บทฟื้นฟูวิชาการพูนพิศมัย vol. 61 เล่ม 1...
TRANSCRIPT
Suwajo P, Pungrasmi P, Panchaprateep R, Haetanurak S. Hair transplantation. Chula Med
J 2017 Jan – Feb; 61(1): 51 - 71
The causes of a hair loss or bald head, often found in both men and women, diversity:
hereditary and rogenetic alopecia. A study in Thailand showed that the prevalence of hair
loss increased in accordance with age: it was found in 34% of 50 year old men and 67.7% of
80 year old men. Other causes of hair fall are skin diseases, accident and scar. This condition
has minimal effect on physical health yet a lot more on mental one, resulting stress, loss of
confidence, and sociability. The current treatments include medication, laser comb and hair
transplant which is the supplement of traditional plastic surgery. It has been developed
continuously. Current hair transplant technique provides a satisfactory result, natural look
with high safety profile because of biological and physiological characteristics of hair are well
studied as well as modern surgical technique. The keys to success in hair transplantation are
proper selection of graft, graft density, selected transplant area, recipient and donor site. The
next step of development is based on the surgery without scar and cell therapy.
Keywords: Baldness, alopecia, hair transplantation, hair restoration.
Correspondence to: Suwajo P. Department of Plastic and Reconstructive Surgery,
King Chulalongkorn Memorial Hospital, The Thai Red Cross Society,
Bangkok 10330, Thailand.
Received for publication. September 26, 2016.
บทฟนฟวชาการ
การผาตดปลกถายเสนผม
พนพศมย สวะโจ* พรเทพ พงรศม**
รชตธร ปญจประทป*** สหทศ เหตานรกษ*
* ภาควชาศลยศาสตร โรงพยาบาลจฬาลงกรณ สภากาชาดไทย
** ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
***ภาควชาอายรศาสตร คณะแพทยศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
Chula Med J Vol. 61 No. 1 January-February 2017
52 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
พนพศมย สวะโจ, พรเทพ พงรศม, รชตธร ปญจประทป, สหทศ เหตานรกษ. การผาตด
ปลกถายเสนผม. จฬาลงกรณเวชสาร 2560 ม.ค. – ก.พ.;61(1): 51 - 71
ปญหาผมรวง (hair fall) ผมบาง (thinning of hair or hair loss) พบไดบอยทงในผหญงและ
ผชายสวนใหญเปน androgenetic alopecia (AGA) ซงเกดจากพนธกรรมและฮอรโมนแอนโดรเจน
โดยมการศกษาในประเทศไทยพบวาความชกของภาวะผมบาง (permanent hair loss) เพมขนตาม
อายโดยชายทอาย 50 ป พบไดรอยละ 34 และพบไดรอยละ 67.7 เมออาย 80 ป สาเหตอนของ
ภาวะผมรวง (hair fall) ไดแก โรคผวหนง อบตเหต และรอยแผลเปน ภาวะผมรวง ผมบางนแมมผล
กระทบตอสขภาพทางกายนอยแตมผลมากตอจตใจ ทำใหเกดความเครยด ขาดความมนใจ และม
ปญหาตอการเขาสงคม การรกษาในปจจบนมทงการใชยา หวเลเซอร รวมไปถงการปลกถายเสนผม
ซงการผาตดปลกถายเสนผมนเปนสวนเพมเตมจากศลยกรรมตกแตงดงเดม โดยมพฒนาการอยาง
ตอเนองและซบซอน เทคโนโลยการปลกถายเสนผมในยคใหมทำใหเกดผลลพธทด เปนธรรมชาต
ยงยน และมความปลอดภยสง การพฒนาทเกดขนเกดจากความเขาใจตอลกษณะทางชวภาพและ
สรรวทยาของเสนผมทดขน ประกอบกบวธการผาตดททนสมย กญแจสำคญทนำไปสความสำเรจ
ของการปลกถายเสนผม ไดแก การเลอก graft ทเหมาะสม ตำแหนงทปลกถาย ความหนาแนนท
เลอกใช และการเลอก donor พฒนาการขนตอไปในอนาคตมพนฐานอยบนการผาตดทไรรอยแผล
และการรกษาในระดบเซลล
คำสำคญ: ผมรวง, ผมบาง, ศรษะลาน, ปลกผม, ปลกถายเสนผม.
53การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
ปญหาผมรวง (hair fall) ผมบาง (thinning of hair
or hair loss) พบไดบอยทงในผหญงและผชาย สวนใหญ
เปน androgenetic alopecia (AGA) ซงเกดจากพนธกรรม
และฮอรโมนแอนโดรเจน โดยมการศกษาความชกของ
ภาวะผมบาง (permanent hair loss) น โดย Gan DC.
และ Sinclair RD.(1) ในปพ.ศ. 2548 พบวาทอาย 50 ป
ผชายมภาวะ นประมาณ รอยละ 50 และทอาย 80 ป
พบภาวะผมบางนในผชายรอยละ 73.5 และผหญงรอยละ
57 ซงสอดคลองกบการศกษาของ Pathomvanich D.
และคณะ(2) ซงศกษาในประเทศไทยปพ.ศ. 2545 พบวา
ความชกของภาวะผมบางเพมขนตามอายโดยชายทอาย
50 ป พบไดรอยละ 34 และพบไดรอยละ 67.7 เมออาย
80 ป โดยสาเหตอนของภาวะ ผมรวง (hair fall) ไดแก
โรคผวหนง อบตเหต และรอยแผลเปน ภาวะผมรวง
ผมบางนแมนแมมผลกระทบตอสขภาพ ทางกายนอยแต
มผลมากตอจตใจ ทำใหเกดความเครยด ขาดความมนใจ
และมปญหาตอการเขาสงคม การรกษาในปจจบนมทง
การใชยา หวเลเซอร รวมไปถงการปลกถายเสนผม แพทย
จงควรมความเขาใจในพยาธสภาพ พยากรณโรคและวธ
การรกษาตาง ๆ เพอชวยแกไขปญหาเหลาน
ความรเบองตนเกยวกบเสนผม (Basic information)(3-5)
หน งศ รษะในคนปกต ม เส นผมประมาณ
100,000 เสน โดยเฉลยยาววนละ 0.35 mm (เดอนละ 1
cm) แบงเปน 2 ประเภท ไดแก vellus hair คอขนออน
ตามตวและใบหนาไมม hair medulla โดยปกตไมมสยาว
ไมเกน 2 cm และ terminal hair คอ ผมเสนใหญ
หยาบและยาวมสและม hair medulla ซง terminal hair
แบงเปน asexual hair (ผมทศรษะขนควขนตามแขนขา)
และ sexual hair (ขนทหวหนาว รกแร หนวด เคราและ
ขนหนาอกในผชาย)
วงจรการงอกของเสนผม (hair growth cycle) แบงออกเปน
3 ระยะไดแก
1. Anagen phase คอ ระยะทผมมการเจรญ
เตบโตใชเวลานาน 2 – 6 ปพบรอยละ 85 - 90 ของผมบน
หนงศรษะ
2. Catagen phase หรอ transition phase คอ
ระยะทมการเปลยนแปลง ใชเวลา 2 – 3 สปดาหพบ
นอยกวา รอยละ 1 ของผมบนหนงศรษะ
3. Telogen phase คอ ระยะทเสนผมหยดการ
เจรญเตบโตใชเวลา 3 เดอนแลวจะถกแทนทดวยผมระยะ
anagen ทเกดใหมดนใหหลดรวงไป พบรอยละ 10 - 15
ของผมบนหนงศรษะ
ในภาวะปกตผมรวงใน telogen phase เฉลย
100 เสนตอวนหรอ 10,000 เสนตอ 3 เดอนในวนทสระผม
อาจรวงไดเปน 2 เทารปแบบการรวงของเสนผมของมนษย
เปน mosaic pattern คอ รวงจากทกจดสลบกน อายของ
ขนแตกตางกนตามตำแหนง คอ ผมบนหนงศรษะอาย
เฉลย 4 ป ขนควขนตา ขนรกแร อายเฉลย 3 - 4 เดอน
ขนออนตามรางกาย 4 เดอนผมทหนงศรษะม lifetime cycle
10 - 20 cycles
โรคผมรวงแบงเปน 2 กลม ไดแก(6, 7)
1. ผมรวงแบบไมมแผลเปน (non-cicatricial
alopecia) เชน androgenetic alopecia, alopecia areata,
telogen effluvium, anagen effluvium, loose anagen
syndrome, trichotillomania, traction alopecia
2. ผมรวงแบบมแผลเปน (scarring or
cicatricial alopecia) เชน chronic cutaneous lupus
erythematosus, lichen planopilaris, central centrifugal
cicatricial alopecia
การวนจฉยโรคตองอาศยการซกประวตและตรวจ
