กึ่งอุดมคติ รูปครูบา...

151
กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย โดย นายวรุฒ วรรณแก้ว วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรศิลปมหาบัณฑิต สาขาวิชาทัศนศิลปศึกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดับปริญญามหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร ปีการศึกษา 2560 ลิขสิทธิ์ของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร

Upload: others

Post on 13-Aug-2020

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

โดย นายวรฒ วรรณแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2560

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

Page 2: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

โดย นายวรฒ วรรณแกว

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปมหาบณฑต สาขาวชาทศนศลปศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2560

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

Page 3: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

SEMI-IDEAL FIGURE OF KRUBA CHAO SRIWICHAI

By

MR. Warut WANNAKEAW

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Fine Arts (VISUAL ARTS EDUCATION)

Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2017

Copyright of Graduate School, Silpakorn University

Page 4: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

4

หวขอ กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย โดย วรฒ วรรณแกว สาขาวชา ทศนศลปศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต อาจารยทปรกษาหลก ศาสตราจารย เกยรตคณ ปรชา เถาทอง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรศลปมหาบณฑต

คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)

พจารณาเหนชอบโดย

ประธานกรรมการ (ศาสตราจารย ญาณวทย กญแจทอง )

อาจารยทปรกษาหลก (ศาสตราจารย เกยรตคณ ปรชา เถาทอง )

อาจารยทปรกษารวม (ผชวยศาสตราจารย ดร. วสตร โพธเงน )

ผทรงคณวฒภายนอก (ศาสตราจารย เกยรตคณ เขมรตน กองสข )

Page 5: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

บทค ดย อ ภาษาไทย

59901319 : ทศนศลปศกษา แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต ค าส าคญ : ครบาเจาศรวชย, กงอดมคต

นาย วรฒ วรรณแกว: กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : ศาสตราจารย เกยรตคณ ปรชา เถาทอง

การสรางสรรควทยานพนธหวขอ “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” จดท าขนเพอ

สรางสรรคความงามในรปแบบกงอดมคต และเปนการยกยองเชดชเกยรตของครบาเจาศรวชยผานผลงานประตมากรรม ซงไดแนวคดและความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชย สการสรางรปแบบกงอดมคตของครบาเจาศรวชย โดยการศกษาขอมลตาง ๆ ทเกยวของกบทาน แลวท าการวเคราะหขอมลนนๆ เพอหาจดเดนทเปนเอกลกษณของครบาเจาศรวชย และน ามาสรางสรรคเปนผลงานประตมากรรม ส าหรบขอบเขตในการการศกษาขอมล ประกอบดวย ผลงานขอมลทางดานประวตสวนตวของครบาเจาศรวชย ศกษาแนวคดและเทคนคการสรางสรรคผลงานของศลปนผเปนแรงบนดาลใจ และศกษารปแบบความงามทางอดมคตของพระพทธรป เพอน ามาสรางสรรคผลงานวทยานพนธชดน

การสรางสรรควทยานพนธชดนไดผลงานประตมากรรมลอยตว 3 บคลกทาทาง คอ ทาทางนงขดสมาธ ทาทางนงเกาอ และทาทางยน ซงทงสามบคลกทาทางน อยภายใตความงามกงอดมคต จากทศนคตของขาพเจา คอ บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคเชงกงอดมคต และเครองนงหม เครองอฐบรขารเชงกงอดมคต และเปนการสอถงความสงบ สะอาด และสวาง ในผลงาน

Page 6: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

บทค ดย อ ภาษาอ งกฤ ษ

59901319 : Major (VISUAL ARTS EDUCATION) Keyword : Kruba Chao Sriwichai

MR. WARUT WANNAKEAW : SEMI-IDEAL FIGURE OF KRUBA CHAO SRIWICHAI THESIS ADVISOR : PROFESSOR EMERITUS PREECHA THAOTHONG

Thesis creation in the topic named “Semi Ideal Kruba Chao Sriwichai” was created to represent the beauty of semi ideal style and to show respect to the merit of Kruba Chao Sriwichai through sculpture artwork which are combined between concept and belief of him that lead to processing of “Semi Ideal”style by studying information. And then consider those substances to find the prominent point of Kruba Chao Sriwichai and bring them out to create the sculpture. For delimitation of the study, are composed of studying about background and personal information of Kruba Chao Sriwichai, concept of the artworks and techniques of some inspiring artists and ideal beauty format of Buddha image to create this thesis.

This thesis creation made of 3 characters consist of sitting on the haunches, sitting on a chair and standing which were designed under the concept of ideal beauty from my attitude which are ideal personality, ideal anatomy and ideal garment (with utensils for the monks) to convey about calmness, purity and brightness in these artworks.

Page 7: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

ก ต ตก รรมประก าศ

กตตกรรมประกาศ

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ทส าเรจลลวงไดในครงน ขาพเจาขอนอมร าลกถงพระคณของพออนนต และแมแสงพนธ วรรณแกว ผซงใหก าเนดชวต เลยงด อบรมบมนสย และเปนผอยเบองหลงของก าลงใจอนยงใหญ ในแตละกาวเดนของชวต

ขอกราบขอบพระคณคณะอาจารยผใหความร และแนะน าแนวทางการสรางสรรคเปนอยางดจากอาจารยคณะจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ และศกษาศาสตร มหาวทยาลยศลปากร โดยเฉพาะศาสตราจารย เกยรตคณ ปรชา เถาทอง และผชวยศาสตราจารย ดร.วสตร โพธเงน ทไดเมตตารบเปนทปรกษา คอยใหค าชแนะแนวทางการสรางสรรคตงแตเรมตน ตลอดจนสนสดของกระบวนการ ขาพเจาของกราบขอบพระคณเปนอยางสง

ขอขอบพระคณโครงการ “ทนชางเผอก” จากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร วทยาลยเพาะชาง ทเมตตาใหทนการศกษา สนบสนนคาใชจายในการท าวทยานพนธ และคาครองชพตลอดหลกสตรการศกษา

ขอกราบขอบคณผมพระคณทกทานทมไดเอยนาม ทเคยใหความชวยเหลออยเบองหลงของการสรางสรรควทยานพนธครงน ขอใหการสรางสรรคผลงานในครงน เกดประโยชนตอสงคม และพระพทธศาสนาใหด ารงอยอยางมงคงสบไป

วรฒ วรรณแกว

Page 8: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง

บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... จ

กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ฉ

สารบญ .............................................................................................................................................. ช

สารบญตาราง .................................................................................................................................... ฎ

สารบญรปภาพ .................................................................................................................................. ฏ

บทท 1 บทน า .................................................................................................................................. 1

1. ความส าคญของปญหาและแรงบนดาลใจ ................................................................................. 1

2. วตถประสงค............................................................................................................................. 2

3. กรอบแนวคดในการสรางสรรค ................................................................................................. 3

4. สมมตฐาน ................................................................................................................................ 4

5. ขอบเขตของการสรางสรรค ...................................................................................................... 4

6. ขนตอน วธการในการศกษาและสรางสรรค .............................................................................. 4

6.1 ขนรวบรวมขอมล ............................................................................................................ 4

6.2 ขนออกแบบผลงาน ......................................................................................................... 4

6.3 ขนสรางสรรคผลงาน ....................................................................................................... 5

6.4 ขนสรปและน าเสนองาน ................................................................................................. 5

7. นยามศพทเฉพาะ ..................................................................................................................... 5

8. วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค ............................................................................................ 5

8.1 วสด-อปกรณทใชในการเกบขอมล .................................................................................. 5

8.2 วสด-อปกรณทใชในการรางภาพ ..................................................................................... 5

Page 9: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

8.3. วสด-อปกรณทใชในการปน ............................................................................................ 6

8.4. วสด-อปกรณทใชในการท าแมพมพ ................................................................................ 6

8.5. วสด-อปกรณทใชในการหลอ .......................................................................................... 6

8.6. วสด-อปกรณทใชในการขดแตง ...................................................................................... 7

9. งบประมาณทใชในการสรางสรรค............................................................................................. 7

10. ประโยชนทไดรบ .................................................................................................................... 7

บทท 2 ขอมลและศลปกรรมทเกยวของ ........................................................................................... 8

1. อทธพลจากตนเองและสงแวดลอม ......................................................................................... 10

1.1 แรงบนดาลใจจากวถชวตของขาพเจา ........................................................................... 10

1.2 ความส าคญของนาม “ครบาเจาศรวชย” ...................................................................... 12

1.3 บญบารม ครบาเจาศรวชย ............................................................................................ 13

2. อทธพลจากศาสนา ................................................................................................................. 19

2.1 ความหมายของค าวา อดมคต ....................................................................................... 19

2.2 ความหมาย ทมา และคตการสรางพระพทธรป ............................................................. 19

2.3 มหาบรษลกษณะ 32 ประการ ...................................................................................... 20

3. อทธพลทางศลปกรรม ............................................................................................................ 22

3.1 ลทธไอเดยลส (Idealism) ............................................................................................. 22

3.2 ศกษาศลปนทเปนแรงบนดาลใจ.................................................................................... 23

4. ศกษาทฤษฎทเกยวของและเทคนคในการเทคนคสรางสรรค .................................................. 42

4.1 ความงามของผลงาน ..................................................................................................... 42

4.2 ทฤษฎกระบวนการสรางสรรค....................................................................................... 44

5. สรปแนวคดทฤษฎการสรางสรรคผลงานในรปแบบกงอดมคต ................................................ 48

5.1 แนวความคดการสรางสญญะรปแบบกงอดมคต ............................................................ 48

5.2 การสรางรปแบบกงอดมคต ........................................................................................... 51

Page 10: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

5.3 เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต ............................................................. 54

บทท 3 วธการด าเนนการสรางสรรค .............................................................................................. 56

1. แนวความคดและแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ........................................................ 57

2. รปแบบผลงานวทยานพนธชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ........................................... 57

3. วธการด าเนนงาน ................................................................................................................... 57

4. รายละเอยดของระยะเวลาในการด าเนนงาน .......................................................................... 59

5. วสดอปกรณในการด าเนนงาน ................................................................................................ 61

6. สรปแนวคดทฤษฎสรางงานในรปแบบกงอดมคต .................................................................... 65

6.1 แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง ........................................................................ 65

6.2 แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค ............................................................................. 65

6.3 แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร.......................................... 66

7. การสรางรปแบบกงอดมคต .................................................................................................... 66

7.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต ........................................................................................... 66

7.2 กายวภาคเชงกงอดมคต ................................................................................................ 67

7.3 เครองนงหมและอฐบรขารเชงกงอดมคต ....................................................................... 67

8. เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต ...................................................................... 67

9. เทคนค ขนตอน และกระบวนการ .......................................................................................... 69

9.1 ขนตอนในการปนตนแบบ ............................................................................................. 69

9.2 ขนตอนการท าแมพมพ .................................................................................................. 75

9.3 ขนตอนการหลอ............................................................................................................ 88

9.4 ขนตอนการขดแตง ........................................................................................................ 93

10. รปผลงานเสรจสมบรณ......................................................................................................... 97

บทท 4 ผลการวเคราะหการสรางสรรค ........................................................................................ 100

1. วเคราะหแนวความคดในการสรางสรรค ............................................................................... 101

Page 11: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

1.1 ศกษาแรงบนดาลใจจากครบาเจาศรวชย ส “นามธรรม” หรอแนวคดในการสรางสรรค ............................................................................................................................... 101

1.2 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “บคลกทาทาง” ........ 102

1.3 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “กายวภาค” ............. 105

1.4 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร” .............................................................................................. 107

2. วเคราะหพฒนาการดานขนตอนและกระบวนการสรางสรรค................................................ 110

2.1 ขนตอนในการรางแบบและปนตนแบบ ....................................................................... 110

2.2 ขนตอนการท าแมพมพ ................................................................................................ 110

2.3 ขนตอนการหลอ.......................................................................................................... 111

2.4 ขนตอนการขดแตง ...................................................................................................... 111

3. วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก .................................................... 113

3.1 รปผลงานกอนศลปะนพนธ ......................................................................................... 113

3.2 รปผลงานศลปะนพนธ ................................................................................................ 115

3.3 วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก ........................................... 117

บทท 5 สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ ................................................................................. 125

1. สรปผลการสรางสรรค .......................................................................................................... 125

2. อภปรายผล .......................................................................................................................... 126

3. ขอเสนอแนะ ........................................................................................................................ 129

รายการอางอง ............................................................................................................................... 130

ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 133

Page 12: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

สารบญตาราง

หนา ตารางท 1 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน ............. 39

ตารางท 2 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยศลป พระศร .................................. 40

ตารางท 3 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยกตตพงษ สรยทองชน .................... 41

ตารางท 4 ตารางแสดงระยะเวลาในการด าเนนงาน......................................................................... 59

ตารางท 5 ตารางแสดงระยะเวลาในการด าเนนงาน (ตอ) ................................................................ 60

ตารางท 6 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางนงขดสมาธ ..................................................................... 102

ตารางท 7 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางนงเกาอ ........................................................................... 103

ตารางท 8 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางยน .................................................................................. 104

ตารางท 9 ลกษณะทางกายวภาค .................................................................................................. 105

ตารางท 10 ลกษณะทางกายวภาค (ตอ) ....................................................................................... 106

ตารางท 11 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร ................................................................... 107

ตารางท 12 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร (ตอ) .......................................................... 108

ตารางท 13 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร (ตอ) .......................................................... 109

Page 13: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

สารบญรปภาพ

หนา ภาพท 1 ปนพระพทธรป ................................................................................................................. 10

ภาพท 2 พระพทธรปคนธาราฐ ....................................................................................................... 11

ภาพท 3 ครบาเจาศรวชย ................................................................................................................ 11

ภาพท 4 อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน ................................................................................... 24

ภาพท 5 “ขณกสมาธ อปจารสมาธ อปปนาสมาธ” ......................................................................... 26

ภาพท 6 อาจารยศลป พระศร ......................................................................................................... 29

ภาพท 7 พระพกตรสมเดจพระเจาตากสนมหาราช.......................................................................... 30

ภาพท 8 อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช .......................................................................... 30

ภาพท 9 พระมหากษตรยยอดนกรบ ............................................................................................... 33

ภาพท 10 อาจารยกตตพงษ สรยทองชน......................................................................................... 35

ภาพท 11 สายใยแหงชวต ............................................................................................................... 36

ภาพท 12 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 1 .................................................................................. 49

ภาพท 13 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 2 .................................................................................. 52

ภาพท 14 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 3 .................................................................................. 54

ภาพท 15 วสด-อปกรณทใชในการเกบขอมล .................................................................................. 61

ภาพท 16 วสด-อปกรณทใชในการรางภาพ ..................................................................................... 61

ภาพท 17 วสด-อปกรณทใชในการปน............................................................................................. 62

ภาพท 18 วสด-อปกรณทใชในการท าพมพ ..................................................................................... 62

ภาพท 19 วสด-อปกรณทใชในการหลอ .......................................................................................... 63

ภาพท 20 วสด-อปกรณในการขดแตง ............................................................................................. 64

ภาพท 21 ครบาเจาศรวชยทาทางนงขดสมาธ ................................................................................. 69

Page 14: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

ภาพท 22 ครบาเจาศรวชยทาทางนงเกาอ ....................................................................................... 70

ภาพท 23 ครบาเจาศรวชยทาทางยน .............................................................................................. 70

ภาพท 24 ภาพรางสองมตทาทางนงขดสมาธ .................................................................................. 71

ภาพท 25 ภาพรางสองมตทาทางนงเกาอ ........................................................................................ 71

ภาพท 26 ภาพรางสองมตทาทางยน ............................................................................................... 71

ภาพท 27 ขยายแบบเทาขนาดจรง .................................................................................................. 72

ภาพท 28 ตดลวดอะลมเนยม .......................................................................................................... 72

ภาพท 29 ท าโครงรางผลงานดวยเหลกและลวด .............................................................................. 72

ภาพท 30 ขนโครงสรางดวยดนน ามน ............................................................................................. 73

ภาพท 31 เกบรายละเอยดผลงานประตมากรรมตนแบบ................................................................. 73

ภาพท 32 ผลงานตนแบบทาทางนงขดสมาธ ................................................................................... 74

ภาพท 33 ผลงานตนแบบทาทางนงเกาอ ....................................................................................... 74

ภาพท 34 ผลงานตนแบบทาทางยน ................................................................................................ 74

ภาพท 35 ตดแยกชนสวนกอนท าแมพมพ ....................................................................................... 75

ภาพท 36 แยกชนสวนตาง ๆ เตรยมท าแมพมพ .............................................................................. 75

ภาพท 37 กนแบงครงผลงานดวยดนน ามน ..................................................................................... 76

ภาพท 38 กนแบงครงชนสวนตาง ๆ ดวยดนน ามน ......................................................................... 76

ภาพท 39 ตวงยากซลโคน ............................................................................................................... 77

ภาพท 40 ทายางซลโคนรอบท 1 .................................................................................................... 77

ภาพท 41 ทายางซลโคนรอบท 2 และปผากอต .............................................................................. 78

ภาพท 42 ทายางซลโคนและปผากอตชนสวนตางๆ ........................................................................ 78

ภาพท 43 ทายางซลโคนรอบท 3 .................................................................................................... 79

ภาพท 44 ตดของยางซลโคนกอนท าพมพครอบ .............................................................................. 79

ภาพท 45 ท าแมพมพครอบ ............................................................................................................ 80

Page 15: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

ภาพท 46 ตกแตงขอบแมพมพปนปาสเตอร .................................................................................... 80

ภาพท 47 เตรยมตดเหลกโครงสราง ................................................................................................ 81

ภาพท 48 ตดเหลกโครงสรางออก ................................................................................................... 81

ภาพท 49 แกะดนน ามนทกนขอบออก ............................................................................................ 82

ภาพท 50 ทาสบบรเวฯขอบของแมพมพ ......................................................................................... 82

ภาพท 51 ทายางรอบแรกดานหลง ................................................................................................. 83

ภาพท 52 ทายางรอบสดทายฝงดานหลง ........................................................................................ 84

ภาพท 53 ปผากอตกอนลงยางรอบสดทาย ..................................................................................... 84

ภาพท 54 ตดขอบยางใหเรยบรอย .................................................................................................. 85

ภาพท 55 เรมครอบปนปาสเตอร .................................................................................................... 85

ภาพท 56 ใสไมเพอปองกนการหก .................................................................................................. 86

ภาพท 57 ท าแมพมพเสรจสมบรณ ................................................................................................. 86

ภาพท 58 แกะแมพมพครอบออกจากผลงาน .................................................................................. 87

ภาพท 59 แกะแมพมพยางซลโคนออกจากผลงาน .......................................................................... 87

ภาพท 60 ตรวจสอบความเรยบรอยของแมพมพกอนท าการหลอ ................................................... 88

ภาพท 61 ผสมผงแคลเซยมกบเรซน ............................................................................................... 88

ภาพท 62 ผสมสขาวกบกบเรซน ..................................................................................................... 89

ภาพท 63 ตวงเรซน ......................................................................................................................... 89

ภาพท 64 ทาเรซนลงไปในแมพมพ.................................................................................................. 90

ภาพท 65 ทาเรซนรอบท 2 ............................................................................................................. 90

ภาพท 66 ปผากอต ......................................................................................................................... 91

ภาพท 67 ใสโครงสรางดวยเหลก .................................................................................................... 91

ภาพท 68 ประกบพมพทงสองฝงเขาดวยกน ................................................................................... 92

ภาพท 69 กรอกเรซนลงในแมพมพ ................................................................................................. 92

Page 16: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

ภาพท 70 ขดแตงตะเขบของผลงานดวยตะใบ................................................................................. 93

ภาพท 71 ขดแตงตะเขบของผลงานดวยเครองเจยร ........................................................................ 93

ภาพท 72 ขดกระดาษทรายดวยวธการขดน า ................................................................................. 94

ภาพท 73 ประกอบสวนตาง ๆ ของผลงาน...................................................................................... 94

ภาพท 74 อดโปวรอยรอยตอ .......................................................................................................... 95

ภาพท 75 หลอปดฐาน .................................................................................................................... 95

ภาพท 76 ขดลางดวยโซดาไฟ ......................................................................................................... 96

ภาพท 77 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงขดสมาธ) ............... 97

ภาพท 78 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงเกาอ) .................... 98

ภาพท 79 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางยน) ............................ 99

ภาพท 80 คนหารปแบบกงอดมคต 1 ............................................................................................ 113

ภาพท 81 คนหารปแบบกงอดมคต 2 ............................................................................................ 113

ภาพท 82 คนหารปแบบกงอดมคต 3 ............................................................................................ 114

ภาพท 83 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางนงขดมสมาธ ...................................................... 115

ภาพท 84 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางนงเกาอ.............................................................. 115

ภาพท 85 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางยน ..................................................................... 116

ภาพท 86 วเคราะหเสนในทาทางนงขดสมาธ ................................................................................ 117

ภาพท 87 วเคราะหเสนในทาทางนงเกาอ ..................................................................................... 118

ภาพท 88 วเคราะหเสนในทาทางยน ............................................................................................. 118

ภาพท 89 วเคราะหเสนทเปนเอกลกษณบนใบหนา ....................................................................... 119

ภาพท 90 วเคราะหเสนทเกดจากปรมาตร .................................................................................... 120

ภาพท 91 วเคราะหเสนของแขน ................................................................................................... 120

ภาพท 92 วเคราะหเสนรอยยบของผา .......................................................................................... 121

ภาพท 93 วเคราะหเสนและแสงเงา .............................................................................................. 121

Page 17: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

ภาพท 94 วเคราะหเสนในรอยยบของผา ...................................................................................... 122

ภาพท 95 วเคราะหเสนในพดใบลาน............................................................................................. 122

Page 18: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

1

บทท 1 บทน า

1. ความส าคญของปญหาและแรงบนดาลใจ ในสมยพทธกาลองคพระสมมาสมพทธเจาไดทรงปรารภเกยวกบเอกบรษ ซงประพฤตตนอยในศลธรรมอนดโดยยกยองพระสาวกในดานตางๆ เชน พระอญญาโกณฑญญะ เปนผเลศกวาพวกภกษสาวกผรราตรนาน พระสารบตร เปนผเลศกวาพวกภกษสาวกผมปญญามาก พระมหาโมคคลลานะ เปนผเลศกวาพวกภกษสาวกผมฤทธ พระมหากสสปะ เปนผเลศกวาพวกภกษสาวกผทรงธดงคและสรรเสรญคณแหงธดงค รวมถงพระอบาล เปนผเลศกวาพวกภกษสาวกของเราผทรงวนย ซงลวนแลวแตเปนลกษณะของพระสงฆผนาเลอมใสในอดตกาลทงสน สวนในปจจบนเรากสามารถพบเหนพระเกจอาจารยชอดงหลายรป ซงสงผลใหมผเลอมใสศรทธาอยางลนหลามจากการประพฤตชอบ หรอแมแตในเรองอทธฤทธปาฏหารยของพระเกจกตาม (พระไตรปฎก เลม 20: 2561) จากความเชอมน และศรทธาของสาธชนในประเทศไทยทตางกนบถอพระพทธศาสนานน ไดกอใหเกดเปนนกายตาง ๆ ในศาสนาพทธทหลากหลาย ตามวฒนธรรม ภมศาสตร และความเชอทองถน ของสถานทนน ๆ ซงกลายเปนเอกลกษณทยากจะแยกออกจากวถชวตของผคน ณ ทนน อนจะเหนไดอยางชดเจนจากพระภกษชอดงของแผนดนลานนานามวา “ครบาเจาศรวชย” ซงไดสรางความเลอมใสศรทธา และเปนความภาคภมใจของชาวลานนาอยางยงททานไดสรางคณประโยชนทางพระพทธศาสนาไวกบแผนดนลานนา ไมวาจะเปนการสรางถนนขนวดพระธาตดอยสเทพ ซงไดรบความรวมมอทงแรงกาย และแรงศรทธาของชาวบานรวมถงพระสงฆจ านวนมาก กวาวนละ 5,000 คน จนเสรจสมบรณในเวลาเพยง 5 เดอน 22 วน อนจะเปนไปไมไดเลยถาหากครบาเจาศรวชยไมไดท าคณงามความดใหเปนทประจกษแกสายตาประชาชน ในดานการด ารงอยในพระธรรมวนยอยางเครงครด จะเหนไดจากการททานงดการเสพ หมาก เมยง บหร อยางสนเชง งดฉนเนอสตว ฉนอาหารเพยงมอเดยว และทส าคญคอ ทานเปนผทยนหยดและยดหลกการของความเชอทองถนตามนกายเชยงใหมและนกายยองผสมกน ซงคงความเปนลานนาไดเปนอยางด (อดม รงเรองศร: 2561) อกประการหนงททานเปนทเคารพนบถอ คอ ความอดทนและความตงมนในความเพยรในการพสจนตนเองโดยการปฏบตตามหลกพระธรรมวนยอยางเครงครด กบรปแบบการปกครองคณะสงฆสวนกลางทมาจากกรงเทพฯ เปนระเบยบการปกครองแบบใหมซงตางจากททานยดปฏบตอย จะใหเหนวาการปกครองแบบระบบหวหมวดวด ทพระสงฆมสทธเปนพระอปชฌายไดโดยไมตองไดรบการแตงต งจากสวนกลาง เปนส งท ไม ไดท าความเสยหายใหพระพทธศาสนาแตอยางใด

Page 19: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

2

จงสรางความไมพอใจตอเจาคณะจงหวดล าพน จนคลายจะกลายเปนความกระดางกระเดองตอคณะสงฆจากกรงเทพ สงผลใหทานตองอธกรณจนถกจบกมหลายครงหลายครา แตแลวการกลาวหาของบคคลทเสยผลประโยชนกตองจบไป ดวยเพราะวาทานไมไดมความผด จนท าใหประชาชนไดเหนวาทานเปนพระสงฆทด ารงตนตงไวซงดวยศลธรรมในพระพทธศาสนาเปนทเลอมใสมากยง ขนอกหลายเทาจนมกลมพระสงฆ และชาวบานตดตามทานอยางมากมายในเวลาตอๆมา (อดม รงเรองศร: 2561)

ซงขาพเจารสกเหมอนประหนงวาครบาเจาศรวชยมคณสมบตทคลายคลงกบลกษณะของพระสาวกในสมยพทธกาล ตามทพระพทธเจาไดเคยปรารภไว จงเลอมใสเปนอยางมาก อกทงตวขาพเจาเองสรางผลงานดานประตมากรรมไทย และหลงใหลในการปนพระพทธรป รวมถงขาพเจ ายงมถนก าเนดจากแผนดนเดยวกนกบครบาเจาศรวชยจงตองการยกยอง เชดช และแสดงความส านกรกในชาตก าเนดดวยการถายทอดผลงานทเปยมดวยแรงศรทธา และความรกทมใหแกผลงานศลปะ โดยการน าเอารปลกษณทโดดเดนในเชงรปธรรมและนามธรรมของครบาเจาศรวชยมาถายทอดรวมกบความงามในอดมคต อนเกดจากการเลงเหนในคณงามความดท ทานเคยไดท าไวใหแผนดนลานนาสรปแบบจากทศนคต อดมคตและสนทรยภาพ ใหสมกบททานไดรบการยกยองวาเปน “ตนบญแหงลานนา”

2. วตถประสงค กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ตามแนวคดของขาพเจามวตถประสงค ดงตอไปน

1. เพอสรางสรรครปแบบความงามกงอดมคตจากการรวบรวมขอมลและวเคราะหความ

เลอมใสศรทธาทขาพเจาและชาวลานนามตอครบาเจาศรวชย สผลงานประตมากรรมลอยตว

2. เพอศกษาทฤษฏทเกยวของจากหนงสอ และค าสอนทางพระพทธศาสนาทมผลตอการ

เปลยนแปลงความเปนนามธรรมสรปธรรม ซงน าไปสการพฒนาผลงานทมลกษณะเฉพาะตว

3. เพอศกษารปแบบ แนวความคด และปรชญาของผลงานศลปะในลทธ Idealism ซงเปน

พนฐานของการพฒนารปแบบกงอดมคต

4. เพอเผยแพรกระบวนการทางการสรางสรรค ทเปนประโยชนตอผทสนใจในอนาคต

เกยวกบการสรางงานประตมากรรมแบบกงอดมคต

Page 20: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

3

3. กรอบแนวคดในการสรางสรรค ประกอบไปดวยทฤษฎ อทธพล แรงบนดาลใจ เทคนค รปแบบ น าไปสแนวคดในการ

สรางสรรคผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย”

ผลงานวทยานพนธชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” น าเสนอในรปแบบ ผลงานประตมากรรมลอยตว จ านวน 3 ผลงาน

แนวทางของการสรางสรรค

อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน : จตทสงบดวยสมาธ กอใหเกดรปกายและเครองนงหม ทมลกษณะเรยบงาย มปรมาตร เสน แสงเงา ทคอนขางนมนวล อาจารยศลป พระศร : เกยรตประวต หรอชอเสยงในการยกยองบคคลใดบคคลหนง สามารถบงบอกถงลกษณะบคลกทาทาง ของบคคลนนได อาจารยกตตพงษ สรยะทองชน : การถายทอดรปบคคลทตนรกหรอศรทธา สรปแบบประตมากรรมกงอดมคต

อทธพลทางศลปกรรมดานประตมากรรม

-อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน : สรางรปคนนงสมาธ รปทรงของคนแสดงสวนสรระครบถวนแตเรยบงาย สอถงจตทเปนสมาธ -อาจารยศลป พระศร : สรางบคลกทาทาง สมเดจพระเจาตากสน ตามจนตนาการจากเกยรตประวต -อาจารยกตตพงษ สรยะทองชน สรางรปทรงของผหญงทมความเปนแมโดยการเพมปรมาตรสดสวนตาง ๆ ใหมขนาดใหญเกนความเปนจรง ดวยปรมาตรทอวบอมท าใหรสกถงความสมบรณของการเปนเพศแม

ทฤษฎ/แนวคดทน ามาใช - ลทธ Idealism จากแนวคดของ อลสโตเตล ความงามทเปนอดมคต เกดจากการสงเกตความงามบนโลกใบนและผสมผสานกบความงามในจตนาการ กอใหเกดความงามในอดมคตทสมบรณ

เทคนคทน ามาใช -เทคนคทฤษฏจากนามสรป - การสรางสรรครปประตมากรรมจากนามสรป ในรปแบบกงอดมคต -เทคนคทางปฏบต - ปนขนรปตนแบบ - ท าแมพมพลอยตว - หลอไฟเบอรกลาส

แรงบนดาลใจ

- ความศรทธาในพระพทธศาสนา - ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชย - การด ารงชวตทรกในศลปะ การไดสรางงานประตมากรรมเพอศาสนา

Page 21: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

4

4. สมมตฐาน ผลงานประตมากรรมลอยตวกงอดมคต รปครบาเจาศรวชยทมเอกลกษณเฉพาะตน 5. ขอบเขตของการสรางสรรค ในการสรางสรรคศลปะนพนธในครงน แบงขอบเขตการศกษาออกเปน 3 ดาน ไดแก 1. ขอบเขตดานเนอหา ศกษาขอมลเกยวกบประวตครบาเจาศรวชย ศกษาผลงานประตมากรรมของศลปนทเปนแรงบนดาลใจ ศกษาแนวความคดและเทคนคของการสรางสรรคผลงาน ศกษารปแบบความงามทางอดมคตของพระพทธรป 2. ขอบเขตดานรปแบบการสรางสรรคผลงาน สรางสรรคผลงานประตมากรรมลอยตวรป ครบาเจาศรวชย มงน าเสนอรปแบบกงอดมคตอนเกดจากคณงามความดของทาน ผสมผสานกบลกษณะทเปนเอกลกษณ 3. ขอบเขตดานเทคนคในการสรางสรรค ปนตนแบบงานประตมากรรมดวยดนน ามน ท าแมพมพ และหลอไฟเบอรกลาสสขาว

6. ขนตอน วธการในการศกษาและสรางสรรค 6.1 ขนรวบรวมขอมล

6.1.1 คนหาและรวบรวมขอมลในดานตางๆ จากหนงสอ เอกสารหรอสอออนไลน ทงขอมลทเปนรปภาพ ขอมลทเปนลายลกษณอกษร ทเกยวของกบครบาเจาศรวชย และศกษารปแบบความงามทางอดมคต

6.1.2 แยกแยะและแบงประเภทขอมลทไดออกเปนกลมๆ 6.1.3 วเคราะหขอมล ก าหนดกรอบความคด วางขอบเขตของเนอหาทจะน ามาใช

