2012 - european parliament › meetdocs › 2009_2014 › ... · ΕΕΠ: Εθνικό...

ISSN

183

1-08

26

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙO

2012

EL

Ειδι

κή έ

κθεσ

η αρ

ιθ. 1

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΑΧΑΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΑΧΑΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

Ειδική έκθεση αριθ. 1 2012

(δυνάμει του άρθρου 287, παράγραφος 4, δεύτερο εδάφιο ΣΛΕΕ)


Ειδική έκθεση αριθ. 1/2012 – Αποτελεσματικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙO12, rue Alcide De Gasperi1615 LuxembourgLUXEMBOURG

Τηλ. +352 4398-1Φαξ +352 4398-46410E-mail: [email protected]: http://eca.europa.eu

Ειδική έκθεση αριθ. 1 2012

Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το διαδίκτυο (http://europa.eu).

Δελτίο καταλογογράφησης υπάρχει στο τέλος του τεύχους.Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2012

ISBN 978-92-9237-531-7doi:10.2865/72954

© Ευρωπαϊκή Ένωση, 2012Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής.

Printed in Luxembourg


3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Σημεία

ΓΛΩΣΣΆΡΙΟ

I–IX ΣΎΝΟΨΗ

1–13 ΕΙΣΆΓΩΓΗ

1 ΟΡΙΣΜΟΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

2–6 ΗΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΕΞΆΚΟΛΟΎΘΕΙΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ

7 ΚΎΡΙΟΙΠΆΡΆΓΟΝΤΕΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

8–13 ΠΡΟΓΡΆΜΜΆΤΆΔΡΆΣΗΣΣΕΔΙΕΘΝΕΣΕΠΙΠΕΔΟ,ΚΆΘΩΣΚΆΙΣΕΕΠΙΠΕΔΟΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆ

14–17 ΕΜΒΕΛΕΙΆΚΆΙΤΡΟΠΟΣΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣΤΟΎΕΛΕΓΧΟΎ

18–64 ΠΆΡΆΤΗΡΗΣΕΙΣ

18–47 ΗΆΝΆΠΤΎΞΙΆΚΗΒΟΗΘΕΙΆΤΗΣΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΕΙΝΆΙΣΎΝΆΦΗΣΠΡΟΣΤΙΣΆΝΆΓΚΕΣ,ΟΦΕΙΛΕΙΩΣΤΟΣΟΝΆΆΚΟΛΟΎΘΕΙΜΙΆΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

19–27 ΗΕΠΙΤΡΟΠΗ,ΜΟΛΟΝΟΤΙΕΠΙΚΕΝΤΡΏΘΗΚΕΣΤΙΣΣΧΕΤΙΚΕΣΧΏΡΕΣ,ΔΕΝΕΛΑΒΕΕΠΑΡΚΏΣΥΠΟΨΗΤΗΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΑΣΦΑΛΕΙΑΚΑΤΑΤΟΝΣΧΕΔΙΑΣΜΟΤΏΝΣΤΡΑΤΗΓΙΚΏΝΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣΣΤΟΠΛΑΙΣΙΟΤΟΥΕΤΑΓΙΑ ΑΛΛΕΣΧΏΡΕΣΠΟΥΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΖΟΥΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ

28–34 ΜΟΛΟΝΟΤΙΤΟΘΕΜΑΤΙΚΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΓΙΑΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΑΣΦΑΛΕΙΑΣΥΜΠΛΗΡΏΝΕΙΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΑΤΟΕΤΑ,ΥΠΑΡΧΟΥΝΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙΣΤΟΝΣΧΕΔΙΑΣΜΟΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗΣΛΟΓΏΤΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣΑΣΤΑΘΕΙΑΣΤΏΝΤΙΜΏΝΤΏΝΤΡΟΦΙΜΏΝ

35–47 ΜΟΛΟΝΟΤΙΟΙΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΙΝΑΙΣΥΝΑΦΕΙΣΠΡΟΣΤΙΣΑΝΑΓΚΕΣΚΑΙΤΙΣΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣΤΏΝ ΟΙΚΕΙΏΝΧΏΡΏΝ,ΔΕΝΔΟΘΗΚΕΗΔΕΟΥΣΑΠΡΟΣΟΧΗΣΤΗΔΙΑΤΡΟΦΗ

