นานา - rtni.org นานาสาระ.pdf · (pyotr schurovsky) นักดนตรี...
TRANSCRIPT
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๕ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๕๕
นานาสาระคอลัมน�ประจำ
พลเร�อโท ทว�วุฒิ พงพ�พัฒน�[email protected]
เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๓๑ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้า ฯ ให้มี การแต่งเพลงสรรเสริญพระบารมีขึ้น โดยในครั้งแรก เพื่อใช้ในพระราชพิธีลงสรงของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร และได้ใช้เป็นเพลงชาติ ระหว่าง พ.ศ.๒๔๓๑ - ๒๔๗๕ ด้วย โดยมีผู้แต่งเพลงสรรเสริญพระบารมีถวาย หลายเพลง ทั้งนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ได้โปรดเพลงที่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงนิพนธ์คำร้อง และนายปโยตร์ ชูรอฟสกี้ (Pyotr Schurovsky) นักดนตรี นักแต่งเพลงชาวรัสเซีย ได้ประพันธ์ทำนองถวาย โดยมีเนื้อร้อง ดังนี้ “ ข้าวรพุทธเจ้า เอามโนและศิระกราน นบพระภูมิบาล บุญดิเรก เอกบรมจักริน พระสยามินทร์ พระยศยิ่งยง เย็นศิระเพราะพระบริบาล ผลพระคุณ ธ รักษา ปวงประชาเป็นสุขศานต์ ขอบันดาล ธ ประสงค์ใด จงสฤษดิ์ดัง หวังวรหฤทัย ดุจถวายไชย ฉะนี้ ” ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ได้โปรดเกล้า ฯ ให้แก้ไข ช่วงท้ายของเพลงสรรเสริญพระบารมี จาก “ดุจถวายไชย ฉะนี้” เป็น “ดุจถวายไชย ชโย” และยังใช้กันมาอยู่จนถึงปัจจุบันนี้
สำหรับประวัติขององค์ผู้ประพันธ์ เนื้อร้อง ที่กล่าวมาแล้วข้างต้นก็คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ทรงเป็น พระราชโอรสองค์ที่ ๖๒ ของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ และ พระสัมพันธวงศ์ เธอ พระองค์ เจ้าพรรณราย ทรงพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าจิตรเจริญ ประสูติเมื่อวันที่ ๒๘ เมษายน พ.ศ.๒๔๐๖ เมื่อพระชันษา ได้ ๕ ปี พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชบิดาก็เสด็จสวรรคต จึงทรงเจริญพระชนมายุมาในพระราชอุปถัมภ์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๕ ซึ่งเป็นพระเชษฐา (ต่างพระมารดา) โดยทรงมีชันษาอ่อนกว่าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ราว ๑๐ ปี สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์ เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยา นริศรานุวัดติวงศ์ ทรงมีพระปรีชาสามารถในการช่าง
ใครแต่งเพลงสรรเสริญพระบารมี
สมเด็จพระเจาบรมวงศ์เธอ เจาฟากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์
๐66
นาวิกศาสตร์ ปีที่ ๙๕ เล่มที่ ๙ กันยายน ๒๕๕๕
นานาสาระ อย่างยอดเยี่ยมและลึกซึ้งทั้งในทางทฤษฎีและปฏิบัติ วิชาอักษรศาสตร์และการประพันธ์ฉันทลักษณ์ก็ทรงปฏิบัติได้ยอดเยี่ยม ทรงเชี่ยวชาญในงานสถาปัตยกรรม จิตรกรรม ดุริยศิลป์และนาฏศิลป์รวมทั้งศิลปะ การละคร ตลอดไปจนถึงการนิพนธ์บทละครทุกประเภท สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยา นริศรานุวัดติวงศ์ ทรงรับราชการในตำแหน่งสำคัญ ๆ มาตลอด ๔ แผ่นดิน อาทิ ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ เสนาบดีกระทรวง พระคลังมหาสมบัติ เสนาบดีกระทรวงกลาโหม และผู้บัญชาการกรมยุทธนาธิการ อภิรัฐมนตรี อุปนายกราชบัณฑิตยสภา ผู้สำเร็จราชการ แทนพระองค์ในรัชกาลที่ ๘ ฯลฯ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์สิ้นพระชนม์ด้วยโรคพระหทัยวาย เมื่อวันที่ ๑๐ มีนาคม พ.ศ.๒๔๙๐
ส่ วนประวั ติ ของผู้ ป ร ะพันธ์ทำนอง เพลงสรรเสริญพระบารมี ซึ่งก็คือ นายปโยตร์ ชูรอฟสกี้ (Pyotr Schurovsky ; อ่านว่า ปะ - โยต - เตรอะ ; รัสเซีย) เป็นดังนี้ นายปโยตร์ ชูรอฟสกี้ เป็นคีตกวี และ นักดนตรีชาวรัสเซีย เกิดเมื่อปี ค.ศ.๑๘๕๐ (พ.ศ.๒๓๙๓) ในครอบครัวขุนนาง มีพี่ชาย เป็นแพทย์ชื่อดัง และเป็นแพทย์ประจำตัวของ อันโตน เชคอฟ นักประพันธ์ชาวรัสเซียผู้มีชื่อเสียง ชูรอฟสกี้ ใช้ชีวิตช่วงแรกอยู่ที่กรุงมอสโก และสนใจดนตรีมาตั้งแต่ยังเด็ก ต่อมาได้เข้าศึกษาที่สถาบันศิลปะแห่งกรุงมอสโกที่โด่งดัง ชูรอฟสกี้โดดเด่นมากในเรื่องเปียโน หลังจบการศึกษา เขาเริ่มอาชีพด้วยการเป็นนักเปียโน แต่ก็สนใจเรื่องการเป็นหัวหน้าวงดนตรี ข้อเขียนเชิงวิจารณ์ดนตรีรวมทั้งเริ่มเขียนบทโรมานซ์และโน้ตเพลงสำหรับเปียโน ในส่วนที่เกี่ยวกับ การประพันธ์ท่วงทำนองเพลงสรรเสริญพระบารมี มีเรื่องเล่าว่า เมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสดับเสียงดนตรีเป็นครั้งแรก ก็ทรงพอพระทัย จนกระทั่งในปี ค.ศ.๑๘๙๒ (พ.ศ.๒๔๓๕) ได้พระราชทานกล่องยานัตตุ์ทำด้วยเงินสลักพระปรมาภิไธยให้แก่ผู้ประพันธ์ ด้วยปโยตร์ ชูรอฟสกี้ เสียชีวิตเมื่อปี ค.ศ.๑๙๐๘ อ้างอิง ๑๐๐ แรกมีในสยาม, โรม บุนนาค : สยามบันทึก มกราคม ๒๕๕๔ หนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ พลเรือเอก ประพัฒน์ จันทวิรัช กันยายน ๒๕๔๖ จุฬาลงกรณ์ พระเจ้ากรุงสยามแห่งโลก พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ : บันทึกสยาม, ๒๕๔๖ http://th.wikipedia.org/wiki/สมเด็จพระเจ้า บรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๔๗ th.wik ipedia.org/wik i /ปโยตร์_ชูรอฟสกี้ ๑๐ พฤษภาคม ๒๕๔๗
นายปโยตร์ ชูรอฟสกี้
๐67