เพอหาแนวความคดทเหมาะสมและชดเจนยงขน 6.2 ขนออกแบบผลงาน

6.2.1 ท าแบบรางคนหารปแบบผลงานในการสรางสรรครปบาเจาศรวชย รปแบบกงอดมคต 6.2.2 วเคราะหรปแบบผลงานและการใชสญลกษณตาง ๆ ทสอถงลกษณะเฉพาะของครบาเจาศรวชย

6.2.3 น าเสนอคณะกรรมการสอบวเคราะหผลงาน เลอกรปแบบผลงานทเหมาะสม เพอน าไปปฏบตงาน

Page 22: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

5

6.3 ขนสรางสรรคผลงาน 6.3.1 วางแผนขนตอนการสรางสรรคงาน 6.3.2 สรางสรรคผลงานประตมากรรมรปครบาเจาศรวชย ในรปแบบกงอดมคต

6.4 ขนสรปและน าเสนองาน 6.4.1 น าเสนอผลงานตออาจารยทปรกษาและคณะกรรมการผควบคมวทยานพนธ 6.4.2 วางแผนการตดตงผลงาน 6.4.3 จดแสดงผลงานและสรปผลการสรางสรรค

7. นยามศพทเฉพาะ กงอดมคต หมายถง รปครบาเจาศรวชยในจนตนาการ จากความประทบใจ

ในคณความงามความดของครบาเจาศรวชย และถายถอดออกมาเปนผลงานประตมากรรม

ครบาเจาศรวชย หมายถง พระภกษอาวโสทมศลหรอมการประพฤตตนอยเหนอ

ฆราวาส นามวา “ศรวชย”

อธกรณ หมายถง คดเรองราว ปญหา ความยงยาก กจกรรมทเกดขนใน หมสงฆทสงฆตองจดการสะสางหรอด าเนนการท าใหสงบหรอเปนไปดวยด เอกบรษ หมายถง คนเยยมยอด คนประเสรฐ

เทคนคการสรางสรรคผลงาน หมายถง การสรางงานประตมากรรมลอยตว โดยม

กระบวนการปนขนรป ท าแมพมพ และหลอไฟเบอรกลาส

8. วสดอปกรณทใชในการสรางสรรค 8.1 วสด-อปกรณทใชในการเกบขอมล

8.1.1 ดนสอ 8.1.2 ปากกา 8.1.3 สมดบนทก สมดวาดภาพ 8.1.4 กลองถายรป 8.1.5 คอมพวเตอร 8.2 วสด-อปกรณทใชในการรางภาพ 8.2.1 สมดรางภาพ 8.2.2 ดนสอ 8.2.3 ยางลบ

Page 23: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

6

8.3. วสด-อปกรณทใชในการปน 8.3.1 โฟม (ใชในการขนโครงสราง) 8.3.2 เหลก 3 หน (ใชในการขนโครงสราง) 8.3.3 ลวดอะลมเนยม (ใชในการขนโครงสราง) 8.3.4 ดนน ามน (ใชในการปน) 8.3.5 เครองมอปน (ใชในการปน) 8.3.6 มดแกะโฟม (ใชในการขนโครงสราง) 8.3.7 ไมกระดาน (ใชส าหรบรองปน)

8.3.8 ตะป (ใชในการขนโครงสราง) 8.3.9 คอน (ใชในการขนโครงสราง)

8.4. วสด-อปกรณทใชในการท าแมพมพ 8.4.1.ยางซลโคน (วสดหลกทใชในการท าพมพ) 8.4.2 น ามนสน (ใชในการท าความสะอาดพกน) 8.4.3 ผากอต หรอผาขาวบาง (เปนใยประสานในในการท าพมพ) 8.4.4 ดนน ามนส าหรบกนตะเขบ 8.4.5 พกน (ใชในการทายาง) 8.4.6 กระปองพลาสตก (ส าหรบผสมยาง) 8.4.7 ปนปาสเตอร (ใชในการท าพมพครอบ) 8.4.8 ใยมะพราวส าหรบท าพมพครอบ (ใชเปนใยประสานความแขงแรงในการท าพมพครอบดวยปนปาสเตอร) 8.4.9 ไมส าหรบท าพมพครอบ (เพอเพมความแขงแรงของพมพครอบ) 8.4.10 วาสลน (ใชในการทาตะเขบยางไมใหยางตดกน) 8.5. วสด-อปกรณทใชในการหลอ 8.5.1 เรซนหลอทวไป (วสดหลกทใชในการหลอ) 8.5.2 แคลเซยมคารบอเนต (ใชผสมกบเรซนเพอเพมปรมาณและความแขงตว) 8.5.3 โคบอลท (ตวมวง เพอไปท าปฏกรยากบเรซนใหแขงตว) 8.5.4 ตวท าแขงเรซน (ใชผสมในเรซนกอนการหลอเพอเรงปฏกรยาใหแขงตว) 8.5.5 ทนเนอร (ใชในการท าความสะอาดอปกรณทสมผสกบเรซน) 8.5.6 ใยแกว (ใชในขนตอนการหลอเพอเพมความแขงแรงของชนงาน) 8.5.7 พกน/แปรงทาส (ใชในการทาเรซน)

Page 24: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

7

8.6. วสด-อปกรณทใชในการขดแตง 8.6.1 ตะไบ (ใชในการขดแตง)

8.6.2 เครองเจยร (ใชในการขดแตง) 8.6.3 ใบเจยรไฟเบอร (ใชในการขดแตง) 8.6.4 กระดาษทราย (ใชในการขดแตง) 8.6.5 ถงหรอกะละมง (ใชในการใสน า) 8.6.6 ถงมอ (ใชในการขดกระดาษทราย) 8.6.7 เรซน (ใชในการโปวอดรอยตอ) 8.6.8 ตวท าแขงเรซน (ใชผสมในเรซนกอนการหลอเพอเรงปฏกรยาใหแขงตว) 8.6.9 อปกรณในการโปวอดรอยตอ

9. งบประมาณทใชในการสรางสรรค

- (โดยประมาณ) 50,000 บาท

10. ประโยชนทไดรบ

1. ไดสรางสรรคผลงานประตมากรรมลอยตวทน าเสนอความงามในรปแบบกงอดมคต 2. ไดศกษาทฤษฏทางศลปะในลทธ Idealism ทเกยวของกบเรองการเปลยนนามธรรมส

รปธรรมซงน าไปสการพฒนาผลงานทมลกษณะเฉพาะตว 3. ไดเผยแพรกระบวนการทางการสรางสรรค ทเปนประโยชนตอผทสนใจในอนาคตเกยวกบ

การสรางงานประตมากรรมแบบกงอดมคต

Page 25: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

8

บทท 2

ขอมลและศลปกรรมทเกยวของ

การสรางสรรคผลงานศลปะ ยอมเกดจากแรงบนดาลใจจากสงใดสงหนงรวมกบประสบการณทผานเขามาในชวตของบคคลนนๆ เปนพนฐาน ผานกระบวนการทางความคด ผานการวเคราะห และถายทอดออกมาเปนผลงานศลปะ เปรยบเสมอนเปนการน าเสนอแนวความคดของผสรางสรรคใหออกมาเปนรปธรรมและประจกษแกสาธารณชน ในการสรางสรรควทยานพนธครงนกเชนกน ขาพเจาไดสรางสรรคผลงานวทยานพนธภายใตหวขอ “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” แตทวาเพอการสรางสรรควทยานพนธทสมบรณ จงจ าเปนตองศกษาขอมลทมอทธพลในการสรางสรรคครงนอยางหลากหลาย ขาพเจาไดศกษาขอมลดานตางๆ เพอความครอบคลมของเนอหาในการสรางสรรค สามารถแบงอทธพลในการสรางสรรคเปนหวขอหลก ๆ ดงตอไปน

1. อทธพลจากตนเองและสงแวดลอม

1.1 แรงบนดาลใจจากวถชวตของขาพเจา 1.2 ความส าคญของนาม “ครบาเจาศรวชย”

1.3 บญบารม ครบาเจาศรวชย 1.3.1 อนตาเฟอน ครบาเจาศรวชยในวยเยาว 1.3.2 ครบาเจาศรวชยในสมนะเพศ 1.3.3 ค าสงสอนของครบาเจาศรวชย

1.3.4 บทสวดบชาครบาเจาศรวชย 2. อทธพลจากศาสนา

2.1 ความหมายของค าวา อดมคต 2.2 ความหมาย ทมา และคตการสรางพระพทธรป 2.3 มหาบรษลกษณะ 32 ประการ 2.4 ศกษาพระสาวกผเปนเลศสมยพทธกาล

3. อทธพลทางศลปกรรม 3.1 ลทธ Idealism 3.2 ศกษาศลปนทเปนแรงบนดาลใจ

Page 26: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

9

3.2.1 อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน 3.2.2 อาจารยศลป พระศร 3.2.3 อาจารยกตตพงษ สรยทองชน

4. ศกษาทฤษฎทเกยวของและเทคนคในการเทคนคสรางสรรค 4.1 ความงามของผลงาน

4.1.1 หลกการทฤษฎองคประกอบศลป 4.1.2 ความงามในเนอหา

4.2 ทฤษฎกระบวนการสรางสรรค 4.2.2 ประตมากรรมลอยตว 4.2.3 ขนตอนการปนแบบลอยตว

4.2.4 ศกษาวธการท าแมพมพดวยยางซลโคน 4.2.5 ศกษาการหลอไฟลเบอรกลาส

5. สรปแนวคดทฤษฎการสรางสรรคผลงานในรปแบบกงอดมคต 5.1 แนวความคดการสรางสญญะรปแบบกงอดมคต

5.1.1 แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง 5.1.2 แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค 5.1.3 แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

5.2 การสรางรปแบบกงอดมคต 5.2.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต 5.2.2 กายวภาคเชงกงอดมคต 5.2.3 เครองนงหมและเครองอฐบรขารเชงกงอดมคต

5.3 เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต

Page 27: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

10

1. อทธพลจากตนเองและสงแวดลอม 1.1 แรงบนดาลใจจากวถชวตของขาพเจา ชวตทกชวตบนโลกใบนลวนมความแตกตางกนตามสภาพแวดลอมทอยอาศย ขาพเจาเปน

เดกคนหนงทเตบโตมาทามกลางสภาพสงคมทอดมไปดวยความศรทธาและเลอมใสในพระพทธศาสนานอกจากองคพระศาสดาแหงศาสนาพทธแลว ปยาตายายยงไดอบรมสงสอนใหขาพเจาเคารพบชาพระเถระในทองถนผซงเครงครดในพระธรรมวนย เนองจากเชอวาทานเปนผมบญบารมและมความศกดสทธ

ในแผนดนลานนาทขาพเจาไดอาศยอยมพระเถระรปหนงนอกจากทานจะเครงในพระวนยแลวทานยงเปนผทสรางคณประโยชนทางดานพระพทธศาสนาใหกบแผนดนลานนาอยางมหาศาล พระเถระรปนนคอ ครบาเจาศรวชยแหงวดบานปาง อ าเภอล จงหวดล าพน

ขาพเจาเรมรจกตนเองวามความชอบในสาขาวชาศลปะตงแตเรยนระดบชนมธยมศกษาตน จากนนกไดเรมเรยนรวธการสรางสรรคผลงานศลปะมาตลอด แตยงไมสามารถเชอมตอระหวางพระพทธศาสนาทตนเองศรทธาและการสรางสรรคทางศลปะเขาดวยกน ตอมาไดเรยนในระดบอดมศกษามโอกาสไดเรยนรในสาขาวชาประตมากรรมไทย จงเปนจดเรมตนของการเชอมตอสงทตนศรทธากบการสรางสรรคทางศลปะเขาดวยกน คอ การไดเรยนปนพระพทธรป จงกอใหเกดความสขในการเรยนรและสรางสรรคไปพรอม ๆ กน

ภาพท 1 ปนพระพทธรป

Page 28: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

11

ภาพท 2 พระพทธรปคนธาราฐ

กระทงขาพเจาเขาศกษาตอในระดบมหาบณฑต ไดเรยนรวธการสรางสรรคผลงานทมความรวมสมยในปจจบน จงไดสรางสรรควทยานพนธภายใตหวขอ “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย”

ภาพท 3 ครบาเจาศรวชย แหลงทมา : เขาถงเมอ 24 มกราคม 2561. เขาถงไดจาก https://mejabok.com/wp-

content/uploads/2017/05/18-12-15-06-39-20-2.jpg

ครบาเจาศรวชย ตนบญแหงลานนา ผมากดวยบญบารม ผซงเปนทงทพง และศนยรวมทางจตใจของชาวลานนาในอดต (ในชวงพทธศกราช 2420 – 2481) แมปจจบนทานกยงเปนทเลอมใสของชาวลานนาและผมจตศรทธาอยางไมเสอมคลาย ซงเปนทรจกกนทวไปโดยเฉพาะในบรเวณภาคเหนอตอนบนของประเทศไทยหรอแผนดนลานนาในอดตวาเปน "ตนบญ" หรอ "นกบญ" มความหมายเชงยกยองวาเปนนกบวชทมคณสมบตพเศษ ดวยทงบญบารม และการประพฤตปฏบต

Page 29: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

12

ตนทดงามภายใตรมกาสาวพสตร อาจพบวามการเรยกนามของทานอยางหลากหาย เชน ครบาเจาศรวชย พระครบาศรวชย ครบาศลธรรม หรอ ตเจาสล แตพบวาทานมกเรยกตนเองเปน พระชยยาภกข หรอ พระศรวชยชนะภกข เดมทานชอ เฟอน หรอ อนทเฟอน บางกวา อายฟารอง ทานเกดในวนองคารท 11 เดอนมถนายน พทธศกราช 2421 ตรงกบ ขน 11 ค า จลศกราช 1240 เวลาพลบค าทหมบาน "บานปาง" ต าบลแมตน อ าเภอล จงหวดล าพน เปนบตรคนท 3 ของนายควายและนางอสา เปนครอบครวหนงทอาศยอยในถนทรกนดาร สวนใหญเปนชนกลมนอย โดยเฉพาะชาวปกาเกอญอ (ภกษอานนท พทธธมโม, 2558 : 2), (วลกษณ ศรปาซาง, 2545 : 6)

1.2 ความส าคญของนาม “ครบาเจาศรวชย”

นามของครบาเจาศรวชย มกเรยกแตกตางกนไปตามแหลงทมการคนพบเอกสารหรอหลกฐานทางวตถตาง ๆ ทมความเกยวของกบตวทาน ในภายหลงทานเปนทรจกของบคคลทวไปในนามวา ครบาเจาศรวชย ตนบญแหงลานนา จากการศกษามผอธบายถงการยกยองนามของครบาเจาศรวชยหลายทาน โดยเฉพาะค าวา “ครบา” ซงเปนค าทสรางความสงสยและความนาสนใจแกผคนในปจจบน โดยค าวา “ครบา” เปนค าทพทธศาสนกชนชาวลานนาใชเรยกยกยองสงฆผเปนทเคารพนบถอ ไมใชเปนค าทพระสงฆจะก าหนดหรอใชเรยกกนขนมาเอง ไมใชเปนต าแหนงทางราชการ หรอต าแหนงทถกแตงตงโดยคณะสงฆในปจจบน หากแตเปนเกยรตยศทเกดจากการปฏบตดปฏบตชอบของตวพระสงฆทานเอง ซงเปน ทประจกษแกพทธศาสนกชน ผชวยศาสตราจารยวลกษณ ศรปาซาง ไดอธบายถงเงอนไขของพระสงฆทจะไดรบการยกยองวาเปน “ครบา” 3 ขอ ดงน “1.เปนพระสงฆผมอายพรรษามาก 2. เปนผประพฤตด ปฏบตชอบตลอดอายการบวช 3. เปนผสรางสงดงามใหกบพระศาสนา” 1 จากบทความในตนฉบบงานวจย จดเตรยมท าหนงสอเรอง “ครบาเจาศรวชย” ของสมาคมชาวล าพน โดยม ดร.เพญสภา สขคตะ เปนบรรณาธการ ไดกลาวถงการยกยองครบาเจาศรวชย จากผคนทวลานนาวา “ครบา ยงเปนค าทชาวลานนายงใชเรยกพระภกษสงฆทเลอกสรรแลววาควรแกการเคารพนบถอทแทจรง เนองจากทานเปนพระเถรานเถระผทรงคณวฒ ทรงพระไตรปฏก เชยวชาญดานคนธระและวปสนาธระ ประพฤตดปฏบตชอบ เปนผหนกแนนในพระพทธศาสนา มศลจารวตร เรยบรอย เปนผทมกนอยและมความสนโดษ สมาทานธดงควตร มนคงในพระธรรมวนย ท างานเพอ

1 วลกษณ ศรปาซาง (2545). ตนบญลานนา : ประวตครบาฉบบอานมวน / วลกษณ ศรปาซาง. เชยงใหม :, นพบร

การพมพ.

Page 30: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

13

พระพทธศาสนา เปนทพงของประชาชนได หากขนชอวา ครบาแลว ลวนเปนทรจกกนดวาเปนพระภกษผมบารม และราตรนาน” 2 ส าหรบค าวา “เจา” ทใชเรยกตอจากค าวา “ครบา” รวมกนเปน ครบาเจานน ดร.เพญสภา สขคตะ ไดอธบายในบทความหวขอ “ครบา VS ครบาเจา : ท าไมตอง “ครบาเจาศรวชย” จากบทความดงกลาวสามารถสรปความไดวา ชาวลานนานยมเรยกเจาอาวาสวดวา “ตเจา” กนอยแลว เพราะเปนค าทมาจากค าวา “สวาธเจา” ซงไมไดหมายถงเจาอาวาสรปนนจะตองมเชอสายเปนเจานาย แตเปนการยกยองวาเปนผมศลธรรมเหนอกวาฆราวาส เสมอกบเจานาย จนค าวา “สวาธเจา” เพยนมาเปน “ตเจา” ดงนนจงเรยกรวมกนระหวางค าวา “ครบา” กบ “ตเจา” เปนครบาเจา (เพญสภา สขคตะ, 2558:)

สวนนาม ศรวชย เปนสมยานามทไดรบการแตงใหเมอไดบวชเปนสามเณร นามวา สามเณรศรวชย โดยมครบาขตตยะเปนพระอปชฌาย และเมออปสมบทเปนพระภกษไดรบฉายานามจากครบาสมณะ ซงเปนผอปชฌาย วา “สรวชโย ภกข” หรอ ครบาเจาศรวชย ซงเปนทรจกกนดในกาลปจจบน (ภกษอานนท พทธธมโม, 2558: 1-2)

1.3 บญบารม ครบาเจาศรวชย

พทธศาสนกชนและชาวชนบทในแผนดนลานนาทงหลาย ไมวาจะเปนกลมคนชนชาตใดตางนยมนบถอในครบาเจาศรวชย แมกระทงชนเผาตางๆทอาศยตามชายปาหรอบนเขา ซงไมเคยนบถอในศาสนาพทธ ตางพากนหนมาศรทธาในพระพทธศาสนาและบญญานภาพของครบาเจาศรวชย เนองจากทานเปนผประกอบไปดวยอเบกขาบารม ดงบทความในหนงสอ ต านานครบาเจาศรวชยแบบพสดารและต านานวดสวนดอก ความมอยวา “ประการหนงทานประกอบดวยอเบกขาบารม บนยมยนดและบมความรงเกยจผมาอปฏฐาก บมความเมนเฉยตอผทอยหางไกล บไดประจบนบถอผมลาภยศ บไดหมน ประมาทผหาลาภยศไมได บนยมยนดถอยค าสรรเสรญ บเกลยดผตเตยนนนทา รกษาอนทรยไวเปนกลาง บรกบชงทานผอน พระองคนนประกอบดวยอเบกขาบารมมนคงแทแล” 3

1.3.1 อนตาเฟอน ครบาเจาศรวชยในวยเยาว ครบาเจาศรวชย เกดเมอวนท 11 มถนายน พทธศกราช 2421 ขณะททานเกดนนได

มความผดปกตของปรากฏการณทางธรรมชาต กลาวคอ เกดเหตการณพายฝนอยางหนก ฟารองฟาผา และแผนดนไหว แตพอทานคลอดออกจากครรภของมารดาเหตการณเหลานกหายไป ซงเปนสญลกษณทบงบอกถงการเปนผมบญบารมไดมาเกดยงโลกมนษย ภายหลงทานไดรบการตงชอวา

2 เพญสภา สขคตะ (2561). ครบาเจาศรวชย. สรชวประวต วตรปฏบต หลกธรรมค าสอน และมงคลบารม.

3 มหาวทยาลยเชยงใหม. ฝายวจยลานนา (2540). ต านานครบาศรวชยแบบพสดาร และต านานวดสวนดอก / ฝาย

วจยลานนา มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม :, มหาวทยาลยฯ.

Page 31: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

14

เฟอน หรอ อนตาเฟอน เนองจากความเชอของชาวบานทเชอกนวา ความผดปกตของเหตการณทางธรรมชาตในตอนททานเกดนน เปนการแสดงความรบรของพระอนทรผซงอยบนสรวงสวรรค (สงฆะ วรรณสย, 2522: 7) ชวตในวยเยาวของครบาเจาศรวชยหรอเดกชายอนตาเฟอน เปนเดกทคอนขางแตกตางจากเดกทวไป มบคลกภาพเรยบรอย ลกษณะนสยเปนเดกทพดนอย ชอบปลกตวออกไปอยคนเดยว มจตเมตตาสงสารชวตทกชวต กระทงชวตของปลาทถกจบมาเพอจะเอามาท าอาหาร เดกชายอนตาเฟอนกแอบเอาไปปลอยสแมน าธรรมชาต ซงแสดงถ งการเปนเดกทมจตเมตตา เปนอยางสง เดกชายอนตาเฟอนด ารงชวตเปนฆราวาสจนอายได 17 ป ในระหวางนน เปนเดกทมความขยนขนแขง หนกเอาเบาส และเปนก าลงส าคญในการชวยนายควายกบนางอสาท ามาหากน หลงจากนนอนตาเฟอนไดเขาสรมกาสาวพสตรโดยการบรรพชาเปนสามเณรขณะอายได 18 ป มสมญานามวา “สามเณรศรวชย” และไดอปสมบทเปนพระภกษสงฆ เมออายได 21 ป ไดรบฉายานามวา “สรวชโย ภกข” (ภกษอานนท พทธธมโม, 2558: 2)

1.3.2 ครบาเจาศรวชยในสมนะเพศ

ชวตหลงอปสมบทของครบาเจาศรวชยไดเรมตนขนท วดบานปาง อ าเภอล จงหวดล าพน เมออายครบพรรษาท 5 ทานกไดเปนอาวาส ณ วดแหงนน ไมนานนกวถแหงการเปนนกบญของลานนากไดเรมตนขน โดยการททานเปนทงผปฏบต ผเผยแพร ผอนรกษ และผทพฒนาหรอผสรางสาธารณประโยชนทางดานพระพทธศาสนาใหกบสาธารณชนชาวลานนา

ครบาเจาศรวชย ไดท าการยายวดบานปางไปยงสถานทแหงใหมซงเหนวาเหมาะแกการปฏบตธรรม เปนสถานททมความเปนวเวก ตงอยบรเวณเนนเขาหรอวดบานปางในปจจบน และไดตงชอวดใหมวา “วดจอมสหรทรายมลบญเรอง” (ภกษอานนท พทธธมโม, 2558: 27)

ครบาเจาศรวชยผงดงามดวยศลจารวตรอยางเครงครด โดยเฉพาะเรองอาหารททานฉน ทานงดการฉนเนอสตวโดยสนเชงตงแตอาย 26 ป และทานยงไดงดฉนผกบางชนดรวมไปถงผกททานไมฉนเลย ดงขอมลท ศาสตราจารย ดร.อดม รงเรองศร ไดเรยงเรยงไว ดงน

“นอกจากนผกททานจะไมฉนเลยคอ ผกบง ผกปลอด ผกเปลว ผกหมากขกา ผกจก และ ผกเฮอด-ผกฮ (ใบไมเลยบออน) โดยทานใหเหตผลวา ถาพระภกษสามเณรรปใดงดได การบ าเพญกมมฏฐานจะเจรญกาวหนา ผวพรรณจะเปลงปลง ธาตทง ๔ จะเปนปกต ถาชาวบานงดเวนแลวจะท าใหการถอคาถาอาคมดนก” 4

4อดม รงเรองศร. "ครบาเจาศรวชย ส รวชโย ". Retrieved 25 ธนวาคม 2560, from http://www.dharma-

gateway.com/monk/monk_biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-01.htm.

Page 32: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

15

ในชวงสมยชวงสมยของครบาเจาศรวชยพระสงฆในลานนาอยภายใตการปกครองคณะสงฆจากกรงเทพฯ ซงมรปแบบการปกครองทแตกตางกนกบแนวปฏบตของพระสงฆในลานนาทยงยดถอแนวปฏบตตามนกายทองถน ส าหรบครบาเจาศรวชย ปฏบตตามแนวของนกายสงฆเชยงใหม ผสมกบนกายยอง มแนวปฏบตบางอยางทต างจากนกายอน ๆ มการนงหมทเรยกวา กมผาแบบรดอก สวมหมวก แขวนลกประค า ถอไมเทาและพด เปนธรรมเนยมทยดถอมาจาก วดดอยแต (วลกษณ ศรปาซาง, 2545: 12) การจดระเบยบการปกครองใหมของกรงเทพฯ กอใหเกดการตองขออธกรณในชวงแรกของครบาเจาศรวชย เนองจากธรรมเนยมปฏบตตามจารตของลานนาไดขดแยงกนกบการปกครองคณะสงฆของกรงเทพฯ ครบาเจาศรวชยตองขออธกรณอยหลายครง ซงเปนระยะเวลายาวนานถง 30 ป และในชวงเวลานนกถกกกตวตองล าบากยายทกกตวอยหลายแหง แตในทางกลบกน การทครบาเจาศรวชยตองขออธกรณนน เปนเหตใหทานเปนทรจกในสงคมอยางกวางขวาง และผทมจตศรทธา เลอมใสในครบาทาน ตางพากนมากราบไหวและแสดงความเคารพนบถอ ถงแมระยะเวลาของการตองขออธกรณจะยดเยอเปนเวลานาน ดวยความตงมนในพระธรรมวนยของครบาเจาศรวชย กไมสามารถท าใหครบาทานเกดความหวนไหวตอสงทพบเจอ กระทงในทายทสด การตองขออธกรณของครบาเจาศรวชยกสนสดลง ดวยการตดสนของสมเดจพระมหาสมณะเจากรมพระยาวชรญาณวโรรสสมเดจพระสงฆราช ครบาเจาศรวชยพนจากขออธกรณทกขอ เนองจากทานไมรระเบยบการปกครองสงฆแบบกรงเทพ และทานยงเปนพระภกษสงฆทปฏบตตนอยในพระธรรมวนยอยาเครงครดอกดวย (พระครบญญาภนนท: 2561)

ครบาเจาศรวชย เปนทรจกกนอยางแพรหลาย เปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนา เนองจากทานเปนผทเผยแพรพระธรรมค าสอนใหกบพทธศาสนกชนตามแหลงตางๆ และเปนหลกในการ สราง หรอบรณะพทธศาสนสถานหลายแหง เชน การบรณะพระธาตหรภญชย การสรางถนนขนวดพระธาตดอยสเทพ รวมไปถงการรวมรวมและจดหมวดหมพระไตรปฏกฉบบลานนาไทย ซงเปนหลกธรรมค าสอนของพระบรมศาสนาแหงศาสนาพทธ เพอใหคนรนหลงมโอกาสไดศกษา และนอกจากทานจะเปนผท าการบรณปฏสงขรณ วดวาอารามตาง ๆ ดวยตวทานเองแลว ทานยงมจตตาเมตตาเปนประธานในการบรณะพทธศาสนสถานตามสถานทตาง ๆ โดยเรยกวาการ“นงหนก” ดวยเหตททานเปนผทไดรบความเลอมใสศรทธาจากชาวบานเปนอยางมาก เปนเหตใหมผมารวมท าบญกบครบาเจาศรวชยเปนอยางลนหลาม เนองจากชาวบานมความเชอวาหากไดรวมท าบญกบพระภกษผมศลอนบรสทธ จะท าใหไดบญมาก จงท าใหการบรณะวดในแตละแหงส าเรจลลวงไปไดดวยด (อดม รงเรองศร: 2561)

Page 33: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

16

ดวยการททานตองไปนงหนก ในการบรณะวดในแตละท เปนเหตใหทานอาพาธดวย โรครดสดวงทวารเรอรง และการอาพาธไดก าเรบขณะทก าลงมการสรางสะพานขามแมน าปง

ครบาศรวชยถงแกมรณภาพเมอวนท 22 มนาคม พ.ศ. 2481 ทวดบานปางขณะมอายได 60 ป 9 เดอน 11 วน (พระครบญญาภนนท : 2561)

จากบทความในหนงสอ ครบาเจาศรวชยนกบญแหงลานนา ศรหรภญชย ไดกลาววา “ตามหลกพทธพจนตรสวา พระโพธสตวทอบตขนมาบนโลก เพอสบสานบวรพระพทธศาสนาในกงพทธกาล ซงโลกก าลงจะเกดกลยค เกดสงครามโลกครงท 1” 5

จากขอความขางตนไดสอดคลองกบชวงทครบาเจาศรวชยไดเผยแพรและท านบ ารงพระพทธศาสนาในแผนดนลานนา และไดตรงกบปณธานของครบาเจาศรวชย จากหลกฐานทไดจารกลงทายพระไตรปฏกฉบบลานนาทไดสรางขน ความอยวา

“ตนขาพระศรวชยภกข เกดมาปเปกย จลศกราช 1240 ตวพทธศกราช 2420 ปรารถนาขอหอขาฯ ไดตรสรปญญาสพพญญโพธญาณเจาจมเตอะ” 6

จากบทความดงกลาว ความวา ตวขาพเจา พระศรวชย สรวชโย เกดปเสอ จลศกราช 1240 ตรงกบพทธศกราช 2420 มความปรารถนาอยากจะบรรลธรรมอนสงสด ขอใหสมหวงดวยเทอญ

1.3.3 ค าสงสอนของครบาเจาศรวชย การศกษาขอมลเกยวกบค าสงสอนของครบาเจาศรวชยจากบทความของ

ศาสตราจารย ดร.อดม รงเรองศร มรายละเอยดดงตอไปน “เครองประดบขตตยะนารทงหลาย มแกวแหวนเงนทอง เปนตณหากามคณ เหมอน

ดงน าผงแชยาพษ ส าหรบน าความทกขมาใสตวโดยบมประโยชนสงใดเลย แมน าคงคา ยมนา อรวด มห มหาสรพ ซงเปนแมน าใหญทง 5 แมน าน แมนจกเอา

มาอาบใหหมดทง 5 แมน กบ อาจจะลางบาป คอความเดอดรอนภายในใหหายได ลมฝนลกเหบ แมนจะตกลงมาหลายหา เยนและหนาวสกปานใด กบอาจเยนเขาไป

ถงภายในใหหายจากความทกขเวทนาได

5 พระอานนท พทธธมโม (2558). ครบาเจาศรวชย : นกบญแหงลานนา ศรหรภญชย / รวบรวมและเรยบเรยงโดย

, ภกษอานนท พทธธมโม. ปทมธาน :, สมาคมชาวล าพน.

6 อดม รงเรองศร. "ครบาเจาศรวชย สรวชโย ". Retrieved 25 ธนวาคม 2560, from http://www.dharma-gateway.com/monk/monk_biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-01.htm.

