gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 28 октября 2014 г. №84 (2681) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Текущий момент. Работа в круглосуточном режиме завершена.

3

Подробности. В Костанай приедут звёзды мировой оперы.

4

В ЦЕНТРЕ ВНИМАНИЯ

10

5

7

9

«Көк тудың желбірегені».

Бала бақшалар саны артады.

Айтбай батырдың дулығасы.

Тапқан емес, баққан да ана.

В Костанае прошла областная ярмарка вакансий, в ней приняли участие около ста работодателей, а также студенты вузов и безработные.

Каждый желающий здесь мог узнать условия приема на работу, оставить свое резюме.

- Начиная с сентября по-добные ярмарки вакансий прошли во всех районах и

городах нашей области, - рас-сказывает руководитель об-ластного управления коорди-нации занятости и социальных программ Ерлан Жаулыбаев. - На региональной ярмарке работодатели предлагают около 2800 вакантных мест для студентов и безработных. Хочется отметить, что раньше данное мероприятие проходи-ло в марте-апреле. Сейчас мы решили провести его в начале учебного года, чтобы у студен-тов было достаточно времени

найти общий язык с работо-дателем. По словам первого заместителя акима Костанай-ской области Евгения Амана, ярмарка вакансий - отличный шанс для трудоустройства.

- Судя по представленным вакансиям, можно сделать вывод, что область нуждается в технических кадрах, инже-нерах, агрономах. К сожале-нию, в районных больницах существует дефицит врачей. Хорошо, что есть такая пло-щадка, которая позволяет по-

тенциальному работодателю и работнику найти друг друга, - считает Евгений Аман.

Как утверждает директор по персоналу ТОО «Евраз Ка-спиан Сталь» Ксения Шакуро-ва, за полчаса они рассмотре-ли более 30 резюме.

- Молодые люди активно интересуются нашими вакан-сиями. На данный момент на предприятии порядка 20 сво-бодных мест. Мы нуждаемся в электромонтерах, сортиров-щиках и сдатчиках металла,

слесарях-водопроводчиках, а также в бухгалтерах по нало-говой отчетности и экономи-стах, - поясняет Шакурова. - В ярмарках вакансий принима-ем участие постоянно. Многие пришли к нам работать после собеседований на них.

По официальным данным, в текущем году благодаря таким ярмаркам на постоянные ра-бочие места трудоустроились более 500 человек.

Валерия ВАХНЕНКОФото Никоса МАРМАЛИДИ

Без работы не останутся

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 28 октября 2014 г.

ВЫБОРЫ

Еще одно место вакантно

Места шести выбывших депутатов маслихатов заняли представители партии «Нур Отан».

Итоги довыборов были озвучены на аппаратном совеща-нии. В минувшее воскресенье состоялись довыборы депута-тов в маслихаты вместо выбывших. По одному депутату не хватало в областном и костанайском городском маслихатах и в трех районных - четыре. На шесть вакантных мест претен-довало 18 человек. Впервые в области во всех избирательных округах выдвинулось по три кандидата. В их числе - семь женщин.

- В списки избирателей было включено более 26 000 че-ловек, - сообщила председатель областной избирательной комиссии Антонина Маркова. - На избирательные участки пришли 77,5% избирателей. Самая высокая явка отмечена в Камыстинском районе, где проголосовало 96,6% избира-телей. В Карабалыкском районе своим конституционным правом воспользовались 90% избирателей, в Костанайском районе - почти 88%, в Мендыкаринском - 86%, в Карасуском - свыше 77%, а в Костанае - чуть больше 54%. В то же время для города это вполне высокая явка избирателей.

Все вновь избранные депутаты - члены партии «Нур Отан». Другие политические партии и общественные объединения участия в довыборах не приняли.

При этом в областном маслихате не хватает еще одного депутата. Поскольку это место было объявлено вакантным поздно, оно останется свободным до весны. Довыборы про-ходят лишь дважды в год - в октябре и марте.

Валентина МЕЛЕХОВАФото с сайта Kostanay.gov.kz

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

АКЦЕНТЫ

Пединститут - в авангардеАким области Нуралы Садуакасов стал Почетным профессором КГПИ.

Это звание глава региона получил на праздновании 75-летия вуза.

- Очень приятно получить такое звание, - отметил Ну-ралы Садуакасов. - В свое время я хотел быть профессо-ром сельскохозяйственных, а стал профессором педагоги-ческих наук!

В этот день грамоты, на-грудные знаки «Почетный работник образования», ме-

даль «За заслуги перед ин-ститутом» получили многие преподаватели вуза, внес-шие свой вклад в обучение и воспитание подрастающе-го поколения. КГПИ может гордиться многими своими именитыми выпускниками. Одними из последних явля-ются чемпион мира по конь-кобежному спорту, участник двух олимпийских игр Денис Кузин, а также бронзовый призер чемпионата мира и Олимпиады в Лондоне, чем-пион прошедших Азиатских игр в Инчхоне Иван Дычко.

На сегодняшний день в одном из крупнейших вузов

области на семи факульте-тах обучается более 4000 тысяч студентов. В 2008 году КГПИ подписал Ве-ликую Болонскую Хартию, что позволило вузу успешно интегрироваться в мировое образовательное простран-ство. Студенты КГПИ стали участниками программы академической мобильно-сти, сотрудничая с зарубеж-ными вузами-партнерами из США и Франции.

С 2006 года при институте работает Французский куль-турный центр, который от-крывал чрезвычайный и пол-номочный посол Франции в

Казахстане Ален Куанон.Пришедшие на юбилей

«альма-матер» бывшие вы-пускники института отме-чали, что вуз за эти годы достиг больших высот, не теряется во времени и дер-жится в авангарде лучших в стране.

Торжественная часть меро-приятия завершилась празд-ничным концертом, где вы-ступили артисты областной филармонии, а также талант-ливые выпускники КГПИ, которые прославляют наш регион далеко за его преде-лами.

Зульфия НАБИЕВА

ЭКОНОМИКА

Строим, инвестируем, наращиваем объемы

В Костанайской области отмечен спад добычи на фоне роста обработки. Эти данные были озвучены при проведении итогов социально-экономического развития региона.

Экономические показа-тели по итогам 9 месяцев выросли примерно на 4%. Такого результата удалось добиться за счет наращива-ния объемов производства промышленных и сельско-хозяйственных товаров. Но самый большой вклад в развитие экономики вносят инвестиции. Приток денег увеличился на 5%.

ПРОМЫШЛЕННОСТЬМежду тем специалисты

отмечают, что крупные до-бывающие предприятия ста-ли меньше производить про-дукции. В Лисаковске сразу два предприятия: «Орион Минералс» и ТОО «Оркен» - сократили объемы на 50% и 20% соответственно. Даже такой крупный промыш-ленный гигант, как ССГПО, испытывает трудности с продажей своей продукции. Потому и производство ра-ботает не в полную мощь. А в Аулиекольском районе ра-бота разреза «Приозерный»

и вовсе приостановлена. Добыча угля прекращена с начала текущего года. В целом горнодобывающая от-расль в минусе на 4%, или на 20,5 млрд тенге в денежном эквиваленте.

Но если добывать стали меньше, то больше стали обрабатывать. Рост в этом секторе составил почти 6%. Увеличились объемы произ-водства продуктов питания, металлургической промыш-ленности и машиностро-ения.

Значительный вклад в раз-витие экономики ожидается за счет ввода и реализации инвестиционных проектов. В текущем году предприятия «Карты индустриализации» произвели продукцию на 50 млрд тенге.

СЕЛЬСКОЕ ХОЗЯЙСТВОПо итогам 9 месяцев по-

высились показатели и в агропромышленном секторе. Правда, в связи с затянув-шейся уборочной кампани-ей растениеводы оказались в минусе. Из-за неблагопри-ятных погодных условий хле-боробы несут потери урожая. Учитывая нестабильную си-туацию на зерновом рынке, некоторые крестьянские хозяйства вынуждены были пересмотреть структуру по-севных площадей.

- Наше хозяйство распола-

гает 20 тыс. га пашни, - сооб-щил директор ТОО «Турар» Кайрат Оспанов. - Раньше площадь пшеницы занимала 90% посевов, а в этом году она составила лишь 49%. Мы посчитали целесообразным сформировать механизм производства кормов. К тому же за посевы кукуру-зы, зернобобовых и маслич-ных культур государство выплачивает в несколько раз больше субсидий, чем за пшеницу.

А вот животноводы в этом году сработали с плюсом на 4%. В области увеличилось производство молока и яиц. Положительную динамику развития сельского хозяй-ства удалось обеспечить за счет инвестиций. До конца года в АПК будет запушен 41 инвестиционный проект на сумму 12,5 млрд тенге.

ИНВЕСТИЦИИИнвестиционный порт-

фель Костанайской области за 9 месяцев пополнился поч-ти на 140 млрд тенге. Из них 64% - вложения предприятий и населения.

Самый большой поток де-нег направлен на развитие инженерных коммуникаций. В реконструкцию и строи-тельство систем водоснабже-ния и канализации вложено на 50% больше денег, чем в прошлом году. Вместе с тем

в ряде районов есть пробле-мы с освоением бюджетных инвестиций.

- Есть вопросы по реа-лизации инвестиционных проектов в сфере ЖКХ в Тарановском районе. Здесь подрядчики не успевают за-вершить строительство водо-провода, - пояснил первый заместитель акима области Евгений Аман. - Не уклады-ваются в график и строители в Костанайском районе. Есть проблемы и по инвестпро-ектам в Федоровском рай-оне. Часть денег, которые не смогли освоить тут, нам пришлось перенаправить в Алтынсаринский.

Самое большое сокраще-ние финансовых вливаний отмечено в Аулиекольском районе.

- Учитывая транспортную логистику, в Аулиекольском районе необходимо разви-вать малый и средний биз-нес, - подчеркнул аким Ко-станайской области Нуралы Садуакасов. – Здесь проле-гает республиканская трас-са Екатеринбург - Алматы. Это единственная отремон-тированная дорога государ-ственного значения. Вдоль нее можно открыть десят-ки предприятий. Также для бизнеса можно использовать железнодорожные станции Аманкарагай и Кушмурун.

(Окончание на 4-й стр.)

АКТУАЛЬНО

Костанай: вне зоны доступа

Откровенный и конструктивный разговор о взаимодей-ствии государства и частного бизнеса, снижении барьеров для людей с ограниченными возможностями состоялся за «круглым столом», проведенном по инициативе управления координации занятости и социальных программ совместно с областным филиалом партии «Нур Отан».

Первый заместитель председателя областного филиала партии Алия Сапарова подчеркнула, что в регионе проживает около 27 тысяч инвалидов, в том числе почти шесть тысяч человек с нарушением функций опорно-двигательного аппа-рата. В рамках партийного проекта «Будущее без барьеров» предусмотрено трудоустройство инвалидов, создание безба-рьерной среды для людей с ограниченными возможностями.

Как отметил руководитель управления координации за-нятости и социальных программ Ерлан Жаулыбаев, из 1568 объектов социальной сферы 1377 не приспособлены к нуж-дам инвалидов.

- Больше всего нарушений выявлено в Сарыкольском, Ау-лиекольском, Тарановском районах и в Костанае, - подчер-кнул Ерлан Жаулыбаев. - В числе адаптированных объектов лишь 20,8% - больницы и поликлиники, 18,6% - госучреждения, 10,9% - культуры, 2,7% - спорта и 2,2% - транспорта.

Для активизации работы создан Совет, в состав которого вошли представители партии «Нур Отан», соцзащиты и управ-ления строительства, а также советник акима области Аслан Дабылов. Ими выборочно было проверено 122 помещения, которые, по информации сельских и районных акимов, до-ступны для инвалидов. Фактически готовы лишь 48 из них.

Александр КУЗЬМИЧЕВ

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 28 октября 2014 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

КРИМ-ИНФО

Поиски длились неделю

Задержан подозреваемый, совершивший двойное убийство в Костанае. Полицейские вышли на его след спустя неделю после трагедии. Напомним, 17 октября по ул.Дружбы, 26 в собственной квартире были обнаружены трупы двух женщин 84 и 56 лет. Потерпевшие приходились друг другу матерью и дочерью. На телах женщин, как сообщала пресс-служба ДВД, полицейские обнаружили множество ножевых ранений. По данному факту возбудили уголовное дело по ст.96 ч.2 «Убий-ство». Для раскрытия данного преступления организована специальная следственно-оперативная группа. 23 октября начальник УВД г.Костаная Негмет Исмагулов заявил «НК», что пока подозреваемые (точное число лиц на тот момент устанавливалось) еще не задержаны.

Между тем, как сообщили «НК» в суде № 2, еще 22 октя-бря стражами порядка был установлен и задержан житель Костаная 1981 г.р. Парень не женат, нигде не работает и не имеет судимости.

В квартиру С. по ул.Дружбы, 26 он пришел в вечером 15 октя-бря. В прихожей между ним и потерпевшими произошла ссора на почве предоплаты за изготовление оградки. Гость находился в состоянии алкогольного и наркотического опьянения. Имея при себе нож, он накинулся на женщин, принявшись наносить им беспорядочно удары в шею, голову и другие жизненно-важные органы. В результате 56-летняя женщина получила 32 ножевых ранения, а ее престарелая мать – 11. Обе скончались на месте происшествия. Преступник же ретировался из квар-тиры, по предварительной информации, ничего не прихватив с собой. Только спустя двое суток соседи забили тревогу о том, что женщины не подают никаких признаков жизни. Когда квартиру вскрыли, обнаружилась картина кровавой распра-вы... После задержания 33-летнего костанайца выяснились подробности другого преступления, которое он совершил 7 октября. В обеденное время по ул.Урицкого, так же находясь в состоянии алкогольного опьянения, он в открытую похитил 25 тысяч российских рублей у жителя Костаная.

- 24 октября подозреваемый был с санкции суда взят под стра-жу. Ему предъявлено обвинение по двум статьям уголовного кодекса: ст.178 «Грабеж» и ст.96 ч.2 «Убийство», - сообщили «НК» в пресс-службе суда №2 г.Костаная.

Зульфия НАБИЕВА

К СВЕДЕНИЮ

По новому маршруту

В связи с проведени-ем дорожных работ по ул.Маяковского в границах улиц Хакимжановой - Нари-мановская с 24 октября вре-менно изменили маршрут

движения автобусов №№7 и 24. Автобусы седьмого марш-рута будут теперь осущест-влять перевозку пассажиров по улицам Кирпичная - Крас-нопартизанская - Казахская -

Леонида Беды - Абая, а 24- по улицам Маяковского – Пав-лова – пр.Абая.

Александр КУЗЬМИЧЕВИнфографика

Сергея БИРКЛЕ

ПРОГНОЗ

Капризы природы

В Костанае потеплеет ближе к выходным.

По сообщению синоптиков, 28 октября дневная темпера-тура воздуха снизится до -5 градусов мороза. Ночью стол-бик термометра опустится до -15 градусов.

- В среду, 29 октября, ожи-даются осадки преимуще-ственно в виде снега, места-ми метель, гололед. Дневная температура воздуха соста-вит -3+2 градуса, местами -6 мороза. Ночью столбик термометра опустится до -11, - говорит инженер-синоптик КПФ РГП «Казгидромет» Та-тьяна Косенко. - 30-31 октября и 1 ноября погода наладится. Днем воздух прогреется до +5 тепла, ночью же похолодает до -10 градусов мороза.

Как сообщили метеороло-ги, с 30 октября по 1 ноября ожидается переменная облач-ность без осадков.

Валерия ВАХНЕНКО

ТЕМА ДНЯ

Осенний прорыв

В выходные дни диспетчерской службой ГКП «Костанай-Су» было зарегистрировано более 10 аварий в южных микро-районах Костаная. В понедельник по состоянию на 14.00 местного времени неустраненными остались только два по-рыва – в 5 и 9 микрорайонах. Между тем пять дней потребо-валось коммунальщикам города, чтобы устранить порывы на канализационном коллекторе в районе улиц Нариманов-ской - Маяковского. Сейчас здесь идет засыпка траншеи, глубина которой местами превышает восемь метров.

- Весь коллектив работал в круглосуточном режиме, за-действовали всю технику и оборудование. На помощь нашим аварийно-восстановительным бригадам по распоряжению городского акимата были привлечены коллективы предпри-ятий ГКП «КТЭК», ТОО «Аяз», «Сельхозводопроводстрой», «Ван», «Балхашстрой», - говорит главный инженер ГКП «Костанай-Су» Казбек Шалабаев.

На время устранения аварии от водоснабжения были от-ключены более 200 жилых домов, несколько школ и детских садов, две поликлиники и областная детская больница. Водо-обеспечение социальных объектов осуществлялось путем подвоза воды автоцистернами. Необходимое количество транспорта предоставили коммунальные предприятия из ближайших районов области.

