑ ‘¡eeC, p A‘¡ea¡ hnax An¡¢¿¹L XL Beh, Abh¡ k¡a An¡¢¿¹ pª¢ø
qu –pCl©f L¡SC Llh z
n¡¢¿¹ hma Bjl¡ h¤¢T– Hje HL¢V AhÙÛ¡, k AhÙÛ¡u nl£l-je p¡ju£L
i¡h EàN– EšSe¡, Efâh– k¿»e¡, c¤xM-Lø fËi«¢a bL ¢ehª¢š m¡i L’l
Efnj h¡d Ll, –pC AhÙÛ¡ –pC AhÙÛ¡l h¡d-C qm¡ n¡¢¿¹z
hÙ¹¥ax HC SNv j¡VC n¡¢¿¹f§ZÑ eu, Bl Bj¡cl ¢ialV¡J phÑc¡ n¡¢¿¹f§ZÑ
b¡Le¡z S£hel Qm¡ öl¦ qJu¡l p¡b p¡bC An¡¢¿¹ öl¦ qu k¡u, –LMe¡
Lj LMe¡ hn£z LMe¡ Ae¤ia qu– LMe¡ que¡z hÉ¢š² ¢hno HLHLSel rœ HL HL¢V pqÉp£j¡ h¡ j¡œ¡ fkÑ¿¹ An¡¢¿¹ Ae¤ia que¡z HCpqÉp£j¡ Bh¡l phpju HL b¡Le¡z
S£hel ü¡bÑC Bjl¡ n¡¢¿¹ L¡je¡ L¢l, Hhw j¡T j¡T Lj-hn£ a¡ m¡i
LlJ b¡¢Lz ¢L¿¹¥, p¡ju£L n¡¢¿¹a Bjl¡ AeLC M¤n£ eC, –Q¡C Bl¡ hn£
Ll –Bl¡ ÙÛ¡u£i¡hz Bjl¡ AeL ¢QlÙÛ¡u£ n¡¢¿¹J L¡je¡ L¢l, k¡ Bpm
S£he ¢hl¡d£z S£hel mrÉ –S£hel EŸnÉ AeLlC S¡e¡ e¡ b¡L¡u,Bjl¡ Hje¢V Qu b¡¢Lz
63
a¡R¡s¡, OVe¡Qœ² h¡ c¤iÑ¡NÉ œ²j AeLl S£he An¡¢¿¹l f¢lj¡Z M¤h hn£qJu¡u, Hhw/Abh¡ AeLl rœ pqÉ rja¡ Lj b¡L¡u, a¡l¡ a£hË i¡hn¡¢¿¹L¡j£ qu JWz
AeLL cM¡ k¡u– a¡l¡ HL¢cL n¡¢¿¹l SeÉ hÉL¥m, Bh¡l Afl ¢cL–
k¡a O¡l An¡¢¿¹l pª¢ø qh–a¡l Bu¡Se hÉÙ¹z a¡l¡ A‘¡ea¡hnax ¢eScl AS¡¿¹C An¡¢¿¹L XL Bez hý j¡e¤o p¡l¡ S£he n¡¢¿¹l
M¡yS R¡V¡R¥¢V L’l qa¡n quR Hhw qµRz a¡cl jdÉ LE LE Bh¡lS£hel j§m pË¡a bL pl ¢NuR h¡ pl k¡µRz
HLV¥ i¡m¡ L’l fkÑhrZ LlmC h¡T¡ k¡h, An¡¢¿¹l j§m L¡lZC qm¡ –
kbø ‘¡e–Qae¡ Hhw p¤¤ÙÛa¡l Ai¡hz HC S¡N¢aL ¢pØVj Bj¡clL œ²jn
‘¡e J Qae¡ pÇfæ L’l a¥maC Bj¡cl S£he An¡¢¿¹l heÉ¡ hCu cuz
Aflfr, ‘¡e J Qae¡l Ai¡hC Bjl¡ e¡e¡ An¡¢¿¹ – c¤Mx-Lø –k¿»e¡i¡N Ll b¡¢Lz
kbø ‘¡e –Qae¡ m¡i qm, aMe p¤¤ÙÛa¡ Hhw n¡¢¿¹ Bj¡cl Ll¡uš qhz
p¤¤al¡w paÉC k¢c n¡¢¿¹ Q¡J– a¡qm, n¡¢¿¹ e¡ Qu– ‘¡e-Qae¡ Q¡J, –
HL¡¿¹ i¡h Q¡Jz ‘¡e–Qae¡l fbC fËL«a n¡¢¿¹m¡i pñh qhz ‘¡e-Qae¡m¡iC Bj¡cl S£hel fËd¡e mrÉz
LMe¡ LMe¡ Qlj An¡¢¿¹ bL j¤¢š² fa– Bjl¡ n¡¢¿¹ L¡je¡ L¢lz ¢L¿¹¥
A¢dL¡wn pjuC Bjl¡ n¡¢¿¹l Q¡Ca p¤¤M– BaÈ-p¿¹¥¢øC hn£ L¡je¡ Llb¡¢Lz
AeL pjuC, Bjl¡ ¢WL L£ Q¡C– a¡ Bj¡cl L¡R Øfø euz Bjl¡
Jfl Jfl n¡¢¿¹ Q¡CmJ, Bj¡cl ¢ial– A¿¹ll Ni£l HL ¢hl¡d£ pš¡
hp BR, –p Hje ph LjÑ Ll QmR, –k¡l gm Bjl¡ c¤Mx-Lø –
An¡¢¿¹ i¡N Lla h¡dÉ qCz An¡¢¿¹ b¡L j¤¢š² fa– Q¡C BaÈ‘¡e –BaÈ¢eu¿»e, k¡ jq¡ BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²j ab¡ jq¡djÑ -l jdÉ ¢cuC m¡i Ll¡pñhz
64
jq¡j¡ep
qÉ¡y, fËL«a AbÑ– ‘ü¡bÑ’-C HC SNal j§m L¡lZz Bj¡cl Qae¡l Ù¹l ic–
Hhw p¤¤ÙÛa¡-Ap¤¤ÙÛa¡l AhÙÛ¡ic –HC ü¡bÑl AeL fËL¡lic OVa f¡lz ¢L¿¹¥
p k¡-C q¡L, j§max a¡ ‘ü¡bÑ’-Cz ü¡bÑ qm¡– ¢eSl p¤¤¢hd¡, fËu¡Se, j‰m,
a«¢ç–p¤¤M, m¡i, i¡m¡m¡N¡ Hhw ¢eSl fË¢a i¡m¡h¡p¡z Hhw a¡l SeÉC kha£u
L¡je¡-h¡pe¡ –Q¡¢qc¡, A¢im¡o, Øf«q¡, Ae¤l¡N–fËj, BLoÑZ, LjѵR¡ fËi«¢az
ü¡bÑ AeL pju Øfø e¡J qa f¡lz ü¡bÑ Bj¡cl ‘¡a J A‘¡a –I¢µRLJ A°e¢µRL i¡hJ L¡S Ll b¡Lz
HC SNal AeÉaj fËd¡Z Q¡¢mL¡ n¢š² qm¡– CµR¡n¢š²z Bj¡cl nl£l J
jel ja¡– HC SNaJ Bf¡aa I¢µRL Hhw A°e¢µRL Eiu fËL¡l n¢š²l
à¡l¡ Q¡¢ma qmJ, H phl ¢fRe BR– CµR¡n¢š²z Bh¡l, HC ‘CµR¡’ Q¡¢ma
qu j§max ü¡bÑl a¡¢Ncz ‘p¤¤M J n¡¢¿¹’ fËp‰ hm¢R, –fËd¡eax p¤¤Mm¡ilQ¡¢qc¡l SeÉC pjÙ¹ pª¢ø pñh quRz HC p¤¤M m¡il Q¡¢qc¡a¡ Bpm ü¡bÑ-Cz
AeL i¡hh¡c£l¡ qua¡ hmh, –‘fËj’-C pjÙ¹ SNv-pwp¡ll j§m L¡lZz ¢L¿¹¥,
HC fËjl j§m BR– ¢eSl fË¢a fËj –¢eSL i¡m¡h¡p¡z a¡l ¢i¢ša,
flhaÑ£a Bp– AeÉ¡eÉ ¢hou-hÙ¹¥ J hÉ¢š²a fËjz k¡ ¢LR¥ ¢eSl Q¡¢qc¡ J
fËu¡Se jV¡u– ü¡bÑ f¤lZ Ll, k¡ ¢LR¥ ¢eSL a«ç Ll– p¤¤M£ Ll, Hhw k¡l
jdÉ ¢eSl R¡u¡ h¡ p¡cªnÉ f¢lm¢ra qu, a¡cl fË¢a fËj– i¡m¡h¡p¡z phfËjl j§mC BR ü¡bÑz ü¡bÑ R¡s¡ fËj que¡z
AhÙÛ¡ic– HC ‘ü¡bÑ’ p§rÈ qa f¡l– Hje¢L Bf¡aa cªnÉj¡e e¡J qa
f¡lz Bh¡l HC ‘ü¡bÑ’ ÙÛm h¡ f¡¢bÑhJ qa f¡lz fËL«¢a ic, LE ¢eSü¡bÑl SeÉ Afll r¢a LlaJ ¢àd¡NËÙ¹ euz LEh¡ Afll m¡i-r¢al
Lb¡ ¢LR¥C i¡he¡, öd¤ ¢eSl ü¡bÑ-V¥L¥C h¡Tz LE Bh¡l– cnl J cnl
ü¡bÑLJ ¢eSl ü¡bÑ je Llz Bl, a¡C p Afll ü¡bÑ r¥æ L’l– ¢eSlü¡bÑ f¤lZ A¢eµR¥Lz Bh¡l L¡¢Va c¤¢V qmJ, EµQQae¡ pÇfæ Hje j¡e¤oJBRe, k¡yl¡ ph ¢LR¥l p¡bC HL¡aÈh¡d Ll b¡Lez
65
üÒf-‘¡e– üÒf-Qae¡l L¡lZ, L¡l¡ ü¡bÑh¡d– ü¡bÑ¢Q¿¹¡ Hhw LjÑ a¡l
fË¢agme– HL fËL¡ll quz Bl EµQQae¡ pÇfæ– fË‘¡h¡el ü¡bÑ¢Q¿¹¡ Hhwa¡l LjÑ qu Bl HL fËL¡llz ü¡bÑ¢Q¿¹¡ R¡s¡ k¡cl HL j§ýaÑJ Qme¡, a¡cl
LE k¢c– ‘ü¡bÑ’ Lb¡¢V hÉhq¡l ö¢Qh¡u¤a¡ cM¡u, –a¡’ i¡hl Ol Q¥¢l Ll¡Ch¡T¡uz
B¢cpš¡– flj¡aÈ¡ Hhw DnÄll HC SNv pªSe m£m¡l ¢fReJ BR –‘ü¡bÑ’
(jq¡h¡c âøhÉ)z BaÈ-¢S‘¡p¡, BaÈ-AeÄoZ, BaÈ-¢hL¡n –HphC ü¡bÑpÇfLÑ£az DnÄll pª¢ø Hhw a¡l Awn l©f, Bj¡cl jdÉJ DnÄll …ZhaÑj¡ez Bjl¡ HMe k Qae Ù¹l …¢ma AhÙÛ¡e Ll¢R, DnÄlJ a¡l °nnh J°Ln¡ll ¢h¢iæ pju HC Qae Ù¹l …¢ma AhÙÛ¡e LlRz pC pju, DnÄll
Q¡¢qc¡– ü¡bÑ-¢Q¿¹¡J fË¡u Bj¡cl Ae¤l©f ¢Rmz Qae¡l œ²j¢hL¡nl jdÉ ¢cu
DnÄl HMe– AeL EµQ Qae Ù¹l Efe£a quRz HMeL¡l Qae¡ p¡fra¡l ü¡bÑ-¢Q¿¹¡J ace¤l©fz
ü¡bÑlr¡ qm– Q¡¢qc¡ja¡ fË¡¢ç OVm, –a¡l f¢lZ¢aa Bj¡cl jel jdÉ
‘p¤¤M’ e¡jL HL i¡m¡m¡N¡l Ae¤i¢a pª¢ø quz –k¡ Bj¡cl jdÉA¿¹NËÑ¢ba ¢ecÑn h¡ (Lj¢fEV¡l fË¡NË¡jl ja¡) ‘fË¡NË¡j’ Ae¤k¡u£– Bj¡clL¡R AaÉ¿¹ L¡jÉ hm h¡d quz a¡C, ü¡bÑlr¡ kje Bj¡cl L¡R Ai£ø,
aj¢e ü¡bÑlr¡l A¢¿¹j gm ül©f– mì p¤¤M-J Bj¡cl L¡R Ai£øz
HMe, ¢h¢iæ dlZl ü¡bÑ pðå£u ¢houl jdÉ– p¤¤Mm¡i-J HL¢V ü¡bÑz Bh¡l,
AeÉ¡eÉ ü¡bÑ lr¡l A¢¿¹jJ OV pC p¤¤Mm¡i z üi¡haxC fËnÀ JW, –L¡e¢V
Bj¡cl fËd¡Z Ai£ø? ¢h¢iæ fËL«¢al j¡e¤ol– ¢h¢iæ dlZl ü¡bÑ h¡ ü¡bÑ¡e¤NQ¡¢qc¡l jdÉ p¤¤Mm¡il L¡je¡C ¢L fËd¡Z Ai£ø?
Bpm, p¤¤Mm¡il Q¡¢qc¡ e¡ b¡Lm, S£h ab¡ j¡e¤o– LjÑ fËhªš qa– nl£l Jjel fËu¡Se jV¡a aaV¡ EcÉ¡N£ q¡ae¡, kaV¡ p p¤¤Mm¡il SeÉ qu
b¡Lz a¡C, LaLV¡ ‘M¤s¡l Lm’-Hl ja¡ – p¤¤Mm¡il HC Lm h¡ L±nm lQe¡LlR DnÄlz DnÄll h¤¢Üjš¡l H qm¡ HL Øfø fËj¡ez S£hL hwn hª¢Üa
h¡dÉ Lla– pM¡eJ p lMR– HC p¤¤M-Hl fËm¡ie!
66
üÒfQae heÉfË¡Z£L f¡o j¡e¡a– a¡L ¢cu CµR¡ja¡ h¡ fËu¡Se ja¡ L¡SL¢lu ¢ea, kje f¤lú¡l J ¢alú¡ll hÉhÙÛ¡ Ll¡ qu, aj¢e j¡e¤ol rœJ
Ae¤l©f hÉhÙÛ¡ ¢euR DnÄlz p¤¤M qm¡ – pC f¤lú¡l, Bl c¤xM-Lø qm¡ –DnÄll ¢alú¡l ül©fz c¤xM-Løl hÉhÙÛ¡ b¡L¡l gmC Bjl¡ œ²jn Bl¡
Eæa– Bl¡ ¢hL¢na qu EWa f¡l¢Rz Bj¡cl ¢hL¡n OV¡e¡C DnÄll fËd¡eEŸnÉz
Hlfl k fËnÀ¢V EW Bp, p¢VJ hn …l¦aÆf§ZÑz fËnÀ¢V qm¡– a¡qm j§m
Q¡¢mL¡ n¢š² L, Bl– j§m L¡lZV¡C h¡ L£? p¤¤Mm¡il Q¡¢qc¡, e¡ AeÉ¡eÉ
ü¡bÑlr¡ J BaÈlr¡l Q¡¢qc¡, e¡¢L– CµR¡n¢š²?
Bf¡acª¢øa Bj¡cl CµR¡LC fËd¡Z Q¡¢mL¡n¢š² je qmJ, –nl£l J jel
Q¡¢qc¡l à¡l¡C Bj¡cl ‘CµR¡’ Q¡¢ma qu b¡Lz a¡R¡s¡, A°e¢µRL i¡hJ
Bjl¡ AeL¢LR¥ L’l b¡¢L Abh¡ Bjl¡ Q¡¢ma qu b¡¢Lz p¤¤Mm¡i HhwAeÉ¡eÉ ü¡bÑlr¡ J BaÈlr¡l Q¡¢qc¡l à¡l¡J Bjl¡ kje Q¡¢ma qC, aj¢e
c¤xM-Lø –k¿»e¡l à¡l¡J Bjl¡ Q¡¢ma qCz
fËu¡Se J Q¡¢qc¡ ja¡ fË¡¢ç e¡ OV¡l gm Evfæ qJu¡ c¤xM-Lø Hhwhq£l¡Na Bœ²je, BL¢ØjL c¤OÑVe¡ J Ap¤¤ÙÛa¡l L¡lZ ru-r¢a S¢ea c¤xM-
LøJ Bj¡cl Q¡me¡ L’l b¡Lz c¤xM-Lø –pjpÉ¡ bL j¤¢š² f¡Ju¡l Q¡¢qc¡JAeÉaj Q¡¢mL¡ n¢š²z HR¡s¡J, Bj¡cl jdÉ A¿¹NËÑ¢ba luR Bl¡J ¢LR¥
fËhª¢š h¡ ¢ecÑn h¡ ‘fË¡NË¡j’, k¡l¡ Bj¡cl ¢h¢iæ pju ¢h¢iæi¡h Q¡me¡ L’lb¡Lz
ph¢cL ¢hQ¡l L’l cMm, cM¡ k¡h– Bj¡cl jdÉ A¿¹NËÑ¢ba fË¡NË¡j-C qµR–
Bj¡cl j§m Q¡¢mL¡ n¢š²z ah, HC fË¡NË¡jl ¢fReJ BR– ü¡bÑz fË¡NË¡jl
lQ¢ua¡ – pC fË¡NË¡j¡ll ü¡bÑz
67
–jq¡j¡ep
fËL«a ‘¡el Ai¡h bLC ¢hnÄ¡pl SeÈz fËL«a h¡ AfkÑ¡ç ‘¡el Ai¡h
paÆJ L¡e¡ ¢hou-hÙ¹¥ pðå£u d¡lZ¡L, Abh¡ Øfø Efmì eu –Hje L¡e¡d¡lZ¡L paÉ hm je Ll¡ h¡ je eJu¡ Abh¡ mì ‘¡e je Ll¡C qm¡fËL«a ¢hnÄ¡pz c¤hÑm h¡ ¢n¢bm h¡ p¾cqk¤š² ¢hnÄ¡pL fËL«a ¢hnÄ¡p hm¡ k¡ue¡z
prœ ¢hnÄ¡p cªt –HLj§M£ que¡z ¢hnÄ¡pl jdÉ ¢àd¡-à¾à –p¾cq k¤š² b¡L,Abh¡ ¢hnÄ¡pl p¡b ‘¡e ¢j¢nËa b¡L pM¡ez
ah, L¡e¡ ¢LR¥ Ae¤j¡e Ll¡ Abh¡ L¡Sl p¤¤¢hd¡l SeÉ L¡e¡ ¢LR¥ dl eJu¡
Abh¡ LÒfe¡ L’l eJu¡V¡– ¢hnÄ¡p euz A¢hnÄ¡pJ ¢hnÄ¡p, –a¡’ Afl
L¡e¡ ¢LR¥a ¢hnÄ¡pz Afl L¡e¡ ¢LR¥ ¢hnÄ¡p-Hl p¡fr– ‘HV¡ eu’ Abh¡
‘HV¡ qa f¡le¡’ –HCl©f ¢hnÄ¡pz
¢hnÄ¡p AeL fËL¡l qa f¡l, –fËL«a ¢hnÄ¡p h¡ cªY Aå ¢hnÄ¡p, ‘¡elj¡sL ¢hnÄ¡p, Bw¢nL ¢hnÄ¡p h¡ Bw¢nL ‘¡e ¢j¢nËa ¢hnÄ¡p, ¢hnÄ¡pl j¡sL
‘¡e– k ‘¡eL k¤¢š²-fËj¡e¡¢cl à¡l¡ fË¢aù¡ Ll¡ pñh eu, Bl HL fËL¡l
qm¡ EŸnÉ j§mL i¡h pªø ¢hnÄ¡p– L¡Òf¢eL L¡e¡ ¢LR¥L L¡e¡ ¢hno
EŸnÉ ¢hnÄ¡p l©f AbÑ¡v paÉ hm fË¢aù¡ Ll¡ – ¢hnÄ¡pz
fËL«a h¡ cªY-Aå-¢hnÄ¡pL¡l£l L¡R– a¡l ¢hnÄ¡pC no Lb¡– a¡’C flj paÉ!