รางกาย เชน ลกษณะผมทรวง, ระยะเวลาทเปน, จำนวน
เสนผมทรวงตอวน, ขนทอนรวงดวยหรอไม, อาการรวมอน
เชน มไข, ปวดขอ, ผนขนตามตว, แพแสงแดด, เคยมประวต
เจบปวยหรอชวง 3 เดอนหลงการคลอดบตร, ประวต
การเสยเลอด เช น การแทงบตร, การบรจาคโลหต,
ชวงหลงการผาตด 3 เดอน, โรคประจำตว, ยาทใชเปน
ประจำและประวตครอบครว บางรายอาจสงตรวจทางหอง
54 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
ปฏบตการเพอตรวจวดระดบฮอรโมนหรอตดชนเนอใน
ตำแหนงทผมรวง (scalp biopsy) เพอสงตรวจทางพยาธ
วทยา สาเหตทพบบอยทสด คอ ผมรวงจากพนธกรรมและ
ฮอรโมน (androgenetic alopecia, AGA) ในผชายเรยกวา
male pattern baldness (MPB) หรอ male androgenetic
alopecia (MAGA) โดยพบการลดลงของเสนผาศนยกลาง
ของ hair หรอเสนผมบางลงเปล ยนจาก terminal
pigmented anagen hair กลายเปน fine hypopigmented
vellus hair จากอทธพลของ dihydrotestosterone
hormone (DHT)(8) ปญหาผมรวง ผมบางในภาวะนจะ
เปนแบบคอยเปนคอยไป (progressive balding) มกม
รวมกบประวตครอบครวพบอาการไดตงแตเรมเขาสวย
เจรญพนธจนถงอาย 40 ป โดยมความแตกตางกนของ
ปรมาณและอตราการรวงเทานน อาการเรมจากการรน
ของ anterior hair line โดยเฉพาะบรเวณ fronto-temporal
angle ทำใหเหนเปน M-shaped recession ตอมาบางท
บรเวณกระหมอม (vertex) และขยายออก โดยรอบ mid-
frontal hair จนในทสดเหลอเฉพาะ occipito-parietal
area ไดมการแบงระยะเพอประเมนความรนแรง การดำเนน
โรค และการตอบสนองตอการรกษาโดยในผ ชายใช
Norwood grading scale ดงรปท 1
รปท 1. แสดง Norwood grading scale(4)
55การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
การดแลรกษา (Management)(9, 10)
การร กษาโรคผมร วงม ต งแต แบบไมผ าต ด
(nonsurgical management) เชน การใชยา, หวเลเซอร
และแบบใชการผาตดปลกถายเสนผมการรกษาแบบ
ไมผาตดท ไดรบการอนมตจากองคการอาหารและยา
สหรฐอเมรกา (US FDA)ไดแก ยา minoxidil, finasteride,
topical bimatoprost และ low level laser therapy
เนองจาก AGA เปนกระบวนการทเกดขนตอเนอง การใช
ยายงสามารถนำมาใชรวมกบการปลกถายเสนผมเพอ
ชวยลดการรวงของผม และเพมความหนาแนนของผม
Minoxidil(11, 12)
กลไกการรกษาผมรวงของ minoxidil ยงไมทราบ
แนชดถงกลไกทมผลทำให prolong anagen phase และ
เพมขนาด hair follicle ซงรปแบบท FDA อนมตใหใชเปน
แบบใชภายนอกม 2 รปแบบคอ solution และ foam
ในแบบ solution มการผสม propylene glycol เพอใหยา
ละลายในไขมนดขน ซงอาจทำใหผปวยแพหรอระคาย
เคองผลขางเคยงอน เชน เสนขนหนาขนในบรเวณทไม
ตองการ โดยสามารถหายไดเองหลงหยดใชยา 1 - 3 เดอน
ในผปวยชาย US FDA อนมตใหใชทงแบบรอยละ 2 และ
รอยละ 5 solution และแบบรอยละ 5 foam ทาวนละ 2
ครง สวนในผปวยหญงใหใช รอยละ 2 solution วนละ 2
ครง และแบบรอยละ 5 foam วนละครง ระยะเวลาเหน
ผลอยท 6 - 8 เดอน สวนใหญแลวจะมผลสงสดเมอใชได
12 เดอนสามารถใชตอเนองได หลงหยดยาจะเกดผมรวง
แบบ telogen effluvium ใน minoxidil-dependent hair
ภายใน 4 - 6 เดอน
Finasteride(13)
เปนยากลม competitive inhibitor ตอ receptor
ของ type II 5-alpha reductase ชวยยบยงการเปลยน
testosterone เปน Dihydrotestosterone (DHT) ชวยเพม
ระยะ anagen phase, เพมความหนาและความยาวของ
เสนผมซงมทใชใน MAGA โดย US FDA แนะนำรปแบบ
รบประทานขนาด 1 มลลกรมตอวน เรมเหนผลท 6 - 8
เดอน ผลขางเคยงทอาจเกดขน คอ ความรสกทางเพศ
ลดลง การแขงตวของอวยวะเพศลดลงแตไมมผลตอ
การสรางอสจ และควรตรวจตดตามระดบ Prostate-
specific antigen (PSA) ทกป ตงแตกอนเรมรกษาเพราะ
ยานมผลลดระดบ PSA จงอาจทำใหมผลตอการตรวจ
คดกรอง และตรวจตดตามเรองมะเรงตอมลกหมาก ยาน
ไมไดรบการอนมตใหใชในผหญงเนองจากม teratogenicity
สาเหตของผมรวงในผหญงอาจไมใชจากฮอรโมนและได
เคยมการศกษาถงการใชยานในกลม postmenopausal
female pattern baldness พบวาผลลพธไมแตกตางกบ
กลมทไมไดใชยา
ในปพ.ศ. 2553 Mella JM. และคณะ(14) ทำการ
ศกษาแบบ systematic review ในประชากร 3,927 คน
พบวาในผทรบประทาน finasteride วนละ 1 มลลกรม
พบวามปรมาณเสนผมเพมขนรอยละ 9.42 ท 12 เดอน
และรอยละ 24.3 ท 24 เดอน ม erectile dysfunction
ไดรอยละ 1.5 Leavitt M. และคณะ(15) ทำการศกษาใน
ผ ชาย 79 คนท ปลกถายเสนผมโดยใหร บประทาน
finasteride วนละ 1 มลลกรม กอนผาตดปลกผม 4 สปดาห
จนถงหลงผาตด 48 สปดาห เทยบกบ placebo พบวาใน
กล มท ได finasteride มผมท งบรเวณทปลกถายและ
บรเวณโดยรอบมากกว าและหนาแนนกวากล มท ได
placebo และพบวาการใชยาทออกฤทธผานหลายกลไก
รวมกน อาจมผลเปน additive effects เชน การใช
minoxidil รวมกบ finasteride เปนตน(9)
Topical bimatoprost
เปน prostaglandin F2 analogue ท ไดร บ
การอนมตจาก FDA ใหใชแบบรอยละ 0.03 ophthalmic
solution ใน eyelash hypotrichosis และในขณะนอยใน
ขนตอนการศกษาเพอนำมาใชกบผมบนหนงศรษะ
Lowlevel laser (light) therapy (LLLT)(16)
การใชเลเซอรรกษาภาวะผมรวงยงไมทราบกลไก
56 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
ทแนชด แตมสมมตฐานตาง ๆ เชน กระตน epidermal
stem cell ใน hair follicle bulge และเปล ยนเขาส
anagen phase ในปพ.ศ. 2550 FDA ไดอนมตการใช
laser comb ใน MAGA (Norwood IIa-V) และในผหญง
(Ludwig I-4, II-1, II-2) หรอการสญเสยผมบรเวณดาน
หนาของศรษะครงละ 10 - 15 นาท 3 ครงตอสปดาห
เวลาท เห นผลประมาณ 4 เดอน ในป พ.ศ. 2557
Jimenez JJ. และคณะ (17) รายงานการศกษาแบบ
multicenter randomized sham device-controlled,
double-blinded ในผปวยทงชายและหญงจำนวน 334 คน
โดยใช laser ความยาวคลน 635/655 nm ครงละ10 - 15
นาท 3 ครงตอสปดาห เปนเวลา 26 สปดาห พบวา
terminal hair เพมขนประมาณ 20 เสน/cm2 และไมพบ
ภาวะขางเคยงทรนแรง
การผาตดปลกถายเสนผม (Hair transplantation)(18-21)
มรายงานการผาตดปลกถายเสนผมทประเทศ
ญปนตงแตชวงปพ.ศ. 2473 แตเนองจากอยในชวงสงคราม
ทำใหไมแพรหลาย ตอมาในปพ.ศ.2495 นายแพทย
Norman Orentreich ไดผ าตดปลกผมในผ ป วย
androgenetic alopecia โดยนำเสนผมจากดานหลงของ
ศรษะ (donor area) ยายมาทหนงศรษะบรเวณอนทม
ผมรวง (recipient area) และไดเสนอทฤษฎ donor
dominance คอ เมอนำรากผม donor มาปลกท recipient
รากผมเหลานจะสรางเสนผมโดย มลกษณะอตราการยาว
ในชวง anagen เหมอนบรเวณ donor (retention of donor
hair characteristics at recipient site) แตผลการผาตด
ในยคนนยงไมเปนทนาพอใจเพราะลกษณะไมเหมอน
ธรรมชาต เนองจากใชกระจกเสนผมใหญ (ประมาณ
10 – 25 เสนใน 1 graft) และไดมการพฒนาเทคนคการ
ผาตดเรอยมา จนกระทง ปพ.ศ. 2538 Bernstein ไดเสนอ
วธผาตดทเรยกวา follicular unit transplantation (FUT)
ซงผลของการผาตดวธนเปนธรรมชาตมากทสด สำหรบ
ทฤษฎ donor dominance ในป พ.ศ. 2551 Dinh HV.
