aesthetics and philosophy of music
TRANSCRIPT
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
1/137
EΘNΙKO
KAΙ
ΚΑΠo∆ΙΣTPΙAKo
ΠANEΠΙΣTHMΙO
AΘHNΩN
ΦΙΛoΣoΦΙKH
ΣxoΛH
ΓMHMA
MoYΣΙKΩN ΣΠoY∆ΩN
Mιiñκog
To6τoog
Aιoθητικi
τη
E
µoυσιιcιi
ζ
AΘHNA
20t2
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
2/137
Aντi
ειoαγωγηg
H
µoυoικη
αιoΘητικη πñooπαθεi να
απαντηoει
στα εñωτηµατα:
τι
εtναι
η
µoυoικη;
Πιilg
φ6ñει
τo
ν6ηµd, τηg; Πoια
εiναι
η
Θ6oη
τηg oτην ανΘñιbπινη
ζωη,
κoυλτoriñα
και
κoινωνiα;
Tι
εiναι
η
oπoυδαι6τητα
στη
µoυoικη;
Απαντηoειg
61oυν
πñooφ6ñει
κ&πoιoι
απ6
τoυg
µεγαλιiτεñoυg
φιλ6ooφoυζ:
o Πλατων
και o
Αñιoτoτ6ληq,
o Ιεñ69
Αυγoυoτiνog,
o
Θωµd,g
o Aκιν&τηg,
oι
Κepler,
Leibnitz,
Descartes, Rousseau,
Kant, Hegel,
Schopenhauer,
Nietzsche
και
Marx, Eπιoτηµoνεg τηg
ακoυστικηζ
και τηg
ψυ1oλoγiαg
6πωq oι Stumpξ
FΙelmholz
και
Seashore
oυν6βαλλαν
τα
µ6γιoτα.
Στoν 20o αιcbνα τιζ πιo oηµαντικ6q
αυµβoΜg
πñoο6φεñαν
oι Adorno,
Dahlhaus,
Ιngarden, Langer, Meyer,
Scruton
και
Zuckerkandl.
AιoΘητικ0
εñωτηµατα
oυναντotiµε
oε
o1εδ6ν
6λoυ9 τoυg
τfπoυq
µoυoικoλoγΦg
γñαφηs'
Ανακ5πτoυν
6ταν
oι ιστoñικoi
τηg
µoυoικηg
oυζητoliν το
ñ6λo
τηg
µoυoικηg
oε
6να
κoινωνικ6
πεñιβdλλoν
η
την επiδñαoη
τoυ πñoσωπικor5
πεñιβ6λλoντo9 oτην ατοµικη
µoυoικη
εξ6λιξη
η
6ταν αυγκñiνoυν τη
µoυoικη
µε
τιg dλλεg
τ6γνεc,
η
καΘoñiζoυν τoυζ
6ñoυ9 εν69
oυγκεκñιµ6νoυ fφoυg.
ανακ6πτoυν
απ6
τoυq
επιoτηµονεζ
τηζ
ακoυoτικηg
πoυ αναζητotiν τιg
βdοειq
τoυζ σε
φυoικ69
ιδι6τητε9.
τα επικαλofνται αναλυτικoi
τηg
µουoικηg
ωg Θεµελιrbσειg
για
θεωñtεg
και
µεΘ6δoυ9
ανdλυoηg και λανΘd,νoυν
των
τoπoΘετηoειilν τoυg
απ6ναντι στo
µoυσικ6
υλικ6, τη διαδικαoiα
τηg
ακñ6αoη9
και
τη
λειτoυñγiα
τηg
εκτ6λεσηζ.
εµφανiζoνται
µoνiµωg
oτα
γpαπτ6"
των
µoυσικcbν
κñιτικιbν
6πoτε 6ñ1oνται
oτo
πñooκηνιo
κñιτηñια
κñioηg
τηg
επιδεξι6τητα9
και
τηζ
φανταoiαg
oτη
oriνθεoη και
τηζ
τε1νικηq
αñτι6τητα9
και εñµηνευτικηg διαioΘηoηg
oτην εκτ6λεoη'
διειoδfoυν
oτα 6ñγα των εικoνoγñdφων
και
των
ειδικrbν
oτην εκτελεoτικη
πñακτικη,
6πωq
κdνoυν
oι
oκ6ψειζ των
εκτελεoτcΙ:ν
6ταν
υπεñπηδo6ν τo
-φανταστικ6,
παñ6
τoν
ιoτoñικ6
καΘoñιoµ6 του-
1doµα µεταξri
µαñτυñtαg
και
ισχυñισµof
η
εκτ6λεoη9.,Eτoι, τα
αιoΘητικ& εñωτηµατα εκφñ6ζoνται
oε
πoλλd διαφoñετικ6
oτιλ
γñαφηζ:
επιoτηµoνικ6,
φιλoλoγικ6, φιλoooφικ6.
Aπαντofν
επioηg
εκτ69 τηq
βιβλιoγñαφiαg
τηq
µoυoικολoγiαg,
σε
συστηµατικd,
φιλoooφικ&
yñαπτα
απ6
τoν Πυθαγ6ñα oτoν Leonard Meyer
και
σε
γενικ6q
ιoτoñiεg τηq
τ6pηg και
τoυ πoλιτιoµoti.
H εξειδικευµ6η
oυγγñαφη
µoυoικηg
αιoθητικηg εκτεiνεται
ωζ τoν
Mεoαiωνα,
πd,νω
απ,
6λα oτη
Θεωñηoιακη
[speculative]
παñdδoοη
πoυ
κ\ñoνoµηθηκε
απ6
την
αñ1αιoελληνικη
φιλoooφiα
και πoυ
6φταoε
διαµ6ooυ
τηg Aναγ6vιησηζ
στην
πεñioδo
τoυ
πñιbιµoυ
µπαñ6κ',FΙταν
µε
τη
Θεωñiα
τoυ oυναιoΘηµατικo6
νoηµατoζ
στη
µoυoικη,
την
ονoµαζ6µενη
,
πoυ
η
αιoθητικ(
πηñε εντελιilg διαφoñετικ6
1αñακτηñα.
o
Scheibe
και
o
Mattheson
ηταν
oι πιo
oηµαντικ6g
φυσιoltvωµiεq
oτην
ανd,πτυξη αυτηg
τηg Θεωñiαg.
Στoν
19o αιrbνα
η
θεωñiα τoυ FΙansliοk
για
τη
µoυoικη
ωq
Θ6oπιoε
µια
γñαµµη
στην αιoΘητικη
oκ6ψη
πoυ
απ€ppιπτε
τιζ συναισΘηµατικ€
και
πñoγñαµµατικ6q
εñµηνεiεg
τηg
µoυσικηg,
6ναν
φoñµαλιoµ6
τoν oπoio
ακoλoriθηoαν
oι Combarieu,
Stravinsky,
Langer
και 0λλoι.
H
θεωñiα
τoυ Kurth
για
τη
µoυoικη
ωq
ñεriµατoζ
τασηg
και
ωζ
6κφñαoη9 τηg
βoriληoηg
(µε
τη σoπενχαoυεñικη
6woια)
ανηκει
oτην iδια
γñαµµη
oκ6ψη9. o Kretzmar
απ6 την
d,λλη
1ιεpια,
υπooτηñιξε την
d,πoψη
6τι
η
µoυoικη
εt1ε
ν6ηµα
και
συναισθηµατικ6 πεñιε16µενo
και
6τι αυτd,
µπoñotioαν
να πñooδιoñιoΘo6ν
&µεoα.
Υπañγε.ι'
6να oηµαντικ6
orbµα
µαñξιoτικηg
αιoθητικηg
η
κñιτικηq
θεωñiαg
oτη
µoυoικη,
ιδιαiτεñα
oτο
ιiñγo των
Adorno,
Bloοh, Lissa
και
Supiδii.
Πoλλoi oυνΘ6τε9
oυνειo6φεñαν
στη θεωñiα
τηg
αιoΘητικηq,
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
3/137
lι
µεταξ6
των
oπoιων oι Wagnοr,
Busoni,
Schδnberg,
Στñαβiνoκι,
FΙindemith, Sessions,
Cage,
Cowell,
Schaeffer
και Stoοkhausen.
Στιg
τελευταiεg δεκαετiεg
τoυ
20o, αιιbνα
η
αιoΘητικη
διεriñυνε τη
oκoπι6
τηq.
To
πεδio
ενδιαφεñ6ντων
τηq
ξεπ6ñασε
την
επικñdτεια
τηq
κλαoικηg
η
υψηληg
µoυoικηq
πñoκειµ6νoυ
να
ενoωµατιboει
πιo
δηµoφιλεiq
µoñφ6g,
πλo6oιε9
σε
κoινωνικ6,
τελετoυñγικd,
και
πoλιτιoµικd,
παñακλd,δια.
H ενθoµoυoικoλoγικη
6ñευνα
oυνειo6φεñε
oε
αυτη τη
διεriñυνoη
oκoπιdg. FΙ
φεµινιoτικη,
oηµειoλoγικη
και
η
πιo απñoκd,λυπτα
πoλιτικη
θεωñητικη oκ6ψη 6κανε
την εiooδ6 τηζ
στo
πεδio
απ6
κoινoti
µε
την oυν61ιoη
εν6g
φoñµαλιoµor5
πoυ
κυñι0ñχησε στη
µoυoικη
θεωñiα και
φιλoooφiα
για
µεγ0λo
µεñoζ
τoυ 20o, αιcbνα.
FΙ
φιλoooφiα
τηg
µoυoικηg,
πoυ
πñoiJπoτiΘετo
6λων
των πεñιo1cbν
τηg
µoυoικηg,
6γινε
πιo
κñιτικη
και
αυτoσυνεiδητη
6oo επικñατo6oε
η
ñoπη
πñoζ
τη
Θεωñiα,
Aπ6
The Neνν
Groνe's
Dictionαry
of
Music
αnd
Musiciαns,2"o
Εd'
Eπιλεγµ€η
βιβλιoγñαφ
iα
(1ñoνoλoγικιi)
K,
Biicher,
Αrbeit
und
Rhythmus,Leipzig,t899.
J.
Combarieu,
Lα
musique, ses
lois,
son
dνolution,Paris
l907' ιΙ. Siebeck, Grundfrαgen
zιιr
Psychologie
und λ'sιhetik
der
Tonkunst,
Ti.ibingen l909.
c.
Stumpξ Dle
Αnfcinge
der
Mιιsik, Leipzig 191l.
Κ.
0ικoν6µoυ,
>,
Tα
µoυαικd'
ηñoνικd',
1936.
S,
Κ. Langer,
Philosophy
in a Nelυ
Κey: Α Study in
the
Symbolism
of
Reason, Rite,
αnd
Αrt,
}Ιarvard
Uniνersity
Press, 1942.
W.
