สาระสขภาพ

02 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ศ.นพ.วชร คชการภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

อาการของมะเรงตอมลกหมาก

มะเรงตอมลกหมากในระยะแรกนนไมปรากฏอาการใดๆ หากมอาการ ของการขบถายปสสาวะหรอมอาการเจบปวดแลวถอไดวาเปนระยะลกลาม ผ ปวยมะเรงตอมลกหมากระยะแรก ทไดรบการรกษาทนทวงทจะมาจากการตรวจสขภาพ ซงแพทยจะมวธการ

ตรวจคดกรองเพอเสาะหามะเรงตอมลกหมาก จนไดรบการวนจฉย น�าไปสการรกษาตอไป

ใครบางสมควรไดรบการตรวจหา มะเรงตอมลกหมากระยะแรก

มะเรงตอมลกหมากถงแมจะไมทราบสาเหตทแทจรงวาเกดจากเหตใด แตเราพบวามความเกยวพน กบกรรมพนธ อาย อาหารทมไขมนสงและเชอชาต ดงนนผชายทมประวตครอบครว เชน ป พอ หรอพ

มะเรงตอมลกหมากระยะแรกรกษาหายได

เปนมะเรงตอมลกหมากกสมควรตรวจหามะเรง ตอมลกหมากแตเนนๆ ในตางประเทศแนะน�า ใหตรวจตงแตอาย 35 ป สวนผทไมมประวตครอบครวแนะน�าใหตรวจเมออาย 45 ป สวนในประเทศไทยนนยงไมมการตกลงกนเปนทแนชด จงอาจจะอาศยขอมลจากตางประเทศเปนหลก จงมกจะแนะน�าวาชายไทยควรจะตรวจเมออาย 45 ป

ตรวจอะไรบาง

สงแรกทแพทยใหความสนใจคอการตรวจเลอด เพอตรวจหาสารตวหนงทเรยกวา พ เอส เอ (PSA) ซ ง เป นสารท ผลตออกมาจากต อมลกหมาก เพยงอวยวะเดยว ไมมอวยวะอนใดในรางกาย ผลตสารนได คาปกตโดยทวไป คอ 0 - 4 นาโนกรมตอซซ แตผลของการตรวจเลอดไมใชขอมลทน�าไปส การวนจฉยแตเพยงอยางเดยว เพราะถงแม ผลเลอดจะอยในเกณฑปกตยงมโอกาสพบมะเรง

มะเรงตอมลกหมากในปจจบนไดรบการกลาวขวญถงบอยมาก ทงนเนองจาก มอตราการพบมะเรงตอมลกหมากบอยมากขนกวาเดมและยงมการกลาวถงในสอตางๆมากมายจนอาจเปนความวตกกงวลแกประชาชนทวไปทไดรบขาวสารแตหากไดศกษาและมความรอยางถองแทจะทราบวามะเรงตอมลกหมากไมไดนากลวอยางทคดเพยงแตตองตรวจใหพบตงแตระยะเรมแรก กอนทจะลกลามหรอมการกระจายตว เพราะผล ของการรกษาตงแตระยะเรมแรกนไดผลดมากจนพดไดวาหายขาด

03จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ซอนอยไดถงรอยละ 25 และเมอผลเลอดสงเกน คาปกตกไมไดหมายความวาจะตองเปนมะเรง แตอยางใด แพทยจะตองตรวจสอบเพมเตมอก เชน การตรวจเลอดหาคาของ Free PSA ซงเปนการตรวจ ทจ�าเพาะมากขน หรอตดตามผลการตรวจเลอด ดอตราการเพมของ พ เอส เอ เปนตน

สงทหลกเลยงไม ได คอการตรวจ ทางทวารหนก แพทยจะ ใช น ว ส อด เข า ทวารหนกเพอคล�าดล กษณะของต อม ลกหมากท ชบ งว า จะมมะเร งหรอไม หากพบความผดปกต

จะพจารณาสงตรวจอลตราซาวด หรอตรวจคลนแมเหลก แตอยางไรกดสงทส�าคญทสดของ การวนจฉยคอการน�าเอาชนเนอของตอมลกหมากออกมาตรวจทางพยาธวทยา แพทยจะใชอลตราซาวด เปนตวน�าสอดเขมเลกๆ เขาไปเพอตดเอาชนเนอ ออกมาตรวจ

