ภาษากาย (body language)

โดย พลเอก เอกชย ศรวลาศ ผอ านวยการส านกสนตวธและธรรมาภบาล สถาบนพระปกเกลา

www.elifesara.com ekkachais@hotmail.com

ภาษากาย ( Body Language )

หวขอบรรยาย

ประเภทของภาษา

ความหมายของภาษากาย

องคประกอบของการสอสาร

ประโยชนของการเรยนรภาษากาย

ประเภทของอวจนภาษา

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอโกหก”

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอวตกกงวล/เครยด”

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

ภาษากายทถกใชบอยๆ

มอสงภาษาไดอยางไร

เทคนคการอานภาษากาย

ภาษา แบงออกเปน 2 ประเภท

1. ภาษาค าพด หรอ วจนภาษา) (Verbal communication)

2. ภาษากาย หรอ อวจนภาษา)

(Non - verbal communication)

1 2

ความหมายของภาษากาย (Body Language)

เปนภาษาทไมใชค าพด เปนภาษาทออกมาจากจตใตส านก เปนสวนทจะถอดออกมา

โดยตรงจากความรสกของสมองสวนลก ซงไมไดผานการปรงแตงแตจะแสดงออก

มาเลย

ภาษากาย (อวจนภาษา) คอ การใชพฤตกรรมทางรางกายเพอการสอสาร ซงเปนภาษา อกประเภทหนงทใชเพอแสดงความหมาย

ภาษากาย ทาทาง การสบตา หรอการใชปรภาษาซงเปนน าเสยงทใชประกอบถอยค า แสดงอารมณของผพดและวตถภาษา(ของใชเครองประดบ เสอผา กระเปา ฯลฯ)

เปนการศกษาการเคลอนไหวของรางกายทงหมดทกสวน

“ สงส าคญไมใชขอความทคณพด แตเปนหนาตาทาทางขณะพด”

องคประกอบของการสอสาร

• ดร.อลเบรต เมหราเบยน ศาสตราจารย ดานจตวทยาของมหาวทยาลย

แคลฟอรเนย ลอสแองเจลสไดวจยในเรองการสอสารไววา สงทมอทธพลตอการ

สอสารม 3 องคประกอบ ไดแก

• จากวจยดงกลาว พบวาอทธพลทสงผลใหมประสทธภาพของการสอสารทมากสด คอ "ภาษากาย"

“ รางกายไมเคยโกหก ”

ประโยชนของการเรยนรภาษากาย

สามารถเขาใจผทตดตอดวยโดยการรบรถงอารมณและความคดของคนทตดตอได

สามารถทจะวเคราะหทาทางทถกตอง ทาทางทด และ น ามาประยกต หรอ ปรบใชในการ

ท างาน หรอ การตดตอทางธรกจของคณเอง ซงจะท าใหภาพลกษณ บคลกภาพของคณด

ด และ มศกยภาพในการตดตอกบผอนสง

ท าใหสามารถท างานตดตอกบผอนไดอยางมนใจ หากสามารถสอออกไปไดอยางถกตอง

ภาษากายเมอถกใชอยางเหมาะสมจะชวยใหสามารถสอสารไดมากกวาค าพด จะท าใหการ

สอสารในระดบตอไปไดงายและบรรลความเขาใจโดยไมจ าเปนตองทจะหาค าพดท

เหมาะสมในการแสดงความรสกและอารมณ

“ การรจกสงเกตแมเพยงสงเลกๆ อาจชวยน าเราไปสการตดสนใจทยงใหญ

เชนเดยวกบการอานใจคน ยงเราสงเกตเหนมากเทาใด เรากจะเขาใจผคนและคาดเดาอนาคตทจะเกดขนไดมากเทานน ”

ขอความจากหนงสอ “อานคนทะลใจ”

"ในยามทใจเคลอนไหวแปรเปลยน จะปรากฏรองรอยใหเหนทางสหนา

ขอเพยงเหนรองรอยเพยงเลกนอย กจะหยงรใจคนผนนได"

สงทท าใหใจเคลอนไหวคอ "เวลา"