48–64 ΜΟΛΟΝΟΤΙΟΙΠΆΡΕΜΒΆΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΙΝΆΙΩΣΕΠΙΤΟΠΛΕΙΣΤΟΝΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΙΚΕΣ,ΗΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΆΕΙΝΆΙΣΎΧΝΆΠΡΟΒΛΗΜΆΤΙΚΗ

49–56 ΣΥΝΟΛΙΚΑ,ΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣΤΏΝΠΑΡΕΜΒΑΣΕΏΝΤΗΣΕΕΕΙΝΑΙΟΡΘΟΣ,ΜΟΛΟΝΟΤΙΣΥΧΝΑΟΙΣΤΟΧΟΙΔΕΝ ΕΙΝΑΙΑΡΚΕΤΑΣΑΦΕΙΣΉΕΙΝΑΙΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ

57–61 ΟΙΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΠΙΤΥΓΧΑΝΟΥΝΤΟΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΜΕΡΟΣΤΏΝΕΠΙΔΙΏΚΟΜΕΝΏΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΏΝΤΟΥΣ

62–64 ΗΒΙΏΣΙΜΟΤΗΤΑΤΏΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΏΝΕΙΝΑΙΣΥΧΝΑΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ

65–68 ΣΎΜΠΕΡΆΣΜΆΤΆΚΆΙΣΎΣΤΆΣΕΙΣ


4


ΠΆΡΆΡΤΗΜΆI — ΧΆΡΤΗΣΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΝ ΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗΚΆΙΤΗΝΟΤΙΆΆΣΙΆ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆII — ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΝ ΆΙΘΙΟΠΙΆ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆIII — ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΟ ΜΆΛΆΟΎΙ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆIV — ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗ ΡΟΎΆΝΤΆ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆV — ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΆΒΆΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆVI — ΒΆΘΜΟΛΟΓΙΆΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝΠΟΎΎΠΟΒΛΗΘΗΚΆΝΣΕΕΛΕΓΧΟ

ΆΠΆΝΤΗΣΕΙΣΤΗΣΕΠΙΤΡΟΠΗΣ


5

ΑΣΧ: Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας

ΑΣΧ1: Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας αριθ. 1 (Εξάλειψη της έσχατης φτώχειας και πείνας)

ΑΣΧ4: Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας αριθ. 4 (Μείωση της παιδικής θνησιμότητας)

ΑΣΧ5: Αναπτυξιακός Στόχος της Χιλιετίας αριθ. 5 (Βελτίωση της υγείας των μητέρων)

ΓΔ AGRI: Γενική Διεύθυνση Γεωργίας

ΓΔ DEVCO: Γενική Διεύθυνση Ανάπτυξης και Συνεργασίας— EuropeAid

ΓΔ ECHO: Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας

ΓΣΠ: Γενική στήριξη του προϋπολογισμού

ΕΕΠ: Εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα

ΕΣΧ: Έγγραφα στρατηγικής ανά χώρα

ΕΤΑ: Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης

Κράτη ΑΚΕ: Κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού

ΜΑΣ: Μηχανισμός για την Αναπτυξιακή Συνεργασία

ΜΚΟ: Μη κυβερνητικός οργανισμός

ΟΟΣΑ: Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης

ΣΑΑΑ : Linking Relief, Rehabilitation and Development (Σύvδεση της αρωγής, της απoκατάστασης και της αvάπτυξης)

ΥΧΕ: Υπερπόντιες χώρες και εδάφη

AGP: Agricultural Growth Programme (Πρόγραμμα γεωργικής ανάπτυξης)

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ


6


CAADP: Γενικό Πρόγραμμα Γεωργικής Ανάπτυξης της Αφρικής

CBT: Community Based Treatment (Αντιμετώπιση στο πλαίσιο της κοινότητας)

DPRPR : Decentralised Programme for Rural Poverty Reduction (Aποκεντρωμένο πρόγραμμα για τη μείωση της φτώχειας στην ύπαιθρο)

EDPRS: Economic Development and Poverty Reduction Strategy (Στρατηγική για την οικονομική ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχειας)

FAO: Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας

FIDP: Farm Income Diversification Programme (Πρόγραμμα διαφοροποίησης του γεωργικού εισοδήματος)

FISP: Farm Input Subsidy Programme (Πρόγραμμα επιδοτήσεων των γεωργικών εισροών)

FSBL: Food Security Budget Line (Κονδύλιο του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια)

FSTP: Food Security Thematic Programme (Θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια)

GHI: Global Hunger Index (Παγκόσμιος Δείκτης για την Πείνα)

HIV/AIDS: Ιός ανθρώπινης ανοσολογικής ανεπάρκειας/Σύνδρομο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας

IFPRI: International Food Policy Research Institute (Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για τις Επισιτιστικές Πολιτικές)

INFSSS : Integrated Nutrition and Food Security Surveillance System (Ολοκληρωμένο σύστημα εποπτείας της διατροφής και της επισιτιστικής ασφάλειας)

ODA: Επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (Official Development Assistance)

PASDEP: Plan for Accelerated Sustained Development to End Poverty (Σχέδιο ταχείας και βιώσιμης ανάπτυξης για την εξάλειψη της φτώχειας)

ROM: Results Oriented Monitoring (Παρακολούθηση προσανατολισμένη στα αποτελέσματα)

SBS: Sector Budget Support programme ( Τομεακό πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης)

SNNPR : Southern Nations, Nationalities and People’s Region (Περιφέρεια των Εθνών, Εθνικοτήτων και Λαών του Νότου)

SPTA : Strategic Plan for the Transformation of Agr iculture (Στρατηγικό σχέδιο για τη μεταρρύθμιση της γεωργίας)


7

ΣΥΝΟΨΗ

I.Η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στην υποσαχάρια Αφρική, όπου το 30 % του πληθυσμού υποφέρει από πείνα.

II.Το Συνέδριο εξέτασε εάν είναι αποτελεσματική η αναπτυ-ξιακή βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EΕ) που αφορά την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική: κατά πόσον η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια είναι συναφής με τις ανάγκες και τις προτεραι-ότητες των χωρών και κατά πόσο είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις της ΕΕ. Ο έλεγχος επικεντρώθηκε στην άμεση στήριξη της ΕΕ για την ανάπτυξη όσον αφορά τις τρεις διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας, ήτοι τη δια-θεσιμότητα τροφίμων, την πρόσβαση στα τρόφιμα και την κατανάλωση τροφίμων. Δεν εξετάστηκε, ωστόσο, κατά πόσον η επισιτιστική ασφάλεια ενσωματώθηκε σε όλους τους άλλους σχετικούς τομείς συνεργασίας της ΕΕ, όπως η υγεία, η εκπαίδευση ή η ύδρευση και η αποχέτευση.

III.Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αναπτυξι-ακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική είναι ως επί το πλείστον αποτελε-σματική και συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη της επι-σιτιστικής ασφάλειας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει περιθώριο σημαντικής βελτίωσης σε πολλούς τομείς.

IV.Στις χώρες στις οποίες η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί τμήμα της στρατηγικής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΕΤΑ, η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ είναι ιδιαιτέρως συναφής με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες. Η Επιτροπή επικέ-ντρωσε την αναπτυξιακή βοήθειά της στις χώρες με τον υψηλότερο αριθμό υποσιτιζομένων. Ωστόσο, δεν έλαβε επαρκώς υπόψη το ενδεχόμενο παροχής βοήθειας από την ΕΕ και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν και αυτές χρόνια επισιτιστική ανασφάλεια και έχουν παρεκκλίνει της πορείας ή έχουν καθυστερήσει όσον αφορά την επίτευξη του Αναπτυξιακού Στόχου της Χιλιετίας 1 (Εξάλειψη της έσχατης φτώχιας και πείνας) (ΑΣΧ 1).

V.Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης (ΕΤΑ) και το θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια (FSTP) αλληλο-συμπληρώνονται. Εντούτοις, η επισιτιστική διευκόλυνση, η οποία δημιουργήθηκε προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αντίκτυπος της κρίσης στις τιμές των τροφίμων το 2007-2008, δεν είχε σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση μακρο-πρόθεσμης αστάθειας στις τιμές των τροφίμων.

VI.Η βοήθεια της ΕΕ ανταποκρίνεται καταλλήλως στις ανά-γκες και τις προτεραιότητες των χωρών όσον αφορά τη διαθεσιμότητα των τροφίμων και την πρόσβαση στα τρόφιμα. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν έδωσε επαρκή προ-τεραιότητα στη διατροφή και θα μπορούσε να είχε πρά-ξει περισσότερα προκειμένου να ενθαρρύνει τις χώρες να χαράξουν τις κατάλληλες πολιτικές και τα αναγκαία προγράμματα διατροφής σε προγενέστερο στάδιο. Η Επι-τροπή έλαβε πρόσφατα ορισμένες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του εν λόγω προβλήματος.

