a wantokwantokniuspepa.com/images/wantokniuspepa/1978/wantok_namba_241.pdf · a wantok niuspepa...

20
A wantok Niuspepa bilong ol Papua Niugini stret Namba 241 Biong wik i stat long Sarere, 21 Oktoba 1978 Prais lot. Published by Wantok Publications, P.O. Box 1982, Boroko. Phone: 29.2214. - Printed by Wirui Press, Wewak. Begistered at the General Post Office, Port Moresby, for transmission by post as a Qualified Publication.

Upload: others

Post on 02-Jan-2020

9 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

A wantokNiuspepa bilong ol Papua Niugini stret

Namba 241 Biong wik i stat long Sarere,21 Oktoba1978 Prais lot.

Published by Wantok Publications, P.O. Box 1982, Boroko. Phone: 29.2214.- Printed by Wirui Press, Wewak.

Begistered at the GeneralPost Office, Port Moresby, for transmission by post as a Qualified Publication.

Editorial Offices:P.O. Box 1982Boroko

Phone:25.221425. 2552

Telex: NE 22213

BranchOffices:WewakPhone: 86.2479

WabagP.O. Box 111Phone: 57.1018

In AustraliaPeterHalseAssociatesKing York House32 York StreetSydney2000Phone: 29.7527Telex: 21. 409

Poto daunbilo i so/rnman i makim PNG longEnglan, em Mista FredRe/her, em tu / makimPNG long kantri Jemani.Na h/a em isanapwantaimsampela bikpela man b/long Jeman4 em PresidenWalter Scheel, na bikpeiaseketeri bilong op/s bilongForen. Afeas- b/long Jemani, em Dokta PeterHermes.

Kirap long lephan yumilukim Mista Reiher, MistaWalter Scheel, na DoktaPeterHermes.

Poto long lephan / so/rntupela man bilong PNG isap/rn sampelakavinglongAustralia wantaim sampelatarn iok ston. Tupela, / savewok long bikpela Museumlong Port Moresby na h/atupela i stap insait lonewanpela bikpela it/n,wanta/rn sampela loka4pipel bilong ol arapelakantn.

Tupela man ya ‘i MistaKapusaSali iephänbilongPort Moresby na MistaArnold Koski b/lon,gAngoramlong Is Sep/k.

Tripela pij.e1 / sanalukluk, tnipela /, retpekIndian, em ol lokal pipetru b/icing A merika nKanada.

Nationalweekly inMelanesian Pidgin.

Advertising:In P.N.G.PennyDonaldPhone: 25.2214

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 2

SubscriptionRate:Annual: K8.00.

Yunaitet Nesensnau igat 150 memba olgeta.Las kantri long go insaitlong Yunaitet Nesens, emlong Solomon Ailans.PapuaNiugini i bin joinimYunaitetNesenslong 1975.Olsemyu kenlukim plantibiong ol i nupelamembabiong Yunaitet Nesens,em ol yangpelakantri. 01i kisim independensbiongol i no longtaim I go pinis.Yunaitet Nesenstasol i binwas na lukim Olsem ol dispela kantri i kamap nakisim gut independens.

Tude planti kantri i resislong wokim planti samtingnogut bilong pait olsemborn katres, gan masin,balus na sip, kirapim bikpela ami na nevi, toktokkros na tingting nogut ikamap narnel long ol kainkain kala skin pipel, olpipel i hangre na sot longkaikai samting, na plantimoa olsem.

Long traim daunim oldispela kain wan olsem,Yunaitet Nesens i binkirapirn moa lông 30ejensi o lain olsem Yunaitet Nesens i DivelopmenProgram UNDP, Fud naEgrikalsa OgenaiseseFAO, Wol Helt Oganaisesen WHO, Wol Beng,

UNESCO, ILO na ol arapela moa. Planti long oldispela han biong Yunaitet Nesensi wok nauinsaitlong Papua Niugini nahelpim gavmanlong olkainwok bilong kirapim PNG.

Planti kantri long olgetahap bilong wbl nau i bungna mekirn bikpela Yunaitet Nesensde. O1 pipel ibung long mekim amamaslong dispela de em ol kainkain pipel: ol presiden naol praim minista, ol skü’lpikinini, ol wokmanmerilong faktori na tu ol famainsait long ol bus. 01 imekim dispelalong wanemol i save olsem YunaitetNesensem i bikpela samting biong yumi olgeta.Em i no piksa o samtingnating. Yunaitet Nesensigat ol pipel i wok long enna i sanapstrong yet, nawok biong em i kamaplong helpim olgeta pipellong wol. Tasol taim i gatsampela bikpela samtingikamaplong wol olsern trabel biongstretim, o bilongkarnapim gutpela sindaun,YunaitetNesensi mas kisim heipim biong olgetagavrnan,kantrina pipe!.

pela taim bilong soim olsem yumi olgetai ran longwanpela trak tasol bilongYunaitet Nesens. Olsem nahusat long yupela i holimsampela samting longamamasna makim dispelade long PNG nau, mipela ilaik tok amamaslong yupela namipela i ting olgeta samting i ran gut tasol.Na no ken lusim tingting,Yunaitet Nesensem i wanpela Oganaiseseni biongyumi olgeta."

Na tu no ken lusim tingting long Bikpela De bilong ol Pikmini. DispelaYunaitet Nesens i makimlong tingim o! pikininilong olgeta hap biong

Las toktok tru i go longol tisa long olgeta hap bilong kantri, no ken lusimtingtirig, neks yia 1979em i lntensenelVia bilongol pikinini. Dispela em itaim biong onaim na tingim ol pikinini. Olsem natingting nau long anemkain samting em upelaiken holim long tingim olpikinini long o1 na biongyumi long PNG. Bikos dispela pikinini hai kamapmanmeri biong PapuaNiugini long bihaintaim.

graun.

EM HIA TOKAUT BILONG

A wantokNiuspepa bilong ol Papua Niugini stret

YUNAITET NESENS DEGodfrey Wippon - Vunaitet Nesens Tok Save Dipatmen

Oktoba em i wanpelaspeselmun bilong Yunaitet Nesens.Olgeta yia,Yunaitet Nesensi saveholim sampelasamtinglong amamas na makim detaim ol i kirapiin Yunaitet Nesensnambawan taim tru. Dispelaem i 33yia i go pinis long 24Oktoba1945.

pikinini i stap longwelong kantri na viles na

1979 - VIA BILONG oL PIKININI - 1979

Stat long de namba 19 bilong mun Oktoba olgeta150 kantri i stap insait long Vunaitet Nesens bai stat-im Via bilong Pikinini. Via 1979 bai yumi kolim ViaBilong Pikinini.

Long dispela yia bai yumi mas tingting na toktok nawok gut long helpim ol pikinini. I gat 1,600,000,000pikinini i Stap tude long graun. Vu map ritim dispelanamba? Sampela i orait, i sindaun gut. Tasol plantiplanti moa long planti kantri i painim taim nogut tru.Olsem long dispela yia Vunaitet Nesens i askim olgétabikpela manmeri long mékim samting tru long helpimwan wan pikinini. Na i no oltasol. Nogat. 01 pikinini i staptaun na famili bilong yu yet.

0l pikinini ol i pipel tru. Na olsem ol i gat rait. 01pikilnini ol i bikpela manmeri bilong tumora. PapuaNiugini bilong 1990 i hangamap long ol manmeri ipikinini nau.

Long tingting bilong olgeta 150 memba .bilongVunaitet Nesens, olgeta pikinini long graun i gat raitlong dispela 01 samting:a i gat rait long laip bilong emb i gat rait long stap long wanpelafamilic i gat rait long man i laikim emdl i gat rait long kisim kaikaie i gat rait long kisim marasin sapos em i gat sikf I gat rait long go long skul frig i gat rait long pilaih i gat rait long kisim nemi gat rait long stap sitisen bilong wanpela kantri.j gat rait long helpim, sapos em I han Ieknogutk i gat rait long kisim namba wan helpim sapos

wanpela asua 0 birua i kamap.I i gat rait long sindaun Iongwe long woam i gat rait long kisim 01 dispela samting -maski em

i man o men, em i bilong wanem kala skin, em ibilong wanern kantri, em i bilong wanem lotu.