D. Anderson, Ειhos αnd
Εducαtion in
Greek Music:
The Ενidence
of
Poetry οnd
Philosophy, Ιlarνard
Uniνersity
Ñress,
1966.
F.
Busoni, Εntwιιrf
einer
neuen
Αsthetik
der
Tonkunst,
Ιnsel,
l974. o,
Ψυ1oπαiδη-Φñ&γκoυ, ΙΙ αιoθητικη
εñµηνεiα τoυ
µoυoικo6
bñyoυ, Πil}'η, 1979. Ι.
Στñαβiνoκι, Moυαικη πoιητικη,
µτφñ.
M'
Γñηγoñioυ,
Nεφ6λη, l980.
H.
M.
Schue|ler,
Music αnd
Αesthelics
in
the
Εighteenth αnd Εαrly-Nineteenth
Centιιries, Cambridge
Uniνersity
Ñress,
l98
l.
E.
Lippman
(επιµ.),
Musicοl
Αesthetics: Α
Historicαl
Reader
(3
τ6µoι),
Pendragon
Press,
1984-1990.
E.
Moυτo6πoυλog, 11
αιαθητικη τoυ
Βrαhms:
φαινoµενoλoyικη ειoαyωyη
oτr1
φιλoαoφlα
τηE
µoυoικηE,
Kαñδαµiτoαg'
l986-1989.
Κatz, C.
Dahlhaus
(επιµ.),
Contenιplαting
Music:
Source
Reαdings in the
Αesthelics
of
Music
(4
τ6µoQ,
Pendragon
Ñress, l987-1993. D. E. Tanay, Music
in
the Αge
of
ockhαm:
The
Ιnterrelations
between
Mιιsic,
Mαthemαtics αnd
Philosophy in
the
Ι4,n
Century'
διατñιβη,
Berkeley
1989. H.
Chadwick,
Βoethius.'The
Consolαtions of
Music,
Logic,
Theolog1l αnd
PhiΙosophy,
oxford
University Press, 1990. F. Hand,
Αesthetics of
Musicαl
Αrt
or
The
Beαιniful
in
Music,
Reprint Serνiοes Corporation
[199Ο-1996],
J,
Levinson'
Music, Αrt, αnd Metαphysics: Εssαys in
Philosophicαl
Αesthetics, CorneΙl
University
Press,
1990. E. BΙoch,
Εssαys
on
the
Philosophy
of
Music,
Cambridge
University
Press,
l99l. L. Ferrara, Philosophy αnd
the
Αnαlysis
of
Music: Βridges
to
Musicαl
Sound
Form
αnd
RΦrence,
Greenwood Press,
1991. E.
Fubini,
History of Mιιsic
Αesthetics,
MacmiΙΙan,
199l.
P.
Κiνy' The
Fine
Αrt of
Repelition: Εssαys
in
the
Philosophy of Music, Cambridge University
Press,
1993. E.
Lippman' Α History
of
Western Musicαl
Αesthetics,
Uniνersity
of
Nebraska
Ñress,
1994.
Th.
W. Αdorno κ'a.' Germαn Εssays
on Music,
Continuum
Ιnternational
Publishing, 1994.
M'
Ñaddison,
Αdorno's
Αesthetics of
Mιιsic,
Cambridge
Uniνersity Ñress,
l995.
R.
Scruton,
The
Αesthetics of
Music,
Clarendon Press,
1997.
L.
Goehr, The
Qιιest
for
Voice:
on
Music'
PoΙiιics, αnd
the
Limils
of Philosophy,
University
of California
Press,
1998. Ε'.
Lippman,
The
PhiΙosophy
αnd Αesthetics
of Music,
University
of
Nebraska
Ñress, 1999.
E.
Lippman,
H
ηθικη
αντiληψη
τηq
µoυoικηg
oτην
αñxαiα
Ελλd'δα,
Aνoι1τη Π6λη,
l999.
K.
Ντ&λ1αoυ9'
[Ι αιαθητικη
τηq
µoυoικηq,
µτφñ.A.
0ικoν6µoυ,
Στi,lγυ' 2000.
R. Α. Sharpe,
Music αnd
Hunιαnism''
Αn Εssαyin
the Αesthetics of
Music,
oxford
Uniνersity.Press,
2000.
P.
Κivy'
Introduclion
to
α
Philosophy
of Mιιsic,
Clarendon
Press, 2002. Eγελoq
[FΙegel],
H
αιoθητικη
τηg
µoυoικηE,
µτφñ.M.
Toθτooq,
Βaτiα,2002'
E. ΙΙanslick, Γιατo ωñαio
oτη
µoυαικη,
µτφñ.
M. To6τoog, Eξ6νταg,
2Ο03.
St.
Davies,
Themes in the
Philosophy
of Mιιsic, oxford
Uniνersity
Press,
2003. K.
Φλιbñog,
o
ανθñωπoq,
o
6ñωτα9
Kαι
η
µoυσιKi,
Lιτφñ'Γ.
∆. Αγñαφιιbτηq, Nεφ6λη, 2Ο03. M.
To6τoo9, Βo6ληoη και
ηγoE'
H
µεταφυoικi1
τηq
µoυαικηg
oτη
φιλoooφiα
τoυ
Σoπενxdυεñ,
F'aτiα,2004. A.
Σoπενxdoυεñ, Tα
κεiµενα
yια
τη
µoυσιrcη,
παñαpτηµα
oτo M. To6τooq 2004.
G.
Marcel' Music αnd
Philosophy,
Marquette
University
Press, 2005.
Π. Kαtµιiκηg,
Φιλoooφ[α
και
µoυαικη.
H
µoυoικη
oτoυq
Πυθαyoñε{oυg,
τoν Πλdτωνα, τoν Αñιoτoτbλη
Kαι τoν
Πλωτ[νo, Mεταixµιo,2005.
Λ.
Γκt'p,To
φανταoτικδ
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
4/137
ι|t
µoυσειo
των
µoυCΠκων
6ñγων'
Eνα δoκ[µιo
yια
η φιλoooφΙα
ηg
µ
Κoñoµπiλη,
Eκκñεµ6g,
.zoοs,
π.
Γκo6ντµαν
[Goodman],
Γλrbooεζ
τηζ
τ6χνηζ,
}LτφP.
6,
Eκκñεβg,
2005. E.
Lippman,
Α humαnistii
philosop|ιy
of music,
Pendragon
Press,
,
Music
αs
philosophy:
Αdorno
αnd
Βeethoνen'i ιot"
styιi,
hdiaιa
University
Press, 2006.
B,
Buji6,
Music
in
Εuropeαn
Thought
(t85Ι-ΙgΙ2)'
Cambridge
University
Press,2008.
B.
C.
ΙΙulse,
N,
Nesbitt
(επιµ.),
Sounding
the
Virtuαl:
Gilles
Deleuze
αnd
the
Theory
αnd
Philosophy
of Music,
Ashgate,
2010.
St.
L. Sorµer
(επιµ.),
Music
in
Germαn
Philosophy:
Αn
Introduction'TheUniversity
of
Chicago
Press,2010.
T'
B. Αντ6ñνo,
H
φιλoooφiα
τηζ N6αs
MoυσιKηζ,
ΙLτφp.
T. Σιετf, o.
Ψυ2goπαtξ-Φñ&γκoυ,
Nfooq,
2012.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
5/137
M6ñog
1o
19oξ
αιcΙlναg
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
6/137
Εuδ,η"n
∆'Φ
Ιµµ&νoυελ Kαντ
{
διαφωτιoµδE xαι
ψoυoιni1.
Γιατ't
ξe,ινcΙιµε
την
eξLταoi1µαq
απδ τo
διαφωτιoµδ;
Eiναι
γνωoτδ
δτι
θεωñlεg
πεñl
µoυoιNηG
υπηQχαν
απδ αqxαιοτriτων
xñδνων.
Tι
θα
µαq
εµπoδιζε
να
ξeτιινi1ooυµε
απδ τoν
Πλ&τωνα
)4αL τoν Αñιoτoτδλη
για
παñαδειγµα;10
H
απδφαoη
µαq
να
ξεπινηooυµε
µε τo
διαφωτιoµδ
δεν
εiναι διδλoυ
τυ1αiα
αλλcΙ
θxει
µεθoδολοyιxη
αtτ'ια
Tην
επoxη απñιβδq τoυ
διαφωτιoµoυ
(εν
γδνει
18og
αιδναq) ε[ναι
πoυ διαµoqφδνoνται
oι εννoιεq
'|αL
oL
µθθoδoι
πoυ
διθπoυν τη
νεωτεñιπη
()
o,ιΦQη ιαι πñαξη.
Tη,
iδια eπoyη
η
θεδqηoη των τεxνδν παδει να ε[ναι
θνα
τυxαio
oυνoνθδλευµα
εµπειQιNδν
παñατηñηoεων
lιαt lηανδνων,
εντ&'ooεται
στα
ευñδτεñα
φιλoooφιπα
oυoτηµατα
β&oει
αñy∆ιl,
ανoñθδνεται
σε
µiα
απδ
τιζ
βαoιπθq
εxφανoειg
)4αL
ooβαñεq
δñαoτηñιδτητεζ
τoυ
νεδτεñoυ
ευñωπαΙxoδ
πoλιτιoµoυ.
Tην
eπoyη
τoυ
διαφωτιoµoδ διατυπδνoνται
η
θννoια
nαL
τα
βαonια
πñoβληµατα
τηζ
αιαθητιxηe ωe
φιλooοφlαg
τηs
' ψuηe,''
η
ιδθα
ψιαq
αιoθητιxηq θεωñiαq'
11
τελευτα[α
µαg
επιτñdπει να
επανεξετcilooυµε
χαι
να e,τLανe'(τιµηooυµε
τo
πoλιτιoµιπδ
µαq
παñελθδν
µθoα
απδ
θνα
oυγxñoνo πνεδµα,
απoφεδγoνταζ
µιαν
απλη
πεqιγqαφη
η
αναδιατδπωση τoυ παñελθδντoe
ιαL
αναγciγoνταζ
την
πotNιΧoψoñφlα
των
l()
Πñ&γµατι, ogιoµdνα
εγ1ειg|δια
δπωq
τoυ
Fubiru,
για
παg&δειγµα
(Gescbiι;bte der
Μasikιistbetik)
Εeπινobν
απδ
την π}'αotπi1ελληνιπη
αñxαιδτητα.
Aλλoι
δπωq
o
PauΙ
Moos
ξeπtνoδν
απδ
τoν Ι(αντ
(βλ. Philοsοphie
der
Musik).
Eµεiq
θα
απoλoυΘηooυµε
τη
δευτεñη oδo.