ผลของการตรวจ

ผปวยจ�านวนหนงจะไดรบรายงานวามมะเรงตอมลกหมาก ซงจะไดรบการตรวจเพมเตมจดระยะโรควาอยในระยะใด เลอกวธการรกษาใหเหมาะสมเปนกรณๆ ไป แตหากผลการตรวจชนเนอไมพบมะเรงต อมลกหมากกจะตองตดตามตรวจตอ เปนระยะ เชน อาจจะตรวจ 1 - 2 ปตอครง หากยงม ขอสงสย เชน ผลเลอดเพมสงขนรวดเรวกวาอตราปกต หรอคล�าพบความผดปกตของตอมลกหมาก กจะตองตรวจชนเนอซ�า มผ ปวยหลายรายทไมสามารถตรวจพบมะเรงตอมลกหมากในการตรวจครงแรก แตสามารถตรวจพบไดในการตรวจครงถดไป

การรกษา

เมอได รบการวนจฉยและตรวจเพมเตม จดระยะโรคแลว หากพบวามะเรงตอมลกหมาก

ตรวจความผดปกตตอมลกหมาก

ขอแนะน�า

ดงทกลาวมาแลว จะเหนไดวาการตรวจหามะเรงตอมลกหมากมประโยชน โดยเฉพาะอยางยงผ ทมประวตครอบครว หรอผ ชายทวไปทมอายระหวาง 45 - 70 ป หากมอายมากจะพจารณาเปนรายๆ ไป ทงนพบวาปจจบนผสงอายทมอายมากกวา 70 ป อาจจะยงมรางกายแขงแรงดอย ซงสมควรตรวจหามะเรงระยะแรกเชนกน ซงการพบมะเรงตอมลกหมากระยะแรกนสามารถใหการรกษาจนหายขาดได ผ ชายจงควรสรางคานยมทจะตรวจสขภาพของตนเองใหมากขนกวาปจจบน

!

ยงคงเปนระยะแรกอย การรกษาเราจะท�าเพอ หวงผลเพอใหหายขาด การรกษาประกอบดวย

การผาตด น�าเอาตอมลกหมากออก เหมาะกบ ผทยงมรางกายแขงแรง อายไมมากจนเกนไป ไมมโรคอนทเปนขอหามตอการผาตด ซงผลการผาตดหากสามารถน�าเอาตอมลกหมากออกมาไดหมด ถอไดวาหายขาด คอจะมชวตยนยาวเชนเดยวกบ ผทไมไดเปนมะเรงตอมลกหมาก แตการผาตดน อาจจะท�าใหผ ป วยกลนปสสาวะนานๆ ไมได ในระยะแรก หรออาจรบกวนตอการแขงตว ของอวยวะเพศบางในบางราย และเป นการ ผาตดใหญ ดงนนหากผปวยทมอายมากหรอสขภาพไมแขงแรงกสมควรเลอกการรกษาอน

การใช รงส รกษา อาจจะเป นการฉาย ร งสจากภายนอกร างกายหรอมการสอดใส สารกมมนตภาพรงสเขาส ตอมลกหมาก ผลของ การรกษาอยในเกณฑด แตในดานการควบคมโรค อาจจะไมดเทากบการผาตด เพยงแตไมตองท�า ผาตดใหญ

การตดตามอาการ เหมาะกบผสงอายมากๆ เชน อาย 80 ปขนไป เพราะมะเรงตอมลกหมากระยะแรกทพบในผทมอายมากๆ นโตชากวา จะท�าอนตรายกบผปวยจะใชเวลานาน สวนมากผปวยเหล า นจะเสยช วตด วยโรคอน หรอเสยชวต ดวยอายขยของตนเอง

04 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

หนาทของตบ ตบเปนอวยวะภายในทใหญทสด อยบรเวณชายโครงขวา มหนาทส�าคญคอ เปลยนสารพษหรอยาตางๆ ทกนเขาไปใหไมมพษ สรางน�าดชวยยอย ไขมน สรางภมคมกน สรางสารทชวยในการแขงตวของเลอด สรางเมดเลอดแดงในเดกและเกบพลงงาน

นานาสาระผเรยบเรยง คณจรยา วรฬราช ทปรกษา รศ.ประคอง อนทรสมบต งานการพยาบาลปองกนโรคและสงเสรมสขภาพคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ตบโรค

ไวรส

อกเสบ

โรคไวรสตบอกเสบเกดไดอยางไร โดยทวไปเมอรางกายไดรบเชอไวรสตบอกเสบ ระบบภมคมกนของเรา จะสามารถก�าจดเชอไดและจะหายเอง (อาจใชระยะเวลานานประมาณ 6 เดอน) มบางรายรางกายไมสามารถก�าจดเชอไดหมด เชอจงอยในเลอดอยางตอเนองโดยไมมอาการ ซงเรยกวา "พาหะ" บางรายมการอกเสบและมการท�าลายของเซลลตบไปเรอยๆ เรยกวา “ตบอกเสบเรอรง”