VII.Οι παρεμβάσεις της ΕΕ είναι ως επί το πλείστον αποτε-λεσματικές. Ο σχεδιασμός τους είναι άρτιος, βασίζονται σε πολύ καλή γνώση των αναγκών και των προτεραιοτή-των και περιλαμβάνουν στενό διάλογο με τις κυβερνή-σεις των χωρών εταίρων και με ενδιαφερομένους ευρέος φάσματος. Ωστόσο, συχνά οι παρεμβάσεις δεν θέτουν αρκούντως σαφείς στόχους. Επίσης, ορισμένες φορές είναι υπερβολικά φιλόδοξοι, ιδίως στις περιπτώσεις σχεδίων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ). Οι παρεμβάσεις στοχεύουν στην επίτευξη μακροχρόνιων αποτελεσμάτων, παρέχοντας στους τοπικούς πληθυσμούς τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τα αίτια της επισιτιστικής ανασφάλειας, κυρίως αυξάνοντας τη γεωργική παραγωγή και προάγο-ντας δραστηριότητες που δημιουργούν εισόδημα.


8


γ) Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης πρέπει να δώσουν την αναγκαία προτεραιότητα στη δια-τροφή κατά τη χάραξη της στρατηγικής συνεργασίας, τον καθορισμό και τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων, καθώς και κατά τον διάλογο πολιτικής με τις κυβερνήσεις εταίρους, ιδίως στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσιονομικής στήριξης.

δ) Η Επιτροπή πρέπει να καθορίζει για τις παρεμβάσεις στό-χους οι οποίοι να είναι αρκούντως επακριβείς και μετρήσι-μοι μέσω δεικτών επιδόσεων. Οφείλει να εξασφαλίζει ότι οι στόχοι είναι εφικτοί προβαίνοντας σε καλύτερη εκτίμηση των κινδύνων και των υποθέσεων εργασίας όσον αφορά την επιτυχή υλοποίηση των παρεμβάσεων.

ε) Η Επιτροπή οφείλει να στηρίζει καλύτερα την οικονομική βιωσιμότητα των προγραμμάτων για τη γεωργία και τις κοι-νωνικές μεταβιβάσεις. Για τον σκοπό αυτό πρέπει:

i) να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη απο-τελεσματικών υπηρεσιών γεωργικών εφαρμογών, υποδομών για τα μετά τη συγκομιδή στάδια και αγροτικών πιστώσεων,

ii) να μεριμνήσει ώστε τα προγράμματα κοινωνικών μεταβιβάσεων να παρέχουν την κατάλληλη υποστή-ριξη στην ανάπτυξη ικανοτήτων των δικαιούχων οι οποίες δημιουργούν εισόδημα.

VIII.Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι παρεμβάσεις βελτιώ-νουν τη διαθεσιμότητα των τροφίμων για τους δικαιού-χους και την πρόσβασή τους σε αυτά. Συμβάλλουν στην αύξηση και τη διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής και εισοδημάτων και στηρίζουν προγράμματα που αποτε-λούν «δίχτυ ασφαλείας» για τις πλέον ευάλωτες ομάδες. Οι μισές από τις παρεμβάσεις έχουν εύλογες προοπτικές βιωσιμότητας, ωστόσο η συνέχιση των αποτελεσμάτων είναι λιγότερο σαφής για τις άλλες μισές. Τα μεγάλα κυβερ-νητικά προγράμματα γεωργίας και κοινωνικών μεταβι-βάσεων συνιστούν μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη συνέχιση της υποστήριξης από χορηγούς βοήθειας.

IX.Προς βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αναπτυξια-κής βοήθειας της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική, το Συνέδριο διατυπώνει τις ακόλου-θες συστάσεις:

α) Για την περίοδο προγραμματισμού μετά το 2013, η Επιτρο-πή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης πρέπει να προβούν σε δομημένη αξιολόγηση της κατάστασης της επισιτιστικής ασφάλειας σε κάθε χώρα και να εξετάσουν συστηματικά το πιθανό πεδίο αναφοράς της βοήθειας της ΕΕ στον τομέα αυτό.