Olgeta wan wan yia Vunaitet Nesens i save stiaimtingting na laik bilong yumi long wan wan kain wan osamting. Orait, long dispela yia olgeta kantri i tingtingtong ol pikinini. Long dispela yia - ol pikinini i masstap long ai na tingting bilong yumi. Vumi mas traimhelpim 01, helpim laip bilong ol.

Olsem yumi lukluk nabaut long hap yumi itap longen. Igat pikinini i wanpis, i lusim papamama pinis? Igat pikinini i no gat papa, na mama i rausim em pihis?I gat pikinini i raus pinis long viles long wanem em ihan lek nogut, 0 aipas, o iapas? I gat pikinini i gat kaskas na grile? I gat malaria? I gat sik bun nating?

Wantok niuspepa i aik insait trtr long dispela tingting bilong Vunaitet Nesens. Olsem na olgeta wik maplong yia nau, mipela bai gat wanpela spesel pes bilongol pikinini tasol.

0!semsens De

na Yunaitet Neem i wanpelagut-

WANTOK Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 3

.WATPOOLTAUN1:.IPAULPINIS?

Lae. Madang, na mipela ibin stap amamas tasol. Ino save pret na son, napipel i dai long rot. Na tumipela wan wanmani savewokabaut long nait. I nogat man i pret long kilimman o dai. Taim Not Solomon provinsi gat 3-pelawaitman, nambawan kiap,namba tu kiap. na kuskuslong Kieta slip long haussaksak.

Tasol nau olgetataunmibilip man i no ken wokabaut wanpela long naittaim. Saposman i wokabaut wanpela long nait,manya i no ken kamaptrulong pies we emi go. Em imas daipinis long rot. Naulong Not SolomonProvinsi gat bikpela ol hap taunnambaut long hap biongKieta yet, Toniva, Arawa,Loloho, moa yet emPanguna.

Long taun hia yumi nomalolo yet long mekimmanmeri na pikinini i dailong rot, wara, soiwara,nalong nambis, oigetahap owanem, wanemhap. Longnait em i taim nogut tru,man i no ken wokabautwanpela,saposyu laik baiyu staplaip.

Nambatu taim mi bin goraungen long ol taunlongPNG oisem tu iong Istenna WestenHailans,Gorokana Maun Hagen, Lae, Madang, Wewak na gen longRabaullong yia 1966.

Nambatn taim gen longyia 1971. Long ol dispelataim hia mi no bin pilimwanpela samting nogut.Tasol 1972-78 ol pasinnogut long stil, na kilimman, kar i kilim, o man ikiim man long pasonno-gut, o manmeri stap i golong ka. Dispela woklong kamap i go bikpelamoa moa yet. As bilongdispela em long BIA tasol.

Taim man i bin statimdning hialong taim em i nolida biong yumi i laik putim lo long bia. 01 i masputim lo long tambuimman i no winim yet 20 yiabilong em. Long wanem,sapos yangpela man map15-17-19 yia i dring bia

winim 20 krismas yet bilong em. Em ol dispelakain lain man tasoli kirapim olkain trabel. Saposolpinis i no map long lusimgendring. Dispelakain lainman tasol i mas kamapimtrabel.,

Na saposem i ova 25-30yiaS na moa, trabel bilongem i no ken lus long tingting biong em. Bikosbodina maselo bun biong em ibin paul pinis long taimem i dring spaklong taimol yi biongem i no mapyet.

Biong wanemmi toktokstrong yet i go bikos misavemi yet. Mi man biongdning tu ya wantaim ollain biong mi na mipela ino mekim yet wanpelasamting i kranki long taimmipela i dring na spak.

01 taun bilong yumi longPNG i no moa taunbiongamamas. Em taun biongpretwokbaut, son,nakrosnating nabaut. I no gatgutpela o bikpelaas biongkros na pait. Askim wait-man em papa tru bilongbia, ol i bihainim wanemlo tru long dning, na i noken trabeli kamap?

Charlei Takun,Arawa/N.S.P.

KAUNSIL HELPIMWANTOK LONGTAKIS

Dia Edita - Plis yupelagivim hap liklik spes longputim’ hap tok biong mi.

Taim biong kisim takisol kaunsi i helpim ol wantok bilong ol i stap longmisin skul olsem katekisskul long Bak, Pumakosnaarapela nogat. Dispelapasin en stupit pasin bilongolgetakaunsil long Enga.

Saposyu laik helpim oltren katekis long katimtakis bilong ol long tu yia.Yu mas katim biongolsem tren katekis.Vu mastingting long wantok bilong yu. Dispela em pasinbiong wanpela kaunsil taso! mi putim hevi longEngaKaunsi.

Husat kaunsil biongEnga yu kros yu salim pasi go long Wantok. Mikenlukim. No gat yu salim pasi kam long.

C.T.C. Tsak Pumakos,Box 182, Wapenamanda.

Enga.

BAlM MARASIN

Dia Edita- map yu givimmi liklik spes long mi laikbekim pasbiong wanpelaman. Tasolmi lus tingtinglong nem biong em pinis.Em i bin tok olsem Haussik em i ples biong kisimmanasintasol. I luk olsemhaus sik i kamap olsemtret stua. long wanemsikmanmenii go long kisimmarasin bai ol dokta nanes i tok long em i masbaim pastaim, oraitkisimmarasin.Na dispelatok emi tru Sikmanmanerii masbairn marasin pastaim naem i ken kisim marasin.

Yu ting olgeta dispelamarasinmipela save kisim ino gat pe, a?Yu ting mipela save kisim nating.?Olgeta marasin i gat pe.Orait sikmanmeni i kenputim liklik mani bipo emi kisim marasin.Yu ting yusave baim marasinna dispelamani biong yu mipelaol nesnadoktasavekaikai?

Saposyu kisim marasinnating no gat pe na sapos’marasini pinis, bai bekbilong ol dispela marasinbaii kam olsemwanem?I lukolsem yu no klia long dispela rot bilong marasin.Olgeta manasini mas i gatpe yet. I no map longyumi kisim nating. Emtasol.

ASKIM

Mis Kasai Leah,Siassi/Morobe

Dia Edia - Yes pus milaik putim liklik wan bilong mi i go insait longWantok Niuspepa. Wanbilong mi i go olsem long16 de long mun Septemba,1978. Mi lukim olgetahappablik ba nataven na hotel long Wewak ibin klos.Long wanem i independensde. -

Tasol long ol man longfos olsem plis na ami ol i

wok long dringlong klap oDifco bilong ol. Em olsemwanem? Mi ting dispelakain pasin i no gutpela.Saposol man long fos ol idring olsem, orait, mipelaol man nating long ausaitmas dring tu. Em dispelakain pasihmi ting i no gut-pela.

Sapos mi man nating idning long bikpela de olsem bai plis i kisim mi. Naplis i dring olsem long dispela bikpela de mi ting ino gutpela. Long wanemol man biong ol.

Na tu em i bikpela ‘ debilong yumi manmeni bilong dispela kantri PNG.Dispelakain samtingi masstat long ol bikman antapna kam daun long mipelaolgeta pipel. Yumi olgetai mas wankain. Plis mi laikol man long OmbudsmanKmisin i mas lukluk gutlong dispela samting.Longwanem mi lukim dispelasamtinglong Wewak na mino amamastumas.

Em tasol liklik wan bilong mi. Saposhusat rida.ilaik lukim pas biong mi.0 i laik helpim mi na putim moa toktok, orait, raiti go stret long WantokNiuspepa. Bai mi amamaslong ritim.

NitademusWanesawo,Wewak.

KAUNSIL NOWOK GUT

Dia Edita - ha mi gatbikpela wan tru long olkaunsil biong Wes NuBniten long lukiuk biongmi. Mi lukim ol kaunsilbiong Talaseana HoskinsKaunsil ol i kisim takislong ol lokal pipel na tulong ol setelmenpipel.

Na taim ol i lcisim dispela mani ol kaunsil i nowokim wanpela wok.Hoskins i no gat gutpelamaketples. No gat gutpela hauskaunsil na tu taun i bus.Long Talasea kaunsilol ino gat gutpela makethausna i no gat gutpelakaunsilsemba.Kimbe maketpipiai pulapnaples i bus.

Em tasol wan biong mihet pen, onait, nait i golong Wantok Niuspepa.

