1

บทท 3 การจดการสารสนเทศ (Information Management)

ความหมายการจดการสารสนเทศ

การจดการสารสนเทศ หมายถง การท ากจกรรมหลกตางๆ ในการจดหา การจดโครงสราง การควบคมการผลต การเผยแพรและการใชสารสนเทศทเกยวของกบการด าเนนงานขององคการทกประเภทอยางมประสทธภาพ ซงสารสนเทศในทนหมายถงสารสนเทศทกประเภททมคณคาไมวาจะมแหลงก าเนดจากภายในหรอภายนอกองคการ (Wilson 2003 อางใน Kirk, 2005, p.21) ซงผานกระบวนการด าเนนงาน เชน ท าดรรชน การจดหมวดหม การจดแฟม การท ารายการเพอการเขาถงเอกสารหรอสารสนเทศทมการบนทกไวในรปแบบตางๆ ตงแตจดหมายเหต (archive) เชงประวต ถงขอมลดจทล (Middleton, 2002, p.13) ในสวนของการด าเนนการกบสารสนเทศในระดบองคการ ไดแก การวางแผน การจดสรรงบประมาณ การจดโครงสรางองคการ การจดเจาหนาท การก าหนดทศทาง การฝกอบรม และการควบคมสารสนเทศ (Bent, 1999 อางใน Myburgh, 2000)

กลาวโดยสรป การจดการสารสนเทศ ความหมายถง การผลต จดเกบ ประมวลผล คนหา และเผยแพร สารสนเทศโดยจดใหมระบบสารสนเทศ การกระจายของสารสนเทศ ทงภายในและภายนอกองคการ โดยมการน าเทคโนโลยตางๆ โดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารมาใชในการจดการ รวมทงมนโยบายหรอกลยทธระดบองคการในการจดการสารสนเทศ

ความส าคญของการจดการสารสนเทศ

ในสภาวะทสงคมมสารสนเทศเกดขนมากมาย การจดการสารสนเทศจงมความส าคญโดยจดเปนระบบสารสนเทศตางๆ เพอการใชประโยชนไดอยางเหมาะสมกบความตองการ เปนความจ าเปนและมความส าคญทงตอบคคลในดานการด ารงชวตประจ าวน การศกษา และการท างาน และมความส าคญตอองคการในดานการบรหารจดการ การด าเนนงาน และกฎหมาย ดงน 1) ความส าคญของการจดการสารสนเทศตอบคคล การจดการสารสนเทศมความส าคญตอบคคลในดานการด ารงชวตประจ าวน การศกษา และการท างานประกอบอาชพ ตางๆ การจดการสารสนเทศอยางเปนระบบ โดยการจดท าฐานขอมลสวนบคคล รวบรวมทงขอมลการด ารงชวต การศกษา และการท างานประกอบอาชพ บคคลยอมตองการสารสนเทศหลายดานเพอใชชวตไดอยางราบรน มความกาวหนา และมความสข อาท ตองการสารสนเทศเพอการดแลรกษาสขภาพ ตองจดการคาใชจายสวนบคคลและในครอบครว การดแลทอยอาศย ตลอดจนการเลยงดคนในครอบครวใหเปนบคคลทมคณภาพและสรางประโยชนแกสงคม จงจ าเปนตองคดกรองสารสนเทศทมอยจ านวนมากจากหลายแหลงเพอจดเกบ เรยกใช เผยแพรและแลกเปลยนไดอยางสะดวกและรวดเรว ในความส าคญดานการศกษานน การจดการ

2

สารสนเทศดานระบบการศกษา เออประโยชนใหบคคลสามารถเลอกระบบการศกษา การเรยนรไดอยางเหมาะสมกบแตละคน สามารถเรยนรและศกษาไดตลอดเวลาตามความสนใจเฉพาะตน บคคลสามารถเลอกศกษาโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศในการศกษา ตดตอกบสถาบนการศกษาในระบบเปดหรอเรยนทางระบบออนไลน และเลอกเรยนไดทกระดบการศกษา ทกวย เพอสงเสรมการเรยนรตลอดชวต ความส าคญในดานการท างาน บคคลจ าเปนตองใชสารสนเทศทงทเกยวของกบองคการ ภาระหนาท ประกอบการท างานทงระดบบรหารและระดบปฏบตการ การจดเกบสารสนเทศทเกยวของกบความรบผดชอบตามภารกจสวนตน ชวยสนบสนนใหสามารถท างานใหประสบความส าเรจและทนเวลา 2) ความส าคญของการจดการสารสนเทศตอองคการ การจดการสารสนเทศมความส าคญตอองคการในดานการบรหารจดการ การด าเนนงาน และกฎหมาย ดงน 2.1) ความส าคญดานการบรหารจดการ การบรหารจดการในยคโลกาภวตนเปนการบรหารภายใตสภาวะทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และมการแขงขนกนทางธรกจสง ผบรหารตองอาศยสารสนเทศทเกยวของทงกบสภาพแวดลอมภายในและภายนอกองคการ เพอวเคราะหปญหา ทางเลอกในการแกปญหา การตดสนใจ การก าหนดทศทางขององคการ ใหสามารถแขงขนกบองคการคแขงตางๆ จงจ าเปนตองไดรบสารสนเทศ ทเหมาะสม ถกตอง ครบถวน ทนการณ และทนสมย เพอใชประกอบภารกจตามหนาท ตามระดบการบรหาร การจดการสารสนเทศจงนบวามความส าคญ ความจ าเปนทตองมการออกแบบระบบการจดการสารสนเทศทมประสทธภาพ การเลอกใชเครองมอ เทคโนโลย รวมทงก าหนดนโยบาย กระบวนการและกฎระเบยบ เพอจดการสารสนเทศใหเหมาะกบสภาพการน าสารสนเทศไปใชในการบรหารงาน ในระดบตางๆไมวาจะเปนระดบตนหรอปฏบตการ ระดบกลาง และระดบสง ใหสามารถบรหารงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล 2.2) ความส าคญดานการด าเนนงาน สารสนเทศนบมความส าคญตอการด าเนนงานในหลายลกษณะ เปนทงการเพมประสทธภาพและความคลองตวในการด าเนนงาน และหลกฐานทบนทกการด าเนนงานในดานตางๆ การจดการสารสนเทศชวยใหการใชสารสนเทศเพอรองรบการปฏบตงานตามกระแสงานหรอขนตอน จงสามารถเพมประสทธภาพและความคลองตวในการด าเนนงาน ท าใหเขาถงและใชสารสนเทศไดอยางสะดวก สารสนเทศเหลานตองมการรวบรวม ประมวล และจดอยางเปนระบบเพอใหมความเปนปจจบน ถกตอง ครบถวนและเหมาะสมกบงานนน และในการจดการสารสนเทศทแมสนสดกระบวนการปฏบตงานแลว ยงตองมการจดเกบเปนจดหมายเหตเพอการใชประโยชน 2.3) ความส าคญดานกฎหมาย การจดการสารสนเทศเพอการด าเนนงาน จ าเปนตองสอดคลองกบกฎหมาย กฎ ระเบยบและขอบงคบทงในระดบภายในและภายนอกองคการ โดยเฉพาะสารสนเทศทเกยวของกบการเงนและบญชทตองรวบรวมจดเกบอยางตอเนอง เปนระบบ รวมทงมการตรวจสอบความถกตองทงจากหนวยงานภายในองคการ หรอจากหนวยงานภายนอกตามกฎหมาย เชน ผตรวจสอบบญชตามกฎหมายของ

3

หนวยงานราชการ เชน กรมสรรพากร กรมสรรพสามต และหนวยงานเอกชน เปนตน เพอเปนการแสดงสถานะทางการเงนขององคการอยางถกตอง และเปนไปตามกฎหมายและขอบงคบตางๆ อยางครบถวน ทงนเนองจากการไมปฏบตตามกฎหมายหรอระเบยบขอบงคบตองมบทลงโทษ พฒนาการของการจดการสารสนเทศ นกวชาการดานสารสนเทศศาสตรไดกลาวไววา การอภปรายถงความหมายของค าวาสารสนเทศจะไมเกดคณคาใดๆ หากไมพจารณาความหมายลกลงไปในแงการปฏบตงานกบสารสนเทศ หรอคอ การจดการสารสนเทศ ทงนเพราะการศกษาสารสนเทศศาสตร ในแงมมหนงคอการประยกตดานการปฏบตงานเพอการจดการสารสนเทศ เปนสงทมนษยไดกระท ามาเปนระยะเวลายาวนานนบแตรจกคดคนการขดเขยน บนทกขอมล การจดการสารสนเทศโดยทวไป แบงอยางกวางๆไดเปน 2 ยค เปนการจดการสารสนเทศดวยระบบมอ และการจดการสารสนเทศโดยใชคอมพวเตอร 1) การจดการสารสนเทศดวยระบบมอ การจดการสารสนเทศเรมตนเมอมการสรางอารยธรรมในดานการบนทกความร ราว 2,000 - 8,000 ปกอนครสตศกราช อยปตโบราณใชกระดาษปาปรสเขยนบนทกขอมล หอสมดอเลกซานเดรย (Library of Alexandria) สรางโดยพระเจาปโทเลมท 1 ในชวง 285 ปกอนครสตศกราช เปนคลงความรทยงใหญทสดในโลกยคโบราณ จดเกบกระดาษปารรสทเขยนบนทกวชาการแขนงตางๆ ถง 7 แสนกวามวนไวในกระบอกทรงกลม และตอมาในไดมการใชหนงสตวเยบเปนรปเลมหนงสอ เรยกวาโคเดกซ (codex) ในสมยของเปอรกามม (Pergamum) แหงกรก ในชวง 197-159 ปกอนครสตศกราช 2) การจดการสารสนเทศโดยใชคอมพวเตอร การจดการสารสนเทศเกดขนโดยใชคอมพวเตอร เมอสารสนเทศมปรมาณมากมาย รปลกษณหลากหลายคอมพวเตอรมพฒนาการของจากอดตถงปจจบน ปรบเปลยนอยางรวดเรว ในระยะแรก ตงแต ค .ศ. 1946 มการประดษฐคอมพวเตอรขนาดใหญทใชเทคโนโลยหลอดสญญากาศ ใชในงานคนควาทางวทยาศาสตร การส ารวจส ามะโนประชากร ซงตอมา เครองคอมพวเตอรพฒนามาใชเทคโนโลยทรานซสเตอร มขนาดเลกลง และน ามาใชในงานทางดานคณตศาสตรและวศวกรรม ชวงทศวรรษท 1960 คอมพวเตอรเรมใชแผงวงจรรวมหรอไอซ และแผงวงจรรวมขนาดใหญ และน ามาใชงานการสอสารขอมล และงานฐานขอมล เพอลดภาระงานประจ าโดยทรพยากรอยในรปของกระดาษ เหนไดวาคอมพวเตอรถกพฒนาน ามาใชงานตามสมรรถนะทเพมขน แนวคดเกยวกบการจดการสารสนเทศ การจดการสารสนเทศ (information management) ในอดตมกมงทการจดเกบสารสนเทศเพอการเรยกใชอยางงาย เปนการจดเกบจดเรยงตามประเภทสอทใชบนทก หรอตามขนาดใหญเลกของเอกสาร รปเลม