pM¡e L¡e¡ aLÑ-¢haLÑ Qma f¡le¡z ah, k¡l¡ a¡cl ¢hnÄ¡pL– mì-‘¡e
hm je Ll, –a¡l¡ AeL pjuC e¡e¡ k¤¢š²–fËj¡e¡¢cl à¡l¡ a¡cl ¢hnÄ¡pL
fËL«ø ‘¡e l©f fË¢aù¡ Ll¡l Qø¡ L’l b¡Lz AeL pjuC Hcl ¢hnÄ¡plp¡b ‘¡e ¢j¢nËa b¡Lz
AeL pju, ‘¡e Bl ¢hnÄ¡pL Bm¡c¡ L’l h¡T¡ pñh qu JWe¡z p¡d¡lZa,
j¡e¤o k¡L ‘‘¡e’ hm b¡L, AeL pjuC cM¡ k¡u, pC ‘¡eJ HL
fËL¡l ¢hnÄ¡pz HC pjÙ¹ ‘¡e– e¡e¡ ¢hnÄ¡pl Efl ¢i¢š L’lC Ns JW, Hhw
68
HC pjÙ¹ ‘¡el p¡b ¢hnÄ¡pJ ¢j¢nËa b¡Lz a¡C, HC ph ‘¡e Bpm ¢hnÄ¡plCe¡j¡¿¹lz H…¢m fËL«a h¡ ¢höÜ ‘¡e euz
‘¡e qm¡– L¡e¡ ¢hou-hÙ¹¥ pðå ¢elfr cª¢ø pÇfæ Abh¡ I ¢hou-hÙ¹¥aAe¡pš² HLSe pS¡N-pQae paÉ¢fËu j¡e¤ol Efmì fkÑ¡ç d¡lZ¡z HLSelL¡R kV¡ ‘¡e, BlL Sel L¡R pV¡C Bh¡l ¢hnÄ¡p qa f¡lz k¢c
L¡e¡ ¢hnÄ¡pfËhZ j¡e¤o –I ‘¡e£l Efmì ‘¡el Lb¡l Efl ¢hnÄ¡p L’l b¡L,
aMe a¡l L¡R a¡’ öd¤C ¢hnÄ¡pz
L¡eV¡ ‘¡e Bl L¡eV¡ ‘¡e eu, Abh¡ öd¤C ¢hnÄ¡p, –HV¡ h¡T¡l SeÉ kbø
‘¡e–A¢i‘a¡–Qae¡ b¡L¡ BhnÉLz pC p¡b– ¢elfr cª¢ø h¡ Ae¡pš²a¡
pq b¡La qh paÉ¢fËua¡z ¢hnÄ¡pfËhZa¡– hÉ¢š²L fËL«a ‘¡e m¡i Arj Lla¡mz
HC j¡eh SNa– Ha AåL¡l Le! HC SNal HLV¡ Awn N’s EWR–
‘¡e-h¤¢Ü, k¤¢š²-¢hQ¡l – ¢h‘¡el Efl ¢i¢š L’lz Bl Afl Awn¢V Ns
EWR– A‘¡e AhQae jel Aå ¢hnÄ¡p –pqS fËhª¢š –Aå BhNl
Efl ¢i¢š Llz pQae jel ¢hL¡nl p¡b p¡b– j¡e¤o Hcl pÇfLÑ pQae
qu– Hcl Efl ¢eu¿»Z m¡i prj qm, ahC HC SNal låÊ låÊ Sj¡V
hyd b¡L¡ AåL¡l c§l qu– ‘¡e J Qae¡l Bm¡L Bm¡L£a qu EWhHC SNa!
¢hnÄ¡p qm¡– Aå d¡lZ¡, j¡u¡aÈL ‘¡ez Bh¡l, p¡d¡lZa Bjl¡ k¡L ‘‘¡e’
hm ¢hnÄ¡p Ll b¡¢L, –a¡l A¢dL¡wnC ¢L¿¹¥ Bf¡a cª¢øa fËa£uj¡e paÉ h¡
Bf¡a paÉz k¡L hm, Jfl Jfl– i¡p¡i¡p¡ ‘¡ez ¢hnÄ¡pl ¢hou-hÙ¹¥ LMe¡
paÉ qaJ f¡l, –Bh¡l LMe¡ e¡J qa f¡lz LMe¡ Bh¡l Bw¢nL paÉJqa f¡lz ¢L¿¹¥ p k¡-C q¡L, a¡ ¢hnÄ¡pL¡l£l Efl ¢eiÑl Lle¡z
Bjl¡ paÉL i¡mh¡¢p –öd¤ j¤Ml Lb¡u –Jfl Jflz fËL«afr, Bjl¡paÉL Q¡Ce¡z Bjl¡ Bpm paÉL iu f¡C! HC iu qm¡ Bj¡cl
A¢Ù¹aÆ ¢hfæ qJu¡l iu! –k¡ c¡y¢su BR AeL¡wn ¢jbÉ¡l Efl ¢i¢š L’lzBjl¡ Bj¡cl ¢hnÄ¡pLC paÉ hm i¡ha i¡mh¡¢pz
69
Bj¡cl A‘¡e-Aå je –a¡l ¢hnÄ¡pL fË¢aù¡ Lla, p e¡e¡ k¤¢š²– L¡lZ–
fËj¡e M¡yS L’l b¡Lz AeL pju p a¡l ¢hnÄ¡pL jSh¤a L’l a¥ma–i¡m¡ L¡e¡ NÒf g¡ycz k¡l¡ a¡l HC ¢hnÄ¡pL Hhw a¡l NÒfL paÉ hmje eu h¡ ¢hnÄ¡p Ll, p a¡clLC i¡mh¡p Hhw ¢eSl m¡L hm jeLlz A¢dL¡wn j¡e¤o NÒfC jS b¡La i¡mh¡p, paÉ Ae£qz
H’ HL j¡u¡ju SNv, ¢hnÄ¡pC HC SNaL LMe¡ üNÑ£u p¤¤oj¡j¢äa L’l a¡m,
Bh¡l ¢hnÄ¡pC HC SNaL elL f¢lZa L’l a¡mz ¢hnÄ¡pC j¡e¤o ¢eSLp¤¤M£ je Ll, Bh¡l ¢hnÄ¡pC j¡e¤o ¢eSL c¤xM£ ih b¡Lz A‘¡e-Aå
j¡e¤o –a¡cl HC j¡u¡aÈL ¢hnÄ¡pl SNv bL h¢su Hp– ¢eSl Hhw HC
SNal fËL«a ül©fL S¡e¡ h¡ cM¡l Lb¡ i¡haC f¡le¡z a¡cl jdÉ–¢eSl pÇfLÑ Hhw HC SNa J a¡l L¡kÑ-L¡lZ pÇfLÑ S¡e¡l fËhm CµR¡
S¡NËa que¡z a¡cl L¡R– a¡cl HC ¢hnÄ¡pl SNaV¡C h¡Ù¹h SNaz a¡lh¡Cl Bl k¡ ¢LR¥ ph Ah¡Ù¹hz
Ha AÒf ‘¡e-Qae¡ J rja¡l A¢dL¡l£ qu j¡e¤o j¡VC p¤¤M£ –p¿¹¥ø euz
Bh¡l HC üÒf ‘¡e-Qae¡l L¡lZC j¡e¤ol AqwL¡l–BaÈñ¢la¡J hn£z‘¡e¡i¡hL j¡e¤o a¡C je ¢ea f¡le¡z AeL Bh¡l a¡cl ‘¡e¡i¡hLü£L¡lC Lle¡z Afl¡fl j¡e¤ol L¡R ¢eSclL Ap¡d¡lZ ‘¡e£ fË¢afæLla ¢NuC ka pjpÉ¡l pª¢ø quz AeL ¢hnÄ¡pl pª¢ø qu HM¡e bLCz
Aå ¢hnÄ¡pfËhZ pC ph j¡e¤ocl pjpÉ¡l L¡e¡ pqS pj¡d¡e eC, ‘¡e-
Qae¡ –h¡dn¢š² AeL Lj qJu¡ paÆJ, k¡l¡ Jfl Q¡m¡L£l à¡l¡ ‘¡el
O¡V¢a f¤lZ phÑc¡ avflz k¡l¡ je Ll Abh¡ i¡Z Ll– a¡l¡ ph S¡e,
AbQ ¢hno ¢LR¥C S¡ee¡z S¡N¢aL c§i¡ÑN– c¤xM-Lø –k¿»e¡ljdÉ ¢cuC ¢am¢am ‘¡e J Qae¡l ¢hL¡n OV b¡L a¡clz
Qae¡ hª¢Ül pqS–ü¡i¡¢hL fb qm¡– j¡e¤o k¢c a¡l ¢eSl pÇfLÑ– ¢eSl
rja¡–Arja¡, A‘¡ea¡ pÇfLÑ pS¡N bL, ‘¡e m¡il SeÉ paÉ¡eÄo£l
ja¡ Q¡M-L¡e M¡m¡ lM– phÑc¡ pQø b¡Lz a¡qmC a¡l â¥a ‘¡e J Qae¡hª¢Ü f¡hz
70
AÒf h¡ üÒf QaeÙ¹ll j¡e¤ol fr ¢hnÄ¡p R¡s¡ h¡yQ¡C pñh euz ‘¡e
J ¢hnÄ¡p EiuLC fËu¡Sez Hcl ‘¡el k¡ AhÙÛ¡, a¡a –pC ‘¡el
Efl ¢eiÑl h¡ ilp¡ Ll b¡L¡ pñh euz a¡C ¢hnÄ¡pl Efl ¢eiÑl L’l h¡
ilp¡ L’lC hyQ b¡L a¡l¡z ¢L¿¹¥ Hi¡h a¡ Bl ¢QlL¡m Qme¡, S£hel
fb Qma Qma– je¡¢hL¡nl p¡b p¡b– ‘¡e J Qae¡ hª¢Ül p¡bp¡b ¢hnÄ¡pl ru qa b¡L œ²jnz
Qae¡u H¢Nu b¡L¡ AeL j¡e¤oC HV¡ h¡T, k– cªt Aå¢hnÄ¡p
a¡cl ¢hL¡nl f¢lf¢¿Ûz a¡C, ¢hnÄ¡p b¡L¥L ¢hnÄ¡p l©fC, – ‘¡e h¡ paÉ l©feuz
¢hnÄ¡pl fËu¡Se BR, ¢L¿¹¥ ¢hnÄ¡pL pQae i¡h– ‘¢hnÄ¡p’ l©fC ¢Qq²a
Lla qh Hhw NËqe Lla qhz ¢hnÄ¡pL paÉ h¡ Efmì ‘‘¡e’ l©f NËqeLlm, Bj¡cl ¢hL¡n fË¡u bjL k¡h, Abh¡ ¢hL¡nl N¢a A¢a j¿Ûl qu
fshz Bl kb¡kb ¢hL¡n e¡ OVm– HC i¡h A‘¡e-Aå qu– c¤xM-Lø-k¿»e¡l jdÉ ¢cuC L¡V¡a qh p¡l¡ S£hez je l¡Ma qh, Bj¡cl HL¢V
pQae je BR hmC, –Bj¡cl Aå BhNL pQae jel à¡l¡ ¢eu¿»Z
Lla prj hmC– Bjl¡ ‘j¡e¤o’z pC pQae jel ¢hL¡n OV¡a pQøqJu¡C fË¢a¢V j¡e¤ol fËd¡e LaÑhÉz
‘¢hnÄ¡p ¢jm¡u hÙ¹¥ aLÑ hý c§l’ –h¡Ù¹¢hLC, ¢hnÄ¡pl k ¢L Ap¡d¡lZ ¢hØjuLl
rja¡ – p pÇfLÑ AeL j¡e¤oC AhNa euz AeL rœC, cªt ¢hnÄ¡pL¡l£
S¡ee¡– a¡l ¢hnÄ¡pl gmC ab¡L¢ba Am±L£L OVe¡¢V OV NR! HC e¡
S¡e¡l L¡lZ qm¡– je pÇfLÑ kbø ‘¡el Ai¡hz Bl, j¡e¤ol HC ¢hnÄ¡p J
A‘¡ea¡l p¤¤k¡N ¢euC ¢LR¥ d§aÑ hÉ¢š² j¡e¤oL fËa¡¢la Ll QmR–z
Bjl¡ SNal ¢h¢iæ ¢hou-hÙ¹¥ pÇfLÑ ‘¡em¡i BNËq£ J pQø qmJ, k
nl£l J je ¢eu Bjl¡ A¢Ù¹aÆn£m, –k¡cl ru-r¢aa Bj¡cl A¢Ù¹aÆ ¢hfæ
qu, –a¡cl pÇfLÑ ‘¡em¡i Bj¡cl aje BNËq eCz ¢eScl jelrja¡ pÇfLÑJ Bj¡cl ¢hno d¡lZ¡ eCz fËQ¢ma ¢nr¡hÉhÙÛ¡u
p¡d¡lZi¡h ¢eSL S¡e¡ – ¢eSl nl£l-jeL S¡e¡l ¢nr¡ Ahq¢maz
71
Bw¢nL ¢hL¢na– HC pQae je¢V R¡s¡J k Bj¡cl Bl¡ HL¢V p¢œ²u je
BR, –Bjl¡ AeLC a¡ S¡¢ee¡z Bj¡cl jel I¢µRL ¢Q¿¹¡n£m Awn¢VR¡s¡J k a¡l HL¡¢dL n¢š²n¡m£ A°e¢µRL Awn BR, p pÇfLÑJ Bjl¡AeLC AhNa eCz
EµQQae¡ pÇfæ fË‘¡h¡e hÉ¢š²cl AeL– pQaei¡hC a¡cl jel n¢š²L
hÉhq¡l Lla prjz Bl, üÒf-Qae –¢hnÄ¡p ¢eiÑl j¡e¤o, a¡l¡ a¡cl ¢hnÄ¡pl
jdÉ ¢cu ¢eScl AS¡¿¹C– ¢eScl jexn¢š²l à¡l¡ ¢LR¥ ¢LR¥ rœ gmm¡i
L’l b¡Lz Hhw a¡l¡ ih b¡L, L¡e¡ cha¡ Abh¡ L¡e¡ Am±L£L rja¡
pÇfæ hÉ¢š²C –pC gmc¡a¡!
AhnÉ, L¡e¡ L¡e¡ rœ k p¤¤gmc¡a¡ hÉ¢š² b¡Le¡ a¡’ euz gmc¡a¡ hÉ¢š²Jk¢c cªt ¢hnÄ¡pl p¡b ¢LR¥ OV¡a Q¡u Abh¡ L¡el©f p¤gm ¢ca Q¡u, a¡J
qa h¡ OVa f¡lz prœ, c¡a¡ Hhw NË¢qa¡ Eiul jexn¢š² HL¢œa qu,
Bl¡ n¢š²n¡m£ qu EW– L¡kÑ¢V pÇfæ qu b¡Lz HR¡s¡, gmc¡a¡ k¢cfË‘¡h¡e hÉ¢š² qu Hhw k¢c p ¢eS jexn¢š²l à¡l¡ pl¡p¢l L¡kÑpÇfæ Llaprj qu, a¡qm a¡ Bl Lb¡C eCz prœ, ¢hnÄ¡pl L¡e¡ i¢jL¡ b¡Le¡zHR¡s¡J, ¢LR¥ ¢LR¥ rœ fËam¡Ll h¡¢p¾c¡cl à¡l¡J AeL L¡kÑ pÇfæ qu
b¡L, p¡d¡lZ j¡e¤o k¡cl ch-ch£ ih i¥m L’l b¡Lz
¢hnÄ¡p ¢i¢šL HC jexn¢š²– p¡d¡lZa Bj¡cl nl£l J jel EflC L¡S
L’l b¡Lz LMe¡ LMe¡ Hl hÉ¢aœ²j qaJ cM¡ k¡uz AbÑ¡v nl£l J jelh¡ClJ a¡L ¢œ²u¡ Lla cM¡ k¡u LMe¡ LMe¡z nl£l J jel h¡Cl ¢œ²u¡
Lla qm– a¡L AeL hn£ n¢š²n¡m£ qa qhz Hhw a¡l SeÉ je Jj¢Ù¹úl ¢hno ¢hno Awnl ¢hL¡n OVa qhz
¢hnÄ¡pl jdÉ ¢cu Evfæ h¡ S¡NËa jexn¢š² öd¤ ¢hnÄ¡pL¡l£l ¢eSl nl£l J
jel EflC k ¢œ²u¡n£m qu –Hje eu, p Afl hÉ¢š²l nl£l J jelEflJ ¢œ²u¡ Lla prjz kje, j¿»f¤ax Sm h¡ Smfs¡-l à¡l¡ HL¢V ¢nöJ
Bl¡NÉ m¡i Lla f¡l, –k¡l ¢eSl L¡e¡ ¢hnÄ¡p b¡Le¡z
‘j¢XLm ¢VÊVj¾V’-Hl rœJ ¢Q¢LvpL J l¡N£ EiuC k¢c cªt ¢hnÄ¡pl p¡bJo¤d c¡e J phe Ll, prœ Eiul jexn¢š²l p¡b Jo¤dl …Z h¡n¢š² ¢j¢ma qu-- QjvL¡l gm cuz
72
Bh¡l, L¡e¡ ¢Q¢LvpLl jdÉ k¢c BaÈ¢hnÄ¡pl Ai¡h b¡L, Jo¤d ¢ehÑ¡Qel
rœ k¢c ¢àd¡-à¾c i¡h b¡L, –p AeL ih-¢Q¿¹ –¢hQ¡l-¢hhQe¡ L’l
l¡N£L p¢WL Jo¤d ¢cmJ– ¢Q¢LvpL ¢qph p¡gmÉ m¡i Ll¡ a¡l fr L¢WZ
qhz HjeJ cM¢R, HLSe L¡u¡L X¡š²¡l– ¢Q¢Lvp¡n¡Ù» a¡l ¢hno ‘¡e
eCz j¡œ AÒf LuL¢V Jo¤dl hÉhq¡l p S¡e, a¡-J– pC Jo¤d …¢mlL¡kÑL¡l£a¡ pÇfLÑ a¡l pjÉL d¡lZ¡ eCz ¢L¿¹¥ a¡l jdÉ BR HLj§M£
a£hË ¢hnÄ¡p– k HC Jo¤dC l¡N£ pl EWhz –HC Aå-¢hnÄ¡p k¤š² BhNjujexn¢š²l à¡l¡C p A¢dL¡wn rœ Su£ qu BpRz a¡l ¢hnÄ¡pl à¡l¡
fËi¡¢ha qu l¡N£l¡J ¢hnÄ¡p Ll– HC X¡š²¡ll Jo¤d HLh¡l AhÉbÑ! gm,a¡l X¡š²¡lM¡e¡u phpju l¡N£l i£s mNC b¡Lz
¢hnÄ¡p fËp‰ je fs k¡u, Bj¡l f¢l¢Qa HL¢V Rml Lb¡z –k a¡l
(hýN¡j£) j¡ul Lb¡ ja¡ AbÑ¡v j¡ul Lb¡l Efl ¢hnÄ¡p L’l, HL hÉ¢š²LhýL¡m k¡hv a¡l ¢fa¡ hm Se HpRz Ahno qW¡v HL¢ce OVe¡Qœ² p
S¡ea f¡l, pC hÉ¢š² a¡l ¢fa¡ eu, –a¡l ¢fa¡ AeÉ LE!
