ADAMS VIEW дастурида тўп халқага тушириш масаласи

Бажариладиган қадамлар:

1-қадам. Тўп-халқа моделини яратиш;

2-қадам. Тўп-халқа ўртасида ўзаро Contact force (контакт куч) ва ўлчагич яратиш;

3-қадам. Design Variables (ўзгарувчилар) ни яратиш ва тўпга бошланғич тезлик бериш;

4-қадам. Тўпнинг бошланғич тезлиги учун оптимал қийматни топиш.

Тўп-халка моделини яратишнинг дастлабки қадами.

6

ADAMS View бўлимида

тўпни координата бошида

лойиҳалаш кетма-кетлиги.

Халқа моделини яратиш

кетма-кетлиги.

Rotate айлантириш тугмасини танлаш.

Халқани x ўқи атрофида 900 буриш кетма-кетлиги.

1

2

Халқани ерга қотириш кетма-кетлиги.

Тўп билан халқа ўртасида контакт куч яратиш кетма-кетлиги.

Тўп билан халқа ўртасида ўлчагич яратиш кетма-кетлиги.

Тўп билан халқа ўртасида ўлчагич яратиш.

3-қадамда ўзгарувчилар яратилади. Бунинг учун Design Exploration асбоблар панелининг Design

Variables бандидан Design Variables тугмаси танланади.

а) b)

Design Variables яратиш жараёни.

Тўпга бошланғич тезликнинг x ўқидаги ташкил этувчисини бериш кетма-кетлиги.

Тўпга бошланғич тезликнинг y

ўқидаги ташкил этувчисини

бериш.

Design Evaluation Tools

бўлимини ишга тушириш.

Тўп бошланғич тезликнинг оптимал қийматини топиш.

Ҳисоблаш жараёни якунлангандан сўнг ишчи ойнада оптималлаштириш операциясининг якунланганлиги

ҳақида Information ойнаси пайдо бўлганидан кейин Close тугмаси босилади. Олинган натижани кўриш

учун Design Evaluation Tools ойнасидан Create tabular report of results (4) (олдинги слайд) тугмаси

босилади ва асосий ишчи ойнада ҳосил бўлган Design Evaluation Results Table ойнасидан OK тугмаси

босилади

Design Evaluation Results Table ойнаси.

Асосий ишчи ойнада Information ойнаси

намоён бўлади. Бу ойнанинг Objectives

қаторидан тўп халқа орасидаги масофа

оптималлаштириш жараёнидан олдин 0.3292

м ва кейин 0.00109 м яъни 1 мм бўлгани

кўришимиз мумкин. Design Variables

қаторидан тўпнинг бошланғич тезлигининг x

ва y ўқлардаги ташкил этувчиларини

оптималлаштиришдан олдин 𝑣𝑥 = 1 𝑚

𝑠,

𝑣𝑦 = 3 𝑚

𝑠 га тенг эди. Оптималлаштиришдан

кейин 𝑣𝑥 = 1.19046 𝑚

𝑠, 𝑣𝑦 = 3.88488

𝑚

𝑠 га

тенг эканлиги маълум бўлди

Агар тўпнинг бошланғич тезлигини 𝑣0 = 𝑣𝑥2 + 𝑣𝑦

2 формуладан аниқласак: 𝑣0 = 𝑣𝑥2 + 𝑣𝑦

2 =

12 + 32 = 3,1623 𝑚

𝑠 ва оптималлаштириш жараёнидан кейин

𝑣0 = 𝑣𝑥2 + 𝑣𝑦

2 = 1.190462 + 3.884882 = 4,0632 𝑚

𝑠 эканлиги маълум бўлади.

Агар ҳисобланган бошланғич тезлик 4,0632 𝑚

𝑠 билан тўп халқага тушади деб қабул қилсак, бу

нотўғри бўлади чунки тўпни отишдаги бурчакнинг бошланғич қиймати ҳам мухим роль ўйнайди ва ўз

навбатида тўпнинг халқага тушиш вақти ҳам мос равишда ўзгариб боради. ADAMS дастури бизга

тавсия этаётган бошланғич тезликда тўпнинг отилиш бурчаги ҳам эътиборга олинган.

Ҳисоблаш жараёни муваффақиятли тугатилгандан сўнг модель сақланади.

Такрорлаш учун саволлар

1. Rotate тугмасининг вазифаси нимадан иборат?

2. Тўп билан ground (ер) қандай боғлам тури билан боғланган?

3. Point-to-point measure тугмасининг вазифаси нимадан иборат?

4. Нима учун тўп билан халқа ўртасида Contact Force яратилади?

5. Қандай қилиб тўп билан халқа ўртасида ўлчагич яратилади?

6. Design Variables тугмасининг вазифаси нимадан иборат?

7. Қандай қилиб тўпга бошланғич тезлик берилади?

8. Design Evaluation Tools бўлимини ишга туширишни кўрсатинг?

9. ADAMS дастурида қандай қилиб ўзгарувчилар яратилади?

10.Нима учун тўп халқага тушиши учун зарур бўлган бошланғич тезликнинг қиймат ягона эмас?

Мустақил бажариш учун топшириқлар

1. Радиуси 50 мм бўлган тўпни 2000 мм узоқликда жойлашган габарит ўлчамилари 100х50х200 мм

бўлган доскага улоқтириб теккизиш учун унинг бошланғиз тезлигини оптимал қийматини топинг.

2. Радиуси 50 мм бўлган тўпни

кичик радиуси 5 мм ва катта

радиуси 70 мм бўлган халқага

тушириш учун унинг бошланғиз

тезлигини оптимал қийматини

топинг.