สารบญ

แผงสวตชไฟฟาแรงดนตาและคอนโทรลเกยร 1 ประเภทของการทดสอบตามมาตรฐาน IEC 60439-1 และ มอก. 1436-2540 2 การทวนสอบโดยการออกแบบ 4 การทวนสอบโดยการคานวณ 12 การทวนสอบโดยการประยกตใชกฎการออกแบบ 12 การทวนสอบโดยการเปรยบเทยบกบการออกแบบอางอง 13 การทวนสอบโดยการทดสอบ 13 การทวนสอบโดยการทดสอบประจา 13

Commissioning Test หรอการทดสอบความพรอมกอนการใชงาน 17 การตดตงแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา 17 การบารงรกษาแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา 17 อปกรณปองกนหลกๆ ทเกยวของกบการใชงานภายในแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา 19 1. เซอรกตเบรกเกอร 19 2. ฟวส 36 3. เครองตดไฟรว 39

1

แผงสวตชไฟฟาแรงดนตาและคอนโทรลเกยร (Low-voltage switchgear and Controlgear)

แผงสวตชไฟฟาแรงดนตา หรอชดประกอบสาเรจควบคมไฟฟาแรงดนตา (ตาม มอก. 1436) หรอ

แผงบร ภณฑประธานรวมแรงดนตา (MDB : Main Distribution Board) หรอ ตควบคมไฟฟา หรอDistribution Board (DB) หรอแผงสวตชฯตางๆ โดยในอดตตงแตป 2540 ทไดออกมาตรฐาน มอก. 1436 มากวา 17 ป (คด ณ. ป 2557) ทไดผลตและทดสอบตาม IEC 60439-1 และ/หรอ มอก.1436 ทม 2 แบบ (แบบ Type-Tested Assembly และแบบ Partial Type-Tested Assembly) โดยแบบ Type-Tested Assembly นาจะเปนคาตอบของการเลอกผผลตทไดมาตรฐาน เพอบรรลเปาหมายดานวศวกรรม ในเรอง ความปลอดภย ความเชอถอได ความมนคง ความมเสถยรภาพ ตอระบบไฟฟา และทขาดไมได คอ การประหยดในทางเศรษฐศาสตร เหตผลทกลาวขางตนในเรองการประหยดในทางเศรษฐศาสตร เพราะผผลตแผงสวตชฯ สวนใหญจะมการวจยและพฒนามาอยางตอเนอง และผผลตนนๆ จะเปนผผลตอปกรณปองกนตางๆ อยแลว ซงผผลตดงกลาวจะมการจาหนายและใชงานอยทวโลก ซงกจะเปนไปตามหลกทางเศรษฐศาสตร คอ การผลตแบบเปนจานวนททาใหเกดจดคมทน (Economics of scale) ดงนนหากผผลตใดทมปรมาณในการขายแผงสวตชฯ หรออปกรณปองกนมากๆ ผผลตนนๆ กจะทาใหเกดศกยภาพดานคณภาพของสนคาและการประหยดในทางเศรษฐศาสตร ซงรวมถงการทา Licensee กบผผลตทไดรบการทวนสอบโดยตรงจาก Licensor ดวย MDB (แผงบรภณฑประธานรวมแรงดนตา) เปนหวใจทสาคญอยางมากสด เพราะเปนศนยรวมของระบบไฟฟาทควบคมวงจร หรออปกรณไฟฟาทงหมด ทงนมาตรฐาน IEC 60439-1 ยงรวมไปถงแผงสวตชฯ ตางๆ ดวย เชน Main Distribution Boards, Distribution Switchboards, Power Factor Correction Cubicle, Pump & Motor Starter Cubicle, Variable Speed Drives Cubicle เปนตน ดงนนหากแผงสวตชฯ ทกๆ แผงสวตชฯ ผานการทดสอบเฉพาะแบบ (TTA) มา กจะเรยกไดวา แผงสวตชฯ ทงระบบไฟฟาน เปน Fully Type-Tested Assembly

ภาพประกอบ แผงสวตชไฟฟาแรงดนตา ตาม IEC 60439-1, IEC61439-2,3 แบบ Type-Tested Assembly

2

ประเภทของการทดสอบ ตามมาตรฐาน IEC60439-1 และ มอก. 1436-2540 โดยสรป ดงน แบบท 1 Type-Tested low-voltage switchgear and controlgear Assembly (TTA) แผงสวตชฯ แรงดนตาแบบทผานการทดสอบเฉพาะแบบ เปนแผงสวตชฯ แรงดนตาทไดประกอบใหตรงตามแบบหรอระบบทปราศจากการบดเบอน คอ มการทดสอบอยางละเอยดทกขอตามตารางท 7 ของ IEC 60439-1 (อนนยงไมรวมการทดสอบปลกยอยอกมายมายนะ เชน เซอรกตเบรกเกอร รวมถงวสดตางๆ พวกนอต ยาง หรอ shield เปนตน ทตองผานการทดสอบมากอนประกอบเปนแผงสวตชฯ) โดยลกษณะของการใชงานจรงตาม Single line กบโครงการตางๆ ของทานนน ใหเปนไปตามแบบทผาน การทดสอบเฉพาะแบบ (TTA) เชน ในหวขอเรองขดจากดของอณหภมทสงขน ในสวนของเมนบสบาร ยกตวอยางทเมนบสบารพกดกระแสไฟฟา 5000A กหมายความวา ในการทดสอบเมนบสบาร กจะมการจายกระแสไฟฟาท 5000A ใหบสบารตามขอกาหนดของมาตรฐานฯ โดยบสบารนนจะตองจายกระแสไฟฟาไดโดยไมทาใหอณหภมสงขนเกนขอกาหนด หรอมอณหภมสงขนเกนกวา 105 องศาเซลเซยส แบบทไมตองมการตดพดลม หรอการระบายอากาศเพมเตม เมอนาไปใชจรง กไมจาเปนตองตดพดลมเพมเตม จากทเคยทดสอบไว (โดยมสภาพแวดลอมการใชงานทปกต) เปนตน แบบท 2 Partially Type-Tested low-voltage switchgear and controlgear Assembly (PTTA) แผงสวตชฯ แรงดนตาแบบทผานการทดสอบเฉพาะแบบเปนบางสวน คอ ทาการทดสอบบางสวนและไมไดทาการทดสอบอกมากมายหลายสวน โดยใชตวเลขจากการคานวณแทนการทดสอบ การตรวจพนจดวยสายตา การทวนสอบกตาม โดยปจจบน IEC 61439 จะไมนามากลาวถงอกเลย

ทงนจะเหนไดชดเจนวาแผงสวตชฯ ทผานการทดสอบ แบบ Fully Type-Tested Assembly หรอ Type-Tested Assembly จะสรางความมนใจในเรองความปลอดภย และความเชอถอไดในระบบไฟฟามากกวาแบบ Partial Type-Tested Assemble การออกมาตรฐานใหม IEC 61439-1,2 มาทนแทน ความผดพลาด หรอความเสยหาย ไดม การปรบเปลยน เพมเตมทมากขนจาก มาตรฐาน IEC60439-1 เพอใหตรงกบความปลอดภย ความเชอถอได ความสะดวก และหลกการทางเศรษฐศาสตรโดยมการเปลยนเปน IEC 61439 ทม series หรอสวนยอยๆ ดงตอไปน

– IEC 61439-1: General rules – IEC 61439-2: Power switchgear and controlgear ASSEMBLIES (PSC-ASSEMBLIES) – IEC 61439-3: Distribution boards (to supersede IEC 60439-3) – IEC 61439-4: ASSEMBLIES for construction sites (to supersede IEC 60439-4) – IEC 61439-5: ASSEMBLIES for power distribution (to supersede IEC 60439-5) – IEC 61439-6: Busbar trunking systems (to supersede IEC 60439-2)

สาหรบแผงสวตชไฟฟาแรงดนตาและคอนโทรลเกยร หรอชดประกอบสาเรจควบคมไฟฟาแรงดนตา (ตาม มอก. 1436 ตงแตป 2540) หรอ แผงบรภณฑประธานรวมแรงดนตา หรอ แผงสวตชฯตางๆ ทไดใชตนฉบบจาก IEC 60439-1 จะถอไดวาแตกตางกนอยางมากกบมาตรฐาน IEC 61439-1, IEC 61439-2, IEC 61439-3 และมรายละเอยดตางๆ ทตองพจารณาดงตอไปน

1. Low-voltage switchgear and controlgear assemblies : IEC 61439-1 : General rules (แผงสวตชไฟฟาแรงดนตาและคอนโทรลเกยร : IEC 61439-1 : General rules)

3

2. Low-voltage switchgear and controlgear assemblies : IEC 61439-2 : Power switchgear and controlgear assemblies (แผงสวตชไฟฟาแรงดนตาและคอนโทรลเกยร : IEC 61439-2 : ) power switchgear and controlgear assembly (PSC-ASSEMBLY) เปนแผงสวตชไฟฟาแรงดน

ตาและคอนโทรลเกยร ทใชในการกระจายและควบคมการใชพลงงาน สาหรบทกประเภทของโหลด การใชงานสาหรบงานอตสาหกรรม พาณชย การใชงานทคลายกน ทมการทางานโดยบคคลธรรมดา โดยแรงดนไมเกน 1000Vac. หรอ 1500Vdc. Edition แรกของมาตรฐาน IEC 61439-1 โดยไดมการยกเลกและแทนท Edition 4 ของ IEC60439-1(1999) ถอเปนการแกไขทางเทคนคอยางมนยสาคญ ตงแต ป พ.ศ. 2553 ดงตอไปน

- ดวยแนวทางของ IEC 60439-1ฉบบลาสด ไดเปลยนมาเปนมาตรฐาน IEC 61439-1 ซงจะเปนสวนรายละเอยดแบบครอบคลมทวไป

- ใน IEC 61439 และกจะมสวนยอยอนๆ ประกอบเปน series ตามทกลาวขางตนแลว - การทดสอบแบบ TTA (การทดสอบเฉพาะแบบ : ทดสอบทกขอ) และ PTTA (การทดสอบ

บางสวนบางขอ) จะถกกาจดไป โดยวธการในการทวนสอบ - สามสงทแตกตางกน แตเทยบเทาประเภทของการทวนสอบ ความตองการทถกแนะนา

การทวนสอบ โดยการทดสอบ การคานวณหรอการวด หรอการทวนสอบความพงพอใจดวย กฎการออกแบบ

- ความตองการทเกยวกบอณหภมทเพมขน ทไดรบการชแจง - the rated diversity factor (RDF) จะถกครอบคลมในรายละเอยดมากขน - ความตองการจากมาตรฐานสาหรบตเปลา สาหรบไวประกอบ (IEC 62208) ทตองมการจด

ทะเบยน - โครงสรางทงหมดของ มาตรฐานทสอดคลองกบ ฟงกชน ใหม ทเปน " กฎทวไป "

มาตรฐาน ขอบเขตของมาตรฐาน IEC 61439-1 น มขอกาหนดและเงอนไขในการบรการ ความตองการ ในการกอสราง คณสมบตทางเทคนค และความตองการในการทวนสอบเพอแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา และคอนโทรลเกยร โดยพจารณาสงทเกยวของ ดงตอไปน

- การประกอบทแรงดนไฟฟา ไมเกน 1000Vac. หรอ 1500Vdc. - การประกอบทอยกบท หรอเคลอนท โดยมหรอไมม enclosure - การประกอบทเจตนาสาหรบใชในการเชอมตอการกาเนด การสง การจาหนาย การแปลงของ

พลงงานไฟฟา และสาหรบควบคมพลงงานไฟฟา อปกรณบรโภค - การประกอบทถกออกแบบสาหรบการใชภายใตเงอนไขพเศษและเงอนไขการบรการ - การประกอบทถกออกแบบสาหรบอปกรณไฟฟาของเครองจกร ขอกาหนดทมเสรมสาหรบ

การประกอบใหเปนสวนหนงของเครองจกรทถกครอบคลมโดย IEC 60204 series

มาตรฐานนไดนามาใชกบการประกอบทงหมด วาทไดถกออกแบบ ผลต และการทวนสอบ บนพนฐานหนงหรอมาตรฐานอยางเตมทและผลตในแบบปรมาณ

4

มาตรฐานนไมสามารถใชเพยงลาพง ทจะระบประกอบหรอนาไปใชเพอวตถประสงคในการกาหนดรวมกนมาตรฐานนไมไดนาไปใชกบแตละอปกรณ และสวนประกอบในตวเอง เชน การสตารทมอเตอร สวตชฟวส, อปกรณอเลกทรอนกสและอน ๆ ซงจะสอดคลองกบมาตรฐานผลตภณฑทเกยวของ การทวนสอบ (Verification)

1. การทวนสอบโดยการออกแบบ เปนการทวนสอบททาในกลมตวอยางการประกอบหรอสวนของ การประกอบทแสดงใหเหนวาการออกแบบทไดตรงตามความตองการของมาตรฐานการประกอบ ทเกยวของ

หมายเหต การทวนสอบโดยการออกแบบ อาจประกอบดวยหนงหรอมากกวาหนงวธรวมกน อนไดแก การทดสอบ การคานวณ การวดทางกายภาพ หรอการใชกฎการออกแบบ

2. การทวนสอบโดยการทดสอบ ทาในกลมตวอยางประกอบหรอในสวนของการประกอบทจะรบรองวาการออกแบบตรงตามความตองการของมาตรฐานการประกอบทเกยวของ

หมายเหต การทวนสอบเทยบเทากบการทดสอบเฉพาะแบบ Type Tests 3. การประเมนการทวนสอบ การทวนสอบโดยการออกแบบของกฎการออกแบบทเขมงวด หรอ

การคานวณทใชกบกลมตวอยางทประกอบ หรอ ไปยงสวนของการประกอบทจะแสดงใหเหนวา การออกแบบทตรงตามความตองการของมาตรฐานการประกอบทเกยวของ

