3 gramatika at retorika sa filip13

8/18/2019 3 Gramatika at Retorika sa filip13

1/29


2/29

Kaugnayan ng Gramatika atKaugnayan ng Gramatika at

RetorikaRetorika


3/29

Mga Layunin

• Nasususri ang mga karaniwangsalitang mali ang pagkakagamit sapagpapahayag

• Nakakapagbibigay-halimbawa ng mgapahayag sa iba’t ibang sitwasyon ayonsa wastong gamit ng mga salita


4/29

• Balarila

* agham ng pagtalakay sa mga salita

*pagbuo ng mayaman at mainam na

pahayag

• Retorika* pagpapahayag ng karunungan

* sumsaklaw sa malikhain at masining na

pagpapahayag ng kaisipan at saloobin


5/29

• Wastong gamit ng mga salita! nang at ng

!! nang*bilang pangatnig

Nagsisimula na ang klasenang "umating siya!

*Bilang pang-abay # na$ng%a tuwa ng ina niyakap siya

nang mahigpit!


6/29

* bilang salitang nangangahulugan ngpara o upang

&pahayag ang iyong saloobin nangmaunawaan ang nais mong mangyari!

*bilang panggitna sa mga salitanginuulit

Mag"amag siyang iyak nang iyak sa

paglisan ng kanyang ama!


7/29

!' ng* bilang pantukoyMapagmahal sa kalikasan ang taong sumulat ngtulang iyan* bilang pang-ukol (with)abiro niyang hinampas ng pamaypay ang kausap!*bilang pang-ukol na katumbas ay sa

+ng magkakaibigan ay nagtungo ng alawan!* bilang pang-ukol # nagpapakilala ng pangalangpaariGumawa ng katangi-tanging imbensyon ang mga

siyentipiko!


8/29

• bilang tagatanggap ng kilos

%i Ralph ay sumulat ng tula para sa

kanyang ina!• bilang panan"a sa tuwirang layon ng

pan"iwang palipat

Naghan"a ng hapunan ang kanyang atepara sa matalik na kaibigan!

• ginagamit kapag nagsasaa" ng pagmamay-ari

+ng pera ng bayan ay kinurakot ngbuwayang pulitiko!


9/29

'! Kung at kong

'! kung # pangatnig na panubali

Lahat ay makakukuha ng mataas namarka kung mag-aaral na mabuti!

'! kong-mula sa panghalip panao nainangkupan ng ng

Gusto kong tulungan ka ngunitkailangang tulungan mo muna ang

iyong sarili!


10/29

,! may at mayroon,! may

* sinusun"an ng pangalanMay babae sa kabilang sili"!

* sinusun"an ng pan"iwaMay umiiyak na babae sa kabilang

sil"*sinusun"an ng pang-uri

May bagong aklat ng Retorika sa

LR!


11/29

* sinusun"an ng panghalip na paariMapala" sila sa magulang sapagkat may

kani-kanila na silang kabuhayan!* sinusun"an ng pang-uri

%igura"ong matutuwa siya sa sorpresanatin may bago na naman siyang bag!

* sinusun"an ng pantukoyMay mga gawaing tinatapos ang

samahan* sinusun"an ng pang-ukol na sa

May sa palos sa bilis ang lalaking iyan!


12/29

,! mayroon

*sinusun"an ng panghalip na palagyo

Mayroon kang matatanggap na sorpresasa linggong ito!

* sinusun"an ng isang kataga

Mayroon ngang planong isasagawa tungosa kaunlarang pangkomuni"a"!

* bilang patalinghagang pahayag

Kilala silang mayroon sa kanilanglalawigan!


13/29

* ginagamit kung may napasingit nakataga sa salitang sinusun"an

Mayroon po kaming magan"angmungkahi sa proyektong isasagawa!

* ginagamit bilang panagot sa

tanong

May maaasahan ba akongpagbabago sa iyong pag-aaral.