RobertDinkamla,Kimbe.

BIA PAULIM SANDE

Dia Edita - Mi laik autimsampela wan bilong milong Wantok Niuspepa.Wan biong mi i go olsem.Insait long kantri biongyumi longPNG. I gatplan-ti sios tru i stap. Wanpelasamtingmi bin lukim emino stret tru long mi. Taimbilong amamas em longMande na i go map Sarere.Sande emi taim biongkisim gutpela tingtingnaigo long lotu na harim tokbiongGod.

Tasol ol man i no savetingting tru long dispela.Long Sarereol i spak tasollong Sande moning, ol ikirap kisim ka bilong ol omotobaiknapairapimlongrot na painim bia. Na ol ino savetingting long i golotu. 01 i tingting olsemoli stap long nem biong olyet long dispela graun naol hambaktnt. Mi bin raunlong olgetataunnami lukim dispela kain na i nostret tru long mi. Sampelatasol ol i tingting longSandena ol i go -lotu. Naol biklain em ol i tingtinglong i go lotu wantaimgrinpelamen long ol hotel,tavennalong klab.

Na tu sampela hauslotukiostu long bikrot. Oltainimi lukim ol ka na motobaik. Saposlong Sandeol:go lotu i stap.01 draivabilong ka na motobaik i ncting olsem ol i lotu i stapOrait mi masronisi isi i gcabrusim ol, orait bai mpairapim motobaik o kbiong mi. 01 i no ‘savtingting tru long dispela01 i kam harim ol pipellotu i stap o singsing tasospitim ka o motobaik tin,long hapi kam long hap.

Nau long PNG grinpelbotol i rongim ol man nago longlong olgeta. Drinkim wanpela tasol i kirapait na kisim tamiok nem wanem samting. Asulong i no savego longlottDispela kain yu bringirpait i kam long kantri blong yu. Mi wanpela bclong lotu Luteran nlukim dispela pasin i nstret. Yu husatritim displa na bel kaskas,orait, ratasol i go long WantoNiuspepa.Em tasol.

Klark TabelKarkarAilan/Madan

Dia1954long

Edita - Long yia- 1955 mi bin stapRabaul. Pot Mosbi,

SaIim ol pasI kam tong:

WANTOKBOX 1982BOROKO

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 4

NIUS IK AM LONGPROVINSIs Nu Briten

Kerevat

gat5O yia

Bikpe!a stesin bilongmekim olkain wok egrikalasa na didiman longKerevat i winim 50 yianau.

Dispela em i bikpelastesin tru biong trairn olkain nupela samting longwok didiman na wok bulmakau. 01 i gat wanpeladispela fam i bin stat long1928. na hia ol i savegroim olkain nupelasamting.

Nau ol i hatwok longpainim wanpela nupelakain kokonas i save kanimplanti moa. Na tu ol i save’painimaut we biong pinisim kain kain sik i savekamap’ long olkain kakaona kokonas na kopi nakain kain kaikai bionggaden.

Nu Allan.

Pasim rot

bilong dring

Nu A/lan Prov/nsalEksekyutiv Kaunsil i la/kmekim sampelastrongpelalo bilong pasim rot b/longol man i la/k k/s/rn laisensb/long sal/rn strongpeladn/ng longprovins.

01 v/les kiap laisens ba/go tasol long ol kiap we olmernba / so/rn ol / savehelp/rn ol yet. . .na i woktnu long biha/nim tingt/ngbilong klap. . . . na kiap /no pies b/long dning tasol.01 i ia/k stapirn oi stuak/pa la/sens b/long sal/rnstrongpeladn/ng /nsa/t longKav/engna Namatana/.Nasapos ol p/pel i la/k k/s/rnwanpela v/leslaisens,stua /rnas 20 k/lom/ta longwelong neksstua b/long bairndn/ng.

01 p/pel i la/k k/s/rn laisens b/long sal/rn sti’ongpela dn/ng / rnas so/rnkorn/s/n b/long bos/rnstrongpela dringolsern, ol /gat strongpela nid longsalirn dning.

01 s/os na 0/ ka/n ka/nasosiesen bilong ol mer/ ib/n tok strong moa egenslong dring, na olsern ol /put/rn hevi long Prov/nsalKaunsil.

Mista Mark Yere, bosrnan b/long bosirn olstrongpela dn/ng, / k/rap

‘nogut long luk/rn plant/epl/kesen moa/ bin karnaplong Is na Wes narnb/s b/long Nu A/lan long sal/rnol strongpela dning. Tude/ gat 41 ka/n kain laisensb/long sal/rn strongpeladn/ng long Nu A/lan Provms.

Mo robe

Hap busmas go het

Memba biong Kerema,Mista Aron Noaio, i tokimprovinsal gavman biongGalp na Morobe na IstenHailans Provins ol i masmekim go het hap biongAseki na Menyamya naM arawaka.

Dispela hap i statim nauwanpela grup ol i kolimANGA bilong mekim gohet dispela hap biongPNG. 01 pipel long dispelahap i stap insait tru longbus na ol i gat nem bus-man long ai na tingting bilong ol arapelapipel. Tasolemi no asuabiong ol.

Dispelahap kantni i staplong kona biong tnipelaprovins, na olsemtripela ino ting long olpipel ya.

Madang

PkeIa kainkOkonas’ win

Mista Julius Chan, Mi.nista biong PraimeriIndastri, i bin tok savenagivim gutpela nius long ol300,000 manmeri longnambis i save winim wansiling biong ol long pasinbilong ranim plantesinbilong groim kokonas.

Tude wok kopra i godaun, long waflem plantiôl tn moa long ol plàntesini lapun pinis - na i biong

bipo .tru. . . .na i no savekarim gut. Olsem na di-patmen bilong praimeriindastri I bin wokim wan-pela nupela kain kokonasmap long ,dabolim nambabiong drai wan wantn isavekarim.

01 1 bin maritim bikpelakokonas tn wantaim likliktn kokonas bilas ol i gatnabaut long ol ples .

sanap olsernbias bilongples na i savekarim plantikulau rnoa.

Dispela nupelakokonasi sotpelana olsemi isi longbungim ol drai. Gavman Ibin groim sampela longKerevat Is Nu Briten, naBubia Morobe, na nautasol ol i stap long karim.01 fama i laik kisirn dispela kain nupela kokonasol I mas kisim long wanpela spesel gaden bilongOmuxu klostu long Madang, we ol i save groim.Hia ol i gat 40 hekta pulaplong kokonas na ol i tingbai ol map karim 500,000drai long wan wan yia.

Sapos sampela fama ilaik kisim sampeladispela

kain spesel drai biongplanirn long lain bilong ol,ol i ken kisim sampelalongOrnuru Hyorid CoconutCentreP.O. Box 295, Madang.Yu ken kisim drai nating,tasol yu mas bairn balus osip o 05 opis I bringirn emi karnlong yu.

Simbu

Laikimbikpelatret skul

Mista Siwi Kurondo,interim pnimia biong Simbu, i laikim gavmani mastingting moa yet long stat-im wanpela tret skul,olsem ol primia long bikpela kibung long Kaviengi bin tok orait long enpinis.

Mista Kurondoi ting dispela kain tret skul i kenhelpim kantri moa yet,long wanemem i kenskulim ol yangpelastudenlongpasintrubiong mekim tru

- olkain wok, em ol i binstadi na nit long en tasol.

Sentral Provins

w pawaOllainmanbiongwokim

na droim ol mep o piksabilong graun, I wok naulong hap biong Angabunga Riva, insait long olmaunten i no longwe longPort Moresby.

01 i laik save moa longdispela Angabunga Riva,long wanemgavman i laikkirapim wanpela moapawastesin - we ol i savewokirn lektrik pawa longstrong bilong wara i kapsait i karn daun. Tude olgeta lektrikpawalong PortMoresbyi kam long strongbilong Rouna Rva, nasapos ol i ken yusimAngabungaRiva tu, bai olmap dabolim olgetalektrik pawa i kam long PortMoresby.

Elcom Lektrisiti Komisin i wok nau long glasimna skelim gut 13 kain kain’pies long kantri we ol iken statim dispela, kainwara pawa.

Poto h/a / so/rn ol Kukukukup/pel b/long dispela hapb/long bus i no go ‘het gut, longt/ngt/ngb/long mernba b/longpalarnenb/long Kererna.

