lovely pet lovely cat part i - kasetsart university cat.pdf · 2016-09-02 · 渎㈎...

Lovely pet Lovely Cat

Part Iอ.สพ.ญ.ดร.เมทิตา สัสดี

คณะเทคนิคการสัตวแพทย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรCredit : อ.น.สพ.กรรณธพรรณ อุบลรัตน (พี่หมอปะ)

แมว หรอื แมวบาน “Domestic cat” (Feliscatus) เปนสัตวเล้ียงลูกดวยนม อันดับชั้น สัตวกินเนื้อ (Carnivora)อยูในตระกูล Felidae

แมวมีวิวัฒนาการมาจากสัตวตระกูลเสือและสิงโต (มีกําเนิดขึ้นบนโลกมากกวา 50 ลานป

มาแลว)

แมว

แมวเริ่มเขามาเกี่ยวของกับวิถีชีวิตของมนุษยตั้งแตเมื่อประมาณ 9,500 ปกอน ซึ่งจากหลักฐานทางประวัติศาสตรท่ีเกาแกท่ีสุดของแมวคือ การทํามัมมี่แมวท่ีพบในสมัยอียิปตโบราณลักษณะแมวในสมัยน้ันคลายกับแมวพันธุอะบิสซิเนีย

Abyssinian cat

ยุคกลางในยุโรป มีความเช่ือวาแมวเปนตัวแทนของความช่ัวรายตาง ๆ เปนสัตวเลี้ยงของแมมดโดยเฉพาะแมวดํา

เอเชียอยางญี่ปุนกับจีน ใชแมวเปนสัญลักษณของสัตวนําโชค (แมวกวัก)

ทําไมตองเลือกแมวเหมียวมาเปนสัตวเลี้ยง?

1. ธรรมชาติของแมว• ความสวย สงาคลายเสือตัวเล็กๆ• รักอิสระ ไมตามติดคนเหมือนสุนัข• กินแบบบุฟเฟ• ดูแลตัวเองได: นอน กิน เที่ยวเลน• อยูรวมกับคนได

เหตุผลแมวๆ

เพราะชั้นคือแมวแสนอิสระ

2. ขอจํากัดของสังคมคน• ใชพื้นที่เลี้ยงนอย, หอง,คอนโด• รักความสะอาด ขับถายเปนที่• ตัวเล็ก,กระเพาะเล็ก, ไมเปลือง• เวลาในการดูแล

เหตุผลแมวๆ

อยูงาย กินงาย+

3. มีประโยชน• จับหนู,แมลงสาป,จ้ิงจก• เฝาบานได • สังคมข้ีเหงา-> คนโสด, คนชรา

เหตุผลแมวๆ

วิธีการเลือกแมวเหมียวคูใจ?

• เลือกจากลูกแมวอายุ > 2 เดือน• แหลงที่มา -> ข้ึนกับจุดประสงค

วัดสถานสงเคราะหแมวไรบานบานคนรูจักตลาดนัดสัตวเลี้ยง, เวปไซดฟารมแมว Cattery

หลักเกณฑงายๆ

• อารมณดี มีความกระตือรือรน สนใจส่ิงรอบขาง จิตปกติ !!!

• สุขภาพแรกเห็นขี้ตา,ขี้หู ,ขี้มูก เกรอะกรัง?ตาสดใส -> ตาสองสีละ?ผิวหนัง ขนเงา, ไรหมัด, แผล, สะเก็ดเหงือกชมพูไมมีอาการของโรคเบื้องตน

หลักเกณฑงายๆ

ใบรับรองเหมียว สําคัญไฉน?