HL hÉ¢š²L S¡¢e, DnÄl pÇfLÑ p HL¢V ¢hno d¡lZ¡ h¡ ja ¢hnÄ¡p L’l
HpR– c£OÑL¡m dlz HL¢ce pC ¢hnÄ¡p ¢Ql dl k¡Ju¡l gm, a¡l f¡ulam¡ bL j¡¢V pl k¡u ke! a¡lfl bL hýL¡m k¡hv p ¢ho¡c-EeÈ¡c
AhÙÛ¡u c¤xpq S£he L¡V¡h¡l fl, a¡L p¤¤ÙÛ Ll a¡m¡ qu ‘j¡Cä-fË¡NË¡j£w’-Hl
j¡dÉjz DnÄlL a¡l fËL«a ül©f e¡ Se, öd¤j¡œ ¢hnÄ¡pl Efl ¢eiÑl L’l–
DnÄl m¡il SeÉ, DnÄll L«f¡ m¡il SeÉ– BS£he R¥V jlR La¡ k j¡e¤o,
a¡l L¡e¡ ¢qph eCz Bj¡cl Q¡¢lf¡n– fË¢a¢eua ApwMÉ ¢hnÄ¡p i‰lOVe¡ OV QmRz HC SNa ¢hnÄ¡pl à¡l¡ ka i¡m L¡S quR, j¾c L¡SquR a¡l Q¡Ca AeL …Z hn£z
¢eaÉL¡l fËu¡Se– hÉhq¡¢lL rœ, AeL pjuC– Bj¡clL AeLl
Efl ¢hnÄ¡p Lla qu, Abh¡ ¢hnÄ¡p Lla h¡dÉ qa quz Hhw ¢hnÄ¡p L’lWLa qu Abh¡ fËa¡¢la qaJ qu AeL rœCz HL HL pju HC ¢hnÄ¡pi‰l gm Ha p¡´O¡¢aL h¡ Ha j¡l¡aÈL qu JW, k üi¡haC AeLl je
fËnÀ S¡N– a¡qm ¢L Bl L¡EL ¢hnÄ¡p Llh e¡? –¢hnÄ¡p Ll¡ ¢L a¡qmM¡l¡f? HLV¥ ‘¡e-Qae¡ hª¢Ül p¡b p¡bC HC fËnÀ S¡NËa qu jez ¢L¿¹¥ fkÑ¡ç
73
‘¡e-Qae¡l A¢dL¡l£ e¡ qJu¡ Ah¢d –HC ¢hnÄ¡p Ll¡l fËhZa¡ k¡ue¡ Bj¡clje bLz
S¡N¢aL hÉhÙÛ¡ h¡ ‘Ju¡mÑXÚ¢m ¢pØVj’ Bj¡cl jdÉ fËu¡Sel a¡¢NcC ¢hnÄ¡p
fËhZa¡l SeÈ ¢cuRz Bh¡l pC ¢hnÄ¡pL c§l L’l pM¡e ‘¡eL fË¢aù¡Ll¡l hÉhÙÛ¡J lMRz
HMe fËnÀ qm¡, a¡qm L£ LaÑhÉ! k¡l¡ ‘¡el fbl f¢bL, a¡cl fË¢a Bj¡l
fl¡jnÑ qm¡– ‘¢hnÄ¡p’ Lb¡¢VL a¡j¡cl M¡a¡ bL BÙ¹ BÙ¹ a¥m ¢ca
Qø¡ Llz a¡l S¡uN¡u ‘Ae¤j¡e’– ‘d¡lZ¡’ h¡ ‘Bf¡a d¡lZ¡’, ‘j¡e¡’ h¡ ‘S¡e¡’ –
HCl©f AeÉ¡eÉ Lb¡ hÉhq¡l Lla öl¦ Llz L¡l¡ Efl ‘¢hnÄ¡p b¡L¡’ –Hrœ,hma f¡l¡, a¡l Efl Bj¡l Bf¡a BÙÛ¡ h¡ Bf¡a ilp¡ BRz
AN¡d ¢hnÄ¡p j¡eC– AN¡d A‘¡ea¡ –AåaÆz ¢hnÄ¡p h¡ ‘¡e k¡-C q¡L e¡ Le,a¡L Bf¡a paÉ ‘¡e NËqe Llh, a¡qmC cMh, pjpÉ¡l phV¡ e¡ qmJ,AeLV¡C c§l qu k¡hz
Hh¡l, ¢hnÄ¡pfËhZ j¡e¤o– k¡cl fr ¢hnÄ¡p e¡ L’l b¡L¡ pñh eu, a¡cl
EŸnÉ h¢m, ¢hnÄ¡p Llh– M¤h p¡d¡lZ i¡h, a¡ ke cªt– Aå¢hnÄ¡p e¡ quJWz Aå ¢hnÄ¡pl L¥gm AeL pjuC j¡l¡aÈL qa f¡lz k ¢hou-hÙ¹¥pÇfLÑ a¡j¡l L¡e¡ pjÉL d¡lZ¡ eC, a¡l Efl AN¡d ¢hnÄ¡pl L¡e¡ j¡eCque¡z p¡d¡lZax j¡e¤ol je f¢lhaÑen£m Hhw k L¡e¡ pju pAp¤¤ÙÛ ¢hL¡lNËÙ¹ qa f¡lz f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a OVe¡fËh¡qJ f¢lhaÑen£mz pM¡e
j¡e¤ol ¢hnÄÙ¹a¡ ¢L Ll ÙÛ¡u£ qa f¡l! a¡C ¢hnÄ¡p Llh– ¢eiÑl LlhaaV¡C, k¡a flhaÑ£ L¡m ¢hno Bn¡qa h¡ n¡L¡qa e¡ qa quz
jel¡Mh, k LE –k L¡e¡ pju, ¢hnÄ¡p i‰ LlaC f¡lz H hÉ¡f¡lj¡e¢pL fËÙ¹¥¢a b¡Lm, aMe Bl EàN EvLã¡ b¡Lhe¡z HV¡L ü¡i¡¢hL hmje ¢ea f¡lm, AeÉ r¢a qmJ ¢hno L¡e¡ j¡e¢pL r¢a qhe¡z ¢L¿¹¥
a¡C hm, HM¡e L¡e¡ p¾cq–B¢hnÄ¡p b¡Lhe¡, b¡Lh h¡Ù¹h ‘¡e –jepÇfLÑ ØfV d¡lZ¡z j¡e¤o Qe¡ J ¢eSL S¡e¡l Qø¡ pq h¡Ù¹h ‘¡e ASÑel
jdÉ ¢cu– kbø BaÈ¢hL¡n m¡i Lla f¡lm, Bl ¢hnÄ¡p q¡l¡a qhe¡z
74
¢hnÄ¡p Ll¡l BN ¢eSL fËnÀ Ll– Le B¢j ¢hnÄ¡p Llh¡? ¢hnÄ¡p Ll¡l ¢L
k¤¢š² BR? M¤h i¡m¡ L’l e¡ ih– e¡ ¢hQ¡l L’l– a¥¢j k¢c plm je
ph ¢LR¥ ¢hnÄ¡p L’l e¡J, a¡qm ¢L¿¹¥ i¢hoÉa a¡j¡L Bh¡l q¡yQV Maqa f¡lz
k NË¿ÛC q¡L, Bl k hÉ¢š²C q¡L, –a¡l Lb¡ NËqe Ll¡l f§hÑ pC hÉš²hÉl
h¡Ù¹h pñ¡he¡– k¤¢š²-¢hQ¡l f§hÑL M¢au cM, ahC a¡ NËqe Llh– Bf¡apaÉ l©fz k¤¢š²-¢hQ¡l fËu¡N L¡l¡ Ae£q¡– Bmp¢j b¡Lm, a¡L Lm¤lhmcl ja¡ ¢hnÄ¡pl O¡¢e V¡eaC qhz
‘‘¡e’ pÇfLÑ Bl¡ c¤-Q¡l Lb¡ hm, HMeL¡l ja¡ HC fËp‰ no Llhz
p¡d¡lZi¡h ‘‘¡e’ qm¡ L¡e¡ ¢hou-hÙ¹¥, OVe¡, paÉ h¡ abÉ pÇfLÑ C¢¾cÊu,
Qae¡ J A¢i‘a¡l ¢i¢ša mì d¡lZ¡– Efm죖 h¡dz k pjÙ¹ C¢¾cÊu,
A¢i‘a¡, ¢hnÄ¡p J p§œ h¡ Evp …¢ml Efl ¢i¢š L’l ‘¡e A¢SÑa qu,p…¢ml HL¢VJ k¢c hÉ¢š²L i¥m fb Q¡me¡ Ll Abh¡ fËa¡lZ¡ Ll, a¡qmmì ‘¡eJ ApÇfZÑ h¡ i¥m h¡ ¢jbÉ¡ qu k¡hz
¢hnÄ¡pl Efl ¢i¢š L’l A¢SÑa ‘¡e AeL pjuC AfËL«a ‘¡e h¡ i¥m d¡lZ¡
qa f¡lz h¡d–Efmì£l Arja¡ –Qae¡l eÉ¥ea¡l L¡lZ i¥m d¡lZ¡ h¡ApÇfZÑ h¡ œ¥¢Vf§ZÑ ‘¡em¡i qa f¡lz
f§hÑmì ‘¡e-A¢i‘a¡, ¢hnÄ¡p Hhw C¢¾cÊu¡¢cl L¡kÑrja¡ pq jel h¡dn¢š² h¡
NËqe rja¡l Efl ¢i¢š L’l ‘¡e A¢SÑa quz HR¡s¡, k ¢hou-hÙ¹¥l Efl‘¡em¡i OVR, pC ¢hou-hÙ¹¥J k ph pju p¢WL i¡h ‘¡e m¡iL¡l£ hÉ¢š²l
L¡R BaÈfËL¡n Llh, Hje e¡J qa f¡lz gm, mì ‘¡e ph hÉ¢š²l rœ–ph pju HLl©f Hhw p¢WL qh Hje euz
¢höÜ ‘¡e m¡il SeÉ ‘¡e m¡il kbø Q¡¢qc¡ pq– paÉ¢fËu Hhw kb¡p¡dÉ
(‘¡e J paÉ hÉa£a AeÉ¡eÉ ¢hou-hÙ¹¥a) Bp¢š² j¤š²– ¢elfr qu, ‘¡e
m¡il pju ¢h¢iæ ¢cL bL– ¢hou-hÙ¹¥L fkÑhrZ Hhw k¡Q¡C L’l a¡lfl
a¡L NËqe Lla qhz ‘¡e –¢hnÄ¡p –Ae¤j¡e– d¡lZ¡, ¢Q¿¹¡-i¡he¡ ph ¢LR¥LCpS¡N-pQae jel Bm¡L£a B¢Pe¡u ¢eu Bpa qhz
75
a¡lflJ pju¡¿¹l ¢eSL fËnÀ Lla qh, HV¡ Bj¡l ‘¡e e¡ ¢hnÄ¡p? a¡lfl
a¡L e¡e¡ ¢cL bL e¡e¡ i¡h fl£r¡-¢el£r¡ Ll ‘BfXV’ Lla qhzHlflJ je l¡Ma qh, a¡j¡l ‘¡e fËL«a paÉ e¡J qa f¡lz pjÙ¹ ‘¡eL
‘Bf¡a paÉ’ dl ¢euC HNa qh a¡j¡Lz R¡œ-R¡œ£cl HC fË¢œ²u¡u ‘¡em¡i Evp¡¢qa Lla f¡lm, flhaÑ£L¡m a¡l¡ ¢höÜ ‘¡e m¡i prj quEWhz
‘¡e AeL fËL¡l qa f¡l– AfËL«a ‘¡e h¡ i¥m d¡lZ¡, œ¥¢Vf§ZÑ ‘¡e,ApÇfZÑ ‘¡e, fËL«a h¡ ¢höÜ ‘¡e, ‘¡el j¡sL ¢hnÄ¡p, ¢hnÄ¡pl j¡sL‘¡e, ¢hnÄ¡pl p¡b Bw¢nL i¡h ¢j¢nËa ‘¡ez
fËL«a ‘¡e LMe¡ no Lb¡ hme¡z hme¡ –B¢jC HLj¡œ paÉ! fËQ¥l ‘¡e
ASÑe Ll¡l fl– LE k¢c hm, B¢j k¡ S¡¢e a¡-C HLj¡œ paÉ, Hl AeÉb¡qaC f¡le¡, Abh¡ HV¡C no Lb¡! a¡qm h¤Th, HV¡ a¡l ‘¡el Lb¡eu, ¢hnÄ¡pl Lb¡z Bl pC hÉ¢š²J fËL«a ‘¡e£ euz
fË¡LQae¡ bL f§ZÑQae¡l mrÉ –œ²j¢hL¡nl fb dl H¢Nu Qm¢R Bjl¡
ph¡Cz HC fbl jdÉhaÑ£ L¡e¡ Qae Ù¹l bL– f§ZÑa¡l ‘¡e h¡ pÇfZÑ fbl
‘¡e pñh euz –HLb¡ hm¡l p¡b p¡b HV¡J je l¡Ma qh, HC ‘¡eJBf¡a paÉz
76
S£h q¡m¡ DnÄl pªø– ¢h¢iæ Qae Ù¹ll Qae¡ k¤š², ¢h¢iæ BL¡l– fËL¡llcq J jel©f q¡XÑJu¡l J pgVÚJu¡l pÇfæ k±N °Shk¿» ¢hnoz k¡l jdÉLj¢fEV¡l fË¡NË¡j-Hl ja¡C DnÄll ¢ecÑn A¿¹NËÑ¢ba Ll¡ BRz S£hk¡ ¢LR¥ Ll– pC ¢ecÑn h¡ fË¡NË¡j Ae¤k¡u£ p L¡S L’l b¡Lz S¡N¢aLAhÙÛ¡ Hhw S¡N¢aL OVe¡ flÇfl¡ Bl SNa S£hl AhÙÛ¡e AbÑ¡v f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a Hhw S£hl cq-jel AhÙÛ¡ pq A¿¹¢eÑ¢qa fË¡NË¡jh¡ ¢ecÑnl ¢i¢ša– S£hl LjÑ pwO¢Va quz Bj¡cl je pgÚVJu¡l– DnÄlL«a fË¡NË¡jl ¢hnoaÆ qm¡, je I fË¡NË¡jl ¢i¢ša– ¢eSL ¢eS HhwAfll à¡l¡J fË¡NË¡jXÚ Lla Hhw qa f¡lz
AeL j¡e¤oC a¢mu i¡ha Q¡ue¡, k k¡ hm– a¡-C ¢hnÄ¡p Llz f§hÑSeÈHhw f§hÑSeÈl LjÑgm flhaÑ£ SeÈ i¡N Ll¡ – ajeC HL¢V ¢hnÄ¡pzf§hÑSeÈ h’m k ¢LR¥ eC, –p pÇfLÑ ‘jq¡h¡c’ NË¿Û ¢hnci¡h Bm¡¢QaquRz Bl, f§hÑSeÈ e¡ b¡Lm– f§hÑSeÈl LjÑgm i¡N Ll¡l Lb¡C Bpe¡zah¤J, cªtj§m Aå-¢hnÄ¡p –HjeC HLV¡ ‘fË¡NË¡j’ h¡ pwú¡l –k k¤¢š²l d¡ld¡l e¡z
j¡e¤o Bw¢nL ‘¡e J Qae¡ pÇfæ– pQae J AhQae jel A¢dL¡l£,a¡C p e¡e¡ c¡o-…Z il¡z p¤¤LjÑ –L¥LjÑ Ll¡ HLj¡œ j¡e¤o e¡jL S£hlfrC pñhz je¤oÉpj¡S a¡l c¡o-…Zl ¢hQ¡l qmJ, –DnÄl h¡ S¡N¢aLhÉhÙÛ¡l L¡R p ¢L¿¹¥ a¡l LjÑl SeÉ j¡VC c¡u£ euz j¡e¤o k¡ ¢LR¥ Ll–phC p Lla h¡dÉ quz a¡l üa¿» LjÑrja¡ h’m ¢LR¥ eCz j¡e¤o k¿»hv
LjÑ Ll k¡uz üÒf ‘¡e J Qae¡l L¡lZ p i¡h– ‘B¢jC Ll¢R’z Bpm,HC SNa fËaÉLl ¢iæ ¢iæ LjÑ J AhÙÛ¡l SeÉ c¡u£ qm¡ – i¡NÉz
pwrf, i¡NÉ qm¡ – f§hÑ-¢e¢cÑø i¡h pjÙ¹ SNahÉ¡f£ pwO¢Va OVe¡fËh¡qHhw a¡l L¡lZz fË¢a¢V OVe¡ a¡l flhaÑ£ flÇfl¡Na OVe¡l Bf¡a L¡lZzLMe– L¡b¡u– ¢L OVh, phC p¤¤¢e¢cÑø qu BR– pjÙ¹ S¡N¢aL OVe¡l ab¡SNv pª¢øl HLh¡l öl¦aC, –HlC e¡j i¡NÉ (‘i¡NÉ’ âøhÉ)z HCi¡NÉL i¡m¡i¡h S¡ea f¡lmC, Bj¡cl ¢iæ ¢iæ LjÑ J AhÙÛ¡ HhwAhÙÛ¡el L¡lZ h¡T¡ k¡hz S£hl k¡ha£u L¡kÑLm¡f –phC i¡NÉ ¢eu¢¿»az
77
Bjl¡ LEC S¡N¢aL OVe¡-fËh¡ql h¡Cl eCz i¡NÉ Bj¡cl ¢ial–h¡Cl,‘¡a–A‘¡a ¢h¢iæ i¡h– ¢h¢iæ ¢cL bL ¢œ²u¡n£mz Bj¡cl ¢Q¿¹¡-i¡he¡,CµR¡-A¢eµR¡ pq Bj¡cl pjÙ¹ L¡kÑLm¡f i¡NÉ à¡l¡ ¢eu¢¿»az Bj¡clA¢Ù¹aÆJ i¡NÉl c¡ez
