โครงการจดทาแบบตรวจสอบพร�อมคาอธบาย (Checklist)เกยวกบการป�องกนอคคภยในสถานประกอบกจการ

มาตรการการป�องกนอคคภยในสถานประกอบกจการ

แบบตรวจสอบพร�อมคาอธบาย (Checklist)

แบบตรวจการปองกนอคคภยในสถานประกอบกจการ

ชอสถานประกอบกจการ……………………............................................................................................................. ทตงสถานประกอบกจการ................................................................................................................................... ประเภทกจการ……………………..................................................................................... ....................................... จ านวนลกจาง........................คน ชาย................คน หญง..............คน วนทตรวจ............................................................................................... ............................................................. ชอผตรวจ 1. ……………………............................................................................................................................... 2. ……………................................................................................ ........................................................

สรปผลการตรวจ

หวขอ สรปผลการตรวจ

1. การปองกนและระงบอคคภย

2. ระบบไฟฟา

3. หมอน า/หมอตมทใชของเหลวเปนสอน าความรอน

4. ความปลอดภยสารเคม

5. ความปลอดภยทวไปเกยวกบอคคภย

รายการตรวจการปองกนอคคภยในสถานประกอบกจการ

ค าชแจง ใหท าเครองหมาย ลงในชองผลการตรวจทปรากฎตามรายละเอยดตามความเปนจรง หากผลการตรวจมขอสงเกตเพมเตม ใหท าการบนทกลงในชองหมายเหต

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

1. การปองกนและระงบอคคภย

1.1 แผนปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบ กจการ

(1) มแผนปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบ กจการ ประกอบดวย

- แผนการตรวจตรา - แผนการอบรม - แผนรณรงคปองกน - แผนดบเพลง - แผนอพยพหนไฟ - แผนบรรเทาทกข

(2) มการก าหนดบคลากรผรบผดชอบตามแผน ปองกนและระงบอคคภย

1.2 ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม (1) มอปกรณตรวจจบเพยงพอและครอบคลม ทวทงอาคารสถานประกอบกจการตามความ เหมาะสม

(2) มอปกรณแจงเหตเพลงไหมเพยงพอและ ครอบคลมทวทงอาคารสถานประกอบกจการ

(3) ในพนททไมมคนงานปฏบตงานประจ า (เชน โกดง) มการตดตงหรอใชงานอปกรณไฟฟา หรอจดเกบวตถไวไฟ หรอวสดตดไฟไดงาย ตองตดตงอปกรณตรวจจบและแจงเหต เพลงไหมแบบอตโนมต

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

1.3 ระบบน าดบเพลง

(1) ตองจดเตรยมน าส าหรบดบเพลงในปรมาณท เพยงพอทจะสงจายน าใหกบอปกรณฉดน า ดบเพลงไดอยางตอเนองเปนเวลาไมนอยกวา 30 นาท

(2) กรณมการจดเกบสารเคมไวไฟตองจดเตรยมน า ส าหรบดบเพลงในปรมาณทเพยงพอทจะสงจาย น าใหกบอปกรณฉดน าดบเพลงไดอยางตอเนอง เปนเวลาไมนอยกวา 2 ชวโมง

1.4 ทางออกฉกเฉน

(1) อาคารสถานประกอบกจการตองมทางออกใน กรณฉกเฉนอยางนอย 2 แหง อยหางกน และ ตองไมมสงกดขวาง

(2) ประตทางออกฉกเฉน - ขนาดกวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร

สงไมนอยกวา 2 เมตร - ประตตองทนไฟ เปนแบบผลกออก ไมลามโซ หรอใสกญแจ - ปายทางออกฉกเฉนตองมไฟสองสวาง มองเหนไดชดเจน

1.5 เครองดบเพลงแบบมอถอ

(1) ตองตดตงในทกพนทของอาคารสถานประกอบ กจการ ระยะหางกนไมเกน 20 เมตร

(2) มปายหรอสญลกษณมองเหนไดชดเจนและไมม สงกดขวาง

(3) ตองมการตรวจสอบสภาพถงดบเพลงอยางนอย 6 เดอนตอหนงครง

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

1.6 การตรวจสอบ ทดสอบและบ ารงรกษาระบบและ อปกรณตาง ๆ

(1) ตองตรวจสอบ ทดสอบและบ ารงรกษาระบบ และอปกรณปองกนและระงบอคคภยใหพรอม ใชงานไดตลอดเวลา (อยางนอยเดอนละ 1 ครง หรอตามทผผลตก าหนด)