4. การทวนสอบโดยกฎการออกแบบ กฎทกาหนดสาหรบการออกแบบของการประกอบซงอาจจะนาไปใชเปน ทางเลอกในการทวนสอบโดยการทดสอบ

5. Routine test การทวนสอบของแตละการประกอบ การดาเนนการในระหวาง และหรอหลงจาก การผลต เพอยนยนวา ไดสอดคลองกบความตองการของมาตรฐานการประกอบทเกยวของ

ผผลต จะประกอบดวย original manufacturer และ assemble manufacturer ผประกอบ ซงเปนผประกอบและรบผดชอบในการประกอบใหเสรจสมบรณ โดยผผลตและผประกอบอาจจะเปนคนละองคกรกบ original manufacturer การผลต และ / หรอการประกอบ ผประกอบสามารถดาเนนการนอกเหนอจากผผลตเดมได การทวนสอบโดยการออกแบบ ม วตถประสงคเพอทวนสอบการปฏบตของการออกแบบของ การประกอบ หรอ การประกอบทมความตองการของมาตรฐานตอเนองชดน การทดสอบจะตองไดรบ การปฏบตเปนตวแทน ตวอยางของการประกอบในสภาพทกระจางและเปนเงอนไขใหม ทเ กยวกบ การประกอบการทดสอบ โดยการทดสอบทไดดาเนนการตาม IEC60439 series กอนทจะมการตพมพมาตรฐานผลตภณฑทเกยวของใน IEC 61439 series และการทดสอบผลลพธทตอบสนองความตองการของสวนทเกยวของกบ IEC 61439 การทวนสอบเหลานไมจาเปนตองทาซา เพอยนยนในมาตรฐานผลตภณฑของอปกรณตดตอน (switching) ในการประกอบ ทไดเลอกใหสอดคลองกบการเลอกใชและตามคาแนะนาของผผลต การทวนสอบการออกแบบ จะตองบรรลผลโดยการประยกตใชอยางใดอยางหนง หรอมากกวา 1 วธ ตามการเทยบเทา และทางเลอกตามความเหมาะสม : การทดสอบ, การคานวณ, การวดทางกายภาพ หรอ การทวนสอบของกฎการออกแบบ ตามตาราง รายการการทวนสอบโดยการออกแบบ ทตองปฏบตตาม ดงตอไปน

5

No. Characteristic to be verified Clauses or subclauses

Verification options available Verification by testing

Verification by calculation

Verification by design rules

1 Strength of material and parts: 10.2

Resistance to corrosion 10.2.2 YES NO NO

Properties of insulating materials: 10.2.3

Thermal stability 10.2.3.1 YES NO NO

Resistance of insulating materials to normal heat 10.2.3.2 YES NO NO

Resistance to abnormal heat and fire due to 10.2.3.3 YES NO NO

internal electric effects

Resistance to ultra-violet (UV) radiation 10.2.4 YES NO NO

Lifting 10.2.5 YES NO NO

Mechanical impact 10.2.6 YES NO NO

Marking 10.2.7 YES NO NO

2 Degree of protection of enclosures 10.3 YES NO YES

3 Clearances and creepage distances 10.4 YES YES YES

4 Protection against electric shock and integrity of 10.5

protective circuits:

Effective continuity between the exposed 10.5.2 YES NO YES

conductive parts of the ASSEMBLY & the protective circuit

Effectiveness of the assembly for external faults 10.5.3 YES YES YES

5 Incorporation of switching devices & components 10.6 NO NO YES

6 Internal electrical circuits and connections 10.7 NO NO YES

7 Terminals for external conductors 10.8 NO NO YES

8 Dielectric properties: 10.9

Power-frequency withstand voltage 10.9.2 YES NO NO

Impulse withstand voltage 10.9.3 YES NO YES

9 Temperature-rise limits 10.10 YES YES YES

10 Short-circuit withstand strength 10.11 YES YES YES

11 Electromagnetic compatibility (EMC) 10.11 YES NO YES

12 Mechanical operation 10.11 YES NO NO

ตาราง รายการการทวนสอบโดยการออกแบบ

ประสทธภาพการทางานประกอบ อาจจะไดรบผลกระทบจากการทวนสอบโดยการทดสอบ เชน การทดสอบกระแสลดวงจร การทดสอบเหลาน ไมควรทจะดาเนนการประกอบขณะทกาลงดาเนนการบรการ (service) การประกอบทผานการทดสอบและไดมาตรฐานของผผลตแลว ไมจาเปนตองผานการทวนสอบ

6

โดยวธออกแบบอก ถาผผลตเดมไดใหขอกาหนดและขอแนะนาในการประกอบทครบถวนสมบรณแลว ผประกอบจะตองปฏบตตามขอกาหนดและขอแนะนาอยางเครงครด การทวนสอบการออกแบบจะประกอบดวยขนตอนทสาคญดงตอไปน

1) Constructional requirements 1. Strength of materials and parts การพจารณาในเรองความแขงแรงของวสดและสวนประกอบ

โดยการประกอบจะถกสรางขนจากวสดทมความสามารถในการทนตอความเครยดทางกล ทางไฟฟา ความรอน และสงแวดลอม เชน การผกรอน รงส UV. ทมแนวโนมจะพบในการระบเงอนไข การใหบรการ รปรางภายนอกของการประกอบ enclosure อาจจะสรางขนมาจากวสดตางๆ เชน ฉนวน โลหะ วสดทเหมาะสมตางๆ

2. ระดบการปองกนในเรองการกระแทก ระดบการปองกนสงแปลกแลอมทเปนของแขงและของเหลว IP : IEC60529

ดงตารางแนบ

ตาราง ระดบการปองกนสงแปลกแลอมทเปนของแขงและของเหลว IP : IEC60529

3. Cleผวฉ

4. Protfaulการบ

5. Incoและตอ อจะต

รปแบบตIEC 614การกน :คอ สวนการกน ต

Form จความผดซงคณลกPartition

earances anฉนวน ระยะแtection agalt ในแบบตาบรการ orporation oเคลอนท การอปกรณปองกองไดรบการท

ตอไปนเปนรป439 – 1,2 F: Partition นของ Metal-ตองเปนวสดท

ะมคณสมบตดปกต (Limitกษณะหรอรปns กนแยกระ

d creepageแยกขาดจากแหainst electriงๆ เชน auto

of switchingรเลอกใชอปกกน รวมถงอปทดสอบตามมา

ปแบบของกาForm (partit

-enclosed sทเปนโลหะ หร

ตในการลดโt Fault) ทอปแบบการแบหวางอปกรณ

e distances หลงจาย คณสc shock กาomatic disc

g devices aรณ การตดตง

ปกรณตางๆ จาตรฐานของแ

ารแยกโดยใชทtion) withi

switchgear aรออโลหะ เพอ

โอกาสการเกาจเกดขนไมบงกนแยกสวณหลกออกอยา

7

การออกแบบสมบตไดอเลคารปองกนไฟฟconnection

and compoง การเขาถง จะไมขอกลาวแตละอปกรณ

ทขวางกนหรn an assem

and controlอกนสวนตางๆ

กดความผดปมใหลกลามไวนทมไฟฟา (างชดเจน การ

บทพจารณาถงคทรก ฟาชอก จากว

การกนสวนไ

onents อปกการกนตาแหวถง เนองจากโดยสมบรณแ

รอผนงกน mbly

gear ทแยกสๆ ของตออกจ

ปกต (Fault)ปยงชองหร(Live Part) หรกนแยกสวนต

ง ระยะหางใน

วสดทเปนฉนวไฟฟา เงอนไข

รณตางๆ ทมนงการวาง เป

กอปกรณตางๆแลว

สวนตางๆ ขจากสวนทมไฟ

อกทงยงเปอสวนอนๆ หรอสวนทเปนตางๆ ภายในต

นอากาศ ระยะ

วน เปลอก กาขในการปฏบต

ารวมกนในสวปนตน ทงนอๆ ทกลาวถงข

องต ออกจาฟฟา

ปนการจากดภายในตสวตนอนตราย โดตจะพจารณาด

ะหางตาม

ารปองกนตการและ

วนทถาวรปกรณตดขางตนนน

กกนโดย

ขอบเขต ตชบอรด ดยการใช ดงน

8

รปการกาหนดสญลกษณของการกน ภายในต Busbar ,Including distribution busbars

อปกรณหลก (Function Unit)

ขวตอสาย (terminal)

สวนหอหม (enclosure) การกนภายใน (Internal Separation ) หมายเหต สของบสบาร ปจจบนมการกาหนดสใหเปนไปตามสของสายไฟฟา คอ

ฟา ,นาตาล ,ดา ,เทา ,เขยว ( N ,L1 ,L2 ,L3 ,PE )

ฟอรมมทงหมด 7 ฟอรม ดงน

โดยในแตละฟอรมจะมรายละเอยดดงน

ภายในตสวตชบอรดจะไมมการกนชองแบงแยกบสบารออกจากอปกรณและขวตอสายตวนาภายนอกออก จากกน ควรมอาคลคกนสวนบสบารและตอเชอม เพอความปลอดภยเมอมการเปดตสวตชบอรด

ตองมแผนอาคลค กนดานหนา ในสวนของบสบารและชวตอสาย หรอสวนใดๆ ทเปนตวนาไฟฟา เพอความปลอดภยของผปฏบตงาน

มการกนชองเดยว

- มการก- มการก- มการก

- มการก- มการกกบอปกร

มการกน(Termin

นแยกระหวางว หรอใกลกนก

นแยกระหวางนแยกอปกรณนแยกขวตอส

นแยกอปกรณนแยกขวตอสรณ

นแยกระหวางnal for Exter

งชองบสบารกบบสบาร

งชองบสบารอณแตละ Unit สายตวนาภาย

ณแตละ Unit สายสาหรบตว

งชองของบสบrnal Conduc

รออกจากตวอ

ออกจากตวอปออกจากกน นอก ออกจาก

ออกจากกน นาภายนอกอ

บารออกจากctor) แตอปก

9

อปกรณ แตส

ปกรณ

กอปกรณ แตจ

ออกจากบสบา

ตวอปกรณ (รณและขวตอ

สาหรบขวตอ

จะอยภายในช

าร แตขวตอสา

(Outgoing Uอสายจะอยภา

อสายตวนาภ

ชองเดยวกนห

ายดงกลาวจะ

Unit) และขวตยในชองเดยว

ายนอก จะอ

หรอใกลกบบส

ะอยภายในชอ

ตอสายตวนาวกนโดยไมมกา

อยภายใน

สบาร

งเดยวกน

ภายนอก ารกน

- มการก- มการก- มการกอปกรณ

- มการก- มการก- มการกอปกรณ

นแยกระหวางนแยกอปกรณ

กนแยกขวตอสณ (Outgoing

นแยกระหวางนแยกอปกรณ

กนแยกขวตอสณ (Outgoing

ก

Form ต

Form

Form 2

Form 2

Form 3

Form 3

Form 4

Form 4

งชองบสบารอณ (Outgoingสายสาหรบตว Unit) แตขว

งชองบสบารอณ (Outgoingสายสาหรบตว Unit) และแ

การกน

ต

1

2A

2B

3A

3B

4A

4B

ออกจากตวอป Unit) แตละวนาภายนอก ตอสายดงกลา

ออกจากตวอป Unit) แตละวนาภายนอก ยก Feeder อ

ตารางสรปฟอปกรณ

&

อปกรณ

X

X

X

X

10

ปกรณ (Outg Unit ออกจา(Terminal fาวจะอยภายใ

ปกรณ Unit ออกจา(Terminal fออกจากนอย

ฟอรมตและลกอปกรณ

&

บสบาร

X

X

X

X

X

X

oing Unit) ากกน for Externalในชองเดยวกน

ากกน for Externalางชดเจน

กษณะการกน อปกรณ

&

ขวตอ

X

X

X

l Conductorน

l Conductor

ณ ขวต

&

อ ขวต

X

X

r) ออกจากบส

r) ออกจากบส

ตอ ข

&

ตอ บ

X

X

สบารและ

สบารและ

ขวตอ

&

สบาร

X

X

X

X

11

หมายเหต 1. ควรมแผนอาคลคกนในฟอรม 1 หรอ สวนอนๆ ทจาเปน เพอความปลอดภย 2. การกนจะมสวนชวยปองกนการลกลาม ความเสยหายทอาจจะลกลามไปยงสวนอนๆ ภายใน

แผงสวตช 3. การเลอกใชระดบการกนทสงๆ หรอ มการกนมากๆ จะทาใหมการเพมขนาดของอปกรณหรอ

วสดตางๆ มากขน เนองจากตองมการคานงถงเรองการระบายความรอน เพอใหแผงสวตชนนๆ สามารถจายกระแสไฟฟาไดตามพกดทใชงาน ตามพกดของเซอรกตเบรกเกอร หรอ พกดของบสบาร หรอ อปกรณ วสดอนๆ ทประกอบกน

4. การกน จะมผลตอการใชงาน การตดตง และการบารงรกษาแผงสวตช เนองจากการกนในระดบทสงกจะตองมการถอดชนสวนของสวนกน ออกมาจากแผงสวตช เพอการเปลยนอปกรณตางๆ ของแผงสวตช

6. Internal electrical circuits and connections ในสวนของวงจรหลก วงจรชวย ตวนาเปลอยและทมฉนวน การเลอกและการตดตงของการปองกนตวนาเพอลดโอกาสของการเกนกระแสลดวงจร การแสดงของตวนาปองกน(PE,PEN,N)ของวงจรหลก

7. Cooling จากธรรมชาตและจากการบงคบการระบายอากาศ 8. Terminals for external conductors

2) Performance requirements 1. Dielectric properties เปนความสามารถคงทนตอแรงดนสงไดชวขณะและความสมบรณของฉนวน