,'
Συµφωνα
µε
τoν oQtσµo
τoυ
φιλoooφιNoδ
λ"eξυιob των FΙtigli
Nαι
Liibcke
(δ.π.,
o,
64)
"η
φιλoooφιπη
αιoΘητιπη
αoxoλεiται
µε
την oυoiα
τηe τdxνηe
-
τo θñγo
τεχνηζ,
την παλλιτexνιNη δηµιoυgγ|α,
την
παΧΧκeγνwci1
εµπειñlα
_
δoo
παι
µΘ
τη
oηµαolα τoυ
φαινoµθνoυ
τηζ
τθxνηe
oτην
ανθgδπινη
(ωη
παι
διεqευν&
ιδιαiτεqα τη
oy['oη
ψeταξυ
τd1νηs χαι
πQαγµατιπoτηταg>>.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
7/137
φαινoµθνων τoυ
σε θννoιεζ
14αL
14ατη^'|oñlεq
που
τo ιαΘιoτoδν πατανoηoιµo
αλλrΙ παι
επLlιαtño
oηµεqα.
Στα
λlγα
πoυ
εγñαι}ε o Ι{αντ
για
oειñci
παQατηQησεων ],(αι
πñoβληµιΙτων
14αL
παñαπθµπoυν
στo
µελλoν.
Αυτδ
τη
µoυσιπη,
oυµπυπνδνεται
µια
πoυ θg1oνται
απδ
τo
παqελθδν
αλλωoτε oυµφωνεl
σΘ
γενιπθq
γQαµµεζ
µε
τo διττδ
1αñαπτηqα
τηζ
φιλoσoφlαg
τoυ
Ιζαντ
oτo
oδνoλδ
τηq: αφενδζ
αναr4εφαλαlωoη
τoυ
παñελθδντoq, αφετθqoυ
oτqoφη
πqoq
µιαν
εντελδg
νθα πατεδθυνoη.
To
παñελθδν
πoυ αναy"εφαλαιδνεταL
y'αL
επανεQµηνεδεται oτo
θqγo τoυ
Ι(αντ
ε[ναι πqωτloτωq
η
παq&δoση
τoυ
διαφωτιoµolj.
Συνεπδq
απαñciβατog
δñoq
για
την
δπoια
ιατανδηoη
τηe
χαντιανηζ
φιλoooφiαe
nαL
τηζ )ιαντLανηq
φιλοooφiαq
τηq
µoυσιni1g
nατ'
eπδlιταoη
εlναι
η
απαντηoη oτo
εñδτηµα:
Tι εiναι
διαφωτιoµδE;
Σδµφωνα
µε
τoν
lδιo
τoν
ΙζrΙντ
>12.
12
Ιmmanuel
Ι{ant,
Απαιlτηoη
στ0
εñdτηµα:
Tι
εiναι
διαφωτιαµοq,.'
στo.'
Mendelssohn,
Ι(ant,
FΙamarrn
l.d.,
Tι
εlναι
διαφωτιoµr)g,
µετ&φñαoη
N.
M.
Σπoυτεñδπoυλoq,
Ι(ñιτιNη,
Αθηνα
1989,
o.
19.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
8/137
('t
Στoν oñιoµδ
αυτδ αναδειπνδoνται
oι
βαombg παñαδo1δgπαι
αξLεq
τoυ
διαφωτιoµoδ.
Πñωτ[oτωe
τl
πi'oτη oτην
tιανδτητα
τoυ ανθqδπoυ να
αυτoπñooδιoqiζεται
1ΛαL
να
φτ&νει
στην αληθεια
χωQiq
εξωτεñιπη
xαθoδηγηoη.
H
ιxανδτητα αυτη απoñqδει απδ
τo Λoγo (ratlo,
Vernunft).l3
o
Λoγοq
εiναι
η
ιεντñtτtη
θννoια
τoυ
διαφωτιoµoδ,
η
αφετηñlα
xαL τo
πqιτηñιo
τηe
νθαe θεδñηoηq τoυ πδoµoυ, FΙ εγπυqδτητα
τoυ
Λδγoυ εlναι παθo)'tιi1
ν'αt δεoµευτιπη.
Στo
Nñιτιιδ
φωζ
τoυ
Λδγoυ
ñ[xνεται, στην
eΙτoxη
τoυ
διαφωτιoµoδ,
δλo τo
φcΙoµα
τηq
ανθñδπινηq
δñαoτηgιδτηταζ,
φιλοooφιπtζ,
παλλιτεNνL'(he'
θqηoπευτιπηG, πoλιτιπηq
'(.o.'|'
T'ιπoτα δεν παñαµθνει
αδιαµεooλcΙβητo
απ,
αυτδν:
τoδτo
αλλωoτε
απoτελεl
yLαL
την
oυoιδδη
ενθgγειciι
τoυ,
η
nληQηq
δηλαδη
διαµεooλciιβηoη,
o
πqοoδιoQισµoζ nαl
η
εξhιηoη
τoυ
επιµ ñoυq
απδ
τo
ιιαθoλιxd'
τηζ
εµπειQlαq
απδ
τo
νoυ.
O
Λoγoq
πñoβα[νει
στα
γνωστιπ&
ενεqγηµατιΙ
τoυ, παqcΙγει
γνδoη
θα
λθγαµε,
µε
δδo
µεθoδoυg:
α)
απo
τo,ιαΘoχtnδ oτo
ιδιαiτεñο
η
β)
απo
τo
ιδιαlτεño
στo
NαΘoχtnδ.
FI
πñδτη
µεθoδoq
απoπαλεlταt
απαyωyιxη
peduktion,
η
.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
9/137
αñιθµo
αñyδv
η
αξωµriτων',Ιτoυ πñoτciιoooνταL
eπ
των
πqoτθqων,
Nαι
µθo,
απδ
αυoτηñci
µεθoδιnbq
nαt
oυνεπεlq
λoγιπθq
διεqγαoi,εq,
µεταβ&oειq.
FΙ
µεθoδοq
αντlθετα
τηζ
επαγωγηq,
χωQiq
επoυδενεi
να
αµφιoβητεi
την
υπαQξη
παθoλιπδν
αqxδν,
επιxειñε[
ωoτδoo
να
τιζ αναζητηoει
µθo,
απδ τη
διεñεδνηoη
)4αL την
επανciληιpη
τηζ
εµπειQlαg,
να
θεµελιδoει
τo
γενιπδ
oτo
επιµδñoυc.'|αL
δxι,
δπωq
o
απαγωγιNδq
qαoιoναλιoµδq,
τo
επιµθñoυq
oτo
γενιπδ.
Στην
πñδτη
πεglπτωoη
η
ενδτητα τoυ
τιδoψoυ
εLναι παñrΙ ωΙo
/
πñoΙδν
τηe
Χoyιιηg
ενδτηταq,
oτη
δεδτεQη,
η
διαπιoτωµθνη
εµπειñιxη
ενδτητα
τoυ
πδoµου
απoδειxνδει
δτι
η
Χoyιlιη
ενδτητα
δεν
βñioπεται
σε
αντiφαoη
µαζi
τoυ:
η
Φυoη
(τo
oδνoλo
των
πεQιεχoµdνων
τηq
εµπειñiαq)
ταυτiζεται
µε
τo Λδγo.
Για
τoυq
διαφωτιoτθq
oι θννoιεq
αυτθg
εiναι
αναπboπαoτα
oυνδεδεµενεg
14αL ενioτε
ταυτδoηµεq.
o
απαγωγιποg
διαφωτιoµ
δq
τoν ιιδoψo
oτη
βαoη
αυταπδδειxτων
αñxδν,
o επαγωγιNδq
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
10/137
-5-
14oLνωνL'(h
πQαγµατιχδτητα υπδNεινται
στη
βio τηζ
µη1ανιoτιxηe
επιστηµoνmηe
ε€ιιoηe. o
]4oσµoζ-µηyαν\
6yι
µδνo
πατανoεi,ται,
αλλcΙ
χαι ],(υQιαQye|ιταt
ευπoλδτεqα'5.
FΙ
πλευñιi
αυτη τoυ
διαφωτιoµoδ
θq1εται
cΙλλωoτε σε oυµφωνlα
µε
τιq ευñδτεñεg
oιxoνoµιxδg
'(αL
πo}'ιτmbq
επιδιδξειζ
τηζ
ανεñxδµενηe
αoτιNηg ταξηe,
η
oπolα
βλεπει
στo
διαφωτιoµo
µεταξυ
ciλλων
ενα oυoιδδεq
µθoo xειqαφθτηoηG
απδ τιq
δoγµατιπιig
ιδεoλoγiεq
πoυ
oτηgιζαν
τo
παλαιδτεqo
φεoυδαñxιπδ
πoΧκω
ψtNδ
τtαt
oιytoνo
µιπδ
πατεoτη
µδνo.
o
διαφωτιoµδq
αξlωoε
απδ την
τεxνη εQγα στα
oπolα
να
αναδειπνδεται
πñωτi,oτωq
παι
π&λι
η
oι]4oυµενιπoτητα
)4α"|'
τo
φωζ
τoυ
Λoγoυ.
Αν
o
τελευταiog αναζητ&
την
αληθεια στo
xαθoλιxd,
τo ουαιcilδεE'
τo
τυπιιιd
τδτε αυτδ θα πñδπει
να
απoτελεl
αντιπεlµενo
xαλλιτεyνιιcηc,
διαµoñφωoηg.
FΙ απoδo1η
τoυ παθoλυιob
oτην
τεχνη τδoo απδ
την
πλευñci τoυ
πεñιεxoµθνoυ,
δoo
παL απδ
την
πλευñα
τηq
µoQφηζ,
oυνεπαγεται
αφενδg
πñoτ[µηoη
πεñιεxoµδνων
(xαταoτcΙloεων
:xαL
xαñαπτηñων)
πoυ
απoφεδγoυν
την
τυxαιdτητα τoυ
µεµoνωµθνoυ
/
ατoµιχoυ διαoφαλlζoνταq
θτoι
τo ενδιαφθqoν τoυ
oυvολικοi
παλλιεñγηµενoυ
α]4Qoατηñ[oυ
(ιoτoqιxη θεµατιπη,
oυµβoλιNo'ι
f
τυπιτ-o'ι
χαQαχτηQεq
τι.o.π')16' αφετdqoυ
εξoυδετθñωoη
των ε1,ιφQαστι],(ων
απñoτητων
τoυ υλιNoδ
(xgωµατιπoδ,
ηyητtlιo'b)
πQoπειµενoυ
να
εξιδανιπεδεται
τo
επιµδñoυg
1/(α|'
θτoι
να
διαoφαλiζεται
'tαL
να
αναδειπνδεται
τo
oτoιxεlo
τoυ
παθoλιNo'},ιαt
oτη
µoñφη.
,,
Bλ'
Mαξ
XogπxcΙΙµeñ,
Tθoντoñ
Αντδqνo, )ιαλεxτιιιη
του
διαφωτιαµοi,
µετ&φqαoη
Λ.
Αναγνιboτoυ,
Nηoog,
Αθηνα
1996'
.u
o
Cassiref
παQατηgεi.