Александр ФЕДОРОВФото Олега ЯБЛОЧКИНА

ОФИЦИАЛЬНО

Будет и карета, и Жар-птица!Новогоднее оформление Костаная в этом году изменится.

По словам руководителя отдела жилищно-комму-нального хозяйства акима-та Костаная Жениса Шин-кина, измения коснутся нескольких районов горо-да. Так, на флаговой кон-струкции, расположенной на пересечении пр.Абая и улиц Баймагамбетова - Во-инов-Интернационалистов, светодиодом засветилась надпись «Костанай». Здесь уже установлены двухме-тровые шары и туи, покры-

тые искусственной травой и подсвеченные изнутри. Скоро появится и «фон-тан».

Изменится и главная но-вогодняя елка областного центра. Подсветку звезды и гирлянд обеспечит не дю-ролайт, а современные с в е т о д и н а м и ч е -ские технологии. Шинкин отмеча-ет, что нововве-дение обойдется в копеечку, но затраты того стоят. Сама ель, кста-ти, сей-час на-

ходится на ремонте, при хранении ее сильно повре-дили.

По-новому будет выгля-деть и площадь перед об-ластным акиматом. Перед входом в парк установят карету с запряженными в нее лошадьми, постаменты

с левой и правой сторо-ны ступеней акимата украсят Жар-птицы, которых разместят на световых шарах.

Подрядную орга-низацию, которая будет стоить тради-

ционный ледовый городок в Сити-

центре, опре-

делят в ноябре. - В праздничном украше-

нии города нужно исполь-зовать самые современные материалы, - отметил аким Костаная Ахмедбек Ахмет-жанов. - Убранство долж-но быть разнообразным и интересным с композици-онной точки зрения. К 1 декабря город необходи-мо оформить к празднику на 90%, а к 16 декабря - на 100%.

Марина КОСТРОВАФото

Никоса МАРМАЛИДИ

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 28 октября 2014 г.

ОБРАЗОВАНИЕ

Учимся на предприятиях

В К Г У и м . А.Байтурсынова про-шел Второй форум вы-пускников и попечителей.

Особое внимание было уделено обсуждению итогов работы и обозначению дальней-ших планов, касающихся поддержки социальных и на-учных инициатив.

По утверждению ректора Костанайского государствен-ного университета Аскара Наметова, перед учебным за-ведением стоит важная задача по подготовке высоко-квалифицированных кадров.

- На данный момент рынок труда требует, чтобы вы-пускники, вышедшие из стен университета, умели мыс-лить по-современному, работали сплоченно в команде и владели иностранными языками. А чтобы достичь таких результатов, необходимо внедрять практико-ориентиро-ванное или дуальное обучение, - утверждает ректор. – Се-годня мы плодотворно сотрудничаем с работодателями. Практические занятия проводятся непосредственно на производстве. Таким образом, учащиеся получают не просто технологические знания в своей сфере, но и воз-можность трудоустройства.

По словам председателя Комитета по контролю в сфе-ре образования и науки МОН РК Саята Нюсупова, вузы страны не обеспеченны практикующими мастерскими, лабораториями, инновационными программами.

- Поэтому со следующего 2015 года государственным учебным заведениям, которые нацелены на практическое обучение студентов, министерство образования и науки увеличит финансирование, - пообещал чиновник.

Валерия ВАХНЕНКО

НАША ЖИЗНЬ

ГАСТРОЛИ

«Трубадуры» споют о любви

В Костанай приедут звезды мировой оперы.26 ноября в областном центре состоится концерт «Трех

трубадуров». Продюсерский центр Вячеслава Ермаша ре-шил в который раз порадовать костанайцев новым во-кальным проектом, организовав выступление трех из-вестнейших звезд мировой оперы.

- В программе под названием «Три трубадура» сошлись такие прославленные певцы, как Алехандро Олмедо (те-нор), Отар Кунчулиа (бас) и Игорь Тарасов (баритон), - рассказал «НК» Вячеслав Ермаш. - Наш продюсерский центр уже второй год плотно сотрудничает с фондом «Таланты мира» под руководством Давида Гвиннанидзе. За это время костанайской публике были представлены такие популярные проекты, как «Три тенора», «Три баса» и «Три баритона». В декабре прошлого года в программе теноров участвовал Алехандро Олмедо. Отар Кунчулиа тоже бывал в Костанае, а вот Игорь Тарасов на сцене об-ластной филармонии им.Е.Умурзакова выступит впервые. Сейчас именитые артисты, собирая большие аншлаги, гастролируют по городам России. В своей программе они представляют песни всех времен, посвященные такому прекрасному чувству, как любовь. Отзывы о проведенных концертах самые положительные и восторженные. Наде-емся, что костанайцы, любители классической музыки, и этот наш проект воспримут на «ура!»

Концерт состоится в 19.00. Цена билетов единая для всех мест – 4 тысячи тенге. Билеты, которые уже посту-пили в продажу, можно приобрести в кассе областной филармонии.

По словам Ермаша, возможно, в декабре Костанай по-сетит еще одна звезда – турецкая певица Сибель Кесе. Сейчас с «джазовой принцессой из Стамбула», как ее окрестили многие СМИ, ведутся переговоры о предстоя-щих гастролях в наш город.

Зульфия НАБИЕВА

ПОДРОБНОСТИ

А был ли мальчик?В Аркалыке общественный резонанс вызвала история школьника, над которым якобы надругались.

23 октября на сайте аки-мата г.Аркалыка появилось сообщение от гостя под ни-ком «Елена» (орфография и пунктуация автора сохране-ны): «Добрый день. Прошу Вас опровергнуть или дать подтверждение случаю с мальчиком, который якобы подвергся насилию со сторо-ны старшекласника. Потому что город полнится слухами. Есть слухи о смерти мальчи-ка, и так же говорят о том, что ничего этого не было. Прошу развеять сомнения и дать единственный правиль-ный ответ. Заранее большое спасибо».

За комментарием «НК» обратился в пресс-службу ДВД.

- Мать учащегося третьего класса СШ г.Аркалыка на-писала заявление в УВД 10 октября, - говорит сотрудник пресс-службы ДВД Елена

Кашарина. - Сам факт изна-силования не подтвердился, но в данном случае было возбуждено уголовное дело по ст.121 «Насильственные действия сексуального ха-рактера». Это сделано для объективности, чтобы рас-ширить спектр следствен-ных мероприятий, хотя уже есть экспертное заключение, опровергающее предполагае-мый акт насилия. Мама тре-тьеклассника сообщила, что учащиеся 8-го класса надру-гались над ее ребенком при помощи деревянной палки. Проведенная СМЭ обнару-жила у ребенка покраснение кожи около заднего прохода, которое могло образоваться от частого жидкого стула. В ходе доследственной про-верки третьеклассник при-знался, что выдумал эту историю. На данный момент мама ребенка отказалась от своего заявления и извини-лась перед родителями стар-шеклассника.

По словам директора СШ №5 г.Аркалыка Ултуган Сей-далиной, все эти нелицепри-ятные события не только

бьют по репутации учебного заведения, но и оказывают психологическое давление на ученика 8-го класса, ко-торый проходил главным фигурантом по делу.

- Мы теперь опасаемся за его жизнь, чтобы он ниче-го с собой не сделал из-за всего произошедшего, ведь история обрастает с каж-дым днем все новыми на-думанными подробностями и фактами. Восьмиклассник в школе на хорошем счету. Да, учится посредственно, но на учете нигде не состо-ит, занимается спортом. Он из благополучной семьи. Сейчас пока не посещает за-нятия, находясь на больнич-ном. Он морально подавлен, - рассказала по телефону корреспонденту «НК» Сей-далина. - Данная история про-изошла не в учебное время. Учащийся третьего класса нашей школы и ученик из другого учебного заведе-ния (ученик 4-го класса из СШ №2 г.Аркалыка - авт.) играли вместе, когда к ним подошли старшеклассники, которые хотели их просто

припугнуть. Ни о какой по-пытке к изнасилованию там и речи не было! А получилось так, что ребенок наговорил своей маме ужасных вещей, и она тут же обратилась в полицию. Третьеклассник, в силу своего возраста, лю-бит преувеличивать. К тому же вскоре он сознался, что действительно все выдумал. А по Аркалыку уже начали ходить слухи, что это не мальчик, а девочка была из-насилована и сейчас лежит в больнице. Наши психологи работают с учащимися, мы стараемся разрядить обста-новку в учебном заведении.

27 октября на вопрос Елены на сайте акима г.Аркалыка Газиза Бекмуха-медова появился ответ (ци-тируем вкратце - авт.): «...факты, изложенные в Вашем обращении не подтверди-лись. Никакого насилия над мальчиком не совершалось, на что имеются подтвержда-ющие документы медицин-ских учреждений, пояснения отдела образования и матери ребенка».

Мадина РАМАЗАНОВА

КОНКУРС

Дефиле «в пинетках»Маленькие принцессы показали свою красоту и таланты на детском конкурсе.

Организаторами меропри-ятия выступила городская детская модельная студия Baby Star.

- В конкурсе участвовали 18 девочек, и каждая из них – не-повторима, - говорит руково-дитель студии Baby Star Окса-на Амелина. - Этот ежегодный конкурс – отборочный тур для участия в конкурсе красоты среди детей «Принцесса Ка-захстана», который пройдет в Астане в январе следующего года. Победительница поедет покорять всех своей красотой в Болгарию.

Каждой девочке нужно представиться, показать творческий номер, а также продемонстрировать свое бальное платье.

- Примечательно, что поч-ти все участницы рассказы-вали о себе на трех языках. Я думаю, это говорит об их лю-бознательности и широком кругозоре, - считает член жюри Никос Мармалиди.

Каждая участница полу-чила цветы, грамоту и пода-рок от спонсора конкурса, а четыре девочки, занявшие призовые места, продолжат бороться за звание «Прин-цессы Казахстана» в Астане.

Надежда ЧИСТЯКОВАФото

Никоса МАРМАЛИДИ

(Окончание. Начало на 2-й стр.)ПРЕДПРИНИМА-

ТЕЛЬСТВОПо итогам 9 месяцев уже

понятно, что малый и сред-ний бизнес испытывает денежный дефицит. Пред-принимателям почти вдвое меньше выдано кредитов.

- Необходимо серьезное внимание уделить банкам второго уровня, которые тор-мозят развитие экономики, - заявил Нуралы Садуакасов. - Мы видим, что очень слож-но получить кредит даже ста-бильным клиентам, которые исправно оплачивают счета. Дело в том, что филиалы банков оказались несамо-

стоятельными, поскольку не способны принять решение без консультации с головны-ми офисами.

Развивать свой бизнес предпринимателям помогает государство.

- Участие в государствен-ной программе «Дорожная карта бизнеса» помогло нашему предприятию со-кратить расходы на возна-граждение по банковским кредитам, - рассказал ди-ректор по общим вопросам АО «Баян Сулу» Александр Пыльский. - Сумма субси-дий, которые мы получи-ли в период с 2011 по 2014 годы, составила почти 300 млн тенге.

В этом году в рамках про-граммы «Дорожная карта бизнеса» более 1 млрд выде-лено на строительство произ-водственной инфраструкту-ры. Эти деньги костанайские бизнесмены потратили на подведение коммуникаций к своим предприятиям.

БЮДЖЕТДоходная часть бюджета

за 9 месяцев текущего года сократилась на 7,6 млрд тенге. Вместе с тем более 2 млрд тенге освоить так и не удалось. Это связано с бумажной волокитой, допу-щенной управлениями ЖКХ и здравоохранения.

Но наибольшую обеспо-

коенность вызывает доход-ная часть бюджета. Если не стабилизируется работа крупных горнодобывающих предприятий, бюджет ли-шится значительной суммы поступлений. Риски недо-получения денег связаны с увеличением ставок на под-акцизную продукцию.

- Мы основательно го-товимся к формированию бюджета на 2015 год. Сейчас ясно, что он окажется слож-ным. В то же время мы га-рантируем все обязательные выплаты: пенсии, пособия, заработные платы, - подыто-жил Евгений Аман.

Валентина МЕЛЕХОВАФото Никоса МАРМАЛИДИ

ЭКОНОМИКА

Строим, инвестируем, наращиваем объемы

Бүгінгі нөмірде:

* Бүгінгі жастарды не толғандырады?* Жас жұбайлардың сүйікті орны* Қостанайдың тарихында аты қалған* Қазақ фильмдері көбірек көрсетілсеСейсенбі, 28 қазан 2014 жыл

Қостанай - ақпарат

Қостанай қаласында бала-ларын бала бақшасына беріп, өздері жұмыс істегісі келетін ата-аналар аз емес. Бірақ бәріне бірдей әлі орын жете бермейді. Сондықтан сәбилері дүниеге келгеннен осындай тәрбие беретін мекемелерге кезекке тұрғандар баршылық. Соңғы жылдары бала туу көр-сеткіші өсіп келеді. Содан да болар бала бақша мәселесі күн тәртібінен түспей тұр.

Бүгінде қаламызда 43 бала бақша жұмыс істейді. Оның 23-і ғана мемлекеттік, қалғандары жекеменшік. Осы бала бақша-ларда 8124 бала тәрбиеленуде.

Сондай-ақ қазіргі таңда мектеп алды шағын орталықта-

ры да бар. Олар барлық жас-тағы балаларды қабылдайды. Бірақ бұл орталықтардың барлығы бірдей таңертеңнен кешке дейін жұмыс істемейді. Қостанай қаласында 24 осын-дай мектеп алды шағын орта-лық халыққа қызмет көрсетеді. Мұнда 1075 бала тәрбиеленіп жатыр.

Бала бақша да, шағын ор-талықтарда да балаларға жа-старына орай оқу бағдарлама-лары қарастырылған. Мысалы, баланың ой-қабілетін дамыту мақсатында математика, су-рет, валеология, өзін-өзі тану, қазақ тілі, орыс тілі және басқа да пәндерден сабақ өткізіледі. Бұл бағдарламалардың бала-

лардың білім көкжиегін кеңей-туге тигізер пайдасы зор.

Сонымен қатар неше түрлі ойындар ұйымдастырылады. Бүлдіршіндер бір-бірімен до-стасып, уақыттарын мазмұн-ды өткізеді. Сөйтіп олар жан-жақты дами түседі.

Сондықтан да ата-аналар балаларын туғанан бастап бала бақшаның кезегіне қояды.

Біз қала тұрғыны Жансая Сыздықованы сөзге тартқаны-мызда ол былай деді:

-Менің екі балам бар. Оларды бала бақша кезегіне қойдым. Енді осы өзекті мә-селе шешімін тапса жұмысқа шықпақпын. Бала бақшаның балғындарға берері мол. Өй-

ткені онда тәрбиешілердің ықпалынан ой-өрістері кеңей-еді.

Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің мектепке дейін-гі тәрбие орталығының меңге-рушісі Людмила Кожевинаның айтуына қарағанда, бүгінде облыс орталығында кезекте тұрған балалардың саны он мыңға жуық. Олардың көпшілігі мемелекеттік бала бақшаға барғанды қалайды.

Өйткені, мемлекеттік және жекеменшік бала бақшалар-дың бағасында едәуір айыр-машылық бар көрінеді. Мә-селен, ата-аналар тек тамағы үшін мемлекеттік бала бақша-да 2 жасқа дейінгі бүлдіршін-

дерге айына 7728 теңге, ал 2-6 жас аралығындағы балғын-дарға 9555 теңге төлейді. Же-кеменшік бала бақшалардағы бағаны кез келген ата-ананың қалтасы көтере бермейді.

Бір қуантарлық жай, алдағы уақытта бала бақшалардың санын арттыру мақсатында көп жұмыстар атқарыла бер-мек. Болашақта Герцен көше-сі, 56 үйдің ғимараты толық жөнделіп, 150 орындық бала бақша есігін айқара ашпақ. Сондай-ақ, Пушкин көшесі, 179 үй де бала бақшаға айналмақ. Қайырбеков көшесінде де 280 орындық осындай тәрбие орны көпшіліктің игілігіне берілмек.

Аягөз КӘКІМЖАНОВА

Бала бақшалар саны артадыАқынмен жүздесті

Белгілі ақын Нағашыбай Мұқатов ауыл тақырыбына да көп көңіл бөледі. Жуырда ол Қостанай ауданына қарасты, Глазунов елді мекеніндегі орта мектептің педагогикалық ұжы-мымен жүздесті.

Мәдени шараны кітапха-нашы Мейрамкүл Базарқы-зы жүргізді. Қаламгер жаңа өлеңдерін оқыды, қойылған сауалдарға нақты жауап берді.

Жергілікті өнерпаздар да әннен шашу шашты. Медицина маманы Ләззат Жәрімбетова кеш иесіне арналған балауса жырын оқыды. Ауыл әкімі Ер-бол Бекішев, еңбек ардагері Айдарбек Көшекұлы 65 жасқа толып отырған ақынға зор ден-саулық, шалқар шабыт тіледі. Орта мектеп директоры Қа-былан Рахат ақынның иығына шапан жапты.