ยงปลอยใหเนนนาน ความฟงซานยอมมาก ความกงวลยอมตามมา การควบคม

พฤตกรรมโดยผานสตยอมลดลง ความเปนตวตนกยอมปรากฏมากขน ซงเปน

เรองปกตของมนษย

ขงจอกลาวไววา

ประเภทของ

อวจนภาษา

1. การแสดงออกทางสายตา

2. กรยาทาทาง

3. น าเสยง

4. การใชสงของหรอวตถประกอบการสอสาร

5. เนอท/ระยะหาง

6. กาลเวลา เชน ไปตรงเวลานดหมาย

7. การสมผส เชน การจบมอ

8. การแสดงออกทางใบหนา

9. การเคลอนไหวของศรษะ

10. การเคลอนไหวของมอ

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอโกหก”

2. การน ามอมาถหรอแตะจมกอยางรวดเรว ทมาของการแตะหรอถจมก คอ จากงานวจยพบวาเมอเราโกหกนน

จะมสารเคมชนดหนงหลงออกมา ท าใหผนงหรอเนอเยอภายใน

จมกมอาการพองขน ท าใหเกดอาการระคายเคอง

1. การเอามอปดปากหรอเอานวมอมาแตะปากทนท การเอามอปดปากเพอพยายามปดกนถอยค าทไมจรง

หากเดก 5 ขวบพดโกหก กมแนวโนมทเขาจะรบปดปากตวเอง ดวยมอหนงขางหรอทงสองขาง

บางครงอาจเปนแคนวหรอก าปนทแตะปาก แตความหมายไมตางกน

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอโกหก” (ตอ)

4. การดงปกคอเสอ มงานวจยคนพบวา บรเวณล าคอกเปนอก จดหนงทมการระคายเคองเมอเราโกหก

เนองจากความดนโลหตทสงขน เมอเราโกหก ท าใหเกดเหงอออกบรเวณล าคอ ดงนน

การดงบรเวณปกคอเสอจงเปนปฏกรยาหนงทอาจจะเกดขน

3. การถตา เปนปฏกรยาทผพดใชเพอไมตองมองหนา หรอสบตาผท ก าลงโกหกอย

บางคนอาจจะไมใชมอถตา แตจะมองไปทางอนแทน

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอโกหก” (ตอ)

5. ไมสบสายตาผทสนทนาดวย กวา 90% ของผทโกหกมกจะไมยอมมองหนาคนทก าลงพดดวยและ

หลกเลยงการมองตาระหวางกน

6. การกะพรบตาถๆ ผดจากปกต คนทรสกกดดน เชนคนทก าลงโกหก มแนวโนมทจะกะพรบตาถ ซงเปน

ความพยายามของสมองทจะปดกนสายตาของเขาจากคณ และระบาย

พลงงานทงหลงจากความกดดนจากการพดโกหก

ต ารวจในตางประเทศมกจะใชอปกรณตรวจจบความเคลอนไหวของดวงตา

(Eye tracking technology) ชวยในการสอบปากค าผตองสงสย

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอวตกกงวล/เครยด”

2. การกดรมฝปากหรอการเมมปาก เปนภาษากายทบงบอกถงความวตกกงวล เมอผพดกดรมฝปากบอย

ขนกวาปกตขณะทพดถงเรองใดเรองหนง แสดงถงความกงวลท

มากขน มกจะพบไดบอยๆ ในคนทโกหกหรอพยายามปดบง

บางอยาง

1. การกดเลบมอ บคคลทพดไปกดเลบไป นายแพทยทางจตวทยาได ท าการวจยพบวา สวนมากจะเกดกบ

คนทมความตรงเครยด หรอ

บคคลทมลบลมคมในซอนอย

เปนคนขาดความมนใจในตวเอง

ขอายและไมกลาเผชญหนากบความเปนจรง

4. มอสน บงบอกถงความวตกกงวล ความไมมนใจอยางเหนไดชด

3. ยนกระสบกระสาย ลกลลกลน เปนอาการทบงบอกใหเหนอยางชดเจนวาบคคลคนนนไมมความ

มนใจในตวเอง ก าลงวตกกงวลกบบางสงบางอยางอยนนเอง

5. การแตะผมบอยๆ หรอมวนปอยผมเลน แปลวาผนนก าลงรสกไมแนใจหรอวตกกงวล

ภาษากายทมกจะแสดงออกมา “เมอวตกกงวล/เครยด” (ตอ)