WANTOK - Sarere,21 Oktoba1978 Pes 5

! , h1f1

II

I

E

__

i; ulIu1

I1t"1 ."JI1L!

Aveling Barford Pacific Pty Ltd.Representing the world’sleading automotive manufacturers.Ume St. Gordon, Port Moresby. Phone 257166, 257908Morobe Ave. Lae. Phone 424188, Mt. Hagen. Phone 521015Stones Automotive Services, Kieta. Phone’ 956093Malaguna Motors, Rabaul. Phone 921751 -

RICO - FLEXHydraulic hose, assemblies,

couplings, adaptors.

NACHI ‘

Bearings-automotive industrialmachinery.Roller, ball, taper bearings.

Extra small radial ball bearings.Single row deep-groove bait bearings.Double-row self-aligning ball bear;ngs.

Tapered roller-bearings.Cylindrical roller-bearings.

r"" RANGE r;i,ROVER ‘ "iioved$.RYL* ‘

THE INVESTMENT CORPORATION OF PAPUA NEW GUINEA IwGy

SAPOS VU SMAT, VU BAlM SEA LONG INVESMENKOPORESEN BILONG PAPUA NIUGINI

Ba/ yu k/s/rn winmani b/long planti karnpan/ wanta/m.

Sapos yu laik save moa, o yu laik kisim fri wanpela kala buk i soim wokbilong mipela, yu rait long: Investment Corporation

P.O. Box 155Port Moresby

Nembilongyu

Adres bilong

yu-

Wanpela opisab/long InvesmenKoporesen i kaunim bikpelahip rnaniwanpelapapa b/long tretstua long bus / bin bringirn b/long bairn 1500 sealong InvesrnenKoporesen.

I

II

AJLtTflk’ - ‘71 ‘it-trh 1072 p,,,

Sampela bikp&a manmeri I bin kirap nogut na tokegens tong Minista bilong bosim olgeta wok wantaim olyangpeta pipel, em Mista Pato Kakarya, tong wanem em ibin makim nupeta Nesenet Vut Kaunsit na ol memba bitong em I man tasot. ‘

Misis Nerrie Tototo, presiden bitong YWCA, na MisKata Kita, nesenet komisina bitong ot gel gait - tupelatupeta I bin tokaut egens tong minista.

Misis Tototo i tok otsem: Long otgeta bikpela grupnsait tong gavman, we ot -i save toktok tong ot wanbitong olgeta hap bitong kantri, ottaim ot i gat sampetamen i stap. Na sapos yumi gat tok tong ol wan na trabetbit’àngoL:yangpeta pipet, ot mama i winim otpapa tongsave: tong helpim ot.

Na Mis Kita I tok Sapos Mista Kakarya I bitip tru long8poin plen bitong gavman na namba 7 bitong em i tok otmeni I mas isait tong gavman wankain tong ol man,orait mi no taik tukim 1 1 peta man tasot I stap long diseta Nesenet Kaunsil; mi talk tukim 5-peta o 6-pela meni irnias stap tong dispeta kaunsit.

Mista Kakarya I bekim tok olsem tong ot dispela hevi.Mi bin askim 3-peta men long joinim dispela kaunsittasot ot i no bin bekim tok tong mipela. 01 11-pela man istap nau tong dispeta kaunsit ot bin bekim tok

Dispela woksap/ go /nap wanwik stret na sarnt/ngolsern 30 rner/ / b/n kamlong enna k/s/rn kain kain save long pasinbilongsamap/rnklos, long wok/rn p/nat bata, longpasirn ol string b/long hangamap/mb/las sospen b/longholirn olka/n plaua olsern yuken lukirn ol / rnek/rn long poto. Long graun b/long YWCA bipo ol i bin wok/rn wan-pela avenlong wanpela ernt/dram. . . . na nauol men i b/n kukirn bret /nsa/t long en.01 z toktok tu long farnili plening na long pasin bilong wokirn wel bilong kerosinlam zkarn long kokonas 01 men i laikirn tru dispela lzklik skul

M/s/s Yalu/ b/n go longb/kpeiawoksap b/longol mer/ longPopondettalong rnun Meyet. .. . na em / b/n k/s/rn save longplanti ka/nsarnt/ng nau em/ skui/rn ol men long en.

i r-

- ij_L 11j

Watpo NoGat MenLong Nésenel YutKaunsil

Poto / so/ni Mis/s AJungYalu em i holim rop wanta/msospen,em / bin ran/rn wanpela woksap b/longol men/longLae. Mis/s Yalu em/ savewoklong Lae YWCA.

SINGERPoto daunb/lo / so/rn ol kwaia grup sings/ng

ta/rn ol / op/rn Kr/sten Red/olong Sem/nar/yet.long Martin Luther Sern/na/ long Lae,

PREN ‘BILONG yUINAP 0L1AIM

‘It2

Pes7WANTOK - Sarere,21 Oktoba 1978

Help Irn0l

Maxell bateri I stap long olgeta hap.Taim yu go long stua yu mas askim long Maxell taol.Maxell I no map pinis kwik. Em bal .1 stap longtaim tru...Maxell

Kisim Maxell bateri tasol

A/ANTOK - S2rrp 71 fltK 1072 P

H‘ ‘ASKIM, NADEKIMPLANTIASKIM HUSAT INAP BEKIM?

Dia Wantok - naumi luk- BIPO NA NAUsave pinis, em olkain wanbiong kantni bilong yumilong Wantok niuspepa.Natu harim lonf redio brotkas i kamap long yaubiong mi. Na naumi laikputim wanpelatoktok i goinsait long han biong"Askim na bekim". Dispela askim i mas igo olsem:

1 Yumi ol PNG i kenkamap wanem kain mantru, sapôs waitman i nobin kam sindaunwantaimyumi?2 Yumi bagarapolgeta

long tingting, long save,long kaikai, long graun, olong ol samting-bodi bilong yumi savenitim?3 Ating sapossampela

handetyia i go pinis yumiken kamapolsem ol longlong mano nogat?4 0 yumi ken joinim

sampelanupelatingting bilong ples biong yumi yetikam long God?

5 Biong wanem trutumbuna i bin gat paia,haus, gutpelakaikai, graunsospen, ston aIds, wokimkanu na spia, banara,samapim saksak bionghaus, na planti samtingmoa, tumbunai bin i woklong wokim i go yet na husatmanikama?6 Nau waitmani bring

im laplap, naip, akis, sos-pen, masispaia, kaikai namit long tin, o bokis ais,na bek samting, mani bilong baim ol samting hia:bia, motobaik, haus kapa.Saposol dispela samting ino kam kamap, pipel longPNG i ken nitim wanemsamtingtru?

Em ol buk biong misinbaibel, komik; woa, opait, stil, kilim man,br.ukim haus,o stua.Wantok, biong wanem tru olnarapela kantni ol i woklong printim na salim olkain buk olsemlong PNG?Yu ting bai yumi wanemsamtingtnu?

OL BUK STORII TRU?

8 Olgetakain kain buki gat stori biong manbikos man yet i raitim ortingting biong, em. Em ilaik ol narapelai masbaimna nitim ol stori long en.Bihain man i mas biipimstori hia, na man i masmekim samting tru, em ilukim pinis long buk.

Tasol dispela stori manhia i lukim pinis long bukhia, em i no bin lukimlong ai biong em. Em ibiipim stori tasolsamtingi stori wantaim sampelapiksa nating, em man i binwokim long tingting bilongem. Mi savetu long Baibel,

PLANTI SAVE

7 Mi save tru, pipel ilukirn moa save long nt,rait. Na i laik kisim moaplanti kain kain buk i kamlong ol narapela kantni.

em wanpela buk, em oltumbunábilong waitmanibin raitim long olgetastonibiongGod.

Tasolmino bin nitim nahanim wanpelaBaibel Godyet i raitim long han bilong em, na em i givirn oltumbuna biong waitman.Nogat tru. Em ol mansavetasol i bin naitim hia. 01-sem wanem tru yumi nogat sampelamansavelongtumbuna taim. Na longtaim yumi nauhia?