โรคไวรสตบอกเสบมอาการและอาการแสดงอยางไร ไวรสตบอกเสบแตละชนดจะมอาการคลายคลงกน คอ

1. ไมมอาการหรออาการแสดงอะไรเลยหลงจากไดรบเชอ 2. มอาการคลายเปนไขหวด มไขต�าๆ เบออาหาร คลนไสอาเจยน ปวดขออย 2 - 3 วน เปนแลวหายไดเอง อาจมอาการกดเจบทตบ บางรายมอาการตวตาเหลองรวมดวย ลกษณะเชนนเรยกวาเปนตบอกเสบเฉยบพลน ซงเมอเปนแลวโดยสวนใหญจะหายไปในเวลา 6 - 8 สปดาห ผปวยกลมนพบ โดยบงเอญจากการตรวจสขภาพทวไป กรณไวรสตบอกเสบชนดบนน บางรายอาจมอาการถายปสสาวะสเขม

H E P A T I T I S

05จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

3. ตวเหลอง ตาเหลอง ซงเปนอาการเดนทท�าใหมาพบแพทยและจะตรวจพบเอนไซมในตบสง ตวเหลอง ตาเหลอง ปสสาวะเหลอง บางรายอาการรนแรงมาก ตวและตาเหลองไมหายแตกลบเปน มากขน อจจาระมสซด คนตามตว ออนเพลย ปวดทอง ถาไดรบเชอมากอาจมอาการรนแรงคอ ทองและขาบวม พดเลอะเลอน เพอ ผปวยกลมน ตองใชเวลาเปนเดอนในการรกษาใหดขน

ผทสบายดและตรวจพบวาเปนพาหะอยาเพงตกใจ ควรปรกษาแพทย/พยาบาล เพอเจาะเลอดประเมนคาเอนไซม อาจบอกภาวะไดชดเจนวา มตบอกเสบเฉยบพลน เรอรงหรอเปนพาหะน�าเชอ ซงควรไดรบค�าแนะน�าในการดแลตนเองหรอจดการแกไข

โรคไวรสตบอกเสบแตละชนดไวรสตบอกเสบชนดเอ

เชอจะอยในอจจาระของผปวย จงอาจปนเปอนอยในอาหารทไมสะอาด อาหาร สกๆ ดบๆ ผกสดทลางไมสะอาด เปนสาเหตใหตดเชอทางอาหารและน�าดมได ดงนน

กลมคนทเสยงตอการไดรบเชอไวรสตบอกเสบชนดเอสงคอ กลมทมสขอนามย หรอการสขาภบาลไมด ผทอยในสถานทแออด เชน สถานเลยงเดก กองทหาร เปนตน ผไดรบเชอมโอกาสหายขาดเปนสวนใหญ มเพยงสวนนอยทกลายเปน โรคตบอกเสบเรอรง ในปจจบนมวคซนฉดปองกนแตยงมราคาสง

ไวรสตบอกเสบชนดบ

เปนไวรสทเปนสาเหตการตายเปนอนดบ 9 ของโลก ในประเทศไทยเปนสาเหตส�าคญของการเกดตบอกเสบเรอรง เชอไวรสตบอกเสบชนดบ มผนงหมตวเอง ตายยาก สามารถหลบอยในเซลลของตบ ดอยา ในอากาศภายนอกมชวตอยไดเปนเดอน อยในตเยนไดเปนป ผไดรบเชอเพยงเลกนอย

กมโอกาสเปนโรค (มโอกาสกลายเปนตบอกเสบเรอรง รอยละ 10)

ไวรสตบอกเสบชนดซ

ระบาดมากในอเมรกา แตในระยะ 10 ปนพบในประเทศไทยมากขน ผปวยโรคไวรสตบอกเสบซมกไมคอยมอาการ สวนใหญพบจากการตรวจสขภาพทวไป

จงนบเปนภยเงยบ ผทเปนไวรสตบอกเสบซสามารถกลายเปนตบอกเสบเรอรงถงรอยละ 85 การตดตอเหมอนไวรสตบอกเสบชนดบ แตทางเพศสมพนธพบนอย มผปวยจ�านวนมากทตดเชอ

โดยไมทราบสาเหต ไวรสตบอกเสบซยงไมมวคซนปองกน จงตองปองกนโดยหลกเลยงปจจยเสยง

ไวรสตบอกเสบชนดด

จะไมเกดเองตวเดยวโดดๆ จะเกดรวมกบไวรสตบอกเสบชนดบ ผปวยทเปนไวรสตบอกเสบชนดบอยแลว เมอเกดไวรสตบอกเสบดรวมอาการจะรนแรงขน การตดตอเหมอนไวรสตบอกเสบชนดบ