(2) มการบนทกรายงานการตรวจสอบและทดสอบ ระบบและอปกรณปองกนและระงบอคคภย

2. ระบบไฟฟา

2.1 การตรวจสอบระบบไฟฟาและแผนผงวงจรไฟฟา

(1) มรายงานการตรวจสอบระบบไฟฟาและความ ปลอดภยประจ าป และมวศวกรไฟฟารบรอง

(2) มแผนผงวงจรไฟฟาทเปนปจจบนและมวศวกรไฟฟารบรอง

2.2 หมอแปลงไฟฟา

(1) หมอแปลงทตดตงบนพน ลานหมอแปลงม รวรอบ รวตองสงไมนอยกวา 2 เมตร อยในสภาพด แขงแรง

(2) หมอแปลงทตดตงบนทสง โครงสรางรบน าหนก เชน เสา หรอ นงราน มความแขงแรง ไมแตกราว หรอเอยง

(3) สารดดความชน (Silica Gel) มสน าเงนหรอสสม ไมเปลยนส

(4) มการตอสายดนทถกตองตามมาตรฐาน สภาพไมช ารด

(5) มการตดตงอปกรณปองกนฟาผา 2.3 สายไฟฟาและอปกรณ

(1) สายไฟฟามฉนวนหมอยในสภาพเรยบรอย การตอสายจดตอสายตองแนน ไมหลวมคลอน และมการหมฉนวนปองกน

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

(2) อปกรณไฟฟาตองไดมาตรฐาน เหมาะสมกบ การใชงาน อยในสภาพเรยบรอยไมช ารด เตารบและเตาเสยบตองแนน สายไฟฟาลาก ตามพนตองไมมรอยตอ

2.4 การตอลงดน เครองจกร อปกรณทเปนโลหะมการตอลงดน

อยางถกตอง

2.5 ตควบคมและแผงสวตซ (1) สภาพหองสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย

ตควบคมและแผงสวตซอยในสภาพใชงานไดด ปลอดภย

(2) มพนทส าหรบปฏบตงานไดอยางสะดวก ไมม สงกดขวาง

(3) ในบรเวณตควบคมและแผงสวตซตองมแสงสวาง ทเพยงพอ มไฟสองสวางฉกเฉนแลtถงดบเพลง ทถกประเภท

2.6 มมาตรการปองกนไฟฟาลดวงจร 2.7 มระบบปองกนฟาผา 3. หมอน า/หมอตมทใชของเหลวเปนสอน าความรอน 3.1 มการตรวจทดสอบความปลอดภยประจ าปของ หมอน า/หมอตมฯ โดยมวศวกรรบรอง

3.2 มการตรวจวเคราะหคณภาพน ามนของหมอตมฯ 3.3 มการตรวจวเคราะหคณภาพน าของหมอน า 3.4 มการขนทะเบยนผควบคมประจ าหมอน า /หมอตมฯ ทมคณสมบตถกตอง

4. ความปลอดภยสารเคม 4.1 มการจ าแนกสารเคมอนตรายกอนการจดเกบ 4.2 พนทของอาคารสถานประกอบกจการทจดเกบวตถดบ หรอผลตภณฑ ซงเปนวตถทตดไฟไดงายตองกน แยกจากพนทสวนอนของอาคารดวยผนงกนไฟ

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

4.3 อาคารเกบรกษาสารเคมอนตรายทมพนทมากกวา 1,200 ตารางเมตร ตองม ผนงกนไฟ ทกๆ ระยะ หางไมเกน 40 เมตร

4.4 สถานทเกบรกษา - พนตองเรยบ ไมลน ไมแตกราว - หากมระยะหางจากอาคารอนนอยกวา 10 เมตร ผนงกนไฟดานนนตองเปนชนดก าแพงกนไฟ

4.5 การจดเกบกาซไวไฟในอาคารตองตดตงเครอง ตรวจวดปรมาณกาซ และมการระบายอากาศ โดยมากกวา 2 เทาของปรมาตรหองตอ 1 ชวโมง

4.6 การจดเกบของเหลวไวไฟในอาคารตองมการ ระบายอากาศ โดยมากกวา 5 เทาของปรมาตร หองตอ 1 ชวโมง

4.7 สถานทแบงบรรจของเหลวไวไฟควรเปนหองทมการ ระบายอากาศทด ขณะถายบรรจของเหลวไวไฟตอง ตอระบบสายดน และอปกรณไฟฟาตองใชชนด ปองกนการระเบด (Explosion Proof) และตองไม แบงบรรจในสถานทจดเกบ

4.8 ภาชนะบรรจสารเคมอนตรายตองจดวางซอนกน สงไมเกนกวาผผลตก าหนดแตไมเกน 3 เมตร หากจ าเปนตองวาง ใหวางบนชนวาง (Rack)

4.9 มบคลากรเฉพาะในการจดเกบสารเคมอนตรายเมอ - ผผลต ผน าเขา หรอผสงออกวตถอนตราย ทมวตถอนตรายชนดท 1 ชนดท 2 หรอชนดท 3 ปรมาณรวมตงแต 1,000 เมตรกตน/ป ขนไป หรอ