πñιτιNci
δτι
ενioτε
o
τ'Χαomιoψδq
εξιδανιπεδει
oυγπeπñιµθνoυq
τδπoυg
πoινωνLαg'tαL'(oLνωνL'{ηζ
συµπεQιφoñ&q,
ανoqθδνoντ&g
τoυg
oε
απδλυτεg,
dλλoγεg αξlεg
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
11/137
-6-
H
αLσΘητL'tη
τααη
πoυ
βqloπεται
πιo
Noντα
στα ιδανιzα
τoυ
διαφωτιoµοδ
εiναι
o
xλαoικιoµ,jq',.H
αιoθητιπη
δε
oτdαη
απθναντι
oτα
θñγα
τθxνηg
ε[ναι πqωτloτωq
ηιτιxη:
o
αιδναq
τoυ
διαφωτιoµoδ
eιτbc'απδ
.
',
Bλ.
Cassirer.
δ.π.,
o.368.
θννoιαq
τoυ
,
βλ.
τιq
τlτλo
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
12/137
µoυσι]4ηζ
γλδooαq
πoυ
Θα
γινδταν
yλc∆ooα
τηζ
Φuxie
xαL
των
oυναιoθηµατιNδν
τηζ
πεQιεχoµθνων.
Στoxoq
ηταν
o
µθoοq
απqoατηq να
εiναι
σε θεoη
να αναγνωqloει
ανci παoα στιγµη
τoυζ
εxφñαoτιxοiq
αυµβολιoµoiq
τηe
µoυσιχηζ,
µθo,
απδ
θνα
oταθεQo
συστηµα
ηxητιπδν
εxφñαατιxc∆ι.,
oυµβdoεωr: (ΑΓfektenΙehre)19,
πoυ
θxει
τη
βαoη
τηζ
στην
θεωñi,α
των παθδν τoυ
Ι{αqτεo[oυ20.
FΙ
µoυoιπη
ηδη
απo
την eπoyη
τoυ
µπαñδτι
oτoyebeι
πñωτi,oτωq
στην
21ατανιiηoη
τηc,'
στη
oυµφωνiα
τηζ
µε
τη
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
13/137
-g-
oδνoλo
των
µoυoιπδν
ειδδν τδoo
τηq
xoσ|ΙL'|ηcΣ
δoo
'|αL
τηζ
ΘñηoπευτιNηq
µoυoιπηq
(βλ.
1η
ενoτητα).
H
φιλooo
φiα
Nαι
η
αιoθητ
ιNi1
τoυ
Kαντ
oπωζ
εiπαµε,
η
φιλoooφiα
τoυ
Ι{αντ
µπoñε[
να ειδωθεl
ωζ
oυγπεφαλαiιωoη
Nαι
αgµoνιπη
συστηµατoπo'tηoη
των
πλθoν
ετεqδπλητων
τ&oεων
τoυ
διαφωτισµoυ
(γαλλιπoq
oυoτηψιτιδc
qαoιoναλιoµδg,
αγγλιπδq
εµπειqιπδg
oñθoλoγιoµoq,
γεQµ
ανι,ιη
φιλoooφlα
τδπoυ
Le1bnttz,
Wolf
ι'α.).Tα
βαotnα
θqγα
oτα oπoiα
o
Ιζαντ διατυπωoε
τη
θεωñ[α
τoυ
ε|ναι
η
Ι{ñιτιxη
τoυ
xαθαñoi
Λdyoυ
(Ι
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
14/137
-3-
τoυg,
ενδ
στην
πQαγψατmδτητα
δεν
τo
π&νoυν.
Για
παqciδειγµα,
δταν
λθµε
ξθñoυµε
oτι τo χατηγoQηµα
δεν
επφqciζet παπoιαν ιδιδτητα τoυ τQιαντcΙφυλλoυ αλλci
ενα
υπo]4ειµενιπo
αloθηµα
απθναντ[
τoυ, ωoτδoo διατυπδνoυµε την
πñioη
µαq
(ωζ
εcΙν> (als ob)
τo
ηταν
αντtNειµενιπδ
γνδñιoµα
τoυ
τñιαντ&φυλλoυ.
To
iδιo
oυµβαiνει
παι
µε µiα
τελεoλoγιxη πñ[oη τoυ
τδπoυ
.
Στην
πεñiIττωση
αυτη
υπoθθτoυµε
-
για
τιζ ανciγNεg
τηe
γνδoηζ
µαζ
],ιαι
µδνο
-, την
δπαñEη ενδq
δηµιoυgγoδ
[.ηq
φυσηq]
η
oπo'ια
ενηgγηoε
πñιν
απδ
την
Nαταoπευi1
τoυ
µατιoυ
υπηqξε nαπoιoq onοπδq
(η
oñαoη).
FI
πqoβληψατtNη
των αιoθητιπδν
πqloεων
εξετcΙζεται
στo πñδτo
µ6Qοζ,
αυτη δε των
τελεoλoγιπδν
πqloεων
στo
δεδτεqo
µεQoζ
τηζ
Ι
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
15/137
-Lo
-
ΣNoπδc'
των
αναλδoεων
αυτδν ε[ναι
να
πñooδιοñιoθεi
o
1αqαxτηqαG µιαq
καθαñηe
αιoθητιπηe πñloηe,
απαλλαγµδνηC απδ τιζ
τυxαιδτητεζ
τηζ
επιθυµlαg'
τηe
αιoθητηqιαq
ευαñ oκειαg,
τle
επιπñciτηoηG
τoυ
πεñιεyοµ νου
(bψφαoη στη
µoaΨη
τoυ θgγoυ
τεpηq) Nαι
δχα
αυτοiι
oε
oυµφων[α
µε
τo
πνεδµα
τoυ
διαφωτιoµoδ.
H
Nαθαñη
αυτη αιoθητtιi1
nñi'oη
µπoqεl
να
διεπδιπηoeι
xαθoλιxη
απoδoyη
lιαι
διυποxειµειlιxη
ιoχι
/
εyxυñdτητα.
Mε
βcΙoη
τιg
παqαπcΙνω λoγιπθg
πατηγoqiεg, o
Ι{αντ εξeταζet
τδoo
τιq
xñloειq
πεñl
τoυ
ωñαiου
(das
Schδne),
δoo
)ηαL τLe
πñioειg
πεqi
τoυ
υιflηλοi (das
Ethabene)
oτη
φδoη
παι
την
τθxνη.
To
φαινδµενo
τηζ τεχνηζ
nαL
η
αξtoΧδyηoη
τηq x&θε
επιµdqoυg
τεχνηζ
µε
βιjιoη
παΘoχοηα xñιτηñια,
εξεταζεται
oτo
τµηµα επε[νo
τoυ
πñδτoυ απooπαoψατoζ
πoυ oνoµrΙζεταt
απαyωyη των
xαθαñδυ
αιαθητιxc∆υ
xñlαεων.
Εnεlt
o
Ιζαντ
επιxειñεl
µια
διαφoñoπolηoη
τηq τdxνηe
απδ
τη
φυoη
(τα πñoΤδντα
τηg
τθpηe
eLναt
oxdπιµα ανθñδπινα
)4ατασ'ιευ&oµατα,
\43),
εξετcΙζuτηoyboη
επιoτηµηe
παιτbyνηe
(,
$44),
τoν
γενιπδ
yαñαιτi1ñα
τηg
τθ1νηe
(,
$45),
την
τθ1νη ωq
πñoΙδν
τηg
ιδιoφυlαe (Genie,
αιδιoφυi,α
εlναι τo
ταλθντo (φυoιNo
x&ñιoµα)
τo oπolo
δiνει oτην
τε1νη τoν
πανδνα
[
]
ε[ναι
η
θµφυτη
tNανδτητα
(ingenium)
µεσω
τηζ oπoιαζ
η φυση
δiνει oτην
τbyνη
τoν
πανδνα,,
s46),
την
o1θoη
τηG ιδιoφυlαq
πñoq
την
lιαλ'αtoθηoiα
(S4B),
την
εξαιgετιπ&
oηµαντιNη πñoβληµατιπη
των
αιoθητιx∆ν
ιδε∆ν'
στιζ
oπolεg
θα
αναφεñθoδµε
παqαπατω
($49),
xαι,
τθλog,
την
δια[ñεση
των
τεxνδν,
oτo
oδoτηµα
των
oπoiων
πñooδιoglζεται
14αL
η
θδoη
τηe
µoυoιπηc
oτη
βιioη
συγχε14Qιµθνων
πqιτηq[ων'
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
16/137
-LL-
Aν&λυoη
τoυ q,πoσπ&oψατoq
για
τη
µoυσιχi
(βλ.
παg&qτηµα),
O
Ιζαντ
xωqiζει
τιq τθ1νεq ($51)
µε
βrΙoη
τo εlδog
uα|' τo oτoιxεlo
επιxoιvωιliα'
πoυ
xñηoιµoπoιoδν
(λεξειq,
µιµηoειq,
ηχoυζ
/
&ñθñωoη
(Αrtikulauon),
χειQoνoµι}tη
(Gestikulaιion),
φωνητιπη
µετατñoπiα
(Modu1ation)) oe:
ñητοñιxle
(redende),
ειxαατι#9
βildende)
παι
oτην
τiχη
τ0υ παιyνιδιοi
τωy
αιαθηµriτωιl (die
Ιζunst
des Spiels der
Empfindungen),
δηλ,
τη
µoυαιιιη.
oι
qητoñιπεq
τδ1νεq
εiναι
η
παθαυτδ
ñητοñιπη
nαL
η
πoiηoη
(Dichtkunst),
oι
ειNαoτnιδc,
τ∆xνεg
η
πλnατιxη
(yλυπτιιιη
'|αL
α8χιτε2{τoιlικη) Nαι
η
ζωyñαφιιιη.
,Hδη
oε αυτη
την
παñιiγñαφo o
φιλδooφoq
θδτει
τo εqδτη
µ
α πατα
πδoo o
µoυoιπδq ηxoq
ε[ναι
η ηδη
oτoν
εαυτδ
τoυ
,
δεδoµdνoυ δτι
η
ανrΙλυoη τoυ
απonαχ'iπτεt
µoQφεζ
,ιανoνιNδτηταζ
πoυ
διιiπoυν
την
εoωτεñιπη τoυ
πoλλαπλδτητα.
Στην
πqδτη πεqiπτωoη,
δταν δηλαδη
στη
µoυσιNη
δεν
πqooλαµβ&νεται
παgα τo απλo
απoτ λεαµα
τηc,
ηNητL'tηs
πoλλαπλoτηταg
πcΙνω oτo θυµιπδ,
η
ψoυoιnη
δεν
µπoñεl
παñrΙ
να
θεωgεi,ται
ωq ευyαñιατη
τ yvη, ενδ
µδνo
oτη
δεδτεñη πεñlπτωoη
µπoñεl
να
χαQαχτηñιoτεi
ωñαlα
τiχη Bλθπoυµε
λoιπδν δτι o
φιλδσoφoζ
θθτει ωg
πqιτηñιo
αξιoλoγηoηg
για
τιζ παλ69
τdxνεq τη
µ0ñψη
τηe εµπειqιNηe
πoλλαπλδτηταq
τoυ
oυνθδτoυν oτα
θñγα τoυζ, την
αivθεαη
(Ι(omposition)
oπωq
λδει παι
δxι
τα αιoθηµατα
πoυ
πñoπαλoδν
τα
επιµθñoυq
υλιπciι
(xqδµατα,
υφη,
ηχoι
n.o.N.).