SAVEMAN TUDE

9 Nau yumi gat plantimansavelong nitim buk nawok mani. Dispela kainlain mansavebilong nau iwok nau long bihainimsave biong yumi wantaimwok mani igo ikam, igo ikam longol pnovins nambaut insait long kan1ni yia.Wantaim tu stil na kilimman. Tumbüna i no savôstil na kiim nating mantaim i no gat gutpelaasbilong en. Mani stil, i bilongdai tasol long tumbunataim. Na man i kilim man i

biong dai tu. 1 no gat kotsamting.

Tumbunai bin longlong0 yumi biong naw i long-long pinis wantaimbikpelasavebiong nit na rait?

Em tasol pastaim, naumi laik kisim gutpelabekim long ol wan mi autimpinis long Wantok longAskim naBekim.

CharleiTakun,Arawa.

B/kpela dokta b/long di-patrnen b/long helt longYunaitetNesens,em DoktaPa/k, / tok save olsern:PNG / win/rn p/anti nupelakantn/ long wok helt bilongem.Longplantinupelakantri long graun 80 bilong olgeta 100 pipel emol / raitirn olsem 80% /stap long ot farn na longpies i no gat et 05 0 manas/n sarnting. Bikpela sam-t/ng b/long help/rn wokhelt ern i gutpela wara,gutpela ka/ka/, na gutpelasave. Dokta Pa/k i laik bajwok b/long etpos ode/i /rnas go het rnoa rnoa yetlong PNG.

TOM RIPER MITi kiostu , I gutpela tru

Sapos vu laikim kaikal i swit moa na I redi hariap tru, bairn wanpela tin TomPiper mit. Sapos stua i kiostu, Tom Piper tu i klostu.

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes9

Mipela i statim ol potobilong ol pzkzninz bilong I

olkain kantri wantazmwanpela liklik men Hagen.Bilas bilong em i soim ol

‘sem papa bilong em i gatplanti pik, olsem ol liklik

- stik bilas i soim. . . Em isekbuk bilong men.Tarangu, taim dispel meni go bikpela bai prais bilong em i antap moa moayet...

Poto long raithan i kamlong kantri Kolombia longSaut Amerika. Men ya igat kandeltasol olsem laitbilong ritim buk. Plantipikinini moa i no gat hausigat lait long nait.

Poto daunbilo long lephan i kam long kantriAfghanistan long hap bi’long Esia. Dispela kantri igat planti wesan na liklikwara tumas, olsemdispelapasin bilong lukim wara ikamapnating long tep, emi nupela samting tru longlaip bilong ol pikinini.

YIA BILOP

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 10

Poto long raithan 1 soimtupela patpelapikinini bilong nambis bilong PNG.Tupela 1 laki, tupela 1 gatgutpela kaikai. PNG i nokantri i sot long kaikai lik11k. Planti samtingi kamap

Poto long raithan daunbib 1 kam *long kantriIndia na 1 soim wanpelaliklik sumatin men i lukautim sampelanupela bini kamap long skul gadenbilong em. Hai planti skullgroim ol kaikai bibong olyet. . . . 011 savebungimgutpela graun bibong nivana putim long ol basketnagroim olkain samting ol

nating.

semtasol.

Poto daunbilo I soim olskul pikinini long kantriChad long Afrika I skullong dningim susu. Susuem i namba wan kaikaitru.

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 11

WANTOK - Sarere, 21 ‘Oktoba 1978 Pes 12

OL NES JOINIM PABLIKSEVISPabhkSevisAsosieseni sambainaulong ol nesna man

men i wok long ol haus sik, ol i laik insait long lebayunion nau, em ol i kolim pablik sevisasósiesen.Na dispela asosiesennaui givim wanpelalain kwestenol i laikhelt dipatmeni mas mekim:

01 nesna manmeri i mekim kain kainwok long haussik na i stap long asosieseni laik bai ol bosmanbilong oli mekim olsem: ‘-1 Makim 1 5 kain kain lain wokmanlong wok helt.2 Wanwanwok i mas gatkain pe biong em stnet.3 01 manmerii maswoknail, of i maskisim moape.4 Manmeri i wok ovataim,i mas kisim moa pe.5 1 masgat treningbiong kain kain wok6 Trening bilóng yusim nupelamasinsamting

01 1 laik bai olgetamanmenii wok insait long wok helti mas wankain olsem ol arapelapablik sevan,o man iwok long kain kain gavmanopis. Long wok helt oltaim igat plaiiti wok moanaol i nidim planti wokman.

map nail i gat straik long wan wan haus sik longwanem ol nesna odeli na neset, planti taim i no kisimpe i skel wantaimol arapelamanmenii wok long gavmanna olsemol i bel nogut.

KAUNTIM OL PIPEL LONG MORESBY

Stat long de namba 14 bilong Oktobamap longdenamba 31, wanpeladipatmenbilong gavmanbai salimwanpelagrup opisa bilong em i go raunlong700 hauslong Port Moresbybilong askim kain kain samting.

01 i laik savehamasmanmeri i staplong haus,hamasIgat wok hamas1 stap nating 01 i laik parnimaut i gatmoa man nau i no gat wok olsembipo o nogat

Dispela haus bai stap olsem tasol map planti yia moa, longwanem ol anis u no map kaikam Hardiflex faibro

Hardiflex simen faibro i no save krun gut, i no save sting, na inosave bruk isi, na yu no mas pentim.

Hardiflex faibro em i isi long yusim, i luk nais, na i no kostimplanti mani. Em i samting tru bilong wokimhaus long Papua Niugini.

olkain gutpela

gp1 HARDIFLEX"I ‘ building bOardf

BurnsPhilpNG Ltd. All BranchesSteamships TradingCo. Ltd. All BranchesCarpentersHardware,Port MoresbyNew GuineaCo. Ltd. All Branches GabrielChow SingYip & Co.

Rabaul. BowmansPNG Pty. Ltd. Port i’vloresby & Lae. BOwmansBodeco-Kieta

-1 Strong Tru.

DYNANiupela trak bilong Toyota i save wok hat tru.Yu laik karim kago o pasindia - long biktaun0 rot nogut long bus - dispela trak em map.

.

TOYOTA

BRANCHES PORT MORESBY LAE MT. HAGEN 1 I Al MOTORS LIMITED /MDANG RABAUL KIETA WEWAK gAT: 254088 422322 521888 822188 921988 956083 862255 c.

TractorsEquipment

IRUAN JAYA LIDA KALABUSMista Jakob Prai, lida

i1ong ol Wes Irian paitman, wantaim wanpelaleptenan biong em OttoOndáwawe, tupela i stapkalabusmap tu mun. Gay-man i tok, as bilong kotbilong tupela em hia: tupelai bin kalapimmak bilong PNG nai no bin kisimtok orait bipo ol i kaminsait.

01 plis i bin kisim tupelalong Vanimo, taim tupelayet i bin wokabauti kam.Tupela i bin stap wantaimwanpela waitman. Em tui go long kot na i kisimkalabus map 6 mun longdispela.

Tupela man i kalabusnaulong Bomananaklostulong Port Moresby. Sam-pela man i ting Indonesiabaj askim PNG long putimtupelaman ya long hanbilong ol, bai ol i ken go kotaninit long lo bilong Indonesia,long wanemtupelaibin brukim lo bilong In-

-- donesiana i sanap olsembinua bilong kantri. Tasolmap nau Indonesfa i nobin askim. Planti pipel ipret sapostupela i kamap

BOROKO ‘ MOTORS

long han bilong gavmanbilong Indonesia bai tupelamap dai.

01 studen bilong Yunivesiti i putim hevi longgavmanbikos tupelaman istapnau long kalabus.01 itok, olsem wanemnasam-pela handet arapelaIrianJayai bin kalapimmãk bilong PNG na kam insaitlong hait. . . . na gavmanino bin kalabusimol? 01-sem wanem nau longJakobPnai? I gat sampelagrup pipel nau i bungimmani long helpim tupelalong kot, long wanemol ipilim kot bilong tupela ino stnet. Tupela tu i binãskim gavman long larimtupela i staplong PNG biha/n tupela i pinisimkalabus. Gavmani wet yetlong dispela.

Sampela’ man i tingtingplanti tu, watpo dispelawaitman i bin helpim tupela,’ em i bin kisim 6 munkalabus, na tupela yet ikisim 2 mun tasol.

01 man i pait yet longInian Jaya ol i bin makimnarapelalida bilong ol.