4

หนงสอ เปนตน และตอมาเมอสารสนเทศมจ านวนเพมมากขน มหลายรปแบบ การใชประโยชนในหลายวงการ ทงวงการธรกจ ภาครฐ วชาการและวชาชพตางๆ ประกอบกบเทคโนโลยสารสนเทศท าใหการจดการสารสนเทศมความซบซอนมากยงขน การจดการสารสนเทศเปนทงการจดการการผลต รวบรวม จดเกบ และการคนเพอใชไดอยางสะดวก มระบบทมประสทธภาพ และประสทธผล 1) ขอบเขตของการจดการสารสนเทศ เปนการใชหลกของการจดการเพอการจดหา การจดโครงสรางการควบคม การเผยแพรและการใชสารสนเทศด าเนนงานตามขนตอนหรอกระบวนการทเกยวของอยางมประสทธภาพ สารสนเทศทน ามาจดการในทนหมายถง สารสนเทศทกประเภททงจากแหลงก าเนดภายในและจากภายนอกองคการ จากแหลงผลตเพอการเผยแพรทงจากภาครฐและเอกชน รวมทงแหลงทรพยากรในลกษณะขอมล ระเบยนขอมล และแฟมขอมล ฐานขอมล และทรพยากรสารสนเทศรปแบบตางๆ ทงสงพมพในรปกระดาษ และสงพมพอเลกทรอนกส ทผลตขนเพอประโยชนทเกยวของอาท ในการปฏบตงานตามหนาทตางๆ ของบคลากร การจดการสารสนเทศ กเพอจดเขาระบบ เพมคณคา คณภาพ เพอการใช และความปลอดภยของสารสนเทศ เกยวของกบกระบวนการจดการสารสนเทศ และปจจยส าคญของการจดการสารสนเทศ ดงน กระบวนการจดการสารสนเทศ ถาพจารณาตามกระบวนการทเกยวของ ประกอบดวยการรวบรวมสารสนเทศ การจดหมวดหมสารสนเทศ การประมวลผล และการบ ารงรกษา ดงน (สมพร พทธาพทกษผล 2546: 16-17) - การรวบรวมสารสนเทศ (collecting) เปนการรวบรวม จดเกบสารสนเทศในรปกระดาษหรอสออเลกทรอนกสจากแหลงตางๆ ทงภายในและภายนอกองคการ ในการรวบรวม เปนก าหนดเกณฑ หรอแนวปฏบตวาสารสนเทศใดจ าเปนตองรวบรวม และคดเลอกน าเขาสระบบการจดการสารสนเทศ การน าเขาสระบบมวธการด าเนนการตางๆ เชน การแปลงสารสนเทศทอยในรปแอนะลอกใหอยในรปดจทลโดยวธการพมพ เปนตน - การจดหมวดหม (organizing) เปนการน าสารสนเทศทไดรวบรวมและน าเขาสระบบมาจด หมวดหมเพอการใชประโยชน การจดหมวดหมเนอหาครอบคลมการจดท าดรรชน (indexing) การจ าแนกประเภท (classifying) รวมทงการจดท าลงคเพอเชอมโยงจดเขาถงขอมลจากแหลงตางๆ เชน จากฐานขอมลขององคการเพอใหผใชสามารถเขาถงสารสนเทศได - การประมวลผล (processing) เปนการคนหาและเขาถงทรพยากรสารสนเทศทไดรวบรวมและจดเกบไว เพอจดกลม จดเรยง สรปและวเคราะหตามความตองการ โดยการจดเกบทรพยากรสารสนเทศอาจรวบรวมจากแหลงตางๆ เชน หนงสอ ต ารา เอกสาร หรอสารสนเทศจากระบบสารสนเทศ อาท ระบบสารสนเทศดานการตลาด ฐานขอมลบคลากร การประมวลผลเปนการประมวลทรพยากรสารสนเทศหรอ จากฐานขอมลในองคการ เปนตน

5

- การบ ารงรกษา (maintaining) เปนการน าสารสนเทศทจดการไวกลบมาใชซ า (reuse) เพอหลกเลยงการเกบสารสนเทศเดยวกนหลายครงโดยไมจ าเปน การปรบปรงฐานขอมลทรพยากรสารสนเทศใหทนสมยและถกตองตรงตามระยะเวลา เพอใหผใชไดใชทรพยากรสารสนเทศทดทสด รวมทงการประเมนคาของสารสนเทศเพอจดเกบ เอกสาร สารสนเทศในอดตหรอทสนกระแสการปฏบตงาน แตยงมคณคาในการใชเปนหลกฐานอางอง หรอในรปของจดหมายเหต ปจจยส าคญของการจดการสารสนเทศ ในการจดการสารสนเทศ ยงตองค านงถงปจจยส าคญ 4 ดาน คอ เทคโนโลย คน กระบวนการ และการบรหารจดการดงน (สมพร พทธาพทกษผล 2546: 12-16) - เทคโนโลย มงเนนเทคโนโลยสารสนเทศ เปนปจจยส าคญในการจดการดานฮารดแวรและซอฟตแวรคอมพวเตอรเพอการประยกตในงานตางๆ การจดการเทคโนโลยตองสมพนธกบการจดการสารสนเทศ เพอเชอมโยงผปฏบตงานในระดบตางๆ ใหสามารถตดตอ สอสารและเขาถงสารสนเทศทงภายในและภายนอกองคการ เปนการจดการระบบคอมพวเตอรและเครอขายสนบสนนการปฏบตงานของบคลากร การบรหารจดการของผบรหารระดบตางๆ การด าเนนงานตามกระบวนการทางธรกจ รวมทงสนบสนนใหเกดความคดสรางสรรคและนวตกรรมในงาน - คน ในฐานะองคประกอบของทกหนวยงาน เปนปจจยส าคญในการจดการสารสนเทศ ครอบคลมทงผบรหารและผปฏบตงานทเกยวของกบการใชสารสนเทศ การจดการสารสนเทศ จงควรสรางวฒนธรรมหรอ คานยมของคนในการใชสารสนเทศเพอประโยชนของสวนรวม หนวยงาน และระบบงานเปนส าคญ โดยการยดหลกคณธรรม เชน การไมใชสารสนเทศเพอประโยชนสวนตน การแบงปนสารสนเทศเพอประโยชนในการด าเนนงานของหนวย ฝายตางๆ การควบคมการเผยแพรสารสนเทศไปยงผเกยวของอนจะสงผลตอการด าเนนงานและภารกจโดยรวม และรวมกนหาทางแกไขปญหาการใชสารสนเทศอยางสรางสรรค เพอใหผปฏบตงานทกคนไดสารสนเทศทมคณภาพ ถกตอง เชอถอไดและทนการณมาใชประกอบการปฏบตงาน - กระบวนการ เปนปจจยส าคญทเกยวของกบมาตรฐาน แนวปฏบต วธการทใชในการจดการสารสนเทศ เชน นโยบายการจดการสารสนเทศ ระบบแฟมและดรรชนควบคมสารสนเทศ แผนการกสารสนเทศเมอประสบปญหา เปนตน รวมทงตองมการบ ารงรกษา เชน การปรบปรงดรรชนควบคมสารสนเทศใหอยในสภาพการใชงานทเหมาะสม - การบรหารจดการ เปนปจจยส าคญของการจดการสารสนเทศทดและมประสทธภาพ โดยเฉพาะการจดการในระดบกลยทธ ในการจดการสารสนเทศจ าเปนตองเขาใจถงภารกจและวตถประสงคของหนวยงาน จงจะสามารถพฒนาระบบใหสอดคลองและสนบสนนภารกจนนได โดยตองไดรบการสนบสนนจากผบรหารระดบสงอยางจรงจง ซงจะชวยใหสามารถก าหนดทศทางนโยบายทชดเจน รวมทงการไดรบทรพยากรสนบสนนในการด าเนนงานการจดการสารสนเทศ เปนการด าเนนงานกบสารสนเทศทงภายในและภายนอกองคการ เพอสนบสนน