Αυτδ
εiναι
θνα
oηµαντιπδ
επιxεlqηµα
πoυ θα oυναντηooυµε πoλυ
αñγδτεñα,
oτην
αιoθητιπη
θεωqlα
ενoq
Αντδñνo
για
παqciδειγµα.
To
δτι
o
Ιζαντ τoπoθετεl
την πoLηoη
στην χoQυφη
τoυ
oυoτηµατδζ
τoυ των τεxνδν
oυµφωνεi
απδλυτα
µε
τo
αlτηµα
τoυ
διαφωτιoµoυ
δτι
βαoru"δq
oιoπδg τηq
τθpηs δεν εiναι
µoνo η
µlµηoη,
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
17/137
αλλ&
παι
η
ιιαλλι ñyειd'.
H
πo'tηoη
δεν
παñθ1ει
µδνo
µιαν
δντεxνη
'|αL
πληQη πνεδµατoq
χαι συναισθηµατog
διαµogφωση
τηζ
διαπoτιoµθνηq
απδ oιbQη εµπειqlαq,
αλλrΙ
Nαι τo
πεñιεydµειlο
αυτηe
τηq
εµπειQi"αc'
ιαt
oπει}ηe. FΙ
διδαxτιxη
δε
λειτoυgγiα
τηe πolηoηe
τoνioθηπε
απδ τoυq
διαφωτιoτθq ιδιαiτεñα'
Παq&
τo
γεγoνδq,
λoιπδν,
δτι
η
µoυoιπη
µε
την
πo'ιηoη
(πoινoq
τδπoq
τηc
αιoθητιNηq
τηe
µoυσι]4ηq),
ωoτδoo
αxqιβδq
o
µη
ενυoιαιιιiq τηe
χαQα14τηQαe
(
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
18/137
4z-
αντιπεiµενo
τηζ
φιλoooφlαζ
τηζ
µoυoιπηG
θωq σηµεQα.
Ωoτδoo
oηψαντmδ
ε[ναι
δτι
την
συναντoυµε
ηδη
oε αυτδ
τo
θεµελιδδεq
πεlµενo.
β)
Elναι
τθpη
τoυ θυµιπoδ
(Gemuth). To
στην
φιλoooφiα
τηe επoyi1e
µπoñε[
να oqιoθεi ωq
η
oφα[Qα
των
αιoθηµcΙτων,
oυναιoθηµ&των,
παñαoτcioεων,
αφoñιi
τo
oδνoλo
δηλαδη των
ενεñγηµιiτων
τηq
Φ,χηq
πλην
τηq εννoιαπηG
αεΦηq.
Tην
ιδθα
αυτη
για
τη
ψoυoιιi1τη
συνανταψε
nαt
αñγδτεñα
oτoν
XθγNελ:
παι
1αñαxτηqlζει
την
πñooληQη
τηζ
µoυoιxηC
διαµθooυ
τηζ
πΧαooιoñoµαντιπηe
παñαδooηζ
oυσιαστι]4&
µε1ñι
παι
oηµεqα.
γ)
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
19/137
-Lη
-
lδιo>:
o
Αντδqνo
Tτ,x'στo
ηµιτελθq
βιβλio τoυ
για
τoν
Mπετδβεν23
πιoτδυει δτι
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
20/137
-Lb-
ι .oυσLιh
παδει
να
εlναι
απλδq
απδλαυoη
'(αL
γiνεται
oυµβoλo
τηζ
ανθñδπινη
q
δη
µιo
υñ
γι,ιδτηταg'
επlτευγµα,
εNφñαoτη
C
απδλυτων ιδεδν παι
αξιδν, ooβαñη
τεχνη.
To
µoυoιπo
ΘQγo απolητα δνα
πληθog
oτñωµriτων
πñooληι η
q,
η
απonαλυι}η
των oπolων
απαιτε
[
την
επανciληι}η.
ΒαotNη αιoθητιxη
λειτoυgγlα
για
τoν
Ιζαντ εiναι
η
δυνατoτητα
ιιοινοπolηoηζ
τηe
αιoθητιxηc
εµπειñlαq.
Θεωñε[
δτι
η µoυoιπη
εµπεñlα
µπoqεi
να e1τL'|oLνωνηθε[,
)4αL
ψe
την
δννoια αυτη
η
µoυoιπη
εΙ,ναι τθ1νη.
Πoυ
θεµελιδνεται
δµ,q
αυτη
η
tlιανδτητα
τηζ
µoυσι14τ|C,
δεδoµθνoυ
δτι
δεν
µε
θννoιεq
η
παñαoταoειq;
O
Ιζαντ πñoτεlνει
µια
θεωñ[α
πoυ
γενιπ&
δεν
ε[ναι παινoδñγια,
αλλcΙ
παqαπθµπει
oε θεωqlεq δπωq
τoυ
Poυooδ
πεñ[
:ιoινηζ χαταγωγηG
µoυoιπhc'
τιαι πoiηoηe παι
βεβαlωζ
στη
µoυoιπη
πñαιτtτιη
των
) τoυ
µπαñδπ.
o
Ι{αντ
παñατηñε[ δτι
µαζι µε
την
Χeπτοιη
δηλωoη
των
ιδεδν
oτην
oµιλ[α,
oυνυπ&ñxe.L
yαL
µια
Θ],ιφQαoτιnη
διrΙoταoη
τηg
δπoυ
µdoω
αλλαγδν
oτoν
τδνo
τηe
φωνr1C
επδηλδνεται
η
πqoδι&θεoη
τoυ
oµιλoδντoq.
Mε
την
θννoια
αυτη δπoιοq θ1ει
την
tNανδτητα
να oυλλαµβ&νει
αlιδψα
)4αL
τLc, πιo
ανεπαloθητεg
µεταβoλεq
oτoν
τδνo
τηζ
φωνηζ
µπoñεl
να nαταχαβει
αν
lιαπotoq
τoυ
λιiει αληθεια
η
oxι.
Αυτη λoιπδν
τη
(µετατñoπiω
βodulation)
τoυ
τδνoυ τηζ
φωνηζ
ytαχe rcαι
να διαµoñφδνει
δντεxνα
η ψoυoιlιη
ιαι
ψ,
αυτδ τoν τqδπo
να
πoινωνηoει
πqιε1δµενα
()
χωQiq
τη
µεooλ&βηoη
των
λθξεων.
To
πñrΙγµα ωoτδoo
δεν εlναι τδoo απλδ,
αφoδ
oι
πoυ
χoινωνεi
η
µoυoιxη
.
E.δδ
πñεπει
λ[γo
να oταθo0µε.
Tι
ε[ναι
µια
;
FΙ
διατδπωoη
αυτη
εlναι
λiγo
παñciδoξl.
H
ιδθα
γενιπιΙ
εlναι
θνα
νοητδ
πεñιεxδµενo,
γενιπδ
r4αι αφηQηµdνo
oτo
χαQα14τηQα
τoυ, αλλ&
πcΙντωq
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
21/137
-L6-
πñoΤδν τηg
νδηoηq,ιαt
ανi1noν
στη
νδηoη.
O
πqooδιoñιoµδq
απδ
την
rΙλλη, παñαπbψπει
στη
oφαLgα
τoυ
αιoθητoδ
(Sinnlichkeit).
Πωq
εiναι
δυνατδ
µια
ιδθα
να εlναι αιoθητη;
o
Ιζαντ υπooτηqiζει
($49)
δτt
nαπoιeg παñαoτciισειζ
τηζ
φανταolαq
(E,inbildungskraΓt)
πñooπαθoδν
να πqooεγγlooυν
τιζ νoητθq
ιδθεq,
τε[νoυν
πñoq
αυτθe
µε
τñδπo
πoυ τιq
εµφαν[ζει
να
θθλoυν
να
υπεñβoδν
την
απλδq
εµπειqιπη
τoυζ
oηµαo[α:
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
22/137
-λ7
-
*ι
ε1τoxηe,
απoτελoδν
oι
µoQφδζ
σoνατα
τδπoυ Χriυδν2a.
H
διατηqηoη
δε
τηζ θεµατιNηq ενδτηταe,
η
επιδθξια
αναπτυξη
ενδq
ενια[oυ
θεµατιπoδ
υλιπoδ παθ,
δλη τη δι&qπεια
ενδq
xoµµατιoδ, θεωqεi,τo
για
τη
µoυoιπη
ιñtτtτ,-i1
µεγαλδτεño
επiτευγµα απδ την
διrΙθεoη πεQισσoτθñων
θεµciιτων,
δoo
πι
αν o
πλoδτoζ
τoυζ
πñoπαλoδoε
τo ενδιαφθgον25.
Στιg παñατηñηoειg
τoυ
για
τo
µαθηµατmδ
oτotyεio
oτη
µoυoιπη,
o
Ι(αντ επι1ειgεl
να
cΙñει
την
ιστoQιπη
διrioταoη
µεταξδ
µαθηµατιπoδ
oτoι1ε[oυ
παι
εµπñrΙγµατl,)G
µoυσtχηq
ηχησηq
/
b,ιφñαoηe,
η
τηe
musica
theorica
(η
speculaaνa)
Nαι τηζ
mus1cλ
pfλct1cλ,
oqlζoνταg τo
πñδτo
ωq
τδoo τηG
oυγπñoτηoτlζ
τoυ
µoυoιπoδ
υλιπoδ, δoo,ιαι
τηq ευαñθoχeLαq πoυ
oυνoδεδει
τη
ψoυoιnη
απñδαoη.
H
µουoιxη
θεωñ[α
τηζ επoχηζ
τoυ
µπαqδπ
πñooπαθεl να παqαγει (πυqlωq oτην
πεqlπτωoη
τoυ oυνθθτη
παι
θεωñητιπo'b
Pαµδ
/
Rameau),
µθoω
τηζ
QασιoναΧιoτtιηc"
απαyωytNi1e
µεθδδoυ,
τo oδνoλo
τoυ εν
1qηoει
τoνmob
υλιπoδ απδ
τιg
µαθηµατιπθq oxθoειg
πoυ
διθπoυν
την αñµoνιπη oτηλη,
τη
oειñcΙ
των
υπεñτδνων:
i:τot
εξoñθoλoγoπoιεl
τιζ ιστoQιj4εζ
τηζ
επιλoγθq,
θεµελιδνει
τη
µoυoιxη
πñαnτιπi1 στη
Φυoη.
