adventist.nladventist.nl/wordpress/.../2-adul-2013...kompletu.docx  · web viewtur e kosecha ku e...

203
Guia di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto “BUSKA SENOR I BIBA!” LESNAN PRINSIPAL FOR DI PROFETANAN MENOR Aprel, Mei, Yüni 2013

Upload: lediep

Post on 30-Jan-2018

214 views

Category:

Documents


2 download

TRANSCRIPT

Guia di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto

“BUSKA SENOR I BIBA!” LESNAN PRINSIPAL FOR DI PROFETANAN MENOR

Aprel, Mei, Yüni 2013

KONTENIDO:

1. Adulterio Spiritual (Hosea) – Mart 30- Aprel 52. Amor i Huisio: Dios Su Dilema (Hosea) – Aprel 6-123. Un Dios Santu i Hustu (Joel) – Aprel 13-194. Señor di Tur Nashon (Amos) – Aprel 20-265. Buska Señor i Biba! (Amos) – Aprel 27- Mei 36. Ansioso pa Pordoná (Jonas) – Mei 4-107. Dios Su Pueblo Speshal (Mikeas) – Mei 11-178. Konfia Dios Su Bondat (Habakuk) – Mei 18-249. E Dia di Señor (Sofonias) – Mei 25-3110. Promé Kosnan Promé! (Hagai) – Yüni 1-711. Vishonnan di Speransa (Sofonias) – Yüni 8-1412. Shelu Su Mihó Regalu (Sofonias) – Yüni 15-2113. A Ménos Ku Nos Lubidá! (Malakias) – Yüni 22-28

E Guia di Estudio di Beibel pa Sabat Skol di Adulto ta prepará dor di Ofisina di Guia di Estudio di Beibel pa Adulto, di Konferensha General di Atventistanan di Shete Dia. Preparashon di e guia ta bou di direkshon general di un Komité Mundial di Evaluashon di Manuskrito di Sabat Skol, ken su miembronan ta funshoná komo editornan ku ta wòrdu konsultá. E guia publiká ta reflehá kontribushon di e komité aki, p’esei e no ta solamente òf nesesariamente representá intento di e outor (nan).

AKTO KU NO TA NATURAL

Un hende a yega di bisa ku e mente nunka ta satisfecho, nunka. Ta pasobra e ta enfrentá un paradoha kruel: e mente, ku por kontemplá kosnan eterno, ta komponé di materia ku no ta eterno—i, pió di tur, e mente sabi ku e no ta eterno. Meskos ku galiñanan i uster, nos lo bai muri. E diferensia, sinembargo, ta ku galiñanan i usternan no sabi esei. Hende si sabi esei—i esei ta kousa nos hopi angustia i sufrimentu. Ta kon nos a hinka nos kurpa den e pòtòpòtò aki? E kontesta ta, klaro, un palabra: pika. Pika ta hiba na morto. Ser humano ta hasi piká—pa e motibu ei hende ta muri. E no ta bira mas simpel ku esei. “P’esei, meskos ku piká a bini den mundu dor di un hende, i morto a bini dor di piká, i asina morto a plama ariba tur pasobra tur a hasi piká” (Romanonan 5:12).

Si, hende ta muri, pero nunka tabata intenshon pa ta asina. Originalmente a krea nos pa tin bida eterno. E plan, for di komienso, tabata pa nos biba pa semper. Morto, anto, ta un intruso—un di e aktonan mas innatural. Hende ta asina kustumbrá ku morto, ku nos ta tum’é komo algu gewon; nos ta djis asept’é komo “parti di bida”.

Morto komo parti di bida? Si esei ta zona apsurdo, ta pasobra e ta. Morto ta nengamentu di bida, i no algun aspekto di dje.

Den e konteksto aki, nos ta yega na lès pa e kuartal aki. Kisas por ekspres’é mas mihó dor di e sita famoso, kaminda Ellen G. White ta skirbi ku e gran tema di

2

Beibel ta “E trabou di Dios pa pone gloria di hende den stòf, i hasi pa hende loke e no tin den su poder pa hasi pa su mes”—Ellen G. White, The Faith I Live By, p. 109.

I kiko ta e kos ku Dios ta hasi pa nos ku nos no tin e poder pa hasi pa nos mes? Klaro, ta pa salba nos for di e akto mas innatural, morto; e morto eterno ku lo tabata di nos si no tabata pa Dios Su grasia manera ta revelá den e plan di salbashon. Den otro palabra, ta e yamada na nos, tantu komo individuo i komo iglesia, “pa buska Señor i biba”.

Esaki ta e tema ku nos ta ban studia, esun di Dios hasiendo pa nos loke nos nunka por hasi pa nos mes, kua ta pa duna nos e regalu di bida, bida eterno den Hesus. Nos ta bai eksplorá esaki, sinembargo, den un lugá kaminda nos no ta bai hopi biaha, esta, den e “Profetanan Menor”, ku ta e diesdos bukinan chikí ku tin na final di Tèstamènt Bieu. A yama nan “e Profetanan Menor” no pasobra nan ta di ménos importansia ku esnan mayor, pero solamente pasobra nan bukinan ta mas kòrtiku ku esnan di e otro eskritornan di Tèstamènt Bieu.

En realidat, sea dor di kasamentu di Hosea ku un esposa infiel, òf Jonas su intento pa hui for di Dios Su yamada profétiko (òf a lo ménos dor di purba hasi esei), òf dor di Zakarias su vishon asombroso di Hosue i e angel (i ku tur e otronan, tambe)—huntu, e Profetanan Menor tin un mensahe poderoso, un ku ta bini na nos bes tras bes, ku ta tokante Dios Su grasia pa pekadornan ku no meresé esei. E mensahe kla ta ku Dios ke salba hende for di nan piká, pa salba nos for di devastashon ku piká, rebelion, i desobediensia ta trese. Bes tras bes nos ta mira den e bukinan aki kon Dios ta rogando na Su pueblo pa nan arepentí, pa pone nan pikánan un banda, pa bolbe bèk serka djE i pa haña bida i no morto, salbashon i no destrukshon, speransa i no desesperashon.

No tin nada “menor” den e tema ei. Ta bèrdat presente—ta Dios Su mensahe pa nos awe, meskos ku e tabata pa esnan ku a biba den tempu di e diesdos eskritornan aki, ounke nan no t’ei mas, tòg nan ta papiando.

E pregunta ta, nos lo skucha? E kontesta ta kla, pasobra e ta un asuntu di bida i morto.

ZDRAVKO STEFANOVIC ta duna lès di Hebreo i Tèstamènt Bieu na Universidat di Walla Walla. E ta kasa ku Bozana, ku ta un profesora di matemátika, i nan tin dos yu hòmber. E famia ta kòrda ku kariño e djesdos añanan ku nan a pasa sirbiendo na Ost Asia.

3

Lès 1 Mart 30- Aprel 5Adulterio Spiritual (Hosea)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Hosea 1:1-3; Ezekiel 4:1-6; Hosea 2:12-18; 4:1-3; Santiago 5:1-7; Revelashon 14:6-12.

TEKSTO DI MEMORIA: “I lo Mi sembr’é pa Mi mes den e tera. Tambe lo Mi tin kompashon ku esun ku no a haña kompashon, i lo Mi bisa esnan ku no tabata Mi pueblo: ‘Boso ta Mi pueblo!’ I nan lo bisa: ‘Bo ta mi Dios!’” (Hosea 2:23).

Pensamentu Klave: Asta meimei di adulterio spiritual i huisio divino, Dios Su amor pa Su pueblo nunka ta faya.

PROFETA HOSEA a ministrá na final di un periodo hopi próspero den Israel su historia, nèt promé ku e nashon a kai den man di e Sirionan na aña 722 P.K. Na e tempu ei, Dios Su pueblo eskohí no tabata adorá Dios so mas, ma nan tabata sirbi Baal tambe, ku tabata un dios Kananita.

Pone na kabes di e Profetanan Menor, Hosea su buki ta hasi e pregunta sentral di proklamashon profétiko durante e tempu aki di apostasia: Dios tabata stima Israel ainda, apesar di nan prostitushon spiritual? E tin un propósito ainda pa nan apesar di nan pikánan i huisio ku tabata na kaminda?

Hosea su historia i profesia personal ta inseparablemente mara den su buki. Meskos ku e profeta a pordoná su esposa ku tabata infiel i tabata dispuesto di tum’é bèk den kas, Dios ta dispuesto pa hasi meskos pa Su pueblo.

Kiko nos por siña for di e eksperensia di Hosea i di Señor Su manera di trata ku Israel, ku a dual kita bai for di e bon kaminda?Djadumingu Mart 31

UN MANDATO STRAÑU

“Tempu ku Señor a kuminsá papia pa medio di Oseas, Señor a bisa Oseas, ‘Bai, tuma pa bo mes un esposa prostituta i haña yunan di prostitushon, pasobra e tera a kometé prostitushon na gran manera i a bandoná Señor” (Hosea 1:2, 3).

Pa siglonan, studiantenan di Beibel a debatí naturalesa di e mandato aki, hasiendo preguntanan manera: Gomer tabata un prostituta òf djis un esposa ku no tabata fiel? E tabata inmoral promé ku el a kasa ku Hosea, òf Gomer a bira infiel despues?

4

Nos no sabi pa sigur. Un kos, sinembargo, ta sigur: ora Señor a papia ku Hosea i dor di dje, E kier a bira hende su atenshon for di Hosea su historia na Dios Su historia di amor ku Israel. Pasobra Gomer tabata un Israelita, e historia di su matrimonio ku e profeta ta meskla ku historia di Dios Su pakto ku Israel.

Tin komparashonnan importante entre Hosea su historia i Dios Su eksperensia ku Israel. Na un nivel humano, Gomer no tabata fiel na Hosea; riba nivel spiritual, Israel tabata infiel na Dios. Meskos ku Gomer su inmoralidat a heridá su esposo su kurason, asina Israel su idolatria a heridá e gran kurason di Dios. A yama Hosea pa soportá un kurason kibra i un matrimonio kibra. Hosea lo mester a sufri di indignashon públiko i mala fama. Sinembargo, mas e eksperensiá Gomer su infidelidat, mas profundo e tabata komprondé Dios Su dòló i frustrashon pa ku Israel.

Hopi biaha Dios a pidi otro profetanan pa hasi algu mas ku predikamentu. Lesa e siguiente pasashinan i splika kon e profetanan su akshon a simbolisá Dios Su trato ku Su pueblo. (Isaias 20:1-6; Jeremias 27:1-7; Ezekiel 4:1-6).

Ki tipo di testimonio bo bida ta pa Señor? No djis bo palabranan, pero bo akshonnan tambe ta konta. Kiko tin den bo bida ku ta revelá, no simplemente ku bo ta un bon persona, pero ku bo ta tambe un siguidó di Hesus?

Djaluna Aprel 1ADULTERIO SPIRITUAL

Ora Hosea su esposa, Gomer, a kometé adulterio kontra dje, el a sufri agonia di traishon, humiashon, i bèrgwensa. Pa e bisiñanan i amigunan ku tabata mira su dòló, Hosea a entrega un mensahe divino dor di palabra i akshon: Israel, Dios Su esposa, tabata meskos ku Gomer. E pueblo eskohí tabata kometé adulterio spiritual.

Profeta Jeremias a kompará Dios Su pueblo infiel ku un “prostituta” ku ta biba ku hopi amante apesar di tur kos ku Dios a proveé p’e (Jeremias 3:1). Den forma similar, profeta Ezekiel ta yama Israel idolatra “un esposa adúltero” ku a separá for di su berdadero esposo (Ezekiel 16:32). Pa e rason aki, idolatria den Beibel ta wòrdu mira komo adulterio spiritual.

Lesa Hosea 2:8-13. Ki spièrtamentu ta duna akinan? Den ki forma nos por, komo Atventistanan di Shete Dia, ta den peliger di hasi meskos den nos prinsipionan?

E ekspreshon “grano, biña nobo i zeta” ta wòrdu usa tambe den e buki di Deuteronomio (Deuteronomio 7:12-14) pa deskribí Israel su produkto básiko ku hende tabata disfrutá na abundansia di dje di akuerdo ku Dios Su promesanan duna dor di Moises. Den Hosea su tempu, e pueblo tabata asina malagradesido, asina trose den e mundu rònt di nan, ku nan tabata presentá e regalunan aki, ku Dios a duna nan, na nan ídolonan falsu. Ki spièrtamentu esaki ta pa nos, ku e regalunan

5

ku nos risibí for di shelu mester wòrdu usa den e servisio di Señor, i no den forma ku nunka tabata intenshon pa a usa nan (Mateo 6:24).

“Kon Dios ta konsiderá nos ingratitut i falta di apresio pa Su bendishonnan? Ora nos malusá Dios Su regalunan, nos kurason i man ta sera kontra dje. Pero esnan ku a risibí Dios Su regalunan di miserikòrdia dia tras dia, i aña tras di aña, a malusá Su abundansia, i a neglishá e almanan pa ken Kristu a duna Su bida. E medionan ku El a fia nan pa sostené Su kousa i konstruí Su reino, a wòrdu invertí den kasnan i terenonan, gasta riba orguyo i komplasensia propio, anto ta lubidá riba Esun ku a dun’é”.—Ellen G. White, Adventist Review and Sabbath Herald, Desèmber 7, 1886.

Pensa riba kon fásil ta pa tuma e regalunan ku Dios a duna nos i usa nan egoistamente, òf asta den un forma idolatra. Kua ta algun forma práktiko pa prevení e pika aki den nos bida?

Djamars Aprel 2UN PROMESA DI RESTOURASHON

Lesa Hosea 2. Kua ta Dios Su mensahe básiko akinan pa Su pueblo? Kon ta revelá e evangelio den e kapítulo aki?

Hosea su mensahe ta presentá e bèrdat profundo di Dios Su amor firme pa un pueblo ku no meresé esei. Hosea 2 ta deskribí un mensahe largu ku Señor ta duna di Israel su apostasia, ku ta wòrdu kompará despues ku Dios Su amor ku no ta faya pa Su pueblo. Despues di e kastigu, e esposo lo hiba su esposa riba un biahe dor di desierto, kaminda nan lo kasa di nobo ku otro.

Asina, e kapítulo ta kaba ku kuadro di un tempu futuro mas aya di e huisio ora Dios lo kariñá ku Israel pa stimE manera promé (Hosea 2:12-15). E animalnan salbahe di sabana lo no devorá mas e esposa su matanan di wendrùif i tampoko e palunan di figu, pero lo bira partner den e pakto nobo (Hosea 2:18). Apart di esei, lo duna kada un di e yunan un nòmber nobo, revelando atrobe ku Dios ta dispuesto pa kura i pordoná e pikánan ku Su pueblo a hasi den pasado.

Dios ta ofresé libremente pa pordoná nos pikánan. Kuantu pordon a kosta Dios? Kua tabata kosto personal di e lès aki pa Hosea? Hosea 3:1, 2.

Lantando na Israel komo baron, Hosea tabata destiná pa disfrutá di un status privilegiá den e sosiedat patriarkal ei. Pero e privilegio aki a bini ku un responsabilidat grandi. Lo a tuma masha hopi esfuerso di parti un hòmber den tempu ántes aya na Israel, pa e pordoná i tuma bèk den su kas, un esposa ku tabata infiel, ni pa menshoná pa e bai aseptá e señora ei su yunan komo di dje, yunan ku por ta di un otro hòmber. Pa keda para banda di su kasa i e kasa su yunan i, asina, soportá rechaso sosial, lo mester tabata un di e eksperensianan di mas difísil di bida.

Hosea, sinembargo, a bai “kumpra” su kasa bèk. Dios, den un sentido, a hasi meskos pa e rasa humano, pero e kosto di Dios tabata morto di Su Yu Hesus ariba

6

krus. Dor di hisa wowo so wak na e Krus, nos por haña un kuadro hopi mas kla di loke a kosta Dios pa kumpra nos bèk for di e ruina ku piká a kousa.

Djarason Aprel 3 E KASO KONTRA ISRAEL

Hosea 4:1-3 ta presentá Dios komo un ser ku ta trese un kargo òf diskushon legal kontra Israel. E nashon eskohí tabata para kulpabel dilanti su Dios pasobra e pueblo a faya di biba di akuerdo ku reglanan di e pakto. Bèrdat, miserikòrdia, i konosementu di Dios mester a bira kualidatnan di e relashon úniko di Israel ku Dios. Di akuerdo ku Hosea 2:18-20, esakinan ta regalunan ku Dios a duna Su pueblo ora nan a renobá e pakto.

Debí na piká, sinembargo, Israel su bida no tabatin e donnan aki di grasia. E krímennan menshoná dor di Hosea a trese a nashon na rant di anarkia. E lidernan religioso, e saserdotenan i profetanan, nan tur tabata karga respon-sabilidat pa deterioro di Israel su bida i tabata tene nan responsabel pa esei. Nan responsabilidat tabata pisá. Si nan konfrontá e abusunan i no kondená e aktonan di inhustisia, nan mes lo wòrdu kondená dor di Dios.

Den Tèstamènt Bieu tabata konsiderá adorashon di ídolo komo e piká di mas serio pasobra e tabata nenga e ròl di Señor Dios den bida di e nashon i di e individuo. Debí na e klima seku, áwaseru den tera di Israel tabata un asuntu di bida i morto. E Israelitanan a bin kere ku nan bendishonnan, manera áwaseru ku ta duna bida, tabata bini for di Baal. Asina ta, nan tabata traha kapèlnan pa diosnan stranhero i a kuminsá meskla inmoralidat ku adorashon.

Na mes un tempu, inhustisia sosial tabata reina den e tera. E klasenan riku na Israel tabata eksplotá e kampesinonan pober pa nan por paga tributo (belasting) na Siria. Hopi tabata usa froude i hòrtamentu (Hosea 12:7, 8). Tabata dor di esaki ku e periodo pasífiko i próspero di Israel a troka bira un tempu di turbulensia polítiko i sosial. E pais tabata na rant di káos total.

“Pober hòmbernan riku, profesando di sirbi Dios, tabata kos di tene duele di dje. Miéntras nan tabata laga pasa ku nan konosé Dios, den nan obranan nan tabata neng’E. Ki grandi ta e skuridat di hende asina! Nan ta profesá fe den e bèrdat, pero nan obranan no tabata korespondé ku nan profeshon. E amor pa rikesa tabata hasi hende egoista, pichiri, i intolerante. Rikesa ta poder; i frekuentemente amor pa plaka ta plaga i paralisá tur loke ta nobel i piadoso den hende”.—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 2, p. 682.

Lesa Santiago 5:1-7. Kon e palabranan aki ta pas ku bèrdat presente manera ta ekspresá den mensahe di e tres angelnan di Revelashon 14:6-12? Kualke sea nos posishon finansiero, ta kon nos por protehá nos mes for di e peligernan ku sèn semper ta presentá na e siguidornan di Kristu?

7

Djaweps Aprel 4UN YAMADA NA AREPENTIMENTU

“I esaki ta bida eterno, pa nan por konosé Bo, e úniko Dios berdadero, i Hesukristu ku Bo a manda’” (Juan 17:3).

E nòmber Hosea na Hebreo ta nifiká “Señor ta salba”, i e ta relashoná ku e nòmber Hosue, Isaias, i asta Hesus. E profeta ta yama e hendenan pa rechasá piká i buska refugio den nan Señor Dios pasobra E ta nan Kreador i Redentor. Propósito di huisio divino tabata pa rekordá e pekadornan ku nan bida i fortalesa tabata bini for di Esun serka ken nan mester bolbe bèk. Asina, asta meimei di tur e spiertamentunan i anunsio di huisio, Hosea su buki ta presentá e temanan di tantu arepentimentu humano i pordon divino.

Profeta Hosea ta urgí e nashon, ku tabata muriendo den piká “’pa falta di konosementu’” (Hosea 4:6), pa nan perseverá, buska pa konosé Dios mas mihó i biba den harmonia ku Su prinsipionan eterno. Tabata e pueblo su falta di konosementu, e konosementu di Dios, ku a hiba nan na rebelion i a lo largu esaki a resultá den huisio.

Kontrali na esei, dor di fe i obediensia nan por bin siña konosé Señor pa nan mes. E konosementu aki por ta hopi sera i íntimo tambe. Esei ta presisamente pakiko, bes tras bes, matrimonio ta manera un símbolo di e tipo di relashon ku Señor ke tin ku nos, ku ta Su pueblo.

Esei ta motibu tambe pakiko bida Kristian ta konsistí na promé lugá di un relashon ku e Dios bibu. Ta p’esei Señor ta yama hende pa konosE i sigui Su boluntat pa nan bida.

E problema di piká a trese un separashon spantoso entre Dios i humanidat. Pero, dor di morto di Hesus riba krus, un kaminda a habri pa asina nos kada un tin chèns pa tin un relashon mas serka ku Señor. Nos por, enbèrdat, konosE pa nos mes.

Ki diferensia tin entre sai di Dios versus konosé Dios? Kon e diferensia aki ta keda mustra den nos bida diario? Si un hende mester puntra bo, Kon mi por bin siña konosé Dios, kiko lo bo kontesta? Kiko e siguiente pasashinan ta siña di e importansia di “konosé Señor”?

Eksodo 33:12, 13 _______________________________________________

Jeremias 9:23, 24 _______________________________________________

Daniel 11:32 ___________________________________________________

1 Juan 2:4 _____________________________________________________

Djabièrnè Aprel 5MAS ESTUDIO:

8

“Segun tempu a sigui pasa bai, Hosea a bira konsiente di e echo ku su suerte personal tabata un spil di eksperensia divino, ku su ferdrit tabata eko e tristesa di Dios. Den e sufrimentu mutuo aki komo un akto di simpatia ku eksperensia divino, e profeta probablemente a mira nifikashon di e matrimonio ku el a drenta den dje segun petishon di Dios...

“Solamente dor di pasa den su mes bida loke Dios di Israel tabata eksperensiá, e profeta tabata por a haña simpatia pa e situashon divino. E matrimonio tabata un lès, un ilustrashon, mas bien ku un símbolo òf un sakramentu”.—Abraham J. Heschel, The Prophets (Mass.: Prince Press, 2001), p. 56.

“Den lenguahe simbóliko Hosea a pone dilanti e dies tribunan Dios Su plan di restourashon na kada alma arepentí ku ke uni ku Su iglesia ariba tera, e bendishonnan repartí na Israel den dianan di nan lealtat na dje den e Tera Primintí. Refiriendo na Israel komo un ku E ta anhelá mustra Su miserikòrdia na dje, Señor ta deklará, ‘Lo mi frei e, i hib’é den desierto, i papia trankil kune. I lo Mi dun’é su kunukunan di drùif for di einan, i e Valei di Achor pa un porta di speransa: i e lo kanta einan, manera den dianan di su hubentut, i manera den dia ku el a sali for di e tera di Egipto’”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 298.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:1. Nos tin tendensia di pensa ku idolatria ke men baha na rudia pa

imágennan. Den ki forma idolatria por ta algu ku ta muchu mas sutil i engañoso ku esei?

2. Den klas, eksplorá mas aleu e idea aki di kiko ke men pa konosé Dios. Si bo ta bisa ku bo “konosé Señor”, kiko bo ke men ku esei? Kon ta atkerí e konosementu aki di Dios?

3. Algun teólogonan di ántes a argumentá ku Dios ta impasibel, den otro palabra, Dios no ta eksperensia doló òf plaser debí na akshon di otro ser, manera hende. Pakiko bo ta kere hende ta pensa asina? Pakiko nos, sinembargo, ta rechas’é?

4. Papia mas riba e echo ku nos redenshon a kosta asina karu. Kiko esei ta bisa nos di nos balor pa Dios?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 1: Hosea 2:23E STUDIANTE LO:

Sabi: Rekonosé Dios Su intoleransia pa pika i Su amor pa hende.Sinti: Animá e sintimentu di amor pa pekador manera Dios ta stima nan,Hasi: Someté na Dios Su plan i alabE pasobra E ta aseptá nos.

BOSKEHO DI SIÑANSA:I. Sabi: Dios No Por Tolerá Desobediensia Kabesura

A. Pakiko Dios ta pidi Hosea bai kasa ku Gomer, un muhé di bida?9

B. Kiko su matrimonio ta bisa di e kondishon di Israel promé ku nan eksilio pa Siria?

C. Kon Dios, dor di e ehèmpel di Hosea, a pone Israel enfoká di nobo riba loke ta esensial den relashonnan berdadero den bida?

II.Sinti: Dios Su Amor Inkondishonal i No EgoistaA. Kiko e ta bisa di Dios Su amor i Su kondesendensia na nos nivel humano di

komprondementu i komportashon?B. Pakiko Dios ta stima hende asina hopi? Pakiko Dios ta preokupá pa hende?C. Kon e ta pone abo sinti pa sa ku esnan ku a plama bai lo wòrdu rekohé i

planta atrobe, esnan ku no ta stimá lo wòrdu stimá atrobe, i esnan ku ta yama no-Su-pueblo lo wòrdu adoptá komo Su yunan?

III.Hasi: Dios Su Grasia Ta Bòltu e SituashonA. Pakiko Hosea Su komportashon di pordoná su kasa adúltero ta straña nos i

ta asina importante pa nos iglesia awe?B. Kon Dios Su akshonnan di grasia pa ku pekadornan ta yuda abo i ami trata

esnan ku hasi piká kontra nos, òf rònt di nos?

RESUMEN: Ora nos bolbe bèk na Dios komo respuesta na Su yamada di amor, Dios ta pordoná, E ta kambia nos status, E ta bendishoná nos i guia nos den un bida nobo.

STAP 1: MOTIVASpòtlait Riba Skritura: Hosea 3:1-3.Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ta manera un esposo amante i

atento, i Su pueblo ta Su brùit. E relashon aki di esposo-esposa ta keda dramatisá den e bida di Hosea, Dios Su profeta, ken Dios ta manda bai kasa ku un muhé prostituta. Dios Su amor profundo, pordonado, tierno, i persistente ta un modèl di fieldat pa nos relashon di amor ku Dios i nos kasa.

Djis Pa Maestronan: Nos lès di e siman aki ta kuminsá estudio pa e kuartal aki riba tópiko di diesdos Profeta Menor di Tèstamènt Bieu. Ounke ta yama nan “menor”, e djesdos profetanan aki ta mayor. “Menor” ta referí solamente na e largura hopi kòrtiku di nan buki kompará ku esnan mas grandi di vários kapítulo manera Isaias, Jeremias, Ezekiel, i Daniel.

E palabra “Djesdos” ta wordu menshoná pa promé bes den segundo siglo promé ku Kristu (banda di 180 P.K.) den un buki apókrifo yama Ecclesiasticus (Sirach 49:10). Josephus tabata konsiente tambe di e palabra (Against Apion, 1.8.3). Ta interesante ku kada buki di e Djesdosnan ta wòrdu sitá for di dje a lo ménos un biaha den Tèstamènt Nobo (esun ku mas nan ta sita for di dje ta Zakarias). Pone atenshon na nifikashon di nòmber di e profetanan menor aki, pasobra kada un ta presentá, den su totalidat, e mensahe ku ta papia di dje i spliká den kada buki di e profetanan ei.

10

Diskushon pa kuminsá Kuné: Si abo haña chèns pa kambia bo nòmber, kua nòmber lo bo skohe? Bo ke haña nòmber di un personalidat den pasado òf presente? Si bo ta preferá haña vários nòmber na lugá di un so, kua lo bo skohe? Pakiko hende ta apresiá si bo sabi nan nòmber i yama nan na nan nòmber ora bo ta dirigí bo mes na nan? Kiko ta asina presioso i importante di nòmbernan? Kiko nan ta revelá di nos? Kon nos karakter ta keda definí dor di nos nòmber, si esei ta posibel mes? Kon nòmbernan bíbliko ta funshoná kompará ku esun di nos?

Preguntanan pa Diskushon:1. Pakiko Dios Su puebel mester di profetanan? Kiko ta asina espesífiko i

inremplasabel tokante nan ròl?2. Pakiko e profeta su stèm hopi biaha ta inkietá nos? Den ki forma

mensahenan profétiko ta generalmente positivo òf negativo? Kon nos ta rekonsiliá den nos mente ku e mensahenan di destrukshon i kondenashon, na esun banda, i e mensahenan di speransa i restourashon, na e otro banda, ku ta wòrdu ekspresá den mes un buki?

STAP 2—EKSPLORADjis pa Maestronan: Profeta Hosea su nòmber ke men “salbashon”, kua ta

tema prinsipal di e buki aki. E mensahe aki ta enfatisá Dios Su amor redentivo pa pekadornan dor di narashon di Hosea su bida personal i su aktitut pa ku su esposa infiel. Sea kuidadoso pa presentá e buki aki den un forma sensitivo, pasobra e ta un historia ku elementunan ku ta inkietá hende, asta skandaloso. No pone Dios Su lei i Su karakter di amor komo kontradikshon; mas bien, konsentrá riba e intenshon prinsipal di e mensahe dramátiko aki, esta, ban wak Dios Su amor asombroso i Su fieldat komo e Esposo durante un tempu ora ku lo a spera ku lo tin ekspulshon òf asta piedramentu di e esposa adúltero ei. Dios Su reakshon pa e profundo dekadensia spiritual, moral, i polítiko di e nashon ta iluminá pa nos Su aktitut di kuido i interés den e pekador.

KOMENTARIO BIBLIKO:Hosea ta un profeta di siglo ocho P.K. ken su ministerio a dura durante vários

dékada (Hosea 1:1). E ta e úniko profeta ku a bini for di e Reino di Nòrt. Manda dor di Dios pa entrega Su mensahe di arepentimentu na e reino ei, su tarea apuntá tabata pa yuda troka e tragedia di koutiverio Sirio i prevení kaida di Samaria, kapital di e Reino di Nòrt (722 P.K.) Si solamente e lidernan i pueblo a skucha na Dios, lo a spar nan di e kalamidat i tragedia nashonal/ personal aki.

Profetanan tabata no solamente bosero pa Dios; tin biaha tabata pidi nan ilustrá nan mensahe manera a mira den Isaias (Isaias 20:2-4); Mikeas (Mikeas 1:8); òf Ezekiel, ku a hasi 12 akshon simbóliko (Ezekiel 3:26, 27; 4:1-3; 4:4, 5; 4:6-8; 4:9-17; 5:1-4; 12:1-6; 12:17-20; 21:6, 7; 21:18-23; 24:15-26; 37:15-23). Propósito di e akshonnan aki di seña tabata pa sakudí e hendenan pa pone nan spièrta for di nan stupor i hiba nan na tuma desishon pa Dios i Su bèrdat i kita for di diosnan straño, kita for di inmoralidat, i kita for di komportashon ku no ta desente.

I. Hosea su Matrimonio11

(Repasá Hosea 1-3 ku e klas).

Señor a pidi Hosea pa aktua Su mensahe den un forma ekstremadamente straño, no kustumbrá, di un manera dramátiko, i espektakular. Ounke opinion di estudiosonan di Beibel ta varia tokante algun aspekto di e interpretashon di Hosea 1-3, e muestra mas kla ku tin ta hiba na e siguiente interpretashon. E profeta mester a bai kasa ku Gomer, un muhé di bida ku ya kaba tabatin yunan por di su relashonnan anterior ku tabata inlegal. (Hosea 1:2). Ta duna e rason asina: “Tera ta kulpabel di e adulterio di mas mahos ora a separá for di Señor”. Asina, Hosea su bida familiar a bira un parábola bibu di Señor Su relashon ku Israel.

Hosea tabatin tres yu ku su kasá, Gomer. Nòmber di e yunan aki tambe ta karga un mensahe. Esun promé tabata un mucha hòmber ku tabata yama Jezreel (“Dios Ta Plama”), sigui pa un mucha muhé yama Lo-Ruhamah (ku ta nifiká “No Stima”), i finalmente un otro yu hòmber Lo-Ammi (ta nifiká “No Mi Pueblo”). Ta Dios mes a skohe e nòmbernan straño aki. Kada bes ku Hosea revelá nan na e pueblo, nan lo mester a para pensa, pasobra e intenshon tabata pa shòk nan pone nan bin bei. Tabata un mensahe fuerte pa nan, ku no por a pasa fásilmente por alto.

Konsiderá Esaki: Kon Hosea su matrimonio a sirbi komo un parábola bibu di Dios Su relashon ku Israel? Ki impakto e nòmber di Hosea su yunan lo mester a ehersé riba kurason i mente di e hendenan di Israel?

II. Hosea Su Matrimonio Ta Den Krísis (Repasá Hosea 3:2, 3 ku e klas).

E evento deskribí den kapítulo 3 kronológikamente ta sigui despues di e eksperensia di kapítulo 1. Gomer lo mester tabata hopi agradesido na Hosea pa su aseptashon i pordon, pa elevá su status na esun di un esposa legal, i tambe pa proveé pa e famia. Na lugá di apresiá Hosea Su amor desinteresá, ata Gomer ta bira bai hasi fechoria, asta komo muhé kasá. Apesar di su adulterio ripití, Hosea tabata un esposo atento i e no a diborsiá Gomer òf eksponé na kastigu severo, pèrmití den e tempu ei pa infidelidat (ku tabata hiba asta na morto). Na lugá di esei, el a mustr’é miserikòrdia i amor. El a redimié dor di paga pa su libertat, un ekivalente di 30 shekel (mitar na sèn i mitar na biennan); wak Hosea 3:2; kompará esaki ku 2 Reinan 7:1, 16, 18). El a yama su kasa suavemente bèk: “Bo mester biba ku mi hopi dia; bo no mester ta un prostituta òf ta íntimo ku niun otro hòmber, i ami lo biba ku bo’” (Hosea 3:3).

PREGUNTA PA DISKUSHON: Kon Hosea a trata Gomer, apesar di su infidelidat? Kiko lei ta bisa e muhé meresé? Kon e forma ku Hosea a trata Gomer ta revelá Dios Su amor redentivo pa Israel? Ku esaki na mente, diskutí ku bo klas e sakrifisio supremo di amor ku Kristu a hasi na nos fabor, kua ta keda komo un modèl, pa e esposonan mira e forma kon nan mester stima nan esposa sin egoismo (Efesionan 5:25).

III. DIOS SU AMOR TA INKOMPRENDIBEL12

(Repasá Hosea 12:7 ku e klas).

Manera Gomer ta bai tras di su amantenan i ta kometé adulterio, asina Israel a kometé adulterio kontra Dios dor di sigui kultonan di fertilidat di Baal i hopi otro di kosnan straño (Hosea 2:7). Dios a proveé tur kos pa Su pueblo, i bes tras bes, El a pordoná i atraé Israel trese bèk serka dje. El a manda Hosea bai stima Gomer “manera Señor ta stima e Israelitanan” (Hosea 3:1). Dios tabata spera ku Su relashon di amor pa su esposa Israel lo hiba nan na kambia nan aktitut; arepentí, dediká nan mes kompletu na dje, i ser fiel: “Lo Mi bai bèk serka mi kasá manera na prinsipio, pasobra e tempu ei mi tabata mihó para ku awor”’ (Hosea 2:7, NIV). E ta anhelá pa mustr’é Su amor: “Lo Mi komprometé bo ku Mi pa semper; lo Mi komprometé bo den hustisia i amor i kompashon. Lo mi komprometé bo den fieldat, i lo bo rekonosé Señor’” (Hosea 2:19, 20, NIV). Dios a demostrá Su amor pa Su pueblo dor di kambia nòmber di Hosea Su yunan. Esaki ta un mensahe poderoso i un kambio kompletu di status. Jezreel su nòmber no tabata mas “Dios ta plama” pero “Ami lo planta”. “Lo-Ruhamah lo no ta mas “No Stima” sino “Lo Mi Mustra Mi Amor”. Finalmente, Lo-Ammi no ta mas “No Mi Pueblo”, pero su nòmber nobo lo ta “Abo Ta Mi Pueblo”. Ki inkreibel Dios Su amor ta pa Su pueblo! E úniko kontesta korekto pa un amor asina aplastante di parti Señor, nos Esposo berdadero, ta “Abo ta mi Dios” (Studia kuidadosamente Hosea 2:23).

Konsiderá Esaki: Kon e kambio di nòmber di Hosea su yunan ta reflehá un kambio den status? Di akuerdo ku Revelashon 2:17, Dios lo duna kada un di Su siguidornan un nòmber nobo. Kiko abo ke pa bo nòmber nobo reflehá?

STAP 3 – APLIKADjis pa Maestronan: Den nos sosiedat di awendia, bruhá seksualmente, e falta

di fieldat na Dios i na nos esposo(a) ta un problema tremendo. Yuda boso klas komprondé e importansia di tin relashonnan saludabel i maneranan kon pa kultivá esakinan.

Preguntanan pa Aplikashon: 1. Kon nos por práktika nos deboshon berdadero na Dios, i kon nos por mustra

esaki den formanan práktiko den nos famia?2. Kua ta e kosnan i asuntunan den nos bida awe ku ta distraé nos for di ta

kompletamente dediká na Dios i na nos kasá?

STAP 4 – KREADjis pa Maestronan: Hosea 1-3 ta un parábola di nos bida. Dios Su fieldat,

kuido, i amor ta wòrdu mira kla. Yuda bo klas mira e kuadro aki di Dios den un forma bibu.

Aktividatnan:

13

1. Pidi bo klas pa skirbi Hosea 1-3 den nan mes palabra. Mas ku ta posibel, inkluí tur e karakternan di e historia i inkluí Dios Su perspektiva i stèm. Si e ta aplikabel, laga e grupo di hóben den boso misa hunga e drama aki.

2. Diskutí ku bo klas kiko ta nifiká pa kada miembro personalmente, Dios Su promesa “Ami Lo Planta”; “Ami Lo Mustra Mi Amor”, i “Boso Ta Mi Pueblo”.

Lès 2 Aprel 6-12Amor i Huisio: Dios Su Dilema (Hosea)

Djasabra Atardi

Lesa Pa Estudio di e Siman Aki: Hosea 7:11, 12; 10:11-13; Mateo 11:28-30; Romanonan 5:8; 1 Pedro 2:24; Hosea 14.

TEKSTO DI MEMORIA: “Pesei, bolbe serka bo Dios, tene miserikòrdia i hasi hustisia, i spera kontinuamente riba bo Dios” (Hosea 12:6).

Pensamentu Klave: Hosea ta mustra Dios Su amor pa Su yunan ku a dual kita for di e bon kaminda.

UN MANERA KOMUN KU outornan di Beibel ta papia di Dios Su relashon di amor ku Su pueblo ta di usa metáforanan. Un metáfora ta komuniká algu profundo di un tópiko ménos konosí dor di algu ku ya kaba ta konosí òf familiar. Metáfora ta símbolonan, usa pa splika algu otro ku nan mes.

14

E dos metáforanan mas komunmente usa den Beibel pa kompará Dios Su relashon ku Su pueblo ta esun di esposo-esposa i tata-yu. Siman pasa nos a wak na e metáfora esposo-esposa. Den e siman aki nos ta ban wak algun metáforanan mas, esun ku ta dominá mas, enrealidat, ta esun di tata-yu.

Hosea a usa metáfora pa mes un rason ku Hesus a siña den parábolanan: Promé, pa splika bèrdatnan di Dios dor di e kosnan familiar di bida; na di dos lugá, pa impreshoná prinsipionan spiritual importante ku por usa den eksistensia di tur dia.Djadumingu Aprel 7

ENGAÑA FASILMENTE I INSENSIBEL

“Efrain ta manera un palomba, fásilmente engañá i sin sentido—awor yamando na Egipto, awor ta bira pa Siria. Ora nan bai, Ami lo tira mi nèt riba nan; lo Mi ranka nan trese abou manera para den laira. Ora mi tende nan ta bula grita huntu, Lo mi gara nan’” (Hosea 7:11, 12). Lesa e tekstonan aki den konteksto (huntu ku e otro tekstonan rònt di nan). Ki spièrtamentu ta duna akinan? Ki prinsipio nos por tuma for di e versíkulonan aki pa nos mes?

Efrain tabata nòmber di e yu hòmber mas chikí di Hosé. Pasobra Efrain tabata nòmber di e tribu prinsipal di e reino nort di Israel, ta usa e nòmber ei pa referí na henter e reino, meskos ku e nòmber di Huda tabata wòrdu usa pa referí na e reino na sùit. Den e versíkulonan mas ariba, Israel ta wòrdu kompará ku un para sin kabes (kompará Jeremias 5:21), ku ta laga su mes bira víktima fásil pa nèt di e yagdó. Den e konteksto aki, e ta stèns riba otro nashonnan pa nan bin yuda, ma esaki ta un akto di rebelion kontra Dios.

Pakiko? Pasobra un aliansa ku e Imperio mahestuoso di Siria òf Egipto ambisioso lo rekerí pa Israel rekonosé supremasia di e diosnan ku e dos superpodernan aki ta adorá (wak tambe Isaias 52:4; Lamentashon 5:1-6). Pa bai serka nan lo nifiká, dor di nesesidat, bira lomba pa Señor. Loke nan mester hasi ta di bira bai bèk serka Señor, arepentí, obedesé Su mandamentunan, i pone nan diosnan falsu un banda. Esei tabata nan úniko speransa, i no aliansa polítiko ku hende pagano.

E lugá mes kaminda Palestina tabata keda tabata eksponé pa invashon dor di e dos imperionan antiguo aki. E preis hopi kudishá pa kua e dos imperionan poderoso aki tabata bringa p’e tabata e pasada (highway) aki ku tabata konektá e fluho di awa riku di e Nilo i Eufrates. E reinonan di Israel i Huda a wòrdu gara den e wega internashonal aki i tabata pèrta kosnan entre e dos rivalnan. Den desesperashon, sin konfiansa spiritual den nan Dios, Israel den forma bobo a apelá promé na esun i despues na e otro pa sostené i yuda. Esaki por bira un trampa pa su mes bienestar nashonal”.— The SDA Bible Commentary, vol. 4, p. 908.

Ta asina fásil buska yudansa humano pa nos problemanan na lugá di bira bai serka Señor, no ta bèrdat? Klaro, Señor por usa agente humano pa kontesta nos orashonnan. Kon nos por ta sigur ku, den situashonnan desesperá i den nesesidat di ayudo, nos no ta hasi mes un ekibokashon ku

15

Israel ta hasiendo akinan? Kon nos por usa yudansa humano sin, nesesariamente, bira bai for di Señor?

Djaluna Aprel 8UN BISHE MUHE ENTRENA

Lesa Hosea 10:11-13. Ki mensahe Señor ta duna akinan na Su pueblo? Kon nos ta komprondé e frase, “te ora E bini i yobe hustisia riba bo?”

Den Hosea 10, Dios Su yu Efrain ta keda kompará ku un heifer (un bishé muhé) entrená ku ta gusta bati grano pasobra tanten e ta bati nan e por kome. Asina, na lugá di ta produktivo, Israel su eksistensia a para bira sentrá den su mes. Ora Dios pone yugo riba Israel pa traha den sabananan habri manera e nashon mester hasi, hustisia i bondat lo krese. Den tempu di Beibel, e yugo tabata un instrumènt di servisio. Bestianan yòn di karga tabata wòrdu entrená pa ta mansu dor di traha promé riba plenchi di bati mainshi (Jeremias 50:11). Miéntras nan tin yugo bisti, nan ta simplemente trapa riba mainshi ku nan pata. Na e siguiente etapa, nan tabata laga nan hala un aparato speshal traha, pa pasa riba e mainshi kune, i kòrta nan (2 Samuel 24:22). E tipo di trabou aki tabata prepará nan pa un trabou mas disipliná di plug tera traha rei koba pa sembra simia riba un tereno (1 Reinan 19:19; Jeremias 4:3). Dios tabatin un plan similar den Su entrenamentu pa Israel. E no tabata bai pone un yugo riba Efrain su nèk pa pone traha duru den plug i kibra e suela.

Den Hosea 10:12 e profeta ta presentá loke Dios ke pa Israel bira dor di obediensia na Su Palabra. Hustisia i amor firme ta regalunan ku Dios ta primintí Su esposa ora ku e pakto keda renobá (Hosea 2:19). Si hende sembra hustisia, nan lo kosecha bondat komo respuesta. Solamente dor di buska Señor i Su boluntat Israel por wòrdu libra for di e kastigu ku ta biniendo. E porta di miserikòrdia ta habri ainda pa posibel arepentimentu di parti di Dios Su pueblo eskohí. E spièrtamentu pa sembra hustisia ta tokante relashon entre hende ku hende; ora buska Dios esaki tin di hasi ku relashon entre Dios i Su pueblo. Plugmentu di e tera ta representá reforma ku renobashon spiritual i sosial. Señor i Su pueblo lo traha huntu den relashon mutuo pa trese bendishon bèk pa e pais. Resultado lo ta un floresementu glorioso ku lo yena henter e tera (Hosea 14:5-7).

Lesa Kristu Su invitashon pa tuma Su yugo riba nos mes (Mateo 11:28-30). Ta invitá nos pa ta “mansu i humilde di kurason”. Kon esaki por yuda nos haña deskanso pa nos alma?

Djamars Aprel 9UN YU KU TA GATIA

16

“Tempu ku Israel tabata mucha, Mi tabata stim’é, i for di Egipto Mi a yama Mi yu hòmber. tòg ta Ami ta Esun ku a siña Efrain kana. Mi a kohe nan den Mi brasa, ma nan no tabata sa ku Mi a kura nan” (Hosea 11:1, 3).

Den e versíkulonan aki, Hosea ta bisando ku Señor Su manera di trata ta manera e kuido tierno di un pariente nobo. Meskos ku un mayor ta siña un yu kana ku masha ternura i pasenshi, ku su man duru tene pa evitá ku e ta kai, asina Señor a kuida pa Israel for di prinsipio. Dios, ku ta stima i pordoná, ta kurason di Hosea su mensahe. Asta ora ku E usa disiplina, E ta profundamente kompasivo. Su rabia por ta spantoso, pero Su miserikòrdia ta mas aya di komprenshon humano.

Lesa Deuteronomio 8:5; Proverbionan 13:24; Hebreonan 12:6, i Revelashon 3:19. Kua ta esun punto ku nan tur tin en komun? Ki konsuelo nos por saka for di e tekstonan aki?

Dor di Moises, Dios a informá e rei Egipsio ku Israel tabata Su yu speshal (Eksodo 4:22, 23). Ounke tur e nashonnan di tera, inkluyendo Egipto, tabata Dios Su yunan hòmber i muhé, e nashon Hebreo tabata skohe pa ta Dios Su primogénito ku privilegionan speshal. Pero huntu ku e previlegionan aki a bini responsabilidatnan. Den desierto Dios a karga Su pueblo den mes un forma ku “un tata ta karga su yu chikí” (Deuteronomio 1:31). Tin biaha E ta disipliná nan manera “un hòmber ta disipliná su yu” (Deuteronomio 8:5).

“Tur esnan ku den e mundu aki ke duna servisio berdadero na Dios òf hende ta risibí un entrenamentu preparatorio den e skol di tristesa. Mas peso e konfiansa tin i mas haltu e servisio, mas duru e prueba ta i mas severo e disiplina”.—Ellen G. White, Education, p. 151.

No tin duda, kualke mayor ku ta stima su yunan lo disipliná nan i koregí nan, i esei ta semper pa nan mes bon. Si hende pekador ta hasi esei, kuantu mas nos por konfia anto den Dios Su amor pa nos, asta durante momentunan di prueba?

Pa hopi di nos, e asuntu no ta pa konfia Dios Su disiplina. Mas bien, e lucha ta pa sa kon interpretá e pruebanan ei ku ta bini den nos direkshon. Kon nos sabi si loke nos ta pasando dor di dje ta, en realidat, Dios siñando nos den e “skol di tristesa”, òf si e ta algu otro? Hiba bo kontesta klas riba Sabat.

Djarason Aprel 10KOMPASHON MAS FUERTE KU RABIA

“Kon Mi por bandoná bo, O Efrain? Kon Mi por entrega bo, O Israel? Kon Mi por hasi bo manera Adam? Kon Mi por trata bo manera Zeboim? Mi kurason ta bòlter den Mi; tur mi kompashonnan ta lanta. Lo Mi no ehekutá Mi rabia ardiente; lo Mi no destruí Efrain mas. Pasobra Ami ta Dios i no hende, Esun Santu meimei di boso, i lo Mi no bin den furia” (Hosea 11:8, 9).

17

E pasashi aki ta sirbi manera un bentana pa wak den Dios Su kurason: Dios ta bai entrega Su yu rebelde pa wòrdu piedrá na morto manera lei ta pidi (Deuteronomio 21:18-21; mira tambe Génesis 19:17-23). Ki un perspektiva asombroso esaki ta duna di Dios Su mes sufrimentu debí na hende su piká i Su deseo pa salba nos.

Asta ora ku Israel pekador meresé destrukshon total, Señor den Su miserikòrdia konstante ta sigui stima Su pueblo miéntras E ta luchando pa nan arepentimentu.

Den tempu di Abraham tabatin sinku stat situá den e Valei di Jordan zùitost di Laman Morto (Génesis 14:8). Konosí komo “e statnan di yanura”, nan tabata Sodoma, Gomora, Admah, Zeboim, i Zoar. Di esakinan, ta Zoar so no a wòrdu destruí. Nòmber di e otro kuaternan a bira proverbio pa e destrukshon total ku a bini riba nan debí na nan kamindanan pekaminoso i nan no tabata dispuesto pa arepentí (Deuteronomio 29:23). Hosea tabata referí na algun di e statnan ei den e versíkulonan mas ariba.

Hosea 11 ta siña ku Dios Su maneranan ta mas aya di esnan di hende pekaminoso. Dios no ta bai laga amargura goberná Su desishonnan. Dios Su amor ta buska pa trese kurashon, salú, i restourashon pa Su pueblo. Propósito di disiplina divino ta pa koregí, drecha, i rekonsiliá, no pa destruí i tuma vengansa. Hopi hende, asta esnan ku ta bisa di ta Kristian, no ta komprondé e aspekto aki di Dios, pero, na lugá di esei, nan ta mira Dios komo vengativo, yen di rabia, ku ta djis wak pa haña falta den hende pa kastigá nan pa nan pikánan. Asta pió, algun ta kere ku E ta kima esnan pèrdí den fièrnu pa eternidat. Esei, sinembargo, no ta e kuadro ku ta presentá akinan di Dios.

Lesa Romanonan 5:8; 1 Pedro 2:24; i Galationan 3:13. Ta kon e versíkulonan aki, asta mas ku esnan ku nos ta mira den Hosea, ta revelá kon grandi Dios Su amor ta pa humanidat?

Djaweps Aprel 11KURA, STIMA, I NUTRI

Algun intelektual antiguo tabata mira Señor, manera E ta revelá den Tèstamènt Bieu, komo duru, ku no ta pordoná, kontrali na Hesus, manera Tèstamènt Nobo ta revel’E. Pakiko esei ta un konklushon asina robes? Kon e mensahe di Hosea 14 ta yuda mustra presis kon robes e konklushon ei ta? Kiko e kapítulo aki ta revelá di Dios Su karakter i amor pa Su pueblo?