กนความรอนทเปนของแขง ทมการทวนสอบ โดย power frequency withstand voltage และความสามารถในการทนตอการแรงดนสงชวขณะเปนการทวนสอบโดยแรงกระตนใหทนตอแรงดนไฟฟา

2. Temperature rise limits การจากดอณหภมทเพมขน ตามตารางท 6 ของมาตรฐาน IEC 61439-1 3. Short circuit protection and short circuit withstand strength การปองกนการลดวงจร และ

ความแขงแรงในการทนตอการลดวงจร โดยการประกอบจะตองมความสามารถในการทนตอความรอน และ dynamic stresses ทเกดจากกระแสลดวงจรไมเกนคาพกด หมายเหต

1. ความตงเครยดจากกระแสลดวงจร อาจจะถกลดลงโดยการใช อปกรณจากดกระแส (current limiting devices)

2. การประกอบไวใชสาหรบระบบ IT อปกรณปองกนการลดวงจรควรมความสามารถในการตดวงจรเพยงพอ ในแตละขวทแรงดน L to L เพอจดการให double earth fault หมดไป

3. เวนแตจะระบเปนอยางอนใน คมอการใชงาน และการบารงรกษาของผผลต การประกอบ ทไดรบภายใตการลดวงจร

4. Electromagnetic compatibility : EMC ตาม Annex J. ใน IEC61439-1 5. Mechanical operation เปนการทดสอบการทางานทางกล ในสวนตางๆ เพอความมนใจวาสามารถ

ทางานไดเปนปกต

12

การทวนสอบโดยการคานวณ วธการคานวณ 2 วธ ทไดเตรยมไว ทงการกาหนดปรมาณอากาศจากอณหภมทสงขนภายในต ทมสาเหตมาจากาลงสญเสยของวงจรทงหมด และเปรยบเทยบอณหภมนกบการจากดอปกรณทตดตง วธการ ทแตกตางกนในทางความสมพนธระหวางการสงผานพลงงานทสญเสย และอณหภมทสงขนของอากาศภายในตเปนการสบหาใหแนใจ เพราะอณหภมในพนททเกดขนจรงจากการทกระแสไหลผานสวนตางๆ ไมสามารถคานวณไดโดยวธการเหลาน ขอจากดบางอยางและความปลอดภยทเผอไวเปนสงทจาเปนและมการรวม ในสวนตางๆ ดงน

การประกอบชองเดยวทมพกดกระแสไมเกน 630 วธในการทวนสอบ อณหภมทสงขนของการประกอบชองเดยวจากการจายกระแสทงหมดไมเกน 630A และพกดความถไมเกน 60 Hz ทอาจจะทาไดโดยการคานวณหากมเงอนไขตางๆ ครบ เชน ขอมลการสญเสยพลงงานของอปกรณ ,การกระจายความรอนจากการสญเสยพลงงาน ,การระบายความรอนของอปกรณททางานไมเกนพกด 80% การไหลเวยนของอากาศ, ตวนากระแสทเกน 200A กระแสไหลวนและการสญเสยของแกนเหลก ,ตวนาทงหมด ,อปกรณ และอณหภมทสงขนของอปกรณ

การประกอบหลายชองทพกดกระแสไมเกน 1600A วธในการทวนสอบ ของอณหภมทเพมขนของการประกอบหลายชองทกระแสไมเกน 1600A และพกดความถไมเกน 60 Hz ทอาจจะทาไดโดยการคานวณตามวธการประมาณคาหากมเงอนไขตางๆ ครบ เชน ขอมลการสญเสยพลงงานของอปกรณ, การกระจายความรอนจากการสญเสยพลงงาน, การระบายความรอนของอปกรณททางานไมเกนพกด 80% การไหลเวยนของอากาศ, ตวนากระแสทเกน 200A กระแสไหลวนและ การสญเสยของแกนเหลก, ขนาดของตวนาทงหมด, การระบายอากาศตามธรรมชาตของตวต การทวนสอบโดยการประยกตใชกฎการออกแบบ โดยการเปรยบเทยบ จากการประกอบทไดรบการทวนสอบดวยการออกแบบทไดผานการทดสอบ แลวใชรายการตรวจสอบทเตรยมไวในตาราง Short-circuit verification by design rules : check list

Item no. Requirement to be considered YES NO

1 Is the short-circuit withstand rating of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed, less than or equal to, that of the reference design?

2 Is the cross sectional dimensions of the busbars and connections of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed, greater than or equal to, those of the reference design?

3 Is the spacing of the busbars and connections of each circuit of design?the ASSEMBLY to be assessed, greater than or equal to, those of the reference

4 Are the busbar supports of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed of the same type, shape and material and have, the same or smaller spacing, along the length of the busbar as the reference design?

5 Are the material and the material properties of the conductors of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed the same as those of the reference design?

13

Item no. Requirement to be considered YES NO

6

Are the short-circuit protective devices of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed equivalent, that is of the same make and seriesa) with the same or better limitation characteristics (I2t, Ipk) based on the device manufacturer’s data, and with the same arrangement as the reference design?

7 Is the length of unprotected live conductors, in accordance with 8.6.4, of each non-protected circuit of the ASSEMBLY to be assessed less than or equal to those of the reference design?

8 If the ASSEMBLY to be assessed includes an enclosure, did the reference design include an enclosure when verified by test?

9 Is the enclosure of the ASSEMBLY to be assessed of the same design, type and have at least the same dimensions to that of the reference design?

10 Are the compartments of each circuit of the ASSEMBLY to be assessed of the same mechanical design and at least the same dimensions as those of the reference design?

‘YES’ to all requirements – no further verification required. ‘NO’ to any one requirement – further verification is required, see 10.11.4 and 10.11.5.

a) Short-circuit protective devices of the same manufacture but of a different series may be considered equivalent where the device manufacturer declares the performance characteristics to be the same or better in all relevant respects to the series used for verification, e.g. breaking capacity and limitation characteristics (I2t, Ipk), and critical distances.

การทวนสอบโดยการเปรยบเทยบกบการออกแบบอางอง การประเมนของ Icw ของการประกอบและวงจรโดยการคานวณ และการประยกตใช กฎการออกแบบจะตองดาเนนการเปรยบเทยบการประกอบ ดวยการทวนสอบโดยการทดสอบแลว การทวนสอบโดยการทดสอบ การประกอบ หรอ ทกสวนตองทดสอบแบบสมบรณ จะตองตดตงตามการใชงานปกต โดยจะมรายการทดสอบ เชน วงจร บสบาร การตอ กระแสลดวงจร (Ic : Icc ,Icw ,Ipk) ,protective circuit ,EMC และ Mechanical operation เปนตน การทวนสอบโดยการทดสอบประจา การทวนสอบมวตถประสงค เพอตรวจสอบความผดพลาดในดานวสด คนผลต และตรวจสอบใหแนใจวา การทางานของการผลต ประกอบ ไดการทวนสอบโดยการทดสอบประจา เพอยนยนวาการทวนสอบโดย การออกแบบนนสามารถใชได

การทวนจากการเหวขอโดย

j

ลกษณะ1. open

3. Enclo3.1 cub

นสอบโดยการเลอกใชใหสอยสรปดงตอไป1) Construca) Strength b) degree oc) clearanced) protectioe) incorporaf) internal eg) cooling h) terminal2) Performai) dielectric j) Temperatk) Short circl) Electromm) mechan ะของแผงสวn-type ASSE

osed ASSEMicle-type AS

รทดสอบประจดคลองกบกาปน ction : of material

of protectiones and creeon against eation of buielectrical cir

s for externance : properties

ture rise limcuit protectagnetic com

nical operat

ตชฯ มหลายMBLY

MBLY มอกหลSSEMBLY

จา ไมตองใชการตดตงตามค

ls and partsn of enclos

epage distanelectric shocilt-in comporcuits and c

nal conducto

mits tion and shompatibility : ion

ยประเภทดง

ากประเภทยอ

14

กบอปกรณ แาแนะนาของ

s ures; nces; ck and integonents; connections

ors;

ort circuit wEMC

งน

อยดงน 3.2 mul

และสวนประกผผลตอปกรณ

grity of prot

;

withstand str

2. d

lti-cubicle-ty

กอบภายในตณ โดยการทว

tective circu

rength

dead-front A

ype ASSEM

วเองของการนสอบจะประ

uits;

ASSEMBLY

BLY

รประกอบ ะกอบดวย

3.3 desk

รายละเ1. ตรวจพนจพจในแผงสว2. การทประกอบการวดคดาเนนกกากบดแ ตาราง: ฉ

Circu

ReferenverificatNote : S : 3. การท

การทอน ๆในชวสาหร

k-type-ASSE

เอยดหวขอกพนจพจารณาารณาจากกวตช ดสอบความตบดวยในการตคาความเปนฉาร ซงเปนระ

แลและตองมา

ฉนวนกนความuit nomina

( V ) SELV and P

500 V > 500 V

nce : IEC 603tion SELV = SepePELV = Pro

ทดสอบความคทดสอบแรงดนๆ ทงหมดทเชวงระยะเวลา รบวงจรหลกแ

EMBLY

การทดสอบา การประกอารประกอบ

ตานทานของฉตรวจสอบคาฉนวน โดยใชดบคาความเปกกวาคามาตร

มรอนคาความl voltage

PELV

V 364-6-61 Ele

erated Extraotective ExtrคงทนของฉนวนสงควรจะดาชอมตอกบPE1 นาท ทจะ

และวงจรชวยค

3.4

พนฐาน ปรบ, การ Wirin การตดตง

ฉนวน (Insulaการทดสอบแชอปกรณวดคปนฉนวนทเกรฐาน IEC 60

มตานทานตาสDC test

( V2510

ectrical Inst

a - Low Voltra - Low Voวน (Dielectriเนนการ ในแ

E อปกรณจะะยงไมมการทคาใหเปนไปต

15

box-type +

ระจา (Routng, และ Elecการเดนสาย

ation Test) กแรงดนของวงคาความเปนกยวกบโลกดว364-6

สดดวย (IEC 6t voltage

V ) 50 00 000 allations of

tage ltage ic Voltage T

แตละเฟสและประสบความทาลายการทดามตาราง

box-type =

tine Test)ctrical Operย รวมถงการ

การดาเนนกางจรไฟฟาตาม

นฉนวนทแรงวย จะตองมก

60364-6) Insul

f building - V

Test) PE : Protectมสาเรจในผาดสอบแรงดน

= multi box-

ration (Inspeรทางานทาง

รทดสอบความมาตรฐาน ดนไมนอยกว

การวดอยางสม

lation resist( M� )

≥ 0.25 ≥ 0.5 ≥ 1.0

Verification

tive Earth ในการการทดนคายประจ อ

-type-ASSEM

ection) เปนงไฟฟาของส

มตานทานขอIEC 60439-1วา 500 VDCมาเสมอโดยห

tance

and testing

ในทางกลบกนดสอบ ถาในเอางถง IEC st

MBLY

การตรวจวนตางๆ

องฉนวนน1 : 8.3.4 C จะตองหนวยงาน

- Initial

นกบตวนาวลาใด ๆ tandard.

16

Rated insulation voltage (line to line) Ui Dielectric test voltage a.c. r.m.s. V V

Ui ≤ 60 1000 60 < Ui ≤ 300 2000 300 < Ui ≤ 690 2500 690 < Ui ≤ 800 3000 800 < Ui ≤ 1000 3500 1000 < Ui ≤ 1500 * 3500 * For d.c. only

ตาราง การทดสอบความคงทนของฉนวน การเลอกใชท 2.5 kV, นาน 1 นาทระหวาง 3 phase และ PE การทดสอบนจะถอวาผาน ไดโดยไมม puncture หรอ flashover เกดขน 4. ตรวจสอบคาความตอเนองของวงจรปองกน (Protective Circuit) โดยการทดสอบเพอความมนใจวา

แผงสวตชทไดผานการประกอบแลวนนมความตอเนองของวงจรปองกนไดอยางด จากการทดสอบ การตอถงกนของสาย PE ทงหมดของแผงสวตช และใหมนใจวา หากมการถอดสวนหนงสวนใดของวงจรปองกนออก วงจรปองกนสวนทเหลอจะตองไมขาดตอน

ภาพประกอบ ของแผงสวตชทไดตอวงจรปองกนอยางตอเนองกนทงระบบไฟฟา

17

Commissioning Test หรอ การทดสอบความพรอมกอนการใชงาน โดยปกตการทดสอบความพรอมกอนการใชงานแผงสวตช จะมครงแรกทโรงงานผผลต โดยการทา routine test และหากมการเขาตรวจสอบ หรอ ทดสอบ จากทางเจาของงาน ผออกแบบ ผคมงาน หรอ ผวาจาง กจะมการทา routine test ซา (ไมตองมกได) โดยหลงจากมการสงมอบแผงสวตช และตดตงทตาแหนงตองการ กจะมการทา routine test ซา เปนครงสดทาย กอนการใชงานรวมกบอปกรณสวนอนๆ เชน แผงสวตชแรงดนสง หรอ หมอแปลงไฟฟา หรอ แผงสวตชยอย เปนตน การตดตงแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา

1. แผงสวตชทใชงาน ตองตรงตามทออกแบบไวและตามการใชงานจรง โดยม Single line diagram แนบทแผงสวตชฯ และ Mimic เพอระบถงรายละเอยดความสมพนธของแตละวงจร หรอการระบวงจรทตวอปกรณปองกน เพอความสะดวกในการใชงานและการบารงรกษา

2. แผงสวตชฯ ตองมการวางในหองไฟฟาทมระยะหางระหวางแผงสวตชและอปกรณไฟฟาอนๆ ทถกตองตามมาตรฐานตดตงทางไฟฟา สาหรบประเทศไทย ของ วสท.

