akademia g -h im. stanisŁawa s krakowie · 2016. 1. 15. · my´slnym katalogiem jest c:\program...

$: AKADEMIA G -H IM. STANISŁAWA S KRAKOWIE · 2016. 1. 15. · my´slnym katalogiem jest C:\Program Files (x86)\Santree. Po przej´sciu do kolejnego okna instalatora mamy mozliwo˙$
AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA

IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIE

WYDZIAŁ INFORMATYKI, ELEKTRONIKI I TELEKOMUNIKACJI

KATEDRA INFORMATYKI

PROJEKT INZYNIERSKI

DOKUMENTACJA UZYTKOWNIKA

Aplikacja wspierajaca analize dowodowa z wykorzystaniemtechnik konstrukcji i ewaluacji drzewa argumentów

Software tools for argument construction, evaluation, mapping and interchange

Autorzy: Mariusz Brudny, Krzysztof Ciombor, Andrzej Dymara

Kierunek studiów: Informatyka (studia dzienne)

Opiekunowie projektu: mgr inz. Kamil Pietak, dr inz. Jacek Dajda

Kraków, 2016

Spis tresci

1. Instrukcja instalacji ....................................................................................................................... 4

1.1. Wymagania systemowe ......................................................................................................... 4

1.2. Instalacja aplikacji ................................................................................................................. 4

2. Opis elementów interfejsu uzytkownika ...................................................................................... 7

2.1. Przybornik ............................................................................................................................. 8

2.2. Edytor grafowy ...................................................................................................................... 9

2.2.1. Wezły.......................................................................................................................... 9

2.2.2. Połaczenia .................................................................................................................. 9

2.3. Tabela atrybutów ................................................................................................................... 11

2.4. Edytor tekstowy..................................................................................................................... 12

2.4.1. Praca z tekstem i tworzenie powiazanych wezłów .................................................... 13

2.4.2. Import plików zródłowych......................................................................................... 14

2.4.3. Zarzadzanie kartami edytora tekstowego................................................................... 15

2.5. Nawigator diagramu .............................................................................................................. 16

3. Przykłady uzycia aplikacji ............................................................................................................ 17

3.1. Tworzenie prostego drzewa argumentacji ............................................................................. 18

3.2. Tworzenie drzewa argumentacji ze zródła............................................................................. 21

3.3. Eksport i wydruk diagramu ................................................................................................... 23

3.3.1. Eksport do pliku graficznego ..................................................................................... 23

3.3.2. Wydruk diagramu....................................................................................................... 24

3.3.3. Zmiana ustawien strony ............................................................................................. 24

3.3.4. Podglad podziału stron............................................................................................... 24

3.4. Zapisywanie i wczytywanie projektów ................................................................................. 26

3.4.1. Zapis projektu ............................................................................................................ 26

3.4.2. Wczytywanie projektu ............................................................................................... 27

3.5. Ustawianie atrybutów Wigmore’a ......................................................................................... 29

1. Instrukcja instalacji

Najnowsza wersja aplikacji Santree do pobrania, wraz z instrukcja instalacji znajduje sie na oficjalnej

stronie internetowej projektu - http:// santree.fslab.agh.edu.pl/ .

1.1. Wymagania systemowe

W celu uruchomienia aplikacji konieczne jest posiadanie zainstalowanego srodowiska Java w wersji

co najmniej 1.8. Plik instalacyjny tego srodowiska dla systemu Windows mozna pobrac ze strony Oracle1

lub bezposrednio ze strony naszej aplikacji2. Po uruchomieniu instalatora, nalezy postepowac zgodnie

z instrukcjami wyswietlanymi na ekranie.

1.2. Instalacja aplikacji

Na stronie, w zakładce Pobieranie dostepny jest instalator aplikacji dla systemu Windows. Po jego

uruchomieniu, nalezy wybrac jezyk uzywany podczas instalacji (rys. 1.1a). W niniejszej dokumentacji,

na zrzutach ekranu wybrano jezyk polski. Nastepnie, zostanie wyswietlony ekran powitalny instalatora

(rys. 1.1b). Nalezy wybrac opcje Dalej.

(a)

(b)

Rys. 1.1. (a) Wybór jezyka instalacji (b) Okno powitalne instalatora

1https://www.java.com/pl/download/2https:// santree.fslab.agh.edu.pl/ jre-8u66-windows-i586.exe

http://santree.fslab.agh.edu.pl/

https://www.java.com/pl/download/

https://santree.fslab.agh.edu.pl/jre-8u66-windows-i586.exe

4 1.2. Instalacja aplikacji

Kolejnym krokiem jest wybór katalogu, w którym zostanie zainstalowana aplikacja (rys. 1.2a). Do-

myslnym katalogiem jest C:\Program Files (x86)\Santree. Po przejsciu do kolejnego okna

instalatora mamy mozliwosc zdefiniowania nazwy folderu w Menu Start (rys. 1.2b).