และคณะ(22) ไดมการรายงานตวอยางผปวยเพอสนบสนน
ทฤษฎน โดยพบวาเมอนำผมจาก donor สเขมมาปลก
บรเวณ recipient ซงมผมสขาวทเวลา 1 ป พบวาผมท
งอกใหม มลกษณะสเขมเหมอน donor แตในปพ.ศ. 2552
Hwang S. และคณะ(23, 24) ไดนำขนบรเวณหนาอกมาปลก
ท ศ รษะ พบวาความยาวของผมท นำมาปลกท ศ รษะ
มากกวาขนทหนาอก (56.3 mm เทยบกบ 28.5 mm) จงม
สมมตฐานวาท recipient site นาจะมอทธพลรวมดวย
ดานระยะ anagen และอตราการงอกของเสนผม โดยใน
แตละ Hair follicular unit ประกอบดวย hair follicles
ทมเสนผม 1 - 4 เสน, sebaceous glands และ arrectorpili
muscle ดงแสดงในรปท 2
รปท 2. A. แสดง hair follicles ทมเสนผม 1 - 4 เสน
B. แสดงภาพทาง histology ของ hair follicle
C. แสดงลกษณะทางกายวภาคของ hair follicle(4,20)
57การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
การเตรยมตวการผาตดและการประเมนผปวย
(Preoperative evaluation and patient selection)(25)
กอนการผาตดแพทยควรประเมนผปวยถงจด
มงหมาย และความคาดหวงของผปวยวาสมจรงหรอไม
(realistic goal) ตรวจความรนแรงทเปน ปรมาณและ
ลกษณะของ donor site และ recipient site ตรวจเลอด
เพ อเตรยมการผาตด แนะนำภาวะแทรกซอนจากการ
ผาตดและผลการผาตด การยอมรบขอจำกดตาง ๆ ควร
ระวงอยางมากในผปวยอายนอยเพราะยงมโอกาสทผม
จะรวงตอไปในอนาคตอาจพยากรณความรนแรงผดและ
ผ ปวยมกมความคาดหวงเกนจรง กลมท ไมควรเลอก
การปลกผม เชน มความคาดหวงเกนจรง, ภาวะเจบปวย
ทางจต เชน body dysmorphic disorder, depression,
anxiety, obcessive-compulsive disorder, psychosis
เนองจากการผาตดปลกถายเสนผมไมไดเปนการสราง
เสนผมใหม แตเปนการจดทใหมของเสนผมเดมทมอย
มขอจำกดตอผลของการรกษา เชน เสนผมบาง, ความหนา
แนนของเสนผมนอย, สผมตางกนมาก, ศรษะลานเปน
บรเวณกวางมากแตบรเวณ donor ผมนอย มแผลเปน
หรอหนงศรษะไมยดหยน เปนตน
การออกแบบแนวผม (Hairline design)(26)
การออกแบบแนวผม เปนปจจยทสำคญอยาง
หนงในการปลกถายผม การรางแนวผมใหดเปนธรรมชาต
เรม จากรจกแนวขอบและจดตาง ๆ ดงแสดงในรปท 3
ซงสวนมากปญหาผมบางมกพบท frontal area, mid
scalp, vertex (crown) หากมปญหาผมบางหลายตำแหนง
มกเรมการรกษาดวยวธการปลกถายเสนผมบรเวณ frontal
area กอน
Mid frontal point (MFP) อยแนวกลางดานหนา
สดของ frontal hairline ปกตควรอย เหนอ glabella
7 - 10 cm
Apex (fronto-temporal junction, FTJ) คอ
จดตดระหวาง frontal hair line กบ temporal hair line
โดย FTJ จะอย ในเสนแนวด งจาก lateral canthal
(vertical lateral canthal line) และแนวจาก MFP มา FTJ
จะเปนแนวชนขนเสมอ
Temporal point (TP) คอมมแหลมทยนออกมา
จาก temporal hair line ซงมกอยในแนวตดของเสนท
ลากจากปลายจมกไป pupil กบเสนทลากจากตงหไป MFP
Parietal hump (PH) หรอ Lateral hump (LH)
คอบรเวณ temporal-parietal เปนแนวตอของ permanent
donor ดานลางกบบรเวณ mid scalp ซงขอบดานหนา
ของ parietal hump เปน temporal hair line
รปท 3. แสดง Anatomical landmark ของแนวผม(4)
58 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
Frontal hair line เปนแนวผมดานหนากวาง
ทงหมด 2 - 3 cm แบงไดเปน 3 สวน คอ Transition zone
(TZ) อยแนวหนาสดกวาง 0.5 - 1 cm ควรม micro/macro
irregularity (ดงแสดงในรปท 4) ผมบรเวณนควรใชเปน
single hair graft, Define zone (DZ) อยถดจาก TZ
มความหนาแนนของผมมากข นใช graft เปน 2 hair
follicular units (FU) และFrontal tuft (FT) เปนบรเวณ
วงรกลาง DZ ทมความหนาแนนผมมากใช graft เปน
3 - 4 hair FU ขอควรระวงในการวางแนว frontal hair line
คอ ไมควรวางแนวนตำเกนไป ควรตระหนกถงการรวง
ของผมทอาจเกดในอนาคตและความเหมาะสมของ donor/
recipient ratio ดวย
รปท 4. A. แสดง frontal hair line แบบธรรมชาต ทม micro/macro irregularity(26)
B. แสดง unnatural hair line(26)
C. แสดง routine treatment zones for planning(4)
59การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
Safe donor area(27)
การเลอก donor ควรเลอกบรเวณทม terminal
hair และไมกระทบจากภาวะผมรวงแมเปนขนรนแรง
ในปพ.ศ. 2538 Unger WP. ทำการศกษาในผปวยชาย
อาย 65 - 80 ปทเปน MAGA พบวาบรเวณ parieto-
occipital area มผมอยปกตจงเรยกบรเวณนวา safe donor
area (SDA) ดงแสดงในรปท 5 แตยงไมมปจจยใดทจะ
ระบบรเวณ SDA ไดชดเจน ในป พ.ศ. 2557 Park JH.