3. ตาแหนงทวางแผงสวตชฯ ทดควรคานงถงสภาพแวดลอมโดยรวม ทหางไกลจากนา ความชน พนทเปยก หรอ หากเปนพนทเสยงกควรมการปองกนแผงสวตชฯ ดวยวธตางๆ เชน การใชพกดการปองกนของแขงและของเหลวทสงขน เปนตน ทงนผออกแบบหรอผทกาหนดพนทวางแผงสวตชฯ จาเปนทจะตองทาการสารวจพนทกอน เพอระบ พกดการปองกนของแขงและของเหลวทสมพนธกบการใชงานแผงสวตชฯ รวมถงการตดตงแผงสวตชฯ ในพนทภายนอกอาคารดวย ทตองคานงถงสภาพแวดลอมโดยรวม และลกษณะการตดตงฯ

4. การตดตงแผงสวตชฯ ตองคานงถง เวลาในการเขาถงอปกรณฯ ภายในแผงสวตชฯ ในภายหลง เพราะสวนใหญการตดตงทไมด นนจะมสายไฟฟาเขา-ออก เตมพนททงหมด ทาใหไมสามารถเขาถงเพอ การเพมเตม เปลยนแปลง หรอการซอมบารงตางๆ ได ดงนนหากพนทหองในการวางแผงสวตชฯ ทจากด ทาใหตองมการลดพนทของแผงสวตชฯ จะทาใหขาดพนทในการเขา-ออกสายไฟฟา และ ควรมการจบยดสายไฟฟาทเขา-ออก ทตาแหนงพนทวางทไดเตรยมไว อยางแขงแรง และตอเนอง ไมทาใหโครงสรางของแผงสวตชฯ เสยหาย หรออยากตอการใชงานและการซอมบารงในภายหลง

การบารงรกษาแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา

1. ตรวจพนจพจารณา การประกอบ, การ Wiring, และ Electrical Operation (Inspection) 2. การตรวจสอบแผงสวตชฯ โดยการทดสอบการทางาน (Function Test) ทตวอปกรณไฟฟาตางๆ เชน

เซอรกตเบรกเกอร protective relay เปนตน รวมถงการบารงรกษาหลอลนสวนเคลอนทตางๆ ทเกยวของดวย เชน กลไกการเคลอนทของเซอรกตเบรกเกอร ตามคณสมบตของผผลต หรอ ผประกอบแผงสวตชแบบ Licensee ของผลตภณฑนนๆ หรอผทมความรทางดานน

3. การทดสอบความตานทานของฉนวน (Insulation Test) 4. การทดสอบความคงทนของฉนวน (Dielectric Voltage Test) 5. ตรวจสอบคาความตอเนองของวงจรปองกน (Protective Circuit) 6. การตรวจสอบพกดการขนแนนของสกร ตามมาตรฐานการขนแนนของสกร ควรสอบถามจากผผลต

แผงสวตชฯ ททาแผงสวตชฯ นนๆ เพอความถกตอง

18

7. การตรวจสอบเพอการบารงรกษา ตองมรอบระยะเวลาในการบารงรกษาทแนนอนและตอเนอง โดยมการเกบผลการตรวจสอบและบารงรกษาไวดวย เพอใชในการวเคาระหและตดสนใจในการบรหารจดการในอนาคต

ปจจยสาคญทตองพจารณาในเรองการเลอกใชแผงสวตชฯ หรอ ชดประกอบสาเรจควบคมไฟฟาแรงดนตา มดงน

เรองการทวนสอบใบรบรองทผานการทดสอบมาตรฐาน IEC60439-1 หรอ IEC61439-1,2,3 หรอ มอก.1436 มถกตองและตรงตามแบบ ตามคณสมบตทไดใชในโครงการนนๆ

ผผลตฯ หรอ ผผลตแบบ Licensee ตองไดใบรบรองทผานการทดสอบตามมาตรฐาน IEC60439-1, IEC61439-1,2,3 ทกหวขอตามพกดกระแสไฟฟาของเมนบสบารตางๆ ทเลอกใช หรอ เปนผผลตทมประสบการในผลตตามมาตรฐานขางตน มาอยางตอเนองเปนเวลานาน เชน มากกวา 10 ป เพอความมนใจในคณภาพการผลต จากประสบการณ ทกษะและความชานาญของผผลต

ผผลตฯ หรอผผลตแบบ Licensee ตองมมาตรฐานรบรอง ISO9001 : 2008 ผผลตฯ หรอผผลตแบบ Licensee ตองไดใบรบรองทผานการทดสอบตามมาตรฐาน IEC60439-1,

IEC61439-1,2,3 กบแผงสวตชฯประเภทตางๆ ดงน distribution switch-boards, power factor correction cubicle, fixed-type motor control centers, withdrawable-type motor-control center ,variable speed drives and starters column.

ผผลตฯ หรอ ผผลตแบบ Licensee ตองไดใบรบรองทผานการทดสอบของตวอปกรณไฟฟาและวสดทสาคญทกๆตว เพอประกอบขนเปนแผงสวตชฯทผานการทดสอบตามมาตรฐาน IEC60439-1, IEC61439-1,2,3 ซงอปกรณไฟฟาและวสดทใชตองตรงตามแผงสวตชฯทผานการทดสอบมา เชน ยหอ หรอรน ทใชทดสอบตรงตามยหอและรนในใบรบรองนนๆ

สามารถสอบยอนกลบในเรองใบรบรอง อปกรณทเลอกใช และกระบวนการผลต การทดสอบได

เอกสารอางอง : 1. มาตรฐานตดตงไฟฟาสาหรบประเทศไทย 2545 ฉบบปรบปรง ป พ.ศ. 2556. 2. สานกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม : มอก.1436 – 2540. 3. International Engineering Commission : IEC60439-1,2,IEC61439-1,2,3,IEC60529,IEC60898,

IEC60947-2 เปนตน

19

อปกรณปองกนหลกๆ ทเกยวของกบการใชงานภายในแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา จากรายละเอยดของสวนแผงสวตชไฟฟาแรงดนตา อปกรณไฟฟา หรอ อปกรณปองกนทมใชงานในแผงสวตชฯ จะมอปกรณปองกนหลกๆ ดงน 1. เซอรกตเบรกเกอร (circuit breaker : C.B) เปนอปกรณตดตอและปองกนกระแสเกนทม

สญลกษณในการใชงานตามภาพประกอบน

X X รปท 1 ภาพสญลกษณของเซอรกตเบรกเกอรทวไป และเซอรกตเบรกเกอรแบบ withdrawable ตามมาตรฐาน IEC ตามลาดบ หมายเหต จากสญลกษณของเซอรกตเบรกเกอรตามมาตรฐาน IEC จะบงชถงความหมายในแตละสวนดงน

- สวน หมายถง Disconnection หรอ switch เปนการตดตอวงจร หรอ Isolation ทจะตดสวน supply ออกทงหมดหรอแยก หรอกนไมใหมแรงดนไฟฟาหรอกระแสไฟฟากระโดดขามไดเลย เปนการเปดวงจรได 100% แบบไมมการกระโดดขามมาอกสวนหนงไดเลย

- สวน X หมายถง เปนการปองกนกระแสเกนในกรณตางๆ ทง กระแสเกน และกระแสลดวงจร มาตรฐานสาหรบ C.B หลกๆ ทมใชงานเพอความปลอดภยใหเหมาะสมตามลกษณะการใชงานโดยมมาตรฐานหลกๆ ดงน 1.1 IEC 60898 : Circuit-breaker for overcurrent protection for household and similar installation for a.c. and d.c. operation เปน C.B ทใชสาหรบบานอยอาศย เพอปองกนกระแสเกน มาตรฐานน สาหรบแรงดนไฟฟาระหวางสายทไมเกน 1000VAC หรอ 1500VDC ซงสวนใหญจะมการใชกรณกระแสไฟฟาสลบ ทมพกดแรงดนใชงาน 230V. / 400V. และกระแสไฟฟาตรงทมพกดกระแสใชงาน 1P (250VDC), 2P (500VDC, 4P (880VDC) หรอเปนไปตามคณสมบตของแตละผผลตฯ

เซอรกตเบรกเกอร : C.B หรอ ทเรยกวา Miniature circuit breaker : MCB ทใชงานตามมาตรฐาน IEC 60898 น ตองการใหเกดความปลอดภยสาหรบบคคลทไมมความรทอยอาศยในบานหรอลกษณะคลายๆ กนน ดงนน C.B ประเภทนจะไมสามารถปรบตงคาได เพราะไดมการปรบตงคาจากโรงงานผผลตและไดปดหรอผนกไว หลงจากมการปรบตงคากระแสใชงาน ทคากระแสตางๆ ทสวนใหญจะคอนขางเหมาะสมกบโหลดทจะใชงาน เชน 6, 10 (13 ไมนยมใช), 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63, 80, 100 และ 125A. ทมอณหภมโดยรอบไมเกน 40 องศาเซลเซยส และเฉลย 24 ชม. ไมเกน 35 องศาเซลเซยส โดยความสงในการตดตง ใชงานไมเกน 2000 เมตร ทงนตองดเอกสารทางเทคนคของผผลตประกอบกอน เพราะบางผผลตจะมอณหภมโดยรอบท 30 องศาเซลเซยส หรอความสงในการตดตงใชงานทอาจไมตรงตามน ดงนนตองตรวจสอบขอมลเทคนคของผผลตและมาตรฐานทเกยวของกอนการใชงาน

ขนาดมาเทากน ห1.5 เทา)นยมใชทการใชงา

C.B ตามการใชงา

กราฟ B ใชกบโ

จากพกดกระตรฐานจะมถหากมพกดกระ) และสวนใหทพกดกระแส น ตองใหเหม

รปท 2 ภาพ

รปท 3 ภาพ จากพกดกระ

มลกษณะการในตามกราฟ ด

: ตดทนทท โหลด ความต

รปท

ะแสใชงานของงแคพกดกระะแสสงตงแต ญการใชงานภ125A (ผผล

มาะสมกบขนา

MCB 1Pole

MCB 1Pole

ะแสใชงานแลวใชงานในแตลดงน

≥ 3 - 5In กานทาน

ท 4 ภาพกราฟ

ง C.B ทมอยแส 63A หม63 – 125A ภายในประเทลตหรอผนาเขาดการใชงานข

,2Poles และ

e ,2Poles แล

ว อกสงหนงยละประเภท มค

กราฟ C : ตด ใชกบโหล

ฟ B,C และ D

20

ของมาตรฐานมายถงขนาดขขนาดกจะให

ทศไทย จะนยมขา กจะไมเกบของมเตอร แล

ะ 3Poles <

ละ 3Poles <

ยงตองกลาวถงคณสมบตหลา

ดทนทท ≥ 5-ลด R ,L ,C ตามมาตรฐา

น IEC 60898ของ MCB ทพญขน (อาจมขมมการใชงานบสนคาคงคลงละเงอนไขประ

63A และ M

63A

งลกษณะงานากหลายตามก

-10 In กรา ใชกบโน IEC60898

8 นน จะมพพกดกระแส 6ขนาดใหญกวนทพกดกระแสงทพกดกระแสะกอบตางๆ ด

MCB 1Pole

นทใชดวย ตามกราฟ B, C แ

าฟ D : ตดทนโหลดมอเตอร

กดสงสดท 126 – 63A จาขนาด 63A ส 100A สงสสน) ขนาดพกดวย

= 80-125A

มมาตรฐานฯ และ D ใหเหม

นทท 10 - 15ร,กระแสกระโ

25A โดยจะมขนาดประมาณ ด ไมคอยกดกระแส

จงไดผลต มาะสมกบ

5 In ชกสงๆ

โ

ใดงนนพกตามความ

แบบ Plu

พกดกระแสลการทดสอบ C

โดยกาหนดใหO = สภาพขอC = สภาพขอCO = สภาพข t = ชวงเวลในการทดสอบกดกระแสลดวมเหมาะสมในการตดตงใชง

ug-in และ Bo

รปท 5 ภาพ เชอมตอขนส

รปท 6 ภาพ เชอมตอไฟไดดวย)

ลดวงจร C.B ตามมาตร

ห อง C.B เปดวอง C.B ปดวงของ C.B ปดวลาหลงจาก C.บนใชเวลา 3 วงจรของ C.B นการใชงาน งาน ของ C.B olt-on ตามรป

C.B แบบ Boกรทงทางเขา

C.B แบบ Pluดทนทเมอ Plu

รฐาน IEC608Ics = O -t-C

งจร เมอมกระจร เพอทางานวงจร (C) และ.B ไดรบกระแนาท ตามมาตรฐา

ตามมาตรฐาปประกอบน

olt-on ยดบน-ออก ไดดวยส

ug-in ยดบนรug ลงทรางบส

21

898 นนมรปแCO -t-CO

ะแสลดวงจรนสภาพปกตะเมอมกระแสแสลดวงจร เพ

าน IEC60898

าน IEC60898

ราง Din rail สายไฟ หรอ บ

ราง บสบาร แสบาร เพยงตอ

แบบการทดสอ

ลดวงจรทาใหพอรอให C.B

8 นนจะมขนา

8 และ IEC60

และประกอบบสบาร

และประกอบออสายไฟไปใชง

อบดงน

หเปดวงจรทนกลบมาทางาน

ดตงแต 3 ,5

0947-2 จะมด

บอยใน consu

อยใน consumงานเทานน (ท

ท (O) นเปนปกตอก

,6 ,10 ,15 แ

ดวยกน 2 ปร

umer unit ท

mer unit ทสทงนยงมแบบ

กครง ซง t

และ 25kA

ะเภท คอ

ทสามารถ

สามารถBolt on

1.2 IEC

มาตรฐานกระแสไฟ(250VDC

บคคลทมทางเทคนประเภทสามารถปงาน ขนา32, 40, 5000 แลกษณะโ1.2.1 กระแสใทการทดIEC6094และลกษ

รปท 7 ภ

ตามมาตตามมาตรายละเอ

C 60947-2 เปน C.B ทในน สาหรบแรฟฟาสลบ ทมC), 2P (500Vเซอรกตเบรกมความรทางเทนคหรอมวศวทสามารถปรปรบตงคาได าดตางๆ ทสว50, 63, 80,ละ 6300 A. โครงสรางดงรMiniature cชงานเหมอนดสอบทจะม47-2 นจะมคษณะการใชงาน

ภาพ MCB 1P

จากพกดกรรฐานฯ จงไดผ

ตรฐาน IEC60อยดคณสมบต K curve

กระแส(Instantกระแสใความตากระโชก

: Low-volชสาหรบโรงรงดนไฟฟาระพกดแรงดนใช

VDC), 4P (88กเกอร ทใชงทคนค ทใชสากรเปนผดแล

รบตงคาได แลโรงงานผผลตนใหญจะคอน 100, 160, จากพกดกร

รปประกอบน circuit breakนกน พกดกรมความเขมขคณลกษณะสมนทหลากหลา

Pole ,2Poles

ระแสใชงานผลต C.B ตาม

0898 โดยจะมตของกราฟดงนe เปนกราฟทส เก น ( thertaneous) เมใชงาน โดยอปานทาน+รแอคสง

tage switcงงานอตสาหะหวางสายทไมชงาน 230V.