6

ภารกจขององคการในดานตางๆ โดยใชหลกการจดการ โดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศ ด าเนนการตามกระบวนการ การรวบรวมสารสนเทศ การจดหมวดหมสารสนเทศ การประมวลผล และการบ ารงรกษา โดยค านงถงปจจยส าคญ 4 ดาน คอ เทคโนโลย คน กระบวนการ และการบรหารจดการ

การจดการสารสนเทศอยางมประสทธภาพ ความตองการทจะปรบปรงการจดการสารสนเทศเปนทสนใจในหลายๆ องคกร โดยอาจถกผลกดนจากหลากหลายปจจย ไมวาจะเปน ความตองการทจะปรบปรงประสทธภาพของกระบวนการทางธรกจ การปรบปรงเพอใหถกตองตามกฎระเบยบทวางไว รวมถงความตองการทจะเปดใชบรการใหมๆ ในหลายกรณ การจดการสารสนเทศ หมายถง การน าเอาเทคโนโลยใหมๆ มาใช เชน ระบบจดการเนอหาหรอเอกสาร ระบบคลงขอมล ระบบเวบไซดทา โครงการเหลานนอยรายทจะประสบความส าเรจ การสรางการจดการสารสนเทศทมประสทธภาพนนไมใชเรองงาย มหลายประเดนตองค านงถง เชน การเชอมตอระบบตางๆ เขาดวยกน ความตองการทางธรกจทหลากหลาย รวมถงความซบซอนของโครงสรางและวฒนธรรมองคกร ปจจยทน าไปสความส าเรจของโครงการการจดการสารสนเทศ ตองมแบบแผนและหลกการทสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการวางแผนและพฒนาระบบได การจดการสารสนเทศ เปนค ากวางๆ ทครอบคลมระบบและกระบวนการทงหมดในองคกรทใชในการสรางและใชงานสารสนเทศในองคกร ในเชงเทคโนโลยการจดการสารสนเทศ ประกอบดวยระบบตางๆ (ศกดา , 2550) ดงตอไปน

การจดการเนอหาในเวบไซต (web content management - CM)

การจดการเอกสาร (document management - DM)

การจดการดานการจดเกบบนทก (records management - RM)

โปรแกรมจดการทรพยสนดจทล (digital asset management - DAM)

ระบบการจดการเรยนการสอน (learning management systems - LM)

ระบบการจดเนอหาการสอน (learning content management systems - LCM)

ความรวมมอ (collaboration )

การคนคนสารสนเทศในองคกร ( enterprise search) การจดการสารสนเทศนนไมไดเนนแคเพยงเรองของเทคโนโลยทส าคญไมแพกนคอกระบวนการทางธรกจและการปฏบตทจะวางรากฐานการสรางและการใชงานสารสนเทศ รวมทงยงเกยวพนถงตวสารสนเทศเองดวย ไมวาจะเปน โครงสรางของสารสนเทศ ค าอธบายขอมล คณภาพของเนอหา ฯลฯ ดงนน การจดการสารสนเทศ จงประกอบดวย คน กระบวนการ เทคโนโลย และเนอหา ซงแตละหวขอตองถกระบรายละเอยดใหชดเจน การจดการสารสนเทศจงจะประสบความส าเรจ

7

การพฒนาการจดการสารสนเทศ การพฒนาระบบสารสนเทศตองเกยวของกบองคกรทมหนาทรบผดชอบรวมทงบคลากรขององคกรขนตอนในการด าเนนงานตามรปแบบตางๆทจะน ามาใช โดยเปรยบเทยบใหเหนขอด ขอดอยของแบบทใชในการพฒนาระบบสารสนเทศการศกษาความเปนไปไดของ โครงการ รวมทงการทดสอบระบบ การเรมตนระบบใหม ประเดนส าคญของการพฒนาระบบ สารสนเทศอก ประการหนงคอ การตดตามและประเมนผลระบบสารสนเทศ ซงรวมถงการจดการโครงการการประเมนคณภาพระบบสารสนเทศ คาใชจายและผลประโยชนตอบแทน ของระบบสารสนเทศนอกจากนน ความส าเรจและความลมเหลวของการพฒนาระบบสารสนเทศเปนสวนส าคญทตองพจารณาดวย ทงผเขยนไดน าประเดนอนเปนขอสรป ดงน

ก าหนดจดมงหมายของการพฒนาระบบสารสนเทศ การพฒนาระบบสารสนเทศในสถานศกษาด าเนนการไดคอนขางชากวาในภาคธรกจการคาและ

อตสาหกรรม ทงนเนองจากภายในองคกรของภาคธรกจมการก าหนดบทบาทและขนตอนการท างานทชดเจนท าใหสะดวกตอการออกแบบและการพฒนาระบบสารสนเทศ สวนในสถานศกษามความหลากหลายในบทบาทและการปฏบตงาน โดยเฉพาะอยางยงอาจารยและการจดการเรยนการสอนจงท าใหเกดความยงยากในการพฒนาระบบสารสนเทศทงในดานการออกแบบระบบโดยเฉพาะการเกบรวบรวมขอมลซงเปนปญหาส าคญ อยางไรกตามสถานศกษาไดเพมความพยายามและใหการสนบสนนทางดานทรพยากรเพอพฒนาระบบสารสนเทศของสถาบนมากขน จดมงหมายส าคญของการพฒนาระบบสารสนเทศม 3 ประการคอ 1) การมระบบในการบรหาร วางแผนและการตดสนใจ 2) การปรบปรงและการคลองตวในการบรหารจดการ 3) การเพมคณคาทางการศกษาการพฒนาระบบสารสนเทศในสถานศกษา เรมด าเนนการตงแตการแยกสวนในแตละระบบหรอในแตละงาน มาจนถงการเชอมโยงขอมลจากระบบงานตางๆ เปนฐานขอมลของสถานศกษา และในปจจบนไดมการน าเทคโนโลยใหมเขามาใชในระบบสารสนเทศ เชน

ระบบเครอขาย การสอสารโทรคมนาคม การใชมลตมเดย การพฒนาระบบสารสนเทศในสถานศกษา

แบงออกเปน 2 สวน คอ 1) ระบบทางธรกจ (Business systems) หมายถงระบบสารสนเทศทเกยวของกบการบรหารองคกร ไดแก บคลากร งบประมาณ การเงน บญช จดซอ/จดจาง ทะเบยนทรพยสน อาคารสถานท เปนตน 2) ระบบทางวชาการ (Academic systems) หมายถงระบบสารสนเทศทสนบสนนกจกรรมทเกยวของกบการศกษา ไดแก ระบบการรบรกเรยน นกศกษา การคดเลอกการลงทะเบยน การหางานท า การจดการเรยนการสอน ระบบงานหองสมด เปนตน

แนวทางการพฒนาระบบสารสนเทศ การพฒนาระบบสารสนเทศจะตองเรมตนดวยขนตอนการศกษาวเคราะห และออกแบบระบบ แลวจะตอง

มขนตอน ในชวงของการพฒนาระบบและน าระบบไปใชในสถานการณจรงกระบวนการทนยมใชกนมากในการประกนความส าเรจกคอการทดลองใชซงใชกนมากส าหรบการออกแบบระบบทใหญและมความไมมนใจใน การ

8

ท างานของระบบอยในระดบสง โดยใหผใชไดมโอกาสมประสบการณในการท างานในชวงทพฒนาระบบ ประสบการณทเกดขนในขบวนการนใชวธทเรยกวา ตนแบบ (Prototype) วธนจะชวยลดระดบของความไมมนใจใหทงผใชงานและผพฒนาระบบสามารถทจะทราบถงรปรางอยางคราวๆของระบบ ถงแมวาจะยงไมทราบชดเจนเกยวกบระบบทควรจะเปนทงหมด อกกระบวนการหนงซงนยมใชกนส าหรบระบบทคอนขางใหญเพอใหมนใจวาระบบทพฒนานนตรงตามทตองการจรง กระบวนการนเนนการท าซ าๆ จนแนใจวธการใชเรยกวา วงจรชวต (Life Cycle) เปนวธทผใชไดใชงานจรง และในกรณทมขอผดพลาดไมตรงตามความตองการของผใช กจะน ามาแกไขเปลยนแปลง ซงวธการนสามารถท าซ าเทาทจ าเปนเพอใหตรงตามความตองการของผใช ซงมรายละเอยดดงน

1) การพฒนาระบบโดยใชตนแบบ (Prototype) วธการท าตนแบบจะใชตอเมอ ความตองการของผใชคอนขางล าบากทจะก าหนดใหชดเจนไดลวงหนา หรออาจจะใชเมอความตองการของผใชเปลยนแปลงในสงส าคญในระหวางการพฒนาระบบ วธการท าตนแบบเปนวธทผใชสามารถอธบายหรอบอกสงทตองการหรอไมตองการ ชอบหรอไมชอบเกยวกบระบบทก าลงจะใชไดงายกวาจะบอกวาสงทผใชคดฝนในระบบในอนาคต เปนระบบทเรมตนจากผใชซงรปญหาและโอกาสทจะแกปญหาโดยใชระบบสารสนเทศผใชเพยงแตตองการความชวยเหลอจากนกออกแบบเทานน