E último kapítulo di Hosea ta un klímaks ku ta pas ku e mensahe proklamá dor di e profeta. E ta reafirmá e promesa ku Dios Su salbashon lo tin e último palabra. E kapítulo ta habri ku un yamada mas pa bira for di tur inikidat. Rogando e pueblo pa bolbe bèk serka Dios, e profeta ta duna e palabranan mes ku nan mester bisa den adorashon. Nan petishon mester ta pa Dios kita e kulpa ku a pone nan trompeká. Nan mester renunsiá tambe nan dependensia riba e otro nashonnan i rechasá idolatria totalmente. Den tempu di Beibel tabata suponé ku ningun hende ta aparesé dilanti Dios ku man bashi (Eksodo 23:15). Apart di trese un animal pa

18

sakrifisio, ta bisa e hendenan pa trese palabranan di arepentimentu genuino komo nan ofrenda di gradisimentu.

Despues di un konfeshon arepentí di parti di e pueblo, Dios ta respondé ku un seri di promesanan. Esun mas importante di esakinan ta ku e Dòkter Divino lo kura e pueblo su malesanan. E relashon ku Dios a renobá ku Israel ta kompará ku serena ku ta duna e úniko humedat ku tin pa flornan i palunan durante e temporada largu i seku di zomer na Palestina. E ta konektá tambe ku un palu di oleifi, ku ta konsiderá komo espesialmente balioso, un sorto di korona di e palunan di fruta. Su blachinan ta duna sombra i freskura i su zeta ta wòrdu usa komo kuminda, loshon pa kueru, i kombustibel pa lus. E palunan grandi di seder di Líbano ta konsiderá komo esun mas útil den tur palu grandi den e teranan di Beibel. Nan tablanan hopi apresiá ta sirbi pa konstrukshon di tèmpelnan i palasionan real (1 Reinan 6:9, 10). E raisnan ku Dios mes ta planta lo produsí asina un abundansia di plantanan fresku ku Israel lo bira manera un hardin yen di bendishon pa henter mundu.

Lesa último versíkulo di e kapítulo. Ki kondishon ta rekerí pa kumplimentu di tur e promesanan ei? Pakiko e no ta mas diferente pa nos awe, den nos ròl komo Atventistanan di Shete Dia?

Djabièrnè Aprel 12MAS ESTUDIO:

Kompará e siguiente dos sitanan ku e mensahenan presentá den Hosea 7-14.“Dor di naturalesa, dor di tipo i símbolonan, dor di patriarkanan i profetanan, Dios

a papia ku mundu. Mester duna humanidat lèsnan den e lenguahe di hende... E prinsipionan di Dios Su gobièrnu i e plan di redenshon mester wòrdu definí den forma kla. Mester presentá e lèsnan di Tèstamènt Bieu kla dilanti e hendenan”.—Ellen G. White, The Desire òf Ages, p. 34.

“Dor di añanan largu skur, ora ku gobernante tras di gobernante tabata para desafiante kontra Shelu i tabata hiba Israel hundu i mas hundu den idolatria, Dios a manda mensahe tras di mensahe na Su pueblo ku tabata kita for di e bon kaminda. Dor di Su profetanan El a duna nan kada bes di nobo oportunidat pa para e marea di apostasia i pa bolbe bèk serka dje... Nunka mester a laga e reino di Israel sin testimonio nobel di e poder mahestuoso di Dios pa salba for di piká. Asta den e momentunan mas skur algun lo keda fiel na nan Gobernante divino i meimei di idolatria nan lo biba sin mancha den bista di un Dios santu. E personanan aki ku ta fiel tabata wòrdu konta entre e remanente nan bon dor di ken e propósito eterno di Yehova tabata bai kumpli finalmente”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 108.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:19

1.A wordu sugerí ku dor di Hosea su bida i ministerio, Dios Su palabra na Israel den un sentido “a bira karni”. Kon e idea aki ta solamente un refleho chikí di e gran bèrdat di Hesus Su humanidat? Mira Juan 1:14.

2. Israel di ántes no a kita bai for di Dios den un anochi. Nan apostasia tabata un proseso gradual, tiki tiki. Prepará pa kompartí ku bo miembronan di klas algun di e formanan kon hende por keda fiel na e prinsipionan eterno di Dios den un mundu ku konstantemente ta kambiando.

3.Algun hende ta kere ku mensahe di e evangelio tokante Dios Su gran amor i salbashon ta wòrdu presentá kla solamente den Tèstamènt Nobo i no den esun Bieu. Kiko tin robes ku e idea ei?

4.Pasa den klas riba bo kontesta pa e pregunta final di Djamars.

5.Tèstamènt Bieu tabata e Beibel ku Hesus i apòstel Pablo a lesa. Wak den Tèstamènt Nobo sitanan di Hosea ku bo por haña den Mateo 9:13 i Romanonan 9:25, 26. Kon Hesus i Pablo a usa mensahe di e evangelio, haña den Hosea, pa proklamá bèrdat na nos awe?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 2: Hosea 12:6

E Studiante Lo: Sabi: Rekonosé Dios Su pakto di fieldat pa Su pueblo apesar di nan infidelidat. Rekonosé ku bolbe bèk serka Dios ta un respuesta na Su inisiativa i ta wòrdu kapasitá dor di dje, pasobra ta E so por kura nos apostasia.

Sinti: Rekonosé kon falta di konosementu di Dios ta hiba hende na su destrukshon, i kon Dios Su kurashon ta masha djaserka konektá ku un regreso sinsero di henter nos kurason.

Hasi: Ku pasenshi spera riba Dios i kultivá amor ku hustisia den nos bida.

BOSKEHO PA SINA FOR DI DJE:I. Sabi: E Fieldat di Dios Versus Nos Infidelidat

A.Kon Dios Su bondat i kariño ta hiba nos na arepentimentu?B.Pakiko nos por bolbe bèk serka Dios solamente dor di yudansa di Su grasia?C. Den ki forma bo ta kere Hosea a keda impaktá pa e mensahenan duna

na dje?

II.Sinti: Amor, Emoshonnan, i konosementuA.Kon nos pikánan por hasi nos konsiente di nos nesesidat di kurashon?B.Pakiko falta di konosementu di Dios ta asina destruktivo?

20

III. Hasi: Amor i Hustisia den BalansaA.Pakiko ta asina duru den nos kultura awe pa spera riba Dios?B.Kiko nos por hasi pa mantené un balansa entre amor i hustisia?C. Ta mas mihó ekiboká na banda di amor òf na banda di hustisia?

RESUMEN:Komprondementu korekto di e karakter di Dios i Su akshonnan ta atraé hende pa

bolbe bèk serka dje, i imitá Su fieldat, amor, i hustisia.

STAP 2 – MOTIVASpòtlait Riba Skritura: Hosea 14:1-4.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ke salba Su pueblo, ounke nan no ta ni rekonosé ni aseptá Su amor. Pa e motibu ei, E ke hasi nan konsiente di nan komportashon destruktivo i di Su amor infinito i fiel. E ta nan Esposo, ounke nan skohe pa sigui nan mes deseonan. E ta hasi tur kos posibel pa gana nan konfiansa bèk i konstruí un relashon di amor ku nan, apesar di nan infidelidat i nan hansha tras di hopi amante.

Djis pa Maestronan: Lès di e siman aki mester hasi boso miembronan di klas konsiente ku Dios Su amor ta mas grandi ku nos por imaginá (Efesionan 3:20, 21). Nos no por hasi nada pa ponE stima nos mas—òf ménos. Nada i niun hende por separá nos for di Dios Su amor (Romanonan 8:35-49). Sinembargo, nos desishon kabesura, pa keda drei rònt den piká, tin poder negativo pa separá nos for di Su amor infinito, pasobra e ora ei nos ta bira insensibel pa Su afekto pa nos i nos ta bira indiferente òf ta desgustá pa Su kuido. Ora nos nenga, nos ta heridá nos Señor i ta kousE doló i ferdrit; sinembargo, semper Dios t’ei pa nos. Ta nos so tin e poder pa bisa nò na dje i nenga di aseptá Su invitashonnan i Su brasa kaluroso.

Diskushon pa kuminsá kuné: Despues di kaba ku su estudio den e programa di Master den Divinidat na Universidat di Andrews, Pastor Ruimar DePaiva i su famia a bai na e Isla pasífiko di Palau pa sirbi komo mishonero. Un tragedia teribel a suta e famia aki den Desèmber di aña 2003. Un ladron a drenta durante anochi den nan kas, i a ataka e yu hòmber di djesun aña ku yama Larisson, ken a purba defendé su mes. E zonido di bringamentu a spièrta e tata ku a bin yuda, sigui dor di e mama Margareth. Nan tur a wòrdu matá dor di e hòmber ku un chikoti. Solamente Melissa, e yu muhé di 10 aña a sobrebibí, pero el a wòrdu abusá horibelmente i despues choká. Tempran e siguiente dia e mucha aki a bin na su tinu, tur sangra, tira den un kanal den mondi. El a gatia bai na e kaminda grandi, el a para un outo, i nan a hib’é hòspital. Ruth Depaiva, wela di Melissa, i mama di Ruimar, a biaha bai Palau pa ta ku su nieta. Durante e servisio funeral, e wela aki a bin tende ku mama di e burdugu tambe tabat’ei na e servisio di entiero. Públikamente Mama di Pastor Ruimar a invitá e otro mama aki bin dilanti, i el a bisa: “Ata nos aki, dos mama, ku enorme ferdrit pa nos yunan ku nos a pèrdè. Nos a duna nan lo mehor ku nos tabatin, nos a spera pa lo mehor, pero awe nos tur dos ta den doló. Famia DePaiva no ta akusando famia Hirosi...Mi ta sigur ku e mama di

21

Justin a resa hopi biaha pa su yu hòmber, i mi ta sigur ku su kurason ta hasi hopi doló. Nos lo resa p’e i pa Justin”. E wela aki a bai na e prison i el a bisa na e burdugu Justin Hirosi: “Mi tin ku bisa bo dos kos: (1) Bo mester di Kristu!, i (2) Mi ta pordoná bo!”

Kiko abo a kere? Ta korekto pordoná loke ta parse “imperdonabel”? diskutí e rasonnan pa bo kontesta. Kua lo tabata abo su reakshon den un situashon asina? Pordon ta un debilidat òf un akshon divino? Splika bo mes.

STAP 2 -- EKSPLORA

Djis pa Maestronan: E tema prinsipal di kapítulo 4-14 di e buki di Hosea ta “e fieldat di Dios i infidelidat di Israel”. Resúmen di e segundo parti di e buki di Hosea por wòrdu repartí den simplemente tres sekshon: (1) Israel su infidelidat (Hosea 4:1-6:3), (2) Israel su kastigu (Hosea 6:4-10:15), i (3) Señor Su amor fiel (Hosea 11-14).

Komentario Bíbliko: Dios Su grasia ta keda eksperensia den kada stap di nos bida i kada stap di bida di Israel. Sigui pensamentu prinsipal di e material bíbliko i animá bo klas partisipá den resúmen di e estudio Bíbliko di e tres puntonan akibou.

I. E Situashon Spiritual Miserabel di Dios Su Pueblo (Repasá Hosea 4:1, 2, 6 ku e klas)

Konsiderá kuidadosamente Hosea su tekstonan kua ta deskribí Israel su spiritualidat suak i falta di piedat. Menshoná e siguiente akusashonnan ku Dios ta hasi kontra Israel, “No tin fieldat, no tin amor, no tin rekonosimentu di Dios den e tera. Tin solamente maldishon, gañamentu i matamentu, hòrtamentu i adulterio; nan ta kibra tur kompromiso, i dramamentu di sanger ta sigui dramamentu di sanger’” (Hosea 4:1, 2; “mi pueblo ta wordu destruí pa falta di konosementu i bo a ignorá e lei di bo Dios’” (Hosea 4:6); “nan a kambia nan gloria pa algu desagradabel” (Hosea 4:7); “un spiritu di prostitushon ta pone nan dual; nan ta infiel na nan Dios” (Hosea 4:12); “un pueblo sin konosementu lo bini na ruina!” (Hosea 4:14); “un spiritu di prostitushon ta den nan kurason; nan no ta rekonosé Señor” (Hosea 5:4); “bo amor ta manera serena di mainta” (Hosea 5:4); “nan a kibra e pakto- nan ta infiel na Mi” (Hosea 6:7); “nan ta práktika engaño, ladron ta kibra drenta den kasnan, bandidonan ta hòrta den kaya; pero nan no ta realisá ku Ami ta kòrda tur nan mal echonan. Nan pikanan ta guli nan” (Hosea 7:1, 2); “nan tur ta adúltero” (Hosea 7:4); “niun di nan ta yama riba Mi” (Hosea 7:7); “Israel su arogansia ta testifika kontra nan,... e no ta bolbe bèk serka Señor su Dios òf busk’E” (Hosea 7:10); “nan a rebeldiá kontra Mi” (Hosea 7:13); “nan no ta yama na Mi for di nan kurason” (Hosea 7:14); “nan no a bira na e Altisimo” (Hosea 7:16); “e pueblo a kibra Mi pakto i a rebeldiá kontra Mi lei” (Hosea 8:1); “Israel a lubidá Esun ku a trahe” (Hosea 8:14); “bo tabata infiel na bo Dios” (Hosea 9:1); “nan a bira mes malu ku e kos ku nan a stima” (Hosea 9:10); “nan no a obedesE” (Hosea 9:17); “bo a planta maldat, bo ta kosechá maldat” (Hosea 10:13); “Efrain [un otro nòmber pa Israel] ta broma, ‘mi ta hopi riku; mi a bira riku’” (Hosea 12:8).

22

Konsiderá esaki: Por wòrdu bisa, manera den e kaso di Israel den tempu di Hosea, ku Dios Su pueblo tin biaha ta mas kabesura pa bini serka Dios, ku nan ta pa bai serka paganonan òf hende inkrédulo. Kisas e tin algu di hasi ku nan komprendementu di e bèrdat i di e sentido falsu di seguridat ku nan tin. Pasobra nan tin e i ta profesá ku nan tin e, ounke eksternamente ta mustra asina, miéntrastantu parti paden nan ta nenga su poder pa transformá bida. Kon e versíkulonan aki por siña nos e importansia di no simplemente tin e bèrdat (Hesus), pero di laga e bèrdat tuma kontrol di nos?

II. Dios Su Fieldat na e Pakto (Repasá Hosea 6:1-3 ku e klas)

Profeta Hosea ta pinta un kuadro inkreiblemente bunita di Dios ku semper ta buska pekadornan, E ta ofresé Su amor, i ta interesá abundantemente den nan nesesidatnan. Konsiderá e siguiente tekstonan: “E lo kura nos... E lo mara nos heridanan” (Hosea 6:10); “E lo restourá nos, pa nòs por biba den Su presensia” (Hosea 6:2); “mes sigur ku solo ta sali mainta, E [Señor] lo aparesé; E lo bini na nos manera áwaseru di winter (Hosea 6:3); “T’Ami a siña Efrain kana, tumando nan na nan man; pero nan no a realisá ku tabata Ami ku a kura nan. Mi a guia nan ku lasonan di kariño humano, ku laso di amor’” (Hosea 11:3, 4); “Kon Mi por entrega bo, Efrain? Kon Mi por entrega bo, Israel?... Pasobra ami ta Dios, i no hende—Esun Santu entre boso. Lo Mi no bini den rabia’” (Hosea 11:8, 9); “Pero Mi ta Señor bo Dios, ku a saka bo for di Egipto. Lo bo rekonosé niun otro dios sino Ami, ningun Salbador sino Ami. Mi a kuida pa boso den desierto” (Hosea 13:4, 5); “Lo Mi reskata boso for di poder di e graf; lo Mi redimi nan for di morto. Na unda, O morto, bo plaganan ta? Na unda, O graf, ta bo destrukshon?” (Hosea 13:14; kompará ku 1 Korintionan 15:55); “Lo mi kura nan apostasia i stima nan libremente, pasobra MI rabia a kita for di nan. Lo Mi ta manera serena pa Israel; e lo floresé manera un lelie” (Hosea 14:4, 5).

Konsiderá Esaki: Ora kohe nan tur huntu, e tekstonan aki ta forma un kuadro di Dios Su karakter. Kon e kuadro ei ta mustra? Kiko e tekstonan aki ta bisa nos di Dios?

Aktividat: Pidi miembronan di bo klas pa habri nan Beibel i kompartí otro versíkulonan i bisa kiko nan ta gusta di e versíkulo ku ta bisa di Dios Su amor i Su promesanan di kuido pa nos.

III. Bolbe Bek Serka Señor Boso Dios (Repasá Hosea 5:1 ku e klas) Profeta Hosea ta anunsiá Dios Su yamadanan abundante pa Israel bolbe bèk serka Dios. Konsiderá e siguiente apelashon i deklarashonnan: “Nan lo buska Mi kara; den nan miseria nan lo buska Mi sinseramente” (Hosea 5:15); “Bin, laga nos bolbe serka Señor” (Hosea 6:1); “laga nos rekonosé Señor” (Hosea 6:3); “Pasobra Mi ta deseá miserikòrdia, no sakrifisio, i rekonosementu di Dios na lugá di

23

ofrendanan kima” (Hosea 6:6); “Boso mester bolbe bèk serka boso Dios; mantené amor i hustisia, i warda riba boso Dios semper” (Hosea 12:6); “Bolbe bèk, O Israel, na Señor boso Dios. Boso piká tabata boso kaida! Tuma mi palabra huntu ku boso i bini bèk serka Señor. Bis’E: pordoná tur nos pikánan i risibí nos den Bo grasia” (Hosea 14:1, 2).

Pregunta pa Diskushon: Pakiko asta Dios Su pueblo ta interesá tin biaha mas den Dios Su bendishon ku den sigui Su instrukshonnan di henter nan kurason? (Mira Hosea 7:14, 15).

STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: E buki di Hosea ta kaba ku un pregunta: “Ken ta sabí?” E kontesta ta kla: esun ku por diserní Dios Su kamindanan i kana den nan (Hosea 14:9). E definishon aki di sabiduria ta simpel, sinembargo, profundo. Diskutí ku bo klas kon un hende por bira sabí,i pa por diferensia entre loke ta bon i loke ta malu i sigui e kos ku ta bon i korekto.

Aplikashon Pa Bida: Dios ta bisa dor di Hosea ku nos “frutanan ta bini for di dje” (Hosea 14:8). Esaki ta kòrda nos di Hesus Su diskurso tokante E Mes ta e mata di wendrùif, i nos ta e ramanan. Nos por karga fruta solamente si nos keda den dje (mira Juan 15:1-17). Apliká e dicho aki na nos bida práktiko. Den ki forma nos por keda den Dios pa por ta fruktífero?

STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: E komparashon di esposo-esposa pa representá Dios i Su pueblo ta riku den imágennan. Kua ta e bentahanan i desbentaha di ilustrashonnan asina?

Aktividatnan: 1. Hosea ta kompará Dios ku vários kos komun den kultura pa por hala Dios mas

serka di e pueblo pa asina na por komprondE mas mihó (wak Hosea 14:5-8). Pidi bo klas bini ku kuadronan, komparashonnan, kosnan paresido i konseptonan di siglo moderno bintiun, ku lo papia na mente di nos sosiedat postmoderno. Sea kreativo. Hasi e ehersisio aki espesialmente ku e hóbennan na mente. Kon nos ta komuniká e beyesa di Dios ku nan?

2. Buska den bo himnario kantika ku ta papia di Dios Su fieldat i invitá bo klas pa siña esun mas mihó for di kabes.

24

Lès 3 Aprel 13-19

Un Dios Santu I Hustu (Joel)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Joel 1:2:28, 29; Echonan 2:1-21; Joel 2:31, 32; Romanonan 10:13; Mateo 10:28-31.

TEKSTO DI MEMORIA: “I Señor ta lanta Su bos dilanti di Su ehèrsito; siguramente Su kampamentu ta masha grandi mes, pasobra fuerte ta Esun ku ta kumpli ku Su palabra. E dia di Señor di bèrdat ta grandi i masha temibel, i ken por soport’é?” (Joel 2:11).

PENSAMENTU KLAVE: Dios por usa krísis pa hasi Su pueblo sensibel pa tantu nan dependensia riba dje i nan nesesidat pa renobamentu i reforma spiritual.

DEN E PLAGA MASIVO di dalakochi i sekura severo ku a bati e reino sùit di Huda, profeta Joel—ku a biba den tempu di Amos i Hosea—ta mira señal di un “gran dia spantoso di huisio (Joel 2:31). Konfrontá ku un krísis di asina magnitut i intensidat, e ta yama tur hende na Huda pa renunsiá piká i bolbe bèk na Dios. E ta deskribí e dalakochinan komo Dios Su armada i ta mira den nan binimentu Dios Su kastigu riba Israel ku ta infiel. Joel ta profetisá ku huisio ku Dios ta manda den futuro ta blek kompará ku esnan di e dalakochinan. Pero mes un huisio ei lo trese bendishonnan inkomparabel pa esnan ku ta fiel na Señor i ku ta obedesé Su siñansanan; esta, no importá kon severo e ta, huisio por hiba na salbashon i redenshon pa esnan ku nan kurason ta habri pa Señor guia nan.

Djadumingu Aprel 14UN DESASTER NASHONAL

Lesa Joel 1:1-12. Kiko ta pasando ku e tera di Huda?

E profeta ku tabata biba den un sosiedat agríkola, ta yama riba kunukeronan pa keda desmayá pa pèrdida di nan trigu i kosecha di fruta. E problema ekológiko por manka e nashon su ekonomia pa hopi aña. Ademas, apart di pèrdè kuminda, sombra, i palu, tin un menasa di eroshon di e terenonan mas fèrtil. Algun palu di fruta ta tuma binti aña pa krese na Palestina promé ku nan por ta produktivo. En realidat, devastashon agríkola i deforestashon tabata táktikanan típiko di armadanan invasor buskando pa kastigá esnan ku nan konkistá, dor di hasi imposibel pa nan por rekuperá den korto tempu.

Lesa den Deuteronomio 28:38. Kon esaki ta yuda nos komprondé loke ta pasando ku Huda?

25

Joel ta usa kuater palabra diferente pa referí na e dalakochinan (Joel 1:4) pa por ekspresá e intensidat i totalidat di e plaga. Destrukshon di e dalakochinan a bira mas pió dor di e sekura. Tur e kosecha ku e kunukeronan a spera di haña a seka muri, i e kunukeronan a kuminsá desesperá pasobra nan no tin nada pa kome òf bende; ni sikiera nan tin simia pa planta di nobo. Antepasadonan nunka a skucha di un kalamidat asina grandi i tabata algu pa konta generashonnan futuro di dje. E echo ku un desaster similar nunka a pasa promé a enfatisá importansia di e situashon. E profeta ta anunsiá tambe destrukshon di e kuminda fiho den e tera di Israel, manera drùif, grano, i zeta (Deuteronomio 14:23; 18:4). Trigu i puspas ta e granonan mas prinsipal na Palestina. Kunukunan di drùif i palunan di figu den Beibel ta simbolisá bida pasífiko ku abundansia di Dios Su bendishonnan den e Tera Primintí (Reinan 4:25; Mikeas 4:4; Zakarias 3:10). E imágen idíliko di pas i prosperidat ta pa por sinta trankil bou di un hende su mes palunan di figu i rankanan di drùif. Tur esaki ta keda menasá awor dor di huisio divino pa motibu di nan pikánan. Kosecha tabata un tempu di regosiho (Salmo 4:7; Isaias 9:3). Ounke e tera na Israel tabata un regalu for di Señor, te ainda e tabata pertenesé na Dios. Tabata spera pa Israel ta un mayordomo fiel di e tera. Ariba tur kos, ta spera ku e pueblo lo adorá i obedesé Dios, pasobra E tabata Esun ku a duna nan e tera na promé lugá.

Djaluna Aprel 15SUPLA E TROMPET

Ora desasternan natural bini, nan ta proboká hopi pregunta manera, “Pakiko Dios a permití e kos aki pasa?” “Di kon algun hende a biba miéntras ku otronan a muri?” “Tin un lès akinan ku nos por siña di dje?” Joel no tabatin duda ku e plaga di dalakochi por hiba na un punto di bista mas profundo den Dios Su plan universal. Den kapítulo 1, bou di inspirashon divino, e profeta ta kompará e krísis nashonal ku e situashon spiritual den e tera. E dalakochinan a laga nada atras ku por wòrdu ofresé na Señor. E ofrenda di grano i ofrenda di bebe tabata parti di e ofrenda diario den tèmpel, di akuerdo ku instrukshonnan registrá den Eksodo 29:40 i Numbernan 28:58. Para e sakrifisionan tabata severo, pero e mester a sirbi komo un spièrtamentu pa e pueblo di nan kondishon grave ku nan tabata aden. Pèrdè oportunidat di ofresé asta e sakrifisionan tabata simbolisá kibramentu di e pakto entre Dios i Israel. Pero, diferente for di hopi di e otro profetanan, Joel no a pasa muchu tempu hasiendo un análisis di e hendenan su fayo. E tabata muchu mas interesá den biba riba e kurashon manera ta deskribí dor di Israel Su Dòkter divino.

Lesa Joel 1:13-20. Kiko Joel ta bisando na e hendenan? Pa pekuliar ku e sirkunstansia tabata, den ki forma loke ta wòrdu bisa akinan ta un súplika ku komunmente ta mira dor di henter Beibel, den tantu Tèstamènt Bieu i Tèstamènt Nobo?

26

E profeta ta animá e lidernan spiritual pa yama un dia nashonal di orashon i ayuno pa asina e pueblo por skrudiñá nan kurason profundamente, renunsiá nan piká, i bolbe bèk na nan Dios. Den e forma aki nan lo sali for di e eksperensia aki ku un konfiansa renobá den Dios Su amor i hustisia Al final, e desaster aki por hiba e kreyentenan den un relashon mas profundo ku nan Señor. Dor di henter Skritura, Dios ta keda deskribí komo e Señor di naturalesa, Esun ku a kre’é, sostené, i tambe ta usa pa Su propósitonan divino. Den e desaster natural aki, na lugá di sker paña, e profeta Joel ta bisa ku e pueblo mester sker nan kurason i habri nan pa Dios Su grasia i kompashon.

Desaster por dal nos den hopi forma. Ora nan bini, apesar di nos komprondementu di nan i nan kousa, ki promesa di Beibel nos por tene duru na dje pa haña speransa i fortalesa pa soportá? Ki promesanan espesialmente ta nifikativo pa bo?

Djamars Aprel 16REGALU DI DIOS SU SPIRITU

Lesa Joel 2:28, 29 huntu ku Echonan 2:1-21. Kon Pedro ta interpretando e profesia di Joel akinan?

Riba dia di Pentekòste, apòstel Pedro a anunsiá ku Señor a kumpli ku Su promesa, ku El a duna dor di Joel, tokante dramamentu di Spiritu Santu. Kompañando bashamentu di e Spiritu, i komo señal visibel di Dios Su intervenshon sobrenatural den historia di humanidat, Dios lo pone nan mira fenómeno ekstraordinario den naturalesa, tantu riba tera i den shelu. “Enkonekshon inmediato ku esenanan di e gran dia di Dios, Señor dor di profeta Joel, a primintí un manifestashon speshal di Su Spiritu. Joel 2:28. E profesia aki a risibí un kumplimentu parsial den yobida di Spiritu Santu riba e Dia di Pentekòste; pero e lo alkansá su kumplimentu kompletu den manifestashon di grasia divino ku lo bini huntu ku e trabou final dje evangelio”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 11. Den konteksto inmediato di Joel, arepentimentu lo bini despues di un gran yobida di Dios Su Spiritu. Esaki lo trese un renobamentu maravioso. Na lugá di destrukshon, Dios Su regalu di bendishon lo sigui. Señor ta bolbe sigurá Su pueblo ku Su kreashon lo wòrdu restourá i e nashon librá for di opresornan.

E Spiritu ta wòrdu basha riba Dios Su pueblo, meskos ku zeta di ungwento ta wòrdu basha riba kabes di esnan ku ta eskohí dor di Dios, pa un ministerio speshal. E Spiritu ta tambe un regalu di poder den esnan ku risibi’E, pa nan por hasi un trabou partikular pa Dios (Eksodo 31:2-5; Hudas 6:34). Solamente e biaha aki e Spiritu Su manifestashon lo ta mas amplio. Na e gran punto ei den historia, salbashon lo ta na alkanse di tur ku buska Dios. Dios Su Spiritu lo kai riba tur ku ta fiel—no importá nan edat, sekso, òf status sosial—den kumplimentu di Moises su deseo pa henter e pueblo di Señor bira profeta i pa Señor pone Su Spiritu riba nan (Numbernan 11:29).

27

Kua ta e kosnan ku bo por hasi den bo mes bida ku por hasi bo mas reseptivo pa ungimentu di Spiritu Santu?

Djarason Aprel 17PROKLAMA DIOS SU NOMBER

“Solo lo troka bira skur, i luna lo bira sanger, promé ku yegada di e dia asombroso di Señor. I lo bin pasa ku ken ku yama riba nòmber di Señor lo ta salba. Pasobra na Seru Sion i den Yerusalèm lo tin liberashon, manera Señor a bisa, entre e remanente ku Señor ta yama” (Joel 2:31, 32).

Solo a bira skur i luna a bira kolo di sanger. No mester tuma esakinan komo desasternan natural, manera señalnan sobrenatural ku Señor Su binida ta serka. Den tempu di Beibel, hopi nashon pagano tabata adorá kurpanan selestial komo nan dios, algu ku Moises a bisa e Israelitanan ku nan no mester hasi nunka (Deuteronomio 4:19). Den e sentido aki, Joel su profesia ta predesi ku e ídolonan di e nashonnan lo kuminsá blekia bai ora ku Señor bini den huisio. Joel 3:15 ta pone aserka ku asta e ehérsito di streanan lo pèrdè nan poder i lo no duna lus mas, pasobra presensia di Dios Su gloria lo dòf tur otro kos.

Miéntras Kristu Su aparishon lo terorisá esnan ku no a arepentí, kon esnan hustu lo duna bonbiní na nan Señor? Kua ta e diferensia krusial? Mira Isaias 25:9; Joel 2:32; Echonan 2:21; Romanonan 10:31.

Den Skritura, e ekspreshon pa “yama riba nòmber di Señor” no ta nifiká solamente pa un hende yama su mes un siguidó di Señor i reklamá Su promesanan. E por nifiká tambe pa proklamá Dios Su nòmber; den otro palabra, pa ta testigunan bibu na otro di e Dios ku nos ta sirbi i di loke El a hasi pa mundu. Abraham tabata traha altarnan i proklamá Dios Su nòmber den e tera di Kánaan (Génesis 12:8). Na Moises riba Seru Sinai, Dios a proklamá Su bondat i grasia (Eksodo 33:19; 34:5). E salmista ta yama riba esnan fiel pa duna danki na Dios i yama riba Su nòmber dor di laga nashonnan sa kiko El a hasi (Salmo 105:1). Mes un palabranan por haña den un kantika di salbashon komponé dor di profeta Isaias (Isaias 12:4).

Asina, pa proklamá nòmber di Señor ta nifiká tantu pa bira mensahero di e bon notisia ku Dios te ainda ta goberná mundu, i tambe pa yama riba e hendenan di mundu pa mira tur kos den konteksto di Dios Su echonan i karakter. E ta nifiká tambe pa konta tur hende di Dios Su regalu generoso di salbashon ku ta ofresé na kada ser humano.

Kiko ta nifiká pa bo pa “yama riba nòmber di Señor”? Kon bo ta hasi esaki, i kiko ta pasa ora bo hasi esei?

Djaweps Aprel 18REFUGIO DEN TEMPU DI TROBEL (Joel 3)

28

Profetanan bíbliko ta kompará huisio benidero di Dios ku un leon ku ta gruña, un zonido ku ta pone tur hende tembla (Joel 3:16; Amos 1:2; 3:8). Den Beibel, Sion ta apuntá komo Dios Su trono terenal na Yerusalèm. For di e lugá aki Dios lo kastigá e enemigu, pero na mes un tempu E lo vindiká Su pueblo kende pasientemente ta sperando riba Su viktoria. Nan lo kompartí den Su triunfo ora ku E renobá kreashon. Pa algun hende e manera kon Skritura ta ilustrá Dios Su huisio final ta difísil pa komprondé. Ta bon pa tene na mente ku maldat i piká ta masha real, i ku nan forsa ta fuerte den purba oponé Dios i destruí kada forma di bida. Dios ta un enemigu di maldat. Ta p’esei Joel su palabranan ta invitá nos pa eksaminá nos bida pa por ta sigur ku nos ta na Dios Su banda pa asina nos por wòrdu protehá den e dia di huisio.

Lesa Mateo 10:28-31. Kon e tekstonan aki lo yuda nos komprondé, asta durante tempunan di kalamidat, kiko ta duna nos den Kristu?

Señor ta sostené hende ku ta perseverá den fe. E por trese desolashon riba tera (Joel 3:1-15), sinembargo, Su pueblo no mester tin miedu di Su aktonan di huisio soberano pasobra El a primintí di protehá nan (vs. 16). El a duna nan Su palabra di siguransa. Su aktonan soberano i di grasia ta demostrá ku E ta un Dios fiel di pakto ku nunka mas ta bai permití pa esnan hustu wordu brongosá (Joel 2:27). Joel su buki ta terminá ku un vishon di un mundu transformá kaminda un riu ta kore meimei di e Yerusalèm Nobo, kaminda presensia di Dios eterno mes lo t’ei entre un pueblo pordoná (Joel 3:18-21). E mensahe profétiko aki ta desafiá nos pa kana den e Spiritu, pa lucha i sigui buska pa biba bida Kristian di henter nos kurason, i rèk man yuda otronan ku te ainda no a tende di e nòmber di Kristu. Segun nos ta hasi esei, nos ta pidi kumplimentu di e promesa divino di Kristu Su presensia dor di Spiritu Santu, ku ta biba den kurason di Su pueblo fiel.

“Nos mester konosé e kondishon real ku nos ta aden, òf nos lo no sinti nos nesesidat pa Hesus yuda nos. Nos mester komprondé nos peliger, òf nos lo no hui bai buska refugio serka dje. Nos mester sinti e doló di nos heridanan, òf nos lo no deseá kurashon”.—Ellen G White, Christ’s Object Lessons, p. 158. Kon bo ta haña bo mes “kondishon real”? Ki doló bo ta sufriendo? Kon bo a eksperensiá e “refugio” primintí na bo den Kristu?

Djabièrnè Aprel 19MAS ESTUDIO:

29

E profeta su nòmber, Joel, tabata komun den tempu di Beibel, i e ta nifiká “Señor ta Dios”. E nòmber aki ta apropiá pa tema general di e buki: solamente Dios ta kompletamente santu i hustu, i Su obra ta soberano riba tera. Historia di Su pueblo, i tambe di e nashonnan, ta den Su mannan. Meskos ta bèrdat pa bida di kada ser humano.

“E temanan tremendo di eternidat ta demandá di nos algu mas aya ku un religion imaginario, un religion di palabra i di forma, kaminda ta wanta e bèrdat den kura pafó. Dios ta yama pa tin un reavivamentu i reforma. E palabranan di Beibel, i di Beibel so, mester wòrdu skucha for di pulpito. Pero a hòrta Beibel di su poder, i resultado di esaki ta ku a baha tono di bida spiritual. Den hopi sermon di awendia no tin e manifestashon divino ku ta spièrta konsenshi di hende i trese bida bèk na nan alma. Esnan ku ta skucha no por bisa, ‘Nos kurason no tabata kima den nos, miéntras E tabata papia ku nos riba kaminda, i miéntras E tabata habri Skritura pa nos?’ Lukas 24:32. Tin hopi ku ta yorando i sklamando pa e Dios bibu, anhelando pa e presensia divino. Laga Dios Su palabra papia na e kurason. Laga esnan ku a skucha solamente tradishon i teorianan i humano, skucha stèm di Esun ku por renobá e alma pa bida eterno”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 626.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Kua ta algun forma kon Joel su mensahe ta espesialmente importante pa nos, bibando na fin di tempu ora ku eventonan serio i solèm sin duda ta spera riba nos?

2. Lesa henter e buki di Joel den un tiru i kontesta e siguiente pregunta: Te kon leu Joel su mensahe tabata apliká pa su generashon i te kon leu e tabatin splikashon pa futuro?

3. Joel su buki ta deskribí vários tipo di bendishonnan divino ku ta basha riba Dios Su pueblo. E profesia aki ta hasi un distinshon entre bendishonnan material i spiritual? Si ta asina, kon?

4. Kon e gran konflikto ku nos ta haña nos mes aden, ta yuda nos komprondé e pruebanan i kalamidatnan ku mundu ta konfrontando?

5. E sita di Ellen G. White den estudio di Djabièrnè ta diskutí di un “religion imaginario”. Kiko esei ta nifiká? Kon nos por sa si nos religion ta real òf imaginario?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 3: Joel 2:11.

E STUDIA LO: Sabi: Komprondé nifikashon di e Dia di Señor komo e dia di huisio. Pa nos e por ta un eksperensia di kondena òf salbashon.

30

Sinti: Enkurashá hende pa mira e Dia di Señor komo un liberashon gososo. Hasi: Yuda otronan ta konsiente di Kristu Su binida, guia nan pa kana ku Hesus, pa ta yena ku Spiritu Santu, i asina prepará nan mes pa ta kla.

BOSKEHO DI ESTUDIO:I. Sabi: E Dia ta Serka

A. Riba ki base bo sa ku Hesus lo bini?B. Pakiko bo por bisa ku e Segundo binida ta serka?C. Pakiko kreyentenan no mester konsider’é komo un dia spantoso?

II.Sinti: Spantu di e DiaA. Kua ta abo su promé pensamentu ora bo tende ku Dios lo husga nos?B. Pakiko Joel ta asina serio ora e ta anunsiá e Dia di Señor?C. Ki emoshon i komportashon ta spièrta ora rekonosé ku esnan ku yama riba

Señor lo ta salba?

III. Hasi: Dia di LiberashonA. Pakiko bo no por hasi bo mes kla pa Señor Su binida?B. Kon Señor ta prepará bo?C. Den senter di e buki di Joel ta haña e yamada pa bolbe bèk ku henter nos

kurason i ta primintí yobida di Spiritu Santu. Pakiko esei ta sufisiente pa kapasitá nos pa soportá e dia?

RESUMEN: E dia eskatalógiko di Señor ta aserkando. E dia históriko mas grandi aki lo ta un dia di liberashon pa esnan ku yama riba Señor i ta guia dor di Su Spiritu.

STAP 1 – MOTIVA

Spòtlait riba Skritura: Joel 2:11-17.

Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: Dios ke yuda hende sali for di nan krísis spiritual dor di yama nan na un arepentimentu genuino. Nan mester ta konsiente ku Dios Su huisio no ta parsial i lo kaba ku tur malbado. Sinembargo, Dios lo ta un refugio pa esnan ku den konfiansa yama riba Su nòmber. E ta nan fortalesa i lo ekipá nan pa para firme durante eventonan final di mundu.

Djis pa Maestronan: Lès di e siman aki ta enfoká riba e mensahe di Joel, ku a biba na un tempu durante kua henter e komunidat di kreyentenan tabata den krísis di adorashon. Na lugá di adorá e Kreador Dios, hende tabata hinka rudia dilanti Baal i su demandanan. Joel tabata boga pa reavivamentu, i el a reformá e pueblo su bida spiritual dor di bira nan atenshon na e úniko Señor berdadero.

Diskushon pa kuminsá Kuné: Den sènter di e buki di Joel tin un yamada na arepentimentu: “Bolbe na mi di henter boso kurason, ku ayuno i yoramentu i lamentashon’” (Joel 2:12). Kon nos por ta sigur ku nos arepentimentu ta genuino?

31

Kua ta diferensia entre arepentimentu berdadero i falsu? Pakiko i for di kiko nos tin ku arepentí?

Preguntanan pa Diskushon: 1. Kon kataklismo natural i desaster, por ehèmpel, un plaga di dalakochi (manera

den tempu di Joel), teremoto, kandela, diluvio, tsunami, etc. hiba hende na arepentimentu?

2. Kon krísis di bida ta krea fe òf revelá fe?3. Kiko apòstel Pablo ke men ora ku e puntra “Ken por separá nos for di e amor di

Kristu? Problema, persekushon, hamber, desnudes, peliger, òf spada? (Romanonan 8:35). Algun hende ta bira masha amargá ora nan pasa dor di e eksperensia ku Pablo a menshoná den e teksto aki. Pakiko tin diferensianan asina grandi den hende su reakshon pa problemanan paresido?

STAP 2 – EKSPLORA

Djis pa Maestronan: Intelektualnan ta dividí riba e punto ki tempu profeta Joel a kumpli ku su ministerio, ya ku e buki no ta menshoná fecha. E konteksto históriko ku ta pas mas mihó ku e situashon ta un gran apostasia den e tempu di Israel su rei Ahab ora ku adorashon na Baal tabata hopi dominante i e profetanan Elias i Eliseo mester a intervení. E nifikashon di Joel su nòmber (“Señor ta Dios”) ta masha paresido na esun di Elias (“Señor ta mi Dios”). E situashon tabata masha dramátiko pasobra e komunidat di fe tabata korupto, ku un mente konfundí. Nan religion tabata masha sinkretistiko, ku ke men mesklando ritualnan pagano ku e adorashon di Dios. Den poko palabra, nan tabatin mester di un enfoke kompletamente nobo.

KOMENTARIO BIBLIKO: E frase kla den e buki ta “e dia di Señor”, ku nos por haña sinku biaha den e buki (Joel 1:15; 2:1, 11, 31; 3:14). E dia aki ta serka i ta deskribí den palabranan negativo i skur komo un dia di kondena. Klaro, e kondena aki ta pa esnan malbado di tur nashon, inkluyendo Israel.

I. Dios Ta Aktua i Ta Pidi Arepentimentu Genuino (Repasá Joel 1:15; 2:1, 11, 31 ku e klas). E plaga di dalakochi tabata pa rekordá Dios Su pueblo, di Joel su spièrtamentu tokante e dia di huisio. E desaster lo ta manera e destrukshon asosiá ku e dia di Señor. Tabata intenshon pa e huisio lokal aki hala nan atenshon na e dia di huisio ora tur hende lo keda husga ku hustisia i niun persona lo no tin bentaha riba un otro. Dios Su apelashon ta kla: “Bolbe na Mi”. Esaki ta un yamada personal na akshon ku e propósito di yuda e kreyentenan bini na Dios Mes i drenta den un relashon personal kunE. Esaki ta importante, no solamente pa brasa Su enseñansanan, leinan, bèrdat, i estilo di bida, pero pa drenta den un kompañerismo sera i íntimo kunE. Apart di esei, Dios ta invitá: “Sker boso kurason i no boso paña” (Joel 2:13). Tabata kustumber den tempu di Beibel pa sker paña ora un persona ta den ferdrit.

32

Sinembargo, Dios ta indiká ku lamento no ta djis un show eksterno di lamento, ku ta hasi dor di sker paña, pero, mas bien, e ta pa “sker e kurason”. Ta komo si fuera Dios ta bisando: “Mi ke pa boso lamentá, pero no djis dor di aparensia eksterno di lágrima òf dor di mustra señalnan rekerí pa lamento, pero hasi’é di kurason. Mi ke pa boso yoramentu i lamento ta real, pa e bini for di paden”.

Konsiderá Esaki: Kiko ta robes ku e idea straño ku nos no mester peka mas pa por risibí mas grasia? Pakiko ta asina importante pa Dios Su huisio ta imparsial?

Preguntanan pa Diskushon:1. Kon Dios por bira un fortalesa den bo bida, espesialmente ora ku tur otro

seguridat eksterno ta basha den otro?2. Kon bo por “sker bo kurason?”

II. Dios Ta Manda Su Spiritu Promé Ku E Dia di Huisio (Repasá Joel 2:28, 29 ku e klas).

Promé ku e dia spantoso di Señor, Dios lo manda Su Spiritu (Joel 2:28, 29) i lo hasi señalnan grandi den naturalesa (Joel 2:30, 31) pa prepará e hendenan pa eventonan final. Joel ta sigurá ku “Tur hende ku yama riba nòmber di Señor lo ta salba” (Joel 2:32). Asina, nos no tin pakiko tin miedu di e eventonan final aki, pasobra liberashon ta asosiá masha djaserka ku nos Dios poderoso. Ora nos kana ku Dios, nos lo tin speransa, pasobra esnan ku ta stima Señor no ta hende ku lo tin miedu, pero hende orientá riba Dios (Isaias 35:4; Daniel 7:22; Juan 5:24; Romanonan 8:28; 1 Juan 2:28; 4:17, 18). Dios mester ta semper e punto di enfoke di nos pensamentunan i kompor-tashon (Salmo 1:1, 2; Kolosensenan 3:1-4).

E Spiritu di Dios i áwaseru ta hunga un ròl dominante den Joel su ilustrashon, prinsipalmente den e di dos parti di kapítulo 2. Ora e tera ta seku, tin mester di áwaseru. Meskos ku awa ta trese bida na e suela, asina e Spiritu di Dios ta hasi bida spiritual vibrante atrobe. E Spiritu di Señor tin ku baha riba e pueblo asina e sekura por troka den un abundansia di Dios Su grasia (Juan 7:37-39; 10:10). Tin tambe nifikashon dòbel den e teksto Hebreo pa e palabra “awaseru di primavera ta yobe den hustisia”, ku por tradusí tambe komo “Maestro di hustisia” (Joel 2:23). E sekta Qumran tabata ferwagt, riba base di e versíkulo aki, binida di e “Maestro di hustisia” komo kumplimentu di e profesia aki. Solamente aseptashon di e enseñansanan di Maestro Kristu Hesus, i tambe di Spiritu Santu, lo prepará nos pa adorá Dios den bèrdat i den Spiritu, pa ta librá riba e dia di Huisio.

Diskushon: Pakiko Spiritu Santu ta asina importante den nos bida? Kiko ke men ku Dios lo basha Su Spiritu riba Su pueblo pa nan por ta yen di dje? (Mira Ezekiel 36:26-28; Juan 16:7-15; Romanonan 8:13-17).

III. Dios Lo Husga Tur Nashon Den E Valei di Desishon (Repasá Joel 2:32 ku bo klas)

33

E buki di Joel ta papia di e último huisio den valei di desishon. Mes un valei ta wòrdu yama e valei di Jehosfat, ku ta nifiká “Señor ta Husga”. E valei aki no ta un valei geográfiko literal algun kaminda na Palestina (niun valei ta sufisiente grandi pa karga tur nashon di mundu). E ta un lugá simbóliko, pero ku un huisio real, kaminda Dios lo husga henter mundu. Por mira e bèrdat aki kla for di e nòmber simbóliko di e valei. Dios Su desishonnan ehekutivo final lo tuma lugá, i huisio divino lo revelá desishonnan ku hende a hasi (Daniel 7:9, 10, 22, 25, 26; Mateo 16:27). Dios Su huisio ta ni fábrika, tampoko kaprichoso.

Diskushon: E pregunta krusial ta ken por soportá Dios Su huisio i kon? Splika na bo miembronan di klas kiko kiermen pa yama riba nòmber di Señor (Joel 2:32).

STAP 3 -- APLIKADjis pa Maestronan: Splika na bo klas kon nan por ta yen di Spiritu Santu, dor di ta boutisá kada dia dor di e Spiritu.

Kada kreyente sinsero ta deseá di tin un relashon signifikativo, íntimo, i berdadero ku Dios. Sinembargo, e relashon aki no por ta sentimental; mas bien, e mester ta bíbliko den sentido ku henter personalidat humano ta envolví: intelekto, sintimentunan, i boluntat. Kon Kristianismo komo religion ta envolví henter e personalidat den e forma aki. Na e otro banda, kon religionnan Oriental ta kompará ku Kristianismo, i kiko Kristianismo ta ofresé ku religionnan Oriental no tin?

Aplikashon di Bida: Joel ta apelá na tur hende—adulto, mucha, esnan di edat avansá, esnan yòn, esnan resien kasa – pa genuinamente bolbe serka Señor ku ayuno i yoramentu. Kon pastornan i lidernan di iglesia por yuda miembronan di iglesia yama tur hende huntu pa eksperensiá arepentimentu berdadero? Ki ròl ayuno i estudio di Skrituranan Santu tin den reavivamentu berdadero? Kiko ayuno i estudio di Skritura tin di hasi ku arepentimentu?

STAP 4—KREA

Djis pa Maestronan: E plaga di dalakochi tabata un evento lokal di dimenshon enorme, ku a hunga e ròl di un tipo, mustrando na Dios Su huisio universal di tur nashon, na fin di tempu. E evento eskatológiko aki ta wòrdu yama antitipo. Hasi bo mes investigashon riba tipologia i splika esaki na bo klas, siguiendo e guia, den e siguiente aktividat.

Aktividat: Yuda miembronan di bo klas komprondé kiko un tipo ta, kon e ta traha, i su propósito. Usa vários ehèmpel di diferente sorto di tipo, i splika kla pakiko ta importante komprondé kiko un tipo ta. Pinta, si bo tin kos na man pa hasi esei, diferente tabèl pa yuda nan visualisá e relashon ku tin entre tipo i antitipo. Pa haña un fondo pa nifikashon di tipologia i kon esaki ta funshoná, wak Richard M. Davidson, “Interpretashon Bíbliko” den Handbook òf Seventh –day Adventist Theology, ed. Raoeul Dederen, p. 58-104, Seri Referensia di Komentario, vol. 12

34

(Hagerstown, Md.: Review and Herald Publishing Association i Konferensia General di Adventistanan di Shete Dia, 2000).

Lès 4 Aprel 20-26Señor di Tur Nashon (Amos)

Djasabra Atardi

Lesa Pa Estudio Di E Siman Aki: Amos 1, 2; Isaias 58; Lukas 12:47, 48; 1 Reinan 8:37-40; Amos 4:12, 13; Abdias.

TEKSTO DI MEMORIA: “Leon a gruña! Ken lo no tin temor? Señor Dios a papia! Ken por laga di profetisá?” (Amos 3:8).

Pensamentu Klave: Aktonan di inhumanidat ta piká kontra Dios i lo wòrdu husga korektamente.

UN LEON DEN SKRITURA HOPI BIAHA ta representá e rei di mundu animal. Su aparensia ta demostrá fortalesa i mahestat iresistibel i tambe ferosidat i poder destruktivo. Asta ora e no ta yag aktivamente, e leon por wòrdu skucha mianan leu.

