a a İ t p İnİĞİ as. r Şenol ar Ç - acilci.net...dr.ùenol ardiÇ - keah acİl tip - 10.5.2011...
TRANSCRIPT
KEAH ACİL TIP KLİNİĞİ
As.Dr Şenol ARDIÇ
10/05/2011
Barsak içeriğinin normal akışının mekanik
yada işlevsel nedenli durması.
Tıkanıklık tam veya kısmi olabilir.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 2
İNCE BARSAK
adesyon %60
strangüle herni %20
malignite %5
volvulus %5
KALIN BARSAK
en sık neden tümörlerdir.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 3
1.Barsak lumeninin mekanik tıkanması
2.Yetersiz barsak motilitesine bağlı tıkanma
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 4
A..Barsak lumeninin daralması veya
tıkanması(İntramural)
B..Barsak duvarı lezyonları (Mural)
C..Barsak dışı nedenler (Ekstramural)
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 5
1.Mekonium ileusu
2.İnvajinasyon
3.Safra taşı ileusu
4.Sertleşme ve taşlaşma şeklinde nedenler
*İmpaction:rectumda feçes taşlaşması
*Baryumum sertleşmesi
*Bezoarlar
*Yumak şekline gelmiş Askaris vb.
5.Polipler DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 6
1..Konjenital:atrezi,stenoz,imperfore anüs,
barsak duplikasyonları meckel divertikülü
2..Travmatik nedenler
3..İnflamatuar nedenler: Regional enteritis,
divertikülitis, Kr. Ülseratif kolit
4..Neoplastik nedenler
5..Diğer:Potasyuma bağlı striktürler,Radyasyona
bağlı strüktürler, Endometriozis DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 7
1..Adezyonlar
2..Fıtıklar
3..Barsak dışı kitleler:Annüler pankreas,
damarsal anomaliler,abse ve hematomlar,
neoplastik kitleler
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 8
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 9
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 10
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 11
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 12
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 13
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 14
1..Megakolon
2..Paralitik ileus: hipopotasemi,hipoproteinemi,
hiponatremi,biliyer ve renal kolik
3..Peritonit,A.pankreatit,apandisit
4..Retroperitoneal hematom,vertebra frak.,spinal
kort trav.,toraks trav.
5..Spastik nedenler;porfiria,ağır metal,ganglion bl.
6..Vasküler nedenler:arteriel ve venöz tıkanmalar
7..üremi,diabetik koma,miksödem DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 15
1..Karın içi patolojiler
2..Karın dışı patolojiler
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 16
**Peritoneal irritasyon:travma,kimyasal,
enfeksiyon
**Vasküler:mezenterik arter yetersizliği,
venöz tromboz,mezenterik vaskülit,
barsak strangülasyonu
**Ekstraperitoneal iritasyon:retroperitoneal
hematom,kırık,akut ürolojik hastalıklar
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 17
**Torasik:pnomoni,İnferior MI
**Sistemik elektrolit dengesizliği,sepsis,üremi
metabolik hastalıklar
**İlaca bağlı:antikolinerjikler,antihistaminikler,
opiatlar
**İdiyopatik
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 18
1.Barsak lumeninin tıkanması
2.Tıkanma proksimalinde distansiyon
*ağızdan yutulan hava,putrefaksiyon
*lümen içine sıvı sekestrasyonu
3.Distansiyon artması
*önce venöz dolaşımın bozulması
4.Mukazal incelme,iskemi
*bakteri ve toksik maddelerin dolaşıma geçmesi
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 19
1.Barsak duvarında ödem
2.Barsak lumenine sekestrasyon
3.Kusma ve nazogastrik dekompresyon
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 20
*Hasta kusmaya başlamışsa ortalama 2 L hücre
dışı sıvı kaydı vardır
*İlerlemiş dehidratasyon+kusma 4 L
*Hipovolemik şok meydana gelmişse 6 L
*Kaybedilen sıvının elektrolit kapsamı hücre dışı
sıvı gibi isede K düzeyi biraz fazladır.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 21
Pilor bölgesinde:asit ve potasyumdan zengin
mide suyu kaybı....Metabolik alkaloz.
Daha distalde:barsak içeriği alkolotik..Meta
bolik asidoz,hemokonsantrasyon,oligüri.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 22
*karın ağrısı
*gaz-gaita çıkarılmaması
*abdominal distansiyon
-kusma,diare
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 23
Kolik vasıflı,yüksek seviyelerde 1-2 dk.aralıklı,
aşağı seviyede 5-6 dakika aralıklarla gelir.Meka-
nik İB tıkanıklığında gelip geçici kramp şeklinde
ve orta abdomende tanımlanır.Kolik ağrı sırasında
palpasyonda kuvvetli kas kontraksiyonu hissedilir.