และคณะ(28) เสนอ safe donor area จากการศกษาในผชาย
เกาหล 1,008 คนทเปน AGA คอ ดานหนาไมเกนแนวของ
external acoustic meatus ดานบน เหนอ helical rim
2 cm และควรหางจากผมบางบรเวณ crown มากกวา
2 cm ในปพ.ศ. 2542 Jimenez F. และคณะ(29) ไดรายงาน
วาในบรเวณ donor จะม hair follicle 65 - 85 unit/ cm2,
เสนผม 124 - 200 เสน/ cm2 และระยะระหวาง FU 1.0 -
1.4 mm ซง Unger WP. และคณะ(30) ไดรายงานวา
potential donor area ของผชาย 1 คน ม follicular unit
เฉลย 6,404 FU และ 5,393 FU ใน Norwood type V
และ VI ตามลำดบ
ความยดหยนของหนงศรษะ (Scalp laxity)
ความยดหยนของหนงศรษะมความสำคญตอ
วธ harvest แบบstrip เนองจากเปนปจจยในการพจารณา
ความกวางของ donor ท harvest ไดโดยสามารถเยบปด
แผลไดแบบ tension free ในปพ.ศ. 2548 Mayer และ
คณะ ไดรายงานสตรการคำนวณ scalp elasticity = (50
mm – ×) (100%)/50 mm ระยะ × หาจากการวดโดย
การลากเสนแนวขวางยาว 5 cm บรเวณ occipitalarea
ทจะใชเปน donor จากนนบบในแนวนอนแลววดความ
ยาวทเหลอของเสนเรยกความยาวทเหลอนนวาระยะ ×(ระยะของ compressed skin) จากการคำนวณแบงได
เปน 3 กลมคอ tight scalp (รอยละ 10 elasticity) แนะนำ
ให harvest strip ได 5 mm, average scalp (รอยละ 24
elasticity) แนะนำให harvest strip ได 12 mm และ very
loose scalp (รอยละ 45 elasticity) แนะนำให harvest
strip ได 22.5 mm โดยพบวาการนวดหนงศรษะกอน
ผาตด 2 - 4 สปดาหสามารถชวยเพมความยดหยนได(31)
กอนเร มผาตดใหตดผมบรเวณ donor สนให
เหลอความยาวประมาณ 2 - 3 mm เพอใหเหนทศแนวผม
ไดชดเจน การระงบความรสกมกใหผปวยรบประทานยา
นอนหลบ เชน midazolam รวมกบการฉดยาชาเฉพาะท
ดวยวธการ tumescent anesthesia โดยใชรอยละ 1
lidocaine with adrenaline (1/100,000) อาจใช marcaine
หรอ procaineรวมกบการฉด normal saline หรอ normal
saline with adrenaline เพอหวงผลใหเกด vasoconstriction
และ vascular compression ลดการออกของเลอด และ
ชวยแยก plane การผาตดดวย(32)
รปท 5. แสดง Unger’ssafe donor area(4)
60 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
Harvesting technique(27, 31)
1. Strip method
ปจจบนวธนเปน gold standard ของการ harvest
donor ในวธ follicular unit transplantation เพอนำ
รากผมบรเวณ occipital หรอ parietal ซงเปนบรเวณ
androgenic resistance ไปปลกบรเวณ recipient โดยการ
harvest นมหลายวธ เชน single-bladed knife excision,
multi-bladed knife excision แตวธเหลานไมเหนถงรากผม
ทำใหมโอกาสตดถกรากผม (transection) ไดสง ในปพ.ศ.
2543 Pathomvanich D.(33 ) ไดรายงานวธผาตด เรยกวา
open technique คอ การใชใบมดเบอร 15 เรมตดผวดาน
บนระหวางผมขนาดเลกและใช skin hook ชวยเพอใหเหน
รากผมและทศของรากผมโดยใชหลก “cut what you see
and see what you cut” โดยการตดขนานกบแนวของ
รากผมจนถงชนใตผวหนงในชน subcuticlar ใตตอ hair
follicle โดยระวงไมใหลกถงชน galea เพอไมใหเกดอาการ
ชาในระยะยาว โดยศลยแพทยจะใสแวนขยายชวยผาตด
เพ อลดการตดถกรากผม โดยในการศกษานรายงาน
transection rate รอยละ 1.59 ขนาดของ strip ทตด
คำนวณจาก scalp elasticity, ความหนาแนนของ follicular
unit (density ของ donor) และความตองการของ recipient
area (จำนวน hair ทตองการใชขนกบบรเวณทตองการ
ปลกผม สวนมาก density บรเวณ recipient ทเหมาะสม
แนะนำใหวาง graft 25 - 40 FU/cm2 หากบรเวณ recipient
มบรเวณกวางมากและประเมน แลว donor มไมเพยงผา
อาจพจารณาการผาตดหลายครง) สวนใหญจะตด strip
ขนาดความกวาง 1 - 1.5 cm ความ ยาว 20 - 30 cm
สำหรบผปวยทมแผลผาตดบรเวณนจากการเคยผาตด
ปลกผมมากอน ควรใหแผลเปนนนอยบรเวณขอบของ
การตด
การลดรอยแผลเปนท donor แนะนำการเยบแบบ
trichophytic closure คอ การ de-epithelialization (ตด
epidermis นอยกวา 1 mm กอนถง hair follicle bulge)
เพอใหผมงอกออกมาตรงแนวแผลเปน Nirmal B. และ
คณะ(34) ไดศกษาเปรยบเทยบความพอใจของผปวย พบวา
พอใจในแผลเปนจากวธ trichophytic closure ทมรอยแผล
เปนกวางนอยกวาการเยบแผลแบบปกตอยางมนยสำคญ
หลง harvest ใหนำ graft มาแชใน storage
solution ทอณหภม 4 องศาเซลเซยสเพอลดเมทาบอลซม
ซงอาจ ใชเปน intravenous fluid เชน normal saline,
Ringer’s lactate solution และมรายงานการใช platelet
rich plasma ศกษาตดตามท 1 ป พบวา graft รอดมากกวา
กลมควบคมทใช normal saline รอยละ 11.5 (รอยละ 93.5
เทยบกบรอยละ 82) นอกจากนยงมการใช hypothermic
tissue storage media, culture media แตยงไมม
หลกฐานแสดงถงประโยชนและความค มคาท ช ดเจน
ขอสำคญ คอ ไมให graft dehydration เพราะทำใหเสย
intracellular water มผลให hair follicle เสยหาย graft
มโอกาสรอดลดลง ขนตอนตอมาคอการตดแบงเพอแยก
follicular unit ภายใตกลองจลทรรศนจะชวยลดอตรา
transaction เมอเทยบการการใชตาเปลา และควรระวง
ในการจบ graft โดยไมจบ hair bulb เพราะจะทำให dermal
sheath และ dermal papilla เสยหายได(35)
2. Follicular unit extraction (FUE)(36)
เนองจากปญหาเรองรอยแผลเปนทเกดจาก strip
method ในปพ.ศ. 2545 Rassman และ Bernstein
จงไดรายงานการผาตดโดยระบตำแหนงของ hair follicular
unit และใชหวเจาะขนาด 1 mm เจาะทละ follicular unit
รวมกบใช jeweler forcep เลาะเอาเสนผมทละ follicular
unit ขอบงชของการผาตดวธน ไดแก ผทตองการไวผมสน
หนงศรษะยดหยนนอยใชรวมกบ strip เพอเพมปรมาณ
donor, ถอน graft เดมทไมตองการ, ใชในการ harvest
จาก body hair โดยอาจทำวธ manual, automated หรอ
robot แตขอจำกด คอ ใชเวลานาน และในผปวยผมบาง
อาจไดกอผมไมมากตองมาผาตดซำ โดยเวนระยะเวลา
ประมาณ 6 - 12 เดอน จากสถตของ International society
of hair restoration surgery พบวาวธ FUE ไดรบความ
นยมเพมขนมากจากปพ.ศ. 2551 มการผาตดดวยวธน
รอยละ 10.8 เพมขนเปนรอยละ 32.2 ในปพ.ศ. 2555
61การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
หลกการ FUE ม 2 แบบคอ sharp punch
technique และ dull punch technique
1. Sharp punch (2-step technique)(37) คอ การเจาะ
แบบคมโดยใชเครองมอทจำกดความลกประมาณ 2 - 2.5
mm (ดงแสดงในรปท 6) แลวใชอปกรณนำ graft ออกมา
โดยใชแรงในแนว axial, tangential นอยกวา blunt
โดยเชอวาจะม hair bulb เคลอนนอยกวาโอกาส transect
นอยกวาอปกรณทใชทำ manual sharp punch technique
เชน Cole Instrument punches (Cole Instruments,
Alpharetta, GA) ซงยงมแบบ motorized กลาวคอเปน
เครอง automateแบบ sharp punch เชน การใช Neograft
(Neograft Solutions, Dallas, TX), Ominigraft (Mecicamat
S.A., Malakoff, France) จากการศกษาของ Onda M.