HC i¡NÉ– HC f§hÑ¢edÑ¡¢la OVe¡ ¢L¿¹¥ BL¢ØjL h¡ Ak±¢š²L ¢LR¥ euz L¡kÑ-L¡lZl fb dlC– SNal fË¢a¢V OVe¡ pwO¢Va qu b¡Lz üÒf ‘¡e JQae¡l L¡lZ p pjÙ¹ Bj¡cl h¡dNjÉ que¡z Bl, Hphl ¢fReL¡e¡ ¢eu¿¹¡ h¡ ¢eu¿»L pš¡J eCz k¡ ¢LR¥ OVR– fË¡u üuw¢œ²u i¡hC OVQmRz
f§hÑSeÈl LjÑgm e¡ b¡LmJ, f§hÑf¤l¦ocl LjÑgm AeL¡wnC Bj¡cl i¡NLla quz Bh¡l AeL rœ– ¢eSl Hhw pjp¡ju£L J ¢hNa fËSeÈlAfl¡fl j¡e¤ol LjÑgmJ Lj-hn£ Bjl¡ Bj¡cl S£hŸn¡aC i¡N Llb¡¢Lz S¡N¢aL rœ, p¤¤LjÑ LlmC k phpju p¤¤gm Abh¡ S¡N¢aL p¤¤M m¡iqh, Bl L¥LjÑ LlmC c¤xM-Lø h¡ L¥gm i¡N Lla qh, –HC lLjA¢aplm ¢qph SNa-pwp¡l Qme¡z i¡m¡-j¾c Lj-hn£ ¢LR¥e¡ ¢LR¥ gma¡fuC b¡¢L Bjl¡z ah ph pjuC k a¡’ Øfø h¡T¡ k¡h –Hje euzS¡N¢aL LjÑl gm BdÉ¡¢aÈL Eæ¢a AhnÉC OV b¡L, –a¡ p p¤¤LjÑCq¡L Bl L¥LjÑC q¡Lz LjÑl jdÉ ¢cu ‘¡e-A¢i‘a¡ m¡i Hhw f¢lZ¢aaQae¡ m¡iC qm¡ BdÉ¡¢aÈL Eæ¢az
a¡R¡s¡, p¤¤LjÑ hma ¢WL ¢L h¡T¡u, h¡Ù¹¢hLC a¡ p¤¤LjÑ ¢L –e¡, Hhw a¡ljdÉ L¡e¡ c¡o-œ¥¢V BR ¢L –e¡, LjÑ L¡lLl n¡l£¢lL-j¡e¢pL AhÙÛ¡,f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a, Q¡¢lf¡nl j¡e¤o a¡L Hhw a¡l LjÑL ¢L i¡h cMR,ÙÛ¡e-L¡m-f¡œ, E¢Qa-Ae¤¢Qa fËi«¢a ¢h¢iæ AhÙÛ¡ J OVe¡ p¡fr HL HL¢Vgmm¡i qu b¡Lz pjÙ¹ SNahÉ¡f£ ApwMÉ OVe¡l k¡N-¢hu¡N-…Z-i¡NfËi«¢al S¢Vm V¡e¡-f¡sel jdÉ ¢cu HL HL¢V OVe¡l pª¢ø quz Bj¡clp¡S¡-p¡fV¡ ¢qph –HL jm¡e¡ pñh que¡ ph pjuz p¤¤LjÑl ja¡L¥LjÑl rœJ fË¡u Ae¤l©f OV b¡Lz
j¡e¤ol rœ, p¤¤LjÑ–L¥LjÑl j¡V¡j¤¢V ¢hQ¡l Ll¡ NmJ, –j¡ehal ¢ejÀQaeÙ¹ll S£hcl rœ p¤¤LjÑ–L¥LjÑl ¢hQ¡l qh ¢L i¡h? L£V-Qae, pl£pªf-Qae h¡ fö-Qae Ù¹ll S£hcl fr ¢L p¤¤LjÑ h¡ L¥LjÑ Ll¡ pñh? –
78
HCph ¢ejÀQae Ù¹ll S£hcl jdÉ pQae je eC, –eC ¢hhLl n¡pezHl¡ k¡ ¢LR¥ Ll– AaÉ¿¹ plm J pqS fË¡NË¡j h¡ fËhª¢šl à¡l¡ Q¡¢ma quCa¡’ L’l b¡Lz Hl¡ ih-¢Q¿¹ ¢LR¥ Ll e¡z Hcl LjÑd¡l¡L a¡C Ji¡hi¡N Ll¡ Qm e¡z Hcl LjÑl SeÉJ Hl¡ L¡e¡ i¡hC c¡u£ qa f¡le¡z
¢L¿¹¥ kMe cM¡ k¡u, –HL¢V L£V h¡ HL¢V fö M¤h Løl jdÉ ¢cu S£heL¡V¡µR, Bl OVe¡Qœ² Afl HL¢V L£V h¡ fö i¡m¡i¡h S£he A¢ah¡¢qaLlR, –f§hÑSeÈl LjÑgml ‘p§œ’ ¢L aMe a¡cl rœJ fËk¡SÉ qh? –
qhe¡z OVe¡Qœ² h¡ OVe¡œ²j-C LE i¡m¡ –LE j¾c qu, –LE i¡m¡ÙÛ¡e –LE j¾c ÙÛ¡e m¡i Llz ¢ial bL je eJu¡ nš² qmJ– HV¡CSNal (A¢fËu) paÉz
‘¢eú¡j LjÑ’ –¢eu AeLh¡lC Bj¡L ¢h¢iæ fËnÀl pÇjM£e qa quRzHM¡e, ‘LjÑ J LjÑgm’ fËp‰ p pÇfLÑ ¢LR¥ hmhz ‘¢eú¡j LjÑ’ hmah¡T¡u– L¡j h¡ L¡je¡ n§eÉ LjÑz L¡je¡ Lb¡¢Vl AbÑ– CµR¡J qu, Bh¡l
fËaÉ¡n¡J quz ah ‘¢eú¡jLjÑ’ Lb¡¢V A°e¢µRL LjÑ h¡ CµR¡ ¢hl¢qaLjÑ ¢qp¡h hÉhq¡l qa cM¡ k¡u e¡z p¡d¡lZa HC Lb¡¢V hÉhq©a qu b¡L–fËaÉ¡n¡ ¢hq£e LjÑ AbÑ¡v L¡e¡l©f gml Bn¡ e¡ LlC L«a qu k LjÑz
Bn¡ h¡ L¡je¡C kqa¥ c¤ÚxM-Løl AeÉaj L¡lZ, a¡C HC ¢eú¡j LjÑLS¡N¢aL c¤xM-Lø pq, j¡q-j¡u¡ bL j¤š² qJu¡l Hhw j¤š² b¡L¡l HLA¢aplm£L«a Ef¡u ¢qph Ef¢cø qu b¡L L¡b¡J L¡b¡Jz ¢L¿¹¥ hyQb¡L¡l ü¡bÑC Bj¡clL AeL ¢LR¥ L¡je¡ Lla h¡dÉ qa quz HLj¡œAp¡d¡lZ J Aü¡i¡¢hL rœ R¡s¡, –L¡el©f fËaÉ¡n¡ ¢hq£e i¡h AbÑ¡vLjÑgml Bn¡ R¡s¡C –EŸnÉ ¢hq£e i¡h p¡d¡lZa LjÑ pwO¢Va qa cM¡k¡u e¡z LjÑl SeÉ LjÑ, LjÑL i¡mhp LjÑ, LjÑ Lla i¡m¡m¡N– a¡CLjÑ, HR¡s¡, c¤xM-Lø –k¿»e¡ h¡ ¢hfc b¡L lq¡C f¡Ju¡l h¡ n¡¢¿¹ f¡Ju¡lSeÉJ AeL LjÑ Bj¡cl ‘¡a–A‘¡a fË¡unC pwO¢Va qu b¡Lz ¢L¿¹¥HC LjÑ…¢ml rœ ¢hno L¡e¡ gmfË¡¢çl Bn¡ e¡ b¡LmJ, p§rÈ h¡A¢ap§rÈ i¡h Hl jdÉ– i¡mm¡N¡ –i¡mh¡p¡ b¡Lz Abh¡ nl£l Hhw/Abh¡jel Bl¡j– p¤¤M fËi«¢a ¢LR¥e¡ ¢LR¥ b¡LCz
79
i¡m¡m¡NR e¡ –Bh¡l L¡e¡ EŸnÉJ eC, –L¡e¡ gmfË¡¢çl Bn¡J eC,AbQ LE I¢µRL i¡h LjÑ Ll QmR– HV¡ L¡e¡ p¤¤ÙÛ-ü¡i¡¢hL –p¡d¡lZQae¡ pÇfæ S£hl fr pñh euz LE k¢c œ²£ac¡pl ja¡ L¡e¡ n¢š²h¡ n¢š²j¡el L¡R fl¡ia qu– A¢eµR¡ paÆJ, –i¡m e¡ m¡N¡ paÆJ h¡dÉqu L¡e¡ LjÑ pÇf¡ce Lla b¡L, prœ, p fË¡Z h¡yQ¡e¡l SeÉ –n¡¢Ù¹h¡ jªaÉ¥ bL lq¡C f¡Ju¡l SeÉC a¡ LlRz a¡l p LjÑJ ¢eú¡j LjÑ euz
a¡C ¢eú¡j LjÑ ke ‘p¡e¡l f¡bll h¡¢V’-l ja¡C HLV¡ ¢LR¥z
DnÄl ab¡ S¡N¢aL hÉhÙÛ¡– S£hl Qae¡ ¢hL¡nl EŸnÉ, S£hL LjÑ fËhªšLl¡l SeÉ– fËd¡eax c¤¢V hÉhÙÛ¡ NËqe LlRz a¡l HL¢V qm¡– LjÑljdÉ ¢cu p¤¤MLl– ü¡bÑ¡e¤N gm m¡il hÉhÙÛ¡, Bl Afl¢V qm¡– LjÑljdÉ ¢cu c¤xM-Lø-k¿»e¡ –¢hfc fËi«¢a b¡L lq¡C h¡ j¤¢š² f¡Ju¡l hÉhÙÛ¡zEiu rœC– ¢LR¥ e¡ ¢LR¥ gm m¡il hÉhÙÛ¡ luRz j¡e¤o LjÑgml Bn¡e¡ Llm, je¤oÉL«a HC ¢h¢Qœ LjÑju SNv pª¢øC q¡a e¡z j¡e¤ol
Qae¡l ¢hL¡nJ OVa e¡ pi¡hz Bl, a¡’ DnÄll A¢ifË¡uJ euz kbøQae¡l ¢hL¡n e¡ OV¡ fkÑ¿¹– S£hL pL¡j LjÑ fb Q¡me¡ Ll¡C DnÄllCµR¡z
HC SNa L¡lZ R¡s¡ ¢LR¥ OV e¡z Bl, Qae¡ J je pÇfæ L¡e¡ pš¡CHM¡e EŸnÉ R¡s¡ ¢LR¥ Lle¡z B¢cpš¡ bL DnÄl ab¡ S¡N¢aL hÉhÙÛ¡–LEC EŸnÉ ¢hq£e euz L¡e¡ mrÉ R¡s¡– L¡e¡l©f ü¡bÑ R¡s¡– L¡e¡A¢ifË¡u R¡s¡ LE ¢LR¥ Lle¡z a¡cl Awn¡e¤œ²j DnÄl pªø S£hJ –a¡cl
‘je-pgVÚJu¡l’ A¿¹NËÑ¢ba fË¡NË¡j h¡ ¢ecÑn ja¡ L¡e¡ e¡ L¡e¡EŸnÉ ¢eu LjÑ L’l QmRz Bl kM¡eC EŸnÉ BR– EŸnÉ ¢p¢Ülh¡pe¡J BR pM¡ez
L¡jS p¿¹¡e– pñ¡NS¡a h¡ L¡je¡ bL SeÈ eJu¡ p¿¹¡e k¢c ¢eú¡j qu,h¤Ta qh– p A¢a EµQ QaeÙ¹ll j¡e¤o, Bl eua¡ p Ap¤¤ÙÛz EµQQae¡ pÇfæ– ‘¡e£ j¡e¤o S¡e, HM¡e k¡ OV¡l– ¢WL a¡-C OV QmRzphC f§hÑ¢edÑ¡¢la ja¡ kb¡ÙÛ¡e– kb¡pju– kb¡kb i¡h OV QmRz p k¡LlR, p phC f§hÑ¢edÑ¡¢la i¡h a¡L Lla qµR– Lla h¡dÉ qa qµRza¡l LjÑl gmJ f§hÑ¢e¢cÑøz a¡R¡s¡, A‘¡e-AåaÆl L¡lZ pªø AeL Q¡Ju¡-f¡Ju¡C Bpm j¡q-j¡u¡l Mm¡z EµQ Qae¡l L¡lZ hÉ¢š²– j¡q-j¡u¡ --
80
A‘¡e-AåaÆ bL AeLV¡C j¤š² qJu¡l gm, Hhw a¡l ‘¡e f¡L¡f¡š²qJu¡l gm, p aMe AeLV¡C ¢eØf«q– ¢el¡pš²– Ec¡p£ei¡h LjÑ LlQm–z f§ZÑ‘¡e –f§ZÑQae¡ pÇfæ e¡ qJu¡ fkÑ¿¹, f¤l¡f¤¢l L¡je¡-h¡pe¡Bp¢š² n§ZÉ qJu¡ pñh euz Bl, HC j¡eh S£heC f§ZÑ ¢hL¡n m¡i pñheuz f§ZÑ‘¡e–f§ZÑQae¡l SeÉ Bj¡clL j¡eh¡šl S£he œ²jn EµQ QaeÙ¹l…¢m f¡l qa qhz EµQ j¡eh Qae¡u k¡ qu b¡L, a¡ qm¡– L¡je¡lENËa¡ AeLV¡C Lj ¢Nu a¡ r£Z qu Bp œ²jnz EŸnÉ HhwEŸnÉ ¢p¢Ül L¡je¡– gm m¡il Bn¡-BL¡´M¡ –phC b¡L, ah a¡ hnLj Hhw ¢eu¢¿»a j¡œ¡u b¡Lz Bpm, Qae¡l pC Ù¹l k¡ OV¡l– ¢WL a¡-COV b¡Lz aj¢e, ¢ejÀ Qae Ù¹l …¢maJ– kM¡e kje¢V OV¡l ¢WL ¢WLOV QmRz na Efcn ¢cuJ– ¢ejÀ Qae Ù¹ll j¡e¤oL EµQ Qae Ù¹llBQlZ AiÉÙ¹ L’l a¡m¡ k¡ue¡z EµQ Qae Ù¹ll j¡e¤ol fr k BQlZü¡i¡¢hL, ¢ejÀ-Qae Ù¹ll j¡e¤ol fr a¡-C Aü¡i¡¢hLz k hÉ¢š²j¡e¤oL ¢eú¡j-LjÑ Ll¡l Efcn ¢cµR– cM¡k¡h, p ¢eSC a¡’ Ll EWaf¡lR e¡z
SeÈ¡¿¹lh¡c ¢hnÄ¡p£cl fË¢a:
“BaÈ‘¡e BaÈ¢hL¡n e¡ qJu¡ Ah¢d, Sl¡-hÉ¡¢d, c¤xM-Lø-k¿»e¡ju HC ¢eù¥l SNah¡lh¡l ¢gl¢gl Bpa qh a¡j¡Lz
f§hÑSeÈ kV¥L¥ BaÈ¢hL¡n je¡¢hL¡n OVR, k Qae-Ù¹l fkÑ¿¹ a¥¢j Eæ£a qa flR,a¡lfl bL Bh¡l pC (A‘¡e-AåL¡l qa f§ZÑ ‘¡e¡m¡Ll EŸn) c¤xpq L¢WZk¡œ¡ öl¦ qh, f§ZÑ¢hL¡n e¡ qJu¡ Ah¢dz HV¡C S¡N¢aL hÉhÙÛ¡z
a¡C, a¥¢j k¢c n£OË j¤¢š² L¡je¡ Ll, a¡qm fËL«a BaÈ¢hL¡n m¡il SeÉ phÑn¢š² ¢cuBfË¡Z Qø¡ Ll k¡Jz Se¡, AeÉ L¡e¡ fb h¡ Ef¡u eCz a¡j¡l fËQø¡ pgm
q¡Lz” –jq¡j¡ep
81
¢LR¥ N¡s¡l Lb¡
dÉ¡e AiÉ¡pl BN, a¡j¡l AhÙÛ¡e ¢ÙÛl –p¤¤¢e¢cÑø qa qhz ¢h¢rç °hfl£aÉ
pÇfæ je dÉ¡el Efk¤š² euz HLC p¡b 2z3 e±L¡u AhÙÛ¡e Llm, dÉ¡e –k¡N ¢LR¥C qhe¡z a¡j¡L k L¡e¡ HL¢V AhÙÛ¡e b¡La qhz ¢àd¡-
à¾à, ¢hnÄ¡p – A¢hnÄ¡p, j¡eÉa¡ – Aj¡eÉa¡, ü-¢hl¦Ü i¡hl c¡m¡Qm bLdÉ¡e pñh euz
djÑl jdÉ bLJ, djÑl AeL ¢LR¥ A¢hnÄ¡p –Aj¡eÉ Ll¡, ¢hnÄ¡p ¢i¢šL
L¡e¡ djÑl jdÉ k¤¢š²-aLÑ ¢hQ¡ll Aha¡lZ¡ Ll¡, –pC djÑ£u AhÙÛ¡e ¢ÙÛl
b¡L¡ h¡T¡u e¡z fËQ¢ma djÑ£u AhÙÛ¡e ¢ÙÛl b¡L¡l fËd¡e naÑ qm¡ –¢hnÄ¡p, –f¤l¡f¤¢l ¢hnÄ¡pz
Bh¡l, LE k¢c f¤l¡f¤¢l e¡¢Ù¹L qa e¡ f¡l, a¡LJ ¢WL e¡¢Ù¹L hm¡ k¡he¡z