- ผครอบครองวตถอนตรายทมพนทการเกบตงแต 300 ตารางเมตรขนไป หรอ

- ผผลต ผน าเขา ผสงออก หรอผครอบครองวตถ อนตรายทเปนวตถไวไฟ หรอวตถออกซไดซและวตถเปอรออกไซด

รายละเอยด ผลการตรวจ

หมายเหต ม ไมม ไม

เกยวของ

5. ความปลอดภยทวไปเกยวกบอคคภย 5.1 การปฏบตงานทท าใหเกดความรอนหรอประกายไฟ

ทไมใชงานปกตตองมระบบขออนญาต (Hot Work Permit)

5.2 การจดเกบวตถสงของทตดไฟไดในอาคาร หากเปนการเกบกอง กองวตถนนตองสงไมเกน 6 เมตร และมระยะหางจากโคมไฟไมนอยกวา 60 เซนตเมตร

5.3 การปองกนอคคภยจากแหลงกอเกดการกระจายตว ของความรอน - มมาตรการปองกนลกไฟหรอเขมาไฟกระเดนถกวตถ ทตดไฟไดของเครองยนตหรอปลองไฟ - มมาตรการปองกนการแผรงส การน าหรอการพา ความรอนจากแหลงก าเนดความรอนสงไปสวสด ทตดไฟไดงาย - มมาตรการปองกนเครองจกรหรอเครองมอทเกด ประกายไฟหรอความรอนสง จากการเสยดสหรอ เสยดทานทอาจท าใหเกดการลกไหมได - มมาตรการควบคมการเชอมหรอตดโลหะ ทเปนแหลงความรอนสงทอาจท าใหเกดการลกไหม - มมาตรการปองกนไฟฟาสถตจากการเสยดสของวสด

5.4 มปายความปลอดภยและปายสญลกษณเตอนอนตราย

2. เอกสารทนายจางตองจดเตรยม (ในวนตรวจ) เอกสารทตองจดเตรยมประกอบการตรวจประเมน ดงตอไปน

1) รายงานการตรวจสอบความปลอดภยระบบไฟฟาและแผนผงวงจรไฟฟา 2) รายงานการตรวจสอบและทดสอบระบบและอปกรณปองกนระงบอคคภย 3) แผนปองกนและระงบอคคภย 4) เอกสารขนทะเบยนผควบคมประจ าหมอน า /หมอตมฯ 5) รายงานการตรวจสอบความปลอดภยประจ าปของหมอน า/หมอตมฯ 6) เอกสารการขนทะเบยนบคลากรเฉพาะในการจดเกบสารเคมทเปนวตถอนตราย

คมอแบบตรวจการปองกนอคคภยในสถานประกอบกจการ

รายละเอยด ค าแนะน า 1. การปองกนและระงบอคคภย กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม 1.1 แผนปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบ กจการ

กฎหมายกระทรวงแรงงาน

(1) มแผนปองกนและระงบอคคภยในสถานประกอบ กจการ ประกอบดวย

- แผนการตรวจตรา - แผนการอบรม - แผนรณรงคปองกน - แผนดบเพลง - แผนอพยพหนไฟ - แผนบรรเทาทกข

กฎหมายแรงงาน ก าหนดใหม แผนปองกน ไดแก แผนการตรวจตรา แผนการอบรม และแผนรณรงคปองกน แผนระงบอคคภย ไดแก แผนดบเพลง แผนอพยพหนไฟ และแผนบรรเทาทกข เพอความพรอมในการปฏบต จ าเปนทจะตองจดใหมการอบรมดบเพลงขนตน ฝกซอมดบเพลงและฝกซอมอพยพ หนไฟใหเปนไปตามแผน อยางนอยปละ 1 ครง

(2) มการก าหนดบคลากรผรบผดชอบตามแผน ปองกนและระงบอคคภย

ฝกซอมดบเพลง และฝกซอมอพยพหนไฟ อยางนอยปละ 1 ครง ประกอบดวยหวขอ แผนการดบเพลง แผนอพยพหนไฟ การคนหา ชวยเหลอ และเคลอนยาย

1.2 ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม (1) มอปกรณตรวจจบเพยงพอและครอบคลม