6. การกระพรบตาบอยๆ บงบอกถงความเครยดทเกดขนและอดอดเปนอยางมาก

สวนใหญจะเกดขนมากระหวางการพดถงเรองความสมพนธและ

การถกเถยงในการประชมตางๆ

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆ ไป

1. เลนหวแมมอ

หากคสนทนานงเอามอประสานกน และแกวงนวหวแมมอหรอเลนกบมนไปมา

นนหมายถงจตใจทลองลอยไปทอน หรอก าลงคดเรองอนอย หรอไมมสมาธ

เทาไรนก

2. การใชนวเคาะโตะ บงบอกถงความรสกทรบเรง หรอเบอหนายคสนทนา และอยากจะออก

จากวงสนทนานโดยเรวทสดเทาทจะท าได การกระท าเคาะนวนเปนการ

แสดงออกทางกายทบงบอกถงการไมมความเกรงใจคสนทนาอยางเหน

ไดชด

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆไป (ตอ)

3. การชนวใสผอน เปนภาษาสากลทมความหมายในแงลบและแสดงถง การเผดจการ ขมขผฟง บงบอกถงความกาวราวและอาการโกรธ เปนสงท

ไมควรปฏบตกบผอน

ผลส ารวจของงานวจยหนงทจดการทดลองกบ

ผบรรยาย 8 คนทถกก าหนดใหใชสญญาณมอ 3 แบบนระหวางการบรรยายครงละ 10 นาท และมการบนทกปฏกรยาของผฟงในแตละครง

ในบางประเทศเชน มาเลเซยและฟลปปนส การชนวถอเปนการดถก

เพราะทานใชกบสตวเทานน คนมาเลเซยจะใชนวโปงชคนหรอบอกทศทาง

การใชนวทเหมาะสม

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆ ไป (ตอ)

พยายามฝกทาหงาย-คว าฝามอ เพอสรางบรรยากาศทผอนคลาย มากขน และเกดผลลพธในแงบวกกบผอน

หากจรดนวอนๆ เขาหานวโปงคลายกบทาโอเค และพดโดยใชทาน

คณจะเปนคนทดมอ านาจแตไมกาวราว

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆ ไป (ตอ)4. การกอดอก เปนการปองกนตนเองจากบางสงบางอยางอย

บงบอกวาบคคลคนนนรสกกลวหรอประหมา

เขาจะไมเปดใจและคณจะเขาไมถงใจเขา

เปนสญลกษณของความเยอหยง คอทาทางทไมออนนอม

เมอคณเหนใครสกคนท าทากอดอก บงบอกวาพวกเขาไมเหนดวยกบบางอยาง

ทคณอาจพดออกไป แมวาคนผนนจะบอกวาเหนดวยกบคณกตาม

ความจรงคอภาษากายจรงใจกวาค าพด

ผสอสารตองวเคราะหวาท าไมเขากอดอกและหาทางใหเขาเปลยนมา

ท าทาทยอมรบฟงมากขน เชน วธการยนบางอยางใหผฟงถอ หรอหา

อะไรใหท า เปนตนจะบบใหพวกเขาเลกกอดอกและแนวโนมตวมา

ขางหนา ซงเปนทาทเปดรบมากขนและท าใหรสกเปดใจมากขน

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆ ไป (ตอ)

“ เมอคณกอดอก ความนาเชอถอกลดฮวบ ”

งานวจยท าในสหรฐอเมรกาเกยวกบทากอดอก โดยให

อาสาสมครกลมท 1 ไดรบค าสงใหเขาฟงการบรรยาย แตละคนหามนง ไขวหาง มอหามกอดอก และใหอยในทานงทสบายๆ ผอนคลาย เมอสนสด

การบรรยายจะถกทดสอบความตงใจและความรในเรองทบรรยาย รวมถง

ความรสกตอผบรรยายดวย

อาสาสมครกลมท 2 ไดรบค าสงใหกอดอกแนนตลอดการบรรยาย

ผลทออกมาคอ กลมทกอดอกเรยนรบรขอมลไดนอยกวาอกกลมถง 38% กลมท 2 ยงมความเหนแยงกบการบรรยายและผบรรยายมากกวา นอกจากนเขายงสนใจฟงสงทผบรรยายพดนอยลงดวย