Жүздесу соңында Нағашы-бай Мұқатов білім ордасы ұжымына ризашылығын біл-діріп, орта мектеп кітапхана-сына өзінің поэзиялық және прозалық бірнеше кітаптарын сыйға тартты.

«Парасатты полицей» байқауы

Жақында облыс орта-лығында еліміздің түкпір-түк-пірінен келген құқық қорғау саласының қызметкерлері «Парасатты полицей» байқа-уына қатысып, бақтарын сы-нады.

Мұнда 22 команда терең білімдері мен өнерлерін көр-сетті. Аталмыш байқау төрт бөлімнен тұрды. Жиналғандар полицейлердің жан-жақты-лығына тәнті болды. Кеш ба-рысында қазақ және орыс тіл-дерін де ән шырқалды.

Байқауда жеңімпаздардың да болатыны белгілі. Бас жүл-дені жерлестеріміз қанжығала-рына байлады. Сонымен қатар Жамбыл, Солтүстік Қазақстан және Ақтөбе облыстарының полицейлерінен құралған ко-мандалар жүлделі орындарды иеленді.

Халықпен кездесу

Жуырда Қостанай облыс-тық сотында ашық есік күні өтті.

Аталған шараға облыстық сот төрағасы Ғалымжан Мыр-заке, азаттық және әкімшілік істер жөніндегі апелляциалық сот алқасының төрағасы Денис Шипп, жергілікті сот төрағала-ры мен «Қостанай облыстық соты кеңесі» ММ басшысы Нұрлан Қатарбеков қатысты.

Сейсенбі, 28 қазан 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 ҚҰРДАСТАР

Бетті дайындаған Әйгерім ЕСМАҒАНБЕТОВА

«Егеменді елдің тірегі – білімді ұрпақ» деп Елбасы айтқандай, еліміздің болашағы жастардың қолында болған-дықтан, келешектің тұтқасы жас мамандар бәсекеге қабілетті, білімді де білікті болулары шарт.

Кез келген мемлекеттің ер-теңі – білімді жастар. Көзі ашық, көкірегі ояу кез келген парасат-ты ұрпақ өз Отанының дамуы жолында даму жолында аянбай тер төгеді. Қазақтың жігіттері мен қыздары уақытты тиімді пайдаланып, әрбір күндерін із-деніске, көздеген мақсаттарына жетуге арнағандары жөн.

Тәуелсіз елімізді әлем таны-ды. Енді дамыған 30 елдің қа-тарына енуге ұмтылып жатыр. Ол үшін жастарымыз тиянақты білім алып, соны ел игілігіне бағыштаулары қажет.

Бұл күндері техникалық мамандықтарға деген сұраныс жоғары. Мемлекетіміз де осы мақсат үшін барлық жағдайды жасауда.

«Ел боламын десен, бесігіңді түзе»,-дегенді әрбір Отандаста-рымыз жақсы түсінеді. Онда үлкен мән жатыр. Жастар терең біліммен қатар руханиятқа жете

көңіл бөлсе.Өркениетке талпынған рес-

публика жастарын мемлекеттік, орыс және ағылшын тілдерінсіз көзге елестету қиын. Әрине, әр-бір ұлтымыздың бозбалалары мен бозжеткендері ең алдымен өз ана тілін, мәдениетін, та-рихын, мемлекеттік рәміздерін де жетік білулері қажет.

Қаламыздағы білімді әрі дарынды жастарымыз жетерлік. Олар өздерінің білімдерімен талай биіктерді бағындырды. Қаншама жетістікке жетіп, ата-ана, мұғалімдерінің үміт-терін ақтады. Сондай бола-шағынан үміт күттіретін жастың

бірі-Нұрсұлтан Серікұлы. Ол Әулиекөл ауданының тумасы.

Қостанай қаласындағы Сырбай Мәуленов атындағы гимназияда оқып жүрген ол сы-нақтан өтіп, алтыншы сыныпта қазақ-түрік лицейіне қабылда-нады. Содан бері физика-ма-

тематика пәндерін тереңдетіп оқып келеді. Өзі де бос уақы-тында қосымша дайындалып, осы пәндерге ерекше ден қойды. Сөйтіп 8-ші сыныптан бастап республикалық олим-пиадаға қатысып, оданда 3-ші орынды иемденеді. Тоғызыншы сыныпта аталмыш республи-калық олимпиададан жүлделі 2-ші орынға көтеріледі. Өзінің тиянақты білімімен дараланған Нұрсұлтан Саха Республикасы-ның Туймаада қаласында өткен ХХI халықаралық математика, информатика, физика және химия пәндерінен өткен олим-пиададан 3-ші орынды жеңіп алып, еліміздің мәртебесін асқақтатты.

Сабақтан тыс кездері шах-мат және теннис ойнағанды жаны сүйеді. Ойлау қабілетін

жетілдіретін шахматтан өткен жарыстарға қатысып, шебер-лігін шыңдап келеді.

Ол отбасындағы екі бала-ның кенжесі. Анасы Бибігүл банк қызметкері болса, әкесі Серік қазір құрметті демалы-ста.

- Болашақта Астанадағы ха-лықаралық Назарбаев универ-ситетінде оқығым келеді. Сол мақсатқа жету үшін ағылшын тіліне ден қойдым.

Халықаралық олимпиада-да алған жүлделерім өзімді қанаттандырды. Онда ұстаз-дарымның да үлесі мол. Атам Қайырбек те ақыл-кеңесін ая-мады. Ол кісінің үнемі ізден, сонда мақсатыңа жетесің деп қолдау көрсетіп отырады, - дейді ол бізбен болған әңгіме барысында.

Қанат ұшса қатаядықазақ-түрік лицейінің оқушысы Нұрсұлтан Қайырбеков жайында

Ағымдағы жылы Қостанай халқы үшін қуанарлық оқиға болды. Ол жаңадан шаңырақ көтерген жастарымызға ар-налған неке сарайының ашы-луы еді. Жоғарыда аты аталған орын бүгінгі күні өз жұмысын жандандырып, қаламыздағы сәнді де сәулетті ғимарат-тардың біріне айналып отыр. Жоғары деңгейде бой көтер-ген Неке сарайының жұртшы-лық игілігіне айналуы шын мәнінде есте қаларлықтай болды.

Неке қию рәсімінде жас тар куәгерлердің көзінше заңды түрде ерлі-зайыпты атанып, неке жүзігін алмастырады.

Неке сарайы есігін айқа-ра ашқан күні 26 жұп некесін қидырған болатын. Сол күннен бері 600-ден астам неке қи-ялса керек. Оның ішінде 32-сі шет ел азаматтары, сонымен қатар үш аралас неке тіркел-ген.

Қостанай қаласы әділет басқармасының басшысы Ер-

жан Махмұтов жаңа ғимарат-тың бірінші қабаты өздеріне кеңсе ретінде берілгендігін айтады. Оның сөзіне қараған-да, мұнда жеке компанияның қызметін пайдаланғысы кел-мейтіндер тіркелетін өзге де зал бар.

Сонадайдан көз тартатын Неке сарайы тек қаланың көр-

кі ғана емес, үлкен өмірге қол ұстасып бірге аттанған жас-тардың ең бақытты сәттерінің куәсі де болып отыр.

Шынында да кімді болсын тәнті етеді. Жерлестеріміздің пікірі де ерекше. Мәселен, өзім тілдескен жігіт Тимур өз сөзінде:

- Мұндай көрікті ғимарат-

тың қаламыздан пайдалануға берілуі өте қуанарлық жағдай. Өйткені, енді шаңырақ көтеріп, өз алдарына отау көтергелі жатқан жастардың некесі қиылады. Бұл олардың өмір-леріндегі ең бақытты сәт екен-дігі даусыз. Мен де келешекте некемді осында қидырғым келеді, - деді.

Жас жұбайлардың сүйікті орны

САУАЛНАМА

Бүгінгі жастарды не толғандырады?

Осы қозғалып отырған тақырып кез келген намысты жігіт-тер мен қыздарды ойландырары даусыз. Төменде біз бір топ аза-маттардың пікірлерін ұсынып отырмыз.

Роза Қайдарқызы, оқытушы:- Өз басым бүгінгі жастарғаа қызыға қараймын. Себебі олар

үшін барлық жағдай жасалған. Олар мүмкіндікті тиімді пайдала-нып, елі мен халқына адал қызмет етуде.

Нағашыбай Мұқатов, ақын: - Жастар жайлы жүрек жарды лебізімізді білдіруге әрқашан

дайынмын. Өйткені, тәуелсіз егеменді елдің болашағын жастарсыз елестету қиын. Қазіргі жігіттер мен қыздар шет елдерде білім алып жатыр. Бірнеше тілді жетік біледі. Оларды кәсіпкерлікте де көресіз. Мәдениетімізді, әдебиетімізді өркендетуге үлестерін қосып жатыр. Алайда әлі де талпыныс, ұмтылыс керек. Ана тілін қадір тұтар нағыз ел патриоттары атанса деймін. Елімізге намысты жастар керек.

Маржан Алпыс, студент:- Мен замандастарыма ризамын. Қай салада болсын оларды

алғы шептен көремін. Алайда ұлтымыздың жастары бойына із-гілікті ерте бастан сіңірген жөн.

Ақбота Хамит, А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекет-тік университетінің 2 курс студенті:

- Мені толғандырар жайлар аз емес. Білім жастардың асыл қазынасы. Елімізде жастарға грант көп бөлінсе құба-құп. Сонда талантты жігіттер мен қыздар алға қарай ұмтыла берер еді.

Абдумалик Орынтаев, Қостанай гуманитарлық коледжінің 4 курс студенті:

- Диплом алар күн алыс емес. Студенттік жылдарды ізденіске арнадым. Енді болашақта мамандығым бойынша қызметке ор-наласып, тәуелсіз мемлекетті өркендетуге атсалыссам деймін.

Бүгінгі жастар — бұл мемлекеттің тірегі. Тәуелсіз еліміздің мәртебесін асқақта-тушылар да солар. Біздің облысымызда да мақтан тұтар жастарымыз баршылық. Солардың қатарында бүгінгі әңгіме арқауына айналып отырған Қостанай мемлекет-тік университетінің 4 курс студенті Гүлім Опина.

Ол Әулиекөл ауданында туып-өсті. Сондағы мектепті үздік аяқтады. Мектеп қа-бырғасында жүрген шағынан бар уақытын ізденіске ар-наған Гүлім, грантқа ие болып, шаһарымыздың бетке ұстар

оқу орындарының бірі Ахмет Байтұрсынов атындағы Қо-станай мемлекеттік универ-ситетінде білім алуда. Жоға-ры оқу орнын келер жылы тәмамдамақ. Мамандығы-фи-лолог. Қазақ тілі мен әдеби-етін терең меңгеруге талпы-нып жатыр.

Белсенді студент түрлі іс-шаралардың да ұйытқысы. Сондай-ақ «Ахмет ұрпақтары» атты дебат клубының белді мүшесі. Еліміздің бірнеше қалаларындағы сайыстарға қатысты. Университеттің на-мысын қорғап, жүлделі орын-дарға ие болды.

Оқу орнындағы ұстаздар-дың да кейіпкеріміз жайлы пікірлері бізді де қуантты.

-Гүлімнің сабаққа ынтасы өте жоғары. Берілген тапсыр-маны мүлтіксіз орындайды. Зейінді де зерек. Курстаста-рының арасында беделді, - дейді.

Қазақтың қарапайым қызының арманы асқақ. Ұлы тұлғаларды пір тұтады. Бола-шақта да көп ізденіп, еліме адал еңбек етсем дейді. Оның таудай талабы мен тиянақты біліміне қарағанда туған жерінің нағыз мақтанышы боларына нық сенімдіміз.

ҮКІЛІ ҮМІТ

Биіктерге ұмтылған бойжеткеннемесе арманы асқақ студент

Гүлім Опина хақында

ОЙ САЛАР

ХХI ғасыр - білімділер ғасыры

Қанатты сөздерЖастықта көкірек зор, уайым жоқ. А.ҚұнанбаевЖасында тырысқан-қартайғанда қуанады. Махмуд ҚашғариТаңдамасаң жастай жолдың дұрысын, Жас болып та көрген күнің құрысын. Әбдірахман ЖәмиЖастықтың бойынан парықсыз паңды емес, өз өнерінің

күшіне сенер мығымдық тапқан қандай жақсы. Ғабит МүсіреповБүкіл азаматтың келешегі-жас жеткіншектердің қандай иде-

ал негізінде тәрбиеленіп, қалай өсуіне, кемелденуіне байланы-сты.

Ғабит МүсіреповБалалық шақтағы есею және ерте жастық кездердегі ең-

бекпен шұғылданған өмір адамның дене бітімінің дұрыс қа-лыптасуының маңызды бір шарты.

В.А.Сухомлинский

Сейсенбі, 28 қазан 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7МӘДЕНИ МҰРА

МҰРАЖАЙДАҒЫ АСА БАҒАЛЫ ЭКСПОНАТ

Қостанай өңірінде зия-лы қауым мен жастардың жиі баратын орны облыстық тари-хи-өлкетану мұражайы. Осынау киелі орын шаһардың қақ орта-сында орналасқан. Ол ұлттық құндылықтарымызды жоғары бағалайтын қауымға келіп, ке-туге де өте ыңғайлы.

Аталмыш мұражай, жас пен кәрінің біліміне білім қосар, ой-өрісін кеңейтер орда ретінде де ерекшеленеді. Нанбасаңыз осы жерге барып, екі қабатты ғимараттың экспозиция зал-дарын бір сәт аралап көріңіз. Қазақстан Республикасы мәде-ниет саласының үздігі Үміт Бламбекқызы Әкімбаева басқа-ратын ұжымның тың ізденістері қолына қалам ұстаған менің әріптестерімнің де назарын аударып келеді.

Онда сонау ата-бабамыз-дан келе жатқан, кейінгі жас-тар онша біле бермейтін құн-ды ұлттық заттар да қойылған. Бұған өзім бірнеше рет көзім әбден жетті. Осындағы ғылы-ми-ағарту және бұқаралық-экс-курсиялық бөлімінің жетекшісі Бақытгүл Әлсейітқызы Мұрат-бекова қарындасымыз да нағыз өз орнындағы адам.

Қашан барсаңыз да жылы жымиып қана қарсы алады. Ол қандай сауал қойсаңыз да әрқашан жауап беруге дайын. Өйткені, өз саласын жетік біледі. Этнографиядан да түсінігі мол. Сол себептен де, осындағы әріптестерінің ара-сында өте беделді.

Осы Бақытгүл Әлсейітқы-зы маған өздеріндегі ерекше бір экспонат жайлы жазуымды көптен бері ұсынып жүр. Соның сәті жуырда ғана келді. Ізденім-паз қызметкер бүгін көтеріп отырған тақырыпқа байланыс-ты бірқатар мәліметтерді де алдын ала жинап қойған екен.

Енді, осы ұлттық құнды-лығымыз болып табылатын Айтбай батырдың дулығасы жөніндегі мақаламызға арқау болған деректер мен дәйектер-ге жан-жақты тоқталалық. Әри-не, бұл бағалы зат мұражайға өздігінен келе қойған жоқ. Соған да кішкене шолу жасап көрелік.

- Иә, мен алғаш рет осыдан төрт жыл бұрын Айтбай батыр-дың туысқаны болып келетін Байғұт Наймановтан осындай ұлтымыз үшін аса қастерлі жәдігер болып табылатын ду-лыға жайлы естідім. Сөйтіп, осы мәселе менің жатсам да, тұрсам да ойымнан шықпай қойды.

Әрине, ұмтылған адам өз мақсатына жетпей қоймайды. Содан бері осы жай мені жиі мазалайтын болды. Облыстық тарихи-өлкетану мұражайы-ның басшысына келіп, өзімнің пікірімді айтқанымда Үміт Бламбекқызы мені бірден қол-дады. Ондай құнды затты қолға түсірсек, кейінгі жастарға бере-рі мол. Олар ата-бабаларымыз-

дан қалған осындай дүниелер-ді өз көздерімен көріп, ұлттық намысы мен патриоттық се-зімдері оянады, - дейді Бақыт-гүл Әлсейітқызы.

БАТЫРДЫҢ ТУЫСҚАНЫНЫҢ

ҮЙІНДЕ БОЛҒАНДА

Содан Бақытгүл қарында-сымыз сұрастыра жүріп, жоға-рыда баяндалған дулығаның кімнің үйінде сақталғандығын білді. Басшының қолдауымен облысымыздың орталығы-нан 140 шақырымдай жерде жатқан Сарыкөл ауданына

жолға шықты. Сарыкөл өзінің алып тұлғаларымен, даңқты перзенттерімен аты шыққан өңір.