aj¢e, k¤¢š²pÇja BdÉ¡¢aÈL SNa f¡L¡f¡¢L Bpe f¡aa qm, a¡j¡L
paÉ¢fËu, ‘¡ej¡NÑ£, ¢h‘¡ejeú –k¤¢š²h¡c£ j¡e¤o qu EWa qhz HM¡e ¢hnÄ¡pfËhea¡ Hhw Am±L£La¡l fË¢a j¡q b¡Lhe¡z Bl, HM¡e ÙÛ¡u£ qm, aMea¥¢j fËQ¢ma S¡a-djÑl FdÑ Qm k¡hz
ah, k e±L¡aC b¡L¡ e¡ Le, –LfVa¡, ¢jbÉ¡Q¡l, Ae¡Q¡l,
iä¡j£, ¢àQ¡l£a¡, flQQÑ¡, en¡p¢š², EflQ¡m¡L£, q¡jhl¡ h¡ ¢jbÉ¡ AqwL¡l –HphC dÉ¡e pÇf¡cel fr f¢lf¢¿Û Se¡z HLV¡ S¡uN¡u ¢ba¥ qu hpa
f¡lm, dÉ¡e a¡j¡l L¡R –aMe Bl Adl¡ b¡Lhe¡z
82
‘¡ek¡Nl fb– dÉ¡e-k¡N ¢nr¡l öl¦a, k¤¢š²pÇja
AdÉ¡aÈ ¢h‘¡el j¡dÉj– HC Lu¢V ¢hou ‘¡e m¡i Lla qha¡j¡Lz
1) dÉ¡e ¢Lz ¢L i¡h dÉ¡e pÇf¡¢ca quz dÉ¡e Ll¡l pju jel jdÉ ¢WL ¢LOV b¡Lz
2) dÉ¡e Le Llh –¢L EŸnÉ Llhz dÉ¡el à¡l¡ j¡e¤o ¢L ¢L m¡i Lla
f¡l, –¢L i¡h m¡ih¡e qa f¡lz
3) dÉ¡el LaÑ¡ k ‘je’, pC ‘je’ pÇfLÑ –¢eSl pÇfLÑ f¢lú¡l d¡lZ¡m¡i Lla qh, AdÉ¡aÈ je¡¢h‘¡el j¡dÉjz
4) ¢Lpl dÉ¡e Llhz dÉ¡el ¢h¢iæ mrÉ Hhw ¢h¢iæ fÜ¢a pÇfLÑ S¡eaqhz
5) Ni£l dÉ¡el SeÉ ¢L ¢L k¡NÉa¡ b¡L¡ BhnÉLz fËu¡Se£u n¡l£¢lL Jj¡e¢pL p¤¤ÙÛa¡ pq AeÉ¡eÉ k¡NÉa¡ pÇfLÑ S¡ea qhz
6) ‘k¡N’ Lb¡l AbÑ ¢Lz ‘k¡N’ hma– AdÉ¡aÈ je¡¢h‘¡e ¢WL ¢L h¡T¡uz
7) dÉ¡el SeÉ fËÙ¹¥¢az dÉ¡el SeÉ ¢L i¡h ¢eSL fËÙ¹¥a Lla qh –a¡S¡ea qh Hhw pC ja¡ hÉhÙÛ¡ ¢ea qhz
8) fËQ¢ma djÑ£u i¡he¡u Hhw e¡e¡ j¡dÉj à¡l¡ dÉ¡e pÇfLÑ k¢c L¡e¡ i¥md¡lZ¡ Ns EW b¡L, a¡qm a¡ bL j¤š² qa qhz
– jq¡j¡ep
83
j¡u¡ qm¡– ¢Qš¢hïj –ï¡¢¿¹, i¥m d¡lZ¡ h¡ ¢hnÄ¡p –¢jbÉ¡ fËaÉuz j¡u¡ qm¡ –
j¡q¡hn –Hje HLV¡ O¡l m¡N¡ j¡e¢pL AhÙÛ¡, –k AhÙÛ¡u j¡e¤o paa
fËa¡¢la qu b¡Lz HC j¡u¡l L¡lZ qm¡– A‘¡ea¡ h¡ ‘¡el üÒfa¡z
pQae jel kbø ¢hL¡n e¡ OV¡ fkÑ¿¹, fkÑ¡ç ‘¡e J Qae¡l Ai¡h– j¡e¤oj¡u¡ Lh¢ma qu e¡e¡¢hd c¤xM-Lø-k¿»e¡ i¡N Ll b¡L z HC i¡h œ²jn
‘¡e-A¢i‘a¡ J Qae¡ m¡il jdÉ ¢cu d£l d£l –HLV¥ HLV¥ Ll j¡q-
j¡u¡ bL j¤¢š² m¡i L’l b¡L j¡e¤oz
Ap¤¤ÙÛa¡J j¡q-j¡u¡l L¡lZ qa f¡l LMe¡ LMe¡z Ap¤¤ÙÛa¡l L¡lZJA‘¡ea¡ Bpa f¡l Hhw ¢Qš¢hïj OVa f¡lz prœ, Ap¤¤ÙÛa¡ bL
j¤¢š² OVm– j¡e¤o Ap¤¤ÙÛa¡ S¢ea ¢Qš¢hïj h¡ j¡q-Bhn bL j¤¢š² m¡iLla prj quz
pÀq-jja¡LJ ‘j¡u¡’ e¡j A¢i¢qa Ll¡ qu AeLpjuz p¡d¡lZa, Bj¡cl
pÀq-jja¡– i¡mh¡p¡l ¢fReJ b¡L j¡u¡ –j¡q –A‘¡ea¡ S¢eaï¡¢¿¹z ¢eSL ¢eSl ül©f e¡ Se, i¡mh¡p¡l ¢hou-hÙ¹¥ h¡ hÉ¢š²L p¢WL
i¡h e¡ Se, Bjl¡ ¢jbÉ¡ fËaÉu ¢eu k i¡h i¡mhp b¡¢L, –a¡ j¡u¡ hC
Bl ¢LR¥ euz L i¡mh¡pR– Le i¡mh¡pR– L¡L i¡mh¡pR, Hhw
‘i¡mh¡p¡’-V¡ Bpm L£– S¡e¡l fl, LE k¢c j¡q j¤š² qu i¡mh¡pa
f¡l–, p-C qh fËL«a i¡mh¡p¡z
84
Bjl¡ Q¡ycL i¡mh¡¢p– g¥mL i¡mh¡¢p–, HClLj, AeL ¢LR¥CLC Bjl¡
i¡mhp b¡¢L z ¢L¿¹¥, fËL«a‘¡e h¢SÑa i¢š² –i¡mh¡p¡ Bpm j¡u¡ R¡s¡Bl ¢LR¥ euz Q¡yc J g¥mL a¡cl ül©f S¡e¡l fl LE k¢c a¡cl
i¡mh¡p– pC qh fËL«a i¡mh¡p¡z a¥¢j ¢L HL¢V g¥mL– E¢áclSee¡‰ ¢hhQe¡ Ll i¡mh¡p¡ ?
Bj¡cl jdÉ LE LE DnÄll Bl¡de¡ LlR-- öd¤j¡œ j¡u¡j¤š² qJu¡lfË¡bÑZ¡ ¢euz ¢L¿¹¥ i¡m¡Ll mrÉ Llm h¤Th, p-J j¡u¡l hnhaÑ£ quC a¡LlRz ¢eSL e¡ Se-- DnÄlL a¡l ül©f e¡ Se-- DnÄll Ef¡pe¡Ll¡V¡ j¡u¡l Mm¡ R¡s¡ Bl ¢LR¥ euz
ph¢LR¥ j¡V¡j¤¢V S¡e¡– h¡T¡l flJ, AeLpju Bjl¡ j¡u¡j¤š² qa f¡¢l
e¡z Bpm, Bj¡cl ‘h¡T¡’-V¡ Jfl JflC ‘h¡T¡’ qu b¡L– pÇfZÑl©f
S¡e¡ –h¡T¡ que¡z h¤Ta f¡l¢R, –HV¡ Ll¡ ¢WL eu, ah¤J a¡’ bL h¢lu
Bpa f¡l¢Re¡! –Hje A¢i‘a¡ AeLlCz HV¡C qm¡– j¡q-Bhn –jel O¡l m¡N¡ AhÙÛ¡z
j¡u¡j¤š² qa Q¡Cm– A‘¡e-AåaÆ bL j¤š² qa Q¡Cm, j¡u¡S c¤xM-Lø-
k¿»e¡ bL j¤š² qa Q¡Cm, –jel ¢hL¡n –BaÈ¢hL¡nl fb ANËpl qaqh Bj¡clLz pC p¡b, phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ m¡il Qø¡ Hhw p¤¤ÙÛ b¡L¡l Qø¡
Lla qh –p¢WL fbz ¢L¿¹¥ j¡u¡l L¡lZC, Bjl¡ AeLC p fb ANËpl
qa Q¡Ce¡z A¢dL¡wn rœ, j¡u¡j¤š² qa Q¡Ju¡V¡J –Bj¡cl ¢ial bL
Q¡Ju¡ eu– Jfl Jfl Q¡Ju¡z Bjl¡ j¡q-j¡u¡ hnax j¡u¡j¤š² qa Q¡Ce¡z
A‘¡e-Aå L¥fl jdÉ– ¢eScl Qa¥¢cÑL j¡u¡S¡m ¢hÙ¹¡l L’l– a¡’aC
j¡qS p¤¤M B¢hø qu– h¤yc qu b¡La Q¡C Bjl¡z j¡u¡hÜ S£h, Bjl¡HL Afll à¡l¡ j¡u¡hÜ qC, Bh¡l HL AflL j¡u¡hÜ Ll b¡¢Lz LE
Bj¡clL j¡u¡– j¡q¡hn bL j¤š² Lla Q¡Cm– a¡l Efl ¢hl©f qu
E¢W, a¡L nœ¥ hm je L¢l Bjl¡z –HlC e¡j j¡u¡!
k¢cJ, Bj¡cl AN¡Ql– A¿¹ll Ni£l– pM¡e ¢hL¡n m¡il
a¡se¡J ¢exnë L¡S L’l QmRz Bl, HC °hfl£aÉl j¡T f’s– Bjl¡
k¡lfle¡C e¡Ù¹¡e¡h¤c qu Qm¢Rz kMe k¡l rja¡ hn£– a¡l à¡l¡ Q¡¢ma q¢µR
85
Bjl¡z LMe¡ hm¢R, –HC hn B¢R, –lp-hn j¡u¡l ByQm am–z Bh¡l
LMe¡ hm¢R, –HC j¡u¡C ka A¢eøl L¡lZ, –Bj¡L j¡u¡j¤š² qa qhz H
ke, h¡h¡ hmR, –M¡L¡, h¢su fl–, k¢c S£he Eæ¢a Lla Q¡p– h¢su
flz Bl j¡ hmR, –e¡, Bj¡l M¡L¡ c§l L¡b¡J k¡h e¡, phpju Bj¡l
Q¡Ml p¡jeC b¡Lhz –jq¡j¡ep
Bj¡cl nl£l– a¡l BiÉ¿¹l£Z j¢mea¡L c§l Lla, p a¡l ¢eSü hÉhÙÛ¡
ja¡– ¢h¢iæ låÊfb– ¢h¢iæ fËL¡l pË¡h ¢eNÑjel jdÉ ¢cu, e¡e¡¢hd
l¡N¢ho –hSÑÉe£u fc¡bÑ bL j¤š² qJu¡l Qø¡ Ll b¡Lz ¢L¿¹¥ Hav paÆJ,phpju p HC L¡S pgm qa e¡ f¡l¡u, œ²jn nl£l l¡N¢ho f¤”£ia qu
b¡Lz Bj¡cl Ap¤¤ÙÛa¡l AeÉaj L¡lZC qm¡ – HC l¡N¢ho, –l¡N pª¢øLl k ¢hoz
nl£ll fr A¢eøLl– ¢hol©f HC pjÙ¹ hSÑÉ fc¡bÑL– Bjl¡ k¢c h¡Cll
p¡q¡kÉ ¢eu– h¢qú¡l Lla prj qC, a¡qmC Bjl¡ AeL¡wn p¤¤ÙÛa¡ m¡iLla f¡lh¡z Ah¢nø Ap¤¤ÙÛa¡l SeÉ Bj¡clL je¡fb ANËpl qa qhz
l¡N¢ho J l¡NmrZL Q¡f¡ ¢cu– Bf¡a p¤¤ÙÛa¡ m¡il Qø¡l gm, Bjl¡
Bl¡ L¢WZ J S¢Vm i¡h l¡N¡œ²¡¿¹ qu f¢sz a¡C, J fb e¡ ¢Nu–l¡N¢hoL nl£ll h¡Cl h¡l Ll cJu¡l Abh¡ a¡L ¢e¢ûu Ll gm¡lQø¡ Lla qhz k¢cJ HC L¡S¢V j¡VC pqS L¡S euz ah¤J, ¢eScl
ü¡bÑ –p¤¤ÙÛi¡h h¡yQ¡l ü¡bÑC HV¡ Lla qh Bj¡clz
nl£l bL l¡N¢ho ¢eû¡¿¹ qu b¡L– p¡d¡lZax e¡p¡pË¡h, AnË¥pË¡h, LZÑjm,m¡m¡pË¡h, fËpË¡h, O¡j J jm aÉ¡Nl jdÉ ¢cuz HR¡s¡J ¢h¢iæ fËL¡l QjÑl¡NHhw a¡cl pË¡hl jdÉ ¢cuJ l¡N¢ho h¢qú«a qu b¡Lz
86
Bj¡cl S£he c¡uL M¡cÉ, f¡e£uSm, h¡a¡p pq pjÙ¹ f¢lhn œ²jnC AaÉ¿¹
c¤¢oa –¢ho¡š² qu fsRz fË¢a¢ce Bj¡cl nl£l fËQ¥l f¢lj¡e ¢ho¡š²fc¡bÑ h¡ l¡N¢ho Sj¡ qu QmRz HMe j¡e¤o Bl hup h¤s¡ que¡,
AL¡m– l¡NC h¤s¡ qu k¡µRz j¡eh SNa Aü¡i¡¢hL k¡ ¢LR¥ OVR –a¡l
AeL¡wnl j§mC BR –HC ¢ho¡š²a¡z
HMe, fª¢bh£L ¢hoj¤š² Ll¡ – fË¡u c¤xp¡dÉ L¡Sz ah¤ Bj¡cl Qø¡ L’lka qhz e¡e¡ Ef¡u Ae¤p¾d¡e Lla qhz pC p¡b, Bj¡cl ¢ial Sjb¡L¡ ¢ho h¡ l¡N¢ho bLJ kb¡p¡dÉ j¤š² qJu¡l Qø¡ Lla qhz L¡SV¡j¡VC pqS eu, ah¤ Bj¡cl ¢eScl ü¡bÑC HV¡ Lla qhz p¤¤ÙÛS£he
Efi¡N Lla qm, –¢eu¢ja i¡h nl£l-jeL ¢hoj¤š² Ll¡l L¡S mNb¡La qhz
1z öl¦a, L¡e¡ HL R¥¢Vl ¢cel f§hÑl l¡œ– ¢hno A¢eøLl eu Hje
L¡e¡ fË¡L«¢aL S¡m¡f NËqe L’l öu fsa qhz M¡cÉ NËqel 2O¾V¡ fl
S¡m¡f phe LaÑhÉz S¡m¡f ¢qph– p¡e¡f¡a¡ J ¢œgm¡, h¡ ¢NÔp¡¢lZ, h¡
l¢sl am Doc¤o· Sm pq, Abh¡ ph Q¡Ca i¡m¡ – q¡¢jJfÉ¡¢bL Jo¤d–
‘LÉ¡pL¡l¡ pÉ¡NËX¡’ Q 8 Hj,Hm, Hhw a¡l p¡b ¢NÔp¡¢lZ 30 Hj,Hm, ¢j¢nËaLl, a¡l bL 4 Q¡jQ Abh¡ nl£ll JSe Ae¤k¡u£ fËu¡Se hn£f¢lj¡e ¢eu, 1/2 L¡f Eo· Sm ¢j¢nu phe Lla qhz
HC fË¢œ²u¡¢V j¡p HLh¡l Ll Ll¡ E¢Qvz fll ¢ce 2-3 h¡l f¡uM¡e¡ qhzfËu¡Se ORS h¡ e¤e-¢Q¢el Sm f¡e Ll¡ ka f¡lz HC fË¢œ²u¡¢Vl à¡l¡A¿» Sj b¡L¡ l¡N¢ho AeLV¡C c§l£ia qhz
Hl ¢WL fll¢ce bL, flfl 5¢ce dl– pL¡m, 1Q¡jQ ¢ejf¡a¡l lp Hhwa¡l p¡b 25NË¡j VL cC ¢j¢nu Ma qhz k¢c M¡¢m fV Mm Aü¢Ù¹ h¡dqu, a¡qm AÒf ¢LR¥ M¡Ju¡l fl H¢V M¡Ju¡ ka f¡lz I ¢ce …¢ma--
L¥¢QÑ Q (Holarrhaena Antidysenterica ) 10-15 g¡yV¡ L’l AÒfSm pq c¤f¤l J påÉ¡u
–¢ce 2h¡l phe Lla qhz HC q¡hÑ¡m j¢X¢pel à¡l¡ L«¢j, ¢Su¡¢XÑu¡pq ¢LR¥ hÉ¡LV¢lu¡J dÆwp qhz S¡m¡fl p¡b HC Jo¤d¢VJ fË¢aj¡p fËu¡N
87
Lla qhz fll j¡p bL HC fË¢œ²u¡¢V 3-4 ¢ce LlmC qhz ¢ejf¡a¡M¡Ju¡ L¡m£e L¡e Ap¤¤¢hd¡ cM¡ ¢cm, I L¢ce-- l¡œ n¡u¡l f§hÑ e¡„i¡¢jL¡ 30 4/5¢V NÔ¡¢hEmp phe Llhez