และคณะ(38) ในปพ.ศ. 2551 พบวา Neograft ลดเวลา
การ harvest graft ได 8 นาท (6 นาทเทยบกบ 14.2 นาท)
ตอ100 graft และลดอตรา graft transection จากรอยละ
17.3 เหลอรอยละ5.4
2. Dull punch (เทคนค 3 ขน)(39) ใชหวคมเจาะ 0.3 - 0.5
mm ในชน epidermis และใชหว blunt เจาะตอถง 4.2 mm
แลวจงนำรากผมออก (ดงแสดงในรปท 7) โดยเชอวาวธน
จะลดโอกาสการตด graft โดยหวคมทเขาไมถกทศแนว
รากผมไดอปกรณทใชทำ manualdull punch technique
เชน SAFE System (HSC Development, Greenwood
Village, CO) และมแบบ motorized เชน Powered SAFE
(HSC Development, Greenwood Village, CO) ซงในป
พ.ศ. 2549 นายแพทย Harris ไดรายงาน transection
rate เทากบรอยละ 6.14 อยางไรกตามมหลายการศกษา
เกยวกบ transection rate ทเปลยนแปลงตามประสบการณ
ของแพทย เพราะหตถการเหลาน จำเปนตองอาศย
ประสบการณคอนขางมาก
รปท 6. แสดง sharp punchfollicular unit extraction (37) รปท 7. แสดง dull punch follicular unit extraction (39)
ตารางท 1. แสดงการเปรยบเทยบของวธ harvest donor แบบ strip technique และแบบ follicular unit extraction
แผลเปนท donor site Linear scar ไมเหน
การ transection ของ hair follicle Minimal Variable
เวลาในการ harvest 10 – 20 นาท (ในการผาตด 5 - 10นาทตอ 100 - 150 graft
harvest บรเวณ donor)
การตดแบง graft ตองทำ ไมตองทำ
คณภาพการปลกผม ดมาก ดมาก
Strip technique Follicular unit extraction
62 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
3. Robotic follicular unit extraction(40)
หนยนตชวยผาตดปลกถายเสนผม (ARTAS
System;Restoration Robotics, San Jose, CA) ซง US
FDA ไดอนมตใหใชตงแตปพ.ศ. 2554 ในผปวยชายทเปน
androgenetic alopecia นำมาใชชวยในการ harvest
donor แบบ follicular unit extraction โดยมขอดคอ
1. Image-guided robotic alignment กลอง
สแกนองศาของรากผมชวยเพมความเรวและความแมนยำ
และยงเขาทำหตถการในมมองศาทยากได เนองจากใช
แขนกลชวย
2. High-resolution digital imaging ความ
ละเอยดแมนยำระดบไมโครเมตร เนองจากประมวลผล
จากคอมพวเตอร
3. Minimally invasive dissection ทำใหได
grafts ทดและแผลท donor นอย
4. Intuitive operation การควบคมบงคบงาย
ใชเวลาในการเรยนรไมนาน
นอกจากน ย งสามารถทำซำไดอยางแมนยำ
เทยงตรงไมตองอาศยผชวย สามารถความเรวทำไดถง
ช วโมงละ 500 - 600 กอผม พบ graft transaction
รอยละ 8(41) ในปพ.ศ. 2557 มรายงานการใช robot เพอ
สราง slit ท recipient พบวาสามารถสรางไดถง 2000 slit
ใน 1 ชวโมง และสามารถตงคามมองศา,ทศทาง, ความลก,
ความหนาแนน, และจำนวน incisions ท งหมด
แตรายละเอยดยงอย ระหวางการพฒนา program
นบเปนการพฒนาอกขนเพอเปน completely robotic
hair transplantation(42)
Recipient Site(20)
การสราง silt สำหรบวาง graft สามารถทำได
โดยใชปลายเขมเบอร 18 - 22 หรอใช miniblade สราง
ชองบรเวณ subdermal space ขอดของการใชเขม คอ
หาไดงาย ราคาถก อยในบรรจภณฑปราศจากเชอ มสระบ
ขนาดเขมชดเจน เวลาสรางชองจะขยายเลกนอยเวลาใส
graft จะลด trauma และยง transect รากผมใกลเคยง
นอยกวาการใชใบมด ในป พ.ศ. 2557 Panchaprateep
R. และคณะ(43) ไดรายงานการใชดามจบมาตดเขมใสเพอ
เปนการกำหนดระยะไมใหลกไปไมใหไปทำลาย blood
supply ดานลาง (ใชความยาวปลายเขมมากกวาความ
ยาวของ follicle 1 mm ดงแสดงในรปท 8) ซงรวมกบ
การทำ tumescent ชวยลดโอกาสทจะวาง graft ลกเกนไป
โดยแนวการสราง slit นแนะนำใหใชเปน lateral slit คอ
ตงฉากกบแนวท graft ออกมาเพอเปนการรกษาระดบมม
ทวาง graft ไวดวย
รปท 8. A.แสดง Precut hypodermic needles ชงความลกปลายเขมทตองการสามารถปรบใหเหมาะสมกบ graft length ไดงาย
B.แสดงวธการสราง slit ท recipient site(43)
63การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
วธในการวาง graft (implantation) ท ไดรบ
ความนยมม 3 วธ ไดแก pre-made incision คอ การทสราง
slit ไวกอนแลวนำ graft มาวางเพอความรวดเรวและ graft
จะไดไมบงกน, buddy technique คอ วธทแพทยสราง
slit ผชวยนำ graft มาวางและแพทยจะตำแหนง graft
อกครงหนง และ stick and place technique คอ การท
แพทยสราง slit ดวยมอขางหนง และใส graft ดวยมออก
ขางตอทนทขอดคอ ไมใส 2 graft ใน slit เดยวกน, ไมม
ชองเปลาทไมวาง graft, ผมยาวไมบงกนและใส graft
งายเพราะยงม dilatation effect จากการสราง slit
(รปท 9) แตการวาง graft อาจใชเวลานานกวา มขอแนะนำ
ใหสราง slit โดย pre-made incision รอยละ 70 และใชวธ
stick and place ในอกรอยละ 30 ทมความสำคญตอความ
สวยงามการวาง graft นอกจากจะใช jeweler forceps
วาง graft (รปท 10) แลวนน ปจจบนม implanter ซงมก
นยมใชในประเทศเกาหล, ประเทศญปน โดยใหผชวยนำ
graft ใส implanter และแพทยนำ implanter มาวางใสใน
slit ทสรางไว (รปท 11)
ความหนาแนนของ graft (density) ทบรเวณ
recipient ทเหมาะสมแนะนำใหวาง graft 25 - 40 FU/cm2
เพราะถานอยเกนไปจะเหนผมบางไมเหมอนธรรมชาตปกต
และถามากเกนไปจะมผลตอการรอดของ graft(35)
ปจจยการรอดของ graft เชน hydration, อณหภม
เยน, การบาดเจบของgraft, การตดเชอและ time out of
body ในปพ.ศ. 2556 Sethi P. และ Bansal A. (44) จงได
เสนอวธ Direct hair transplant คอ การทำ FUT แตสลบ
ขนตอนโดยสรางชองท recipient กอน แลวจง FUE เมอได
graft มาแลวทำการ implant พรอมการ harvest ตอ พบวา
ลดเวลาทรากผมอยภายนอกรางกายจาก 1 - 2 ชวโมง
เหลอ 2 - 20 นาท ผลการตดตามท 18 เดอนพบวาไดผลด
ถงรอยละ 93
รปท 9. แสดงแนวการสราง slit(3) รปท 10. แสดงการวาง graft แบบปกต(3)
รปท 11. แสดงการวาง graft แบบใช implanter(3)
64 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
Post operative consideration(5)
หลงการผาตดปลกผมผ ปวยสามารถใชชวต
ประจำวนทวไปไดปกต สวนเรองการดแลเสนผม สามารถ
สระผม ทำความสะอาดเสนผมและหนงศรษะบรเวณ
donor ไดหลงผาตดวนท 1 และสระผมบรเวณ recipient
ไดหลงผาตด วนท 2 (ในชวงแรกของการทำความสะอาด
และการสระผมควรมาทำทสถานพยาบาล) และจะมยา
ปฏชวนะใหทาวน ละ 2 ครง เวลานอนควรนอนหงาย
อยางนอยเปนเวลา 3 วน โดยใหศรษะทำมม 45 องศาจะ
ชวยลดอาการบวมบรเวณควและหนาผาก ควรงดการ
ออกกำลงกาย เปนระยะเวลา 5 – 7 วน สามารถออก
กำลงกายหนกไดหลง 2 สปดาห แผลบรเวณหลงศรษะจะ
หายและตกสะเกดภายในระยะเวลา 10 – 14 วนสำหรบ
การตดผม, ยอมสผมสามารถทำไดหลงผาตดประมาณ
3 สปดาห และในกลม MAGA แนะนำใหรบประทานยา
finasteride ตอเนองเหมอนกอนการผาตดเพราะเนองจาก
ภาวะนเปน progressive ซงจะม future hair lossได
Complications(45)
ภาวะไมพงประสงคท วไปทอาจเกดขน ไดแก
เลอดออกจากแผล,แผลตดเชอ,ใบหนาบวม, ภาวะไมพง
ประสงค ทเกดไดในบรเวณ donor เชน แผลเปนกวางกวา
ปกต, แผลนน, แผลแยก,เนอตาย ซงสามารถลดความ
เสยงของภาวะเหลานไดโดยประเมนความกวาง donor
ใหเหมาะสมกบความยดหยนของหนงศรษะ และเยบแผล
ใหแรงตงนอย, ภาวะปวดหรอชาจากการทเวลา harvest