(a) (b)

Rys. 1.2. (a) Wybór katalogu instalacji oraz (b) nazwy folderu w Menu Start

Nastepne okno umozliwia wybór dodatkowych zadan wykonywanych przy instalacji. Poprzez za-

znaczenie odpowiedniej opcji, uzytkownik ma mozliwosc utworzenia skrótu na pulpicie do zainstalowa-

nej aplikacji (rys. 1.3a). Kolejne okno zawiera podsumowanie parametrów instalacji (rys. 1.3b). Jezeli

wszystkie parametry sie zgadzaja – nalezy wybrac opcje Dalej. W przeciwnym wypadku mozemy po-

wrócic do poprzednich okien za pomoca przycisku Wstecz i zmienic ich ustawienia.

(a) (b)

Rys. 1.3. (a) Wybór dodatkowych zadan dla instalatora oraz (b) okno podsumowaniaparametrów instalacji

Rozpocznie sie kopiowanie plików aplikacji, co nie powinno potrwac długo. W trakcie kopiowa-

nia, widoczny bedzie pasek postepu (rys. 1.4a). Po jego zakonczeniu zobaczymy ekran podsumowania

z informacja o statusie instalacji (rys. 1.4b). Jezeli instalacja powiedzie sie, uzytkownik za pomoca odpo-

wiedniej opcji ma mozliwosc automatycznego uruchomienia aplikacji po zakonczeniu instalacji. Prace

instalatora konczymy przyciskiem Zakoncz.

M. Brudny, K. Ciombor, A. Dymara Aplikacja wspierajaca analize dowodowa – dokumentacja uzytkownika

1.2. Instalacja aplikacji 5

(a) (b)

Rys. 1.4. (a) Postep instalacji aplikacji oraz (b) koncowy ekran podsumowania


2. Opis elementów interfejsu uzytkownika

Wyglad głównego okna aplikacji Santree oraz lokalizacja najwazniejszych elementów interfejsu

uzytkownika zostały przedstawione na rys. 2.1. Ich szczegółowe omówienie znajduje sie w dalszej czesci

tego rozdziału.

Rys. 2.1. Elementy interfejsu uzytkownika aplikacji Santree: przybornik (1),edytor grafowy (2), tabela atrybutów (3), edytor tekstowy (4), nawigator diagramu (5)

2.1. Przybornik 7

2.1. Przybornik

Przyciski wewnatrz przybornika zostały podzielone na 5 sekcji za pomoca separatorów („pionowych

kresek”). Ich wizualizacja znajduje sie na rysunku 2.2.

Rys. 2.2. Przybornik zawierajacy skróty do najwazniejszych funkcji programu

Patrzac od lewej strony, ich objasnienie jest nastepujace:

• przyciski palety wezłów (1):

– dodawanie zwykłego wezła (1a)

– dodawanie wezła generalizacji (1b)

– dodawanie wezła uzasadnienia generalizacji (1c)

– dodawanie wezła notatki (1d)

• funkcje zwiazane z zapisem i wczytywaniem projektów (2):

– utworzenie nowego, pustego projektu (2a)

– otwarcie pliku projektu (2b)

– zapis biezacego projektu (2c)

– zapis jako biezacego projektu (2d)

• import plików zródłowych (3)

• funkcje zwiazane z wydrukiem i eksportem diagramów (4):

– eksport diagramu do pliku graficznego (4a)

– otwarcie okna ustawien strony (4b)

– wydruk biezacego diagramu (4c)

• kontrolka zoomu (5):

– wskaznik biezacego poziomu powiekszenia (5a)

– pomniejszenie diagramu (5b)

– suwak słuzacy do płynnej zmiany poziomu powiekszenia (5c)

– powiekszenie diagramu (5d)


8 2.2. Edytor grafowy

2.2. Edytor grafowy

Edytor grafowy jest głównym modułem aplikacji, z pomoca którego budowane sa drzewa argumen-

tów. Pozwala on na konstruowanie diagramów bez narzucania stosowania notacji i wynikajacych z nich

ograniczen, dzieki czemu koncowy wyglad diagramu zalezy wyłacznie od uzytkownika.

2.2.1. Wezły

Wezły do diagramu dodawac mozna przy pomocy przybornika (por. 2.1 Przybornik), skrótów kla-

wiaturowych lub wybierajac odpowiednia opcje z menu Diagram > Dodaj. W Santree wystepuja cztery

rodzaje wezłów:

– wezeł zdania, który moze pełnic role przesłanki lub wniosku. Wezły tego typu mozna takze ozna-

czyc jako wezły scenariusza lub entymematy (przesłanki domyslne).

– wezeł generalizacji

– wezeł uzasadnienia generalizacji

– wezeł notatki

Ich wizualizacja została przedstawiona na rysunku 2.3.

Rys. 2.3. Typy wezłów dostepne w aplikacji Santree

Utworzone wezły mozna dowolnie rozmieszczac na diagramie – wystarczy zaznaczyc dany wezeł

klikajac go, a nastepnie przesunac, trzymajac jednoczesnie przytrzymany lewy przycisk myszy. Aby

zmienic rozmiar wezła nalezy umiescic kursor myszy w poblizu krawedzi wezła. Zmieni on wtedy swój

kształt na przypominajacy „strzałke”. Przytrzymanie lewego klawisza myszki i przesuniecie kursora spo-

woduje powiekszenie / pomniejszenie wezła, zgodnie z kierunkiem przesuwania.