Αυτη
την
παqriδooη
φαiνεται
να
απoλoυθεl oχι
µoνo
o
Ι(αντ,
αλλrΙ
παι oι
µεταγενθoτεñoι
qoµαντιNoi
παι
o
Χθγπελ,
δπωq
θα
δoυµε oτην επδµενη
ενδτητα. Πñδπει
ωoτδoo
να
επιoηµ&νoυµε
δτι
oτoν
Ιζαντ
oι
µαθηµατιιδg
oγboειζ
αφoQoδν
αυoτηqrΙ
,,
FΙ
αιoθητιιi1
τoυ
θεµατιxoδ δυιoµoδ
µπoQoυµε
να πoδµε δτι
αναπτδxθηπε
τιαι
Lφταoe oτην
πogδφωoη
τηe
αQγoτεQα
oτo
dñγo
τoυ
Mποτoβεν. o
ιταλδq
µoυoιπoλδγoq
Ernesto
trubini oτo
θqγo
τoυ
Geschichte
der
Mιsikcistbetik
(ΙoτoñLα
τηe
µoυoιπηe
αιoθητιπηe)
ιoxυqi,ζεται
παι
απoδειπνδει
δτι
η
µoaφη
ooν&τα
τδπoυ X&υδν
ενoαñπωνει
τα
ιδεoλoγιycα ιαι
αrcΘητιNα
ιδανιN&
τoυ
διαφωτιoµoδ oτην
απδλυτη
µoυσtχη.
,'
Bλ.
clemens
Ι{iihn,
Fοrγιenlebre
der Μιsik
(Moñφoλoγiα τηq
µoυoιNηe),
Bλrenreiter,
Ι{assei
1'992,
o.
1'3B.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
23/137
-Lb-
την
oQγ&νωση
τoυ
ηxητL'ω'b
υλιπoδ,
τη
oyboη των φθoγγων
µεταξδ
τoυq
oτην
ogιζδντια παqciιθεση
η
oτην
πciιθετη
oυνη1ηoη
τoυg (αυτo
εννooδν
oι
φιλδooφoι
τηq
eπoyηq υπδ τoν
δqo
αñµοιl[α) παι δyι την
oqγ&νωση τηζ
µoυσιχηζ
µoQφηζ
oτo
1qδνo.
FΙ
τελευτα[α
δεν παδει
να εiναι
παιyνlδι
(SpieΙ),
δεν
µπoñε|ι
να Nαταolιευαoθεl
βrioει
αυoτηqδν αναλoγιδν,
αλλci
παñαπoλoυθεf
τη δυναµιπη
τoυ
υλιπoδ.
H
πιo oηψαντιlιη
ioωq oυνειoφoqci
τoυ
Ι{αντ
oτην πqoβΧηψατtιi1
τηe oyboηe
µεταξυ
συστηµατιιηq
παι ιoτoñιπηc
διriιoταoηG τηq
µoυoιNηe,
απoτελεl τo δτt
διαxωgiζει
τo oτoιxεlo
τoυ
συy2|ινησια2|oιj (τo
),
τηG
υπoιιειµειlιxηg
αυτlδñαoηg,
απδ
την
ευαñθoπεια
τηq θντεxνα
oqγανωµθνηe
ηyητtιi1c,
µoQφηζ
)4αL Nατα
oυνθπεια
την
πñdoληΦη' ωe ιoτoñιπrΙ
µεταβλητηq
παñαµdτqου, απδ
τη
µ0aψη
ωζ αντιχειµενιπηG
παqαµθτqoυ
τoυ
µoυoιπoδ
θqγoυ τεχνηζ
(.,µ,q
τα
µαθηµατιπcΙ
δεν
θ1oυν
oiγoυqα
o0τε
την ελιi1ιoτη συµµετoχη
ωζ
πQoζ
τo εñθθιoµα
)4α-L
την
NLνηoη
τoυ θυµιπoδ
πoυ
πqoNαλεi
η
µoυoιxη,,.FΙ
µαθηµατιπη
ωoτδoo
ταξη
τoυ
µoυσι]4oυ
υλιπoδ
χαL
τηc,
µoQφηζ
αφoño0ν
την
παθαυτδ
αιoθητιxη διιiιoταoη
τoυ
εñγoυ, oδµφωνα
µε
την
πñωτεqαιδτητα
πoυ
θδωoε
o
φιλδooφog
oτη διαoταoη
τηg αiνθεoηs
(Ι(omposition) θναντι
τoυ
απλoδ
ηγητoωδ
εñεθloµατoq,
στo oπoio δεν
µπoñε[
να
θεµελιωθε[
µια
διυπoπειµενιπci
δγπυgη
αrcΘητtlιη
πqioη.
∆ιαπιoτδνoµε
θτoι
δτι o
Ι{αντ διαxωñlζει
τη
θεoη
τoυ απδ τoν
ιoxυñιoµδ
τoυ
Leibnitz' τcoυ
θεµελιδνεται
στην
ευñδτεñη
φιλoooφιπη
τoυ
θεωñiα,
νΛ.αL
o
oπolog πñooπαθεl να oυµφιλιδoει τα ιΙπñα τoυ
νoητo'5
ιαt
τoυ
εµπειñιπoδ,
δτι
η
απδλαυoη
τηζ
µoυσιχηζ
βαoiζεται
σε
αoυνειδητoπo|ητεq
µαθηµατιxθg
oxθoειq,
στoυζ
υπoλoγιoµoδq
πoυ
Nανεt
η Φ,xη
δταν
α)4oυµε
µoυoιxη
1ΛαL
για
τoυζ
oπolουq
δεν
dxoυµε
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
24/137
-L1-
επiγνωoη26.
Για
τoν
Ιζαντ
η
ανταπδιcñιoη
ττlG
Φ,χηq
στη µoυσιχη
δεν
εxει
να
πcΙνει τo παñαµιπñδ
µε
την
φυoιπoµαθηψατtNη
ιδιooδoταoη τoυ
εµπñciγµατoυ
η1oυ'
Αυτδ
ciλλωoτε
Nαι εξηyeit
τη
διαφoqoπolηoη
τηG
πñooληι{,,ηq
απδ
ιoτoñιιi1
eπoyi1
σε
ιστoQι]4η
επoyη,
απδ ποινωνlα
oε
πoινων[α,
απδ
πoινωνt,ιi1
ταξη σε
],ιoινωνι,ιη
ταξη,
τθλοg
απδ ιΙτoµo
oε
&τoµo αν&λoγα
µε
την
υπoιειψeνιNη
τoυ
πñoδι&θεoη.
H
παντιανη
επιχειQηµατoλoγiα
βqioπεται
oυoιαoτιπα
oτη
βcioη
τηζ
µεταγενθoτεqηG
φoñµαλιoτtιηc'
τιñtτιlιηζ
τυπoυ
Χ&νoλιπ (βλ
5η ενδτητα) δπoυ
επιπñατε[
εx
νθoυ
αυτδq
o
xωgιoµδq
αντιπειµθνoυ
f
υπoπειµθνoυ. o
Xdγπελ
απδ
την
πλευñ&
τoυ θεωñεi
τιζ
µαθηµατιπ&
πñooδιoñιζoµενεg ποooτιNiq
oxθoειg στη
µoυσιπη
oñγcΙνωση
τoυ
1qδνoυ,
απλα
ωg πqoδπδθεoη τηζ
δπoιαq πεñαιτθñω
εNφñαoτt,ι\e ελευθεñ[αg,
ωq
0ño
πQoπειµενoυ
να
αvαδειxθεi
αυτη
απñιβδg
η
ελευθεñ[α'
o
Ιζαντ
στη
δευτεñη
παq&γqαφo
τoυ απooπcΙoµατog
δπoυ
αναφdñεται
στη
µoυσιπi1,
πñooπαθεL
να
αποδεiξει την
'(ατωτεñδτητα
τηs
µoυoιπηG
θναντι
των
πλαoτιπδν τε1νδν δooν
αφoñci
τo
(διαφωτtoτιτιob
xαñαπτηñα)
αiτηµα eNπoΧππψoδ
των
ανωτθñων
γνωoτιπδν
δυνciµεων,
oτo δτι
oι
τελευταiεg πñαγµατoπoιoδν
µια
oδνδεoη
τηζ
διανolαg
µε
την
αtoΘητmδτητα,
µε
τo
να
πñooφθqoυν
σε πciιθε ιiννoια
(γενιxη
/
αφηQηµενη
παñ&oταoη
τηq
δι&νoιαg)
θνα
εNθθoιµo
στιζ
αιoθηoειg,
αυyxεxñιµlvο ιαΧΧrcεyνιNδ
αντιlηεlµενo.
H
φανταo[α
πoυ
ενεqγoπoιεiται,
αιoΘητιτtα
νδµιµα, απεναντι
στo
nαΧΧιτeyνnιδ
αντιπε[µενo,
ελθγ1εται
ταυτδ1ñoνα
π&ντoτε
απδ την
διαñπη
παqουolα
τoυ
[διoυ
τoυ
αντιπειµθνoυ
().
Αυτδ
oηµαlνει
µετrΙβαoη
απ6
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
25/137
-λo-
εñγων) oε
(ανταπδlιψoη
τoυ
θυµιπoδ oε
αυτri).
Στη
µoυoιπη
αντioτñoφα,
πQαγµατoπoιε[ται
µια µετιi
βα
oη
απδ
>
(ηyητnιδg
εντυπδoειq) σε
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
26/137
()λ
-
ΑL
Eνδτητα
9η
G.
υt/.
F. Hegel (1770.t83t)
η η
ψoυomi1
υπδ
απδλυτεg
ιδεαλιoτιπθE πñoδπoθθoειE.
o
βαoιιδq χαQα]4τηQισµoζ
τηζ
µoυoιπηe
απδ τo
Ι(αντ
ηταν
.
FΙ
αoñιoτiα,
απδ την ciιλλη, τηq
µουoιπηC
γλδooαg
υπηqξε
για
τoυζ
διαφωτιoτdq
η
,
η
βαoυtη
αιτ[α τηc σπeτττL'αστιxηg
τoυc
oτrioηG
απθναντi,
τηq.
FΙ
µoυoιπη
θεωñηθηπε
αxñιβδg
γι,
αυτδ
τo λδγo
.
Eντoδτoιζ
η φυση
τηq
µoυσι]4ηc,
πñαlιτιτιηq &λλαξε πoλδ
τα
επδµενα
1ñδνια.