14/29

/! subukin at subukan/! %ubukin #pagsusuri0 pagsisiyasat at pagsuboksa bisa

%ubukin natin ang bisa ng gamot na iyan kungtalagang mawawala ang pananakit ng ating ulo!/!' subukan-pag-alam sa kakayahan

ng tao

pag-alam sa ginagawa ngtao1 %ubukan mo kung maipapasa mo ang

pagsusulit1 %ubukan mo kung ano ang ginagawa ng mga

mag-aaral sa sili"!


15/29

2!pahirin at pahiran* pahirin # pag-alis ng isang bagay

Bago ilapag ang gamit sa mesa ay kailangang pahirin angalikabok* pahiran # paglalagay ng isang bagay

3igit na magan"a kung pahiran natin ng pinturang pulaang kahon!

4 operahin at operahan* opreahin # bahaging tinitistis5perahin na ang kanyang mga mata upang manumbalik angliwanag!* operahan # tao0 lugar o panahon ang tinutukoy

%i 6aniel ay ooperahan mamaya

%a hinese 3ospital %iya ooperahan


16/29

7! napakasal at nagpakasal* napakasal # pag-iisang "ib"ibNapakasal ang magkasintahang 8ane at 8ake bago silamangibang bansa!*nagpakasal # tumutukoy sa taong nangasiwa o punong abalasa kasalan+ng mga magulang nina 8ane at 8ake ang nagpakasal sakanila!

9! "in:"aw at rin:raw* +ng rin at raw ay sinusun"an ng mga salitang nagtatapos sapatinig0 w at y%i Ruth ay matalino ring tula" ng kanyang ama!* +ng "aw at "in ay sinusun"an ng mga salitang nagtatapos sa

katinig maliban sa w at yMasinop "in sa pamumuhay si 6ianne tula" ng kanyang ina


17/29

;!sila at sina:kina at sila

* sila # panghalip panao*sina # panan"ang pangkayarian sa pangalan

Nakita ko sila sa M5+ noong linggo!

Mabubuting anak sina %an"y at Ralph!Kina - panan"ang kayarian sa pangalan

Ma"alas siya kina +pril at +le

** walang salitang kila sa sa balarilang=ilipino


18/29

>! pinto at pintuan* pinto # ( "oor)bahagi ng "anan na binubuksan at isinasara"o&sara t’wina ang pinto upang "i pasukin ng "i kilalang tao!* pintuan # ("oorway) kinalalagyan ng pintoMay batong nakaharang sa pintuan kayat mahirap isara"o ang pinto!

! hag"an at hag"anan* hag"an # (stairs) mga baitang?inakbo niya ang hag"an upang "i abutan ng kapati"!* hag"anan # (stairways) bahagi ng bahay na kinalalagyan ng hag"an

Magan"a at matibay ang hag"anan0 palibhasay eksperto ang gumawa!,! &wan at iwanan* iwan # may iiwanan+lam kong mahalaga ang mga papales na iyan pero "apat mong iwan na upang "imawaglit!* iwanan # may ibibigay na isang bagay%ige iwanan ko sa iyo at ikaw na ang magtatago!


19/29

/! sun"in at sun"insun"in # paguno" sa payo

%un"in ang payo ng magulang upang "i mapariwara!

sun"an # paggaya o pagtungo sa pinuntahan ng iba%un"an ang yapak ng ama sa pagnenegosyo upang lalong

mapaunla" ang kabuhayan2! "ahil sa at "ahilan sa

* "ahil sa - sinusun"an ng pangalang pinagsanhian ng pangyayariMababa ang marka niya sa pagsusulit "ahil sa "i pag- unawa sa panuto

"ahilan sa # ito’y pangalan mismo3in"i nagkaunawaan ang magkaibigan "ahilan sa pag-iisip ng

masama sa isa’t isa4 kung @"i (iA not) ?atagal sana ang ating pagkakaibigan kung’"i ka

nagtray"orkung"i # walang salitang ganito

kun"i # kolokyalismo ng kung’"i


20/29

Balik-tanaw


21/29

Mga Layunin• Nasusuri ang wastong pagkakabuo ngmga pahayag

• Nakabubuo ng mga pahayag sa iba’tibang sitwasyon


22/29

agbuo ng angungusap

!?iyaking magkatimbang at pararelismo angi"eya sa panungusap! Di-Timbang Matapos magsitangis ay aga" na nagbalot ngmga gamit ang mga pinaalis na iskwater!