Бұл жерден қазақтың көр-некті мемлекет қайраткері Іли-яс Омаров, ұлтымыздың ғылы-мын әлемге танытқан Өмірзақ Сұлтанғазин, атақты қаламгер Жайсаңбек Молдағалиев секіл-ді азаматтар тәрбиеленіп, ру-ханиятымызды өркендетуге қомақты үлестерін қосты.

Қазақта «Келгенше қонақ ұялады, келген соң үй иесі ұя-лады» деген сөз бар. Мұражай қызметкері бұрын көрмеген кісісі болған соң, бастапқыда біраз толғанысқа түскені де рас. Бірақ бұл ойлары тиісті адамын көрген кезде бірден сейілді. Мұрат Досжарұлы Жанұзақов өзіміздің салт-дәстүрімізді терең меңгерген, нағыз ұлтын сүйетін жандардың бірі екен.

Өздеріне облыс орталығы-нан келген экспедиция мүше-лерін кәдімгі шын мәніндегі туысқандарындай қарсы алды. Бұл 2011 жылдың кәдімгі қаңтар айы еді. Бұл кездері сол-түстік өңірде күн де суытып, аяз бетті шымшитыны белгілі.

Соған қарамастан баяғы қазақы қонақжайлығымызбен Мұрат аға ілтипат танытып: «Ар-найы іздеп келген екенсіздер, қонағым болыңыздар. Келген шаруаларыңызды айта оты-рыңыздар» деді. Оның ашық-жарқын мінезі бұларға да бір-ден ұнады.

Ол к іс ін ің осындай

мейірімділігін, бауырмалдығын сезінген соң қонақтар да келген шаруаларын жасырмай, ашық әңгімелесті. Оған Бақытгүл: «Мұрат аға, сіз ерекше бақыт-ты жансыз. Осындай ұлты үшін мазмұнды ғұмыр кешкен Айтбай секілді батырдың ұр-пағысыз. Дулығаны үйіңізде сақтағанша біздің мұражайға берсеңіз дұрыс болар еді. Онда ол көптің игілігіне қызмет етеді. Қазақ елі өз алдына егеменді мемлекет болып жатқанда, оның кейінгі өскелең ұрпаққа да тигізер ықпалы орасан емес пе» деді.

Сол кезде үй иесі кішкене ой үстінде қалды. Мұны Қоста-найдан барғандар азаматтың

бізді түсінгені деп ұқты. Оның аталған дулығаны мұражайға беретіндігіне кәміл сенді. Бір ғажабы, Мұрат ағаның өзі де, әйелі Әсима Қожакелдіқызы да қарапайым ғана кең пейілді, мол мейірлі қарапайым жандар екен.

«Адам сөйлескенше, жылқы кісінескенше» демей ме, екі жақтағылардың сөздері жа-расты, ойлары да бір жерден шықты. Соған мұражай қызмет-керлері шексіз қуанды. Үйдің тірегі болып табылатын Мұрат ағамыз және оның ұлы Тимур теміржол саласында қызмет атқарады екен.

Ал осы үйдегі жеңгей Әси-ма жеке кәсіпкер. Былайша айтқанда, ынтымақтары жа-расқан, ұлттық құндылықта-рымызды жоғары қоятын, тек өзгелерге болсын дейтін сыйлы кісілер болып шықты. Ең басты-сы, облыс орталығынан арнайы атбасын тірегендердің шаруа-сын түсініп, қолдау көрсетті.

Мұрат аға ол кезде 58 жас-та екен. Содан бұлар ол кісіден бұл өздері арнайы іздеп келген әрі мұражайдағы аса құнды зат болып табылатын дулығаның өздерінің қолдарына қалай түскендігін тәптіштеп сұрады.

Осы арада аталған дулыға XVIII ғасырда қазақтардың жоңғар шапқыншылығына қарсы күресіне белсенді қаты-сушылардың бірі болған Айтбай батырдың ерекше қастерлеген бас киімі екендігін айтып өт-кеніміз абзал. Сарыкөл өңірін

мекендейтін арғын руының қанжығалы тайпасынан шыққан Айтбай батыр әрі шешен, әрі батырлығымен дараланған.

Әйгілі Бөгенбай, Қа-банбайлармен терезесі тең, үзеңгілес-ті. Тарихтан белгілі Абылайхан оның батылдығы-на, тапқырлығына ерекше тәнті болып, кеңесшісі ретінде оның шешімдерін бағалап, құрмет-пен қараған. Осы Айтбай батыр Еділ қалмақтарымен ғана соғы-сып қоймай, 1770 жылдары еліміздің шекарасын бекітуге де атсалысқан.

Ол еліміздің қай өңірінде болмасын қазақтың бір шөкім жері үшін қанды шайқастарға қатысып, ел намысын қорғаған.

Ардақ тұтар қасиетті тұлға Айт-бай батырдың қалмақ-жоңғар шапқыншылықтарына қарсы жойқын айқастарда басына киген дулығасы бабадан атаға, атадан балаға мирас болып сақталып келіпті.

Сондай-ақ осынау тұлға-ның бір ұрпағы қазір арамызда жоқ Әбіт Шалдықовқа Оңтүстік Қазақстан облысы Түркістан шаһарындағы «Әзірет сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық музейінің басшысы С.Ахмет мырзадан жолданған хатпен де танысып шықтық.

Осынау құжатта баян-далғандай, Айтбай батырдың Қожа Ахмет Яссауи кесенесінде жерленгені жайлы тұжырымды жауап бар. 2009 жылғы 11 қа-рашада өткізілген аталмыш қорық мұражайындағы ғылы-

ми сараптама кеңесінің №6 хаттамасының шешімі бойын-ша даңқты батыр сол кесене-де жерленгендердің тізіліміне енгізіліпті.

Міне, осы құжат тың өзінен мақаламыздың өзегіне айналған Айтбай батырдың кезінде біздің халқымыздың өмірінде қаншалықты орын алғандығын пайымдай беруге болады.

МҰРАТ АҒА ДУЛЫҒАНЫ

МҰРАЖАЙҒА ТАПСЫРДЫ

Кешегі Кеңес Одағы кезіндегі солақай саясаттың кесірінен қазақ жері үшін құрбан болған батырларымыз жөнінде ашық жаза алмағаны-мыз баршаға аян. Сондықтан Мұрат Досжарұлы да осынау дулыға жөнінде өзі азаматтық борышын өтеп, әскерден кел-ген соң, яғни жігіт болған кезде ғана біледі.

Онда да болса аяулы анасы мұның азамат болып қалған-дығын сезініп, бір күні сан-дықты ашып, дулығаны көрсе-теді. Жоғарыда айтып өткендей, зобалаң-зұлмат жылдары оның үй іші ер тоқым, ат әбзелдері, жеке қару-жарақтарын ескі қо-рымға тығып қойыпты.

Сол көмілген құнды заттар кейін уақыт өте заман әбден түзелген кезде іздестіргенде әлгі тығылған орынды таба алмай қалыпты. Әйтеуір баба-

ларынан қалған көне көз әрі құнды зат қой деп дулығаны ешкімге байқатпай жасырып үлгерген екен. Соны апамыз сүйікті ұлына мәңгілік аманат етіп қалдырыпты.

Содан бұл анасының әлгі сөзінен кейін оны шаңырағын-дағы ең бағалы жәдігерге ба-лап, ол жайлы көлденең көк ат-тыға тіс жарып айтпаған. Кейін еліміз тәуелсіздік алып, оң мен солымызды таныған шақта ғана айналасындағыларға ептеп, шет жағасын айта бастапты.

Бақытгүл Мұратбекова қарындасымыздың сөзіне қарағанда, дулығаның киесі және емдік қасиеті де болып-ты. Өйткені, Мұрат Жанұзақов-тың сенімді көрші-көлемдері, жақын туыстары бастары ауы-рып, жандары қиналған кез-

де осы дулығаны бір сәт киіп көргенде лезде сырқаттары-нан құлан таза жазылып кетеді екен.

Мұражайдың бөлім басшы-сы Бақытгүл Әлсейітқызы Сарыкөл ауданына арнайы барып кеткеннен кейін Мұрат замандасымыз көп ойланып, толғанды. Содан: «Шынында да мұражай қызметкерлерінің ниеттері дұрыс. Дулыға менің үйімде тұрса жалғыз менің отбасымдағылар көреді. Одан гөрі мұражайға бергенім дұрыс шығар. Бір жағы ардақты атамды да халық кеңінен тани түссін. Жастардың патриоттық намыстары оянсын» деген тұжырымға келді.

Содан ол 2011 жылы қаңтар айында облыстық тарихи-өлке-тану мұражайына арнайы келіп, ұжым басшысы Үміт Блам-бекқызына салтанатты түрде тапсырды. Сөйтіп, оның ішкі жан дүниесі де босап, дулыға мұражайдың төрінен берік орын алды.

Қазіргі таңда осынау құн-ды жәдігер мұражайдың «Туған жер» деп аталатын экспозиция-сында сақтаулы тұр. Бақытгүл Әлсейітқызы айтқандай, ол тек Мұрат Жанұзақовтың жеке заты емес, күллі қостанайлықтардың таным көкжиегін кеңейтер қымбат дүниесіне айналды.

Тек жерлестеріміз көріп қана қоймайды, шет елден келген туристер, Астана, Алма-ты және өзге де қалалардан іс сапармен жолы түскендер әлгі жоғарыда сөз етілген зал-

дағы даңқты Айтбай батырдың дулығасының жанына бір сәт тоқталып, білімдерін тереңде-теді.

Міне, осылайша, дулыға мұражайға әкелінген-ді. Содан бері біраз уақыт өтті. Бақыт-гүл осы кешегі қазақ-жоңғар соғысының қаһарманы, халқы-мыздың аяулы ұлдарының бірі Айтбай батыр жайлы жергілікті телеарналаға сұхбат беріп, ол жөнінде кеңінен әңгімеледі. Енді, міне біз шама-шарқымыз келгенше оқырмандар назары-на осы мақаланы ұсынғанша асықтық.

Осындай кезінде елі үшін еңіреп, өткен батырға өзі туған өңірде еш болмағанда бір көше есімі берілсе екен.

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Айтбай батырдың дулығасыОблыстық тарихи-өлкетану мұражайындағы аса құнды жәдігерге айналды

«Дулыға» - жауынгерлік бас киімнің кең тараған түрінің атауы. Қазақ дулығалары жасалу әдісіне қарай екі түрге және әшекейлеу әдісіне байланысты топ-тарға бөлінеді. Дулығаның бірінші түрін металдың бір кесегінен тұтастай соғылып жасалған дулыға-лар құрайды. Оның төбесі мен төбелдірігі біртұтас күмбез пішінде болып соғылған, төменгі жиегі тік цилиндр формалы, ал төбесі конус пішінді жасалған, төбесі тұтастай соғылған да, жиегі бөлек жасалып бекітіліп, жиегінің төбесімен түйіскен жері дөңес кел-ген жіңішке таспамен жабылған түрлері болады. Қазақ батырларының күміспен әшекейленген дулыға кигені

қазақтың ауыз әдебиетінде де көрініс тапқан. Дулығаның формасы, әшекейінің технологиялық әдісі, қолданған ою-өрнегі – бәрі оның қазақ шеберлерінің қолынан шыққанын растайды. Қазақ дулығаларының басым көпшілігі бірнеше ірі металл пластиналардан құралып жасалған дулығалар бөлімін құрайды. Дулығаның бұл түрі «құрама дулыға» деп аталады.

«Қамбар батыр» (16 т. 1,247 б.)

Сейсенбі, 28 қазан 2014 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ҚОСТАНАЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ҚҰРМЕТТІ АЗАМАТТАРЫ

ТІГІНШІЛЕРДІҢ БІЛІКТІ ТӘЛІМГЕРІ

Бүгін өзі жайлы сыр шерт-келі отырған, ақыл-парасатына ішкі жан дүниесі сай Любовь Васильевна Нездойменконы тек Қостанай өңірінің халқы емес, күллі еліміз біледі. Өйткені ол кісі өзінің шын мәніндегі адал еңбегі, маңдай терімен рес-публикамыздың өркендеуіне айтарлықтай үлес қосты.

Кейіпкерім облыс орта-лығындағы 1 май көшесі, 68-інші үйде тұратын. Сыртқы есіктің қоңырау түймесін ба-суым мұң екен, оны өзі ашты. Сол кезде ол жасы 80-нен асып қалғанына қарамастан маған өте тың көрінді. Содан соң төрге өтуімді сұрады.

Арадағы аз-кем уақыт-тан соң, келген шаруамды айтып, фабрика ардагерінің өткен өмірі жайлы деректерді сұрастыра бастадым. Любовь Васильевна аса мақтануды ұната қоймайтын кісілердің са-натынан екен. Бірден ақтарыла қоймады. Дегенмен, біртіндеп, әңгімеміз өрби түсті.

Ең алдымен білгенім, ол осы Қостанай қаласында дүние ге келіпті. Әке-шеше-лері де осында ғұмыр кешкен. Сол себептен ол өзінің Отаны ретінде Қазақстанды мақтаныш етеді. Тіпті өзін қазақтың бір қызындай сезінеді екен.

Содан соң түсінгенім, оның бүкіл ғұмыры еліміздегі байырғы өндіріс орындары-ның бірі - «Большевичка» тігін фабрикасымен тығыз байла-нысты. Бұлай дейтін себебіміз, ол сонау көркем де сұлу 18 жа-сар бойжеткен кезінде еңбек жолын осы жерде қатардағы тігіншіліктен бастапты. Оған ешқашан да өкінген емес. Қайта сол күндерді жиі есіне алып отыратын.

Бұл өндіріс орнының та-рихы да сонау Ұлы Отан соғысы жылдарынан сыр шертеді. 1941 жылы қыркүйекте Ресейдің Хер-сон қаласынан тігін фабрикасы біздің осы Қостанай шаһарына көшірілді. Әрине, уақытты бос-қа өткізетін кез емес еді. Ара-да бір ай өтпей, мұнда жұмыс жанданып, өнімдер шығарыла бастады.

Тіг іншілер, негізінен, қанды майданда жүрген жа-уынгерлерге шалбарлар мен гимнастеркалар тікті. Ол кез-де фабрика қазіргі «Балалар әлемі» дүкенінің орнында бо-латын. Сол маңнан өндіріс ор-нындағы қызметкерлер үшін көп қабатты үй салынды. Бұл қаланың көркіне айналған үй-ден фабрика қызметкерлеріне де көптеген пәтерлер берілді. Мұны қазір біреу білсе, біреу білмейді. Сондықтан оны қа-лың жұртшылықтың есіне сала кеткенді орынды деп есептедім.

Жас та ажарлы бойжеткен ұжым өміріне тез бейімделіп, өз кәсібін шебер меңгерді. Олар, сөйтіп, Ұлы Жеңісті жақындатуға өздерінің айтарлықтай үлесін қосты. Осылайша бұлар тылда

да еңбек көрігін қыздыра түсті. Алайда ол арада 4-5 жыл

өткен соң, көздеген мақсатына жету үшін алып Одақтың жүрегі Мәскеу қаласындағы жеңіл кәсіп техникумына сырттай оқуға түсті. Осы жылдардың да бұған бергені мол болды. Со-дан кейін оған үлкен сенім ар-тылып, нормировщик қызметі тапсырылды. Артынан технолог, өндірістік бөлім бастығы секіл-ді жауапты жұмыстарды да ұр-шықша үйіріп ала кетті.

Сол арада Алматы ауыл шаруашылық институтының өнеркәсіптік жоспарлау фа-культетін де өндірістен қол үзбей жүріп, ойдағыдай бітіріп алды. Жоғары білімді маман өзінің іскерлігін, ұйымдасты-рушылық қабілеттерін бас инженер және 24 жыл бойы бір жерде директор болып жүрген жылдары көпке танытты. Осы-лайша оның беделі облыста да жылдан-жылға арта түсті.

ЖАҢА ФАБРИКАНЫҢ

НЕГІЗІН ҚАЛАДЫЖылдар сынаптай сырғып

өтіп жатты. Ұлы Жеңіс біздің жауынгерлердің мәртебесін көтерді. Кешегі қанды майдан кезіндегі қиындықтар артта қалды. Сонау Херсоннан келген қызметкерлер де бірте-бірте туған жерлеріне орала бастады. Сонымен 1946-1947 жылдары майдан кезінде Қостанайға келген мамандар кері қайтты, солардан мұндағы қызметкер-лер көп жайды үйренді. Кейін олармен арадағы байланыс ұзақ жылдар бойы сақталып, жалғасын тапты. Фабрика жайлы сөз болғанда сол кез-дерге тоқталмау мүмкін емес.

Любовь Васильевна фа-брикаға директор болған соң, оны күні-түні мазалаған

жайдың бірі - өндіріс орнына қолайлы жаңа ғимарат салу еді. Соған ерекше көңіл бөлді. Оны жергілікті және жоғары-дағы басшылар да қолдады. Осылайша жаңа фабриканың құрылыс жұмысы 1975 жылы басталып та кетті.