1. Pedigree (ใบรับรองสายพันธุ)2. Certificate of Vaccination

(ใบรับรองการฉีดวัคซีน)

Cat Certificate

http://www.cfainc.org/CFA

TICA http://www.tica.org/

Tom

Queen

“แมวไมวาจะสีอะไรขอใหจับหนูไดก็เปนพอ”

แมวของเหมาเจ๋อตุง

สายพันธุเหมียวๆ

1. แมวไทยโบราณ2. แมวตางประเทศ3. แมวพันธุผสม (feral cat)

Cat Breeds

Source: Monika J.L. et at., 2007

Asian (green)Western European (red)East African (purple)Mediterranean basin (blue)Wildcat (black)

แมวในประเทศไทย

• ประชากรแมวในไทย ประมาณ 1,851,243 ตัว(source: dep. of livestock, 2012) แตไมไดแยกจํานวนสายพันธุ

• แมวไทยโบราณจริงๆ จํานวนกําลังลดลงมาก

• สวนใหญจะพบแมวไทยในฟารม และศูนยอนุรักษแมวไทยโบราณ (อัมพวา)

แมวไทย

ตามหลักฐานที่ปรากฏในสมุดขอยโบราณ กลาวไววาแมวไทยมีทั้งหมด ๒๓ ชนิด เปนแมวมงคล ๑๗ ชนิด และแมวรายใหโทษ ๖ ชนิด ปจจุบันแมวพันธุไทย เหลืออยูเพียง ๔ สาย

พันธุเทานั้น คือ วิเชียรมาศ ศุภลักษณ โกนจา และมาเลศ (โคราชหรือสีสวาด) แตมีบางพันธุที่วากันวายังไมสูญพันธุทีก็คือ

"แซมเสวตร" ที่เม่ือไมกี่ปมานี้ก็ไดพบอีกครั้ง

แมวไทย

แมวไทย

• “Thai native cats are worthy of conservation”

แมวไทยควรไดรับการอนุรักษแลว!

แมวไทยโบราณThai Native Cat

แมวไทยโบราณมงคล 17 ชนิด

In the PresentKorat Cat Khoa Manee Cat Konja Cat

Supalak CatSiamese Cat

แมวไทยคูแรกไดออกสูสายตาชาวโลกเมื่อป พ.ศ. 2427 เปนแมววิเชียรมาศแตมสีครั่ง โดยรัชกาลท่ี5 ทรงพระราชทานใหกับกงศุลอังกฤษประจํากรุงเทพมหานคร ขณะน้ันคือ Mr.OwenGould และไดนําไปใหแกนองสาวที่อังกฤษอีกทอดหน่ึง

แมวไทยสูแมวโลก

แมววิเชียรมาศหรือแมวแตมสีครั่ง (Seal Point)

หลังจากนั้น เมื่อป พ.ศ.2428 แมวไทยคูนี้ไดเขาประกวดที่ประเทศอังกฤษ และไดรับรางวัลชนะเลิศในการประกวด จึงเปนจุดเร่ิมตนใหชาวอังกฤษ นิยมหันมาเลี้ยงแมวไทยกันมากข้ึน จนไดจัดต้ัง The Siamese Cat Clubs ในป พ.ศ. 2443

แมวไทยสูแมวโลก

Korat CatSiamese Cat

Siamese Cat• Wichian Mat cat

• Moon Diamond

“เพชรแหงดวงจันทร”

แมววิเชียรมาศ• บางตําราก็เรียก "แมวแกว" ซึ่งก็ตรงกับคําวา

"วิเชียร" แมวชนิดนี้มักถูกเขาใจผิดวาเปนแมวเกาแตมเสมอ ที่จริงแลวไมถูกตอง แมวเกาแตมคือแมวที่มีสีพ้ืนสีขาว และมีแตมบนรางกาย 9 แหง

แมววิเชียรมาศ• ตางประเทศ เรียก “แมวสยาม”

• มักเล้ียงกันในวังตั้งแตสมยัอยุธยา มักกลาววาสามัญชนไมสามารถเล้ียงได

แมววิเชียรมาศ• แมววิเชียรมาศ จะมีสีพื้นสีขาวงาชาง และมีแตมสีนํ้าตาล

เขมที่จมูกครอบไปถึงปากเปนหน่ึงแหง กับขาทั้งสี่ หูสอง หางหนึ่ง และที่อวัยวะเพศอีกหน่ึง รวมเปน 9 แหง