ไวรสตบอกเสบชนดอ

มลกษณะคลายไวรสตบอกเสบชนดเอ แตรนแรงนอยกวาและหายเรวกวา แตถาพบในหญง ตงครรภ อาการจะรนแรงและอนตรายโดยเฉพาะในระยะ 3 เดอนทายกอนคลอด

06 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

การปองกนไวรสตบอกเสบชนดบในหญงตงครรภ ในหญงตงครรภทเจาะเลอดพบไวรสตบอกเสบชนดบ ตองมาพบแพทยตามนด หลงคลอดแพทยจะฉดภมคมกนโรคใหทารกและจะฉดเปนระยะๆ การฉดม 2 แบบ คอ ฉดเมอแรกเกด 1 เดอน และ 6 เดอน หรอฉดเมอแรกเกด 1 เดอน 2 เดอน และ 12 เดอน แลวแตชนดของวคซน ตองฉดใหครบ ทารกจงจะมภมคมกนเพยงพอทจะปองกนโรค ไดด หลงคลอดมารดาสามารถใหนมบตรได ส�าหรบผทมอายมากกวา 15 ป และตองการรบภมคมกน ใหเจาะเลอดดภมคมกนกอน ถามภมคมกนแลวกไมตองฉดวคซน แตถายงไมมภมคมกนจะฉดครงแรก อก 1 เดอน และอก 6 เดอนตอมา (0, 1, 6)

การตดตอ ตดตอทางเพศสมพนธ ตดจากมารดาสบตรขณะคลอด ทางการสมผสน�าคดหลงเชน เลอด น�าลาย ดงนนคนทเสยงในการสมผสเลอดหรอน�าคดหลงทมเชอ เชน ผทใชแปรงสฟน มดโกนรวมกน ผไดรบเลอดมโอกาสเปนโรคสง บางรายตดโดยไมทราบสาเหต

ความรนแรงของไวรสตบอกเสบแตกตางกนขนอยกบปจจยตอไปน เพศ เพศชายจะมโอกาสเปนมะเรงในตบมากกวาเพศหญง อาย ผทเปนตบอกเสบตงแตวยเดก การพยากรณโรคจะไมด ผทมปจจยเสยงรวม เชน ใชเขมยาเสพตด รบประทานยาหลายชนดทมผลตอตบ อาการจะเลวลง ในทางตรงขามผทแขงแรง มภมตานทานด เมอไดรบเชอ รางกายจะสามารถก�าจดเชอได

การรกษา การรกษาในปจจบนคอการรกษาในไวรสตบอกเสบบและซ ภายใตการวนจฉยของแพทยผเชยวชาญ ยารกษาเปนยาฉดชออนเตอรเฟอรรอน (Interferon) ยาน จะชวยลดจ�านวนไวรส ชวยลดการอกเสบของตบ และท�าใหสภาพเนอตบดขน และตองรกษาอยางตอเนอง แตยากมผลขางเคยงทตองพงระวงมาก แพทยจะเลอกใชเฉพาะกบผปวย ทวนจฉยวาเปนโรคตบอกเสบเรอรงแลวเทานน

โรคไวรสตบอกเสบสวนมากจะสามารถด�ารงชวตไดอยางคนปกต มเพยงสวนนอยทเปน ตบอกเสบเรอรง ขอปฏบตตวของผปวยมความส�าคญในการปองกนการด�าเนนของโรค บางราย อาจไมมอาการก�าเรบเลยตลอดชวต

ขอปฏบตตวส�าหรบผปวยในขณะตบอกเสบเฉยบพลนและเรอรง เพอใหตบท�างานนอยลง ตองพกผอนอยางจรงจงในระยะทมอาการและไมควรออกก�าลงกาย รบประทานอาหารออน ยอยงาย ดดซมงาย เชน อาหารประเภทขาว ของหวาน เปนตน แมจะ

07จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เบออาหารควรฝนใจเพอใหรางกายแขงแรงขน รบประทานเนอสตวไดแตไมควรเปนเนอตดมน หลกเลยงอาหารประเภทไขมน เพราะท�าใหทองอด งดดมสราและเครองดมทมแอลกอฮอลทกชนด หลกเลยงการซอยารบประทานเองเพราะจะเปนอนตรายตอตบ