ทวทงอาคารสถานประกอบกจการตามความ เหมาะสม

(2) มอปกรณแจงเหตเพลงไหมเพยงพอและ ครอบคลมทวทงอาคารสถานประกอบกจการ

อปกรณตรวจจบควน อปกรณตรวจจบความรอน

อปกรณเตอนภย

แบบเสยง

อปกรณเตอนภย

แบบแสงและเสยง

อปกรณตรวจจบความรอนชนดกนระเบด

-2-

รายละเอยด ค าแนะน า

สถานประกอบกจการควรตดตงอปกรณแจงเหตเพลงไหมทงแบบทใชมอ (Manual) และแบบอตโนมต

(3) ในพนททไมมผปฏบตงานประจ า (เชน โกดง) มการตดตงหรอใชงานอปกรณไฟฟาหรอจดเกบ วตถไวไฟ หรอวสดตดไฟไดงายตองตดตง อปกรณตรวจจบและแจงเหตเพลงไหมแบบ อตโนมต

เนองจากไมมผปฏบตงานอยประจ า เวลาเกดเหตเพลงไหมจะไมสามารถทราบโดยทนท ท าใหเพลงไหมลกลามจนยากตอการควบคมและดบเพลง อปกรณตรวจจบแบบอตโนมต

อปกรณแจงเหตเพลงไหมแบบดง

ตควบคมระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม

อปกรณแจงเหตเพลงไหมแบบกด

-3-

รายละเอยด ค าแนะน า 1.3 ระบบน าดบเพลง กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม

(1) ตองจดเตรยมน าส าหรบดบเพลงในปรมาณท เพยงพอทจะสงจายน าใหกบอปกรณฉดน า ดบเพลงไดอยางตอเนองเปนเวลาไมนอยกวา 30 นาท

หวจายน าของทางราชการ

แทงคน าส ารอง

ถงน าดบเพลง

ตองจดเตรยมแหลงน าส ารอง ยกเวนในกรณทมหวจายน าของทางราชการ

(2) กรณมการจดเกบสารเคมไวไฟตองจดเตรยมน า ส าหรบดบเพลงในปรมาณทเพยงพอทจะสงจาย น าใหกบอปกรณฉดน าดบเพลงไดอยางตอเนอง เปนเวลาไมนอยกวา 2 ชวโมง

ตองมน าส าหรบดบเพลงอยางตอเนองอยางนอย 2 ชวโมง เนองจากตองใชในการดบเพลงแลว ยงตองใชน าเพอลดอณหภมของภาชนะบรรจสารเคมอนตราย ซงเปนการปองกนเพลงลกลาม

-4-

รายละเอยด ค าแนะน า 1.4 ทางออกฉกเฉน กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม

(1) อาคารสถานประกอบกจการตองมทางออกใน กรณฉกเฉนอยางนอย 2 แหง อยหางกน และ ตองไมมสงกดขวาง

ทางออกฉกเฉนตองมอยางนอยสองทาง เพอเปนทางเลอก ส าหรบการหนไฟ

(2) ประตทางออกฉกเฉน - ขนาดกวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร

สงไมนอยกวา 2 เมตร - ประตตองทนไฟ เปนแบบผลกออก ไมลามโซ หรอใสกญแจ - ปายทางออกฉกเฉนตองมไฟสองสวาง มองเหนไดชดเจน

ประตฉกเฉนตองเปนชนดผลกออกเทานน เพอสะดวกและปลอดภยในการอพยพคนออกสภายนอกอาคาร และสามารถปดกลบไดเอง เพอปองกนควนออกสทางหนไฟและไมใหอากาศจากภายนอกเขาสภายในอาคาร ท าใหเพลงไมลกลามและมเวลาในการอพยพมากขน

1.5 เครองดบเพลงแบบมอถอ กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม (1) ตองตดตงในทกพนทของอาคารสถานประกอบ กจการ ระยะหางกนไมเกน 20 เมตร

เครองดบเพลงแบบมอถอเปนสงจ าเปน ส าหรบกรณเพลง ยงไมลกไหมรนแรงจะสามารถดบไดทนทวงท ควรมการตดตงทวทงอาคารสถานประกอบกจการและสะดวกในการเขาถง

สงจากพนไมเกน 1.50 เมตร

สงไมนอยกวา 2 เมตร

กวางไมนอยกวา 90 เซนตเมตร

-5-

รายละเอยด ค าแนะน า (2) มปายหรอสญลกษณมองเหนไดชดเจนและไมม สงกดขวาง

ตวอยางปายหรอสญลกษณเครองดบเพลงแบบมอถอ

(3) ตองมการตรวจสอบสภาพถงดบเพลงอยางนอย หกเดอนตอหนงครง

สภาพถงดบเพลงไมสกกรอน ขอตอแนนหนา สายฉดไมแตกหก

-6-

รายละเอยด ค าแนะน า 1.6 การตรวจสอบ ทดสอบและบ ารงรกษาระบบและ อปกรณตาง ๆ

กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม

(1) ตองตรวจสอบ ทดสอบและบ ารงรกษาระบบและอปกรณปองกนและระงบอคคภยใหพรอมใชงานไดตลอดเวลา (อยางนอยเดอนละ 1 ครงหรอตามทผผลตก าหนด)