• ตางประเทศเรียกแตมสีวา “Seal brown” หรือแตมสีครั่ง

• ขณะที่อายุยังนอย หรือเปนลูกแมว สีขนจะออกสีครีมออนๆ หรือขาวนวล พอโตขึ้นสีจะคอยๆ เขมขึ้นตามลําดับจนเปนสีนํ้าตาล

แมววิเชียรมาศ

แมววิเชียรมาศ

• แมววิเชียรมาศ จะมีนัยนตาสีฟา

• รูปหัวไมกลม หรือแหลมเกินไป หนาผากใหญและแบน จมูกส้ัน หูใหญ ตั้งสูงเดนบนสวนหัว

• หางยาว ปลายแหลมชี้ตรง โคนหางใหญและคอยๆ เล็กเรียวกลมไปจนสุดปลายหาง ขายาวเรียวไดสัดสวนกับลําตัว

บทกวีท่ีกลาวถึงแมววิเชียรมาศ

ปากบนหางสี่เทา โสตสองแปดแหงดําดุจปอง กลาวไวศรีเนตรดั่งเรือนรอง นาคสวาดิ ไวเอยนามวิเชียรมาศไซร สอดพื้นขนขาว

วิเชียรมาศแท มาตรฐานมาจากกลอน

Source : http://www.cfainc.org/

Siamese cat of CFA , USA

18802014

แมวของในหลวง

Korat Cat• Silver blue cat

• Si-Sawat cat

• Malate cat

• Dok Lao cat

มีขนสีดอกเลาเปรียบเสมือนกับเมฆสีเทายามฟายับฝน มีนัยนตาหยาดเยิ้มประหนึ่งน้ําคางยอยตองกลีบบัว ใครพบเรงใหอุปถัมภ แมวนั้นจักนํามาซึ่งสุขสวัสดิ์มงคล

แมวสีสวาด• เรียกหลายชื่อ คือ แมวโคราช แมวมาเลศ หรือแมวดอกเลา

• แมวโคราชเปนแมวที่พบที่อําเภอพมิาย จังหวัดนครราชสีมา -> โคราช

• มีหลักฐานบันทึกเกี่ยวกับแมวโคราชในสมุดขอยที่เขียนขึ้นในระหวางป ค.ศ. 1350-1767 (ปจจุบันสมุดขอยน้ีถูกเก็บไวที่หอสมุดแหงชาติ กรุงเทพมหานคร)

พิธีแหนางแมว

• แมวสีสวาดเคยประกวดชนะเลิศในระดับโลกมาแลวในป พ.ศ. 2503 ท่ีสหรัฐอเมริกา เปนแมวตัวเมียชื่อวา “สุนัน” และเปนที่นิยมของชาวตางประเทศมาก จึงนับวาแมวไทยไดทําชื่อเสียงใหแกประเทศไทยเปนอันมาก

แมวสีสวาด

บทกวีท่ีกลาวถึงแมวมาเลศ

วิลามาเลศพื้น พรรณกายขนดังดอกเลาราย เรียบรอยโคนขนเมฆมอปลาย ปลอมเสวตรตาดั่งน้ําคางยอย หยาดตองสัตบง

สีสวาดแท มาตรฐานมาจากกลอน

แมวสีสวาด

• ตํานาน->แมวโคราชมีหางหงิกงอ (kinks) มากเทาไหรจะมีโชคลาภมากเทาน้ัน (แมวาลักษณะหางหงิกงอไมใชมาตรฐานพันธุตามหลักของ CFA ก็ตาม)

แมวสีสวาด

• แมวสีดอกเลา->สีขนเหมือนดอกเลา (Dok Lao) โดยจะตองมีขนเรียบ ที่โคนขนจะมีสีขุนๆ เทา ในขณะที่สวนปลายมีสีเงินเปนประกายคลายหยดน้ําคางบนใบบัว (dewdrops on the lotus leaf) หรือเหมือนคนผมหงอก

• สวนหัวหัวเมื่อดูจาก

ดานหนาจะเปนรูปหัวใจ หนาผากใหญและแบน หูตั้ง ในแมวตัวผูหนาผากมีรอยหยักทําใหเปนรูปหัวใจเดนชัดมากขึ้น ผิวหนังที่บริเวณจมูกและริมฝปากสีเงิน หรือมวงออน