80VDC) หรอ านตามมาตราหรบงานอตส หรอลกษณะละไมสามารถตกจะทาเปนปนขางเหมาะสม250, 400, 6ะแสใชงานขอ

ker : MCB ทมะแสลดวงจรนนอยกวามบตทหลากหยประเภทอป

s และ 3Pole

ขางตนแลวมลกษณะการใมการเพมกราน ทมคณสมบตใmal Overloอมการลดวง

ปกรณไฟฟาทนคเตอร เชน ม

22

chgear andกรรม ผทมคมเกน 1000V

/ 400V. เปนไปตามคณ

รฐาน IEC 60สาหกรรม อาะการใชงานทถปรบตงคาไดปมหรอจดทสมกบโหลดทจ630, 800, 10อง C.B ทมอย

มลกษณะเหมรกเหมอนกนC.B ตามมา

หลายกวา เพอกรณ

s < 63A และ

อกส งหนงใชงานในแตลาฟ K, MA

ในชวงแรก ทoad) และ ในจรขนจะทางานยมใชเซอรกมอเตอร หมอ

d controlgความรในการVAC หรอ 150และกระแสไฟณสมบตของแ947-2 น ตอาคารขนาดใหคลายๆ กนน ขนอยกบวตสามารถปรบตจะใชงาน เชน 000, 1250, ยของมาตรฐา

อนกบ C.B ตเกอบ 100%ตรฐาน IEC6อใหเหมาะสม

ะ MCB 1Pole

ท ยงตองกลละประเภท ทมและ Z ใหเห

ทมการทางานน ชวงสอง เ ปานในชวงเวลตเบรกเกอรกแปลง หรอ

gear : Circรใชงานฯ เพ00VDC ซงสวฟฟาตรง ทมแตละผผลตฯ งการใหเกดคญ หรอ สถาน ดงนน C.B

ตถประสงคกาตงคาไวให ซง0.5, 1, 2 , 4

1600, 2000,าน IEC 6094

ตามมาตรฐาน% ขนาดกเทา60898 โดย มกบการใชงาน

e = 80-125A

าวถง คอ ลมคณสมบตหลหมาะสมกบก

นของเซอรกตปนการท า งา (tripping)

กบลกษณะสมเพอใชกบโห

cuit breakeพอปองกนกรวนใหญจะมกามพกดกระแสใ ความปลอดภนทตางๆ ทมผประเภทนจะ

ารใชงาน หากงปกตจะมคาก4, 6, 10, 16, 2500, 32047-2 จะมการ

IEC60898 โากน เพยงแตMCB ตามมนทางดานอตส

A ของ IEC60

ลกษณะงานลากหลายมากการใชงานมาก

ตเบรกเกอรในานแบบทนท 8 - 12

บตการทางานลดมอเตอร ท

er ระแสเกน ารใชกรณใชงาน 1P

ภยสาหรบผมความระแบงเปนกเปนรนทกระแสใช, 20, 25,

00, 4000, รแบงตาม

โดยมพกดตกตางกน าตรฐาน สาหกรรม

947-2

ท ใ ช ดวย กกวา C.B กขน ซงม

นชวงของนทท น ใด 2 เทาของนประเภท ทมกระแส

23

Z curve เปนกราฟทมคณสมบตในชวงแรก ทมการทางานของเซอรกตเบรกเกอรในชวงของกระแสเกน (Overload) และชวงสองเปนการทางานแบบทนททนใด (Instantaneous) เมอมการลดวงจรขนจะทางานในชวงเวลา (tripping) ท 2 – 3 เทาของกระแสใชงาน โดยอปกรณไฟฟาทนยมใชกบเซอรกตเบรกเกอรประเภทน จะเปนอปกรณอเลคทรคนคส

MA curve เปนกราฟทมคณสมบตการทางานแบบทนททนใด (Instantaneous) เทานน เมอมการลดวงจรขนจะทางานในชวงเวลา (tripping) ท 10 – 20 เทาของกระแสใชงาน โดยอปกรณไฟฟาทนยมใชกบเซอรกตเบรกเกอรประเภทน จะเปนพวก motor starter และการใชงานทเฉพาะเจาะจง เพราะจะไมมการปองกน thermal overload

พกดกระแสลดวงจร การทดสอบ C.B ตามมาตรฐาน IEC60947-2 นนมคากระแสลดวงจรหลายสวนตามรปแบบ การทดสอบและการใชงานดงน Rated short-circuit making capacity : Icm

คอ คาพกดกระแสการลดวงจรขณะทหนาสมผสของ C.B ไดเรมแตะกน ทาใหเกดสวนกระแสไฟฟาสลบและสวนกระแสไฟฟาตรง ซงมปรมาณกระแสเรมตนคอนขางสง ในชวงเวลาประมาณ 10mS แรกของการทางานของ C.B น หลงจากนนกจะเขาสสภาวะปกต

Rated ultimate short-circuit breaking capacity :Icu คอ คาพกดการตดกระแสลดวงจรของ CBs ทใชในการทดสอบ จะไมคานงวาสามารถรบกระแสใชงาน

ปกตไดอยางตอเนองหรอไมหลงการทดสอบ (rms) O – t – CO หรอมขนตอนคราวๆ ดงน “O” – รอ 3 นาท - “CO” กาหนดให O = สภาพการเปดวงจรของเซอรกตเบรกเกอร (เมอบงคบใหเกดกระแสลดวงจร) C = สภาพการปดวงจรของเซอรกตเบรกเกอร t = ชวงเวลา 3 นาท เพอรอให C.B พรอมทางาน สาหรบกระบวนการตอไป Rated service short-circuit breaking capacity : Ics คอ ระดบกระแสลดวงจรสงสดท Breaker สามารถปองกนได 3 ครง โดยใชขนตอนการทดสอบดงน O – t – CO - t – CO หรอมขนตอนคราวๆ ดงน “O” – รอ 3 นาท - “CO” – รอ 3 นาท - “CO” (คา Ics จะแสดงคาเปนจานวน % ของคา Icu เชน 25%, 50%, 75% และ100%) Rated short time withstand current : Icw เปนคาพกดกระแส (rms) ลดวงจรทอปกรณสามารถรองรบได (คงอยในตาแหนงสบ) ในระยะเวลา

สนๆ โดยไมเกดความเสยหายใดๆ ชวงระยะเวลาของ Icw ใชคา 1, 3 วนาท ปกตสวนใหญจะมใชทคา 1 วนาท เพราะเปนคาทเหมาะสมและราคาถก

ดงนน C.B ทจะนามาใชเปนตวเมนจะตองมคา Icw ดวย ซงจะมเฉพาะทตว ACB สวนใน MCCB และ MCB ผผลตโดยสวนใหญจะไมมการทดสอบหรอทาคณสมบตของคานมา เพอความเหมาะสมกบการใชงาน

24

อยางคมคาทางเศรษฐศาสตรและมความปลอดภยเพยงพอ ทงนตองขนอยกบเงอนไขหรอปจจยใน การออกแบบ จากขอมลดงกลาว หากตองการใหระบบไฟฟาเรามความเชอถอได ควรมการเลอกใช C.B เปนประเภท ACB : Air circuit breaker ทมความแขงแรงทนทานกวา MCCB ดวย โดยใน CB นนจะมคา Category A และ Category B ถาการใชงานเพอเปนเมน C.B ของทกระบบ จะตองใช Category B เพราะจะมคา Icw ทสามารถทนคากระแสลดวงจรไดชวงระยะเวลาหนง (1sec หรอ 3sec) เพอใหตวทเปนวงจรยอยทใกลจดเกดกระแสลดวงจรนนทางานกอน สาหรบคณสมบตพเศษนเพอใหระบบไฟฟามความเชอถอไดสง ไมทาใหวงจรทงหมดดบ หรอเปดวงจรท งระบบไฟฟา และ C.B ทม Category B จะสามารถทา Coordination ของเซอรกตเบรกเกอรไดดระดบหนงดวย ดงนนพกดกระแสลดวงจรของ MCB ตามมาตรฐาน IEC60947-2 นนจะมขนาดตงแต 3, 5, 6, 10, 15, 16, 25, 35 และ 50 kA ตามความเหมาะสมในการใชงาน ตารางการเปรยบเทยบคณสมบตของ CB ตามมาตรฐาน IEC ในปจจบนทมใชกน ซงไมรวม C.B ขนาดกระแสสงๆ ของ IEC 60947-2

หมายเหต ระดบมลพษ (จากสภาพแวดลอม) ตวเลขเดมขนอยกบปรมาณของฝนไฟฟาหรออมนากาซแตกตวเปนไอออน หรอเกลอและความชนสมพทธและความถของการเกดผลในการอมนาของการดดซมหรอการควบแนนของความชนทนาไปสการลดลงของ ความเปนฉนวนและ / หรอความตานทานพนผว หมายเหต 1 องศามลพษทเปนวสดฉนวนของอปกรณและสวนประกอบมการเปดรบอาจจะแตกตางจาก ทมหภาคสภาพแวดลอมทอปกรณหรอสวนประกอบอยเพราะของการปองกนทนาเสนอโดยวธการดงกลาว เปนสงทแนบมาหรอความรอนภายในเพอปองกนการดดซมหรอการควบแนนของความชน Pollution หรอระดบมลพษ หมายถง สภาพแวดลอมทมการประกอบ มวตถประสงค สาหรบการเปลยนอปกรณและสวนประกอบภายในตทระดบมลพษของสภาพแวดลอมในสงทแนบมามผลบงคบใช สาหรบวตถประสงคของการประเมนระยะหางและระยะทาง creepage, ม 4 ระดบ ของมลพษในสภาพแวดลอมจลภาคทมการจดตงขน ม 4 ระดบ ดงตอไปน มลภาวะระดบท 1: ไมมมลพษหรอเพยงแหงมลพษไมนาไฟฟาเกดขน มลพษทมอทธพลไม มลภาวะระดบท 2: เพยงมลพษไมนาไฟฟาเกดขนยกเวนวาบางครงการนาชวคราว ทเกดจากการรวมตวเปน ทคาดหวง

มลภาวะกระแสไฟมลภาวะมลภาวะมาตรฐานเวนแตจสภาพแวภาพแวด1.2.2

400, 63คา เชน งานทสะ

ระดบท 3: มฟฟาทเกดจากระดบ 4: การระดบ 4 ไมสาน ะระบไวเปนอวดลอม อยางไดลอม Moulded cมเฉพาะในมลดวงจรในแบ

พกดกระแสใช0, 800, 10016, 25, 36, ดวกในการใส

มลพษ Conduกการควบแนนรนาความตอเนามารถใชสภา

อยางอนประไรกตามระดบ

case circuit มาตรฐาน IECบบตางๆ และ

ชงาน มขนาด00, 1250, 1650, 70, 80,

สสายไฟทตองม

uctive เกดขนน นองเกดขนเนาพแวดลอมจล

กอบสาหรบงบมลพษอนๆ

breaker : C60947-2 จาความแตกตาง

ดใชงาน เชน 600, 2000, 2100, 120 แมขนาดใหญข

25

นหรอแหงมล

นองจากฝนนาลภาคภายในก

งานอตสาหกอาจจะพจาร

MCCB มพกากทกลาวมางทางดานกาย

16, 20, 25, 32500 และ 32ละ 150 kA

ขนดวย

ลพษไมนาไฟฟ

ฝนหรอสภาพการประกอบน

รรมโดยทวไปรณาใหใชขนอ

กดกระแสใชงาในขนตนขอยภาพ จากรป

32, 40, 50, 6200 A และพเปนสาเหตให

ฟาเกดขนซงค

พเปยกอน ๆ น

ปจะมการใชงอยกบการใชง

านและคณสมองพกดกระแประกอบดงต

63, 80, 100, พกดการทนกรห MCCB นนม

คาดวาจะ กลา

งานใน ระดบงานเฉพาะหร

มบตอนๆ ทสสใชงาน พกอไปน

160, 200, 2ระแสลดวงจรมขนาดใหญ เพ

ายเปนสอ

บมลพษ 3 อไมโครส

งขน และ ดกระแส

250, 320, มปรมาณพอการใช

การเลอ

1.

2.