ค�าแนะน�าส�าหรบผทเปนพาหะ 1. ท�างานไดตามปกต 2. ตรวจเลอดซ�าหลงการตรวจครงแรก 3 - 6 เดอน 3. งดสบบหรและดมสราหรอเครองดมทมแอลกอฮอล 4. ไมควรซอยารบประทานเองโดยไมมความจ�าเปน 5. ดแลรกษาสขภาพตามปกตคอ รบประทานอาหารครบ 5 หม ควรหลกเลยงอาหารมนๆ ออกก�าลงกายไดแตไมควรหกโหม หรอออกแรงมาก ไมควรเลนกฬาทตองแขงขน 6. รกษาสขลกษณะสวนบคคล โดยใชชอนกลางเมอรบประทานอาหาร รวมกน งดใชเครองใชสวนตวหรอของมคมรวมกบผอน 7. ฉดวคซนใหคสมรสและบตรของผเปนพาหะ (กรณทไมมภมคมกน) 8. งดบรจาคเลอดและอวยวะตางๆ ตลอดจนน�าอสจทใชผสมเทยม 9. ควรแจงใหแพทยทราบ กรณทไปรบการตรวจรกษาหรอท�าฟน 10. ควรพบแพทย ตรวจสขภาพเปนระยะ

การปองกนโรคไวรสตบอกเสบ รบประทานอาหารทสกสะอาดลางมอกอนและหลงรบประทาน อาหาร และหลงออกจากหองน�า ไมใชของสวนตวรวมกบคนอน เชน กรรไกรตดเลบ มดโกน ฯลฯ ใหแยกซกเสอผาของผปวย อจจาระ ปสสาวะ เลอด อาเจยน เทลงสวม ในกรณทมผปวยทอยในระยะตบอกเสบอยในบาน ใชถงยางอนามยเมอมเพศสมพนธกบผสงสยวาเปนไวรสตบอกเสบ ชนดบ ตรวจเลอดหาเชอไวรสตบอกเสบกอนทจะสมรส กรณตงครรภ ฝากครรภเสยแตเนนๆ ฉดวคซนปองกนกรณทไมมภมคมกน

เอกสารอางองชมรมตบอกเสบแหงประเทศไทย (ม.ป.ป.). ไวรสตบอกเสบมฤตยเงยบ. เชอรง-พราว จ�ากด. ทวศกด แทนวนด. (ม.ป.ป.). โรคตบอกเสบจากไวรสซ. เชอรง-พราว จ�ากด. ยง ภวรรณ. (2539). ไวรสตบอกเสบและการปองกน. กรงเทพฯ : ชยเจรญ. สมพนธ บณยคปต. (2538). ตบอกเสบ. งานการพยาบาลปองกนโรคและสงเสรมสขภาพ ภาควชาพยาบาลศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด. แผนพบ.

08 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

สมนไพรใกลตวศ.นพ.วระสงห เมองมนคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

กระเจยบแดง ฝรงเรยกชอวา Roselle เปนพชทขนไดในเขตรอนเปนตนไมพ มเตย อาจสงไดถง 2 เมตร ล�าตนเปนขน ใบขนาดกวาง 1 - 2 นว ยาว 4 - 5 นว แตกเปนแฉก ออกดอกทยอดและซอกใบ กลบเลยงดอกมสแดงหรอชมพแก สดอกสชมพบานคลายปากแตร สวนใบนยมใชเปนอาหาร เพราะม รสเปรยวพอเหมาะ จงมชอเรยกกระเจยบแดงวา สมพอเหมาะ กลบเลยงของดอกมกจะหนา และ รสเปรยวจด นยมมาประกอบอาหารและท�าเปนยา

สวนทใชไดของกระเจยบมเกอบทกสวนของตน คอ กลบเลยง ใบ ดอก ผล เมลด สวนล�าตนนน ใชลอกเปลอกเอามาท�าเปนปอใชมดสงของได

สารเคมประกอบดวย กรดออรกานค ไฮโดร- คารบอนสายยาว เบตาไซโตสเตอรอล ซงเปนสเตยรอยด จากพช เกลอแร เช น แคลเซยม โพแทสเซยม ไกลโคไซด วตามน เอ ซ และสารใหสแดง ชอ แอนโทร ไชยานน ซงน�าไปแตงสอาหารไดโดยไมเปนพษภย

กระเจยบใชขบปสสาวะ บ�ารงธาต บ�ารงด ลดไขมนในเลอด แกกระหายน�า แกโรคกระเพาะ แกโรคนวในไต นวในกระเพาะปสสาวะ และขดเบา

กระเจยบแดงHibiscus sabdariffa Linn

วธและปรมาณทใช ให น�ากลบเลยงหรอ กลบรองดอกทมสมวงแดงน�ามาตากแดดใหแหง แลวบดเปนผงใชครงละ 3 กรม หรอ 1 ชอนชา ชงในน�าเดอดใหมๆ 1 ถวยหรอประมาณ 250 ซซ ดมวนละ 3 ครงทกวนจนกวาจะเหนผล