2.2.2. Połaczenia

Aby utworzyc połaczenie na diagramie w Santree, nalezy najpierw umiescic kursor myszy nad obsza-

rem, w którym znajduje sie wezeł, z którego ma wychodzic połaczenie. Na wezle pojawia sie wtedy białe

kółka (rys. 2.4a), które nazywamy „konektorami”. Pełnia one role punktów zaczepienia połaczen na dia-

gramie. W celu rozpoczecia rysowania połaczenia, nalezy umiescic kursor nad konektorem z którego

ma wychodzic połaczenie i, przytrzymujac wcisniety lewy przycisk myszy, przesunac kursor. Na diagra-

mie zobaczymy połaczenie, którego koniec bedzie przemieszczał sie razem z kursorem. Takie połaczenie


2.2. Edytor grafowy 9

musimy nastepnie dopiac do innego konektora. W tym celu, przesuwamy kursor w poblize wezła doce-

lowego i po pojawieniu sie konektorów w drugim wezle – próbujemy dołaczyc sie do jednego z nich.

Jezeli połaczenie jest dozwolone – konektor docelowy zmieni swój kolor z białego na zielony (rys. 2.4b).

Wystarczy wtedy puscic przytrzymywany przycisk myszy, aby zakonczyc rysowanie połaczenia. Jezeli

połaczenie jest niedozwolone, konektor zmieni swój kolor na czerwony (rys. 2.5). Wtedy konieczne

bedzie wybranie innego konektora docelowego.

(a) (b)

Rys. 2.4. (a) Zaznaczony wezeł i jego punkty zaczepienia dla połaczen (b) Przykładpoprawnie narysowanego połaczenia

W Santree połaczenia mozemy tworzyc dowolnie, ale z zachowaniem dwóch zasad:

– połaczenie nie moze isc od wezła do niego samego (rys. 2.5a)

– przynajmniej z jednej strony połaczenia musi znajdowac sie wezeł, tzn. mozemy łaczyc ze soba

2 wezły, wezeł i połaczenie, ale nie jest dozwolone łaczenie ze soba dwóch połaczen (rys. 2.5b)

(a) (b)

Rys. 2.5. Przykłady niedozwolonych połaczen: (a) połaczenie wezła z samym sobaoraz (b) połaczenie pomiedzy dwoma innymi

Santree pozwala takze łaczyc ze soba wezły i połaczenia. Odbywa sie to w sposób analogiczny

do łaczenia wezłów, z tym ze jako jeden z konców rysowanego połaczenia nalezy wybrac konektor


10 2.3. Tabela atrybutów

od innego połaczenia. Mozna w ten sposób konstruowac uzasadnienia łaczne, co zostało zobrazowane

na rys. 2.6.

Rys. 2.6. Wizualizacja uzasadnienia łacznego

2.3. Tabela atrybutów

Wezły i połaczenia na diagramie posiadaja pewne własciwosci, które nazywamy atrybutami. Modu-

łem odpowiedzialnym za ustawianie ich wartosci jest tabela atrybutów, widoczna na rys. 2.7.

Tabele atrybutów mozna pokazac lub całkowicie ukryc korzystajac z panelu oznaczonego cyfra 1

na rys. 2.7. Ponadto, korzystajac z pogrubionej krawedzi w poblizu tego panelu, poprzez przytrzymanie

na niej lewego klawisza myszy i przesuniecie kursora – mozemy dostosowac jej szerokosc do naszych

potrzeb.

W celu ustawienia wartosci danego atrybutu, najpierw nalezy wybrac wezeł lub połaczenie na diagra-

mie. Wtedy, w tabeli atrybutów pojawia sie własciwosci dla zaznaczonego obiektu. Jezeli zaden element

diagramu nie jest zaznaczony – tabela atrybutów jest pusta i wyswietlany jest stosowny komunikat.

Atrybuty podzielone sa na kategorie. Tytuł kategorii oznaczono numerem 3 na rys. 2.7, zas jej wła-

sciwosci do ustawienia – numerem 4. Wezły i połaczenia posiadaja inne atrybuty. Ponadto, dla kazdego

wezła mozemy okreslic jego typ, wybierajac odpowiednia opcje z rozwijanej listy atrybutów głównych

(numer 2 na rys. 2.7). Zdefiniowanie typu wezła pozwoli nam na ustawienie dodatkowych własciwosci

dla niego, które pojawia sie pod kategoria Atrybuty domenowe. Aplikacja oferuje 11 predefiniowanych

typów wezłów do wyboru.


2.4. Edytor tekstowy 11

Rys. 2.7. Tabela atrybutów

2.4. Edytor tekstowy

Moduł edytora tekstowego pozwala na wykorzystywanie tekstów zródłowych przy tworzeniu argu-

mentacji. Teksty te mozna tworzyc bezposrednio wewnatrz aplikacji, wklejajac wczesniej skopiowany

fragment tekstu badz importujac je z tzw. plików zródłowych.

Wyglad i elementy edytora tekstowego zostały przedstawione na rys. 2.8. Za pomoca panelu ozna-

czonego numerem 1 na wspomnianym rysunku mozna całkowicie ukryc badz pokazac edytor. Przesu-

wajac (z przytrzymanym lewym klawiszem myszki) krawedz pomiedzy edytorem tekstowym a panelem

– mozna dowolnie dostosowac jego wysokosc do własnych potrzeb.