อกใชงาน M

ขอมลจากฉล

ขอมลจากฉล

MCCB

ากดานหนา ท

ากดานขาง ท

ทควรทราบ

ทควรทราบ

26

ตราสนค

เปนชอร

คากระแส

ความถ

กระแสลดว

สญลกษณ

มาตรฐา

Third p

เปนชอร

คาอธบา

คากระแ

คาอธบา

คาอธบาและอณ

คา

รน NSX ขนา

สลดวงจร Icu

และเปน cat

วงจรตามมาต

ณของ C.B

าน IEC และ E

party labora

รน NSX ขนา

ายประเภทกา

แสลดวงจร ทพ

ายประเภทกา

ายการตอใชงาณหภมทตอใชง

าด 250AF ,S

u ,Ics ทพกดแ

t A ทใชเปน C

ตรฐาน NEMA

EN : Europe

atory

าด 400-630A

ารใชงาน

พกดแรงดนตา

ารใชงาน

าน ความแนนงานกบสายไฟ

S=100kA

แรงดนตางๆ

C.B ยอย

A ทแรงดนตาง

ean Norm

AF หลายพกด

างๆ

นของการขนส

งๆ

ด Ic

สกร

3.

4.

5.

ใ

การพจารณา

จากภาพประกระแสลดวงทางานอกครกลบมาทางานหมายเหต : ตองมการตรอกสวนหนง การตอวงจรใ เมอตองการใauxiliary co

ดงนเมอชางหรอว

เนองจากขดคสวนใหญ ไมมการทางานหทนคากระแสทสดกอน ดงตวอยางในขณะเดยวหากตดวงจรไCB1 ไมทางา

บรเวณจมก ห

ะกอบและคาองจร, แรงดนตรงตองมการตนไดอกครง โด

ในกรณทมวจสอบระบบตองมการปล

ใชไฟฟาอกคร

สอปกรณเสรontact เปนตนน C.B ทเลอกวศวกรตองการ

ความสามารถเหมาะสมทจหลงจากท C.สลดวงจรไดน

ภาพประกอกน CB4 และไป จะทาใหรานหรอรอให

หรอ กานของ

อธบายขางตนตก เปนตน) Cตรวจสอบระดยการสบ C.Bการทรปท Cบไฟฟาอยางลลดโหลด หรง

มตางๆ เชน uน จะตองขนสกใชนนตองเปรเปดฝาดานห

ถของ MCCB จะนามาใชเปB ตวยอยได

นาน กระทงให

อบน เมอมกะ CB1 กจะเหะบบไฟฟาทงCB5 หรอ C

ส

27

C.B

นน หาก C.B C.B จะอยในะบบไฟฟาตาB ลงมาในตาแ.B กอนทจะมละเอยดกอน ออปกรณไฟฟ

under voltaสกร เพอเปดฝปน Double Inหนาเพอใสอป

นนมขอจากดปน C.B ตวเมเพราะ MCCBห C.B ตวยอย

กระแสลดวงหนกระแสลดระบบขาดควB4 ทางานเร

สญลกษณ I =

สญลกษณ

สญลกษณ

เกดการ Trนตาแหนง Triงๆ ทเกยวขอแหนง OFF แมการสบลงไปวาในระบบไฟาใชงานตาง

age release ฝาดานหนา nsulation หรกรณเสรม จะ

ดในเรองของคน เพอปองกB นนไมมคณสยนน ทางานเ

งจรท ตวมอวงจรดวย แตามเชอถอทาง

รยงลาดบกอน

C.B กาลงทา

0 = C.B กาล

= C.B ก

rip ในกรณใดip ดงนน กอองอยางละเอและสบ C.B ขปตาแหนง OFไฟฟานน มปญงๆ ของวงจร

,shunt open

รอฉนวนสองชะไดไมมโอกาส

คณสมบตพนฐนการทางานสมบตในสวนพอปองกนกร

เตอร CB5 ตท CB1 จะไมงระบบไฟฟาไนหลง นน ตวเ

างานอยในสภ

ลงทางานอยใน

กาลงทางานอย

ดๆ กตาม (กรนทจะให C.Bอยดกอน ทจนในตาแหนง

FF เพอทาการญหาใดๆ หรรนนๆ ออกก

ning shunt o

ชน เพอความสสมผสสวนทม

ฐาน ทาให Mนในเวลาเดยวของ Icw ทจระแสลดวงจร

ตองทางานมมการตดวงจไป ดงนนถาตเมน หรอ CB

ภาพปดวงจร (

นสภาพเปดวง

ยในสภาพเปด

ระแสเกน,B กลบมาจะให C.B ON ร ON นน อไม และ อนทจะม

opening,

มปลอดภย มไฟได

CCB โดยวกน หรอ ะสามารถรทจดใกล

ตดวงจร จร เพราะตองการให 1 นนตอง

ON)

งจร (OFF)

ดวงจร (Trip)

เปน CB ทมคUtilization C

ภาพประ

6. สวนประ

contactmodule

คา Icw ตามCategory A ะกอบการเรยง

X

ะกอบอปกรts, Rotary e, connecte

พกดคากระแเทานน จงไมงลาดบการทา

X

รณเสรมของhandle, Mor เปนตน ภาพสวนประ

CB2

28

แสลดวงจรทอเหมาะสมทจะางาน (ตดวงจร

X

X

ง MCCB ทปotor mecha

ะกอบอปกรณ

CB1

CB3

อกแบบหรอกะนามาใชเปนร) ในกรณท C

X

X

ระกอบดวยanism, Loc

ณเสรมของ MC

M

C

CB

กาหนดไวดวยเมนได CB มคา Icw

Electrical ck, Connect

CCB

B5

B4

ย ซง MCCB

auxiliaries, Ation, Measu

จะมเพยง

Auxiliary urement

29

สวนประกอบทสาคญๆ มดงน 6.1 Under voltage release เปนอปกรณเสรมของเซอรกตเบรกเกอร ทม coil เมอไดรบกระแส

ไฟจายเขา coil จะมผลทาใหเซอรกตเบรกเกอรทรป และไมสามารถ ON เซอรกตเบรกเกอรได Under voltage release ของเซอรกตเบรกเกอรจะเปน 1 เฟส จงควรมการใส Protective relay เพอการทางานเปน 3 เฟส และelectronic time delay เพอชวยหนวงเวลา ไมใหระบบไฟฟาเสยความเชอถอได ทงนการตดตงทเมนเซอรกตเบรกเกอรอาจเปนผลเสย ทาใหระบบไฟฟาทงหมดดบได เมอเกดไฟตก หรอ ไฟตกชวขณะ ดงนนควรตดตง Under voltage release เฉพาะโหลด หรอวงจรทมความออนไหวกบแรงดนตก เชน โหลดทเปนมอเตอร เปนตน

ภาพประกอบของ shunt trip

6.2 Shunt release เปนอปกรณเสรมของเซอรกตเบรกเกอร บางทเรยบวา shunt trip เปนอปกรณเสรมทจายไฟใหท coil ของ shunt trip อปกรณเสรม shunt trip กจะทางาน ทาใหเซอรกตเบรกเกอร trip คอ ไมสามารถ ON เซอรกตเบรกเกอรนได ปกตจะมการตอใชงานกบการทรปของหมอแปลง เมอหมอแปลงมการจายกระแสเกน เพอทาหนาทปองกนหมอแปลงไมใหจายกระแสเกน หรอการทางานตามตองการอนๆ เพอสงการใหเซอรกตเบรกเกอรทรป

ภาพประกอบของ shunt trip

6.3 Auxiliary contact เปนอปกรณเสรมทม contact ชวย ทง ON – OFF contact เพอการใชงาน

รวมอนๆ หรอ เพอการตอใชสงสญญาณเตอนภยตางๆ

ภาพประกอบ Auxiliary contact

30

6.4 Rotary Handle เปนอปกรณเสรมในการ ON – OFF เซอรกตเบรกเกอร อกแบบหนง

ภาพประกอบของ Direct rotary handle และ Extended Rotary handle (แบบมแกนตอ) ใชตดทฝาต แบบตลก

6.5 Motor mechanism หรอทนยมเรยกวา Motor drive เปนอปกรณเสรมททาหนาท charge spring เพอรอการสงการ ON เซอรกตเบรกเกอร สามารถออกแบบใหใชงานแบบอตโนมตใน การ ON เซอรกตเบรกเกอรได หมายเหต : การออกแบบสงการ ON แบบอตโนมต ควรระมดระวงการสงการแบบอตโนมต ในกรณเกดกระแสเกน และกระแสลดวงจร จะทาใหเซอรกตเบรกเกอร สายไฟ โหลด อปกรณเกยวเนองเสยหายและเกดอนตรายอยางอนได

ภาพประกอบของ Motor mechanism

ภ

IEC6094ความแต

2000, 280, 100มขนาดให

6.6 Termina

าพประกอบข 1.2.3 Ai

47-2 จากทกกตางทางดาน

เนองจาก

2500, 3200A, 120 และ 1หญขนดวย

al Extension

ของอปกรณเส

r Circuit breกลาวมาในขนนกายภาพ จา

กพกดกระแสใA, 4000, 50050kA เปนสา

n บสบารตอเพ

สรมของบสบา

eaker : ACB นตนของพกกรปประกอบ

ใชงาน มขนา00 และ 6300าเหตให ACB

31

พม และฉนวน

รตอเพม ขวต

มพกดกระแสกดกระแสใชบดงตอไปน

ดใชงาน เชน 0A พกดกระแนนมขนาดให

นกนขวตอแบ

ตอ ฉนวนกนข

สใชงานและคณงาน พกดกร

320, 400,แสลดวงจรมปหญ เพอการใช

บตางๆ

ขวตอและแผน

ณสมบตอนๆ ระแสลดวงจ

630, 800, ปรมาณสงขน ชงานทสะดวก

นฉนวนกนขวต

ทสงขน ตามมจรในแบบตา

1000, 1250เชน 42, 50,

กในการใสสาย

ตอ

มาตรฐาน างๆ และ

0, 1600, , 65, 70, ยไฟทตอง

32

การเลอกใชงาน Air Circuit breaker 1. จากขอมลเทคนคดานหนา ของเซอรกตเบรกเกอร

ป ม OFF ของ C.B

กานโยกชารจ สปรง

ป ม ON ของ C.B

Micro Logic : Microprocessor เพอปรบตงคาใชงาน

ทใสกานเพอถอด C.B ออกจากสวนอยกบท

33

Nameplate ทดานหนาของ Air circuit breaker

2. การพจารณาเลอกใชงาน Micro logic ของ C.B จะมลกษณะการเลอกใชงานใหเหมาะสมตามคณสมบตของโหลดในแตละประเภท แตละชวงเวลา แตละหนาทการทางานดงน

L : Long time delay คอ การปรบตงคากระแสใหใชงานไดเหมาะสมกบโหลด

- กรณของ MCCB ทเปนแบบ Thermo magnetic จะสามารถปรบคาได 80% - 100%In - กรณของ MCCB และ ACB ทเปนแบบ Micro logic จะสามารถปรบคาได 40% - 100%In

ทงนมบางรนสามารถทจะปรบคาไดละเอยดมากกวาน ทงนยงม time delay เพอเปนการหนวงเวลาชวยใหสามารถทา coordination ไดงายขนดวย

S : Short time delay คอ การปรบตงคากระแสลดวงจรแบบมการหนวงเวลา I : Instantaneous คอ การปรบตงคากระแสลดวงจรแบบทนท (ไมมการหนวงเวลา) G : Ground Fault คอ การปรบตงคากระแสรว

ชอรน

ชอรนยอ และสญลกษณของ C.B

แรงดนฉนวน

พกด Icu ทแรงดนตางๆ

พกด Ics ท 100% Icu

พกด Icw และ Cat.B เปนเมนได

มาตรฐาน IEC และความถ

3.

ปรบก

Short-ti

Earthand t

ประเภทของ ลกษณะในกาสะดวกในการทนท โดยไมต

ACB : F

กระแสใชงาน A

me pick-up a

h-leakage or etripping delay

Indicati

ภา

Air circuit ารตดตงใชงานรเปลยน CB ตองมการปลด

Fixed Type

Amp.Trip ,หนวง

nd tripping de

earth-fault picky

on of tripping

ลกศรเล

ME

าพประกอบ M

breaker ม นและการบารเมอ CB เกด

ดสายหรอบสบ

เวลา

elay

k-up

cause

ลอน

ENU

34

Micro Logic ข

2 ประเภท ครงรกษา เนองความเสยหายบารทขวตอทง

ของ Air Circu

คอ Fixed แลงจาก ACB ปยใดๆ ขน กสางทางเขาและท

ACB : Wit

uit breaker

ละ Withdrawระเภท Withามารถนา CBทางออกของ C

thdrawable

LED โ

Insta

Earth

Test

Long

Lamp

Digital

Three-

Naviga

wable ซงจะhdrawable TB สวนเคลอนCB

Type

โชว overload ala

ntaneous pic

h-leakage or e

connector

g-time rating p

p test, reset a

l display

-phase bar-gr

ation buttons

ะขนอยกบType จะทมาใสได

arm ท 1.123Ir

k-up

earth-fault but

plug screw

and battery tes

raph and amm

tton

st

meter

4.