2z fel¢ce A¿¹l –j¡p 2h¡l Efh¡p b¡L¡ LaÑhÉz fË¢a Aj¡hpÉ¡ Jf§¢ZÑj¡aJ Efh¡p Ll¡ ka f¡lz A¿¹axfr j¡p HL¢ce Efh¡p Ll¡AhnÉ LaÑhÉz Hlà¡l¡ nl£l bL hn ¢LR¥V¡ l¡N¢ho hq£ú«a qu b¡L, Hhwf¢lf¡La¿» ¢hnË¡j f¡uz Efh¡p L¡m£e ¢eSl ¢eSl fËL«¢a J pqÉ ja¡
gml lp Bl Sm f¡e Lla qhz gml lp pqÉ e¡ qm, alm M¡cÉ–p¡h¤, h¡¢m,Ñ c¤d fËi«¢a M¡Ju¡ ka f¡lz
3z fË¢a¢ce pL¡m-på¡u h¡ l¡œ, fË¡Z¡u¡j Abh¡ pqS fË¡Z¡u¡j AbÑ¡v rja¡Ae¤k¡u£ ¢LR¥rZ dl Ni£l ¢exnÄ¡p-fËnÄ¡p ¢ea qhz ah i¢aÑ fV euz Hlà¡l¡ lš² fËQ¥l f¢lj¡Z A¢„Se Hp jn¡l gm, nl£l ¢eSL l¡N¢hobL j¤š² Lla prj qhz a¡R¡s¡, Hl à¡l¡ g¥pg¥pl L¡kÑrja¡ hª¢Ü f¡hzHC fË¢œ²u¡ R¡s¡J, fË¢a¢ce pqÉ rja¡ Be¤k¡u£ hÉ¡u¡j h¡ f¢lnËj Ll¡ AhnÉLaÑhÉz Hl à¡l¡ lš² fËQ¥l A¢„Se Hp ¢jnh Hhw O¡jl j¡dÉj AeLV¡l¡N¢ho hq£NÑa qhz
4z HL HL¢ce HL HL¢V fÜ¢a– HL¢Vl fl HL¢V fkÑ¡uœ²j Ae¤plZ
Lla qh–HL¢ce, pL¡m HLQ¡jQ L¡yQ¡ qm¤c h¡V¡ HLV¥ …s pq phÉz
fll¢ce, –‘NË£e-¢V’ Hhw/Abh¡ L¡e¡ HL¢V Bq¡kÑ ph¤S n¡L-f¡a¡l lp2Q¡jQ, Sm pq ¢ce 2h¡l Ma qhz kje-- b¡eL¥¢e f¡a¡, f¡me n¡L, c¤hÑ¡,f¤¢ce¡ f¡a¡, a¥mp£ f¡a¡ fËi«¢az
a¡lfll ¢ce, nl£ll JSe Ae¤k¡u£– 2-3 Q¡jQ mh¤l lp AÒf Sm pq
phel BdO¾V¡ fl– 1Q¡jQ ‘p¡¢Xu¡j h¡C L¡hÑeV’, AÒf Sm pq phÉz
Hhw a¡l BdO¾V¡ fl– 1Q¡jQ ‘jÉ¡Ne¢nu¡j p¡mgV’, AÒf Sm pq pheLla qhzHl fll ¢ce Bh¡l L¡yQ¡ qm¤c phÉz L¡yQ¡ qm¤c ¢œ²¢j J ¢LR¥ S£h¡e¤
pq ¢LR¥ l¡N¢ho e¡n Llz ph¤S ‘LÓ¡l¡¢gm’ hn¢LR¥ l¡N¢ho e¡n L’l
88
b¡Lz Bl, mh¤l lp, ‘p¡¢Xu¡j h¡C L¡hÑeV’ Hhw ‘jÉ¡Ne¢nu¡j p¡mgV’,
fËaÉLC l¡N¢hoL e¡n Lla prjz ¢L¿¹¥ H…¢mL NËqe Lla qh–
f§h¡Ñš² fË¢œ²u¡uz –k¡a a¡l¡ a¡cl L¡S no Ll¡l fl– ¢eSl¡J ¢e¢ûuqu k¡uz AbÑ¡v a¡l¡ ¢eSl¡C ke nl£l Sja Sja l¡N¢ho qu e¡c¡ys¡uz¢ejf¡a¡l lp k Lu¢ce M¡Ju¡ qh, pC Lu¢ce Hhw Efh¡pl ¢ceh¡c ¢cu H…¢m Ma qhzHR¡s¡J, fË¢a¢ce ¢LR¥V¡ (pC pjul) gm M¡Ju¡ E¢Qvz
5z pç¡q A¿¹ax 2-3 ¢ce jq¡-nh¡pe (¢lmÉ¡„ne) h¡ k¡N¢eâ¡ AiÉ¡pLla qhz Hl A¢XJ ¢p¢X Bj¡cl L¡R f¡Ju¡ k¡hz HR¡s¡J, fË¢a¢ce
dÉ¡e AiÉ¡p Ll¡ LaÑhÉz Hl à¡l¡ je¡¢ho J j¡e¢pL Q¡f bL j¤š² qu–je J pÀ¡u¤jäm p¤¤ÙÛ qu EWh, Hhw a¡l gm nl£lJ p¢œ²ua¡ J p¤¤ÙÛa¡m¡i Llhz
k¡ k¡ f¢lq¡l h¡ HiuX Lla qh–
HmL¡qm, L¢g, a¡j¡L, g¡ØV-g¥X, fÉ¡¢Lw g¥X, L¡ô-¢XÊwLp, ¢lg¡Cä–fËppX g¥X, L«¢œj M¡cÉ, hn£ Q¢hÑ S¡a£u M¡cÉ, h¢n ¢Q¢e J ¢j¢ø, hn£ mhe,h¡¢p-fQ¡ M¡cÉ fËi«¢az pyapa Nlj Bhq¡Ju¡ Hhw c¤¢oa Bhq¡Ju¡, c¤¢oaSm, c¤¢oa pwpNÑ, QjÑl¡N Hhw kL¡e¡ l¡NL Q¡f¡ cJu¡ ¢Q¢Lvp¡, h¡Cll
bL Ol ¢gl Hp– q¡a-f¡ e¡ d¡Ju¡z
¢hxâx– ü¡ÙÛÉ¢h¢d Ae¤plZ L’l ¢eS ¢eS fËL«¢a (h¡a- ¢fš- Lg fËi«¢a)
Ae¤k¡u£ Efk¤š² Hhw p¤¤oj Bq¡l –¢hq¡l –BQlZ LaÑhÉz
L¡e¡ fÜ¢a Ae¤plZ Ll– L¡e¡ Ap¤¤¢hd¡ cM¡ ¢cm, p¢V hå L’l,Bj¡cl ¢Q¢LvpLl fl¡jnÑ ¢eez
nl£l-L¡ol jdÉ Ni£l i¡h A¿¹NËÑ¢ba (hwnNa h¡ A¢SÑa f¤l¡aZ)l¡N¢hoL HC pjÙ¹ fÜ¢aa ¢ej§Ñm Ll¡ k¡he¡z a¡l SeÉ AeÉ¡eÉ fÜ¢alp¡q¡kÉ ¢ea qhz
89
jq¡-nh¡pe : acÚ¢houL Bm¡Qe¡ J ¢ecÑn
p¤¤f¢lL¢Òfa i¡h BaÈ¢hL¡nl SeÉ k¡N¡iÉ¡p Ll¡ fËu¡Sez ‘k¡N’AbÑ ¢jmez cql p¡b jel, h¢qjÑel p¡b A¿¹jÑel, h¢qSÑNal p¡bA¿¹SÑNal ¢jme, jq¡fË¡Zl p¡b r¥â fË¡Zl ¢jmez HC k¡NfË¢œ²u¡ i¡mi¡h
Buš Lla– fËu¡Se£u k¡NÉa¡J b¡L¡ BhnÉLz b¡La qh BL´M¡–fËaÉ¡n¡, fËaÉu, HL¡NËa¡, pwhcen£ma¡ h¡ Ae¤i¨¢afËhZa¡, Bl Q¡C ¢n¢bm
qJu¡l prja¡ h¡ ‘¢lmÉ¡¢„¢h¢m¢V’z kbø ¢n¢bm qa e¡ f¡lm, k¡N ¢hno
Eæ¢a pñh euz a¡C, ‘BaÈ¢hL¡nk¡N’ J ‘jq¡k¡N’ ¢nr¡l fËbj f¡WC
qm¡– jq¡-nh¡pez
k¡N¡pe AiÉ¡pl pju a¡jl¡ AeLC nh¡pe AiÉ¡p LlRz ‘nh’ AbÑ¡v
jªal eÉ¡u BpeC qm¡– nh¡pez ¢L¿¹¥ q¡a-f¡ R¢su ¢Qv qu ömC
kbø ¢n¢bma¡ Bpe¡z cq-jel f¤l¡f¤¢l ¢n¢bma¡ Bea– p¤¤-f¢lL¢Òfafb ¢e¢cÑø fÜ¢al jdÉ ¢cu HN¡a quz k¡N¢eâ¡l Ni£l X¥h ka qm,k¡N¢eâ¡l ¢hØjuLl gm m¡i Lla Q¡Cm, °n¢bmÉ m¡i Lla ¢nra qh
fËbjCz Bpm, jq¡-nh¡pe h¡ Ni£l ‘¢lmÉ¡„ne’-Hl flhaÑ£ Ni£l Ù¹lC
qm¡– k¡N¢eâ¡z Bh¡l k¡N¢eâ¡ bL BlJ AeL Ni£l f±yR¡m– i¡h-
pj¡¢dÙ¹lz HLC fb, –öd¤ Ni£la¡l f¡bÑLÉz pj¡¢dm¡i ph¡l fr pñh eu,Hl SeÉ fËu¡Se£u k¡NÉa¡ (nl£l-je-C¢¾cÊul p¡jbÑ) ph¡l b¡Le¡z a£hË
90
BL¡´M¡, nËÜ¡– i¢š², BÙÛ¡, fËaÉu, HL¡NËa¡, –Ae¤i¨¢afËhZa¡ h¡
pwhcen£ma¡ J ¢n¢bm qJu¡l k¡NÉa¡* –H…¢m AaÉ¿¹ A¢dL j¡œ¡u b¡Lm,ahC i¡h¡¢hø qu pj¡¢dÙ¹l f±yR¡e¡ pñhz ah, k¡N¢eâ¡l SeÉ k
k¡NÉa¡l fËu¡Se, –a¡ AeL j¡e¤ol jdÉC ¢hcÉj¡ez fËu¡Se öd¤
Efk¤š² …l¦ h¡ fbfËcnÑL, –k k¡N¢eâ¡u prj Ll a¥ma p¡q¡kÉ Llhz
L¡l¡ L¡l¡ jdÉ pj¡¢d pÇfLÑ ¢hno L±a¥qm L¡S Ll, ¢L¿¹¥, pj¡¢d Ù¹l
f±yR ph¡l frC m¡ih¡e qJu¡l pñ¡he¡ eCz A¢dL¡wnl rœC– pM¡e
BR öd¤ ¢exp£j AåL¡l Abh¡ AN¡d n§eÉa¡– f§ZÑ A‘¡e AhÙÛ¡z HpÇfLÑ ¢hnc i¡h Bm¡Qe¡ Ll¡ quR k¡N¢eâ¡ J jq¡-BaÈ¢hL¡n-
k¡Nl ¢àa£u i¡N Hhw ‘jq¡j¡ep k¡N’ AdÉ¡uz
HMe h¢mz ¢Li¡h HC jq¡nh¡pe-Hl A¢XJ ¢p¢X-l j¡dÉj jq¡nh¡pe AiÉ¡pLlhz n¡¢¿¹f§ZÑ f¢lhn, kM¡e L¡e¡ ¢hl¢š²Ll J EšSe¡Ll në eC,
L¡e¡ Ah¡¢“a h¡ L¡e¡l©f ¢hOÀL¡l£ LE h¡ ¢LR¥ b¡Lh e¡, HjeC ¢ejÑm–
¢el¡m¡– ¢el¡fc f¢lhn jq¡nh¡pe AiÉ¡pl fr Efk¤š² ÙÛ¡ez ¢eSl
n¡h¡l OlJ AiÉ¡p Lla f¡l¡z clS¡-S¡e¡m¡ hå Ll, Hje hÉhÙÛ¡ Llh–k¡a LE a¡j¡l ¢hnË¡j hÉ¡O¡a e¡ OV¡uz Oll f¢lhn BlJ Efk¡N£
L’l a¥ma–, jªc¤ e£m Bm¡ Hhw fËn¡¢¿¹Ll q¡mL¡– p¤¤Nåju d§fl hÉhq¡lLla f¡l¡z Q¾ce d§fh¡¢a qmC i¡m¡ quz
q¡mL¡ J ¢Ym¡Y¡m¡ f¡o¡L f’l Bl¡jc¡uL ¢hR¡e¡u ¢Qv qu öu fs¡zq¡a c¤¢V plmi¡h cql c¤-f¡n ¢n¢bm Ll lM c¡Jz q¡al a¡m¤Efl ¢cL AbÑ¡v ¢Qv Ll l¡Mm im¡ quz a¡l BNC ¢p¢X h¡ ¢X¢i¢X
fÔu¡l jq¡-nh¡pel ¢p¢X-¢VL pV L’l, nË¥¢a-p¤¤MLl Lla imÉ¥j HÉXS¡ØV
L’l, Hje i¡h fËÙ¹¥a l¡Mh– ke, öu öuC q¡a h¡¢su ‘p¤¤CQ Ae-AgÚ’
Ll¡ k¡uz Hh¡l fÔu¡l Q¡m¤ Ll– Bh¡l f§hÑl AhÙÛ¡u q¡a lM– Q¡M hå
L’l e¡Jz je ¢cu ¢p¢X fÔu¡ll Lb¡…¢m öea b¡L¡ Hhw œ²jnx q¡a-f¡
pq pjÙ¹ nl£lL ¢n¢bm Ll c¡J, H¢mu c¡J– ¢j¢nu c¡J ¢hR¡e¡l p¡bz
91
jq¡nh¡pe AiÉ¡p Lla Lla œ²jnx h¡d qh– ke, nl£l eC– je eC,
SNv pwp¡l ¢LR¥C eC, BR öd¤j¡œ HL¢V Qae pš¡z –M¤h
Bl¡jc¡uL ¢hnË¡jl jdÉ X¥h k¡µR¡ a¥¢j– a¢mu k¡µR¡ Ni£l AåL¡lljdÉz
*¢n¢bm qJu¡ h¡ °n¢bmÉ m¡i qm¡– ¢houj¤š² qJu¡l HL A¢a pqS
Ef¡uz ¢n¢bm qJu¡l jdÉ ¢cu ¢houj¤š² qu, A¢a pqSC ‘VÊ¡¾p’-Hl jdÉ
X¥h ¢Nu– BL¡¢´Ma ¢houl p¡b k¡N OV¡e¡C k¡N¢eâ¡l EŸnÉz¢LR¥¢ce AiÉ¡p LlmC a¥¢j a¡j¡l nl£l J jel HL öi f¢lhaÑe mrÉLla f¡lhz BÙ¹ BÙ¹ Ae¤ih Lla f¡lh, a¡j¡l j¡e¢pL Eæ¢a Jn¡l£¢lL p¤¤ÙÛa¡z fËbj¢cL fË¢a¢ce HLh¡l Ll AiÉ¡p Llhz fl c¤-HL¢ceA¿¹l c¤f¤l h¡ l¡a a¡j¡l p¤¤¢hd¡ja¡ k L¡e¡ pju AiÉ¡p Llhz ¢hnË¡jlpjuC qm¡ Efk¤š² pjuz kMe L¡e¡l©f h¢qj§ÑM£ea¡ b¡Lh e¡, b¡Lh
e¡ ¢Mc–a«o·¡ h¡ L¡e¡ L¡Sl a¡s¡–z 25–30 ¢ce h¡ a¡lJ hn£ ¢ce
AiÉ¡pl fl, kMe cMh, a¥¢j M¤h i¡m¡i¡h ‘¢lmÉ¡„XÚ’ h¡ ¢n¢bm qaf¡lR¡, aMe jq¡-k¡N¢eâ¡ AiÉ¡p Lla öl¦ Llhz HC pju LEk¡a ¢LR¥j¡œ ¢hlš² h¡ ØfnÑ e¡ Ll, a¡lSeÉ f§hÑC kb¡kb hÉhÙÛ¡ ¢ea qhzjelM, H¢V M¤hC …l¦aÆf§ZÑ ¢houz
HMe, k¡l¡ hn ¢LR¥¢ce AiÉ¡p LlJ ¢hno ‘¢lmÉ¡„XÚ’ qa f¡lR¡ e¡,
h¤Ta qh– L¡e¡ e¡ L¡e¡ ¢hno Ap¤¤M i¥NR¡, Abh¡ SeÈNa L¡e
pÀ¡u¢hL œ¥¢V BRz prœ, HC Ap¤¤¢hd¡ L¡V¡e¡l SeÉ– q¡¢jJfÉ¡¢bL h¡
Bu¤hÑ¢cL ¢Q¢Lvp¡ L’l cMa f¡l¡z HR¡s¡, ‘qWk¡N’ Hhw ¢h¢iæfË¡L«¢aL ¢Q¢Lvp¡l p¡q¡kÉJ eJu¡ ka f¡lz
HM¡e B¢j LuL¢V fË¡b¢jL hÉhÙÛ¡l Lb¡ EõM Ll¢R–
1) ilfV i¡a Mm nl£l Bfe¡ bLC ¢LR¥V¡ ¢n¢bm qu k¡uz HC
pju nh¡pe AiÉ¡p L’l cMa f¡l¡z
2) pL¡m-¢hL¡m c¤-hm¡ Bpe J hÉ¡u¡j AiÉ¡p Ll¡ fËu¡Sez hÉ¡u¡jlfl nh¡pe AiÉ¡p Ll¡ ka f¡lz
92
3) k¡cl i¡m¡ O¤j qu e¡, a¡l¡ q¡¢jJfÉ¡¢bl p¡q¡kÉ ¢ea f¡l¡z HR¡s¡,