แมวสีสวาด

• สวนหาง

หางยาว ปลายแหลมช้ีตรง โคนหางใหญและคอย ๆ เล็กเรียวกลมไปจนสุดปลายหาง ขายาวเรียวไดสัดสวนกับลําตัว

แมวสีสวาด

สีตานัยนตาสีเขียวสดใสเปนประกาย หรือสีเหลืองอําพัน

ขณะยังเปนลูกแมวตาจะเปนสีฟา เมื่อโตข้ึนจะคอยๆ เปลี่ยนเปนสีเหลืองสด และเมื่อเติบโตเต็มท่ีตาจะเปลี่ยนเปนสีเขียวใบไม หรือสีเหลืองอําพัน

แมวศุภลักษณ• แมวศุภลักษณ เรียกอีกชื่อวา

แมวทองแดง• "ศุภลักษณ" ท่ีแปลวาลักษณะท่ีดี • วากันวาแมวชนิดนี้เปนแมวท่ีได

ติดตามเจาของท่ีเปนคนไทยซ่ึงถูกกวาดตอนไปเปนเชลยศึกท่ีพมา เม่ือความนิยมไดแพรหลายมากขึ้น ชาวตางชาติจึงไดนําไปจดทะเบียนเปนแมวสายพันธุหนึ่งของโลก โดยใชชื่อวา เบอรมีส(Burmese)

แมวโกนจา• โกนจา หรือ โกญจา

• แมวสีดําท้ังตวั หนวดดํา

• ตาสีเหลืองอมเขียว หรือทองออน

แมวขาวมณี• แมวสีขาวปลอด• เปนสายพันธุท่ีพบเห็นได

มากในปจจุบัน • เปนแมวไทยโบราณท่ีไมไดมี

บันทึกไวในสมุดขอย จึงเชื่อวาเปนแมวท่ีเพ่ิงกําเนิดในตนยุครัตนโกสินทร

• นิยมเลี้ยงไวในราชสํานักคร้ังหนึ่งในสมัยรัชกาลท่ี 5

แมวแซมเสวตร• แมวแซมเสวตร แปลวา

"แซมสีขาว" เปนแมวชนิดนี้มีขนสีดําแซมดวยสีขาวไปท้ังตัว ตามีสีเขียวเหมือนแสงหิ่งหอย

• เดิมทีเคยเชื่อวาสูญพันธุไปแลว แตเมื่อไมก่ีปมานี้ไดพบอีกคร้ัง

แมวแซมเสวตร

Fever coat of kittens

1. นิลรัตน สีดําท้ังตัว รวมถึงเล็บ ลิ้น ฟน ดวงตา เลี้ยงไวแลวเช่ือวาจะมีความเจริญ มีทรัพย ปราศจากอันตราย

2. วิลาศ มีลําตัวสีดําจากคอไปตลอดทอง จากสองหูไปจนถึงหางและขาท้ังสี่มีสีขาว ตาสีเขียว เช่ือวาเลี้ยงไวแลวจะไดเปนเจาคนนายคน

3. เกาแตม มีสีขาวเปนพื้น มีแตมสีดําเกาจุดท่ีคอ หัว ตนขาหนาและหลังท้ังสองขางและท่ีทายลําตัว เช่ือวาเลี้ยงไวแลวจะรุงเรืองทางการคาขาย

4. รัตนกําพล ตัวขาวเหมือนหอยสังข แตรอบตัวตรงสวนอกมีลักษณะคลายสายคาดสีดํา ตาสีเหลือง เช่ือวาเลี้ยงแลวจะมียศ ผูอ่ืนยําเกรง

5. นิลจักร มีลําตัวดําสนิท ท่ีคอมีขนสีขาวอยูรอบเหมือนกับปลอกคอ เช่ือวาเลี้ยงแลวจะมีทรัพยมาก

6. มุลิลา ลําตัวดํา หูสองขางมีสีขาว ตามีสีเหลืองเหมือนดอกเบญจมาศ เช่ือวาแมวชนิดน้ีเหมาะกับนักบวชเลี้ยงเพราะชวยใหมีการเลาเรียนดีสมปรารถนา