donor ลกไปโดนเสนประสาท (greater occipital nerve)
ภาวะไมพงประสงคบรเวณ recipient เชน graft รอดนอย
(นอยกวารอยละ 90), แนวผมไมเปนธรรมชาต (ทง hair
line, ความตนลก, ทศทางผม) การอกเสบตดเชอ, post
transplant effluvium (shock loss) เกดไดทงในทงบรเวณ
donor และ recipient ซงเกดไดใน 2 - 6 สปดาหหลง
ผาตดและใชเวลา 3 - 4 เดอนจงจะกลบมาเปนปกต
Special considerations
Artificial hair fibers(46)
สำหรบการนำวสดสงเคราะหหรอเสนผมเทยม
เพอมาใชในการผาตดปลกผมนน ทางองคการอาหารและ
ยาของประเทศอเมรกา (Food and Dry Administration,
FDA) ยงไมอนมตใหใชในขณะน
Nonscalp donor area(47)
ในผปวยทมผมบางรนแรง เคยผาตดปลกถาย
ผมมากอน หรอมแผลเปนบรเวณ safe donor area (SDA)
อาจจำเปนตองนำผมหรอขนจากบรเวณอนของรางกาย
มาใช เชน เครา หนวด รวมถงขนบรเวณลำตวและแขนขา
แตผมบรเวณอนจะม hair cycle ทสนกวา ลกษณะไม
เหมอนผมทศรษะจงจะเลอกใชในกรณท SDA ไมพอเปน
donor เทานนและควรใชขนจากเครา เนองจากใกลเคยง
ผมทศรษะมากทสด โดยแนะนำใหใชรอยละ 5 minoxidil
วนละ 2 ครงในบรเวณทจะใชเปน donor เปนเวลา 1.5 - 6
เดอนกอนการผาตด
Partial follicular unit extraction
ในปพ.ศ. 2553 Gho CG. และคณะ(48) ไดรายงาน
การศกษา Partial FUE (ทำโดยใชหวเจาะขนาด 6 mm
harvestแบบ partial longitudinal) พบวาทงท donor และ
recipient ม hair follicle ทมเสนผมลกษณะเหมอนเดม
ทง 2 ตำแหนง, โดย diameter ไมแตกตางจากกอน harvest
ในทง 2 ตำแหนง และท 1 ป อตราการประสบความสำเรจ
รอยละ 95.9 โดยเชอวาเกดจาก follicular stem cells
ของ hair follicle ทอย บรเวณ 2/3 ดานบนของ hair
follicle(49) ซงเซลลเหลานจะยอมตรวจพบ Bcl-2, CK 19
แตจะตรวจไมพบ Ki - 67, Bax ประโยชนของการศกษาน
คอ เปนการเพมจำนวน hair follicle ได(50)
Female pattern hair loss (FPHL)(51)
เปนภาวะผมบางในผหญงสาเหตโรคผมรวงใน
ผปวยหญงนนเปน multifactorial, genetic trait ซงอาจ
เกยวของกบทง androgen dependent และ androgen-
independent mechanism การซกประวตผปวย, ประวต
ครอบครว, โรคประจำตวมความสำคญ เชน โรคเกยวกบ
65การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
ตอมธยรอยด, ตอมใตสมอง, ขาดธาตเหลก, polycystic
ovarian syndrome, ประวตการใชยาคมกำเนด, รอบ
ประจำเดอน, การตงครรภ, การคลอด, นำนมไหลผดปกต,
ผมดก, สวมาก, infertility ซงควรรกษาใหโรคสงบกอน
จงวางแผนการรกษาเรองผมตอไป มการศกษาพบวา
FPHL ม first degree relative เปน MAGA รอยละ 54,
FPHL รอยละ 21 โดยพบกรดอะมโนทอยบน androgenic
receptor gene บน X-chromosome ถา CAG และ GGC
repeat นอยกวา 15 ครงสมพนธกบ FPHL รอยละ 97.3(52)
ตำแหนงและการกระจายของโรคพบ ได 3 รปแบบคอ
1. Ludwig pattern ผมบางบรเวณ crown โดยท
แนวผมดานหนายงคงเปนปกตดงแสดงในรปท 12
2. Norwood-Hamilton pattern ลกษณะเหมอน
ผมบางในผชาย ดงแสดงในรปท 13
3. Olsen pattern (Christmas tree pattern)
ผมรวงทสวนหนามากเปนพเศษ
ภาวะผมรวงบางในผหญงมกไมมบรเวณใดท
ผมรวงทงหมด ยาท FDA อนมตใหใชในการรกษา คอ
minoxidilสวนยากลม anti-androgen เชน cyproterone
acetate, estrogen และ progesterone ยงอยระหวาง
การศกษาในแงของการผาตดปลกผมจงเนนบรเวณท
ผปวยกงวล และมขอควรระวงคอผมรวงบางในผหญงเกด
ไดทวศรษะ ทำให donor มจำกด ความหนาแนนนอย
และเวลาวาง graft ควรระวงการตดถกรากผมเดมทอย
ในบรเวณนนเพมเตมขนดวย(53)
Facial and body hair transplantation(54)
ไดมการประยกตการผาตดปลกผมมาใชกบ
ขนตา คว จอน หนวดเครา และขนตามรางกาย จาก
สาเหตทง อบตเหต แผลเปน แผลผาตด รวมถงเพอ
ความสวยงาม ในผปวยอายนอยควรใหคำแนะนำเรอง
การนำ donor มาใชนจะลดปรมาณ donor หากตองปลก
ผมรกษาโรคผมรวงผมบางในอนาคตได การปลกหนวด
จอน เครา ไมม ideal pattern แตสำหรบการปลกควเพอ
ความดเปนธรรมชาตควรศกษาลกษณะโดยทวไปของคว
ดงน (55) ความยาวค ว 5.5 cm ในผ ชายและ 5.0 cm
ในผหญง ความกวางคว 1.5 cm ในผชาย และ 1.3 cm
ในผหญง หวคว (5 - 7 mm) อยในแนวขางปกจมกใตตอ
orbital rim ดานในของ medial canthus หวคว 2 ขาง
หางกน 2.3 cm, body (2.5 cm), หางคว (2 cm) อยใน
แนว lateral nasal alaไป lateral canthus ซงจดสงสด
ของควอยชวงตอของ body กบ tail เหนอ orbital rim 1 cm
ระหวาง lateral limbus กบ lateral canthus อยในแนว
lateral nasal alaไป mid pupil การปลกควในแตละขางใช
graft ประมาณ 250 - 300 graft โดยใชเปน single hair
follicular unit แตสำหรบคนทขนควหนาอาจใชเปน 2 hair
follicular unit ในแนวกลาง องศาของควทปลกใหเปนไป
ในแนวราบ เนองจากการปลกควเพอใหใกลเคยงธรรมชาต
รปท 12. แสดง Ludwig pattern ของ FPHL (4)
รปท 13. แสดง Norwood-Hamilton grading ใน female
androgenetic alopecia(4)
66 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
ตองทำเปน dense packing ปพ.ศ. 2557 Gho C.
และคณะ(56) ไดศกษาการปลกควแบบ partial longitudinal
follicular unit transplant พบวาสามารถปลกไดหนาแนน
ถง 50 hair/cm2 และตรวจตดตามหลงรบการรกษา 1 ป
พบวาผมงอก ไดทงขนาด และจำนวนปกตทงบรเวณ donor
และ recipient อกดวย อยางไรกตามผลจากการปลกคว
และขนตามกไมสมบรณแบบแตชวยใหดขนจากเดม จง
แนะนำใหทำในกรณ reconstruction มากกวาเพอความ
สวยงามตวอยางแนวทศในการปลกควดงแสดงในรปท 14
Hair transplant in scarring alopecia(57)
การเสยผวหนงบรเวณทมผมไปทงจากการผาตด,
อบตเหต, การเผาไหม, เนองอก, การตดเชอ ทำใหรป
ลกษณเปลยนไปการผาตดปลกผมสามารถชวยแกปญหาได
แตเนอเยอบรเวณดงกลาวมลกษณะตางจากเนอเยอปกต
เชน เสนเลอดมาเลยงลดลง เนอเยอแขง ผวหนงบาง
การปลกผมตองทำหลง scar mature และไมควรปลกผม
หนาแนนกวา 30 FU/cm2 โดยทวไปจะใช 20 - 30 FU/cm2
มเชนนนจะทำให graft รอดและโตไดไมด บางครงอาจ
จำเปนตองปลกผมในบรเวณนหลายครงเพอเพมความ
หนาแนนของผม Jung S. และคณะ (58) ไดรายงาน
การศกษาปพ.ศ. 2556 ท 6 เดอน พบวา survival rate
มากกวารอยละ 60 และประเมนความพอใจไดผลดเยยม
รอยละ 44.4 ไดผลดรอยละ 38.9
Future of hair transplantation
Growth factor
ในการร กษาปจจ บ นได ม การนำกลไกด าน
cytokine, growth factor เขามาเพอชวยการรกษาเชน
insulin-like growth factor-1 (IGF-1) ซง Panchaprateep
R. และ Asawanonda P. (59) ไดรายงานปพ.ศ. 2557 วา
dermal papilla cell ในบรเวณ balding follicle ทนำมา
เพาะเลยง มการหลง IGF-1 นอยกวา cell จากบรเวณ
ปกตถง 6 เทา ซง IGF-1 มผลตอ hair cycle ในการคง
ระยะ anagen และยบยง apoptosis กลไกนอาจนำมา
ประยกตใชในการรกษาภาวะผมรวงตอได เชน ยาทกระตน
การหลง IGF-1 แตตวยาจาก IGF-1 เองยงอยระหวาง
การศกษา และยงมการนำ activated platelet rich plasma
(PRP) มาศกษาพบวาสามารถกระตน antiapoptotic
regulator เชน Bcl-2 protein, Akt signaling เปนตน
เพอยดอายของ dermal papilla cell และยงเพม FGF-7/
b-catenin signaling pathway กระตน stem cells
เพมเวลา anagen phase ในปพ.ศ. 2557 Cervelli V.