Karnın bir bölgesinde lokalize ağrı,duyarlılık ve
kas kontraksiyonu strangülasyonlu obstrüksiyonu
düşündürür.Tıkanma sırasında refleks kusma olur. DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 24
Koyu rekte ve kıvamda olmasına rağmen hiçbir
zaman fekaloid değildir.Kolon tıkanmalarında
refleks kusma nadir görülür.Kolon tıkanmalarında
iki ucu kapalı tıkanıklık ileo-çekal valvin genelde
iyi çalışması sonucu gelişir.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 25
“Çapı en fazla olan alanda en fazla basınç gelişir.”
Kolon tıkanmalarında ağrı bu nedenle çekum
lokalizasyonunda oluşur.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 26
Yüksek seviyede jejunal segment tıkanıklığında
mekanik engeli geçmek istercesine stimüle edilmiş
barsak peristaltizmi patlayıcı şekilde kolonik kap-
samın dışarı atıldığı diareye neden olur.Subileusta
da aynı olay gözlenir.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 27
Tıkanıklık ne kadar proksimalde ise o kadar az
görülür.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 28
*Genel görünümü kıvranan, terli,ateş, kliniğin
şidetine
göre dehidratasyon bulguları;
taşikardik,hipotansif..
*Distansiyon
*Eski operasyon skarları,fıtık orifisleri
*Barsak sesleri hipoaktif,palpasyonda hassasiyet
İrritasyonbulguları,RT boş yada kanlı olabilir.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 29
*Hipopotasemi,hipokloremi,hiponatremi,artmış
BUN/ kreatinin
*metabolik asidoz,alkaloz
*lökositoz;belirginse strangülasyon,perforasyon
*Amilaz;iskeminin artması,basınca bağlı
pankreastan kana regürjitasyon.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 30
*Ayakta AC:Diyafragma altı serbest hava
*Ayakta DBG veya Solyan üzerine yatmış Dekubu-
tis grafisi:İB>3cm,KB>6cm olması distansiyon.
*Baryum sülfatlı lavman ile floroskopik grafi;di-
vertikülit ve apandisit süphesi varsa yapılamaz.
İV,oral kontrastlı BT..
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 31
Normalde erişkinlerde mide fundusunda seviye
yapan hava odası görülür.Barsakların sabit oldu-
ğu rectum,sağ ve sol fleksurada,bazı kişilerde çe-
kum bölgesinde gaz bulunur.Ancak seviye yap-
maz.Gastroenterit,şiddetli konstipasyon,absorb-
siyonu bozan sprue,konuşurken fazla hava yutan
kişilerde fazla gazlı görünüm vardır.Barsak dis-
tandü olunca İB da plikalar,KB da haustralar
gözlenir.Tıkanıklık hemen altında genişleme
hemen kesilir. DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 32
belirtiler basit mekanik strangülasyonlu adinamik
barsaklarda gaz
büyük,yay şeklinde
merdiven gibi dizilmiş
barsaklar
çok az distansiyon
sıklıkla tek bir segmente
sıkışmış gaz
bütün barsaklarda
duran çok miktarda
gaz birikimi
kolonda gaznormalden az
miktardanormalden az miktarda
artmıştır kolonun
çeşitli bölgelerine
dağılmıştır
barsaklarda hava/sıvı
düzeyiher zaman var varsa küçük ve lokalizedir
karnın her yerinde ve
çok miktardadır
palpabl kitle yokturdüzgün yuvarlakça kenarlı
C harfi şeklindediryoktur
peritonda eksuda yokturvar.genel olarak görüntü
sislidir
peritonitle birlikte ise
vardır.aksi halde
yoktur
diyafragma durumuyükselmiştir fakat
hareket serbestirhareketler azalmıştır
yükselmiştir
hareketler azalmıştır
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 33
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 34
1..Sıvı kaybının yerine konması;LR
2..Dekompresyon;
*115-125 cm uzunluğunda NG tüp 55cm yuttur.
*325-350cm Miller-Abbott,Dennis ve Canter
70cm yuttur sağ yan yatır.2.balondan 4-5 ml
civa.Duedonumda ise 10-15 dk.ara ile 5-10cm
yuttur.
3..ampisilin+sulbaktam 3gr/
6st,tazobaktam+piperasilin 3.375gr/ 6st
4..Nedene yönelik tedavi adinamik ileusta
5..Cerrahi;Çekum çap>10-12 cm +ilerleyici barsak
iskemi bulguları acil cerrahi endikasyondur. DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 35
1.Eksplorasyonda tıkanıklık yeri kolay bulunur.
2.Distansiyona bağlı perforasyon önlenir.
3.Barsak kan dolaşımını düzeltir.
4.Toksik kapsam dışarı emilmiş olur.
5.Ameliyat sonunda barsaklar karına kolay yerleşir.
6.gerilme azaldığı için peristaltizm çabuk döner.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 36
KKY,Miksödem,KBY gibi kronik hastalığı olan
yaşlılarda görülen mekanik barsak obstruksiyonu
kliniğini veren yalancı kolon tıkanıklığıdır.
Kolonik pseudo obstruksiyon olarakta adlandırılır.
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 37
DR.ŞENOL ARDIÇ - KEAH ACİL TIP - 10.5.2011 38