ผลเสยของการกอดอก

ภาษากายทควรหลกเลยงในขณะทตดตอธรกจ

หรอแมแตการสนทนาเรองทวๆ ไป (ตอ)

5. การลวงแคะแกะเกาสงตางๆ

มกจะเกดเวลาทคนรสกไมปลอดภย หรอ ไมมนใจ มอมกอยไมสข ท าให

มองดไมด เสยบคลก

วธแก : ใหวางแขนไวบนโตะ มอประสานกนไว

ภาษากายทถกใชบอยๆ

1. การสบสายตา (Eye contact) การสบสายตากบคนรอบขางทเราก าลงคย หรอตดตอดวยเปนพกๆ (ประมาณ 60-

70% ของเวลาทงหมด) และพยายามสบตาใหครบทกคน เพอแสดงถงความ

กระตอรอรนและสนใจ แตอยาจองมองนานจนเกนงาม

การสบสายตาไปยมนอยๆไป เปนการแสดงความจรงใจ ความเปนมตรกบคนทเรา

ตดตอดวย

การพดแลวไมสบสายตา อาจจะหมายถงไมจรงใจ ไมใหความส าคญ หรอขาดความ

มนใจ อาย ตนเตน เขน

ภาษากายทถกใชบอยๆ (ตอ)

2. หากผฟงนงพงพนกเกาอ กมหนา และกอดอก ผพดควรสงหรณใจวา การพดของเขาเขาไมถงผฟง

และควรตองเปลยนวธพด เพอใหผฟงคลอยตาม

หรออาจตความหมายวา บคคลผนก าลง รสกตดลบ

หรอไมเหนดวยกบขอเสนอของคณ

3. การเกาหรอดงใบห มกจะเปนปฏกรยาทเกดขนเมอเราได ยนบางอยางทเราไมเชอ หรอไมเหนดวย หรอไมอยากฟง

แตเราไมสามารถพดออกไปไดตรงๆ

ภาษากายทถกใชบอยๆ (ตอ)

4. ทายกมอขนแตะหนา นวชชขนไปทแกม ขณะทนวอนๆ ปดปาก

และนวโปงรองใตคาง มกจะปรากฏเมอผฟงก าลงใชความคด

ใครครวญสงทไดยน ขาทไขวและแขนกอดอก (ปองกนตว) ขณะทศรษะและคางกมต า (ปฏเสธ/เปนปฏปกษ) ภาษากายนแปล ไดวา “ผมไมชอบสงทคณก าลงพด” “ผมไมเหนดวย” หรอ

“ผมก าลงขมกลนความรสกในแงลบ”

5. การเกาคอ ทานเปนสญญานของความคลางแคลงใจหรอไมมนใจ และ

เปนทาทบงบอกวา “ผมไมแนใจวาเหนดวย” ยกตวอยาง เมอคนหนงพดวา “ผมเขาใจความรสกของ

คณ” แตท าทาเกาคอ ซงกลบบงบอกวาเขาไมเขาใจเลย

มอสงภาษาไดอยางไร

ถฝามอ

เปนวธสอความคาดหวงในเชงบวก

ความเรวของการถฝามอใชสอความคดของคนผนนวาใครนาจะไดผลด

จากสถานการณน

ตวอยาง : หากคณตองการซอบานและไปปรกษานายหนา หลงจากบรรยาย

ลกษณะบานทตองการแลว นายหนาถฝามอไปมาอยางรวดเรวและพดวา

ในกรณนนายหนาสงสญญาณวาคณนาจะไดประโยชน

แตหากเขาถฝามอชามากๆ ขณะทบอกคณ เขาจะดเจาเลหและคณอาจรสกวา

เขาหวงจะไดประโยชนเสยเอง

“ผมมบานทเหมาะส าหรบคณแลว”

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

ถนวโปงกบนวช

มกใชเปนสญญาณถงการคาดหวงเงนทอง

คนทมกท าทานคอคนขายของขางถนนทพดวา “ผมจะลดราคาใหคณ 40%” หรอ คนทพดกบเพอนวา “ขอยมเงนสก 500 บาทไดไหม”