p¤¤n¤¤¢e n¡L, SV¡j¡wp£ iS¡e¡ Sm, ‘fÉ¡¢pgÓ¡l¡ –j¡c¡l¢V’¡l’, ‘l¡Em¢gu¡
p¡fÑ¢¾Ve¡ –j¡c¡l¢V’¡l’, –H…¢m ¢Q¢LvpLl fl¡jnÑ ja¡ hÉhq¡l L’l
cMa f¡l¡z ah HÉm¡fÉ¡¢bL ‘¢pX¢Vi’ h¡ ‘VÊ¡ˆ¥Cm¡CS¡l h¡ O¤jlJo¤d
Abh¡ L¡e¡ ‘XÊ¡N’ ¢eu nh¡pe AiÉ¡p Llh e¡z ¢hno L¡e¡ pÀ¡u¢hL h¡
j¡e¢pL Ap¤¤ÙÛa¡ b¡Lm ¢Q¢LvpLl Ae¤j¢a– fl¡jnÑHhw ¢hno‘ jeÙ¹aÆ¢hc-Hl Ef¢ÙÛ¢a J ašÄ¡hd¡e jq¡-nh¡pe J jq¡-k¡N¢eâ¡ AiÉ¡p Ll¡ LaÑhÉz
jq¡nh¡pel pju Bj¡cl je M¤h Ni£l ¢hnË¡jl jdÉ X¥h k¡uz
HCl©f ¢hnË¡j– Ha n¡¢¿¹ p Bl LMe¡ fuR h’m h¡d que¡ a¡lz
HC ¢hnË¡jl fl– p ke ehS¡NlZ– ea¥e S£he m¡i L’l b¡Lz fËN¡t
n¡¢¿¹ J p¤¤ÙÛa¡l p¡b ea¥e Evp¡q– EŸ£fe¡ ¢eu LjÑS£he öl¦ Lla prjqu p Bh¡lz
phno BlJ ¢LR¥ Sl¦l£ Lb¡, –HC A¢XJ ¢p¢X-…¢ml AfhÉhq¡l ke
L¡e¡jaC e¡ qu, –p ¢cL mrÉ l¡Mhz BaÈ¢hL¡n– dÉ¡e, k¡N fËi«¢a
p¡de¡l ¢houz AL¡lZ– Apju f§hÑ¢ecÑ¢na hÉhÙÛ¡ R¡s¡, HC ¢p¢X
Q¡m¡e¡ ¢eodz Ha ¢eSlC r¢a qhz je M¤h p§rÈ ¢S¢ep, –a¡ j¡VC
Ahqm¡l ¢hou euz hå¥-h¡åh, BaÈ£u-f¢lSel L¡R, q¡ó¡ f¢lhn–¢eSL S¡¢ql Ll¡l SeÉ Abh¡ ¢eRL L¡l¡ L±a¥qm ¢ehª¢šl SeÉ Hl
hÉhq¡l pÇfZÑ ¢eodz ¢hno fËu¡Se, Efk¤š² hÉ¢š²L– kbø …l¦aÆl p¡b
NËqZ Ll¡l ja¡ j¡e¢pL fËÙ¹¥¢a J ¢nr¡ BR k¡l, aje hÉ¢š²LC– f§hÑ
HC ¢ecÑ¢nL¡ f¡W Lla ¢cu– a¡lfl f§hÑ-¢ecÑ¢na f¢lhn a¡L n¡e¡e¡ka f¡lz
p¡d¡lZi¡h, f§hÑ-¢ecÑ¢na hÉhÙÛ¡ R¡s¡C HC ¢p¢Xl hÉ”e¡f§ZÑ hÉhq¡¢lL–
L¡kÑLl p¡Sne …¢m öem, L¡e¡ gm m¡i qh e¡, –L¡e¡ ¢œ²u¡C Ae¤iaqh e¡z ¢p¢Xl fËÉ¡L¢VL¡m Awn n¡e¡ Hhw L¡EL n¡e¡e¡l f§hÑ HC fËhå
93
f¡W Ll¡ AaÉ¡hnÉL, ah L¡EL ¢hÙ¹¡¢lai¡h H’ pÇfLÑ S¡¢eu a¡lfla¡L n¡e¡e¡ ka f¡lz
HC ‘¢p¢X’ ‘L¢f’ L’l AflL cJu¡ öd¤j¡œ BCea: Afl¡dC eu, Hlgm BdÉ¡¢aÈL h¡ j¡e¢pL ¢cL bLJ r¢aNËÙ¹ qJu¡ pñhz EfL¡l fm
fËQ¡l Lla Bf¢š eCz BNËq£NZL pl¡p¢l ‘jq¡-BaÈ¢hL¡n L¾cÊ’-Hlp¡b k¡N¡k¡N Lla hmhz Bj¡cl Juhp¡CVJ Bpa f¡l¡z fËQ¡llpju LMe¡C g¢eu-gy¡¢fu ¢LR¥ hmh e¡z k¡ paÉ a¡-C hmhzjq¡BaÈ¢hL¡n L¡kÑœ²j k pjÙ¹ k¡N-fË¢œ²u¡l Lb¡ HM¡e hm¡ quR, fË¡Q£ek¡Nn¡Ù» Eõ¢Ma c¤l©q ¢h¢d-¢euj-fÜ¢al p¡b Hl AeL¡wnC ¢jm eCz
‘jq¡j¡ep jäml’ k¡Np¡de¡– fËQ¢ma k¡N-fË¢œ²u¡ bL AeLV¡ üa¿»z
Bd¤¢eL ¢h‘¡el q¡a d’l, AeL Nhoe¡ J Ae¤n£mel j¡dÉj– p¡d¡lZ
j¡e¤ol Efk¡N£ L’l, pqS-plmi¡h EfÙÛ¡¢fa Ll¡ quR– HC jq¡-
BaÈ¢hL¡n-k¡N L¡kÑœ²jz BaÈ¢hL¡n– BaÈ‘¡e, BaÈQae¡l ¢hL¡n, –
BaÈn¢š²l ¢hL¡nz –k¡l à¡l¡ B¢aÈL Hhw S¡N¢aL ¢hou-hÙ¹¥ J OVe¡…¢mL
BlJ i¡m¡i¡h –BlJ hn£ Ll Ae¤ih J Efm¢ì Ll¡ k¡u Hhw a¡cl
jdÉL¡l abÉ J ašÄ pÇfLÑ pjÉL ‘¡e SeÈ¡uz –k¡l jdÉ ¢cu
S¡N¢aL ¢hou-hÙ¹¥ –OVe¡…¢ml Efl Hhw ¢eSl Efl œ²jn ¢eu¿»Zm¡iprj qu JW j¡e¤oz ¢eSl pÇfLÑ Øfø d¡lZ¡, ¢eSL S¡e¡, ¢eSl
Aa£aL S¡e¡, i¢hoÉa mrÉL S¡e¡l jdÉ ¢cu– üµR¾c N¢aa H¢Nu
Qma prj qu p aMez SNvL BlJ hn£– BlJ i¡mi¡h i¡N Llaprj qu JW p, HLSe fËL«a pgm J p±i¡NÉh¡e j¡e¤o qu EWa f¡l
p– jq¡-BaÈ¢hL¡n-k¡N-Hl jdÉ ¢cuz
S£he p¢aÉL¡ll HLV¡ i¡m¡ L¡S –jqv HLV¡ ¢LR¥ Lla Q¡e?
94
ea«aÆ cJu¡l Hhw j¡e¤oL pwN¢Wa Ll¡l rja¡ BR?
Bfe¡l SeÉ l¢X-fË¡Sƒ –HLcj ¢he¡ MlQ!Bfe¡L A¢hnÄ¡pÉ Eæ¢al ¢nMl f±yR ch¡l ja¡ HL Ap¡d¡lZ fËLÒf!
e£Ql h¡wm¡ Juhp¡CV-¢V i¡m¡ L’l fs¥ez je dlm– L¡m bLC L¡S öl¦ L’l ¢cez
www.mahadharma.wix.com/bengali
S¡N¡ JW¡, S¡N¡ JW¡, S¡N¡ j¡q j¤š² qJ zS¡N¡ JW¡, ¢hL¡nm¡i Ll¡, pc¡ pQae lJ zz
S¡N¡ JW¡, S¡N¡ JW¡, –HMe¡ Le O¤j¡J z (2)
S¡e¡-Qe¡ –h¡T¡ ¢eSl, â¥a ¢hL¢na qJ zz
95
S¡N¡ JW¡ –A¿¹l¡¢j, S¡NËa p¢œ²u qJ z (2)
fbl ¢cn¡ fa a¥¢j– jq¡h¡cl nlZ e¡J zz
S¡N¡ JW¡ – q jq¡f¢bL, phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛ qJ z (2)
jq¡djÑl fb dl – ü-¢eu¿»e¡d£e qJ zz
B¢j S¡NËa –B¢j p¢œ²u, B¢j pQae j¡qj¤š² z
B¢j ¢ejÑm – f¢hœ, B¢j p¤¤¾cl – B¢j p¤¤ÙÛ zz
B¢j L a¡’ –B¢j S¡¢e, B¢j paÉ¡e¤på¡e£ z
B¢j c£ç – ¢hL¢na, B¢j pLm h¡yde j¤š² zz
96
B¢j f§ZÑ – B¢j ü¡d£e, B¢j ü-¢eu¿»e¡d£e zB¢j ¢eSl q¡l¡u M¤y¢S, B¢j Se¢R pª¢øašÄ zz
B¢j fËn¡¿¹ – p¿¹¥ø, –eC LMe¡C B¢j l¦ø z
eC A‘¡ea¡ –AåaÆ, B¢j fË‘¡e¡m¡L fË¡ç zz
Bjl¡ ph¡C– HLC fbl f¢bL,¢hL¡nj¡e Qae¡l fb z
Bjl¡ ph¡C– HM¡e Hp¢R, ¢nr¡j§mL ïje–pJu¡l qu cq lb zz ¢hL¡nj¡e Qae¡l….
jq¡ S£he-Qm¡l mrÉC qm¡ – Qae¡,
H¢Nu QmR p–
fË¡L Qae bL– f§ZÑQae¡l mrÉ z ¢hL¡nj¡e Qae¡l….
k¢c c¤xM-Lø bL j¤¢š² fa Q¡J,
97
pQae i¡h-- pQø qu--je¡¢hL¡nl fb H¢Nu k¡J z
Qae¡ – Qae¡ – Qae¡
a¡lC Ai¡h ka c¤xM-Lø –k¿»e¡ z
S£hel fb hsC hå¥l, – hsC k¡ae¡ju,
bj b¡L¡l h¡ ¢fRe¡l eCa¡ Ef¡u–öd¤, â¥a H¢Nu Qm¡aC qh ¢el¡ju z ¢hL¡nj¡e Qae¡l….
B¢j j¡e¤o l©f SeÈ ¢em¡jHC dlZ£l h¤L z
j¡ehdjÑ c£¢ra qu–
f§ZÑ ¢hL¡nm¡il mrÉ Qu–
Bj¡l k¡œ¡ öl¦ qm¡ –S¡ea Bj¡L z HC dlZ£l……
¢eSL S¡e¡l p¡b–¢eSl LaÑhÉ ¢L S¡em¡j B¢j
a¡j¡cl L¡R qa– z
jq¡pË¡a ¢jn ka–
98
(a¡jl¡) X¡Lm Bj¡L z HC dlZ£l……
(hÉ¢š²l) ¢hL¡nm¡il jdÉ ¢cuCOV j¡ehS¡¢al ¢hL¡n,
pQae qu– pQø qu–a¡C, OV¡J BaÈ¢hL¡n z
Lhm i¡¢h je–,¢hØj«a e¡ qC j¡ehdjÑ
Qm¡l fb ej–e¡ k¡C B¢j bj z
¢cn¡q¡l¡, bj k Se(ke) X¡L ¢cu ¢eC a¡L z HC dlZ£l……
j¡eh djÑ-C jq¡djÑ–¢hL¡n-fbC qh Su,
hm¡ – j¡eh djÑl Su–, Su h¡m¡ –jq¡djÑl Su z
BaÈ¢hL¡nl fbC qh k–
c¤xM j¡Qe ¢eÕQu–, h¡m¡ – j¡eh djÑl Su….
jq¡jeel fb d¢lm–
j¡eh S¡¢al qh Su–, Su h¡m¡ – j¡eh djÑl Su….
jq¡h¡cl nlZ ¢em–
eC L¡e¡ Bl iu–, h¡m¡ – j¡eh djÑl Su….
99
jq¡djÑ Ae¤plZ L¢lm–
ih k¿»e¡l qh ru–, h¡m¡– j¡eh djÑl Su….
j¡ehdjÑ f¡me L¢lm–,
L¡Vh k c¤xpju–, h¡m¡ – j¡eh djÑl Su….
jq¡j¡epl fb Qm k¡C–,qCu¡ ¢expwnu, h¡m¡– j¡eh djÑl Su….
j¡e¤o qu SeÈR, a¡C–ph¡l BN j¡e¤o qJ,j¡e¤ol ja¡ j¡e¤o qJ zf¢lf§ZÑ j¡e¤o qJ zz
pwm¡f: HLSe j¡e¤o–, SeÈp§œ Abh¡ CµR¡œ²j, p– k djÑlC A¿¹iѨš² q¡L e¡Le, HLSe j¡e¤o ¢qp¡h, a¡l fËbj J fËd¡e djÑC qm¡ j¡eh djÑz HC j¡eh djÑC
qm¡– jq¡djÑz
a¡C, Bl k¡-C qa Q¡Je¡ Le,ph¡l BN j¡e¤o qJ zf§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qJ zz
pwm¡f: Bjl¡ j¡e¤o qu SeÈ¢R, –f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu JW¡C Bj¡cl S£helfËd¡e mrÉz
fËL«a p¤¤M£ k¢c qa Q¡J, c¤i¡ÑN k¢c e¡ Q¡J,
100
(k¢c) p¤¤ÙÛ S£he fa Q¡J, An¡¢¿¹ k¢c e¡ Q¡J,S£he pgm k¢c qa Q¡J, A‘¡e-Aå qa k¢c e¡ Q¡J,a¡qm,
S¡N¡ JW¡ –S¡N¡ JW¡, f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qJ zj¡eh jel ¢hL¡n OV¡J, j¡e¤ol ja¡ j¡e¤o qJ z
jq¡jeel fb dl– jq¡ Be¾c H¢Nu k¡J z
jq¡djÑl fb dl– j¡e¤o qJ – j¡e¤o qJ zz
pwm¡f: HL¢V pQae je BR hmC e¡– a¥¢j j¡e¤o! ¢L¿¹¥ a¡j¡l pC je¢V k
HMe¡ kbø ¢hL¢na eu! a¡C, f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu EWa– a¡j¡l I
je¢Vl ¢hL¡n OV¡a qh ph¡l BNz HV¡C a¡j¡l fË¡b¢jL djÑ-LjÑz HV¡C j¡ehdjÑ –HV¡C jq¡djÑz
i¡m¡ je–
j¡e¤o l©f SeÈ ¢eu–
Le j¡e¤o qJu¡l Lb¡ k¡p i¥m–?
j¡ehdjÑ c£r¡ ¢eu–Qm j¡e¤o Ns¡l Cú¥m,Qm jq¡jee Cú¥m z
j¡e¤o qJu¡l j¡e–f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qJu¡,
j¡e¤o qJu¡l j¡e–BaÈ ‘¡e--Efm¢ì qJu¡ zQ¡C, j¡eh jel ¢hL¡n p¡de
HLb¡ i¥¢mpe¡l je–ph fË¡p¡c-C m¤¢Vu fs
a¡l hec Ns¡ e¡ qm– z j¡ehdjÑ c£r¡….
j¡e¤o qJu¡l j¡e–A‘¡e--AåaÆ bL j¤¢š² f¡Ju¡,
j¡e¤o qJu¡l j¡e qm¡ –je L¥p¤¤jl ¢hL¡n qJu¡ z
101
BaÈ‘¡eC j¡e¤o qul ü¡d£e,
¢hL¡n fbC Bph p¤¤¢ce–je, Bl La¢ce Ll¢h ïje
BaÈ ¢hL¡n j¡NÑl fb i¥m– z j¡ehdjÑ c£r¡….
HL¢V pQae je BR hmC e¡ –
a¥¢j BS j¡e¤o qm–z
ph¡l L¡R S¢ql Ll–¢eSL a¡C j¡e¤o hm!¢L¿¹¥, a¡j¡l pC pQae je,pa¡ eu kbø Qae!
a¡l ¢hL¡n OV¡a qh k a¡C–
f§ZÑ ¢hL¢na j¡e¤o qu EWa qm z j¡ehdjÑ c£r¡….
HL¢V AaÉ¥vL«ø NGO fË¡Sƒ!