Edytor tekstowy umozliwia prace na wielu tekstach zródłowych jednoczesnie. W tym celu, wpro-

wadzono do niego mechanizm kart (zakładek), oznaczony numerem 2 na rys. 2.8. Aktualnie wybrana


12 2.4. Edytor tekstowy

Rys. 2.8. Edytor tekstowy

zakładka jest podswietlona celem jej łatwej identyfikacji. Na prawo od ostatniej karty widnieje przycisk

ze znakiem „+”, którego wcisniecie powoduje dodanie i otworzenie nowej, pustej karty.

2.4.1. Praca z tekstem i tworzenie powiazanych wezłów

Obszar, w obrebie którego mozna wprowadzac tekst został oznaczony numerem 3 na rys. 2.8. Mo-

dyfikacje tekstu danej karty mozna zablokowac, jesli jest ona niepozadana. Słuzy do tego pole wyboru

oznaczone cyfra 5 na wspomnianym rysunku. Domyslnie, wszystkie teksty zaimportowane z plików

zródłowych maja zablokowana edycje, ale nic nie stoi na przeszkodzie aby ja ponownie umozliwic wy-

korzystujac ta funkcje.

Na podstawie wprowadzanego tekstu mozna tworzyc tzw. „wezły powiazane”. Od zwykłych wezłów

na diagramie róznia sie one tym, ze fragment tekstu w edytorze tekstowym, z którego zostały utworzone

jest podswietlany. Aby utworzyc taki wezeł, nalezy zaznaczyc tekst, stanowiacy tresc wezła i wcisnac

przycisk Stwórz wezeł powiazany (numer 6 na rys. 2.8). Na diagramie zostanie umieszczony wezeł, zas

odpowiadajacy mu tekst bedzie podswietlony. Kolor podswietlenia domyslnie jest zółty, lecz zmienia sie

na zielony, jezeli wezeł zostanie zaznaczony w obszarze edytora grafowego. Zostało to zwizualizowane

na rys. 2.8.

Jezeli tekst zródłowy ma tzw. strukture listy kluczy, tzn. składa sie z listy numerowanej badz punk-

towej, proces tworzenia powiazanych wezłów mozna zautomatyzowac. W tym celu, nalezy zaznaczyc

wiekszy fragment tekstu, zawierajacy wszystkie pozycje listy, dla których chcemy utworzyc wezły. Po-

przez wybranie opcji Wyszukaj i utwórz wezły (numer 7 na rys. 2.8), aplikacja automatycznie przeana-

lizuje zaznaczony fragment tekstu i utworzy znalezione w tekscie wezły. Powodzenie wyszukiwania

zostanie zasygnalizowane komunikatem o ilosci znalezionych i dodanych wezłów, zas ewentualne nie-

powodzenie – komunikatem o błedzie, dodatkowo wyjasniajacym, co nalezy zrobic aby wyszukiwanie

powiodło sie nastepnym razem.


2.4. Edytor tekstowy 13

2.4.2. Import plików zródłowych

Jezeli tekst zródłowy, który chcemy wykorzystac w argumentacji znajduje sie w zewnetrznym pliku,

mozemy go zaimportowac do edytora tekstowego. Mozna to zrobic wybierajac opcje w menu Plik >

Importuj plik zródłowy lub klikajac odpowiednia ikone z przybornika (numer 3 na rys. 2.2). Mozna tez

uzyc skrótu klawiaturowego Ctrl+I. Zostanie wtedy otwarty importer plików. Wyglad i elementy jego

okna zostały przedstawione na rys. 2.9.

Rys. 2.9. Importer plików zródłowych

Pierwszym krokiem jest wskazanie lokalizacji pliku zródłowego, który chcemy zaimportowac.

W tym celu wcisnac nalezy przycisk oznaczony numerem 1 na rys. 2.9. Formaty plików obsługiwane

przez aplikacje to:

– pliki tekstowe (.txt)

– pliki Microsoft Word (.doc, .docx)

– pliki PDF (.pdf )

Jezeli poprawnie wskazemy lokalizacje pliku, zostanie ona wyswietlona w obszarze wyróznionym

numerem 2. Opcjonalnie, mozemy tez zmodyfikowac nazwe, pod która zaimportowany plik bedzie iden-

tyfikowany w edytorze tekstowym (numer 3). Import rozpocznie sie po wcisnieciu przycisku numer 4.

Teksty zaimportowane z plików zródłowych niczym sie nie róznia od tych utworzonych bezposrednio

w aplikacji, dzieki czemu praca z nimi wyglada dokładnie tak samo. Warto wspomniec, ze modyfika-

cja zaimportowanych tekstów zródłowych nie ma wpływu na zawartosc oryginalnych plików, z których

zostały wczytane, gdyz wewnatrz projektu Santree przechowywana jest kopia ich tresci.


14 2.4. Edytor tekstowy

2.4.3. Zarzadzanie kartami edytora tekstowego

Gdy klikniemy prawym przyciskiem myszy na jedna z kart edytora tekstowego – ukaze sie nam

menu kontekstowe, które pozwala na zmiane nazwy karty, jej całkowite usuniecie lub, jezeli została ona

zaimportowana ze zródła – otwarcie oryginalnego pliku zródłowego. Kazda z kart, oprócz swojej nazwy

posiada krzyzyk wyswietlany przy jej prawej krawedzi, który słuzy do jej ukrywania. Ukrycie nie jest

tozsame z usunieciem – karty ukryte mozna przywrócic, razem z ich zawartoscia, zas usuniecie karty

jest operacja nieodwracalna.