35

Amos, un wardador di karné, a wòrdu manda serka e Israelitanan pa spièrta nan ku el a tende un leon gruña—i e leon tabata niun otro ku nan Señor! Mové dor di Spiritu Santu, profeta Amos ta kompará e forma ku Dios ta papia ku e nashonnan, i tambe ku su mes pueblo speshal, ku gritu di un leon (mira Amos 1:2). Amos tabata yama pa profetisá na e nashonnan ku tabata dediká nan mes na krímennan kontra humanidat. El a wòrdu manda tambe na un sosiedat kaminda un pueblo privilegiá i religioso tabata biba na pas i prosperidat. Sinembargo, mes un hendenan aki tabata oprimí esnan pober i tabata pèrmití negoshi deshonesto tuma lugá i huisio sushi den korte. Den e siman aki nos lo bai skucha kiko Señor ta bisa di e akshonnan despresiabel aki.

Djadumingu Aprel 21KRIMEN KONTRA HUMANIDAT

Lesa Amos 1 i 2. Pakiko Señor ta spièrta ku kastigu ta na kaminda?

E promé dos kapítulonan den Amos su buki tin shete profesia kontra nashonnan bisiña, sigui dor di un profesia kontra Israel. E nashonnan stranhero no ta wòrdu husga pasobra nan ta enemigu di Israel, pero pasobra nan ta viola prinsipionan humano universal. Dos kos ta resaltá den Amos su kondena: e ousensia di lealtat i e ousensia di piedat. Por ehèmpel, Tiro tabata un stat merkadeo prominente lokalisá banda di kosta Mediteráneo, nòrt di Israel. E isla tabatin un fortalesa kasi impenetrabel riba dje i e hendenan dje stat tabata broma di nan seguridat. Mas ainda, e lider di Tiro tabata sera tratadonan di pas ku vários nashon rondó di nan, manera por ehèmpel, e Filisteonan. E stat tabatin un aliado ku Israel dor di un “pakto di hermandat” durante reinado di David i Salomon (1 Reinan 5:1, 12) i asta di Rei Ahab (1 Reinan 16:30, 31). No ta sorprendente pa lesa den 1 Reinan 9:13 ku Hiram, e rei di Tiro, tabata yama Salomon “mi ruman”. Sinembargo, e hendenan di Tiro a viola e “pakto di hermandat”. No a kondená Tiro pasobra el a kita e koutivonan, pero pasobra el a entrega nan na Israel su enemigu, e Edomitanan. Asina, e pueblo di Tiro tabata responsabel pa krueldatnan ku e koutivonan aki tabata sufri na man di nan enemigunan. For di Dios Su perspektiva, e persona ku asistí i sostené un krímen, ta mes kulpabel ku e persona ku hasi’é. Pasobra Dios ta soberano, E tin destino di henter mundu den Su man. E tin propósito i preokupashon, ku ta bai mas aya di Israel su frontera. E Dios di Israel ta Señor di tur nashon; tur historia humano ta Su preokupashon. E ta e Dios Kreador, ku ta duna bida na tur, i tur hende tin ku duna kuenta na dje.

Ta ken entre nos no sa kunsumí pa e inhustisia inkreibel ku nos sa mira i tende di dje? Si no tabatin niun Dios, ta ki speransa nos lo tabatin ku lo hasi hustisia? Kiko e promesa, haña dor di henter Beibel, di Dios tresiendo hustisia i huisio na mundu, ta nifiká pa bo? Kon nos por siña tene duru na e promesa ei meimei di tur inhustisia ku nos ta mira i tende, awor aki?

36

Djaluna Aprel 22HUSTISIA PA ESNAN OPRIMI

Dios Su huisio universal ta un di e enseñansanan sentral haña den Amos. Den komienso di su buki, e profeta ta anunsiá Dios Su huisio na vários bisiña di Israel, pa motibu di nan krímen kontra humanidat. E ora ei, sinembargo, Amos ta deklará ku kurashi, ku Dios lo husga Israel tambe. E rabia di Señor tabata dirigí no solamente na e nashonnan stranhero, pero tambe na e pueblo ku El a skohe. E pueblo di Hudea a rechasá e Palabra di Señor i nan no a kumpli ku Su instrukshonnan. Na mes un tempu, Amos ta trata ku Israel muchu mas ekstensamente ku asta Huda, pasobra el a kibra Dios Su pakto i a hasi asina hopi piká. Israel su prosperidat ekonómiko i stabilidat polítiko a hiba na dekaída spiritual. E kaida spiritual aki tabata mustra su mes den inhustisia sosial ku tabata reina. Na Israel, esnan riku tabata eksplotá hende pober, i esnan poderoso tabata eksplotá esnan suak. Esnan riku tabatin interes solamente den nan mes i nan ganashi personal, asta na kustia i sufrimentu di esnan pober (masha no a kambia den e último mil añanan aki, no ta bèrdat?

Den su predikashi, Amos ta siña ku tin un Dios bibu ku ta paga tinu na e manera ku nos ta trata otronan. Hustisia ta mas ku djis un idea òf un norma. Hustisia ta un preokupashon divino. E profeta a spièrta ku Israel su kasnan di piedra, kada muebel enchapa ku ivor, kuminda i bebida di kalidat haltu, i tambe e mihó loshonnan di kurpa—tur lo keda destruí.

Lesa Isaias 58. Den ki forma e kapítulo aki ta kaptura aspektonan di bèrdat presente? Den ki forma, sinembargo, nos mensahe pa e mundu ta muchu mas ku esaki?

Beibel ta siña kla ku hustisia sosial mester ta produkto natural di e evangelio. Segun Spiritu Santu ta hasi nos mas manera Hesus, nos ta siña kompartí Dios Su preokupashon. E bukinan di Moises ta insistí riba trata stranheronan den forma hustu, tambe e biudanan, i wèrfanonan (Eksodo 22:21-24). E profetanan ta papia di Dios Su preokupashon pa trato hustu i kompasivo pa esnan ménos privilegiá (Isaias 58:6, 7). E salmista ta yama e Dios ku ta biba den Su lugá santu “un tata pa esnan wèrfano, un defensor di biudanan” (Salmo 68:5). Kristu mes a mustra gran preokupashon pa esnan ku a wòrdu rechasá dor di sosiedat (Marko 7:24-30; Juan 4:7-26). Señor Su ruman Santiago ta yama riba nos pa pone nos fe den akshon i yuda esnan den nesesidat (Santiago 2:14-26). Niun siguidó di Kristu por hasi ménos i realmente ser un siguidó di Kristu.

Djamars Aprel 23E PELIGER DI PREVILEGIO

No tabata intenshon pa Amos su mensahe profétiko keda limitá na e situashon históriko na Israel, pero pa ekspandé plama e mensahe mas aya di Israel i Huda.

37

Den Tèstamènt Bieu, Israel tabatin un derecho úniko, pero no eksklusivamente, riba Dios. Lesa Amos 3:1, 2. E verbo Hebreo yada, “pa sabi”, ku ta wòrdu usa den versíkulo 2, ta karga un sentido speshal di intimidat. Den Jeremias 1:5, por ehèmpel, Dios ta bisa ku E “tabata konosé” e profeta i a apart’é asta promé ku su nasementu. Esei tabata kaso di Israel tambe. Nan no tabata djis un nashon entre otro nashonnan. Mas bien, Dios a pone nan apart pa un propósito divino sagrado. Nan tabatin un relashon speshal kunE. Dios Mes a skohe Israel i a sak’é for di sklabitut i a dun’é libertat. E eksodo for di Egipto tabata e evento mas importante den komienso di Israel su historia komo nashon. Esaki a pone base pa Dios Su aktonan di redenshon i konkista di e tera di Kanaan. Pero Israel su forsa i prosperidat a hiba nan na orguyo i komplasensia, pa nan status privilegiá komo Dios Su pueblo eskohí.

Lesa Kristu Su deklarashon for di Lukas 12:47, 48. Den ki forma nos por komprondé e prinsipio ku El a siña einan: ora abusá di gran previlegionan den bida, nan ta wòrdu remplasá dor di kastigu grandi?

Bou di inspirashon divino, e profeta ta spièrta ku pasobra e pueblo di Israel tabata Señor Su eskohí, nan lo wòrdu tuma partikularmente responsabel pa nan akshonnan. Señor tabata bisando ku Israel su relashon úniko ku Dios tabata karga obligashonnan, i kastigu lo bini komo resultado di no kumpli ku e obligashonnan ei. l den otro palabra, Israel, komo pueblo eskohí di Dios, ta muchu mas lihé pa kai bou di huisio, dor di e puesto privilegiá ku e tin. Israel su elekshon no tabata pa tin un status privilegiá; nan mester tabata testigunan na mundu, di Señor, ku a bendishoná nan asina hopi.

“Esnan ku ta bisa di ta iglesia di Kristu den e generashon aki ta eksaltá ku previlegionan haltu. Señor a wordu revelá na nos den un lus ku ta bai kresiendo. Nos previlegionan ta muchu mas grandi ku esnan di Dios Su pueblo antiguo”.—Ellen G. White, Christ’s Object Lessons, p. 317. Pensa riba tur loke nos a risibí komo Atventistanan di Shete Dia. Pakiko e responsabilidatnan ku ta bini huntu ku e previlegionan aki mester pone nos tembla? Ta asina, òf nos a djis simplemente bira kustumbrá ku nan? Nos a bira kisas asta komplasiente ku tur loke nos a risibí? Si ta asina, kon nos por kambia?

Djarason Aprel 24ISRAEL SU RELASHON UN ADEN, UN AFO KU DIOS

“Prepará pa topa ku bo Dios, O Israel” (Amos 4:12)

Kapítulo 4 di Amos ta kuminsá ku deskripshon di Israel su pikánan, i ta terminá ku anunsio di e dia di duna kuenta. Dios a hasi Su pueblo espesialmente responsabel pa e forma kon nan ta biba i trata otronan.

38

Amos a menshoná un seri di desasternan natural, di kua kualke un lo tabata sufisiente pa pone e nashon bai bèk serka Dios. E lista ta papia di shete desaster, midi kompletu di kastigu, pasobra a kibra pakto ku Dios (di akuerdo ku e palabranan di Moises for di Levitiko 26). Algun di e desasternan ta rekordá hende di e plaganan ku Dios a manda kontra Egipto, miéntras ku deskripshon di e último kalamidat ta menshoná espesialmente e destrukshon total di Sodoma i Gomora.

Di akuerdo ku Salomon su orashon na dedikashon di e tèmpel, ta kiko desaster, normalmente, mester pone hende hasi? 1 Reinan 8:37-40.

E pueblo di Israel no tabata komportá nan mes komo hende normal mas, i Dios a haña imposibel kapta nan atenshon. Ademas, Dios Su huisionan a pone e hendenan su kurason bira duru komo resultado. Pasobra e hendenan a faya i no a bolbe bèk serka Dios, Amos ta presentá nan un chèns mas pa arepentí. Huisio final ta na kaminda, pero Amos no ta spesifiká kiko e huisio ei lo ta. E inseguridat molestoso den Amos su palabranan ta hasi e menasa ei di huisio ainda mas fastioso. Israel a faya di buska Dios, asina Dios ta sali bai topa ku Israel. Si kastigu faya di hasi e trabou, por ta ku un enkuentro ku Dios lo salba nan? Amos 4:12 ta kuminsá ku e palabranan “asina lo Mi hasi na bo”, kua ta eko e fórmula tradishonal di huramentu. E deklarashon solèm aki ta pidi un reakshon for di Israel pa prepará pa topa ku su Dios, manera nan a hasi ántes promé ku Dios a aparesé riba Seru di Sinai (Eksodo 19:11, 15).

Lesa kuidadosamente Amos 4:12, 13. Si, diripiente, abo tende e spièrtamentu, ‘prepará pa topa ku bo Dios, O..[pone bo nòmber einan]”—kua lo ta abo su reakshon? Kua ta bo úniko speransa? Mira Romanonan 3:19-28.

Djaweps Aprel 25ORGUYO KU TA HIBA NA KAIDA

Lesa e buki di Abdias. Ki importante bèrdat moral i spiritual nos por saka for di e buki aki?

Abdias ta e buki mas kòrtiku den Tèstamènt Bieu, i e ta konta di e vishon profétiko di Dios Su huisionan riba e tera di Edom. Mensahe di e buki ta enfoká riba tres asuntu: Edom su arogansia (vs. 1-4), Edom su humiashon ku ta na kaminda (vs. 5-9), i Edom su violensia kontra Huda (vs. 10-14).

E Edomitanan tabata desendiente di Jacob su ruman hòmber Esau. E hostilidat ku ta eksistí entre e Israelitanan i Edomitanan ta bai leu patras te na e pleitu di famia entre e rumannan morocho aki, ku mas despues a bin bira tata di dos nashon. Sinembargo, di akuerdo ku Génesis 33, e dos rumannan a rekonsiliá despues ku otro. Asina, Dios a duna un mandato na e Israelitanan pa nan “no aboresé un Edomita, pasobra ta bo ruman e ta” (Deuteronomio 23:7). Apesar di esaki, e hostilidat entre e dos nashonnan a sigui pa hopi siglo. Ora ku Babilonia a destruí Yerusalèm i a kohe su suidadanonan hiba den koutiverio, e Edomitanan no solamente a regosihá, pero asta nan a yag tras di e Israelitanan ku

39

tabata hui, anto nan a yuda sakia i pluma Yerusalèm (Salmo 137:7). Pa e rason aki e profeta Abdias ta spièrta ku Edom lo wòrdu huzgá dor di nan mes norma: “Manera b’a hasi, lo hasi bèk ku bo” (Abdias 15, NKJV). E Edomitanan no a komportá nan mes komo ruman pa e pueblo di Huda den nan pió ora, pero mas bien nan a uni ku forsanan di e enemigu, pa kaba ku nan (Lamentashon 4:21, 22). E region ku tabata okupá dor di Edom ta keda zùitost di Laman Morto. E ta un tera yen di seru ku tòp di seru masha haltu, ku barankanan steil, kuebanan, i spletnan kaminda armadanan por skonde. Vários statnan Edomita tabata lokalisá den e lugánan kasi inasesibel ei. Sela (konosí tambe komo Petra) tabata kapital di Edom. E nashon a desaroyá un konfiansa arogante resumí den e pregunta , “Ken lo baha mi abou riba tera?” (Abdias 3).

Esnan ku tuma bentaha di otronan den nan momentu di aflikshon, Dios ta tene nan responsabel. Abdias a spièrta e hendenan orguyoso ei di Edom ku Dios lo baha humiashon riba nan kabes. No tin niun lugá di skapa for di Señor (Amos 9:2, 3). E dia benidero di Señor lo trese tantu huisio i salbashon. Edom lo bebe kopa di Dios Su rabia, miéntras ku suerte di Dios Su pueblo lo kambia i nan lo wòrdu restourá.

Djabièrnè Aprel 26MAS ESTUDIO:

Lesa e siguiente sitanan i diskutí kon nan ta yuda nos komprondé e mensahenan for di Amos 1-4 i Abdias den un forma mas kla.

“For di komienso di religion Israelita, e kreensia ku Dios a skohe e pueblo partikular aki pa kumpli ku Su mishon, tabata tantu un piedra di skina di e fe Hebreo i un refugio den momentunan di angustia. I tòg, e profetanan tabata sinti ku pa hopi hende den nan tempu, e piedra di skina aki tabata manera un piedra di trompeká; e refugio aki, un skapatorio. Nan mester a kòrda e hendenan ku “skohe” no ke men favoretismo divino òf inmunidat for di kastigu, pero mas bien, al kontrario, e ta nifiká ku nan ta mas seriamente habri pa risibí huisio divino i kastigu...

“’Skohe’ ke men ku Dios ta eksklusivamente interesá den Israel so? E Eksodo for di Egipto ke men ku Dios ta envolví ٌ solamente den historia di Israel i ta ignorá por kompletu suerte di otro nashonnan?” –Abraham J. Heschel, The Prophets, p. 32, 33.

“Ora defensa di e alma a krak basha den otro, e adoradónan engañá no tabatin barera kontra piká, i nan a entregá nan mes na pashonnan malu di kurason humano.

“E profetanan a lanta nan stèm kontra e opreshon marká, kontra inhustisia flagrante, kontra luho no kustumbrá i ekstrabagansia, kontra e fiestamentu desbergonsá i buracheria, kontra inmoralidat brutu, di nan siglo; pero nan protesta tabata enbano, pòrnada nan tabata denunsiá piká di e pueblo. Amos a bisa, ‘Nan ta odia esun ku ta reprendé den e porta di stat i nan ta aboresé esun ku ta papia ku integridat’. ‘Boso ta oprimí e hustunan i ta aseptá plaka pasá bou di mesa, i boso ta nenga e pobernan nan derecho den e porta di stat’” Amos 5:10, 12”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 282.

40

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:1.Ta fásil ser amigu di un hende ku tin algu pa ofresé bo. Ki tal di esnan ku ta

den aflikshon i tin nada pa ofresé bo, pero enrealidat, nan mester di loke abo por duna nan? Ki klase di aktitut nos mester mustra pa hendenan asina? Ki tipo di aktitut abo ta mustra nan?

2.Pensa riba loke nos a risibí komo Atventistanan di Shete Dia. Mayoria di Kristian no tin idea di e bendishonnan di Sabat (muchu ménos su importansia den tempu di fin); mayoria ta kere ku esnan morto ta bai shelu direktamente, òf ta bai na tormenta di fièrnu, ora nan muri. Hopi no ta kere den resurekshon físiko di Hesus, tampoko nan ta kere den un Segundo binida literal. Ki otro bèrdatnan grandi nos a risibí ku mayoria otro hende no sabi nada di dje? Awor ku nos tin e bèrdatnan aki, ki responsabilidat nos tin ku nan?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di lès 4: Amos 3:8.

E Studiante Lo:Sabi: Komprondé ku profesia no ta na promé lugá tokante predikshonnan futuro,

pero di un hende su desishonnan presente.Sinti: Komprondé emoshonalmente ku Dios ta kondená orguyo, inhustisia, i otro

akshonnan kontra humanidat. E ta kompartí den mes un sintimentu ku Amos pa restourá hustisia.

Hasi: Tuma Dios Su palabra profétiko seriamente i prepará su mes i otronan pa topa ku Dios, sin hiba nan pa sinti deprimí òf desesperadamente kondená.

Guia di Estudio:I. Sabi: Poder di e Palabra Divino

A. Kua ta ophetivo primordial di Dios Su Palabra: pa informá, instruí, spièrta, enkurashá, òf habilitá?

B. Kon bo sabi ku Dios a papia den pasado i te ainda E ta papiando dor di Su Palabra awe?

C. Pakiko Dios ta revelá futuro?

II. Sinti: Dios A Papia—Asina, Kiko Esei Ta Nifiká Pa Mi?A. Pakiko ta asina importante pa skucha na Dios Su stèm profétiko?B. Den ki forma nos por papia di un mal komportashon, sin husga?

III. Hasi: Importansia Di E Palabra ProfétikoA. Kon nos ta kondená piká ku e spiritu korekto, i na mes un tempu, enkurashá

hende pa hasi loke ta korekto?B. Kon bo por defendé esnan den bo komunidat ku ta wòrdu oprimí ٌí abusá,

esnan ku ta pober, òf sin defensa? 41

C. Kon bo iglesia por sostené un ministerio profétiko awe?

RESUMEN: Dios Su Palabra profétiko no tin solamente informashon di pasado i futuro, pero e ta yuda nos hasi desishon korekto den presente.

STAP 1 – MOTIVA

Spòtlait riba Skritura: Amos 4:12.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: E Dios di Amos ta un Dios di hustisia. E énfasis aki ta masha krusial den nos sosiedat moderno, ku ta poseí pa sentimentalismo i e komprondementu, ku si e ta sinti bon, e mester ta bon. Ounke emoshonnan ta hunga un ròl krusial den nos bida, nos mester wòrdu kontrolá dor di prinsipionan divino, ku ta garantisá ku nos bida di relashon lo disfrutá di berdadero libertat i límitenan korekto.

Djis pa Maestronan: Mester enfatisá di nobo Dios Su hustisia den nos mundu awe, pasobra hopi biaha e ta un komodidat lubidá. Trese den spòtlait e echo ku Dios Su amor i bèrdat lo ta inkompletu sin hustisia. Dios ta revelá Su plannan pa al final restablesé hustisia (Amos 3:7), pa asina bida sin piká por floresé atrobe.

Diskushon pa Kuminsá Kuné:Nos ta biba den un mundu korupto kaminda violensia, poder, i plaka ta reina.

Hopi mucha, hende muhé, i hende inosente ta sufri tremendamente i ta wòrdu eksplotá i abusá. Violensia doméstiko tin hopi víktima. Sèn bou di mesa ta silensiá hustisia. Ora esnan inosente sufri, hende ta pidi hustisia. Ora kometé krímen i aktonan terorista, nos ke aktua, pero vengansa no ta pertenesé na nos. Kon nos, komo individuo òf komunidat di fe, por ta mas envolví den sigurá relashonnan armonioso i pasífiko den nos sosiedat, na nos lugá di trabou, den nos besindario, i den protehá esnan ku ta débil? Kada un di nos ta vulnerabel; sinembargo, nos ta kompletamente desampará i laga den man di esun poderoso? Pakiko vengansa for di nos man no ta un akto di hustisia?

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:1. Pakiko ta asina importante ku Dios ta anunsiá for di padilanti kiko E ta plania

di hasi? Pakiko E ta revelá Su huisionan?

2. Den un mundu di informashon konfliktivo i diskushonnan ku ta desviá hende, kon nos por ta sigur kua ta e stapnan prinsipal ku Dios lo tuma, promé ku e segundo binida di Kristu?

STAP 2 – EKSPLORA

Amos, un profeta ku a biba den siglo ocho, tabata for di e stat chikí di Tekoa, 6 mia for di Bètlehèm, i 11 mia for di Yerusalèm. Ounke e tabata di sùit (Huda), Dios a mand’é na e Reino di Nòrt (Israel) pa entrega Dios Su mensahe, di yama e

42

hendenan pa nan bini bèk serka Señor, i roga ku nan pa stòp ku nan komportashon malu. E Reino di Nòrt tabata hopi korupto. Maldat tabata asina plamá den e nashon, ku Dios mester a manda Hosea, un otro profeta, pa reforsá Amos i spièrta e Reino di Nòrt ku huisio tabata na nan porta—e armada di Siria tabata avansando kontra nan. Sin Dios Su protekshon i ayudo, Samaria lo wòrdu kapturá.

Djis pa Maestronan: Usa e siguiente estudio pa yuda bo klas eksaminá e diferensia ku tin entre Dios Su huisio riba nashonnan ku tin rònt di nan, i Dios Su huisio riba e Reino di Israel.

Komentario Bíbliko:I. Korupshon den Israel

(Repasá Amos 3:7 ku e klas).

Habitantenan di Israel mester a hasi kambionan dramátiko den nan bida. Den Su amor i hustisia, Dios a revelá na Su sirbidónan Amos i Hosea Su sekretunan (Amos 3:7) i plannan, pa por yuda e hendenan bira bèk serka Dios. E speransa tabata ku ora e hendenan risibí e informashon kompletu di destrukshon di nan pais, nan lo bai buska Señor. Nan bida polítiko, sosial, i religioso tabata den káos total i dekadensia. E historia di Israel ta skur. Niun di e binti (20) reinan den e reino nòrt no a sigui Dios. Tur e reinan—for di esun promé, ku tabata Jeroboam, te na esun delaster, Hosea—nan tur tabata malbado. Nan a hasi kosnan ku tabata robes den bista di Dios. No tabatin ni un eksepshon. Solamente kòmplòt, revolushon, eksplotashon, violensia, teror, korupshon, tragedia, i desesperashon tabata prevalesé. Djis pa ilustrá algu: shete (7) di e reinan di Israel a wòrdu asesiná, un (1) a kometé suisidio, i un di nan ta Dios mes a “herid’é mortalmente”. Beibel ta usa Rei Ahab i su esposa Jezabel komo un símbolo di maldat den Israel. Niun di nan tabata un monarka ku tabatin temor di Dios; niun di nan a arepentí òf kuminsá ku reforma. Mas bien nan a hiba e hendenan na destrukshon. Nan tabata lidernan di pèrdishon. Ki un situashon desafortuná i malu. No ta di maraviá ku Dios mester a manda “remedi stèrki” pa sakudí e nashon kabesura aki i para maldat ku tabata prevalesé. Pero desafortunadamente, manera nos sa for di historia, ni stèm di un profeta no a yuda.

Konsiderá Esaki: Ki lès bo kongregashon por siña for di e luchanan, viktorianan, i frakasonan di e iglesia di Tèstamènt Bieu? Kiko ta espesialmente aplikabel pa nos awe?

II.Dios Ta Saka Kos na Kla i Ta Desenmaskará Realidat(Repasá Amos 4:4-11 ku e klas)

Kapítulonan 1 i 2 ta presentá un seri di huisio kontra e nashonnan. Amos ta kuminsá ku e nashonnan ku ta rònt di Israel: kuminsando ku Aram (Damasko) i

43

Philistia (i su statnan, manera Gaza, Ashdod, Ashkelon, Ekron); despues e ta pasa pa Tiro, i Edom, Ammon, i Moab, terminando ku e nashon ruman di Huda. E hendenan di Israel te ainda nan por sinti konfortabel pasobra huisio divino tabata kontra otro hende i otro nashon. Pero, despues e profeta ta bira pa Israel mes, i e ta kondená nan pikánan. Ku palabranan elokuente i presishon, e ta papia kontra Israel dor di restu di e buki.Den kapítulo 3, Dios ta hasi shete pregunta bon kla (vs. 3-6). Pero promé, E

ta spièrta e hendenan ku, ounke El a saka nan for di Egipto, E lo kastigá nan pa nan pikánan (vs. 2). Pasobra “nan no sa kon pa hasi loke ta korekto” (vs. 10), Dios ta spièrta ku “un enemigu lo goberná e pais” (vs. 11). Usando lenguahe kolorido, Dios ta mustra ku e huisio aki ta pendiente, i e ta inevitabel debí na Israel su korupshon moral. No por skapa di e huisio, i e altarnan di Bethel (sènter di adorashon falsu na Israel) lo keda destruí. Sinku biaha den kapítulo 4, Dios ta sklama i keha ku ounke El a usa e último midí di kastigu pa stòp nan di hasi malu, e hendenan a keda kabesuramente den nan maldat. E profeta ta usa Dios Su palabranan: “Tòg boso no a bolbe serka Mi” (Amos 4:6, 8, 9, 10, 11).

Preguntanan Pa Diskushon: Nos Dios ta un Dios di relashon. E ta anhelá desaroyá relashonnan será ku Su pueblo. Den ki forma, por kultivá e relashon aki, i, dor di kiko nos por destruyé? Pidi bo klas kompartí formanan práktiko kon un hende por forma un relashon ku Dios i otronan.

III. Prepará Pa Topa Ku Bo Dios!(Repasá Amos 4:12 ku e klas)

Na final, Dios lo konfrontá Israel pasobra E ta nan Kreador (Amos 4:13), i nan tin ku duna kuenta na dje. Nan ta responsabel pa nan desishonnan. Asina, Dios ta bisa Su pueblo ku nan tin ku “prepará pa topa ku nan Dios” (Amos 4:12). Pa topa ku nan Dios ta nifiká, den e konteksto aki, pa ta kla pa Dios Su huisionan ku ta na kaminda. Den kapítulo 5 E ta yama nan na arepentimentu genuino, pa bolbe bèk serka dje, pa buska Señor pa nan por biba. Mester proyektá e arepentimentu aki den un kambio di estilo di bida, pasobra nan a troka “hustisia den amargura i a tira hustisia na suela” (Amos 5:7, NIV). Na lugá di esei nan tin ku, “laga hustisia kore manera awa, i rektitut manera un korida di awa ku ta keda kore konstantemente” (Amos 5:24).

Konsiderá Esaki: Hopi teksto bíbliko ta splika e segundo binida di Hesus komo un dia di speransa final i restorashon. Mira deskripshon di e evento glorioso aki den 1 Tesalonisensenan 4:14-18 i Tito 2:11-14. Kon e ta deskribí den e tekstonan aki, i ki speransa esei ta duna bo?

STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: Hasi e klas e siguiente preguntanan pa por meditá riba e relashon ku komportashon tin ku hustifikashon pa medio di fe, i hustisia.

44

Preguntanan pa Aplikashon:1. Kon un kambio den komportashon ta konektá ku demandanan di hustisia,

reflehá den e doktrina di hustifikashon pa medio di fe? Pakiko aktividat no ta un base pa nos salbashon? Kon e akshon aki ta revelá ku nos ta wòrdu salbá pa medio di grasia den Kristu Hesus? Pakiko nos no ta haña akseso na shelu dor di nos bon obranan, i pakiko nos no ta gana salbashon dor di nos logronan? (Kòrda ku nos no ta hasi loke ta korekto pa por salbá, pero nos ta hasi esaki pasobra nos ta salbá).

2. Kiko ke men pa laga “hustisia kore basha manera awa, i rektitut manera un korida di awa ku ta keda kore konstantemente?” Kon nos ta hasi asina den nos bida? Kon bo por yuda bo iglesia hasi kosnan ku ta hustu i rekto?

3. Kon e deklarashon di Mikeas 6:8 pa “aktua hustu” ta pas den henter e kuadro di hasi loke ta korekto? Ku kiko Mikeas ta konekt’é masha djaserka?

STAP 4 – KREA Djis Pa Maestronan: Ounke Amos no ta usa e palabra disiplina, no ta duru mira ku ta esaki e ke enfatisá klaramente na Dios Su pueblo. Kon abo por praktiká disiplina korekto den bo bida sin ta legalista òf husga otronan?

Aktividatnan:

1. Repartí bo klas den grupo chikí di tres-kuater hende i pidi nan diskutí kon hende por ta kla pa Hesus Su segundo binida. Kon Dios ta preparando nos pa shelu, i kiko nos tin ku hasi pa prepará nos mes pa e evento futuro mas grandi aki di historia humano? Studia kuidadosamente huntu den boso grupo chikí e versíkulonan di Hudas 24, 25, i kompartí boso konklushon ku restu di klas.

2. E mishon di Juan Boutista tabata pa prepará hende pa e promé binida di Hesus (Lukas 1:16, 17). Kon el a hasi esaki? Kua tabata su mishon? Diskutí esaki ku bo klas, kon nos por yuda otro ta kla pa topa ku Dios kara-kara, i resistí. Kon nos por para den e dia di huisio (Revelashon 6:17; Isaias 25:9)?

45

Lès 5 Aprel 27- Mei 3Buska Señor i Biba! (Amos)

Djasabra Atardi

Lesa Pa Estudio di e Siman Aki: Amos 5:1-15; Hebreonan 5:14; Isaias 5:20; Amos 7:10-17; 9:11-15; Echonan 15:13-18.

TEKSTO DI MEMORIA: “Buska bondat i no maldat, pa boso por biba; anto e Señor Dios di ehérsitonan sea ku boso, meskos ku boso a bisa!” (Amos 5:14).

Pensamentu Klave: Amos ta kòrda nos ku tin bida solamente ora nos ta buska Dios.

SI ISRAEL TABATA FIEL NA DIOS, E lo por a logra Su propósito dor di nan honor i eksaltashon. Si nan a kana den kaminda di obediensia, E lo a hasi nan “haltu riba tur nashon ku El a traha, den elogio, i den nòmber, i den honor’. ‘Tur hende di tera’, Moises a bisa, ‘lo mira ku boso ta yamá dor di e nòmber di Señor; i nan lo tin miedu di boso’. ‘E nashonnan ku tende tur e estatutonan aki’ lo bisa, ‘Siguramente e gran nashon aki tabata hende sabí i di komprondementu’. Deuteronomio 26:19; 28:10; 4:6. Pero pa motibu di nan infidelidat, Dios su propósito por a wòrdu kumplí solamente dor di atversidat i humiashon” – Ellen G. White, The Desire òf Ages, p. 28. Den e siman aki, nos ta ban sigui studia for di e buki di Amos, i nos ta ban mira ainda mas forma kon Señor a roga ku Su pueblo pa pone nan pikánan un banda i bolbe bèk serka dje, ku ta e úniko berdadero fuente di bida. Na final, nos tur tin un di e dos opshonnan pa tuma: bida òf morto. No tin tereno meimei. Amos a mustra nos un tiki mas di e diferensianan skèrpi ku tin entre e dos eskohonan ei.

Djadumingu Aprel 28ODIA MALDAT, STIMA BONDAT

Kosnan a bira hopi malu den Israel; e korupshon, e opreshon, e piká. A yega e punto kaminda sobrebibensia mes di e nashon tabata na wega. Pa e rason aki, Amos a komponé un lamento pa yora di e morto benidero di Israel (Amos 5:1-15). Hopi biaha den bukinan profétiko, no ta hasi distinshon entre palabra di e profeta i e palabra di Señor. Asina, Amos su lamento ta tambe Dios Su lamento riba Israel. Propósito di e kantika funeral den Amos 5:1-15 tabata pa shòk e pueblo bin bei i enfrentá realidat. Si nan pèrsistí den nan pikánan, siguramente nan tur lo muri. Si,

46

na e otro banda, nan rechasá maldat i bira bèk serka Señor, nan lo biba. Señor su karakter ta di tal forma ku E ta spera konformidat na boluntat divino.

Lesa Amos 5:14, 15. Kon un hende ta siña “odia maldat i stima bondat?” Mira tambe Hebreonan 5:14; Romanonan 12:9; Proverbionan 8:36.

Amos ta invitá e hendenan pa no djis stòp di buska maldat, pero tambe pa odia maldat i stima bondat. Mandatonan den e sekshon aki ta progresivo. E verbonan stima (Heb. “ahav) i odia (‘sane’) den Beibel, hopi biaha e ta referí na desishonnan i akshonnan, no simplemente na sintimentu i aktitut. Den otro palabra, e kambio den e hendenan su aktitut lo hiba nan na kambio den nan akshonnan.

Den e konteksto aki, ki spièrtamentu por haña den Isaias 5:20?

“Tur esnan ku den e dia temibel ei sirbi Dios sin miedu, di akuerdo ku loke su konsenshi ta bis’é pa e hasi, lo tin mester di kurashi, firmesa, i un konosementu di Dios i Su Palabra; pasobra esnan ku ta fiel na Dios lo wòrdu pèrsigui, nan motibunan lo keda kritiká i ataká, i nan mihó esfuerso malinterpretá, i ta papia malu di nan nòmber. Satanas lo traha ku tur su poder engañoso pa influensiá e kurason di hende i nubla komprondementu, pa pone maldat parse bon i bondat parse malu”. –Ellen G. White, The Acts òf the Apostles, p. 431.

Kon nos por siña stima loke ta bon i odia loke ta malu, si por gaña nos pa kere i yama loke ta malu bon, i loke ta bon malu? Kua ta nos úniko protekshon kontra e engaño aki?

Djaluna Aprel 29RELIGION MANERA KUSTUMBER

Lesa Amos 5:23, 24; Hosea 6:6; Mateo 9:13; Salmo 51:17. Kiko e tekstonan aki ta bisa? Mas importante, kon nos, ku ta Atventistanan di Shete Dia, por usa e prinsipio aki den nos mes bida spiritual? Den otro palabra, den ki forma nos por ta kulpabel di hasi eksaktamente loke ta spièrta nos di dje akinan? (Kòrda, tambe, ku ta masha fásil mes pa engañá nos mes den e aria aki).

Mas ku kualke otro buki di Beibel, Amos ta enfoká riba inhustisia, krueldat, i inhumanidat. E ta ofresé tambe e perspektiva divino di tal práktikanan. Amos ta prediká i bisa ku Dios ta despresiá e ritonan bashí di e hendenan su formalismo morto, i E ta yama nan pa arepentí, reformá. Señor no ta keda kontentu ku adorashon eksterno bashí ofresé na dje dor di hendenan ku na mes un tempu tabata oprimí otronan pa saka probecho personal. Nan bida tabata mustra ku nan a

47

pèrdè henter e punto di loke ta nifiká pa ta siguidó di Yehova; nan tabata malinterpretá tambe kompletamente e nifikashon mas profundo di Dios Su lei. Enbèrdat, Dios a rechasá nan ritonan religioso pasobra nan no tabata bini for di bidanan di fe. E palabranan klave den Amos 5:14, 15 ta e mandato pa buska Señor i biba. Ta pone kontraste entre buska Señor ku hasi peregrinashon na e sènternan religioso famoso na Bethel, Gilgal, i Beersheba (Amos 5:5), tres stat ku nan santuario, ku tabata destiná pa destrukshon.

Loke Dios tabata ke realmente tabata hustisia i rektitut den e pais. E mandato pa “buska Señor” ta igualá esun pa “buska loke ta bon”. Señor a yama esnan remanente pa distanshá nan mes for di práktikanan malu i formalismo religioso, anto na lugá di esei, laga hustisia kore manera un riu i rektitut basha manera un korida di awa ku ta keda kore konstantemente. Miéntras ku hustisia ta establesé loke ta korekto dilanti Dios, hustisia ta e kualidat di bida den relashon ku Dios i otronan den komunidat. E kuadro presentá akinan ta esun di hende religioso ken su religion a degradá bira nada otro sino formalismo i rito, sin e kambio di kurason ku mester kompaña fe berdadero. (Mira Deuteronomio 10:16). Ki kuidadoso nos mester ta!

Djamars Aprel 30YAMA PA TA UN PROFETA

Amos su kas tabata Tekoa, na Huda, pero Dios a mand’é bai profetisá na Israel. El a bai na e reino di nòrt i a prediká ku asina hopi poder ku e tera no tabata “por a soportá tur su palabranan” (Amos 7:10). Siguramente hopi Israelita tabata keda wak Amos ku sospecha i a rechas’é komo Dios Su men-sahero. Apesar di e rechaso ei, fielmente el a kumpli ku su ministerio profétiko.

Lesa Amos 7:10-17. Ki patronchi konosí por mira akinan? Ki otro ehèmpel mas bo por haña den Beibel, kaminda mes un kos a sosodé? Kiko nos mester siña for di tur e ehèmpelnan ei?

Entre esnan ku no a gusta Amos su predikashon tabata Amazias, saserdote di Bethel, ken a bin akusá Amos di konspirashon kontra e rei di Israel. Bethel tabata un di e dos santuarionan di estado, sènter mes di adorashon falsu. Amos a predesí den públiko ku si Israel no arepentí, su rei lo muri na punta di spada i e hendenan lo wòrdu deportá komo katibu. Amazias a duna òrdu pa Amos bai bèk na e tera di Huda, kaminda su mensahenan kontra Israel lo ta mas popular.

Den su kontesta na e saserdote, Amos a afirmá ku su yamada profétiko a bini for di Dios. El a afirmá ku e no tabata un profeta profeshonal ku ta wòrdu di hür pa hasi sirbishi. Amos a distansiá su mes for di profetanan profeshonal ku tabata profetisá pa haña kos. Papia e bèrdat, di ningun forma lo garantisá aseptashon, pasobra e bèrdat por ta inkonfortabel tin biaha i, si e molestiá esnan ku ta na poder—e por proboká oposishon serio. Dios Su yamada a motivá Amos pa prediká asina kla i balente kontra pikánan di e rei i nobelnan for di e reino di nòrt, ku nan a akus’é di traishon.

48

Kua ta nos aktitut, ora bisa nos ku nos akshonnan i/ òf aktitut ta pekaminoso i lo trese kastigu riba nos? Kiko nos kontesta ta bisa nos di nos mes i, kisas, di e nesesidat pa un kambio di kurason i aktitut?

Djarason Mei 1E PIO SORTO DI HAMBER

“’Mira, dianan ta bin’, Señor Dios ta deklará, ‘ku lo Mi manda hamber riba tera; no hamber pa pan ni set pa awa, ma mas bien pa tende e palabranan di Señor. I hende lo kana zeilu bai di un laman pa otro, i for di nòrt te pariba. Nan lo kana bai-bin pa buska e palabra di Señor, ma nan lo no hañ’é’” (Amos 8:11, 12). Kon nos mester komprondé nifikashon di e versíkulonan aki?

Den Amos 8, e profeta ta deskribí efektonan devastador di Dios su huisio riba Israel ku no arepentí. Dios lo kastigá e hendenan pa nan pikánan, dor di manda hamber den e pais. Pero den versíkulonan 11 i 12 e profeta ta papiando di hamber i set pa Dios Su Palabra. E tragedia ku lo resaltá mas ku tur otro ta un hamber di Dios Su Palabra, pasobra Dios lo keda ketu, i ningun otro hamber por ta mas pió. Hopi biaha ora ku e pueblo di Israel tabata pasa den gran pèrtá, nan tabata bira na Señor pa haña un palabra profétiko ku por duna speransa i guia. E biaha aki Dios Su kontesta lo konsistí di silensio. Un parti di Dios Su huisio riba Su pueblo lo ta ku Señor lo no laga Su profetanan papia mas p’E. Si Dios Su pueblo sigui ta desobedesido, e profeta ta bisa, e tempu lo yega ora ku nan lo ta ansioso pa skucha e mensahe, pero lo ta muchu lat pa bira na Dios Su palabra, ku speransa di por skapa huisio. Esaki ta resultado di Israel su persistensia den nenga skucha Dios Su mensahe dor di Amos. Manera Saul promé ku su último bataya (1 Samuel 28:6), e hendenan lo bin realisá un dia kuantu nan tin mester di Dios Su Palabra. Henter un poblashon lo buska ansiosamente pa Dios Su Palabra, mes un palabra ku nan a skohe ignorá den tempu di e profeta. Esnan ku ta wòrdu afektá mas ta esnan yòn. Miéntras ku e generashon promé ku nan a tende Dios Su Palabra i rechasé, e hóbennan nunka lo tin e oportunidat pa skucha proklamashon profétiko.

Kiko e siguiente pasashinan ta siña di e efektonan karu di Dios Su silensio? 1 Samuel 14:37; Salmo 74:9; Proverbionan 1:28; Lamentashon 2:9; Hosea 5:6; Mikeas 3:5-7.

Den ki forma ta posibel pa hende silensiá e stèm di Dios den su bida? Ounke kon spantoso e pensamentu ei ta, pensa riba kiko e ta enserá. Kon nos por sigurá nos mes ku esei nunka lo no ta nos kaso?

49

Djaweps Mei 2HUDA SU RUINANAN RESTOURA

E profeta ta bira for di e kuadro skur di e hendenan su pekaminosidat, i huisio ku lo bini komo resultado, pa bai papia di e promesanan glorioso di restorashon futuro den Amos 9:11-15. E dia di Señor, deskribí mas promé komo dia di kastigu (Amos 5:18), ta awor un dia di salbashon pasobra salbashon i no kastigu ta Dios Su último palabra pa Su pueblo. Sinembargo, salbashon lo bini despues di kastigu, no na lugá di. Meimei di tur e skuridat i katástrofe, Amos ta sera su buki ku un mensahe di speransa. Enfrentando e prospekto di un eksilio inmediato, David su dinastia lo kai te abou, asina abou, ku ya no por yam’é un kas, ma un chosa. Pero David su reino lo wòrdu renobá i lo ta uní bou di un gobernante. Mas aya di Israel su frontera, otro nashonnan lo yama riba nòmber di Señor i gosa di Su bendishonnan huntu ku Israel. E buki ta sera ku e nota felis aki, yen di speransa. Profetanan bíbliko no tabata siña ku Dios Su kastigu ta djis pa kastigá. Tras di kasi kada un di e spièrtamentunan tin e yamada di redenshon. Ounke e menasa di eksilio tabata serka, Señor a enkurashá e remanente ku e promesa di restorashon di e tera. E remanente lo disfrutá di renobashon di e pakto. Esnan ku pasa dor di e huisio lo mira Dios aktuando pa salba i restourá.

Kua ta kumplimentu final di Amos Su promesanan tokante restorashon di Dios Su pueblo? Mira Lukas 1:32, 33; Echonan 15:13-18.

Hopi maestro Hudiu tabata konsiderá Amos 9:11 komo un promesa Mesiániko duna na Abram, reafirmá na David, i ekspresá dor di henter e Tèstamènt Bieu. E rei nobo for di David su linahe lo reina riba hopi nashon kumpliendo ku Dios Su promesa na Abram (Génesis 12:1-3). E Mesias lo reina asta riba enemigunan manera Edom. E ruinanan restourá di Dios Su pueblo lo no wòrdu destruí nunka mas.

Dor di binida di Kristu Hesus, David su Yu hòmber mas grandi, Dios a sostené Su promesa di miserikòrdia. Santiago a sita e pasashi aki for di Amos pa mustra ku e porta di salbashon ta habri pa Gentilnan tambe bin disfrutá kompletamente di e previlegionan di pakto konfiá na Dios Su iglesia. Dios lo ofresé Su bendishonnan di redenshon na Hudiu i Paganonan den e Mesias primintí, simia di tantu Abram i David.

Kumplimentu total di e promesanan aki na tur hende ku aseptá nan, tantu Hudiu òf Pagano, lo wòrdu mirá solamente na e Segundo binida di Hesus. Kon nos por mantené e speransa i promesa ei bibu, i no lag’é paga bai entre tenshonnan di bida diario?

50

Djabièrnè Mei 3MAS ESTUDIO:

“Nos kondishon dilanti Dios ta dependé, no di e kantidat di lus ku nos a risibí, pero di e uso ku nos a hasi di loke nos tin. Di e forma ei asta e pagano ku skohe loke ta bon, te asina leu ku nan por distinguié, nan ta den kondishon mas favorabel ku esnan ku tin mas lus, ku ta bisa ku nan ta sirbi Dios, pero ku ta ignorá i neglishá e lus, i dor di nan bida diario, nan ta kontradesí nan profeshon di fe”.—Ellen G. White, The Desire òf Ages, p. 239.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Komo klas, pasa riba e kontestanan pa pregunta di Djadumingu, ku tabata papia di odia maldat i stima loke ta bon, i tambe di e peliger di yama malu bon i bon malu. Pakiko e peliger aki ta prevalesé espesialmente ora kultura i sosiedat kuminsá kambia nan balornan den formanan ku ta aseptá sierto komportashon, sierto estilo di bida, i sierto aktitut, ku Beibel kla kla ta kondená? Komo individuo, i asta komo iglesia den su totalidat, nos no ta imun pa tendensia kultural di nos sosiedat kaminda nos ta biba. Bo ta di akuerdo ku esei? Pensa riba e kambionan ku a bini den bo mes sosiedat i kultura den e añanan ku ta tras di lomba. Por ehèmpel, kua ta e kosnan ku ántes tabata manera un bèrgwensa papia di nan (taboo), awor ta papia ampliamente di nan, ta ekspresá nan i ta praktiká nan, asta konsiderá nan komo bon òf, a lo ménos no robes? Kon e kambionan aki a impaktá bida di iglesia, i su aktitut pa ku e aktonan aki? Kiko nos por hasi pa protehá nos mes i nos iglesia pa e no kai den e trampa peligroso di yama loke ta malu-bon? Na mes un tempu, ki kambio kultural pa bon, a impaktá iglesia den un bon forma, un manera ku ta reflehá mas djaserka e prinsipionan di amor i aseptashon, revelá den Hesus Su bida?

2. Pensa mas riba e idea aki di “un hamber” pa e Palabra di Dios. Kon esei por sosodé? Pa malu Dios ta skonde bèrdat for di hende, òf kisas ta hende su aktitut ta hasi nan totalmente inreseptivo pa e Palabra di Dios? òf por ta tur dos? òf algu kompletamente otro? Duna bo punto di bista.

3. Komo Atventistanan di Shete Dia ku ta biba ku asina hopi lus, i tin asina hopi rason pa kere den e bèrdat ku nos a risibí, nos no ta den peliger di pensa, ku nos konosementu di e bèrdatnan maravioso aki so, ta tur loke nos tin mester? Kon e bèrdatnan ku nos a wòrdu bendishoná kuné, mester impaktá e forma ku nos ta biba, i interaktuá ku otronan, no solamente den iglesia, pero tambe den nos komunidat? Den otro palabra, kon nos por biba e bèrdat ku a konfia nos kuné? Pakiko ta asina importante pa nos hasi esei?

51

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 5: Amos 5:14E Studiante Lo: Sabi: Komprondé ku Dios ke nos bon, i buska Señor i Su balornan berdadero, ta pa haña bida. Sinti: Sinti ku maldat ta trese desaster i ta destruí loke tin nifikashon den bida i loke ta bunita. Hasi bon, no solamente ta pone nos sinti bon, pero e ta trese tambe resultadonan positivo. Hasi: Buska pa restourá bida dor di buska Dios sinseramente i honestamente.

Boskeho di Enseñansa:I. Konosé: Buska Señor.

A. Kon ta buska Señor?B. Pakiko Dios ta bisa e pueblo ku E lo ta ku nan, ora ku E ta ku nan kaba—

papiando ku nan, i yamando nan na arepentimentu?C. Kiko ta nifiká ku Dios ta ku Su iglesia?

II.Sinti: Buska Bon; Odia Malu A. Kua mester ta nos aktitut pa ku piká i pekadornan?B. Kon amor ta nenga kosnan ku ta perhudisial?C. Kon amor berdadero por hasi doló i kura na mes un tempu?

III. Hasi: Restourá Relashon A. Kon bo ta buska Dios den bo bida diario?B. Kon nos ta hasi kantikanan religioso, ritonan, i habitonan, algu di

nifikashon?C. Kon nos por ta seif for di engaño-propio, for di un relashon barata ku Dios, i

for di un sentido falsu di seguridat?

RESUMEN: Ritonan bashí i komportashon perhudisial maskará bou di nòmber di Señor, no por satisfasé i hiba na un relashon satisfaktorio ku Dios òf otronan. Di bèrdat, ora buska Señor i sigui Su boluntat, ta trese bida di bèrdat.

STAP 1 – MOTIVA Spòtlait riba Skritura: Amos 5:14, 15, 18, 21.

Konsepto Klave Pa Kresementu Spiritual: Loke ta resaltá di Amos – un profeta konsiderá hopi biaha komo e stèm di maldishon—tin tres apelashon pa “buska Señor”, “stima loke ta korekto”, “i biba” (Amos 5:4, 6, 15). Solamente dor di bira bai di tur kurason bèk serka Señor, hende por haña un bida pleno i satisfaktorio.

Djis pa Maestronan: Lès di e siman aki ta spièrta kontra religion barata i ekspektashonnan falsu tokante e dia di Señor. Dia di huisio den tempu di Amos tabata keda konsiderá komo un dia di vengansa kontra enemigunan. Nan enemigunan lo muri, pero kreyentenan lo heredá Dios su reino. Sinembargo, Amos

52

ta spièrta henter e komunidat di fe, ku e dia di Señor lo ta tambe un dia di huisio severo pa Su mes pueblo, pasobra nan a bandoná bida spiritual outéntiko. Nan religion tabata solamente eksterno, yen di kos di hasi i ritonan, i nan no tabata konsistí di un transformashon parti paden, i di berdadero relashon ku Dios. Lesa e palabranan fuerte ku ta deskribí kon Dios tabata odia nan adorashon: no tabatin kurason den nan adorashon, no tabatin hustisia (Amos 5:21-27). Amos su mensahe tabata Dios Su ultimatum, den un intento pa stòp Israel di hasi malu. Si nada sosodé, henter e reino di nòrt lo disparsé. Esaki desafortunadamente a pasa tambe den aña 722 P.K. ku konkista di e Sirionan—tur esaki pasobra Israel a nenga di skucha na Señor, na Su mensahero, i na Su Palabra.