Page 34: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

17

ศล 5 เปนอรยทรพย เปนตนเหตแหงความบรสทธ เปนน าทพยส าหรบลางบาป คอ ความเดอดรอนภายในใหหายได เมอศลบรสทธแลว สมาธ ความตงมนกจะมมา แลวใหปลกปญญา ปญญากจกเกดมขนได คอ ใหหมนร าลกถงตวตนอยเสมอ วา บใชตว บใชตน จนเหนแจงดวย ปญญาของตน จงเปนสมทเฉทประหานกเลส หมดแลว จตเปนวมต หลดพนจากความทกขทงมวลได” 7

ค าสงสอนของครบาเจาศรวชย ทานไดสอนใหพทธสาสนกชน ประพฤตปฏบตตนตามพระธรรมค าสอนของพระพทธเจา เปนการยกตวอยางเปรยบเทยบสงทอยรอบๆตวในการด ารงชวตของฆราวาสตามหลกของพระพทธศาสนา ทานสอนใหไมยดตดกบวตถนอกกาย ความสขความทกขอยภายในจตใจ ไมมสงนอกกายสงใดทจะน ามาระงบความทกข และเสรมสรางความสขทยงยนไดดเทากบตวเราเอง แตหากตวเราจะท าอยางนนไดจกตองเปนผรกษาศล 5 เมอศลบรสทธ จงกอใหเกดปญญา เหนแจงทกประการ

1.3.4 บทสวดบชาครบาเจาศรวชย ค าไหวบชาครบาเจาศรวชย จากการศกษาบทความของ ศาสตารจารย ดร.อดม

รงเรองศร พบวา ปราชญทเคารพบชาครชบาทานในยคสมยนน แตงขนเพอใหผคนไดร าลกถงนกบญแหงลานนาผประเสรฐ ค าไหวบชามดงน

“บทสวดบชา “อะยง วจจะต สรวชะโย นามะ มหาเถโร อตตะมะสโล นะระเทเวห ปชโต โส

ระโห ปจจะยาทนง มะหะลาภา ภะวนต เม อะหง วนทาม สพพะทา อะหง วนทาม สระสา อะหง วนทาม สพพะโส สาธ สาธ สาธ อนโมทามฯ”

ความหมาย พระมหาเถระรปน ซงพทธศาสนกชนพากนเรยกขานวา พระมหาเถระศรวชย ผมศล

อนอดม ผอนเหลานรชนและเทวดาพากนบชา ทานเปนผสมควรแกเครองสกการบชาอนมปจจยส เปนตน ขอใหลาภเปนอนมากจงเกดมแกขาพเจา ขาพเจาขออภวาทซงพระเถระเจารปนนตลอดเวลา ขอกราบไหวดวยเศยรเกลา ขอกราบไหวดวยอาการทงปวง ขอใหส าเรจประโยชน ขอใหส าเรจประโยชน ขอใหส าเรจประโยชน ขาพเจาขออนโมทนาฯ” 8

7 Ibid.

8 Ibid.

Page 35: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

18

จากการศกษาประวตและเรองราวๆตางๆของครบาเจาศรวชย จะเหนไดวาทานเปนพระเถระผทเปยมดวยบญบารมทมมาแตชาตปางกอน สงเกตไดจากเหตการณวปรตทางสภาพแวดลอมทเกดขนขณะททานคลอดออกจากครรภมารดา ในวยเดกทานมชอวาเฟอน หรออนตาเฟอน เปนเดกทมจตเมตตาตอชวตทกชวตเวลาวาง ๆ มกจะไปนงเงยบ ๆ อยใตตนไมคนเดยว ขณะททานบรรพชาเปนสามเณรไดสมญานามวา “พระศรวชย” ตอมาไดอปสมบทเปนพระภกษสงฆ มฉายานามวา “สรวชโย ภกข” ชวงเวลาหลงจากนน ทานไดเทศนากลมคนหลากหลายกลม โดยเฉพาะกลมชนเผาตาง ๆ ทไมไดนบถอศาสนาพทธ ตางพากนหนมาเลอมใสในพระพทธศาสนา ทานไดท าคณประโยชนทางดานพระพทธศาสนาใหกบสงคมลานนาอยางมากมาย หากจะกลาวถงการททานตองขออธกรณจากระเบยบการปกครองของคณะสงคในกรงเทพฯ กยงเปนสงทยนยนในการประพฤตปฏบตตนดวยความตงมนในพระธรรมค าสอนอยางเครงครด จงท าใหทานเปนทรจกและมผคนตางถนเคารพนบถอ กอเกดเลอมใสมากยงขน ในชวงสดทายของชวตทานไดท าหนาทเปนประธาน นงหนก ในการบรณะปฏสงขรณวดตาง ๆ จนกระทงทานอาพาธและมรณภาพ

เนองดวยอทธพลจากตนเองและสงแวดลอม คอ ความศรทธาในพระพทธศาสนา ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชย รวมไปถงไดแรงดลใจจากการด ารงชวตทรกในศลปะ มความสขกบการไดสรางงานประตมากรรมเพอศาสนา กอใหเกดการสรางสรรคผลงานวทยานพนธครงนขนมา

ครบาเจาศรวชยทานเปนผทชาวบานใหความเคารพนบถอเปนอยางยง จงไดมการยกยองนามของทานดวยค าวา “ครบา” และในระยะหลงพบวามนกปราชญในทองถนไดแตงบทบชาครบาเจาศรวชยขนเพอเปนการระลกถงทาน ในวยเยาวทานเปนเดกมมจตเมตตาอยตลอด เมอไดเขาสรมกาสาวพตรกไดประพฤตตนอยางเครงครดในพระธรรมวนย ท านบ ารงพระพทธศาสนา เปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนา และตงมน มนคงในพระศาสนา ทานไดเผยแพรหลกธรรมค าสอนของพระศาสดาเพอการด ารงชวตของพทธศาสนกชน โดยเฉพาะเรองการไมยดตดกบวตถนอกกาย ความสข ความทกข อยภายในจตใจคน

ดวยเหตทงหมดทงมวลน ขาพเจามความเหนดวยเปนอยางยงททานไดรบการยกยองเชดชวาเปนตนบญแหงลานนา จากความส านกรกในแผนดนเกด และอทธพลจากสงตาง ๆ ทงภายในและภายนอกกาย ขาพเจาจงไดสรางสรรคผลงาน กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย เพอใหพทธศาสนกชนชาวลานนาและผคนทวไปไดร าลกถงคณงามความดของครบาเจาศรวชย และนอมน าค าสงสอนของครบาทานมาประพฤตปฏบตตนในการด ารงชวตอยางสงบสข

Page 36: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

19

2. อทธพลจากศาสนา 2.1 ความหมายของค าวา อดมคต ปจจบนหากพดถงค าวา อดมคต ในมมมองของขาพเจาแลวภาพแรกทปรากฏขนภายใต

ความคด คอ ภาพของพระพทธรป ซงเปนรปสญลกษณทบงบอกถงคณงามความดของผซงเปนศาสดาในพระพทธศาสนา ทเหลาพทธศาสนกชนตางเคารบบชา และไดนอมน าเอาหลกธรรมของพระพทธองคมาเปนแนวทางการด ารงชวตทดงามเพอใหหลดพนจากความทกข

ดงพจนานกรมราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายของ อดมคต วา “จนตนาการทถอวาเปนมาตรฐานแหงความด ความงาม และความจรง ทางใดทางหนงทมนษยถอวาเปนเปาหมายแหงชวตของตน” 9

แมนพระพทธองคพระมหาศาสดาของพระพทธศาสนาไดดบขนปรนพพานลวงเลยกงพทธศตวรรษมาแลว แนวทางการด าเนนชวตทดงามของพระพทธองคยงสบทอดผานสาวกของพระองคมารนสรนจวบจนถงกาลปจจบน ซงกยงมผทประพฤต ปฏบตตนอยในศลธรรมของพระองคอยางเครงครด

2.2 ความหมาย ทมา และคตการสรางพระพทธรป

การสรางพระพทธรปเรมตงแต ราวพทธศตวรรษท 6 ณ แควนคนธารราฐ ประเทศอนเดย เหตผลแรกของการสรางพระพทธรปลวนอยภายใตพลงแหงความศรทธาในพระพทธศาสนา กอใหเกดพระพทธรปทเปยมลนไปดวยคณคาความงามทางอดมคตทชางไดสรางสรรคขนจากคณงามความดของพระพทธองค

บทความของศาสตราจารย ดร.ศกดชย สายสงห ไดกลาวถงการสรางพระพทธรปวา “สวนหนงของพระพทธรปทแสดงออกในดานพทธศลป ไดสะทอนถงสภาพความเปนอย ศรทธาความเชอของคนทมตอพระพทธศาสนา” 10

จากบทความจะเหนไดวาการสรางพระพทธรปจะมความงามทางอดมคตทแตกตางกนไปตาม ความเปนอยของสภาพแวดลอม และยคสมยของกาลเวลา แตสงทยงคงอยกบการสรางพระพทธรปไมแปลเปลยนตามสภาพแวดลอมและกาลเวลา คอ คตความเชอของคนและพลงศรทธาแหงพระพทธศาสนา

9 ราชบณฑตยสถาน. Retrieved 19 มถนายน 2561, from https://dictionary.sanook.com/search/dict-th-

th-royal-institute/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4.

10 ศกดชย สายสงห (2554). พทธปฏมา : งานชางพลงแหงศรทธา / ศกดชย สายสงห. กรงเทพฯ :, มตชน.

Page 37: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

20

คตความเชอของคนและพลงศรทธาแหงพระพทธศาสนา ในทศนคตของขาพเจาคอ การถายทอดคณงามความดของพระพทธองคสรปสญลกษณทเรยกวา “พระพทธรป” ถอเปนหนงในเทคนคของชางทมมาตงแตสมยโบราณ

2.3 มหาบรษลกษณะ 32 ประการ

มหาบรษลกษณะ 32 ประการน เปนคตความเชอทมการคนพบในพระไตยปฎกซงเปนคมภรของพระพทธศาสนา เปนลกษณะของผมบญบารมทเกดจากการสงสมมาแตอดตชาต สงผลในชาตปจจบน

การศกษาขอมลเกยวกบมหาบรษลกษณะ 32 ประการ มผอธบายและแจกแจงรายละเอยดลกษณะของมหาบรษถงเรองนวา “หากใครมมหาบรษลกษณะ ครบทง 32 ประการยอมมคตเปนสองอยางคอ ถาเปนฆราวาสยอมเปนจกรพรรด ผทรงธรรม มแวนแควนจดมหาสมทรทงส สมบรณดวยแกว 7 ประการ คอ จกรแกว ชางแกว มาแกว แกวมณ นางแกว คหบดแกว ปรนายกแกว แตถาหากออกบวชยอมไดเปนพระอรหนตสมมาสมพทธเจา (Khwanchai Kaewyos: 2561)

ลกษณะมหาบรษ 32 ประการ มดงน

“1. มฝาพระบาทราบเสมอกน 2. พนฝาพระบาททงสองมจกรซงมก า ขางละ 1,000 ซ มกง มดม และม

สวนประกอบครบทกอยาง 3. มสนพระบาทยนยาวออกไป 4. มพระองคลยาว 5. มพระหตถและพระบาทออนนม 6. ฝาพระหตถและฝาพระบาทมเสนทขอพระองคลจดกนเปนรปตาขาย 7. มขอพระบาทสง 8. มพระชงฆเรยวดจแขงเนอทราย 9. เมอประทบยน ไมตองนอมพระองคลง กทรงลบคล าถงพระชานดวยพระหตถทง

สองได 10. พระคยหฐานเรนอยในฝก 11. มพระฉวสทอง มพระฉวเปลงปลงดจทองค า 12. มพระฉวละเอยดจนละอองธลไมอาจตดพระวรกายได 13. มพระโลมชาตเดยว คอในแตละขมมเพยงเสนเดยว 14. มพระโลมชาตปลายงอนขน คอพระโลมชาตขอดเปนวง เวยนขวาดงกณฑลส

คราม เขม ดงดอกอญชน

Page 38: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

21

15. มพระวรกายตงตรงดจกายพรหม 16. มพระมงสะในท ๗ แหง๑ เตมบรบรณ 17. มพระวรกายทกสวนบรบรณดจล าตวทอนหนาของราชสห 18. มรองพระปฤษฎางคเตมเสมอกน 19. มพระวรกายเปนปรมณฑลดจปรมณฑล ของตนไทร พระวรกายสงเทากบ ๑ วา

ของพระองค (1 วาของพระองคเทากบสวนสงพระวรกาย) 20. มล าพระศอกลมเทากนตลอด 21. มเสนประสาทรบรสพระกระยาหารไดด 22. พระหนดจคางราชสห 23. มพระทนต 40 ซ 24. มพระทนตเรยบเสมอกน 25. มพระทนตไมหางกน 26. มพระเขยวแกวขาวงาม 27. มพระชวหาใหญยาว 28. มพระสรเสยงดจพรหม ตรสดจเสยงรองของนกการเวก 29. มพระเนตรด าสนท 30. มดวงพระเนตรแจมใสดจตาลกโคเพงคลอด 31. มพระอณาโลมระหวางพระโขนง สขาวออนเหมอนปยนน 32. มพระเศยรดจประดบดวยกรอบพระพกตร” 11

2.4 ศกษาพระสาวกผเปนเลศสมยพทธกาล

จากการศกษาไดพบวามพระภกษผเปนพระอรหนตจ านวน 80 รป ทไดรบการยกยองจากพระพทธเจาและพระอรรถกถาจารยทงหลายวาเปน เอตทกคะและเปนพระอสตมหาสาวก

พระสาวก หมายถง ผฟง หรอผศกษาธรรมจากพระพทธเจา พระสาวก ม 3 ประเภท คอ พระอครสาวก พรหมาสาวก และ พระปกตสาวก พระอครสาวก ไดแก พระสารบตรและพระมหาโมคคลลานะ เนองจากเปนพระผตงอยใน

ความเปนยอดของสาวกทงปวง พระสารบตรบรรลบารมสงสดในปญญา และพระมหาโมคคลลานะบรรลบารมสดงสดในสมาธ

11 อดศกด ทองบญ (9 กมภาพนธ พ.ศ. 2555). "พระพทธเจากบลกษณะมหาบรษ." Retrieved 19 มถนายน

2561, from http://www.mcu.ac.th/site/articlecontent_desc.php?article_id=209&articlegroup_id=60.

Page 39: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

22

พระมหาสาวก เปนพระอรหนตอภนหารมากกวาพระปกตสาวก ดงเชน พระอญญาโกณฑญญะ พระวปปะ พระภททยะ และทานอนๆ

พระปกตสาวก คอ พระอรหนตผท ากเลศทงหลายใหหมดอยางสนเชง (ธรรมสภา, 2547: 2) พระสาวกในสมยพทธกาลลวนเปนผมความเปนเลศและมบญญาธการเหนอกวาพระสาวก

ใด ๆ เนองดวยทานเปนผทสงสมบารมมาหลายภพชาต มาจนถงในยคสมยของพระพทธเจากเชนกน พระสาวกทกรปลวนเปนแบบอยางในการประพฤตตนอยในพระธรรมวนย และการสงสมบารมดวยวธการตางๆ ซงเปนแนวทางปฏบตใหแกพระสาวกของพระพทธเจาในยคสมยตอ ๆ มา

จากอทธพลทางศาสนา ในทศนคตของขาพเจา เหนวา คณงามความดของครบาเจาศรวชยทไดท าไว และดวยการททานเปนผทสงผมบญบารมมาแตชาตปางกอน จงกอใหเกดรปทงามคลายพทธลกษณะขนภายในความคด จงเปนพลงศรทธาในการสรางงานประตมากรรมรปครบาเจาศรวชย และจากการเปนผทปฏบตอยางเครงครดในพระธรรมวนย จงเปรยบเสมอนเปนสาวกผหนงของพระสมมา สมพทธเจาทมชวงชวตอยใกลเคยงกบยคสมยปจจบน

3. อทธพลทางศลปกรรม 3.1 ลทธไอเดยลส (Idealism)

ลทธทางศลปกรรม จากการศกษาคนควาขอมลเกยวกบลทธ Idealism มนกปรชญาชาว กรก 2 ทานทไดใหความหมายของลทธน ซงเปนแนวคดทใกลเคยงกบการสรางสรรคผลงานของขาพเจา

เพลโต (Plato) มความเชอวาความงามทเปนอดมคต คอสงทไมสามารถจบตองไดและอย เหนอโลกใบน สวนอรสโตเตล (Aristotle) เหนวา ความงามทางอดมคตคอสงทอยบนโลกใบนและสามารถจบตองได มผไดอธบายความหมายของลทธ Idealism Art ในสอออนไลนโดยใชชอเพจFacebook วา Nicoleh's Art Class ซงเปนการอธบายถงลทธ Idealism Art ไดอยางชดเจน โดยมรายละเอยดดงน

“โดยความหมายทางศลปะ หมายถง ศลปะคลาสกหรอศลปะของกรกและโรมน รวมทงศลปะในยคตอๆมาทเอาแนวคดของกรกโรมนมาสรางใหม เชน สมยเรเนซองค หรอสมยนโอคลาสก เปนตน

ศลปะอดมคตจากฝงตะวนตกไดแนวคดจากเพลโต นกปรชญากรกซงกลาววาความงามทสมบรณแบบนนมอยเฉพาะในโลกแหงอดมคต ดงนนความงามของสรรพสงในโลกนลวนเปนเพยงภาพจ าลองความงามจากโลกแหงอดมคตซงไมงามหรอสมบรณเทา

อรสโตเตล เชอวาความงามทเปนอดมคตตองเปนสงทสามารถจบตองได และอย บนโลกน หรอมสภาพเปนวตถ ถาตองการสมผสความงามแบบอดมคตตองใชวธการสงเกตจากความงามสรรพ-

Page 40: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

23

สงบนโลกนมาประมวลผสมผสานกบความคดของมนษยใหเกดเปนความงามทสมบรณแบบทสามารถจบตองได

จากแนวคดนเองไดกอเกดเปนงานศลปะคลาสกของกรกทไดจากการสงเกตสดสวนและองคประกอบความงามจากการศกษาสงเกตธรรมชาตมาประมวลกบกฎเกณฑทางสดสวนคณตศาสตร ดงท ซซส ศลปนกรกวาดภาพเฮเลนแหงกรงทรอย โดยการสงเกตความงามจากผหญงงามสองรอยคน ขอถกเถยงของเพลโตและอรสโตเตลนเองไดกลายเปนแนวคดทางปรชญาเพลโต และถกสบทอดตงแตสมยกรกโบราณจนถงศตวรรษท 15 จนกอเกดความรงเรองทางศลปะยคเรเนซองค ภาพจตรกรรมฝาผนงของราฟาเอลชอ ส านกเอเธนส” 12

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธในครงนขาพเจาไดศกษารปแบบผลงานลทธ ไอเดยลส เนองจากขาพเจามความสนใจในแนวคดของลทธน ดงการใหความหมายค าวาอดมคตของ อรสโตเตล นกปรชญาชาวกรกโบราณ “ความงามทเปนอดมคตตองเปนสงทสามารถจบตองได และอยบนโลกน หรอมสภาพเปนวตถ ถาตองการสมผสความงามแบบอดมคตตองใชวธการสงเกตจากความงามสรรพสงบนโลกนมาประมวลผสมผสานกบความคดของมนษยใหเกดเปนความงามทสมบรณแบบทสามารถจบตองได” 13

ซงขาพเจาจงไดน าอทธพลจากแนวความคดนมาใชในการสรางสรรคผลงาน โดยการสงเกตรปครบาเจาศรวชยทมความเปนจรงตามธรรมชาต จากรปถาย แลวน ามาผสมผสานกบความงามในทศนคตของขาพเจา กอใหเกดการสรางสรรคผลงงานวทยานพนธเรอง กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

3.2 ศกษาศลปนทเปนแรงบนดาลใจ การสรางสรรคผลงานศลปะแตละครงลวนเกดจากแรงบนดาลใจจากสงใดสงหนง เปนเหตให

เกดการสรางสรรคสงใหมๆ ขน การศกษาผลงานของศลปนผซงเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรค ท าใหไดเรยนรถงแนวความคดและกระบวนการในสรางสรรคผลงาน ถอไดวาเปนสงหน งทมความส าคญเปนอยางยง

12 Nicoleh's Art Class (2556). "ศลปะแบบอดมคต (Idealism Art)."

13 Ibid.

Page 41: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

24

เพอการสรางสรรคผลงาน กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย บรรลถงวตถประสงคดงทไดตงเปาหมายไว จงมความจ าเปนอยางยงกบการศกษาและเรยนรในการสรางสรรคผลงานของบคคลซงเปนทยอมรบในสงคม โดยขาพเจาไดศกษาผลงานของศลปน ผเปนแรงบนดาลใจในการสรางสรรค 3 ทาน ซงมรายละเอยด ดงตอไปน

3.2.1 อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน

ภาพท 4 อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน

แหลงทมา : เขาถงเมอ 22 มนาคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.rama9art.org /artisan/artdb/artists/home.php?p=profiles&name=Nonthivathn%20Chandhaphalin

ประวต

“วนเกด 16 ตลาคม 2489 ทอย 147/8 ถ.จรญสนทวงศ 12 แขวงวดทาพระ เขตบางกอกใหญ กรงเทพฯ 10600 โทรศพท 0-2411-5073, 08-1849-5578 E-mail: - การศกษา - ศลปบณฑต (ประตมากรรม) มหาวทยาลยศลปากร

- ศลปมหาบณฑต (ประตมากรรม) มหาวทยาลยศลปากร - ประกาศนยบตร Dip. I.P.S.I.A.M. (Carrara) ประเทศอตาล” 14

14 Foundation, R. I. A. M. (2555). "ARTIST รายชอศลปน." Retrieved 22 มถนายน 2561, from

http://www.rama9art.org/artisan/artdb/artists/home.php?p=profiles&name=Nonthivathn%20Chandhaphalin.

Page 42: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

25

ประสบการณ

“2514 - อาจารยพเศษคณะจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ มหาวทยาลย ศลปากร

2514-2522 - เลขานการณภาควชาประตมากรรม 2523 – 2527 - หวหนาภาควชาประตมากรรม 2527 – 2531 - คณะบดคณะจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ มหาวทยาลย

ศลปากร 2532 – 2533 - ผอ านวยการหอศลป มหาวทยาลยศลปากร 2538 – 2542 - คณะบดคณะจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ มหาวทยาลย ศลปากร 2526 – ตลอดชวต - นายกสมาคมประตมากรรมไทย 2544 – 2557 - กรรมการและเลาขานการกองทนฯ 2557 – ตลอดชวต - ประธานกรรมการกองทนสงเสรมการศกษาสรางสรรคศลปะ “มลนธ

รฐบรษ พลเอกเปรม ตณสลานนท” 2546 – 2554 - คณะบดคณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 2546 - ประธานสภาคณะบดทางศลปะแหงชาต 2553 – ตลอกชวต - นายกสมาคมอสาน” 15

รางวล/เกยรตยศ

“- ไดรบรางวลท 2 เหรยญเงน 3 ครง และรางวลท 3 เหรยญทองแดง 2 ครง ในการแสดงศลปกรรมแหงชาต ครงท 19 - 22 และ 24

- ไดรบมอบหมายใหด าเนนการออกแบบและปนตนแบบเหรยญพระมหาชนก เนองในวโรกาสพระบามสมเดจพระเจาอยหวทรงครองราชยเปนปท 50

- ไดรบการยกยองเปนศลปนแหงชาต สาขาทศนศลป (ประตมากรรม) ประจ าป 2549” 16

15 มณรตน จนทนะผะลน (2560). ศาสตรเมธ นนทวรรธน จนทนะผะลน ศลปนแหงชาต นราศนสรณ. กรงเทพฯ ,

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

16 Foundation, R. I. A. M. (2555). "ARTIST รายชอศลปน." Retrieved 22 มถนายน 2561, from

http://www.rama9art.org/artisan/artdb/artists/home.php?p=profiles&name=Nonthivathn%20Chandhaphalin.

Page 43: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

26

ตวอยางผลงาน

ภาพท 5 “ขณกสมาธ อปจารสมาธ อปปนาสมาธ” แหลงทมา : มณรตน จนทผะลน. ศาสตรเมธ นนทวรรธน จนทนะผะลน ศลปนแหงชาต นราศนสรณ , (กรงเทพฯ:

อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง, 2560), ) ปกหลง.

ชอผลงาน “ขณกสมาธ อปจารสมาธ อปปนาสมาธ”

แนวความคด

ในรปของสมาธทง 3 ขนนน มดงน “ขณกสมาธ คอ เปนสมาธชวขณะหรอขนตน เพยงพอส าหรบใชในการศกษาเลาเรยน การ

ท างานใหไดผลด ท าจตใหสบาย ไดพกชวคราวและ และใชในการเรมปฏบตวปสสนาได สรางสรรคแสดงออกดวยรปคนนงสมาธ รปทรงของคนแสดงสวนสรระครบถวนแตเรยบงายแมแตเครองนง หมกตาม

อปจารสมาธ คอ สมาธ จวนจะแนวแน สมาธทยงไมดงถงทสด เปนขนทท าใหกเลสมนวรณเปนตน ระงบ กอนจะเปนอปปนา คอ ฌาน แสดงออกดวยทอนรปคนใหเหลอเพยงแตรางกาย ดวงหนาและการซอนมอซงถกก าหนดใหมน าหนกเบาเบา ๆ นวล ๆ เหนเพยงแคเปนความรสกอยางจวนเจยนจะแนวแนหรอม ความรสกอยางนนธรรมมากกวารป ขณกมาธ

อปปนาสมาธ คอ สมาธแนวแนจตตงมนสนท เปนสมาธในฌานแสดงออกดวยรปทรงทพรามวสลว ๆ เลอนรางเสมอนเงาของรปทรงมนษยไมแสดงรายละเอยดใดเลย เหลอเพยงโครงสรางของรปทรงปรมาตรเลกนอยเบาบางและเสนรอบรป จตตงมนสนทแนวแนในอปปนาสมาธกบการละทง

Page 44: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

27

ความรสกของรปกายหรอการไมรบรทางกาย รปทรงทแสดงออกจงตดทอนรปสรระรางกายใหเหลอเพยงสภาวะ ความรบรของจตเทานน” 17

รปแบบผลงาน สมาธทง 3 ขน แสดงผานรปคนนนสมาธคอย ๆ ตดทอนรายละเอยดลงตามล าดบจนเหลอ

แตรปทรงทเลอนรางของคน หรอถงสมาธในขนฌานในอปปนาสต ซงเปนการสรางรปทสอถงล าดบขนของการปฏบต เพอใหเกดสมาธในจตของคนของคน

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป “ขณกสมาธ” นาม : เปนสมาธชวขณะหรอขนตน เพยงพอส าหรบใชในการศกษาเลาเรยน การท างานให

ไดผลด ท าจตใหสบาย ไดพกชวคราวและ และใชในการเรมปฏบตวปสสนาได รป : คนนงสมาธ รปทรงของคนแสดงสวนสรระครบถวนแตเรยบงาย

“อปจารสมาธ” นาม : สมาธ เกอบจะแนวแน สมาธทยงไมดงถงทสด เปนขนทท าใหกเลสมนวรณ ระงบ

กอนจะเปนอปปนา คอ ฌาน รป : รปคนใหเหลอเพยงแตรางกาย ดวงหนาและการซอนมอซงถกก าหนดใหมน าหนกเบา

นมนวล เหนเพยงแคเปนความรสกอยางจวนเจยนจะแนวแนหรอม ความรสกอยางนนธรรมมากกวารป ขณกมาธ

“อปปนาสมาธ” นาม : สมาธแนวแนจตตงมนสนท เปนสมาธในฌาน ในอปปนาสมาธเปนการละทงความรสก

ของรปกายหรอการไมรบรทางกาย รปทรงทแสดงออกจงตดทอนรปสรระรางกายใหเหลอเพยงสภาวะ ความรบรของจตเทานน

รป : เปนรปเงาของรปคนในมโนภาพ รปทรงทพรามวสลวๆ เลอนรางเหมอนเงาของรปทรง มนษยไมแสดงรายละเอยดอะไรเลย เหลอเพยงโครงสรางของรปทรงทมปรมาตรเลกนอยเบาบางและเสนรอบรป (มณรตน จนทนะผะลน, 2560: 199)

17 มณรตน จนทนะผะลน (2560). ศาสตรเมธ นนทวรรธน จนทนะผะลน ศลปนแหงชาต นราศนสรณ. กรงเทพฯ , อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

Page 45: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

28

เทคนค : ทางการปฏบต

“ปนปาสเตอร”

อทธพลทไดรบจากศลปน คอ

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน ไดสรางสรรคผลงานชด “ขณกสมาธ อปจารสมาธ อปป

นาสมาธ” โดยม เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป คอ นาม : การน าเสนอล าดบขนของสมาธในตวคนจากขนพนฐานของการด ารงชวต สสมาธขน

สงหรอสมาธทเรยกวา ฌาน โดยแบงเปน 3 ขน คอ “ขณกสมาธ อปจารสมาธ อปปนาสมาธ” โดยแตละล าดบขนไดอธบายถงลกษณะของจต เชน ขณกสมาธ คอ จตเปนสมาธทสามมารถใชในการด ารงชวตของคนธรรมดาทวไป อปจารสมาธ คอ จตเปนสมาธทเหนอกวาการใชสมาธแคการด ารงชวต อปปนาสมาธ คอ จตทเปนสมาธขนสงสด เปนการละทงความรสกของรปกาย และไมมรปกาย

รป : เปนรปแบบของผลงานประตมากรรมลอยตว แสดงถงความตอเนองของจต 3 ล าดบ คอ ขณกสมาธ มลกษณะ เปนรปคนนงสมาธ รปทรงของคนแสดงสวนสรระครบถวนแตเรยบงาย อปจารสมาธ เปนรปคนทเหลอเพยงแตรางกาย ใบหนาและการซอนมอถกก าหนดใหมน าหนกเบาเบาบาง นมนวล และอปปนาสมาธ เปนรปทรงทพรามวสลวๆ เหลอเพยงแตปรมาตรทเบาบางและเสนรอบนอก

จากอทธพลดงกลาวของอาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน สงผลตอเทคนคทฤษฎจากนามสรปของขาพเจาในการ สรางสรรคผลงานประตมากรรม กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย คอ

นาม : ความศรทธาในการเปนพระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนา ผซงมพระกรรมฐาน ผมากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสงเนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

รป : ลกษณะพนผวของเครองนงหมหรอจวรทเรยบตงและแสดงรวรอยยบของผาทถกสรางขนใหเกดความงามทางทศนธาต สอถงการเปนผมจตทตงมน มระดบสมาธในจตคอยขางสง จงสงผลตอรปภายนอกกายทมลกษณะทเรยบเนยนเหมอนความละเอยดออนของระดบจต

Page 46: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

29

3.2.2 อาจารยศลป พระศร

ภาพท 6 อาจารยศลป พระศร

แหลงทมา : เขาถงเมอ 22 มนาคม 2561. เขาถงไดจาก www.mwit.ac.th/~manon/images/03_132.jpg

ประวต

“ชอเดม คอรราโด เฟโรช (Corrado Feroci) วนเกด 15 กนยายน พ.ศ. 2435 ทเมองฟลอเรนซ ประเทศอตาล วนเสยชวต 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2505 (69 ป) โรงพยาบาลศรราช เขตบางกอกนอย

กรงเทพมหานคร การศกษา สถาบนศลปแหงนครฟลอเรนซ ผลงานส าคญ พระพทธรปประธานทพทธมณฑล, อนสาวรยชยสมรภม, อนสาวรยทาวสรนาร” 18

18 Ticthai. วนศลป พระศร (15 กนยายน). เขาถงเมอ 22 มถนายน 2561. เขาถงไดจาก https://www.tlcthai.

com/education/history-of-thailand/4521.html

Page 47: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

30

ตวอยางผลงาน

ภาพท 7 พระพกตรสมเดจพระเจาตากสนมหาราช แหลงทมา : เขาถงเมอ 22 มนาคม 2561. เขาถงไดจาก http:// www.manager.co.th/celebonline

/viewnews.aspx?NewsID=9560 000003475

ภาพท 8 อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช

แหลงทมา : เขาถงเมอ 22 มนาคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.siamfreestyle.com/photos/bangkok

Page 48: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

31

ชอผลงาน “อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช”

แนวความคด การสรางรปสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ผมลกษณะเตมเปยมดวยมนษยธรรมอยาง

แทจรงในการกอบกเอกราชของไทย จากแนวความคดของอาจารยศลป พระศร คอ “ขาพเจาคดท าอนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนในลกษณะขององควรบรษไทย ขาพเจาสรางมโนภาพใหเหนพระองคในลกษณะอนเปยมดวยมนษยธรรมอยางแทจรงเพอกอบกอสรภาพของชาตไทยในยามทความหวงทงหลายดเหมอนจะสญไปแลวจากจตใจของชาวไทยทงมวล ขาพเจาคดเหนองควรบรษของเราในขณะท าการปลกใจทหารหาญใหเขาโจมตขาศกเพอชยชนะ ดงนนความรสกทแสดงออกในพระพกตรจงเตมไปดวยสมาธในความคดและเตมไปดวยลกษณะของชายชาตชาตร” 19

รปแบบผลงาน

ผลงานประตมากรรมกงอดมคตของอาจารยศลป พระศร ไดสรางรปสมเดจพระเจาตากสนมลกษณะทอยในชดขนศก “ก าลงประทบนงบนหลงมาศกคพระทย พระวรกายเหยยดตรง พระอร (ตนขา) ทงสองแนบอยกบล าตวอาชา พระบาทสอดอยในโกลนในลกษณะเตรยมพรอมทจะตบโกลนเพอเตอนใหอาชาคพระทยโลดลวไปขางหนา พระหตถซายทรงกระชบสายบงเหยน เพอดงใหมาซงก าลงคกคะนองหยดนงอยกบท พระหตถขวาทรงถอพระแสงดาบยกชขนสนภากาศในทา ออกค าสงใหกองทพหยดนงอยกบทเพอรอฟงพระบญชาใหเขาประจญบานกบขาศก พระเศยรทรงพระมาลาเสาสงแบบไมพบซงมขนนกประดบอยบนยอด พระพกตรทหนไปทางดานซายเลกนอยและพระหนทเ ชดพองาม บงบอกถงความคาดคะเนและการระแวดระวงในสถานการณ พระเนตรทอประกายแหงความเดดเดยวและความสขมคมภรภาพ พระขนงขมวดเขาหากนแสดงถงความครนคดและไตรตรอง พระโอษฐทมพระมสสประดบอยบดแนนเขาหากนบงบอกถงความมงมนและเดดขาดในการตดสนพระทย” 20

19 ศลป พระศร (2546). ศลปวชาการ : ศาสตราจารยศลป พระศร / ศลป พระศร ; วบลย ลสวรรณ,

บรรณาธการ. กรงเทพฯ :, มลนธศาสตราจารยศลป พระศร อนสรณ.