FΙ
εξoδoq
τηζ
µoυσι1,(ηζ
απo
την
αυλη,
η
αναπτυξη τηζ
oυναυλιαπηζ
ζωηζ
στα
αoτιlηα
πεντñα,
η
oταδιαπη αν&δειξη
τoυ
αυτδνoµoυ
δηµιoυgγoδ
oε
δυναµιπδ eτιφñαoτη
των
νθων
ιδεδν
'(αL
πñοφητη µιαg
νιiαq ανθñωπδτηταg (ñoµαντιπη
αιoθητmη
τηg
ιδιοφυ/αq,
τoυ
Genie),
η
δηµιoυqγlα
µoυoιπδν
θñγων υι}ηλδν
τεxνιπδν
απαιτηoεων
πoυ
υπαNoυαν
oυνciµα στo
αiτηµα πqωτoτυπ[αq,
oυνετελεoαν
σε
µιαν
ανδñθωoη
τηc αξιoλoγησηζ τηζ
µoυσιχηg
απo
την πoινη
γνδµη
xαL την
ανciδειξη τηζ
σε
παλλιτεxνιxη δυναµη
πoυ oυντελoδoε αποφαotoτtnα
oτη
oυνo1η
τηζ
]4oινωνιπηq
ζωηe.
Oι
Παñαδdoειq
Αιoθητιxηe
τoυ
Χεγπελ
(1,]]0-1,83 ) στo
Πανεπιoτηµιo
τoυ
Bεñoλlνoυ απδ
τo
1820
δωg
τo
1829, oυνδπεoαν
xñoνoλογιN&
µε
τo
απδγειo
τηq
παλλιτeyνιτιηe
δqαoτηqιδτηταζ
τoυ
Mπετδβεν,
oυνoµηλι]4oυ
τoυ
φιλδooφoυ
(1770-1827)'
αΧΧα παι
µε µiα
πñωτoφανη
αναπτυξη
τηζ
µoυσιχηq
γλδooαq
πQoζ
την
πατε0θυνση
τoυ
µoυoιπoδ ñoµαντιoµoδ
(C
M Von Weber,
Mendelsohn
π.α.).
Στιq
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
27/137
-qq-
αναπτδξειζ
τoυ
Ιειµθνoυ
των
Παgαδδoεων
πεñl
µoυσιχηζ, διαπq[νεται
o
µ&λλον
συντηQητι14δg,
πεñιooδτεño
lηχαoιNtoτtπδq
πqooανατoλιoµδq
τηζ
µoυoιxηc
φιλoooφLαq
τoυ Xδγπελ. Θα
δoδµε
δε
για
πoιoδq
Nαθαñciι
θεωñητιπoυg
λoγoυq
o
φιλδooφoq
δε[1νει
να
αγνoεi,
παντελδq την
υπαQξη
)4αL τo
θñγo
τoυ
ιδιoφυοδq
oυνoµηλιπoυ
τoυ,
αλλ&
παι να
πgiνει παυoτtτια
τη
νεδτεqη
µoυoιπη
τηq επoχηζ
τoυ.
Λiγα λδγια
^νLξ,
τη
φιλoooφiα
τoυ
Xθγπελ.
Σε
αντiθεση
µε
τoν
Ι{αντ,
για
τoν oπoio
o πδoµog
µπoñεΙ,
να
γνωoθεl
µδνo
στo
βαθµο
πoυ
τo
επιτgθπoυν oι
αιoθηoειg
'|αL
η
επεξεñγαo[α
των δεδoµθνων
τoυq
απδ
τη
∆ι&νoια
1/(α"L
τιq
λoγιxδq τηζ
Nατηγoñiεζ,
η
oπτιµιoτιui1φιλoooφlα
τoυ
Xθγxελ
δlνει
πληQη
πi.oτη
oτην
L'(ανoτητα
τoυ
υπo],(ειµενιπoυ
Λoγoυ
δxι
µδνo
να
1Λ'ατασ4ευ&ζει
την
αληθεια
απo
παθαq&
γνωoτιxδ
oυµφθñoν,
αλλci
παι
να
ταυτlζεται
µε
τoν
(αντι]4ειµενιπδ>
Λoγo
πoυ διθπει
τo
υlταQ'κδ
δyt
µδνo
oτo
εlναι τoυ,
αΧΧα
'|αL
στo
ylyνεαθαlτoυ
(Ιoτoñ[α):
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
28/137
-1*b
-
FΙ
φιλoooφiα
τoυ
ΧbyιeΧ27
oυotαoτtyια
δεν
εiναι
παñ&
η
παταγñαφη τηg
ανδλιξηζ τoυ Πνεδµατoq
απδ την αoδνειδη
παταβυθιoη
τoυ
στη
Φδoη,
απδ
την Nαταoταoη τoυ Πνεδµατog-ωg-Φυoη,
σT1
oταδιαπη
απελευθιiñωoη
τoυ απo αυτην
µε
τη
µoQφη
τηg
ιoτoñiαζ
τoυ
ανθñωπiνου
γdνoυq
(ιoτoñιπη eξbΧξη τoυ
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
29/137
-2η
-
χQηστι14oυq
(Θñηoxευτιπoδq, Noινωνιπoδq,
πoλιτιxoδg)
oπoπoδg. Στo
επιµδñoυg
εQγo
τεχνηq
επφñcΙζεται
µθo,
απδ
την
πατciλληλη
επεξεñγαo[α
τoυ
υλιπoδ
τηe
πcΙθε
τεχνηζ
(πθτgωµα,
χQδµα,
ηχoζ),
τo
πoΧtτιoψοιδ
πνεδµα
τηq
εnαoτoτε
ιστoQι14ηc
πεñιδδoυ.
FΙ
πqo
τηζ
αQχαιoελληνιπηe
αuψηe
τθ1νη,
πoυ
ε[ναι
oτην oυolα
τηe
oυµβoλικη
(διαoταoη
µoQφηζ-πεñιεxoµδνoυ)
παι
αντιπQoσωπεδεται
παλδτεqα
απδ
την
αQχιτεχτoνnιη
(πατeξoxην
oυµβo\ιlιη
τεχνη
oδµφωνα
µε
τoν Χθγπελ),
επφñcΙζει
τo
πνεδµα
τηζ
πεQιδδoυ
αυτηζ
ωg
αναζητηoη
των
πεQιεχoµθνων
Θνoζ
αφηQηµδνoυ
ατιδψη
Απoλδτoυ.
FΙ τ∆xνη
oτη
oυνθ1εια
εξελlooεται
απδ
τη
oυµβoλmη,
oτην
ιλααιxη
τηζ
µoQφη,
µε
πqδτυπo
την
τθpη
τηζ
ελληνιπηe
τΧαotτιηe
αñxαιδτηταg
)4αL
µε
αñµoζoντα
αντιπQoσωπδ
τηe
την
τθxνη
τξG
γλυπτιxηq.
Eδδ
επιτυγx&νεται
oδµπτωoη
µoQφηζ-πεqιεxoµdνoυ,
πoυ
θ1ει
δµ,q
ωζ
oυνδπεια
µιαν
oñιoµθνη
υπoβιΙθµιoη
χαι
πεQιoñιoµδ
των
ε14φQαoτιπδν
δυνατοτητων
τoυ
αιoθητoδ
υλιπoδ:
τo
Πνεδµα
πñooαqµδζet
τo
βιiθoq
τoυ στην
εξωτεgιπη
µoQφη
(πñcΙξειq,
xειñoνoµlεq,
oυµβ&ντα).
Fi
τñiτη
µoQφη
τεχνηζ
τθλoq,
oδµφωνα
π&ντα
µε
τoν
Χθγπελ,
ε[ναι
η ñοµαυτιxη
NαL
σ,
αυτην
ανηπoυν
η
ζωγQαφιτιh,
η
µoυoιπη
'αL
η
πo[ηoη.
Στη
qoµαντιπη
µoqφη
τθxνηq
επανθqxεται
τo
πqδβληµo
τηg
δι&oταoηC
µoQφηζ-πεñιεxoµθνου,
παθδq
NαΘ'
oλη
τη
1ñιoτιανιπη
πεqloδo
τηζ
ανθñωπoτηταq
παñατηgε[ται
µια
πñoΤoδoα
εoωτεñ[πευoη
των
πεñιε1oµθνων
τηζ
oυνεiδηoηζ
πoυ
oυµβαδ[ζει
µε
θνα
βαθυτεqo
xαL
πληñθoτεño
πñooδιoñιoµδ
τηζ
ιδθαg
τoυ
Απoλδτου,
τo
oπolo
ετσι
αδυνατεi.
να
εχΨQασθεi
πληñωq
oτην
εξωτεñιπη
µoñφη.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
30/137
-25-
Aν&λυoη
τoυ
πειµθνoυ
για
τη
µoυσι'\.''
Tα
παqαπιiνω
επτiθενται
απδ
τoν
Xδγxελ
oυνoπτιπci
oτιg
πqδτεq
παqαγq&φoυζ
τoυ
Θισαγωγι14oδ πεφαλαioυ τoυ Nειµdνoυ
για
τη
µoυoιπη,
δπoυ
o
φιλδooφog
πgοoπαθεi
να
πqooδιoñioει
την
ειδoπoιδ
διαφoq&
τηe
µoυoιπηG
απδ
τιg
&λλεq τdxνεg,
Παqατηgεl
oτι oτη
µoυoιπη
λαµβcΙνει
χδQα
µε
&λλα
λδγια),
δoo nαt
ωζ
πQoζ
τη
µoQφη,
αφoδ
δεν δγet eξωτeñιπη,
αντιNειψενιNi1
υπδoταoη,
εlναι riδλo
hxηψo
πoυ απoιητα
µoυoιπη
αξLα
εφδooν πñooλαµβcΙνεται
απδ
την
ανθñδπινη δι&νοια,
ε1ει
δηλαδη εoωτεñιπ\
υπδoταoη.
H
διπλη
αυτη
υπo},ιειµενιNδτητα
τηq
µoυσιιηe
την
nαΘιoτα
oτoν
oυoiα
απδχυτα ιαt
ιατεξoγi1ν
ñoµαντιπη
τδxνη,
αν λcΙβoυµε υπoιpη
µαζ
δτι,
oδµφωνα
cΙλλωoτε
14αL
ψε
την
ευQυτεñη
παqαδoxh τηe e'ττoxhe,
η
υττo1ιε,Lψενnιδτητα
απoτελε
i
ουo ιαoτrιδ oτ o ιyei'o τo υ
Qo µαν
τι,ιo'5 πν εδ
µατoq.
Παñαπ&τω
o
Χδγπελ
πñοoπαθεi
να
α,Ιτo'(αταoτηoει
µια
o1θoη
µεταξυ
τηζ
φυol,lG
τoυ
ηχoυ
1/(αL
τηζ ανθqδπινηζ
εσωτεQιnδτηταg,
υπooτηñiζoνταζ δτι
εφδooν
o
ηχoζ
εiναι
πño[δν
µιαq διπληq rΙñνηoηc
τηe
αντιχειµενmδτηταq
(αφενoq
απδ
τo αντιπεlµενo) τo
,
αφετθñoυ
o
lδιoq
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
31/137
-
?6-
απδ
την
πλευñrjc
τηq ε[ναι
µη
αντιj4ειµενιπη,
ψη ειτατη,
ψη
υΧmη
παι
oυνciµα υπιΙq1ει
µδνo
στo
xqoνo,
αναιqεi διαgπδq τoν
εαυτδ
τηζ
παqαµθνoνταq
ωoτδoo oυν&µα
η
[δια:
η
φδoη
τηζ,
δπωq
λθει
o
φιλδooφoq,
ε[ναι ιδεατη
(ideele).