öd¤j¡œ a¡cl SeÉ k¡l¡ HLV¡ jqv ¢LR¥ Lla Q¡ez
102
Bjl¡ ‘jq¡djÑ’-L Hhw jq¡djÑl BaÈ¢hL¡n ¢nr¡ ‘jq¡jee’-L ¢cL ¢cL
R¢su ¢ca Q¡C–z k¢c LE HC jqv EcÉ¡Nl n¢lL qa Q¡e, a¡qm HCJuhp¡CV-¢V i¡m¡ Ll fs¥e, a¡lfl Bfe¡l ¢eSl Hm¡L¡u L¡S öl¦Ll ¢cez Juhp¡CV:
www.mahadharma.wix.com/bengali
k¡ Lla qh–
BNËq£ J CµR¥L hÉ¢š²L phÑfËbj HL¢V n¢š²n¡m£ ¢Vj °al£ Lla qhz k¡l jdÉ
b¡Lh HLSe k¡NÉ ¢mX¡lz ¢Vjl fËaÉLL qa qh– pv, EcÉ¡N£, LjÑ¢eù HhwBaÈ-EvpNÑ£L«a hÉ¢š²z Hl Efl ¢i¢š LlC Ac§l i¢hoÉa Ns EWh HL jq¡eNGO
j§max HC fË¡Sƒl jdÉ luR c¤¢V f¡VÑz HL¢V qm¡, j¡ehdjÑ –‘jq¡djÑ’-HlfËQ¡lz ¢h¢iæ S¡uN¡u jq¡djÑ-pi¡ --Ae¤ù¡e L’l N¡e, h¢š²«a¡ Hhw fËp¡c ¢halZ Llaqhz pñh qm, A¢XJ-¢i¢XJ-l j¡dÉj fËQ¡l Hhw j¡ehdjÑ c£r¡c¡e Ll¡C qh Hl
EŸnÉz Eš² Ae¤ù¡e– ‘jq¡jee’ –jq¡ BaÈ¢hL¡n ¢nr¡œ²jl m¡ic¡uL °h¢nø…¢mh¡T¡e¡ h¡ fËQ¡l Ll¡ qhz HR¡s¡ f¤Ù¹L J ¢p¢X fËi«¢a ¢hœ²u Ll¡ qhz
HM¡e L¡e¡ ¢haLÑ S¢su fs¡ Qmhe¡z L¡e¡ djÑ J djÑ£u hÉ¢š²aÆl pÇfLÑL¡e¡l©f Lb¡ hm¡ k¡he¡, Hhw L¡EL Iph fËp‰ a¥ma cJu¡ qhe¡z Bj¡cl Lb¡
k¡l i¡m¡ m¡Nh, –p öeh Hhw HC djÑ NËqe Llhz k¡l i¡m¡ m¡Nhe¡, a¡L Q¥fLl b¡La qh, eQv Qm ka hm¡ qhz
Afl¢V qm¡– ‘jq¡jee’ ¢nr¡L¾cÊ h¡ jq¡BaÈ¢hL¡n ¢nr¡L¾cÊz HM¡eBNËq£ ¢nr¡bÑ£NZ BnË¢jL f¢lhn ¢eu¢jai¡h pç¡q c¤-¢ce, 2/3 O¾V¡ L’l
BaÈ¢hL¡n ¢nr¡ (f¡pÑe¡m Xi¡mfj¾V – pmgÚ-Xi¡mfj¾Vl ¢nr¡) m¡i pqn¡l£¢lL J j¡e¢pL p¤¤ÙÛa¡ m¡il SeÉ ¢ejÑm ¢Q¢Lvp¡l p¤¤k¡N m¡i Lla f¡lhz
Eiu fË¡NË¡jl SeÉ pwOhÜ qu pi¡– ¢j¢Rm Hhw gÓ„-hÉ¡e¡l pq ¢h¢iæ ¢j¢Xu¡l
j¡dÉj fËQ¡l Lla qhz k¡NÉ hÉ¢š²clL j±¢ML i¡h h¡T¡a qh, –Hl EfL¡l£a¡Hhw Hl ¢hØjuLl gmm¡i pÇfLÑ h¡T¡a qhz k pcpÉ ka hn£ j¡e¤oL c£¢raLla f¡lh, AeÉ¡eÉ LjÑcra¡ pq pv-BQlZ Hhw a¡l Se¢fËua¡ fËi«¢al Efl ¢i¢š
Ll– pC pcpÉl aaV¡C fc¡æ¢a qhz
103
pi¡ J Ae¤ù¡el SeÉ i¡m¡ hš²¡ J N¡uL-N¡¢uL¡l fËu¡Se qhz Hcl °al£Ll ¢ea qhz ah H hÉ¡f¡l Bjl¡J pqk¡N£a¡ Llhz
Xi¡mfj¾Vl SeÉ pñ¡hÉ Bul Evp–
‘jq¡jee’ pmgÚ-Xi¡mfj¾V ¢nr¡l ¢nr¡bÑ£cl i¢aÑ ¢g + L¡pÑ ¢g,HR¡s¡ ¢hcn£ R¡œ-R¡œ£cl L¡R bL m¢Sw Hhw g¥¢Xw Q¡SÑz
hC, p¡j¢uL£, fœ-f¢œL¡, ¢p¢X, R¢h, mLV Hhw d§fL¡¢W ¢hœ²uz
‘jq¡djÑ’-H c£r¡ c¡ez
f¡h¢mL X¡ene, Hhw Q¡yc¡ J Ae¤c¡ez
¢h¢iæ Øf¾pl fË¡NË¡j –kje ¢j¢Vw, ¢j¢Rm, Evph, jm¡ fËi«¢a, Hhw p¡j¢uL£,fœ-f¢œL¡a ¢h‘¡fe, ¢V¢i ¢p¢lu¡m ¢h‘¡fe NËqez
fË¢a¢ce Lak j¡e¤o L£ ¢ec¡l¦Zi¡h ¢ekÑ¡¢aa– ¢ef£¢sa– fËa¡¢la qu QmR, –a¡l
L¡e¡ Cuš¡ eCz j¡e¤ol Qae¡l HaC °ceÉcn¡, k fË¡u fË¢a¢eua fËa¡¢la– h¢’a–
m¡¢“a quJ ýyn eC a¡lz p k fËa¡¢la qµR h¡ quR, –pV¥L¥ h¡T¡l rja¡JeC AeLlz
HLV¥ a¢mu i¡h¡l ja¡ CµR¡– rja¡, HLV¥ paLÑa¡– pQaea¡, Hje ¢L p¡d¡lZ
h¡dn¢š²V¥L¥J k¡cl eC– ¢eSL j¡e¤o hm NhÑ Ll¡ h¤¢T a¡cl frC n¡i¡ f¡uz
Aå-BhN– öd¤ p¤¤M-p¡µR¾cÉ, jS¡-¢he¡ce, m¡i-m¡mp¡ fËi«¢al ¢fRe R¥V Qm¡
j¡qNËÙ¹ j¡e¤o–, pwL£ZÑ ü¡bÑ ¢Q¿¹¡u fË¡u phÑrZ HaC BµRæ k a¡l L¡R A¢a p¡d¡lZpQaea¡V¥L¥J Bn¡ Ll¡ k¡u e¡z
k Afl HLSeL fËa¡lZ¡ Ll¡l ¢Q¿¹¡u jn…m– p k Bl¡ AeLl à¡l¡ fËa¡¢la
qµR, p ýyn eC a¡lz k ¢ekÑ¡¢aa h¡ fËa¡¢la– Bl k ¢ekÑ¡aL h¡ fËa¡lL, EiuC
A‘¡e-Aåz fËa¡lL h¡ ¢ekÑ¡aLl pðm– ¢LR¥ c¤ø h¤¢Ü, ¢hL«a–Ap¤¤ÙÛ j¡e¢pLa¡z
104
LE LE Awna Se–h¤T fËa¡lZ¡l fË¢ak¡N£a¡u h¡ Mm¡u jaRz H JL mÉ¡w
j¡lR–, k mÉ¡w Mu fsR, pJ Bh¡l a¡l f¡-V¡ H¢Nu ¢cu BlLSeL mÉ¡w
jl gm ¢cµRz L L¡L La hn£ WL¡a f¡l– a¡lC fË¢ak¡N£a¡ QmRz Ap¤¤ÙÛ–¢hL«a jel phÑe¡n¡ Mm¡z H’ ke pC kc¤hwn dÆpl f¤el¡hª¢š OVa QmRz
BaÈ¢S‘¡p¡– BaÈ‘¡e– Hcl L¡R LÒfe¡a£a hÉ¡f¡lz A¢a p¡d¡lZ L¡ä‘¡eV¥L¥J
Hcl AeLl jdÉ S¡NËa qu¢e HMe¡z Bl¡ BÕQkÑl Lb¡– HclC LE LEBh¡l ¢chÉ‘¡e m¡il SeÉ M¤hC Evp¡¢q!
c¡¢lâ k¡l BR– Bl, c¡¢lâ k¡l eC, Hcl jdÉ Jfl Jfl ¢LR¥ f¡bÑLÉ cM¡
NmJ, A¿¹ll c¡¢lâ O¡Q¢e A¢dL¡wn j¡e¤olCz fËb¡Na ¢nr¡u ¢n¢ra– Bl,
A¢n¢racl jdÉJ fË¡u Ae¤l©f AhÙÛ¡z Jfl Jfl Q¡L¢QLÉ– f¡¢mn cMm ¢L qh,
A¿¹l fËL«a ¢nr¡ J ‘¡e¡m¡Ll Ai¡h, –pM¡e Sj¡V hyd BR Oe AåL¡lz
A‘¡e-AåaÆ, Ap¤¤ÙÛ–¢hL«a –°hfl£aÉ pÇfæ j¡e¢pLa¡l Lb¡ hm no Ll¡ k¡he¡z k
Afl¡fl ¢nöl j¤M ¢ho a¥m ¢cµR– pC Bh¡l ¢eSl ¢nö p¿¹¡el p¤¤M-p¡µR¾cÉ–i¢hoÉa ¢eu i£oZ ¢Q¢¿¹az
ah¤, a¡l jdÉ bLC fËnÀ JW– Le HC A‘¡e-AåaÆ, –LeCh¡ HC Ap¤¤ÙÛa¡z
Bl ¢Li¡hCh¡ a¡l ¢elpe pñhz djÑ– l¡Sa¿» (haÑj¡e l¡Se£¢a) °hnÉa¿» fËi«¢a
j¡eh pj¡Sl HC fËd¡e n¢š²…¢ml A¢dL AwnC– ¢QlL¡m j¡e¤oL j¤MÑ h¡¢eu l¡Ma
pQøz A¢dL¡wn j¡e¤o Hcl q¡a– f¤a¥me¡Ql f¤a¥ml ja¡ AS¡e¡ – Aqa¥L–
¢eh¡Ñd Be¾c– eQ-Nu j¡a¡u¡l¡ qu BRz
B¢j L– B¢j Le, S£he ¢L– S£hel fËL«a EŸnÉ ¢L, –A¢dL¡wn j¡e¤ol L¡RCØfø euz
fËL«a ¢nr¡l Ai¡h– ü¡ÙÛÉ¢h¢dl a¡u¡‚¡ e¡ Ll, Apwk¢ja– A¢eu¢ja S£he k¡fe,
Q¡f¡ cJu¡ œ¥¢V f§ZÑ ¢Q¢Lvp¡ Hhw A‘¡ea¡l L¡lZ je¤oÉL«a e¡e¡¢hd l¡N-hÉ¡¢d– c¤oZ
pª¢ø qµRz Bl a¡l Lhm fsC BS HC ¢hL¡l– ¢hL«¢a–Ap¤¤ÙÛa¡ –Ap¤¤ÙÛ j¡e¢pLa¡za¡lfl Bh¡l pC j¡e¢pL L¡lZJ OVR n¡l£¢lL Ap¤¤ÙÛa¡z
A‘¡e-AåL¡l bL ‘¡e-Bm¡l A¢ij¤M–, AQae bL Qae¡l mrÉ H¢Nu
Qm¡, –j¡ehjel œ²j¢hL¡nC HC j¡eh S£hel fËd¡e mrÉz –HC mrÉL p¡je
lM –S£hel j§m EŸnÉL jel jdÉ pc¡ S¡NËa lM, ‘jq¡jee’ – jq¡-
105
BaÈ¢hL¡n ¢nr¡u ¢n¢ra qu H¢Nu Qm¡l p¡b p¡b, phÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡l SeÉ
fËu¡Se£u ¢Q¢Lvp¡ pq ü¡ÙÛÉ¢h¢d je Qma f¡lm– ahC S£hel j§m pË¡a ¢glBp¡ pñh qhz
Bl a¡ e¡ qm–? –œ²jn A¢eh¡kÑ dÆwpl j¤M Wm ¢ca b¡Lh ¢eSclL– ¢eSl¡C,
ki¡h fË¢a¢eua H¢Nu k¡µR j¡e¤oz ¢eSclL ¢eSl¡ lr¡ Lla e¡ f¡lm, –LE
lr¡ Lla Bphe¡, Sez HMeJ pju BR, –S¡N¡, JW¡ – ¢hL¡n m¡i Ll¡z
¢L i¡h h¡dn¢š²– pQaea¡l hª¢Ü OV¡e¡ pñh?! fËaÉL hÉ¢š²l rœC– a¡l nl£lpq j¢Ù¹×Ll NWe-Ef¡c¡e¡¢c, SeÈNai¡h mì QaeÙ¹l Hhw hwnNa J A¢SÑa l¡N-
hÉ¡¢dl ¢i¢ša, a¡l Bu¤×L¡ml jdÉ– Ae¤Lm f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a, Hhw a¡l S£hek¡fel
dlZl ¢i¢ša– Hhw p¢WL Ef¡u pQø qu kb¡kbi¡h ‘BaÈ-¢hL¡n-k¡N’
Ae¤n£mel j¡dÉj– HL HL Sel rœ HL HLV¡ FdÑ p£j¡ fkÑ¿¹ Qae¡l h¡
j¢Ù¹×Ll ¢hL¡n OV¡ pñhz l¡N-hÉ¡¢d, fË¢aLm f¢lhn, –p¡j¡¢SL fË¢ahåLa¡l
Afp¡lZ O¢Vu, –fËL«a ‘¡ek¡N Hhw ¢hno ¢LR¥ j¡e¢pL fË¢œ²u¡ – ‘BaÈ-¢hL¡n-k¡N’h¡ ‘jq¡ k¡N’ fË¢œ²u¡ pq Eæa S£he k¡fel jdÉ ¢cu hÉ¢š² j¡epl AeLV¡C ¢hL¡nOV¡e¡ pñhz
AeL j¡e¤ol rœC, L¡e¡ HLV¡ p¡d¡lZ ¢houJ– HLV¥ Ni£li¡h ¢Q¿¹¡ Lla–
¢hQ¡l Lla, –HLV¥ a¢mu h¤Ta, a¡cl M¤hC Lø quz –Ae£q¡, BmpÉ– Arja¡cM¡ k¡uz gm, a¡l¡ fË¡unC fËa¡¢la qu b¡Lz HLC i¥m h¡lh¡l Llz h¡lh¡l WLh¡ WLJ a¡cl AeLlC ¢nr¡ qu e¡z
fËa¡¢la qJu¡l h¡ r¢aNËÙ¹ qJu¡l L¡lZ k p ¢eSC, pV¥L¥ h¡T¡l rja¡J b¡Le¡
AeLlz LMe¡ i¥m h¤Ta f¡lmJ, pju Qm k¡Ju¡l p¡b p¡b– a¡AeLC ¢hØj«a qu Hhw f¤el¡u pC i¥mC Ll b¡Lz A¢dL¡wn j¡e¤oC Aå BhNlà¡l¡ Q¡¢ma quz k k¡ hm a¡-C ¢hnÄ¡p Ll euz k¤¢š²-¢hQ¡ll d¡l ¢cuJ k¡ue¡z
Hl ¢fRe AeÉ¡eÉ L¡lZ R¡s¡J, j¢Ù¹×Ll jdÉ ¢LR¥ ¢LR¥ fËu¡Se£u ¢eE¢VÊ¢Vi fc¡bÑlAi¡h Hhw/Abh¡ r¢aLl fc¡bÑl Ef¢ÙÛ¢a Awna c¡u£z kje, nl£l f¡lcAe¤fËhnl gm j¢Ù¹×Ll Ssa¡ OV b¡Lz Ae¤l©fi¡h, ¢p¢g¢mp l¡N¢V ¢WLja¡
Bl¡NÉ e¡ qu– Q¡f¡ fs b¡Lm, j¢Ù¹×L pq pÀ¡u¤jäm£l Ssa¡– ¢hL¡l-¢hL«¢a OV
b¡Lz HC Ssa¡– ¢hL¡l-¢hL«¢a Bh¡l hwnflÇfl¡u Ešl f¤l¦ocl jdÉJ p’¡¢laquz
106
Qae¡ ¢hL¡nl rœ, fË¡L«¢aL J p¡j¡¢SL f¢lhn–f¢l¢ÙÛ¢al HLV¡ hs i¢jL¡
luRz f¢lhaÑen£m– â¥a N¢a pÇfæ f¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢a– j¡e¤ol Qae¡ hª¢Ül fr
pq¡uL quz ¢hfl£a ¢cL bL, HLOu Af¢lh¢aÑa– j¿ÛlN¢a pÇfæ p¡j¡¢SLf¢lhn-f¢l¢ÙÛ¢aa EõMk¡NÉi¡h Qae¡l ¢hL¡n OVe¡z j¡e¤ol fËL«¢al rœJAe¤l©fz â¥aN¢a pÇfæ j¡V¡j¤¢V p¤¤ÙÛ j¡e¤ol Qae¡ hª¢Ü f¡u â¥aN¢aaz
A‘¡e-Aå j¡e¤o p¡l¡rZ ¢eSl ü¡bÑ¢Q¿¹¡u jNÀ b¡LmJ, fËL«afr– ¢eSl i¡m¡ p
h¡Te¡z ¢Lp a¡l i¡m¡ qh, ¢L a¡l fr i¡m¡– AeL pjuC p a¡’ h¤Ta
f¡le¡z Hje¢L, M¡l¡f qh SeJ– AeL pju pC ¢cLC p a£hË BLoÑZ h¡d
R¥V k¡uz k¡a r¢a qh– a¡-C p Ll, k¡ Mm r¢a qh– a¡-C p Ma Q¡uz
Hl¡ ¢nöjel h¡ ¢nöQae¡l j¡e¤o quJ, Hcl AeLC ¢eSclL fË¡‘–¢h‘–
A¢i‘ j¡e¤o hm je Llz gm– ¢nr¡ NËqZ Ll¡l Q¡¢qc¡C Hcl b¡Le¡z hlw,
AflL ¢nr¡ ¢ca– ‘¡e ¢caC Hcl hn£ Evp¡q cM¡ k¡uz ¢eScl i¥m– c¡o-œ¥¢V Hl¡ cMa f¡u e¡, Afl¡fll c¡o M¤ySaC Hl¡ hÉÙ¹ b¡Lz ¢L¿¹¥ A‘¡e-AåaÆl
L¡lZ– a¡aJ pgm que¡ AeL pjuCz
‘jq¡h¡c’ NË¿Û H ¢eu ¢hnc Bm¡Qe¡ BRz ‘jq¡h¡c’ NË¿Û– ‘jq¡jee’ h¡ ‘jq¡-BaÈ-¢hL¡n ¢nr¡œ²jl’ f¡W pq k ‘jq¡-k¡N’ fË¢œ²u¡l EõM BR, a¡’kb¡kbi¡h ¢eu¢ja AdÉue J Ae¤n£mel j¡dÉj AeL j¡e¤olC kbø Qae¡-¢hL¡n h¡j¢Ù¹×Ll ¢hL¡n OV¡e¡ pñhz
¢h‘¢çSe¢fËua¡ Hhw Q¡¢qc¡l ¢i¢ša, HrZ jq¡djÑl jdÉ c¤¢VBm¡c¡ ¢hi¡N l¡M¡l Ae¤j¢a cJu¡ qµRz HL¢V qm¡– ‘jq¡jeeL¾cÊ’ –k¡ ‘¡ej¡NÑ£cl SeÉz HC ¢hi¡N¢V BaÈ¢hL¡n m¡i CµR¥Lk¤¢š²h¡c£–¢h‘¡ejeú (jq¡j¡epl) iš² J ¢noÉcl SeÉz BlAfl ¢hi¡N¢V qm¡– ‘jq¡p¡de¡ L¾cÊ’ –k¡ i¢š²j¡NÑ£cl SeÉz –
HC ¢hi¡N¢V BaÈ¢hL¡n m¡i CµR¥L –jq¡j¡epl HL¢eù iš²
HLSe cr j¡¢T kje– ec£l S¡u¡l-i¡V¡, h¡a¡pl N¢a¢h¢d Hhw e±L¡l AhÙÛ¡ h¤T–
pc¡ paLÑ qu e±L¡ hu Qm, aj¢e a¡j¡LJ– HC S£he-al£L a¡l mrÉ f¡e
H¢Nu ¢eu ka– HLSe pc¡ paLÑ cr S£he-al£l j¡¢T qa qhz –jq¡j¡ep
107
Copyright ©2014 Sumeru Ray
108
j¡eh djÑC– jq¡djÑphÑ¡‰£e p¤¤ÙÛa¡ pq j¡eh jel ¢hL¡n p¡deC HC djÑl j§m
Lb¡
jq¡j¡ep
¢hnc S¡ea Juhp¡CV cM¤e–…Nm p¡QÑ– MahaDharma, MahaManan, MahaVad, MahaManas
www.mahadharma.wix.com/bengaliwww.mahadharma.wix.com/movement
Af§hÑ p¤¤k¡N! g¡Eä¡l jð¡l q¡e –pcpÉfc pwNËq Ll¦Zz NGO-l¡J ü¡Naz
k¡N¡k¡N– f§¢Zj¡Ñ ph¡ fË¢aù¡e, L¡yp¡¢l f¡s¡, L¡me¡ z j¡x- 9733999674
j¡eh S£he HL öi f¢lhaÑe Bpa QmR, –jq¡djÑl fb dl z
HL aÆl¡¢ZÄa Ll a¥ma– Bf¢eJ n¢lL q¡ez
top related