แมวไทยทีม่ลีกัษณะดอีกี 12 ชนิด

(ตามตาํราสมุดข่อย) ทีส่าบสูญ

7. กรอบแวน หรือ อานมา มีปานลักษณะอานมาบนหลัง เช่ือวาแมวชนิดน้ีมีราคาสูงถึงแสนตําลึงทองคํา และใหเกียรติยศแกเจาของ

8. ปดเสวตร ตัวมีสีดําเปนพื้น ต้ังแตจมูกไปตามแนวสันหลังถึงปลายหางมีสีขาว ตาเหลืองคลายกับพลอย หากเลี้ยงไวจะมีความเจริญมากกวาคนในสกุลเดียวกันและไดลาภยศ

9. กระจอก ไมกระจอกเหมือนช่ือ ลําตัวกลมมีสีดํา รอบปากมีสีขาว ตาสีเหลือง เลี้ยงแลวเช่ือกันวาจะไดท่ีดินเงินทอง ไพรก็จะไดเปนเจานายคน

10. สิงหเสพย ลําตัวมีสีดํา ท่ีปาก รอบคอ จมูกมีสีขาว ตาสีเหลือง เลี้ยงแลวมีสิริมงคล

11. การเวก ลําตัวสีดํา จมูกสีขาว ตาเปนประกายสีทอง เช่ือกันวาภายใน 7 เดือนท่ีไดมาเลีย้งจะไดยศศักดิ์และลาภจํานวนมาก

12. จตุบท ตัวสีดํา เทาท้ังสี่มีสีขาว ตาสีเหลืองเหมือนดอกโสน เช่ือวาใหคุณกับคนเลี้ยง

แมวไทยทีม่ลีกัษณะดอีกี 12 ชนิด

(ตามตาํราสมุดข่อย) ทีส่าบสูญ

พันธุแมวตางประเทศ

American Shorthair

American Shorthair

• อพยพมาจากยุโรปลงเรือมากับนักบุกเบิกมาตั้งรกรากในอเมริกา

• มีความหลากหลายของสี > 100 แบบสีขน

• ขี้เลน จับหนูเกง ขนส้ันแตทนหนาว

Scottish Fold

Scottish Fold

• ใบหูพับลงมาดานหนาท้ังสองขาง เรียกวา หูหลุบ

• พบเมื่อ 1961 ท่ีสกอตแลนด ใบหนามีลักษณะคลาย นกฮูก

• ชอบอยูกับคน คลอเคลีย

Scottish Fold

• จริงๆ มีทั้งหูตั้งและหูพับ

• ลักษณะหูพับ เปนลักษณะยีนดอย ปกติจะไมนํา SF มาผสมกันเอง จะนํา British Shorthair หรือ American Shorthair หูตั้งมาผสม ลูกออกมา จะเรียกวา Scottish Fold ทั้งหมด (ทั้งหูพับและหูตั้ง)

แมวเปอรเซีย (Persian cat)

แมวเปอรเซีย (Persian Fold)

• ตนตระกูลไมแนชัด

• เปนมิตร สงบเงียบ

• จมูกส้ัน ตากลมโต

• ขนยาว มหีลายสี

• มีการแบงกลุมออกไปอีก เชน Chinchilla, Tabby, Silver & Golden

Himalayan cat

Himalayan cat

• มีสามสายเลือด คือ Siamese cat + Persian cat + Birman cat

• มีแตมคลายวิเชียรมาศ แตรูปรางหนาตาเปนเปอรเซีย นิสัยดี ชอบอยูกับคน

Exotic

Exotic cat

• แมวหนาบูด จมูกหัก แตนารัก• สืบเชื้อสายมาจากแมว 2 สายพันธุ

ระหวางแมวเปอรเซียกับแมวอเมริกัน ช็อตแฮร

• มีหลากหลายรูปแบบ อาทิ Exotic Blue Tabby, Exotic Red Tabby, Exotic Cream Tabby

• ขนท่ีหนา แนน นุมส้ันคลายกับกํามะหยี่

British shorthair

British shorthair

• เปนแมวสายพันธุแท ไดรับความนิยมและเลี้ยงกันอยางแพรหลายท้ังในอังกฤษรวมถึงประเทศในแถบยุโรป

• มีลักษณะกะทัดรัด สมดุลดี แข็งแรง หนาอกเต็มและกวาง ขาส้ัน อุงเทากลม หางหนาและกลมหัวกลมรับกับหูขนาดเล็ก คอส้ัน แกมกลมยุย คางหนา ดวงตากลมเบิกกวาง จมูกคอนขางส้ันต้ังตรง คางตองแข็งแรง ขนหนา และยังมีความเฉลียวฉลาด

Munchkin

Munchkin

• แมวมันชก้ินเปนแมวขนาดกลาง (ประมาณ 3-4 กิโลกรัม) ลําตัวยาว ตาทรงวอลนัทและมีหูรูปสามเหลี่ยมต้ังตรง สวนขนของเคานั้นจะมีความหลากหลายมากๆ มีท้ังขนส้ัน ขนยาว และมีแทบจะทุกสี ลักษณะเดนเฉพาะตัวของเคาคือ ขาท่ีส้ันสุดๆ ดูไปก็คลายๆ สุนัขพันธุดัชชุน

สฟงซ(Sphynx)

แมวสฟงซ (Sphynx)

• แมวพันธุไมมีขน, มีการกลายพันธุ • แตท่ีจริงแลวมันมีขนปกคลุมบาง ๆ

โดยจะเห็นไดชัดบริเวณปลายลําตัวท้ังสองขาง

• ลําตัวยาวหางยาว เรียวปลายหาง มีขนยาวปกคลุมขายาวปานกลาง

• หัวคลายลิ่ม • หูเปนรูปสามเหลี่ยม ปลายหูกลม • สีลําตัวสีน้ําตาลขาว หรือดําขาว พื้น

ทองเปนแถบขาวยาวตลอดลําตัวต้ังแตปาก ซึ่งเปนลักษณะเฉพาะไมเหมือนแมวพันธุอื่น ตาสีอําพัน หรือสีฟา

• นาจะเหมาะกับคนแพขนแมว!!

Main Coon

Main Coon

• แมวเมนคูนเปนแมวท่ีมีรางกายท่ีใหญโตกวาแมวปกติ จนไดรับสมญานามวา Gentel Giant

• มาจากรัฐเมน (Maine) ในสหรัฐอเมริกา ซึ่งเปนแหลงกําเนิด

• โตเต็มท่ีมีความยาวต้ังแตหัวจรดปลายหางประมาณ 1 เมตร นํ้าหนักตัวอยูท่ีประมาณ 12-15 กิโลกรัม

• ถึงแมวเมนคูนจะมีโครงสรางใหญ ใบหนาเหมือนกับแมวปา มีแผงคอคลายสิงโต แถมบริเวณปลายหูยังมีเสนขนงอกออกมา แตมันกลับมีนิสัยข้ีออน ข้ีเลน ราเริง ต้ังแตเด็กไปจนถึงวัยเจริญพันธุ

Bengal

Bengal

• แมวเบงกอลเปนแมวท่ีมีลวดลายสวยงาม คลายลูกเสือดาวตัวนอย ๆ คาดกันวา แมวเบงกอลเกิดจาการผสมพันธุระหวางแมวดาวกับแมวบานสายพันธุอียิปตเชียนมัวร (Egyptian Mau)

• เปนแมวขนาดปานกลางถึงคอนขางใหญ หัวมีความยาวมากกวาความกวาง เชนเดียวกับรูปรางท่ีมีลักษณะเพรียวยาว เห็นมัดกลามเน้ือชัดเจนคลายแมวปา

• จุดเดนอยูท่ีลายขนคลายแมวปา หรือท่ีเรียกกันวา ลายหินออน ถึงแมจะสืบสายพันธุมาจากแมวปา แตพวกมันกลับมีนิสัยนารักไมดุรายอยางท่ีคิด

https://www.pinterest.com/meline58/breeds-of-cats/

Lovely Cat

part II