Арада жеті жыл өткенде облыс орталығының ажарын ашатын ғимарат, яғни «Больше-вичка» тігін фабрикасының жаңа орны қызметкерлерге есігін айқара ашты. Бұл ны-санды «Қостанайстройтрест» мекемесі салды.

Фабрика басшысын облыс-тың барлық өңірлерінен келген жас бойжеткендердің тұратын жайы, яғни баспанасы да қатты толғандырды. 1976 жылы қазір-гі облыстық баспахананың жа-нынан 720 орындық жатақхана салынды. Сондай-ақ қызмет-керлердің ұл мен қыздары үшін 280 орынға лайықталған бала-бақша да пайдалануға берілді.

Талай бойжеткендерді тігіншілікке баулыған ол кісі республика Жоғарғы Кеңесіне екі рет депутат болып сай-ланды. Осынау тәлімгердің тіке-лей ақыл-кеңесі, бағыт-бағдар беруінің арқасында еңбек жолын тігінші болып бастаған қыздар уақыт өте сырттай ме-дициналық училище, институт-тарды да бітірді. Бәрі де өмір-лік серіктерін тауып, бақытты ғұмыр кешті.

Жалпы, сол 1975-1976 жыл-дары фабрика басшылығы бо-лашағынан мол үміт күттіретін бірқатар жастарды бұрынғы Ленинград, Омск, Жамбыл, Шымкент қалаларына оқуға жіберді. Солардың бірі - бүгін әңгіме арқауына айналған өн-діріс орнын басқаратын Татья-на Ивановна Салманова.

Міне, осының бәрі де көп-шіліктің құрметіне бөленген Любовь Васильевнаның тіке-

лей қамқорлығының арқасы. Татьяна Ивановна да ұстазының сенімін ақтады. Өндірістік кәсі-порны «Алтын сапа» байқауын-да көзге түсіп, Елбасының Алғыс хатына ие болды.

Уақыт бір орында тұр-майтындығы белгілі. Білікті басшы қарамағындағы қыз-меткерлердің алаңсыз жұмыс істеулері үшін қолдан келген жағдайдың бәрін жасауға тал-пынды. Ол өндіріс орнына же-текшілік еткен жылдары фаб-рикада жұмыс істейтіндердің саны екі мыңнан асты. Өндіріс орнының жанында медицина-лық пункт ашылды. Асхана да олардың игілігіне қызмет етті.

Фабрикада 6 цех жұмыс істеді. Оның төртеуі тігін цехы болатын. Сол уақыттарда өзімнің де газет тілшісі ретін-де бірнеше рет аталмыш өн-діріс орнында болып, репор-таж жазғаным әлі күнге дейін есімде. Сол шақта осында Разия Ержанова деген қазақтың ая-улы қызы цех бастығы болып істеді. Қазір зейнеткер. Өндіріс орнындағы жұмыс істеп жатқан тігіншілердің көбі оны өзіміздің ұстазымыз деп ардақ тұтады.

КӨПТІҢ ҚҰРМЕТІНЕ

БӨЛЕНДІЖурналистік тәжірибемізге

сүйенсек, кейіпкерлеріміздің арасында бүкіл өмірін бір салаға арнап, бір орында та-пжылмай қызмет атқарған кісілер өте сирек. Бүгін мақа-ламызға өзек болған Любовь Васильевна Нез дойменко - сол саусақпен санарлықтай ардақты жандардың бірі және бірегейі. Ол кезінде фабрикаға басшылық етіп ғана қойған жоқ, барша қызметкерлердің ақылшысы, ең сүйікті адамы бола білді.

Өзінің көп жылғы маңдай тері мен табандылығының арқасында қалалық және облыс тық кеңестің депутаты болып сайланды. Халық қалау-лысына көптеген қала тұрғын-дары мен жерлестеріміз келіп, өздерін толғандырып жүрген мәселелерін ашық айтатын. Бұл да олардың меселін қайтарып көрген жоқ. Келушілерді мұқият тыңдай білді. Олардың жанына батқан жайлардың шешімін та-буына бойындағы барын салды.

Ол еліміздегі көптеген маңызды басқосуларға қатыс-ты. Коммунист ретінде СОКП-ның ХХV съезіне делегат болып барғаны да жұртшылықтың есінде. Мәскеу қаласындағы съездер сарайында барлық Одақтас республикалардан өзі секілді халық сеніміне ие болған іскер жандар жиналып, өзара пікір алысты.

Кейіпкерім сондай-ақ Қос-танай қалалық партия коми-тетінің бюро мүшесі ретінде облыс орталығының алдында тұрған келелі міндеттерді ше-шуге де өзінің ықпалын тигізді. Любовь Васильевнаның дида-рынан мейірім шуағы төгіліп

тұратын. Жүрегі нәзік жан болғанымен, өмірлік, тағдыр-лық маңызы бар мәселелер талқыға түскенде әрдайым батылдық көрсетіп, әділдік жағында болатын. Қаланың әлеумет тік-экономикалық жағдайының дамуына да оның да қалдырған жарқын ізі құс жолындай сайрап жатыр.

Кімнің болсын адал еңбегі өзінің әділ бағасын алатын-дығы белгілі. Оның кеудесіне тағылған екі Ленин, қос Ең-бек Қызыл Ту, Құрмет белгісі ордендері осы сөзіміздің нақты айғағындай жарқырады. Алайда ол ешқашан да қол жет-кенге тоқмейілсіп, адам бала-сына кеуде көтеріп көрген емес.

Жарты ғасырға жуық ғұмы-ры өткен фабрикада басшы болған кездері бірде-бір кісіге дауыс көтеріп көрмепті. Керісінше, әрдайым қарапайым еңбек адамын ардақтап, олар-дың табыстарын өзгелерге үлгі болсын деген ниетпен насихат-тауға көп көңіл бөлетін.

Қарамағындағылармен тең дәрежеде сөйлесетін. Сон-дықтан болса керек, олар да бұдан ештеңені жасырып көр-ген емес. Ширек ғасырдай ди-ректор болған уақытта фабри-каның атына бірде-бір шағым түскен жоқ. Ол қарапайым еңбек адамынан бірдеңені та-лап етпес бұрын, ең алдымен, оларға жағдай туғызу жағына айрықша назар аударатын.

Әйел заты болса да, бір-сөзділікті ұнатты. Жалқаулар мен жатыпішерлерді жаны сүй-мейтін. Әрқашан да адалдықты, әділдікті пір тұтты. Адамдар арасында сыйластыққа көп көңіл бөлді. Тігіншілердің әлеу-меттік-тұрмыстық жағдайы бірінші кезекте тұрды. Ол үйдегі баласына алаңдамайтын әйел-дер ғана жұмысты ойдағыдай атқарып, абырой мен құрметке бөленетіндігін жан-жүрегімен сезіне білді.

ҰРПАҚТАРЫ СЕНІМІН АҚТАДЫ

Даңқты жерлесіміз Любовь Васильевна Нездойменко тек қана өндіріс орнында білікті басшы, қарапайым да мейірімді жан болып ғана қойған жоқ. Бақыты шалқыған бір шаңы-рақтың алтын діңгегі де бола білді. Қызметінің соншалықты жауапты болғанына қарамас-тан, үй тіршілігіне де, күйеуі мен қос ұлының үсті-басы мен тамағына да уақыт таба білді.

Бірақ ештеңеден де кен-де болып көрген жоқ. Жастай қосылған сүйікті жары Вла-димир Ивановичпен 60 жыл бір шаңырақтың астында та-ту-тәтті ғұмыр кешті. Мұндай бақытты өмір сүру кез келген ерлі-зайыптыларға бұйыра бермейтіндігі белгілі. Бұлар Ұлы Отан соғысының ауыр күндері көңілдері жарасып, өз алдары-на отау көтерді. Олар бір-бірін шын мәнінде сыйлай білді. Тек өкініштісі, отағасы ерте қайтыс болды.

Ардақты жары Ұлы Отан соғысының ардагері болатын. Сол жылдары нұсқаушы ретін-де 30-ға жуық ұшқыштарды дайындап, майданға аттан-дырды. Сөйтіп, кадрлар әзірлеу-ге бойындағы барлық білімі мен бай тәжірибесін арнады. Ол украин ұлтының өкілі еді. Днепропетровск қаласының бұрынғы тұрғыны болатын.

Владимир Иванович қанды майданнан оралғаннан кей-ін бейбіт өмірде де Қостанай қаласындағы азаматтық авиа-цияның ұшқыштар отрядының командирі болды. Оның ко-мандир ретіндегі ізін басып келе жатқан жастарға көрсет-кен үлгі-өнегесі кейінгілерге ғибрат боларлықтай.

Владимир және Любовь Нездойменколар қос ұлда-рына тәлімді-тәрбие берді. Тұңғыштары Геннадий әкесінің жолын қуып, 1-класты ұшқыш болды. Бірақ тағдырдың жазуы солай болды ма, жастай қайтыс болды. Ал одан кейінгі Виктор - құрылысшы. Ол да өз құр-бы-құрдастырының арасында үлкен құрметке бөленді.

ҚОСТАНАЙДЫ МАҚТАН ТҰТТЫ

Мен осы мақаламды мағы-налы ғұмыр кешіп, бүкіл сана-лы өмірін облыс орталығында Ұлы Отан соғысы жылдары Украинадан қоныс аударған «Большевичка« тігін фабри-касын аяғынан тік тұрғызып, даңқын биікке көтерген Любовь Васильевна Нездойменконың іскерлік, ұйымдастырушылық, кісілік, адамдық қадір-қасиет-терін кейінгі жас ұрпаққа үлгі еттім.

Еліміздің әрбір саналы аза-маты тіршілікте осындай асу-лардан асып, биік белестерге көтеріле берсе нұр үстіне нұр. Оның көп жылғы халық үшін сіңірген еңбегі де қала басшы-лары тарапынан лайықты баға-сын алды.

Ол сүйікті де өзінің кіндік қаны тамған Қостанайын жер бетіндегі ешбір шаһарға тең көрмеді. Оны әрқашан жер жәннатына балады. Бір жаққа алыстап кетсе, жеткенше асықты.

Любовь Васильевна соңғы кездердегі облыс орталығын-дағы игі өзгерістерге шексіз риза болатын. Сол кездегі облыс және қала әкімдерінің халық мүддесі үшін атқарып жатқан жұмыстарын мақта-нышпен ауызға алатын-ды. Аталған шаһардың гүлденуіне барлық тұрғындар өздерінің үлесін қосып, оны абаттанды-рып, таза ұстау олардың аза-маттық парызы деп есептейді.

Міне, кешегі Ұлы Отан соғы-сында фабрикада еңбек жолын қатардағы тігінші болып бастап, майдандағы жауынгерлерге шалбар мен гимнастеркалар тіккен, кейін ірі өндіріс орны-ның басшысы болған аяулы жанды біз әрқашан құрметтеп еске аламыз.

Қостанайдың тарихында аты қалған «Большевичка» өндірістік кооперативінің бұрынғы директоры

Любовь Нездойменко жайлы ой-толғам

Сейсенбі, 28 қазан 2014 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9АДАМГЕРШІЛІК ТАҚЫРЫБЫНА

Балалардың киімі жуылып, жүздеріне қан

жүгірдіБәріміз де ет пен сүйектен

жаралған пендеміз. Арамыз-да өзгелерге өнеге боларлық қаншама оқиғалар мен тағдыр иелері кездеседі. Бұл тақы-рып шынымды айтсам, өзімді көптен бері мазалап жүрген еді. Соны жұртшылық талқы-сына салатын мезет те келген секілді.

Облыс орталығында Әбен және Елена есімді ерлі-зайып-тылар тұрады. Бұлардың қазір отбасында үш бала тәрбие-леніп жатыр. Олар бір әке-ше-шеден тумаса да тату-тәтті бауырлар секілді қарым-қа-тынаста. Балаларда ешқандай жазық жоқ. Мәселенің бәрі де олардың ата-аналарында жатыр.

Соны реті келгенде оқыр-ман қауымға тағлым болсын деген игі үмітпен бүгін тәр-биелік-тағылымдық мәні бар жайды ортаға салып отырмын. Әркім, яғни ерлі-зайыптылар түрлі жағдайларда таныса-ды. Әңгімемізге арқау болып отырған Әбен мен Еленаны да олардың араласатын достары жолықтырды.

Адам баласына бір-бірін түсінісу үшін көп уақыттың керегі жоқ. Біздің қазақ мұн-дайды «Адам сөйлескенше, жылқы кісінескенше» дейді. Сол бір жүздесуде бұлар өз-дерін тап бір бұрыннан білетін кісілердей ұғысты. Өйткені, екеуі де жас емес. Өмір көр-ген. Адамның қадірін түсінген шақтары емес пе.

Содан кейін олар екі жарты, бір бүтін болып бір шаңырақтың астында ғұмыр сүрейік деп уағдаласты. Осы

арада басын ашып айта кетер жай, бұлардың екеуі де бұрын отбасылы болған, әртүрлі се-бептермен кейін ажырасқан.

Махаббат дегеннен гөрі, бұлардың қарым-қатынасын сыйластық деп ұғынғанымыз абзал. Шын көңіл болса, ешкім ұлтына қарамайтын көрінеді. Әбен өзіміздің қандасымыз, Елена украин қызы. Бірақ оларды тіршілікке деген ор-тақ көзқарас, түсіністік тоғы-стырды.

Әбен қанша дегенмен ер азамат қой. Ол Еленаға: «Бізді тағдыр жолықтырып отыр. Сон-дықтан екеуміз де уақытты созбай, тезірек жеке шаңырақ көтерейік» деп ұсыныс жаса-ды. Қазақтың әп-әдемі жігіті осындай тілек білдіріп тұрған соң, Елена да қарсылық таныт-пады.

Ұзын сөздің қысқасы, олар ғұмыр бойы бірге болуға серттесіп, отбасын құрды. Енді, олар үш перзенттерінің басын бір үйге қосуға кірісті. Әбеңге ең алдымен бұрынғы әйелінің келісімін алуға тура келді. Өй-ткені, көзінің ағы мен қара-сындай қос ботақаны соның тәрбиесінде болатын.

«Ел құлағы елу» деген емес пе, қазақ жігітінің бұрынғы әйелі күйеуінің өзіне жаңа ғұмырлық серігін тапқанын естіп, бастапқыда ептеп ашуға мінді. Бірақ ол өзінің екі ба-ласын асырай алмайтындығын сезінген соң, амалсыз Әбеннің айтқанына көнді.

Әбеннің алғашқы әйелі ептеп сырқаттанатын. Шындап келгенде оның балаларын қа-райтын мүмкіндігі де жоқ еді. Оның үстіне ата-анасы қос перзентін өзінің туған әкесіне бергенін дұрыс көрді. Бір жағы бұл әйелдің балаларын жұрт қатарлы асырап, білім беруге де шамасы жоқ-ты.

Елена өзінің бір қызы-ның үстіне тағы екі баланы қабылдады. Сөйтіп, күтпеген жерден үш баланың шешесі болып шыға келді. Бұл жаңа әрі өгей шешесінің қамқор-лығына бөленген балалардың да жүзі жадырап, үстері таза-ланып, дер кезінде тамақта-натын жағдайға жетті. Себебі, олар Еленаға дейін көше қы-дырып, күнделікті тамақтарын әупірімдеп әрең табатын.

Содан кейін Әбеннің де көңілі алаңсыз болды. Енді, ол Еленаның адалдығына, балажандығына, қолының ашықтығына көзі әбден жеткен соң, жұмыс таңдамай табыс та-буға кірісті. Тіпті жолаушылар-ды тасып, ертеңді-кеш таксист те атанды.

Ұн тартатын диірменде де жұмыс істеді. Өйткені, ол маңдай терімен тапқан ақшасы отбасының игілігіне, балала-рының керек-жарағына жұм-салатындығына нық сенімді еді. Жұмыстан кейін үйіне кел-генде оның көңіл-күйін сұрап, гүлдей жайнап Еленасы тұрды.

Қо с қ ұ л ы н ш а ғ ы н ы ң үсті-басының мінсіз тазалығы-на, қарындарының тоқтығына шын мәнінде іштей риза еді. Егер ерлі-зайыптылар тату болып, ынтымақта ғұмыр кеш-се, барлық қиындықтар артта қалып, өмірде көздеген мақса-тына жете алатындығына шүбә келтірмейтін.

Бұл бір отбасының қазір-гі таңдағы тыныс-тіршілігінен хабар беретін әрі кез келген шаңырақ иелеріне ой салатын оқиға.

Өгей аналардың бәрі бірдей емес

Өгей шеше мәселесін тек өзінің басынан өткізгендер ғана түсінеді. Осыдан біраз

жыл бұрын еліміздің бір ауы-лында тұратын таныс әйел ке-неттен дүние салды. Оның тірі кезінде тұрмыс жағдайлары өте жақсы болатын.