Diskushon Habrí: Kiko lo pasa si bo kuminsá ku bo klas di Sabat skol, òf bo pastor ta kuminsá ku su sermon, dor di bisa: “Ai di boso ku ta anhelá pa e segundo binida di Señor Hesukristu!” (parafrasiá di Amos 5:18). “Ai di boso ku ta konfortabel den iglesia i ta sinti sigur, pero den boso bida diario boso ta lubidá riba Dios i Su boluntat!” (parafrasiá di Amos 6:1). Ki reakshon bo por spera? Ki shòk esaki lo ta?

Preguntanan pa Diskushon: 1. Pakiko ta posibel ku un mensahe asina vital manera e Segundo binida por

wòrdu usa kontra hende, bruha pa sirbi interesnan egoista, i no proveé e speransa ku ta intenshon pa e duna?

2. Kiko nos por hasi pa evitá kai den e trampa di konformidat, komplasensia, seguridat propio, i sentrá-den-nos-mes, miéntras nos ta sperando riba e speransa bendishoná, riba regreso di nos Señor Kristu Hesus?

STAP 2 – EKSPLORA Djis pa Maestronan: E struktura literario di e buki di Amos ta skirbi den un forma chiastiko (struktura di spil), kua tabata un di e formanan literario mas usá ántes.

A. Dios Su huisio riba nashonnan, inkluyendo Huda i Israel (Amos 1, 2).B. Dios Su huisio riba Su pueblo: buska Señor i biba (Amos 5).C. Dios Su huisio riba Israel (Amos 6, 7).D. Dios Su huisio sigur i promesa di restourashon final (Amos 8, 9).

E struktura literario aki ta demostrá ku e enfoke prinsipal di Amos su profesia no ta di destrukshon i kastigu, pero di speransa.

Komentario BíblikoI. Buska Señor i Biba

(Repasá Amos 5:6 ku e klas).

Señal di un profeta berdadero ta ku e ta yama na arepentimentu (mira Joel 2:12-17; Ezekiel 14:6; 18:30-32; 33:11; asta Juan Boutista, Hesus, i e apòstelnan a partisipá den e trabou aki—Mateo 3:2; Marko 1:15; Echonan 2:38; 3:19; 2 Korintionan 5:20. Amos ta hasiendo meskos. Komo sirbidó di

53

Dios, e ta rekordá e hendenan di e pakto ku nan a hasi ku Señor. E pakto aki tin bendishonnan i maldishonnan di pakto (mira Levitiko 26; Deuteronomio 27-30); Amos ta menshoná tur e maldishonnan ku Israel ta den peliger di kai bou di dje. E úniko solu-shon ta pa nan krísis spiritual ta di bolbe bèk serka Señor. E ta supliká na nan: “Buska Señor i biba” (Amos 5:6); di otro forma, huisio divino lo bari pasa riba nan bai manera un kandela. Nada lo keda. Tur sènter di religion falsu lo keda destruí, i adoradónan korupto lo bai den eksilio (Amos 5:27; 7:17).

Konsiderá Esaki: Kon bo por yuda bo ruman hòmber òf bo ruman muhé den Kristu pa mira e konsekuensianan negativo di su desishonnan i eskoho robes? Kon, den un forma redentivo, bo por yud’é buska Señor? Kòrda ku e úniko poder ku ta hiba hende na arepentimentu ta Dios Su bondat (Romanonan 2:4).

II.Adorashon Genuino i Saserdosio Falsu(Repasá Amos 5:21, 22 ku e klas)

Amos a komprondé e nesesidat pa tin adorashon berdadero. Birando lomba pa formalidat i ritonan bashí pa bai serka e Dios berda-dero, lo salba henter e pais di pasa dor i sufri hopi tragedia. Dios a kondená fuertemente adorashon friu, manipulativo, i no kumplidó bisando: “’Mi ta odia, Mi ta despresiá boso fiestanan religioso; Mi no por soportá boso asambleanan. Ounke boso trese pa mi ofrendanan kimá i boso ofrendanan di mainshi, lo Mi no aseptá nan’” (Amos 5:21, 22). Aktitut di un adoradó ta e parti krusial. Adorashon ta tokante kultivá un relashon genuino ku e Dios bibu, i e no ta trata prestashon, téknikanan manipulativo, grasia presuntuoso, òf/ i ritonan mekániko (Isaias 1:11-14; Mikeas 6:6, 7). Dios ta sigui: “Kita boroto di boso kantikanan! Mi no ke skucha muzik di boso arpanan’” (Amos 5:23). Adorashon berdadero ta bini for di un kurason dispuesto pa sigui Dios Su boluntat i obedesé Su mandamentunan. Amor, bèrdat, i hustisia mester wòrdu kombiná den bida di esnan ku ta alabE (Amos 5:24; kompará ku Génesis 4:7; Deuteronomio 6:5; 10:12, 13; Isaias 1:15-20; Mikeas 6:8; Juan 4:23). Adorashon falsu, na e otro banda, ta motivá dor di nèt loke ta kontrali di amor, bèrdat, i hustisia. Pa Israel ku ta adorá ídolonan, Bethel den parti nòrt di e Reino di Nòrt tabata sènter di adorashon falsu. Einan tabatin un santuario di kas real i tèmpel di e reino (Amos 7:13). E lugá aki pa kulto, huntu ku Dan den parti nòrt di Israel, tabata establesí dor di Jeroboam, ora ku el a bira lomba pa sera aliansa ku Rehoboam, rei di Huda, i a bira lomba tambe pa Yerusalèm su tèmpel. El a laga traha dos bisé di oro i a pone kada un di nan den lugánan designá pa adorashon (pa mas detaye lesa 1 Reinan 12:26-33). Den tur dos lugá, el a traha altarnan, instalá saserdotenan i a stipulá festivalnan. Tur esaki tabata adorashon falsifiká. Dios a trata di para Jeroboam for di e servisio robes aki dor di akshonnan dramátiko dor di un hòmber sin nòmber ku Dios a manda papia p’E, pero esaki tabata enbano (mira 1 Reinan 13).

54

Den su ministerio, Amos a hañ’é ku oposishon fuerte di Amazias, saserdote di Bethel, pero Dios Su huisio a kai riba e profeta falsu aki i su famia, i no riba Dios Su profeta (Amos 7:10-17).

Konsiderá Esaki: Ripará Amos su palabra kisas “podisé” den Amos 5:15. Ounke bo buska Señor, arepentí, i hasi loke ta bon i korekto, bo no por gana Dios Su miserikòrdia i salbashon. Hende no por manipulá Dios, tampoko fòrs’E, òf push’E pa hasi algu. Pero bo por ta sigur ku Dios den Su miserikòrdia semper ta kontestá na yamada i kurason di un hende humilde i arepentí (Isaias 57:15; Mateo 8:3; 1 Juan 1:9). Esaki no ta énfasis únikamente di Amos; tin otro profeta mas ku a pronunsiá mes un pensamentu (mira Joel 2:14; Jonas 3:9; Sofonias 2:3).

Pregunta pa Diskushon:1. Pakiko Dios ta preokupá pa nos religion no ta simplemente un formalidat, òf

un ekspreshon kultural, pero mas bien, pa e ta di henter nos kurason, un parti di nos bida diario?

2. Kon nos adorashon por ta asina signifikativo ku nos orashonnan, kantikanan, muzik, estudio di Dios Su Palabra, i sermonnan ta trese nifikashon i kontesta real na e problemanan di nos eksistensia kompliká?

III. Dios Ta Restourá Al Final(Repasá Amos 9:12-15 ku e klas)

Amos a predesí ku David su kas/tènt ku a kai, lo wòrdu restourá (Amos 9:11-14). Versíkulo 12 ta proklamá ku tur e nashonnan ku ta karga Señor Su nòmber (e. o. ku ta asept’E komo nan mes Dios) lo ta parti di e gobernashon restourá di David. Nan ta pertenesé na e Mesias i na Su reino. Kristu Hesus ta uni tur ku ta busk’E i ta konfia den dje. E Septuagint, tradukshon Griego di Tèstamènt Bieu, ta pone tenshon riba e remanente fiel, inkluyendo paganonan kreyente ku ta karga nòmber di Señor, i asina ta pertenesé na dje i ta regosihá den dje. Su siguidornan ta poseshon speshal di Señor. Versíkulonan 13-15 ta primintí regreso di Dios su pueblo for di eksilio i restorashon di prosperidat pa esnan ku a pasa dor di gran tribulashon. Dios den Su grasia ta kambia nan situashon dramátiko. Dios lo trese bendishon despues di huisio. Semper E ta kumpli ku Su promesanan.

Diskushon: Amos su profesia den kapítulo 9:11-14 ta predesí restourashon futuro di David su kas ku a basha den otro. Kon apòstel Pedro, den Echonan 15:15-17, ta usa e profesia aki pa mishon mundial di iglesia Kristian, pa nan sali bai prediká e evangelio na tur nashon di tera?

STAP 3 – APLIKA

55

Djis pa Maestronan: Dios milagrosamente a intervení den pasado na fabor di Israel. Sinembargo, hopi biaha nos ta lubidá ku E ta traha pa salbashon di tur hende. Nos no tin informashon den Beibel tokante e formanan kon Dios ta traha den historia di tur hende, pero Amos 9:7 ta ehèmpel iluminá di un trabou asina ku Dios a hasi na fabor di e nashonnan. Dios ta bisa poderosamente: “Boso no ta manera e yunan di Etiope pa Mi, O yunan di Israel?” ... Mi no a saka Israel for di tera di Egipto, i e filisteonan for di Akaftor, i e sirionan for di Kir?’” Enfatisá Dios Su imparsialidat—kon E ke salba i bendishoná tur hende, henter mundu, pasobra esaki ta Su boluntat (Isaias 45:22; kompará ku Génesis 12:3).

Pregunta i Ehersisio di Aplikashon pa Bida: Tur hende ta di balor pa Dios. E ke pa tur hende buska salbashon. Ta kon nos ku ta Kristian por mustra kada persona su balor berdadero, i duna nan un siguransa di Dios Su amor pa nan? Puntra kada miembro di bo klas, pa e bira na e persona ku ta sintá band’i dje i papia di Dios Su kuido. Yuda miembronan ekspresá nan pensamentu tokante Dios Su kuido den tal forma, ku e otro persona no solamente ta haña sa ku Dios ta interesá den dje, pero e ta sinti e bèrdat aki tambe den su kurason.

STAP 4-- KREA Aktividatnan:

1. Kanta kantika (for di Himnario Atventista, si tin), ku ta ekspresá kon nos mester bini dilanti Señor ku umildat, ku un kurason agradesido, i ku un aktitut apropiá pa alab’E. Kanta loke a skohe huntu den klas.

2. Diskutí ku bo klas, kon por hasi bo sirbishi mas sentrá i enfoká riba DIOS, i no dje sentrá riba hende i su eksperensia.

56

Lès 6 Mei 4-10Ansioso Pa Pordoná (Jonas)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Jonas 1-4; Salmo 139:1-12; Isaias 42:5; Revelashon 10:6; Mateo 12:39-41; 2 Krónikanan 36:15-17.

TEKSTO DI MEMORIA: “Ma ami lo ofresé sakrifisio na Bo ku bos di gradisimentu. Lo mi kumpli ku mi promesa. Salbashon ta di Señor” (Jonas 2:9).

Pensamentu Klave: E buki di Jonas ta revelá, entre otro kosnan, ku Dios ta mas dispuesto pa pordoná otronan, ku nos mes.

E HISTORIA DI JONAS, e mensahero hopi straño aki di Dios, ta un di esnan mihó konosí den Beibel. Dios a manda e profeta aki bai spièrta Ninive di destrukshon ku ta biniendo den su direkshon. Jonas a sospechá ku e hendenan aki, ku no ta Hudiu, por bin arepentí di nan maldat, anto Dios lo pordoná nan. Siendo un profeta berdadero, Jonas tabata sabi bon kla ku Dios Su plan ta pa salba Ninive, i no pa destruí e. Por ta, kisas, esei ta e motibu, pakiko e kier a kore bai na promé lugá. Debí na forsanan mas aya di su kontrol, sinembargo, Jonas a kambia di pensamentu, i el a obedesé Dios Su mandato. Komo respuesta na Jonas su predikashon, henter e stat a kere e mensahe i nan a arepentí di tal forma ku, desafortunadamente, Israel i Huda no a hasi. Mientrastantu Jonas mes tabatin vários lès importante ku e mester a siña di dje.Djadumingu Mei 5

E PROFETA DESOBEDESIDO (Jonas 1)

No ta bisa muchu di Jonas òf bèkgrount di su famia. Segundo Reinan 14:25 ta konta ku e tabata biba den parti nòrt di Israel i a ministrá durante siglo ocho P.K. Mes un teksto ta revelá ku Jonas a predesí un ekspanshon teritorial di Israel su reino. Ninive tabata histórikamente un di e tres statnan grandi di Siria, ku ta un pais importante situá banda di Riu Tigris. Pasobra Dios ta Señor di tur nashon, anto tur hende tin ku duna kuenta na E (Amos 12), El a manda Su sir-bidó Jonas pa spièrta e Ninevitanan di destrukshon ku ta na kaminda pa nan. Dios Su mandato registrá den Jonas 1:2 pa “prediká kontra dje” por wòrdu tradusí tambe komo “predik’é”.

E Sirionan tabata konosí pa nan krueldat. Banda di un siglo mas despues, profeta Nahum a yama Ninive “un stat di sanger... yen di mentira i ladronisia” (Nahum 3:1). A manda Jonas pa entregá Dios Su mensahe na hendenan asina.

57

Entre otro kosnan, kisas tabata miedu pa e Sirionan odioso, ku a pone Jonas aktua asina. Ora Dios a bis’é pa hasi un biahe bai ost pa Ninive, e profeta a nenga i a purba hui bai wèst den un barku pa Tarshish.

Na promé instansia, parse tur kos tabata bai bon pa Jonas, pero despues Dios a manda un tormenta pisá kontra e barku, pa E por siña Su sirbidó e lès, ku ningun hende no por skonde pa Dios.

Jonas a kore limpi bai for di Dios, pasobra e no kier a kumpli ku Dios Su rospondi. Asta awor aki mes, hende tin hopi rason pakiko nan ke kore bai laga Dios. Algun ke hasi esei, pasobra nan no konosE personalmente. Otronan ta rechasá asta e idea di Dios i Su Palabra; miéntras ku nan motibu ta varia. Den hopi kaso nan ta hasi asina, pa no sinti kulpabel enkuanto e forma kon nan ta bibando. Despues di tur kos, si no tin un Poder mas haltu ku nan tin ku duna kuenta na dje, pakiko no hasi manera nan ke? Tin asta algun Kristian, ku ta evitá atendé ku Dios ora E yama nan pa hasi algu ku nan no ke hasi, algu ku ta bai kontra nan naturalesa heredá, egoista i pekaminoso.

Lesa Salmo 139:1-12. Kua ta e mensahe básiko akinan pa nos? Ki tipo di sintimentu e bèrdat fundamental aki ta spièrta den bo? òf wak e den e forma aki: nos ta kere ku Dios ta mira, no solamente tur kos ku nos ta hasi, pero asta E sabi kua ta nos pensamentunan. Nos ta biba ku esei konstantemente den mente, òf nos ta purba ignor’é, òf barié sak’é for di nos mente? òf, kisas, nos ta asina kustumbrá ku e idea ei, ku nos ta ni sikiera paga tinu na dje? No importá kua ta e rason, pero meditá riba esaki: kon diferente abo lo aktua si, na tur momentu, bo ta hopi sensibel pa e echo ku Dios sabi kada pensamentu ku bo tin?

Djaluna Mei 6TESTIGU KU DESGANA

Den Jonas 1, Señor ke para Jonas su korementu i asina E ta pone un mal tempu severo lanta riba laman, te ku esaki ta menasá di senk e barku. E nabegantenan spantá ta sklama na nan diosnan pa bin yuda nan. Debí na severidat di e tormenta diripiente, nan ta sinti ku ta un hende mester a proboká e rabia di e diosnan. Nan ta tira lòt pa disidí ta ken lo ta esun promé pa ofresé informashon di su mes, ku por aklará ken ta esun kulpabel. Pa e tiramentu aki di lòt, kada persona mester a bin ku un piedra ku ta identifik’é òf un markadó di palu. Ta pone kada markadó den un bleki ku ta wòrdu sakudí te ora un di e markadónan bula bin kai afó. I e lòt a kai riba Jonas, ken ta konfesá awor su piká, kon e ta hui pa Dios, i e ta animá e nabegantenan pa, ... tir’é den laman ganchu.

E historia aki ta hopi remarkabel, pasobra den dje e nabegantenan aki ku no ta Hebreo, ta aktua positivamente, miéntras ku Jonas mes ta wòrdu presentá den un lus negativo. Ounke nan tabata adorá diferente sorto di diosnan, e nabegantenan ta mustra gran rèspèt pa e Señor ku nan ta resa na dje. Nan ta tierno tambe di kurason ku Señor Su sirbidó Jonas, i esei ta e motibu pakiko nan a lucha tòg, pa rema mas duru ku nan por pa yega tera. Finalmente ora kos no kier a funshoná, nan ta bai di akuerdo ku Jonas, pa hasi manera e ta sugerí, bent’é den laman

58

ganchu! Asombroso ta ku despues ku nan a hasi esaki, e furia di laman a kalma, i e nabegantenan impreshoná a hasi sakrifisio na Señor i nan a ador’E.

Den versíkulo 9, kon Jonas ta deskribí e Señor ku e ta bisa e ta teme? Kiko tin remarkabel den e forma ku e ta deskribí Señor? Mira tambe Revelashon 14:7; Isaias 42:5; Revelashon 10:6.

Jonas su konfeshon di fe den Dios komo Kreador di tera i laman ta suprayá lokura di e intento pa purba skapa for di Dios Su presensia. E kalmu inmediato despues ku e hòmbernan a tira Jonas den laman, ta mustra nan ku Señor, komo Kreador, tin kontrol di laman. Pa e motibu aki, e nabegantenan ta adorá Dios ainda mas. Kuantu tempu nan temor i reverensia nobo pa e Kreador tabata bai dura, no ta bisa nos. Pero no tin duda, sinembargo, ku nan a siña algu for di e eksperensia aki.

Apénas nos por komprondé hopi di e maravianan di mundu rònt di nos, muchu ménos kapta tur loke tin mas aya di alkanse di nos sentidonan i asta di nos imaginashon. Kon Kreador ta papia ku abo, dor di loke El a traha?

Djamars Mei 7JONAS SU SALMO

Ora Jonas a wòrdu tirá den laman, un piska gigante a gulié, pasobra Dios a mand’é hasi esei. Jonas lo mester a pensa ku morto enbèrdat tabata bai bira e úniko forma di skapa for di e mishon pa Ninive. Pero e piska grandi, ku no ta wòrdu yama bayena den e buki, tabata un instrumènt di salbashon pa e profeta. Diferente for di Jonas, e kriatura aki a obedesé su Shon un bes (Jonas 1:17; 2:10).

Dios Su providensia a traha den un forma asombroso akinan, i, ounke kuantu hende hisa nanishi pa e historia aki, Hesus Mes a duna testimonio ku e ta bèrdat. Lesa esei den Mateo 12:40, i asta El a us’é komo referensia pa splika Su Mes morto i resurekshon den kurpa.

Lesa Jonas 2, yama hopi biaha Jonas su salmo. Kua ta e dicho einan? Kiko el a siña? Ki prinsipio spiritual nos por bai kuné for di e kapítulo aki?

Jonas su salmo ta selebrá Dios Su liberashon for di e peligernan hundu di laman. Esaki ta úniko parti poétiko di e buki. Den dje Jonas ta rekordá su orashon ku el a hasi pa pidi ousilio segun e tabata senk bai abou den e awanan i morto sigur. Birando konsiente di su salbashon, e ta gradisí Dios pa Su ayudo, ku El a skuch’é te ayabou den laman. E himno ta indiká ku Jonas tabata familiar ku salmonan bíbliko di alabansa i gradisimentu. Jonas su promesa probablemente tabata konsistí di un sakrifisio di gratitut. E tabata hopi agradesido ku, ku ounke e tabata meresé muri, Dios a mustr’é miserikòrdia ekstraordinario. Apesar di su desobediensia, Jonas te ainda tabata konsiderá su mes fiel na Dios, pasobra e no a sukumbí pa adorashon na ídolonan.

59

No importá kua tabata su debilidatnan di karakter, Jonas tabata determiná pa purba, i pa ta obedesidu i fiel e biaha aki na su yamada.

Tin biaha ta tuma un eksperensia horibel pa habri hende su kurason pa Dios, pa nan realisá ku e ta nan úniko speransa, nan úniko salbashon. Pensa riba un eksperensia ku abo a pasa aden, kaminda bo a mira kla kla e man di Señor obrando den bo mes bida. Pakiko ta asina fásil lubidá e forma kon Señor a guia bo, asta milagrosamente, espesialmente ora pruebanan nobo bini?

Djarason Mei 8UN MISHON EKSITOSO

Despues di un liberashon asina milagroso, ora Dios a bis’é atrobe pa bai prediká na Ninive, Jonas a obedesé inmediatamente. Den su proklamashon, Jonas 3:1-4, e ta usa lenguahe paresido na Dios su destrukshon di Sodoma i Gomora (Génesis 19). Pero den idioma original Hebreo, e palabra pa “destruí” (mira Génesis 19:21, 29; Jonas 3:4) for di Jonas su proklamashon por tin e nifikashon tambe di “bòltu” òf transformá” (Eksodo 7:17, 20; 1 Samuel 10:6). Jonas su predikashon di e mensahe divino no tabata pòrnada.

E logro mas grandi di Jonas su karera profétiko tabata ku henter e stat a arepentí. Despues di e nabegantenan, e Ninevitanan tabata e segundo grupo grandi di hende ku no ta Hebreo, pa bira bai serka Dios, anto tur esaki pa motibu di interakshon ku un mensahero defektuoso di Dios. E resultado tabata asombroso. Pa humiá nan mes dilanti Dios, e hendenan di Ninive a bisti paña di saku, nan a pone shinishi riba nan kabes, i nan a yuna. Tur esakinan tabata señalnan eksterno di ferdrit i arepentimentu.

Lesa Mateo 12:39-41 i 2 Krónikanan 36:15-17. Kiko e versíkulonan aki ta siña nos di e importansia di arepentimentu?

E kuadro remarkabel di un fuerte monarka Sirio umiyando su mes den shinishi dilanti Dios, ta un reprendementu skèrpi pa hopi di e gobernantenan i pueblo orguyoso di Israel, a lo ménos, esnan ku persistentemente tabata rechasá e yamada profétiko pa repentí di nan pikánan. Pa motibu di e buki di Jonas su énfasis riba Dios Su grasia i pordon, e pueblo Hudiu tabata lesa esaki kada aña na e punto mas haltu di selebrashon di e Dia di Ekspiashon, kua tabata selebrá Dios Su pordon pa nan pikánan. “Nos Dios ta un Dios di kompashon. Ku amor ku ta sufri largu i ku miseri-kòrdia tierno E ta atendé ku transgresornan di Su lei. I tòg, den nos tempu, ora ku hòmber i muhénan tin asina hopi oportunidat pa sera konosí ku e lei divino manera ta revelá den Santu Skritura, e gran Gobernante di universo no por mira e statnan malbado ku niun satisfakshon, kaminda violensia i krímen ta reina. Esaki ta robes. Si e hendenan den e statnan ei ke arepentí, manera e habitantenan di Ninive a hasi, mas mensahenan asina manera esun di Jonas, lo wòrdu duna”.—Ellen G. White, The Advent Review and Sabbath Herald, Òktober 18, 1906.

60

Lesa Jonas 3:5-10. Kiko e versíkulonan aki ta revelá di e naturalesa di arepentimentu berdadero? Kon nos por apliká mes un prinsipionan aki pa nos mes?

Djaweps Mei 9PORDONA, SINEMBARGO E MES NO KE PORDONA

Lesa Jonas 4. Ki lès importante Jonas mester a siña? Kon ta revelá su mes hipokresia akinan?

Jonas 4 ta revelá algun kos spantoso di e profeta. Parse ku e ta preferá muri ku bai testifiká di Dios Su grasia i pordon. Miéntras ku Jonas a regosihá ku el a wòrdu librá for di morto (Jonas 2:7-9), awor ku Ninive ta sigui biba, e ta preferá muri (Jonas 4:2, 3).

Kontrali na Jonas, ta deskribí Dios den Beibel komo un Ser ku ta saka “niun plaser den morto di e malbado” (Ezekiel 33:11). Jonas i hopi di su kom-patriotanan a regosihá den Dios su miserikòrdia speshal pa Israel, pero ta anhelá solamente Su rabia riba nan enemigunan. Un kurason duru asina ta wòrdu reprendé severamente dor di mensahe di e buki aki.

Kua ta algun di e lèsnan ku nos por siña for di Jonas su ekibokashonnan? Kon prehuisio ta komprometé i daña nos testimonio Kristian?

A wòrdu bisa ku rason ku Jonas su buki ta manera un manual, kon un profeta no mester ta. Jonas tabata un profeta ku spiritu rebelde i prioridatnan trosé. E no por a kontrolá su deseo pa vengansa. Su mente tabata chikí i e tabatin un mal temperamentu i genio. Na lugá di gosa pa e grasia ku Dios a demostrá na e Ninevitanan, Jonas ta pèrmití su orguyo egoista i pekaminoso pone sinti resentí.

Jonas su último palabranan ta un deseo pa muri (Jonas 4:8, 9), miéntras ku Dios Su último palabra ta un afirmashon di Su grasia inmensurabel, un afirmashon pa bida.

Ta laga Jonas su buki sin un fin. E último versíkulonan di klousura ta konfrontá e lesadó ku un pregunta importante, ku ta keda sin kontesta dor di e outor: E kambio milagroso di e Ninevitanan su kurason a resultá a lo largu den un kambio radikal di Jonas su kurason?

Tin hopi kos den e historia di Jonas ku ta duru pa nos komprondé, partikularmente enkuanto Jonas mes. Kisas, tòg, e lès mas kla ta ku Dios Su grasia i pordon ta bai mas leu ku esun di nos. Kon nos por siña tin mas miserikòrdia, i pordoná esnan ku no meresé esei, mirando loke Dios a hasi akinan ku Jonas i e Ninevitanan?

Djabièrnè Mei 10MAS ESTUDIO:

61

Lesa e siguiente sitanan i diskutí kon nan ta yuda nos komprondé mensahenan for di e buki di Jonas muchu mas mihó.

“Ki ora ku nan ta den nesesidat, e yunan di Dios tin e privilegio presioso di apelá na dje pa yudansa. No importá kon inapropiá e lugá por ta, Dios Su orea di miserikòrdia ta semper habrí pa nan gritu di ousilio. No importá kon desolá i skur e lugá ta, e por troka bira un tèmpel berdadero dor di e yu di Dios ku ta resa”.— The SDA Bible Commentary, vol. 4, p. 1003.

“Konfundí, humiá, i inkapas di por komprondé pakiko Dios a spar Ninive, Jonas sinembargo a kumpli ku su mishon pa bai spièrta e gran stat ei; i ounke e evento predesí no a tuma lugá, tòg, e mensahe di spièrtamentu a bini for di Dios. I el a kumpli ku e propósito pa kua Dios a mand’é. E gloria di Su grasia a keda revelá entre e paganonan”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 272, 273.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. E buki di Jonas ta siña ku Dios ta den pleno kontrol di naturalesa. imaginá ku un di bo amigunan a pèrdè un miembro di famia pa motibu di un kalamidat natural. Kon bo por splik’é ku ainda Dios ta den kontrol, apesar di presensia di desasternan natural, ku ta kaba ku partinan di nos mundu, i ta bai ku hopi bida humano?

2. Lesa e último versíkulo di Jonas. Kiko e ta siña nos di nos responsabilidat pa evangelisá i testifiká den tur skina di mundu?

3. Den e parábola di e sirbidó ku no kier a pordoná (Mateo 18:21-35), Hesus ta kompará Dios ku un rei rabiá ku a hala Su pordon aden, i a tira e esklabo ei ku un tempu a wòrdu pordoná, den prison. Di bèrdat, Dios ta hala Su pordon aden? Algun Kristian ta diskutí kayente ku sí E ta hasi esei. Komo iglesia, kua ta nos punto di bista riba e tema aki, i pakiko?

4. Pa hopi hende pegá den sekularismo, e idea di un hòmber gulí bibu i keda biba den kurpa di un “piská grandi” no ta algu ku nan ke tuma seriamente. Manera nos a mira mas promé, sinembargo, Hesus a testifiká kla di realidat di e historia. Kon e historia di Jonas ta yuda nos realisá presis kon smal i limitá e punto di bista anti-supernaturalista di bèrdat, ta realmente?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 6: Jonas 2:9.

E Studiante Lo:Sabi: Rekonosé Dios su kompashon komo forsa motivador di su manera di

komportá ora e ta dil ku hende ku ta diferente di dje den su kreensia i estilo di bida.Sinti: Rekonosé ku obediensia berdadero mester ta un sumishon boluntario na

Dios, brotando for di un kurason agradesido pasobra e konosé Dios Su karakter.

62

Hasi: Lo kultivá, danki na Dios Su deseo pa salba tur hende, un aktitut kaluroso, yen di amor pa otronan ku tin mester di yudansa.

BOSKEHO DI E LES:I. Sabi: Salbashon Ta Bini For Di Señor

A. Ripará ku Dios ta salba diferente kategoria di hende: profeta, nabegantenan, Ninevitanan. Kiko esaki ta bisa di Dios Su boluntat pa salba henter humanidat?

B. Kon Dios ta ehersé kompashon pa hende ora E ta atendé ku nan pikánan?

II.Sinti: Pordon i PordonáA. Pakiko Jonas tabata asina duru pa pordoná ounke el a eksperensia Dios Su

pordon?B. Kon abo por evitá sinti prehuisio fuerte pa bo oudiensia miéntras bo ta

prediká, siña, òf kompartí Kristu?C. Kua tabata Jonas su aktitut ora ku finalmente el a bai Ninive, i kiko esaki ta

revelá di Su obediensia na Dios?

III. Hasi: Dios Su KompashonA. Kon abo por kultivá e kalor di Dios Su kompashon, evitando e frial-dat di

Jonas, ora bo ta aserka otro hende ku ta diferente for di bo?B. Kon bo por yuda otronan desaroyá aktitut korekto den situashonnan kaminda

hopi kultura ta krusa otro, i den sosiedatnan kaminda ta eksistí rasismo?C. Ki diferensia e lo hasi den nos misanan, den nos hogar, den nos be-sindario,

si kada miembro mustra berdadero kompashon un pa otro?

RESUMEN: Dios a salba nabegantenan, El a salba Ninevitanan, i El a salba tambe Su profeta desobediente. Su kompashon ta habrí pa tur hende, E ta alkansá asta e pió pekador, E ta krusa fronteranan, i ta bai mas aya di límitenan i komprenshon humano. Sí, esaki ta nos Dios!

STAP 1 – MOTIVASpòtlait riba Skritura: Jonas 4.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: No tin niun grupo òf hende speshal “eskohí”, eksklusivamente apuntá, pa risibí Dios Su grasia, i, komo tal, Dios Su pordon ta na alkanse di tur hende.

Djis pa Maestronan: Tuma algun tempu ku bo klas pa reflehá riba loke ta hasi pordon difísil òf fásil pa dun’é.

Un estudio resien di Universidat na Miami a mustra ku hende ta probable-mente mas lihé pa pordoná ora e relashonnan ta karakterisá pa dos kualidat: (a) kon serka nan ta di nos i kon dediká nos ta na e relashon ei i (b) si tin un grado haltu di pidi diskulpa i pordon, di parti di esun ku a faya.

63

http:..www.psy.miami.edu/faculty/mmccullough/papers/forgiveness_feeling_connected_pspb.pdf, p. 12.

Pero, ki tal di situashonnan, manera esun ku Jonas a haña su mes aden, kaminda pa por imitá Dios Su amor i pordon, esaki ta rekerí pa nos wak mas aya di e akshonnan ofensivo di pasado, ku un grupo di hende a hasi, ken abo mes no tin niun relashon personal kuné? I ademas, kaminda no tin niun pidimentu di despensa públiko (òf dirigí na hende) pa e akshonnan ei di pasado? Bo a yega di haña bo mes den un situashon kaminda e pensamentu di pordon tabata asina insoportabel, ku bo a sinti tabata mihó, usa e palabranan ku Jonas a bisa, “mi ta preferá muri ku biba?” (Jonas 4:3).

Diskutí: Ta kiko ta hasi pordon algu fásil pa duna, i kiko ta hasié difísil? Pakiko tin biaha ta parse ku pordon ta un fayo di hustisia? Jonas tabata sinti ku realmente mal hende tabata djis “sali liber”, siendo malu. Pakiko al final, esei no ta bèrdat?

STAP 2 – EKSPLORA

Komentario BíblikoI. Pordoná Esun imperdonabel

(Repasá Jonas 4:1-3 ku e klas)

Jonas, yu hòmber di un nashon Israelita pèrsiguí, a wòrdu mandá den un teritorio enemigu, pa e bai yuda un nashon skapa di un huisio, ku e por wèl’i a pensa ku nan tabata meresé esei. Den Jonas su rabia por mira kla su mes aktitut, ku pa e, e Ninevitanan ei no tabata digno pa risibí pordon. Ninive, ku tabata parti di e Imperio Sirio, tabata un stat ku tabata hasi hopi guera, i e tabata un parti importante den e estado Sirio, ku tabatin e armada mas grandi den Medio Oriente òf den e region Mediteráneo (http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History//Assyrians.html). E Ninevi-tanan kasi sigur a kometé sufisiente krueldat, ku nan tabata meresé kastigu, i kisas Jonas tabata ke pa nan hañ’é. Mirando Jonas su desgana pa mira e “enemigu” arepentí, nos por puntra, na unda amor ta, na unda e preokupashon tierno i kariñoso ta den e buki di Jonas? E palabra Hebreo tradusí den “amor tierno” ta chesed i e ta sentral pa étika Hudiu. E ta keda ripití dor di henter Beibel. Algun studioso moderno Hudiu ta afirmá ku henter e Torah ta kuminsá i ta kaba ku chesed-http://en.wikipedia.org/wiki/Chesed.

Manera e estudio di djaluna ta mustra, nos ta mira muchu mas ternura i rèspèt pa Dios den akshon di e nabegantenan pagano, ku nos ta mira esaki den Jonas. Nos ta mira tambe ku e hendenan di Ninive tabata habrí i arepentí. Nos ta mira preokupashon den e stèm di Dios. Pero Jonas? Jonas ta lucha ku rabia. E ta agitá ku e hendenan di Ninive a arepentí, i ku Dios a drama Su miserikòrdia ariba nan, manera e tabata sabi lo bai pasa, pasobra Dios ta “grandi den miserikòrdia i kompashon... lento pa rabia i ta abundá den amor, un Dios ku ta arepentí pa manda kalamidat’” (Jonas 4:2).

E historia di Jonas ta papia di e forma milagroso di Dios i Su kapasidat pa hasi aktonan sobrenatural. Komo tal, e ta siña esnan yòn i bieu pa ta habrí pa maravia,

64

pa spera mas ku nos wowo humano i leinan di siensia ta konta nos ta posibel. Na nivelnan mas kompliká, e ta siña un di e lèsnan spiritual mas profundo ku nos mester siña—i esei ta, ku no tin niun persona mas ya di e miserikòrdia kurativo di Dios Su grasia. Jonas, un pekador, salbá dor di grasia divino, ta sinembargo ekstremadamente infelis ku e hendenan di Ninive tambe ta risibí di Dios Su grasia. E historia aki ta mustra e enseñansa revolushonario ku Dios Su grasia ta pa tur hende i ta desafiá noshonnan i aktitutnan intolerante, kua kreyentenan sa tin hopi biaha pa esnan ku no ta di mes un fe ku nan. E historia di Jonas ta iluminá un di e bèrdatnan mas sentral, i tòg duru pa aseptá, di Dios Su mensahe di evangelio. Pordon i redenshon ta pa tur hende ku tin nan kurason habrí pa Dios. Rasa, kredo, i nashonalidat nunka ta faktornan di balor divino. Dios Su amor, i miembresia den su famia, ta universal. I mas importante ainda, akshonnan di pasado, no importá kon kruel, ni kon inhustu, i kon malu nan tabata, nan ta nunka insurpasabel pa e kurason arepentí. No tin niun barera ku un kurason yen di arepentimentu no por krusa. No tin niun pasado ku Dios no por pordoná.

Konsiderá Esaki: Mirando tur e bon notisia aki, pakiko nos, meskos ku Jonas, ta asina duru pa duna pordon?

Na lugá di husga Jonas severamente, enkurashá bo klas pa wak na Jonas ku simpatia. Jonas, un profeta di Dios, tabatin un reakshon masha humano mes pa su yamada. Kiko Dios Su pordon pa Israel su enemigunan ta bisa nos di Dios, i di e forma kon nos mester pordoná esnan ku ta heridá òf ofendé nos?

STAP 3 – APLIKA

Djis pa Maestronan: Tin hopi kos enkuanto Jonas ku nos no sabi di dje. Por ehèmpel, nos no sabi historia di Jonas su bida, ku lo por splika pakiko el a aktua i sinti asina. Tur loke nos sabi ta loke nos ta lesa den e kuater kapítulonan chikitu aki. Pasa algun tempu ku bo klas eksplorando nan kontesta pa e siguiente dos preguntanan serio ku ta laga e lesadó kuné despues di lesa e historia di Jonas. Nan ta dos pregunta spiritual hopi profundo pa nos tempu.

Preguntanan pa Pensamentu i Aplikashon:1. Di kon Jonas ta asina rabiá pasobra Dios a pordoná e Ninevitanan?2. “Mi no mester ta preokupá pa e stat grandi ei?” Esaki ta e pregunta ku Dios ta

hasi Jonas den kapítulo 4, versíkulo 11. Tradusí e pregunta aki pa nos tempu, imaginando ku Dios ta puntra nos mes awor, “Mi no mester ta preokupá pa ...(yena akinan ki mal hende bo ke referí na dje awe)?” Enkurashá bo klas pa pone huntu e lista di “mal hende”—e hendenan ku ta yena nos korantnan, televishon, Internèt, mobil, etc. ku kosnan malu, tambe esnan ku bo konosé den bo komunidat lokal, skolnan, arena polítiko, etc. Anto puntra nan, kon nan lo sinti, si nan tende ku tur e hendenan ei por haña Dios Su pordon i miserikòrdia?

65

STAP 4 – KREA

Djis pa Maestronan: Nos tur tin algu ku nos mester pordoná, i algu ku nos ke pa hende pordoná nos p’e. Papia ku Dios den orashon komo si fuera E ta bo konsehero i mihó amigu, papia kunE di loke bo ta pasando aden. Pa esnan ku ainda ta luchando ku dolónan fresku òf difísil, dolónan stanká pa largu tempu, un hende ku kisas ta luchando ku nan. Otronan lo a haña kisas un forma pa laga nan bai. Algun lo ta eksperensiando pordon den nan kurason pa sierto hende. Usando orashon pa yuda nos pasa dor di e biahe, no importá na ki punto nos ta haña nos mes, ta vital. E siguiente aktividat ta pa yuda nos drenta den un kombersashon ku Dios enkuanto pordon.

Aktividat: Pidi esnan den bo klas pa pasa 2-5 minüt den kontemplashon silensioso, pensando riba hende ku nan ta luchando pa pordoná. Na final di e kontemplashon silensioso ei, invitá bo klas pasa 2-5 minüt resando (nan por hasié nan so òf dos dos, manera nan ke) enkuanto e kosnan ei. Algun hende lo ke bai un kaminda privá pa resa. Ata algun hèrmènt básiko aki pa yuda bo drenta den kombersashon ku Dios tokante pordon:

Resa pa Pordon: Rekonosé e doló òf duele ku bo a sinti/ kousa, i kiko esei a nifiká pa bo bida/

pa un otro hende su bida. Pidi Dios kura e doló ei, òf pordon pasobra t’abo a kousa e doló ei. Pa esnan

ku ainda ta tene duru na e doló/rabia ei, pidi Dios forsa pa laga lòs, pa suavisá bo kurason, i laga bai. (Rabia a pone ku bo a heridá un otro persona? Bo ta rabiá pasobra bo a keda heridá dor di un otro hende su akshonnan?)

Invitá Dios traha ku bo pa haña un kaminda pa pasa dor di e valei ei di doló/rabia i pa hasi bo konsiente di algu balioso, bunita, i balelapena ku por tin wardá den e eksperensia aki pa bo. Invitá Dios habri bo wowonan pa mira e bendishonnan i kosnan positivo ku por ta skondí den un eksperensia hopi negativo. Reklamá Dios Su promesa ku tur kos di bèrdat ta obra huntu pa bon di esnan ku ta stima Dios, asta ora esaki ta difísil pa kere/mira.

Ora bo alma ta kla pa renunsiá tur rabia i resentimentu, gradisí Dios pa e oportunidat ku bo tin pa pordoná un malu, òf nan ta pordoná bo di un malu ku bo a hasi.

Invitá den bo kurason tur e bendishonnan ku lo bin den bo direkshon, for di e pas ku ta bini huntu ku e pordon ei. Resa pidi Dios humildat i yena bo alma i spiritu ku bondat segun abo ta duna pordon, òf bo ta risibí esaki.

66

Lès 7 Mei 11-17Dios Su Pueblo Speshal (Mikeas)

Djasabra Atardi

Lesa Pa Estudio di e Siman Aki: Mikeas 1:1-9; 2 Korintionan 11:23-27; Mikeas 2:1-11; 5:2; 6:1-8; 7:18-20.

TEKSTO DI MEMORIA: “El a bisa bo, O hende, loke ta bon; i kiko Señor ta eksigí di bo, sino ta pa hasi hustisia, pa stima miserikòrdia, i pa kana humildemente ku bo Dios?” (Mikeas 6:8).

Pensamentu Klave: Asta meimei di e pió apostasía, Señor ta dispuesto pa pordoná i kura Su pueblo.

PROFETA MIKEAS A MINISTRA den un di e periodonan mas skur di Israel su historia. Pa basta tempu kaba e pais tabata dividí den dos reino. Finalmente, Siria ta pone un fin na e reino di nòrt, i Mikeas por mira maldat i violensia gatia drenta paden for di sùit. El a prediká kontra e pikánan fatal di deshonestidat, inhustisia, pagamentu ilegal, i deskonfiansa. Mikeas tabata e promé profeta bíbliko ku a predesí destrukshon di Yerusalèm (Mikeas 3:12).

Sinembargo, dor di inspirashon divino, e profeta ta mira lus den e tempu skur aki. Ku ayudo di Dios su perspektiva, e ta wak mas aya di e kastigu ku ta na kaminda. Mikeas ta ofresé palabranan di enkurashamentu i ta bisa ku Señor Su Lider ungí lo bini for di Bètlehèm. Mesias lo ta e lider ku lo salba Israel i papia pas na e nashonnan, dor di siña nan pa “bati nan spadanan traha plug ku nan” (Mikeas 4:3). Dios Su reprendementu lo ta e kanal di restorashon i bendishon final.

Djadumingu Mei 12AGONIA DI E PROFETA SU KURASON

Den Mikeas 1:1-9, e profeta ta invitá henter e tera pa ta testigu di Dios Su huisio kontra hende pekaminoso. E statnan kapital di Samaria i Yerusalèm ta wòrdu selektá pasobra nan lidernan a faya di ta modelo di loke ke men pa sigui Dios ku henter nos kurason. E dos statnan aki lo ta promé pa sufri destrukshon. E pensamentu di huisio destruktivo a produsí tenshon real den Mikeas su bida. Pasobra su yamada profétiko tabata uni e ku Dios Su propósito, e no tabatin otro opshon, pero di bai anunsiá loke tabata biniendo den futuro serkano. Pero e profeta tabata stima e hendenan tambe, na ken e mes tabata pertenesé, i e idea di nan koutiverio a pone lamentá personalmente. Hopi biaha mal notisia tin efekto mas devastador riba mente i kurpa di e profeta.

67

Kiko e siguiente tekstonan ta siña di suerte duru di e profetanan? Numbernan 11:10-15; 1 Reinan 19:14; Jeremias 8:21-9:2; Ezekiel 24:15-18; 2 Korintionan 11:23-27.

Dios Su profetanan tabata hopi envolví den e mensahenan ku nan tabata proklamá. Nan no tabata gusta papia di e kosnan teribel ku lo bai pasa. Hopi biaha nan tabata usa lamentonan pa ekspresá nan reakshon pa desasternan benidero. Nan doló tabata real. Pa nan oyentenan, e mensahe tabata bini tantu den palabranan profétiko i tambe den señalnan eksterno, ku hopi biaha tabata ekspresá e doló profundo ku tabata bini for di paden. Mikeas su reakshon pa huisio divino ta kòrda nos di Isaias, ken pa tres aña largu a kana mitar sunú i pia abou, komo señal visibel di e bèrgwensa ku koutiverio lo trese kuné. Pa esnan ku tin e fuentenan, boso por lesa di e gran sufrimentu ku Ellen G. White mes tambe tabata soportá den su ministerio; esaki lo yuda nos komprondé mas mihó kiko e sirbidónan aki di Dios mester a pasa dor di dje.

Lesa 1 Pedro 4:14-16 i despues wak na bo mes i na kualke prueba ku bo ta pasando dor di dje. Kuantu sufrimentu bo a haña bo aden pa motibu di bo fieldat na Dios? Kuantu tabata debí na bo infidelidat?

Djaluna Mei 13ESNAN KU TA INVENTA MALDAT

Lesa Mikeas 2:1-11 i Mikeas 3. Kua ta e pikánan ku ta menasá di trese huisio riba e hendenan aki?

“Ora Ahaz a subi trono, esaki a trese Isaias i su asosiadonan kara kara ku kondishonnan mas spantoso ku kualke ku a eksistí, te na e tempu ei den e reino di Huda. Hopi ku ántes a resistí e influensianan seduktor di práktikanan di idolatria, tabata wòrdu animá awor pa tuma parti den adorashon na diosnan pagano. Prensnan den Israel tabata proba di ta infiel na e konfiansa ku a depositá den nan; profetanan falsu tabata lantando ku mensahenan pa desviá; asta algun di e saserdotenan tabata wordu di hür pa duna lès. Tòg e lidernan den apostasia tabata mantené forma di adorashon divino i tabata bisa di konta entre e pueblo di Dios. “Profeta Mikeas ku a karga su testimonio durante e tempu trabahoso ei, a deklará ku pekadornan den Sion, miéntras nan tabata bisa ku nan ta ‘lèn riba Señor’, i ta blasfemá bromando, ‘ma Señor no ta meimei di nos? Nada malu no por pasa ku nos’, nan ta sigui yena Sion ku sanger, i Herusalèm ku inikidat’. Mikeas 3:11, 10”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 322.

Un di e problemanan konstante ku e nashon Hebreo tabata konfrontá tabata e engaño ku pasobra nan tin status speshal komo pueblo di Dios—nan tin konosementu di e Dios berdadero, kontrali na e bobedat di idolatria pagano (mira Salmo 115:4-9—esaki tabata hasi nan di un forma òf otro imün pa kastigu divino. E bèrdat teribel, sinembargo, tabata ku ta pasobra nan tabatin un status speshal dilanti Dios, ta konsiderá nan komo mas kulpabel pa nan pikánan. Nan sabi mihó.

68

Bes tras bes, manera den e buki di Deuteronomio, Señor a spièrta ku tur e bendishonnan, protekshon, i prosperidat ku por ta di nan lo ta kondishonal riba obedensia na Su mandatonan, manera por mira den e spièrtamentu aki: “Solamente, paga tino i warda bo alma ku tur diligensia, pa bo no lubidá e kosnan ku bo wowo a mira, i pa nan no kita for di bo kurason tur e dianan di bo bida; ma siña nan na bo yunan i na bo nietunan” (Deuteronomio 4:9).

Ounke kuantu bes nos purba gaña nos mes, den ki forma nos, komo Atventistanan di Shete Dia, ku a risibí asina hopi lus, ta den peliger di kometé mes un erornan?

Djamars Mei 14UN GOBERNANTE NOBO FOR DI BETHLEHEM

Den Mikeas su buki e beis ta kambia drástikamente for di tristesa pa speransa sublime. Por mira e speransa aki den un di e profesianan Mesiániko di mas famoso.

Lesa Mikeas 5:2. Di ken ta papiando akinan, i kiko esaki ta siña nos di dje? Mira tambe Juan 1:1-3; 8:58; Kolosensenan 1:16, 17.

For di un stat chikí di Hudea lo bini Un hende for di eternidat pa ta gobernante den Israel. Mikeas 5:2 ta un di e versíkulonan bíbliko mas presioso skirbí pa fortalesé e speransa di hende, ku ta spera ansiosamente riba e Lider ideal primintí dor di e profetanan. Su gobernashon lo trese un tempu di fortalesa, hustisia, i pas (Mikeas 5:4-6).

David tabata nativo di Bètlehèm, un stat yamá tambe Ephrath (Génesis 35:19). Menshon di e stat aki ta enfatisá e orígen humilde di tantu David i Su futuro susesor, ku lo ta e Wardador Berdadero di e pueblo aki (Mikeas 5:4). Den e stat humilde di Bètlehèm profeta Samuel a ungi Jesse su yu hòmber mas chikí, David, ken mester a bai bira rei riba Israel (1 Samuel 16:1-13; 17:12). Ora e hòmbernan sabí a bin buska e “rei di Hudiunan” resien nasí, Rei Herodes a puntra ekspertonan den Beibel na unda mester bai buska (Mateo 2:4-6). Nan a kont’é di e pasashi aki, ku tabata predesí ku e Mesias lo bini for di e stat chikí di Bètlehèm. Pa inkomprendibel ku e ta pa nos mente finito i kaí, e beibi ei ku a nase tabata e Dios eterno, Kreador di shelu i tera. “For di dianan di eternidat Señor Hesukristu tabata un ku e Tata”.—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 19. Ounke kon inkreibel e idea tabata, e ta un di e bèrdatnan mas fundamental den Kristianismo: Kreador Dios a tuma riba Su Mes humanidat i den e humanidat ei El a ofresé Su Mes komo sakrifisio pa nos pikánan. Si bo tuma tempu pa meditá riba loke esaki ta enserá, i kiko e ta siña nos di tantu e balor di nos bida i loke nos komo individuo ta nifiká pa Dios, bo por tin un eksperensia ku ta kambia bo bida. Ora asina hopi hende ta lucha pa haña propósito i nifikashon pa nan eksistensia, nos tin fundeshi di e Krus, ku no solamente ta ankra nos den loke nos bida ta nifiká, pero e ta duna nos tambe speransa di algu muchu mas grandi di loke e mundu aki por ofresé.