20 กฤษณา หงษอเทน (10 มกราคม 2556). "อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ณ วงเวยนใหญ ธนบร." Retrieved 22 มถนายน 2561, from https://mgronline.com/celebonline/detail/9560000003475.

Page 49: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

32

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป

นาม : อาจารยศลป พระศร ไดสรางรปสมเดจพระเจาตากสนมหาราชจากเกยรตประวตทางประวตศาสตรสลกษณะเตมเปยมไปดวยมนษยธรรมอยางแทจรง เพอกอบกเอกราชของไทย ทานจนตนาการเหนถงองควรบรษในขณะท าการปลกใจทหารใหเขาโจมตขาศกเพอชยชนะ

รป : โดยวธการสรางรปกายของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชจากความเปนจรงในรปแบบของมนษยธรรมดาสความเปนจรงของมนษยในรปแบบใหม ทเหนอกวามนยธรรมดาทวไป โดยสราง บคลกทาทาง รปรางลกษณะทางกายวภาค และลกษณะของกลามเนอบนใบหนาทแสดงมตทชดเจน สอถงความมงมน ความเดดเดยว ในการกอบกเอกราช สมกบการเปนชายชาตชาตร ทเหนอกวาปถชนคนธรรมดา (วบลย ลสวรรณ, ม.ป.ป.: 84)

เทคนค : ทางการปฏบต

“หลอโลหะ”

การสรางรปสมเดจพระเจาตากสนและมา การปนรปสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ของอาจารยศลป พระศร ซงเปนการปนรปบคคลท

ไมมใครเคยเหนหนามากอน มเพยงเกยรตทางประวตศาสตร และทราบเพยงแความลกษณะคลายคนจน จงไดใหอาจารยทว นนทขวาง และอาจารยจ ารส เกยรตกอง มาเปนแบบในการปน เนองจากมลกษณะคลายคนจน อาจารยศลป จงไดจนตนาการวาลกษณะของสมเดจพระเจาตากสนตองคลายกบคนไทยผสมคนจน ซงอาจารยศลปบอกวา

“ฉนนกดแลววาหนาตาพระเจาตากสนจะตองเหมอนนายกบนายจ ารสบวกกน ฉนวาอยางนน นายตองมาเปนแบบใหฉน”21

สวนลกษณะของมานน มการคดเลอกอยหลายรอบ รอบแรกทไดไปดเปนมาสายพนธอาหรบ สวนรอบทสองไปดเปนมาออสเตเรย ซงมลกษณะดรายมาก และในสดทายเปนมาทมถนก าเนดจากจงหวดราชบร เปนมาไทยแทสเขยวออน (สน าตาลแกมเทา) อาจารยศลป เลอกมาทมลกษณะเปนมาไทยแทมาเปนตนแบบ เนองจากในสมยของพระเจาตากสนมหาราชยงไมมมาตางประเทศเขามาในไทย (อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสน :2561)

เหตทอาจารยศลป พระศร เอาคนหรอมามาเปนตนแบบ เปนเพยงการน าเอามาดการเชอมตอของหนา-ล าคอ และตว (อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสน : 2561)

21 . "ภาคผนวก สมเดจพระเจาตากสน." Retrieved 2 มนาคม 2561, from

http://3king.lib.kmutt.ac.th/KingTarksinCD/appendix_16.html.

Page 50: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

33

หลงจากทงานเสรจตางมค าวภาควจารณตาง ๆ นา ๆ แตอาจารยศลป กสามารถตอบค าถามอยางมเหตและผล ซงขอมลจากสอออนไลนแหงหนง ไดอธบายถงเรองน ภายใตหวขอ “ภาคผนวก อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสน” มรายละเอยดดงน “ “ท าไมมาของนกรบผเปนถงพระมหากษตรย จงไมยกขาหนาในทาเผนผยอง มนตองท าใหดคกคกและเขมแขงกวาน ” อาจารยศลปใหเหตผลวา “มาศกทยนในทาตรงอยางเครงครด แสดงวาผทขหลงก าลงสงการลกษณะของมาตวนจงถกตองแลว แสดงวาในขณะนนพระเจาตากสนก าลงบญชาการรบ ส าหรบมาทเผนผยองควรจะเปนมาของแมทพนายกองหรอทหารเอกมากกวา”

“ท าไมมาศกถงตวเลก ดแลวไมเหมาะกบสมเดจพระเจาตากสนเลย” อาจารยศลปอธบายวา “ถาใหปนมาตวใหญๆ กตองเปนมาเทศ แตในสมยนนพระเจาตากสนจงตองทรงมาไทยดวย จะใหปนมาตวใหญ ๆ จงเปนไปไมไดและท าไมได” ”22

ภาพท 9 พระมหากษตรยยอดนกรบ

แหลงทมา : กลศกพระเจาตาก “ พระมหากษตรยยอดนกรบ ” . เขาถงเมอ 2 มนาคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.workpointtv.com/news/19779

จากขอมลทศกษา มผน าเสนอบทความของอาจารยสวสด ตนตสข ทไดอธบายเกยวกบเหตผลของอาจารยศลป พระศร ทไดปนหางมาใหมลกษณะยกขนวา “ทานอาจารยไดท าบนทกชแจงโดยน าเอาแบบอนสาวรยทส าคญทมในตางประเทศหลายแหง มหางมาชสงกวาของพระเจาตากเสยอกกไมเหนมใครวา ทงไดจดแบบอนสาวรยตางๆ ไมนอยกวา 5 แหง ถายจากหนงสอประกอบชแจงไปดวย โดยใหความเหนในดานศลปะไปวา ความงามของอนสาวรยอยในลกษณะเสนส าคญของตวมา พระเจาตาก รวมทงหางมาดวย ซงเปนสวนประกอบใหความรสกทจะพงไปขางหนา ในฐานะผน านกรบ ” 23

จากการศกษาขางตนเหนไดวา กระบวนการสรางอนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ของอาจารยศลป พระศร ไมไดเปนเพยงการปนรปบคคลขมาธรรมดาคนหนง แตเปนการปนรปของ

22 Ibid.

23 Ibid.

Page 51: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

34

อดตพระมหากษตรยผมพระมหากรณาธคณในการกอบกเอกราชของไทย จงจ าเปนตองใชหลกการทางการสรางงานศลปะเปนอยางมาก โดยเฉพาะวธการถายทอดแนวความคดทางอดมคตจากเกยรตประวตของสมเดจพระเจาตากสรปแบบของผลงาน ซงเกดจากหลกการทางทศนธาตทปรากฏใหเหน เพอใหการสรางผลงานไดบรรลตามวตถประสงค

อทธพลทไดรบจากศลปน คอ

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป อาจารยศลป พระศร ไดสรางสรรคผลงานรปสมเดจพระเจาตากสนมหาราชโดยมเทคนค :

ทฤษฎจากนามสรป คอ นาม : สรางรปสมเดจพระเจาตากสนมหาราชจากเกยรตประวตทางประวตศาสตรทม

ลกษณะเตมเปยมไปดวยมนษยธรรมอยางแทจรง เพอกอบกเอกราชของไทย ทานจนตนาการเหนถงองควรบรษในขณะท าการปลกใจทหารใหเขาโจมตขาศกเพอชยชนะ

รป : โดยวธการสรางรปกายของสมเดจพระเจาตากสนมหาราชจากความเปนจรงในรปแบบของมนษยธรรมดา สความเปนจรงของมนษยในรปแบบใหม ทเหนอกวามนษยธรรมดาทวไป โดยสรางบคลกทาทาง รปรางลกษณะทางกายวภาค และลกษณะของกลามเนอบนใบหนาทแสดงมตทชดเจน สอถงความมงมน ความเดดเดยว (วบลย ลสวรรณ, ม.ป.ป.: 84)

จากอทธพลดงกลาวของอาจารยศลป พระศร สงผลตอเทคนคทฤษฎจากนามสรปของขาพเจาในการสรางสรรคผลงานประตมากรรม กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย คอ

นาม : ความศรทธาในการเปนพระสงฆผมศลจารวตรทงดงาม มากดวยอายพรรษา เปนตนบญผมเมตตากรณาอยางลนหลาม ผเปนพพกพงทางจตใจของชาวลานนาและคนทกชาตพนธ ผเปนแสงสวางแหงแนวทางของการสงสมบญ กระทงไดรบการยกยองวาเปนตนบญแหงลานนา

รป : โดยวธการสรางบคลกทาทางของครบาเจาศรวชย เชน การจบถอเครองอรรถบรการดวยความนมนวล ทแสดงถงการเปนผมจตเมตตา และ ลกษณะของกลามเนอบนใบหนาแสดงถงมตทเบาบาง มรอยยมนอย ๆ ทมมปากและแววตา สอถงผเตมเปยมดวยความเมตตากรณา

Page 52: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

35

3.3.3 อาจารยกตตพงษ สรยทองชน

ภาพท 10 อาจารยกตตพงษ สรยทองชน

แหลงทมา : เขาถงเมอ 22 กมภาพนธ 2561. เขาถงไดจาก http://www.bstmk.kn.ac.th/allmedia/ Levels/spm/m3/art/

ประวต

“ วนเกด 23 ตลาคม 2513 เชยงใหม

ทอย 548 หม 5 ต.เวยง อ.ฝาง จ.เชยงใหม

โทรศพท 053-452839, 01-58845492

E-mail: [email protected]

การศกษา ศลปมหาบณฑต คณะจตรกรรมประตมากรรม และภาพพมพ มหาวทยาลยศลปากร

ประสบการณ

2535-2543 - อาจารยพเศษคณะวจตรศลป สาขาประตมากรรม มหาวทยาลยเชยงใหม 2542 - อาจารยพเศษ ภาควชาศลปศกษา สถาบนราชภฏเชยงใหม

รางวล/เกยรตยศ 2546 - รางวลดเดน โดยธนาคารกรงไทย นทรรศการศลปกรรมแหงชาต 2542 - รางวลดเดน ประกวดประตมากรรม ตดตง ณ กระทรวงศกษาธการ กรงเทพมหานคร” 24

24 กตตพงษ สรยทองชน (2547). ความอบอนแหงชวต = Warmth the threads of feeling / โดย กตตพงษ สรยทองชน.

Page 53: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

36

ตวอยางผลงาน

ภาพท 11 สายใยแหงชวต แหลงทมา : ศลปกรรมในวทยานพนธศลปมหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร พ.ศ 2546 - 2557. เขาถงเมอ 23 กมภาพนธ 2561. เขาถงไดจาก http://www.thapra.lib.su.ac.th/ArtThesis46-57/ARTperson/images/

fulls/2547_Kittipong%20Suriyathongchuen/3.jpg

ชอผลงาน “สายใยแหงชวต”

แนวความคด แนวความคดในการสรางสรรคผลงานชนนของอาจารยกตตพงษ สรยะทองชน มดงน

“ผลงานประตมากรรมชนนมแรงบนดาลใจจากภาพความทรงจ าในอดตทขาพเจาไดเหนแมใหนมแกนองสาวคนเลกของขาพเจา ขาพเจาอางถงจตวญญาณของความเปนแมมาเสนอซงมไดมความหมายเพยงแตแมของขาพเจาเทานนขาพเจามองเหนแมทกคนบนโลกใบนมดวงจตคลายคลงกนทวโลกไมแยกแยะชาตพนธ แมใหลกดดกนนมจากทรวงอก ดวยทาทางเปยมสข สภาวะเตมไปดวยความเมตตากรณาอยางไมมประมาณ ดวยจตอนประเสรฐและบรสทธของแม โบราณเปรยบไววา “ดเหมอนแมพระ” ขาพเจาจงสรางผลงานชนนมาเปนรปแมใหนมลก ในทานงขดสมาธ คลายกบนงสมาธของพระพทธรปทแทนองคพระพทธเจา การนงของแมเปนการนงเพอประคบประคองลกใหอบอนปลอดภย ในระหวางใหนมแกลก และนคอสภาวะทางจตใจของมนษยทพฒนาขนมาจากความรกใครแบบหนมสาว อนมกามราคะเปนแรงขบเคลอน แปรสภาพมาเปนการถายทอดความรกอนบรสทธ จากชวตหนง ท าใหทวโลกไมรกรางจากผคนเปนวฏจกรของชวตทหมนเวยนไปไมสนสด” 25

25 Ibid.

Page 54: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

37

รปแบบผลงาน อาจารยกตตพงษ ไดสรางสรรคผลงานประตมากรรมกงอดมคต ลกษณะทแมใหนมลก ในทา

นงขดสมาธ คลายกบการนงสมาธของพระพทธรป การนงของแมเปนการนงเพอประคบประคองลกใหอบอนปลอดภย ในระหวางใหนมแกลก และมพนผวเรยบแสดงถงความนมนวลและออนโยน

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป นาม : จากความรกและความอบอนของความเปนแม สภาวะเตมไปดวยความเมตตากรณา

อยางไมมประมาณ ดวยจตอนประเสรฐและบรสทธของแม รป : สรางรปทรงของผหญงทมความเปนแมโดยการเพมปรมาตรสดสวนตาง ๆ ใหมขนาด

ใหญเกนความเปนจรง ดวยปรมาตรทอวบอมท าใหรสกถงความสมบรณของการเปนเพศแม สอ ถงความหนกแนน มนคง และคมครองไดเปนอยางด การเนนปรมาตรรปทรงของมนษยทเกนความจรง สามารถตอบสนองความรสกภายในเกยวกบนามธรรมของแมได และพนผวทเรยบเนยนแสดงถงความนมนวลและออนโยน

เทคนค : ทางการปฏบต

“ปนปาสเตอร”

อทธพลทไดรบจากศลปน คอ

เทคนค : ทฤษฎจากนามสรป อาจารยกตตพงษ สรยทองชน ไดสรางสรรคผลงาน “สายใยแหงชวต” โดยม เทคนค :

ทฤษฎจากนามสรป คอ นาม : จากความรกและความอบอนของความเปนแม สภาวะเตมไปดวยความเมตตากรณา

อยางไมมประมาณ ดวยจตอนประเสรฐและบรสทธของแม รป : สรางรปทรงของผหญงทมความเปนแมโดยการเพมปรมาตรสดสวนตางๆ ใหมขนาด

ใหญเกนความเปนจรง ดวยปรมาตรทอวบอมท าใหรสกถงความสมบรณของการเปนเพศแม สอถงความหนกแนน มนคง และคมครองไดเปนอยางด การเนนปรมาตรรปทรงของมนษยทเกนความจรง สามารถตอบสนองความรสกภายในเกยวกบนามธรรมของแมได และพนผวทเรยบเนยนแสดงถงความนมนวลและออนโยน

Page 55: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

38

จากอทธพลดงกลาวของอาจารยกตตพงษ สรยทองชน สงผลตอเทคนคทฤษฎจากนามสรปของขาพเจาในการสรางสรรคผลงานประตมากรรม กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

นาม : ความศรทธาในการเปนพระอรยะสงฆผมศลจารวตรทงดงามยง ผเปยมดวยความเมตตากรณา ผมากดวยบญบารมมาแตชาตปางกอน กระทงไดรบการยกยองวาเปนตนบญแหงลานนา

รป : รปทางกายวภาคของครบาเจาศรวชย งามดวยพนผวทเรยบเนยนปราศจากรวรอยแหงความเปนจรง เปรยบเสมอนการเปนผวเศษหรอตนบญแหงลานนา จงมลกษณะทางกายวภาคทแตกตางจากคนธรรมดาทวไป

สรปอทธพลตอการสรางสรรคจากศลปนทง 3 ทาน

อาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน จตทสงบดวยสมาธ กอใหเกดรปกายและเครองนงหม ทมลกษณะเรยบงาย มปรมาตร เสน

แสงเงา ทคอนขางนมนวล ดงเชน ครบาเจาศรวชย เปนผมจตตงมนในพระพทธศาสนา จงกอใหเกดรปกายและเครองนงหมทเรยบงาย สอใหเหนถงจตทสงบและมนคงของครบาทาน

อาจารยศลป พระศร เกยรตประวต หรอชอเสยงในดานดของบคคลนน ๆ ทไดมการกลาวยกยองไว บงบอกถง

ลกษณะบคลกทาทาง ของบคคลนน ๆ ได ดงเชน ครบาเจาศรวชยเปนพระสงฆผมากดวยอายพรรษา เปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนา จงมลกษณะบคลกทาทางทนมนวล สอถงความเมตา ดงชอเสยงทไดมการกลาวยกยองทานไว

อาจารยกตตพงษ สรยะทองชน การเปนผมศลจารวตรทงดงาม กบการสรางลกษณะกายวภาคจากความเปนจรงสรปแบบกงอดมคต ดงรปทรงทางกายวภาคของครบาเจาศรวชยมลกษณะพนผวทเรยบเนยนปราศจากรวรอยแหงความเปนจรง เปรยบเสมอนการเปนผวเศษหรอผ เปนตนบญ จงมลกษณะทางกายวภาคทแตกตางจากคนธรรมดาทวไป

Page 56: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

39

ตารางท 1 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยนนทวรรธน จนทนะผะลน

ผลงานของศลปน อทธพลดาน

แนวคด/เนอหา

อทธพลดาน

รปแบบ

อทธพลดานเทคนค

สรปอทธพลทมตอการสรางสรรคงาน

อาจารยนนทวรรธน

จนทนะผะลน/

“ขณกสมาธ”

ขณกสมาธ คอ

สมาธชวขณะหรอ

ขนตน เพยงพอ

ส าหรบใชใน

การศกษาเลาเรยน

การท างานให

ไดผลด ท าจตให

สบาย ไดพก

ชวคราวและ และ

ใชในการเรม

ปฏบตวปสสนาได

สรางสรรค

แสดงออกดวยรป

คนนงสมาธ

รปทรงของคน

แสดงสวนสรระ

ครบถวนแตเรยบ

งาย

รปคนนง

สมาธ

รปทรงของ

คนแสดง

สวนสรระ

ครบถวนแต

เรยบงาย

เทคนค : ทฤษฎ

จากนามสรป

นาม : เปนสมาธ

ชวขณะหรอขนตน

เพยงพอส าหรบใช

ในการศกษาเลา

เรยน การท างานให

ไดผลด ท าจตให

สบาย ไดพก

ชวคราวและ และ

ใชในการเรมปฏบต

วปสสนาได

รป : คนนงสมาธ

รปทรงของคน

แสดงสวนสรระ

ครบถวนแตเรยบ

งาย สอถงจตทเปน

สมาธชวขณะ

เทคนค : ทฤษฎจาก

นามสรป

นาม : ความศรทธาใน

การเปนพระอรยะสงฆ

ผทรงศลอนงดงามแหง

ลานนา ผซงมพระ

กรรมฐาน สะทอนให

เหนถงความงามแหง

ความเปนทพยของ

รปลกษณภายนอกท

ปรากฏภายใต

จนตนาการ

รป : ลกษณะพนผว

ของเครองนงหมหรอ

จวรทเรยบตงและ

แสดงรวรอยยบของผา

ทถกสรางขนใหเกด

ความงามทางทศนธาต

สอถงการเปนผมจต

ทตงมน มระดบสมาธ

ในจตคอยขางสง จง

สงผลตอรปภายนอก

กายทมลกษณะทเรยบ

เนยน

Page 57: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

40

ตารางท 2 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยศลป พระศร

ผลงานของศลปน

อทธพลดานแนวคด/เนอหา

อทธพลดาน

รปแบบ

อทธพลดาน

เทคนค

สรปอทธพลทมตอการ

สรางสรรคงาน

อาจารยศลป

พระศร/

“สมเดจพระเจา

ตากสนมหาราช”

สมเดจพระเจา

ตากสนในลกษณะ

ขององควรบรษ

ไทย สรางมโนภาพ

ใหเหนพระองคใน

ลกษณะอนเปยม

ดวยมนษยธรรม

อยางแทจรงเพอ

กอบกอสรภาพ

ของชาตไทย

ดงนนความรสกท

แสดงออกในพระ

พกตรจงเตมไป

ดวยสมาธใน

ความคดและเตม

ไปดวยลกษณะ

ของชายชาตชาตร

ผลงาน

ประตมากรรมใน

อดมคตของ

อาจารยศลป

พระศร ไดสราง

รปสมเดจพระเจา

ตากสนมหาราชท

ก าลงจะออกรบ

อยในบคลก

ทาทาง เชน อยใน

ชดขนศก ก าลง

ประทบนงบนหลง

มาศกคพระทย

เทคนค : ทฤษฎ

จากนามสรป

นาม : สมเดจ

พระเจาตากสน

มหาราช ลกษณะ

เตมเปยมไปดวย

มนษย ธรรมอยาง

แทจรง เพอกอบก

เอกราชของไทย

รป : สรางรปกาย

ของสมเดจพระ

เจาตากสน จาก

ความเปนจรงใน

รปแบบของ

มนษยธรรมดา ส

ความเปนจรงของ

มนษยในรปแบบ

ใหม ทเหนอกวา

มนยธรรมดา โดย

สราง บคลก

ทาทาง ตาม

จนตนาการ

เทคนค : ทฤษฎจาก

นามสรป นาม : ความศรทธาในการเปนพระสงฆผมศลจารวตรทงดงาม ผเปนแสงสวางแหงแนวทางของการสงสมบญ กระทงไดรบการยกยองวาเปนตนบญแหงลานนา รป : โดยวธการสรางบคลกทาทางของครบาเจาศรวชย ดงเชน ลกษณะของกลามเนอบนใบหนาแสดงถงมตทเบาบาง มรอยยมนอยๆ ทมมปากและแววตา สอถงผเตมเปยมดวยความเมตตากรณา

Page 58: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

41

ตารางท 3 วเคราะหอทธพลตอการสรางสรรคงาน จากอาจารยกตตพงษ สรยทองชน

ผลงานของศลปน

อทธพลดานแนวคด/เนอหา

อทธพลดาน

รปแบบ

อทธพลดาน

เทคนค

สรปอทธพลทมตอการ

สรางสรรคงาน

อาจารยกตตพงษ

สรยทองชน/

“สายใยแหงชวต”

แมใหลกดด กนนมจากทรวงอก ดวยท า ท า ง เ ป ย ม ส ข สภาวะเตมไปดวยความเมตตากรณาอยางไมมประมาณ ดวยจตอนประเสรฐและบรสทธของแม และนคอสภาวะทางจต ใจของมนษยทพ ฒนาข นม าจา กความร ก ใคร แบบหนมสาว อนมกามร า ค ะ เ ป น แ ร งข บ เ ค ล อ น แ ป รสภาพมา เปนการถายทอดความรกอนบร สท ธ จากช ว ตหนง ท าใหทวโลกไมร ก ร า ง จ า ก ผ ค นเปนวฏจกรของชวตท ห ม นเ ว ยนไปไ มสนสด

อาจารยกตตพงษ

ไดสรางสรรค

ผลงาน

ประตมากรรมกง

อดมคต ลกษณะท

แมใหนมลก ในทา

นงขดสมาธ

คลายกบการนง

สมาธของ

พระพทธรป การ

นงของแมเปนการ

นงเพอประคบประ

ครองลกใหอบอน

และมพนผวเรยบ

แสดงถงความ

นมนวลและ

ออนโยน

เทคนค : ทฤษฎ

จากนามสรป นาม : จากความรกของความเปนแม สภาวะเตมไปดวยความเมตตากรณาอย าง ไ ม มประมาณ ดวยจตอนประเสรฐและบรสทธของแม

รป : สรางรปทรง

ขอ งผ หญ ง โ ด ย

การเพมปรมาตร

สดสวนตางๆ ใหม

ขน าด ให ญ เ ก น

ค ว า ม เ ป น จ ร ง

ด ว ย ป ร ม าต ร ท

อวบอมท าใหรสก

ถงความสมบรณ

ของการเปนเพศ

แม

เทคนค : ทฤษฎ

จากนามสรป นาม : ความศรทธาในการเปนพระอรยะสงฆผมศ ล จ า ร ว ต ร ทงดงามย ง ผมากดวยบญบารมมาแตชาตปาง กอน กระท งไดรบการยกยองวาเปนตนบญแหงลานนา รป : รปทางกายวภาคของครบาเ จาศร วช ย งามดวยพนผวทเรยบเนยนปราศจากรวรอยแหงความเปนจรง เปรยบเสมอนการ เ ป นผ ว เ ศษหร อตนบญแห งลานนา

Page 59: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

42

4. ศกษาทฤษฎทเกยวของและเทคนคในการเทคนคสรางสรรค

ในการสรางสรรคผลงานทกครง การศกษาหาขอมลภาคทฤษฎ ถอเปนสงทมความส าคญยงกอนการลงมอปฏบต เพราะแสดงถงการวางแผนการท างานทด เปนการเตรยมความพรอมกอนการท างาน และปองกนการเกดปญหาทจะตามมาภายหลง

4.1 ความงามของผลงาน

4.1.1 หลกการทฤษฎองคประกอบศลป ความงามของรปแบบทเกดขนในผลงานนน ลวนแลวแตเปนการบอกเลา “ความ

จรง” จากหลายทมาซงเปนแรงบนดาลใจจากทงภายในและภายนอกทมใหแกครบาเจาศรวชย ซงจะเหนผลทออกมาใน“ความจรงของวตถ”(ผลงาน) ของขาพเจานนแสดงใหเหนสนทรยภาพทางทศนศลป ทเตมไปดวยความรสกชวงตรงกลางระหวางความเปนรปธรรม และนามธรรมทางศลปะ เผยอารมณ ความรสกความศรทธายกยอง ทออกมาดวยการสรางพนผวของงานทเรยบเนยน กลมกลง และเปนการไลน าหนกมวลทเดนชดแตไมรนแรง ตามการอางองของหลกทางทศนธาต เปนความจรงตามจตวสย (จากจตใจขางใน) ทแสดงถงความเอาใจใสทขาพเจามใหแกการท าผลงาน อกทงยงแสดงถงความเมตตา และความเปนผมบารมของทานอกดวย เหมอนดงท เฮอรเบรด รด (Herbert Read) นกปรชญาชาวองกฤษ ใหนยามไววา ความงาม คอ “ความงามเปนเอกภาพทสมบรณในองคประกอบศลป” หรอ แมแตนกปรชญาอยาง โสกราตส (Socrates) นกปรชญาสมยอารยธรมกรก ใหค านยามไววา ความงามคอ“ความเหมาะสมของสดสวน” ซงหลกการเหลานท าใหเกดความงามทออกมาจากการวางองคประกอบศลป และการสะทอนแนวความคดทออกมาจาก จนตภาพ (ขอเทจจรงรวมกบทศนคต) ของศลปนเอง (ชลด นมเสมอ, 2557: 419),( watcharee: 2553)

ความงามในผลงานประตมากรรมนน ขนอยกบองคประกอบของทศนธาตทหลากหลาย ดงนนในการสรางสรรคผลงาน จงขาดไมไดเลยหากจะละเลยในเรองน เพราะทศนธาตเปรยบเสมอนหวใจหลกของรปแบบผลงาน เปนบทสรปของการสรางสรรคทงหมดเมอผลงานไดส าเรจเปนทประจกษแกสายตา และทศนธาต ทมผลตอการสรางสรรคผลงานในครงนประกอบดวย เสน พนผว ส รปรางรปทรง แสงและเงา ซงสามารถอธบายเปนรายละเอยดดงตอไปน

เสนทเหนเปนหลกในสวนใหญ คอ เสนโคง มทงเสนทมองเหนไดดวยตาเปลา และเสนทสมผสไดดวยความรสกผานทางดวงตา เสนคอสงทสงเสรมความงาม ความสงบ และความนมนวล ใหกบการสรางสรรคผลงานครงนไดเปนอยางด

Page 60: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

43

พนผวในผลงาน มลกษณะเรยบเนยน แสดงใหเหนปรมาตรทนมนวลไดอยางชดเจนและสอถงความรสกทออนโยน มเมตตา

สทเลอกใชคอสขาวหรอเรยกตามภาษาชางวาสขาวแบบงานชาง เปนสขาวทเจอดวยสครม ท าใหเกดความนมสบายตา ไมสวางจาเกนไป เนองจากความมงหมายของขาพเจาไมตองการสอถงอารมณความรสกทสะอาด สวาง และสงบ และดวยพนผวทเรยบเนยน เสนโคงทแลดนมสบาย รวมถง ทศนธาตอนๆ ทสงเสรมใหผลงานไดบอกเลาเรองราวความเปนครบ าเจาศรวชยอยางตรงไปตรงมามากทสด

รปรางทเกดขนในผลงาน เปนรปรางของเสนรอบนอกผลงาน มลกษณะรปรางอสระ ทมความตอเนองกนอยางนมนวลจากปรมาตรภายในผลงาน เปนการสอถงความงบของผลงานจากเสนรอบนอก

รปทรงทประกอบขนในงาน สวนใหญจะเปนรปททรงกลมและรปทรงกระบอก เมอน ามาประกอบรวมกนและมการเชอมตอตามจดตางๆ เกดเปนปรมาตรทมการประสานกนอยางกลมกลนและเกดสนทรยภาพในรปของนกบญแหงลานาโดยไมตองอาศยความซบซอนในการตความมากนก

สวนของแสงและเงา เนองจากแสงเงาในทนเกดขนจากรปทรงและปรมาตรทนมนวล สอถงความนม เรยบงาย สงบ และสอถงนยยะทางจตทมความนงแสดงถงบคลกภาพทออนโยนแฝงดวยความเมตตา นาเลอมใส

4.1.2 ความงามในเนอหา เนอหามความส าคญวาศลปะจะสมบรณหรอไม กตอเมอการตความถาใชปจจยของ

ความเปนประโยชนตอสงคมแลว งานจะถอวามลกษณะของ ความงามทงเนอหา รปแบบ ซงเปนศลปะทมคณคาส าหรบทกคนทจะเขาใจและเขาถงได เหมอนเปนศลปะเพอสงคม ซงทกอยางเกดจากประสาทสมผสของมนษยทจะรบรศลปะไดจากสงทตาเหน หทไดยน จมกทไดกลน ลนทไดลมรส กายทไดสมผส และใจทไดรบร เปนชองทางการเสพความงามจากภายนอกสภายใน ซงตองอาศยปจจยและการหาขอมลเพอถายทอดความงามนนออกมาเปนแนวความคด เชนเดยวกบศลปนกลมธรรมชาตนยม (Naturalism) ทแสดงความงามออกทางกระบวนการผานการเปดเผยความจรงทไมดดแปลง แตเพมความเปนอดมคต (Idealistic) คอ ความเพอฝนตามทศนคต ซงผลงานของขาพเจาจะอยตรงกลาง ถงแมจะไมไดมจดมงหมายทางดานการเมองอยางเชนการเคลอนไหวของศลปนกลมน แตกยดแนวทางทเกยวกบการจรรโลงไวซงศาสนาพทธทเหนเดนชดทางรปแบบของผลงานทผานกระบวนการทางความคด การวเคราะหทผานการหลอหลอมจากการอบรวมสงสอนในวยเดก และวถ

Page 61: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

44

ชวต ความเชอ ความศรทธาของขาพเจาเอง (ก าจร สนพงษศร, 2554: 388), (Leo Tolstoy, 2554: 91), (มณรตน จนทนะผะลน, 2560 : 132)

ในการสรางสรรคครงนขาพเจาไดน าเสนอคณงามความดและบญบารม ของครบาเจาศรวชยถายทอดสผานผลงานประตมากรรมลอยตว ในรปแบบกงอดมคต

ดวยความศรทธาทขาพเจาทมตอครบาเจาศรวชย จงมแนวความคดในการสรางสรรคผลงานทมความงามในรปแบบกงอดมคต ซงเปนวธการถายทอดบญบารม คณงามคามด จากเกยรตประวตของครบาเจาศรวชย สรปประตมากรรม เปนวธการสรางสรรคโดยอาศยทฤษฎทเรยกวา “เทคนคทฤษฎนามสรป” ทไดศกษาจากศลปนผเปนแรงบนดาลใจ สงผลใหเกดการสรางผลงานชด กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

4.2 ทฤษฎกระบวนการสรางสรรค

4.2.2 ประตมากรรมลอยตว “ประตมากรรมลอยตว ไดแก ประตมากรรมทปน หลอ หรอแกะสลก ขนเปนรปราง

ลอยตวมองไดรอบดาน ไมมพนหลง เชน รปประตมากรรมทเปนอนสาวรยประตมากรรมรปเหมอน และพระพทธรปลอยตวสมยตาง ๆ ตลอดไปจนถงประตมากรรมส าหรบประดบตกแตง เปนตน ประตมากรรมประเภทลอยตวของไทยทรจกกนด คอ พระพทธรปสมยตาง ๆ โดยเฉพาะพระพทธรปสมยสโขทย ซงถอวาเปนพระพทธรปคลาสคของไทยนนนบเปนประตมากรรมลอยตวทสมบรณแบบทสดของไทย ประตมากรรมประเภททสรางมากในสมยปจจบน คอ อนสาวรยและรปเคารพหรอพระบรมรปของเจานายชนสง เชน อนสาวรยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลกมหาราช เชงสะพานพทธยอดฟา กรงเทพมหานคร อนสาวรยพระเจาตากสนมหาราช ทวงเ วยนใหญ กรงเทพมหานคร อนสาวรยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ทสวนลมพน กรงเทพมหานคร และอนสาวรยในจงหวดตาง ๆ มากมาย” 26

ในการสรางสรรคครงน ขาพเจาไดเลอกใชเทคนคประตมากรรมลอยตว เนองจาก สามารถมองไดรอบดาน และถายทอดความคด จนตนาการตามจดมงหมายไดอยางเตมท และเพอการสมผสไดถงความเมตตา และความนาเลอมใสของครบาเจาศรวชย

26 ( 22 กนยายน 2553). "ความหมายของประตมากรรม." Retrieved 10 ธนวาคม 2560, from

https://diamondthai1611.wordpress.com.