2) การพฒนาระบบโดยใชวงจรชวต (Life cycle) การพฒนาระบบโดยใชวงจรชวต มกใชกบระบบทใหญและมโครงสรางแนนอนขนตอนของวงจรชวต

อาจจะแตกตางกนในรายละเอยดของผใชแตละคนโดยทวไปแลวมหลกใหญ 3) ประการก าหนดอยในขนตอนการพฒนา ขนตอนการศกษาเบองตน ขนตอนการพฒนาขนตอนการตดตงและการปฏบตงาน กระบวนวงจรชวต

เรมตนดวยกระบวนการศกษาถงระบบสารสนเทศทตองการ จากระบบงานปจจบนรวมทงการศกษาความเปนไปได และจ านวนเงนคาใชจาย เพอใหระบบมประสทธภาพ หลงจากนนกจะแปลความตองการเปนระบบทางกายภาพกระบวนการและโปรแกรม โดยการออกแบบระบบ โปรแกรมเพอพฒนาระบบ ระบบทไดจะน ามาทดสอบ ทดลองใชปฏบตงาน และเปลยนแปลงแกไข โดยทจะมการตรวจสอบระบบเปนครงสดทายเพอประเมนวาระบบสามารถใชงานไดดเพยงใด คมกบจ านวนเงนทลงทน และตรงตามความตองการหรอไม

การพฒนาระบบโดยวธการอน องคกรอาจจะใชวธการอนในการพฒนาระบบสารสนเทศ เชน การใหผใชเปนผพฒนาระบบ (End-user

development) ซงการพฒนาแบบนใชกบระบบสารสนเทศเฉพาะงานทไมมความซบซอน ใชเวลาสนและไมสนเปลองคาใชจาย แตตองการบคลากรทมความสามารถทางดานนในหนวยงานทจะพฒนาระบบ นอกจากนนการพฒนาระบบอาจจะใช ชดโปรแกรมประยกตส าเรจรป (Application software packages) ซงมหลายบรษทไดพฒนาไวเพอจ าหนายเปนจ านวนมากในปจจบน ทงนเนองจากหลายระบบงาน เชน ระบบการจายเงนเดอนระบบบญชลกหน ระบบบญชเจาหน ระบบบญชทวไป ระบบพสดคงคลง ระบบการจดซอระบบบรหารบคคล ระบบนกศกษา ระบบศษยเการะบบหองสมดมลกษณะและฟงกชนการท างานไมแตกตางกน อาจจะมสวนของรายงานทแตกตางกนบาง ซงผจดท าชดโปรแกรมส าเรจรปสามารถทจะท าการปรบหรอเปลยนแปลงใหตรงตามความตองการของผใช(Customization)โดยไมท าใหขนตอนการท างานของโปรแกรมประยกตส าเรจรปนนเสยหายในการพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารนน ไมวาจะเปนหนวยงานของภาครฐ ของเอกชน หรอองคกรธรกจ ได

9

ใหความส าคญสงขนเรอยๆ และมรปแบบในการพฒนาคลายคลงกน จะแตกตางกนบางกอาจจะเปนจ านวน ขนตอนการด าเนนงาน เพอใหการพฒนาแตละขนตอนเปนไปอยางเหมาะสม สอดคลองกบลกษณะงาน และมประสทธภาพของงานในแตละองคกรการพฒนาระบบสารสนเทศ ประกอบดวยขนตอน 3 ขนตอน คอ 1) ขนตอนการเตรยมการ หรอวางแผนในการพฒนาระบบสารสนเทศเปนขนตอนทจะตองเตรยมการพฒนาคน เตรยมงบประมาณ วสด ครภณฑ ทใชในการพฒนาระบบสารสนเทศ 2) ขนตอนน าไปปฏบตเปนขนตอนการเกบรวบรวมขอมล วเคราะหขอมล จดหมวดหมขอมล และน ามาจดเกบใหเปนระบบสามารถเรยกใชไดตามความตองการ 3) ขนตอนน าไปใชเปนขนตอนทมการจดเกบขอมลใหเปนระบบและผใชสามารถเรยกใชตามความตองการหรอล าดบการใชของแตละบคคล กลยทธการจดการสารสนเทศ การเปลยนแปลงทเกดขนสรางผลกระทบทส าคญตอการด ารงอยและการเจรญเตบโตของธรกจ องคการธรกจตองสามารถ ปรบตวใหทน ตอการเปลยนแปลงของสถานการณ สามารถตอบสนองตอสงเราไดอยางรวดเรวและถกตองทงในระยะสนและระยะยาว เทคโนโลยสารสนเทศทเคยถกน ามาใชเสรมสรางประสทธภาพการด าเนนงานของ แตละกจกรรมตามหนาททางธรกจ เชน การเงน การตลาด การด าเนนงาน และทรพยากรบคคล

ไดรบความสนใจน ามาใชประกอบการด าเนนงานเชงกลยทธ (Strategic Operations) เพอพฒนาและธ ารง รกษา

ความสามารถในการแขงขน (Competitive Ability) ขององคการ การประยกต เทคโนโลยสารสนเทศตองอาศย

ความร ความเขาใจ และประสบการณในการก าหนดแนวทางปฏบตทสอดรบกน (Harmony) ระหวางโครงสรางองคการ กลยทธ และเทคโนโลยสารสนเทศ ซงเปนงานทมความซบซอนและละเอยดออนสง กลยทธธรกจ

"กลยทธ ยทธวธ หรอยทธศาสตร" แปลมาจากภาษาองกฤษ "Strategy" ซงมรากศพทมาจากภาษากรกวา

"Strategic" หมายถง "Generalship" หรอศาสตรและศลปในการ บงคบบญชากองทพ ปกตกลยทธเปนค าศพททใชในทางทหารในเรอง เกยวกบการสงคราม และแนวทางในการเอาชนะศตร ซงไดรบความสนใจจากนกการทหารในทกประเทศจากอดตจนถงปจจบน เนองจากในอดตการปกครองและการทหาร จะมความสมพนธกนอยางใกลชด โดยผปกครองมกจะเปนผน าทางการทหาร หรอผน าทางการ ทหารมกจะเขามา มบทบาทและอ านาจทางการเมอง กลยทธจงได รบความสนใจจากนกการเมองและนกปกครองทพยายามศกษา และน าหลกการมาประยกตในการสรางฐานอ านาจ การขนสอ านาจ การรกษาอ านาจ และการปกครองคนหมมากใหอยรวมกนอยาง สงบสข เนองจากกลยทธถกน าไปใชอยางกวางขวางในหลายแนวทาง เชน กลยทธการตลาด กลยทธในการสงคราม กลยทธ การครองเรอน กลยทธในการพฒนาประเทศ และ กลยทธการเกษตรเปนตน ดงนนจะกลาวถงกลยทธ

ธรกจ ตามความหมายของผเชยวชาญในสาขานเปนส าคญโดยเราจะศกษาจากความหมายของ ohmae วศวกร

นวเคลยรชาวญปน ซงท างานใหกบบรษท ทปรกษาทางธรกจ McKinsey โดยท Ohmae ไดรบการยอมรบวาเปน

10

ปรมาจารยดานการจดการเชงกลยทธ (Strategic Management Guru) คนเดยวของเอเซย นอกจากนเขายงไดรบ

การกลาวถงจาก บคคลทวไปวาเปน  "นายกลยทธ (Mr. Strategy)" จากงานเขยนชอ "The Mind of the

Strategist (1982)" กลาววา กลยทธ คอ การหาแนวทางใหองคการสามารถเอาชนะคแขงขนอยางมประสทธภาพ ภาย ใตเงอนไขของทรพยากรทมอย เนองจากการเปลยนแปลงทรวดเรวและการแขงขนทรนแรงในปจจบน

การจ าแนกกลยทธตามระดบและขอบเขตการด าเนนงานขององคการออกเปน 3 ประเภท ดงตอไปน

1. กลยทธระดบบรษทหรอองคการ (Corporate Strategy) จะถกก าหนดใหผบรหารระดบสงขององคการ ปกตกลยทธในระดบ องคการ จะมขอบเขตครอบคลมระยะเวลายาวและทวทงองคการ โดยทกลยทธระดบองคการจะเปนเครองก าหนดวา องคการสมควรจะด าเนนธรกจอะไร และ จดสรรทรพยากรทมอยอยางไรใหมประสทธภาพสงสดตอการด าเนนงานและการด ารงอยในอนาคต

2. กลยทธระดบธรกจ (Business Strategy) จะมขอบเขตทจ ากดวากลยทธระดบองคการ โดยกลยทธ

ระดบธรกจจะใหความ ส าคญ กบการ แขงขนของธรกจในแตละอตสาหกรรมกลยทธระดบนมก ถกก าหนดโดย 

ผบรหารหนวยธรกจ (Business Unit Head , BU Head) เพอใหหนวยธรกจ (Business Unit , BU) ของตน

สามารถด าเนนการไดอยางมประสทธภาพ สอดคลอง และเปนไปในทศทาง เดยวกบ ภารกจ (Mission) และ