69

Djarason Mei 15LOKE TA BON

Den komienso di Mikeas 6, Dios ta dialogá ku Su pueblo, menshonando tur e kosnan ku El a hasi na nan fabor. Komo kontesta, e adoradó ku ta bini den tèmpel ta puntra kiko e por hasi pa agradá Dios. Ta kiko ta un ofrenda aseptabel? Bisénan di un aña kisas, òf un multitut di karné, riunan di zeta, òf asta e adoradó su promé yu ku nase? Tin un progreso konstante di e tamaño i balor di ofrendanan menshoná den e teksto aki.

Lesa Mikeas 6:1-8. Ki bèrdat krusial ta siña akinan? Pakiko esaki ta espesialmente importante pa nos, komo Atventistanan di Shete Dia? Kiko esaki ta bisa nos di e echo kon bèrdat ta muchu mas ku djis tin doktrina korekto i komprondementu detayá di profesia? Mira Mateo 23:23.

E profeta ta deklará ku Dios ya kaba a revelá loke E ke. Dor di siñansanan di Moises, e hendenan a tende kiko Dios a hasi pa nan dor di Su grasia (Deuteronomio 10:12, 13). Mikeas su kontesta no tabata un revelashon nobo ku ta señalá un kambio den Dios su rekisitonan. Sakrifisio i servisionan saserdotal no tabata Dios Su promé preokupashon. Dios Su deseo supremo ta pa tin un pueblo ku ta aktua den hustisia pa nan bisiñanan, ku deboshon konsistente i amor pa Señor. E ofrenda di mas ekstrabagante ku hende por duna na Dios ta obediensia. Mikeas 6:8 ta e deklarashon mas kla di Dios Su boluntat pa Su pueblo. Esaki ta resumí tur siñansa profétiko riba religion berdadero: un bida ku ta mustra hustisia, miserikòrdia, i un relashon será ku Dios. Hustisia ta algu ku hende ta hasi ora e ta motivá dor di Dios Su Spiritu. E tin di hasi ku hustisia i igualdat pa tur, espesialmente esnan suak i sin poder ku ta wòrdu eksplotá dor di otronan. Bondat ke men pa mustra amor, lealtat i fieldat na otronan, libremente i boluntariamente. Kana ku Dios ke men pone Dios promé i biba di akuerdo ku Su boluntat.

Pakiko ta asina fásil pa warda Sabat estriktamente, mas ku pa aktua hustu, stima miserikòrdia, i kana humilde dilanti Dios?

Djaweps Mei 16DEN PROFUNDIDAT DI LAMAN

Mikeas su buki ta kuminsá ku un deskripshon di huisio, pero e ta terminá ku palabranan di speransa. Tin hende ku ta purba splika, rasoná òf nenga e realidat di Dios Su huisionan. Pa hasi asina ta meskos ku kai den e trampa ku hendenan den tempu di Mikeas a hasi, esnan ku tabata kere ku Dios no ta bai manda huisio riba e nashon eskohí. Dios Su hustisia ta e otro banda di Su amor i preokupashon. E bon nobo presentá dor di Mikeas ta ku kastigu ta nunka Dios Su último palabra. Dios Su akshonnan den Skritura ta move konsistentemente for di huisio pa pordon, for di kastigu pa grasia, i for di sufrimentu pa speransa.

70

Lesa Mikeas 7:18-20. Kon ta revelá e evangelio den e versíkulonan aki? Ki speransa ta mira akinan pa nos tur? Pakiko nos mester di dje asina desesperadamente?

Mikeas su versíkulonan di klousura ta presentá su alabansa yená ku speransa. E pregunta “Ken ta manera Dios...?’ ta pas ku Mikeas su nòmber, ku ta nifiká “Ken ta manera Señor?” Esaki ta sirbi komo rekordatorio pa nos kon pekuliar Dios ta i ta afirmá e bèrdat ku no tin niun manera E. Kon por tin? Despues di tur kos, E so ta e Kreador. Tur otro kos ta kreá. Asta mas importante ainda, nos Kreador ta un Dios di grasia, di pordon, un Dios ku a bai na e ekstremo di mas inimaginabel posibel pa por salba nos for di e destrukshon ku ta, hustamente, di nos. E lo a hasi esei pa e nashon Hudiu; i E lo hasi esei pa nos, tambe.

Ta posibel ku awe nos ta rondoná dor di sirkunstansianan difísil i eksperensianan doloroso ku ta laga nos maravia pakiko Dios ta pèrmití tur esaki tuma lugá. Tin biaha ta asina duru pa saka sentido for di kosnan. Den momentunan asina, nos speransa ta deskansá solamente ku Señor, ku ta primintí di tira nos pikánan den profundidat di laman. Tin speransa pa futuro rekordando loke Dios a hasi den pasado.

Wak bo mes masha bon mes djaserka. Di kon bo úniko speransa ta den e promesa ku Dios lo tira nos pikánan “den profundidat di laman”?

Djabièrnè Mei 17MAS ESTUDIO:

“Si Israel tabata sabi kiko ta su privilegio pa e sa, i si el a warda e lus ku Shelu a manda p’e, e lo a para den orguyo di prosperidat, reina di nashonnan, liber den e fortalesa di poder ku su Dios ta dun’é. Lo no tabatin sòldatnan armá pará na su portanan... E destino glorioso ku lo por a bendishoná Yerusalèm, si el a obedesé su Redentor, a reis dilanti e yu di Dios. El a mira ku Israel dor di djE lo por a wòrdu kurá di su malesa grave, librá di sklabitut, i establesé komo e metrópolis poderoso di tera. For di su murayanan e palomba di pas lo a sali bai pa tur nashon di tera. E lo tabata mundu su diadema di gloria”. –Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 577.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Si bo ke komprondé den un konteksto muchu mas moderno e sufrimentu ku Dios Su profetanan hopi biaha a soportá, lesa for di e buki Life Sketches di Ellen G. White. Kiko e buki aki ta siña di e lucha i pruebanan ku Dios Su mensaheronan fiel por enfrentá?

2. Ta asina fásil pa keda pegá den forma, tradishonnan, i ritonan religioso, di kua nan tur por ta bon. Pero na mes un tempu, sinembargo, kiko ta pasa ora ku e formanan i ritonan ei ta bira un fin den nan mes, na lugá di

71

mustra na loke kiermen realmente pa ta un siguidó di Dios, Ken nos ta adorá ku e formanan ei?

3. Meditá riba henter e idea di enkarnashon, e idea ku Dios Kreador a tuma riba Su Mes nos karni humano. Manera un teólogo di edatnan media a skirbi, “Reteniendo tur loke E tabata, Kristu a tuma riba Su Mes loke E no tabata”—i esei ta nos humanidat. Pensa riba kiko e bèrdat asombroso aki ta revelá di Dios Su amor pa nos. Pakiko e bèrdat aki mester yena nos ku speransa, gratitut, i alabansa, apesar di nos sirkunstansianan?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 7: Mikeas 6:8.

E Studiante Lo:Sabi: Komprondé ku Dios ta revelá loke ta bon den Su Palabra. Su revelashon

ta duna nos komprenshon ku nos no por haña di otro forma. Dios ke solamente lo mehor pa nos; p’esei, E ta duna nos instrukshonnan i leinan.

Sinti: Keda atraé na Dios i Su karakter maravioso, anto disfrutá di Su presensia. Hasi: Pasa tempu ku Dios i, komo resultado, Su bondat i kariño lo wòrdu mirá den e studiante su karakter segun e ta aktua manera su Señor.

Boskeho Di Estudio:I. Sabi: Kana humildemente ku Señor

A. Kon nos por kana humildemente ku Señor?B. Pakiko ta asina difísil ehersé miserikòrdia?C. Kiko ke men hasi loke ta korekto?

II.Sinti: Stima MiserikòrdiaA. Kua ta e diferensia entre mustra miserikòrdia, i gusta mustra miserikòrdia?B. Kon e ta pone bo sinti pa pordoná un hende ku no meresé esaki?

III. Hasi: Aktua HustuA. Pakiko ta asina importante pa spièrta Dios Su pueblo pa hasi loke ta korekto?B. Kon bo por harmonisá miserikòrdia i hustisia den bo desishonnan di iglesia,

miéntras bo ta dil ku asuntunan problemátiko?C. Invitá e klas pa kompartí nan eksperensianan personal di e tempu ora ku nan a

lucha ku dos opshon, mustra miserikòrdia òf hustisia na un persona ku a faya.

RESUMEN: Profeta Mikeas ta splika ken Dios ta; despues E ta spièrta e pueblo pa kana ku Dios pa nan por reflehá Su karakter. Pa nan mustra miserikòrdia i hasi loke ta korekto. Solamente dor di kontemplá Dios nos por imit’E i bira manera E.

STAP 1 – MOTIVA

Spòtlait riba Skritura: Mikeas 6:8

72

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ta pordoná, E ta mustra miserikòrdia, i ta aktua den forma hustu. Ora nos kana humildemente kunE, nos ta siña tambe kon stima miserikòrdia i hasi loke ta korekto. Hasiendo esaki, nos ta reflehá Su karakter.

Djis pa Maestronan: Un resúmen ekselente di Mikeas su mensahe ta wòrdu haña na final di su buki den Mikeas 7:18-20. E pasashi aki ta un wega riba e profeta su nòmber: “Ken ta manera Señor?” pasobra e ta kuminsá tambe ku e pregunta “Ken ta Dios manera Bo?” E kontesta antisipá pa e pregunta aki ta “ningun hende”, pasobra Dios tin niun igual kunE. E ta e Dios ku ta pordoná piká, ku ta deleitá den kompashon, i ke mustra miserikòrdia. Semper E ta fiel, stima miserikòrdia, i ta aktua den forma hustu.

E Dios bunita aki ta e Dios di Tèstamènt Bieu. No tin diferensia entre e Dios di Tèstamènt Bieu i e Dios di Tèstamènt Nobo, kua ta bai kontra loke Marcion a yega di bisa. Ya den siglo dos despues di Kristu, Marcion a hasi un distinshon inkorekto entre loke e tabata karakterisá komo un Dios severo, hustu, kastigador, i rabiá di Tèstamènt Bieu i Hesukristu amoroso, ku ta pordoná, ta amabel ta mustra kon e Dios di Tèstamènt Nobo ta. E realidat ta ku e Dios ku a krea humanidat i ku a saka Israel for di sklabitut di Egipto i a hiba nan na e Tera Primintí ta eksaktamente mes un Dios ku a muri pa nos na e krus di Kalvario! “Hesukristu ta meskos ayera, i awe, i pa semper” (Hebreonan 13:8).

Pa Habri Diskushon: Hende asina hopi biaha ta lesa i interpretá Tèstamènt Bieu malu, anto nan ta imaginá ku e Dios di Tèstamènt Bieu ta un Dios di guera, sanger, kastigu, i huisio, miéntras nan ta pasa por alto ku tin kuadronan mas severo ainda di un Dios hustu den Tèstamènt Nobo (mira, por ehèmpel, Mateo 23:13-39; 24:51; Echonan 5:1-11; Revelashon 14:9-11; 19:17-21). Sinembargo, tin solamente un Dios bíbliko ku ta amor (Eksodo 34:6, 7; 1 Juan 4:16), i nos interpretashon di Skritura ta generalmente bruha i tin mester di wòrdu koregí—no e karakter di Dios. Nos Dios ta e Dios di amor, bèrdat, hustisia, i libertat.

Preguntanan pa Diskushon:1. Den lès di e siman aki, kua ta e versíkulo mas poderoso di Beibel ku ta duna

enkurashamentu na e kreyente en relashon ku bataya kontra maldat?2. Kua ta nifikashon di Kristu Su viktoria riba krus, i kon esaki ta yuda nos

komprondé Dios komo e Dios di amor i hustisia?

STAP 2 -- EKSPLORA

Djis pa Maestronan: Mikeas ta un profeta di siglo ocho promé ku Kristu. Aña 750-686 P.K. El a biba den tempu di Isaias, i su mensahe ta dirigí na su mes generashon, pero espesialmente na e remanente (e palabra aki ta aparesé sinku biaha den e buki aki—Mikeas 2:12; 4:7; 5:7, 8; 7:18). Kondishonnan ku e ta duna pa e sosiedat ku e ta biba aden parse manera deskripshon ku e lo a usa si e tabata biba den nos sosiedat moderno awe (mira espesialmente Mikeas 7:2-6): no tin niun hende piadoso; violensia i dramamentu di

73

sanger ta prevalesé tur kaminda, traishon ta reina entre amigunan, esnan mihó den e pueblo ta manera un mata di sumpiña, esnan den poder ta aseptá plaka pasá bou di mesa, huesnan ta korupto, tin konspirashon tur kaminda, bo no por konfia un bisiña òf su amigu òf tin konfiansa den bo kasá, yunan ta den konflikto ku mayornan, etsetera. Dios Su mensahe tin poder pa kura e relashonnan kibrá aki.

KOMENTARIO BIBLIKOI. Loke Dios Ta Rekerí

(Repasá Mikeas 6:8 ku e klas)

E buki aki no ta skirbí solamente pa informashon; Dios Su Palabra tin poder pa kambia su lesadónan. Mikeas ta lansa preguntanan hopi importante. Si Dios Ken E ta—yen di amor, ta pordoná, ta miserikòrdioso, tin kompashon—ta kon nos por agradá nos Dios? Kon nos por gana fabor dilanti djE? Dor di sakrifiká animalnan? Dios no ta gusta ritonan, òf religion eksterno i formal. E ke mas. Akaso e ta pa duna regalunan speshal? E ta pa sakrifiká nos yu ku a nase promé? Apsolutamente nò! Asina, kon nos mester aserk’E? E kontesta kla ta wòrdu duna den Mikeas 6:8: “El a mustra bo, O hende, kiko ta bon. I kiko ta loke Señor ta pidi di bo? Pa aktua den forma hustu, pa stima miserikòrdia i pa kana humildemente ku bo Dios” (NIV). E tradukshon New Living Translation ta pone e palabranan aki asina: “Nò, pueblo, Señor a bisa bo loke ta bon, i esaki ta loke E ta spera di bo: pa hasi loke ta korekto, pa stima miserikòrdia, i pa kana humildemente ku bo Dios”.

Mikeas 6:8 ta e versíkulo di mas ekselente pa étika bíbliko i e ta deskribí e berdadero estilo di bida Kristian. Pa por komprondé mas mihó loke Dios ta bisando dor di Mikeas, nos tin ku sera konosí ku un rasgo krusial di pensamentu bíbliko Hebreo. Ora outornan bíbliko ke splika un sekuensia di diferente akshon, nan ta deskribí nan generalmente for di efekto pa kousa. E prinsipio aki ta traha for di loke ta visibel pa loke ta invisibel, for di loke ta superfisial pa loke ta real, for di loke ta pafó pa loke ta paden. Nos ta pensa i papia diferente awe; sinembargo, nos ta splika kosnan for di kousa pa efekto. Den otro palabra, pa komprondé loke Mikeas ta bisando realmente, nos tin ku kapta su mensahe, nos tin ku reverse e sekuensia di pensamentu. Nos tin ku kuminsá studia e versíkulo aki, kuminsando for di e parti final. Asina, e sekuensia korekto pa nos awe lo ta:

Promé, “kana humildemente ku Señor!” Esaki ta e kousa di tur otro akshon deskribí.

Na di dos lugá, “Stima miserikòrdia!” Esaki ta e promé resultado.Finalmente, “Aktua den forma hustu!” Esaki ta konsekuensia adishonal.

Konsiderá Esaki: Kon nos ta haña Dios Su fabor? Kua ta e efektonan di kana humildemente ku Señor?

II. Kana Ku Señor!(Repasá Génesis 5:24 ku e klas)

74

Den algun paisnan Europeo ora ku e hóbennan ta profundamente enamorá i ta sali ku otro, hende den e kulturanan ei ta deskribí nan relashon ku e ekspreshon di idioma “nan ta kana huntu”. Nifikashon di e ekspreshon aki ta ku e pareha gusta ta huntu, nan ke siña konosé otro, i nan ta enamorá di otro. Kana ku Señor ke men siña stim’E, pa sabi mas i mas kon E ta, manera Enok ku tabata kana ku Dios, i “e no tabat’ei mas, pasobra Dios a bai kuné” (Génesis 5:24).

Den e forma aki, nos lo bira manera E ta. Esun ken nos ta stima, nos ta kopia, i esun ku nos ta kopia ta hasi tur e diferensia. Tur kos ta dependé riba dje, si nos ke ta manera Dios, pa ta hende ku ta stima, ku ta bondadoso, ku ta pordoná, ku tin miserikòrdia, ku ta sirbi, ku tin kompashon, ku no ta egoista, meskos ku E tambe no ta egoista. Ta asina fásil pa bira spiritualmente orguyoso, pa stèns riba nos logronan eksitoso na término korto, pero pa konsentrá ariba nan ta masha engañoso i peligroso. Desapuntamentu ta hopi marga! Pa e motibu aki Mikeas ta enfatisá, ku nos mester kana humilde ku Señor.

Konsiderá Esaki: Kon abo por sigurá ku e rutina i preokupashonnan di bida diario no ta distraé bo pa deskuidá bo relashon ku Señor? Kon bo por kana ku Señor miéntras bo ta trahando, òf papiando, òf studiando, òf entreteniendo?

III. Stima Miserikòrdia i Aktua Den Forma Hustu(Repasá Mikeas 6:8 ku e klas)

Ta un kos pa mustra miserikòrdia i ta un otro pa gusta hasi esei. Nos mester gusta pordoná, no pa wòrdu fòrsá òf pushá pa hasié. Nos mester stima sin egoismo manera nos Dios ta stima sin egoismo. Aktua den un forma ku ta sakrifiká nos mes, manera Dios ta hasi, ta posibel solamente dor di Su poder. Nos tin ku bira un ehèmpel bibu di Dios Su grasia remarkabel. Ora gusta mustra miserikòrdia, esaki ta trese resultadonan sorprendente. Solamente ora nos kana humildemente ku Señor, ora nos gusta pordoná, stima miserikòrdia, i gusta mustra kompashon, e ora ei so nos por sa di bèrdat kiko ke men aktua den forma hustu. Esaki ta bini ora un persona ta kana serka di Señor. Ora nos praktiká amor, nos por sabi kon para pa bèrdat i hustisia, i kon por haña un pashon pa hustisia.

Konsiderá Esaki: Kiko ta nifiká “stima” miserikòrdia? Kon nos por pordoná i mustra miserikòrdia na hende, ora ku bes tras bes nan ta kometé mes un faltanan? Kiko ke men “aktua hustu”?

STAP 3 – APLIKA

Djis pa Maestronan: Dios ta tira tur nos inikidatnan den profundidat di laman. Usa e siguiente historia pa ilustrá e konsepto aki, segun bo ta buska pa yuda miembronan di klas pa pordoná libremente manera Dios ta pordoná nos.

75

Historia: “Den Profundidat di Laman” Un tata di edat, tabata lesando Mikeas 7:19 kaminda ta bisa ku Dios ta tira tur nos pikánan den profundidat di oséano. El a regosihá pa e kos ei i el a grita duru “Gloria na Dios!” Su yu hòmber ku no tabata kere den Dios no a gusta e kos, asina el a trese un ensiklopedia sientífiko pa su tata lesa, na lugá di e Beibel. Despues di algun ratu, e yu hòmber a bolbe tende e tata sklama “Gloria na Dios!” E yu a bin purá i a puntra e tata, “Ta kiko tata ta lesando einan ku tata ta asina eksitá p’e?” E tata a respondé, “Mi a lesa ku sientífikonan, asta ku e ekipo di mas moderno, ta inkapas tin biaha pa baha bai sufisiente hundu pa eksplorá profundidat di oséano. Esei ke men ku nos pikánan ta derá einan, i niun hende no por koba saka nan!” Danki na señor Dios pa e tipo di fe aki, ku ta tuma Dios na Su Palabra.

Pregunta pa Pensamentu:1.Ta kon nos por, no solamente pordoná, pero tambe lubidá kos malu ku a hasi

ku nos?2.Kon nos por tin mes un aktitut pa ku otronan, manera Dios tin pa pekadornan?

Aktividat: Konta bo klas historianan remarkabel di pordon i amor ku no ta egoista. Diskutí ku nan nan vários reakshonnan, i yuda nan komprondé pakiko pordon ta divino.

STAP 4 – KREA

Djis pa Maestronan: Usa historia di e enkuentro di Kristu ku e muhé na e pos, pa eksplorá ku bo klas kon, dor di kombiná amor i hustisia, nos por aserká hende ku a hasi algu teriblemente malu. Despues kontestá e preguntanan ku ta sigui.

Aktividat: Diskutí e forma kon Hesus a mustra rèspèt na e señora di Juan 8, apesar di e echo ku el a kometé adulterio.

Preguntanan pa Diskushon:1. Di akuerdo ku e historia aki, kua ta e promé stapnan pa rekuperá for di

kustumbernan malu? 2. Ki ehèmpelnan práktiko bo por usa pa aklará henter e proseso di

pordon i rekonsiliashon?

Lès 8 Mei 18-24Konfia Dios Su Bondat

Djasabra Atardi

76

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Habakuk 1:1-17; 2:2-4; Galationan 3:11; Hebreonan 11:1-13; Habakuk 3; Filipensenan 4:11.

TEKST DI MEMORIA: “Pasobra tera lo wòrdu yená ku konosementu di e gloria di Señor, manera e awanan ta tapa laman” (Habakuk 2:14).

Pensamentu klave: Kisas nos no ta komprondé semper pakiko tragedia ta tuma lugá, pero nos por konfia DIOS, no importá kiko pasa.

DESPUES KU EL A kaba di papia di Dios Su presensia ku semper ta presente meimei di kalamidat den hende su bida, un pastor a wòrdu konfrontá dor di un señora ku a puntra ku wowo yen di lágrima, “Pastor, ta na unda Dios tabata riba e dia ku mi úniko yu hòmber a muri?” Mirando den e shon su kara, e pastor por a ripará ku e tabata luchando ku un gran ferdrit. El a keda ketu un ratu, despues di kua el a bisa: “Dios tabata na mes un lugá kaminda E tabata ora ku Su úniko Yu hòmber a muri pa salba nos for di morto eterno”. Manera nos, Habakuk tabata testigu di inhustisia, di violensia, i di maldat na gran eskala. Asta pió ainda, parse ku Dios ta silensioso meimei di tur kos, ounke El a pidi Habakuk pa konfia den Su promesanan.

Profeta Habakuk no a biba pa mira kumplimentu di e promesanan ei; sinembargo, el a siña konfia tòg den nan. Su buki ta kuminsá ku un keho ku e ta trese na Dios, pero e ta terminá ku un di e kantikanan di mas bunita ku tin den Beibel. Manera Habakuk, nos mester warda ku fe te e dia ora ku mundu lo ta “yená ku e konosementu di gloria di Señor, manera e awanan ta tapa laman”.

Djadumingu Mei 19PROFETA KONFUNDI

Lesa Habakuk 1. Kua ta e preguntanan ku e profeta ta hasi Dios? Ounke su situashon ta klaro, diferente for di esun di nos, kuantu biaha nos ta haña nos mes ta hasi e tipo di preguntanan aki?

Habakuk ta úniko entre e profetanan pasobra e no tabata papia pa Dios na e hendenan, pero mas bien e tabata papia ku Dios tokante e hendenan. E profeta ta kuminsá su lucha pa komprondé Dios Su propósitonan ku un gritu di konfushon: “Kuantu tempu mas, O Señor? Den Beibel, e pregunta aki ta típiko di un lamento (Salmo 13:1; Jeremias 12:4). E ta duna di konosé un situashon di krísis for di kua esun ku ta papiando ta buska liberashon.

E krísis ku Habakuk ta pidi ousilio p’e ta violensia plamá tur kaminda den sosiedat. E palabra original na Hebreo pa “violensia” ta hamas, i e ta wòrdu usa banda di seis biaha den e buki di Habakuk. E palabra ei ta enserá aktonan di inhustisia, tantu físiko i moral, abusando di otronan (Génesis 6:11).

Siendo un profeta, Habakuk sabi bon kla kuantu Dios ta stima hustisia i ta odia opreshon; asina, e ke sa pakiko Dios ta laga inhustisia sigui reina. Tur kaminda ku e bira e ta mira violensia i kibramentu di lei, i parse ku e malbado ta triunfá riba

77

hende hustu. Esnan poderoso ta trose hustisia, manera tabata den tempu di profeta Amos (Amos 2:6-8), i manera ta sosodé asina hopi biaha awendia.

Dios Su kontesta ta revelá Su plannan futuro. Señor lo usa e armada di Babilonia pa kastigá e pueblo. E anunsio aki ta sorprendé e profeta masha. E no tabata antisipá ku Dios tabata bai usa un ehérsito asina brutal pa disipliná Huda. Den versíkulo 8 ta kompará e kabayeria Babilóniko ku un leopardo, un lobo, i águila—tres animal destruktivo kende su velosidat i poder ta trese morto violento pa nan víktima.

Babilonia su arogansia brutu ta rekonosé niun responsabilidat, e no ta buska arepentimentu, i ta ofresé niun reparashon. Nan ta violá e òrdu mas fundamental di bida kreá. Ta bisa Habakuk ku e armada di Babilonia ta wòrdu usá komo “bara di Mi [Dios] Su rabia” (Isaias 10:5). E kastigu lo tuma lugá durante Habakuk su tempu (Habakuk 1:5). Henter e asuntu aki ta lanta ainda mas pregunta difísil tokante hustisia divino.

Kon nos por siña konfia den Dios Su bondat i hustisia ora parse ku mundu ta asina yen di maldat i inhustisia? Kua ta nos úniko rekurso?

Djaluna Mei 20BIBA PA MEDIO DI FE

Den Habakuk 1:12-17, Dios Su kontesta na Habakuk su preguntanan ta spièrta un pregunta ainda mas iritabel: un Dios hustu por usa esnan malbado pa kastigá esnan ku ta mas hustu ku nan? Habakuk su pregunta den versíkulo 17 tin di hasi ku hustisia divino.

Habakuk tabata konfundí, no solamente dor di e degenerashon di su mes pueblo, pero tambe dor di e siguransa ku su pueblo lo keda huzgá dor di un otro nashon, mas pió kuné. E profeta tabata bon konsiente di e pikánan di Huda pero, bou di niun norma, su pueblo, partikularmente esnan ku ta hustu meimei di nan, no tabata mes malu ku e paganonan di Babilonia.

Lesa Habakuk 2:2-4. Ki speransa ta presentá akinan?

Habakuk 2:2-4 ta un di e pasashinan di mas importante den Beibel. Versíkulo 4, en partikular, ta ekspresá esensia di e evangelio. Ta fundeshi di e versíkulo aki a kuminsá e Reforma Protestant ku hopi diskushon. Dor di fe den Kristu Hesus nos ta risibí Dios Su hustisia; den otro palabra, ta akreditá nos ku e hustisia di Dios Mes. Su hustisia ta bira di nos. Esaki ta loke ta konosí komo hustifikashon pa medio di fe.

Versíkulo 4 ta un resúmen di e forma kon hende ta wòrdu salbá i e siñansa bíbliko tokante hustifikashon pa medio di fe. Kon eskritornan di Tèstamènt Nobo a usa e versíkulo aki? Wak den Romanonan 1:17; Galationan 3:11 i Hebreonan 10:38.

78

Meimei di tur e agitashon aki i preguntanan enkuanto maldat, hustisia, i salbashon, Habakuk 2:4 ta presentá un kontraste skèrpi entre hende ku ta fiel i hende ku ta orguyoso. Komportashon di kada grupo lo determiná su suerte: esnan arogante lo frakasá miéntras ku e hustunan lo biba pa medio di fe. E palabra original na Hebreo pa fe (‘emuna) ta wòrdu spliká mihó komo “fieldat”, “konstansia”, i “dependibel”. Miéntras ku e persona ku ta biba pa medio di fe no ta wòrdu salbá dor di su obranan, loke e ta hasi si ta mustra ku e ta biba pa medio di fe. Su fe ta keda revelá den su obranan i asina ta primintí e persona ei bida eterno.

Djamars Mei 21PASOBRA TERA LO TA YENA (Habakuk 2)

Dios Su kontesta na Habakuk su pregunta den Habakuk 1:17, manera ta registrá den kapítulo 2, ta sigui den forma di un kantika ku ta hasi bofon di e opresor orguyoso. No tin ménos ku sinku lamento (Habakuk 2:6, 9, 12, 15, 19) ku ta afirmá e mensahe ku Babilonia su destrukshon ta seyá. Kastigu riba e enemigu lo ta di akuerdo ku e prinsipio “midi pa midi”. Loke e malbadonan hasi ku nan víktima lo wòrdu hasi bèk na nan, al final. Nan lo kosechá loke nan sembra, pasobra ser humano orguyoso no por hasi bofon di Dios (Galationan 6:7).

Kontrali na e opresor, ku ta wòrdu huzgá al final dor di Dios, esnan hustu tin e promesa di bida eterno den Kristu, apesar di loke pasa ku nan den e bida aki. Deskribiendo e remanente fiel na tempu di fin, e buki di Revelashon ta presentá e ekspreshon “pasenshi di e santunan” (Revelashon 14:12). Di bèrdat, esun hustu ta pèrsistí sperando riba intervenshon divino, asta si nan pidi esaki solamente na e Segundo Binida.

Lesa Hebreonan 11:1-13. Kon e versíkulonan aki ta yuda nos segun nos ta lucha, den nos mes konteksto, ku mes un preguntanan ku Habakuk a lucha kuné?

Dios Su kontesta final na Habakuk su preguntanan tabata afirmashon di Su presensia duradero. Konfia den Dios Su presensia i konfia den Su huisio apesar di loke ta parse kontrali, esei ta esensia di e buki di Habakuk i tambe mensahe di tur revelashon bíbliko. Fe profétiko ta konfiansa den Señor i Su karakter ku no ta kambia.

“E fe ku a fortalesé Habakuk i tur esnan santu i hustu den e dianan ei di prueba profundo tabata mes un fe ku ta sostené Dios Su pueblo awe. Den e oranan di mas skur, bou di sirkunstansianan hopi difísil, e kreyente Kristian por mantené su alma firme riba e fuente di tur lus i poder. Dia pa dia, dor di pone fe den Dios, su fe i kurashi por keda renobá”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 386, 387.

Djarason Mei 22REKORDANDO DIOS SU FAMA

79

Lesa Habakuk 3. Kiko Habakuk ta hasiendo akinan, i pakiko esei ta asina importante, espesialmente mirando e sirkunstansianan spantoso i preguntanan difísil ku e ta enfrentando?

Habakuk ta ekspresá ku e ta aseptá Dios Su manera di atendé kosnan den un orashon ku el a pone den muzik (Habakuk 3:19). Siendo totalmente konsiente di Dios Su poder, e ta pidi Señor pa kòrda riba miserikòrdia ora e huisio kuminsá. E profeta reverentemente ta rekòrdá informe di Dios Su aktonan grandi den pasado i ta resando pa E trese redenshon awor. Parse ku e ta pará awor meimei di tempunan. Ku un wowo e ta wak bèk na e evento di Eksodo, miéntras ku e otro e ta wak padilanti na e dia di Señor. E ta anhelá mira un demostrashon di Dios Su poder den su situashon aktual.

E himno for di kapítulo 3 ta deskribí den forma di poesia kon Dios a libra Israel for di sklabitut Egipsio. Loke a pasa den tempu di Eksodo ta un sombra di e gran dia di huisio. Esnan ku ta stima Dios no tin pakiko ta ansioso pa e dia di Señor, pero nan mester spera, perseverá, i regosihá den e speransa ku ta di nan.

E himno ta tambe un selebrashon di e poder, gloria, i naturalesa viktorioso di Dios. Señor ta deskribí einan komo soberano riba henter tera. Revelashon di Su gloria ta komparabel ku splendor di e salida di solo (Habakuk 3:4). Dios ta husga e nashonnan opresor; sinembargo, na mes un tempu E ta trese redenshon di Su pueblo den Su “garoshinan di salbashon” (Habakuk 3:8). Dios Su poder no ta semper bisto na superfisie, pero e persona di fe sabi ku Dios t’ei, no importá kiko pasa.

Habakuk ta bisa nos pa keda wak ku speransa na Señor Su salbashon, ora ku E lo establesé Su hustisia riba tera i yena e mundu ku Su gloria. Dor di kanta alabansanan na Señor, e pueblo di Dios ta enkurashá otro (Efesionan 5:19, 20; Kolosensenan 3:16) pa meditá riba Dios Su aktonan di pasado i spera pa e futuro glorioso. Habakuk su ehèmpel mes ta demostrá kon un hende por perseverá dor di biba ku un vishon.

Meditá riba e forma kon Dios a guia nos den nos bida te ku awor. Kon esaki ta yuda nos siña konfiE i Su bondat pa ku nos, no importá kiko futuro inmediato trese kuné? Pakiko ta asina importante semper pa wak padilanti na e futuro eterno ku ta spera nos?

Djaweps Mei 23DIOS TA NOS FORTALESA

“Maske e palu di figo no floria, i e metanan di wendrùif no karga fruta, maske e kosecha di e palu di oleifi faya, i e kunukunan no produsí kuminda, ...tòg lo mi alegrá den Señor, lo mi regosihá den e Dios di mi salbashon. Señor Dios ta mi fortalesa, i El a hasi mi pianan manera pianan di biná, i ta hasi mi kana riba mi lugánan haltu” (Habakuk 3:17-19). Kiko ta asina bon di e profeta su aktitut akinan? Kon nos por kultivá un aktitut asina pa nos mes? Mira tambe Filipensenan 4:11.

80

E último palabranan den e buki di Habakuk (Habakuk 3:16-19) ta ekspresá e profeta su respuesta pa revelashon di Dios Su poder i bondat. Un mirada fresku na Dios Su aktonan di salbashon ta spièrta kurashi den Habakuk segun e ta spera riba e enemigu su atake. Miedu ta move su ser mas íntimo segun e ta warda huisio divino kai riba su nashon. Invashon por resultá den devastashon di e palunan di figu i di oleifi, ku ta di asina hopi balor na Palestina meskos ku e matanan di drùif, grano, i bestianan di krio ku nan tin mester di dje. Pero e profeta su fe konstante ta keda inmovibel pasobra e tin un vishon di e Señor bibu.

Basá riba su eksperensianan den pasado, Habakuk tabata sabi di Dios Su fieldat apsoluto. Ta p’esei el a resigná su mes na Dios Su propósitonan presente (Habakuk 3:16-19). A apesar di tur e sirkunstansianan desfavorabel, e profeta ta determiná pa pone su konfiansa den Señor i den Su bondat no importá kon desesperá su situashon parse di ta.

Habakuk ta spera ku konfiansa fiel, ounke no tin niun señal inmediato di salbashon. E ta un profeta ku, dor di diálogo, dor di chèrchè, i un himno di alabansa, a instruí e fielnan den tur siglo pa desaroyá un fe bibu, mas profundo den e Redentor. Dor di su mes ehèmpel, e ta enkurashá esnan piadoso pa dialogá ku Dios, pa tèst nan lealtat na djE den tempunan difísil, pa desaroyá speransa den Señor, i pa tambe alabE.

Habakuk ta terminá su buki ku un aktitut di fe, bunita ekspresá; no importá kon duru bida bira, hende por haña goso i fortalesa den Dios. E mensahe ku ta kore dor di su buki ta mustra nos na e nesesidat pa spera ku pasenshi riba Dios Su salbashon den un periodo di opreshon ku no tin un fin visibel. E tempu di “spera riba Señor” ta dominá e buki di Habakuk. Ki espesialmente relevante e tema ei mester ta pa nos, komo Atventistanan di Shete Dia—nos ku nos nòmber mes ta ekspresá nos fe den e binida di Hesus?

Djabièrnè Mei 24MAS ESTUDIO:

Lesa e siguiente komentario i diskutí kon nan ta yuda nos komprondé Habakuk su mensahe mas mihó.

“Tin un kontesta pa Habakuk su pregunta. E ta un kontesta, no den tèrmino di pensamentu, pero den tèrmino di eventonan. Dios Su kontesta lo bini, pero e no por wòrdu spliká den palabra. E kontesta siguramente lo bini; ‘si e parse poko poko, warda riba dje’. Bèrdat, mientrastantu ta duru pa warda; esun ku ta hustu ta keda hororisá dor di loke e ta mira. Na esaki ta duna e gran kontesta: ‘E hustu lo biba pa medio di fe’. E ta un kontesta, atrobe no den tèrmino di pensamentu, pero den tèrmino di eksistensia. Fe profétiko ta konfiansa den djE, den Ken Su presensia kietut ta un forma di kompronde-mentu”.—Abraham J. Heschel, The Prophets, p. 143.

“Nos mester apresiá i kultivá e fe ku profetanan i apòstelnan a testifiká di dje—e fe ku ta tene duru na e promesanan di Dios i ta spera pa liberashon na Su tempu i den Su forma apuntá. E palabra sigur di profesia lo topa su kumplimentu final den e

81

atvènt glorioso di nos Señor i Salbador Kristu Hesus, komo Rei di reinan i Señor di señornan. E tempu di spera por parse largu, e alma por ta oprimí dor di sirkunstansianan ku ta desanimá hende, hopi di esnan ku nos a depositá nos konfiansa den dje por kai kant’i kaminda, pero huntu ku e profeta ku a lucha pa enkurashá Huda den un tempu di apostasia ku no tin komparashon, laga nos deklará ku konfiansa, ‘Señor ta den Su tèmpel santu; laga henter tera keda ketu Su dilanti’”—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 387, 388.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:1. Resumí Habakuk su diálogo ku Dios. Kua tabata su keho básiko? Kon

el a respondé na Dios Su kontestanan?

2. Por ta posibel ku, den Dios Su bista, preguntanan honesto i asta duda ta aktitut religioso mas aseptabel p’E ku simpel kreensia superfisial? Hustifiká bo kontesta.

3. Tur Atventista di Shete Dia di generashon pasá tabata kere ku Kristu lo mester a bini kaba pa awor, i ku nan lo a mira kumplimentu di tur e promesanan maravioso ei. Ta kon nos ta siña mantené fe segun nos, ku ta un otro generashon, ta spera riba Su regreso?

TEKST KLAVE pa sekshon di Lès 8: Habakuk 2:14E studiante lo:

Sa: Realisá ku ta bon pa trese tur pregunta kompliká pa Dios, pasobra oranos ta lucha kunE, nos ta siña for di djE.Sinti: Sea konsolá pa sabi ku miéntras nos por ta desanimá dor di wak rondó di nos, ora nos wak ariba, esaki ta yena nos ku speransa.Hasi: Siña pa presentá honestamente nos preguntanan kompliká na Dios, tambe nos argumentunan i kehonan. Den e forma aki E por troka nos aktitut, sintimentunan, i rasonamentu.

Plan di siñansa:I.Sa: Dios ta duna bonbiní na kehonan

A. Pakiko ta importante pa nos, meskos ku tabata pa e outornan bíbliko, pa komuniká ku Dios abiertamente, honestamente, i sinseramente?

B. Pakiko ta asina difísil spera riba Dios Su hustisia?C. Diskutí : Ta di bon probecho pa kompartí nos kehonan ku otronan, òf ta

mas mihó kompartí nan ku Dios? Duna rason pa bo kontesta.

II. Sinti: Konfia Dios Den Tempu di TardansaA. Kon konfiansa den Señor por proveé fortalesa i yuda edifiká bo?B. Pakiko ta asina importante pa protehá esun hustu?C. Kon nos por evitá sinti deprimí ora ku Señor tarda pa kontesta nos

preguntanan?

82

III. Hasi: Orashonnan Habrí i OnestoA. Pakiko nos mester konta Dios nos sintimentunan di frustrashon i

presentá nos preguntanan kompliká?B. Kon abo por yuda un hende pa ta habrí ku Dios?C. Kon bo por yuda un Atventista di Shete Dia ku ta duda, pa siña biba ku

preguntanan ku no tin kontesta?

RESUMEN: Hustisia ta un ingrediente importante den bida i mester balans’é semper ku amor. Solamente un konosementu berdadero di Dios Su propó- sitonan manera nan ta revelá den Su Palabra por yuda nos konfiE a apesar di tragedia i kontestanan ku ta tarda pa kumpli.

Stap 1 – MOTIVASpòtlait riba Skritura: Habakuk 3:17, 18.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Nos, meskos ku Habakuk, ta biba den un mundu destruí; un mundu di doló i inhustisia ku ta roga pa komprondé no solamente e pregunta di Dios Su eksistensia pero tambe ken E ta i kon E ta. Habakuk 3:17, 18 ta resumí Habakuk su lucha di fe. Komo resultado di su diálogo ku Dios, e ta inspirá pa wak mas aya di su kondishonnan presente i reafirmá su fe den Dios Su bondat.

DJIS PA MAESTRONAN: Usa un di e aktividatnan di apertura akibou pa eksplorá e formanan kon e buki di Habakuk ta presentá e siklo di fe – duda—fe renobá den sirkunstansianan, kaminda loke nos ta eksperensiá ta parse imposibel pa rekonsiliá ku nos kreensianan spiritual.

Aktividatnan di Apertura: Kompará i wak kon e historia di Habakuk ta igualá/ òf ta diferente di e historia

di Job. Den ki forma e historianan aki ta yuda nos komprondé mas aleu kon pa dil ku preguntanan difísil ora nos haña nos mes konfrontá ku inhustisia i partikularmente sufrimentu inmeresí?

Saka afó ehèmpelnan personal di krísisnan spiritual ku ta duna dimenshon na komprondé estudio pa e siman aki.

Stap 2: EKSPLORADjis pa maestronan: Mirando kontenido i struktura di estudio pa e siman aki, e

siguiente elementu den e relato bíbliko por prueba di ta útil pa usa komo punto di komienso pa haña un perspektiva spiritual profundo di e historia di Habakuk.

KOMENTARIO BIBLIKO:1. E Buki di Habakuk: Fondo i Struktura

(Repasá Habakuk 1:2-4 ku e klas).

83

E buki di Habakuk ta pertenesé na un era turbulento den historia di e pueblo Hudiu, durante tempu ku e balansa di poder tabata pasa for di e Sirionan pa e Babilonianan. Siria su dominio a bin kaba ku destrukshon di nan kapital, Niniveh, dor di e Babilonianan ku a invadí e lugá na aña 612 P.K. Ménos ku binti aña despues ku Habakuk a skirbi su buki, e Babilonianan a destruí Yerusalèm tambe i a transportá e suidadanonan prinsipal di Huda bai kuné den koutiverio (http://www.ovrlnd.com/outlinesofbooks/Habbakkuk.html). Ta den e konteksto aki tambe, i ku e situashon aki den fondo, Habakuk ta sklama na Dios, tumando e siguiente struktura di narashon:

Habakuk su promé keho : Pakiko esnan malbado den Huda no ta haña nan kastigu? (Habakuk 1:2-4).

Dios Su kontesta : E Babilonianan lo kastigá Huda (Habakuk 1:5-11). Di dos keho di Habakuk : Ta kon un Dios hustu ta usa Babilonia malbado pa

kastigá un pueblo ku ta mas hustu kuné? (Habakuk 1:12; 2:1). Dios Su kontesta : E Babilonianan lo wòrdu kastigá, i fe lo wòrdu rekompensá

(Habakuk 2:2-20). Habakuk su orashon : Despues di pidi manifestashon di Dios Su rabia i

miserikòrdia (manera el a mira den pasado), e ta terminá ku un konfeshon di konfiansa i goso den Dios (Habakuk 3) -http://www.bible studytools.com/habakkuk/.

Ounke den forma masha kòrtiku, Habakuk su historia ta siña a lo ménos tres bèrdat vital. Promé, e historia ta revelá ku lucha ku duda por ta parti di e eksperensia Kristian. Na di dos lugá, e ta demostrá kon habrí Dios ta pa kontestá Habakuk su (i nos) preguntanan. I na último lugá, su struktura mes ta un ehèmpel kon Kristiannan en realidat por profundisá nan fe den momentunan di duda.

Konsiderá esaki: Kua ta fondo di e buki di Habakuk, i kon e struktura ei a sirbi pa yuda formulá i splika su preguntanan i lucha? Kon Habakuk su lucha, di su banda, ta yuda formulá i strukturá su buki den forma narativo? Kua ta e tres bèrdatnan vital ku e historia di Habakuk ta siña?

II. Habakuk su Keho i Dios Su Respuesta ta Importante (Repasá Habakuk 1:1-4 ku e klas).

Tin siguramente algu masha universal den Habakuk su lamentashonnan ku ta indiká ku inhustisia tabata desenfrená den su mundu. Awe parse, mas ku nunka ántes, ku esnan hustu ta rondoná dor di hende malbado, ku lei ta sin poder, i parse ku Dios no tin kunes ku suerte di Su pueblo (Habakuk 1:1-4). Habakuk ta maravia ta di kon Dios ta pèrmití e kosnan aki tuma lugá. Parse ku Habakuk ta bibando den aña 2013, no ta bèrdat?

Hopi di nos ta wak rònt den mundu òf na nos mes bida i ta mira e ousensia di Dios i Su hustisia. Manera e historia di Habakuk ta revelá, nos no mester bira bai solamente ku nos problema i preguntanan serka Dios, pero den e momentunan ei mes, e karakter di Dios ta keda revelá. E echo ku Dios ta pèrmití Su Mes di wòrdu

84

kuestioná dor di un di Su siguidornan ta duna un komprenshon balioso di Su naturalesa. Nos Dios ta un Dios sensibel, ku ta duna bonbiní na preguntanan, ku ta dispuesto i kapas pa proveé nos ku kontesta, asta ora ku e kontestanan ta difísil pa entrega (por ehèmpel, E ta bisa Habakuk ku e hustisia ku e ta buskando lo tuma poko tempu pa e yega). Kontenido di Dios Su kontesta na Habakuk tin tambe un mensahe spiritual duradero kua ta ku Dios ta reafirmá Su prinsipionan di hustisia. E ta revelá ku miéntras Su tempu pa esaki por ta no ta pas den e tempu ku nos ta preferá pa e sosodé, Dios Su tempu ta perfekto.

E sekuensia di duda/ kuestioná/ kompromiso ku Dios den e historia di Habakuk ta wòrdu klousurá ku e profeta su apresio final pa Dios Su fieldat i bondat. E triunfo di su fe, ounke kondishonnan rònt di dje no a kambia, ta papia di e promesa ku Dios lo proveé nos ku tantu komprondementu i kontesta sufisiente pa nos nesesidat. Tambe, e ta karga un lès importante, esta, ku nos mester ta habri pa kontestanan ku ta mas aya di nos ekspek-tashon.

Konsiderá esaki: Habakuk su preguntanan ta revelá na nos ki bèrdat tokante Dios?

STAP 3 – APLIKA

Djis pa Maestronan: Pa e sekshon di siñamentu di estudio di lès pa e siman aki, hasi bo klas e siguiente preguntanan pa nan meditá riba dje. Nan lo ta pa haña formanan práktiko kon pa inkorporá elementunan di Habakuk su bèrdatnan den nan bida personal i den bida di iglesia.

PREGUNTANAN PA PENSAMENTU:1. Kon nos ta drenta den un diálogo ku Dios? Pa mayoria di hende, Dios no ta

papia ku nos den palabra papiá, komo si fuera E ta djis banda di nos den karni humano. Sinembargo, nos ta kere ku E ta papia ku nos sí. Kua ta Su métodonan, i kon nos ta tèst e respuestanan ku nos ta risibí pa sigurá ku nan ta for di djE?

2. Kon nos por biba pa medio di fe den un mundu di konfushon? Ounke nos sabi ku sufrimentu lo sigui bini miéntras ku tin piká den mundu, kua mester ta nos reakshon pa ku esei? Habakuk ta indiká kiko nos mester hasi ora nos fe ta suak, ma e pregunta ta awor, kon nos mester respondé na sufrimentu ora nos fe ta fuerte?

Aktividat: Pidi bo studiantenan pasa un ratu den kombersashon òf den silensio, reflekshonando riba e preguntanan di akiriba. Tambe, bo por enkurashá bo klas pa interkambiá di pensamentu ku otro, i skirbi esakinan riba papel. Pidi boluntario di kada grupo kompartí nan idea i pensamentu. Kua idea e komunidat di iglesia por traha riba dje, òf boso klas di Sabat Skol, òf kada individuo? Den ki forma por pone e ideanan aki na práktika?

Stap 4: KREA85

Djis pa Maestronan: Studiantenan por bai for di e klas di e siman aki ku hèrmèntnan pa kontestá nan mes/ otronan su pregunta di: (1) Dios t’ei? (2) Dios ta hasi kaso? I (3) Dios ta hustu? Komprondiendo ku esakinan ta preguntanan ku por bini bes tras bes padilanti den un hende su bida Kristian, kua ta e forma úniko kon nan por aseptá e preguntanan aki pa por profundisá nan fe i pa komprondé Dios mas mihó?

Aktividat: Pa hende ku ta mantené un diario, blòg, saka pòrtrèt, filma, etc, pakiko no usa e diferente formanan aki pa eksplorá e preguntanan aki di un manera kreativo? Usando e preguntanan spiritual aki komo punto fokal pa bo skirbimentu òf arte por yuda bo komprondé Dios i bo mes mas mihó.

Konsiderá pa amplia e kombersashon pa inkluí otronan tambe ku por ta luchando ku mes un preguntanan aki. Drenta ku nan den un seri di diálogo respetuoso por ta un forma interesante pa konstruí brùgnan den bo komunidat i por revelá ku e problema di doló di Habakuk ta un di e temanan mas problemátiko pa nan, tambe. Pensa riba eks miembronan ku a bandoná iglesia pa motibu di duda. Kiko por hasi pa alkansá nan? Kon nan lucha ku duda- i bo aktitut, ku bo ta mira nan lucha komo indikashon válido di e problema ku nan tin ku asuntunan difísil—por ta algu pa konektá nan bèk ku un komunidat di fe, na lugá di distanshá nan?

86

Lès 9 Mei 25-31E Dia di Señor (Sofonias)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Sofonias 1:14-18; Joel 2:1-11; Sofonias 2:1-3; Isaias 11:4; Sofonias 3:1-5; Isaias 62:5; Nahum 1-3.

TEKST DI MEMORIA: “Señor lo lo ta teribel pa nan, pasobra E lo laga tur e diosnan di e tera kaba na nada; i tur e teranan na kosta di e nashonnan lo bùig te na suela Su dilanti, kada un for di su mes lugá” (Sofonias 2:11).

Pensamentu Klave: Huisio ta na kaminda; pero grasia i miserikòrdia ta te ainda na alkanse di esnan ku sinseramente ta busk’é.