คนเปนโรคไขมนในเลอดสง ควรตรวจเชคไขมนกอนวามระดบเทาใด ระดบไขมนทสงมกจะควบค ไปกบอาการมนวงเวยนศรษะ และหนามดเวลาลกนง ลกยนเรวๆ เนองจากเลอดเลยงสมองไมเพยงพอ เพราะเส นเลอดยดหย นไม ด หรอมไขมนไปอด ทผนงเสนเลอด เครองดมน�ากระเจยบจะชวยลด ไขมนในเลอด ลดความดนโลหตโดยไมมผลราย ชวยใหหลอดเลอดแขงไมเปราะงาย และท�าให ความเหนยวขนของเลอดลดลง หลงจากทรบประทานยาชงกระเจยบแดงไประยะหนง ประมาณ 4 - 8 สปดาห ควรเชคดระดบไขมนในเลอดอกครงหนง วาลดลง จรงหรอไม หากไดผลใหกนยาชงกระเจยบตลอดไป เพราะหากหยดแลวไขมนจะเพมไดอก หากวาใชยา ตวนแลวไมไดผล เชน รสไมถกปาก หรอทองเสย อาจจะหนไปใชอยางอน เชน ค�าฝอย หรอเสาวรส

วงการแพทยไทยเองกคงตองเปลยนกลยทธมารณรงคใหน�าการแพทยไทยมาใช ผสมผสานกบ การแพทยแผนตะวนตก เพราะการแพทยไทยของเรามข อดทมการรกษาเปนองครวม ไมไดม งรกษา แยกสวน ผลทไดแมจะชาแตกมนคง ผลแทรกซอน จากการใชยามนอยและราคาไมแพง คนไขคงไมตองถามหมอกอนรกษาโรควา “แพงไหมหมอ”

วงการแพทย ในระยะ20กว าป น

มงคนควาหายาและอาหารเสรมมาเพอใหคน

มคณภาพชวตดขนแมจะเจบปวยมโรคประจ�าตว

เชนเบาหวานความดนไขมนสงกสามารถ

ควบคมระดบของน�าตาลความดนหรอไขมน

ไมใหสงเกนจนเปนพษภยตอเซลลดงนนผปวย

โรคดงกลาวจงสามารถประกอบอาชพได

ตามปกตและใชชวตอยางมคณภาพทงน

ตองใชเงนเพอซอยาดวย

09จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ธรรมะกบการแพทยรศ.นพ.ชชวาลย ศลปกจ

ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เวลาทขาดสตไมรเนอรตว หลงไปกบความคด หลงไปกบ ความรสกโกรธ เหงา เบอ อจฉา ฯลฯ พอมสตรสกตวขนมารวา ทผานมาเมอครนขาดสตหลงไปกบความคด ความรสก หลายคนเมอรสกตวแลวกลบเผลอหลงไปยอนคดวา “ท�าไมเราถงไมมสตเอาเสยเลย ท�าไมเราท�าไมไดสกท กวาจะรสกตวเผลอไปคดอะไรตงมากมาย ท�าไมการฝกสตมนถงยากจง”

ผมขออธบายท�าความเขาใจโดยใชเขาวงกตเปนตวชวย ใหเหนภาพนะครบ ถาเราหลงอย ในเขาวงกต เดนไปเดนมา หาทางออกไมเจอ เครยด วตกกงวล ฟากคอยๆ มดลง อากาศ กเรมหนาวเยน แต เรากยงคงหาทางออกตอไปจนในท สด พบทางออกกอนฟามด ถามวา เราควรจะรสกโลง ดใจ ผอนคลาย มความสข? หรอวาเราควรจะบน ต�าหนตวเองวา “แยจง หลงตดอยในเขาวงกตตงนาน กวาจะออกมาไดเกอบมดแลว นถาออกไมไดเราจะท�าอยางไร คงจะหนาวตายแนเลย?”