Αντιλαµβανδµαoτε
τη oπoυδαιδτητα
αυτηe τηζ
διαπioτωoηe
τoυ
Χθγπελ,
πoυ xιΙνει
τη
µoυoιzη
&µεoη
θπφñαoη,
ιδιδτυπη
γλδooα,
τηq
ανθqδπινηζ
Φ,χηg,
δxι επειδη
η
µoυoιπη
µιµεiται
απλα τιq
µoQφθζ
ε]4φQασηζ
τηζ
ψυχηζ
(τoνιoµδq
τηe
oµιλlαq
N.λ"'π,, eιφQαστL'|dq
xειñoνoψiee
/
Ι(αντ,
διαφωτιoτδg,
µπαqοπ),
αλλ&
επειδη
τηq
µoιcΙζεL
στo
ττLo oυoιδδεg
τηq
στoιχεio: oι αQχεζ
πoυ
διθπoυν
την
ι}υ1η
(εoωτεñιπδτητα, αqνητιπδτητα,
1ñδνoq)
εlναι
πoινθg
µε
αυτθq
τηζ
µoυσι]4ηq, η
µo,oιπη
ε[ναι
θα
λεγαµε
τηζ
ψυχηζ.
Σηµαντιπη
επloηc
ε[ναι
η
παQατηQηση
τoυ
XεγNελ
δτι
αντιπε[µενo
τηζ
µoυσι14Iζ
δεν
ε[ναι
η
eξωτeñmη
µoQφη
η
η
υλιπη
εoωτεñιπδ1ητα,
η
ηγητtNη
nΦ,χη,,
o
τgδπoq
πoυ
η1εi η
αντιχειµενιπη πqαyψατιι6τητα,
αλλcil
.
Αυτδ
απoτñθπει
τη
µoυσι],(η
απδ
τo να
βιΙζει
oτδyo
τηζ
τη µiµηoη
τηq
εξωτεqιxηe
φυoξG
oτη
δq&oη
η
την
ηxηση
τrlq' H
αξi.α
τηq αντιθθτωq
πqooµετñciταL
στo
Nατα
πδoo
.
Αν
αναλoγιoτoδµε
δτι oτδyoζ
τoυ
ανθqδπινoυ
βloυ
)4αL τηe ιoτoqlαq
oδµφωνα
µε
την εγελιανη ιδεαλιoτιπη
φιλoooφiα
εlναι
αυτη απqιβδq
η
απελευθθñωoη
απδ
τα
δεoµci
τηq φδoηe,
η
αληθινη πυqιciqxηoη
τηe
µθo,
απ6
την απoµ&πñυνoη
απδ
την lιαταoταoη
µiµηoηs
τηζ
πQoζ
την
πατεδθυνoη
τηζ
ιδ αg
τξG,
δηλ.
τηζ yυdoηe,
πoυ πqoδπoθdτει
oυνειδητoπoiηoη
ιtαt
αναπτυξη
τηs
ανθqδπινηζ
εoωτεñιπδτηταq,
τδτε
αντιλαµβανδµαoτε
την
αξi.α
πoυ παlgνει
η µoυoιπη
ωg
παλλιτεyνtπη
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
32/137
-L"
δπφqαoη
τηζ
εσωτεQιNδτηταq
αυτηζ'
Αυτo
rΙλλωoτε
oηµαiνει
y(αL
o
τlτλοg
τηζ
παqoδoαg
ενδτηταq
(η
µoυoιπη
υπδ απδλυτεg
ιδεαλιoτιπεq
πgoδπoθθoειq>. Eπιπλθoν
o
παñαποiνω
πεñιoñιoµδq
θlγει
'|αL
τo
πqoβληµα
τoυ
πñoyñdµµατoζ
στη
µoυoιπη,
δπoυ
ναι
µεν
απoτελεl
δυυατdτητα
τηe
µoυσι],ιηζ
να
απoδiδet
ηyητtτια
εξωτεqιπci
γεγoνδτα η
αλληλoυxiα
γεγoνδτOV,
71
αιoΘητοιi1ωoτδoo νoµιµδτητα
)4αL
αξLα
αυτηe
τηζ
δυνατoτηταq
τiθεται
υπδ
εqδτηµα.
Στη
νεδτεqη
µoυoιπη
αιoΘητιιη'
µoυoιπoλδγoι
δπωq
o
Ι(ωνoταντiνoq
Φλδgoq
υπooτηqiζoυν
τη
δυνατδτητα
1ΛαL
τη νoµιµoπo'tηoη
τηζ
µoυσιχΙζ
να
επφq&ζει
αυτδ πoυ
απο,ιαχe|ι εoωτεñιxd
πñdyñαµµα, δηλ.
νoηµατoδoτηµενεq
αλληλoυxlεq
Qυ1oλoγιπδν,ιαταoτ&oεων
παι
βιωµciτων
τoυ
oυνθθτη.
H
παqατηQηση
δτt
oτη
µoυoιπη
xαταñγεiται
η
διciπñιoη
µεταξυ
υπoπειµθνoυ
1ΛαL
αντιxειµδνoυ
εlναι
εξαιñετιNα
oηψαντtlιi1δ1ι
µoνo
απδ
µoυoιπoλoγιπη,
αλλ& Nαt απδ
φιλoooφιNη
ciπoιpη.
EπφñrΙζει
δε πεñαιτθñω
14αL
τη διαδεδoµδνη
πioτη τηζ
eττoηhe
δτι
η
αµoιβαlα
απoξδνωoη
υπoNειµδνoυ
τ|α"L
αντιπειµδνoυ
µπoqεl να
αqθεl µε
τo
να
εισχωQηoει
o
ciνθñωπog
µθoω
τoυ θυµιπoδ τoυ στην εoωτεñιπη
ιpυxη
των αντιπειµθνων.
FΙ
cΙñoη αυτη oηµατoδoτε[, εδq δνα
βαθµo βεβαια,
την πεqlφηµη
unio
mystica,
την
dνωoη
τoυ ανθñδπoυ
µε
τoν
πδoµo
oτo επLτιeντQo
τηζ
oυναιoθηµατtιηg
παñδι&g.
To
τboo ωoτδoo
διαφoñoπoιoδνται
oι
εγελιανθq
παñαδo1θq απδ τη
µυστι]4ιoτmi1
χαL
αναy|αινιoµθνα
ñoµαντιπη
πi"oτη, εlναι
θδµα πoυ
δεν
µπoñoδµε
να
εξετ&ooυµε εδδ.
Eντoδτoιq
o
εγελιανδq αυτδq
ιo1υñιoµδc µπoqεi να
αντιπαQαβληθεl
µε
επε[νoυζ
τoυ
Σδπενx&oυεñ πoυ θα εξεταooυµε
στην
επδµενη ενδτητα.
FΙ
αντιπαñαβoλη
αυτη
θα
απoπαλδ(,lει
ctλλωoτε
oηµεiα
ενδτηταg τoυ
oυνoλιπoδ
µoυσι],ιoφ
ιλoooφιxoδ
πño
βλη
µατιoµoδ.
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
33/137
-2s
To
πεiµενo τoυ Χεγπελ
για
τη
µoυoιπη xωq[ζεται,
για
λδγoυq
συστηµατιxηe
oυνθπειαζ,
σε
τqεig
µεγ&λεq
ενδτητεq,9.
Στην
πqδτη,
loωq
την πεQισσδτεño
φιλoooφιxη,
πoυ oνoµrΙζεται
,
o
Χθγπελ
oυγπglνει
τη
ψoυσLnη
µε
τιζ
υπδλoιπεq
τδ1νεq
τδoo
ωζ
πQoζ
τo
υλιπδ,
δoo τιαι
ωζ πQoζ
τη
µoQφη
πoυ
δ[νει
η ψoυotlιη
oτo
πνευµατιNδ
πεqιε1δµενo
πoυ
αναλαµβcΙνει.
Mε
την
αñxιτεxτοvικη
η
µoυoιNη
διαφθqει
qιζιπ&
ωE
πQos
τo
υ}uιNδ:
βαgειrΙ
πετqδδηs
δλη
για
τη
µiα,
&υλoq
ηχoζ για
την
ciιλλη.
Ωoτδoo
παL
oL
δδo
τδxνεq
δεν
δανεΙ,ζoνται
τιg
µoñφθg
τoυq
απδ
τoν
εξωτεñιιδ
Nδoψo'
αλλcΙ
τtg
επιvooiz: oι
µοñφθq
τoυζ εt,ναι
nατeξoyην
ανθgδπινα
,ιαταoιευασµατα,
πñoΤδντα
τηζ
ανθñδπινηg
διανοιαg
βerstand).
Ιζαι
oι
δδo
τθ1νεq
απδ την
rΙλλη
ανταπoπñlνoνται
σe
nατηyoñlεq
τηe
δι&νoιαq
δπωq
η
αυµµετñlα,
η
ευñυθµiα'
η
ιαοññοπiα
'(.o''t''
ενδ στη
β.ioη
τηζ oñγ&νωoηζ
τoυ
υλιπoδ
τoυζ
υπιΙñ1oυν
πoooτmbg oxθoειg.
Ωoτδoo o
Xθγπελ
επιoηµα[νει
δτι
η
παñoυolα
τoυ
(αQχιτeπτoνt,ιoil>
oτoιxεioυ
στη
µoυoιNη
υπciñ1ει
µδνo
πñoπειµθνoυ
να
υπooτηñ[ζει
την
εoωτεñιxη
εχφQαστιχδτητα
τηζ
µoυoιπηG,
την εχφQαoτιlιi1
τηg
ελευθεq[α,
παι
δεν
µπoqεl
να
γlνεται
αυτooNoπδq'
o
Χθγπελ παñoµoι&ζει
την
παχα επεξεgγαoµθνη &λλα
ανΘχφQαστt,ιη
ψoυoιNη
µε
αñxιτεNτoνιlηδ
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
34/137
-Qq-
^.Ι
(πoλυφωνιxδν πυñlωq),
τιg
θεωñεi
ωoτδoo
ανα^|"}ηαστ'Lτ|rΙ
πατδτεñεζ
ωζ
πQoζ τo oτ6yo αυτδ,
nατασιeυαoµdνεq
quasi
αñyιτειτoνtπα
(
-
8/16/2019 Aesthetics and Philosophy of Music
35/137
-bo-
Mε
τη δηλωoη
τoυ αυτη
o Χδγπελ
δε[xνει
δυo
πqciγµατα:
α) δτι
η
ιδιδτητ& τoυ ωζ
τoν
.ιαΘιoτα
µciλλoν
θναν
απλδ
µελωδιoτη
(αq
µη,
πo