การตรวจสอบ ทดสอบอปกรณดบเพลงตามมาตรฐานของผผลตก าหนด เนองจากเปนสงจ าเปนเมอถงเวลาเกดเหตตองสามารถใชงานไดทนทวงท เพอควบคมสถานการณได

(2) มการบนทกรายงานการตรวจสอบและทดสอบระบบและอปกรณปองกนและระงบอคคภย

2. ระบบไฟฟา 2.1 การตรวจสอบระบบไฟฟาและแผนผงวงจรไฟฟา กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม

(1) มรายงานการตรวจสอบระบบไฟฟาและความ ปลอดภยประจ าป และมวศวกรไฟฟารบรอง

การตรวจสอบและรบรองระบบไฟฟาตามกฎหมายของ กรมสวสดการและคมครองแรงงาน ก าหนดใหตองตรวจสอบระบบไฟฟาอยางนอยปละหนงครงตามแบบทก าหนดโดยก าหนดใหวศวกรไฟฟาหรอผซงกฎหมายก าหนดเปนผตรวจสอบและรบรอง ทงน หากมการตรวจสอบฯ ตามกฎหมายของกรมโรงงานอตสาหกรรมถอวาไดมการตรวจสอบและรบรองระบบไฟฟาแลวเชนกน

(2) มแผนผงวงจรไฟฟาทเปนปจจบนและมวศวกรไฟฟารบรอง

ตามกฎหมายของกรมสวสดการและคมครองแรงงาน และกรมโรงงานอตสาหกรรมไดก าหนดใหจดท าแผนผงวงจรไฟฟา (Single line diagram) โดยก าหนดใหวศวกรไฟฟาหรอผซงกฎหมายก าหนดเปนผรบรอง ทงน หากมการปรบปรงแกไขระบบไฟฟาเพมเตม ตองแกไขแผนผงวงจรไฟฟาใหเปนปจจบน เพอใหทราบถงการเปลยนแปลงของระบบไฟฟา ซงท าใหสะดวกตอการดแลและบ ารงรกษา

-7-

รายละเอยด ค าแนะน า 2.2 หมอแปลงไฟฟา มาตรฐาน ฯ

(1) หมอแปลงทตดตงบนพน ลานหมอแปลงม รวรอบ รวตองสงไมนอยกวา 2 เมตร อยในสภาพด แขงแรง

ระดบความสงของรวตองไมนอยกวา 2 เมตร อยในสภาพทมนคง แขงแรง รวมทงในบรเวณโดยรอบ ไมมสงกดขวาง และหามจดเกบวสด อปกรณ ใด ๆ ในบร เวณ

ดงกลาว

(2) หมอแปลงทตดตงบนทสง โครงสรางรบน าหนก เชน เสา หรอ นงราน มความแขงแรง ไมแตกราว หรอเอยง

ภาพของโครงสร า งท ใช ร บน าหนกอาจเปนเสา น งราน หรอโครงสรางอนๆ ตองอยในสภาพด ไมแตกราว ทรดเอยง

(3) สารดดความชน (Silica Gel) มสน าเงนหรอสสม ไมเปลยนส

โดยปกตจะเปนสน าเงนหรอสสม หากมการเปลยนสจากเดม (สน าเงนเปลยนเปนสชมพหรอสมวงออน หรอสสมเปลยนเปนสเขยวเขม) ประมาณ 3 ใน 4 สวน แสดงวาอาจเกดความชนขนในระบบของหมอแปลง ซงอาจท าใหเกดการระเบดได ดงนนควรตรวจสอบและบ ารงรกษาหมอแปลงโดยละเอยด

(4) มการตอสายดนทถกตองตามมาตรฐาน สภาพไม ช ารด

สายดน 1. จดตอตองแนน สายตองไมช ารดเสยหาย 2. โดยปกตการตอลงดนของหมอแปลงจะเปนการตอลง เฉพาะหมอแปลงแตละตว 3. หลกดนตองกลบฝงมด

-8-

รายละเอยด ค าแนะน า (5) มการตดตงอปกรณปองกนฟาผา

เปนอปกรณทปองกนอนตรายหมอแปลงไฟฟาจากฟาผา ซงโดยปกตจะตดไวกอนขวตอไฟฟาเขาหมอแปลง สวนมากจะมสขาวหรอเทา (บางรนอาจเปนสน าตาล)

2.3 สายไฟฟาและอปกรณ มาตรฐาน ฯ (1) สายไฟฟามฉนวนหมอย ในสภาพเรยบรอย

การตอสายจดตอสายตองแนน ไมหลวมคลอน และมการหมฉนวนปองกน

สภาพของฉนวนตองไมฉกขาด ปรแตก ละลาย รวมทงหากมการตอสายตองมวธการตออยางถกตองและเหมาะสม จดตอตองแนน ไมหลวมคลอน