Przywracanie ukrytych kart i bardziej zaawansowane zarzadzanie nimi odbywa sie z wykorzystaniem

menadzera kart. Aby go wyswietlic, nalezy wcisnac przycisk oznaczony numerem 4 na rys. 2.8. Wyglad

i elementy okna menadzera zostały przedstawione na rys. 2.10.

Rys. 2.10. Menadzer kart edytora tekstowego

Okno menadzera ma strukture tabelaryczna, gdzie wiersze odpowiadaja poszczególnym kartom

w projekcie, zas kolumny definiuja mozliwe dla nich akcje lub opisuja ich parametry. Na rys. 2.10 nu-

merem 1 zostało oznaczone pole wyboru, które pozwala na ukrycie lub przywrócenie widocznosci karty.

Jezeli chcemy, aby wszystkie zakładki edytora stały sie widoczne, mozemy wykorzystac przycisk Pokaz

wszystkie (numer 5 na wspomnianym rysunku). W drugiej od lewej kolumnie tabeli znajduja sie przy-

ciski definiujace akcje dostepne dla danej karty (oznaczone na rysunku numerem 2). Patrzac od lewej,

słuza one kolejno do:

– przesuwania pozycji karty w pasku zakładek o jedna do tyłu

– przesuwania pozycji karty w pasku zakładek o jedna do przodu

– zmiany nazwy karty wyswietlanej na pasku zakładek


2.5. Nawigator diagramu 15

– usuniecia karty i jej zawartosci z projektu

Zmiana nazwy karty mozliwa jest takze poprzez dwukrotne klikniecie w obszar oznaczony

na rys. 2.10 numerem 3. Ponadto, dla kazdej z kart mozna sprawdzic w drugiej od konca kolumnie date

ostatniej modyfikacji jej tresci. Dla kart, których tresc została zaimportowana z pliku zródłowego, w ko-

lumnie oznaczonej cyfra 4 wyswietlana jest sciezka dostepu do oryginalnego pliku. Jezeli kolor czcionki

jest niebieski – oznacza to, ze plik nadal znajduje sie w podanej lokalizacji, a klikniecie w wyswietlana

sciezke otworzy go w zewnetrznej aplikacji. W przeciwnym wypadku, sciezka jest wyswietlana czarna

czcionka i pełni funkcje czysto informacyjna.

2.5. Nawigator diagramu

Umiejscowienie nawigatora w oknie aplikacji zostało oznaczone numerem 5 na rys. 2.1, zas jego

wyglad przedstawiono na rys. 2.11.

Rys. 2.11. Nawigator diagramu edytora grafowego

Nawigator pełni dwie funkcje w aplikacji:

– słuzy jako miniatura diagramu, na której wyswietlana jest mapa rozmieszczenia wszystkich utwo-

rzonych wezłów

– pozwala na nawigowanie po diagramie – klikniecie w obszarze miniatury spowoduje analogiczne

ustawienie odpowiedniej pozycji edytora grafowego

Na nawigatorze wyswietlana jest niebieska ramka, która symbolizuje przyblizony obszar diagramu

widoczny w edytorze grafowym. Ramke ta mozna przesuwac, aby zmieniac jego granice. Taka sama

funkcjonalnosc jest tez mozliwa do wykonania bezposrednio w edytorze grafowym – wystarczy przyci-

snac i przytrzymac prawy przycisk myszy w jego obszarze – przy poruszeniu kursorem, diagram prze-

sunie sie.


3. Przykłady uzycia aplikacji

W katalogu instalacji aplikacji, w podfolderze Przykładowe Projekty, znajduje sie 7 przy-

kładowych projektów utworzonych w Santree. Projekty te beda wykorzystywane w trakcie omawiania

wybranych funkcjonalnosci programu w niniejszym rozdziale. Przykładowy projekt otworzyc mozna

albo poprzez wskazanie jego lokalizacji w oknie wyboru plików w aplikacji (por. 3.4.2 Wczytywanie

projektu) lub poprzez dwukrotne klikniecie na ikone pliku projektu w systemowej przegladarce plików.

Rys. 3.1. Zawartosc katalogu Przykładowe Projekty, zawierajacego plikiprzydatne do nauki obsługi aplikacji Santree

3.1. Tworzenie prostego drzewa argumentacji 17

3.1. Tworzenie prostego drzewa argumentacji

Aby utworzyc proste drzewo argumentacji nalezy wykonac nastepujace kroki:

1. Dodaj do diagramu dwa wezły zdania, jeden wezeł generalizacji oraz dwa wezły uzasadnie-nia generalizacji. W tym celu, skorzystaj z przybornika, odpowiedniej opcji w menu lub skrótu

klawiaturowego (por. 2.2.1 Wezły).

2. Rozmiesc wezły na diagramie tak, aby nie nachodziły na siebie (rys. 3.2).

Rys. 3.2. Prosta argumentacja – poczatkowe wezły

3. Ustaw kazdemu wezłowi przykładowa Tresc, korzystajac z tabeli atrybutów (por. 2.3 Tabela atry-

butów) (rys. 3.3).