การตดต

สวนประกอบRotary haconnecter เ

ตงและใชงา1. การตดตง

ของสกร ,2. การตดตง

อนาคต รว3. การตงคาก

สายไฟ เซของเซอรคานวณ หหรอการค

4. กรณการอหรอเลอกBack upเกยวของ

5. การเลอกกระแสใช

บอปกรณเสรมndle, Motเปนตน

านเซอรกตเบและใชงานเซ,ระดบความสงเซอรกตเบรกวมถงการปองการใชงานขอซอรกตเบรกเกรกตเบรกเกอหรอเลอกใชตาคานวณจากผผออกแบบทใชหกใชตามคณสมp protectioใหทราบถงกาใชงานเซอรก

ชงานของโหล

มของ ACB ทor mecha

ภาพสวนประ

บรกเกอร ซอรกตเบรกเกงในการใชงานกเกอรในแผงสงกนการลกลาองเซอรกตเบรกอรทอยใกลเร โดยการทามคณสมบตทผลตนนๆ ทเกหลกการ Bacมบตทผผลตไดn จะตองไดารใชงานทถกกตเบรกเกอรดทเปนความ

35

ทประกอบดวยnism, Lock

ะกอบอปกรณ

กอร ตองตดตน ความชน คสวตชฯ ทตองามแตละสวน รกเกอร ใหสอคยงในวงจรเกา Coordinatทผผลตไดทดสกยวของอยางถck up Proteดทดสอบและรบความเหนช

กตอง รในสภาพแวดมตานทาน (ห

ย Electrical k, Connec

ณเสรมของ AC

งตามขอกาหวามรอน เปนงตามแบบฯ แ(Partition : F

อดคลองกบโหกยวเนองกนtion curve จสอบและระบไถกตอง ction จะตองะระบไวแลวเทชอบของผคม

ดลอมปกต ทรออาจทมคา

auxiliaries,tion, Meas

CB

นดของผผลตนตน และตองสะดวForm) หลดทใชงาน อหรอการทา Cจะตองไดรบกไวแลวตามโป

งไดรบการทวทานน หรอ หงาน ผออกแบ

ทอณหภม 40า XL, Xc

, Auxiliary csurement

ต เชน พกดกา

วกตอการซอ

อปกรณไฟฟาCoordinationการทวนสอบปรแกรมของผ

วนสอบวาไดคหากเปนการใชบบ และหรอ

0oC เมอเราททปรมาณนอ

contacts, module,

ารขนแนน

มบารงใน

อนๆ เชน n Curve บวาไดคดผลตนนๆ

ดคานวณชหลกการ ผทมสวน

ราบพกดยๆ) หรอ

36

อปกรณทพกดกระแสใชงาน 100A เราควรเลอกใชเซอรกตเบรกเกอรท 100AT และเลอกใชขนาดของสายไฟฟาพกดกระแสท มากกวา 100% - 125% ของเซอรกตเบรกเกอรทเลอกใชงาน (100A) เพอความปลอดภยในกรณการใชกระแสเกน โดยไมตองเผอขนาดของเซอรกตเบรกเกอร มากขนกวา 100% - 125% เพราะอาจทาใหเซอรกตเบรกเกอรดงกลาวไมสามารถทางานไดตามคณลกษณะสมบต และเปนผลใหเซอรกตเบรกเกอรไมทางานสมพนธกบโหลดอยางแทจรงได ทงนขนอยกบปจจยและเงอนไขในการออกแบบ ตามภาพประกอบ ดงน

หมายเหต : ถาโหลดทเลอกใชมโอกาสใชงานในสวนกระแสเกนในบางครง อาจใชเซอรกตเบรกเกอร ทสามารถปรบตงคาไดและปรบขนาดแอมทรปใหสงขนได แตทสาคญขนาดของสายไฟฟา หรอ อปกรณทเกยวเนองทเลอกใชควรมการเผอขนาดไวแตแรกดวย หากมการเผอขนาดทกวงจร กจะทาใหสนเปลองเกนความจาเปนได

X

ภาพ วงจรและการเลอกใชงานเซอรกตเบรกเกอร

2. Fuse : ฟวส

เปนอปกรณปองกนกระแสเกนอกประเภทหนง ทไดรบความนยมมายาวนาน ฟวส (Fuse) หมายถง อปกรณปองกนกระแสเกนซงมสวนทเปดวงจรหลอมละลายดวยความรอนทเกดจาก มกระแสไหลผานเกนกาหนด ฟวสประกอบดวย สวนทรวมกน เพอทาหนาทตดวงจรทเกดกระแสเกน อาจเปนหรอไมเปนอปกรณทสมบรณสาหรบตอเขากบวงจรไฟฟา ดงนนตองมการตรวจสออปกรณประกอบตางๆ ของฟวส เพอใหเปนฟวสทสมบรณพรอมใชงานอยางถกตอง สญลกษณของฟวส

IEC หรอ IEEE/ANSI

Load 100A

CB 100AT

สายไฟฟาทมพกดทนกระแสไดมากกวา 100A เชน 125A (NYY 50 Sq.mm.: กลมท 7 ตารางท 5-30 )

ความเขาเมอเกดกเปนอปกการบารหรอไมสในหลาย

Cut o

รปภาพล

หลากหลการตรวจความผด

ฟวส ถอเปนอาใจ วามคณสการพฒนาทากรณปองกนทงรกษา วาฟามารถทราบๆ ประเภท โด 2.1 ฟวสเสน

ทหวและout ตามรปป

ลกษณะของฟว

2.2 คารทรดกบงานค

ลายมาก และแจสอบประเภทพลาดขนได

รปภาพของฟฟวสของเตาร

อปกรณตดตอสมบตในการางเทคโนโลยขทางานไดเพยวสขาดหรอไความแมนยาดยประเภทขอ

น มลกษณะเปะทายขอ ประกอบ 1071

วสเสนและฟว

ดฟวส (Cartridคอนขา แบบใบมด ทจทฟวสไส ทดค

ฟวสกระบอกหรบแบบพวง โด

อนและยงเปนตดตอนและปขน ปรากฏวยงครงเดยว กไม ตองใชกาาไดเทาทควร องฟวสมดงตอ

ปนลวดเปลอย

17 8

วสแผน

dge Fuse) โด

จะใชรวมกบ เควรใชมเตอร เ

หรอฟวสเฟอรดยสวนใหญจ

37

อปกรณปองกปองกนวงจรทา เซอรกตเบ

การเปลยนฟวรสงเกตและอยางไรกตาม

อไปน

ย ใชกบสวตชต

รปภาพข

ดยจะมอย 2

เซฟตสวตช หเพราะในบางค

รรล และรปแบจะมขนาดกระ

กนทมการใชงทางไฟฟาไดดบรกเกอรนนทสใหมกไมปลวดคาเพอจะมฟวสกยงมข

ตดตอนแบบใบ

ของ Cut out

แบบ คอ แบบ

หรอ Blade Fuครงการตรวจ

บบการใชงานแส 2 – 40A

งานมายาวนานดทสด มนใจททาให ฟวสเปลอดภย ไมสะดะทราบวาฟวอดอยางมาก

บมด (Cut ou

และรปแบบก

บกระบอกหรอ

use หรอ HRสอบดวยการใ

ของรวมกบ Fหรอไมเกน 1

นมากกวา 10ทสด แตอยานอปกรณตดดวกในการเปสชารด หรอททาใหยงมก

ut) ทใชยดกบ

การใชงานขอ

อแบบเฟอรรล

C Fuse ใชสายตา อาจ

Fuse Holder125A.

00 ป ซงมงไรกตาม ตอนและ

ปลยนและฟวสขาด

การใชงาน

บนอต

งฟวสเสน

ล ทจะใช

จเกด

r และ

38

รปภาพฟวสแบบใบมด หรอ Blade Fuse ทจะใชรวมกบ เซฟตสวตช หรอ HRC Fuse base (มขนาด 1 เฟสไมเกน 1250A. หรอ แบบ 3 เฟส ไมเกน 630A)

หมายเหต การใชงาน HRC Fuse ใน Capacitor Bank หรอการใชงานตางๆ ทเปนแบบ 3 เฟสนน จะตองมการพจารณาเพมเตมอปกรณเพอการทางานทดขน เพอใหทราบวาฟวสเฟสใด เฟสหนงไดขาดไป Limit switch นจะทางานทนทโดยการสงสญญาณใหมการทางานพรอมกนทง 3 เฟส ทงนการทางานของฟวสทพรอมกนทง 3 เฟส จะชวยปองกนโหลด หรอ อปกรณไฟฟาตางๆ ทเกยวของกนได 2.3 ปลกฟวส ( Plug Fuse) เปนฟวสทบรรจอยในกระบอกกระเบอง มเกลยวสาหรบรป เพอใชงาน

รวมกบฐานฟวส

ขอควรระวงของการใชฟวส 1. ควรเลอกใชฟวส และสวนประกอบของฟวส ใหตรงกบแบบฯ เพอบรรลวตถประสงคนนๆ เชน

การใชฟวสกบอปกรณไฟฟาบางประเภท เชน soft starter ทตองใชฟวสประเภท semi conductor fuse ตามทผผลต soft starter ไดระบไว

2. ควรมการตรวจสอบสวนประกอบตางๆ ของฟวสใหพรอมทางาน 3. การเปลยนฟวส ตองมการปลดโหลดตางๆ ของวงจรทเกยวเนอง ออกกอนมการเปลยนฟวส

3. เครอ

RCD เปนไฟฟาดด30 มลลเมอกระแไฟรวกจะ

เครอเครองตดรวมทงสาหมายเหไฟรวจะทเครองตดกไมควรใ ขอพงปฏ

1. 2.

3. 4. 5.

งานทหล

เครองตดไฟองตดไฟรว ห นอปกรณทใช สาหรบแรงแอมแปร แลแสรวมคา 5 ะไมเกน 0.04องตดไฟรวกจดไฟรวทางานายนวทรล (neต เครองตดไฟทางาน (ทรปดไฟรว กมปรใชเครองตดไฟ

ฏบตทสาคญในหามตอวงจรลหามใหมการปปรบระดบกรการตอวงจรใการเลอกใชงาการเลอกประ

รปภาพวงจร การปองกนกากหลายตาม

ฟรว ( Residรอเครองตดวชในการตดวงจดนไมเกน 4ะมชวงระยะเIΔn หรอ วนาท เนองดะไมทางานเม

น ทงนเครองตeutral) ยกเวฟรว จะไมใหใ) สถานพยาบ

รมาณคอนขางฟรวดวย ทงนข

นการเลอกใชลดครอมผาน ปรบระดบพกระแสไฟฟารว ใชงานอยางถกานพกดการปะเภทของเครอ

รปภาพเครอ

ระแสไฟฟารวการใชงานดง

dual Curreวงจรกระแสไฟจร เมอเกนกร40 โวลต โดเวลาในการตดกรแสไฟฟาอดวยขอจากดขอกระแสรวม

ตดไฟรวทเลอวน สายนวทรใชในสถานพยบาลในกลมดงงสงมาก มากขนอยกบเงอน

เครองตดไฟรว(by pass) เพ

กดการปองกน

กตอง องกนกระแสไองตดไฟรวให

งตดไฟรว ทม

วในเครองตดไน

39

ent Deviceฟฟาเหลอ ชอระแสไฟฟารวดยเครองตดไฟด (break timอาจรวถงคา 0ของเครองตดไคา 0.5 IΔn กใชตองเปนชลนนมการตอยาบาลกลมท งกลาวกจะไมเปน 1,000 นไขและขอกา

ว พอปองกนเครกระแสไฟฟาร

ไฟรวไดอยางถเหมาะสมกบก

มสวนประกอบ

ไฟรวจะมหลา

e : RCD ) อตาม มอก.หร ขนในระบบไฟรวทมพกดกme หรอ ope0.25 แอมแปไฟรวทสามารเนองจากยงไชนดทปลดสาอลงดน แลว

2 เนองจากขมสามารถทาง

เทา และในาหนดตางๆ ป

รองตดไฟรวปรว ทเครองตด

ถกตอง การใชงาน

บภายในของ เ

ายระดบเพอแ

รอ Residual ไฟฟา เพอใชลกระแสปองกนerating timeปร เวลาในการรถตดวงจรไดเไมถงระดบกรยไฟเสนทมไฟ

ขณะทเกดกระานได และพก

นสถานพยาบาระกอบดวย

ลดวงจรเมอไดไฟรว หรอ ก

เครองตดไฟรว

แบบตามความ

Current Dลดอนตรายจานกระแสไฟฟาe) ไมเกน 0.0รตดวงจรของเรวสดเทาน ะแสไฟฟารวทฟทกเสนออก

ะแสไฟรวขน กดกระแสไฟฟาลกลมท 1

ฟรว การเพมเตมวง

ว

มเหมาะสมในก

Device : ากการถการวไมเกน 04 วนาท งเครองตด

ทจะทาใหจากวงจร

เครองตดฟารวของบางสวน

งจรเพอ

การใช

40

เครองตดไฟรวทปรมาณกระแส 10mA สาหรบปองกน ชวตมนษยและสตว เครองตดไฟรวทปรมาณกระแส 30mA สาหรบปองกน ชวตมนษยและสตว เครองตดไฟรวทปรมาณกระแส 100mA สาหรบปองกน อปกรณ เครองตดไฟรวทปรมาณกระแส 300mA สาหรบปองกน เพลงไหม เครองตดไฟรวทปรมาณกระแส 500mA สาหรบปองกน เพลงไหม

ประเภทของเครองตดไฟรว มดงน 3.1 Residual current operated circuit breaker without integral over-current protection : RCCB

เปนเครองตดไฟรวแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน และ/หรอลดวงจร หรอ ทตาม มอก.2425-2552 ไดเรยกวา เครองตดวงจรใชกระแสเหลอแบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน สาหรบใชในทอยอาศย และใชในลกษณะทคลายกน

การใชงานเครองตดไฟรวประเภท RCCB นน โดยปกตตองมอปกรณปองกนกระแสเกน เชน ฟวส หรอเซอรกตเบรกเกอรตอวงจรอยกอนหนา RCCB ประเภทน ไวเพอปองกนวงจร เมอเกดภาวะกระแสเกนหรอกระแสลดวงจร ขนในระบบไฟฟา ทงนการใชงานสาหรบบาน หรอ ทอยอาศยในประเทศไทย อปกรณปองกนกระแสเกนของตวเมนสวตช นนจะตองมพกดการทนกระแสลดวงจรไดเทากบหรอ ไมนอยกวา 10kA ท 230/400Vac. ตามมาตรฐาน IEC60898 โดย RCCB ประเภทนจะมลกษณะทสามารถตดวงจรไดทงสายเสนไฟและสายนวทรล แบบ 2ขว และ 4ขว

ภาพ เครองตดไฟรว RCCB แบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน และ/หรอลดวงจร หรอ ทตาม มอก.2425-2552 3.1 Residual current operated circuit breaker with integral over-current

protection : RCBO เปนเครองตดไฟรวแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน และ/หรอลดวงจรหรอ ทตาม มอก.909-2548

ไดเรยกวา เครองตดวงจรใชกระแสเหลอแบบมอปกรณปองกนกระแสเกน สาหรบใชในทอยอาศย และใชในลกษณะทคลายกน โดย มอก.909-2548 ถอเปนมาตรฐานบงคบของสานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม (สมอ.)