Page 62: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

45

4.2.3 ขนตอนการปนแบบลอยตว “1. ออกแบบภาพทตองการปน แลวรางภาพทคดออกแบบไวลงบนกระดาษ โดย

ก าหนดขนาดของภาพทรางใหมความเหมาะสมกบชนงานทตองการ 2. น าลวดหรอไมสรางเปนโครงสรางของรปทรงทตองการปน โดยการยดโครงสรางเขากบฐานเพอความแขงแรงของรปทปน 3. พอกดนเหนยว หรอดนน ามนเขากบโครงสรางทตองการปน แตงดนใหไดรปทรงตามแบบทตองการ 4. ตรวจสอบความสมบรณของชนงาน และปรบปรงแกไขใหสมบรณ” 27

กระบวนการท างานทเรมจากการวางแผน มกจะท าใหเกดการจดสรรเวลาทด และความผด พลาดหรอขอบกพรองทนอยลง ซงกระบวนการสรางผลงานลอยตวของขาพเจานน อาศยหลกการทละเอยดถงแมระหวางกระบวนการท างาน จะเกดปญหากบการยดโครงสรางไวกบตวผลงาน แตดวยประสบการณและความเขาใจ ท าใหขาพเจาประยกตใชเทคนคเขามาแกปญหา และผานอปสรรคไปไดดวยดในขนตอนของการท าตนแบบ การเรยนรปญหานนท าใหไดเหนถงความส าคญในปจจยและสงแวดลอมทมผลตอวสดทางกายภาพดวยเชนกน อยางเชน อากาศทรอนจะท าใหดนน ามน ดนเหนยว เกดความเหลว ออนตว (จนบางครงเกดการบดเบยวหรอละลายผดรปราง) และอกอยางคอ เมอตองมการปรบเปลยนผลงานใหเขากบค าชแนะน า กไมใชเรองยากถาหากไดใหความใสใจกบขนตอนดงกลาวอยางดทสดแลว

4.2.4 ศกษาวธการท าแมพมพดวยยางซลโคน “1. น าแผนฟวเจอรบอรดมาตดเพอรองการท างาน

2. ปนดนน ามนเปนเสนขนาดประมาณครงซม.ตดขอบฐานดานลางของตนแบบ แลวกดลงบนฟวเจอรบอรด สวนทปลนออกมา ใหใชไมไอศกรมปาดออกใหเรยบรอย เพอยกใหตนแบบสงกวาแผนฟวเจอรบอรด 3. ทาวาสลน ใหทวตวแบบ พน ดวยพกน หรอผา แลวเชดใหมน ไมใหมรอยฝแปรง 4. น ายางซลโคนทเตรยมไวมาเทลงในถวยจ านวนเทาทจะใชในการทา 1 ชน 5. ผสมตวท าแขงหรอฮารดเดนเนอรของซลโคน ประมาณ 2 เปอรเซนต ของน าหนกซลโคนทเทลงในภาชนะ เทแลวใชไมไอศกรมกวนเบาๆใหทว โดยการกวนเนนทขอบดานขางถวยและกนถวย ตวท าแขงของซลโตนตองเขาเปนเนอเดยวกนจงสามารถใชงานได

27 Pathiwat Anphaphum. "การปนดนน ามนและดนเหนยว." Retrieved 10 ธนวาคม 2560, from

https://sites.google.com/site/artpathiwat/drawing-basics/isometric.

Page 63: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

46

6. ใชพกนทาซลโคนตามรายละเอยดของชนงาน ซลโคนจะไหลยอยลงมาดานลางใหคอยใชพกนตกขนไปไวทจดสงสดตลอดเวลา ระหวางนนใชไมจมฟนคอยเขยฟองใหแตก อยาใหมฟองเหลอ ท าอยางนจนซลโคนหยดไหล 7. ผสมซลโคนแลวเทแบบน 3 ชน หรอใหไดความหนาประมาณ 2–3 มม. กอนจะเทใหมแตละชนตองรอใหซลโคนแขงตว จงจะเทชนตอไปไดกรณ ชนงานเลก ๆ อาจใชซลโคนอยางเดยวใหหนาขน โดยไมตองสรางความแขงแรงดวยปนปลาสเตอร 8. ผสมปนพลาสเตอรกบน าเปลา อตราสวน 1:1 คนใหเปนเนอเดยวกน เทลงใหทวมจดทสงสดของชนงานขนมาใหหนาประมาณ 1 เซนตเมตร หรอมากกวา (อยาบางนกจะไมแขงแรง) ปลอยทงไวพอแหงหมาดๆหาบตรพลาสตกทไมใชแลว ปาดแตงดานบนใหดเรยบรอย รอจนแหงสนท 9. แกะซลโคนและปนปลาสเตอรออกจากตนแบบ 10. เสรจแลวกอนหลอเรซนดความสะอาดของแมพมพยางซลโคน ถาสกปรกควรเชดใหสะอาด

11. เวลาเกบใหวางพมพยางไวในปนพลาสเตอรเสมอ ไมควรวางตากแดดหรอใกลทๆมความรอน เพอยดอายการใชงานของแมพมพ”28 จะเหนไดวา แตละขนตอนมเทคนควธการทเปนเคลดลบ ซงเปนสวนประกอบของความงามและผลทเปนรปธรรมซงจะออกมาใหเหน เมอการหลองานเกดขน เมอพมพเรยบรอย ผลงานทหลอมาเปนไฟเบอรกลาสแลว กจะมความสมบรณใกลเคยงกบตนฉบบมากทสด ท าใหการแกไขและเวลาทจะเสยไปนอยลงดวยเชนกน

4.2.5 ศกษาการหลอไฟลเบอรกลาส “1. น าดนน ามนตดบนดานบนแมพมพ แลวกดลงบนแผนฟวเจอรบอรด ใหไดระดบ

ไมเอยงไปดานใดดานหนง 2. ใชวาสลนทาลงบนพมพใหทว ใชผาเชดใหผวมนไมมรอยฝแปรง เพอสะดวกในการแกะชนงาน

28 . "การท าแมพมพและหลอเรซน." Retrieved 15 ธนวาคม 2560, from

http://www.allartcenter.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538792360.

Page 64: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

47

3. การเตรยมเรซน ใหผสมตวมวง 0.2 % หรอดสใหมสมวงออน ๆ และผสมโมโนสไตรรน 5 – 10 % ถาตองการสใหผสมสผสมเรซน หรอตองการใหมน าหนกมากขนใหผสมผงทลคมในเรซนเตรยมทงไวแลวตกเอาฟองอากาศออก 4. เทเรซนลงในถวยพลาสตกปรมาณเทาทจะใช ตวงตวท าแขงลงไปประมาณ 1 – 2% ของปรมาณเรซน ใชไมกวนเบาๆใหเขากน โดยการกวนเนนทขอบดานขางถวยและกนถวย ตวท าแขงของเรซนตองเขาเปนเนอเดยวกนจงสามารถใชงานได 5. เทลงพมพแลวปลอยทงไว ประมาณ 2 – 3 ชม. 6. พอเรซนแขงตวดแลวกแกะออกมา น ามาขดตกแตงสวนทไมเรยบรอยตามขอบมม โดยใชกระดาษทรายน าขดไลจากเบอรหยาบไปเบอรละเอยด 7. ท าสดวยสน ามน หรอสอะครลค ถาตองการใหใสเงาเคลอบดวยแลคเกอร ยรเทน หรอแวกซขดเงา” 29 กระบวนการหลอเปนอกขนตอนหนงทมผลใหงานประตมากรรม เชนเดยวกบการท าแมพมพหรอทกขนตอนในการท างานศลปะ นอกจากความช านาญ กระบวนการทละเอยดออน และสวนผสมทเปนเคลดลบของวสดแลว ยงตองอาศยความเครงครดในการปฏบตตามขนตอนอยางถกตองกเปนสวนทส าคญมากอกหนงอยางทขาพเจาใสใจ เพอปลายทางของงาน ทถกตองสวยงามตามจดประสงคทวางไวแตตนนนเอง

29 Ibid.

Page 65: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

48

5. สรปแนวคดทฤษฎการสรางสรรคผลงานในรปแบบกงอดมคต การสรางสรรครปแบบของผลงานทมลกษณะอยกงกลางระหวางความงามทเปนจรงตา ม

ธรรมชาตและความงามในจนตนาการ โดยเทคนควธการ การสรางสรรคผลงานในอดมคตเกดจากการศกษาความเปนจรงจากธรรมชาต ผสมผสานกบความงามในอดมคต แตยงคงไวซง เอกลกษณ หรอลกษณะเดนของบคคลนนๆ กอใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคต ทมความสมบรณแบบเฉพาะตว

5.1 แนวความคดการสรางสญญะรปแบบกงอดมคต ผลงานชดนสรางสรรคขนมาดวยแนวความคดเชงกงอดมคตทเกดจากความศรทธาภายใต

จตใจของขาพเจา เนองดวยขาพเจาเหนวา ครบาเจาศรวชย นามแหงผเลศในบญบารม ผเปนหนงในอรยะศษยของพระสมณโคดม เปรยบดงรมโพธเงนโพธทองทแผกวางสองแสงธรรมอนเรองรองของพระผเปนเจา น าทางสาธชนชาวลานนาสรางแลสงสมบญบารมอนเปนสายธารแหงธรรมทชมฉ าจต เกดความเจรญงอกงามในศลธรรม ผลบญจกเกอหนนใหด ารงวถชวตดวยความสงบสขทงชาตนและชาตในภายภาคหนา

ดวยความศรทธาในพระอรยะสงฆผเปนตนบญแหงลานนา เกดการวเคราะหความศรทธาในอรยะสงฆผนน เพอสรางรปสญญะทสะทอนใหเหนความงามกงอดมคตในรปตนบญผยงใหญ ผซงสถตในใจชาวลานนาทกชาตพนธและชนชน

จากการวเคราะหความศรทธาแหงครบาเจาศรวชยสามารถแยกแยะเพอการสรางรปธรรมได 3 ลกษณะดวยกนคอ

1. แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง 2. แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค 3. แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและอฐบรขาร

5.1.1 แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง จากความศรทธาทสอถงบคลกทาทางอนเปนเอกลกษณของครเจาศรวชย ภายใต

มโนความคดของขาพเจา จงไดก าหนดบคลกทาทางออกเปน 3 บคลก คอ บคลกทาทางนงขดสมาธ บคลกทาทางนงเกาอ และ บคลกทาทางยน

บคลกทาทางนงสมาธ เปนบคลกภาพพนฐานของพระอรยะสงฆทวไป หากแตในทน เปรยบเปนดง

บคลกภาพของพระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนาผซงมพระกรรมฐาน

Page 66: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

49

บคลกทาทางนงเกาอ เปนบคลกทาทางทคอนขางโดดเดนของตนบญแหงลานนาผน ซงเปรยบเปนดงผม

จตเมตตากรณาอนสงสงและเปนรมโพธใหญท ใหความรมเยนใจแกมาหาพทธศาสนกชน ทกชาตพนธ

บคลกภาพทาทางยน เปนบคลกของพระภกษผมากดวยบญบารมแหงลานนา เปนดงผสองแสงและชน า

หนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญตามแนวทางของพระพทธศาสนา

5.1.2 แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค จากศรทธาแหงครบาเจาศรวชย เหนไดถงการเปนผมากดวยบญบารมทเหนอกวา

คนธรรมดาทวไปซงเปนบญทอาจเกดจากการสงสมมาแตชาตเกากอน ดวยเหตดงกลาวนจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายวภาคทงดงามกวาคนธรรมดาทวไป

5.1.3 แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร จากความเลอมใสในครบาเจาศรวชยท าใหเหนถงการเปนผมจตตงมนในพระพทธ-

ศาสนา ผมากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสงเนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

ภาพท 12 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 1

Page 67: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

50

กรอบแนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

แนวคดกงอดมคตในสวนของ

บคลกทาทาง

แนวคดกงอดมคตในสวน

ของกายวภาค

แนวคดกงอดมคตในสวน

ของเครองนงหมและ

อฐบรขารคต

ก า ร เ ป น ผ ม บ ญ

บ า ร ม ท เ ห น อ ก ว า ค น

ธรรมดาทวไป และเปนผม

ความเมตตากรณา สงผลให

เกดรปของผวกายทงามผด

ผอง มลกษณะเรยบเนยน

ผละเอยดออนในระดบจต

นนยอมสะทอนใหเหนถง

ความงามแหงความเปนทพย

ของรปลกษณภายนอกท

ปรากฏภายใตจนตนาการ

แนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

บคลกของการนงขดสมาธ พระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนา

บคลกของการนงเกาอ

ผมจตเมตตากรณาอนสงสง

และบคลกของการยน

ผสองแสงและชน าหนทางแห งการส งสมบญบาร ม อนยงใหญ

Page 68: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

51

5.2 การสรางรปแบบกงอดมคต เปนการเชอมตอระหวาง “นามธรรม” ส “รปธรรม” โดยมวตถประสงคเพอการสอถงความ

เปนกงอดมคต ในรปครบาเจาศรวชย ตนบญผยงใหญของลานนา การสรางสรรคครงน จงไดน าเอา “นามธรรม” ทสงผลตอมโนแนวคดหรอศรทธาของขาพเจาทมตอครบาเจาศรวชย มาวเคราะห “รปธรรม” ทสะทอนใหเหนถงการสรางรปแบบกงอดมคต ภายใตการสรางสรรคผลงานชด กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย

จากการวเคราะหแนวคดในการสรางงาน กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย เกดผลเปนรปธรรมภายใตมโนภาพของขาพเจา 3 ลกษณะดวยกนคอ

1. บคลกทาทางเชงกงอดมคต 2. กายวภาคเชงกงอดมคต 3. เครองนงหมและเครองอฐบรขารเชงกงอดมคต

5.2.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต บคลกทาทางของครบาเจาศรวชยจากแนวคดในการสรางสรรค 3 บคลกทาทาง คอ

บคลกทาทางนงขดสมาธ บคลกทาทางนงเกาอ และบคลกทาทางยน ซงในแตละทาทางมลกษณะดงตอไปน

บคลกทาทางนงขดสมาธ ลกษณะทานงขดสมาธอยางสภาพเรยบรอย มอทงสองขางประสานกนอยางนมนวล

วางลงบรเวณหนาตก ขาขวาวางทบขาซายอยางงดงามตามแบบพระปฏมา ลกษณะใบหนายมเลกนอย แสดงใหเหนถงการเปนผส ารวม กาย วาจา ใจ ตามขอพระธรรมวนย

บคลกทาทางนงเกาอ ลกษณะทานงเกาอทเปยมดวยความเมตตากรณา เปนลกษณะการนงแบบโนมตวลง

มาดานหนา พรอมกบการวางขอศอกเพอรบน าหนกของล าตวลงดานขางขาซายอยางงดงาม เปรยบ เสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส หรอเปนการโนมตวเพอรบฟงค าปรกษาจากชาวบาน

บคลกทาทางยน ลกษณะทายนตรงอยางออนนอม พรอมกบการถอเครองอฐบรขารอยางนมนวล

เปนบคลกภาพทแสดงใหเหนถงการททานไดเดนทางไปสราง หรอบรณะวดวาอารามตาง ๆ สอถงการเปนผมความเพยรเพอศาสนาและพทธศาสนกชนอยางแทจรง

Page 69: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

52

5.2.2 กายวภาคเชงกงอดมคต จากแนวความคดอนเกดจากความศรทธา และอทธพลจากการศกษาผลงานของ

ศลปนผเปนแรงบนดาลใจ ท าใหเหนถงรปลกษณะกายวภาคของครบาเจาศรวชย ในลกษณะผวเรยบเนยนปราศจากรวรอยของเสนเลอดทนนออกมาจากผวหนง หรอรวรอยจากความจรงตามธรรมชาต แตยงคงลกษณะโครงสรางในรปแบบเหมอนจรงตามธรรมชาต ลกษณะกลามเนอบนใบหนาเบาบางและมรวรอยแหงวยปรากฏแตพองาม ใบหนาแสดงอาการยมนอยๆ ดวยมมปาก แกมและแววตา ลกษณะของมอและเทาเรยบเนยนแลดนมแตยงคงแสดงโครงสรางภายในไวใหเหน สอถงการเปนผมบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดาทวไป

5.2.3 เครองนงหมและเครองอฐบรขารเชงกงอดมคต จากแนวความคดอนเกดจากความศรทธา และอทธพลจากการศกษาผลงานของ

ศลปนผเปนแรงบนดาลใจ สงผลใหเหนถงลกษณะเครองนงหมและอฐบรขารของครบาเจาศรวชย คอ พนผวของเครองนงหมหรอจวรทเรยบตงและแสดงรวรอยยบของผาทถกสรางขนใหเกดความงามทางทศนธาต พดใบลานและพดหางนกยง คลคลายรปจากความเปนจรงเหลอ เพยงลกษณะทยงเปนสญลกษณ สอถงการเปนผมจตทตงมน มระดบสมาธในจตคอยขางสง จงสงผลตอรปภายนอกกายทมลกษณะทเรยบเนยนเหมอนความละเอยดออนของระดบจต

ภาพท 13 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 2

Page 70: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

53

กรอบแนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคกงอดมคต

ลกษณะกลามเนอบน

ใบหนาเบาบางและมรวรอย

แหงวยปรากฏแตพองาม

ใบหนาแสดงอาการสอถง

ก า ร เ ป นผ ม บ ญ บ าร ม ท

เหนอกวาคนธรรมดาทวไป

ล ก ษ ณ ะ พ น ผ ว ข อ ง

เครองนงหมหรอจวรทเรยบ

ตงและแสดงรวรอยยบของ

ผาทถกสรางขนใหเกดความ

งามทางทศนธาตสอถงการ

เปนผมจตทตงมนสงผลตอ

รปภายนอกกายทมลกษณะ

ท เรยบเนยนเหมอนความ

ละเอยดออนของระดบจต

การสรางรปแบบกงอดมคต

บคลกของการนงเกาอ

ลกษณะการนงแบบโนม

ตวลงมาดานหนาอยางงดงาม

เปรยบ เสมอนก าลงจะพดคย

กบฆราวาส

และบคลกของการยน

ทายนตรงอยางออนนอม

พ ร อ ม ก บ ก า ร ถ อ เ ค ร อ ง

อฐบรขารอยางนมนวล แสดง

ใ ห เ ห น ถ ง ก า ร ท ท า น ไ ด

เดนทางไปสราง บรณะวด

ตางๆ สอถงการเปนผมความ

เพยรเพอศาสนา

บคลกของการนงขดสมาธ ล ก ษ ณ ะ ใ บ ห น า ย มเลกนอย แสดงใหเหนถงการเปนผส ารวม กาย วาจา ใจ ตามขอพระธรรมวนย

เครองนงหมและอฐบรขาร

กงอดมคต

Page 71: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

54

5.3 เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต เทคนคการสรางผลงานเพอใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคต ขาพเจาสรางสรรคผลงาน

โดยใชเทคนคการสรางประตมากรรมตนแบบ เนองจากเปนเทคนคทขาพเจาท าและเกดความสข และเปนเทคนคใชในการสรางสรรคงานอยตลอด เปนเครองมอทสามารถถายทอดแนวความคดจากนามธรรมสผลงานรปธรรม ทกขณะทใชเครองมอปน ในการเกลาผวของผลงานใหเรยบตง เปรยบเปนการสรางสมาธขณะทท า สมาธนนถกถายทอดไปยงผลงาน กอเกดเปนรปธรรม สงผลตอการสรางสรรคผลงานกงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทง 3 บคลกทาทาง

ภาพท 14 รปผลงาน 3 บคลกทาทาง ชดท 3

Page 72: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

55

แนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

รปธรรมทสงผลตอกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง

แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง

แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค

แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคเชงกงอดมคต เครองนงหมและอฐบรขารเชงกง อดมคต

เทคนคสรางผลงาน ใชเทคนคการสรางประตมากรรมตนแบบ เนองจากเปนสงทขาพเจาท าแลวเกดความสข และขณะทใชเครองมอปน ในการเกลาผวของผลงานใหเรยบตง เปรยบเปนการสรางสมาธขณะทท า สมาธนนถกถายทอดไปยงผลงาน

กอเกดเปนรปธรรม สงผลตอการสรางสรรคผลงานกงอดมคตและสอถงความรสกสงบ สะอาด สวาง

กรอบแนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

บคลกของการนงขดสมาธ : พระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนา บคลกของการนงเกาอ : ผมจตเมตตากรณาอนสงสง และบคลกของการยน : ผสองแสงและชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญ

การเปนผมบญบารมทเหนอ

กวาคนธรรมดาทวไปและเปน

ผมความเมตตากรณา สงผลให

เกดรปของผวกายทงามผดผอง

มลกษณะเรยบเนยน

ลกษณะกลามเน อ

บนใบหนาเบาบางและม

รวรอยแหงวยปรากฏแต

พองาม ใบหนาสอถง

การเปนผม บญบารมท

เหนอกว าคนธรรมดา

ทวไป

เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต

ผละเอยดออนในระดบจต

นนยอมสะทอนใหเหนถงความงาม

แหงความเปนทพยของรปลกษณ

ภ า ย น อ ก ท ป ร า ก ฏ ภ า ย ใ ต

จนตนาการ

ลกษณะพนผวของเครอง นงหม

หรอจวรทเรยบตงและแสดงรวรอยยบ

ของผาทถกสรางขนใหเกดความงาม

ทางทศนธาตสอถงการเปนผมจตทตง

ม น ส ง ผ ลต อ ร ป ภายนอ กกายท ม

ลกษณะ ทเรยบเนยนเหมอนความ

ละเอยดออนของระดบจต

บคลกของการนงขดสมาธ : ลกษณะใบหนายมเลกนอย แสดงใหเหนถงการเปนผส ารวม กาย วาจา ใจ ตามขอพระธรรมวนย บคลกของการนงเกาอ : การนงแบบโนมตวลงมาดาน หนาอยางงดงาม เสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส บคลกของการยน : ยนตรงอยางออนนอม เหนถงการเดนทางไปสราง บรณะวดตางๆ สอถงการเปนผมความเพยรเพอศาสนา

Page 73: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

56

บทท 3

วธการด าเนนการสรางสรรค

การสรางสรรคผลงานวทยานพนธ ชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ขาพเจาไดศกษาถงกระบวนการ แนวทางเทคนคในการสรางสรรค โดยไดท าการบนทกขอมล ขนตอนตาง ๆ อยางละเอยด เนองจากการบนทกขอมลระหวางการท างานถอเปนสงทส าคญอกประการหนง ซงการสรางงานแตละครงลวนพบเจอปญหาในการท างานไมมากกนอย หากแตเพอการพฒนากระบวนการในการสรางสรรคผลงานใหดยง ๆ ขนไป สงทขาดไมไดคอการศกษา การวเคราะหกระบวนการท างานและเปนแนวทางในการสรางสรรคตอไป

ขนตอนของการสรางสรรคผลงานในแตละครงยอมมความส าคญตอผลส าเรจของงาน ดวยเหตนจงขาดไมไดทจะมการวางแผนวธการด าเนนการสรางสรรคผลงานทด

1. แนวความคดและแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน 2. รปแบบผลงานวทยานพนธชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” 3. วธการด าเนนงาน 4. รายละเอยดของระยะเวลาในการด าเนนงาน 5. วสดอปกรณในการด าเนนงาน 6. สรปแนวคดทฤษฎสรางงานในรปแบบกงอดมคต

6.1 แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง 6.2 แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค 6.3 แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

7. การสรางรปแบบกงอดมคต 7.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต 7.2 กายวภาคเชงกงอดมคต 7.3 เครองนงหมและอฐบรขารเชงกงอดมคต

8. เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต 9. เทคนค ขนตอน และกระบวนการ

9.1 ขนตอนในการปนตนแบบ 9.2 ขนตอนการท าแมพมพ 9.3 ขนตอนการหลอ

Page 74: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

57

9.4 ขนตอนการขดแตง 10. รปผลงานเสรจสมบรณ

1. แนวความคดและแรงบนดาลใจในการสรางสรรคผลงาน ผลสบเนองจากความเลอมใสศรทธาในพระพทธศาสนา ความภาคภมใจในถนก าเนดของตน

และวถชวตในการสรางผลงานเพอเพอพทธศาสนา กอใหเกดการสรางสรรคผลงานประตมากรรมภายใตหวขอ “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” เพอเปนการเชดชคณงามความด บญบารม รวมถงการแสดงความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชย ส รปแบบความงามกงอดมคต โดยการน าเอาบคลกลกษณะและจดเดนทเปนเอกลกษณของครบาทาน มาถายทอดรวมกบความงามทางพทธลกษณะ อนเกดจากการสงสมบารมของพระสมมาสมพทธเจาเปนแบบอยาง สรปแบบผลงานประตมากรรมลอยตว เพอเปนการยกยองครบาเจาศรวชย

ในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ขาพเจาไดถายทอดความงามทางอดมคตรวมกบลกษณะอนเปนเอกลกษณของครบาเจาศรวชย โดยคดเลอกบคลกภาพทโดดเดน 3 บคลกทาทาง คอ บคลกของการนงขดสมาธ บคลกของการนงบนเกาอ และบคลกของการยน จาก 3 บคลกทมลกษณะเปนเอกลกษณดงกลาว สการสรางสรรคเปนผลงานประตมากรรมลอยตวกงอดมคต โดยใชดนน ามนเปนวสดในการปนตนแบบ

2. รปแบบผลงานวทยานพนธชด “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” 1. บคลกทาทางนงขดสมาธ เปนลกษณะการนงขดสมาธพรอมผาคลมไหลและหอยลกปะค า

เปนบคลกของครบาเจาศรวชยทรจกกนอยางแพรหลาย บงบอกถงการเปนผมกรรมฐาน 2. บคลกทาทางนงบนเกาอ เปนบคลกภาพทคอนขางมความเปนธรรมชาตของการนง

ซงเปนอกหนงลกษณะทาทางทบงบอกถงตวทานไดด บงบอกถงการเปนผมเมตตา 3. บคลกทาทางยน เปนการยนทแสดงใหเหนถงบคลกทาทางและเครองอรรถบรขารอนเปน

เอกลกษณของทาน บงบอกถงการเปนผมความเพยรพยายามในการบรณะวดวาอารามตาง ๆ

3. วธการด าเนนงาน จากประสบการณและการศกษาวธการด าเนนการในการสรางสรรคผลงานวทยานพนธครงน

สามารถแบงขนตอนการท างานเปน 5 สวน หลก ๆ คอ

1. ศกษาทฤษฎและสรางทฤษฎในการสรางสรรค ทฤษฎในการสรางสรรคครงนขาพเจาไดศกษาและสรางทฤษฎเกยวกบการสรางรปกงอดมคต

เปนการน าเอาลกษณะอนเปนเอกลกษณของครบาเจาศรวชย มาถายทอดรวมกบความงามในรปแบบ

Page 75: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

58

อดมคต จากการศกษารปแบบความงามทางอดมคตในพระพทธศาสนา วธการของลทธ Idearlism และศลปนทเปนแรงบนดาลใจ สการสรางสรรคผลงานในรปแบบกงอดมคตในครงน

2. ขนตอนในการปนตนแบบ เปนขนตอนแรกของการเรมสรางสรรคผลงาน โดยเรมตงแต ท าภาพราง 2 มต ขยายตนแบบ

ภาพราง 2 มต เทาขนาดทจะปน ไปจนถงเรมปนดนน ามนและการเกบรายละเอยดของผลงานตนแบบใหสมบรณกอนการท าในขนตอนตอไป

3. ขนตอนการท าแมพมพ ขนตอนของการท าแมพมพดวยยางซลโคน เปนขนตอนของการกอปปหรอคลลอกรปแบบ

ของผลงานทเปนตนแบบโดยผานกระบวนการท าแมพมพ การท าแมพมพดวยยางซลโคนเปนการลอกแบบทคอนขางดทสด เนองจากเปนกรรมวธทท าใหไดผลงานชนใหมทใกลเคยงตนแบบหรอเหมอนกบตนแบบมาก การท าแมพมพยางซลโคนเรมตงแตการตดแยกชนสวนของผลงานทจะเกดการงด หรอยดตดขณะท าแมพมพครอบดวยปนปาสเตอร ท าการกนตะเขบแบงครงผลงาน และทายางซลโคนลงไปตามล าดบ กระทงถงขนตอนของการท าแมพมพครอบดวยปนปาสเตอร ซงเปนแมพมพทมหนาทในการประคองแมพมพยางซลโคนใหอยตวเวลาออกจากตนแบบ

4. ขนตอนการหลอ เปนขนตอนการคดลอกงานตนแบบจากแมพมพ โดยการใชวสดทมลกษณะเหลวชนดหนง

ผสมกบตวเรงปฏกรยาการแขงตว เรยกกนทวไปวา เรซน โดยใชพกนทาลงไปในแมพมพเพอให เรซนเขาถงทกรายละเอยดของผลงาน เมอเรซนเขาถงรายละเอยดแลวกตองทาซ าจนไดความหนาของเนองานตามทตองการ แลวน าแมพมพมาประกบกน ระหวางแมพมพชนดานหนาและแมพมพชนดานหลง จากนนใชลวดหรอเชอดผกเพอไมใหหลดออกจากกนและท าการกรอกเรซนลงในแมพมพ เพอเปนการเชอมตอชนงานระหวางแมพมพ หนา-หลง ใหงานทหลอเปนชนเดยวกน

5. ขนตอนการขดแตง สบเนองจากขนตอนการหลอดวยเรซน ซงเปนวสดทมความแขงตว และสามารถขดแตงผวให

มความเรยบเนยนไดตามจดประสงค หลงจากแกะชนงานออกจากแมพมพ กเรมขนตอนของการขดแตงผวและรอยตอ เมอขดแตงพนผวงานเสรจใหน าชนสวนตาง ๆ ของผลงานมาประกอบเขาดวยกน ท าการเชอมตอดวยเรซน จากนนโปวอดรอยตอและท าการขดแตงรอยตอใหเรยบรอย กอนทจะน าไปขดลางผวงานดวยโซดาไฟ เพอลางคราบมนเงาจากเรซนซงเปนวสดในการหลอ

Page 76: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

59

4. รายละเอยดของระยะเวลาในการด าเนนงาน ระยะเวลาในการด าเนนการสรางสรรคผลงาน กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทง 3 องค

มรายละเอยดดงตอไปน ตารางท 4 ตารางแสดงระยะเวลาในการด าเนนงาน

วน/เดอน/ป รายละเอยดการด าเนนงาน

21 มกราคม 2561 - น าเสนอหวขอในการสรางสรรควทยานพนธ เรอง “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย”