SAPOS VU OAT WOK-TINGIM FORD

Vu kenlukirn nupela FORD TRAKTA long BOROKO

_____

MOTORS long olgeta hap bulong Papua Nugmnm Na tu

_____

vu ken bairn long Arawa Motors, na Sepik Engineers,na long Kimbe Bay Shipping, na Highlands HeneniGoroka, na Higatura Motors Popondetta

OL MEKEN1K BILONG

MIPELA INAP FIKSIMFORD

LONG OLGETA HAPMipela I gat planti spea patna rnekenik.

1,8ANKJN CORPORATION

PUTIM MANI BILONG VU LONG BENG BILONG PAPUA NIUGINI STRETEM NAMBAWAN HAUS MANI BILONG VU

WINMANI BILONG OL MANI VU PUTIM LONG BENGYu rnas put/rn rnoá long K300 long bengbipo em i ken

wOk/rn winmani. Saposyu larim i stap sotpela ta/rn tasol,ba/ w/nmani / no p/anti. Tasolsaposyu tar/rn longtairn,ba/profit igo antap.Sapos mani i stap Winmani bilong yiaem i.

. 3 mun 4Y% pesenl2mun. . . 6%pesen2 yia 614% pesen3 yia 6Y% pesen

Pesen em / rn/n harnas toea w/nrnan/ yu .k/sirn long wan wan k/na. 62i i mm, yuwin/rn 6 toea long olgeta Ki 1 stap long beng.Olsern man i gat K300 em ba/win/rnK18 k/nawinrnan/ longy/a.

SAPOS VU LAIK PUTIMMOA OLSEM K100,000 INSAIT LONG BENG,BA1 VUKISIM SPESEL WINMANI

Ring long Musta Mangelsdorf 21 1999 na ba, em i tokim yu

ASKIM NAU. MIPELA I GAT 33 HAN BENG NABAUT LONG PNG.

LONG PNG BENG MANI BILONG VU NO KEN LUS OLTAIM EM I WIN

, WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 16

wanpela rum na toktok.Jisas i bin givim kai.kailong 5 tauseni saunolsemstoni i kamap insait longwanpela liklik rum. Na tuol Juda i amamaslong Jisas long PamSandei saunolsem kamap long liklikrum.

Taim ol dispelasamtingikamaptru, em i no olsem.Na redio inap long kamapim dispela trupelastori nayu ken harim oTsem tm.Long nupelaplesbai i gatkain kainmasinnasamtingbilong helpim ol wokmanlong kamapimstori bilongol nianmeri i hamim olsemtrupela samting i kamap.Nupela ples biong KristenRedio i bringim dispelakain gutpelasenis.

I kam map nau man bilong’ kisim tok na autimtok, em i no gat gutpelaapes nalikli.k tumas na ihat tumastaim pianti mani kam bung. Nupela piesbai i gat bikpela spes,pieskol na bai mekim isi longol man i kam long wokinsait long redim tok bilong go aut long redio.

Yu save hanimkain kaiñsong planti taim, na dispela ol i save i stap longtep laibreri long ol i kenyusim ol song long program. I gat pies bilongkipim ol tep i gat song na’toktok long piesbilong en.Nupela pies bai i gat bikpelana i kol long kipim ol

dispela na bai i no mapkisim bagarapkwik.

I kam inapnau spes longofis i iiklik tumas long oiwokmanmeri i sindaunlong wok. Spes i mekimhat long ol wokmanmeri iwok gut wantaim. Longnupelaplès kain iiklik heviolsem bai senis. BaA i gatplanti spes long olgeta imekim wok bilong ol.

Bai i gat planti spes tulong ol nupela treni longwok na kisim save. 01 ma-sin biong pulim win baimekirn kol long mipeiawok.

Bai mipela i gat teliponbilong ‘mipela yet. Wan-pela lait long dua biongStudio bai sanap "ONAIR" i tok save long oiman i no kengo insait longpies biongkisim toktok.

Bai ol wokmani no inaplong wok i go inap longbiknait olsem ol i savemekim long dispela taim,long wanem i no gat taimlong pinisim wok long detaim.

Nem, luksave,sanaplonglek biong em yet. Olgetadispela na ol senis i laikkamap long ol wokmanmen, Kristen Redioi tenkyu long God lông mani ibin kam long AmerikaLutheran Church. Kaikaibilong dispeiabai kamapim biknem biongGod.

marit.

5 MARITMAN KAMAP DIKONi kam long pes 18

- I luk olsem dispela 5-pela maritman I namba wan trulong Papua Niugini long holim wok dikon long mekimwok pasto na long helpim ol pipel long baptais na long,

Wewak daiosis i bin kisim dispela 5-pela dikonlain bilong ol katekis. Na 8-pela arapeta katekis Ilong kisim mak bilong dikon. BisopArkfeld i binWewak daiosis i mas painim tu sampela man longbilong oLtisa long kisim namba bilong dikon.

longreditoklain

KRISTEN REDIO STORII kam long pes 13I OKUK I TOK: YUMI GAT TUMAS GAVMAN 1

Mista lambakey Okuk, Lida Bilong Oposisen, I bin tokaut olsem: Long tingting bilong ml yumi gat planti gavman tumas. Yumi gat tumas man bilorig wok politik. Yumigat planti opis bilong gavman tümas.

Vu lukim Long PNG yumi gat 3 milton pipel na 600 man i kisim pe bilong wok politik.Australia igat 14 milion pipel, na em tu Igat samting olsem 600 man bilong poll-tik. Tasol 01 Australia wok inap,lOOyia longdispela namba. Yumi mekim insait long3 yia tasol Englan i gat 40 milion pipel em tu I gat 600 man bilong politik

Long tingting bilong ml yumi ran kranki, yumi ran olsem wanpela ka, as bilong i ranI gopas.Yumi mekim olsem, bal yumi painim birua.

Planti gavman tumas I kostim planti mani tumas. Dispela karitri i nupela yet na i nosave gut long independens, na yumi bin putim wanpela nupela kain gavman antap longolpipel gen. Olsem na ol I kamap longlong. Watpo yumi no bihainim pasin bilong bipolong lokal gavman? Nau provinsal gavman i tekewe independens bilong ol lokal gavman- em ol I stap klostu tru long ol pipel.

BAlM WANTOK

WANTOK - Sarere, 21 O’ktoba 1978 Pes 14

Sapos vu laik kisim Wantok niuspepa olgeta wikmap long wan via stret, yu salim nem na adresbilong vu wantaim K8.OO i kam long:

WANTOK B0X1982 BOROKOLong go tong Australia em I K14.OO. ,

Long Vurop na Amerika: K18.20 long sipK 24.00 long balus

J. Frerichs I raitim.

Gutpelana Bikpela senis i kamaplong Kristen Redio long Lae taimem imuv i go insait long nupelapiesbilon wok long Sande,Oktoba 1.

Long wok redio man imas wok wantaim masin.Saposno gat masin, man ino map wok.Na tu, no gatman. masin yet no mapwok. Tupelamas i go wan-taim. bk piksa: Senis ikamap long Kristen Rediolong olpelai go long nupeLa i wankain tru olsemnupela rot i senisimolpelarot. Taim nupela rot bilong - ka I kamap namellong tupela ples, em idaunim kain kain hevi bilong olpelarot. Long olpeLa rot ol manmerii wokabaut. na I gat hevi longkarim kago i go i kam; igat hevi long man men ilusim planti aua 1ongwokabaut long rot. I hat-wok long ol manmeri Ikirap long wanpelaples nai go Long narapela.Taimnupela rot biong ka I

: kamap, planti hevi i pun-daun namekimisi long olmanmeri. Dispelaem i gut-pela na bikpela senis.Wan-kain senis olsem I binkamaplong Kristen Redio.

I kam mapnau, wokmanmen bilong Kristen Redioi rekodim 0 katimdauntoklong wanpela liklik masin.Bihain longnarapelamasinol i bungim song na kain‘kain nois wantaim tok. 01i wok long putifn wantaimkain kain hap hapisi isi igo na kamapim program.01 i lusim plantim taimlong dispela wok. Wanpelahap aua program ol i savekisim olsem tn aua longkamapim.

Nau long nupelaples bi

long wok, wàntaimnupelamasin bilong em, wanpelahap aua program ol mappinisim long wan aua tasol.