Rys. 3.3. Prosta argumentacja – tresc wezłów


18 3.1. Tworzenie prostego drzewa argumentacji

4. Połacz ze soba wezły na diagramie (por. 2.2.2 Połaczenia) (rys. 3.4).

Rys. 3.4. Prosta argumentacja – połaczenia

5. Aby usunac grot połaczenia pomiedzy wezłami generalizacji i uzasadnienia generalizacji –

zaznacz połaczenie i ustaw za pomoca tabeli atrybutów Siłe Wigmore’a na <brak wartosci>

(rys. 3.5).

Rys. 3.5. Prosta argumentacja – połaczenia generalizacji


3.1. Tworzenie prostego drzewa argumentacji 19

6. (Opcjonalnie) Dodaj wezeł notatki. Ustaw wartosc dla atrybutu Tresc i przesun go w odpowiednie

miejsce na diagramie (rys. 3.6).

Rys. 3.6. Prosta argumentacja – notatka

W ten sposób udało sie utworzyc pierwsze proste drzewo argumentacji w Santree. Zapisany plik

projektu – Argumentacja.stp, zawierajacy argumentacje utworzona w tym rozdziale znajduje sie

w folderze Przykładowe Projekty, w katalogu instalacji programu.


20 3.2. Tworzenie drzewa argumentacji ze zródła

3.2. Tworzenie drzewa argumentacji ze zródła

Diagramy argumentacji w Santree mozna tworzyc takze w oparciu o teksty zródłowe, które moga byc

zaimportowane z zewnetrznych plików. Aby utworzyc argumentacje z listy kluczy w pliku zródłowym

nalezy wykonac nastepujace kroki:

1. Zaimportuj do programu plik zródłowy z lista kluczy (por. 2.4.2 Import plików zródłowych). Jako

przykład mozesz wykorzystac plik Potracenie Ewy przez Jana - Lista Kluczy

znajdujacy sie w folderze Przykładowe Projekty, w katalogu instalacji programu.

2. Po poprawnym zaimportowaniu tekstu zródłowego, do edytora tekstowego zostanie dodana karta

zawierajaca jego tresc (rys. 3.7).

Rys. 3.7. Argumentacja ze zródła – wczytana lista kluczy

3. Nastepnie, dla kazdej z pozycji listy kluczy utwórz powiazany wezeł. Mozesz to zrobic na dwa

sposoby (por. 2.4.1 Praca z tekstem i tworzenie powiazanych wezłów):

(a) recznie – zaznaczajac fragment tekstu zawierajacy tresc pojedynczego wezła i wciskajac

przycisk Stwórz wezeł powiazany (rys. 3.8)

(a)

(b)

Rys. 3.8. Argumentacja ze zródła – pojedynczy wezeł powiazany


3.2. Tworzenie drzewa argumentacji ze zródła 21

(b) automatycznie – zaznaczajac fragment tekstu zawierajacy cała liste kluczy (lub przynajmniej

jedna z jej pozycji) i wciskajac przycisk Wyszukaj i utwórz wezły (rys. 3.9)

(a)

(b)

Rys. 3.9. Argumentacja ze zródła – automatyczne wezły powiazane

4. Rozmiesc wezły na diagramie tak, aby na siebie nie nachodziły i dodaj odpowiednie połaczenia

miedzy nimi (por. 2.2.2 Połaczenia) (rys. 3.10).

Rys. 3.10. Argumentacja ze zródła – gotowy diagram

W ten sposób udało sie utworzyc drzewo argumentacji w Santree z wykorzystaniem tekstów zródło-

wych. Zapisany plik projektu – Potracenie Ewy przez Jana.stp, zawierajacy argumentacje

utworzona w tym rozdziale znajduje sie w folderze Przykładowe Projekty, w katalogu instalacji

programu.


22 3.3. Eksport i wydruk diagramu

3.3. Eksport i wydruk diagramu

3.3.1. Eksport do pliku graficznego

Majac utworzony diagram, mozemy go zapisac do pliku graficznego. W tym celu, nalezy wykonac

nastepujace kroki:

1. Wybierz opcje Eksport do pliku graficznego z menu Diagram lub kliknij przycisk eksportu w przy-

borniku (por. 2.1 Przybornik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+E.

2. W otwartym oknie, wskaz lokalizacje, w której ma zostac umieszczony wyeksportowany diagram

i podaj nazwe dla wynikowego pliku.

3. Nastepnie, wybierz format zapisywanego pliku graficznego (rys. 3.11).

Rys. 3.11. Okno wyboru lokalizacji i formatu eksportowanego diagramu

4. Nacisnij przycisk Zapisz.

5. W przypadku pomyslnego zapisu – wyswietlone zostanie okno z mozliwoscia otwarcia wyekspor-

towanego pliku lub zawierajacego go katalogu (rys. 3.12).

Rys. 3.12. Dialog informujacy o pomyslnym wykonaniu eksportu


3.3. Eksport i wydruk diagramu 23

3.3.2. Wydruk diagramu

Drzewo argumentacji utworzone w Santree mozna wydrukowac bezposrednio w aplikacji. W tym

celu, nalezy wykonac nastepujace kroki:

1. Wybierz opcje Drukuj z menu Plik lub kliknij przycisk wydruku w przyborniku (por. 2.1 Przybor-

nik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+P.