23 มกราคม 2561 - พดคย ปรกษารายละเอยดของการสรางสรรคผลงานกบอาจารยทปรกษาหลก

24 มกราคม – 29

มนาคม 2561

- ขนโครงสรางผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ทง 3 บคลกทาทาง - สรางสรรคผลงงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 1 บคลกทาทางนงขดสมาธ - อาจารยทปรกษาตรวจผลงานตนแบบ - เตรยมผลงานชนท 1 สง ในการสงงานรอบท 1

31 มนาคม 2561 สงงานรอบท 1 ตรวจความคบหนาของผลงาน

1 เมษายน – 27 เมษายน

2561

- ท าแมพมพ ผลงานชนท 1 - หลอไฟเบอรกลาส ผลงานชนท 1 - ขดแตงผลงาน ผลงานชนท 1 - เตรยมผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 1 บคลกทาทางนงขดสมาธ สงงานรอบท 2

28 เมษายน 2561 สงงานรอบท 2 ตรวจความคบหนาของผลงาน

29 เมษายน 2561-

18 พฤษภาคม 2561

- สรางสรรคผลงงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 2

บคลกทาทางยน

- อาจารยทปรกษาตรวจผลงานตนแบบ ชนท 2 และด าเนนการตาม

ขนตอนดงตอไปน

- ท าแมพมพ

- หลอไฟเบอรกลาส

- ขดแตงผลงาน

Page 77: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

60

ตารางท 5 ตารางแสดงระยะเวลาในการด าเนนงาน (ตอ)

วน/เดอน/ป รายละเอยดการด าเนนงาน 29 เมษายน 2561-

18 พฤษภาคม 2561

- เตรยมผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 2 บคลก

ทาทางยน สงงานรอบท 3

19 พฤษภาคม 2561 สงงานรอบท 3 คดเลอกผลงานแสดงในนทรรศการ 8TH

20 พฤษภาคม – 3

มถนายน 2561

- สรางสรรคผลงงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 3

บคลกทาทางนงเกาอ

- อาจารยทปรกษาตรวจผลงานตนแบบ ชนท 3 และด าเนนการตาม

ขนตอนดงตอไปน

- ท าแมพมพ

- หลอไฟเบอรกลาส

- ขดแตงผลงาน

- เตรยมผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” ชนท 3 บคลก

ทาทางนงเกาอ แสดงผลงานในนทรรศการ 8TH

8 – 30 มถนายน 2561 - แสดงผลงานในนทรรศการ 8TH

17 มถนายน 2561 - อาจารยทปรกษารองตรวจขอมลเลมวทยานพนธ เรอง “กงอดมคต

รปครบาเจาศรวชย” บทท 1,2,3

20 มถนายน 2561 - สงขอมลเลมวทยานพนธ เรอง “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย”

บทท 1,2,3 ใหกบอาจารยทปรกษาหลก

23 มถนายน 2561 สงงานรอบท 4 สงขอมลเลมวทยานพนธ เรอง “กงอดมคต รปครบาเจา

ศรวชย” บทท 1,2,3

21 – 22 กรกฎาคม

2561

สงงานรอบท 5 สอบวทยานพนธ

Page 78: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

61

5. วสดอปกรณในการด าเนนงาน

ภาพท 15 วสด-อปกรณทใชในการเกบขอมล

5.1 วสด-อปกรณทใชในการเกบขอมล

5.1.1 ดนสอ 5.1.2 ปากกา 5.1.3 สมดบนทก สมดวาดภาพ 5.1.4 กลองถายรป / โทรศพททสามารถถายรปได 5.1.5 คอมพวเตอร

ภาพท 16 วสด-อปกรณทใชในการรางภาพ

5.2 วสด-อปกรณทใชในการรางภาพ 5.2.1 สมดรางภาพ 5.2.2 ดนสอ 5.2.3 ยางลบ

Page 79: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

62

ภาพท 17 วสด-อปกรณทใชในการปน

5.3 วสด-อปกรณทใชในการปน 5.3.1 โฟม (ใชในการขนโครงสราง) 5.3.2 เหลก 3 หน (ใชในการขนโครงสราง) 5.3.3 ลวดอะลมเนยม (ใชในการขนโครงสราง) 5.3.4 ดนน ามน (ใชในการปน) 5.3.5 เครองมอปน (ใชในการปน) 5.3.6 มดคตเตอร (ใชในการขนโครงสราง) 5.3.7 ไมกระดาน (ใชส าหรบรองปน)

5.3.8 ตะป (ใชในการขนโครงสราง) 5.3.9 คอน (ใชในการขนโครงสราง)

ภาพท 18 วสด-อปกรณทใชในการท าพมพ

Page 80: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

63

5.4 วสด-อปกรณทใชในการท าพมพ 5.4.1 ยางซลโคน (วสดหลกทใชในการท าพมพ) 5.4.2 น ามนสน (ใชในการท าความสะอาดพกน) 5.4.3 ผากอต หรอผาขาวบาง (เปนใยประสานในในการท าพมพ) 5.4.4 ดนน ามนส าหรบกนตะเขบ 5.4.5 พกน (ใชในการทายาง) 5.4.6 กระบอกตวงยาง (ส าหรบผสมยาง) 5.4.7 ปนปาสเตอร (ใชในการท าพมพครอบ) 5.4.8 ใยมะพราวส าหรบท าพมพครอบ (ใชเปนใยประสานความแขงแรงในการ

ท าพมพครอบดวยปนปาสเตอร) 5.4.9 ไมส าหรบท าพมพครอบ (เพอเพมความแขงแรงของพมพครอบ) 5.4.10 สบกอน (ใชในการทาตะเขบยางไมใหยางตดกน)

ภาพท 19 วสด-อปกรณทใชในการหลอ

5.5 วสด-อปกรณทใชในการหลอ 5.5.1 เรซนหลอทวไป (วสดหลกทใชในการหลอ) 5.5.2 แคลเซยมคารบอเนต (ใชผสมกบเรซนเพอเพมปรมาณและความแขงตว) 5.5.3 โคบอลท (ตวมวง เพอไปท าปฏกรยากบเรซนใหแขงตว) 5.5.4 ตวท าแขงเรซน (ใชผสมในเรซนกอนการหลอเพอเรงปฏกรยาใหแขงตว)

Page 81: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

64

5.5.5 ทนเนอร (ใชในการท าความสะอาดอปกรณทสมผสกบเรซน) 5.5.6 ใยแกว (ใชในขนตอนการหลอเพอเพมความแขงแรงของชนงาน) 5.5.7 พกน/แปรงทาส (ใชในการทาเรซน)

5.5.8 สผสมเรซน (สขาว) 5.5.9 กระบอกตวงเรซน (ใชในการแบงเรซนผสมตวท าแขงเรซน)

ภาพท 20 วสด-อปกรณในการขดแตง

5.6 วสด-อปกรณทใชในการขดแตง 5.6.1 ตะไบ (ใชในการขดแตง)

5.6.2 เครองเจยร (ใชในการขดแตง) 5.6.3 ใบเจยรไฟเบอร (ใชในการขดแตง) 5.6.4 กระดาษทราย (ใชในการขดแตง) 5.6.5 ถงหรอกะละมง (ใชในการใสน า) 5.6.6 ถงมอ (ใชในการขดกระดาษทราย) 5.6.7 เรซน (ใชในการโปวอดรอยตอ) 5.6.8 ตวท าแขงเรซน (ใชผสมในเรซนกอนการหลอเพอเรงปฏกรยาใหแขงตว) 5.6.9 อปกรณในการโปวอดรอยตอ

Page 82: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

65

6. สรปแนวคดทฤษฎสรางงานในรปแบบกงอดมคต สรางสรรครปแบบของผลงานทมลกษณะอยกงกลางระหวางความงามทเปนจรงต าม

ธรรมชาตและความงามในจนตนาการ โดยเทคนควธการ การสรางสรรคผลงานในอดมคตเกดจากการศกษาความเปนจรงจากธรรมชาต ผสมผสานกบความงามในอดมคต แตยงคงไวซง เอกลกษณ หรอลกษณะเดนของบคคลนน ๆ กอใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคต ทมความสมบรณแบบเฉพาะตว โดยไดรบอทธพลและแรงบนดาลใจจากครบาเจาศรวชย ซงผลจากการวเคราะห สงเคราะหอทธพลแนวคดและแรงบนดาลใจ พอสรปไดแนวทางการสรางสรรคผลงานจากนามธรรมในความศรทธาครบาเจาศรวชย น ามาสการสรางรปธรรมได 3 ลกษณะดวยกน คอ

1. แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง 2. แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค 3. แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

6.1 แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง จากความศรทธาทสอถงบคลกทาทางอนเปนเอกลกษณของครเจาศรวชย ภายใตมโน

ความคดของขาพเจา จงไดก าหนดบคลกทาทางออกเปน 3 บคลก คอ บคลกทาทางนงขดสมาธ บคลกทาทางนงเกาอ และบคลกทาทางยน

บคลกทาทางนงขดสมาธ เปนบคลกภาพพนฐานของพระอรยะสงฆทวไป หากแตในทน เปรยบเปนดง

บคลกภาพของพระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนาผซงมพระกรรมฐาน

บคลกภาพทาทางนงเกาอ เปนบคลกทาทางทคอนขางโดดเดนของตนบญแหงลานนาผน ซงเปรยบเปนดงผม

จตเมตตากรณาอนสงสงและเปนรมโพธใหญทใหความรมเยนใจแกมหาพทธศาสนกชนทกชาตพนธ

บคลกภาพทาทางยน เปนบคลกของพระภกษผมากดวยบญบารมแหงลานนาผน เปนดงผสองแสงและ

ชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญตามแนวทางของพระพทธศาสนา

6.2 แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค จากศรทธาแหงครบาเจาศรวชย เหนไดถงการเปนผมากดวยบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดา

ทวไปซงเปนบญทอาจเกดจากการสงสมมาแตชาตเกากอน ดวยเหตดงกลาวนจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายวภาคทงดงามกวาคนธรรมดาทวไป

Page 83: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

66

6.3 แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร จากความเลอมใสในครบาเจาศรวชยท าใหเหนถง การเปนผมจตตงมนในพระพทธศาสนา

มากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสงเนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

7. การสรางรปแบบกงอดมคต เปนการเชอมตอระหวาง “นามธรรม” ส “รปธรรม” โดยมวตถประสงคเพอการสอถงความ

เปนกงอดมคต ในรปครบาเจาศรวชย ตนบญผยงใหญของลานนา การสรางสรรคครงนขน จงไดน าเอา “นามธรรม” ทสงผลตอมโนแนวคดหรอศรทธาของขาพเจาทมตอครบาเจาศรวชย มาวเคราะห “รปธรรม” ทสะทอนใหเหนถงการสรางรปแบบกงอดมคต

จากการวเคราะหแนวคดในการสรางงาน กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย เกดผลเปนรปธรรมภายใตมโนภาพของขาพเจา 3 ลกษณะดวยกนคอ

1. บคลกทาทางเชงกงอดมคต 2. กายวภาคเชงกงอดมคต 3. เครองนงหมและอฐบรขารเชงกงอดมคต

7.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต บคลกทาทางของครบาเจาศรวชยจากแนวคดในการสราง 3 บคลกทาทาง คอ บคลกทาทาง

นงขดสมาธ บคลกทาทางนงเกาอ และบคลกทาทางยน ซงในแตละทาทางมลกษณะดงตอไปน

บคลกทาทางนงขดสมาธ ลกษณะทานงขดสมาธอยางสภาพเรยบรอย มอทงสองขางประสานกนอยางนมนวล

วางลงบรเวณหนาตก ขาขวาวางทบขาซายอยางงดงามตามแบบพระปฏมา ลกษณะใบหนายมเลกนอย แสดงใหเหนถงการเปนผส ารวม กาย วาจา ใจ ตามขอพระธรรมวนย

บคลกทาทางนงเกาอ ลกษณะทานงเกาอทเปยมดวยความเมตตากรณา เปนลกษณะการนงแบบโนมตวลง

มาดานหนา พรอมกบการวางขอศอกเพอรบน าหนกของล าตวลงดานขางของขาขางซายอยางงดงาม

เปรยบเสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส หรอเปนการโนมตวเพอรบฟงค าปรกษาจากชาวบาน

Page 84: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

67

บคลกทาทางยน ลกษณะทายนตรงอยางออนนอม พรอมกบการถอเครองอฐบรขารอยางนมนวล

เปนบคลกภาพทแสดงใหเหนถงการททานไดเดนทางไปสราง หรอบรณะวดวาอารามตางๆ สอถงการเปนผมความเพยรเพอศาสนาและพทธศาสนกชนอยางแทจรง

7.2 กายวภาคเชงกงอดมคต จากแนวความคดอนเกดจากความศรทธา และอทธพลจากการศกษาผลงานของศลปนผเปน

แรงบนดาลใจ ท าใหเหนถงรปลกษณะกายวภาคของครบาเจาศรวชย ในลกษณะผวเรยบเนยนปราศจากรวรอยของเสนเลอดทนนออกมาจากผวหนง หรอรวรอยจากความจรงตามธรรมชาต แตยงคงลกษณะโครงสรางในรปแบบเหมอนจรงตามธรรมชาต ลกษณะกลามเนอบนใบหนาเบาบางและมรวรอยแหงวยปรากฏแตพองาม ใบหนาแสดงอาการยมนอยๆ ดวยมมปาก แกมและแววตา ลกษณะของมอและเทาเรยบเนยนแลดนมแตยงคงแสดงโครงสรางภายในไวใหเหน สอถงการเปนผมบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดาทวไป

7.3 เครองนงหมและอฐบรขารเชงกงอดมคต จากแนวความคดอนเกดจากความศรทธา และอทธพลจากการศกษาผลงานของศลปนผเปน

แรงบนดาลใจ สงผลใหเหนถงลกษณะเครองนงหมและอฐบรขารของครบาเจาศรวชย คอ พนผวของเครองนงหมหรอจวรทเรยบตงและแสดงรวรอยยบของผาทถกสรางขนใหเกดความงามทางทศนธาต พดใบลานและพดหางนกยง คลคลายรปจากความเปนจรงเหลอเพยงลกษณะทยงเปนสญลกษณ สอถงการเปนผมจตทตงมน มระดบสมาธในจตคอยขางสง จงสงผลตอรปภายนอกกายทมลกษณะทเรยบเนยนเหมอนความละเอยดออนของระดบจต 8. เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต

เทคนคการสรางผลงานเพอใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคต ขาพเจาสรางสรรคผลงานโดยใชเทคนคการสรางประตมากรรมตนแบบ เนองจากเปนเทคนคทขาพเจาท าและเกดความสข และเปนเทคนคใชในการสรางสรรคงานอยตลอด เปนเครองมอทสามารถถายทอดแนวความคดจากนามธรรมสผลงานรปธรรม ทกขณะทใชเครองมอปน ในการเกลาผวของผลงานใหเรยบตง เปรยบเปนการสรางสมาธขณะทท า สมาธนนถกถายทอดไปยงผลงาน กอเกดเปนรปธรรม สงผลตอการสรางสรรคผลงานกงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทง 3 บคลกทาทาง

Page 85: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

68

ผลงานชดนสรางสรรคขนมาดวยแนวความคดเชงกงอดมคตทเกดจากความศรทธาภายใตจตใจของขาพเจา สามารถสรปกรอบแนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคตดงแผนภาพตอไปน

แนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

รปธรรมทสงผลตอกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง

แนวคดกงอดมคตสวนของบคลกทาทาง

แนวคดกงอดมคตสวนของกายวภาค

แนวคดกงอดมคตสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคเชงกงอดมคต เครองนงหมและอฐบรขารเชงกง อดมคต

เทคนคสรางผลงาน ใชเทคนคการสรางประตมากรรมตนแบบ เนองจากเปนสงทขาพเจาท าแลวเกดความสข และขณะทใชเครองมอปน ในการเกลาผวของผลงานใหเรยบตง เปรยบเปนการสรางสมาธขณะทท า สมาธนนถกถายทอดไปยงผลงาน

กอเกดเปนรปธรรม สงผลตอการสรางสรรคผลงานกงอดมคตและสอถงความรสกสงบ สะอาด สวาง

กรอบแนวความคดวธการสรางสญญะในรปแบบกงอดมคต

บคลกของการนงขดสมาธ : พระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนา บคลกของการนงเกาอ : ผมจตเมตตากรณาอนสงสง และบคลกของการยน : ผสองแสงและชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญ

การเปนผมบญบารมทเหนอ

กวาคนธรรมดาทวไปและเปน

ผมความเมตตากรณา สงผลให

เกดรปของผวกายทงามผดผอง

มลกษณะเรยบเนยน

ลกษณะกลามเน อ

บนใบหนาเบาบางและม

รวรอยแหงวยปรากฏแต

พองาม ใบหนาสอถง

การเปนผม บญบารมท

เหนอกว าคนธรรมดา

ทวไป

เทคนควธการสรางผลงานในรปแบบกงอดมคต

ผละเอยดออนในระดบจต

นนยอมสะทอนใหเหนถงความงาม

แหงความเปนทพยของรปลกษณ

ภ า ย น อ ก ท ป ร า ก ฏ ภ า ย ใ ต

จนตนาการ

ลกษณะพนผวของเครอง นงหม

หรอจวรทเรยบตงและแสดงรวรอยยบ

ของผาทถกสรางขนใหเกดความงาม

ทางทศนธาตสอถงการเปนผมจตทตง

ม น ส ง ผ ลต อร ป ภายนอ กกายท ม

ลกษณะ ทเรยบเนยนเหมอนความ

ละเอยดออนของระดบจต

บคลกของการนงขดสมาธ : ลกษณะใบหนายมเลกนอย แสดงใหเหนถงการเปนผส ารวม กาย วาจา ใจ ตามขอพระธรรมวนย บคลกของการนงเกาอ : การนงแบบโนมตวลงมาดาน หนาอยางงดงาม เสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส บคลกของการยน : ยนตรงอยางออนนอม เหนถงการเดนทางไปสราง บรณะวดตางๆ สอถงการเปนผมความเพยรเพอศาสนา

Page 86: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

69

9. เทคนค ขนตอน และกระบวนการ

การสรางสรรคผลงาน กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย มจ านวนทงหมด 3 ผลงาน ซงมเทคนค ขนตอน และกระบวนการของการสรางสรรคทคอนขางใกลเคยงกน หากแตวาผลงานมความแตกตางกนในบคลกทาทางอนแสดงถงลกษณะทเปนเอกลกษณตามวตถประสงคทไดตงไว ดงนนในการอธบายถงกระบวนการของการสรางสรรคทละเอยดจงไดยกตวอยางผลมาจ าวนวน 1 ผลงาน ขนตอนในการสรางสรรคมดงตอไปน

9.1 ขนตอนในการปนตนแบบ

- ศกษาขอมลจากภาพถาย เพอคนหาลกษณะทเปนเอกลกษณของครบาเจาศรวชย - ท าการคดเลอกบคลกทเปนเอกลกษณ 3 บคลกทาทาง

ภาพท 21 ครบาเจาศรวชยทาทางนงขดสมาธ

แหลงทมา: ประมวลภาพอรยาบถตางๆ. เขาถงเมอ 10 มกราคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.dharma-

gateway.com/monk/monk_ biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-08.htm

Page 87: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

70

ภาพท 22 ครบาเจาศรวชยทาทางนงเกาอ

แหลงทมา: ประมวลภาพอรยาบถตางๆ. เขาถงเมอ 10 มกราคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.dharma-

gateway.com/monk/monk_ biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-08.htm

ภาพท 23 ครบาเจาศรวชยทาทางยน

แหลงทมา: ประมวลภาพอรยาบถตางๆ. เขาถงเมอ 10 มกราคม 2561. เขาถงไดจาก http://www.dharma-

gateway.com/monk/monk_ biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-08.htm

Page 88: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

71

- ท าการรางแบบเปนผลงานสองมต

ภาพท 24 ภาพรางสองมตทาทางนงขดสมาธ

ภาพท 25 ภาพรางสองมตทาทางนงเกาอ

ภาพท 26 ภาพรางสองมตทาทางยน

Page 89: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

72

- ขยายแบบจากลายเสนสองมตเทาขนาดจรงทจะปน

ภาพท 27 ขยายแบบเทาขนาดจรง

- ท าโครงสรางดวยลวดอะลมเนยม ตามรปแบบทไดรางภาพไว

ภาพท 28 ตดลวดอะลมเนยม

ภาพท 29 ท าโครงรางผลงานดวยเหลกและลวด อะลมเนยม

Page 90: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

73

- หลงจากทขนโครงสรางดวยลวดอะลมเนยมและโฟมแลว ท าการปนตนแบบดวย ดนน ามน

- ตรวจสอบความเรยบรอยของผลงานเพอด าเนนการในขนตอนตอไป

ภาพท 30 ขนโครงสรางดวยดนน ามน

ภาพท 31 เกบรายละเอยดผลงานประตมากรรมตนแบบ

Page 91: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

74

- ผลงานประตมากรรมตนแบบเสรจสมบรณ

ภาพท 32 ผลงานตนแบบทาทางนงขดสมาธ

ภาพท 33 ผลงานตนแบบทาทางนงเกาอ

ภาพท 34 ผลงานตนแบบทาทางยน

Page 92: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

75

9.2 ขนตอนการท าแมพมพ

การท าแมพมพในลกษณะนจะเปนการท าแมพมพดวยยางซลโคนและครอบดวยปนปาสเตอร เปนแมพมพชนดประกบกน หนา - หลง โดยวธการท าจะเรมท าทละดาน โดยเรมจากดานหนาของชนงานกอน ในการท าแมพมพควรเตรยมวสดอปกรณใหพรอมกอนการลงมอท า และมขนตอนการท าดงตอไปน

- ตดแยกสวนทจะเกดการงด หรอตด ในการท าแมพมพครอบดวยปนปาสเตอร

ภาพท 35 ตดแยกชนสวนกอนท าแมพมพ

ภาพท 36 แยกชนสวนตาง ๆ เตรยมท าแมพมพ

Page 93: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

76

- กนแบงครงผลงานดวยดนน ามน

ภาพท 37 กนแบงครงผลงานดวยดนน ามน

ภาพท 38 กนแบงครงชนสวนตาง ๆ ดวยดนน ามน

Page 94: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

77

- ตวงยางซลโคนแบงใสกระบอกเพอท าการผสมกบตวเรงปฏกรยาการแหงของยาง ในการผสมตวเรงนจะผสมตามปรมาณอตราสวนของยางแตละชนด

- เมอผสมตวเรงปฏกรยาการแหงของยางกบยางเขาไปดวยกนแลว จากนนคนให ตวเรงเขาเปนเนอเดยวกนกบยาง กอนจะทาลงบนพนผวของชนงาน ในขนตอนนจะตองท าทกครงกอนการทายางลงบนพนผวของงาน

ภาพท 39 ตวงยากซลโคน

- ทายางซลโคนรอบท 1 ใหทวพนผวของงาน

ภาพท 40 ทายางซลโคนรอบท 1

Page 95: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

78

- รอยางซลโคนททารอบแรกแหงและทารอบท 2 ตาม - รอยางซลโคนรอบท 2 แหงพอหมาดๆ ใหน าผากอทปบรเวณพนผวของงานใหทว

เพอเปนใยประสานกนของเนอยางและปองกนการฉดขาดของยาง

ภาพท 41 ทายางซลโคนรอบท 2 และปผากอต

ภาพท 42 ทายางซลโคนและปผากอตชนสวนตางๆ

Page 96: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

79

- หลงจากนนทายางซลโคนรอบท 3 กลบพนผวของงานทแปะดวยผากอต พรอมกบ น าเดอยของยางทตดเปนลกเตา มาตดไวบรเวณตะเขบของแมพมพ เพอเปนตวยดเกาะกบพมพครอบ หลงจากยากแหงแลวท าการตดขอบใหเรยบรอยกอนการท าแมพมพปนปาสเตอรครอบ

ภาพท 43 ทายางซลโคนรอบท 3

ภาพท 44 ตดของยางซลโคนกอนท าพมพครอบ

Page 97: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

80

- ท าแมพมพครอบพมพยางดวยปนปาสเตอร

ภาพท 45 ท าแมพมพครอบ

ภาพท 46 ตกแตงขอบแมพมพปนปาสเตอร

Page 98: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

81

- เมอท าแมพมพฝงดานหนาของชนงานเสรจแลว ใหรอปนปาสเตอรมความแขงตว ประมาณ 30 นาท

- หลงจากนน ตดเหลกโครงสรางทโผลอออกมาจากดานหลงและท าการซอมแซม ผลงานในสวนทสกหรอจากการตดเหลกโครงสราง

ภาพท 47 เตรยมตดเหลกโครงสราง

ภาพท 48 ตดเหลกโครงสรางออก

Page 99: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

82

- แกะดนน ามนทท าการกนแบงครงไวในตอนแรกออก และตรวจดความเรยบรอย ของผลงานกอนการท าแมพมพฝงดานหลง

ภาพท 49 แกะดนน ามนทกนขอบออก

- น าสบ หรอวาสลนมาทาตรงตะเขบของงานเพอปองกกนการเชอมตอกนของยาง

ระหวางแมพมพดานหนา กบแมพมพฝงดานหลง

ภาพท 50 ทาสบบรเวฯขอบของแมพมพ

Page 100: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

83

- ท าการทายางซลโคนตามขนตอนของการทายางในฝงดานหนา - หลงจากท าการตวงยางซลโคนตามสดสวนและคนผสมใหเขากนแลว เรมทายาง

ซลโคนรอบท 1 ใหทวพนผวของงาน

ภาพท 51 ทายางรอบแรกดานหลง

Page 101: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

84

- รอยางซลโคนททารอบแรกแหงและทารอบท 2 ตาม - รอยางซลโคนรอบท 2 แหงพอหมาด ๆ ใหน าผากอตปบรเวณพนผวของงานให

ทวเพอเปนใยประสานกนของเนอยางและปองกนการฉดขาดของยาง

ภาพท 52 ทายางรอบสดทายฝงดานหลง

ภาพท 53 ปผากอตกอนลงยางรอบสดทาย

Page 102: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

85

- หลงจากนนทายางซลโคนรอบท 3 กลบพนผวของงานทปดวยผากอต พรอมกบ น าเดอยของยางทตดลกเตา มาตดไวบรเวณตะเขบของแมพมพ เพอเปนตวยดเกาะกบพมพครอบ

ภาพท 54 ตดขอบยางใหเรยบรอย

- ท าแมพมพครอบพมพยางดวยปนปาสเตอร

ภาพท 55 เรมครอบปนปาสเตอร

Page 103: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

86

ภาพท 56 ใสไมเพอปองกนการหก

- จากนนรอปนปาสเตอรแขงและแกรง ประมาณ 1 – 2 ชวโมง

ภาพท 57 ท าแมพมพเสรจสมบรณ

Page 104: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

87

- ท าการแกะแมพมพออกจากตนแบบ และท าความสะอาดแมพมพเพอเตรยมการ ในการหลอไฟเบอรกลาส

ภาพท 58 แกะแมพมพครอบออกจากผลงาน

ภาพท 59 แกะแมพมพยางซลโคนออกจากผลงาน

Page 105: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

88

ภาพท 60 ตรวจสอบความเรยบรอยของแมพมพกอนท าการหลอ

9.3 ขนตอนการหลอ

ในการหลอไฟเบอรกลาสควรเตรยมวสดอปกรณใหพรอมกอนการลงมอท า และมขนตอน การท าดงตอไปน

- ผสมเรซนกบผงแคลเซยม และคนใหเขากนเพอเพมความหนาและความแขงแรง ของชนงานหลงจากการหลอเสรจ

ภาพท 61 ผสมผงแคลเซยมกบเรซน

Page 106: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

89

- น าสผสมเรซนสขาวผสมลงไปในเรซนแลวคนใหเขากน

ภาพท 62 ผสมสขาวกบกบเรซน

- ตรวจสอบความเรยบรอยของแมพมพกอนท าการหลอ - ตวงเรซนออกมาประมาณสกครงแกว จากถงใหญทผสมไวในตอนแรก และผสม

ตวเรงปฏกรยาการแหงของเรซนพรอมกบคนใหเขากน

ภาพท 63 ตวงเรซน

Page 107: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

90

- ใชพกนทาเรซนใหทวแมพมพ ในขณะททาควรเกลยความหนาของเรซนใหเสมอกนใหไดมากทสด

ภาพท 64 ทาเรซนลงไปในแมพมพ

- พอเรซนหนาแรกแหงกใหทารอบท 2 และรอบท 3 ตามลดบ

ภาพท 65 ทาเรซนรอบท 2

Page 108: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

91

- เมอทาเรซนครบประมาณสามรอบแลว ใหน าใยแกว หรอผากอทปลงไปในสวนของชนงานทไดทาเรซนไว เพอเปนใยประสานอยภายในและเสรมความแขงแรงของชนงานดวย และทาเรซนกลบลงไปอกท หรอเรยกวา “การซบใย”

ภาพท 66 ปผากอต

- เมอท าตามขนตอนดงกลาวเสรจสนในแมพมพทกชนแลว ใหตดเหลกมาวางเปนโครงสรางดานในของชนงาน เพอเพมความแขงแรง และน าใยแกว หรอผากอตมาวางทบเหลกไว และใชเรซนมาทากลบหรอซบลงไปในสวนนน เปรยบเสมอนเปนการใชกาวเพอเชอมเหลกกบเรซนเขาดวยกน

ภาพท 67 ใสโครงสรางดวยเหลก

Page 109: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

92

- หลงจากวางโครงสรางดวยเหลกเสรจแลวในท าการประกบพมพแตละชนเขา ดวยกน โดยเรมท าไปทละชด เมอประกบพมพเขาดวยกนแลว ใหใชเชอกหรอลวดมาผกมดเพอไมใหแมพมพทงสองฝงหลดออกจากกน

ภาพท 68 ประกบพมพทงสองฝงเขาดวยกน

- ท าการกรอกเรซนลงไปในพมพ เพอประสานชนงานสองฝงดานหนา และดานหลง เขาดวยกน ในขนตอนนควรท าประมาณ 2 – 3 รอบ เพอความหนาและความแขงแรงของชวงรอยตอ

- รอใหเรซนแหงสนท และมความแขงแรงประมาณ 8 ชวโมง และแกะชนงานออกจากแมพมพ

ภาพท 69 กรอกเรซนลงในแมพมพ

Page 110: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

93

9.4 ขนตอนการขดแตง

- หลงจากแกะชนงานออกจากแมพมพแลวใชตะไบ หรอเครองเจยรในการขดตะเขบของงาน

ภาพท 70 ขดแตงตะเขบของผลงานดวยตะใบ

ภาพท 71 ขดแตงตะเขบของผลงานดวยเครองเจยร

Page 111: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

94

- จากนนน าชนงานแตละสวนขดดวยกระดาษทราย โดยใชวธขดแบบขดน า ในสวนนเปนการเกบรายละเอยดของพนผวผลงานใหเรยบตง

ภาพท 72 ขดกระดาษทรายดวยวธการขดน า

- เมอขดผวในขนตอนกอนหนานเสรจแลวใหรอชนงานแหงจากการขดน าแลวน า

ชนสวนตางๆทตดแยกในขนตอนท าแมพมพมาประกอบเขาดวยกน โดยใชเรซนเปนตวประสานในการเชอมตอใชเวลาประมาณ 2 -3 ชวโมง เพอการแหงของเรซนตรงจดเชอมตอ

ภาพท 73 ประกอบสวนตาง ๆ ของผลงาน

Page 112: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

95

- เมอจดรอยตอมความแขงแรงแลวใหใชเรซนโปวอดรองตรงรอยตอ และรอจนกวาจะแขงตวถงจะท าขนตอนตอไปได

- ท าการขดแตงตรงบรเวณทเปนจดเชอมตอของชนงาน

ภาพท 74 อดโปวรอยรอยตอ

- ท าการปดใตฐาน โดยการน าดนน ามนมากนเปนกรอบรอบ ๆ ฐานของชนงานบน

พนผวทเรยบ แลวทาสบ หรอวาสลนเพอปองกนการยดตดกนระหวางพนผวทรองปดฐานกบตวชนงาน

- จากนนเทเรซนลงไปในกรอบทตงไว แลวเอาชนงานวางทบลงไป - เมอเรซนแขงตวจงท าการยกออกและขดแตงบรเวณนน

ภาพท 75 หลอปดฐาน

Page 113: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

96

- ขนตอนสดทายของการขดแตง คอการขดลางผวของชนงาน โดยการน าโซดาไฟไปละลายกบน า และน าชนงานลงไปแช ใชเวลาประมาณ 30 นาท