มออาชพควรหลกเลยงทานเมออยกบลกคา เพราะจะท าใหเกดความรสกในแงลบ

เกยวกบเรองเงน

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

ทาประสานมอ

ทานอาจจะดเหมอนมนใจ แตทานแสดงความรสกทเกบกด วาวนใจหรอก าลง

สะกดกลนความรสกในแงลบหรอ ความวตกกงวล แมจะยมไปดวยกตาม

ต าแหนงมอเชอมโยงกบระดบความหงดหงดของคนผนน

คนทประสานมอในต าแหนงสงหรอกลางเปนคนทรบมอไดยากกวา

ผท ระสานมอในต าแหนงต า

ทาประสานมอแบบหลกๆ มอย 3 แบบ

ประสานมอชไวตรงหนา

ประสานมอวางไวบนโตะหรอบนตก

ประสานมอหอยไวตรงเปากางเกงขณะยน

1

2

3

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

วธแกการประสานมอ

• คณตองท าอะไรบางอยางใหเขาคลายนวทประสานอยกนอยออก

อาจโดยการยนเครองดมให หรอขอใหเขาถอบางสง มฉะนนความรสกในแงลบ

จะไมหายไป เชนเดยวกบผทท าทากอดอก

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

ทาประกบปลายนว

เปนทาทบงบอกความมนใจหรอความรสกเชอมนในตวเอง ลกษณะเปนผน า

ควรหลกเลยงทานหากตองการโนมนาวใจคนหรอท าใหอกฝายไววางใจ เพราะบางครงทานอาจะถกตความวา

สอถงความหลงตวหรอเยอหยง

• มกจะเกดขนเมอผท าก าลง

ออกความเหนหรอความคดหรอ

เปนฝายพด

ทาประกบปลายนวแบบสง

• มกจะใชเมอผท าก าลงฟงมากกวาพดทาประกบปลายนวแบบต า

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

ทาจบมอไขวหลง

• ทานเปนทาปกตของผน า ราชวงศ ต ารวจทเดนตรวจการณ ในพนท

ครใหญทเดนไปรอบๆ สนามเดกเลนในโรงเรยน เจาหนาททหารรนใหญ

และใครกตามทอยในต าแหนงบงคบบญชา

• อารมณทแฝงอยในทานคอความเหนอชน มนใจ และอ านาจ ถอเปนการกระท า

จากจตใตส านกทปราศจากความกลว

• หากท าทานตอนอยในสถานการณตงเครยดสง เชน ก าลงถกนกขาว

หนงสอพมพสมภาษณ หรอ ก าลงรอหมอฟน มนจะท าใหคณเรมรสกมนใจและ

อาจถงขนควบคมสถานการณได

มอสงภาษาไดอยางไร (ตอ)

ทาจบขอมอไขวหลง

• ทานเปนสญญาณของความหงดหงดและความพยายามควบคมตวเอง

มอขางหนงจบขอมอหรอแขนอกขางไวแนนขณะไขวหลง ราวกบแขน

ขางหนงพยายามกนไมใหอก ขางยนออกมาขางหนา

• ยงมอจบแขนสงเทาใด อารมณของคนผนนกนาจะหงดหงดหรอโกรธ

มากขนเทานน เหมอนคนผนแสดงความพยายามยงขนในการอ าพราง

ความวตกกงวลหรอควบคมตวเองมากกวาในภาพกอน เพราะมอไตขน

ไปจบตนแขน

• ทานมกพบเหนไดหนาหองพจารณาคดเมอคกรณเผชญหนากน ใน

หองรบแขกของลกคาเมอพนกงานขายจากตางบรษทเผชญหนากน และ

ในหองทคนไขรอพบแพทย

เทคนคการอานภาษากายของ โจ นาวาโร (Joe Navarro)1. เปนนกสงเกตรอบตวทเกงกาจ - แบบทดสอบ : ลองหลบตาแลวใหนกวามอปกรณอะไรบางทอยในหองนอนของเราออกมาใหได 20 ชน

- ตองสงเกตพฤตกรรมของคนนนทกอยาง ทกจงหวะเวลา และทกวนาทวาเขาแสดงอะไรออกมา เชน

สงเกตวาคนนก าลงลวงกระเปาสองนว คนนลวงกระเปาสนว คนนก าลงหยบโทรศพทออกมา เปนตน

2. สงเกตบรบทแวดลอม การทเราจะเขาใจภาษากายเราจะตองดบรบทแวดลอมในตอนนนวามเหตการณอะไรเกดขน โดยด