วธการตอสายดวย อปกรณตอสายโดยเฉพาะ

การตอสายและปองกน จดตอสายดวยอปกรณ เฉพาะ

การปองกนจดตอสายดวย เทปพนสายไฟ

-9-

รายละเอยด ค าแนะน า (2) อปกรณไฟฟาตองไดมาตรฐาน เหมาะสมกบ

การใชงาน อยในสภาพเรยบรอยไมช ารด เตารบ และเตาเสยบตองแนน สายไฟฟาลากตามพน ตองไมมรอยตอ

อปกรณไฟฟา เชน เตารบ เตาเสยบ เครองมอกล พดลม ฯลฯ ตองไดรบการตรวจสอบอยางนอยประกอบดวย สภาพทางกายภาพไมช ารด แตกหกเสยหาย ไมมรอยไหมหรอเขมา ไมมเสยงหรอกลนไหมหรอความรอนทผดปกต เปนตน

2.4 การตอลงดน มาตรฐาน ฯ เครองจกร อปกรณท เปนโลหะมการตอลงดน

อยางถกตอง

สายดน 1. ภายในอาคารหลงเดยวกน ไมควร มจดตอลงดนมากกวา 1 จด

2. จดตอลงดนของระบบไฟฟา (จดตอลงดนของเสนศนย) ตองอยดานไฟเขาของเครองตดวงจรตวแรกของ ตเมนสวตช 3. จดตอตองแนน สายตองไมช ารดเสยหาย

-10-

รายละเอยด ค าแนะน า 2.5 ตควบคมและแผงสวตซ มาตรฐาน ฯ

(1) สภาพหองสะอาด เปนระเบยบเรยบรอย ตควบคมและแผงสวตซอยในสภาพใชงานไดด ปลอดภย

หองตควบคมและแผงสวตชไมใชเปนทเกบสงของตางๆ เชน ไมกวาด เพราะเปนแหลงเชอเพลงทตดไฟได

(2) มพนทส าหรบปฏบตงานไดอยางสะดวก ไมม สงกดขวาง

ความกวางไมนอยกวา 0.90 เมตร สงไมนอยกวา 2.00 เมตร และไมนอยกวาความกวางของตควบคมและแผงสวตซ มความลกไมนอยกวา 0.90 เมตร ในขณะปฏบตงานตองสามารถเปดฝาตไดไมนอยกวา 90 องศา

(3) ในบรเวณตควบคมและแผงสวตซตองม แสงสวางทเพยงพอ มไฟสองสวางฉกเฉนและ

ถงดบเพลงทถกประเภท

1. มแสงสวางเพยงพอและสามารถมองเหนไดอยาง ชดเจนตอการปฏบตงาน 2. มไฟสองสวางฉกเฉนสภาพพรอมใชงาน 3. จดเตรยมถงดบเพลงประเภททเหมาะสมกบอปกรณไฟฟา เชน ถงชนดทบรรจสารฮาโลตรอน บรรจกาซ คารบอนไดออกไซด เปนตน

2.6 มมาตรการปองกนไฟฟาลดวงจร

เครองตดวงจรไฟฟาอตโนมต (Circuit Breaker)

ฟวสตดวงจรไฟฟา

-11-

รายละเอยด ค าแนะน า 2.7 มระบบปองกนฟาผา กฎกระทรวงแรงงานใหตดตงระบบปองกนฟาผาทได

มาตรฐานทอาคาร ปลองควน หรอบรเวณทมถงกาซหรอของเหลวไวไฟ โดยมมาตรฐานทกฎหมายก าหนดดงน 1. มาตรฐานสมาคมวศวกรรมแหงประเทศไทย ในพระบรม ราชปถมภ (วสท.) 2. มาตรฐานสมาคมปองกนอคคภยแหงชาตสหรฐอเมรกา (NFPA) 3. มาตรฐานคณะกรรมาธการระหวางประเทศวาดวย มาตรฐานสาขาอเลกทรอเทคนกส (IEC)

-12-

รายละเอยด ค าแนะน า 3. หมอน า/หมอตมทใชของเหลวเปนสอน าความรอน กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม 3.1 มการตรวจทดสอบความปลอดภยประจ าปของ หมอน า/หมอตมฯ โดยมวศวกรรบรอง

ตองมวศวกรเครองกลทขนทะเบยนเปนผตรวจรบรองความปลอดภยในการใชหมอน า/หมอตมฯ

3.2 มการตรวจวเคราะหคณภาพน ามนของหมอตมฯ ตรวจวเคราะหคณภาพน ามน 3.3 มการตรวจวเคราะหคณภาพน าของหมอน า ตรวจวเคราะหคณภาพน า 3.4 มการขนทะเบยนผควบคมประจ าหมอน า/หมอตมฯ ทมคณสมบตถกตอง