และคณะ(60) ไดศกษาโดยฉด autologous activated
platelet rich plasma เขาทหนงศรษะบรเวณ frontal
ของผทเปน AGA พบวาท 3 เดอนมปรมาณผมเพมขน
18 ความหนาแนนของเสนผมเพ มข น 27.7/cm2 และ
ความหนาแนนของ terminal hair เพมขน 27.0/cm2 และ
การศกษาของ Kang JS. และคณะ(61) ในปเดยวกนนได
รปท 14. A, B แสดงตวอยางแนวทศในการปลกคว(56)
67การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
ศกษาโดยใช CD34+ cell-containing PRP มาฉด ประเมน
ผลท 3 เดอนและ 6 เดอนหลงการรกษา พบวาไดผลด
โดยท 6 เดอน จำนวนเสนผมเพมขนรอยละ 29.2 และหนา
ขนรอยละ 46.4 ไดมหลายการศกษาใชเกยวกบการปลก
ผมเชนใชเปนตวเกบ graft (storage solution) ใชฉดเขา
หนงศรษะแตยงอย ระหวางการศกษายงไมไดถอเปน
มาตรฐานในขณะน
Hair Cloning and Follicular cell Implantation
จากทฤษฎทวา dermal sheath cup (DSC) cells
มบทบาทตอการงอกและวงจรของผมทปกต และยงควบคม
dermal papilla (DP) cells และพบวาในผปวยผมรวงนม
การลดลงของ DSC cells, DP cells ปพ.ศ. 2546 McElwee
KJ. และคณะ(62) ไดเสนอการศกษาในหนทดลอง พบวา
เมอนำ DSC cells มาเพาะเลยงและนำไปฉดทหและ
ฝาเทาของหนพบวาทำใหมผมงอกบรเวณทฉดในขณะท
nonbulbar dermal sheath cells ไมทำใหมผมงอก ตอมา
ในปพ.ศ. 2553 ไดรายงานการศกษาทางคลนกขนท 1
ในผปวยพบวาอาการขางเคยงเปนเฉพาะท เชน แสบรอน
บรเวณทฉด ไมมอาการขางเคยงรนแรง ไมมอาการอนตอ
ระบบตาง ๆ ตรวจชนเนอท 6 และ 12 เดอน ไมพบความ
ผดปกต ปพ.ศ. 2557 จงไดเรมทำการศกษาทางคลนก
ในขนท 2 ในผปวย 160 คน โดยแบงเปนกลมตวอยางและ
กลมควบคมขณะนอยระหวางการศกษา
Stem cells
ในปพ.ศ. 2559 Lee J. และคณะ(63) ไดทำการ
ศกษาในหนทดลอง เพอพสจนถงสมมตฐานวาการลดลง
ระดบลงของ histone H3 K4/K9/K27me 3 ใน Hair
follicle stem cells (HFSCs) ในชวงของ G0 quienscence
มความจำเปนสำหรบ hair homeostasis
Won CH. และคณะ(64) ไดรายงานการศกษาใน
หนจำนวน 48 ตว อาย 7 สปดาห โดยโกนขนแลวนำมา
ฉด Adipose-tissue Derive Stem Cells (ADSCs) 1 ml
(1,000 cells) ทก 3 วน 3 ครง พบวาในกลมทดลองม
อตรางอกของขนเรวกวา จำนวน hair follicle เพมมาก
กวา และเพมความหนาของเสนขน
การฉด stem cells เขาไปทผวหนงเพอไปกระตน
ใหเกด hair cycle ทปกตเปลยนจาก vellus hair กลบเปน
terminal hair เพราะ stem cells เหลาน ม ผลดาน
angiogenesis, arteriogenesis, cell preservation,
anti-apoptosis และ anti-inflammation อกทงเมอนำ
ADSCs มาตรวจ พบวามการหลงสารตาง ๆ เชน IGF
binding protein precursors, PDGF, KGF, HGF, VEGF
และ fibronectin ซงมผลไปกระตนการงอกของผมอกดวย
แตในมนษยยงอยระหวางการศกษา(65)
สรป
การผาตดปลกถายเสนผมเปนสวนเพมเตมจาก
ศลยกรรมตกแตงดงเดม โดยมพฒนาการอยางตอเนอง
และซบซอน เทคโนโลยการปลกถายเสนผมในยคใหม
ทำใหเกดผลลพธทด เปนธรรมชาต ยงยน และมความ
ปลอดภยสง การพฒนาทเกดขนเกดจากความเขาใจตอ
ลกษณะทางชวภาพและสรรวทยาของเสนผมท ด ข น
ประกอบกบวธการผาตดททนสมย กญแจสำคญทนำไป
สความสำเรจของการปลกถายเสนผม ไดแก การเลอก
graft ทเหมาะสม ตำแหนงทปลกถาย ความหนาแนนท
เลอกใช และการเลอก donor พฒนาการข นตอไปใน
อนาคตมพ นฐานอย บนการผาต ดท ไร รอยแผลและ
การรกษาในระดบเซลล
เอกสารอางอง
1. Gan DC, Sinclair RD. Prevalence of male and
female pattern hair loss in Maryborough. J
Investig Dermatol Symp Proc 2005;10:184-9.
2. Pathomvanich D, Pongratananukul S, Thienthaworn
P, Manoshai S. A random study of Asian
male and rogenetic alopecia in Bangkok,
Thailand. Dermatol Surg 2002;28:804-7.
3. Pathomvanich D, Imagawa K. Hair restoration
68 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
surgery in Asians. New York: Springer, 2010
4. Unger WP. Hair transplantation. 5th ed. New York:
Informa Healthcare, 2011.
5. Vogel JE, Jimenez F, Cole J, Keene SA, Harris JA,
Barrera A, et al. Hair restoration surgery:
the state of the art. Aesthet Surg J 2013;33:
128-51.
6. Qi J, Garza LA. An overview of alopecias. Cold
Spring Harb Perspect Med 2014;4: a013615.
7. Varothai S, Bergfeld WF. Androgenetic alopecia:
an evidence-based treatment update. Am J
Clin Dermatol 2014;15:217-30.
8. Avram MR, Rogers NE. Hair transplantation.
New York: Cambridge University Press, 2009
9. Nusbaum AG, Rose PT, Nusbaum BP. Nonsurgical
therapy for hair loss. Facial Plast Surg Clin
North Am 2013;21:335-42.
10. Phansalkar K, Patil N, Ramani A. A brief overview
of the role of drugs and novel methodologies
on the stability and growth of hair follicles:
an approach towards hair regeneration. J
Clin Diagn Res 2014;8:331.
11. Olsen EA, Dunlap FE, Funicella T, Koperski JA,
Swinehart JM, Tschen EH, et al. A
randomized clinical trial of 5% topical
minoxidil versus 2% topical minoxidil and
placebo in the treatment of androgenetic
alopecia in men. J Am Acad Dermatol 2002;
47:377- 85.
12. Olsen EA, Whiting D, Bergfeld W, Miller J,
Hordinsky M, Wanser R, et al. A multicenter,
randomized, placebo-controlled, double-
blind clinical trial of a novel formulation of
5% minoxidil topical foam versus placebo
in the treatment of and rogenetic alopecia
in men. J Am Acad Dermatol 2007;57:
767-74.
13. Gubelin HW, Barboza MJ, Tsai TF, Katsuoka K,
Kawashima M, Tsuboi R, et al. A randomized,
active- and placebo-controlled study of
the efficacy and safety of different doses of
dutasteride versus placebo and finasteride
in the treatment of male subjects with
androgenetic alopecia. J Am Acad Dermatol
2014;70:489-98.
14. Mella JM, Perret MC, Manzotti M, Catalano HN,
Guyatt G. Efficacy and safety of finasteride
therapy for androgenetic alopecia: a
systematic review. Arch Dermatol 2010;146:
1141-50.
15. Leavitt M, Perez-Meza D, Rao NA, Barusco M,
Kaufman KD, Ziering C. Effects of finasteride
(1 mg) on hair transplant. Dermatol Surg
2005;31:1268-76.
16. Avci P, Gupta GK, Clark J, Wikonkal N, Hamblin
MR. Low-level laser (light) therapy (LLLT)
for treatment of hair loss. Lasers Surg Med
2014;46:144-51.