วตถประสงค (Objective) ขององคการ

3. กลยทธระดบหนาท (Functional Strategy) จะถกก าหนดโดยหวหนาหนวยงานตามหนาททางธรกจ เชน การเงน การตลาด การด าเนนการ และทรพยากรบคคล เพอสนบสนนและสอดคลองกบกลยทธระดบทสงกวา โดยทกลยทธระดบนจะมลกษณะทเฉพาะเจาะจงตามหนาททางธรกจ โดยรวบรวมขอมลจากภายในหนวยงานและจากสงแวดลอม เพอใหการด าเนนงานเฉพาะหนาทประสบความส าเรจภายใตชวงระยะเวลาทแนนอน

ระดบของกลยทธ การเปลยนแปลงและการแขงขนทรนแรงของภาคธรกจในปจจบน สงผลใหองคการธรกจสมยใหมมการ

ด าเนนการทางกลยทธ ตลอดชวงชวตขององคการ กลยทธส าคญทธรกจนยมน ามาประยกตในปจจบน ไดแก

1. แรงหลกดนจากลกคา (Customer Driven) การเปดเสรทางการคาในอตสาหกรรมและบรการหลายประเทศ ท าใหคแขงสามารถเขามาในตลาดเปนจ านวนมากและลกคามทางเลอกในการตดสนใจเลอกซอมากขน สงผลใหธรกจตองใหความส าคญกบลกคาธรกจตองพยายามหาความตองการของลกคาแตละกลมโดยอาศยการศกษาและการวจยตลาด เพอทจะออกแบบผลตภณฑและบรการทสอดคลองความตองการของลกคา

2. การแขงขนระดบโลก (Global Competition)  การเตบโตทรวดเรวและพฒนาการทตอเนองของระบบ

เศรษฐกจในแตละประเทศ สง ผลใหหลายธรกจขยายตวจนมขอบเขตขามพรมแดนของรฐ หรอ ทเรยกวา  บรษทขามชาต (Multinational Corporation , MNC) ท าใหธรกจทอยรอดในอนาคตจะตองพฒนาความเขมแขงและ

ความสามารถในการปรบตวใหรวดเรวและถกตอง เพอทจะแขงขนบนเวทโลกไดอยางสมบรณ 

11

3. การก าหนดขนาดทเหมาะสม (Rightsizing) การเปลยนแปลงทางเทคโนโลยโดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศ ท าใหผบรหารองคการตองท าการปรบรปแบบโครงสรางองคการใหเหมาะสม โดยการใชทรพยากร

รวมกน (Shared Resources) เพอลดความฟมเฟอยในการใชทรพยากรทางธรกจและสามารถด าเนนงานอยางม

ประสทธภาพ 

4. คณภาพ (Quality) ในปจจบนทงธรกจและผบรโภคตางตนตวตอแนวความคดดานคณภาพของผลตภณฑและการใหบรการ เนองจากลกคาไมเพยงแตตองการผลตภณฑหรอบรการเทานน แตเขาตองการผลตภณฑหรอบรการทมคณภาพเหมาะสมกบเงนทเสยไป หลายองคการไดพยายามพฒนาคณภาพและบรการของ

ตน โดยน าหลกการจดการดานการด าเนนงานสมยใหม (Modern Operations Management) มาประยกตใหใน

การสรางคณภาพของงาน เชน การจดการคณภาพโดยรวม (Total Quality Management , TQM) การผลตแบบ

ไมม ขอผดพลาด (Zero Defect) หรอคณภาพจากแหลงก าเนด (Quality at Source) เปนตน

5. เทคโนโลย (Technology) ธรกจน าเทคโนโลยโดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตใหเปนประโยชนตอการด าเนนงาน ไมเพยงเพอเพมผลผลตภาพรวมขององคการ เชน การลดคาใชจายและ ระยะเวลาในการด าเนนงานใหสนลงเทานน แตเทคโนโลยไดกลายเปนเครองมอทส าคญเชงกลยทธ ซงชวยสรางความไดเปรยบในการแขงขนแกธรกจ นอกจากนการเปนผน าดานเทคโนโลยของธรกจยงชวยสรางภาพลกษณทดในความรสกของผบรโภค

กระบวนการจดการเชงกลยทธ

กระบวนการจดการเชงกลยทธจะประกอบดวยขนตอนทส าคญ 5 ขนตอน ดงตอไปน

1. การก าหนดเปาหมาย (Goal Formulation) นกกลยทธตองก าหนดเปาหมายขององคการออกมาเปน

รปธรรม ซงมกจะ อยในรปของ "ภารกจ (Mission)" หรอ "วตถประสงค (Objective)" เปาหมายเปนเครองสะทอน ความตองการในอนาคต ของ องคการ โดยนกกลยทธตองพจารณาวาเขาตองการใหองคการเปนเชนไรในอนาคต

2. การวเคราะหสภาพแวดลอม (Environmental Analysis) นอกจากการก าหนดเปาหมายทตองการแลว นกกลยทธจะ ตอง ศกษาปจจยทมผลตอการด าเนนธรกจ โดยพจารณาทงในดานดและดานไมด เพอท าการเปรยบเทยบศกยภาพและความพรอมขององคการ โดยทวไปแลวนนนกกลยทธจะแยกการวเคราะหสภาพแวดลอม

ออกเปน 2 สวน ดงตอไปน

2.1 ปจจยภายในองคการ (Internal Factors) หมายถง สวนประกอบขององคการทมผลตอศกยภาพ

ในการบรรล เป าหมายของธ รกจ ซ งนกกลยทธจะตองพจารณาท งจดแข ง (Strength) และจด ออน

(Weakness) ขององค การ เ พอตรวจสอบความพรอมของ องคการ ในการด า เนนงานด านกลยทธ

2.2 ปจจยภายนอกขององคการ (External Environment)  หมายถง สงแวดลอมภายนอกทม

12

ผลกระทบตอการด าเนนงานขององคการ ซงเราจะตองพจารณาถงโอกาส (Opportunity) และขอจ ากด

(Threat) ในการด าเนนงานขององคการ

การวเคราะห SWOT การวเคราะหสภาพแวดลอมชวยใหนกกลยทธรบทราบภาพลกษณขององคการทงในดานความสามารถและเปรยบเทยบ กบ สงแวดลอม ซงสอดคลองกบสภาษตจนทวา "รเขา รเรา รบรอยครง ชนะ ทงรอยครง" โดยท

นกธรกจนยมเรยกวธการ วเคราะห สภาพแวดลอมวา "การวเคราะห SWOT (SWOT Analysis)"

3. การก าหนดและการวางแผนกลยทธ (Strategy Formulation and Planning) เราสามารถกลาวไดวา

ปจจยส าคญ ในการก าหนดกลยทธมอย 3 ประการ คอ สภาพแวดลอมภายนอก สภาพแวดลอมภายในและเปาหมายขององคการ เนองจากเปาหมายจะใหภาพทชดเจนถงความตองการ ในขณะทการวเคราะหสภาพแวดลอมจะท าใหทราบถงศกยภาพขององคการ และความเปนไปไดในทางปฏบต

นกกลยทธน าขอมลทไดจากการก าหนดเปาหมายและการวเคราะหสภาพแวดลอมมาก าหนดกลยทธ โดย

ก าหนดประเดน ส าคญเชงกลยทธ (Strategic Issue) แผนการวธปฏบตและประเมนรายละเอยด ของแผนการ เพอใหองคการ สามารถน า กลยทธไปปฏบตอยางมประสทธภาพ

4. การน ากลยทธไปปฏบต (Strategy Implementation) เปนขนตอนทส าคญตอความส าเรจของการจดการเชงกลยทธ ถงแมกลยทธจะถกก าหนดขนอยางด แตถาไมสามารถน าไปปฏบตไดกไมตาง อะไรจากความฝน นอกจากนถาน าแผนกลยทธไปปฏบตแลวลมเหลวอาจกอใหเกดความเสยหายทรนแรงตอองคการทงโดยทางตรงและทางออม การน ากลยทธไปปฏบตตอง พจารณาอยางรอบคอบถงการจดสรรทรพยากร คาใชจาย และระยะเวลาในคมคาเงนลงทน ตลอดจนปจจยทมผลตอความส าเรจหรอความลมเหลวของกลยทธทงโดย ทางตรงและทางออม โดยเฉพาะตองมนใจ วาผน ากลยทธไปปฏบตมความเขาใจในเปาหมายขององคการและเปาหมายของกลยทธเปนอยางด

5. การควบคมกลยทธ (Strategy Control) การควบคมเปนการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนวาการ

ด าเนนงานเปนไปตามแนวทางทตองการหรอไม ซงมลกษณะเปนวงจรยอนกลบ (Feedback Loop) ทน าขอมลจากการด าเนนงานขององคการ มาพจารณาวาเปนไปตามความตองการหรอไม เพอจะไดกาแนวทางในการปรบปรงใหเหมาะสม โดยความเบยงเบนทเกดขนอาจเปนผลมาจากหลายสาเหต เชน แผนกลยทธอาจไมสอดคลองกบความเปนจรง หรออาจเกดการเปลยนแปลงอยางรนแรงของปจจยทมผลตอการด าเนนธรกจขนในระหวางการด าเนนงาน เปนตน

13

กระบวนการจดการเชงกลยทธ เทคโนโลยสารสนเทศกบองคการ

ปจจบนเราเรมรบรและเคยชนกบองคการสมยใหม (Modern Organization) ทน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาประยกตท าใหมโครงสรางและลกษณะการด าเนนงานทแตกตางจากองคการแบบเดม