- จากนนน าชนงานทแชโซดาไฟมาขดลางดวยผงซกฟอก และลางดวนน าสะอาด - แลวรอจนน าทลางชนงานแหง กจะไดผลงานทเสรจสมบรณ

ภาพท 76 ขดลางดวยโซดาไฟ

Page 114: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

97

10. รปผลงานเสรจสมบรณ

- ผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” บคลกทาทางนงขดสมาธ

ภาพท 77 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงขดสมาธ)

ชอผลงาน “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงขดสมาธ) ขนาด 33 X 21 X 35 เซนตเมตร เทคนค หลอไฟเบอรกลาส

Page 115: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

98

- ผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” บคลกทาทางนงเกาอ

ภาพท 78 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงเกาอ)

ชอผลงาน “ กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ” (ทาทางนงเกาอ)

ขนาด 27 X 33 X 47 เซนตเมตร

เทคนค หลอไฟเบอรกลาส

Page 116: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

99

- ผลงาน “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” บคลกทาทางยน

ภาพท 79 ผลงานเสรจสมบรณ “ กงอดมคตรป ครบาเจาศรวชย ” (ทาทางยน)

ชอผลงาน “ กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ” (ทาทางยน)

ขนาด 19 X 19 X 63 เซนตเมตร

เทคนค หลอไฟเบอรกลาส

Page 117: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

100

บทท 4

ผลการวเคราะหการสรางสรรค

การวเคราะหขอมลและการสรางสรรคผลงาน เปนการอธบายถงเหตผล แนวความคด อทธพลทไดรบ และการสรางรปแบบผลงานประตมากรรม โดยการวเคราะหแยกแยะออกเปนสวนตางๆ เพอเปนการประเมนพฒนาการในแตละขนตอนของการท างาน และยงไดกลาวถง วธการวเคราะหขอมลตาง ๆ ทไดจากการคนควาทดลองหรอรวบรวมขอมลวเคราะห ในประเดน ดงตอไปน

1. วเคราะห แนวความคด ในการสรางสรรค 1.1 ศกษาแรงบนดาลใจจากครบาเจาศรวชย ส “นามธรรม” หรอแนวคดในการ

สรางสรรค 1.1.1 แรงบนดาลใจ 1.1.2 นามธรรม

1.2 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคต ในสวน“บคลกทาทาง” 1.3 ตารางแสดงลกษณะนามและรปทสอถง “ทางกายวภาค” 1.4 ตารางแสดงลกษณะนามและรปทสอถง “ลกษณะเครองนงหมและเครอง

อฐบรขาร” 2. วเคราะหพฒนาการดานขนตอนและกระบวนการสรางสรรค

2.1 ขนตอนในการรางแบบและปนตนแบบ 2.2 ขนตอนการท าแมพมพ 2.3 ขนตอนการหลอ 2.4 ขนตอนการขดแตง

3. วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก 3.1 รปผลงานกอนศลปะนพนธ 3.2 รปผลงานศลปะนพนธ 3.3 วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก

3.3.1 บคลกทาทางเชงกงอดมคต 3.3.2 กายวภาคเชงกงอดมคต 3.3.3 เครองนงหมและอฐบรขารเชงอดมคต 3.3.4 สรปทศนธาตโดยรวม

Page 118: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

101

1. วเคราะหแนวความคดในการสรางสรรค ดวยความศรทธาในพระอรยะสงฆผเปนตนบญแหงลานนา เกดการวเคราะหความศรทธาใน

พระเถระผนน เพอสรางรปสญญะทสะทอนใหเหนความงามกงอดมคต

1.1 ศกษาแรงบนดาลใจจากครบาเจาศรวชย ส “นามธรรม” หรอแนวคดในการสรางสรรค

1.1.1 แรงบนดาลใจ คอ ความประพฤต คณงามความด จากเกยรตประวต ของคร บาเจาศรวชย ซงชวตของทานตงแตเกดกระทงมรณภาพ ไดมเหตการณตางๆ มากมาย ทไดบงบอกถงการเปนผมบญบารม และเปนผปฏบตตนท าคณประโยชนตอสงคม จะเหนไดวา บญเกาไดประจกษใหเหนขณะททานคลอดออกจากครรภมารดา เกดเหตการณสภาพอากาศทแปรปวน พอโตมาไดระยะหนงทานกเปนผมจตเมตตาตงแตเดก ในตอนททานอยภายใตรมกาสาวพตร ทานเปนผสรางและบรณะพทธศาสนสถานทวแผนดนลานนา เปนผเครงในพระธรรมวนยมศลจารวดงดงาม เปนผตงมนในพระพทธศาสนา เปนผเผยแพรพระธรรมค าสอนใหกบกลมคนหรอชนเผาตางๆ กระทงเปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนาในยคสมยนน ทานไดสรางความสามคคใหเกดแกฆราวาส และอกประการหนงทส าคญ คอ ทานไดเปนผรวบรวมพระไตรปฎกฉบบลานนาเพอใหคนรนหลงไดศกษา

1.1.2 นามธรรม หรอแนวความคดในการสรางสรรคจากแรงบนดาลใจดงกลาว กอใหเกดแนวความคดในการสรางสรรค คอ ความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงานประตมากรรม โดยมงน าเสนอถงการเปนพระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนา

Page 119: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

102

1.2 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “บคลกทาทาง”

ตารางท 6 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางนงขดสมาธ

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

- การเปนผมจตเมตตาแตวยเยาว - ผเปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนา - เปนผ เผยแพรพระธรรมค าสอนใหกบกลมคนหรอชนเผาตางๆ - เปนผสรางความสามคคใหเกดแกฆราวาส - เปนผรวบรวมพระไตรปฎกฉบบ ลานนา เพอใหคนรนหลงไดศกษา

ความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงาน โดยมงน าเสนอถงการเปนพระอรยะสงฆผมกรรมฐาน และทรงศลอนงดงามแหงลานนา

จากรปเหนไดวาลกษณะทาทางของการนงคอนขางคลายกน เนองจากเปนบคลกการนงทเปนเอกลกษณ หากแตวารปในกงอดมคตแสดงใหเหนถงความสงบทมากกวาดวยลกษณะการกางของแขนทงสองขางทคอน ขางดงตรงลงมา และหนาตกจะแบนราบมากกวารปจากความเปนจรง เนองจากในหลกการของทศนธาต เสนตรงและเสนนอนคอเสนทสอถงความสงบนง ดงนนการสรางรปกงอดมคตจงใชหลกการนเพอสอถงบคลกภาพการเปนผ มจตทสงบดวยสมาธกอใหเกดการตงมน ในพระธรรมวนยแลพระพทธศาสนา

สรปจากตาราง ทาทางนงขดสมาธเปนบคลกภาพพนฐานของพระอรยะสงฆทวไป หากแตในทนเปรยบเปนดงบคลกภาพของพระอรยะสงฆผทรงศลอนงดงามแหงลานนาผซงมพระกรรมฐาน

Page 120: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

103

ตารางท 7 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางนงเกาอ

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ

ความแตกตางทางรปแบบ

- การเปนผมจตเมตตาแตวยเยาว - ผเปนศนยรวมทางจตใจของชาว ลานนา - เปนผเผยแพรพระธรรมค าสอน ใ ห ก บ กล ม ค นหรอชนเผาตางๆ - เปนผสรางความสามคคใหเกดแก ฆราวาส - เปนผรวบรวมพระไตรปฎกฉบบ ลานนา เพอใหคนรนหลงไดศกษา

ความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงาน โดยสอถงการเปนผมจตเมตตากรณาอนสงสงและเปนรมโพธใหญทใหความรมเยนใจแกมหาพทธศาส-นกชนทกชนทกชาตพนธ

จากรปจะเหนไดวาเปนบคลกทาทางทคอนขางใกลเคยงกนเนองจากเปนการสรางรปกงอดมคตโดยการยดเอาบคลกลกษณะอนเปนเอกลกษณของทานมาน าเสนอ แตตางกนในลกษณะ อารมณ ความรสกของภาพลกษณโดยรวมของผลงาน ภาพทเปนรปถายจะเหนไดถงทาทางการนงทคอนขางเกรงสงเกตไดจากลกษณะของกลามเนอทเหนไดชด และการถอเครองอฐบรขารดวยความแนนตดกบมอ สวนภาพทสรางขนในรปแบบกงอดมคต เปนทานงเกาอทเปยมดวยความเมตตากรณา เปนการนงทไมสอถงความรสกเกรง เนองจากไมมกลาม เนอแสดงใหเหนชดเจน และการจบถอเครองอฐบรขาลอยางนมนวล เปนลกษณะการนงแบบโนมตวลงมาดานหนา พรอมกบการวางขอศอกเพอรบน าหนกของล าตวลงดานขางของขาขางซายอยางงดงามเปรยบ เสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส หรอเปนการโนมตวเพอรบฟงค าปรกษาจากชาวบาน

สรปจากตาราง เปนบคลกทาทางทคอนขางโดดเดนของตนบญแหงลานนาผน ซงเปรยบเปนดงผมจตเมตตากรณาอนสงสงและเปนรมโพธใหญทใหความรมเยนใจแกมหาพทธศาสนกชนทกชาตพนธ

Page 121: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

104

ตารางท 8 ลกษณะบคลกทาทาง ทาทางยน

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

- การเปนผมจตเมตตาแตวยเยาว - ผเปนศนยรวมทางจตใจของชาว ลานนา - เปนผเผยแพรพระธรรมค าสอน ใหกบกลมคนหรอชนเผาตางๆ - เปนผสรางความสามคคใหเกดแก ฆราวาส - เปนผรวบรวมพระไตรปฎกฉบบ ลานนา เพอใหคนรนหลงไดศกษา

ความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงาน โดยสอถง การเปนผสองแสงและชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญตามแนวทางของพระพทธศา-สนา

จากรปเหนได วาเปนบคลกทาทางทคอนขางใกลเคยงกน เนองจากเปนการสรางรปกงอดมคตโดยการยดเอาบคลก ลกษณะอนเปนเอกลกษณของทานมา น าเสนอ แตตางกนในลกษณะอารมณ ความร สกของภาพลกษณโดยรวมของผลงาน จากภาพถายจะเหนถงลกษณะการยนหนาตรง มอขางซายถอพดหางนกยงเพอบงแสงแดด มอขางขวาถอไมเทาในต าแหนงทเหนอเอวขนมาดวยความแนนกระชบ สวนรปอดมคตท ไดสรางขนนนลกษณะทายนตรงอยางออนนอม พรอมกบ มอซายถอพดหางนกยงอยางนมนวลวางลงกบไหล เนองจากเปนการจดองคประกอบของผลงาน เพอไมใหพดบดบงแสงทจะมากระทบผมใบหนา ซงมลกษณะกมศรษะลงมาเลกนอย เปรยบเปนบคลกของผสภาพเรยบรอย และมอขางขวาในลกษณะทถอไมเทาอยางออนโยน เปนการจดองคประกอบของผลงาน แสดงใหเหนถงล าแขนทเรยวงามและนมนวลของครบาทาน เหนถงการททานไดเดนทางไปสราง หรอบรณะวดวาอารามตาง ๆ สอถงการเปนผ มค ว า ม เ พ ย ร เ พ อ ศ า ส น า แ ล ะพทธศาสนกชนอยางแทจรง

สรปจากตาราง เปนบคลกของพระภกษผมากดวยบญบารมแหงลานนาผน เปนดงผสองแสงและชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญตามแนวทางของพระพทธศาสนา

Page 122: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

105

1.3 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “กายวภาค”

ตารางท 9 ลกษณะทางกายวภาค

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

- บญบารมเกาประจกษใหเหนขณะททานคลอดออกจากครรภมารดา

- ทานเปนผสรางและบรณะพทธศาสนสถานทวแผนดนลานนา

ความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงาน เหนไดถงการเปนผมากดวยบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดาซงเปนบญทเกดจากการสงสมมาแตชาตเกากอน ดวยเหตดงกลาวนจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายวภาคทงดงามกวาคนธรรมดาทวไป

จากรปเหนไดวาลกษณะของกายวภาคจากความเปนจรงคอนขางตางกบรปกงอดมคตเปนอยางมาก เนองจากเปนการถายทอดแนวความคด เนอหาเรองราวในมมมองของขาพเจาสการสรางรปกงอดมคต ภายใตความเปนจรงทมาจากลกษณะกายวภาคของครบาเจาศรวชย

จากลกษณะใบหนาในรปดานบน แสดงความงามทางธ ร ร ม ช า ต ด ว ย ร ว ร อ ย แ ล ะกลามเนอท เหนไดอยางชดเจน ส ว น ร ป ก ง อ ด ม ค ต ลก ษณ ะกลามเนอบนใบหนาเบาบางและมรวรอยแหงวยปรากฏแตพองาม

แสดงอาการยมนอยนอยดวยมมปาก แกมและแววตา สอถงการเปนผมจตใจเมตตาโอบออมอาร มผวเรยบเนยนปราศจากรวรอยและเสนเลอดทนนออกมาจากผวหนงตามธรรมชาตแต

ยงคงลกษณะสดสวนในรปแบบเหมอนจรงตามธรรมชาต

ลกษณะของมอและเทาเรยบเน ยนแลดน ม แ ตย งคงแสดงโครงสรางภายในไวใหเหน

Page 123: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

106

ตารางท 10 ลกษณะทางกายวภาค (ตอ)

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

จากลกษณะหลงฝามอและฝาเทา จากรปถายเหนถงกลามเนอและเสนเอนไดอยางชดเจน สวนรปกงอดมคต ม ล กษณ ะ ป ร ม าต รท อ วบ อม กอใหเกดแสงเงาทนมละมนดวยสายตา จากลกษณะรปกงอดมคต สอถงการเปนผมบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดาทวไป

สรปจากตาราง จากศรทธาแหงครบาเจาศรวชย เหนไดถงการเปนผมากดวยบญบารมทซงเปนบญทอาจเกดจากการสงสมมาแตชาตเกากอน ดวยเหตดงกลาวนจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายวภาคทงดงามกวาคนธรรมดาทวไป

Page 124: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

107

1.4 ตารางแสดงลกษณะความเปนจรงสความเปนกงอดมคตในสวน “ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร”

ตารางท 11 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

- เปนผเครงในพระธรรมวนยและมศลจารวตร ทงดงาม - เปนผตงมนในพระพทธศาสนา

จากความเลอมใสในครบาเจาศรวชยท าใหเหนถง การเปนผมจตตงมนในพระพทธศาสนา มากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสง เนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

จากรปเหนไดวาลกษณะของเครองนงหมและอฐบรขารจากความเปนจรงคอนขางตางกบรปกงอดมคตเปนอยางมาก เนองจากเปนการถายทอดแนวความคด เนอหาเรองราวในมมมองของขาพเจาสการสรางรปกงอดมคต ภายใตความเปนจรงจากลกษณะเครองนงหมและอฐบรขาร จากรปถายเหนไดวาลกษณะพ นผ ว ของผ า จ ว ร ม ร อยย บทคอนขางละเอยดกอใหเกดทศทางของเสน ทงเสนทเหนไดชด และ เสนทเบาบาง ในลกษณะทศทางทกระจดกระจาย สวนในรปแบบของผาทสรางขนในลกษณะ กงอดมคต แ ส ด ง ใ ห เ ห น พ น ผ ว ข อ งเครองนงหมหรอจวรเรยบตงและแสด ง ร ว ร อย ย บ ข องผ าท ถ กดดแปลงตามจนตนาการโดยมพนฐานมาจากความเปนจรง เกดความงามทางทศนธาต ดวยลกษณะเสนโคงตามรอยยบของผากอใหเกดความรสกนมนวลและออนหวาน

Page 125: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

108

ตารางท 12 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร (ตอ)

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

จากรปลกษณะการทงชายผาระหวางเ ทาทงสองขางมความแตกตางกนอยางชดเจน ชายผาของรปแบบกงอดมคตทไดสรางขนมลกษณะการใชเสนโคงทมความกวางลดหลนกนไ ป ต า ม ล า ด บ ก อ ใ ห เ ก ดลกษณะของแสงเงาทไลระดบของน าหนกจากดานหนาสดเงาจะเขมและถดลกเขาไปเงาจะคอยๆออนลง แสดงใหเหนถงความนมนวลของพนผวผลงาน

ลกษณะ ขอ ง ไ ม เ ท า ใ นรปแบบกงอดมคตจะมขนาดใหญกวาไมเทาจากความเปนจรง เนองจากเปนการแสดงใหเหนถงความสมสวนในมวลแ ล ะ ป ร ม า ต ร ข อ ง ง า นประตมากรรม

พดใบลาน ลดรปจากความเปนจรงเหลอ เพยงลกษณะทยงเปนสญลกษณ

Page 126: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

109

ตารางท 13 ลกษณะเครองนงหมและเครองอฐบรขาร (ตอ)

ความบนดาลใจ นามธรรม รปเปรยบเทยบ ความแตกตางทางรปแบบ

พดหางนกยง ลดรปจากความเปนจรงเหลอ เพยงลกษณะทยงเปนสญลกษณเพอสอถงความเรยบงาย แ ล ะ ค ว า ม ส ม ด ล ใ น ส ว น ข อ งองคประกอบผลงานโดนรวม ลกษณะ รอยยบของผาบรเวณหนาแขงไดลดทอนรายละเอยดจากความเปนจรงเหลอเพยงปรมาตรและเสนทมลกษณะโคง เพอสอถงความนมนวลและเบาสบาย ล ก ษ ณ ะ เ ค ร อ ง น ง ห ม แ ล ะอฐบรขารมพนผวทเรยบตงและแสดงรวรอยยบของผาทถกสรางขนใหเกดความงามทางทศนธาต สอถงการเปนผมจตทตงมน มระดบสมาธในจตคอยขางสง จงสงผลตอรปภายนอกกายทมลกษณะท เรยบเนยนเหมอนความละเอยดออนของระดบจต

สรปจากตาราง จากความเลอมใสในครบาเจาศรวชยท าใหเหนถง การเปนผมจตตงมนในพระพทธศาสนา มากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสง เนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

Page 127: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

110

2. วเคราะหพฒนาการดานขนตอนและกระบวนการสรางสรรค การสรางสรรคผลงานวทยานพนธครงน มลกษณะเปนผลงานประตมากรรมลอยตว จ านวน

3 ผลงาน สอถงลกษณะบคลกทาทางอนเปนเอกลกษณ และสอถงลกษณะรปกาย เครองนงหม และเครองอฐบรขารทมความงามแหงความเปนทพย ในรปแบบผลงานกงอดมคต ซงมขนตอนและกระบวนการสรางสรรคหลก ๆ 4 ขนตอน ดงตอไปน

2.1 ขนตอนในการรางแบบและปนตนแบบ

ในการสรางสรรคครงนขาพเจาไดคนพบการสรางสรรคผลงานในรปแบบกงอดมคต คอ ขาพเจาไดท าการศกษาลกษณะทเปนเอกลกษณของครบาเจาศรวชยจากรปถายแลวประมวลขอมลภาพทงหมดเพอหาลกษณะบคลกภาพทเปนเอกลกษณของทาน จากนนจงไดศกษาขอมลเกยวกบครบาเจาศรวชย เพอน ามาวเคราะหแนวความคดในการสรางสรรค เมอไดขอมลแลวกสามารถวเคราะหประเดนและรปแบบทจะน าเสนอ ท าใหไดรปแบบผลงาน 3 รปแบบ คอ ทาทางนงขดสมาธ ทาทางนงเกาอ และทาทางยน จากนนจงไดท าการท าภาพรางขนมา โดยการรางภาพคดลอกบคลกของครบาเจาศรวชยจากภาพถาย แลวน ามาจดองคประกอบและรปรางลกษณะใหม เชน การจดวางต าแหนงของแขน ลกษณะของผาจวรใหมความเปนระเบยบโดยการสรางเสนของรวจวรขนมาใหม แตยงคงไวในโครงสรางของผา รปแบบของเครองอฐบรขาร ไดลดรปจากความเปนจรงเหลอไวเพยงลกษณะทเปนสญลกษณ ลกษณะของกายวภาค หรอผวหนง เรยบเนยน เพอแสดงถงความงามทางทศนธาตและจตทเปนสมาธในตวของครบาทาน

เมอไดตนแบบทเปนภาพรางสองมต กไดวางแผนในขนตอนของการปน โดยเรมปนดวยวสดดนน ามน ในครงนขาพเจาพบเจอปญหาในสวนของการท าโครงสรางผลงานประตมากรรม เนองจากขาดการวางแผนเรองโครงสรางทด เมอสภาพอากาศรอน คาความแขงตวของดนน ามนลดลง จงเปนเหตใหผลงานตนแบบหลดออกจากโครงสรางทเปนเหลก สามารถท าการแกไขโดยการท าโครงสรางของผลงานขนมาใหมและน าชนสวนตางๆของผลงานทหลดออกจากโครงสรางในตอนแรกมาประกอบกนในโครงสรางทท าการแกไขแลว และด าเนนการปนตอจนเสรจสมบรณ

2.2 ขนตอนการท าแมพมพ

จากการท าพมพฝากดวยปนปาสเตอร ท าใหทราบถงปญหา คอ เนองจากระยะเวลาในการท าวทยานพนธมคอนขางจ ากด ดงนนเรองการควบคมเวลาในการท างานจงเปนเรองทคอนขางส าคญ พบวาการท าลกพมพ หรอพมพฝากดวยปนปาสเตอร เปนวธการทใชเวลาคอนขางมาก ดงนนจงไดเปลยนวธจากการท าพมพฝากดวยปนปาสเตอรมาเปนการอดตามซอกของผลงาน ดวยการน าผากอตทใชเปนใยประสานยางซลโคนเพอปองกนการฉกขาดนน มาคลกกบยางซลโคนทไดผสมตวเรงปฏกรยาการแหงไปแลว จากนนนน ามาอดตามซอกของผลงานแทนการท าพมพฝากดวยปนปาสเตอร

Page 128: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

111

วธนเปนวธทคอยขางรวดเรว และมขอดตรงทวาหากท าการหลอในครงตอไปจะไดไมตองกงวลปญหาเกยวกบพมพฝากหาย แตกยงมขอเสยอยบาง เนองจากเปนการน าเนอของยางซลโคนไปอดตามซอกอาจท าใหเกดแกะแมพมพยางออกจากตนแบบไดยากขนเนองจากแมพมพยางมความแขง แตกไมไดเปนอปสรรคอะไรมากตอการท างาน ส าหรบการท าพมพในครงนขาพเจาจะน าปญหาทเกดขนไปพฒนาในการท าแมพมพครงตอ ๆ ไปในอนาคต

2.3 ขนตอนการหลอ

การหลองานดวยวสดเรซนในกระบวนการสรางงานวทยานพนธ พบปญหาอย 2 ประการ คอ 1.เรซนไมแหง และ 2. ผลงานเกดการหดตว ปญหาท 1.เรซนไมแหง เกดจากการสผมสวนผสมของเนอเรซน เนองจากวสดหลกในการผสมเรซนทขาพเจาเตรยมไวหมด จงไดน าเอาผงปนปาสเตอรมาใชเปนสวนผสมแทน อาจเปนผลท าใหเรซนไมแขงตวได และอกหนงสาเหตคอสภาพอากาศทชนท าให เรซนไมแหง หรอแหงชากวาปกต ส าหรบการแกปญหาน คอ ท าการหลอผลงงานขนอกครงโดยใชสวนผสมของเรซนตวเดมโดยไมใชวสดอนทดแทน และการหลองานควรค านงถงสภาพอากาศใหมาก ควรหลอในวนทมสภาพอากาศไมชน และควรเพมปรมาณตวเรงปฏกรยาการแขงตวใหมาก ขนหากจ าเปนตองหลองานในสภาพอากาศทชน สวนปญหา ท 2. คอ ผลงานเกดการหดตวหรอยบ ในบางสวน อาจมสาเหตมาจากการผสมตวเรงปฏกรยาการแขงตวมากเกนไปจงเปนเหตใหแรงซนแขงตวไวกวาปกตสงผลถงการหดตวทมากขนกวาปกตดวย และอกหนงสาเหตคอ ไมไดความคมปรมาณความหนาของเรซนททาลงในแมพมพ ดวยอตราสวนของความหนาทไมเทากน จงท าใหเรซนหดตวไดไมเทากน ส าหรบวธการแกปญหานคอ ตวงปรมาณสดสวนของเรซนกบตวเรงปฏกรยาการแขงตวใหชดเจน จะเหนไดวาการหลองานเปนสงทส าคญมาก จงจ าเปนตองท าตามขนตอนตาง ๆ ใหถกวธ เพอปองกนการเกดปญหาทตามมา ซงจะสงผลถงแผนการท างาน อาจท าใหเกดความลาชาได ส าหรบปญหาทพบในครงนขาพเจากจะน าไปเปนแนวทางเพอพฒนาการหลองานในครงตอไป

2.4 ขนตอนการขดแตง การขดแตงผวในผลงานวทยานพนธครงนขาพเจาไดใชเทคนคการขดดวยกระดาษทรายโดย

วธการขดไปพรอม ๆ กบน า เนองจากน าจะไปชวยช าระลางเศษผงเรซนทตดอยกบกระดาษทราย ท าใหกระดาษทรายมความคมอยตลอดเวลา สามารถทจะขดผวของผลงานไดด ส าหรบปญหาทควรตองระวงทสดในการท าขนตอนน คอการโปว อด หรอเชอมตอชนสวนตาง ๆ ของผลงาน เนองจากผลงานมการใชสทเกดจากการผสมสของเรซนในตอนแรก ซงเปนสของเนอเรซนโดยตรง ดงนนการ โปว อด และเชอมตอผลงาน ควรใชเรซนตวเดยวกนในการหลอ เพอสท เหมอนกนทวทงชนงาน แตจากการท างานในครงนกไมสามารถท าใหสของชนงานเปนสเดยวกนทวทงชนงานได เนองจากการผสมปฏกรยาการแขงตวเขาไปในเรซนแตละครงท าใหสของเรซนมการเปลยนแปลง จงท าใหเกดสท

Page 129: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

112

แตกตางกนบนพนผวของผลงาน แตกไมไดแตกตางกนอยางชดเจน ปญหานจะเปนประสบการณเพอหาแนวทางการแกไขตอไปในอนาคต และอกหนงขนตอนทส าคญทสดในกระบวนการท างานครงน คอการขดลางดวยโซดาไฟ เพอช าระลางคราบมนเงาทตดอยตามผวของผลงาน ควรใชระยะเวลาในการขดลางไมนานมากเกนไป หากไมเชนนน โซดาไฟอาจจะกดกรอนผวของชนงานได

ในกระบวนการสรางสรรคและขนตอนในการท างานครงนไดพบเจอปญหาตางๆมากมาย บางปญหารสาเหต และกสามารถแกไปได แตบางปญหารเพยงแคสาเหต ยงหาแนวทางการแกไขใหชดเจนไมได แตกจะเปนประสบการณเพอหาแนวทางการพฒนาตอไป

Page 130: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

113

3. วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก

3.1 รปผลงานกอนศลปะนพนธ

ภาพท 80 คนหารปแบบกงอดมคต 1

ภาพท 81 คนหารปแบบกงอดมคต 2

Page 131: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

114

ภาพท 82 คนหารปแบบกงอดมคต 3

การสรางผลงานกอนศลปะนพนธขาพเจาไดพยายามคนหารปแบบทเปนกงอดมคต

ของครบาเจาศรวชย นอกจากการท าภาพรางสองมตแลวขาพเจากไดท าผลงานสามมตไปพรอม ๆ กน โดยการเรมปนในตอนแรก ผลงานมลกษณะคลายกบพระพทธรปเนองจากยงยดตดกบรปแบบผลงานทท าอยเปนประจ า ผลงานชนทสองคณะอาจารยไดแนะน าใหไปปนรปเหมอนของครบาเจาศรวชยมาใหด ขาพเจาจงไดปนรปครบาเจาศรวชย อยในลกษณะทาทางยนถอไมเทาและพดใบลาน สงผลถงผลงานชนทสาม เปนลกษณะของการน าผลงานชนแรก กบชนท สอง มาผสมกน จงมลกษณะคลายกบพระพทธรปทหมจวรแบบแสดงรวผาใหเหน แตกยงไมสามารถบงบอกถงลกษณะของครบาเจา ศรวชยได

Page 132: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

115

3.2 รปผลงานศลปะนพนธ

ภาพท 83 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางนงขดมสมาธ

ภาพท 84 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางนงเกาอ

Page 133: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

116

ภาพท 85 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ทาทางยน

ชวงการสรางผลงานวทยานพนธ ขาพเจาไดศกษาและวเคราะหขอมลตางๆ ของ ครบาเจาศรวชยเพอพฒนาการสรางสรรคผลงานจากผลงานชดกอนวทยานพนธ จากการศกษาและวเคราะหขอมลทเกยวของกบครบาเจาศรวชย สงผลใหเกดรปแบบผลงานกงอดมคตอย 3 สวน คอ กงอดมคตในสวนของบคลกทาทาง กงอดมคตในสวนของกายวภาค และกงอดมคตในสวนของเครองนงหม เครองอฐบรขาร โดยกงอดมคตในสวนของบคลกทาทางเปนสวนทกอใหเกดการสรางสรรคผลงาน จ านวน 3 ผลงาน จากบคลกลกษณะอนเปนเอกลกษณของครเบาเจาศรวชย คอ บคลกทาทางนงขดสมาธ บคลกทาทางนงเกาอ และบคลกทาทางยน ทงนการศกษาเพยงขอมลแลวน ามาวเคราะหยงไมสามารถกอใหเกดการสรางสรรคผลงานได ขาพเจาจงไดศกษาการสรางสรรคผลงานจากศลปน 3 ทาน คอ อาจารยนนทวรรธ จนทนะผะลน อาจารยศลป พระศร และอาจารยกตตพงษ สรยะทองชน เพอน ามาเปนแบบอยางและแนวทางในการสรางสรรคผลงานจากนามธรรม สรปธรรม และยงมแนวความคดจากการสรางพระพทธรปมาเปนแรงบนดาลใจ รวมถงแนวความคดของลทธ Idealism ท อรสโตเตล กลาววา ความงามทางอดมคตคอสงทอยบนโลกใบน สามารถจบตองได โดยการศกษาความงามจากธรรมชาตและน ามาถายทอดรวมกบจนตนาการ ดวยเหตนขาพเจาจงไดน าเอาวธการเหลานมาเปนแบบยางในการสรางสรรคผลงาน

Page 134: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

117

3.3 วเคราะหพฒนาการดานรปแบบและทกษะการแสดงออก การวเคราะหพฒนาการดานรปแบบทเหมอนจรงสรปแบบกงอดมคต สามารถแบงการ

วเคราะหได 3 สวน ดงทเคยกลาวมาแลวนน คอ 1.บคลกทาทางเชงกงอดมคต 2. กายวภาคเชงกงอดมคต และ 3. เครองนงหมและเครองอฐบรขารเชงอดมคต ในการพฒนารปแบบครงนไดอาศย ทศนธาต 3 อยาง คอ ปรมาตร เสน และพนผว ซงเปนทศนธาตทกอใหเกดแสงเงาทนมนวลในผลงาน

3.3.1 พฒนาการการสรางบคลกทาทางเชงกงอดมคต

บคลกทาทางนงขดสมาธ

ภาพท 86 วเคราะหเสนในทาทางนงขดสมาธ

ความแตกตางระหวางการพฒนาบคลกทาทางนงขดสมาธ จากความเหมอนจรงสรปแบบกง

อดมคต ในทนจะเหนไดวา จากรปกงอดมคตมการใชเสนโครงสรางบรเวณหนาตกใหเปนเสนตรง

มลกษณะหนาตกทคอนขางแบนราบไปกบพนท าใหเกดความรสกสบายตาและราบรน ลกษณะการทง

น าหนกของแขนซายและแขนขวาลงสขอศอกอยางเทากนสงผลใหเกดเสนโคงของแขนทอนลางและ

มอทประสานกนไวตรงหนาตก กอใหเกดความรสกนมนวลจากเสนโคงทเกดขน ในรปแบบกงอดมคต

มการจดวางองคประกอบซายขวาทเทากนสงเกตไดจากเสนรอบนอกของผลงาน และมเครอง

อฐบรขารอยดานหลง ซงมหนาทเปรยบเสมอนเปนพนหลงทคอยผลกระยะใหองคครบาเจาศรวชยม

ความโดดเดนขน

Page 135: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

118

ทาทางนงเกาอ

ภาพท 87 วเคราะหเสนในทาทางนงเกาอ

เปนการพฒนารปแบบของผลงานทแสดงใหเหนถงลกษณะของเสนรอบนอกทมความเปนกลมเปนกอน เปนอนหนงอนเดยวกนของผลงานในรปแบบทเปนกงอดมคต และมอขางซายทถอพดหางนกยง กบมอขางขวาทถอไมเทา มลกษณะการถออยางนมนวล