ผควบคมประจ าหมอน า/หมอตมฯ ตองขนทะเบยนและมคณสมบตตามทกฎหมายก าหนด

4. ความปลอดภยสารเคม กฎหมายกระทรวงแรงงานและกระทรวงอตสาหกรรม 4.1 มการจ าแนกสารเคมอนตรายกอนการจดเกบ ใหทราบคณสมบตของสารเคมอนตรายแตละชนดเพอจ าแนก

ประเภทการจดเกบ เชน ถงทบรรจสารไวไฟและถงทบรรจสารออกซไดซตองวางไวใหหางกนมากกวา 2 เมตร เปนตน

4.2 พนทของอาคารสถานประกอบกจการทจดเกบ วตถดบหรอผลตภณฑ ซงเปนวตถทตดไฟไดงาย ตองกนแยกจากพนท ส วน อนของอาคารด วย ผนงกนไฟ

การจดเกบแบบแยกบรเวณ เปนการจดเกบสารเคมทมการแยกบรเวณหรอมผนงกนไฟ กนแยกจากกน

พนทสวนจดเกบวตถดบหรอผลตภณฑ ตองมการกนแยกจากพนทสวนอน เพอแยกเปนสดสวนและเพอปองกนไฟลกลาม

4.3 อาคารเกบรกษาสารเคมอนตรายทมพนทมากกวา 1,200 ตารางเมตร ตองมก าแพงกนไฟทกๆ ระยะ หางไมเกน 40 เมตร

(การแบงพนทปองกนไฟลาม)

การจดเกบแบบแยกหาง

ตองมการจ าแนกสารเคมตามตารางคมอการจดเกบสารเคม

ก าแพงกนไฟ 40 เมตร

-13-

รายละเอยด ค าแนะน า

(การแบงพนทปองกนตามประเภทการใช)

ผนงกนไฟเปนสวนส าคญในอาคารเกบรกษาสารเคมอนตรายวตถประสงคเพอควบคมปรมาณเชอเพลงใหอยในวสยทควบคมได

4.4 สถานทเกบรกษา - พนตองเรยบ ไมลน ไมแตกราว - หากมระยะหางจากอาคารอนนอยกวา 10 เมตร ผนงกนไฟดานนนตองเปนชนดก าแพงกนไฟ

เพอปองกนไฟลามจากรงสความรอน 4.5 การจดเกบกาซไวไฟในอาคารตองตดตงเครอง ตรวจวดปรมาณกาซ และมการระบายอากาศ โดยมากกวา 2 เทาของปรมาตรหองตอ 1 ชวโมง

การจดเกบกาซไวไฟ ควรเกบในทการระบายอากาศไดด หากมการเกบในอาคารตองมการระบายอากาศไดมากกวา 2 เทาของปรมาตรหองตอ 1 ชวโมง (Air Change 2 เทา) โดยวธธรรมชาตหรอวธกล

4.6 การจดเกบของเหลวไวไฟในอาคารตองมการ ระบายอากาศ โดยมากกวา 5 เทาของปรมาตรหอง ตอ 1 ชวโมง

การจดเกบของเหลวไวไฟในอาคาร หากมการหกรวไหลของของเหลวไวไฟจะกระจายไปตามพนและระเหยเปนไอตลอด เวลา หากการระบายอากาศไมดหรอไมเพยงพอไอระเหย จะสะสมจนถงขดจ ากดต าสดของการลกตดไฟได (Lower Explosive Limit ; LEL) ดงนน จงจ าเปนจะตองจดใหมการระบายอากาศไดมากกวา 5 เทาของปรมาตรหองตอ 1 ชวโมง (Air Change 5 เทา) โดยวธธรรมชาตหรอวธกล

ส านกงาน

ผนงกนไฟ

ส านกงาน

ก าแพงกนไฟ

-14-

รายละเอยด ค าแนะน า 4.7 สถานทแบงบรรจของเหลวไวไฟควรเปนหองทมการ ระบายอากาศทด ขณะถายบรรจของเหลวไวไฟตอง ตอระบบสายดน และอปกรณไฟฟาตองใชชนด ปองกนการระเบด (Explosion Proof) และตองไม แบงบรรจในสถานทจดเกบ

- สถานทแบงบรรจของเหลวไวไฟควรจดใหมการระบายอากาศทด เพอปองกนไมใหไอระเหยของของเหลวไวไฟท เปดฝาภาชนะบรรจหรอการหกรวไหลของของเหลวไวไฟ ท าใหมการระเหยและฟงกระจาย หากมการสะสมและมแหลงความรอนหรอประกายไฟอยใกลจะเปนสาเหตใหเกดเพลงไหมขนได