การฝกสตกเชนเดยวกนนะครบ เมอมสตรสกตวกเหมอน พบทางออกจากเขาวงกตแลว จตใจกควรจะผอนคลาย เบกบาน โลงอก โลงใจ ไมมเหตผลอนสมควรใดๆ ทจะยอนไปคดอดตทเผลอ ทขาดสต จตใจทผอนคลาย มความสขจะท�าใหเกดสมาธตงมน ไดงายขน

จตทมสตเปนกศล ดงาม มคณคามาก เมอเกดสตแลวจงมจตใจทเบกบาน เขาถงกศลทเกดขนในใจ อดตผานไปแลว ไมมความหมายทจะหวนไปคด หวนไปตดสนตความใหจตใจหดหเศราหมอง สนๆ ยอๆ คอ เกดสตรสกตวถอวาวเศษแลว ทผานมา ไมตองค�านงถง ฝกใหมๆ กมบางทเผลอไป ไมเปนไร

เขาวงกต

สนใจอานเรองอนๆทนาสนใจไดทhttp://mindfullivings.worpress.comhttp://www.facebook.com/chatchawansilpakit

สรป

10 จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

เกรดความรผเรยบเรยง คณรงฤด จณณวาโส และ คณภทราพร พลสวสดงานการพยาบาลปองกนโรคและสงเสรมสขภาพคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ในผ ทมอาการปวดรดสดวงทวาร

รนแรงเฉยบพลนควรรบมาพบแพทยภายใน

48ชวโมงเพอมารบการตรวจดใหแนใจวา

ไมมโรคแทรกซอนอนๆทเปนอนตรายเกดขน

ส�าหรบผทมอาการปวดและไมมโรคแทรกซอน

เกดขนสามารถรบประทานยาแกปวดและ

นงแชกนในน�าอนวนละ2 - 3ครงครงละ

15 - 30นาทเพอลดอาการเจบปวดได

123456

891011

รบประทานอาหารทมกากใย เชน ร�าขาว ขาวซอมมอ งาด�า ผกและผลไมทกชนด

ดมน�าบอยๆ อยางนอยวนละ 6 - 8 แกว การดมน�าแกวใหญทนทหลงตนนอนตอนเชา จะชวยกระตนการขบถายได

หลกเลยงอาหารทอาจระคายเคองตอระบบทางเดนอาหาร เชน อาหารรสจด อาหารทไมสกสะอาด

หลกเลยงการดมชา กาแฟ และเครองดมทมแอลกอฮอล

หลกเลยงการกลนหรอเบงถายอจจาระ และควรฝกหดการขบถายใหเปนเวลา

ท�าความสะอาดบรเวณทวารหนกภายหลงการขบถายดวยน�า เพอความสะอาด และลดการระคายเคอง

หลกเลยงการใชยาระบายอยางรนแรง หรอการสวนถายอจจาระ เปนประจ�าจนเปนนสย

หลกเลยงการยกของหนก

ออกก�าลงกายสม�าเสมอจะท�าใหการท�างานของล�าไสดขน

พกผอนนอนหลบใหเพยงพอ

หลกเลยงความเครยด ท�าจตใจใหสบายอยเสมอ

รดสดวงภายใน

รดสดวงภายนอก

วธการปฏบตตวในการปองกนและดแลตวเอง

เมอเปนโรครดสดวงทวาร

7

ค�าถามสขภาพอ.นพ.จ�ารญ ตงกรตชย

ภาควชาโสต ศอ นาสกวทยา คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

11จลสารขาวศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ดฉนมอาการแนนจมกตลอดเวลาคะ หายใจไดปกต

แตร�าคาญมากๆ คะ ไมมน�ามก ไมจาม มเสมหะในคอมอาการ

ระคายคอตอนนอนมกท�าใหไอคะ ไปรกษากบคณหมอ

บางโรงพยาบาลกบอกวาเปนภมแพ บางโรงพยาบาลกบอก

วาผนงกนจมกคด รกษาโดยการพนยา และกนยาสเตยรอยด

กไมดขน รบกวนคณหมอชวยแนะน�าหนอยไดไหมคะวา ดฉน

ควรท�าอยางไรด

ควรมาตรวจดอกครงครบวาเปนอะไรบาง ภมแพจะท�าใหเยอบจมกบวม จะมอาการมากขนถา

มดงจมกคดดวย เพราะจะท�าใหชองวางระหวางผนงกนจมกและเยอบจมกตบแคบ ซงภมแพ 60 - 70%

จะแพไรฝน ควรท�าความสะอาดทพกบอยๆ ท�าความสะอาดแอรทก 3 - 6 เดอน หลกเลยงสตวมขน

เชน สนข แมว ใหออกก�าลงกายวนละ 30 นาท เปนอยางนอย วนเวนวน ลางจมกกอนพนยา ถายง

ไมดขน กสามารถใชเลเซอรหรอคลนวทยยงกระชบเยอบจมกทบวม เพอลดขนาดได สวนดงทคด

กสามารถผาตดแกไขไดครบ

ถาม

ตอบแนนจมกแนนจมก

วนเดอนป สถานท ชอเรอง ตดตอ

5 - 8สงหาคม 2558

ณ โรงแรมเจาพระยาปารคกรงเทพฯ

การอบรมเชงปฏบตการ

เรอง “Current Practice in Respiratory Care

for Adult and Children 2015”