Kristen Redio bipo i gatwanpelamasin i savemekim tupela wok wantaim.Pastaim bungim olgetatoktok na kamapim pro-gram. Nabihain nambabilong ol Redio stesin. 01-scm na dispela wanpelamasin i no map long mekim tupela wok long wan-pela ‘tasol. Em i mekimwanpela wok, oraitnarapelai wet na dispelai mmolsemwestim taim. -

Long nupela ples wanpela masin bai mekim wok,biong kamapim programna narapelai kamapimi goplanti olsem na long nupelapies tupela wok i kenkamaplong wanpelataimtasol. Em i daunim hevibiong wet na westim plan-ti taim biongwok.

Long taim biong katimtok long studio,taim balus,ka, trakta o ol man i bikmauslong ausait, orait ol imas wet long dispelanois ipmnis pastaimna bihain gohet long katim daun toktok. Long wanemi no gatgutpela pies biong stopimol dispela nois i kam longausait na i go insait longmasin taim emi katim toktok. Long nupela ples bilong wok, bai no gat wanlong ol dispela kain nois.Maski kain kain nois i kenkamap long ausait tasoldispela i no map i go insaitna bagarapim,wok. Longwanem’ nupelaples em olkamapim narakam long

KRISTEN REDIO STORI

sakim kain nois olsem.map nau yu -‘ken harimlong program bilong Knisten Redio, man i aufim

. Gut Nius na kain nois olsem, trakta 0 balus ikamap long baksait longen. Dispela bai pinis na olprogram bai kamp gut-pelana kliapela moa.

Kristen Redio i savekamapimRedio Ple, na yuken hanim ol manmeni itoktok long dispela pieolsem ol i stap insait long

I gomoa long peS 14

Poto long ra/than / so/rnMista Geoff Basket, emrnan / bin k/rap/rn tru Kristen Red/o rnoa olsem 15yia bipo.

Daunbilo ern i poto bilong nupela studio owoksap b/long wok/rnolkain program.

t,’ HkMbk.- PANA A

NAM4cT-

‘-ibQo, MO PL-41M*ii. OL 5o-k WAWN TAOL..I

I’r o L ¶4Tl Lpt4c I1rA I tIA ‘1QMA.

ON HAKET ‘i...o ?LES L WE

k LlM PZ..A4Tl L’1TNC LONG IO -t’MOI-..

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978- Pes 13

KutubuNupelaTestamenLong namba 30 debiong mun Septemba,ol I mekim

wanpela bikpela lotu biong blesim Nupela Testamen Ikamap namba wan taim long tok pies Foe, long likllkpies Kabugi Insait long Saten,HailanesProvins.

Dispela em I kalkai biong bikpela hatwok ol lain misinari bilong Esia Pasifik Misin i bin mekim map longplanti yia.

Bipo yet long yia 1950,as biong dispela stori ikamap. 01 namba wan lainmisinari biong Esia Pasifik Kristen Misln I kamaplong raunwara Kutubu.Long yla bthaIn misin his isalim tupela man savelongtok ples, Mista na MisisMurray Rule, i go longlainim tok ples biong dispela hap na tanim BukBaibel I go long dlspelatokples. 01 i stat longtanim ol lildik stori insaitlong Nupela Testameni golong tokples Foe.

Wanpela de, nambawanman long dispela hap longkamap Kristen i tokim olmisinani olsem: "Oltaimyupelai laik stori long toktok biong Bikpela antap,yupelai saveopim buk nalukluk insait. Wanemtaimbai yupela i givim mipeladispelabuk?"

Ating dispela ‘hap toknau -i givim strong longstatim wok tru biong tanim Nupela Testameni golong tokples Foe. 01 iwok.

Long yia 1971, ol tanimpinis NupelaTestameni golong tokples hia. Tasol emi namba wan traim taso.l.Faiv yia i bihainim dispelaol lain Komiti i wok longtanim Buk Tambu hia iwok hattru.

Em nau long 1976, olkomiti hia i sindaunwande na harim wanpelai nit-im las hap bioiig NupelaTestamen long tok piesFoe i go long ol. 01 i ama-mas nagivim tenkyu longGod.

Long mun Oktoba1977,ol i kisim Nupela Testamen ol i tanim pinis longtok pies Foe i go longHong Kong biong paitimlong masin. Na long munJun 1978, Nupela Testamen long tok pies Foe ibuk nau na .kamap longPapuaNiugini.

Olsem na long namba30de long mun Septemba,long dispela yia yet ol lainEsia Pasifik Kristen Misini mekim bikpela lotu bilong bisim Baibeihia longtok pies Foe.

01 pipei yet biiong dispela hap i redim programbiong ol piai na singsingikamaplong makim dispelataim. Faivpeia ‘lain siossenta i mekim kamap oliikiik pilaina singsing.

Toktok bilong God i olsem paia, bairn, naip,lait,nakailcaL -

Pasta Hoya’adi i opimprogram long prea na bihain pasta Sesemena igivim tok weikam long olbiklain husat i kam longplanti hap long PapuaNiugini long dispelataim.

PastaJoshuaDaimoi bilong Baibel Sosaiti bilongPNG I givim bikpeia toktok biong makim dispelablesim. Mista Don Mosely,Dairekta biong Esia Pasifik Kristen Misin i givimprea biong biesing. NaPasta Murray Rule, emman i wok hat tru wantaim ol lain komiti biongtanim Nupeia Testamenigo long tok pies Foe initim Baibel, long tok piesFoe yet.

01 i salim 325 olgetalong ol Nupela Testamenlong tok pies Foe long Kabugi sentayet long dispelataim oi i salim 100 i golong Port Moresby, we igat 120 Foe pipel i stap.

011 pninim 1000 NupelaTestamen olgeta na ol Iting bai ol pipel I baimkwik ol dispela. I gatsamting olsem 3000 pipelolgetai savetok pies Foe.

Mista John Hitchin,

bilong Kristen LidasipTrening Kolis long Banz igivim toktok. Em i tok,toktok biong God i olsempaia, hama, naip, lait, nakaikai.

Poto antap,i so/rn ol pipel b/long Kabug/ v//es kiostulong raunwaraKutubu long SatenHa/lans longkisimNupela Testarnenlong tok p/esb/long ol, em Foetasol

Poto daunb/lo em / so/rn seketerib/long Baibel Sosaitilong PNG, PastoJoshuaDairnoi, i hol/m nupelaFoeNu-’pela Testamenna i toktok arnarnas long 1500 pipel.Klostu long em, emPasto Sesamena- em namba wanman b/long help/rn ol savemanlong tan/rn dispela hap bilong Ba/bel long tokpies bilong em. -

Poto long lephan daunb/lo / so/rn Mis/s Joan Rule ihelp/rn man b/long em M/sta Murray Rule long holirnNupelq Testamen.. . .ern tupela yet / bin wok map 18y/astret long tan/rn long tokp/esFoe.

WANTOK - Sarere,21 Oktoba 1978 Pes 15

Men karim pikinini snekWanpela men I bin karim

pikinini men. Na nem bilong dispela pikinini menKonikuku. Na mama bilon,g em I save kisim em Igo long wana na I wok loni’gwasim em. Tarangu Korikuku I wok long krai. Namasalai man nem bilongem Tomalang.

Tasol Tomalang I tanimosem likIlk pisin. Na iwok long krai na mama bilong Koniküku I bekim na Itok: ml wasim men bilongyu. Taim ol men i go pain-im pis long wara. Na Konikuku I save kisim plantipis na sampela men, tarangu ol I no save kisim plantipis I go i go na dispela men

,ya Konikuku I pilim kol naem I kirap I go sindaunantap long dispela stonmasalal. Onait dispela stonnau I holimpasim Konikuku pinis. Em I no map longbihainim ol nanapela menlong i go bek long pIes.

Taim olgeta men i go p1-nis long pies. Masalal I tan-im olsem man na I kamkamap na I kisim men.Na tupela i go daunlongpIes bilong Tomaiang. EmI olsem man bilong Korikuku. Orait man bilongKorikuku I bin tok olsem.Taim mitupelal go bai oIbnata bilong ml bal ol Ikamap na yu singautim ol. -

long Tomalang. Na tanangu Konikuku bal dningimsup tasol. Na skin bilongemi go bun nating. Onaitem I tok’save long man bilong em na em I go longpIes tnu bilong em. Nataim men i go long pies,Tomalang I bin salim wan-pelabrata bilong em longbihainim men i go longpies.