(Traditional Organization) อยางชดเจน ตวอยางเชน

- การตดตอสอสารและการไหลเวยนของขอมลผานระบบเครอขาย (Networking System) สรางความสะดวก รวดเรว ถกตอง และไมซบซอนในการท างาน ท าใหองคการสามารถลดจ านวนงานบางอยางลงและจดรปแบบการด าเนนงานใหมโครงสรางทแบบราบ (Flat Structure)

- ระบบสารสนเทศทมประสทธภาพชวยลดล าดบขนในการจดการ (Management Hierarchy) และท าให

การควบคมกวางขน (Wider Span of Control) ซงสงเสรมการตดตอสอสารภายในองคการและการใชทรพยากรบคคล ใหมประสทธภาพสงสด

- ระบบสอสารโทรคมนาคมททนสมย ท าใหบคคลสามารถท างานอยคนละท (Remotely Connection) 

ซงจะลด การตดตอ สอสารแบบเผชญหนาโดยตรง จงตองอาศยความเชอถอ (Trust) ระหวาองคการกบบคลากร

ตลอดจนตองใหอ านาจในการตดสนใจ (Empowerment) แกบคลากรเพมมากขน

- การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ สงผลใหบคลากรมคณภาพเพมขนทงดานศกยภาพสวนตวและจากสารสนเทศทเขาไดรบ ซงท าใหการปฏบตงานและการตอบสนองตอสงเราภายนอกด าเนนไปอยางรวดเรวและถกตอง

- การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศทสงผลตอการปรบองคการใหมการใชอปกรณส านกงานและการ

สญเสยทรพยากรนอยลง เชน ส านกงานไมใชกระดาษ (Paperless Office) เปนตน

ประโยชนของเทคโนโลยสารสนเทศทมตอองคการ ดงตอไปน

1. ประโยชนโดยตรง ปกตองคการเรมน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช เนองจากประโยชนโดยตรงทไดรบจากระบบสารสนเทศนน เชน ชดค าสงดานการบญชและการเงน ชดส าหรบการประมวลผลค า (Word

processing) หรอฐานขอมล (Database) เปนตน โดยการลงทนในระบบสารสนเทศจะเปนไปตามราคาของอปกรณ ชดค าสงและคาจางบคลากรเฉพาะดานการน าระบบสารสนเทศมาประยกตใชในลกษณะนจะท าให องคการเกดการเรยนรและเขาใจถงประโยชนตอเนองทไดจากเทคโนโลย

2. ความยดหยน เทคโนโลยสารสนเทศชวยสรางความยดหยนในการด าเนนงานใหแกองคการ สงผลใหองคการสามารถพฒนาและปรบเปลยนไดตามความเหมาะสมของสถานการณนอกจากน เทคโนโลยสารสนเทศยงชวยเสรมความยดหยนในการตดสนใจแกผบรหารใหสามารถตดสนใจอยางรวดเรวและสอดคลองกบล กษณะ

14

ปญหา เนองจากระบบสารสนเทศสามารถประมวลผลและจดเรยงขอมลในหลายรปแบบภายในระยะเวลาสน จงใหผบรหารมความเขาใจและสามารถวเคราะหปญหาอยางชดเจน

3. ความสามารถในการแขงขน นอกจากการใชงานตามประโยชนโดยตรงแลว เทคโนโลยสารสนเทศถกน ามาประยกต เพอใหองคการสามารถสนองความตองการของลกคา และพฒนาการด าเนนงานทงภายในและภายนอกองคการไดเรวกวาคแขง ซงจะชวยเสรมสรางและธ ารงรกษาความสามารถในการแขงขนของธรกจอยางตอเนอง

4. รายได เทคโนโลยสารสนเทศชวยเพมรายไดแกองคการทงโดยตรงและทางออม เชน การรวบรวมและใหบรการและ ใหบรการดานสารสนเทศทเปนประโยชนแกองคการอน การสรางนวตกรรมใหม ทงดานผลตภณฑและบรการ โดยเฉพาะผลตภณฑหรอบรการทมความสะดวก รวดเรว ตรงความตองการของลกคา หรอการลดระยะเวลาในการด าเนนงาน เปนตน

5. คาใชจาย ประโยชนประการส าคญของการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนงานปจจบ น คอ การลดคาใชจาย และการเพมประสทธภาพของการด าเนนงานภายในองคการเชน การประเมนผลขอมล การตรวจสอบและการควบคม คาแรงงาน เปนตน โดยเทคโนโลยสารสนเทศจะชวยสงเสรมการใชแรงงานอยางมประสทธภาพ และลดการใชทรพยากรซ าซอน ซงชวยใหเกดการประหยดขนแกองคการ

6. คณภาพ เทคโนโลยสารสนเทศถกน ามาประยกตในการพฒนาคณภาพของผลตภณฑและบรการ เพอใหระบบผลต หรอการใหบรการสามารถด าเนนงานไปตามตองการ ตลอดจนผลตภณฑและบรการมมาตรฐานตามทก าหนด เชน ระบบตรวจสอบคณภาพผลตภายในโรงงานระบบควบคมอณหภมหอง และระบบตรวจสอบคณภาพสนคาเกษตร เปนตน

7. โอกาส ปจจบนความไดเปรยบดานสารสนเทศไดสรางความแตกตางระหวางองคการองคการทมศกยภาพดานสารสนเทศสงยอมสามารถน าความรมาประยกตในการสรางโอกาสในการด าเนนงานทงทางตรง เชน การน าสารสนเทศมาประยกตเชงกลยทธและทางออม เชน การใชเทคโนโลยสารสนเทศประกอบการพฒนานวตกรรมทางธรกจ

การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบกลยทธ  เทคโนโลยสารสนเทศท าใหสงแวดลอมขององคกรเปลยนแปลงอยางรวดเรว การด าเนนงานของธรกจม

ความซบซอนขน องคการตองจดวางแนวทางปฏบตทชดเจน ซงท าใหการจดการเชงกลยทธกลายเปนปจจยส าคญ

ในการด าเนนธรกจใหประสบความส าเรจ ดงท King (1978) กลาววา "ระบบการวางแผนเชงกลยทธ คอ ระบบการ จดการทการตดสนใจเชงกลยทธถกกระท าอยางเปนระบบ โดยอาศยสารสนเทศภายในขอบเขตขององคการและจากสงแวดลอมดานการจดการ" ซงแสดงใหเหนวา สารสนเทศไดกลายเปนทรพยากรทส าคญในการด าเนนงานเชงกลยทธขององคการ

15

เทคโนโลยสารสนเทศมบทบาททส าคญตอภาคธรกจมากกวาเกบรวบรวมการประมวลผลขอมล และการจดท ารายงานเสนอตอผบรหาร ซงเปนความทาทายตอความสามารถ ของผ บรหารทตองสามารถประยกตเทคโนโลยสารสนเทศใหเหมาะสมกบการท างานของธรกจ เพราะการลงทนดานสารสนเทศทสง มไดหมายความวาองคการจะสามารถสรางความไดเปรยบคแขงขน เสมอไปแตการลงทนดานสารสนเทศกมใชจะประสบความราบรนเสมอไป การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตอาจสรางผลกระทบตอบคลากรและการด าเนนงานองคการ เชน งานบางอยางลาสมย ท าใหบคลากรบางสวนไมสามารถปรบตวไดทน หรอความไมสมดลของการใชเทคโนโลยสารสนเทศในองคการ ท าใหคาใชจายในการด าเนนงานสง เปนตน นอกจากนมหลายกรณทการน าสารสนเทศมา

ใชงานในองคการประสบความลมเหลว เพราะบางองคการมขอมลมากแตมสารสนเทศนอย  (Data rich but

information poor.) ซง Scott Morton (1992) กลาววาเทคโนโลยสารสนเทศสรางแรงผลกดนทมตอองคการ   5 ประการ ดงตอไปน

1. เทคโนโลย (Technology) เทคโนโลยสารสนเทศเปลยนแปลงอยางตอเนองและรวดเรวซงสงผลโดยตรงตอรปแบบการท างานขององคการ เชน ลดระยะเวลาในการปฏบตงาน ลดขนตอนในการท างาน ก าหนดโครงสรางและกฎเกณฑใหม รนเวลาและระยะทางในการตดตอลง เปนตน

2. บทบาทของบคคล (Individuals and Roles) พฒนาการของเทคโนโลยสารสนเทศในองคการท าใหบคคลมเครองมอและกระบวนการปฏบตงานใหม ซงสงผลใหบคคลตองผานการฝกอบรมและศกษาใหม เพอทจะสามารถปฏบตงานอยางมประสทธภาพ นอกจากนเทคโนโลยสารสนเทศในองคการยงมผลตอความใกลชดระหวางบคคล ตลอดจนการรบร การเรยนร และความรสกของบคคล

3. โครงสราง (Structure) หลายองคการตองการปรบโครงสรางใหมใหสอดคลองกบการน าเทคโนโลย

สารสนเทศมาใชงาน เชน การรอปรบระบบ (Reengineering) การจดองคการแบบเครอขาย (Network

Organization) การลดขนาดองคการ (Downsizing) หรอการจดขนาดใหเหมาะสม (Rightsizing) เปนตน เพอใหเกดความคลองตวในการตอบสนองตอโอกาสและการแกปญหาทเกดขนขององคการ

4. กระบวนการจดการ (Management Process) ส งคมปจจบนในชวงของการเคล อนย าย

อ านาจ  (Power Shift) จากการด าเนนงานทอาศยความได เปรยบดานแรงงาน (Labor Intensive) หรอ

ปจจยพนฐาน ทางธรกจมาเปนการด าเนนงานทอาศยความไดเปรยบเชงความร  (Knowledge Intensive) ซงตอง