Timbang: Matapos magsitangis ay aga" nagsipagbalot ngmga gamit ang mga pinaalis na iskwater!

Di-Paralel +ng pag-eehersisyo at masustansyang pagkainay mahalaga sa pagpapabuti ng ating katawan!

Paralel: +ng pag-eehersisyo at pagkain ng

masusustansyang pagkain ay mahalaga sa pagpapabuti ngating katawan!


23/29

'!?iyaking nagkakaisa ang mgaaspeto ng pan"iwa

Di nagkakaisa Nagsialis at nagsisiuwi ang mga panauhinko kanina!

Nagkakaisa: Nagsialis at nagsiuwi ang mga panauhin kokanina!

,! 3uwag pagsamahin ang mga pangungusap na

"i magkaugnay

Di magkaugnay 3in"i uunla" ang ating wika kapag hin"i

natin ito gagamitin at mahilig tayo sa kalayawan!

Wasto 3in"i uunla" ang ating wika kapag hin"i natin itoginamit!

/ &


24/29

/! &wasan ang pagsama-sama ngmaraming kaisipan sa isangpangungusap

Di mabisa +ng pagsasayaw gaya rin ng paglalaro ng mga bata ngtaguan kung gabing walang buwan at pa"a"ama ng mga lalakingwalang magawa at nagpapalipas ng oras sa pagupitan ay tunay nanakaaaliw!

Mabisa +ng pagsasayaw0 gaya ng paglalaro ng taguan ng mga

bata ay tunay na nakalilibang!

2! Gawing malinaw kung alin ang punong sugnay atpantulong na sugnay Hindi malinaw6ahil sa ayaw ko iyon0 hin"i ko binili ang

aklat! Malinaw 6ahil sa ayaw ko ang aklat0 hin"i ko iyon binili


25/29

4! Gamitin ang tinig na balintiyak ngpan"iwa kapag ang simuno ngpangungusap ang "i gumaganap ng kilos

Mali %i 8oel ay binili ang relo para kay Bernie!

Tama +ng relo ay binili ni 8oel para kay Bernie!

Mali %i Marie ay kinuha ang hinog na papaya sa puno!

Tama +ng hinog na papaya sa puno ay kinuha ni Marie!

Kinuha ni Marie ang hinog na papaya sa puno!

7! 3uwag ilayo ang salitang panuring satinuturingang salita Malayo Magan"a ang kwentong binasa ko talaga!

Malapit Magan"a talaga ang kwentong binasa ko!

Malayo ?inawag ni Rony ang tao nang malakas!

Malapit Malakas na tinawag ni Rony ang ?ao!


26/29

9! &lapit ang panghalip na pamanggit sapangngalang kinakatawan nito

Malapit &pinanhik ni 8un ang telebisyon sa bahay na binili

ng tatay niya! Malapit: &pinanhik ni 8un angtelebisyong binili ng tatayniya!

; %a =ilipino nauuna ang panaguri sa simuno

sa karaniwang ayos ng pangungusap Karaniwang ayos Minahal at ginamit ang sariling wika!

Mabait na bata si MarCin!

Di karaniwang ayos: +ng sariling wika ay minahal atginamit niya!

%i MarCin ay mabait na bata


27/29


28/29

6inamikong - gawain

• angkatang pagbuo ng mga pahayaggamit ang mga wastong salita

• %itwasyon

angkat-tahananangkat'-sa kantina

angkat,- sa party

angkat/- sa klasrum


29/29

Magsaliksik

• agpapahayag ng i"eya sa iba’t ibangestilo

*?ayutay* &"yomatikong pagpapahayag

* Matalinghagang ekspresyon

3 gramatika at retorika sa filip13

Documents