การตอสายดน (Grounding) และการตอฝาก (Bonding) เพอปองกนไฟฟาสถตขณะท าการถายของเหลวไวไฟจากถงจดเกบ

- หามมการแบงบรรจของเหลวไวไฟในสถานท เกบรกษาสารเคมอนตราย เพอปองกนมใหเกดอบตเหตรนแรงอยางรวดเรว จนไมสามารถควบคมเพลงได

สายดน

สายดนรวม

สายตอฝาก

-15-

รายละเอยด ค าแนะน า 4.8 ภาชนะบรรจสารเคมอนตรายทจดวางซอนกนตองไม สงเกนกวาผผลตก าหนดแตไมเกน 3 เมตร หาก จ าเปนตองวาง ใหวางบนชนวาง (Rack)

เนองจากบรรจภณฑสามารถรบแรงกดและกระแทกไดจ ากด อาจท าใหภาชนะบรรจสารเคมอนตรายช ารดเสยหาย และหกรวไหลได

4.9 มบคลากรเฉพาะในการจดเกบสารเคมอนตรายเมอ - ผผลต ผน าเขา หรอผสงออกวตถอนตราย ทมวตถอนตรายชนดท 1 ชนดท 2 หรอชนดท 3 ปรมาณรวมตงแต 1,000 เมตรกตน/ป ขนไป หรอ

- ผครอบครองวตถอนตรายทมพนทการเกบตงแต 300 ตารางเมตรขนไป หรอ

- ผผลต ผน าเขา ผสงออก หรอผครอบครองวตถ อนตรายทเปนวตถไวไฟ หรอวตถออกซไดซและวตถเปอรออกไซด

สารเคมอนตราย จ าเปนตองมผเชยวชาญเฉพาะดแลในการจ าแนกเพอเกบรกษาตามคมอการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย เพอปองกนไมใหเกดปฏกรยาตอกน อกทงสามารถลดความรนแรงและควบคมไดหากเกดอบตเหตไฟไหม

5. ความปลอดภยทวไปเกยวกบอคคภย 5.1 การปฏบตงานทท าใหเกดความรอนหรอประกายไฟ

ทไมใชงานปกตตองมระบบขออนญาต (Hot Work Permit)

เพอใหมกระบวนการเตรยมการ ตรวจสอบและดแลกอนปฏบต ขณะปฏบต และหลงปฏบตงานเกยวกบการท างานทกอใหเกดความรอนหรอประกายไฟ

5.2 การจดเกบวตถสงของทตดไฟไดในอาคาร หากเปนการเกบกอง กองวตถนนตองสงไมเกน 6 เมตร และมระยะหางจากโคมไฟไมนอยกวา 60 เซนตเมตร

- เพอปองกนการลม พงทลายของกองวตถนน หากตองการ เกบตองเกบกองบนชนวาง (Rack) - เพอปองกนความรอนสะสมจากโคมไฟอนเปนสาเหตใหเกด เพลงไหม

หางจากโคมไฟอยางนอย

60 เซนตเมตร

สงจากพนไมเกน 6 เมตร

-16-

รายละเอยด ค าแนะน า 5.3 การปองกนอคคภยจากแหลงกอเกดการกระจายตว

ของความรอน - มมาตรการปองกนลกไฟหรอเขมาไฟกระเดนถกวตถ ทตดไฟไดของเครองยนตหรอปลองไฟ - มมาตรการปองกนการแผรงส การน าหรอการพา ความรอนจากแหลงก าเนดความรอนสงไปสวสด ทตดไฟไดงาย - มมาตรการปองกนเครองจกรหรอเครองมอทเกด ประกายไฟหรอความรอนสง จากการเสยดสหรอ เสยดทานทอาจท าใหเกดการลกไหมได - ม มาตรการควบค มการเช อ มห ร อต ด โลหะ ทเปนแหลงความรอนสงทอาจท าใหเกดการลกไหม - มมาตรการปองกนไฟฟาสถต

เพอปองกนไมใหเกดความรอนหรอประกายไฟซงจะกระจายตวไปหากมเชอเพลงในบรเวณใกลเคยง ท าใหมโอกาสเกดอคคภยขนได มาตรการปองกนตาง ๆ เหลาน ไดแก

- การตรวจสอบและบ ารงรกษาเชงปองกน - การท าความสะอาดปลองระบายควน - ควบคมการสะสมของคราบน ามนและเขมา - จดใหมฉากหรอฉนวนกนการกระจายตวของรงส

ความรอน ประกายไฟ - ลดการเสยดสของวสดตาง ๆ เพอลดโอกาสเกด

ไฟฟาสถต

5.4 มปายความปลอดภยและปายสญลกษณเตอนอนตราย

ตวอยางปายความปลอดภยและปายสญลกษณเตอนอนตราย