SI PONE BUKI DI E PROFETANAN den forma kronológiko, Sofonias lo a bin pas bon bon meimei di Isaias i Jeremias. Sofonias su predikashon tabata kondená e korupshon desesperá ku tabata reina den sosiedat di Hudea. El a mustra na nesesidat di arepentí basá riba e echo ku Dios Su amor te ainda tabata yama Su pueblo na humildat i fieldat. Su mensahe tabata dòbel: tin menasa di un huisio pendiente i universal, kua lo inkluí asta Dios Su mes pueblo; sinembargo tin tambe un promesa ku esnan salbá for di tur nashon lo bai uni ku e remanente di Israel den sirbi Dios i disfrutá di Su bendishonnan. Estudio pa e siman aki lo mustra ku Sofonias su mensahe te ainda ta importante pa esnan ku ta proklamá Dios Su mensahe di speransa na un mundu kaí.

Djadumingu Mei 26UN DIA DI SKURIDAT

E punto fokal di Sofonias su mensahe ta e “dia di Señor” (Sofonias 1:7). Pa profetanan bíbliko, e dia di Señor ta referí na un periodo espesífiko di tempu kaminda Dios ta intervení den asuntunan humano pa tantu salba i husga. Mayoria di hende na Israel antiguo tabata kere ku riba e dia aki Señor lo salba i eksaltá Israel miéntras ku e nashonnan enemigu lo keda destruí pa semper. Pa gran sorpresa di esnan ku tabata para skucha, e profeta a deklará ku e dia di Señor lo ta un dia di huisio final, asta pa Dios Su pueblo (wak Sofonias 1:1-5) pasobra nan a peka kontra djE (Sofonias 1:17).

Kompará Sofonias 1:14-18 ku Joel 2:1-11 i Amos 5:18-20. Huntu, ki kuadro nan ta presentá di “e dia di Señor”?

Sofonias ta kompará e huisio benidero ku destrukshon di tur bida den dianan di e gran Diluvio (Génesis 6-8). E katalòk di morto den Sofonias 1:2, 3 ta drechá den un

87

òrdu di patras bin dilanti kontrali na kreashon original di Dios: humanidat, bestianan di tera, e kriaturanan di laria, i esnan di laman (kompará ku Génesis 1:20-27).

E profeta a spièrta e hendenan ku nan lo no por paga pa skapa nan kurpa for di e huisio (Sofonias 1:18). Ni plata ni oro por protehá nan for di Señor Su rabia. E pueblo komplasiente na Yerusalèm tabata bisa ku Dios no ta hasi ni bon ni daño. Simplemente nan no ta spera Señor hasi nada (Sofonias 1:12). Pero huisio divino ta revelá kuantu Dios ta traha aktivamente pa sigurá ku lo tin un futuro pa Su pueblo fiel.

Sofonias ta aklará ku Dios Su huisio no ta solamente pa kastigá pero tambe pa koregí. Señor ta duna promesa di protekshon pa esnan ku ta busk’E (Sofonias 2:3). E dia di Señor ta mas ku e fin di mundu. Esaki ta komienso di stablesementu futuro di Dios Su gobernashon, kua lo bai dura pa semper.

Lesa Sofonias 1:18. Den ki forma nos ta eksperensiá asta awor aki bèrdat di e prinsipio presentá akinan? Den otro palabra, ki tipo di situashon nos a haña nos mes aden kaminda tur plaka den henter mundu no por salba nos?

Djaluna Mei 27ESNAN HUMILDE DI TERA

Den Sofonias 2:1-3, nos ta mira e profeta su yamada pa arepentí. Ounke destrukshon ta pendiente, tin ainda tempu pa wòrdu protehá for di kalamidat, pero solamente si e nashon ke arepentí. Esnan malbado ku ta nenga arepentí lo wòrdu destruí riba e dia di huisio manera bagas. Den Salmo 1:4 esnan malbado ta wòrdu kompará tambe ku bagas i, na final, nan ta peresé.

Ku e palabranan “Buska Señor”, Sofonias ta enkurashá esnan ku humiá nan mes dilanti Dios pa keda para firme den nan fe. E profeta ta siña ku pa buska Señor ta meskos ku buska hustisia i humildat. E aktitut aki di arepentimentu ta esensial pa por skapa e huisio benidero.

Sofonias ta yama e pueblo arepentí “umildenan di tera” (Sofonias 2:3). Kon e siguiente pasashinan ta tira lus riba e ekspreshon aki, ku ta wòrdu tradusí tambe komo “e pobernan di tera”? Mateo 5:3; Salmo 76:9; Isaias 11:4; Amos 8:4.

Humilde ta e hendenan ku a keda fiel na Dios i nan ta wòrdu guiá i siñá dor di djE. E salmista ta bisa: “Señor ta bon i rekto; p’esei E ta instruí pekadornan den e kaminda. E ta guia e umildenan den huisio, i E ta siña e umildenan Su kaminda” (Salmo 25:8, 9). Esnan umilde ta wòrdu enkurashá pa prepará pa huisio benidero dor di buska Dios, i hustisia, i umildat.

Posibilidat di sobrebibensia pa esnan umilde ku ta fiel, ta keda ekspresá dor di e palabra kisas. Sobrebibensia ta dependé solamente riba grasia divino, i grasia ta algu ku nunka nos mester tuma komo gewon. Enfrentando destrukshon ku ta na kaminda, Dios ta duna speransa pa futuro, pasobra E ta miserikordioso. Señor a primintí di protehá tur ku ta konfia den djE (Joel 3:16; Nahum 1:7). E tipo di konfiansa aki ta kore ku dependensia propio, engaño, i desepshon.

88

“Aparentemente nada ta mas desesperá, i tòg realmente mas invensibel, ku e alma ku ta sinti ku e ta nada i ta dependé kompletamente riba méritonan di e Salbador. Dor di orashon, dor di estudio di Su palabra, dor di keda pa medio di fe den Su presensia duradero, e ser humano di mas suak por biba den kontakto ku e Kristu bibu, i E lo tene nan ku un man ku nunka lo laga lòs”.—Ellen G. White, Ministry of Healing, p. 182. Kua tabata abo su eksperensia ku e promesanan inkreibel aki? Kon bo por siña haña tipo di relashon será asina ku Señor?

Djamars Mei 28UN STAT KORUPTO

Un proverbio Chines ta bisa ku e lugá mas skur den kamber ta nèt bou di e bela. Por apliká e proverbio aki pa e estado moral di Yerusalèm den tempu di Sofonias. E profeta a kaba di pronunsiá huisio divino riba paisnan bisiña di Huda (mira Sofonias 2), manera Filistia na parti wèst, Moab i Ammon na ost, Cush na sùit, i Siria na ost. Sinembargo, e no ta stòp einan. E ta sigui eksponé e pikánan di esnan ku ta biba den Dios Su mes stat ariba tera, esta, na Yerusalèm mes.

Lesa Sofonias 3:1-5. Ta ken ta wòrdu kondená, i pakiko? Puntra bo mes, kon bin Dios Su pueblo, esnan ku a risibí asina hopi lus i bèrdat, ta para bira dje korupto? Kon nos por protehá nos mes pa mes un kos no pasa ku nos?

E kapital di Huda ta preokupashon prinsipal di Sofonias. E ta akusá su lidernan pa degradashon moral di e stat. E korupshon ta bini direktamente for di frakaso di su lidernan pa biba di akuerdo ku nan ròl i responsabilidatnan asigná (kompará ku Jeremias 18:18; Ezekiel 22:23-30). E korte korupto dirigí dor di ofishalnan, ta wòrdu kompará ku “leonnan ku ta gruña”, i e huesnan ta karakterisá komo “lobonan di anochi”. Kondishon di tèmpel no ta mas mihó pasobra e saserdotenan no ta siña Dios Su palabra, i e profetanan no ta papia e bèrdat tampoko.

“Durante e reinado di Josias e palabra di Señor a bini na Sofonias, spesifikando den forma kla resultadonan di apostasia kontinuo, i halando atenshon di e iglesia berdadero na un prospekto glorioso mas aya. Su profesianan di huisio, ku tabata bai yega pronto riba Huda, ta apliká ku igual forsa na e huisionan ku lo bai kai riba un mundu ku no tin duele pa piká, na e segundo atvènt di Kristu”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 389.

Wak rònt di bo. Ounke kuantu e ta trèk, mundu ta kondená pa destrukshon final. Hende no tin mester di kere den Beibel pa mira kon fásilmente e destrukshon aki por tuma lugá. Ta pakiko Señor ta nos úniko speransa? I kon nos por siña lèn mas i mas ariba djE i no konfia den e kosnan bano i bashí di e mundu aki?

Djarason Mei 2989

DIOS SU DELISIA DI MAS GRANDI

“Señor bo Dios ta meimei di bo, un guerero viktorioso. E lo regosihá den bo ku alegria, E lo ta ketu den Su amor, E lo regosihá den bo ku gritu di alegria” (Sofonias 3:17).

Den sekshon final di e buki aki (Sofonias 3:9-20), Sofonias ta bira for di un tema di rabia na un di restourashon. Despues di e huisio, nos ta topa ku Dios Su meta final. Despues ku a disipliná e nashonnan, nan lo yama huntu riba Señor i sirbiE kordialmente. Lepnan di e pueblo lo wòrdu purifiká asina tur por adorá i alabá Señor dor di sirbiE. Un remanente chikí, pero tòg umilde i fiel lo sobrebibí den Huda i lo tuma lugá di e lidernan orguyoso.

Mas importante ainda, Dios lo biba meimei di Su pueblo i E lo drecha kosnan robes di pasado. Nan no tin mester di biba mas ku miedu pasobra Señor lo ta ku Su pueblo, bibando meimei di nan. E lo ta nan Libertador i Salbador. “’Nan lo kome i kai drumi sin ningun hende pa pone nan tembla’” (Sofonias 3:13).

Bendishonnan asina normalmente lo pone Dios Su pueblo regosihá riba djE, pero e profeta ta deklará ku Dios lo regosihá riba nan. Su amor i goso pa Su pueblo lo ta asina grandi ku E lo grita riba nan ku hubilo.

Kon profeta Isaias a deskribí Dios Su goso riba Su pueblo redimí? Isaias 62:5; 65:19.

E gran Rei, e Guerero divino, lo protehá i vindiká Su pueblo. E lo duna nan tur e benefishinan di Su viktoria, esun ku El a gana pa nos na e krus. E lo eksaltá esun humilde i troka desgrasia, sufrimentu, i separashon den un eksperensia di honor, bendishon, i Su mes presensia. Lo duna prominensia na esnan lam i paria, un tema ku ta sènter di e mensahe ku Kristu Hesus ta proklamá.

Asta meimei di spièrtamentunan asina urgente, Señor ta ofresé Su pueblo speransa. Ta kon nos, komo Atventistanan di Shete Dia, konfiando den promesa di e Segundo Binida, por siña biba dia pa dia ku e speransa ei? Kon nos por siña tene e speransa ei bibu, espesialmente den tempu di tròbel, ora ku mundu no ta ofresé nos nada sino ferdrit?

Djaweps Mei 30DIOS SU KONTESTA NA INHUSTISIA

Lesa Nahum 1-3. Ki versíkulonan espesialmente ta siña nos di e karakter di Dios? Kon nos por apliká loke ta wòrdu mirá akinan ku nos komprondementu di eventonan di último dianan?

E profesia di Nahum ta Dios Su palabra kontra reinonan di e mundu aki, representá dor di Ninive. Segun e profeta tabata wak na su mundu, e tabata mira man di Dios moviendo kontra e Imperio Sirio. El a anunsiá ku su kapital, Ninive, pronto tabata bai kai, pa nunka mas lanta atrobe. Nahum a papia ku konfiansa

90

apsoluto pasobra e tabata konosé Dios Su karakter i, dor di e don di profesia (Nahum 1:1), Señor a mustr’é kiko tabata bai pasa. Señor no ta bai laga esun kulpabel sin kastigu (Nahum 1:3; Eksodo 34:6, 7).

E Sirionan a plènder hopi nashon i nan tabatin un set insasiabel pa poder. Nan krueldat tabata bon konosí. Komo Dios Su “nabaha” (Isaias 7:20), ansiosamente nan a pela nan bisiñanan. Awor tabata tempu pa kibra e blet. Instrumèntnan di Dios Su huisio no ta ekskusá di huisio. Ninive no ta eksistí mas, pero e testimonio profétiko ta sigui bai. E ta rekordá nos ku ounke Dios Su huisio ta parse poko poko pa bini, nada al final no por stòp e.

Manera nos a mira den un lès anterior, añanan promé ku Nahum su tempu, e Ninevitanan, skuchando di Jonas su predikashon, nan a arepentí, i Dios a spar nan stat. Pero e arepentimentu no a dura; e hendenan a bolbe bèk na nan kamindanan bieu. Hopi pais ku a sufri bou di nan yudo opresor lo a aseptá e notisia di Ninive su kaida ku aplouso rotundo. Un mensahero lo bini pa trese bon notisia ( Isaias 52:7) ku a kibra e poder di Siria i su diosnan. E pueblo di Dios lo por adorá atrobe na pas (Nahum 1:15).

Pa grandi ku Señor Su rabia ta, mas tierno ta Su miserikòrdia. E ta protehá esnan ku ta spera plenitut di Su bondat. Nahum ta siña ku Dios ta kuida pa esnan ku konfia den djE, pero ku un diluvio aplastante E lo sigui tras di su enemigunan te den skuridat (Nahum 1:8). Dios tabata tras di tur kos, pasobra El a determiná ku Ninive su dianan di huisio a yega.

E profeta ta mustra ku Dios tin poder asombroso. Henter kreashon ta tembla Su dilanti. E no ta tolerá piká pa semper. Na mes un tempu, E ta Salbador pa esnan ku konfia den djE. No tin tereno neutral. Sea nos ta na esun banda òf na e otro, no por ta tur dos pareu “’Esun ku no ta ku Mi”, Hesus a bisa, “ta kontra Mi’” (Mateo 12:30).

Djabièrnè Mei 31MAS ESTUDIO:

Ku eksaktitut infalibel Esun Infinito te ainda ta hasi kuenta ku e nashonnan. Miéntras ku Su miserikòrdia ta tierno, ku yamadanan na arepentimentu, e kuenta aki ta keda habrí; pero ora e sifranan yega un sierto kantidat ku Dios a fiha, e ministerio di Su rabia ta kuminsá. Ta sera e kuenta. Pasenshi divino ta stòp. Miserikòrdia no ta roga mas na nan fabor”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 364.

“Dilanti e mundunan ku no a kai den piká i dilanti universo selestial, mundu tin ku duna kuenta na Hues di henter e tera, Esun Mes ku nan a kondená i krusifiká. Ki un dia di huisio esei lo ta! Ta e gran dia di Dios Su vengansa. Na e momentu ei Kristu no ta para dilanti stul di huisio di Pilato. Pilato i Herodes, i tur esnan ku a hasi bofon, ku a kastigá, rechasá, i krusifiká Hesus, e ora ei nan lo komprondé kiko ke men pa sinti rabia di e Lamchi. Nan echonan lo wòrdu presentá nan dilanti den nan karakter berdadero, manera nan ta”.—Ellen G. White, Testimonies to Ministers, p. 132. PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Algun hende den tempu di Sofonias a hasi kosnan teribel tantu kontra Señor i kontra nan paisanonan, miéntras otronan tabata djis

91

komplasiente ora e malunan ei tabata tuma lugá. Kua di e pikánan aki abo ta kere ta mas ofensivo den Dios Su bista? Hustifiká bo kontesta.

2. Bai bèk na e último pregunta na final di e lès di Djaluna, kaminda a sita e palabranan aki: “Aparentemente nada ta mas desesperá, i tòg mas invensibel, ku e alma ku ta sinti ku e ta nada i ta dependé kompletamente riba méritonan di e Salbador”. Kiko ke men pa dependé “kompletamente riba méritonan di e Salbador”? Kon e palabranan aki ta revelá na nos e gran bèrdat di salbashon pa medio di fe den Kristu so, i pakiko e bèrdat ei ta asina sentral pa tur loke nos ta kere? Si nos no ta dependé riba Su méritonan, ta riba ken su méritonan nos por dependé?

3. Pakiko ta asina fásil, espesialmente pa esnan ku ta biba den rikesa i komodidat, pa lubidá presis kuantu hende ta dependé kompletamente riba Dios pa tur kos ku nan tin? Ta kon nos por protehá nos mes for di e impreshon falsu fatal aki?

4. Pensa mas riba e idea aki ku Señor ta kanta i regosihá riba Su pueblo. Nos sa tin tendensia di pensa ku ta nos ta esnan ku ta kanta i regosihá riba Dios i riba loke El a hasi pa nos. Kiko ke men ku Dios ta kanta i regosihá riba nos? Kon esei por ta, konsiderando mas bien e estado patétiko ku nos tur ta haña nos mes aden?

TEKST KLAVE pa sekshon di Lès 9: Sofonias 3:12, 13, 17.

E studiante lo:Sabi: Komprondé ku Dios Su huisionan ta mustra Su grandesa pa ku tur hende.

Hopi hende for di diferente nashon lo bini i rekonosE.Sinti: Regosihá den e echo ku Dios a mustra Su amor pekuliar pa Su pueblo dor

di salba nan, ta deleitá den nan, ta kalma nan ansiedat, i ta regosihá riba nan ku kantamentu.

Hasi: Konfia, obedesé, i adorá Dios, komo parti di Su pueblo remanente, i sirbi otronan komo respuesta na Su bondat abundante.

BOSKEHO PA ENSEÑANSA:I. Sabi: Konosé Dios ta Hiba na Adorashon

A. Demostrá for di e buki di Sofonias ku Dios ke salba tur hende.B. Kon konosementu berdadero di Dios ta hiba na adorashon berdadero?

II. Sinti: Dios ta Regosihá i KantaA. Ki reakshon e ta spièrta den bo pa sabi ku Dios ta regosihá i kanta riba Su

pueblo?B. Kon mayornan ta kalma nan yunan ora nan ta ansioso, ora nan ta

eksperensiá frakaso, òf hinka nan kurpa den problema? Kon Dios ta

92

surpasá nan abilidat di konsolá, òf ta respondé diferente ora ta trata ku Su yunan?

III.Hasi: Biba Bida Étiko di un RemanenteA. Kon nos por kambia nos komportashon, kontrali na solamente hasi ahuste?B. Kiko ke men ku esnan remanente no ta hasi nada malu?C. Kon bo iglesia òf komunidat lo ta diferente si ningun hende gaña òf

komportá den forma tramposo?

RESUMEN: E Dios bibu ta Dios di tur nashon. No solamente E ta stima tur hende, pero E ke pa nan tur ta salbá. E ta enkantá ora un persona respondé na Su amor, bini serka djE, bira un persona nobo, i ador’E.

STAP 1—MOTIVA Spòtlait riba Skritura: Sofonias 2:11 i 3:12, 13, 17.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Sofonias ta presentá un Dios asombroso ku lo husga henter mundu. No solamente E ta menshoná yegada di e dia di Señor, pero e ta proklamá tambe ken por soportá e dia di huisio i pakiko. Komo resultado, e remanente fiel di tur nashon lo bini i adorá e úniko Dios berdadero.

DJIS PA MAESTRONAN: Lès di e siman aki ta enfatisá e kuadro di Dios komo Hues ku ta invitá hende pa arepentí. E Dios aki ta preservá i salba esnan remanente for di e nashonnan i for di Huda, rondonando nan ku Su úniko amor gososo.

Diskushon pa Apertura: Un reakshon general pa e huisio di Dios ta hopi biaha miedu. Un predikador ku a puntra hende riba tur kontinente di mundu kiko nan tabata pensa di Dios Su huisio, tabatin esaki di bisa: “A apesar di nan diferente rasa, edat, sistema polítiko, i fondo edukashonal, e kontesta tabata unánimo: ‘Miedu!’ E pregunta tabata “Kua ta bo promé reakshon, sintimentu, i pensamentu ora bo tende ku Dios lo huzgá bo?

Semper kòrda ku nos ta wòrdu salbá, no riba base kon nos ta sinti, pero pa motibu di Dios Su Palabra. Pasobra Dios a bisa ku si nos konfesá nos pikánan, E lo hasi nos limpi di tur nos inikidat (1 Juan 1:9), nos por dependé riba e promesa ei. Nos por konfia ku Dios lo salba pekadornan ku arepentí (Sofonias 2:3; 3:12, 13, 17). Nifikashon di profeta Sofonias su nòmber ta “Señor ta tapa òf protehá”, ta un mensahe poderoso. Señor ta tapa esnan ku skonde den djE riba e dia di Señor. E ta protehá, kubri, i salba. Tur hende ku konfia den e nòmber di Señor lo wòrdu skondé i redimí. Pa e motibu ei, no tin pakiko tin miedu di Dios Su huisio.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:1. Kua ta nos úniko speransa den e huisio benidero?2. Kon mester salba hende? Kiko e krus i Kristu Su viktoria riba Kalvario tin di

hasi ku esaki?93

STAP 2 – EKSPLORA

Djis pa Maestronan: Profeta Sofonias tabata for di e linahe real di Rei Hezekias. El a biba den siglo shete promé ku Kristu, den tempu di Dios Su pueblo su dekadensia spiritual i moral i bahada polítiko. Probablemente ta e a bini ku e último reforma entre Dios Su pueblo na Huda i tabatin un influensia positivo riba Rei Josias (641-609 P.K.), ku a sigurá pa tin reavivamentu i reforma spiritual. Durante su reinado, e buki di lei a wòrdu haña, i e monarka kier a hasi tur kos di akuerdo ku e Palabra di Dios. (Mira 2 Reinan 123:1-25; 2 Krónikanan 34:29-32; 34:1-33).

Komentario Bíbliko: E frase “Dia di Señor” ta bin dilanti shete biaha den e buki di Sofonias (Sofonias 1:7, 8, 14 [dos biaha], 18; 2:2, 3). E ta un dia teribel, un dia di Dios Su rabia, i e dia aki di huisio ta serka.

Sofonias ta menshoná e palabra remanente tres biaha (Sofonias 2:7, 9; 3:13). Remanente ta e hendenan ku lo wòrdu reskatá i salbá na final.

Ora hende ta den un situashon mortal serio, for di kua no tin skapatorio, e úniko solushon ta ORASHON, un petishon arepentí pa Dios Su grasia i miserikòrdia. Dios ta bini i ta respondé den Su amor na un kurason asina arepentí i na e akshonnan humilde di un persona su bida.

E kuadro mas bunita i di mas enkurashamentu ku ta duna di Dios den e buki di Sofonias ta keda presentá den Sofonias 3:17. E versíkulo aki ta resumí bon kla Dios Su aktividatnan úniko pa Su pueblo ku ta fiel.

I. Señor ta un Guerero Poderoso(Repasá Eksodo 15:3 ku e klas).

Nos Dios ta pa nos. E ta un Guerero poderoso ku ta bringa pa nos i ta derotá nos enemigunan. Piká, maldat, Satanas, i su aliadonan no por prevalesé kontra Dios Su pueblo. Señor ta trese viktoria i ta salba.

Moises, den su kantika di viktoria den Eksodo 15, ta ekspresá e idea ku Dios ta un Guerero (Eksodo 15:3). El a derotá henter e antiguo armada Egipsio i a benta orguyo humano i arogansia abou. E grandesa di Su mahestat a benta abou tur ku ta kontra djE. E ta Viktorioso, no pa motibu di Su forsa, pero pasobra E tin fortalesa moral i pa motibu di poder di Su amor.

Konsiderá Esaki: Hesus ta pa bo. E ta bringa pa abo su salbashon, pasobra E no ke pèrd’é bo, ora ku Satanas ta anhelá pa tumba bo abou. Kua ta Dios Su armanan ku E ta usa kontra Satanas? Riba kiko ta basa Dios Su status komo Viktorioso riba Satanas?

II. Señor ta Deleitá den Bo (Repasá Lukas 15:7 ku e klas).

94

E kuadro ku Sofonias ta duna di Dios ta masha personal. Ta komo si fuera Dios ta bisando na nos: “Por wèl’i ta ku algun hende ta despresiá boso i no ta tuma boso na serio. AMI ta diferente. Boso tin enorme balor pa Mi. Mi ta stima boso asina hopi ku asta Mi a muri pa boso! Mi ta stimá bo mas ku bo ta stima bo mes. Ami, bo Dios, ta regosihá riba bo!”.

Hesus ta duna e rason pakiko Dios ta regosihá: “Mi ta bisa boso ku den mes un forma tin mas regosiho den shelu riba un pekador ku arepentí ku riba nobenta i nuebe hustu ku no tin mester di arepentimentu’” (Lukas 15:7 NIV).

Konsiderá Esaki: Dios ta deleitá den Su siguidornan fiel. Kiko Sofonias su kuadro di Dios ta revelá na nos tokante kon E ta? Ki rason Hesus ta duna pa Dios regosihá riba nos?

III.Señor ta Kalma Boso Ku Su Amor(Repasá Sofonias 3:17 ku e klas).

Dios ta papia na nos den Su lenguahe di amor, meskos ku un mayor lo kalma un yu ku ta heridá, ku ta yorando, ta spantá, òf ta desapuntá, ku karisianan, sunchi, i palabranan suave te ora ku e trankilisá i pega soño den brasanan di su mayor, konfiando i deskansando den e amor ei. Di mes un forma, Dios ta sigurá Su yunan ku nan ta seif i sigur den Su amor, i, den e forma aki, E ta kalma nos.

E frase Bíbliko aki “E lo kalma boso ku Su amor”, (versíkulo 17) por wòrdu tradusí tambe den forma diferente, ku ta trese un otro matis importante di Dios Su amor. E New American Standard Bible ta tradusí esaki den e siguiente forma: “E lo ta trankil den Su amor’” (Sofonias 3:17). Por ta e ambigwedat tekstual aki ta intenshonal pa spièrta múltiple sintimentunan positivo. E teksto ta bisa ku Señor “lo kalma bo ku Su amor”. Asina, despues di papia i sigurá nos ku E ta stima nos ku un amor eterno, E ta keda ketu pa nos por deskansá den Su brasanan di amor i disfrutá di e kalor di Su presensia.

Konsiderá Esaki: Ki palabra òf akshonnan di Dios ta pone abo sinti sigur den Su brasanan di amor? Kon Dios ta kalma nos ku Su amor? Kua ta nifika-shon di Dios Su kietut despues di sigurá nos di Su amor?

IV. Señor Ta Regosihá Riba Bo Ku Kantamentu (Repasá Génesis 15:3 ku e klas).

Funshon di un kantika asina ta pa ekspresá un amor úniko pa kada un di nos! Un otro funshon di e kantika ta ku e ta ekspresá viktoria. Mira, por ehèmpel, e kantika di Moises i Kantika di e Lamchi (Génesis 49; Eksodo 15; Revelashon 15:3).

Konsiderá Esaki: Pakiko nos ta risibí Dios Su grasia? Pakiko e ta algu ku nos no por gana?

Pregunta pa Diskushon: Pakiko no tin niun lugá kaminda nos por skonde for di Dios?

95

Sofonias no ta bisando ku nos por “skonde” for di Dios òf for di e dia di Señor pa evit’é. E ta enfatisá ku hende por keda skondí “den” e dia ei, kua ta nifiká ku e persona por wòrdu protehá i salbá solamente “den Señor” riba e dia ei.

Diskushon: No tin pakiko pa bo ta terorisá di Dios Su huisio. Kontrali na esei, bo por tin pleno konfiansa, i balentia, i goso di salbashon mirando padilanti na e huisio. Esaki ta posibel pasobra e meta prinsipal di Dios Su huisio ta pa hustifiká, salba, i libra hende ku tin fe den djE. Diskutí ku bo klas tekstonan bíbliko manera Génesis 15:6; Salmo 76:8, 9; Isaias 35:4; Daniel 7:22; Juan 5:24; 1 Juan 2:28; i 4:17. Duna e miembronan di bo klas speransa i animá nan pa nan fiha nan bista riba Dios ku ta stima hende. E ke salba nan, E ta sigurá nan di Su miserikòrdia eterno, i no ta agradabel pa E kastigá, kondená, òf destruí (Ezekiel 18:23, 32). Enfatisá e pekuliaridat aki di Su imágen kaluroso ku Sofonias ta pinta den Sofonias 3:17. Desenpaketá kada frase masha kuidadosamente i presentá esaki den lenguahe kolorido pa asina esnan ku ta skuchando bo por mira, komprondé, i keda toká dor di e beyesa i amor di nos Dios.

STAP 3 – APLIKA

Djis pa Maestronan: Dios ta deleitá i regosihá riba Su pueblo. Kiko bo por hasi pa asina miembronan di bo klas di Sabat Skol lo ta mas alegre i gososo den nan interakshon personal i relashon pa ku e rumannan den iglesia?

Aplikashon di Bida: Pidi diferente miembro di bo klas pa lesa Sofonias 3:17 for di diferente tradukshon di Beibel (si ta posibel). Kompará e diferensianan, splika nan, i apliká e grado di diferensia den bida real pa por kapta mas mihó Dios Su karakter di amor.

Stap 4: KREA

Djis pa Maestronan: Dios ta kanta pa Su pueblo. Enfatisá importansia di kantamentu den adorashon.

AKTIVIDATNAN: 1.Puntra bo klas si nan konosé kualke kantika ku ta ekspresá Dios Su goso riba

Su pueblo. Kanta e kantika ei huntu den klas.2.Laga miembronan di e klas komponé lírikonan (skirbi palabranan pa un

kantika) basá riba e speransa ku nos por haña den huisio—espesífikamente e echo ku nos ta skondí den Kristu i protehá den Señor. Kompartí palabranan di e kantika ku boso klas.

96

Lès 10 Yüni 1-7Promé Kosnan Promé! (Haggai)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Hagai 1; Juan 2:19; Ezra 3:1-6; Mateo 1:23; 12:6; Hagai 2; Lukas 24:13-27.

TEKSTO DI MEMORIA: “’E plata ta di Mi, i e oro ta di Mi’ e Señor di ehérsitonan ta deklará” (Hageo 2:8).

Pensamentu Klave: Hageo su mensahe ta simpel: Kua ta nos prioridatnan, i pakiko ta asina importante pa tin nan na òrdu?

HAGEO SU BUKI, un di esnan mas kòrtiku den Beibel, a wòrdu skirbí na un momentu kritiko den bida di Huda. Esnan eksiliá a bolbe bèk for di nan koutiverio na Babilonia, kasi binti aña promé; sinembargo, parse ku nan a lubidá e rason pakiko nan a bini bèk. Nan tabata laga Dios Su tèmpel den ruina miéntras nan ta dediká nan energia pa konstruí nan mes kasnan.

Asina, e profeta ta animá e eksiliadonan ku a regresá pa pensa kuidadosamente riba nan situashon. Su mensahe tabata simpel i lógiko. E hendenan ta traha hopi i duru, pero nan no ta gana masha. Motibu di esaki ta pasobra nan a bruha nan prioridatnan. Nan mester pone Dios na promé lugá den tur loke nan tabata hasi. Manera Hesus mes a yega di bisa, “Buska promé e reino di Dios i Su hustisia, i tur e sobrá kosnan lo wòrdu duna na boso tambe” (Mateo 6:33).

Awendia tambe, ta asina fásil keda pegá den e lucha pa eksistensia, ku nos ta lubidá kua mester ta nos promé prioridat, kua, klaro, ta pa hasi Dios Su boluntat.

Djadumingu Yüni 2PLANTA HOPI, KOSECHA TIKI

Lesa Hageo 1:1-11. Kiko tabata pasando akinan i, mas importante ainda, pakiko esaki tabata pasando? Asta ainda mas importante, kon mes un prinsipio aki por ta sosodé ku nos awe? Kon nos por ta kulpabel di ta hasiendo mes un kos?

97

“Pa kasi un aña e tèmpel a keda neglishá i kasi lubidá por kompletu. E hendenan tabata biba den nan kasnan i tabata lucha pa haña prosperidat tem-poral, pero nan situashon tabata deplorabel. Pa mas duru ku nan traha, nan no tabata prosperá. Parse ku e elementunan mes di naturalesa tabata konspirá kontra nan. Pasobra nan a laga e tèmpel deskuidá, Señor a manda un sekura devastador riba nan kunukunan i tur loke nan tin.

Señor a duna nan abundante fruta di kunuku i hardin, mainshi, biña i zeta, komo muestra di Su fabor; pero pasobra nan a usa e kantidat di bendishonnan aki den forma asina egoista, a kita e bendishon for di nan”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 573.

Hageo a konfrontá e hendenan ku nan situashon aktual. Traha pòrnada tabata un di e maldishonnan ku a bini komo resultado pasobra nan a kibra Dios Su pakto (Levitiko 26:16, 20). Te ora ku e hendenan bira nan atenshon na e prioridat aki, lo no tin prosperidat mas pa nan.

Hageo tabata sinti gran selo pa Dios Su tèmpel i tabata deseá pa e hendenan kompletá su rekonstrukshon mesora. Su ambishon tabata bai kontrali na komplasensia di esnan ku no tabatin kunes ku e tèmpel, manera nan tabatin pa nan mes komodidat. Miéntras ku Hageo su gran preoku-pashon tabata pa e tèmpel di Señor, e hendenan tabata mas interesá den nan mes bibienda.

Señor a usa Hageo pa move e hendenan su kurason pa komprondé Dios Su preokupashon. No por honra Dios korektamente tanten Su kas ta na ruina. E tèmpel di Yerusalèm tabata simbolisá presensia divino meimei di humanidat pekaminoso. E tabata un rekordatorio visibel na henter mundu ku Señor Soberano ta Dios di shelu i tera. Ta kon e yunan di Israel por duna testimonio di e Dios berdadero, ora ku e símbolo mes di e Dios ei (wak Juan 2:19; Mateo 26:61) i henter e plan di salbashon, tabata na ruina? Den hopi forma, nan aktitut pa ku e tèmpel tabata revelá un problema spiritual muchu mas profundo: nan a pèrdè sentido di nan mishon divino komo e pueblo rema-nente di Señor.

Ruman, bo ta mira kualke spièrtamentu akinan pa nos mes?

Djaluna Yüni 3DIOS SU PROMESA DI MAS GRANDI

Lesa Hageo 1:12-14. Ripará e sentido di unidat di propósito akinan. Pakiko esei tabata asina importante pa nan hasi loke a yama nan pa nan hasi?

E biaha aki e mensahe ta wòrdu obedesé un bes dor di e lidernan i e pueblo remanente. Nan ta hasi preparashon, nan ta reuní material, i ta kuminsá atrobe ku trabou riba e tèmpel tres siman despues. Denter di un siman nan ta konstruí un altar i ta restourá e adorashon di sakrifisio (Ezra 3:1-6). Den ménos ku sinku aña e tèmpel ta keda kla.

Miéntras ku e reino di Dios no por wòrdu identifiká ku un edifisio material, e buki di Hageo ta un rekordatorio ku Dios tin biaha ta usa kosnan material, manera edifisionan, pa metanan spiritual.

98

Si komplasensia inmediato ku e mensahe profétiko ta wòrdu konsiderá di ta midí di éksito di un profeta, e ora ei Hageo ta sobresalí komo un di esnan mas eksitoso. Su predikashon a move e hendenan na akshon. Denter di e luna, trabou di konstrukshon a kuminsá riba e tèmpel, miéntras ku e profetanan di Dios tabata sigurá e pueblo ku Señor lo yuda nan.

Hageo 1:12-14 ta reportá reakshon di e lidernan i pueblo pa ku Hageo su mensahe. Nan tur a obedesé Señor pasobra nan a rekonosé ku ta E a manda Hageo. Nan tabatin “temor di Dios” (versíkulo 12), i a mustra esaki dor di adorE i dun’é debido atenshon. Asina Hageo por a bisa nan un palabra nobo for di Señor: “’Mi ta ku boso’” (vs. 13). Tan pronto e hendenan a disidí di obedesé Señor, e palabranan di reprendementu a keda remplasá dor di palabranan di enkurashamentu. E siguransa di Dios Su presensia a duna nan promesa di tur otro bendishon. E deklarashon “Mi ta ku boso” ta bai bèk na e promesanan di pakto ku Dios a hasi durante e tempu di patriarkanan i Moises (Génesis 26:3; Eksodo 3:12; Numbernan 14:9).

Klaro, e manifestashon mas grandi di Dios “ku nos” ta Hesus (mira Isaias 7:14; Mateo 1:23; 28:20). Meditá riba henter e idea ku Hesus, Kreador i Sustentador di e universo, ta biba meimei di nos. Kiko esei ta konta nos di nos importansia den un universo ku ta asina grandi ku nos, fásilmente por mira nos mes komo insignifikante? Hiba bo kontesta klas riba Sabat.

Djamars Yüni 4NO TENE MIEDU!

Hageo 2:1-5 ta presentá un desaroyo interesante den e gran reaviva-mentu ku a tuma lugá entre Dios Su pueblo. Banda di un luna despues ku trabounan a kuminsá riba e tèmpel, Dios ta manda un palabra di enkurashamentu dor di Hageo na e remanente ku a determiná, sin rekursonan adekuá, pa rekonstruí Dios Su kas segun e profetanan ta dirigí nan. Hageo a puntra e lidernan kon e kondishon aktual di e tèmpel tabata kompará ku su aparensia promé ku e eksilio. Klaramente, e aparensia presente no tabata igualá e gloria anterior. Hende por tabata sinti desanimá pasobra nan no tabatin chèns di dupliká e splendor di Salomon su tèmpel ku un ten tabata para na mes un lugá.

E profeta a animá e hendenan pa sigui traha pasobra Dios Su Spiritu tabata ku nan. El a yama riba tur miembro di e komunidat remanente pa ta fuerte i traha duru pasobra e presensia di Dios Todopoderoso tabata meimei di nan. Hageo su palabranan na e lidernan “Sea fuerte! No tene miedu!” tabata zona manera Señor Su palabranan mes na Hesus despues di morto di Moises (wak Hosue 1:5-9). Mas chikí i mas suak Israel su mes rekursonan tabata, mas grandi tabata nan nesesidat pa pone nan fe den Dios. E profeta a deklará ku, na final, Señor lo hasi e tèmpel ei su gloria muchu mas grandi ku esun anterior. Esei a bira realidat, sinembargo, pasobra Un mas grandi ku e tèmpel a bini den dje (wak Mateo 12:6).

99

Presensia di e Spiritu a konfirmá kontinuidat di Dios Su reino den Israel. E Spiritu di Dios, ku a guia Moises i e ansianonan i ku a manda e profetanan trese mensahenan inspirá, tabata meimei di esnan remanente. E respuesta piadoso di e lidernan i e pueblo ta testifiká di e reforma spiritual ku a tuma lugá. E Spiritu tabata presente pa renobá nan i hala nan mas serka di nan Dios. Presensia di e Spiritu a garantisá tambe un abundansia di bendishon. E profeta a enkurashá miembronan di e komunidat pa traha i laga e promesanan divino kumpli.

Hageo a ministrá Dios Su Palabra na hendenan ku tabata konosé kiko ke men bida duru i desapuntamentu i speransa ku no a kumpli. El a bira nan atenshon bèk na Dios, Ken ta fiel i tabata dependé riba e komunidat nobo pa nan ta suidadanonan responsabel di Su reino, perseverando den hasi bon, i asina haña berdadero nifikashon i propósito pa nan bida.

Un hòmber di 35 aña ku a bandoná su fe den Dios a skirbi un nota di 1.900 página promé ku el a mata su mes. Den su nota, el a skirbi: “Kada palabra, kada pensamentu, i kada emoshon ta bini bèk na un problema prinsipal: bida ta sin nifikashon”. Kon abo por splika ku no solamente nos kreensia den Dios, pero tambe nos boluntat pa obedesé, ta duna nos bida nifikashon?

Djarason Yüni 5ESUN DESEA DOR DI TUR NASHON

Lesa Hageo 2:6-9. Kiko ta wòrdu primintí akinan, i kon nos mester komprondé su kumplimentu?

Dor di Hageo Dios a anunsiá ku tera lo sakudí riba e dia di Señor ora ku e tèmpel lo ta yena ku presensia Divino. Profeta Hageo ta yama riba su paisanonan pa wak mas aya di e problemanan presente i pobresa na e gloria futuro di Dios Su reino, pasobra e tèmpel tabata mustra na esei.

Rason prinsipal pa e splendor konstruí den e tèmpel di Yerusalèm tabata pa hasié digno di Dios Su presensia. Sinembargo, di akuerdo ku e teksto aki, Señor tabata dispuesto pa biba den e kas ménos-glorioso i E Mes lo trese splendor den dje. E hendenan no tabatin pakiko preokupá di mas ku forma kon nan por finansiá rekonstrukshon di e tèmpel. Tur tesoro ta pertenesé na Dios ku a primintí di biba den e tèmpel nobo aki. Dios Mes lo proveé splendor pa e tèmpel aki.

“Segun e hendenan a disidí i kuminsá pone man na obra pa hasi nan parti, ora nan a buska pa un renobashon di Dios Su grasia den kurason i bida, mensahe tras di mensahe a bin na nan dor di Hageo i Zakarias, ku siguransa ku nan fe lo wòrdu rekompensá grandemente, i ku e palabra di Dios, tokante gloria futuro di e tèmpel ku nan tabata trahando riba su murayanan, e promesa ei lo no faya. Den e edifisio ei mes lo aparesé, ora e tempu yega, Esun ku tur nashon ta deseá komo Maestro i Salbador di humanidat”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 577.

Dios a primintí ku splendor di e tèmpel presente lo ta mas grandi ku gloria di e tèmpel anterior. E lo ta un tipo di gloria diferente pasobra e tèmpel aki lo keda

100

honrá dor di e presensia di Hesus, den persona. Enrealidat, Kristu Su presensia a hasi gloria di e tèmpel nobo muchu mas grandi ku esun ku Salomon a traha.

Lesa Hebreonan 8:1-5. No importá gloria di e tèmpel terenal, esaki nunka mester pone nos lubidá ku e ta solamente un sombra, un símbolo di e plan di salbashon. Pensa riba kiko esaki ta nifiká, ku awor aki mes, Hesus ta ministrando na nos fabor den e “tabernakel berdadero”, esun trahá dor di Dios, i no hende. Kon nos por siña apresiá mas mihó importansia di mensahe di e santuario den e plan di salbashon?

Djaweps Yüni 6SENOR SU RENCHI DI SEYO

“T’esaki Señor Soberano ta bisa: ora e dia ei yega Ami, Señor, ta hasi abo, Zerubabel, yu di Shealtiel i mi sirbidó, mi representante. Abo ta bira Mi renchi di seyo, pasobra t’abo Mi a skohe. Esei Ami, Señor Soberano ta deklará!” (Hageo 2:23).

E mensahe final ku Señor a duna Hageo a bini mes dia ku a duna esun promé pa por komplet’é (mira Hageo 2:22, 23). Señor a spièrta ku lo bini destrukshon di reinonan i nashonnan durante e dia di Dios Su huisio. Pero riba mes un dia ei, e profeta ta bisa, e sirbidó di Señor lo logra kumpli ku Dios Su tarea apuntá di salbashon. Esaki ta keda kumplí, al final i kompletamente, solamente na e Segundo Binida i durante tur loke ta siguié.

E nashon su lider polítiko ta asosiá akinan ku e reinado glorioso di Israel su Rei David, for di ken e tabata desendiente. Zerubabel tabata nietu di Rei Jehoiachin i heredero legítimo na David su trono despues di e eksilio Babilóniko. El a sirbi komo gobernador di Huda bou di rei Persa Dario e Grandi, i e tabata un forsa prinsipal di rekonstrukshon di e tèmpel na Yerusalèm. Hosue tabata e sumo saserdote ku tabata yuda tambe pa rekonstruí e tèmpel.

E profeta a bisa ku Zerabbabel lo ta e renchi di firma di Señor, un opheto ku ta proveé evidensia di outoridat real i mustra ken ta doño. Manera un rei ta firma dokumentunan legal ku un renchi, asina Señor lo marka henter mundu dor di e trabou di Su sirbidó. Ounke nunka mester balotá Zerubabel su ròl prinsipal den rekonstrukshon di e tèmpel, e no a kumpli ku tur e promesanan ku Dios a dun’é dor di Hageo. Eskritornan inspirá di e evangelionan ta mustra na e persona i ministerio di Hesukristu, yu di tantu David i Zerubabel, komo kumplimentu final di tur promesa Mesiániko ku por haña den Beibel.

Lesa Lukas 24:13-27, enfokando espesialmente riba Kristu Su palabranan na e dos hòmbernan. Ki mensahe importante E ta duna nan, i kon Su palabranan ta mustra nos e importansia di komprondé profesia di Tèstamènt Bieu, i pakiko e ta asina importante pa Kristiannan awendia?

101

Djabièrnè Yüni 7MAS ESTUDIO:

“Pero asta e ora skur aki no tabata sin speransa pa esnan ku tabatin nan konfiansa depositá den Dios. Profeta Hageo i Zakarias a wòrdu yamá pa un ora manera esaki pa enfrentá e krísis. Den testimonionan konmovedor e mensaheronan aki ku Dios a skohe a bin revelá na e hendenan motibu di nan problemanan i kontratempu. E profetanan a deklará ku falta di prosperidat temporal tabata resultado di negligensia pa pone Dios Su interesnan promé. Si e Israelitanan a honra Dios, si nan a mustrE debido rèspèt i kortesia, dor di hasi konstrukshon di Su kas nan promé trabou, nan lo a invitá Su presensia i bendishon”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 573, 574.

“E segundo tèmpel no a wòrdu honrá ku nubia di Yehova Su gloria, pero ku e presensia bibu i real di Esun den Ken e Deidat ta biba kompletamente –Ken tabata Dios mes manifestá den karni. Esun ‘Deseá di tur nashon’ di bèrdat a bini na Su tèmpel ora ku e Hòmber di Nazaret tabata siña i kura hende den e kortenan sagrado di tèmpel. Den presensia di Kristu, i den esaki so, e di dos tèmpel tabata surpasá esun promé den gloria”.—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 24.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1.Diskutí den klas boso kontesta pa e pregunta di Djaluna tokante e presensia di Hesus ariba tera. Pensa riba kiko esaki ta enserá pa no djis Su presensia pero tambe Su sakrifisio-propio pa e pikánan di mundu. Kiko esaki ta bisa di nos balor komo individuo. Pensa tambe riba ki punto di bista diferente esaki ta duna di humanidat, kontrali na e siñansa revolushonario ateistiko, ku ta asina komun den sierto partinan di mundu.

2. Isaias ta papia di e rei orguyoso di Babilonia ken, na haltura di su poder, tabata pone “nashonnan sakudí i tera tembla” (Isaias 14:16, 17). Kon diferente e sakudimentu ei ta for di Señor Su intervenshon manera ta deskribí dor di Hageo den kapítulo 2 di su buki?

3. Israel di ántes tabata hopi biaha desobedesido na e mensahenan proklamá dor di Dios Su profetanan. Prepará pa kompartí ku miembronan di bo klas algun di e formanan kaminda Dios Su pueblo awe ta resistiendo e mensahenan ku Dios ta manda na Su pueblo.

4.Beibel ta masha kla: e tèmpel antiguo i su sistema di sakrifisio a pèrdè tur balor, pa semper, despues di e morto di Hesus. Kiko Hebreonan 8 i 9 ta bisa di e kosnan ku Kristu a hasi i ta hasiendo pa nos, ku e santuario terenal nunka por a hasi?

102

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 10: Hageo 2:8.

E STUDIANTE LO:Sabi: Komprondé ku komo Kreador di tur kos i Fuente di tur bendishon, Dios ta

move hende na akshon i ta deseá di bendishoná nan.Sinti: Tuma konsuelo den sabi ku tur kos ta pertenesé na Dios i ku E ta proveé

tur kos. Hasi: Respondé na Dios Su amor i kuido.

BOSKEHO DI ENSEÑANSA:I. Konosé: Dios di Relashon

A. Pakiko ta asina krusial pa sabi ku Dios ta huntu ku nos?B. Kua ta e señalnan di Dios Su bendishon?C. Kon difikultatnan di bida, durante tempu ku ta parse ku Dios ta ousente, ta

inspirá nos pa tin mas fe i konfiansa?

II.Sinti: Enkurashamentu i BendishonA. Kua tabata e último bendishon pa Dios Su pueblo den dianan di Hageo?B. Kon abo lo reakshoná si Dios bisa bo ku E lo ta ku bo i bendishoná bo basta

bo sigui Su instrukshonnan?C. Pakiko tabata asina importante pa Dios Su pueblo sa ku Esun Deseá di Tur

Nashon lo bini na e tèmpel nobo?

III. Hasi: Dios di AkshonA. Kon importante ta, pa ta uni pa hasi Dios Su trabou?B. Den ki forma abo mes ta personalmente aktivo den bo iglesia? Den ki forma

bo por ta mas aktivo?C. Ki diferensia e lo hasi si tur hende den boso kongregashon usa nan

talentonan pa enrikesé otronan?

RESUMEN: Dios ta sigurá Su pueblo di Su presensia i deseo pa bendishoná nan. Esun Deseá di tur Nashon lo bini, i e úniko kontesta korekto lo ta pa konfia ku E lo guia i protehá, asta den tempu di problema.

STAP 1 – MOTIVA

Spòtlait riba Skritura: Hageo 1:7, 8.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Pasobra E ke bendishoná nan ku prosperidat, Dios ta enkurashá Su pueblo pa rekonsiderá nan prioridatnan i traha riba konstrukshon di e kas di Señor.

Djis pa Maestronan: Den tempu di krísis, ora e hendenan su ekspekta-shon a basha den otro, Dios a yama profeta Hageo pa move e hendenan su mente i animá nan pa tuma akshon i kuminsá traha riba Dios Su tèmpel. Lès di e siman aki ta kòrda nos pa rekonsiderá nos estilo di bida i pone Dios promé den tur loke nos hasi.

103

Enkurashá bo klas pa bira e Hageonan di nos tempu. Nos mester di Hageonan nobo ku lo sali enkurashá Dios Su pueblo pa traha huntu den hasi Dios Su trabou.

Punto pa Habri Diskushon: Pakiko ta tentashon pa konsentrá riba loke nos ta konsiderá komo prioridat mas importante den bida, na lugá di enfoká riba balornan eterno? Di kon nos ta pone Dios asina hopi biaha na di dos lugá? Pakiko ta mas fásil duna sèn ku duna nos tempu i envolvimentu personal na kosnan ku mester wòrdu hasi den misa?

Preguntanan pa Diskushon:1. Kon Dios por wòrdu honrá dor di nos akshonnan?2. Kiko ke men ku Dios lo tuma plaser den Su pueblo?

STAP 2 – EKSPLORA

KOMENTARIO BIBLIKO:Resúmen: Hageo a prediká na tur sinku (5) sermon, kuater na henter e

kongregashon di fe i esun último na Zerubabel, gobernador i lider polítiko di Dios Su pueblo na e tempu ei. Hageo su ministerio a dura ménos ku kuater luna, den e segundo parti di aña 520 P.K. El a sirbi durante tempu di Dario ken, ku su ediktonan,a yuda Dios Su pueblo remarkabelmente, i a duna nan pèrmit pa kompletá nan trabou riba e tèmpel (pa detayenan mira Ezra 5:1-6:14). Afortunadamente, kada un di Hageo su mensahenan tin fecha; pa e motibu ei, nos sabi eksaktamente ki dia el a duna su mensahenan.