Dispela ilkIlk palal yayupela I save lukim I gatblupela tel long en. Dispela nau em I bin bihainimmen i go long pies. Tasolñ,eri I bin kanim pikininisnek na karim I go longpies wantaim em. Namama bilong Korikukunau I tokim pikinini biiongem olsem, nil laik lukimpikinini bilong yu.

Na mama i lukirn na em Ilap. Em I no pikinini em Isnek na mama i tromoi.Na Koniküku I go kisimbek pikininibilong em.

Taim mama bilong Konikuku I tnomoi pikininisnek na likiik bilongTomaiang I iukim na I gobek na tok save long bnatabilong em. Na brata bilong em i tôk ianim em baiemikarn

papa bilong em. Longmoning taim tnu bal yumas go lukim gras bilongml bal I pas long kanda nayu mas kisim na I go putimlong sospen graun. Nalukautim ml.

Na papa bilong Konikuku I pasim gut na taimem i kamap likiik meni napapa bilongem I save put-im em I save I stap insaitlong haus tasol. Na em I gokamap bikpela men tru.

Tomaiang I lukirn emgen na i go sanap antaplong tupela ston. Na sing-aut Konikuku, Korikuku,"Tanibusne" em I olsemsingautim ol man long bihainim Konikuku I. maskam bek long Tomaiang.

Tasôl ol man long pIes igiamanim em na ol I tromoi trip bilong kokonas.Tasol em i tok ml laikimyupela mas salim men bilong ml i kam.

Orait ol man long pies imekim wanpela bikpelabanis ol I putim osanapimspia insait long ol. Na olman I giamanim Tomaiangna putim kambang na bUaina daka long dispela bombom mat. Na ol I singautim em i kam ná sindaunlong dispela mat.

Onait taim Konikuku Ikukim kaikal bal em i put-im bliong olgeta brata bi

Na taim Konikuku I laikI go na em I taim, ml go nayupela hanim bikpeia winna ren em yupela I saveolsem Tomaiang I katimml pinis., Na em i , tokim

Tarangu bai ol man isingautim Korikuku I kamsindaun long mat. Na ol Isingautim Tomaiang I kam.Man, em i amámas tru na I4aik sindaun, nogat. Em Ipundaun I go daun longhul na ol I kisim wara nakapsaitim antap long em.Onait nau em i nanawe I gona I stap long GilaGila nau.,

Tarangu bai ol man Isingautim Konikuku I kamsindaun long mat. Na ol IsinlgautimTomaiang I karn

‘ Na dispela stori natingml I no nap pinism. Tasolml manit long dispela ples.Tasol ml I no bilong dispeIa pies. Mi bin maritimmen long pies masaiai I binwokabaut long en.

TULTUL 1TITRN

Peter K. Kiwari,Coitba Ent.Mt. Haqen.

I ARC--TITAN Ny. Ltd. 1026. LAE.Tel. 42.3988.

WANTOK - Sarere,21 Oktoba 1978 Pes 17

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978 Pes 18

5 MARITMANKAMAP DIKON

Long de namba 21 bilong Septemba 5-pela maritmanbilong Is Sepik I kamap dikon long Katolik Sios long hanbilong Asbisop Arkfeld. Em I namba wan taim wañpelamaritman long PNG i kamap dikon insait long KatolikSios.

map long planti yla ol katekis I bin karim bikpela wokinsait long Katolik Sios. Sampela katekis I mekim wokprealida tasol. Sampela katekis I bin wok long skulim olkatekumen na ol sumatin. Tasol sampela katekis i binkarim bikpela wok tru long lukautim Kristen komyunitina ol i bin holim wok pasta.

bI i ‘lukautim ol Katolik long gutpela sindaun; ol I red-im ol long baptais, long marit. 01 I lukautim ol sikmanna ol pipel I laik i dai. 01 i wokim lotU penens na lotukomyuniti. 01 i stretim pait insait long pIes na ol i wok-im draipela lotü bilong ista, Krismas na konpirmasio. 01I lidim wok sios lida na planti wok moa. Dispela wokpasta i no bin kisim trupela mak yet insait long katoliksios, map long nau.

Nau 0! Katollk bisop bilong Papua Niugini na SolomonAilans i bin orait long givim namba tru long ol sampelakatekis ‘1 bin holim dispela wok pasta. Na olsem long de21 bilong mun Septemba Asbisop Leo Arkfeld I bingivim mak bilong dikon long:

Luk Ambu bilong KamanimbitAugust Apwangi bilong Tongunjamb

. Tino Kante bilong WombunOtto Mey bilong YesimbitDominik Ulimban bilong Wombun

01 i mekim bikpela lotu long bikpela haus lotu lôngWewak. 01 men bilong ol dispela 5-pela man i bringim olman bilong ol 1 go klostu long sia bilong Bisop. Faivpelaman I mekim promis long harim tok bilong Bisop bilongWewak map log taim ol I dai.

Prom is pin is, nau Bisop Leo i pre n I putim han antaplong het bilong ol 5-pela wan wan na em i makim ol ikamap dikon long katolik sios. Long taim bilong mekimredi ofaf ol pikinini bilong dispela 5-pela nupela dikon ibringirn ol presen i go long alta. 01 pipel i amamas trulong dispela.

I go moa long pes 14

BONEO PIKSAVu laik membabilong Boneo Piksa?Yu kamap memba pinis, orait yu no ken bairn

moa blak/wait o kala film. Yu kisim fri film longtaim yu sahrn wanpela film I kam long Boneo Piksabilong wasin’i na prinim.

Na tu pe bilong Boneo Piksa i gutpea truVu no gat kamera?

Boneo Piksa i gat, na pe bilong em I no bikpefa.Vu talk kamap memba bilong Boneo Piksa?

Salim K2.0O i kam na LI kisim narnba wan k.aaf rn.

Vu laik kisim save moa long wok bilong BoneoPiksa?Salim pas i kam long BoneoPiksa

P.O. Box 217Finschhafen.

Pow antap i soiin dairektabilong’TangugoPastoralSentalong Wewak, emPatër WirnVaicks, i inekirn Misa wantairn 4-pela nupelad/kon. K/rap long lephanem / Luk Ambubilong Kainanabit, Dornin/k Ulirnban b/long Wombun, AugustApwangi b/longTongunjarnb,na Tino Kanteb/long Wornbun.

Pow daunb/to i so/rn ol aikon wantairn farn/li b/long ol long TangugoTreningSenta.’Nau oil trenim 8-peladikon rnoa.

NGI STEEL,[A Division of New Guinea Industries Pty Ltd]

Telipon:42-3110 42-3599- MIPELAWOKIM OLKAIN

HAUS AIN- MIPELA I GAT OLKAJN

BIKPELAPOSAIN- MIPELA SAVE WELDIM

OLKAIN ,SAMTINGMIPELA SAVE FiKSIM

HAP AIN I BRUKMIPELA SAVE WOKIM

OL TANG WARA- MIPELA I GAT OL BIKPELA

WINIS

VVanpela

Profet I

20

A U t 1111

Fo kI Sarnyuel

7:10 - 9:

Hap namba 1

WANTOK - Sarere, 21 Oktoba 1978

01 TESTAMENSTORMUsed by permissIon of theDavid C. Cook Foundation.Copyright 1973, DavId C.Cook Publishing Co. Allrights reserved.

Pes 19

WANTOIC SPOT PS

Tupela poto antap i soimsampelamen bilong tupelatim Abau na Tarangau ipilai ragbi. Abau i win long15 poin.

.Poto long raithan i soim

wanpela bikpela men tru,em i Veronika Kawagibilong Simbu. Emi wodamen. Na i luk olsem arapela men ya i no maplongtromoim em i go daunlonggraun.

a01 man daunbilo i pilai

soka, em ol i bilong tupelatim Elcom na Chebü.Elcomi win.

.

Vu map painlm wantok bilong

Published by Kevin Walcot. P.O. fox 1982, Boroko, from Waritok Publications Inc. office in Wewak. Printed by Wirui Press, dewais,