อาศย "บคลากรทมความร (Knowledge Worker)" โดยบคลากรกลมนจะมลกษณะทแตกตางจากแรงงานทวไป เชน การศกษาสง รสนยม คานยมและทศนคตสมยใหม เปนตน ดงนนผบรหารตองปรบรปแบบการจดการ เพอใหเหมาะสมและจงใจบคคลเหลานใหท างานอยางเตมความสามารถ

16

5. กลยทธ (Strategy) ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศกลายเปนเครองมอทส าคญเชงกลยทธในหลายองคการ เนองจากศกยภาพและความคลองตวในการใชงานจงถกน ามาประยกต เพอสรางและธ ารง รกษาความไดเปรยบในการแขงขนใหแกองคการ

ปจจบนระบบสารสนเทศเลนบทบาทส าคญตอการด ารงอยขององคการ หลายครงชยชนะหรอความพายแพของธรกจขนอยกบความสามารถ ในการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตในการด าเนนงาน เพอใหธรกจมความไดเปรยบเหนอคแขง ระบบสารสนเทศท าใหการจดการเชงกลยทธมประสทธภาพ และในทางกลบกน องคการตองมกลยทธในการพฒนาระบบสารสนเทศท เขมแขง โดยทการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกต

เชงกลยทธเกดจากแรงผลกดน 2 ประการ ดงตอไปน

1. การผลกของเทคโนโลย (Technology Push) เทคโนโลยสารสนเทศเปลยนแปลงอยางรวดเรวท าใหอปกรณดานสารสนเทศมความสามารถสงขน ขณะทคาใชจายในการด าเนนงานต าลงนอกจากน การเชอมตอระบบสารสนเทศเขาเปนเครอขาย ท าใหการใชทรพยากรรวมกนบรหารความเหมาะสม ซงลดคาใชจายในการท างานทซ าซอน สงผลใหองคการสามารถควบคมคาใชจายอยางมประสทธภาพ

2. การดงของการตลาด (Marketing Pull) เทคโนโลยสารสนเทศถกน ามาประยกตในองคการทงโดยทางตรงและทางออม เนองจากการแขงขนททวความรนแรง สงผลใหองคการตองหาเครองมอทสรางความ

ไดเปรยบในการแขงขนหรอพยายามสรางความแตกตางจากคแขงขน โดยการพฒนานวตกรรม (Innovation) ดานผลตภณฑและบรการ

เทคโนโลยสารสนเทศในฐานะทรพยากรเชงกลยทธขององคการ ปจจบนการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศเชงกลยทธมไดเกยวของกบการ จดการเชงกลยทธภายในแตละ

องคการเทานน แต ได ขยาย ขอบเขตการด าเนนงาน ของระบบใหครอบคลมการใชงานของลก คา

(Customer) ผขายวตถดบ (Supplier) และพนธมตรทางธรกจ (Business Alliances) ซงท าใหเกดการใช

สารสนเทศ รวมกนอยางมประสทธภาพ (Effective Information Interdependence) เชน การส ารองทนงของสายการบน การซอ-ขายหลกทรพย การสงซอสนคา และการแลกเปลยนขอมลทางอเลกทรอนกส (Electronic

Data Interchange .EDI) เปนตน เราเรยกระบบในลกษณะนวา "ระบบสารสนเทศระหวางองคการ  (Inter

organizational Information System)" ระบบ สารสนเทศระหวางองคการสามารถประยกตใหเปนประโยชนและ ตอบสนองความตองการของทกฝาย ทงในดานความ สะดวก รวดเรว ถกตอง และลดความซ าซอนของขนตอนในการปฏบตงาน ตลอดจนถงการน าสารสนเทศไปประยกตเชงกลยทธ

17

ระดบของการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศเชงกลยทธ ปจจบนระบบสารสนเทศทางธรกจไดรบความสนใจน าไปใชงานอยางแพรหลายในหนวยงานทง

ภาคเอกชนและภาครฐบาล ซงครอบคลมกจกรรมของธรกจมากกวาการเกบรวบรวมขอมลการประมวลผลขอมล การสงผานขอมล และการควบคมการปฏบตงานเทานน หลาย องคการ ไดน าเทคโนโลยสารสนเทศ มาใชในการด าเนนการทางธรกจทซบซอน และเกยวของกบการตดสนใจของผบรหารระดบสงสด เพอรกษาโอกาสทางธรกจและสงเสรมความสามารถในการแขงขน โดยมงหวงใหธรกจสามารถธ ารงอยและเตบโตอยางตอเนอง ทามกลาง กระแสการ เปลยนแปลงของสภาพแวดลอม

ปกตองคการจะยงไมน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตในเชงกลยทธในขนตอนเรมตนของการน าระบบสารสนเทศมาใชงาน แตจะมกระบวนการทคอยเปนคอยไปในการเรยนรถงศกยภาพของเทคโนโลยสารสนเทศ ซง

มกจะแปรผนตามความสามารถดานสารสนเทศขององคการ (Organizational Information Capability) ซงจะมความแตกตางกนตามพฒนาการของแตละองคการโดยเราสามารถจ าแนกการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกต

กบกลยทธองคการออกเปน 3 ระดบ ดงตอไปน

1. อสระตอกน (Independent) จะเปนระดบเรมตนของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในองคการ โดยระบบสารสนเทศจะไมเกยวของ โดยตรงกบการ ก าหนดกลยทธขององคการเทคโนโลยสารสนเทศ ถกน ามาใชสนองวตถประสงคเบองตนคอ เพมประสทธภาพในการด าเนนงาน แตละดานขององคการ เชน หนวยปฏบตงาน การเงน การตลาด และทรพยากรบคคล ซงเปนระบบสวนใหญจะประมวลงานประจ าวน เชน รายงานลกคา

รายงานประจ าวน เปนตน 

2. รวมก าหนดนโยบาย (Policy Formulation) ระบบสารสนเทศถกพฒนาขน เพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหาร โดยการน าขอมลท ผานกระบวนการ ประมวลผลมาใชประกอบ การก าหนดและวางนโยบายขององค

3. การก าหนดนโยบายรวมกน (Policy Execution) การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในระดบนจะเปนขนสงสด ของความสมพนธ ระหวางเทคโนโลยสารสนเทศสารสนเทศกบองคการ โดยเทคโนโลยสารสนเทศจะเปนสวนหนงของการก าหนดกลยทธองคการและการน านโยบายไปปฏบต เทคโนโลยสารสนเทศจะมความสมพนธ

ในเชงบรณาการกบกลยทธขององคการ  ระดบของการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศกบกลยทธขององคการ ความส าคญของการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชงานคอ การสรางความไดเปรยบเชงกลยทธให แก

องคการ แตงานสารสนเทศ สวนใหญยงอยในระดบปฏบตการ ซงตองอาศยระยะเวลาและความเขาใจจากผบรหารในการพฒนาระบบสารสนเทศ ใหมความกลมกลนกบองคการ การพฒนาระบบสารสนเทศเชงกลยทธไมสามารถด าเนนการอยางรวดเรว โดยขาดความรและความเขาใจทแทจรง เพราะวาตองใชเงนลงทนสงและอาจมปญหาท

18

คาดไมถงเกดขน โดยวธการทเหมาะสมในการ สรางระบบสารสนเทศเชงกลยทธคอ การตรวจสอบระบบทใชงาน ในปจจบนวามขดความสามารถเพยงใดและสามารถพฒนาใหสอดคลอง กบการด าเนนงานในระดบสงไดอยางไร โดยไมลมพจารณา ความสามารถและศกยภาพในการพฒนาดานสารสนเทศของบคคล เปนส าคญ ระบบสารสนเทศกบการธ ารงรกษาความไดเปรยบในการแขงขนของธรกจ

Alvin Toffler (1990) กลาวในหนงสอ "อ านาจใหม (Power Shift)" โดยสรปวา โลกก าลงเคลอนเขาสงคม อนาคต ทมความแตกตางจากอดตอยางชดเจน โดยองคประกอบของอ านาจก าลงยายมมจากพลงอ านาจของเงนตรา และความรนแรง ไมสพลงอ านาจของความร ซงประกอบดวยการไดมาของขอมลขาวสารทมคณภาพ และความสามารถ ในการประยกตขอมลขาวสารใหเกดประสทธภาพสงสด โดยบคคลทสามารถน าความรทไดรบมาใชในการท างานอยางถกตองและเหมาะสม จะกอใหเกดประโยชนแกทงตนเองและระบบทเขาเปนสมาชกปจจบนเมอองคการสามารถพฒนาผลตภณฑหรอบรการทมคณภาพและเปนทตองการของลกคาไมนานนกค

แขงขนกจะสามารถสรางผลตภณฑหรอบรการทใกลเคยงกน หรอทเรยกวา ผลตภณฑเลยนแบบ (Copycats) ได

ในระยะเวลาทรวดเรว โดยอาศยวธการตางๆ เชน การซอเทคโนโลย วศวกรรมยอนกลบ (Reverse Engineering) หรอการจารกรรมทางความคด เปนตน นอกจากนผลตภณฑทออกใหมของคแขงอาจมเทคโนโลยและคณสมบตทดกวาของตนแบบ เนองจากคแขงสามารถเรยนรจากเทคโนโลยและขอมลทไดรบจากธรกจของเรา ซงกอใหเกด