ปมกด ทดสอบใหเครองตดไฟรวไดทางานเปนปกต ( Trip / monthly test)

41

ภาพ เครองตดไฟรว RCBO แบบไมมอปกรณปองกนกระแสเกน และ/หรอลดวงจร หรอ ทตาม มอก.909-2548 รปแบบการตอใชงานเครองตดไฟรว (RCD) แบบตางๆ

1. การตอใชงาน RCD แบบควบคมทกวงจร เปนการควบคมทกวงจรผาน RCD ทไดแบงลกษณะของ RCD ทเลอกใชดงน 1.1 การตอใชงาน RCD แบบ RCCB ควบคมทกวงจร แบบนจะตองมการใชเมนเซอรกตเบรกเกอร

ขนาดทนกระแสลดวงจรไดท 10kA, 230/400Vac.: IEC60898 (กรณการใชงานสาหรบทพกอาศย) กอน RCCB เนองจาก RCCB จะไมมคณสมบตในการปองกนกระแสเกน หรอกระแสลดวงจรได จงจาเปนตองมการควบคมดวยเซอรกตเบรกเกอรกอน และขอเสยในแบบนคอ เมอมกระแสไฟฟารวขน ในปรมาณททาใหเครองตดไฟรวทางาน กจะทาใหทกวงจรทางาน มผลทาใหวงจรแสงสวางดบดวย จงทาใหอาจเกดอนตรายอนๆ ประกอบดวยจากสาเหตทขาด แสงสวาง ดงภาพประกอบดานลางน

รปภาพ แบบการตอเครองตดไฟรว : RCCB แบบควบคมทกวงจร

ปมกด ทดสอบใหเครองตดไฟรวไดทางานเปนปกต (Trip / monthly test)

2.

1.2 การตอใชแต RCBO(กรณการทาใหเครอาจเกดอ

การตอใชงานของ RCD ทเ2.1 การตอใช

ขนาดทนอาศย) กลดวงจรไเมอมกระตดไฟรวแสงสวาง

ชงาน RCD แบO ทจะเลอกรใชงานสาหรรองตดไฟรวทอนตรายอนๆ

รปภา

น RCD แบบคเลอกใชดงน ชงาน RCD แนกระแสลดวงกอน RCCB เได จงจาเปนตะแสไฟฟารวขทางาน และใงกยงคงทางาน

บบ RCBO ควใชตองมขนาดบทพกอาศย)

ทางาน กจะทาประกอบดวย

พ แบบการตอ

ควบคมบางทก

แบบ RCCB คงจรไดท 10kAนองจาก RCตองมการควบขน ในปรมาณในสวนวงจรทนเปนปกต ดง

42

วบคมทกวงจรดทนกระแสลและขอเสยในาใหทกวงจรทยจากสาเหตท

อเครองตดไฟ

กวงจร และบ

ควบคมบางวงA, 230/400VCB จะไมมคบคมดวยเซอรณททาใหเครองทไมผานเครองภาพประกอบ

ร ซงแบบนไมดวงจรไดท 1นแบบนคอ เมทางาน มผลทขาดแสงสวาง

รว : RCBO แ

บางวงจรไมได

งจร แบบนจะVac.: IEC6ณสมบตในกรกตเบรกเกอรงตดไฟรวทางองตดไฟรว กจบดานลางน

จาเปนตองมเ10kA , 230/มอมกระแสไฟทาใหวงจรแสงง ดงภาพประก

แบบควบคมท

ควบคมผาน

ะตองมการใช0898 (กรณการปองกนกรรกอน ซงขอดงาน กจะทาใหจะยงคงทางา

เมนเซอรกตเบ/400Vac.: IEฟฟารวขน ในงสวางดบดวยกอบดานลางน

ทกวงจร

RCD ทไดแบ

เมนเซอรกตเการใชงานสาหระแสเกน หรดของวงจรในหบางวงจรทผานเปนปกต เ

บรกเกอร EC60898 ปรมาณทย จงทาใหน

งลกษณะ

บรกเกอรหรบทพกรอกระแสแบบนคอ ผานเครองเชน วงจร

43

รปภาพ แบบการตอเครองตดไฟรว : RCCB แบบควบคมบางวงจร

2.2 การตอใชงาน RCD แบบ RCBO ควบคมบางวงจร ซงแบบนม หรอไมตองมเมนเซอรกต

เบรกเกอร โดยทวไปจะตองตอผานเมนเซอรกตเบรกเกอรดวย เพอความสะดวกในการควบคมวงจรเมน โดย RCBO ท จะ เลอกใ ชมขนาดทนกระแสลดวงจรไ ดท 6kA หรอ 10kA, 230/400Vac.: IEC60898 (กรณการใชงานสาหรบทพกอาศย) ซงขอดของวงจรในแบบนคอ เมอมกระแสไฟฟารวขน ในปรมาณททาใหเครองตดไฟรวทางาน กจะทาใหบางวงจรทผานเครองตดไฟรวทางาน และในสวนวงจรทไมผานเครองตดไฟรว กจะยงคงทางานเปนปกต เชน วงจร แสงสวางกยงคงทางานเปนปกต ดงภาพประกอบดานลางน

รปภาพ แบบการตอเครองตดไฟรว : RCBO แบบควบคมบางวงจร

การแยกไฟรวประและวงจร กรณทมกของ RCผดพลาด

3.

สวนวงจรทมะเภท RCD นรทไมผานเครอ

การใชงานเครD เชน ม RCดของเครองตด

การตอใชงานกระแสไฟรวเหมาะสม เพวงจรในแบบทผานเครองตดงภาพประก

หมายเหต : ก1. เมอมการ

(Trip / m2. การตรวจ

จรงทางดา

วงจรทไมผานน ตองมการแองตดไฟรว เพ

รองตดไฟรวปCD ในวงจร 2ดไฟรวประเภท

น RCD แบบคว Residual Cพอปองกนทกวนคอ เมอมกรตดไฟรวทางานอบ

รปภาพ แบ

การใชงานเครตดตงเครองต

monthly testสอบการทางานไฟฟา เพอ

นเครองตดไฟแยก neutral พอไมใหมการ

ประเภท RCD2 ตว กจะตอทน

วบคมทกวงจCurrent Cooวงจรและเพมระแสไฟฟารวนเทานน และ

บการตอเครอ

รองตดไฟรว Rตดไฟรว แลวเt) เพอตรวจสานจรงของเคสรางความมน

44

รว และวงจรterminal อ

รทางานทผดพ

มากกวา 1 ตองม neutral

ร โดยการทาordination เมความปลอดภวขน ในปรมาะในสวนวงจรท

องตดไฟรว แบCoor

RCD ทงสองปเสรจ ตองมกอบความพรอครองตดไฟรว นใจวาวงจรทผ

ทผานเครองตออกจากกนในพลาดของเครอ

ตว กจะตองมl terminal 2

งานรวมกนสมปนการปองภยในการใชงาาณททาใหเครทไมผานเครอ

บบควบคมเฉพrdination)

ระเภท ควรพารทดสอบเค มในการทางาจากวศวกรไ

ผานเครองตดไ

ตดไฟรวทงสอนสวนของวงจองตดไฟรวปร

neutral te2 ชดดวย เพ

มพนธกน เพอกนกระแสไฟานอยางมประรองตดไฟรวทงตดไฟรว กจ

พาะวงจร (Re

พจารณาสงสาครองตดไฟรว านของเครองตไฟฟา หรอชาไฟรวนน สาม

องประเภทน จรทผานเครอะเภทน

rminal เทากอไมใหมการ

อแบงระดบกาฟรวอยางถกะสทธภาพ ซงทางาน กจะทะยงคงทางาน

esidual Curre

คญดงตอไปนโดยการกดปตดไฟรว งไฟฟา หรอผมารถทางานได

เครองตดงตดไฟรว

กบจานวนรทางานท

ารปองกนตองและงขอดของทาใหวงจร นเปนปกต

ent

น มทดสอบ

ผมความรดจรง

4. ไ

5.

เงอนไข 1. เครอง2. เซอรสมมตวา

4 ขน3. เมอเค

นน 4. On เ

4 เครกตเบ

5. On เทางา1 - 4

3. การแนะนทสวนใหญปม ใหเค เคลอนไหวทดสอบกเซอรกตเบแลวเสรจ

ไมควรตดตงเเพราะเมอมกทงบานหรออการแกไขระบกรณทมการใทมไฟรวในระตวอยางภาพมากกวา 1 วง

งตดไฟรวมขนกตเบรกเกอร มกระแสไฟร

นาด 20mA ครองตดไฟรว

ครองตดไฟรวรองตดไฟรวจบรกเกอรตวท เครองตดไฟรวน (ทรป) ทน4 อกครง

นาผใช หรอ เจญมกเขยนวา รองตดไฟรวไวสวนทางกลข

การทางานบอบรกเกอร) ยอจงคอยๆ ถยอ

เครองตดไฟรวการทางานขอาคารนนๆ อา

บบไฟฟา ชเครองตดไฟะบบไฟฟา มวประกอบและงจร และมผล

นาดกระแสทาม 4 ตว ทตอรวทเซอรกตเบ

วทางาน (ทรบ

ว และ On เซะทางาน (ทรป1 - 4 อกครว, On เซอรกท แสดงวา เซ

จาของบาน ห“Test หรอไดทางานอยของเครองตดไอยๆ หรอทกอยตางๆ ทผาอยปดวงจร (O

ว แบบตวเดยองเครองตดไฟาจทาใหเกดค

ฟรวหนงตวควบวธงายๆ ดงนะขนตอนในการวมของกระแ

างานเมอมกระวงจรผานเครบรกเกอรตวท

บ) ใหเปดวงจร

ซอรกตเบรกเกป) ทนท แสดรง กตเบรกเกอรซอรกตเบรกเก

45

หรอเจาของอาmonthly teางแมนยา แลไฟรวไดทางาเดอน เปนปนเครองตดไฟOn เซอรกตเบ

ยวควบคมทกวฟรว จะทาใหวามไมปลอดภ

บคมหลายๆ ว

ารตรวจสอบหแสไฟรวเทากบ

ะแสรวท 30mองตดไฟรว

ท 1 ขนาด 10

รยอยๆ (Off

กอรตวท 1 ตวงวา เซอรกต

ตวท 4 และกอรตวท 1 ม

าคาร เรองการest” ตามภาพละคงสภาพกนยดและคลา

ประจา โดยกอฟรวออกกอน บรกเกอร)

วงจร ทควบคหบานทอยอาภยในการเคล

วงจร ตองแน

หาวงจรทมกบ หรอ มากก

mA

0mA และมก

เซอรกตเบรก

วท 2 ,3 และเบรกเกอรตวท

On เซอรกตมกระแสไฟรว

รใชงาน RCDพประกอบ เพการใชงานไดายตวในสวนทอนการทดสอและเมอทาก

คมทงวงจรแสศย เกดไฟแสอนยาย ไมสะ

นะนาผใชงาน

ระแสไฟรว กวา 30 mA ม

ระแสไฟรวทเ

กเกอรตว 1-4

ะ 4 เมอ On เท 4 มกระแส

เบรกเกอรตวขน ให Off เ

D ทตว RCD จพอตองการใหอยตลอดเกด

ทางกล ควรมกอบควรเปดวการทดสอบเค

งสวางและวงสงสวางดบ แะดวกในการใช

เพอตรวจสอบ

กรณทมกระมดงน

เซอรกตเบรก

4) ทผานเครอ

เซอรกตเบรกสไฟรวขน ให

ท 1 เครองตเซอรกตเบรก

จะมปมกด ผใชไดกดดการขยบการกดปมงจร (Off

ครองไฟรว

งจรเตารบ และไฟดบ ชงานและ

บหาวงจร

ะแสไฟรว

เกอรตวท

งตดไฟรว

เกอรตวท Off เซอร

ดไฟรวจะเกอรตวท

46

6. On เครองตดไฟรว, On เซอรกตเบรกเกอรตวท 4, On เซอรกตเบรกเกอรตวท 2 และ3 เพอทดสอบวามกระแสไฟรวท เซอรกตเบรกเกอรตวท 2 และ 3 ดวยหรอไม และควรไลหาวงจรทเกดไฟรวขนอยางละเอยด ดวยความปลอดภย

จากหลกการขางตน กสามารถใชตรวจสอบหาวงจรทมกระแสไฟรวได ทงนหากไมตองการเสยเวลามาตรวจสอบหาวงจรทเกดกระแสไฟรว กสามารถแกไขไดดวยการตดเครองตดไฟรวแบบตวตอวงจร (RCD 1 ตวตอ 1 วงจร) กได หรอ สามารถใชแบบ Residual Current Coordination กได โดยใชเครองตดไฟรวทพกด 100mA และมวงจรยอยเปนเครองตดไฟรวทพกด 10mA หรอ 30mA กจะทาใหระบบไฟฟานน มความปลอดภยและความนาเชอถอไดในระบบไฟฟามากยงขน

เอกสารอางอง : 1. มาตรฐานตดตงไฟฟาสาหรบประเทศไทย 2545 ฉบบปรบปรง ป พ.ศ. 2556. 2. สานกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม : มอก.1436 – 2540. 3. International Engineering Commission : IEC61008, IEC61009, IEC60529, IEC60898,

IEC60947-2 เปนตน