ภาษากายของเขาประกอบกนไปดวย เชน หากใครสกคนนงอยทปายรถประจ าทาง กอดอกแนน ไขวหาง

กมหนา และวนนนเปนวนในฤดหนาวทอณหภมตดลบ กเปนไปไดสงทเขาท าทาเชนนนเพราะรสกหนาว

ไมใชรสกตอตาน

เทคนคการอานภาษากายของ โจ นาวาโร (Joe Navarro)3. เรยนรทจะแยกแยะและถอดรหสดวยภาษากายทเปนสากล

เราตองแยกแยะใหออกวาอะไรเปนภาษามาตรฐานสากล หรออะไรเปนภาษาตวของเขาเอง เชน คนสวน

ใหญเวลาทเขาเมมปาก จะหมายถงวาเวลาทเขาก าลงเจอปญหาอะไรบางอยางอย กเลยพยายามเมมปาก

4. เรยนรทจะแยกแยะและถอดรหสดวยภาษากายเฉพาะบคคล ภาษาตวของบางคนซงเปนเฉพาะบคคล เวลาทท าอะไรยากๆ กจะเมมปากไปดวย เปนเพราะวา

เขาก าลงจดจออย

5. พยายามมองหาพฤตกรรมของคนๆ นนในยามปกต เชน ในยามปกตคนนเขาจะชอบกอดอก หรอชอบนงไขวหาง วางมอบนตกตวเอง เมออยในชวงเวลาท

ผดปกต พฤตกรรมของเขาจะเปลยนไปจากเดม

เทคนคการอานภาษากายของ โจ นาวาโร (Joe Navarro)

6. พยายามหาเบาะแสหลายๆ อยาง มองพฤตกรรมทเปนกลมกอน ควรอานการกระท าตางๆแบบเปนกลมและค านงถงบรบทดวย หากสงเกตแลวตความทาใดทาหนงโดดๆ

โดยไมสนใจทาอนหรอสถานการณโดยรวม อาจท าใหตความผดได ตองมองหาหลายๆ สวนประกอบกน

เปนกลม เชน หากบางคนชอบแตะจมก เพราะคนนนอาจเปนภมแพหรอไขหวดกได ไมใชก าลงปดบง

บางอยางอย

7. สงส าคญในการมองหาการเปลยนแปลงพฤตกรรมฉบพลน

ตวอยางกรณทคนหนงไดรบโทรศพทขาวราย สหนากจะเปลยนทนท

8. เรยนรทจะตรวจจบสญญาณ ทสงออกมาแลวอาจจะท าใหเราแปลผด

บางคนชอบจบคอตวเองบอยๆ เพราะวาเปนโรคกระดกคอเสอม ซงอาจจะท าใหเราเขาใจผดได

เทคนคการอานภาษากายของ โจ นาวาโร (Joe Navarro)

9. การแยกแยะระหวางความสบายใจ และความอดอดใจ แตกตางกนอยางไร ในแตละคนจะมลกษณะเฉพาะของตวเอง เมอไหรทแสดงสญญาณของความสบายใจ

หรอความอดอดใจออกมา มนจะเปนรปแบบทเปนกลม

10. เวลาสงเกตผอน ใหท าอยางแนบเนยน เราตองสงเกตอยางนงๆ ตองไมท าใหอกฝายเขารตววาเราก าลงสงเกตเขาอย

ภาษากายกบความแตกตางทางวฒนธรรม

• ยโรป : หนง• ออสเตรเลย : อยากโดนหรอไง! (ยกขน)• ทวไป : โบกรถ ด โอเค• กรซ : ชางแมง! (ยนไปขางหนา)• ญปน : ผชาย หา

ภาษากายกบความแตกตางทางวฒนธรรม

การหงายฝามอและกระดกนวชเรยก

• ถาสาวสวยกระดกนวเรยกในลกษณะนแลวมกเปนการเชญชวนและยวยวนอกฝาย

ใหตามไป หรอเปนการสงสญญาณใหเขามาใกลๆ เพอกระซบบอกความลบ

บางอยาง

• แตส าหรบชาวฟลปปนส ทาทางนใชเรยกนองหมาเทานน