Әлгі Күнімхан өте бей-нетқор қазақ қыздарының санатына жататын. Өйткені, ол уақытпен санаспады. Шару-ашылықтың кез келген жұмы-сын мінсіз атқарып, абырой мен құрметке бөленді. Ол уақытта отағасы Мінайдар да күнделікті тіршілікте шаршау дегенді мүлдем білмейтін.

Табыс түскен соң, дәулет-тері де артып, аулаларына мал бітті. Өйткені, үйелмелі-сүйел-мелі онға жуық баланы асырап, бағу оңай ма. Сондықтан олар тіпті, жылда келетін бір де-малысты да ұмытып, тек қана ұрпақтарының қамын ойлады.

Сол бір жаз айы бұлардың отбасы үшін өте ауыр болды. Себебі, Күнімхан күннің шек-тен тыс ыстығы әсер етті ме, әлде басқа да бір жағдайлар болды ма, әйтеуір күтпеген жерден көз жұмды. Улап-шу-лап балалары қалды. Әрине, оның қайтыс болуы күйеуіне де жеңіл соққан жоқ.

Ер азаматтардың бәрі бір-дей еркі мықты, шыдамды бола бермейді екен. Мінайдар әй-елінің қайғысын көтере алма-ды білем, бірте-бірте ішкілікке үйір болды. Оның арты белгілі ғой. Жұмысқа бармайтынды шығарды. Табыс таппаған соң, қаржы қайдан келсін, ауладағы мал да сатылып бітті.

Анасыз жетімсіреп қалған ұл мен қыздары әйтеуір ит-шілеп күнін кешіп жатты. Содан бір күні Мінайдар: «Үйленіп көрейін, сонда балаларым ше-шелерінің жоқ екенін білмес» деген ұйғарымға келді. Содан таныс кісілердің араласуымен Сәнімай есімді бұрын күйеуде болған, бірақ еш перзент сүй-

меген бедеу әйелмен тағдырын қосты.

Сөйтсе, әлгі Сәнімай Мінайдарға тек дүниесі және баспанасы үшін ғана тұрмысқа шығыпты. Ол келе салып, Күнімханның тірі кезінде жи-наған бағалы заттарын таныс біреулер арқылы өткізіп, ақша-ны беліне түйіп, күйеуінің жоқ сәтін пайдаланып, ізім-ғайым жоғалды.

Сол кезде Мінайдар үйге келгенде аш-жалаңаш отырған балаларын көріп, екі қолымен төбесін соққылады. Өгей ше-шенің бәрі бірдей туған ана-дай болмайтындығын түсініп, енді ешқашан үйленбеуге белін бекем буды. Бұл кезде оның тұңғыш перзенті Қа-нымгүл де бойжетіп, артынан ерген бауырларына қамқор-лық жасайтындай жасқа жетіп қалған еді.

Осы қыздың арқасында үй-дегі барлық балалар сабақта-рын да оқыды, аш-жалаңаш болмады. Қазір сол күндерді еске алып, өздерінің балалық шақтарына кейде шолу жа-сайды.

Алайда, өгей шешелердің бәрі жоғардағы мысал келтір-геніміздей қаныпезер, қатыгез, қайырымсыз болады деп түйін жасауға болмайды. Олай десек, мүлдем қателесер едік.

Өз басым, осы арада мына бір тағылымды оқиғаны да баяндап кеткенді жөн көрдім. Біраз жыл бұрын өзіміз аса сыйлайтын әрі әрбір сөзінен зиялылықтың, парасатты-лықтың иісі аңқып тұратын қадірменді ағамыздың бәй-бішесі дүние салды.

«Орта жолда атың өлмесін, орта жаста қатының өлмесін» деген сөз бар. Бұл әсіресе жасы келіп қалған кісілер-ге өте қиын. Әлгі Асан есімді қарттың да ұл мен қыздары

бұл кездері өз қолдары өз ауыздарына жетіп, отбасын құрып үлгерген еді.

Қайран азамат бір күні ұрпақтарын жинап алып: «Ба-лаларым, мен жас емеспін. Бір күн ауру, бір күні саумын. Аналарыңның жылы өтті. Бәрің де отбасылысыңдар. Сендер-ге ауыртпалығымды салғым келмейді. Егер қарсы бол-масаңдар, өзіме жарасатын, ертеңді-кеш шүйіркелесіп отыратын замандасыммен бас қосқым келеді» деп ойын ортаға салды.

Әрине, кез келген балаға бұл сөзді есту оңай емес. Ана-ларының орнын біреу басқа-нын қайдан қаласын. Дегенмен де әкелерінің көңілін қимай және жиі сырқаттанатындығын еске алып, олар қарсылық біл-дірген жоқ. Сөйтіп, уақыт зы-рылдап өтіп жатты.

Есімін барша қауым сый-лаған азамат бір күні қайтыс болды. Өгей шеше өте адал бо-лып кездесті. Азаматтың соңғы демі біткенше қасында отырып қарады. Өзі тумаса да отағасы-ның ұл мен қыздары келгенде құшақ жая қарсы алып, неме-релерін де өз әжелеріндей еркелетті.

Бір әулеттің бәйтерегі бо-лып кеткен зиялы жанды жер-леген соң, қырқын берді. Сол кезде балалар арасында пәтер үшін талас туды. Тіпті өгей ше-шелерін үйден қууға әрекет жасады.

Сол кезде ағамыздың бір ұлы барлық өзінің бауырла-рын ақылға шақырып: «Сен-дердің пікірлеріңмен мүлдем келіспеймін. Әкем төсек тар-тып жатқанда қайсыларың аузына су тамызып, барлық тауқыметін көтердіңдер» деді және өле-өлгенше өгей анасын өзінің туған шешесіндей аялап, ардақтап өтетіндігін жеткізді.

Тапқан емес, баққан да ананемесе өгей шешелердің де арасында өз анаңнан кем түспейтіндері аз емес

Қазіргі уақытта өмірімізді теледидарсыз көзге елестету мүмкін емес. Өйткені, оның жас ұрпақты тәрбиелеуде орны бөлек. Өздеріңізге мәлім, бұрынғы кездері от-басымызбен отырып теледи-дарлардан көрсетіліп жатқан көркем фильмдерді тамаша-лап қаншама рухани ләззат алушы едік.

Ал қазір ше? Кей-де қайсы бір телеарналар-дан берілетін киноларды ұл мен қыздарымызбен, келін-діремізбен бірге көруге ұяла-мыз. Себебі, онда олар тағы-лым алатын ештеңе де жоқ. Сонымен қатар соңғы кездері өзге елдің сериалдары да қап-тап кетті.

Мен олардың бәрінің бірдей атын атап, түсін түстемей-ақ қояйын. Тек „Қа-зақстан„ ұлттық телеарнасын-дағы үндінің «Келін» фильмін

бүкіл қандастарымыз қызыға көретіндігін білемін. Бұл ки-ноның жастарға берер тәр-биелік мәні ерекше.

Өйткені, онда үлкенді сый-лау, ата-енені құрметтеу, ұлт-тық салт-дәстүрді ардақтау, баршаға тағылым боларлық жайлар аз емес. Барлық бойжеткендер мен келіндер Анандидей болса қанекей.

Өз басым біздің қаракөз қазақ қыздары да осындай қылықты, парасатты, жан-жақты болса екен деп ар-мандаймын. Ондай бойжет-кендер арамызда аз емес екендігі даусыз.

Құдайға шүкір, қазір елімізде қазақ фильмдері де көбейді. Олардың қатарына «Жаужүрек мың бала», «Қара шаңырақ» секілді танымдық жағы мол фильмдерді қосуға әбден болады. Алдағы уақытта да мұндай кинолар саны арта

түсетіндігіне ешқандай күмән келтірмеймін.

Бұл жайларды неге редак-цияға жолдап отырмын? Енді соның себеп-салдарына аз-кем тоқталайын. Өздеріңізге де белгілі, кейбір телеарна-ларда ешқандай мән-мағы-насы жоқ тек ату, өлтіру, зор-лық-зомбылық, ұрыс-керіс, алдау-арбаудан тұратын ше-телдік фильмдер көрсетіліп жатады.

Осындай кинолардан еліміздің ертеңі болып та-былатын жастарымыз қан-дай өнеге алады? Өзімді осы маңызды жайлар жиі мазалап, жанымды жай таптырмайды.

Сондықтан қолыма қалам алып, өзім көп жылдардан бері жаздырып алып оқитын сүйікті газетім қос тілді «Наш Костанай» арқылы көкейде жүрген ойларымды жария-лағанды жөн көрдім.

Кино өнері ежелден келе жатқан ерекше өнер. Біздің ізбасарымыз болып табы-латын жас ұрпақ фильмдер-де ойнайтын актерлердің іс-әрекеті, жүріс-тұрыстары, мінез-құлықтары арқылы көп жайларды көңілге түйіп, соны өмірде басшылыққа алып жа-тады.

Кейде тіршіліктегі орын алып жататын жағымсыз оқиғаларға шетелдік бір са-рынды кинолардың да кері ықпалы тиіп жатқан жоқ па? екен деген ойда қаласыз.

Сондықтан болашағы-мыз жарқын болсын де-сек, өзіміздің ежелден келе жатқан салт-дәстүрімізді, әдет-ғұрпымызды дәріптейтін қазақ фильмдерін барынша көбейтсек дер едім.

Талма Аханова,Қостанай қаласының

тұрғыны

АЙТАРЫМ БАР

Қазақ фильмдері көбірек көрсетілсеШ а р а й н а

Мәскеу мэрінің тартуыМәскеу мэрі Сергей Собянин «Останкино» саябағында

Еуропадағы ең үлкен скейт саябағын ашты. Оның аумағына бірнеше шақырым сүрлеу жолдар салынып, гүлзарлар егіліп, тоғандар тазаланды. Саябақта ондаған спорт алаңдары, бала-лардың ойын аймақтары, футбол, хоккей алаңы пайда болды.

Мұнда велосипед жолдары да қарастырылған. Бұдан бөлек, қалада әлемдегі ең үлін әрі көркем қысқы мұз айды-ны салынбақ. Бұл жобаны спорттық жобаларды қаржы-ландыруда тәжірибесі мол инвестор қолға алмақ көрінеді.

8Күн қуатымен жүретін

көлікСолтүстік Кипр Түрік Республикасында тұңғыш күн энер-

гиясымен жүретін көлік таныстырылды. Сағатына 150 шақырым жылдамдықпен қозғалатын көлік, Оңтүстік Африкада Күн энер-гиясымен жүретін көліктер раллиіне қатысады. «Күн құдайы RA25» деп аталған көлік Таяу Шығыс университетінде жоба-ланды. Ұзындығы 5 метр және ені шамамен 2 метр болатын көлікке Солтүстік Кипр Түрік Республикасының нөмірі берілген.

(Өзге басылымдардан алынды)

Сейсенбі, 28 қазан 2014 ж. БІЗДІҢ10 ПАТРИОТТЫҚ ТӘРБИЕ ҚОСТАНАЙ

АЛҒАШҚЫ ҰСТАЗЫ — ӘКЕСІ

«Өнер де тұқым қуалайды» деген рас. Қазіргі таңда жас та болса, өзінің патриоттық ән-дерімен ұлтымыздың сүйіспен-шілігіне бөленіп, жүректерінен берік орын алған Ибрагим Ескендір де қарапайым ғана от-басында тәрбиеленді.

Ата-анасы қарапайым кісілер болғанмен, рухани құн-дылықтарды жоғары бағалайтын. Оның үлкен атасы да, әкесі де ән-жыр десе ішкен астарын жерге қоятын, көздері ашық, көкірек-тері ояу азаматтар болыпты.

Солардың бойындағы жақ-сы қасиеттер бұған да жұққан көрінеді. Сымбатты да сахнада көрермендерін бірден баурап алатын Ибрагим 1986 жылы ұлтымыздың ұйытқысы болып отырған шырайлы Оңтүстік Қа-зақстан облысының халқы тығыз орналасқан Жетісай қаласында дүниеге келіпті.

Бұл шаһарды зиялы азамат-тар арасында білмейтіндер жоқ. Себебі онда көпке белгілі мәде-ни-ағарту училищесі елімізге белгілі. Сонымен қатар ондағы театр да баршаға мәлім. Сондай өнер ордалары орналасқан жер-ден таланттар топ жарып шықпа-уы мүмкін емес еді.

Кейіпкеріміз - бір үйдегі төрт қыздан кейін туылып, әулетін үл-кен қуанышқа кенелткен ұл бала. Бірақ ата-анасы оны үйдің кен-жесі екен деп шектен тыс ерке-леткен жоқ. Алайда әкесі «төрт алтыным, бір күмісім» деп оты-ратын. Кішкентайынан ұлының келешегіне үлкен мән беріпті.

Міне, осындай тағылымды жанұяда өскен Ибрагим де жастайынан зейінді болып қа-лыптасты. Кейін бұлардың отба-сы елордамыз Астана қаласына біржола қоныс аударды. Шамасы, шаңырақтың иелері «ұл-қызда-рымыз үлкен шаһарда өз қатар-ларынан қалмай, тиянақты білім алсын» деген болуы керек.

Ибрагим де әке-шешесінің сенімін ақтауға тырысты. Осы бас қаладағы еліміздегі ең бе-делді оқу орындарының бірі — Лев Гумилев атындағы ұлттық университетке түсіп, оны ой-дағыдай аяқтады. Содан бергі өмірі - талғампаз көрерменнің көз алдында.

Бозбала ата-анасы атақ-даңқымен топ жарып, көз-ге түспесе де, өзінің осындай ру-хани саланы таңдауына септігін тигізген ардақты жан әрі тұңғыш ұстазы ретінде әкесін алдымен ауызға алады. Өйткені олар ұлт-тық музыканы жан-тәндерімен түсіне білді. Мұның өнердегі жо-лына кедергі болмады.

Әкесі, марқұм Әшім Ескен-дірұлы мұның бойына сонау Жетісай қаласында тұрған шақтан бері, яғни бала кезінен ұлтымыздың арқаңды қоздырар небір құдіретті күйлерін, жа-ныңды қозғайтын халық әндерін, халқымыздың өмірінде ерекше орын алатын Қазтуғанның жыр-

ларына дейін сіңірді. Оның әкесі Әшім музыкалық

арнайы білімі болмаса да, өз ор-тасында ерекше дауысымен та-нылған азамат-ты. Ойын-тойда, түрлі басқосуларда замандаста-ры оны қолқалап, ән айтқызбай қоймайтын.

Сонымен қатар Әшекең халқымыздың жыраулар поэ-зиясынан да өте хабардар еді. Сөз өнерінің қасиетін ерекше сезінетін. Кәдімгі қазақтың ки-елі қара домбырасын қолына алып, күйді күмбірлете шерт-кенде, айналасындағылар еріксіз таңқалатын.

Оның аяулы анасы Ораз-гүл де өз ортасында өте сыйлы, отағасы секілді ән мен жыр десе елеңдеп тұратын. Міне, осындай жан дүниелері бай кісілерден туылған бала жаман болушы ма еді?!

ТУҒАН ЖЕРГЕ ДЕГЕН

САҒЫНЫШТАН ТУҒАН ЕДІ...

Ән десе, арқаланып кететін дарынды жігіт алғаш рет «Көк тудың желбірегені» әнін бірде көліктің ішінде кетіп бара жа-тып тыңдайды. Содан оның сөзі бұған ерекше әсер етіп, жүрегін тебірентеді. Тіпті диктофонға да жазып алады. Көп өтпей «Қазақ» радиосы арқылы оның мәтінін жазған адамды іздестіреді. Сөйт-се, оны Қытайдан келген ақын Алмас Ахметбекұлы жазған екен.

Ал әннің авторы — 45 жасын-да өмірден озған өте талантты да ардақты азамат, әнші-компо-зитор Ермұрат Зейіпхан еді. Ол да әлгі ақын дүниеге келген көршілес мемлекетте өскен болатын. Әдетте әннің де адам жанын қозғайтын бір себептерге байланысты дүниеге келетіндігі жұртшылыққа аян.

Әңгімеміздің басында айтылған туынды да қос қанда-сымыздың сыртта жүріп, Отанға

деген сағыныш пен махаббаты-нан туғаны бірден байқалады. Сондықтан да ол жүрек қы-лын шертеді, қанаттандырады. Рухыңды көтереді.

Ибрагим әні мен оның мәтіні өзіне ерекше ұнаған соң, Алмас ағасын іздеп табады. Ол уақытта ақынның бірқатар жинақтары жарық көріп, өз оқырмандары-ның көңілінен шығып үлгерген болатын. Өзін ерекше баурап алған өлеңнің авторын Аста-надан Алматыға арнайы іздеп келеді.