2. Zostanie otwarte okno (rys. 3.13), w którym mozemy dostosowac parametry wydruku i własciwo-

sci drukarki.

Rys. 3.13. Okno wydruku

3. Nacisnij przycisk Ok, aby rozpoczac drukowanie.

3.3.3. Zmiana ustawien strony

Procedura zmiany ustawien strony w Santree jest nastepujaca:

1. Wybierz opcje Ustawienia strony z menu Plik lub kliknij przycisk ustawien strony w przyborniku

(por. 2.1 Przybornik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+Shift+P.

2. Zostanie otwarte okno (rys. 3.14), w którym mozemy dostosowac parametry takie jak rozmiar

i orientacje papieru oraz marginesy.

3. Aby zatwierdzic wprowadzone zmiany – wcisnij przycisk Ok.

3.3.4. Podglad podziału stron

W celu lepszego zwizualizowania wpływu ustawien strony na rozmieszczenie wezłów na diagramie,

w naszej aplikacji została przewidziana mozliwosc wyswietlenia podgladu podziału stron bezposrednio

na diagramie. Aby skorzystac z tej funkcji, wystarczy uzyc skrótu klawiaturowego Ctrl+D. Alterna-

tywnie, mozna to zrobic wybierajac opcje Pokaz podział stron z menu Widok. Wyłaczenie wyswietlania


24 3.3. Eksport i wydruk diagramu

Rys. 3.14. Okno ustawien strony

siatki podziału odbywa sie w analogiczny sposób. Wizualizacje działania tej funkcji zobaczyc mozna

na rys. 3.15.

Rys. 3.15. Siatka podgladu podziału stron na diagramie


3.4. Zapisywanie i wczytywanie projektów 25

3.4. Zapisywanie i wczytywanie projektów

Tworzone w aplikacji Santree projekty mozna swobodnie zapisywac i wczytywac. Poprzez projekt

rozumiany jest diagram utworzony w edytorze grafowym, razem ze wszystkimi atrybutami jego wezłów

i połaczen oraz wszystkie teksty zródłowe z edytora tekstowego (takze te ukryte).

3.4.1. Zapis projektu

Jezeli jest to pierwszy zapis projektu lub chcesz zapisac projekt pod inna nazwa niz do tej pory,

nalezy wykonac nastepujace kroki:

1. Wybierz opcje Zapisz jako z menu Plik lub kliknij przycisk zapisywania jako w przyborniku

(por. 2.1 Przybornik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+Shift+S.

2. W otwartym oknie (rys. 3.16), wskaz lokalizacje, w której ma zostac zapisany projekt i podaj jego

nazwe.

Rys. 3.16. Okno wyboru lokalizacji i nazwy pliku projektu

3. Nacisnij przycisk Zapisz.

4. Jezeli zapis powiedzie sie – zostanie wyswietlony stosowny komunikat (rys. 3.17). W przeciwnym

przypadku pojawi sie informacja o błedzie.

Jezeli projekt był juz wczesniej zapisywany do pliku i chcesz tylko go zaktualizowac o wprowadzone

zmiany – wystarczy wybrac opcje Zapisz z menu Plik lub kliknac przycisk zapisywania w przyborniku

(por. 2.1 Przybornik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+S. Zmiany zostana

automatycznie zachowane w tym samym pliku projektu, bez wyswietlania dodatkowego potwierdzenia

dla uzytkownika.


26 3.4. Zapisywanie i wczytywanie projektów

Rys. 3.17. Komunikat informujacy o pomyslnym zapisie projektu

3.4.2. Wczytywanie projektu

W Santree istnieja dwa sposoby wczytywania plików projektu. Pierwszy z nich – najszybszy – polega

na zlokalizowaniu pliku projektu na dysku i dwukrotnym kliknieciu na jego ikone. Spowoduje to urucho-

mienie Santree i automatyczne wczytanie projektu. Drugi sposób – pozwala na otwarcie pliku z poziomu

aplikacji. Procedura postepowania w tym przypadku jest nastepujaca:

1. Wybierz opcje Otwórz projekt z menu Plik lub kliknij przycisk otwierania w przyborniku

(por. 2.1 Przybornik). Alternatywnie mozna zastosowac skrót klawiaturowy Ctrl+O.

2. Jezeli prace nad biezacym diagramem nie zostały zapisane, wyswietli sie okno dialogowe z py-

taniem, czy chcemy zachowac zmiany w biezacym projekcie (rys. 3.18). Nalezy wtedy wybrac

jedna z dostepnych opcji. Klikniecie przycisku Anuluj spowoduje przerwanie procedury otwiera-

nia projektu, bez zapisywania ani tracenia biezacych zmian.

Rys. 3.18. Okno dialogowe umozliwiajace zapisanie stanu prac przed rozpoczeciemwczytania innego projektu

3. Nastepnie, zostanie otwarte okno wyboru lokalizacji pliku projektu (rys. 3.19). W celach de-

monstracyjnych wykorzystamy jeden z przykładowych projektów dołaczonych do aplikacji – plik

Argumentacja.stp, znajdujacy sie w folderze Przykładowe Projekty, w katalogu in-

stalacji programu.