17. Jimenez JJ, Wikramanayake TC, Bergfeld W,
Hordinsky M, Hickman JG, Hamblin MR,
et al. Efficacy and safety of a low-level laser
device in the treatment of male and female
pattern hair loss: a multicenter, randomized,
sham device-controlled, double-blind study.
Am J Clin Dermatol 2014;15:115-27.
18. Williams KL Jr. Current practices and controversies
in cosmetic hair restoration. Dermatol Surg
2013;39:797-801.
19. Bhatti HA, Basra MK, Patel GK. Hair restoration
approaches for early onset male and
69การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
rogenetic alopecia. J Cosmet Dermatol 2013;
12:223-31.
20. Bunagan MJ, Banka N, Shapiro J. Hair
transplantation update: procedural
techniques, innovations, and applications.
Dermatol Clin 2013;31:141-53.
21. Caroli S, Pathomvanich D, Amonpattana K,
Kumar A. Current status of hair restoration
surgery. Int Surg 2011;96:345-51.
22. Dinh HV, Sinclair RD, Martinick J. Donor site
dominance in action: transplanted hairs retain
their original pigmentation long term. Dermatol
Surg 2008;34:1108-11.
23. Hwang S, Kim JC, Ryu HS, Cha YC, Lee SJ, Na
GY, Kim DW. Does the recipient site influence
the hair growth characteristics in hair
transplantation? Dermatol Surg 2002;28:
795-8.
24. Hwang ST, Kim HY, Lee SJ, Lee WJ, Kim DW,
Kim JC. Recipient-site influence in hair
transplantation: a confirmative study.
Dermatol Surg 2009;35:1011-4.
25. Konior RJ, Simmons C. Patient selection,
candidacy, and treatment planning for hair
restoration surgery. Facial Plast Surg Clin
North Am 2013;21:343-50.
26. Shapiro R, Shapiro P. Hairline design and frontal
hairline restoration. Facial Plast Surg Clin
North Am 2013;21:351-62.
27. Avram MR. Hair transplantation. Cutis 2012;90:
317-20.
28. Park JH, Na YC, Moh JS, Lee SY, You SH.
Predicting the Permanent Safe Donor Area
for Hair Transplantation in Koreans with
Male Pattern Baldness according to the
Position of the Parietal Whorl. Arch Plast
Surg 2014;41:277-84.
29. Jimenez F, Ruifernandez JM. Distribution of
human hair in follicular units. A mathematical
model for estimating the donor size in follicular
unit transplantation. Dermatol Surg 1999;25:
294-8.
30. Unger WP, Unger RH, Wesley CK. Estimating
the number of lifetime follicular units: a survey
and comments of experienced hair transplant
surgeons. Dermatol Surg 2013;39:755-60.
31. Buchwach KA. Graft harvesting and management
of the donor site. Facial Plast Surg Clin North
Am 2013;21:363-74.
32. Lam SM. Hair transplant and local anesthetics.
Clin Plast Surg 2013;40:615-25.
33. Pathomvanich D. Donor harvesting: a new
approach to minimize transection of hair
follicles. Dermatol Surg 2000;26:345-8.
34. Nirmal B, Somiah S, Sacchidanand SA. A
study of donor area in follicular unit hair
transplantation. J Cutan Aesthet Surg 2013;6:
210-3.
35. Cooley JE. Optimal graft growth. Facial Plast
Surg Clin North Am 2013;21:449-55.
36. Bicknell LM, Kash N, Kavouspour C, Rashid RM.
Follicular unit extraction hair transplant
harvest: a review of current recommendations
and future considerations. Dermatol Online
J 2014;20:doj_21754
37. Cole JP. An analysis of follicular punches,
mechanics, and dynamics in follicular unit
extraction. Facial Plast Surg Clin North Am
2013;21:437-47.
38. Onda M, Igawa HH, Inoue K, Tanino R. Novel
70 Chula Med Jพนพศมย สวะโจ และคณะ
technique of follicular unit extraction hair
transplantation with a powered punching
device. Dermatol Surg 2008;34:1683-8.
39. Harris JA. Follicular unit extraction. Facial Plast
Surg Clin North Am 2013;21:375-84.
40. Rashid RM. Follicular unit extraction with
the Artas robotic hair transplant system
system: an evaluation of FUE yield. Dermatol
Online J 2014;20:22341.
41. Rose PT, Nusbaum B. Robotic hair restoration.
Dermatol Clin 2014;32:97-107.
42. Bernstein RM, Wolfeld MB, Zingaretti G. Robotic
recipient site creation in hair transplantation.
Hair Transplant Forum Intl 2014;24:1-5.
43. Panchaprateep R, Pathomvanich D. Use of a
special handle to control depth of recipient
sites in hair transplantation. Dermatol Surg
2013;39:790-1.
44. Sethi P, Bansal A. Direct hair transplantation: a
modified follicular unit extraction technique.
J Cutan Aesthet Surg 2013;6:100-5.
45. Konior RJ. Complications in hair-restoration
surgery. Facial Plast Surg Clin North Am
2013;21:505-20.
46. Mysore V. Controversy: Synthetic Hairs and their
Role in Hair Restoration? Int J Trichology
2010;2:42-4.
47. Umar S. Use of body hair and beard hair in hair
restoration. Facial Plast Surg Clin North Am
2013;21:469-77.
48. Gho CG, Martino Neumann HA. Donor hair follicle
preservation by partial follicular unit
extraction. A method to optimize hair
transplantation. J Dermatolog Treat 2010;
21:337-49.
49. Kim JC, Choi YC. Regrowth of grafted human
scalp hair after removal of the bulb. Dermatol
Surg 1995;21:312-3.
50. Marshall BT, Ingraham CA, Wu X, Washenik K.
Future horizons in hair restoration. Facial
Plast Surg Clin North Am 2013;21:521-8.
51. Herskovitz I, Tosti A. Female pattern hair loss.
Int J Endocrinol Metab 2013;11:e9860.
52. Atanaskova MN, Bergfeld WF. Hair: what is new
in diagnosis and management? Female
pattern hair loss update: diagnosis and
treatment. Dermatol Clin 2013;31:119-27.
53. Unger RH. Female hair restoration. Facial Plast
Surg Clin North Am 2013;21:407-17.
54.Epstein J. Facial hair restoration: hair transplanta-
tion to eyebrows, beard, sideburns, and
eyelashes. Facial Plast Surg Clin North Am
2013;21:457-67.
55. Laorwong K, Pathomvanich D, Bunagan K.
Eyebrow transplantation in Asians. Dermatol
Surg 2009;35:496-503.
56. Gho C, Neumann M. Restoration of the eyebrows
by hair transplantation. Facial Plast Surg
2014;30:214-8.
57. Barr L, Barrera A. Use of hair grafting in scar
camouflage. Facial Plast Surg Clin North
Am 2011;19:559-68.
58. Jung S, Oh SJ, Hoon KS. Hair follicle transplanta-
tion on scar tissue. J Craniofac Surg 2013;
24:1239-41
59. Panchaprateep R, Asawanonda P. Insulin-like
growth factor-1: roles in androgenetic
alopecia. Exp Dermatol 2014;23:216-8.
60. Cervelli V, Garcovich S, Bielli A, Cervelli G,
Curcio BC, Scioli MG, et al. The effect of
71การผาตดปลกถายเสนผมVol. 61 No. 1
January - February 2017
autologous activated platelet rich plasma
(AA-PRP) injection on pattern hair loss:
clinical and histomorphometric evaluation.
Biomed Res Int 2014;2014:760709.
61. Kang JS, Zheng Z, Choi MJ, Lee SH, Kim DY,
Cho SB. The effect of CD34+ cell-containing
autologous platelet-rich plasma injection on
pattern hair loss: a preliminary study. J Eur
Acad Dermatol Venereol 2014;28:72-9.
62. McElwee KJ, Kissling S, Wenzel E, Huth A,
Hoffmann R. Cultured peribulbar dermal
sheath cells can induce hair follicle
development and contribute to the dermal
sheath and dermal papilla. J Invest Dermatol
2003;121:1267-75.
63. Lee J, Kang S, Lilja KC, Colletier KJ, Scheitz CJ,
Zhang YV, et al. Signalling couples hair
follicle stem cell quiescence with reduced
histone H3 K4/K9/K27me3 for proper tissue
homeostasis. Nat Commun 2016;7:11278.
64. Won CH, Yoo HG, Kwon OS, Sung MY, Kang
YJ, Chung JH, et al. Hair growth promoting
effects of adipose tissue-derived stem cells.
J Dermatol Sci 2010;57:134-7.
65. Mokos ZB, Mosler EL. Advances in a rapidly
emerging field of hair follicle stem cell
research. Coll Antropol 2014;38:373-8.