บคลกทาทางยน

ภาพท 88 วเคราะหเสนในทาทางยน

ความแตกตางในการพฒนารปแบบจากความเหมอนจรงสความเปนกงอดมคตทเหนไดชดในบคลกทาทางน คอ ลกษณะของเสนรอบนอกของรปทเปนกงอดมคตจะมความสมดลระหวาง ซาย – ขวา มากกวาเสนรอบนอกของรปทเปนภาพถายจากบคคลจรง ลกษณะทาทางของแขนและมอขางขวา จากรปผลงานกงอดมคตจะเหนไดวา ขอศอกอยหางจากล าตวเลกนอยพรอมกบมอทถอไมเทาจะ

Page 136: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

119

ลดลงต ากวาความเปนจรง สวนแขนทอนลางของฝงดานซายและมอทถอพดหางนกยง โนมเขาหาล าตวเพอเปนการก าหนดทศทางของเสนไมใหหลดออกจากเสนรอบนอกของผลงาน ในบคลกทาทางนลกษณะของพดหางนกยงทวางพาดไวตรงหวไหลเปนการเปดชองทางใหแสงเขาสใบหนาซงเปนจดเดนของผลงาน

จากการวเคราะหขอมลขางตนจะเหนไดวา การจดบคลกทาทางในผลงานทเปนกงอดมคต เปนการก าหนดทศทางของเสนโครงสราง ทศทางของเสนรอบนอก และทศทางของแสงในในการเขาสผลงาน ใหมความเปนเอกภาพในผลงาน และเพอเปนการกอใหเกดความรสกทสงบนงในผลงาน

3.3.2 กายวภาคเชงกงอดมคต

ภาพท 89 วเคราะหเสนทเปนเอกลกษณบนใบหนา

การสรางลกษณะกงอดมคตในสวนของกายวภาคน เปนการพฒนารปแบบโดยอาศยทศนธาต

ในการสรางสรรค จากลกษณะใบหนาของครบาเจาศรวชย ขาพเจาไดเตมเตมปรมาตรบรเวณจด

เชอมตอของกลามเนอใหมลกษณะนมนวลขน แตยงคงไวซงโครงสรางเดมในลกษณะของใบหนาทาน

ลกษณะทเปนเอกลกษณบนใบหนาของครบาเจาศรวชยทขาพเจามไดเปลยนแปลง เนองจากเปน

ลกษณะทเปนเอกลกษณ ควรแสดงไวใหเหน คอโครงสรางโดยรวมของศรษะ เสนบรเวณมมปากถง

ปกจมก โครงสรางกลามเนอของคว และรวรอยบรเวณใตตา ดวยปรมาตรทนมนวลรวมกบลกษณะ

ของกลามเนอบรเวณใตดวงตาและแกมแสดงถงอาการทก าลงยมดวยความเมตตา

Page 137: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

120

ภาพท 90 วเคราะหเสนทเกดจากปรมาตร

การเตมเตมปรมาตรตามจดตาง ๆ ของกลามเนอนอกจากจะท าใหไดปรมาตรทนมนวลแลวยงสงผลถงลกษณะของเสนรอบนอกทกอใหเกดความรสกนมนวลดวยเชนกน

ภาพท 91 วเคราะหเสนของแขน

การพฒนารปแบบผลงานโดยการใชปรมาตรและพนผวในสวนของมอกเชนกน การเตมเตมปรมาตรใหคอนขางกลมแตยงคงโครงสรางของกลามเนอใหเหน กอใหเกดเสนทนมนวลและพนผวทเรยบท าใหเกดความรสกทเบาบาง

Page 138: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

121

3.3.3 เครองนงหมและอฐบรขารเชงอดมคต

ภาพท 92 วเคราะหเสนรอยยบของผา

การพฒนารปแบบจากความเหมอนจรงสรปแบบความงามกงอดมคตในสวนของเครองนงหมและเครองอฐบรขาร เปนการพฒนารปแบบทางทศนธาตอนไดแก ปรมาตร เสน และพนผว ดงเชน ลกษณะเสนบรเวณผาคลมไหลของครบาเจาศรวชยทตกทอดลงมาจากหว ไหลสแขนทอนลางฝงขวามอน ในรปถายทเปนความจรงตามธรรมชาต จะเหนไดวามมตทลกและทศทางของเสนกระจดกระจายอนเกดจากรอยยบและการทบกนของผา ถกคลคลายดวยการเตมเตมปรมาตรใหตนขนและการจดระเบยบของเสนทเกดจากรอยยบของผานนใหมลกษณะเปนเสนโคงทสอดรบกน สวนพนผวทเรยบตงกอใหเกดรปแบบของผาทนมนวลดวยปรมาตรและเสนในผลงานประตมากรรม

ภาพท 93 วเคราะหเสนและแสงเงา

ลกษณะของชายผาทตกทอดมาระหวางเทาทงสองขางน จากน าหนกของแสงเงาทด าสนทและทศทางของเสนทกระจดกระจายนน ถกสรางสรรคใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคตทมลกษณะนมนวลดวยน าหนกของแสงเงา มการไลล าดบแสงเงาจากเขมไปหาออนอนเกดจากเสนโคงทสอดรบกน

Page 139: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

122

ภาพท 94 วเคราะหเสนในรอยยบของผา

ลกษณะรอยยบของผาบรเวณหนาแขงกเชนกน ผานการถายทอดเสนจากความเปนจรงสรปแบบกงอดมคตทนมนวลดวยเสนโคง มปรมาตรทเบาบาง และพนผวทเรยบเนยน กอใหเกดแสงเงาทนมนวล

ภาพท 95 วเคราะหเสนในพดใบลาน

ลกษณะของเครองอฐบรขาร ดงเชน พดใบลานจากความเปนจรงทมลกษณะแบนและบางเตมไปดวยเสนของใบลานทแผกระจายจากจดศนยกลางสบรเวณขอบของพด ซงในรปแบบของความงามทเปนกงอดมคต ขาพเจาไดเตมเตมปรมาตรใหมความหนาขนและลดรวรอยทเปนเสนตรงอนเกดจากความเปนจรงของธรรมชาตนนใหเหลอเพยงแคเสนทเปนสญลกษณ ดวยเหตดงกลาวนเปนการสรางขนเพอความสอดคลองระหวางเครองอฐบรขารและรปแบบขององคครบาเจาศรวชย

Page 140: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

123

3.3.4 สรปทศนธาตโดยรวม ความงามในรปทรง เสน รปราง พนผว แสงเงาและส ท าใหผลงานเกดมตและความ

เปนมวลกนพนทในอากาศ ดวยรปแบบกงอดมคตทเกดจากการวเคราะห รวบรวมขอมลทางกายวภาค และแหลงอางองดวยภาพถายรวมถงการลงพนทจรง ณ วดบานปาง ทจงหวดล าพน ซงทนนกมประตมากรรมครบาเจาศรวชยอยทวดดวยเชนกน

เสนทเหนเปนหลกในผลงานสวนใหญ คอ เสนโคง มทงเสนทมองเหนไดดวยตาเปลา และเสนทสมผสไดดวยความรสกผานทางดวงตา เสนโคงในทนมทงเสนทเกดจากการทบซอนของรวผา เสนเกดจากรอยตอของปรมาตร เสนเกดจากเสนรอบนอกผลงาน และอนๆ ดวยการประกอบกนของเสนโคงหลายเสน ท าใหรสกถงความบางเบา นมนวล ทสมผสไดจากผลงาน และเสนตางๆ ทเกดขนยงท าใหรสกไดถงความเปนจรงบางอยางตามธรรมชาต หากแตถกถายทอดผานจนตนาการ จงเกดรปทไมเหมอนจรง เสนในทนยงสามารถบงบอกถงความแตกตางของสวนตาง ๆ ทมอยในผลงาน เชน เสนทเกดขนบนพนผวของกายวภาค จะแตกตางกบเสนทเกดขนในพนผวของสวนทเปนผา แตไมวาเสนจะปรากฏในจดใดกตาม เสนกยงสามารถสงเสรมความงาม ความสงบ และความนมนวล ใหกบการสรางสรรคผลงานครงนไดเปนอยางด

รปรางทเกดขนในผลงาน เปนรปรางของเสนรอบนอกผลงาน มลกษณะรปรางอสระ มเสนทแสดงถงความตอเนองกนจากปรมาตรภายในผลงาน สอถงความนมนวลของผลงานจากเสนรอบนอก

รปทรงทประกอบขน สวนใหญจะเปนรปททรงกลมและรปทรงกระบอก เมอน ามาประกอบรวมกนและมการเชอมตอตามจดตาง ๆ ในลกษณะสดสวนของมนษย เกดเปนปรมาตรทมการประสานกนอยางกลมกลน และเพอความเปนเอกภาพในผลงานทสอถงเรองความสงบ จงไดมการลด ตดทอนรายละเอยดแหงความเปนจรงบางอยางออกไป และอาศยความเปนพนผวทเรยบเนยน เพอชวยสงเสรมความเปนกงอดมคต สงผลตอประสาทสมผสทางตา และเกดสนทรยภาพในรปของนกบญแหงลานาโดยไมตองอาศยความซบซอนในการตความมากนก

สวนของแสงและเงา เนองจากแสงเงาในทนเกดขนจาก เสน รปทรง ปรมาตร และพนผวทนมนวล จงไมกอใหเกดการตดกนของแสงอยางรนแรง เพอสอถงความนม เรยบงาย สงบ และสอถงนยยะทางจตทมความนงแสดงถงบคลกภาพทออนโยนแฝงดวยความเมตตา นาเลอมใส เมอแสงไฟตกกระทบท างานรวมกบพนผวของผลงาน ท าใหเกดสดสวนของเงาทมคาประมาณ 40 เปอรเซนต ดงเหตทกลาวมาทศทางของแสงจากดานบนท ามมกบใบหนาใหเหนเปนเงาใตคางประมาณ 45 องศา เพอเปนการรวมสมาธและสายตาของผด ใหจองและสงเกตไปทต าแหนงของงานเปนจดเดยว คอตรงกลางของผลงาน หรอบรเวณใบหนา และสวนล าตวของครบานนเอง

Page 141: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

124

สทเลอกใชในผลงาน เนองจากความมงหมายของการสรางสรรคผลงานไมตองการสอถงอารมณความรสกทแปลไดตามคาของสตางๆ ตามหลกจตวทยา ดงนนการเลอกใชสโทนขาว เทา และด าเปนทางเลอกทตอบโจทยกบการสรางสรรคในครงนมากทสด เพราะเมอไมมสสนมารบกวนการตดสนใจหรอ ไมไดมผลกระทบทางสายตาแลว การท างานของการรบร กจะมงไปสพนผวทเรยบเนยน และเสนโคงทแลดนมสบายรวมถงทศนธาตอน ๆ ทสงเสรมใหผลงานไดบอกเลาเรองราวความเปนครบาเจาศรวชยอยางตรงไปตรงมา

Page 142: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

125

บทท 5

สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ

การสรางสรรครปแบบความงามกงอดมคตจากการรวบรวมขอมลและวเคราะหความเลอมใส

ศรทธาทขาพเจาและชาวลานนามตอครบาเจาศรวชย สผลงานประตมากรรมลอยตว ขาพเจาไดศกษาทฤษฏและขอมลดานตาง ๆ ทเกยวของกบการสรางสรรคและมผลตอการเปลยนแปลงความเปนนามธรรมสรปธรรม รวมถงไดศกษารปแบบ แนวความคด วธการสรางผลงานของศลปนผเปนแรงบนดาลใจ และศกษาปรชญาของผลงานศลปะในลทธ Idealism ซงเปนพนฐานของการพฒนารปแบบกงอดมคต เพอเผยแพรกระบวนการทางการสรางสรรค ทเปนประโยชนตอผทสนใจในอนาคตเกยวกบการสรางงานประตมากรรมแบบกงอดมคต ในการสรปและอภปรายผลการสรางสรรคใน ครงน ประกอบไปดวย

1. สรปผลการสรางสรรค 2. อภปรายผล 3. ขอเสนอแนะ

1. สรปผลการสรางสรรค การสรางสรรควทยานพนธในหวขอ “กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย” จดท าขนเพอเชดช

ความเปน พระภกษสงฆผทนาเลอมใสศรทธา ดวยทานเปนพระเถระผมศลจารวตรงดงาม เปนผท าคณประโยชนทางดานพระพทธศาสนาใหกบผคน และแผนดนลานนาอยางมหาศาล ดวยคณงามความดนานปการททานไดท าไว จงเปนแรงบนดาลใจใหขาพเจาผซงส านกรกในแผนดนเกด และบชาในพระพทธศาสนา ไดสรางสรรคผลงานครงนขน เพอแสดงออกถงความศรทธาในพระอรยะสงฆ ผซงเปนตนบญแหงลานนา

จากแรงบนดาลใจสแนวความคดในการสรางสรรค กอใหเกดการสรางรปแบบประตมากรรมลอยตว กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย 3 บคลกทาทาง คอ 1.ทาทางนงขดสมาธ สอถงการเปนผมกรรมฐาน ผทรงศลอนงดงาม 2.ทาทางนงเกาอ สอถงการเปนผมจตเมตตากรณาอนสงสง และ 3.ทาทางยน สอถงการเปนผชน าหนทางแหงการสงสมบญบารม ซงทงสามบคลกทาทางนมความเปนกงอดมคตภายใตทศนคตของขาพเจา 3 ประการ คอ บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคเชงกงอดมคต และเครองนงหม เครองอฐบรขารเชงกงอดมคต

Page 143: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

126

ในการสรางสรรคครงนขาพเจาไดศกษาการสรางสรรคผลงานของศลปนทม ชอเสยง ผสรางงานทเปนแรงบนดาลใจ ไดศกษาแนวความคดการสรางผลงานในรปแบบอดมคตของลทธ Idealism ไดศกษาเหตผลของการสรางรปแบบพระพทธรป ซงการศกษาอทธพลจากแหลงตาง ๆ เหลาน ลวนมวธการสรางสรรคผลงานและแนวคดทแตกตางกนไป หากแตวามจดมงหมายเดยวกนคอ การสรางผลงานจากนามธรรมสรปธรรม ซงในการสรางสรรคผลงานครงนขาพเจากมจดหมายนนเชนกน

วธด าเนนการสรางผลงาน เรมตงแตการศกษาวเคราะหขอมลตางๆเกยวกบครบาเจาศรวชย เพอหารปแบบของผลงานและแนวความคดในการสรางสรรค เมอไดประเดนทตองการน าเสนอแลวจงเรมการรางแบบสองมต การปนตนแบบผลงานประตมากรรม การท าแมพมพ และการหลอผลงานดวยวสดเรซน ตลอดจนถงการขดแตงผว ซงแตละขนตอนลวนมวธการท าทละเอยดและแตกตางกน ดงนนจงจ าเปนตองอาศยถงความตงมน และตงในใจในการสรางสรรคเปนอยางมาก และความตงมน ตงใจ เหลานนจะถกถายทอดออกมาสผลงาน แสดงใหเหนถงความศรทธาทผสรางสรรคทมตอครบาเจาศรวชย

2. อภปรายผล การสรางรปแบบประตมากรรมลอยตว กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย 3 บคลกทาทาง คอ

1.) ทาทางนงขดสมาธ 2.) ทาทางนงเกาอ และ 3.)ทาทางยน ซงทงสามบคลกทาทางนมความเปนกงอดมคตภายใตทศนคตของขาพเจา 3 ประการ คอ บคลกทาทางเชงกงอดมคต กายวภาคเชงกง อดมคต และเครองนงหม เครองอฐบรขารเชงกงอดมคต

รปแบบกงอดมคตภายใตทศนคตของขาพเจาทง 3 ประการน ไดรบแรงบนดาลใจมาจากอทธพลตาง ๆ ทไดท าการศกษา ซงมรายละเอยดดงตอไปน

1. บคลกทาทางเชงกงอดมคต เปนแนวความคดการสรางงานจากอาจารยศลป พระศร ในเรองของ เกยรตประวต หรอชอเสยงในดานดของบคคลนนๆ สามารบงบอกถงลกษณะบคลกทาทาง ของบคคลนนๆได

เนองดวยแรงบนดาลใจมาจากเกยรตประวตของครบาเจาศรวชย คอ การเปนผมจตเมตตาแตวยเยาว ผเปนศนยรวมทางจตใจของชาวลานนา เปนผเผยแพรพระธรรมค าสอนใหกบกลมคนหรอชนเผาตาง ๆ เปนผสรางความสามคคใหเกดแกฆราวาส เปนผรวบรวมพระไตรปฎกฉบบ ลานนา เพอใหคนรนหลงไดศกษา จากเกยรตประวตดงกลาว กอใหเกดแนวความคด คอ ความรกและศรทธาครบาเจาศรวชย

Page 144: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

127

2. กายวภาคเชงกงอดมคต เปนแนวความคดการสรางงานของอาจารยกตตพงษ สรยทองชน คอ การสรางลกษณะกายวภาคจากความเปนจรงสรปแบบกงอดมคต โดยการยดหลกกายวภาคจากความเปนจรง ผสมกบปรมาตรและลกษณะพนผวตามจนตนาการ

เนองดวยบญบารมเกาประจกษใหเหนขณะททานคลอดออกจากครรภมารดา เปนผสรางและบรณะพทธศาสนสถานทวแผนดนลานนา สงผลใหขาพเจาเกดความรก ความศรทธาทมตอครบาเจาศรวชยและการสรางสรรคผลงาน เหนไดถงการเปนผมากดวยบญบารมทเหนอกวาคนธรรมดาซงเปนบญทเกดจากการสงสมมาแตชาตเกากอน ดวยเหตดงกลาวนจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายวภาคทงดงามกวาคนธรรมดาทวไป

ลกษณะพนผวกายทเรยบเนยน แสดงใหเหนแตเพยงรวรอยของเสนทเปนเอกลกษณ และปรมาตรทคอยขางกลมกลง กอใหเกดความรสกนมนวล และความงามในลกษณะของผทมกายทพย

3. เครองนงหม เครองอฐบรขารเชงกงอดมคต เปนแนวความคดการสรางงานจากอาจารย นนทวรรธน จนทนะผะลน ในเรองของ จตทเปนสมาธ สงผลตอรปกายทเรยบงาย

เนองจากครบาทานเปนผเครงในพระธรรมวนยและมศลจารวดทงดงาม เปนผมจตตงมนในพระพทธศาสนา มากดวยจตอนเปนสมาธในระดบสง เนองดวยการเปนผละเอยดออนในระดบจตนนยอมสะทอนใหเหนถงความงามแหงความเปนทพยของรปลกษณภายนอกทปรากฏภายใตจนตนาการ

ลกษณะพนผวของเครองนงหมหรอจวรเรยบตงและแสดงรวรอยยบของผาทถกดดแปลงตามจนตนาการโดยมพนฐานมาจากความเปนจรง เกดความงามทางทศนธาต ดวยลกษณะเสนโคงตามรอยยบของผากอใหเกดความรสกนมนวลและออนหวาน

จากอทธพลของศลปนทไดรบ จากแรงบนดาลใจในเกยรตประวตของครบาทาน และจากแนวความคดในการสรางสรรค สงผลใหเกดรปแบบผลงาน ดงตอไปน

ผลงานท 1 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ในบคลกทาทางนงขดสมาธ

เปนการสรางสรรคทมงน าเสนอถงการเปนพระอรยะสงฆผมกรรมฐาน และผทรงศล อนงดงามแหงลานนา รปแบบผลงานในบคลกทาทางนงขดสมาธ มอทงสองขางวางทบซอนกนลงทหนาตรงกลางของล าตว เกดลกษณะของเสนโคงเปนเสนเชงนย ซงกอใหเกดความรสกทนมนวล ลกษณะของหนาตกกเชนเชนกน ขาขวาวางทบขาซายในลกษณะทานงขดสมาธ ดวยการนงทแสดงใหเหนหนาตกทแบนราบกอใหเกดเสนเชงนยจากแสงเงาทเกดขนเปนเสนตรงแนวนอน สง ผลตอความรสกสบายตาและราบรน และเนองดวยความสมดลซาย-ขวาทเทากนของเสนรอบนอกผลงานสงผลตอความรสกสงบนง ลกษณะของมอ มปรมาตรทคอนขางกลม แตความกลมนนถกน าเสนอออกมาภายใตโครงสรางและสดของมอทมความเปนจรงตามธรรมชาต ลกษณะรอยยบของผาบรเวณ

Page 145: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

128

หนาแขง ผานการถายทอดเสนจากความเปนจรงสรปแบบกงอดมคตทนมนวลดวยเสนโคง มปรมาตรทเบาบาง และพนผวทเรยบเนยน กอใหเกดแสงเงาทนมนวล

ผลงานท 2 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ในบคลกทาทางนงเกาอ แสดงถงการเปนผมจตเมตตากรณาอนสงสง เปนรมโพธใหญทใหความรมเยนใจแก

มาหาพทธศาสนกชนทกชนทกชาตพนธ อยในทานงเกาอทเปยมดวยความเมตตากรณา เปนการนงทไมสอถงความรสกเกรง เนองจากไมมกลามเนอแสดงใหเหนชดเจน และการจบถอเครองอฐบรขารเปนไปอยางนมนวล ลกษณะการนงแบบโนมตวลงมาดานหนา พรอมกบการวางขอศอกเพอรบน าหนกของล าตวลงดานขางของขาขางซายอยางงดงามเปรยบ เสมอนก าลงจะพดคยกบฆราวาส หรอเปนการโนมตวเพอรบฟงค าปรกษาจากชาวบาน กลามเนอและสดสวนบรเวณ หนาอก หวไหล รวมถงแขนฝงดานขวามอมลกษณะคอนขางเรยบตง การเชอมตอของกลามเนอทประสานกลมกลนกอใหเกดความรสกนมนวล ลกษณะของชายผาทตกทอดมาระหวางเทาทงสองขางน จากน าหนกของแสงเงาทด าสนทและทศทางของเสนทกระจดกระจายนน ถกสรางสรรคใหเกดความงามในรปแบบกงอดมคตทมลกษณะนมนวลดวยน าหนกของแสงเงา มการไลล าดบแสงเงาจากเขมไปหาออนอนเกดจากเสนโคงทสอดรบกน

ผลงานท 3 กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย ในบคลกทาทางยน การเปนผสองแสงและชน าหนทางแหงการสงสมบญบารมอนยงใหญตามแนวทาง

ของพระพทธศาสนา ลกษณะทาทางยนตรงอยางออนนอมพรอมกบมอซายถอพดหางนกยงอยางนมนวลวางลงกบไหล เนองจากเปนการจดองคประกอบของผลงาน เพอไมใหพดบดบงแสงทจะมากระทบบนใบหนา ซงมลกษณะกมศรษะลงมาเลกนอยเปรยบเปนบคลกของผสภาพเรยบรอย และมอขางขวาในลกษณะทถอไมเทาอยางออนโยน เปนการจดองคประกอบของผลงาน แสดงใหเหนถงล าแขงทเรยวงามและนมนวลของครบาทาน บคลกทาทางนแสดงใหเหนถงการททานไดเดนทางไปสราง หรอบรณะวดวาอารามตางๆ สอถงการเปนผมความเพยรเพอศาสนาและพทธศาสนกชนอยางแทจรง ลกษณะกลามเนอบนใบหนาเบาบางและมรวรอยแหงวยปรากฏแตพองาม แสดงอาการยมนอยนอยดวยมมปาก แกมและแววตา สอถงการเปนผมจตใจเมตตาโอบออมอาร ลกษณะรอยพบของชายผาททอดตกลงมาจากแขนทงสองขาง เหนไดถงปรมาตรทเบาบางและเสนทเปนระเบยบเรยบรอย

Page 146: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

129

3. ขอเสนอแนะ 1. สามารถน าแนวความคดเทคนควธการ ทฤษฎการสรางสรรคผลงาน จากนามธรรมส

รปธรรมในครงนไปปรบใชกบการสรางสรรคผลงานกงอดมคต 2. ศกษาทศนธาตตางๆ เชน เสน แสงเงา ส รปรางและรปทรง เพอพฒนาการถายทอด

ความงามทสอถงความสงบ ในการสรางสรรคผลงานกงอดมคตในรปแบบทแตกตางกน 3. ศกษาขอมลเกยวกบกระบวนการสรางสรรคในการท างานแตละขนตอนใหมากขน

เพอพฒนากระบวนการสรางสรรคในครงตอไป และเปนการปองกนปญหาทจะมผลตอการ สรางสรรคผลงาน

4. ผลงานชด กงอดมคต รปครบาเจาศรวชย เปนการน าเสนอ ความศรทธาทขาพเจามครบาเจาศรวชยและพระพทธศาสนา ในรแบบผลงานประตมากรรมกงอดมคต สามารถท าการศกษาและวเคราะห เพอการพฒนาสการสรางสรรคในรปแบบใหม ๆ

Page 147: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

130

ราย ก ารอ างอ ง

รายการอางอง

Foundation, R. I. A. M. (2555). "ARTIST รายชอศลปน." Retrieved 22 มถนายน 2561, from

http://www.rama9art.org/artisan/artdb/artists/home.php?p=profiles&name=Nonthivathn%20Chandhaphalin.

Khwanchai Kaewyos (30 กรกฎาคม 2551). "มหาปรสลกษณะ 32 ประการ ". Retrieved 22 มถนายน 2561, from https://www.unzeen.com/article/333/.

Nicoleh's Art Class (2556). "ศลปะแบบอดมคต (Idealism Art)." Pathiwat Anphaphum. "การปนดนน ามนและดนเหนยว." Retrieved 10 ธนวาคม 2560, from

https://sites.google.com/site/artpathiwat/drawing-basics/isometric. watcharee ( 11 กนยายน 2553). "การรบรความงามทางศลปะ (ความหมายของการรบรความงาม)."

Retrieved 20 มนาคม 2561, from http://ruksinrspa.blogspot.com/2010/09/blog-post_2242.html.

"การท าแมพมพและหลอเรซน." Retrieved 15 ธนวาคม 2560, from http://www.allartcenter.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538792360.

( 22 กนยายน 2553). "ความหมายของประตมากรรม." Retrieved 10 ธนวาคม 2560, from https://diamondthai1611.wordpress.com.

"เนอความพระไตรปฎก เลมท ๒๐ " เอกบรษ เอกสตร. Retrieved 29 ธนวาคม 2560, from http://www.madchima.org/forum/index.php?topic=3571.0;wap2.

"ภาคผนวก สมเดจพระเจาตากสน." Retrieved 2 มนาคม 2561, from http://3king.lib.kmutt.ac.th/KingTarksinCD/appendix_16.html.

กฤษณา หงษอเทน (10 มกราคม 2556). "อนสาวรยสมเดจพระเจาตากสนมหาราช ณ วงเวยนใหญ ธนบร." Retrieved 22 มถนายน 2561, from https://mgronline.com/celebonline/detail/9560000003475.

ก าจร สนพงษศร (2554). ศลปะสมยใหม / ก าจร สนพงษศร. กรงเทพฯ :, ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

กตตพงษ สรยทองชน (2547). ความอบอนแหงชวต = Warmth the threads of feeling / โดย กตต

Page 148: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

131

พงษ สรยทองชน. ชลด นมเสมอ (2557). องคประกอบของศลปะ = Composition of art / ชลด นมเสมอ, ผเขยน ;

พษณ ศภนมตร, บรรณาธการ. กรงเทพฯ :, อมรนทร. ตอลสตอย and เลยฟ นโคลาเยวช กราฟ (2554). ศลปะคออะไร? = What is art? / เลยฟ นโคลาเย

วช ตอลสตอย ; สทธชย แสงกระจาง แปล. กรงเทพฯ :, Openbooks. ธรรมสภา (2548). อสตมหาเถระสาวก 80 พระอรหนต / [ธรรมสภา และสถาบนบนลอธรรม เรยบเรยง

และรวบรวม]. [กรงเทพฯ :, ธรรมสภา. พระครบญญาภนนท. "ประวตครบาศรวชย." Retrieved 25 ธนวาคม 2560, from

http://www.dharma-gateway.com/monk/monk_biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-07-01.htm.

พระอานนท พทธธมโม (2558). ครบาเจาศรวชย : นกบญแหงลานนา ศรหรภญชย / รวบรวมและเรยบเรยงโดย, ภกษอานนท พทธธมโม. ปทมธาน :, สมาคมชาวล าพน.

เพญสภา สขคตะ (2561). ครบาเจาศรวชย. สรชวประวต วตรปฏบต หลกธรรมค าสอน และมงคลบารม.

มณรตน จนทนะผะลน (2560). ศาสตรเมธ นนทวรรธน จนทนะผะลน ศลปนแหงชาต นราศนสรณ. กรงเทพฯ, อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

มหาวทยาลยเชยงใหม. ฝายวจยลานนา (2540). ต านานครบาศรวชยแบบพสดาร และต านานวดสวนดอก / ฝายวจยลานนา มหาวทยาลยเชยงใหม. เชยงใหม :, มหาวทยาลยฯ.

ราชบณฑตยสถาน. Retrieved 19 มถนายน 2561, from https://dictionary.sanook.com/search/dict-th-th-royal-institute/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4.

วลกษณ ศรปาซาง (2545). ตนบญลานนา : ประวตครบาฉบบอานมวน / วลกษณ ศรปาซาง. เชยงใหม :, นพบรการพมพ.

ศกดชย สายสงห (2554). พทธปฏมา : งานชางพลงแหงศรทธา / ศกดชย สายสงห. กรงเทพฯ :, มตชน.

ศลป พระศร (2546). ศลปวชาการ : ศาสตราจารยศลป พระศร / ศลป พระศร ; วบลย ลสวรรณ, บรรณาธการ. กรงเทพฯ :, มลนธศาสตราจารยศลป พระศร อนสรณ.

อดศกด ทองบญ (9 กมภาพนธ พ.ศ. 2555). "พระพทธเจากบลกษณะมหาบรษ." Retrieved 19 มถนายน 2561, from http://www.mcu.ac.th/site/articlecontent_desc.php?article_id=209&articlegrou

Page 149: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

132

p_id=60. อดม รงเรองศร. "ครบาเจาศรวชย สรวชโย ". Retrieved 25 ธนวาคม 2560, from

http://www.dharma-gateway.com/monk/monk_biography/kb-srivichai/kb-srivichai-hist-

01.htm.

Page 150: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

133

ประวต ผ เข ย น

ประวตผเขยน

ชอ-สกล นายวรฒ วรรณแกว วน เดอน ป เกด 16 มกราคม 2536 สถานทเกด เชยงใหม วฒการศกษา 2555 - 2558

- ศลปบณฑต สาขาประตมากรรมไทย ภาควชาศลปประจ าชาต วทยาลยเพาะชาง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร 2559-ปจจบน - ศลปมหาบณฑต สาขาทศนศลปศกษา คณะจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ และศกษาศาสตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

ทอยปจจบน 70 หมบานพระปน 2 ถนนบรมราชชนน เขตทววฒนา แขวงศาลาธรรมสพม กรงเทพฯ 10170

รางวลทไดรบ ป 2560 - รางวลชนะเลศอนดบ ๑ การประกวดประตมากรรมเพชรยอดมงกฎ ครงท ๖ ประเภทพระพทธรปปางเปดโลก ระดบ นกศกษา - รบการสนบสนนทนการศกษาในโครงการ ทนชางเผอก ของมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลรตนโกสนทร วทยาเขตเพาะชาง ประจ าปการศกษา 2560 ป 2559 - รางวลชนะเลศอนดบ ๑ การประกวดประตมากรรมเพชรยอดมงกฎ ครงท ๕ ประเภท พระพทธรปปางคนธาราฐ ระดบ นกศกษา -ไดรบการคดเลอกใหไดรบทนจากกองทนสงเสรมการศกษาการสรางสรรคศลปะ “มลนธรฐบรษ พลเอกเปรม ตณสลานนท” ป 2558 - รางวลชนะเลศอนดบ ๑ การประกวดประตมากรรมเพชรยอดมงกฎ ครงท ๔ ประเภทพระพฆเนศ ระดบ นกศกษา

Page 151: กึ่งอุดมคติ รูปครูบา ...ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/1739/1/59901319.pdf · กึ่งอุดมคติ รูปครูบาเจ้าศรีวิชัย

134

- รางวลชมเชยการประกวดประตมากรรมเพชรยอดมงกฎ ครงท ๔ ประเภท พระพทธรป ระดบนกศกษา - ไดรบรางวลชนะเลศการประกวดออกแบบตราสญลกษณประจ าอ าเภอเวยงปาเปา เนองในงาน ๑๐๘ ป อ าเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย