ช่วยกันปลูก - kasetsart university · genetically modified orgarnism (gmo)...
TRANSCRIPT
0�
คณะทปรกษา: พงศเทพ อครธนกล, วชย โฆสตรตน, จลภาค คนวงศ, พศาล ศรธร, พทยา สรวมศร, วฒนาลย ปานบานเกรด, สมตรา ภวโรดม,
เสรมศร จนทรเปรม, พระศกด ศรนเวศน, สนทร ยงชชวาลย, จรสศร นวลศร, ประวตร พทธานนท, ปยะดา ตนตสวสด, พจมาลย สรนลพงศ,
ดจฤด ปานพรหมมนทร บรรณาธการ: สจนต ภทรภวดล ผชวยบรรณาธการ: จฑาเทพ วชระไชยคปต, อรอบล ชมเดช กองบรรณาธการ:
จรยา หมนแกว, ชตพนธ คตวฒน, นช ศตคณ, เนตรนภา ปญญามล, พรทพย ทองคำ, พรรณทพย กาญจนอดมการ, ศรณยพร ทวจรกล,
ศรชา เสนกนหา, สคณา ศรทบ, อมรรตน จนทนาอรพนท, อรอษา ลาวนจ, อญชนา อนทรกำแหง, อญชล วงษา
ออกแบบและจดทำโดย: บรษท โกลด ฟกเกอร จำกด โทรศพท 0 2883 5163-4 โทรสาร 0 2883 0419
(บทความและขอความทตพมพในขาวสารเทคโนโลยชวภาพเกษตร เปนความคดเหนสวนตวและลขสทธของผเขยน ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลย
ชวภาพเกษตร ไมมสวนรบผดชอบหรอผกพนอยางใด ขอมลบางสวน อาจตพมพผดพลาด ศนยฯ ยนดแกไขให ในฉบบตอไป)
PERDO TODAY
กวาทศวรรษทผานมา ศนยความเปนเลศฯ (Centre of Excellence) ซงมรปแบบการดำเนนงานในลกษณะเปนเครอขายวชาการระหวางสถาบนอดมศกษา/วจย (Inter university Consortium) ไดเรมพฒนาจดตงขนเปนครงแรกในประเทศไทยภายใตการกำกบดแลของ สบว. ไดสรางความพรอมดานโครงสรางพนฐานการวจย และความเขมแขงทางวชาการทโดดเดนทงในเชงปรมาณและคณภาพ สามารถตอบสนองยทธศาสตรการพฒนาประเทศและความกาวหนาทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยในปจจบน ไดในระดบหนง ซงจะชวยเสรมสรางความแขงแกรงของสมรรถภาพในการแขงขนของประเทศมากยงขน ทงนสำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ไดเลงเหนพฒนาการของศนยความเปนเลศฯดงกลาว จงไดกำหนดทศทางการดำเนนงานของศนยความเปนเลศฯในอนาคตใหสอดคลองกบยทธศาสตรหลกในการพฒนาประเทศ 4 ดาน คอ 1. ดานสภาวะแวดลอมและความมนคงของมนษย (Environmental and Human Security) 2. ดานความมนคงทางอาหาร (Food Security) 3. ดานความมนคงทางพลงงาน (Energy Security) 4. ดานการเพมคณคาอตสาหกรรม (High Value-added Industry) อนง คณะกรรมการกำหนดทศทางทางวชาการเพอพฒนาศนยความเปนเลศฯ ซงไดรบการแตงตงจาก สกอ. ตามมต กกอ. ตามคำสงท สกอ.20/2554 ลงวนท 17 มกราคม 2554 ไดศกษาวเคราะห ความเชอมโยงระหวางพนธกจการดำเนนงานเดมของศนยฯ และยทธศาสตรการพฒนาประเทศ โดยประมวลมาจากแผนการพฒนาและแผนดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยของประเทศจากหนวยงานตางๆ เชน รางแผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (2555-2559) ของสำนกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) รางแผนวทยาศาสตร เทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (2555-
2564) ของสำนกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตรเทคโนโลยและนวตกรรมแหงชาต (สวทน) และรางนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต (2555-2559) ของสำนกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช) เปนตน และไดสงเคราะหออกเปน 8 ประเดนยทธศาสตร (Strategic Themes) ดงน
การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) พลงงาน (Energy) การเกษตร (Agriculture) อตสาหกรรมสเขยว (Green Industry) การบรการ (Services) สงคมและชมชน (Social & Community) สภาพการแขงขนดานวทยาศาสตร เทคโนโลยและ
นวตกรรมของประเทศ (National STI Competitiveness) ความรวมมอระหวางประเทศในกลมอาเซยนและประเทศ
คคาอนๆ (ASEAN+) ทศทางการดำเนนงานดานวชาการของศนยความเปนเลศฯในอนาคตจะถกกำหนดโดยยทธศาสตรชาต โดยทเปาหมายเชงผลผลตของศนยฯ ทงทางดานนวตกรรม (Innovation) ดานองคความร (Knowledge) และการพฒนาทรพยากรบคคลดานการวจย (HRD) จะตองสามารถเชอมโยงและตอบสนองยทธศาสตรชาตไดในทางใดทางหนง โดย สกอ. จะสรางกลไก ในการตดตาม ตรวจสอบ และประเมนผลทเขมขน เพอชวยขบเคลอน ยทธศาสตรการดำเนนงานดานวชาการในอนาคตของศนยฯ ใหดำเนนไปอยางมประสทธภาพ
บทบาทของศนยความเปนเลศฯในการตอบสนองยทธศาสตร
การพฒนาประเทศ
ขาวสารเทคโนโลยชวภาพเกษตร ของเรากาวขนสปท 3 แลว โดย มงเนนนำเสนอ ขอมล ขาวสารงานวจยดานการเกษตรและเทคโนโลยชวภาพเกษตรทนำสมย และสามารถนำมาบรณาการเพอพฒนาวงการเกษตรของเราใหมนคงตอไป ขาวสารฯ ฉบบนนำเสนอ เทคโนโลยชวภาพยคแรกๆ ทออกตวแรง
จนทำใหเกดกระแสความสนใจตอเทคโนโลยชวภาพไปทวโลก นนคอ เทคโนโลย พนธวศวกรรม (genetic engineering technology) ซงนำมาใชในการพฒนาสงมชวตเพอวตถประสงคตางๆ กน ทำใหเกดสงมชวตดดแปลงพนธกรรม (จเอมโอ) หรอ genetically modified orgarnism (GMO) หวงวาขอมลในฉบบนจะทำใหเราๆ ทานๆ รวมกนเรยนรเรองราวเกยวกบพชจเอมโอกนมากขน ดฉนไดไปสมภาษณ รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร เพอขอใหอาจารยใหความกระจาง ในสถานภาพของประเทศไทย ตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ในฐานะทอาจารยเปนคณะกรรมการการปฏบตตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ และในสวนของ เรองนาร Agbiotech รศ.ดร.สพฒน อรรถธรรม นกวจยรนแรกๆ ทพฒนาพชดดแปลงพนธกรรมในประเทศไทย และผกอตงศนยขอมล เทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ ไดนำเสนอเรอง “ตามตดสถานการณ GMOs กบ ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ” สวนผลงานเดน ในเลมนเปนผลงานวจยพชดดแปลงพนธกรรม ของ ผศ.ดร.เสรมศร จนทรเปรม เรอง “พช GMOs… ความพยายาม สความสำเรจ“ นอกจากนใน Agbiotech Hot News ยงมบทความเรอง “คณกลวไหมทจะกนอาหารจเอมโอ” โดย ดร.อรชส นภสนธวงศ อรรถจนดา สวน ผอ.ศนยฯ ออกมาหยกผคนในแวดวง ในคอลมนคยกบผอำนวยการศนยฯ เรอง “ชวยกนปลกวฒนธรรมวจยทถกฝง“ ทายสดน ขอขอบคณทานผสนใจทตดตามขาวสารฯ และทสงขอตชม-เสนอแนะตางๆ มาทาง email เรารอรบขอแนะนำตางๆ เพอพฒนาขาวสารฯ ใหเปนประโยชนตอแวดวงวชาการเกษตรไทยตอไปคะ พบกนใหมฉบบหนา สวสดคะ สจนต ภทรภวดล [email protected]
CONTENTS
0�
January-March2011
14 แนะนำสถาบนภาค ศนยความเปนเลศ ดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร มหาวทยาลยพะเยา (มหาวทยาลย
นเรศวร พะเยา)
15 AgBiotechHotNews
คณกลวไหมทจะกนอาหาร
จเอมโอ
0� PERDOTODAY
บทบาทของศนยความเปนเลศฯ
ในการตอบสนองยทธศาสตร
การพฒนาประเทศ
18 เรองนาร AgBiotech
ตามตดสถานการณ GMOs กบ
ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพ
และความปลอดภยทางชวภาพ
�0 ภาพขาวกจกรรม
ตดตอขอรบขาวสารฯ ไดท หนวยประสานงาน : ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร ต ปณฝ. 1028 มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จตจกร กรงเทพฯ 10903 สำนกงาน : บางเขน อาคารพพธภณฑแมลง 60 ป มหาวทยาลยเกษตรศาสตร บางเขน จตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 02-942-8361, 02-942-7133 โทรสาร 02-942-8258 สำนกงาน : กำแพงแสน ชน 1 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จ.นครปฐม 73140 โทรศพท 0 3428-2494 ถง 7 โทรสาร 0 3428-2498 www.cab.kps.ku.ac.th
ศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร สำนกพฒนาบณฑตศกษาและวจยดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา
10 สมภาษณพเศษ รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร สถานภาพของประเทศไทยตามพธสาร คารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ
04 คยกบ ผอ. ชวยกนปลกวฒนธรรมวจย
ทถกฝง
08 ผลงานเดน พช GMOs …ความพยายาม
สความสำเรจ
คยกบบรรณาธการ
04 05
คยกบ ผอ.
กลมประเทศกาวหนาทางเทคโนโลย เขา
ลงทนวจยกนรอยละ 3-5 ของมลคา
ผลตภณฑมวลรวมหรอจดพ หรอมากกวา
กลมประเทศกำลงพฒนามกจะลงทนกน
รอยละ 1 เปนอยางนอย แตของไทยเรา
ลงทนรอยละ 0.21-0.25! ดคาตวเลขแคน
ไมตองอาศยความฉลาดเทาไอนสไตน
กสามารถสรปอานเหตการณไดวาการวจย
ไมเปนวฒนธรรม ฝงรากลกในสงคมไทย
การวจยไทยไมไดรบการสนบสนนจาก
ผบรโภค ผผลต ผประกอบการ นกการเมอง
ชาวบานรานถน
เปนไปได ไหมวาทผานมา ทงอดต
และป จจบ น ประชาคมนกว จ ยไทย
ไมพยายามมากพอ? หรอถาพยายามก
ประสบความลมเหลว ในการทจะสอสาร
สาธตความสำคญของการวจยใหกบผม
สวนไดสวนเสยทกภาคสวน ตงแตผเสย
ภาษ ผผลต ผประกอบการ ผบรโภค
และผกำหนดนโยบายบานเมอง ใหตระหนก
ถงความสำคญของการวจยทมตอความ
ววฒนาผาสกของสงคม?
พอมปจฉาถงประเดนนกมกจะมเสยง
คดคานวา “ไมจรง ไมจรง” ประชาคม
นกวจยไทยตงแต รนปคร รนพอคร ไดทมเท
และพยายามตงแตปมะโว และทำมา
อยางตอเนองทจะสนบสนนการวจย
พวกเธอเปนใครมาจากไหน เทยวตอวา
ผมเคยตงคำถามกบตวเอง และถามพรรคพวกในแวดวงนกวทยาศาสตรเกษตร วาประเทศเราม
วฒนธรรมวจยเขมแขง? หรอออนแอ? และมกนมานานแคไหน? ถานานมากพอสมควรแลว ทำไม
สยามประเทศแหงน ไมใหการสนบสนนการวจยเหมอนอยางบานอน เมองอน ทมความอารยะทงหลาย
ตอขาน วาประชาคมวจยไทยลมเหลวใน
เรองน ไมได! ไมยอมหรอกนะจะบอกให!
ถาจะใหยกหลกฐานมาอางหรอ กมใหเหน
อยทนโท หนวยงานทมคำวา “วจย” ถก
กอตงขนมาตงนานแลว อยางสำนกงาน
คณะกรรมการวจยแหงชาต หรอทรจกวา
สภาวจย หรอ วช. โนนไง ถกกอตงขนมา
ตงแตยคจอมพลผาขาวมาแดง พรอมๆ กบ
สำนกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจ
และสงคมแหงชาต หรอสภาพฒนฯ ม
อายขยเลยวยกงศตวรรษไปแลว สงสม
ประสบการณมากมาย สำนกงานกองทน
สนบสนนการวจย (สกว.) สำนกงานพฒนา
วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต
(สวทช.) ลวนแลวแตเปนองคกรมอายวย
ฉกรรจใกลหรอเลยวยเบญจเพส กลามเนอ
ลำบก หนไปมองทกระทรวงเกาแก อยาง
กระทรวงเกษตรและสหกรณ กมเครอ
ขายสถานทดลอง ตงแตหลงจากการเปลยน
ระบบบรหารแบบจตสดมภ กอนการตง
เกษตรกลางบางเขน ในป พ.ศ.2486 ท
เจตนาใหมการบรณาการการศกษา
เกษตรศาสตร กบการคนควาทดลองและ
บรการ ทคนไมคอยร หลงสงครามโลก
ครงท 2 ไทยเราฮดขนมา คดกาวหนา
อยากเอาชนะพมา ในการเปนผสงออกขาว
ทมงบประมาณวจยการเกษตร ตามสดสวน
จดพมากทสดในทวปเอเชย ขาวเจาหอม
มะล 105 กถกคนพบจากนาของเกษตรกร
มาปรบปรงพนธ มาขยายพนธจนไดกน
กนทว ฯลฯ
เอาละ! ถาความออนแอของระบบวจย
ไทย ไมไดตกอยกบความรบผดชอบบน
ไหลของประชาคมนกวจย วาไมใช ไมได
พยายามมากพอทจะใหทกภาคสวนเขาใจ
และรวมพฒนาวฒนธรรมการวจย แตม
ความพยายามอยตลอดทจะสอสาร สาธต
ความสำคญอยางยงยวดของพนธกจดานน
แลวถาอยางนนจะใหสรปวา ความออนแอ
ของวฒนธรรมการวจยของไทย ซงสะทอน
ใหเหนจากการทผคนในสงคมไทย และ
ผบรหารบานเมองทสวนใหญไมใหความ
สำคญตอการวจย ทำใหมนกวจยนอย
เงนวจยนอย เครองมอเกา สถานทดลอง
โทรม ขาดคน ฯลฯ เหตการณนเกดขนเปน
เพราะ คนไทย ขาราชการ นกการเมองไทย
และผประกอบการ เบาปญญา ไมฉลาดพอ
ไมมความคดอานศวไลซ ทจะเหนอยาง
ทะลปรโปรง ถงความสำคญของการวจย?
เคาเขลากนจรงๆ อยางนนหรอ? ถาไมใช
แตเปนเพราะสาเหตอน เรามาลองวเคราะห
คนหาสาเหต จะไดชวยกนคนละไมคนละมอ
พยายามแกไขตอไปกนดไหม?
ผมเองคนหนงละทอยากมองสงคมไทย
ผประกอบการ และผบรหารบานเมอง ในแง
ทวาไมไดเปนกลมคนเขลา ตรงกนขาม
โดยเฉพาะนกการเมอง ผมคดวาแตละคน
ฉลาดจะตาย ไหวพรบแพรวพราว พด
ปราศรยแตละครงทงแหลมทงคม แลว
ไม ใชแคดแตพดอย างท กล าวหากน
ทำงานกเกงนะจะบอกให! แลวอยางนน
ในเม อประชาคมว จ ย
กพยายามเตมท ผคน
ในสงคม ขาราชการ
นกอตสาหกรรม
นกธรกจ และ
ผบรหารประเทศ
กไมเขลาเบาปญญา
เหตไฉนทงเขาและเราปลอยใหประเทศ
ออนแอในเรองวจยกนไดอยางไร? เปนไป
ไดหรอเปลา ทออนแอบอทานนอยเฉพาะ
ทตวนกวจยในปจจบนเทานน? โครงสราง
การบรหาร วฒนธรรม software และ
hardware อยางอนยงแขงเปกอย หรอ
วากนจรงๆ แลวเราไมไดออนแอ?
ในบทความน ผมอยากยกประโยชน
วาทงประชาคมนกวจย ผบรหาร ผกำหนด
นโยบาย นกอตสาหกรรม นกธรกจ
ขาราชการ และทกภาคสวนของสงคม
ไมสมควรไดรบการกลาวหา เรามาลอง
วเคราะหคนหาสาเหตหรอขอจำกดอยาง
อนกนด มองออกไปขางนอก ไมวาใน
บานไหนเมองไหน งานวจยเปนภารกจ
ของนกว จ ย ท งท อย ในและนอกร ว
มหาวทยาลย ทงภาครฐ รวมถงองคกรท
ไมหวงม ง เอากำไร และภาคเอกชน
ประเทศทมความเขมแขงทางเทคโนโลย
และอตสาหกรรม จะมจำนวนนกวจยท
ทำงานวจยอยางขะมกเขมนทงสองฝงฟาก?
แนนอน เปาหมายของการวจยของภาค
เอกชน คอการเสรมสรางความไดเปรยบ
สรางโอกาส และศกยภาพใหเหนอคแขงขน
ทจะทำของด ทงของกน หยกยา ของใช
ออกสตลาด ขายไดดวยราคาแพง และ
เมอวจยพฒนาไดของดตดตลาดแลว
กไมหยดนง ทำตอไป ปรบปรง เพราะรดวา
คแขงตองตามทนสกวนหนง ถาอตราเรง
ของการวจยพฒนาไมเรวพอ คแขงเขาก
จะแซงเอาได ดตวอยางวงการอตสาหกรรม
ยานยนต คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ
เครองโทรทศน ททำจอหนาใหเปนจอแบน
แลวแบนอก ทคดวาแบนวนน อกเดอน
สองเดอนกมทแบนกวาออกขาย
หนมามองงานวจยภาครฐ ซงเปนการ
ใชเงนภาษทเกบจากประชาชน นกวจย
มหนาทตองวจย เพอใหเกดประโยชนกบ
ประชาชนผเสยภาษ ใหคมกบเงนทเขา
จายไป ผลงานวจยภาครฐเปนสมบต
สาธารณะ เปนความร หรอเทคโนโลยท
มหาชนตองไดรบประโยชน และตองจดการ
ใหด ไมใชเงนภาษไปทำการวจยเพอชวย
เฉพาะบางสวน โดยเฉพาะทรวยแลว
มกำลงแลว นกวจยภาครฐตองไมทำตว
เปนโรบนฮดจตเพยน ปลนเอาเงนภาษ
จากคนจนไปชวยคนรวย หรอมงหวงแค
ตว เองโดงดงดวยการใช เงนจากคน
ทลำบากกวา นกวจยทดตองไมวางเปาหมาย
การวจยมงเพยงแคการตพมพ เพราะ
การตพมพในวารสารวชาการเปนเพยง
กลไกหนงในการเสนอผลงาน เพอตรวจสอบ
หรอสอสารกบประชาคมวชาการเทานน
อยาวจยหวง เพยงเพอขยบตำแหนง
ทางวชาการ เลอนระดบในระบบซ หรอ
ระบบแทง ตองสำนกอยตลอดเวลาวา
ผเสยภาษจากทกสวนของสงคมรวมถง
เกษตรกร ผใชแรงงานและผบรโภคเปน
ผมสวนไดสวนเสยของระบบวจย ตอง
อธบายตอบคำถามใหไดวาเขาไดประโยชน
อะไร? กนดอยดขน? ผลตไดดขน?
ทำงานไดสะดวกขน? หรอรอบรฉลาดขน?
ตรงนละครบทผมคดวาเปนหวใจ
สำคญของประเดน ของการปลกบมเพาะ
วฒนธรรมการวจยของเรา เปนไปไดมยครบ
ททงผควกกระเปา (ประชาชน) และผใชเงน
(นกวจย) ทงสองฝายตางอยในภวงคของ
อาการเลอนลอย ลมปจฉา ลมวสจฉนา?
ชวยกนปลกวฒนธรรมวจยทถกฝง
0� 0�
คยกบ ผอ.
ตอประชาชน หรอภาคสวนทเขาเสยภาษ พรอมๆ กบตอบคำถามทางวชาการ หรอ
จากภาคสวนอนๆ ควบคไปดวย
ทกวนนคนไทยทกคนชำระภาษทงนน มากนอยตางกน มนษยเงนเดอนถกหกภาษ
เงนไดรายเดอน กรสกไดชดเจนวาเงนรายไดของเขาจะถกหกไป พวกซอบหร ซอเหลา-
เบยรกเสยภาษสรรพสามต แมบานซอของซปเปอรมาเกต ลกเดกเลกแดงซอขนม ซอ
บะหมอบแหงจากหางสะดวกซอหวมมถนน กเสยภาษมลคาเพม คนจนเตมนำมนรถไถ
รถมอเตอรไซด คนเมองขนรถแทกซ ลงเรอเมล คนมสตางคขนเครองบน กเสยภาษ
ดวยกนทงนน แลวทำไมไมกวดขน ไมสงเสยงบอกใหประชาคมนกวจยทำงานวจยท
จะสงผลกระทบแกตวเองละ? ทกคนเปนผบรโภคตองกน ตองใชสนคาจากภาคผลต
ทางการเกษตร ทำไมไมเรยกรองใหวจยใหทำของดมากน มาใช เกษตรกรเองกเสยภาษ
ทางออมอยทกวน เตมนำมนดเซลใสควายเหลกกเสยภาษ ซอปย เมลดพนธ กเสยภาษ
ขบรถกระบะ บรรทกของไปขายกเสยภาษทางออมเปนขยม ทำไมไมเรยกใชบรการวจย
ภาครฐใหมากกวาน!
ผมมความเหนวาถาเมอไหรผเสยภาษจากทกภาคสวนเกดการเรยกรองตอประชาคม
วจย และผมบทบาทในการสนบสนนการวจยใหมาก สงเสยงใหดง สงสญญาณใหชด
เรองความตองการบรการวจย จะเปนการสรางกระแสอปสงคทเขมแขง หรอ strong
demand ในทสดกจะมการตอบสนอง และเมอมการตรวจตดตามขบวนการตอบสนอง
กจะสงผลใหเกดการบรการทด หรอ strong supply มสงคมทเขมแขงทงอปสงคและอปทาน
หรอเขมทง demand supply ในเรองการวจยและบรการ เรากจะมวฒนธรรมวจยทเขมแขง
ประเทศจะอยบนเศรษฐกจฐานความร อยางทพรำพด พรำเพอ ฝนกนกวาทศวรรษแลว
ถาพวกเราจะขอหรอหวงเพยงแคน จะชวยบรรเทา หรอเรมจดประกายแกปญหา
วฒนธรรมวจยทออนแอไดไหมครบ? หรอวาทงหมดนเปนความหวงทเพอเจอ ไรเดยงสา
เชย อยางทฝรงเรยกวา wishful thinking
พงศเทพ อครธนกล
จำเปนตองชวยกนปลกใหตนกนไดแลวมงครบ ไมงนประเทศเราจะถดถอยไปเรอยๆ
จนอยในกลมเดยวกบประเทศอกนดา ดงเชน รายงานทหนวยสบราชการลบของ
สหรฐอเมรกา หรอ CIA วเคราะหคาดการณไวเมอเรวๆ น
ผมมสมมตฐานวาผเสยภาษ ทงทจายภาษ ทงทางตรงและทางออมหลายสบลานคน
ไมรสกตว วาตนเปนผจายเงนใหบรรดานกวจยของหนวยงานภาครฐเอาไปใช ฝายนก
วจยภาครฐกคนกบการใชเงนภาษทฟอกแลวตงชอใหมวา “งบประมาณ หรอเงน
หลวง” มาจนเคยชน จนเผลอลมสำนกไปวา แททจรงเปนเงนมาจากประชาชน
ไมใชเงนของหนวยงานราชการสนบสนนการวจย สำนกงบประมาณ กรมบญชกลาง
กรรมาธการงบประมาณ หรอสถาบนทางการเมอง
มหลกฐานทนาจะเปนตวบงชชดวาคนไทยผเสยภาษเผลอตว มกลมไปวางบวจย
ภาครฐเปนเงนมาจากกระเปาของพวกเขา กแคลองสำรวจดสวาแตละปมกลมประชาชน
ผบรโภค หรอกลมผประกอบการ เรยกรองใหหนวยวจยภาครฐแตละแหงทำงานวจย
เรองตางๆ ทตรงตามความตองการของเขากครง? ตลอดเวลาสามสบกวาปในแวดวง
วชาการ ผมไมเคยไดยนขาวคราวทกลมผบรโภค กลมผผลต กลมเกษตรกร เรยกรอง
ขอสงตวแทนของกลมผมสวนไดสวนเสยเขาไปนงรวมกำหนดนโยบายกบนกวจยของ
หนวยวจยภาครฐ! สถานการณอยางนนกเศรษฐศาสตรเรยกวา เกดสภาวะอปสงค
ออนกำลง (weak demand) หรอภาษาชาวบานบอกวา เหมอนเดกทารกหวนม
แตไมสงเสยงรอง ในเมอไมรสกตววาเปนเจาขาวเจาของ ถงแมประชาคมวจยไดรบ
การสนบสนนนอย งบประมาณนอย ซงสงผลกระทบถงทกภาคสวน กไมมใครรสก
ทจะตองแยแส ไมเขาใจวาเอาใจใสแยแสแลวตวจะไดอะไร?
หนไปดอาการเผลอลมของหนวยวจยภาครฐ เรากไมเหนโครงสรางการบรหาร
หนวยวจยภาครฐทมภาคตวแทนของผบรโภค และผผลต ไดเขามารวมกำหนด
นโยบายของการวจยกนอยางเอาจรงเอาจง ในกรมกองตางๆ และมหาวทยาลยของรฐ
ททำวจย
ในซกมหาวทยาลย ลาสดมประกาศ ยกอนดบใหเปนมหาวทยาลยวจยแหงชาต
9 แหง ถามจรงๆ แตละแหงมองคกรควบคมการวจยทมตวแทนผมสวนไดสวนเสย
อยรวมดวยไหม? เหนวากำหนดใหมทปรกษาตางประเทศจำนวนหนง มองไปทระบบวจย
ของกระทรวง บรรดาสำนกวจย ศนยสถาน มกลไกทเออใหผมสวนไดสวนเสยเขามา
เปนหนสวนไดอยางไร ลองตงคำถามและหาคำตอบกนอยางตรงไปตรงมากนสวา
ทกวนนใครเปนผตงโจทย หรอหวขอวจยใหกบนกวจยและหนวยงานวจยของรฐ?
นกวจยตงโจทยเอง? หวหนาหองปฏบตการ หรอหวหนาสถานวจยเปนคนตง?
เกดปรากฎการณทภาคราชการและการเมอง
รวมกนทำตวเปนเจาของเงน อยางชนด
สมบตของขาใครอยาแตะ! เมอผเสยภาษ
ไมรสกวาเปนเจาของเงนงบประมาณกไม
กระตอรอรนทจะตดตามใชเงน ไมเรยกรอง
ใหใชเงนสวนหนงวจยสรางทนทางปญญา
เพอวนน และวนหนา อยาวาแตรอยละ 2-3
ของจดพ แครอยละ 1 กยงไมมวแวว!
กลายเปนวาเงนภาษเปนของฟร ใครมอยาว
สาวไดสาวเอา เอาไปลงทนวจยนอย
ใครอยากซอรถหมเกราะ เครองบนขบไล
เรอดำนำ เครองตรวจระเบด กตามสะดวก
ไมร ไมสน มกคนทรวางบวจยเรองขาว
ของเราแตละปถกกวาราคาเรอดำนำ!
เจาของเงนทแทจรงนอนหลบไมร นอนค
ไมเหน ไมคาน แถมยงไมขดของทใคร
จะเอาเงนภาษทเจยดใหไปวจยนอยมาก
อยแลว ถกเอาไปใชวจยเพอตพมพอวด
ศกดานภาพทางวชาการใหกบประชาคม
วจยนานาชาต อยากขยบอนดบ ranking
เพมปมเดน ลดปมดอย คดอยางฉาบฉวย
เฉพาะดาน ปรบปรงภาพลกษณใหบรษท
จดอนดบของฝรงด โดยใจจดใจดำ ไมวางแผน
วจยใหเกดประโยชนกบคนไทยอยางเอาจรง
เอาจง ไมถายทอดความรใหกบผมสวน
ไดส วนเสยในเมองไทยให ได เรยนร
ทำกนอยางนประกาศครกโครม กไมมใคร
ลกขนโวยตอวานกวจยไทย ถอบตรแขง
ผคนในสงคมใหเกยรต ยกยอง ทงอยใน
และนอกมหาวทยาลย สวนใหญถกเรยกวา
“อาจารย” ทสงคมคนไทยเกรงใจ จงมก
รอดพนจากการถกทวงบญคณ ทวงสำนก
รบผดชอบจากผเสยภาษ แถมบอยครง
บางหนวยงานยงเผลอยกยอง สรรเสรญ
ใหรางวล ใหตำแหนงกนอก เจาของเงนภาษ
บางสวนยงไมมปญญาซอรถไถ ยงตอง
ผอนรถปกอพ นกวจยวนๆ นอกจากใช
เวลาสวนใหญ ทำงานวจยแลวนงหลงขด
หลงแขงมงพฒนาเขยนขอเสนอโครงการ
สนบสนนการวจย ยงจนไมมเวลา บางครง
เผลอตวลมไปวาตองมหนาทตอบคำถาม
ผอำนวยการ? หรออธบด? หรอวาโจทย
วจยนนไดจากตวแทน ภาคผลต ภาคการ
บรโภค ภาคสาธารณะ สงมาให?
บอยครงงานวจยภาครฐถกกลาวหาวา
เปนการเสนอคำตอบ ทไมตอบสนองตอ
คำถามหรอตอบโจทยของผมสวนไดสวนเสย
หรอพดเปนภาษาองกฤษปนไทยวา supply
กบ demand มกไมตรงกน! ดวยเหตนละมง
ชาวบานรานถน และนกการเมอง จงไม
ศรทธา ไมสนบสนน พฒนาวฒนธรรม
วจยใหเขมแขง
เราอยในประเทศทเลอกใชระบบบรหาร
แผนดนทมรฐบาลเปนศนยรวมอำนาจ
ในการบรหารทงหมด ถงแมจะมการ
มอบหมาย เพมบทบาทขององคการบรหาร
สวนทองถน อนเปนผลมาจากรฐธรรมนญ
ฉบบประชาชน พ.ศ.2540 กยงไมคอยไดเหน
ไดยน อบต. อบจ. ไหนเรยกรองขอ
บรการ การวจย หรอจดสรรงบของตวเอง
ลงไปใชในการวจย งบ อบต. อบจ. ยงถกใช
กบการสรางถนน ทำสะพาน
การบรหารการวจยภาครฐกยงเปน
การบรหารแบบรวมศนย ถงแมหนวยงาน
วจยบางแหงพยายามจดตงเครอขาย หรอ
สำนกงานสาขาในภมภาค แตงบประมาณ
ท ใชกถกสงตรงไปจากสวนกลางอยด
และถกสงไปนอย เพราะทสวนกลางกได
รบเงนนอย เงนภาษผคนทงประเทศทจายกน
ทงทางตรงและทางออม ถกสงมาเกบรวมท
สวนกลาง ไมมการจบแยก จบดม แยกกอง
แยกสวน วาทรวมเปนงบประมาณปละ
2 ลานลานบาทนน กอนไหนมาจากภาษ
สวนไหน จากภาคการผลตอะไร เปน
สดสวนเงนเทาไหร ควรลงทน กลบไปวจย
เพอพฒนาผลตภณฑ และสนองตอบตอผ
บรโภคผลตภณฑนนๆ เทาไหร?
จากสภาพ ขาดกลไกน ทำใหเงนทเกบ
จากราษฎร กลายสภาพเปน “เงนงบประมาณ
หรอ เงนหลวง” เปนเงนกอนใหญ กอนกลาง
ความเปนเจาขาวเจาของจรงๆ ของเงน
กอนนของผชำระภาษกเจอจางเลอนหายไป
8 �
ดวยเหตโดยพนฐานแลวรหสพนธกรรม
มความเปนสากล สงมชวตทกชนด
มระบบการสราง และสงตอคำสงทเปน
รหสชวตในรปแบบเดยวกน นบจากวนท
Watson และ Crick ไดเปดเผยความจรง
ของธรรมชาตขอนเมอ 50 กวาปมาแลว
สงมชวตทมลกษณะใหมไดถกสรางขน
ยาและการบำบดรกษาแนวใหมถกพฒนา
ขนอยางรวดเรวและตอเนอง นำมาเปน
ประโยชนสมวลมนษยชาตอยางมาก
ในวงการเกษตร พชพรรณหลากหลาย
ชนดไดรบการพฒนาเพอใหทนตอ
ความตองการอาหารของประชากรโลก
ดวยเทคนคน ปจจบนมพชดดแปลง
พนธกรรมจำนวนมากทผานขนตอน
การทดสอบความปลอดภยตอผบรโภค
สภาพแวดลอม บนพนฐานขอมลทาง
วทยาศาสตร รวมทงมกฎระเบยบขอ
ตกลงในการควบคมดแลพชจเอมโอ
ระหวางประเทศ เพอปองกนปญหาท
อาจเกดขนโดยคาดไมถงเปนอยางด
ซงจะอานไดจากบทสมภาษณพเศษ
ของอาจารย ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร
ในฉบบน ในป พ.ศ. 2553 พชดดแปลง
พนธกรรมไดรบการยอมรบปลกเปน
การคาใน 29 ประเทศทวโลก บนเนอท
มากกวา 925 ลานไร และมการคาขาย
ผลผลตจากพชดดแปลงพนธกรรมอยาง
แพรหลายทวโลก ผเขยนในฐานะทเปน
ผหนงทคลกคลทำงานเกยวของกบการ
สรางพชจเอมโอมาเปนเวลาพอสมควร
จงขอมาเลาถงประสบการณ และแนวทาง
การพฒนาพชดดแปลงพนธกรรมทมสวน
เกยวของ
สรางพชจเอมโอไดอยางไร?: การสรางพช
จเอมโอสามารถทำได 2 วธหลก คอ
การถายยนโดยไมอาศยพาหะ และการ
ถายยนโดยใชพาหะ หรอตวพาเขาชวย
แตละวธมขอด ขอจำกดทแตกตางกนไป
การถ ายยนโดยไมต องใชพาหะน น
หลกการคอใชวธการตางๆ ในการสงยน
ทเราสนใจใหผานผนงเซลลพชเขาไปยง
นวเคลยส เพอใหยนเหลานนสามารถ
เขาไปรวมตวกบจโนมหรอพนธกรรมของ
พชได สงทนำมาใชในการสงยนเขาเซลล
พช เชน ใชแรงดนกาซรวมกบแรงกระแทก
ของอนภาคโลหะ หรอใชวธการเจาะผนง
เซลลใหเปนชองเปดโดยใชกระแสไฟฟา
ชอต หรอใชผลกผงหนกากเพชร (ซลกอน
คารไบด) ทมลกษณะแหลมเหมอนเขม
ขนาดเลกเจาะใหผนงเซลลเปนร จากนน
อาศยหลกการแพรของสารละลายในการ
สงยนเขาไปภายในเซลล ในปจจบนวธ
การทนยมทสดและประสบความสำเรจ
มากทสด คอการใชแรงดนจากกาซฮเลยม
ซงเปนกาซเฉอยในการขบดนอนภาคทอง
ทเคลอบผวดวยยนหรอดเอนเอทตองการ
ถายใหทะลผานเขาไปในเซลลพช วธการ
นเรยกวาวธการยงอนภาค หรอ particle
bombardment
อกวธในการนำยนเขาสเซลลพช คอการ
ใชพาหะเปนตวพายนทเราสนใจเขาไป
วธการนมาจากการศกษาทพบวา ใน
ธรรมชาตมเชอแบคทเรยทสามารถนำยน
เขาไปในเซลลพชได คอเชออะโกรแบคทเรยม
(Ag robacter ium tumefac iens)
ซงเปนแบคทเรยทใกลชดกนมากกบเชอ
ไรโซเบยมทตรงไนโตรเจนในปมรากถว
โดยเชอชนดนเขายดจบกบเซลลพชและ
ยายยนบางสวนเขาไปรวมตวกบสารพนธกรรมของพชได และเพมคำสงทาง
พนธกรรมใหพชนนสรางปมปม และกรดอะมโนทจำเพาะเพอใชในการเจรญเตบโตของเชอ
เมอความกาวหนาทางวทยาศาสตรมมากขน เราจงสามารถตดเอายนทกอโรคปมปม
ออกไปและใสยนทเราสนใจเขาไปแทนท แบคทเรยทไดรบการตดตอยนใหมกจะ
ทำหนาทสงถายยนเขาสพชตามปกต แตคราวนยนทถกสงถายเขาไปไมใชยนทกอให
เกดอาการปมปม แตเปนยนทเราสนใจทจะทำใหเกดประโยชน จะวาไปแลวการถาย
ยนโดยวธนเปนการลอกเลยนแบบจากธรรมชาตมากทสด และในทางปฏบตเมอเชอ
สงถายยนเขาเซลลพชแลว เราจะกำจดตวเชอออกใหหมดสน เชอดงกลาวจงไมเหลอ
ตดคางอยกบเซลลพช มแตเพยงดเอนเอหรอยนบางสวนเทานนทถกเคลอนยายเขาไป
เปนยนใหมของพช ดงนนความกงวลเรองเชอจะตดไปกบพช และเชอหลดออกไปถาย
ยนเขาสพชอนๆ จงไมเกดขน
ความยากของการสรางพชจเอมโอ: จากการทคลกคลกบการสรางพชจเอมโอมาเปน
เวลาพอสมควร ทำใหสามารถกลาวไดวาการสรางพชจเอมโอแมหลกการจะดไมยาก
แตในทางปฏบตนนในพชบางชนดคอนขางยาก การถายยนเขาสพชไมวาจะดวยวธการ
ใดกตาม เปนการนำยนเขาสเซลล ซงความสำเรจเกดขนเพยงไมกเซลลในเนอเยอท
นำมาเปนเปาหมาย โดยแตละชนเนอเยอมเซลลอยจำนวนมาก ทำอยางไรจงจะกำจด
เซลลทไมมยนทเราสนใจออกไป ใหเหลอไวแตเพยงเซลลทมยนทเราสนใจเทานน ซงจะ
ตรวจสอบไดงายดวยเทคนคอณชววทยา สงทยงจดวาเปนปญหาสำคญคอการชกนำให
เซลลทมยนทเราสนใจพฒนาขนมาเปนตนพชทสมบรณ ซงตองมสตรอาหารและ
สภาพแวดลอมทเหมาะสมตอพชนนๆ และจากประสบการณพบวาเซลลพชทผาน
กระบวนการในการคดเลอกและตรวจสอบตางๆ นานานน จะชกนำใหพฒนาเปน
ตนใหมไดยากกวาปกต ในพชบางชนดทเพาะเลยงเนอเยอไดยากนน อาจตองใชเนอเยอ
เรมตนในการถายยนมากถงหลายหมนชน จงจะไดเนอเยอทสามารถพฒนาจากเซลล
ทมยนทสนใจเพยงไมกยอดเทานน
ความพยายาม….สความสำเรจ: ทามกลางการพยายามทจะนำเทคโนโลยนมาใชประโยชน
แตประเทศไทยกยงประสบกบกระแสการตอตานเทคโนโลยทเกดจากการไดรบขอมล
ขาวสารทไมถกตอง ไมมขอมลเพยงพอ หรอ “อวชชา” หองปฏบตการเพาะเลยง
เนอเยอพชและถายยน ของศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร ซงตงอยท
มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน ไดดำเนนงานวจยและประสบความ
สำเรจในการสรางพชจเอมโอ ทจะเปนประโยชนตอการเกษตรหลายชนดดวยกน เชน
กลวยไมสกลหวายพนธเอยสกลซงเปนพนธการคาทมยนยบยงการสรางฮอรโมน
เอธลน ซงเปนฮอรโมนททำใหเกดการหลดรวงของดอกกลวยไม ทำใหกลวยไม
พนธใหมทไดบานทนกวากลวยไมปกต ขณะนอยระหวางการปลกทดสอบในโรงเรอน
ชวนรภยเพอประเมนความปลอดภยทางดานชวภาพ
อยระหวางการสรางพนธยคาลปตสทมการดดแปลงองคประกอบของเนอไมใหม
คณสมบตเหมาะสมสำหรบทำเยอกระดาษมากขน โดยใชพลงงานในการตมเยอ
ลดลงและใชสารเคมในการฟอก ตม
เยอนอยลง ทำใหกระบวนการผลต
กระดาษเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน
การสรางพชทเปน “วคซนกนได”
โดยนำสวนหน งของยนโปรตน
เปลอกหมไวรสของเชอไวรสโรคปาก
และเทาเปอยในสตวเทากบ (Foot and
Mouth Disease Virus, FMDV) ถาย
เขาสพช พชทสรางขนมาทมยนดงกลาวน
ไมสามารถกอโรคในสตวหรอแมกระทง
สงมชวตอนใดได แตเมอสตวเทากบกน
พชทมชนสวนของยนน เขาไป ระบบ
ภมคมกนของสตวจะตรวจจบสวนโปรตน
ทผลตจากยนนได และรบรเสมอนหนงวา
มเชอโรคบกรกเขามา และกระตนภม-
คมกนตอตานเชอไวรสชนดน ได ซง
เปนการทำวคซนนนเอง โดยวธการน
หองปฏบตการเพาะเลยงเนอเยอพชและ
ถายยนอยระหวางการสรางพนธพช
อาหารสตวหลายชนด เพอใหเปนวคซน
กนได ใชในการกระตนภมคมกนตอเชอ
FMVD และไดเตรยมความพรอมดาน
วชาการเพอใหมขดความสามารถใน
การผลตพชวคซนสำหรบมนษย โดย
การพฒนาเทคนคการถายยนเขาสพชผก
ทนยมรบประทานสด เชน ผกกาดหอม
ซงอาจพฒนานำไปใชปองกนโรคไดใน
อนาคต
แตขณะทนงเขยนตนฉบบนอยไดยน
เสยงโปรยหวขาวโทรทศนชองหนงแวว
มาวา “จนสงขาวจเอมโอเขาตลาดโลก
เกรงกระทบการคาขาวไทย” ฟงแลว
ตองตนจากภวงค และไดแตทอดถอนใจ
โลกเปลยนไป สงคมเปลยนไป การหยด
อยกบทไมตางอะไรกบการกาวถอยหลง
โลกปจจบนนประเทศตางๆ ใชเทคโนโลย
ในการกาวกระโดด จงจำเปนทประเทศ
ไทยจะตองเตรยมความพรอม และพฒนา
ศกยภาพในการนำเทคโนโลยมาใชประโยชน
เพอใหสามารถแขงขนในตลาดโลก
เสรได
พช GMOs…ความพยายาม สความสำเรจ ผศ.ดร.เสรมศร จนทรเปรม ภาควชาพชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน
การสรางสงมชวตทเรยกวา จเอมโอ (GMOs) หรอสงมชวตดดแปลงพนธกรรมนน
ถอเปนการปรบปรงพนธแนวใหมทชวยใหเราสามารถกาวขามปราการทางดาน
พนธกรรมของสงมชวตไดอยางอสระ
ผลงานเดน
10 11
สมภาษณพเศษ
สถานภาพของประเทศไทยตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ
รศ.ดร.บรรพต ณ ปอมเพชร กรรมการ ในคณะกรรมการการปฏบตตาม ภายใตพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ (Member, Compliance Committee under the Cartagena Protocol on Biosafety)
คณะกรรมการการปฏบตตาม
(Compliance Committee)
ภายใตพธสารคารตาเฮนา
วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ
มหนาทอะไร?
คณะกรรมการการปฏบตตามฯ
มทงหมด 15 คน มการคดเลอก
เปนผแทนของกลมประเทศตามพนท
ทางภมศาสตรตางๆ ทวโลก ปจจบนในสวนของเอเชยและแปซฟก
มภาคทงหมด 53 ประเทศ มผแทนในคณะกรรมการ 3 คน
จากอนเดย ซาอดอาระเบย และประเทศไทย มหนาทใหคำปรกษา
แนะนำ แกใข และสรางสมรรถภาพ ในการปฏบตตามพนธกรณ
ของพธสารฯ ตลอดจนการเฝาระวง ตดตาม การไมปฏบตตาม
และ การประเมนผลการปฏบตตาม โดยการใชรายงานแหงชาต
(national reports) ของประเทศภาคดวย
ศพทภาษาองกฤษคำวา genetically modified organism
(GMO) มการใชในภาษาไทยแตกตางกนไปอยางไมคอย
จะถกตองนก ในปจจบนการเรยกชอทถกตองของคำศพทน
ควรเปนอะไร?
ในอดต มการเรยก และการใชคำศพทภาษาองกฤษคำนใน
ภาษาไทยแตกตางกนไป เปน “สงมชวตตดแตงพนธกรรม” หรอ
“สงมชวตตดตอ สารพนธกรรม” หรอ “สงมชวตจำลองพนธ” หรอ
“สงมชวตดดแปลงพนธกรรม” หรอ “สงมชวตทมการดดแปลง
พนธกรรม” เปนตน จนกระทงเมอวนท 26 กนยายน 2544
ศาสตราจารย นายแพทยอรรถสทธ เวชชาชวะ ในฐานะนายก
ราชบณฑตยสถาน ไดทำหนงสอแจงสำนกงานคณะกรรมการ
อาหารและยา (อย.) ใหทราบวา คณะกรรมการบญญตศพท
วทยาศาสตร ของราชบณฑตยสถานไดบญญตศพทคำ “genetic
modified organism (GMO)” วา “สงมชวตดดแปรพนธกรรม
(จเอมโอ)” ในภาษาไทย และขอความรวมมอใหแกไขชอและ
ขอความทกแหงทใชในความหมายของคำ genetic modified
organism หรอ GMO เปน “... ดดแปรพนธกรรม” ดวย ซงผม
ในฐานะประธาน คณะกรรมการกลางดานความปลอดภยทางชวภาพ
(National Biosafety Committee-NBC) ในขณะนน เหนวา
ไมนาจะถกตองนก จงไดเสนอเรองทกทวงไปถงนายกราชบณฑตย-
สถาน ขอใหทบทวน ตงแตแกไขคำภาษาองกฤษ genetic modified
organism ซงเปนคำทผดไวยากรณ ใหถกตองเสยกอน เปน
genetically modified organism (GMO) และ ในภาษาไทยควร
ใชเปน “สงมชวตดดแปลงพนธกรรม” แต ไม ใช “สงมชวต
ดดแปรพนธกรรม” ตอมา ราชบณฑตยสถาน ไดจดพมพหนงสอ
ศพทวทยาศาสตร องกฤษ-ไทย ไทย-องกฤษ ฉบบราชบณฑตยสถาน
พมพครงท 5 (แกไขเพมเตม) พ.ศ. 2546 ไดเปลยนคำภาษาองกฤษ
ใหถกตองตามหลกไวยากรณ เปน genetically modified organism
(GMO) แตในภาษาไทยยงคงใชเปน “สงมชวตดดแปรพนธกรรม
(จเอมโอ)” อยางไมถกตอง เชนเดม ซงศพทคำนไมเปนทยอมรบ
ของนกเทคโนโลยชวภาพสวนใหญ ตลอดจนสาธารณชนทวไป
เทาใดนก
การดดแปลงทางพนธกรรม (genetic modification) ครอบคลม
ไปถงพช สตว และจลนทรย ดงนนคำวา genetically modified
plant หรอ GM plant ควรเรยกเปน พชดดแปลงพนธกรรม และ
genetically modified animal หรอ GM animal ควรเรยกเปน
สตวดดแปลงพนธกรรม สวนอาหารท ใชพชหรอสตวดดแปลง
พนธกรรมเปนองคประกอบหลก อาจอนโลมเรยกเปน “อาหารดดแปร
พนธกรรม” ได
สวนในพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ตาม
อนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ ซงเกยวของกบ
ความปลอดภยทางชวภาพ (biosafety) ของสงมชวตดดแปลงพนธกรรม
ไมมการใชคำวา genetically modified organism (GMO)
ภายใตพธสารน แตจะใชคำวา living modified organism (LMO)
หรอ “แอลเอมโอ” หรอ “สงมชวตดดแปลงทยงมชวตอย” แทน
โดยนยดงกลาว ทง GMO และ LMO ถอไดวาเปนคำพอง และ
เปนสงมชวตดดแปลงพนธกรรม เชนเดยวกน นอกจากนในชวงเวลา
ตอมา ไดมการเปลยนคำศพทจาก “พนธวศวกรรม (genetic
engineering)” ใหเปน “เทคโนโลยชวภาพสมยใหม (modern
biotechnology)” ซงขณะน ยงไมเปนทรกนอยางกวางขวาง
เทาใดนก ในปจจบน จงมการพยายามเรยกใชชอ พชดดแปลง
พนธกรรม หรอ พชจเอมโอ ใหเปน “พชเทคโนชวภาพ (biotech
crop)”
ขอตกลงระหวางประเทศทสำคญ และเกยวของกบพชเทคโนชวภาพ
มอะไรบาง?
ขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของโดยตรง คอ อนสญญาวาดวย
ความหลากหลายทางชวภาพ (Convention on Biological
Diversity-CBD) ซงประเทศไทยลงนามเปนผลงนาม (signatory)
เมอวนท 12 มถนายน 2535 และ ใหสตยาบน (ratification) เกอบ
12 ปตอมา เมอวนท 31 ตลาคม 2546 เพอเขาเปนภาค (party)
เมอวนท 29 มกราคม 2547 เปนลำดบท 188 จากทงหมด 193 ภาค
วตถประสงคหลกๆ ของอนสญญาฉบบนคอ ใหมการอนรกษ
ความหลากหลายทางชวภาพ การใชองคประกอบของความหลากหลาย
ทางชวภาพอยางยงยน และการแบงปนผลประโยชนทยตธรรม
และทดเทยมกน ในการใชประโยชนและการเขาถงทรพยากรทาง
พนธกรรมทเหมาะสม เปนตน
ภายใตอนสญญาฉบบน มการจดทำ พธสารคารตาเฮนาวาดวย
ความปลอดภยทางชวภาพ (Cartagena Protocol on Biosafety)
ซงปนขอตกลงระหวางประเทศ ในรปของพธสาร (protocol) ซงม
วตถประสงคหลกคอ สนบสนนใหมความแนใจในการปองกนท
เพยงพอ การเคลอนยายทปลอดภย การดแล และการใชประโยชน
จากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม ทอาจมผลกระทบในทางลบ โดยเนน
การเคลอนยายขามเขตแดน (transboundary movement) ซง
เปนการแสดงถง การทประชาคมโลกใหคำยนยนรวมกน ทจะควบคม
และดแล การเคลอนยาย การบรรจหบหอ การจำแนกระบ และ
การใชประโยชน LMO หรอ GMO อยางปลอดภยตอสงแวดลอม
โดยพจารณาถงสขอนามยของมนษยดวย โดยไดรบการรบรองเมอ
วนท 29 มกราคม 2543 และมผลบงคบใชเมอวนท 11 กนยายน
2546 โดยประเทศไทยไมสามารถลงนามได เพราะในขณะนนยงไมได
เขาเปนภาคของอนสญญาวาดวยความหลากหลายทางชวภาพ จงตอง
ใหภาคยานวต (accession) แทน เมอวนท 10 พฤศจกายน 2548
เพอเขาเปนภาคพธสาร เมอวนท 8 กมภาพนธ 2549 เปนลำดบท
128 จากทงหมด 160 ภาค
มขอตกลงพหภาคดานสงแวดลอมอนๆ (Multilateral Environmental
Agreements-MEAs) ทเกยวของอกมากพอสมควร แตทสำคญคอ
อนสญญาวาดวยการอารกขาพชระหวางประเทศ (International
Plant Protection Convention-IPPC) ซงมวตถประสงคในการ
รวมมอกนทจะปองกนการแพรกระจาย การนำเขาศตรพชตางๆ ของ
พชและผลตผลพชตางๆ และทจะสงเสรมมาตรการทเหมาะสม
ในการควบคมศตรพชเหลานน เปนอนสญญาทเกยวของกบการคา
ระหวางประเทศของสนคาทางการเกษตร และอยภายใตความ
รบผดชอบขององคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (FAO)
ซงงานรบผดชอบหลก คอ การจดทำมาตรฐานระหวางประเทศ
วาดวยมาตรการสขอนามยพช (International Standards for
Phytosanitary Measures-ISPMs) ตางๆ ของพช และ ผลผลตพช
รวมถงพชดดแปลงพนธกรรม หรอ พชจเอมโอ ทมการนำมาตรการ
เหลานนมาบงคบใชภายใต ขอตกลงขององคการการคาโลก เรองการ
ประยกตใชมาตรการสขอนามย และสขอนามยพช (WTO-SPS
Agreement on the Application of Sanitary and Phytosanitary
Measures) ดวย
พนธกรณของประเทศไทยตามพธสารคารตาเฮนา?
หลงจากทประเทศเขาเปนภาคของพธสารนเมอวนท 8 กมภาพนธ
2549 แลว คณะรฐมนตรไดอนมตให สำนกงานนโยบายและ
แผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) กระทรวงทรพยากร
ธรรมชาตและสงแวดลอม ซงเปนศนยกลางระดบประเทศ
(National Focal Point) ของอนสญญาวาดวยความหลากหลาย
ทางชวภาพอยแลว ทำหนาทเปนศนยกลางระดบประเทศของพธ-
สารคารตาเฮนาดวย และกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ โดย
คณะกรรมการอนรกษและใชประโยชนความหลากหลายทาง
ชวภาพแหงชาต ซงมรฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ
เปนประธาน ไดแตงตง คณะอนกรรมการพธสารคารตาเฮนา
วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ขนในป 2549 ใหมหนาทดแล
กจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยทางชวภาพของประเทศไทย
ตลอดจนการดำเนนการตามพนธกรณของพธสาร โดยม
ปลดกระทรวงทรพยากรธรรมชาตฯ เปนประธาน และผมไดรบ
แตงตงใหเปนอนกรรมการดวย ตอจากนน สผ. ไดจดตงสำนกงาน
ประสานและแลกเปลยนขอมลดานความปลอดภยทางชวภาพ
หรอ Biosafety Clearing-House (BCH) ขนมา ตามพนธกรณ
ของพธสารฯ ดแลกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภย
ทางชวภาพของจเอมโอ ในประเทศไทย
ในการประชมสมชชาภาคอนสญญาวาดวยความหลากหลาย
ทางชวภาพ (Conference of the Parties to the Convention
on Biological Diversity- COP) ทำหนาทในฐานะทประชม
ของสมชชาภาคพธสารคารตาเฮนาวาดวยความปลอดภยทาง
ชวภาพ [Conference of the Parties to the Convention on
Biological Diversity (COP) serving as the Meeting of the
Parties to the Cartagena Protocol on Biosafety (MOP)]
ครงท 5 หรอ COP-MOP 5 ระหวางวนท 11-15 ตลาคม 2553
กอนการประชม COP 10 ระหวางวนท 18-29 ตลาคม 2553
ณ เมองนาโงยา ประเทศญปน ไดมการรบรองพธสารเสรมทเกยวกบ
ความปลอดภยทางชวภาพเพมเตม เมอวนท 15 ตลาคม 2553
คอ พธสารเสรมนาโงยา-กวลาลมเปอรวาดวยการรบผดชอบ
และการชดใชคาเสยหาย ตามพธสารคารตาเฮนาวาดวยความ
ปลอดภยทางชวภาพ (Nagoya-Kuala Lumpur Supplementary
Protocol on Liability and Redress to the Cartagena
Protocol on Biosafety) ซงมวตถประสงคใหมการอนรกษและ
การใชประโยชนความหลากหลายทางชวภาพอยางยงยน โดย
คำนงถงความเสยงตอสขอนามยของมนษยดวย โดยการใหมกฎ
ระเบยบ และ วธการระหวางประเทศตางๆ ในเรองของการ
รบผดชอบและการชดใชคาเสยหาย ทเกยวของกบผลกระทบใน
ทางลบตอสงแวดลอม และสขอนามยของมนษย ในการใช
สงมชวตดดแปลงพนธกรรม พธสารเสรมฉบบน เปดใหมการลงนาม
(signatory) ตงแตวนท 7 มนาคม 2554-วนท 6 มนาคม
2555 โดยจะมผลบงคบใชในวนทเกาสบ หลงจากการยนสาสน
การใหสตยาบน (ratification) หรอ การยอมตกลง (acceptance)
1� 1�
สมภาษณพเศษ
หรอ การเหนชอบ (approval) หรอ การเขามามสทธ หรอ ภาคยา-
นวต (accession) รายท 40 โดย ณ วนน ม 24 ภาคทไดลงนาม
เปนผลงนาม (signatory) แลว แตประเทศไทยยงไมไดลงนาม
สถานภาพทางกฎหมายควบคมดแลจเอมโอในประเทศไทย?
ประเทศไทยมหนวยงานและกฏหมายมากมาย ทสามารถนำ
มาใชควบคมและดแลจเอมโอ โดยไมตองมการออกกฎหมาย
ใหมได แตเพอใหเกดความเดนชดเกยวกบพชจเอมโอ กระทรวง
เกษตรและสหกรณ ไดออกประกาศ ตามพระราชบญญตกกพช
พ.ศ. 2507 เมอวนท 10 พฤษภาคม 2537 มผลบงคบใชตงแต
วนท 7 มถนายน 2537 กำหนดพชจเอมโอ 40 ชนด ใหเปน
“สงตองหาม” และ หามนำเขา ยกเวนเพอการศกษาและวจย
ตอมา คณะกรรมการนโยบายเศรษฐกจระหวางประเทศ โดย
คณะอนกรรมการนโยบายสนคาเทคโนโลยชวภาพ ในการประชม
เมอวนท 18 ตลาคม 2542 เหนชอบ ไมยนยอมใหมการนำเขา
เมลดพนธพชจเอมโอ มาทำการเพาะปลกในเชงพาณชย จนกวา
จะพสจนไดวามความปลอดภย แตสามารถนำเขาไดเพอการวจย
เทานน สวนเมลดถวเหลองและขาวโพดดดแปลงพนธกรรม ทนำ
มาใชเปนอาหารคน อาหารสตว และสำหรบการแปรรป สามารถ
นำเขาได และการตรวจสอบวาเปนเมลดดดแปลงทางพนธกรรม
หรอไม ใหเปนไปโดยความสมครใจ
ตอจากนน มประกาศเพมเตม คอ ประกาศกระทรวงเกษตร
และสหกรณฯ ขอยกเวนและเงอนไข ตามพระราชบญญตกกพช
พ.ศ. 2507 ลงวนท 17 มนาคม 2543 มผลบงคบใชวนท 29
มนาคม 2543 และประกาศฯ ขอยกเวนและเงอนไขตาม
พระราชบญญตกกพช พ.ศ. 2507 (ฉบบท 4) พ.ศ. 2546 ลงวนท
14 ตลาคม 2546 มผลบงคบใชวนท 28 ตลาคม 2546 ใหพช
จเอมโอ รวม 89 ชนดเปนสงตองหาม โดยมขอยกเวนในกรณ
ทใชเปนอาหารสำเรจรป และ ขาวโพดและถวเหลองทใชเปน
วตถดบในการผลตอาหารสำหรบมนษย หรอ อาหารสตว หรอ
ใชในกระบวนการอตสาหกรรม ทงนอาหารสำเรจรปททำจาก
พชตามรายการ ไดรบการยกเวนไมเปน สงตองหาม
เพอปองกนความเสยหายทอาจจะเกดขน รวมถงเพอเปนการ
ใหขอมลตอผบรโภคเกยวกบอาหารทไดมาจากเทคนคการดดแปลง
ทางพนธกรรม โดยอาศยอำนาจตามพระราชบญญตอาหาร
พ.ศ. 2522 ไดมประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 251)
พ.ศ. 2545 ใหมการแสดงฉลากอาหารทไดมาจากเทคนคการ
ดดแปลงพนธกรรม ใชกบถวเหลองและขาวโพดดดแปลงพนธกรรม
และผลตภณฑ แสดงขอความ “ดดแปรพนธกรรม” ถาม
องคประกอบมากกวา 5 เปอรเซนตของแตละสวนประกอบหลก
3 อนดบแรก แตไมใชบงคบกบผผลตรายยอย และหามใช
ขอความ “ปลอดอาหารดดแปรพนธกรรม” หรอ “ไมใชอาหาร
ดดแปรพนธกรรม”
แตสบเนองมาจากการกดดนของกลมองคกรผตอตานจเอมโอ
และการไมมนโยบายทเแนนอน ตลอดจนการแทรกแซงของผตอตาน
จเอมโอในองคกรตางๆ และบคลากรทมแตความเปนอวชชา ใน
หนวยงานหลายแหง ทำใหตองมการยกรางกฎหมายทจะนำมาใช
ควบคมและดแลจเอมโอ และ คณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบ ราง
พระราชบญญตวาดวยความปลอดภยทางชวภาพของเทคโนโลย
ชวภาพสมยใหม พ.ศ...... เมอ วนท 22 มกราคม 2551 และ ขณะน
ยงอยในการพจารณาของคณะกรรมการกฤษฎกา ตรวจทาน กอนเสนอ
ใหทประชมสภาผแทนราษฎร พจารณาออกเปนกฎหมายตอไป
ดวยเหตน จงมความจำเปนในการจดทำ กรอบงานแหงชาต
วาดวยความปลอดภยทางชวภาพ (National Biosafety Framework-
NBF) เพอใหกจกรรมตางๆ ทเกยวของกบความปลอดภยทาง
ชวภาพของจเอมโอ เปนระบบทมเอกภาพชดเจน และอยในกรอบ
เดยวกน โดยกรอบงานแหงชาตของประเทศไทย มองคประกอบ
สำคญ 5 เรอง คอ 1) นโยบายดานความปลอดภยทางชวภาพ
(biosafety policies); 2) ระบอบการควบคมและกำกบดแล
(regulatory regimes); 3) ระบบดแลคำรองตางๆ การบรหารงาน
การประเมน และการบรหารจดการความเสยง การตดสนใจ ฯลฯ
(systems to handle requests); 4) การตดตาม การตรวจสอบ
และการบงคบใช (follow-up actions); และ 5) การสรางจตสำนก
และการมสวนรวมของสาธารณชน (public awareness and
participation) โดยมการเรมดำเนนการมาตงแตป 2544 โดย
ศนยความหลากหลายทางชวภาพ ในขณะนนอยในความดแลของ
ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต (BIOTEC) แต
ตองชะงกไป เพราะมการโอนถายงานความปลอดภยทางชวภาพ
ของจเอมโอ ใหไปอยกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
ซงตงขนมาใหมในป 2545 ตอมา สำนกงานนโยบายและแผน
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) ดำเนนการตอ โดย
แตงตงใหผมทำหนาทเปนประธานคณะทำงานทปรกษาและกำกบ
โครงการจดทำกรอบงานแหงชาตวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ
ของประเทศไทย เมอป 2548 โดยการสนนสนนจากโครงการ
UNEP-GEF Global Project for the Development of National
Biosafety Frameworks และดำเนนการจดทำในชวงเวลาตงแต
เดอนกรกฎาคม 2548 เสรจสมบรณในเดอนมกราคม 2550 สผ.
เสนอ กรอบงานแหงชาตตอ คณะอนกรรมการพธสารคารตาเฮ
นาวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ ซงใหความเหนชอบแลว และ
ในป 2551 เสนอคณะกรรมการอนรกษและใชประโยชนความ
หลากหลายทางชวภาพแหงชาต พจารณาใหความเหนชอบ เพอ
เสนอ ครม. ใหอนมตในหลกการ ใหใชเปน เอกสารหลกสำหรบ
การดำเนนงานทเกยวของกบความปลอดภยทางชวภาพของจเอมโอ
ของประเทศไทย ตอไป แตไมทราบความกาวหนาแตอยางใดทงสน
ความเปนไปไดในการทดสอบพชดดแปลงพนธกรรมใน
ภาคสนาม?
ในประเทศไทย มการทดสอบพชดดแปลงพนธกรรมหรอพชจเอมโอ
ในภาคสนาม เกอบ 20 ปมาแลว ตงแตป 2536 พชจเอมโอชนดแรก
ททำการทดสอบคอ มะเขอเทศชะลอการสก พนธ FLAVR SAVR
ซงนำเขามาโดยบรษท Calgene จากประเทศสหรฐอเมรกา เปนการ
ทดสอบเพอการผลตเมลดพนธ โดยทำการทดสอบและประเมน
ความเสยงในแปลงทดลองภาคสนาม ทอำเภอบางระกำ จงหวด
พษณโลก และมการกำกบดแลการทดสอบ และการใชมาตรการ
ความปลอดภยทางชวภาพ ควบคมโดยคณะกรรมการกลางดาน
ความปลอดภยทางชวภาพของไบโอเทค โดยการใช แนวทางปฏบต
เพอความปลอดภยทางชวภาพ (Biosafety Guidelines) ภาคสนาม
ป 2535 ของคณะกรรมการกลางฯ เปนมาตรการควบคมการทดสอบ
ซงในขณะนน ยงไมมกฎหมายควบคมการนำเขาเมลดพนธพช
จเอมโอ ใหเปนสงตองหาม ในประเทศไทย
ตอมาเมอวนท 10 พฤษภาคม 2537 กระทรวงเกษตรและ
สหกรณ ไดออกประกาศ ตามพระราชบญญตกกพช พ.ศ. 2507
กำหนดพชจเอมโอ 40 ชนด ใหเปนสงตองหาม และหามนำเขา
ยกเวนเพอการศกษาและวจย โดยมผลบงคบใชตงแตวนท 7
มถนายน 2537 เปนตนมา และประกาศเพมอก 49 ชนดในป 2546
รวมเปนทงหมด 89 ชนด ยกเวนอาหารสำเรจรปททำมาจาก
พชเหลานน
ตอจากนน มการขออนญาตจากกรมวชาการเกษตร นำเขาพช
จเอมโอหลายชนด เพอการประเมนความปลอดภยทางชวภาพ
และการทดสอบในโรงเรอน หรอ หองปฏบตการ การทดสอบในแปลง
ทดลองภาคสนามขนาดเลก และการทดสอบในภาคสนามขนาดใหญ
ซงการทดสอบทระดบตางๆ ดำเนนการไปไดเปนทนาพอใจ จนกระทง
เมอวนท 3 เมษายน 2544 ไดม มต ครม. ”หามการทดสอบพช
จเอมโอในภาคสนาม” ตามคำเรยกรองของสมชชาคนจน และองคกร
เอกชนทตอตานพชจเอมโอ จนกวาจะมกฏหมายวาดวยความปลอดภย
ทางชวภาพ ออกมาบงคบใช เพราะพบวามการเลดลอดของฝาย
จเอมโอจากแปลงทดลองของกรมวชาการเกษตร เขาไปปนเปอน
อยในแปลงฝายของเกษตรกร ดวยเหตน การทดสอบภาคสนาม
ของพชจเอมโอทนำเขามาจากตางประเทศ ประกอบดวย มะเขอเทศ
1 สายพนธ ฝาย 4 สายพนธ ขาวโพด 10 สายพนธ และพชจเอมโอ
ทพฒนาขนมาในประเทศ โดยกรมวชาการเกษตร มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร มหาวทยาลยมหดล และมหาวทยาลยเทคโนโลย
ราชมงคลศรวชย เชน ขาว พชสกลแตง ฝาย มะละกอ พรก
มะเขอเทศ และสบปะรดดดแปลงพนธกรรม ไมสามารถดำเนนการได
จนทกวนน และการทดสอบพชจเอมโอสามารถทำไดเฉพาะในโรง
เรอนทมดชด และหองปฏบตการเทานน
แตกลมตอตานพชจเอมโอกาวราวมากขนอก โดยกลมกรนพช
ไดบกเขาทำลายมะละกอจเอมโอ ในแปลงทดลองของกรมวชาการ
เกษตร ทตำบลทาพระ จงหวดขอนแกน เมอวนท 27 กรกฎาคม
2547 และเมอวนท 2 สงหาคม 2548 กลมกรนพชเอเชยตะวนออก
เฉยงใต กดดนทประชม ครม. สญจร ทจงหวดจนทบร ใหสงทำลาย
พชจเอมโอ ทมการทดลองในหองปฏบตการของหนวยราชการ
และมหาวทยาลยตางๆ ดวย
ชวงเวลาตงแตวนท 3 เมษายน 2544 เปนตนมาจนถง ณ
วนน รวมเปนเวลาหนงทศวรรษ จงอาจเรยกไดวาเปน “ยคมด”
ของการวจยและพฒนา และการใชประโยชนจากเทคโนโลย
ชวภาพสมยใหมของประเทศไทย จดไดวาเปนการสญเสยโอกาส
การใชเทคโนโลยสมยใหม และถาหากจะเรมตนกนใหม ณ วนน
เพอใหถงความกาวหนาทควรจะไดมาแลว ณ วนน เราจะตอง
เสยเวลาในอนาคต ทวคณเปนสองทศวรรษ
ตอมาอกครง หลงการปฏวตเมอวนท 19 กนยายน 2549 ครม.
”ขงแก” เมอวนท 25 ธนวาคม 2550 ไดทบทวนมต ครม. เมอ
วนท 3 เมษายน 2544 ซงหามการทดสอบพชจเอมโอในภาค
สนาม จนกวาจะมกฎหมายวาดวยความปลอดภยทางชวภาพ
ออกมาบงคบใช โดยมมตผอนผน ใหมการขยายการทดลองวจย
พชจเอมโอ ใหไปสระดบแปลงทดลองของราชการได โดยใหมการ
ระบพนทและชนดของพช และมมาตรการควบคมอยางเขมงวด
รวมทงจดใหมกระบวนการรบฟงความเหนของประชาชน และผม
สวนไดเสยตามมาตรา 67 ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย
พทธศกราช 2550 และ ใหสำนกเลขาธการ ครม. เรงใหหนวยงาน
ทเกยวของรบดำเนนการเกยวกบ ราง พรบ. วาดวยความปลอดภย
ทางชวภาพของเทคโนโลยชวภาพสมยใหม พ.ศ. ..... ดวย
กรมวชาการเกษตร ศนย ไบโอเทค และมหาวทยาลย
เกษตรศาสตร ไดเรมจดทำขอเสนอโครงการทดสอบพชจเอมโอ
ในภาคสนามในแปลงทดลองของราชการ เมอ 1 เมษายน 2551
โดยเลอกมะละกอ และมะเขอเทศจเอมโอ ทพฒนาขนมา
ในประเทศเปนพชทดลอง เพอจะเสนอให ครม. พจารณา แตจน
ณ วนนยงไมมความกาวหนาเทาทควร และการตความราง
พรบ. วาดวยความปลอดภยทางชวภาพของเทคโนโลยชวภาพ
สมยใหม พ.ศ. .... กยงไมเสรจสมบรณเชนกน และโดยเชนน
เปนเวลาสามปกวาแลว ตอจากนเราจะไปทไหนกน?
หมายเหต
การกลาวหาลอยๆ หรอ การเชอกนอยางทไมรความจรง และ
ไมมเหตผลวา “จเอมโอ” ไมด หรอรายแรง ทสาธารณชนทวไป
หรอกลมคนทตอตานจเอมโอเขาใจผดๆ และทำกนอยในขณะน
จะไมแตกตางไปจากการกลาวหาวา “คน” เปนคนไมดแลว
คนทกคนทเหลอตองเปนคนไมดไปดวยหรอ? ควรตองแยกออก
เสยกอนวา “จเอมโอ” หรอ “คน” นนๆ คอ จเอมโอตวไหน? หรอ
คนคนไหน? แลวจเอมโอตวนน หรอ คนคนนน ไมด หรอเลว
อยางไรบาง? และไมดในระดบมากนอยแคไหนบาง? พรอมกบ
ตองมประจกษพยาน และหลกฐานประกอบ และสนบสนนดวย!!!
จะไดมการใชมาตรการทเหมาะสมมาควบคมดแลจเอมโอตวนน
หรอคนคนนนได………
14
แนะนำสถาบนภาค
มหาวทยาลยพะเยาเปนมหาวทยาลยในกำกบของรฐ โดย
ยกฐานะจากมหาวทยาลยนเรศวร พะเยา เปน มหาวทยาลยพะเยา
เมอวนท 16 กรกฎาคม 2553 ตงอยทตำบลแมกา อำเภอเมอง
จงหวดพะเยา มหาวทยาลยพะเยาไดเขารวมเปนสถาบนภาค
ของศนยความเปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร สำนกพฒนา
บณฑตศกษาและวจยด านวทยาศาสตรและเทคโนโลย
ศนยความเปนเลศ ดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร:มหาวทยาลยพะเยา (มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา)
สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ในป พ.ศ.2551
โดยมคณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาตทำหนาทเปน
ผประสานงาน โดยไดรบการสนบสนนดานครภณฑบางสวน
เพอสงเสรมการทำงานวจยของอาจารยและนสต โดยแบงงานวจย
ได 2 ดาน คอ
งานวจยดานสตวนำ การศกษาคณลกษณะและการแสดงออก
ของยนตางๆ ในปลาดกอย เพอใชเปนดชนชวภาพตรวจการ
สมผสโลหะหนกในแหลงนำ ไดแก ยน Metallothionein,
Catalase, Glutathione peroxidase เปนตน การศกษาผลของ
การผสมสารสกดจากสมนไพรในอาหารเลยงสตวนำ เพอศกษา
อตราการเจรญเตบโต อตรารอด ระบบภมคมกน การแสดงออก
ของยนตางๆ และความตานทานตอเชอกอโรค
งานวจยดานพช การศกษาเกยวกบการคดเลอกพช
ททนทานตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมโดยใชเทคนค
เพาะเลยงเนอเยอพช การสำรวจการเกดโรคพชในระดบ
แปลงและตรวจวนจฉยโรคพชโดยใช เทคนค
Nested PCR และการชกนำใหเกด hairy root
โดยใช Agrobacterium rhizogenes ในพช
สมนไพร เพอกระตนการผลตสารทตยภมทม
ความสำคญทางดานเภสชกรรม
15
AgBiotech Hot News
พชจเอมโอ หรอพชท ไดรบการตดตอสาร
พนธกรรม ไดมการปลกทดสอบในประเทศไทย
ครงแรกตงแตป 2537 โดยมะเขอเทศ Flavr Savr ทมคณสมบตยดอายหลงการเกบเกยว
ของบรษท Calgene เปนพชชนดแรกท ไดรบอนญาตใหมการปลกทดสอบใน
ประเทศไทย ตามดวยการปลกทดสอบฝายบทของบรษท Monsanto ในป 2539
ตอมาการทดสอบพชจเอมโอในแปลงเปดไดถกยบยงในวนท 3 เมษายน 2544 จากการ
เรยกรองของสมชชาคนจน เนองจากในขณะนนประเทศไทยยงไมมกฎหมายวาดวย
ความปลอดภยทางชวภาพ และพบวามการปนเปอนของฝายบทในแปลงของเกษตรกร
กอนทจะไดรบอนญาตใหมการผลตเชงพาณชยได นกวชาการยงคงเลงเหนความสำคญ
ของการวจยพชจเอมโอและไดพยายามผลกดนใหมการวจยและพฒนาอยางตอเนอง
การวจยพชจเอมโอจงดำเนนไปอยางชาๆ ในระดบหองปฏบตการและในแปลงปด
จนกระทง 25 ธนวาคม 2550 รฐบาลไทยไดอนญาตใหมการทดสอบพชจเอมโอในแปลง
เปดอกครง แตจำกดเพยงการทดสอบในแปลงทดลองของราชการเทานนและตองม
มาตรการปองกนแกไขอยางเขมงวด ทำใหยงไมมหนวยงานใดยนขออนมตการทดลอง
ในแปลงเปด
แมวาปจจบนประเทศไทยยงไมอนญาตใหมการผลตพชจเอมโอในเชงพาณชย เรา
อาจเขาใจวาไมมอาหารจเอมโอจำหนายในประเทศไทย แตนนเปนความเขาใจทผด
พระราชบญญตกกพช 2507 แกไขเพมเตม 2542 ไดประกาศหามการนำเขาพช
จเอมโอ 40 ชนด และตอมาไดประกาศเพมเตมหามการนำเขาพชจเอมโออก 49 ชนด
เมอ 14 ตลาคม 2546 นอกจากนนในเดอนมกราคม 2544 กระทรวงสาธารณสขได
ประกาศหามการนำเขาอาหารทมสวนประกอบของ Cry9C DNA sequence (สาร
พนธกรรมของ StarLink corn หรอขาวโพดจเอมโอชนดหนง) หรอโปรตนทสรางมา
จากสารพนธกรรมนในผลตภณฑจากขาวโพด 7 ประเภท ขอบงคบทกลาวมาไดปรบ
เปนประกาศพชตองหาม 85 รายการในเดอนมนาคม 2553 ซงขอบงคบหามการนำเขา
คณกลวไหม ทจะกนอาหารจเอมโอ
ดร.อรชส นภสนธวงศ อรรถจนดา ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตร และทรพยากร คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
อาหารจเอมโอมขายในไทยแลวหรอ
อาหารทมสวนประกอบของสารดดแปลงพนธ หรอเรยกงายๆ วา
อาหารจเอมโอ เปนคำทนากลวสำหรบคนไทยหลายๆ คน แต
คนไทยสวนมากคงไมตระหนกดวยซำไปวาอาหารจเอมโอมวางขายและปะปน
อยในตลาดในประเทศแลว
1� 1�
AgBiotech Hot News
โอกาสทจะยอมรบอาหารจเอมโอมากกวา
ดวย การศกษาของ Krualee and Napasin
tuwong (2010) ทำใหเราเขาใจการ
ยอมรบของผบรโภคมากขน จากการ
สอบถามโดยตรง อยางไรกตามการศกษาน
ก อาจไมสะทอนการยอมรบอาหาร
จเอมโออยางแทจรงเพราะไมไดสำรวจ
จากพฤตกรรมการซอ แตเปนการสอบถาม
วาจะซอหรอไม ในสถานการณจรงผบรโภค
สวนมาก อาจไมไดตระหนกวาอาหาร
จเอมโอมจำหนายในทองตลาดและอาจ
ไมไดสงเกตขอความทแสดงบนฉลากวา
เปนอาหารจเอมโอดวยซำ ดงนนแมเขา
คดวาเขาจะไมซออาหารจเอมโอ แตเขา
อาจจะตดสนใจซอ โดยไมไดตระหนกวา
เปนอาหารจเอมโอ และในอนาคตเมอ
อาหารจเอมโอมราคาทถกกวาสนคา
ปกตแบบเดยวกน (โดยทวไปพชจเอมโอ
มตนทนการผลตทตำกวาและใหผลผลต
สงกวาพชปกต) ผบรโภคอาจจะเลอกซอ
อาหารจเอมโอมากขน
พชจเอมโอทกลาวมานไดยกเวนอาหารสำเรจรปทมสวนประกอบของพชจเอมโอ สำหรบ
ขาวโพดและถวเหลองจเอมโอทใชเปนวตถดบในการผลตอาหารคน อาหารสตว หรอ
เพอการอตสาหกรรมกไดรบการยกเวนเชนกน แตจะตองมใบรบรองปลอดศตรพชจาก
ประเทศสงออก สงเกตไดวาถวเหลองและขาวโพดเปนสนคาทไดรบการยกเวนทงๆ
ทเปนพชจเอมโอทสำคญ เหตผลคงเปนเพราะเปนสนคาทประเทศไทยไมสามารถผลต
ไดเพยงพอกบความตองการภายในประเทศ และเปนททราบกนวาประเทศสงออก
รายสำคญกเปนผผลตจเอมโอ เชนในกรณของถวเหลอง แตละปประเทศไทยนำเขา
ผลตภณฑอาหารและอาหารสตวจากถวเหลอง เชน นำนมถวเหลอง และนำมนถวเหลอง
กากถวเหลองกวา 1 ลานตน จากบราซล อารเจนตนา และสหรฐอเมรกา ซงเปน
ผผลตพชจเอมโอรายใหญ โดยสรปประเทศไทยไมอนญาตใหมการนำเขาและผลต
พชจเอมโอ แตไดยกเวนอาหารสำเรจรป ถวเหลองและขาวโพด เราสามารถพบเหน
อาหารจเอมโอแปรรปทนำเขาจากตางประเทศ หรอคาดเดาไดวาอาหารแปรรปทผลต
ในประเทศ แตใชวตถดบจากถวเหลองและขาวโพดนำเขากอาจมสวนประกอบของพช
จเอมโออยดวย
ประกาศกระทรวงสาธารณสขวาดวยการ
แสดงฉลากอาหารทไดจากเทคนคการ
ดดแปลงพนธกรรมหรอพนธวศวกรรม
เดอนพฤษภาคม 2546 กำหนดใหผลตภณฑอาหารทมสวนประกอบของถวเหลองหรอ
ขาวโพดจเอมโอ (และผลตภณฑ) เกนรอยละ 5 โดยนำหนกของสวนประกอบหลก
3 อนดบแรก (แตละสวนประกอบมปรมาณตงแตรอยละ 5 โดยนำหนก) ตองตดฉลาก
แสดงขอความวา “ดดแปรพนธกรรม” ซงขอความทแสดงบนฉลากจะตองสามารถอาน
ไดชดเจน นอกจากนนประกาศนไมอนญาตใหมการตดฉลากโฆษณาขอความวาเปน
อาหารทไมใชจเอมโอ เชน “ปลอดอาหารดดแปรพนธกรรม” หรอ “ไมใชอาหาร
ดดแปรพนธกรรม” หรอขอความอนในทำนองเดยวกน เปนตน ดงนนหากผลตภณฑอาหาร
ทเราซอตามทองตลาดไมไดตดฉลากวาเปนอาหารจเอมโอ ไมไดหมายความวาไมม
สวนประกอบของจเอมโอเลย เพราะหากเปนสนคาทมการใชวตถดบจากพชจเอมโอ
ไมถงรอยละ 5 โดยนำหนกขององคประกอบหลก 3 อนดบแรกกไมจำเปนตองตดฉลาก
จากการสำรวจสนคาในซปเปอรมารเกตในกรงเทพมหานครเดอนพฤศจกายน
2553 ไดพบอาหารทแสดงฉลากวา “มสวนประกอบของขาวโพดดดแปรพนธกรรม”
นอกจากนนยงพบวามอาหารทแสดงฉลากวา “ไมมสวนประกอบของถวเหลองดดแปร
พนธกรรม” อยางไมถกระเบยบขอบงคบดวย (ขอไมระบชอสนคา ผอานสามารถ
ตรวจสอบจากฉลากอาหารได) ขอบงคบเรองการตดฉลากอาหารจเอมโอนไดยกเวน
สนคาทผลตโดยผผลตรายยอยทจำหนายตอผบรโภคโดยตรงในวงแคบ เพราะถอวา
ผซอสามารถรบขอมลเกยวกบสวนประกอบจเอมโอไดจากผขายโดยตรง ดงนนอาหาร
ททำจากถวเหลองหรอขาวโพดจเอมโอทวางขายตามแผงลอย หรอตลาดนด ไมวาจะ
เปนเตาหหรอนำนมถวเหลองกไมจำเปนตองตดฉลาก
กลมตอตานจเอมโอในประเทศไทยมอทธพลคอนขางมาก
ตอการกำหนดนโยบายการวจยและพฒนา รวมถงการผลต
พชจเอมโอในประเทศ โดยใหเหตผลวายงไมมหลกฐาน
พสจนถงผลกระทบแงลบในระยะยาวทงตอสขภาพและสงแวดลอม ทำใหผบรโภคไทย
หวาดระแวงและเปนเหตผลทประเทศไทยไมควรผลตอาหารจเอมโอ ดวยเหตน
จะทราบไดอยางไรวาอาหารทเราซอ เปนอาหารจเอมโอ
ความเหนของผบรโภคตออาหารจเอมโอ
จงมการศกษาหลายชนทตองการพสจน
ส ำรวจความค ด เห น ท แท จ ร ง ของ
ผบรโภคตออาหารจเอมโอ การสำรวจโดย
ชนานนท คงธนาฤทธ (2543) Damrongchai
et al. (2001) Thai Topic (2547) และ
สดใจ จงวรกจวฒนา (2548) โดยภาพรวม
พบวาผบรโภคไทยมความหลากหลาย
ในระดบความรเกยวกบจเอมโอ และการ
รบรเกยวกบจเอมโอ มทศนคต ความกงวล
และการยอมรบอาหารจเอมโอแตกตาง
กนเชนกน
การศกษาดงกลาวทำใหเราทราบ
ความคดเหนและความรของผบรโภค
เกยวกบจเอมโอ แตไมสามารถบอกไดวา
ผบรโภคจะตดสนใจเลอกซออาหารจเอมโอ
หรอไม Krualee and Napasintuwong
(2010) ไดสำรวจผบรโภคทซอสนคาใน
ซปเปอรมารเกตในเขตกรงเทพมหานคร
จำนวน 340 ราย เพอทดสอบวาปจจยใด
กำหนดการตดสนใจเลอกซออาหาร
จเอมโอ การศกษาพบวาผบรโภคกวารอยละ
60 ตอบวาจะไมซออาหารจเอมโอ แตม
โอกาสจะตดสนใจซออาหารจเอมโอมากขน
หากเขาเช อว าอาหารจ เอมโอทำให
สนคาราคาถกลงและมโอกาสจะเลอกซอ
อาหารจเอมโอนอยลงหากเขาเชอวา
อาหารจ เอมโออาจกอให เกดภมแพ
นอกจากนนผบรโภคทมอายนอยกวากม
เอกสารอางอง ชนานนท คงธนาฤทธ. (2543). การเปดรบ
ขาวสาร ความร ทศนคต และการยอมรบการบรโภคสงมชวตทตดตอพนธกรรม (GMOs) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร. วทยานพนธ ปรญญานเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สดใจ จงวรกจวฒนา. (2548). การศกษาพชตดตอพนธกรรม (GMOs) กบการเกษตรของไทย. สำนกวจยเศรษฐกจการเกษตร. สำนกงานเศรษฐกจการเกษตร.
Damrongchai, N., T. Noppagornvisate, and M. Chumsukhon. (2001). Public awareness, perception, and attitude toward GMOs in Thailand. Paper presented at the Ninth International Conference of Greening of Industry Network Bangkok. January 21-25, 2001. Bangkok.
Krualee, S. and Napasintuwong, O. (2010). Factors determining the acceptance of GM soybean milk among Bangkok consumers. Contributed paper prepared for presentation at the International Conference on Business and Economic Research. March 15-16, 2010. Sarawak, Malaysia.
Thai Topic. (2547). การรบร ความเขาใจ การยอมรบตอพชและสตวทดดแปลงพนธกรรม. รายงานฉบบสมบรณเสนอตอ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต.
18 1�
เรองนาร AgBiotech
รศ.ดร.สพฒน อรรถธรรม ผอำนวยการโครงการ ศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพ และความปลอดภยทางชวภาพ ภาควชาโรคพช คณะเกษตร กำแพงแสน ม.เกษตรศาสตร
นบจากปทเรมปลกพชเทคโนโลยชวภาพเมอ พ.ศ. 2539 จนถงป 2553 รวมเปนเวลา 15 ป
พนทปลกพชเทคโนโลยชวภาพนบรวมแลวสงถง 6,250 ลานไร เทยบเทากบพนทของประเทศ
สหรฐอเมรกาหรอจน เฉพาะในป 2553 มพนทปลก 925 ลานไรใน 29 ประเทศ
มประเทศทเรมปลกพชเทคโนโลยชวภาพใหม 3 ประเทศคอ ปากสถาน พมา และสวเดน
หากนบรวมประเทศทอนญาตใหมการนำเขาพชเทคโนโลยชวภาพเพอการใชบรโภคหรอ
เปนอาหารสตวภายในประเทศอก 30 ประเทศ จำนวนประเทศทมการใชพชดดแปลง
พนธกรรมเปนทางการ รวม 59 ประเทศทวโลก
สำหรบประเทศไทย มการวจยและพฒนาดานเทคโนโลยชวภาพมาเปนระยะเวลานาน
แตปจจบนไมไดรบอนญาตใหมการปลกพชเทคโนโลยชวภาพในเชงการคา ยกเวน
เพอการวจย ซงตองไดรบอนญาตเฉพาะเปนรายๆ ไป ตามเงอนไขทคณะรฐมนตรได
กำหนดไวเมอ 25 ธนวาคม 2550 สรปไดวา พฒนาการดานเทคโนโลยชวภาพพชของ
ไทยลาหลงกวาหลายๆ ประเทศทมพนฐานการผลตทางการเกษตรเปนหลก
10 ป ของศนยขอมลเทคโนโลยชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ
(Biotechnology and Biosafety Information Centre-BBIC)
ศนยขอมลฯ มเปาหมายในการนำเสนอขอมลขาวสารทถกตองเปนจรงตามวธการ
ทางวทยาศาสตร ของเทคโนโลยชวภาพและผลตภณฑเทคโนโลยชวภาพ โดยเฉพาะ
เทคโนโลยชวภาพดานพชใหกบสาธารณชนทวไปไดรบทราบ ในรปแบบของเวบไซต
(www.safetybio. agri.kps.ku.ac.th) และจดหมายขาว
นอกจากน ศนยขอมลฯ ไดจดฝกอบรมและสมมนาทางวชาการดานเทคโนโลย
ชวภาพและความปลอดภยทางชวภาพ ใหกบกลมหรอคณะบคคลทสนใจ เชน นสต
นกศกษา เกษตรกร และหนวยงานราชการทเกยวของ เปดโอกาสใหมการฝกปฏบตการ
และเรยนรของจรงเกยวกบพชดดแปลงพนธกรรมหรอพชจเอมโอ เปนตน
ผลงานทวดไดของการดำเนนงานในระยะเวลา 10 ปทผานมามหลายกรณ เชน
GMOsกบ ศนยขอมล เทคโนโลยชวภาพ
และความปลอดภยทางชวภาพ
ตามตดสถานการณ จำนวนผเขาชมเวบไซต ซงปจจบนนมมากกวา 5 ลานคนจาก 134 ประเทศ สำหรบ
ประเทศไทยมผรบขาวสารผานทางอเมลคดเปน 0.18% ของประชากร หรอเทากบ
13,000 คนตอลานคน นบวาเปนสดสวนทสงทสดในโลก สำหรบจดหมายขาวนน
ศนยขอมลฯ ไดจดทำขอมลออนไลนเพอใหผสนใจเขาชมไดฟรจำนวน 30 ฉบบ
ศนยขอมลฯ ยงเปนเครอขายของ Global Knowledge Center (KC) ขององคกร
ISAAA ซงมสมาชกมากกวา 20 ประเทศทวโลก ทำใหการรบรและแลกเปลยนขอมล
ขาวสารเปนไปไดรวดเรวยงขน
อนาคตในการกาวยางสปท 11 ของศนยขอมลฯ
ภารกจทศนยขอมลฯ ไดเคยดำเนนงานมาจะตองดำเนนงานตอไปอยางตอเนอง
และมประสทธภาพ มการกำหนดกลมเปาหมายชดเจนขน เชน กลมผบรโภค เพอให
ไดทราบและเขาใจถงความปลอดภยของอาหารทไดจากสงมชวตดดแปลงพนธกรรม
และหนวยงานทรบผดชอบตอการทดสอบภาคสนามของพชเทคโนโลยชวภาพ เพอ
เสรมสรางความเขาใจเกยวกบความปลอดภยทางชวภาพ
การแสวงหาเครอขายภายในประเทศจดเปนเปาหมายสำคญอกประการหนงของ
ศนยขอมลฯ การสรางเครอขายจะชวยใหการแลกเปลยนขอมลเกดขนไดอยางรวดเรว
แกกลมเปาหมาย ศนยขอมลฯ ตองปรบปรงขอมลใหทนสมยอยเสมอ เพอใหผใชบรการ
มความมนใจวาขอมลทไดรบทนตอเหตการณ เปนจรง และอางองได
การเปลยนแปลงทอยากเหนของเทคโนโลยชวภาพดานพชในประเทศไทย
มหลายเรองทอยากใหเกดขนกบเทคโนโลยชวภาพดานพชในประเทศไทยเรา
แมวาอาจเปนไปไดยาก แตโดยความเหนสวนตวแลวมอย 3 เรอง ทคาดหวงวานาจะ
เกดขน เพอความเจรญกาวหนาทางการเกษตรของประเทศ คอ
ความเขาใจตรงกนวา เทคโนโลยชวภาพเปนเครองมออยางหนงในการพฒนา
พนธพชใหมลกษณะตรงตามทเราตองการในระยะเวลาทสามารถคาดคะเนได เชน
ลกษณะการตานทานตอโรค แมลงศตรพช ทนความแหงแลง และมคณคาทางอาหาร
และโภชนาการสง เปนตน เมอไดพนธดแลว เกษตรกรจะนำไปปลกในระบบการผลต
แบบตางๆ เชน เกษตรเคม เกษตรอนทรย หรอ เกษตรกรผสมผสาน กยอมจะทำได
รฐบาลใหการสนบสนนการคนควาและวจยดานนอยางเตมศกยภาพ ทงนเนองจาก
เรามทรพยากรบคคล แหลงวตถดบ ตลอดจนปญหาดานการผลตตามลกษณะ
พนทและภมประเทศของเรา การสรางองคความรและเปนเจาของทรพยสนทางปญญา
ในเรองดงกลาวจะชวยลดการพงพาเทคโนโลย ไมวาเมลดพนธพชและเทคโนโลย
การผลตในรปแบบตางๆ ในขณะเดยวกน จะเปนการเพมรายไดใหแกเกษตรกร ในรป
ของการเพมผลผลต ลดตนทนการผลต และการอนรกษทรพยากรธรรมชาต
เกษตรกรไทยมโอกาสไดใชผลตภณฑ
เทคโนโลย เชน สามารถปลกพช
เทคโนโลยชวภาพไดตามความตองการ ซงเปน
เรองทแปลกแตจรง เพราะในขณะทมการ
หามปลกพชเทคโนโลยชวภาพในเชงการคา
แตประเทศกลบอนญาตใหนำเขาขาวโพด
และถวเหลองเทคโนโลยชวภาพมาใชภายใน
ประเทศมานานนบ 10 ป เกษตรกรยอมรด
กวาใครวา การใชพนธพชชนดใดจะ
เหมาะสมตอระบบการผลตของพวกเขา
แตถาไมเปดโอกาสใหเกษตรกรไดทดลอง
ปลก เทากบเปนการปดโอกาสทจะไดเรยนร
ใหเทาทนกบเกษตรกรจากประเทศอน
ซงอาจเปนคแขงสำคญของเกษตรกรไทย
ทงในปจจบนและอนาคต
�0
ภาพขาวกจกรรม
14 มนาคม-2 เมษายน 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร จดอบรมเชงปฏบตการชววทยาโมเลกลและชววทยาของเซลล
(Molecular and Cellular Biology Laboratory) ณ อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมวตถประสงคเพอใหความรพนฐานดานอณชววทยาและนวชวศาสตร ใหกบนสตนกศกษา ของสถาบนเครอขาย ศนยความ
เปนเลศดานเทคโนโลยชวภาพเกษตร และผสนใจอนๆ และไดลงมอปฏบตอยางจรงจง ซงมนสตนกศกษาจากมหาวทยาลยเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยมหดล มหาวทยาลยแมฟาหลวง มหาวทยาลยสงขลานครนทร และนกวชาการจากกรมวชาการเกษตร เขารวมชนเรยน รวมจำนวน 26 คน
13 มกราคม 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตรศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร รวมกบ คณะศลปศาสตรและวทยาศาสตร จดฝกอบรมเรอง
“Novel Chromosome Technologies for Plant Breeding“ โดยม Professor Dr.Hans de Jong, Head of the Cytogenetics team, Laboratory of Genetics, Wageningen University, The Netherlands เปนผบรรยาย ณ หอง A -106 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมผเขารบการฝกอบรมจากหนวยงานทงจากภาครฐและเอกชน จำนวน 41 คน
25-28 มกราคม 2554 : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร รวมกบ คณะเกษตร กำแพงแสน จดการสอน mini-course
เรอง “Molecular Basis of Plant Defense” โดยเชญนกวทยาศาสตรผเชยวชาญ Professor Jean-Pierre Metraux, จาก Department of Biology, University of Fribourg, Fribourg, Switzerland มาเปนอาจารยผสอน ณ หอง A-420 อาคารปฏบตการวจยเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร วทยาเขตกำแพงแสน จงหวดนครปฐม โดยมนกวชาการ นกวจย และนกศกษาจากภาครฐและเอกชนเขารวมจำนวน 55 คน
1 กมภาพนธ 2554 : มหาวทยาลยเชยงใหม โครงการศนยบรการและถายทอดเทคโนโลยชวภาพเกษตร และศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร
คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม จดบรรยายเรอง Molecular Basis of Plant Defense โดยเชญนกวทยาศาสตรผเชยวชาญ Professor Jean-Pierre Metraux, จาก Department of Biology, University of Fribourg, Fribourg, Switzerland เพอใหเขาใจในดานเทคนคและวธการทใชในการวจยเกยวกบงานดานความตานทานพชมากยงขน และไดรบความรวชาการใหมๆ สามารถนำไปพฒนางานวจยทางดานเทคโนโลยชวภาพเกษตรและสรางเครอขายงานวจยรวมกนตอไปในอนาคต โดยมผเขารวมอบรม 100 คน
11-20 กมภาพนธ 2554 : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
ศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง ไดเขารวมงานนทรรศการเกษตรเจาคณทหารแฟร 2554 ของคณะเทคโนโลยการเกษตร ในหวขอ “เกษตรเมองกรง มงพฒนาเกษตรไทย เทอดไทองคราชน” โดยไดแสดงนทรรศการใหความรเกยวกบเทคนคทางดาน
ชวโมเลกล เชน การสกดดเอนเอจากผกและผลไม นอกจากนยงมการนำเสนอผลงานของนกศกษาหลกสตรเทคโนโลยชวภาพทางการเกษตร ทไดรบการสนบสนนงบประมาณการวจยจากศนยฯ โดยมผสนใจเขาชมการนำเสนอเปนจำนวนมาก
8 มนาคม 2554 : สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง
อาจารยและนกศกษาระดบปรญญาโทสงกดศนยเทคโนโลยชวภาพเกษตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง จำนวน 15 คน ไดเขารวมโครงการศกษาดงานกบสำนกบรหารวชาการและวจย เรอง การบรหารจดการระบบการกำจดของเสยอนตรายในโรงพยาบาล ณ โรงพยาบาลศรราช ตงแตเวลา 08.30 - 13.30 น. และรวมลงนามถวายพระพร พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ณ ศาลาศรราช 100 ป