Hageo su ministerio a bini na tempu ora ku Dios Su pueblo tabata sinti desanimá. Nan a bini kas bèk for di eksilio Babilóniko (banda di aña 537 P.K.) ku gran ekspektashon, pero ora nan a kuminsá rekonstruí e tèmpel i Yerusalèm, oposishon a lanta (mira den Ezra 4:1-5, 24). Den nan desespera-shon, nan a stòp di traha riba e kas di Señor. Na lugá di esei, nan a konsentrá solamente riba nan mes negoshi i kasnan. Nan a pèrdè fe den Dios Su ayudo i tambe konfiansa den Su liderazgo, ounke El a prepará un futuro briante pa nan. Despues di hopi aña di krísis, Dios a yama Hageo pa papia Su palabra na e pueblo pa spièrta nan for di nan indiferensia (Ezra 5:1, 2; 6:14).

I. Promé Sermon Presentá na Ougùstùs 29, aña 520 P.K.(Repasá Hageo 1:1-12 ku e klas)

Dios ta drenta den diskushon ku Su pueblo i ta pidi nan pa rekonsiderá nan bida, i kustumbernan, i e resultado di nan trabou. Dos biaha E ta puntra: “Para boso wak kiko ta pasando ku boso”, “Pensa bon, ta pakiko e kosnan aki ta pasa ku boso (versíkulo 5, 7). Esaki ta nifiká ku nan mester stòp di ta inkrédulo i stòp ku nan estilo di bida egoista. Nan tabata traha duru pero tabatin masha tiki kos. “Tur ora boso ta sembra hopi pero kosechá poko; boso tin di kome sí, pero no sufisiente pa mata boso hamber. Boso tin di bebe sí, pero no sufisiente pa sasia boso set. Boso tin paña pa bisti sí, pero no sufisiente pa

104

tene boso kurpa kayente. Un obrero ta gana sèn, pero ta manera den barí sin bòm e sèn ta bai” (Hageo 1:6). Sin Dios Su bendishon, bida ta masha difísil. Dios ta na mando i ta hasi un apelashon: “Subi den seru i trese palu abou i konstruí e kas, p’ami por tuma plaser den dje i keda honrá’, Señor ta bisa (Hageo 1:8). Nan reakshon tabata nunka bisto promé. Nan tur huntu (lidernan, saserdotenan, i e pueblo) a “obedesé stèm di Señor nan Dios” i a bolbe bèk na Dios, ku temor reverente p’E (Hageo 1:12, NIV).

Konsiderá Esaki: Kua tabata motibu di e hendenan su falta di prosperidat? Kiko Dios a konsehá nan hasi pa troka nan situashon? Kiko ke men pa “pensa bon” riba nos manera di biba?

II.Segundo Sermon Presentá Sèptèmber 21, aña 520 P.K.(Repasá Hageo 1:13-15 ku e klas).

E segundo mensahe ta e sermon di mas kòrtiku i e ta konsistí di solamente shete palabra (ku ta djis kuater palabra na Hebreo): “’Mi ta ku boso’, esei Ami, Señor ta sigurá boso”’ (versíkulo 13). E proklamashon aki tabata tur loke e hendenan mester a tende. Dios a sigurá nan ku E tabata i lo ta ku nan! E promesa aki ta enserá tur kos ku Dios ke duna nan. Si Dios ta ku Su pueblo, ningun hende por vense nan. Dios Su presensia lo proveé tur kos ku nan tin mester pa nan bida spiritual i físiko. Si Dios ta pa nos, ken por ta kontra nos? Ningun hende i nada por separá nos for di e amor di Dios (Romanonan 8:35-39). Komo resultado, despues di tres siman di reavivamentu profundo, Dios Su pueblo ta kuminsá traha riba e kas di Señor Todopoderoso (Hageo 1:14).

Konsiderá Esaki: Ora Dios a primintí e hendenan, “’Mi ta ku boso’”, ki siguransa inklusivo e proklamashon aki tabata inkluí? Ki nifikashon i promesa tin pa nos awe den e palabranan ei?

III. Di Tres Sermon Presentá Òktober 17, aña 520 P.K.(Repasá Hageo 2:1-9 ku e klas)

Dios a fortalesé e lidernan i e pueblo pa no wak na e difikultatnan i pa no kompará e tèmpel aki ku e tèmpel glorioso den tempu di Salomon. E santuario aktual por tabata parse manera nada, pero nan no mester desesperá. Dios a enkurashá: “’Sea fuerte... Mi ta ku boso... Mi a sera pakto ku boso... Mi Spiritu ta keda meimei di boso’” (Hageo 2:4, 5). E trabou aki lo wòrdu lográ dor di e Spiritu di Dios (mira tambe Zakarias 4:6); i “’gloria di e kas presente lo ta mas grandi’” (Hageo 2:9) ku esun di Salomon su tèmpel, pasobra e Mesias, Kristu Hesus, lo bini den dje.E di tres sermon aki ta kontené un di e profesianan Mesiániko mas bunita: “’Lo

Mi sakudí tur nashonnan, i nan lo bini na Esun deseá di tur Nashonnan, i lo Mi yena e tèmpel aki ku gloria’”, Señor di ehérsitonan ta bisa’” (Hageo 2:7). Esun Deseá di Tur Nashonnan, un frase ku ta parse solamente un biaha den henter Beibel, ta niun otro sino Kristu Hesus.

105

Konsiderá: Titulo di e buki El Deseado de Todas las Gentes, dor di Ellen G. White, riba e bida di Hesus, a wòrdu inspirá dor di e versíkulo aki. Kiko e palabra deseá ta nifiká? Ta kiko tin den Kristu ku “Tur Nashon” ta deseá?

IV.Di Kuater Sermon Presentá Desèmber 18, aña 520 P.K.(Repasá Hageo 2:10-19 ku e klas)

Hageo a hasi e saserdotenan dos pregunta: karni konsagrá lo trese santidat na e kosnan ku e mishi kuné? (vs. 21). Kontesta na e promé pregunta aki tabata Nò. E di dos pregunta ta: un persona impuru ku a mishi ku un kadaver lo kontaminá kosnan rònt di dje? (vs. 13). E kontesta tabata Si. Kiko e preguntanan aki ta indiká? Piká outomá-tikamente ta plama rònt di nos; pa e motibu ei, si nos ke pa algu bon pasa rònt di nos, e mester wòrdu kultivá kuidadosamente! Un yerba malu ta krese di su mes den un kurá, pero pa bo haña bèrdura, bo tin ku kultivá e bèrduranan. Ta Dios so por produsí santidat den un persona su bida, pasobra ta E ta e úniko fuente di santidat. Hende, kos, i tempu por bira santu solamente ora nan ta en relashon ku Dios. Esaki ta e mensahe final pa tur hende. Dios ta enkurashá: “’Pensa kuidadosamente’” (ripití tres biaha, vs. 15, 18) ku ta pone hende pensa i paga tinu kuidadosamente, i despues E ta primintí: ‘”For di e dia aki padilanti lo Mi bendishoná boso”’ (vs. 19).

Konsiderá Esaki: Pakiko semper esaki ta e kaso, ku ora bo purba hasi bon, diripiente bo ta haña bo konfrontá ku hopi opstákulo i problema? Kiko esei ta bisa bo di e eksistensia di maldat?

V. Di Sinku Sermon Presentá Desèmber 18, aña 520 P.K. (Repasá Hageo 2:20-23 ku e klas)

E último mensahe ta un mensahe personal espesífikamente pa Zerubabel, gobernador di Yerusalèm. Dios a bisa ku E lo intervení, i Su propósitonan lo keda kumpli. E gobernador lo ta Su renchi di firma si e ke koperá ku Dios den ser Su ehèmpel bibu, un modelo di e forma kon Dios ta, revelá dor di un instrumènt humano. Zerubabel lo ta Dios Su garantia i firma. Zerubabel no tin nodi preokupá pa nada. Dios lo traha p’e i dor di dje (mira e kontraste ku Rei Jehoiachin [Coniah] den Jeremias 22:24). Zerubabel ta wordu menshoná despues den e genealogia di Hesus (Mateo 1:12, 13).

Konsiderá Esaki: Zerubabel a wòrdu “eskohí” dor di Dios. Ku ki propósito? Kiko ta nifiká pa ta un modelo of instrumènt humano di Dios? Kiko ta un renchi di firma, i pakiko e hendenan ta us’é? Ki dimenshon e palabranan dor i pa ta enserá den tèrmino di e tipo di trabou ku Dios tin intenshon di hasi dor di usa nos?

STAP 3—APLIKA106

Djis pa Maestronan: Dios ke bendishoná Su pueblo, pero na promé lugá, nan tin ku respondé na Su yamada dor di Su Palabra i Spiritu. Ripará kon den Beibel Dios Su Palabra i Spiritu ta bai huntu pa por produsí bida (Génesis 1:1-3; Salmo 33:6; Ezekiel 37:3-14).

Preguntanan pa Aplikashon: Pidi miembronan di klas pa definí den nan mes palabra e diferensia ku tin entre traha nos so den Dios Su trabou, of traha huntu den koperashon será ku otro. Ta kon bo por enkurashá otronan den bo kongregashon pa ta un parti di Dios Su trabou? Kon bo por edifiká Dios Su iglesia den un sentido físiko i spiritual?

STAP 4—KREA

Aktividatnan: 1. Traha un monólogo (kombersashon di 1 persona so), komo si fuera abo ta

Hageo òf Zerubabel i nara su eksperensia manera Hageo ta kont’é. Laga miembronan di klas lesa òf presentá nan monólogo pa e klas.

2. Skirbi un diálogo imaginario entre e profetanan Hageo i Zakarias tokante e tempu ora ku nan kier a yuda e hendenan konstruí e tèmpel na Yerusalèm.

3. Laga e miembronan di klas piki for di entre e sermonnan di Hageo esun ku ta papia mas ku nan na e punto aki den nan bida. Den ki forma lèsnan for di e sermonnan aki ta pas pa nos bida awe? Laga e studiantenan kompartí nan pensamentu ku otro den klas.

Lès 11 Yüni 8-14Vishonnan di Speransa (Zakarias)

Sabat AtardiLesa pa Estudio di e Siman Aki: Zakarias 1, 2; Romanonan 15:9-18; Efesionan 3:1-8; Zakarias 3, 4; Eksodo 25:31-40; Zakarias 7.

TEKSTO DI MEMORIA: “Den E dia ei’, e Señor di Ehérsitonan ta deklará, ‘kada un di boso lo invitá su bisiña pa sinta bou di su mata di wendrùif i bou di su palu di figo’” (Zakarias 3:10).

PENSAMENTU KLAVE: Ounke Israel a wòrdu kastigá pa su pikánan, tabata tempu pa biba atrobe den bon relashon ku Dios di akuerdo ku Su promesanan.

RIBA MURAYA DI UN KASTEL BIEU na parti sentral di Oropa tabatin un inskripshon kòrtiku skirbi na Latin, i e tabata bisa: “Dum spiro, spero!” E ta nifiká, “Tanten ku mi tin rosea, mi ta spera!” E dicho aki por resumí e mensahe di Zakarias na Dios Su pueblo. Kasi binti aña despues ku nan a bini bèk for di nan koutiverio Babilóniko, desanimo a bin remplasá e entusiasmo ku tabata reino entre esnan ku a kuminsá maravia si Dios tabata te ainda meimei di Su pueblo.

107

Zakarias, kende su nòmber ta nifiká “Señor ta rekordá”, a kuminsá ku su ministerio profétiko un par di lunanan despues ku Hageo a kuminsá ku su ministerio (Hageo 1:1; Zakarias 1:1). Dor di un seri di vishonnan profétiko, Zakarias ta haña sa di Dios Su plannan pa presente i futuro. Dios Su reino eterno tabata bini pronto, pero e profeta ta yama esnan ku tabata biba den su tempu pa nan sirbi Señor awor. Gran parti di e buki ta sentrá riba e manera kon nan ta bai hasi esei. Den e siman aki, i esun ku ta sigui, nos lo ban wak na loke Señor ta revelá na nos dor di dje.

Djadumingu Yüni 9PALABRANAN DI BIDA I KONSUELO

Lesa Zakarias 1. Kua ta e mensahe esensial akinan? Enfoká espesialmente riba Zakarias 1:3. Kiko Señor ta bisando akinan na e pueblo?

E regreso for di eksilio na Babilonia a lanta chispa di goso den kurason di e pueblo remanente. Pero e regreso a kousa tambe ansiedat. Nan lo ta seif i sigur den nan tera, òf e enemigunan lo bin molestiá nan? Dios lo a lubidá riba nan infidelidat di pasado, òf E lo sigui kastigá nan? Kiko futuro tabata tin aden pa Dios Su pueblo eskohí i pa e nashonnan?

Den su vishon, Zakarias ta mira e angel di Señor ta move pa intersedé pa Huda. E ta kuminsá ku e pregunta, “Kuantu tempu?” Den Beibel, ta usa e pregunta aki hopi biaha komo un ekspreshon di hende su ansiedat i súplika na Señor pa ousilio (Salmo 74:10, Isaias 6:11; Daniel 8:13). Kontesta na e pregunta a bini direktamente for di e angel ku tabata interpretá, ku despues a pasa esaki pa e profeta. E tabatin palabranan ku tabata primintí Dios Su kariño i konsuelo.

A bisa Zakarias pa proklamá ku nan Señor tabata masha yalurs mes pa Yerusalèm (Zakarias 1:14). Yalusí por tin konekshon negativo, pero den Beibel e por ta un ekspreshon tambe di Dios Su amor. Dios ta stima Su pueblo i ta spera pa nan ta fiel. Kontrali na Su amor pa Yerusalèm, e angel ta bisa ku Señor ta rabia ku e nashonnan ku a trata Su pueblo asina kruel. Akusashon kompleto kontra e nashonnan tabata ku nan a añadí na e kalamidat di disiplina divino dor di bai muchu leu den nan trato brutu ku e koutivonan.

Zakarias 1:14 ta rekonosé ku Dios tabata rabia, pero El a primintí di paga bèk ku konsuelo. Su propósito, ku e profeta a wòrdu enkargá kuné pa proklamá, tabata pa bolbe na Yerusalèm bèk ku kompashon. Señor lo konsolá Zion (mira Isaias 40:1), miéntras ku Su rabia lo ta dirigí na Su enemigunan. Yerusalèm lo bai wòrdu restourá, i e lo ta lugá di biba atrobe di Señor.

Wak atrobe Zakarias 1:3. Ta kon un hende ta “bolbe bèk” na Señor? Den ki forma esaki ta yamada pa tin un relashon personal restourá entre Dios i Su pueblo? Kon nos ta “bolbe bèk” tur dia di nobo na Señor?

Djaluna Yüni 10108

SEÑOR TA BINI

Lesa Zakarias 2. Akinan ta registrá un vishon kaminda ta mustra e profeta un Yerusalèm renobá, asina yen di hende ku e ta pèrtá. E lo atraé kantidat di Paganonan tambe, un pensamentu ku lo mester a zona hopi straño pa e pueblo. Versíkulo 10 ta kuminsá ku un yamada pa demostrá goso, sigui pa e rason pakiko mester tin tal hubilo: Pasobra Señor ta bin biba personalmente meimei di Su pueblo.

Señor Su regreso dramátiko pa bin biba den Su kas renobá ta kousa pa alabansa di parti di esnan ku a bolbe bèk for di eksilio. Zion, ku ta lugá di biba di e gran Rei, ta wòrdu yamá “Yu muhé di Zion”, un palabra profétiko pa ekspresá kariño. Mirando na e futuro glorioso ku ta spera nan, ta invitá Zion pa regosihá, pasobra Señor Mes ta bin kuida di Su pueblo. Kualke hende ku hera mishi ku Dios Su pueblo ta mishi ku e pòpchi di Su wowo (vs. 8).

E profeta ta bisa ku den e dia di Señor, hopi nashon ku no ta Hebreo lo bini i uni nan mes na e pakto di Señor. Dios Su plan original tabata pa e nashonnan rondó di nan lo mira kon Israel su servisio na e Dios berdadero ta resultá den bendishon i prosperidat; asina, ta motivá nan tambe pa uni nan mes ku Señor. Den e forma aki e remanente di Israel i e Paganonan ku bira kreyente lo uni pa bira un pueblo, meimei di ken Dios Mes lo biba. E evento aki lo kumpli ku Dios Su promesa na Abram i Sarah ku dor di nan desendensia, tur e nashonnan di mundu lo ta bendishoná (Génesis 12:1-3).

Ta kon ta bai kumpli ku e profesia aki? Romanonan 15:9-18; Efesionan 3:1-8.

Dor di Zakarias su profesia, Dios ta primintí, no pa destruí e nashonnan, pero pa inkluí nan meimei di Su pueblo di pakto. E futuro primintí ta resultado di Dios Su Mes inisiativa i tabata anhelo di hopi profeta bíbliko. Hesukristu a manda Su iglesia pa prediká e bon nobo na henter mundu, laga nan sa di e salbashon ku por haña pa tur hende den Hesus, basta nan asept’é pa nan mes. Apòstel Pablo a yama e plan aki di Señor “misterio ku a wòrdu tené sekreto pa siglonan largu” (Romanonan 16:25).

Nos ta komprondé ku e mensahe aki di e evangelio ta pa henter mundu. Ki impakto esaki mester tin riba e forma kon nos ta biba? Kuantu di nos bida, nos tempu, i nos pensamentunan ta enfoká riba alkansá mundu ku e bèrdatnan maravioso aki ku nos mes a risibí?

Djamars Yüni 11DIOS TA KLA PA PORDONA

Lesa Zakarias 3. Kon ta deskribí e evangelio akinan?109

Ku, kisas, eksepshon di Isaias 53, ningun parti di Tèstamènt Bieu ta revelá e bèrdat maravioso di salbashon pa medio di fe so mas mihó ku Zakarias 3. Den e vishon aki, e sumo saserdote Hosue ta wòrdu huzgá dor di akusashonnan ku e fiskal Satanas ta trese dilanti. E akusashonnan aki ta aplikabel tambe pa e nashon ku e sumo saserdote ta representá. E nòmber Hosue (di spèl tambe Jeshua) ta nifiká “Señor ta salba” (wak Mateo 1:21), i por spèl e tambe komo Hesus.

Den Beibel, e puesto di para na man drechi ta unu di defensa i protekshon. E salmista ta bisa, “Mi a pone Señor semper mi dilanti; pasobra E ta na mi man drechi, lo mi no wòrdu move” (Salmo 16:8; mira tambe Salmo 44:3). Den e kaso aki, e akusadó ta hasi nèt lo kontrali (Salmo 109:6). E ta para na man drechi pa akusá. Miéntras ku Hosue ta intersediendo dilanti Dios pa e pueblo, Satanas ta trese akusashon kontra nan basá riba nan pekaminosidat.

Señor ta rechasá e akusashonnan, kòrdando e akusadó ku den Su miserikòrdia, Dios ya a skohe Hosue kaba. Mas ainda, Su pueblo ya a sufri e midi kompletu kaba di kastigu divino. Hosue i e pueblo remanente a wòrdu ranká saka afó, manera un palu ku ta kima den kandela destruktivo (Amos 4:11), di e koutiverio largu ku nan a pasa aden na Babilonia.

Riba komando di e angel di Señor, ta kita Hosue su pañanan sushi, ku ta representá pikánan di e pueblo, ta hasié limpi, i despues ta pone riba dje e bisti nobo di fiesta, un bisti di salbashon i hustisia divino.

Finalmente, ta duna Hosue e mandato pa hasi Dios Su boluntat i pa kana den Su kamindanan, i esaki lo trese bendishon na granèl for di Dios.

“E sumo saserdote mes no por defendé su mes, òf su pueblo, for di e akusashonnan di Satanas. E no ta bisa ku Israel ta liber di falta. Ku paña sushi pará, simbolisando pikánan di e pueblo, ku e mes tin bistí na su kurpa komo na representante, at’e pará dilanti e Angel, konfesando nan kulpabilidat, sinembargo bisando tambe di nan arepentimentu i humiashon, e ta dependé totalmente riba miserikòrdia di e Redentor ku ta pordoná piká. Ku fe e ta pidi kumplimentu di e promesanan di Dios”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 583, 584. E promesanan aki, klaro, ta inkluí e paña di Kristu Su hustisia.

Imaginá bo mes pará dilanti Dios ku bo “pañanan sushi” bistí. Ki gran speransa ta duna akinan, anto kon abo por, no solamente pidi e speransa ei pa bo mes, pero tambe revelá realidat di e speransa ei dor di biba un bida santu i santifiká?

Djarason Yüni 12NO DOR DI PODER HUMANO

Lesa Zakarias 4. Ki speransa ta wòrdu presentá na e pueblo?

Den e vishon aki, Zakarias ta mira un kandelá ku ta haña kombustibel for di dos palu di oleifi, kua ta referí bèk na e kandelá den lugá Santu di e tabernakel

110

den desierto (Eksodo 25:31-40). E shete lampinan ta drechá rònt di un kònchi grandi ku ta sirbi komo depósito di zeta.

E kònchi, ku su gran kantidat di zeta, ta simbolisá kantidat grandi di poder divino, dor di Su Spiritu. E shete lampinan ta bria ku sufisiente lus, kua ta un símbolo di Dios Su presensia ku semper t’ei, ku ta kore ku tur skuridat. Meskos ku e zeta di oleifi ta kore direktamente for di e palunan pa baha bai na e kònchi di zeta na parti ariba di e kandelá, sin ku agente humano ta yud’é, asina e poder ku ta bini for di Dios ta konstante i sufisiente i no mester di yudansa for di niun agente humano.

Mensahe di e vishon aki ku e profeta ta risibí ta ku e tèmpel na Yerusalèm lo wòrdu rekonstruí pronto. Dios Su Spiritu, no djis esfuerso humano, ta garantisá ku e trabou lo keda kla. E mensahe balente aki ta wòrdu duna a apesar di e echo ku e opstákulonan ku e konstruktornan a haña nan kuné tabata un “seru” grandi (vs. 7).

No ta bisa e profeta ta ken ta representá dor di e kandelá, pero nos por ta sigur ku e dos palunan di oleifi ta representá e dos lidernan di Huda, Hosue i Zorobabel. Den stipulashon mundano, Zerubabel su puesto nunka por igualá e poder real i forsa di su antepasadonan David i Salomon. For di un punto di bista humano, tur esfuerso i rekurso na alkanse di e konstruktornan tabata inadekuá. Sinembargo, Dios Su Palabra ta primintí ku un rei no ta keda salbá dor di tamaño di su armada, ni guerero dor di su gran forsa (Salmo 33:16). Den e forma aki ta bisa e lidernan ku ta solamente ora e Spiritu di Dios guia, kada detaye di servisio por glorifiká Dios.

Den e pasashi profétiko aki, ta duna Kristiannan un prinsipio importante pa nan kòrda: Dios por yama nos pa hasi un trabou duru, pero dor di yudansa di Su Spiritu, Dios por logra Su propósito (mira Filipensenan 2:13; 4:13). Dor di Spiritu Santu Dios por proveé e poder pa hasi Su trabou awor, manera El a hasi e tempu aya. Ta logra esaki no dor di forsa òf poder humano, pero dor di Señor trahando dor di esnan ku ta habrí i dispuesto pa wòrdu usá dor di djE.

Lesa kuidadosamente Zakarias 4:6. Pakiko ta asina importante pa semper tene na mente ku nos ta dependé totalmente di Dios? Kiko ta pasa ora nos lubidá ku tur loke nos tin, òf tur loke nos por hasi, ta bini solamente for di SEÑOR, i dor di Su poder trahando den nos?

Djaweps Yüni 13MAS AYA DI AYUNO

Durante e di tres aña di Zakarias su ministerio, un delegashon for di Bethel a bini Yerusalèm pa hasi e saserdotenan i profetanan un pregunta (wak Zakarias 7:1-3). Tempu ku nan tabata den eksilio na Babilonia, e hendenan tabata yuna den e di sinku luna pa yora pa destrukshon di e tèmpel (2 Reinan 25:8, 9). Esaki tabata apart di e ayuno ku nan tabatin den e di kuater, shete, i dies luna di aña (Zakarias 8:19). Den luna kuater nan tabata kòrda kon a kibra destruí e murayanan di Yerusalèm (Jeremias 39:2). E ayuno den luna shete, ku tabata dia di Ekspiashon, tabata e úniko dia di ayuno ku Dios a manda pa nan tin dor

111

di Moises (mira Levitiko 16). Finalmente, den e di dies luna, e hendenan tabata yora i lamentá ku a sitia Yerusalèm (Jeremias 39:1). Pasobra e eksilio tabata awor tras di lomba, i rekon-strukshon di e tèmpel tabata kasi kla, e hendenan tabata maravia si tabata nesesario ainda pa nan sigui yuna den di sinku luna.

Lesa e kontesta ku Señor a duna nan den Zakarias 7:8-14. Den ki forma por apliká e palabranan aki na nos awe?

Dios Su kontesta dor di Zakarias ta dòbel: promé, ta nesesario pa Dios Su pueblo rekordá pasado pa nan no ripitié. Señor a spièrta e antepasadonan ku E tabata spera pa nan biba ku konfiansa i obediensia. Eksilio tabata kastigu pa nan rebelion persistente. Asina ta instruí e hendenan pa nan siña for di nan foutnan di pasado. Na di dos lugá, Dios no ta gosa den hende su hamber. Ora nan yuna i humiá nan mes dilanti Dios, mester reflehá arepentimentu i humildat den loke nan ta hasi. Yuna pa sinti duele pa nos mes ta un gastamentu di tempu i esfuerso. Yuna, entre otro kosnan, mester representá e tipo di morto pa nos mes, kua ta nesesario pa por pone e “ami” un banda i rèk man ministrá na nesesidat di otronan. “E spiritu di berdadero ayuno i orashon ta e spiritu ku ta entregá mente, kurason, i boluntat na Dios”.—Ellen G. White, Counsels on Diet and Foods, p. 189.

Den ki forma nos por pone práktikanan religioso válido, manera ayuno i asta orashon, bira remplasante pa loke mester ta berdadero fe Kristian? Hiba bo kontesta klas riba Sabat.

Djabièrnè Yüni 14MAS ESTUDIO:

“Satanas sabi ku esnan ku pidi Dios pordon i grasia lo haña esaki; pa e motibu ei e ta stroi nan pikánan nan dilanti pa desanimá nan. Konstantemente e ta buskando okashon pa keha kontra esnan ku ta purbando pa obedesé Dios. E ta purba laga nan servisio di mas mihó i di mas aseptabel parse korupto. Dor di trikinan sin fin, dor di métodonan mas sutil i di mas kruel, e ta lucha pa sigurá nan kondena.

“Den su mes forsa, hende no por enfrentá akusashonnan di e enemigu. Pará ku pañanan manchá ku piká, konfesando Su kulpabilidat, e ta para dilanti Dios. Pero Hesus, ku ta nos Abogado Supremo, ta presentá un kaso efektivo na fabor di tur esnan ku dor di arepentimentu i fe a entrega kuido di nan alma den Su man. E ta boga nan kaso, i dor di argumentunan poderoso di Kalvario, E ta derotá nan akusadó. Su obediensia perfekto na e lei di Dios a dun’E tur poder den shelu i riba tera, i E ta pidi for di Su Tata miserikòrdia i rekonsiliashon pa hende kulpabel. Na e akusadó di Su pueblo E ta deklará: ‘Señor reprendé bo, O Satan. Esakinan ta kumpra dor di Mi sanger, ranká for di kandela’. I na esnan ku dependé riba djE ku fe, E ta duna siguransa, ‘Ata,

112

Mi a pone bo inikidat kita for di riba bo, i lo Mi bisti bo ku un kambio di paña’. Zakarias 3:4”.—Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 586, 587.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Lesa e sita ku Ellen White a duna ariba. Kon esaki ta yuda nos komprondé e gran bèrdat, ku ta salbashon pa medio di grasia so ta bal? Na momentunan di gran desanimo personal pa motibu di nos mes faltanan i deskuido di bida, ta kon nos por saka konsuelo i speransa for di e palabranan aki? Kon nos por siña hasi e bèrdat maravioso aki un fuente di fortalesa ku ta yuda nos pa no bira bai laga Señor, kompletamente desesperá pa nos mes sentido di indignidat? Na lugá di esei, ta kon nos por hasi e bèrdat maravioso aki e fuente di nos determinashon pa sigui stima Dios y warda tur Su mandamentunan?

2. Komo klas, pasa riba e pregunta final di Djaweps. Pakiko esaki ta un trampa asina fásil pa kai den dje? Na mes un tempu, ki posibel peliger tin ora nos hasi nos religion nada otro sino un servisio sosial? Kon nos por pone e balansa korekto?

3. Ounke kon difísil algun parti di Zakarias por ta (i nan ta difísil), ki lès práktiko bo por saka for di dje tokante bida Kristian?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 11: Zakarias 3:10

E studiante lo:Sa: Sea sigur ku si E por kontrolá nashonnan, Dios por kontrolá e studiante su

bida muchu mas ainda. Nunka lubidá ku Dios konosé futuro.

Sinti: Konfia ku Dios ta pordoná i restourá na un bida nobo. E ta enfoká Su atenshon speshal riba lidernan spiritual pa prepará nan pa nan ministerio.

Hasi: Aseptá ku nos no por logra kosnan dor di poder i forsa. Señor Su Spiritu ta kambia i logra kosnan ku niun otro hende por hasi.

Resúmen di loke nos ta siñando:I.Sabi: Poder visionario

A. Kon Dios Su konosementu di futuro por yuda abo orientá bo mes den tempu i den bo bida personal?

B. Pakiko Dios Su akshonnan den pasado ta di importansia pa nos awe?C. Ta bisá ku ora un hende tin vishon korekto den bida, e tin poder. Kua ta abo

su opinion di esaki?

II.Sinti: Dios Su Poder pa Purifiká113

A. Pakiko asta lidernan di iglesia mester di un limpiesa?B. Pakiko ta Dios so por kita pikánan?C. Kon nos por ta sigur ku Dios ta pordoná nos? Kon i ki ora bo por tin sigur ku

bo ta pordoná?

III. Hasi: Biba ku Poder SpiritualA. Pakiko nos ta sinti suak asina hopi biaha?B. Ki diferensia Dios Su Spiritu ta hasi den nos bida, den nos iglesia, i den nos

komunidat?C. Kon nos por entregá nos mes na Spiritu Santu asina E por usa nos pa

kumpli ku Su propósitonan?

RESUMEN: Dios Su Palabra, pordon, i presensia di Spiritu di Dios ta elementunan krusial den nos bida. E kombinashon aki ta trese bida real. Dios ke yuda Su pueblo den nan lucha di bida i duna nan viktoria riba tentashon i piká.

STAP 1—MOTIVASpòtlait riba Skritura: Zakarias 4:6

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ta Esun ku ta den kontròl di historia i bida individual. E ta hustifiká, santifiká, i guia individuonan den un bida obediente, gososo, i étiko. E ta animá nos pa buskE pa risibí ٌi poder pa hasi Su boluntat.

Diskushon pa Kuminsá kuné: 1. Apesar di tur Dios Su promesanan di yuda nos i guia nos, pakiko ainda nos ta

sinti impotente spiritualmente, fayando tantu biaha pa motibu di nos mes debilidatnan? Kua ta e forma pa kambia esaki?

2. Dios ta bisa ku Su trabou no por wòrdu logra “dor di poder ni dor di forsa, pero”, “esta, lográ”, “dor di Mi Spiritu”’” (Zakarias 4:6). Ki testimonio esaki ta duna di naturalesa di Señor Su Spiritu?

STAP 2 – EKSPLORAKomentario Bíbliko: E nòmber Zakarias ta nifiká “Señor ta kòrda”. Dios ta

kòrda Su promesanan, i E lo kumpli ku nan E ta kòrda riba Su pueblo i nan sufrimentu, pero E sabi tambe di nan piká, i E ke libra nan for di e poder di maldat. E ta kòrda Su siguransa di manda e Simia primintí, ku lo derotá Satanas (Génesis 3:15). E ta kòrda riba Su promesa di establesé Su reino eterno basá riba amor, hustisia, bèrdat, i libertat.

I. Ocho Vishonnan di Anochi (Repasá Zakarias 3:1-10 ku e klas).

114

E mensahe di Zakarias Su promé seis kapítulonan ta basta simpel: ta tempu pa rekonstruí e tèmpel. E apelashon aki tabata e komunikashon prinsipal tras di un seri di ocho vishon kòrtiku ku Dios a duna Zakarias pa yud’é komprondé for di un perspektiva mas hanchu e situashon kontemporáneo di Dios Su pueblo. Kada vishon tabata envolví e profeta den rasonamentu ku a profundisá su komprondementu di e mensahe. Nan a wòrdu skirbí den un òrdu chiástiko (struktura di spil), ku ta nifiká ku e promé vishon ta korespondé ku esun delaster, esun di ocho; e di dos vishon ku esun di shete; esun di tres ku e di seis; i finalmente, na e klímaks ta haña e di kuater vishon kompañá ku esun di sinku. E parnan aki ta atendé tambe ku temanan ku tin relashon ku otro, ku ta drechá kronológikamente den un òrdu reverso. Pa resumí e mensahe di kada vishon, por bisa lo siguiente:

1.E promé vishon (Zakarias 1:7-11), di e hòmber meimei di e palunan di mirto i kuater kabai ku nan koredó, ta duna e idea ku e kabainan aki a pasa dor di henter tera, i nan koredó ta deklará ku tera ta na pas (vs. 11). Asina, tabata awor tempu hechu pa traha riba Dios Su proyekto; es desir, pa konstruí Su kas, pasobra ningun hende tin poder pa stòp e. Dios a establesé pas.

2.Di dos vishon (Zakarias 1:18-21), tokante “e kuater kachunan”, ta deskribí kon e hòmbernan di ofishi a kibra nan. Dios a revelá fin di kousa polítiko pa e eksilio. A kaba ku e podernan aki pasobra nan tabata strobashon pa konstrukshon di e tèmpel.

3.Di tres vishon (Zakarias 2:1-5), ku ta papia di “e hòmber ku e liña di midi” ta mustra na Dios Su bendishon abundante: “’Ami mes lo ta un muraya di kandela rònt di dje [Yerusalèm]”... “i Ami lo ta su gloria for di paden”’ (vs. 5).

4.E di kuater vishon (Zakarias 3:1-10), tokante Dios Su pordon pa Hosue ta sènter di e ocho vishonnan aki. Satanas ta akusá Hosue, e sumo saserdote, ken su paña saserdotal tabata sushi, representando asina sushedat di piká. Pero e “Angel di Señor”, ken ta sin duda Hesukristu pre-enkarná, ta duna òrdu pa kita e pañanan sushi for di riba Hosue i ta sigur’é: “Mi a kita bo piká, i Ami lo Mi bistí bo ku paña di fiesta (Zakarias 3:4). Despues Dios ta bolbe enkargá Hosue pa ministrá den tèmpel i anunsiá un profesia magnífiko di e Mesias. Hosue ta wòrdu pordoná libremente i proklamá hustu, pasobra Dios ta deklar’é asina. Riba e base aki e ta eksperensiá siguransa di pordon i e goso di salbashon.

5.Di sinku vishon (Zakarias 4:1-14). Akinan ta bisa kon Dios ta duna outoridat na Zerubabel. Esaki ta sentral den Zakarias su mensahe, huntu ku e di kuater vishon. Dios ta duna Su Spiritu na Zerubabel, pa konstruí e tèmpel; asina, E ta fortalesé pa kumpli ku Su boluntat. E vishon aki di e kandelá di oro i zeta ta pone énfasis riba trabou di e Spiritu di Señor ku ta santifiká. Ta Spiritu Santu so por kambia i rebibá e trabou pa Dios den un forma efisiente.

115

6.Di seis vishon (Zakarias 5:1-4), di “e ròl ku ta bula” (vs. 1), ta mustra ku a midi e maldishon i Dios mes ta kastigá inikidat.

7.E di shete vishon (Zakarias 5:5-11) ta tokante e “muhé sintá den e makutu” (vs. 7). Esaki ta splika rason spiritual pa e eksilio. Dios ta revelá e hendenan su maldat ku a hiba nan na koutiverio Babilóniko.

8.Di ocho vishon (Zakarias 6:1-8), di e “kuater garoshinan” (vs. 1), ta proklamá nèt kontrali di loke e promé vishon ta bisa. E último mensahe tabata tokante guera i agitashon den mundu; pero Dios lo intervení, i Su Spiritu lo trese pas.

Pa komprondé mensahe di e vishonnan aki bon, mester realisá ku e promé kuater vishonnan ta mustra e efekto i e último kuater vishonnan ta deskribí e kondishonnan ku a hiba na e resultadonan ei. Asina, e vishonnan aki mester wòrdu studiá di robes pa drechi, den sekuensia reverso. Mester kuminsá ku e último vishon i bai na esun promé (for di guera pa pas), sigui ku esun di shete i despues eksaminá e di dos (for di kousa religioso pa eksilio pa rason polítiko), despues investigá e di seis vishon i sigui ku esun di tres (move for di maldishonnan i kastigu pa Dios Su bendishon inmenso). Den sènter di e vishonnan aki nos ta haña vishon kuater i sinku. Promé, Dios ta kapasitá Zerubabel pa konstruí e tèmpel i despues E ta hasi sumo saserdote Hosue limpi pa sirbi den e santuario aki. For di esun promé pa último, i for di último pa promé, Dios ta den akshon. Su amor, grasia, i hustisia ta keda revelá i vindiká.

Apart di e situashon históriko aki, nos mester eksperensiá den nos bida personal promé Dios Su amor, ku ta toka nos kurason. Despues nos tin ku eksperensiá Su pordon i limpiesa, i finalmente poder di Su Spiritu Santu, pa nos por wòrdu santifiká, i poko poko wòrdu transformá den Su imágen, kapasitá pa obedesE i sigui Su lei, testifiká p’E, i komo konsekuensia sirbi otronan sin egoismo.

Konsiderá Esaki: Pakiko Dios ta komuniká Su mensahe na profetanan dor di vishonnan i soñonan i no dor di papia dirèkt ku nan? Diskutí entre boso si boso ta pensa esaki ta un nivel mas haltu i preferibel di komunikashon, i pakiko.

Pregunta pa Diskushon: Dios ta identifiká asina djaserka ku Su pueblo ku E ta deklará: “Ken ku mishi ku boso, ta mishi ku Mi pret’i wowo” (Zakarias 2:8). Ki otro ehèmpelnan bo por haña den Skritura di e unidat íntimo aki ku tin entre Dios/ Kristu i Su siguidornan? Konsiderá, por ehèmpel, e siguiente tekstonan: Mateo 25:40, 45; Echonan 9:4, 5.

II.DIOS TA ENKURASHA PA HASI LOKE TA KOREKTO(Repasá Zakarias 7:9,10 ku e klas)

Mirando Dios Su ayudo i intervenshon na fabor di Su pueblo, ta motivá e kreyentenan i ta duna nan outorisashon pa hasi loke ta korekto.

116

Di akuerdo ku kapítulo 7 i 8, Dios ta yama Su pueblo pa biba bidanan moral: “Esaki ta loke Dios Todopoderoso ta bisa: ‘Atministrá hustisia korekto; mustra miserikòrdia i kompashon na otro. No oprimí e viuda òf wèrfano, e stranhero òf pober. No pensa malu di otro den boso kurason’” (Zakarias 7:9, 10). Den kapítulo 8, Zakarias ta aksentuá Dios Su diskurso; no plania maldat kontra bo próhimo, i no gusta hura falsamente. Mi ta odia esaki’, Señor ta deklará” (Zakarias 8:6-18). Prinsipio di bida Kristian ta semper meskos. Unabes nos ta salbá, nos ke obedesé Dios i biba den harmonia ku Su lei. Dios Su normanan ta bira un parti integral di esnan redimí.

Pregunta pa Diskushon: Hopi pueblo i nashonnan poderoso lo buska Señor Todopoderoso, di akuerdo ku Zakarias 8:20-22. Tin un deklarashon notabel duna den e konteksto di disidí bai Yerusalèm pa buska Señor: “Ami mes ta bayendo” (Zakarias 8:21). Kon ehèmpel personal ta influenshá otronan pa sigui Dios?

STAP 3 – APLIKA Djis pa Maestronan: Spiritu Santu ta e outor final di bukinan bíbliko (2 Timoteo 3:16, 17; 2 Pedro 1:20, 21). Kon nos por ta den armonia kunE pa por komprondé e Palabra di Dios mihó?

Aplikashon pa Bida: Diligentemente studia i deskubrí loke tin paresido i diferente entre hustifikashon pa medio di Dios Su grasia dor di fe i santifikashon dor di Dios Su grasia dor di fe. Pakiko nos mester di nan tur dos: esta, e mantel blanku di Kristu Su hustisia i e zeta di Spiritu Santu?

STAP 4 – KREA Djis pa Maestronan: Hasi bo klas preguntanan personal pa por haña sa e manera kon nan ta studia Skrituranan Santu pa por tende e stèm di Dios pa nan mes. Duna nan un sèt di prinsipionan simpel di interpretashon kon pa lesa Beibel i deskubrí su nifikashon.

Aktividat: E buki di Zakarias a trese konsuelo, enkurashamentu, i pas pa hopi studiante di Beibel. Kua parti di e importante pasashi bíbliko aki ta papia mas poderosamente na bo? Ki solushonnan personal Beibel a duna bo pa e problemanan den bo bida? Kompartí bo eksperensia ku otronan.

Lès 12 Yüni 15-21Shelu Su Mihó Regalu (Zakarias)

Djasabra Atardi

Lesa pa Estudio di e Siman Aki: Zakarias 8; Zakarias 9:9

TEKSTO DI MEMORIA: “I Señor nan Dios lo salba nan den e dia ei, manera e tou di Su pueblo; pasobra nan ta manera e piedranan di un korona ku ta bria den Su tera” (Zakarias 9:16).

117

Pensamentu Klave: Zakarias tin algun profesia Mesiániko maravioso ku ta mustra na Hesus i ta afirmá nos fe den djE.

DEN SENTER DI E mensahe bíbliko por haña e historia di mas bunita ku a yega di konta, ku ta bisa di e Kreador Dios, Ken, den persona di Su Yu, ta bandoná gloria di shelu pa bin salba humanidat for di piká i morto. Den e segundo mitar di Zakarias tin vários profesia Mesiániko—ku ta promesanan profétiko di Tèstamènt Bieu tokante Hesus—Esun ku a hasi tur esaki pa nos.

E promesanan espesífiko aki a wòrdu duna pa promé bes na Dios Su pueblo ku tabata biba den Zakarias su dianan peligroso, pa asina tene nan enfoká riba e promesa di redenshon. Ounke e konteksto original di e profesianan aki no mester wòrdu ignorá nunka, no mester limitá nan importansia tampoko pa kumplimentunan den pasado. Mas bien, nos lo wak na maneranan kon nan a keda kumpli den Hesus, kumplimentunan ku ta universal, no lokal, pasobra nan ta impaktá destino final di mundu i no djis di Israel i Huda antiguo so.

Djadumingu Yüni 16“E MANTEL DI UN HUDIU”

Kuminsando ku kapítulo 8, e buki di Zakarias ta tuma un kambio radikal. Un seri di mensahenan ku Dios ta manda ta konta futuro di mundu i ròl di Dios Su pueblo den dje. Algun di e pasashinan for di e kapítulonan ei no ta fásil pa komprondé, pero e futuro final ta klaramente positivo.

Lesa Zakarias 8. Ki prinsipio bo por siña di dje ku ta útil pa nos, komo Atventistanan di Shete Dia, i e yamada ku nos a risibí for di Dios?

Dios Su plan tabata pa Israel ta atrobe un lugá sigur kaminda hende lo sinta den kaya yena ku muchanan hòmber i muhé hungando (Zakarias 8:4, 5). Pa esnan ku mester biba den un stat derotá pa konkistadornan, e promesa di kayanan seif pa mucha i hende bieu tabata zona manera un soño.

Na lugá di keda pa semper un nashon chikitu supordiná, Dios Su pueblo mester bira un magnet ku ta atraé nashonnan pa bini serka dje pa adorá Señor, Rei di henter tera (Zakarias 14:9). Uso di e ekspreshon “tur idioma” (NIV) den Zakarias 8:23 ta indiká ku e profesia ta visualisá un movementu universal.

Manera Isaias (Isaias 2) i Mikeas ku a biba den tempu di Isaias (Mikeas 4), Dios a mustra Zakarias ku e dia lo yega ora ku un multitut di hende for di hopi stat i nashon lo subi bai Yerusalèm pa resa i buska Señor. Dios Su presensia na Zion generalmente lo ta rekonosé, meskos tambe Su bendishonnan ariba esnan ku ta ador’E.

Relato di e evangelio ta konta ku e promesanan Mesiániko aki a kuminsá kumpli dor di e ministerio di Kristu Hesus. Na un okashon, por ehèmpel, Hesus a bisa ku ora E wòrdu hisá for di tera, E “lo hala tur hende” na E Mes (Juan 12:32).

118

E iglesia di Kristu, yama tambe e “Israel di Dios” (Galationan 6:16), ta privilegiá den nos tempu pa tin un parti den e mishon aki. Nos tin ku karga e lus di salbashon hiba esaki te na último partinan di tera. Den e forma aki e pueblo di Dios por ta un gran bendishon pa mundu.

Lesa speshalmente Zakarias 8:16, 17. Den un tempu ora ku nos iglesia ta buskando un reavivamentu i reforma, ta kon nos por siña evitá e kosnan aki, ku Dios a bisa ku E ta odia?

Djaluna Yüni 17E REI DI PAS

Lesa Zakarias 9:9. Kon Tèstamènt Nobo ta apliká esaki na Hesus? Mira Mateo 21:9; Marko 11:9, 10; Lukas 19:38; Juan 12:13-15.

Hesus Su entrada triunfal ta ora ku e Rei futuro a kore drenta den Yerusalèm riba lomba di un buriku. Den Beibel, regosiho i grita pa motibu di goso ta asosiá espesialmente ku selebrashon di Dios komo Rei (Salmo 47, 96, 98). E Gobernante mansu aki lo trese hustisia, salbashon, i pas duradero, i Su dominio lo rèk bai te na punta di tera.

Ora ku Kristu eksitosamente a kore drenta den Yerusalèm sintá riba un buriku, djis dianan promé ku Su morto, un gran kantidat di hende tabata duna bonbiní i alegrá pa Su yegada. Algun a regosihá, sperando ku Kristu lo tumba poder di Roma i establesé Dios Su reino na Yerusalèm. Pero na lugá di lag’E ta Israel Su rei, Hesus a muri riba e krus i despues lanta for di Su graf. Sin duda E lo a desapuntá hopi di Su siguidornan, esnan ku tabata buska un lider mas militar. Poko nan tabata sabi, sinembargo, ku loke nan tabata anhelá tabata nada kompará ku loke nan tabata bai haña, na lugá di esei, dor di e morto di Hesus.

“Kristu tabata sigui e kustumber Hudiu pa drenta stat manera un rei. E animal ku E tabata kore riba dje tabata esun ku reinan di Israel tabata usa, i profesia a pronostiká ku ta asin’ei e Mesias lo bini na Su reino. E no a kaba di sinta ni drechi riba e buriku ora ku un gritu di triunfo i alegria a zona den laira. E multitut tabata salud’E komo Mesias, nan Rei. Hesus awor a aseptá e homenahe kua nunka El a pèrmití nan dun’E ántes, i e disipelnan a risibí esaki komo un prueba ku nan gran speransa tabata bai kumpli dor di mir’E establesí riba e trono. E multitut tabata konvensí ku ora di nan emansipashon a yega”.—Ellen G. White, The Desire of Ages, p. 570.

Hopi a wòrdu skirbí di e echo kon, ora kosnan tabata parse bon, e multitut tabata tur entusiasmá ku Hesus; pero ora kosnan no tabata bayendo bon,

119

hopi den mes un multitut ei a bira lomba pE (algun di nan tabata asta abiertamente kontra djE). Kiko nos por siña for di e insidente aki tokante e peliger di tin ekspektashonnan falsu? Por ehèmpel, bo ta reklamá, pidi kumplimentu di un promesa pa kurashon, òf pa tin viktoria riba piká, i bo no ta mir’é manera bo tabata spera. Kon nos por desaroyá un fe ku lo no faya, asta ora kosnan no ta bai manera nos a spera, òf asta resa p’e?

Djamars Yüni 18ESUN BORA

Zakarias kapítulo 12-14 ta revelá vários kosnan ku lo por a sosodé si Israel tabata fiel na Dios. Promé, Señor lo a trese viktoria total riba e podernan di maldat i e nashonnan enemigu ku a purba oponé Su plan di salbashon (Zakarias 12:1-9). Ounke Yerusalèm mester a bira Dios Su instrumènt pa haña e triunfo aki, e viktoria mes lo a bini for di Señor Su intervenshon. Na final, e enemigu lo a wòrdu derotá i destruí kompletamente.

Zakarias 12:10 ta marka e transishon di kambia for di un liberashon físiko, for di loke por a sosodé si Israel a keda fiel, pa liberashon spiritual di Dios Su pueblo fiel. Siguiendo e viktoria, Dios Su pueblo lo brasa nan Señor. Dios Su Spiritu di grasia i súplika lo wòrdu dramá riba lidernan i e pueblo. E trabou di konvikshon aki, ku e Spiritu ta hasi, lo resultá den arepentimentu i reavivamentu spiritual muchu mas grandi, kua ta algu ku nos iglesia mes ta buskando.

Segun Dios ta basha Su Spiritu, Su pueblo lo wak riba Esun ku nan a bora i pena pE manera ora ta yora morto di un úniko yu hòmber. E palabra original Hebreo pa “bora” semper ta deskribí algun tipo di violensia físiko, ku generalmente ta resultá den morto (Numbernan 25:8; 1 Samuel 31:4). Doló profundo di e pueblo ta bira mas grandi ora nan realisá ku ta nan mes pikánan a kousa Hesukristu Su morto.

Lesa Zakarias 12:10. Kon apòstel Juan ta konektá e pasashi aki ku Kristu Su krusifikshon i segundo binida? Mira Juan 19:37; Revelashon 1:7.

Sufisiente interesante, un interpretashon tradishonal Hudiu ta bisa ku e versíkulo aki ta mustra na eksperensia di e Mesias. Nan ta klaro, korekto den esei, pasobra e ta papiando di Hesus i Su morto na e krus (kompará ku Isaias 53).

“E esenanan di Kalvario ta trese emoshon profundo. Por despensá bo si ora papia di e tòpiko aki bo manifestá entusiasmo. Ku Kristu, asina ekselente, asina inosente, mester sufri un morto asina doloroso, kargando peso di pikánan di henter mundu, esei nos pensamentunan i imaginashon nunka por kapta kompletamente.”.—Ellen G. White, Testimonies for the Church, vol. 2, p. 213. Kon bo por krese den bo apresio pa loke Su morto ta nifiká pa bo i loke e ta ofresé bo?