ปญหาส าคญของธรกจ ปจจบนคอองคการจะจะรกษาความสามารถในการแข งขนไดอยางตอเนองไดอยางไร  

โดยเฉพาะส าหรบผน าในตลาดทตองการรกษาความเปนทหน งอยางตอเนอง  Clemson และ Weber

(1991) แนะน าแนวทางในการธ ารงรกษาความไดเปรยบในการแขงขน 4 วธ ดงตอไปน

1. ด าเนนการกอน (First Mover) ธรกจสามารถสรางความไดเปรยบในการแขงขนจากการผลตสนคา หรอใหบรการใหม แกลกคากอนคแขง ตามแนวคดทวา "การเปนหนงในตลาดยอมดกวาเปนทสอง ทดกวา" ถงธรกจคแขงจะ สามารถเขามา ในตลาดหรอ สรางผลตภณฑและบรการทคลายคลงกบเราได แตธรกจสามารถ สรางอทธพลในการก าหนดโครงสรางของตลาดและการแขงขน สามารถท าก าไรทสง และถาธรกจสามารถสราง ความซอสตยและบรการขององคการ ขนในกลม ลกคากจะท าใหการ ด าเนนงานของ ธรกจมความมนคง

2. ผน าดานเทคโนโลย (Technological Leadership) ปจจบนเทคโนโลยสมย ใหมโดยเฉพาะเทคโนโลยสารสนเทศ เปนปจจยส าคญตอการด าเนนธรกจ เราจะพบวาเทคโนโลยสารสนเทศเรมมบทบาท ในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนธรกจ จนไดรบการยอมรบวาเปนทรพยากรทส าคญฯเชงกลยทธขององคการ ถาธรกจสามารถเปนผน าในการน าเทคโนโลยททนสมยมาประยกตในการท างานแลว นอกจากการพฒนาผลตภาพแลวธรกจยงสามารถสรางภาพลกษณทดในความรสกของผบรโภค เชน ธนาคารไทยพาณชยทพยายามเปนผน าในการ

น าเทคโนโลยมาใชบรการลกคา เปนตน  

19

3. เสรมสรางนวตกรรมอยางตอเนอง (Continuous Innovation) การเปลยนแปลงทรวดเรวในปจจบน สงผลใหธรกจมนวตกรรมของผลตภณฑและ บรการทตอบสนองความตองการของลกคาอยาง ตอเนอง ซงจะท าใหลกคาเกดความพอใจ นอกจากนพฒนาการทตอเนองยงท าใหคแขงไมสามารถลอกเลยนแบบไดทน แตการพฒนาท

รวดเรวจะมคาใชจายดานการวจยและพฒนา (Research and Development : R&D) สง ซงผบรหารตองพจารณาอยางรอบคอบกบผลไดผลเสยของการเปนผน าดานนวตกรรมกอนตดสนใจก าหนดต าแหนงขององคการ

4. สรางตนทนทสงในการเปลยนแปลง (Create High Switching Cost) บางครงธรกจอาจพยายามสรางความไมสะดวกสบายหรอคาใชจายทสงแกลกคา ทงโดยทางตรงหรอทางออม ถาตองการจะเปลยนไปใชผลตภณฑหรอบรการของคแขง ซงจะท าใหลกคาตองคดอยางรอบคอบกอนตดสนใจใชผลตภณฑ หรอบรการของคแขง บทบาทของผบรหารทมตอกลยทธดานสารสนเทศขององคการ

ขนตอนทผบรหารสมควรปฏบต เพอใหองคการสามารถประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนงานขนสง ดงตอไปน

1. การผลตและการด าเนนงาน ผบรหารตองหาแนวทางในการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตในการ

พฒนาผลตภณฑ หรอบรการ เชน วศวกรรมคขนาน (Concurrent Engineering) โดยการ ใชคอมพวเตอรชวย

ออกแบบ (Computer Aided Design, CAD) ในการออกแบบ พฒนาและตรวจสอบผลตภณฑในเวลาเดยวกน เปนตน เพอใหผลตภณฑหรอบรการมคณภาพ มความทนสมยและสอดคลองความตองการของลกคา ตลอดจนสนบสนนการจดโครงสรางองคการใหสามารถใชทรพยากรรวมกนและสอดคลองกน

2. การตดตอสอสาร ทมประสทธภาพเปนสงส าคญในการด าเนนธรกจปจจบน ผบรหารตองสงเสรมการน าเทคโนโลยสารสนเทศ มาใชในการตอเชอมระหวางหนวยงาน ทงภายในและภายนอกองคการ เพอใหการสอสาราขอมลมความสะดวก รวดเรว ถกตอง และทวถง ซงจะท าใหบคคลเกดความเขาใจและสามารถปฏบตงานรวมกน อยางมประสทธภาพและเกดความรสกทดตอเทคโนโลยสารสนเทศ นอกจากนผบรหารตองสงเสรมการตดตอสอสาร เพอสรางความเขาใจทถกตองตอการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตในการท างาน เนองจากบคคลมแนวโนมทจะตอตานสงทตนไมเขาใจ ไมรจกหรอไมคนเคย

3. กระบวนการ การน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการด าเนนงานจะสงผลใหหลายองคการตองปรบปรงกระบวนการท างาน โดยลดขนตอนการท างานทลาสมยและไมจ าเปนออกเพอใหองคการสามารถด าเนนงานอยางมประสทธภาพ และสามารถรกษาความไดเปรยบในการแขงขนเหนอคแขง ปจจบนการปรบขนตอนโครงสรางหรอกระบวนการท างาน อาจมวธการทแตกตางกน ตวอยางเชน การพฒนาการท างาน การรอปรบระบบ หรอการปรบรปองคการ เปนตน

20

4. การวางแผน ความส าเรจของการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการด าเนนงานขององคการธรกจ

เกดจากการพฒนาโครงสรางพนฐานของเทคโนโลยสารสนเทศ (IT Infrastructure) ทสอดคลองกบสถานการณและกลยทธขององคการ ซงการด าเนนงานในระดบนตองอาศย การสนบสนนจากผบรหารระดบสง โดยผบรหารตอง สนบสนน ใหองคการน าเทคโนโลยสารสนเทศ มาใช ประโยชนในการวางแผน โดยเฉพาะในระดบกลยทธขององคการ เพอใหการด าเนนงานสอดประสานกนทงองคการ การประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในระดบน เปนขนตอนท ส าคญทสดในการสรางความกลมกลนระหวาง เทคโนโลยสารสนเทศองคการและกลยทธ

ปจจบนผบรหารระดบสงเรมประยกตเทคโนโลยสารสนเทศในการท างานมากขน ซงแสดงถงการสงเสรมและการพฒนา ศกยภาพดานสารสนเทศขององคการ เพราะการใช เทคโนโลยสารสนเทศในท ท างานจะท าใหผบรหารเกดความเขาใจในความสามารถของเทคโนโลยสารสนเทศและเกดความสนใจทจะน าเทคโนโลย

สารสนเทศมาประยกตในการด าเนนงานของธรกจมากขนกวาในอดต แตความเปนจรง ในธรกจไทยยงไมเปนทพอใจ เนองจากผบรหารระดบสงในปจจบนมความรและประสบการณดานสารสนเทศทจ ากด เนองจากชวงเวลาทเขาเตบโตและกาวขนสต าแหนงบรหารเปนชวงเวลาของยคการแขงขนทอาศยความไดเปรยบจากแรงงาน และ

ประโยชนจากทรพยากรทางธรกจ อน เชน ทรพยากรธรรมชาต ทน หรอการสนบสนนจากภาครฐบาล เปนตน  หวใจส าคญในการด ารงอยขององคการธรกจ คอ ธรกจตองสามารถปรบตวใหอยรวมกบสงคมไดอยางกลมกลน และสามารถด าเนนการแขงขนกบคแขงอยางมประสทธภาพ ปจจบนสามารถใชเทคโนโลยสารสนเทศใหเปนประโยชน ตอองคการในหลายระดบตงแตการปฏบตงานประจ าวน การจดท าและน าเสนอสารสนเทศแกผบรหาร จนกระทงถงการด าเนนงานในระดบกลยทธขององคการ โดยเทคโนโลยสารสนเทศ สามารถน ามาใชในการสรางและรกษาความสามารถในการแขงขนของธรกจ ตวอยางเชน

- การก าหนดโครงสรางและการด าเนนงานขององคการใหม

- การสรางความสมพนธทใกลชดระหวางองคการกบลกคา ผขายวตถดบ และพนธมตรธรกจ

- การพฒนาประสทธภาพในการผลตสนคาและการใหบรการ

- การเปลยนรปแบบการแขงขนและการเปนพนธมตร

- การสงเสรมศกยภาพในดานการตดสนใจและการท างานกลม

- การสรางความยดหยนในการตอบสนองตอสงแวดลอม บรหารเปนบคคลส าคญทท าใหองคการประสบความกาวหนาหรอลมเหลว ปจจบนเทคโนโลยสารสนเทศจะแสดงบทบาทส าคญนอกเหนอจากการสนบสนนการด าเนนงานใหมประสทธภาพ โดยเทคโนโลยสารสนเทศยงมสวนในการก าหนดกลยทธขององคการ ดงนนถาผบรหารสามารถน าเทคโนโลยสารสนเทศมาประยกตในการท างานอยางเหมาะสมแลว นอกจากจะสามารถสรางผลงานใหแกตนเอง แลวยงชวยเพมประสทธภาพแกองคการ