4. Potwierdzenie wyboru odbywa sie poprzez wcisniecie przycisku Otwórz.

5. Jezeli procedura wczytywania powiedzie sie – naszym oczom ukaze sie otwarty projekt (rys. 3.20).

W przeciwnym przypadku, zostanie wyswietlona informacja o błedzie. Najczestsze błedy przy

wczytywaniu projektu spowodowane sa próba otwierania projektów ze starszych i nieobsługiwa-

nych juz wersji aplikacji. W takiej sytuacji wyswietlana jest stosowna informacja (rys. 3.21).


3.4. Zapisywanie i wczytywanie projektów 27

Rys. 3.19. Okno wyboru lokalizacji wczytywanego pliku projektu

Rys. 3.20. Poprawnie wczytany projekt

Rys. 3.21. Bład spowodowany próba otwarcia projektu z niekompatybilnej wersjiSantree


28 3.5. Ustawianie atrybutów Wigmore’a

3.5. Ustawianie atrybutów Wigmore’a

W tej czesci dokumentacji zostanie poruszona kwestia notacji wykorzystywanych w drzewach ar-

gumentacji. Jednym z głównych załozen Santree jest nienarzucanie uzytkownikowi koncowemu stoso-

wania formalizmów, jednak dla osób, które chciałby skorzystac z takiej funkcjonalnosci – wprowadzili-

smy mozliwosc dodania do diagramu opcjonalnych elementów notacji Wigmore’a. Ich wizualizacja jest

zgodna z notacja zaproponowana przez Johna Henry’ego Wigmore’a w 1904 roku1. Sa to:

• dla wezłów:

– Rola Wigmore’a

– Przekonanie Wigmore’a

– Fakt Wigmore’a

• dla połaczen:

– siła Wigmore’a

– zaprzeczenie siły Wigmore’a

W celu ustawienia wartosci atrybutów Wigmore’a, nalezy wykonac nastepujace kroki:

1. Zaznacz na diagramie obiekt (wezeł lub połaczenie), dla którego chcesz ustawic elementy notacji

diagramów Wigmore’a.

2. W tabeli atrybutów, w kategorii Atrybuty Wigmore’a wyswietla sie dostepne własciwosci do usta-

wienia (rys. 3.22).

3. Aby ustawic wartosc wybranego atrybutu – wybierz pozadana opcje z rozwijanej listy przy nazwie

atrybutu. Aby skasowac ustawienie – z rozwijanej listy wybierz opcje <brak wartosci>.

(a)

(b)

Rys. 3.22. Fragment tabeli atrybutów ilustrujacy dostepne w Santree atrybutyWigmore’a (a) dla wezłów (b) dla połaczen

1https://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Wigmore#Wigmore_on_Evidence


https://en.wikipedia.org/wiki/John_Henry_Wigmore#Wigmore_on_Evidence

3.5. Ustawianie atrybutów Wigmore’a 29

W niniejszej dokumentacji celowo pomijamy wyjasnienie znaczenia symboli notacji Wigmore’a,

gdyz zakładamy ze czytelnik jest z nia zaznajomiony lub samodzielnie poszuka niezbednych materiałów.

Jako cwiczenie w ustawianiu atrybutów Wigmore’a proponujemy wykonanie nastepujacego zadania:

1. Otwórz projekt o nazwie Wigmore - bez atrybutów.stp znajdujacy sie w folderze

Przykładowe Projekty, w katalogu instalacji programu. Instrukcja otwierania plików pro-

jektu została przedstawiona w rozdziale 3.4.2 Wczytywanie projektu.

2. Na rysunku 3.23 znajduje sie przykładowy diagram Wigmore’a. Diagram analogiczny do tego

z rysunku został tez utworzony w aplikacji Santree i zapisany do wspomnianego w poprzednim

punkcie projektu. Jednak stworzona w projekcie argumentacja jest pozbawiona elementów nota-

cji Wigmore’a. Zadaniem czytelnika jest takie ustawienie atrybutów, aby diagram z Santree był

kompletny i zgodny z tym przedstawionym na rysunku.

Rys. 3.23. Przykład diagramu w notacji Wigmore’a2

W celu zweryfikowania poprawnosci wykonania tego zadania wystarczy otworzyc znajdujacy

sie w katalogu z przykładowymi projektami projekt o nazwie Wigmore - uzupełniony.stp,

a nastepnie porównac obydwa diagramy. Proces ustawiania atrybutów Wigmore’a dla tego diagramu

został takze przedstawiony na filmiku wideo dostepnym w galerii na stronie internetowej aplikacji3 4.

2http://www.ash-college.ac.il/cs/ .upload/staff/michalChalamish/bisfai11_submission_49.pdf3link do strony internetowej projektu – http:// santree.fslab.agh.edu.pl/4bezposredni link do filmiku – https://www.youtube.com/watch?v=pGfIKhFd3PU


http://www.ash-college.ac.il/cs/.upload/staff/michalChalamish/bisfai11_submission_49.pdf

http://santree.fslab.agh.edu.pl/

https://www.youtube.com/watch?v=pGfIKhFd3PU

akademia g -h im. stanisŁawa s krakowie · 2016. 1. 15. · my´slnym katalogiem jest c:\program...

Documents