120

Djarason Yüni 19E BON WARDADOR

Pa siglonan, tantu lesadónan di Beibel Hudiu i Kristian a haña den e buki di Zakarias kantidat di referensia ku ta mustra na tempunan Mesiániko i di e Mesias. Kristiannan, klaro, a komprondé ku e pasashinan aki ta apliká na bida i ministerio di Kristu Hesus: entre otro, e Rei triunfante i tòg pasífiko (Zakarias 9:9), Esun ku a wòrdu borá (Zakarias 12:10), e Wardador ku nan a dal benta abou (Zakarias 13:7).

Den Zakarias 13:7-9 ta mustra e profeta un esena kaminda spada di Señor Su huisio ta sali bai kontra e Bon Wardador. Na un okashon anterior e profeta ta mira e spada ta lanta kontra un “wardador inútil” (Zakarias 11:17). Pero akinan den e pasashi ta dal e Bon Wardador, i e tou ta plama for di otro. Su morto ta un gran prueba pa Dios Su pueblo, durante kua algun di nan ta muri; sinembargo, tur esnan fiel ta keda refiná.

Lesa Mateo 26:31 i Marko 14:27. Kon Hesus a usa e profesia aki pa indiká kiko tabata bai pasa e anochi ei? Mas importante ainda, ta kiko henter e insidente ei, esun di e disipelnan ku ta hui ora atversidat a bini (mira Mateo 26:56 i Marko 14:50), ta siña nos di Dios Su fieldat kompará ku hende su infidelidat?

Por haña vários kaminda den Beibel e imágen di Dios komo un wardador. E ta kuminsá ku e buki di Génesis (Génesis 48:15), i ta terminá ku Revelashon (Revelashon 7:17). Dor di Ezekiel, Dios ta reprendé e wardadornan iresponsabel di Su pueblo i ta primintí di personalmente buska e karné ku a pèrdè i kuida di nan. Aplikando e palabranan aki na Su Mes, Hesus a deklará ku E ta e Bon Wardador ku ta entregá Su bida pa e karnénan (Juan 10:11).

Pensa riba momentunan ora ku abo tabata infiel na Señor. Apesar di esei, kon E ta sigui mustra bo miserikòrdia i grasia? Kua mester ta bo reakshon pa e miserikòrdia i grasia ei?

Djamars Yüni 20REI DI HENTER MUNDU

Lesa Zakarias 14. Kon nos tin ku komprondé loke ta skirbi einan?

Den último kapítulo di e buki aki, Zakarias ta deskribí un dia ora ku tur nashon ku no a arepentí, lo uni huntu pa bin kontra Yerusalèm. Na último momentu, Señor lo intervení dor di liberá Su pueblo i establesé Su reino eterno riba tera. Despues di destruí tur ku a opon’E, tur nashon lo bin adorá e úniko Dios berdadero. Señor lo ta rei riba henter mundu. E lo ta un Señor i Su nòmber lo ta eksaltá riba tur otro nòmber. E gran “AMI TA” ta ekspresá tur loke Dios ta i semper lo ta. Ounke e kosnan aki lo a sosodé si Israel a keda fiel, tòg nan lo keda

121

kumpli na un eskala muchu mas grandi, durante e redenshon final di Dios Su pueblo tur kaminda.

Ora ku Zakarias a anunsiá binida di e Mesias, e no a marka un liña di separashon entre Su promé i segundo binida.

Manera tabata e kaso ku otro profetanan, el a mira e reino benidero di e Mesias komo un futuro glorioso. Solamente na lus di Kristu Su promé binida nos por distinguí awor entre e dos benidanan. Nos por sinti tambe gratitut pa tur loke El a logra pa nos salbashon ariba Kalvario. Asina, nos por wak padilanti ku goso i antisipashon na Dios Su reino eterno (mira Daniel 7:14).

Último sekshon di e buki profétiko aki ta deskribí Yerusalèm den su gloria, eksaltá, yená ku hende, i sigur. Salbánan di tur nashon lo partisipá den adorashon di e Rei eterno. Henter e stat di Yerusalèm lo ta yená ku santidat di e tèmpel.

Ora studia e promesanan glorioso aki huntu ku enseñansa general di Beibel, nos ta yega na konklushon ku kumplimentu final di e predikshonnan aki lo tuma lugá na Yerusalèm Nobo, kaminda Dios Su pueblo for di tur kaminda lo bini huntu i adorE pa semper. Tur esaki ta tuma lugá solamente despues di e segundo binida di Hesus. Tema di nan alabansa perpetuo lo ta Dios Su salbashon, Su bondat i poder, meskos ku e kantika famoso di Laman ta konkluí: “Señor lo reina pa semper i semper” (Eksodo 15:18). Profetanan den pasado i hendenan fiel for di pasado, nan tur tabata wak ku antisipashon ansioso na e evento klímaks aki.

Meditá riba redenshon final ku a primintí nos—un shelu nobo i un tera nobo kaminda no tin piká, ni morto, ni sufrimentu, òf pèrdida. Kua ta tur e rasonnan ku abo tin pa e speransa aki, i kon bo por mantené nan tur dia bo dilanti, espesialmente den tempu di tròbel, temor, i doló?

Djabièrnè Yüni 21MAS ESTUDIO:

“Den e dianan mas skur di su konflikto largu ku maldat, a duna iglesia di Dios revelashonnan di e propósito eterno di Yehova. A pèrmití Su pueblo wak mas aya di e pruebanan di presente pa e triunfonan di futuro, ora ku, guera a kaba, anto esnan redimí lo bai tuma poseshon di e tera primintí. E esenanan aki di gloria futuro, esenanan pintá dor di e man di Dios, mester ta masha stimá pa Dios Su iglesia awe, ora ku konflikto di tur siglo ta yega rápidamente na su fin i e bendishonnan primintí ta bai realisá pronto den tur nan fulgor....

“Nashon di esnan salbá konosé niun otro lei ku e lei di shelu. Tur lo ta un famia felis, uni, bistí ku e bistí di alabansa i gradisimentu. Ku e esena ei nan dilanti, e streanan di mainta lo kanta huntu, i e yunan di Dios lo grita di goso, miéntras ku Dios i Kristu lo uni den proklamá, ‘Lo no tin piká mas, ni mas morto’” –Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 722, 732, 733.

122

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1.Ounke kuantu ku hende a lucha pa mehorá kosnan den nos mundu, mundu ta sigui bira mas malu i pió. Di akuerdo ku Beibel, ta solamente ora ku Kristu bini bèk i hasi e mundu aki nobo, e lo bira e paraiso ku tantu nos ta anhelá. Ounke nos sa e bèrdat aki, pakiko ta bisa nos pa trese mas tantu konsuelo, kurashon, i solas ku ta posibel na e mundu aki?

2.Lès di djaweps a indiká e echo importante ku hopi profesia di Tèstamènt Bieu di e binida di Hesus tabata papia di nan den un manera ku parse ta referí na un evento, i no dos. Kiko esaki ta bisa nos di e forma asina será ku e promé i segundo binida ta di otro, papiando di e plan di salbashon? Pakiko e ta asina? Pakiko sin esun promé, nos no por tin un segundo binida, i pakiko—sin e segundo binida—esun promé lo no tin nifikashon.

3.Segun nos ta buska reavivamentu i reforma entre nos, kiko nos por siña for di e estudio di Zakarias ku por yuda nos, tantu individual i komo iglesia, pa ta prepará pa e yobida aki di Spiritu Santu, kua ta asina vital pa e reavivamentu i reforma ku nos asina seriamente tin mester di dje?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 12: Zakarias 9:16E Studiante Lo:

Sabi: Komprondé ku mandando e Mesias Kristu Hesus na tera ta Dios Su regalu supremo pa hende.

Sinti: Konfia ku profesianan Mesiániko ta demostrá ku Dios ta interesá den nos situashon i ta duna e solushon final pa problema di piká.

Hasi: Kultivá fe den e Mesias ku boluntariamente a bini pa salba humanidat, ounke esaki a kous’E sufrimentu i morto.

RESUMEN DI E LES:I. Sabi: Siguransa di Profesianan Mesiániko

A.Kiko e diferente títulonan ku a duna e Mesias i esenanan di Su bida ta bisa abo di Su logronan?

B.Kiko predikshonnan di e Mesias Su promé binida tin paresido na nos preparashon pa Su segundo binida?

C.Kiko ta nifiká ku Dios Su pueblo lo bria den Su man manera goyanan riba un korona?

II.Sinti: Borá Pa BoA. Ki emoshonnan ta yena bo ora bo realisá ku un hende a sufri i muri pa bo,

pa asina bo por tin bida?B. Kiko lo a pasa si nos Redentor, e Mesias, no a bini?

123

III. Hasi: Kultivá Fe Den Kristu HesusA. Kon bo por yuda otronan práktikamente desaroyá emoshonnan profundo pa

Kristu miéntras nan ta studiando e esenanan di Kalvario?B. Kon bo por krese personalmente den bo mes fe den Hesus?

RESUMEN: Hesukristu a bini na e tempu presis pa por salba esnan ku ta kere den djE. Esaki ta e historia di mas grandi i e evento di mas desisivo den historia kósmiko di nos mundu, i nos destino futuro ta dependé riba nos relashon ku e Mesias ku a bini i ta ainda pa bini atrobe.

STAP 1—MOTIVA

Spòtlait riba Skritura: Zakarias 12:10

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Konosé Kristu personalmente ta vital pa nos bida spiritual. Kumplimentu di e profesianan Mesiániko, relashoná ku e promé binida di Hesus ta duna nos siguransa ku E lo bini bèk. Sin e speransa aki di e segundo binida di Kristu Hesus, bida lo no tin sentido. Fe i konfiansa den Hesus ta resultá den bida eterno (Juan 17:3).

Djis pa Maestronan: Último parti di e buki di Zakarias (Zakarias 9-14) ta wòrdu kategorisá normalmente komo eskatológiko òf apokalíptiko, ku ta nifiká ku e profesianan ta enfoká riba tempu di fin. E último dianan a wòrdu inougurá dor di e promé binida di Hesus (Hebreonan 1:1, 2; Echonan 2:17; 1 Pedro 1:20; 4:7; 2 Pedro 3:3) pero ta kulminá ku e segundo binida di nos Señor Hesukristu. Profeta Zakarias ta presentá predikshonnan Mesiániko profundo, i eskritornan di e Evangelio ta apliká algun di nan direktamente na e bida di Kristu Hesus.

Preguntanan pa Kuminsá kuné: Kontemplá, komo klas, nifikashon di e siguiente pensamentu: speransa ta vital den un situashon ku ta parse sin speransa.

1. Pakiko ta importante pa hende tin speransa? Kompartí ehèmpelnan konkreto kon speransa a yuda un hende sobrebibí den un tempu di krísis.

2. Kiko ta pasa ora ku hende malu òf prizoneronan di guera pèrdè speransa? Pakiko Kristiannan ta hende orientá riba speransa?

STAP 2—EKSPLORA

Djis pa Maestronan: Apòstel Pablo ta papia di tres konsepto krusial: fe, speransa, i amor (1 Korintionan 13:13). E lès aki ta enfatisá speransa. Konsentrá riba dje i splik’é for di diferente ángulo.

Komentario Bíbliko: I. Shete Profesia Mesianiko den e Buki di Zakarias. Ounke Zakarias su

profesianan Mesiániko por ta desafiante i tin biaha misterioso, e spièrtamentu ta kla: Kristu ta biniendo. Ta interesante ku profetanan Isaias i Zakarias tin mas pa bisa di e Mesias benidero ku kualke otro profeta di Tèstamènt Bieu.

124

1. E promé profesia Mesiániko(Revisá Zakarias 3:8, 9 ku e klas).

Tres título asombroso pa e Mesias ta aparesé den e pasashi aki (profeta Isaias ya a menshoná nan kaba). E Mesias ta wòrdu yamá “Mi Sirbidó [Dios]” (vs. 8; mira tambe Isaias 42, 49, 50, 52, 53), “e Rais” (vs. 8); mira tambe Isaias 4:2), I “e Piedra” (vs. 9); Mira tambe Isaias 28:16), pero e biaha aki ta añadí un deskripshon pekuliar: e Piedra tin shete wowo i un inskripshon ta grabá riba dje (vs. 9). Mas despues, e Mesias ta remové tambe piká di e pueblo i ta hasi nan limpi. E vishon aki ta terminá ku un kuadro di seguridat, pas, i felisidat kaminda hende ta disfrutá huntu di kompañerismo, pasobra e Mesias ta reina (vs. 10).

2.Di Dos Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 6:12, 13 ku e klas)

Koronashon di sumo saserdote Hosue (vs. 11) ta presentá akinan komo un tipo pa e Mesias. Hesukristu, e Rais, lo wòrdu koroná al final komo e Rei i Saserdote pareu. Na Israel e dos ofishinan aki tabata separá, pero e Mesias lo kombiná nan den Su Persona. E Mes lo ta e Rei-Saserdote i gobernante riba Su trono. Solamente Kristu Hesus lo tin e puesto úniko aki; E ta e Saserdote ku ta sinta riba trono komo Rei (mira Salmo 110; Hebreonan 7).

3. Di Tres Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 9:9, 10 ku e klas)

Zakarias ta presentá e Mesias komo e Rei hustu i mansu ku ta kore riba lomba di un buriku. E kumplimentu ta deskribí den Mateo 21:5 i Juan 12:15, i e ta apliká na e entrada triunfante ku Hesus tabatin ora El a drenta den Yerusalèm riba djadumingu di Su último siman promé ku e krusifikshon.

4.Di Kuater Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 10:4 ku e klas)

Versíkulo 4 ta kuminsá: “For di dje”, kua ta lanta e pregunta ta ken nan ke men ku “dje”. E mihó antesedente ta Señor (mira vs. 3). Esaki ke men ku e Mesias lo bini for di Señor, for di e Tata selestial. E versíkulo Mesiániko aki, hopi kòrtiku ta presentá kuater titulo maravioso pa Hesus. E ta e “piedra di skina”, “e fundeshi di tur kos” (mira Salmo 118:22; Isaias 28:16; kompará ku Mateo 21:42); E ta e “hak” ku ta pega nos na djE i riba kua hende por kologá tur nan preokupashon, nan temor, nan ansiedat, i karganan (mira Isaias 22;22, 23); E ta e “bog di bataya”, i komo Guerero Divino E ta símbolo di fortalesa (Eksodo 15:2, 3; Salmo 7:1; 27:1); i E ta “gobernante” (apsoluto òf Soberano). Riba djE por dependé kompletamente.

125

5. E di Sinku Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 11:4-14 ku e klas)

Den e pasashi aki ku ta mas difísil, e Mesias ta keda deskribí komo e bon Wardadó rechasá, ken Señor ta pidi kuida di e tou di karné. Sin bai den detaye di e komparashon kompliká di e sekshon bíbliko aki, versíkulo 12 ta menshoná e frase “nan a paga mi trinta pida plata” i versíkulo 13, e frase “asina mi a tuma e trinta pida plata i a tira nan den e kas di Señor, pa e alfarero”. Frasenan for di e versíkulonan aki ta wòrdu usá den Mateo 27:3, 6-9 i ta aplikabel na Hudas ku a traishoná Hesus pa trinta pida plata i kiko e sumo saserdote a hasi ku e sèn despues ku Hudas a tira e sèn bèk pa nan.

6. Di Seis Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 12:10-14 ku e klas)

Zakarias profétikamente ta deklará ku e kas di David i habitan-tenan di Yerusalèm “lo wak riba mi, esun ku nan a bora, i lamentá p’E manera ta yora pa un hende su úniko yu” (vs. 10). E kuadro ta tristu; hende ta wak na e Mesias i ta yora amargamente p’E, pasobra nan a bor’E. E pòrtrèt aki di e Mesias su morto ta wòrdu usá den Juan 19:37 (kompará ku Salmo 22:16; Isaias 53:5). Ta nesesario pa nos wak na Hesus ku fe, i ta enfatisá esaki den Juan 3:14, 15 (kompará ku Numbernan 21:9; Isaias 45:22; Hebreonan 12:2).

7. Di Shete Profesia Mesiániko(Repasá Zakarias 13:6-9 ku e klas)

Den e último pasashi Mesiániko aki, e Mesias ta wòrdu mira komo e Wardador, e kompañero será di Señor, ku ta wòrdu gòlpiá ku spada. Ora heridá e Wardador, e karnénan ta plama bai. Ta apliká e situashon aki na Hesus Su apòstelnan kaminda ta mustra den e evangelionan kon nan a plama bai (Mateo 26:31, 56; Marko 14:27, 49, 50).

E profesia tokante forma kon e Mesias “Su pia lo para riba Seru di Oleifi” (Zakarias 14:4, 5) ta bai mas aya di e esfera di Hesukristu Su promé binimentu. Ounke Hesus a kana riba e Seru di Oleifi durante Su promé binida, e predikshon aki ta proklamá ku Seru di Oleifi lo splet na dos. Su kumplimentu ta surpasá asta Hesus Su segundo binida, pasobra na momentu di Su segundo binida E no ta mishi ku suela pero ta keda den laira (1 Tes. 4:16, 17). Henter e esenario ta pas mihó na e di tres binida despues di e milenio ora ku e Yerusalèm Nobo ta baha bin abou i “tur e santunan lo ta huntu kunE” (Zakarias 14:5). Zakarias 14:6-9 ta deskribí kondishon di Tera Nobo na e tempu ei (mira Revelashon 21, 22).

Konsiderá Esaki: Pidi miembronan di klas pa definí den nan mes palabra e diferente títulonan di Kristu Hesus manera ta ekspresá den e buki di Zakarias. Kiko e títulonan aki ta revelá di Hesus?

126

II. SPERANSA KU NO TA BERGONSA(Repasá Filipensenan 1:20 ku e klas)

Profeta Zakarias ta usa un ekspreshon masha úniko: “prizoneronan di speransa” (Zakarias 9:12). Nos tin speransa, pero, na mes un tempu, nos no ta liber; nos ta prizonero, i nos ta spera riba liberashon den futuro. Nos ta spera di risibí un mundu mihó ku por wòrdu establesé solamente dor di Hesukristu. Speransa den Mesias Rei ta trese solushon final pa nos problema di mas serio di piká i tribulashon, pasobra awor E ta establesé e reino di grasia i, mas despues, e reino di gloria.

Preguntanan pa Diskushon:1. Kon bo ta sinti komo “prizonero di speransa?” Kiko e frase speshal aki ta

nifiká pa bo?2. Ki teksto bíbliko ta duna siguransa di e segundo binida di Hesukristu? Kua

di nan abo sabi for di kabes? Kompartí esun favorito ku bo klas. 3. Promé parti di nos nòmber, “Atventistanan di Shete Dia” ta referí na e

speransa bendishoná. Kon nos por ta mensaheronan i kargadónan di e speransa aki na otronan?

STAP 3—APLIKA

Preguntanan pa Aplikashon:1.Por haña shete profesia diferente di e Mesias den e buki di Zakarias. Ki punto

di bista nan ta duna di bida di Kristu Hesus? Kua di e episodionan ei di Su bida, menshoná den e buki di Zakarias, ta deskribí den Tèstamènt Nobo? Ki diferensia e ta hasi den nos bida, pa nos sa kon i ki tempu e profesianan Mesiániko ei di e promé binida di Hesus a keda kumpli?

2.Pidi bo klas kanta e himno “Nos Tin Un Speransa” # 214 den Himnario Atventista. Ki sintimentu e kantika aki ta ekspresá i krea?

STAP 5 – KREA

Djis pa Maestronan: Splika na miembronan di bo klas kon importante orashon ta komo e promé stap den deskubrí nifikashon di e teksto bíbliko. Diskutí ku nan pakiko esaki ta vital.

Aktividat: Zakarias su buki ta un di esnan di Tèstamènt Bieu ku ta wòrdu sitá mas biaha den bukinan di Tèstamènt Nobo (pa ta presis, mas ku 70 sita òf referensia ta hasi na dje). Mayoria di nan ta aparesé den e Evangelionan i den e buki di Revelashon. E buki di Zakarias ta segundo solamente na esun di Ezekiel, sigui pa Daniel, den su influensia riba Revelashon. Enkurashá bo klas pa buska i kompartí den klas algun di e sita òf referensianan aki for di e buki di Zakarias, pero den Tèstamènt Nobo.

127

Lès 13 Yüni 22-28A ménos Nos Lubidá! (Malakias)

Djasabra Atardi

Lesa Pa Estudio di E Siman Aki: Malakias 1; Levitiko 1:1-3; Malakias 2; Efesionan 5:21-33; Malakias 3; Eksodo 32:32; Malakias 4.

TEKSTO DI MEMORIA: “Pasobra for di ora solo sali te ora ku e drenta, Mi nòmber lo ta grandi meimei di e nashonnan, i tur kaminda sensia lo wòrdu ofresí na mi nòmber, i un ofrenda di mainshi ku ta puru; pasobra Mi nòmber lo ta grandi meimei di e nashonnan’, e Señor di ehèrsitonan ta bisa”. (Malakias 1:11).

PENSAMENTU KLAVE: Malakias ta siña nos kon leu Dios Su dedikashon na Su pueblo ta bai, pero e ta mustra tambe na nan mes responsabilidatnan sagrado.

MALAKIAS SU NOMBER ta nifiká mi mensahero. Nos sabi nada di dje eksepto loke nos por kapta di dje den su buki chikitu, kua ta klousurá e sekshon di Tèstamènt Bieu, ku ta wòrdu yamá Profetanan Menor (òf buki di e Djesdosnan). E ta tambe e último buki di Tèstamènt Bieu. E mensahe sentral di Malakias ta ku miéntras Dios a revelá Su amor pa Su pueblo dor di transkurso di historia, e amor ei a pone ku nan mester duna kuenta tambe na djE. Dios tabata ferwagt pa e nashon skohí i su lidernan obedesé Su mandatonan. Ounke aparentemente idolatria habrí a disparsé, (parse ku e buki aki a wòrdu skirbí pa Hudiunan ku a bini bèk for di koutiverio Babilóniko), e hendenan no tabata biba segun ekspektashon di e pakto. Ounke nan tabata kumpli eksternamente ku e ritonan religioso, esaki tabata un formalismo seku sin konvikshon di kurason. Mara nos awe komo iglesia por paga tinu na esaki, pa e no ta nos kaso!

Djadumingu Yüni 23SEÑOR TA GRANDI

128

Lesa Malakias 1. Ki problema e profeta ta papiando di dje akinan? Kon, awe, nos tambe por ta kulpabel di mes un aktitut ku a hiba na e reprendementu aki?

Malakias ta hasi komparashon entre Dios Su amor pa Su pueblo i aktitut di e saserdotenan, ken E ta akusá ku e piká di despresio pa Dios Su nòmber santu. Ora nan tabata kumpli ku nan deber den tèmpel, e desendientenan aki di Aaron tabata aseptá animalnan lam, siegu, i malu pa sakrifiká esakinan na Señor. Den e forma aki e hendenan tabata wòrdu afektá pa pensa ku sakrifisionan no tabata importante. Sinembargo, Dios a instruí Aaron i su yunan hòmber den desierto ku animalnan pa sakrifisio mester ta físikamente perfekto, sin mancha (mira Levitiko 1:1-3; 22:19).

Despues e profeta ta menshoná tres rason importante pakiko Dios meresé wòrdu honrá i respetá dor di e pueblo di Israel. Na promé lugá, Dios ta nan Tata. Meskos ku yunan mester honra nan mayornan, asina e pueblo mester respetá nan Tata den shelu. Na di dos lugá, Dios ta nan Maestro i Señor. Meskos ku sirbidónan ta obedesé nan shon, asina Dios Su pueblo mester trat’E den mes un forma. Na di tres lugá, Señor ta un gran Rei, i un rei terenal lo no aseptá un animal ku defekto òf ku ta malu, komo regalu for di niun di su sirbidónan. Asina, e profeta ta puntra nan ta pakiko nan ta presentá un animal asina na e Rei di reinan, Esun ku ta goberná riba henter mundu.

Loke, klaro, ta hasi nan akshonnan ainda mas odioso den bista di Dios ta ku tur e sakrifisionan aki tabata mustra na Hesus, e Yu inmakulá di Dios (Juan 1:29; 1 Pedro 1:18, 19). E animalnan mester tabata sin mancha pasobra Hesus mester ta sin mancha pa por ta nos sakrifisio perfekto. “Pa honra i gloria di Dios, Su Yu stimá—e Siguransa, e Supstituto—a wòrdu entregá i a baha den prison di graf. E graf nobo a ser’E den su kambernan di piedra. Si un piká so a mancha Su karakter, nunka e piedra lo no a wòrdu lorá pone un banda for di entrada di Su kamber di piedra, i mundu ku tur su karganan di kulpa lo a peresé”.—Ellen G. White, Manuscript Releases, vol. 10, p. 385. Tin di maravia, anto, ku e sakrifisionan ku mester mustra na Hesus mester ta perfekto?

Djaluna Yüni 24STIMA I RESPETA OTRO

Dios Su stèm, ku ta dominá Malakias su buki, ta stèm di un Tata di amor ku ta roga ku Su yunan. Ora e pueblo a lansa pregunta i hasi keho, E ta kla pa dialogá ku nan. Mayoria di asuntu ku Dios i e pueblo a diskutí ku otro tin di hasi ku algun aktitut básiko.

Lesa Malakias 2. Ounke ta atendé ku kantidat di inkietutnan, pa ki práktika espesífiko Dios ta kondená nan? Mira Malakias 2:13-16.

129

Miéntras ku tur Hudiu ta rekonosé Dios komo Tata i Kreador den nan adorashon, no ta tur di nan tabata biba komo si fuera Dios tabata di bèrdat Señor di nan bida. Malakias ta tuma matrimonio komo ehèmpel pa ilustrá falta di fieldat i dedikashon un na otro. Di akuerdo ku Beibel, matrimonio ta un institushon sagrado ku Dios a establesé. A spièrta e pueblo di Israel pa nan no kasa ku hende ku no ta di nan mes fe, pasobra hasiendo asina, esaki ta komprometé nan dedikashon na Señor i nan lo kai den idolatria. (Mira Hosue 23:12, 13). Ta intenshon di Dios pa matrimonio ta un kompromiso pa henter bida. Den tempu di Malakias, sinembargo, hopi hòmber tabata kibra e voto ku nan a hasi mas tempran den bida ku, manera e profeta ta bisa, e “muhé di bo hubentut”. Mirando nan esposa ta bira bieu, e hòmbernan aki sinbèrgwensa tabata diborsiá nan kasá i tabata bai kasa ku hende muhé mas yòn i atraktivo. Pa e rason aki, Dios a bisa, e tabata odia diborsio (Malakias 2:16). E deklarashon fuerte aki ta revelá kon serio Dios ta tokante kompromisonan matrimonial, ku hende asina hopi biaha ta tuma levemente. E reglanan estrikto ku ta haña den Beibel tokante diborsio ta mustra kon sagrado matrimonio ta. Pasobra diborsio tabata legal den Israel (wak Deuteronomio 24:1-4), algun hòmber no tabata totobiá pa kibra nan voto matrimonial. Parse ku diborsio a bira algu komun bayendo na último parti di periodo di Tèstamènt Bieu, paresido na hopi paisnan awe. Sinembargo, kontinuamente Beibel ta mustra ku matrimonio ta representá un pakto solèm i santu dilanti Dios (Génesis 2:24; Efesionan 5:21-33).

Lesa Malakias 2:17. Ki spièrtamentu mester tuma for di e palabranan aki, espesialmente den konteksto di lès pa e dia di awe? Of asta en general? Kon nos por ta den peliger di ta kana rònt ku mes un aktitut ei, asta inkonsientemente?

Djamars Yüni 25DIESMO DEN MAGASINA

Lesa Malakias 3:1-10. Kiko Dios ta bisando akinan na Su pueblo? Ki elementu espesífiko por haña den e tekstonan aki, i pakiko nan tur ta konektá ku otro? Den otro palabra, den ki forma tur e kosnan aki tin relashon ku otro?

Huntu ku e versíkulonan aki Dios ta enfatisá e mensahe básiko di Profetanan Menor: Su amor ta keda konstante i no ta kambia. Den versíkulo 7 ta tende Dios Su yamada un biaha mas: “Bolbe na Mi, i Ami lo bolbe bèk serka boso”. E pueblo ta puntra e ora ei: “Pakiko nos mester bin bèk anto?” E pregunta aki ta paresido na esun di Mikeas 6:6, tokante trese sakrifisio na Dios. Den e kaso di Malakias, sinembargo, nan ta haña un kontesta espesífiko, i sorprendentemente, e tin di hasi ku e asuntu di nan dunamentu di diesmo, òf falta di dje. En realidat, ta akusá nan di hòrta for di loke ta pertenesé na Dios. Esaki tabata sosodé pasobra nan no tabata fiel den debolbé nan diesmo i ofrendanan.

E kustumber di duna diesmo, pa duna bèk dies porshento di e entrada, ta wòrdu presentá den Beibel komo un rekordatorio ku Dios ta doño di tur kos i tur loke hende

130

tin a bini for di djE. E diesmo tabata wòrdu usa den Israel pa sostené e Levitanan, ku tabata ministrá den tèmpel. Pa neglishá debolbé nos diesmo ta, di akuerdo ku Malakias, meskos ku hòrta Dios.

Malakias 3:10 ta un di e poko Skrituranan kaminda Dios ta desafiá hende pa purb’E. Na e awanan di Meribah den desierto, e yunan di Israel a “purba” Dios Su pasenshi masha hopi biaha, algu ku E tabata masha disgustá kuné (Salmo 95:8-11). Akinan, sinembargo, Dios ta invitá Israel pa tèst E. E ke pa nan mira ku nan por konfi’E den e asuntu aki, kua, di akuerdo ku e tekstonan, ta algu di hopi nifikashon spiritual.

Kon e akto di duna diesmo, i duna ofrenda, ta fortalesé bo spiritualmente? Den otro palabra, ora bo usa sèn di diesmo pa otro kos, pakiko einan bo ta hòrtando bo mes tambe, i no djis Dios so?

Djarason Yüni 26UN BUKI KONMEMORATIVO

Den Malakias 3:13-18, e hendenan tabata keha ku Dios no tin kunes ku e nashon su pikánan. Parse ku esnan ku ta praktiká maldat i inhustisia tabata skapa sin gara nan, i asina hopi tabata maravia pakiko nan mester sirbi Señor i biba hustu ora ku parse maldat no ta wòrdu kastigá.

Lesa Malakias 3:14, 15. Pakiko ta fásil komprondé e keho ei? Kon Señor ta respondé? Malakias 3:16-18.

Ta fásil den e mundu aki, kaminda ta eksistí tantu inhustisia, pa maravia si nunka ta hasi hustisia. E mensahe akinan ta, sinembargo, ku Dios sabi di tur e kosnan aki, i E lo rekompensá esnan ku ta fiel na djE.

E ekspreshon “un buki konmemorativo” ta wòrdu haña solamente akinan den Skritura. Kiko e siguiente pasashinan ta siña di Dios Su bukinan kaminda ta registrá hende su nòmber i echonan? Eksodo 32:32; Salmo 139:16; Isaias 4:3; 65:6; Revelashon 20:11-15.

E punto básiko ta ku Señor sabi tur kos. E sabi ken ta di djE (2 Timoteo 2:19) i esnan ku no ta. Tur loke nos por hasi ta, komo pekadornan, pidi Su hustisia, pidi kumplimentu di Su promesanan di pordon, i despues—dependiendo riba Kristu Su méritonan—muri pa nos mes i biba pa Dios i otronan, sabiendo ku al final nos úniko speransa ta den Su grasia. Si nos hera pone nos konfiansa den nos mes, siguramente nos ta keda desapuntá, di un forma òf otro.

Djaweps Yüni 27E SOLO DI HUSTISIA

Na un okashon anterior e hendenan a puntra, “Na unda e Dios di hustisia ta?” (Malakias 2:17). Den komienso di kapítulo 4, ta duna un siguransa solèm ku un dia

131

Dios lo ehekutá Su huisio riba mundu. Komo resultado, esnan orguyoso lo wòrdu destruí huntu ku e malbadonan, meskos ku bagas nan ta kaba na nada den kandela. Bagas ta parti di e grano ku nan no por usa, i e ta dura solamente sekòndenan ora tir’é den un fòrnu sendé. Kandela lo ta e agente di destrukshon riba e dia di Señor, meskos ku awa tabata den tempu di Noe.

Lesa Malakias 4. Ki kontraste grandi ta presentá akinan entre esnan salbá i esnan pèrdí? Mira tambe Deuteronomio 30:19; Juan 3:16.

Miéntras ku suerte di e malbado ta keda deskribí den versíkulo 1, versíkulo 2 ta enfoká riba bendishonnan futuro pa esnan ku ta hustu. E pregunta, “Na unda e Dios di hustisia ta?” ta wòrdu kontestá atrobe, pero e biaha aki dor di e siguransa di un dia benidero ora ku e Solo di hustisia lo lanta ku kurason den su alanan. Subimentu di e “Solo di hustisia” ta un komparashon pa habrimentu di un dia nobo, un ku ta marka un era nobo den historia di salbashon. Na e tempu aki, unabes i pa semper, lo kaba por kompletu ku maldat, esnan salba lo disfrutá di e fruta final di loke Kristu a logra pa nan, i universo lo ta pa semper sigur.

Malakias ta sera su buki ku dos spièrtamentu ku ta karakterisá fe bíbliko. Esun promé ta pa kòrda Dios Su revelashon dor di Moises, e promé sinku bukinan di Beibel i fundeshi di Tèstamènt Bieu.

E di dos spièrtamentu ta papia di e ròl profétiko di Elias. Yená ku Spiritu Santu, e profeta aki a yama hende pa arepentí i bolbe bèk na Dios. Ounke Hesus mes a mira Juan Boutista komo kumplimentu di e profesia ei, (Mateo 11:13, 14), nos ta kere tambe ku e tin un kumplimentu pa tempu di fin, ora ku Dios lo tin un pueblo ku sin miedu ta sali bai proklamá Su mensahe na e mundu. “Esnan ku mester prepará e kaminda pa segundo binida di Kristu, ta representá dor di Elias fiel, manera Juan a bini den spiritu di Elias pa prepará e kaminda pa Kristu Su promé atvènt”.—Ellen G. White, Counsels on Health, p. 72, 73.

Kon nos mester kumpli ku e ròl sagrado aki? Kon bon nos ta hasiendo e tarea aki?

Djabièrnè Yüni 28MAS ESTUDIO:

“Dios ta bendishoná trabou di hende su mannan, pa nan por debolbé Su parti. E ta duna nan rayo di solo i áwaseru; E ta pone vegetashon floresé; E ta duna salu i habilidat pa yega na medionan. Kada bendishon ta bini for di Su man di abundansia, i E ta anhelá pa hende hòmber i muhé mustra nan gratitut dor di dun’E bèk un parti den diesmo i ofrenda—den ofrendanan di gradisimentu, den ofrendanan di boluntat liber, den ofrendanan di transgreshon. Nan mester dediká nan medionan na Su sirbishi, pa Su kunuku di drùif no keda bandoná. Nan mester studia loke Señor lo a hasi si E tabata den nan lugá... nan mester hiba tur asuntu

132

difísil na djE den orashon. Nan mester revelá un interes desinteresá den konstruí Su trabou den tur parti di mundu”. –Ellen G. White, Prophets and Kings, p. 707, 708.

PREGUNTANAN PA DISKUSHON:

1. Meditá mas riba Beibel i matrimonio. Pasobra matrimonio mes ta asina sagrado, algu ku Dios mes a krea, e ta bini ku algun regla hopi serio enkuanto kiko Bíblikamente ta pèrmití pa por kibra kune. Despues di tur kos, kon sagrado, kon importante matrimonio lo ta, si hende por a kaba fásilmente kuné? Si bo por bula sali for di dje pa kualke rason kèns, e ora ei matrimonio mes lo mester ta algu trivial, di poko importansia. Kon e reglanan estrikto kontra terminá un matrimonio, ta prueba presis kon speshal e ta?

2. Komo klas, repasá Malakias 2:17 kuidadosamente. Kiko nos, komo Atventistanan di Shete Dia, ku nos komprondementu di e huisio pre-Atvent, tin di bisa na esnan ku kisas ta ekspresá mes un sintimentunan ku e versíkulo aki?

3. Malakias 4 ta papia di destrukshon final di esnan pèrdí. Nada ta sobra. Kon e siñansa aki ta kompará ku e idea di un fièrnu ku semper ta kima bai? Pakiko kontraste entre e dos puntonan aki di bista ta un bon ehèmpel di e forma kon doktrina falsu por hiba na un komprondementu falsu i robes di Dios Su karakter?

4. Den su obra klásiko “E Gran Investigadó”, eskritor Rusiano Dostoevsky ta deskribí e institushon di iglesia den su tempu, i e ta bisa ku iglesia tin tur kos asina bon bou di su kontròl, ku e no tin mester mas di Kristu. Nos ta enfrentando mes un peliger ei awe? Si ta asina, kon? Kon e peliger aki por ta mas sutil di loke nos ta realisá nos mes?

TEKSTO KLAVE pa sekshon di Lès 13: Malakias 1:11

E STUDIANTE LO:Sabi: Komprondé ku Dios Su dedikashon na Su pueblo lo resultá den

manifestashon glorioso di Su presensia i den sierto aktividatnan profétiko na klímaks di historia di mundu.

Sinti: Apresiá e hopi bendishonnan di Dios ku lo bin pa Su siguidornan, ya ku nan tambe ta apresiá Su regalunan.

Hasi: Biba un bida responsabel selebrando e grandesa di Dios Su nòmber

133

SKEMA DI SIÑANSA:I. Sabi: Dios Su Dedikashon na Su Pueblo

A. Kiko ke men ku Dios ta stima Su pueblo den nan bida diario?B. Pakiko Dios ta drenta den diferente diálogo ku Su pueblo?

II.Sinti: Apresiá Dios Su bendishonnanA. Kon dunamentu di diesmo i ofrenda ta yuda abo i ami apresiá Dios Su

bendishonnan?B. Ki relashon tin entre nos estilo di bida i nos fe?

III. Hasi: E Bida ResponsabelA. Kon bo fieldat na bo kasá ta reflehá riba bo fidelidat na Señor, i pakiko?B. Komo iglesia, kiko abo por hasi pa enkurashá hende pensa di nesesidat di

otronan i pa no ta egoista?C. Kon riku lo bo ta si Dios duna bo dòbel plaka di e kantidat ku bo ta duna na

esnan pober i den nesesidat? Pakiko duna ta mas balioso ku retené òf risibí?

RESUMEN: Dios ta dialogando ku Su pueblo pa nan por realisá kon hopi E ta stima nan i E ta preokupá pa nan bienestar. E ta yama nan pa ta fiel den tur aria di nan bida. Dios ta pone énfasis riba fidelidat den matrimonio, riba paternidat, riba liderazgo, i riba dunamentu di diesmo.

STAP 1 – MOTIVA

Spòtlait Riba Skritura: Malakias 1:2.

Konsepto Klave pa Kresementu Spiritual: Dios ta sigurá Su pueblo ku E ta stima nan. Nan ta duda esaki, i komo resultado, nan ta biba nan mes bida egoista i malu. Esaki ta nifiká ku nos bida i kresementu spiritual ta dependé riba e kuadro ku nos tin di Dios. Ora nos kere kompletamente ku E ke nos bon, e ora ei nos ta entrega nos bida na djE ku pleno konfiansa, nos lo biba dependiendo totalmente riba dje, i nos lo sigui Su boluntat pa motibu di gratitut. Ta e ora ei so nos por prosperá.

Djis pa Maestronan: Lès di e siman aki ta enfoká riba Dios Su amor pa Su pueblo i Su binida riba e dia di Señor. Enfatisá na bo klas ku, komo Su siguidornan, ta spièrta nos fuertemente pa hasi loke ta korekto pasobra e dia di duna kuenta ta serka.

Diskushon pa kuminsá kuné: Kuantu biaha nos no ta tuma komo gewon hopi bendishon presioso ku nos ta eksperensiá den bida. Konsiderá kuidadosamente e siguiente preguntanan: kon nos por siña apresiá i ta mas agradesido pa tur e bendishonnan ku Dios ta duna nos konstantemente?

Preguntanan pa Diskushon:

134

1.Di akuerdo ku e buki di Malakias, kuantu pregunta e hendenan a hasi Dios? E preguntanan aki lo yuda bo deskubrí e diferente temanan ku e profeta ta atendé kuné. (Mira preguntanan den Malakias 1:2, 6, 7; 2:14, 17; 3:7, 8, 13). Pone atenshon djaserka na Dios Su kontesta. Dios ta kontestá nos preguntanan ora nos ta konfundí den nos komprondementu di e temanan real di bida. Den Su amor E ta dialogá ku Su pueblo, ounke ku Su derecho E por djis manda nos obedesé.

2.Kon nos mester komprondé Dios Su yamada na e pueblo pa “Bolbe bèk serka Mi, i Ami lo bolbe bèk serka boso?” Ta ken ta dal e promé stap akinan? Ta ken ta yamando? (Mira Malakias 3:7). Ripará ku hende mester bini bèk serka Dios pasobra E ta invitá nan ku amor i ku pasenshi pa nan hasi esei.

STAP 2 – EKSPLORA

Komentario Bíbliko

Djis pa Maestronan: Tin ocho pregunta ku e pueblo di Dios ta hasi, i Dios ta respondé nan den e buki di Malakias. Nos, tambe, tin ku pensa bon riba e preguntanan aki pa por restablesé den forma práktiko nos relashon di pakto ku nos Dios. Konsiderá e partinan krusial aki:

I. Dios Ta Stimá Bo. Abo Stim’E?(Repasá Malakias 1:2, 3 ku e klas).

E buki di Malakias ta habri ku un deklarashon divino difísil: “Mi a stima Jacob, pero Esau Mi a odia” (Malakias 1:2, 3). Kon nos mester komprondé e deklarashon aki, ku ta bai kontra Dios Su naturalesa? Kiko ke men ku Dios ta odia Esau? Dios no ta stima tur hende?

Dios ta sigurá Su pueblo di Su amor di pakto i ta invitá nan pa wak patras i mira e diferensia den historia entre nan i e desendientenan di Esau. Ta splika e kontraste aki na base di elekshon na sirbishi i no tin nada di hasi ku e idea di salbashon; na lugá di esei, esaki ta establesí riba Dios Su konosementu previo di Jacob i Esau su desishon, di perspektiva di nan bida, i nan orientashon spiritual.

E palabra odia na Hebreo tin biaha tin un nifikashon diferente for di nos komprondementu di e palabra ei awe. Konsiderá e siguiente dos ehèmpelnan: (1) Jacob tabata stima Rachel mas ku Lea (Génesis 29:30), pero e teksto bíbliko ta deskribí e preferensia aki ku e palabra odia: “Ora Señor a mira ku Lea tabata odiá, El a habri su matris” (Génesis 29:31). (2) Hesus a papia di e kondishonnan bou di kua Su siguidornan mester “odia” asta esnan mas serka di nan: “Si kualke hende ke bin serka Mi i no odia su tata i mama, su esposa i yunan, su rumannan hòmber i rumannan muhé—si, asta su bida mes—e no ta

135

digno pa ta Mi disipel” (Lukas 14:26). E odio aki tin nada di hasi ku animosidat emoshonal pa sernan stimá, mas bien, e ke men ku Kristu Su disipel mester stima Kristu mas ku su mayornan, esposa, yunan, òf otro famia djaserka (mira Mateo 10:37; Deuteronomio 6:5). Kristu mester ta nos prioridat number un. Asina, e palabra odia por referí na un ekspreshon di idioma pa bisa “e no ta preferá”, “e no ta opheto di eskoho personal (pa un tarea speshal)”, manera Lea no tabata e esposa preferí di Jacob, ounke e tabatin seis yu hòmber i un yu muhé kuné.

Konsiderá Esaki: Kon nos mester komprondé e deklarashon ku Dios ta stima Jacob pero ta odia Esau? Mes paresido, kiko Hesus tabata nifiká ku Su palabranan ku si Su siguidornan bin serka djE pero no ta odia nan sernan stimá, nan no ta digno di djE?

II.Dios ta Fiel. Abo ta Fiel na Dios? (Repasá 1 Juan 4:7-12 ku e klas)

Nos fieldat na Dios ta keda mustra den forma tangibel dor di nos rèspèt pa Su lei i den e forma kon nos ta komportá nos mes den relashonnan humano. (Mira Juan 14:15; 1 Juan 4:7-12, 19-21). Juan ta maravia, Ta kon hende por afirmá ku nan ta stima Dios, Ken nan no por mira, ora ku nan no ta stima nan bisiña ku ta biba band’i nan? Si nos no ta mustra nos kuido, rèspèt, i amor den forma práktiko, anto e ora ei nos ta gaña nos mes. Komo konsekuensia, nos relashon ku Dios no ta genuino.

Konsiderá Esaki: Kiko ta berdadero fieldat? Kon Dios ta mustra Su fieldat na nos? Kon nos mester mustra esaki na Dios?

III. Abo Ta Fiel Na Bo Kasa?(Repasá Malakias 2:10-16 ku e klas).

Nos fieldat na Dios ta keda demostrá prinsipalmente den nos fieldat na nos kasá. E sènter literario i temátika di e buki di Malakias ta kapítulo 2:10-16. E tema

aki ta fuerte: “Stòp di ta infiel!” Ta definí piká den e pasashi aki manera kibrando ku fe: “P’esei no pèrdè bo sano huisio i no sea infiel” (Malakias 2:16; mira tambe Romanonan 14:23). E palabra pa “kibra ku fe” òf “di ta sin fe” (RSV) òf di “trata den forma traishonero” (NKJV); na Hebreo bagad ta bin dilanti den e pasashi kòrtiku aki di Malakias (i solamente akinan) sinku biaha (vs. 10, 11, 14, 15, 16) i ta hunga un ròl klave. Dios ta bini den huisio, i E lo yama hende pa bin duna kuenta na djE; p’esei, nan tin ku mantené nan fe i kultivá relashonnan korekto, ku ta bini di fe. Den e buki di Malakias, tin fe ta nifiká ser fiel na e pakto ku nos a hasi ku Dios i tambe ku nos kasá.

Mester biba e relashon di fe den nos matrimonio. Akinan nos no por gaña; sea nos ta fiel na nos kasá òf nos ta kibra ku e relashon íntimo aki di pakto. Un

136

relashon amoroso ku nos kasá lo tin influensia positivo i duradero riba nos yunan.

Pregunta pa Diskushon: Pakiko Dios ta odia diborsio? Kiko ta asina perhudisial di dje? Kon e ta afektá bida spiritual di e pareha envolví, di e yunan, i di futuro? Kua ta e kousanan legítimo pa diborsio? Ki ora por hustifik’é? Wak Hesus Su kontesta na e pregunta aki ku algun Fariseo a hasi’E: “Un hòmber tin mag di divorsiá di su kasá pa kualke motibu?” (Mateo 19:3-9).

Diskushon: Malakias ta usa un ilustrashon fuerte i gráfiko akinan den su siñansa di loke ke men biba un bida dediká na Dos. Konta otronan di Dios Su fieldat den kumpli ku Su promesanan enkuanto diesmo. Kon bin ku nuebe désimo parti semper ta laga mas ku dies-désimo parti? Enkurashá otronan pa nan ta fiel na Señor den asuntu finansiero di bida, asina nan tambe por eksperensiá Dios Su bendishon speshal (Malakias 3:10-12).

IV. Abo ta un Mayor ku ta Amante, Atento, i Responsabel? (Repasá Malakias 4:5, 6 ku e klas)

E mensahe profétiko di Tèstamènt Bieu ta terminá ku un asuntu ku ta primintí mashá i tòg e ta serio na mes un tempu. Mishon di profeta Elias, e movementu profétiko pa último dianan, ta konsistí den bira kurason di tatanan pa yunan, i pa trese yunan bèk serka nan mayornan (Malakias 4:5, 6). Ripará ku e trabou aki ta bai samsam ku regreso di Dios Su pueblo na e Solo di hustisia (Malakias 4:2) i na e lei di Dios (Malakias 4:4). Solamente den e forma aki Dios Su bendishonnan abundante por baha.

Diskushon: Señor ta bisa ku al final lo mira un distinshon entre esnan ku ta sigui Dios i esnan ku ta biba nan mes bida. (Mira Malakias 3:18). Kon Dios por mustra e diferensia entre esnan hustu i esnan malbado? Kon nos por rekonosé ku un hende ta sirbi Dios di kurason?

STAP 3 – APLIKA

Djis pa Maestronan: Pa por komprondé mas mihó e preguntanan ku hende tin i e kontesta ku Dios ta duna, invitá miembronan di klas pa partisipá den e siguiente aktividat:

Wak na tur e preguntanan ku hende a hasi den e buki di Malakias i pensa riba pakiko e hendenan a hasi e preguntanan aki. Despues splika e kontestanan ku Dios a duna na kada pregunta òf na algun di nan. Ata aki e ocho preguntanan di e hendenan, i dilanti ta bini Dios Su deklarashon “boso ta puntra”:

1. “Kon Bo a stima nos?” (Malakias 1:2, NIV).2. “Kon nos a menospresiá Bo nòmber?” (Malakias 1:6)3. “Kon nos a falta ku Bo?” (Malakias 1:7).

137

4. “Pakiko Bo no ta pone atenshon na nos ofrendanan i aseptá nan ku plaser for di nos man?” (Malakias 2:13, 14).

5. “Kon nos a kans’E?... I unda e Dios di hustisia ta?” (Malakias 2:17).6. “Kon nos mester bolbe bèk na Bo?” (Malakias 3:7).7. “Kon nos a hòrtá Bo?” (Malakias 3:8).8. “Kiko nos a bisa kontra Bo?” (Malakias 3:13).

Den ki forma e asuntunan aki ta relevante i vigente ainda pa nos den nos mundu moderno? Kon nos mes ta luchando ku preguntanan similar?

Pregunta pa Pensamentu: Pakiko nos tin tempu asina difísil pa apresiá Dios Su amor, ku a stima nos asina hopi ku asta El a muri pa nos?

STAP 4 – KREA

Djis pa Maestronan: Deskribí den bo mes palabranan e tema prinsipal òf struktura literario di e buki di Malakias. Esaki lo yuda bo diserní e temanan prinsipal ku Dios ta presentá na Su pueblo den tempu di Malakias.

Aktividat: Krea pòrtrèt di un famia ideal. Kon mayornan mester trata otro, i ki tipo di relashon nan mester kultivá ku nan yunan? Kon nan por demostrá nan amor pa asina e yunan por sa, no solamente, ku nan mayornan ta stima otro, pero nan ta sinti esaki tambe, i ta sigur di dje? Kon mayornan por respetá nan yunan su individualidat i yuda nan krese den nan talentonan i interesnan? Kiko nan por hasi huntu?

********************

138

139