โทร. 02-201219302-2011542

3 - 5กนยายน 2558

หองประชมอรรถสทธ เวชชาชวะชน 5 ศนยการแพทยสรกต

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

การอบรมวชาการRamathibodi Update

in Internal Medicine 2015

“Update and integrated Internal Medicine”

โทร. 02-201219302-2011542

21 - 23ตลาคม 2558

ณ รอยล พารากอน ฮอลล ชน 5 ศนยการคาสยามพารากอน

กรงเทพฯ

การประชมวชาการโภชนาการแหงชาต ครงท 9

“โภชนาการดถวนหนาตามรอยพระบาทเจาฟานกโภชนาการ”

โทร. 081-701-8345www.tcn-conference.com

26 - 28ตลาคม 2558

คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

มหาวทยาลยมหดล กรงเทพฯ

The 4th Ramathibodi Training Course

in Cosmetic Dermatologyโทร. 02-201-1211

02-201-1141

5 - 7ธนวาคม 2558

Royal Cliff Beach,Pattaya

25th Two Days in Cardiology Theme

“Dilemmas in Cardiology”www.thaiheart.org

ตารางกจกรรม

CMEShopping

ศนยการศกษาตอเนองคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบดอาคารวจยและสวสดการชน1270 ถนนพระราม 6 แขวงทงพญาไท เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400

โทรศพท 0-2201-2256-7, 0-2201-2269 โทรสาร 0-2201-2270 E-mail : info.ramacme@gmail.com

>> สนใจสงซอหนงสอ / VCDศนยการศกษาตอเนอง คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

โทรศพท 0 - 2201 - 2256 - 7

CME Shopping

ทปรกษา

ศ.นพ.วนต พวประดษฐ, ศ.นพ.วชร คชการ, ศ.ดร.อ�านวย ถฐาพนธ, ศ.นพ.จมพล วลาศรศม, รศ.พญ.ชลทพย วรตกพนธ,รศ.นพ.ประเสรฐ ศลยววรรธน, รศ.นพ.อดศกด สงขเพชร, ผศ.นพ.ธวช เจตนสวางศร, ผศ.นพ.วรนทร จกรไพวงศ, อ.นพ.สมศกด ตนรตนากร, อ.นพ.อารกษ วบลผลประเสรฐ, อ.พญ.นดา ลมสวรรณ, อ.นพ.พฒน สวรรคพทกษ, ดร.นพ.นวนรรน ธระอมพรพนธ, อ.พญ.ปรยสดา เหตะกล,อ.นพ.ธเนศ แกนสาร, อ.นพ.ไพศาล บญสะกนต, อ.นพ.สญฐต โมรากล, ผศ.พกล ตนตธรรม

คณะผจดท�า

จารวรรณ ลลาภรณ, อรวรรณ สทธพล, บษกร จกขจนทร, กฤตวรรณ รอบคอบ, วราวรรณ จนทรดษฐ, ฐตชญาณ ด�ารห, อาวธ นละกาญจน,

พศทธ บญทรง, พงกจ กลอมวฒนา, พทกษสนต มณฑล, เอเดรยน วฒนนพงศ, วทยา สอนคม, เนตธรณ วพธวภาพร

เลอดออกในสมอง

ชอหนงสอ : เลอดออกในสมอง

ผแตง : นท.นพ.สรยทธ ช�านาญเวช

ISBN : 978-616-279-169-7

ครงท/ปทพมพ : 1/2556

ปก/จ�านวนหนา : 96 หนา

ราคา : 100 บาท

รายละเอยด

หนงสอเลมนเขยนจากประสบการณของประสาทศลยแพทย ซงไดมโอกาสในการดแลผปวย

โรคเลอดออกในสมองมาเปนระยะเวลามากกวาสบป โดยเนอหาหนงสอเลมนไดอธบายหลกการ

ทเปนขอมลเบองตนและน�าเสนอรายละเอยดทสามารถเขาใจไดงาย รวมถงวธการดแลผปวยโรคเลอด

ออกในสมองทบาน ซงสามารถน�าไปปฏบตไดจรง ถงแมวาจะเจอทงปญหา ความกลว ความกงวล

มากมาย แตกสามารถแกไขปญหาในเบองตนในกบผปวยได โดยเฉพาะญาตหรอผดแลสามารถจดการ

กบปญหาเบองตนไดอยางเขาใจและถกตอง พรอมทงสามารถชวยลดการเขาออกโรงพยาบาล

ไดอกทางหนง

100ºÒ·