Алайда Алмас дарынды жігітке бірден келісімін бере қоймайды. Ол талантты сазгер Ермұрат Зейіпханнан қалған үлкен аманат екендігін жасыр-майды. Ибрагим де ол ағасына өзінің бұған дейін орындап келген «Аманат» деп аталатын өлеңін оның қолына ұстатады.

Ақын әннің нағыз орында-ушысын тапқанына нық сенімді болған шығар, ертеңіне елорда-дан келген інісін шақырып алып, әнді репертуарына енгізуіне рұқ-сатын береді. Сөйтіп, ол аталған әнді орындауда өз қолтаңбасы мен өрнегін қалдыруға барын салады. Бұрын шырқаған ән-шілердің ешқайсысына да ұқ-сағысы келмейді. Өз мәнерін, стилін табуға тырысады.

Жас әнші өте талғампаздық танытады. Өзгелерге еліктеуден аулақ болумен қатар, оны дом-быраға салып, нағыз халықтық дәстүрлі әндердің негізінде шырқауға ден қояды. Онысы өте сәтті шыққан сияқты.

Бұл ән оның төлқұжаты іспеттес болғанымен, одан бұрын да бірқатар әндерімен әжептәуір тыңдармандарға та-нылып қалған еді. «Аманат» деп аталатын әні де барша жұртшы-лықтың назарын өзіне бірден аударды. Ол тәуелсіздігіміздің 20 жылдығына арналған өзінің ең сүйікті әндерінің бірі болатын. Бұл туынды салтанатты кештер-дің бірінде мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың алдын-

да орындалыпты. Аталмыш әннің сөзін жазған

- Ықылас Ожай деген азамат-ты. Осынау қандасымыз да бұрын Моңғолия жерінде ғұмыр кеш-кен. Атамекенге оралған соң, үлкен толғаныстан туған дүние болатын. Ибрагим осы әнімен қа-зақтың көрнекті әншісі Бекболат Тілеуханның назарына ілінеді. Сол сәттен бастап, ол дарынды бауырын қамқорлыққа алып, жа-нашырлық танытып келеді.

Қамқорлық демекші, Бек-болаттың мұндай талант иесін қолдауы да барша бауырлары-мыздың тарапынан мақтауға әб-ден лайық. Тіпті ол осы ағасымен бірге Махмұт Қасымбековтың сөзіне жазылған „Бірлік ұраны„ деп аталатын әнді орындапты.

Ибрагим махаббат тақыры-бына арналған әндерді де ұна-тады. Өзі Қазақстанның халық жазушысы Әзілхан Нұршайықо-втың „Махаббат қызық мол жыл-дар„ деген кітабын бірнеше рет оқып шығыпты. Поэзияға деген іңкәрлігі де ерекше. Өзі өмірден өтсе де, артында өшпес мұра қалдырған Жұматай Жақыпба-ев сынды аса дарынды ақынның лирикалық өлеңдеріне де шексіз ғашық.

Бәлкім соның да әсері бо-лар, жас жігіт оның «Ләйла» атты жыры мен өзге де өлеңдеріне ән де жазыпты. Осы қайталанбас та-лант иесінің сөзіне орай дүни-еге келген туындылар тыңдаған жанды бейжай қалдырмайды. «Дарынды дарын ғана таниды» деген осы емес пе?

ОЛИМПИАДА ЧЕМПИОНДАРЫН

РУХТАНДЫРДЫОның «Көк тудың желбіре-

гені» әні шын мәнінде өткен жылдардың ішіндегі ең патриот-тық сезімді қозғайтын, тыңдаған жанның айызын қандыратын туындылардың қатарында десек, еш қателеспейміз. Мәселен:

«Көк тудың желбірегені - Жаныма қуат береді.Таласқа түссе жан мен ту,Жан емес, маған керегі - Көк тудың желбірегені», -

деп келетін жыр жолдары кез келген намысты қазақтың рухын көтереді емес пе?

Кейбір дерек көздеріне қарағанда, ол ән арада он жыл өткен кезде нағыз орындаушы-сын тауып, әннің бағы ашылыпты. Әрине, бұл шығарма Ибрагимнен бұрын да орындалды. Бірақ әр-бір әншінің өзіндік орындау мәнері, шеберлік қырлары бо-лады емес пе?

Алайда біз қашанда шын-дықтың бетіне тура қарауымыз керек қой. Осы туындыны Ибра-гим асқақтата шырқаған кезде кеудеңді, әншінің шеберлігі мен әннің кереметтігінен болар, мақтаныш сезімі кернейді. Бар-ша тыңдармандардың жүрегіне жол тапты. Қазір әрбір қандаста-рымыздың аузында жүргені де сондықтан.

Өздеріңіз білесіздер, кешегі

Лондонда өткен жазғы олимпи-ада еліміздің абырой-даңқын барынша асқақтатып, әлемге әйгіледі. Жер бетінде қазақ деген ұлттың да намысты ұлдары мен қыздары бар екендігін дүние жүзіне паш етті.

Күллі жаһандағы ең бе-делді спорт жарысында оған қатысушылардың бойына тың күш-қайрат құйғандай болды. Жігеріне жігер құйды. Шын мәнінде, көк тудың көкте желбіреуіне әсерін тигізді.

Сол Олимпиадада күрестен қола жүлдеге ие болған батыл да қайсар жігітіміз Ақжүрек Таңата-ров өзінің бір сөзінде жарысқа шығардан бір күн бұрын осы әнді түнімен тыңдағанын, асқақ рухты туынды өзіне айрықша қуат бергенін баяндайды.

Осы «Көк тудың желбірегені» әні өзінің өміршеңдігін көрсет-ті. Кімді болсын патриоттыққа, елін, жерін сүюге жетелейтін-дігін дәлелдеді. Еліміздің спорт-шылары әлгі байрақты бәсекеде 12-орынды иеленіп, елордамыз Астанада толағайларымызды ұлықтау салтанатында да ол орындалды.

Ибрагим осы басқосуда да әнмен қатар өзінің де орын-дау шеберлігі жоғары, жыл-дан-жылға талмай ізденіп келе жатқан намысты да табанды азамат екендігін айдай әлем-ге жарқырата көрсетті. Оны шырқау барысында өзіңнің қазақ деген ұлттың перзен-ті болғаның үшін кеудеңді мақтаныш сезімі кернейтіндігін аңғартты.

Расында да осы ән тек әнші, ақын әрі сазгерге ғана емес, қазақ халқына үлкен абырой

әкелді. Оған «Қазақстан» ұлттық телеарнасы бейнебаян да түсір-ді. Патриоттық сезіміңді оятатын бұл әннің қалың жұртшылықтың жүрегінен берік орын алғандығы соншалықты, республикамыздың көптеген жерлерінен хабарла-сып жататын талғампаз көре-рмендер де аз емес.

Мұндай әнді шеберлікпен орындау үшін өзіңнің ақыл-па-расатың, ішкі жан дүниең, таным-түйсігің сондай биік дәрежеде болуы керек екендігі айтпаса да түсінікті. Қазақы ор-тада тәрбиеленіп, жастайынан ұлттық салт-дәстүрді, әдебиет пен мәдениетті жоғары қойған жігітте бос уақыт деген бола бермейді.

Күнделікті концерттен, га-строльдерден қолы қалт еткен кездерде ұлтымыздың ежелден келе жатқан аса құнды дүни-елерінің бірегейі – «Бес ғасыр жырлайды» кітабын ерекше құштарлықпен оқиды. Соның ішінде Бұқар жыраудың ұлағатты сөздерінен көп тағылым алады.

Соларға ерекше мән бере отырып, өзінің де талғамы өсіп, кемелдене түседі. Кейінгі жастар елі мен халқының нағыз патри-оты болуы үшін сол бұрыннан келе жатқан асыл қазыналары-мызбен сусындаса екен деп ар-мандайды.

Біз де Ибрагим Ескендір бауырымыздың болашақта да інілері мен қарындастарының патриоттық рухтарын көтеретін әндерді шеберлікпен шырқап, өнердің заңғар шыңында жұл-дызы әрдайым жоғары болса екен дейміз.

Ораз ӘЛІ

Оқырмандардың сұрауы бойынша

«Көк тудың желбірегені»Әнімен тыңдармандарының жүрегіне жол тапқан талантты әнші

Ибрагим Ескендір — шынайы талант иесі

ЖАҒЫМДЫ ЖАҢАЛЫҚТАР

Қазақ азаматтары – мешіт жанашырлары

Ғұмырын дінге арнаған Балтабай Қисаұлының Қостанай ауднындағы Алтын дала ауылындағы мешітке бас имам болып тағайындалғанына көп өткен жоқ.

Соған қарамастан жергілікті халықпен тіл табыса жұмыс істеп, оларды имандылыққа баулып келеді. Мұсылман қауымы да оның іскерлігін бағалайды. Киелі орынға үнемі көмектесіп отырады. Имамның бір сөзін екі етпейді. Осы сөзіміздің жарқын айғағы ретінде бір топ азаматтар мешітке 11 терезе салып берді.

- Өз басым бізге дер кезінде қол ұшын беріп, азаматтық та-нытқан

барлық бауырларыма шексіз ризамын. Олардың арасында Елордамыз Астанада, өңіріміздің аудандарында тұратын қандаста-рымыз да бар, - дейді Алтын дала ауылының бас имамы Балтабай Қисаұлы.

Ауылдағы намазханаҚостанай облысында Өмірзақ Ихтиляповтың есімі ерекше

құрметпен аталады. Оның іскерлігі, азаматтығы өз алдына, қайы-рымдылығымен де дараланады.

Ол бұл күндері Наурызым ауданындағы «Шолақсай » Жауап-кершілігі Шектеулі Серіктестігінің құрылтайшысы оның сүйікті ұлы ұжымның өркендеуіне қомақты үлесін қосып, әке сенімін ақтауда.

Өмекең ауылдық әлеуметтік бейнесіне, халықтың тұрмысына көп көңіл бөледі. Имандылықты пір тұтқан азамат жақында елді ме-кеннен намазхана ашып, жергілікті қауымды бір қуантып тастады.

Бұл пайдалануға берілген киелі орында бауырларымыз үшін барлық жағдайлар жасалған. Онда еденге кілем төселген. Намазға жығылатын орын сонадайдан көз тартады. Шолақсайлықтар жүрегі жомарт, ел құрметтісі Өмірзақ Ихтиляповқа шынайы алғыстарын жаудыруда.

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 28 октября 2014 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

И.о. директора - гл. редактора: Оразалы ЖАКСАНОВ.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. (54-62-46).Шеф-редактор: Айжан Утевова. Тел. (54-37-

58).Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел.

(54-37-58).Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Марина Кострова (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Ва-

лентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75), Надежда Чистякова (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин, Никос Мармалиди (54-64-85).

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Марина Кострова.Газета набрана и сверстана в компьютер-

ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Инди-ра Казиханова.

Корректоры: Ирина Ранцева, Виктория Бог-дан. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай, ул. Май-лина, 2/3. Объем - 2,5 печатных листа.

Тираж номера - 2988. Подписной индекс: К-315. Заказ №1717.При перепечатке ссылка на «НК» обязатель-

на. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объ-явлений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

Адрес редакции: пр. Аль-Фараби, 90

ГАЗЕТАКУПОН БЕСПЛАТНОГО ЧАСТНОГО ОБЪЯВЛЕНИЯ

РАЗДЕЛЫПРОДАЮ КУПЛЮ МЕНЯЮ

(нужное подчеркнуть)текст объявления (до 25 слов)

Ф.И.О.

- Магазин № 15, ул. Воинов-Интернационалистов.- Магазин № 25, ул. Маяковского.- Магазин «Рахат», ул. Гоголя, 62.- Магазин «Норма».- ТД «Емшан», пр. Абая, 34а.- ТД «Исток», Маяковского, 101/1.- ТД «Азия», 9 мкрн, д. 6.- ЦУМ, 1 этаж, вход с пр. Аль-Фараби.- «Центральный» гастроном, ул. Гоголя, 89.- Ж/д вокзал, киоски, пр. Аль-Фараби.- Автовокзал, киоск.- Городская больница, пр. Аль-Фараби.- Центральный рынок, киоски.- ТД «Азия», Алтынсарина, 134а.- «Акку», «Западный» магазин, ул. Чернышевского, 59.- 4 магазин, пр. Аль-Фараби, 127.- Магазин «Амангельдинский», ул. Амангельды, 95.- Магазин «Улар» продукт., ул. Баймагамбетова, 158.- Мини-рынок «Дастархан», ул. Гоголя, 96.- Киоск, остановка «Драмтеатр».- Магазин 36 (115), 8 мкрн.- «Березка», ТД, 7 мкрн.- Магазин «Мереке», ул. Каирбекова, 379.- КСТУ (КСК), киоск, остановка, ул. Герцена.- «Баян Сулу», киоск, ул. Бородина.- Гастроном «Юбилейный», пр. Аль-Фараби, 100.- «Фараон», киоск, остановка, ул. Гвардейская.- «БУМ», торговый центр, пр. Абая.- Магазин «Рассвет», ул. Каирбекова, 359.- «Астыкжан», гипермаркет, пр. Абая, 1б.- Полиграфия, киоск, остановка ул. Мауленова.- Магазин «Орбита», ул. Дзержинского.- «Районная больница», п. Затобольск.

Пункты распространения газеты « НАШ Костанай»

РАЗМЕЩЕНИЕ РЕКЛАМЫ

ПОДПИСКА

Адрес: пр. Аль-Фараби, 90 (1 этаж, левое крыло - рекламный отдел).

Тел. 8 (7142) 54-03-01

Тел. 8 (7142) 53-39-13

К СВЕДЕНИЮ

ПРОДАЮ 3-комнатную кв. КЖБИ, 5/5 этаж. 61 кв.м. Есть все. 50000 $. Тел.: 266903, 87055621330.

В связи с расширением офис набирает сотрудников для работы с документацией. Условия - при собеседовании. Запись по тел. 8-702-925-04-30.

О состоянии антикоррупционной деятельности в Налоговом управлении по г.Костанаю

Уважаемые налогоплательщики!Хотим напомнить, что с 1 января 2015 года вступает в

действие абзац второй подпункта 2 пункта 1 статьи 645 На-логового кодекса относительно индивидуальных предпри-нимателей, осуществляющих деятельность с применением специального налогового режима на основе патента.

А именно: индивидуальные предприниматели, осуществля-ющие деятельность с применением специального налогового режима на основе патента, кроме реализующих товары на территории торговых рынков, все денежные расчеты, осу-ществляемые при торговых операциях, выполнении работ, оказании услуг посредством наличных денег, производят с обязательным применением контрольно-кассовых машин.

М.Е. НУРГАЛИЕВ, заместитель руководителя

Налоговым управлени-ем по г.Костанаю на 2014 год разработан и утверж-ден «План мероприятий по реализации Законов Республики Казахстан «О государственной службе Республики Казахстан» и «О борьбе с коррупцией».

Для оперативного реаги-рования на информацию о коррупционных проявлени-ях среди государственных служащих в Налоговом управлении по г.Костанаю работает телефон доверия, ведется книга «Контроля со-блюдения Кодекса чести го-сударственных служащих». Ежемесячно в газетах «Наш Костанай» и «Всё сразу» пу-бликуется график приема физических и представи-

телей юридических лиц и объявление о функциони-ровании телефона доверия.

При поступлении на го-сударственную службу все принятые сотрудники под-вергаются прохождению специальной проверке, оформлению согласий на принятие ограничений, уста-новленных антикоррупцион-ным законодательством.

В Налоговом управлении проводится личный прием граждан руководителем управления и его замести-телями. Все обращения граждан регистрируются в «Журнале регистрации по-сетителей». Также, соглас-но утвержденному «Плану совместных мероприятий Налогового департамента

по Костанайской области и КОФ партии «Нур Отан» по противодействию корруп-ции на 2014 год», проведен прием граждан по вопросу соблюдения антикоррупци-онного законодательства в области налогообложения совместно с Костанайским городским филиалом пар-тии «Нур Отан».

За истекший период в ходе реализации региональ-ной «Программы борьбы с коррупцией» Налоговым управлением по г.Костанаю проводились мероприятия по обеспечению наличия справок о сдаче деклара-ции о доходах и имуществе всеми сотрудниками управ-ления и вновь принимаемы-ми служащими.

Руководством управле-ния со штатом сотрудников регулярно проводятся сове-щания и технические учебы по рассмотрению и изуче-нию вносимых изменений и дополнений в действующее законодательство, в том числе профилактические мероприятия по предотвра-щению нарушений, создаю-щих условия для коррупци-онного проступка. Все эти меры позволят системно и планомерно вести работу, которая будет способство-вать предупреждению кор-рупционных проявлений.

С.Т.ДОНЕНБАЕВ, руководитель

Налоговогоуправления по

г.Костанаю

Особенности камерального контроля

ВАЖНО ЗНАТЬ!

Уважаемые налогоплательщики!

Камеральный контроль - это одна из форм налого-вого контроля. Данный вид контроля регламентирован статьями Налогового кодек-са 584 - 587.

В соответствии со ст.586 Налогового кодекса произ-водится он путем сопостав-ления друг с другом данных, имеющихся в органах нало-говой службы (формы нало-говой отчетности, сведения Комитета Казначейства о суммах выплат в рамках гос-закупок, сведения таможен-ной службы по таможенным декларациям). Особенность данного вида контроля в том, что налогоплательщику предоставляется право для самостоятельного устране-ния вывленных нарушений без применения штрафных санкций.

Коротко остановимся на процессе проведения каме-рального контроля. Пункт 1 ст.587 предусматривает в случае выявления наруше-

ний налогоплательщику на-правляется уведомление по результатам камерального контроля, на исполнение ко-торого налогоплательщику предоставляется 30 рабочих дней.

Если налогоплательщик согласен с нарушениями, указанными в таком уведом-лении, то они представляют налоговую отчетность (п.2 ст 587).

Если же не согласен, то либо предоставляется по-яснение либо направляется жалоба на действия (без-действие) должностных лиц налоговой службы по направ-лению уведомления в выше-стоящий налоговый орган.

В случае неисполнения налогоплательщиком уве-домления по результатам камерального контроля на-логовые органы вправе:

- приостановить расходные операции по банковским сче-там такого налогоплательщи-ка; Если и в этом случае уве-домление не исполняется, то

- провести налоговое об-следование, и в случае от-

сутствия налогоплательщика направляется уведомление об отсутствии по месту на-хождения. Если налогопла-тельщик (плательщик НДС) не отреагировал на уведом-ление, то

- производится снятие его с учета по НДС.

Если налогоплательщик отреагировал на уведомле-ние об отсутствии по месту нахождения, но не исполнил уведомление по результатам камерального контроля, то в отношении него налоговый орган вправе назначить вне-плановую налоговую про-верку.

В настоящее время каме-ральный контроль проводит-ся как в автоматизированном виде, так и в ручном.

Применение единой си-стемы управления рисками (СУР) в камеральном кон-троле позволит распределить налогоплательщиков на 3 группы:

1-я группа - налогоплатель-щики, у которых установле-ны нарушения с высокой сте-пенью риска - направлять им

уведомления в соответствии с действующим порядком;

2-я группа - налогоплатель-щики, у которых установле-ны нарушения со средней степенью риска, - направлять не уведомления, а извещения о выявленных нарушениях, которые не требуют реаги-рования.

3-я группа - налогоплатель-щики, у которых установле-ны нарушения с незначитель-ной степенью риска, - ничего на направляется. Введение такой нормы позволит ос-новную часть уведомлении перевести в категорию из-вещений.

Кроме того, в соответ-ствии с дополнениями, внесенными в п.4 ст.625 На-логового кодекса, система управления рисками исполь-зуетя при осуществлении на-логового контроля, в т.ч. с целью определения степени риска нарушения, выявлен-ного по результатам каме-рального контроля.

Е.К. СЫЗДЫКОВ, заместитель руководителя

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 28 октября 2014 г.

ЛИТЕРАТУРНЫЙ ЭКСПРЕССВЗГЛЯД ИЗНУТРИ

Как пятое в телеге колесоОт всей литературной общественности и от себя лично хочу поблагодарить Татьяну Токареву, первого и последнего консультанта акима области по культуре (была в свое время при акиме области Умирзаке Шукееве такая должность) за неоценимый вклад в объединение литературного народа.

Ею при библиотеке им.Л.Н.Толстого был при-думан некий промежуточ-ный орган - литературно-консультационный пункт. В его обязанности должно было входить посвящение самодеятельных авторов как областного центра, так и глубинки, в реалии литера-турного движения области, помощь в публикациях и пиар их имен. Может быть, что-то еще, я никогда не вда-вался в эти насущные задачи. Но, насколько мне кажется, пункт должен был являться мостиком между высокими кабинетами и этими самыми авторами, представляемыми, очевидно, Татьяной, по рас-сказам некоторых литера-турных «авторитетов», неко-ей однородной, брошенной на произвол судьбы почти безжизненной, беспомощ-ной массой. Надо было не-медленно спасать эту массу. К тому же как в свое время к Ленину, к ней стали заха-живать посетители или нака-ляться от звонков телефоны, начиная от самодеятельных любителей-одиночек. А то, куда ни кинь взгляд, везде «Ковчег» с его питомцами на первом плане. Куда бедному стихоплету-отшельнику по-даться?

После организационной эпопеи в середине 2000-го года пункт заработал. На первых порах к нему по-тянулись изголодавшиеся по вниманию и желающие как-то себя проявить коста-найские авторы. Думается, начальные год-два пункт добросовестно выполнял свои функции. К его работе присоединило свои усилия и Объединение литераторов «Ковчег» вместе с моло-дежной студией «Крылья». Сотрудничество продолжа-лось бы и дальше и, я уверен, продолжалось бы до сих пор, пока руководство пункта и его навязчивое близкое окружение не начало де-лить костанайских поэтов и прозаиков на «наших» и «не наших». «Не нашими» стали в основном представители «Ковчега», который уже к моменту образования этого пункта достаточно мощно за-явил о себе в середине-конце 90-х как в пределах области, так и вне ее, изданием лите-ратурного журнала «Бере-га», молодежной творческой студией «Крылья», несколь-кими проводимыми в регио-не крупными литературны-ми конкурсами (например, им.Анатолия Коштенко, «Парад дебютантов»), авто-рами, становившимися лау-

реатами и победителями ре-спубликанских поэтических турниров (Н.Рунде, А.Горгос, Е.Демидович, Е.Медведева, Е.Чумаченко и др.), публика-циями в толстых журналах «Нива» и «Простор», а также в прессе ближнего и дальне-го зарубежья.

«Ковчеговцы» были только рады объединению. Однако у пункта появилась проблема. Большинство ав-торов, приходивших туда «на консультацию», оказывались потом в составе «Ковче-га» при ревнивом взгляде руководства пункта и его активных «консультантов». Ревность – да. Зависть – без-условно. Кто виноват? Дума-ется, «Ковчег». Судите сами, заинтересованный читатель.

Чтобы как-то более значи-мо обозначить свой статус, пункт, даже теряя лицо, по-шел на «повышение», и вско-ре с чьей-то легкой руки стал аж «центром» именоваться с той же консультационно-ту-совочной направленностью. Это притом, что большая и лучшая часть костанайских поэтов и прозаиков, вхо-дящих в состав «Ковчега», прочно отошла от этого «пун-кта-центра».

К тому же со временем вдруг непримиримо вы-явилось различие в целях и задачах. Если задачей «Ковчега» являлось и доны-не является развитие, при-умножение и обустройство литературного достояния, достижение профессио-нального уровня авторами, сохранение генофонда, по-пуляризация произведений костанайских поэтов и про-заиков на республиканском и международном уровне, объединение всех действу-ющих и жизнеспособных литературных сил, то задача-ми «центра», как оказалось, обозначалось, при громких словах на бумаге и широких масштабах, замкнутая каби-нетная «работа» исключи-тельно в рамках проведения мероприятий в стенах ОУНБ им.Л.Н.Толстого и ее библи-отечной сети. А так же, как вскоре реально выяснилось, альтернативным противове-сом Объединению литерато-ров «Ковчег» в его деятель-ности.

Данный «центр», - понятно с первого взгляда даже едва посвященному, - является не более чем методико-ор-ганизацирнным отделом библиотеки по работе с око-лолитературными читателя-ми. Не зря встречи с ними в пенатах библиотечной гостиной однозначно и, как говорил герой гоголевских «Мёртвых душ» Ноздрёв, - по простоте, - называются «посиделками».

Не хочется вдаваться в перечень всего, что сдела-но «центром» по незнанию психологии творческих людей, а также восприятие этого большинством их. Достаточно сказать, что на конкурсах, которые время от времени проводятся «цен-тром» или им курируются, запросто может быть то, что произошло недавно. Некий пожилой стихотворец, на-значенный оргкомитетом

консультантом по работе с членами жюри(?) одного из спущенных сверху конкур-сов, гарантированно влияю-щий на мнение этого жюри, становится всем на удивле-ние победителем данного конкурса, а на втором месте оказывается еще один чело-век, близко соприкасающий-ся с этим консультантом. Не имитация ли это для галочки широкомасштабного поэти-ческого турнира в рамках об-ласти, попахивающая профа-нацией всего литературного движения?

Да и немудрено, что так парадоксально получается. Нынешний, так мудро от-рабатывающий свой номер руководитель «центра», уважаемый библиотекарь-пенсионер, брезгливо или боязливо сторонится авто-ров не «своего круга», «не наших». А в силу того, что околобиблиотечная среда ему ближе, чем практиче-ская литературная, я уверен, не отличит хорея от анапе-ста, дактилической рифмы от женской. Да, он иногда вращается в непонятных ему не по духу, не по разуму лите-ратурных кругах, но это вы-нужденное претерпевание к издержкам оплачиваемого производства. Главное - со-хранять спокойствие и мно-гозначительный вид. Что же касается общерегионального литературного процесса, его проблем, то обращаться к нему по каким-то вопросам малоэффективно. Возмож-но, зачастую играет опять же фактор «наш - не наш», но, так как это консульта-ционное подразделение, то его ответственный работ-ник должен знать о данном процессе исчерпывающе, а не отмахиваться странны-ми фразами (проверено на себе): «Я всего лишь библи-отекарь. Эти вопросы не ко мне».

Хорошо, если ты всего лишь библиотекарь в самом прямом значении этого сло-ва, то кто поставил тебя кон-сультировать литераторов по их животрепещущим твор-ческим проблемам, когда для тебя, - только ступи за порог «толстовки», - сразу же разворачивается совер-шенно чуждый, непонятный, не укладывающийся в голове литературный обзор.

Очень хорошо, что «тол-стовка» иногда принимает у себя в гостиной авторов, которые, в силу возрастного фактора, не очень-то пони-мают литературные реалии, происходящие в Костанае и области. Они де-факто яв-ляются членами этого «цен-тра», однако, кроме звания из уст руководителя – «наш», это никак не закреплено. Они ему, да и вообще библио-теке, как это видится, нужны в виде отзывчивого, колорит-ного фона в зрительном зале для проведения различных литературных и не литера-турных мероприятий...

А вообще, замечательно, что есть место, где «пункто-вики» могут почитать новые и старые стихи или прозу, обсудить мировые пробле-мы, а также вопросы своего здоровья. Только вот вопро-

сов от них по представляе-мым авторским текстам на таких встречах маловато. Из уважения к возрасту автора или былым заслугам не хо-чется портить этим товари-щам друг другу настроение. Но все-таки, со всей творче-ской принципиальностью, если есть шероховатость или недочет в тексте, поче-му сразу не указать. Только видят ли они вообще их, эти шероховатости, знают, что это такое. А ведь если нет профессионального, строго-го отношения к произведе-ниям со стороны «среды», о каких значимых творческих успехах отдельно взятого ав-тора можно говорить? Выпу-скаемые, как водится, ими книги при богатом, ярком переплете внутри себя таят то, что серьезной литерату-рой назвать нельзя. В общем, посиделки, как посиделки. Только завалинки и семечек не хватает. И они соразмерно названию («центр») прохо-дят под эгидой внешне здра-во позиционирующего себя литературного сообщества? Напрашивается известное высказывание о том, что все глупости делаются с серьез-ным лицом.

Если это так, а не иначе, то нужно ли в современном понимании литературной ситуации в костанайском регионе это библиотечное подразделение вообще, ведь его влияние на процесс, ком-петентность и значимость имитационные. Все равно, что вам врач выписывает лекарство, которое не лечит, а загоняет вглубь болезнь, слегка обезболивая необра-тимый процесс. Своего рода плацебо. Есть такое понятие - пятое колесо в телеге. По мнению действующего лите-ратурного сообщества этот, в свое время нужный отдел би-блиотеки им.Л.Н.Толстого, себя вполне исчерпал. Все, что «центр» пытается в по-следнее время делать, что-бы остаться на плаву, не приносит ничего полезного ни широко себя обозначаю-щим костанайским авторам, ни общему литературному движению. К тому же рабо-тать с литераторами в силу специфических особенно-стей творческих людей, их насущных проблем и задач, должен, конечно же, не библиотекарь, а компетент-ный, связанный с серьезной литературой плоть от плоти профессионал.

...Трудно поверить, что этот материал в городской газете как-то повлияет на судьбу этого подразделе-ния в канве библиотеки им.Л.Н.Толстого... Однако хочется открыть на него глаза неискушенным людям. То, что данное «явление» по-явилось в свое время на ли-тературной волне, поднятой усилиями «Ковчега» в сере-дине-конце 90-х как проти-вовес ему, - неоспоримый факт. Как бы значимость этих усилий кто не умалял фигурой замалчивания де-ятельности десятков коста-найских поэтов и прозаиков разных поколений, входя-щих в состав Объединения «Ковчег». И если бы не было

его в качественном и коли-чественном выражении, где гарантия, что вообще у нас в литературном отношении возникла какая-нибудь аль-тернативная ему организа-ция, пусть даже этот пункт со всеми его нынешними и прошлыми затеями? Это сейчас, когда почти за 20 лет существования «Ковче-га» пройден большой, усы-панный и розами, и шипами творческий путь, кажется, развитие литературы на Ко-станайщине происходило и происходит само по себе. По велению волшебной па-лочки, которую никто даже в руках не держит. В том числе и появление новых классных имен на нашей ли-тературной ниве, которые, являясь членами «Ковчега» и благодаря работе там над своим потенциалом, прочно и надолго встали в первые ряды костанайской поэзии и прозы. Неужто это тоже сто-ит воспринимать, как само собой разумеющееся?..

В контексте всего выше-сказанного есть еще и мо-ральный фактор, который нельзя обойти стороной. Подрастает новое литера-турное поколение, поколе-ние современных интеллек-туалов, стремящихся понять реалии нашей действитель-ности, выразить себя че-рез призму видения сегод-няшнего дня. Их личные творческие цели и задачи соразмерно с возможностя-ми безнадежно оставляют позади вчерашнее пред-ставление о жизни, вчераш-ние литературные формы и подходы. Их неотъемлемые творческие представления без провинциальной «зажа-тости». Представления об ис-тинной литературе основы-ваются на лучших образцах признанных общечеловече-ских ценностей, отличных от сквозящей из уст некото-рых «товарищей из центра» навыказ показушно-мыль-ной, вторичной совковой лирики в альбомном окрасе. Поэтому-то и стыдно, что молодое поколение видит, как одни прикладывают не-имоверные усилия, чтобы процветала костанайская литература, а другие думают, как без усилий запрыгнуть на эту «волну». Не хотелось бы, чтоб молодежь брала пример с последних, ведь нынешнее общество потре-бления навязчиво толкает ко всему, что дается без усилий и задешево. В литературе без труда никогда «не по-везет». Литературный труд не имитация факта писания и не игра в писательство, тем более неумелое; это по-движнический кропотливый труд для людей на ниве твор-ческого осмысления сего-дняшнего дня сегодняшними словами и представлениями, формой и содержанием. Как мы постоянно убеждаемся на встречах с читателями, он им необходим, он востребо-ван их сердцами. Процесс, как говорил один одиозный советский президент, идет. И помощь здесь пятого коле-са совершенно не уместна.

Владимир РАСТЁГИН

Виктория ДАНИЛОВА

Еда для души

Словно бурей, Каламбуром –Слов поток и град событий.Я люблю свою натуру,Я земной, не неба житель.

Я плету из рифмыРифыКорифеям на заплаты,Что берут от жизни мифыНа остатки от зарплаты.

От чудес чудаковатыйДилетант (талант для дела) – Мастер языка и мела –Был бы мыслями богатый,Если бы душа поела…

***Я вернусь к тебе в другом обличии,Сколько б свеч не стоила игра.Я с тобой заговорю по-птичьи,Разъясняя сущность бытия.

И не рыба – рак на безналичии,Не останусь лебедем из грез.Ты все тянешь щукой безразличноНаш житейский обветшалый воз.

Личного не стало в жизни личной.Календарь с зачеркнутым числомНа стене с картиной симметричнойДля тебя оставлю на потом.

***Зачем ты не прячешь глаза,О тихий, унылый город?Проулками колеся,От света ведешь в сторону?

Холодные руки греешьУ газовой ты плиты,От синевы алеешь И млеешь от суеты.

Зачем ты, вздыхая украдкой,Скрываешь мои грехи,И плачешь, и стонешь сладко,И топчешь мои стихи?

Сейчас

Этот город со мною на «ты»,В ладони моей – линия.В волосах моих русых – цветы:Шесть гвоздик и одна лилия!

Эта улица – мой клубок,По веревочке нахожуМой уютный, босой порог(Эту нить в портмоне ношу).

Эта комната – то есть две:Здесь мое обветшалое «мама»;Прошлым пахнет зачем-то везде,Настоящего очень мало.