β) Η Επιτροπή οφείλει να εξετάσει, ενδεχομένως σε συνερ-γασία με άλλους αναπτυξιακούς εταίρους, τη σκοπιμότητα ενός μόνιμου μηχανισμού για τη χρηματοδότηση έκτακτων και συμπληρωματικών μέτρων τα οποία μπορεί να είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των συνεπειών πιθανών μελλοντικών επισιτιστικών κρίσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

ΣΥΝΟΨΗ


9

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΟΡΙΣΜΟΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

1. Η επισιτιστική ασφάλεια ορίζεται ως η συνθήκη κατά την οποία «όλοι οι άνθρωποι, σε κάθε χρονική στιγμή, έχουν φυσική, κοινωνική και οικονομι-κή πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή για να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες και προτιμήσεις για μια δραστήρια ζωή γεμάτη υγεία»1. Σε γενικές γραμμές, θεωρείται ότι περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές διαστάσεις, οι οποίες πρέπει να ικανοποιούνται ταυτόχρονα και με σταθερό τρόπο μέσα στον χρόνο:

α) διαθεσιμότητα τροφίμων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο·

β) φυσική και οικονομική πρόσβαση στα τρόφιμα σε επίπεδο νοικοκυριού· και

γ) διατροφή, ήτοι κατανάλωση τροφίμων σε ατομικό επίπεδο.

ΗΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΕΞΆΚΟΛΟΎΘΕΙΣΤΗΝ ΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ

2. Η επισιτιστική ασφάλεια αποτελούσε επί μακρόν και εξακολουθεί να αποτε-λεί παγκόσμιο πρόβλημα, με κατ’ εκτίμηση ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως να υποφέρουν από πείνα2 (βλέπε γράφημα 1). Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, το εν λόγω αριθμητικό στοιχείο παρουσίασε πτώση και κατά τα μέσα της δεκαετίας του ’90 οι άνθρωποι που υπέφεραν από πείνα ήταν λίγο περισσότεροι από 800 εκατομμύρια. Κατά την τελευταία δεκαετία, ο συνολικός αριθμός αυξήθηκε και πάλι, ιδίως μετά την ξαφνική απότομη αύξηση στις τιμές των τροφίμων παγκοσμίως το 2007 και 2008, καθώς και μετά την επακόλουθη οικονομική κρίση του 2008-2009.

1 Δήλωση της Ρώμης για την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια και σχέδιο δράσης της Παγκόσμιας Διάσκεψης Κορυφής για τον Επισιτισμό, Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), 1996.

2 Ο υποσιτισμός ή η χρόνια πείνα είναι η κατάσταση των ατόμων των οποίων η συνήθης πρόσληψη τροφής δεν επαρκεί για την κάλυψη των ελάχιστων ενεργειακών απαιτήσεών τους. Οι μέσες ελάχιστες ενεργειακές απαιτήσεις κατ’ άτομο ανέρχονται περίπου σε 1 800 kcal ημερησίως. Οι ακριβείς απαιτήσεις καθορίζονται από την ηλικία του ατόμου, τη σωματική διάπλασή του, καθώς και την περίπτωση εγκυμοσύνης και θηλασμού (Πηγή: FAO, βλέπε www.fao.org/hunger/en).

ΓΡΆΦΗΜΆ1

ΆΡΙΘΜΟΣΤΩΝΆΝΘΡΩΠΩΝΠΟΎΎΠΟΦΕΡΟΎΝΆΠΟΠΕΙΝΆ

Πηγή: Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας.

Ασία

2003 20042005

2006

2007 2008560

570

580

590

600Εκατομμύρια

Αφρική

2003

2004 2005

20062007

2008

200

210

220

230

240Εκατομμύρια

0 0


10


3. Το πρόβλημα εξακολουθεί να είναι ιδιαιτέρως σοβαρό και διαρκές στη Νότια Ασία και την υποσαχάρια Αφρική. Η πλειονότητα των ανθρώπων που υποφέ-ρουν από πείνα ζουν στη Νότια Ασία, όπου πραγματοποιήθηκε, εντούτοις, πρόοδος, ιδίως κατά τη δεκαετία του ’90. Στην υποσαχάρια Αφρική, από την άλλη, υπάρχει περιθώριο για μεγαλύτερη πρόοδο, καθώς στην περιοχή αυτή ο αριθμός των ανθρώπων που υποφέρουν από πείνα είναι υψηλότερος από ό,τι το 1990, φθάνοντας τα 239 εκατομμύρια το 2010, ήτοι το 30 % του συνολικού πληθυσμού (βλέπε χάρτη στο παράρτημα I).

4. Τον Σεπτέμβριο του 2011, κατόπιν ανεπαρκών βροχοπτώσεων για δύο συνε-χόμενα έτη, το Κέρας της Αφρικής αντιμετωπίζει τη χειρότερη ξηρασία εδώ και 60 έτη, η οποία έχει ως αποτέλεσμα σοβαρή επισιτιστική κρίση, με συν-θήκες που δεν απέχουν πολύ από συνθήκες λιμού σε ορισμένα τμήματα της Κένυας και της Σομαλίας. Ο συνδυασμός των απότομων αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων, της υπερβολικής θνησιμότητας του ζωικού κεφαλαίου, των συγκρούσεων και της περιορισμένης ανθρωπιστικής πρόσβασης επιδείνωσε την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας για περισσότερους από 12 εκα-τομμύρια ανθρώπους και αύξησε τα ποσοστά υποσιτισμού και θνησιμότητας μεταξύ των παιδιών.

ΓΡΆΦΗΜΆ 2

ΎΠΟΣΙΤΙΣΜΟΣΠΆΙΔΙΩΝΚΆΤΩΤΩΝΠΕΝΤΕΕΤΩΝΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ:ΠΟΣΟΣΤΟΕΞΆΠΛΩΣΗΣΤΩΝΛΙΠΟΒΆΡΩΝΠΆΙΔΙΩΝ

Πηγή: ΕΕΣ βάσει στοιχείων του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας.

0 %

10 %

20 %

30 %

40 %

50 %

60 %

Νίγη

ρας

Μπο

υρού

ντι

Μαδ

αγασ

κάρη

Ερυθ

ραία

Τσαν

τΑι

θιοπί

αΣο

μαλία

Μάλ

ιΤζ

ιμπο

υτί

Σουδ

άνΑγ

κόλα

Λαϊκή

Δημ

οκρα

τία το

υ Κον

γκό

Μαυ

ριτα

νίαΣι

έρρα

Λεό

νεΚε

ντρο

αφρι

κανικ

ή Δημ

οκρα

τίαΝι

γηρί

αΓο

υινέα

Μπο

υρκίν

α Φάσ

οΛι

βερί

αΜ

πενίν

Ρουά

ντα

Τανζ

ανία

Κομό

ρες

Κένυ

αΜ

αλάο

υιΟυ

γκάν

ταΚα

μερο

ύνΑκ

τή Ελ

εφαν

τοστ

ούΓκ

άμπι

αΛε

σόθο

Ναμί

μπια

Τόγκ

οΙσ

ημερ

ινή Γο

υινέα

Γουιν

έα Μ

πισσ

άου

Μοζ

αμβί

κηΖά

μπια

Γκάν

αΣε

νεγά

ληΖιμ

πάμπ

ουε

Kονγ

κόΜ

αυρί

κιος

Μπο

τσου

άνα

Νότια

Αφρ

ικήΓκ

αμπό

νΠρ

άσινο

Ακρ

ωτήρ

ιοΣά

ο Τομ

έ και

Πρί

νσιπ

εΣο

υαζιλ

άνδη


11

5. Η υποσαχάρια Αφρική βρίσκεται σε κατάσταση χρόνιου υποσιτισμού με διαρ-κώς υψηλά ποσοστά, ιδίως όσον αφορά τα παιδιά (βλέπε γράφημα 23). Σύμφω-να με τις πλέον πρόσφατες έρευνες του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), κατά μέσο όρο το 47 % των παιδιών κάτω των πέντε ετών υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό (καχεκτικά4), το 30 % είναι λιποβαρή5 και το 9 % των παιδιών πάσχει από οξύ υποσιτισμό πρωτεϊνών-θερμίδων (δυστροφικά6), που συνδέεται με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Οι ενήλικες υποφέρουν επίσης από υποσιτισμό, από τον οποίο πλήττεται κατά μέσο όρο το 12 % των γυναι-κών. Οι περισσότερο επιβλαβείς συνέπειες του υποσιτισμού συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά τα δύο πρώτα έτη της ζωής. Ο αντί-κτυπός τους στη σωματική και γνωστική ανάπτυξη είναι μη αναστρέψιμος και αποτελεί βασική αιτία θνησιμότητας και ασθενειών για μητέρες και παιδιά κάτω των πέντε ετών.

6. Τα παραρτήματα II έως IV παρέχουν επισκόπηση της κατάστασης της επισιτι-στικής ασφάλειας στην Αιθιοπία, το Μαλάουι και τη Ρουάντα, χώρες τις οποίες επισκέφθηκε το Συνέδριο στο πλαίσιο του ελέγχου του (βλέπε σημείο 16).

ΚΎΡΙΟΙΠΆΡΆΓΟΝΤΕΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

7. Πλήθος παραγόντων, οι οποίοι αποτελούν στο σύνολό τους αιτίες φτώχιας και έλλειψης ανάπτυξης, συμβάλλουν στην επισιτιστική ανασφάλεια:

α) Χαμηλή γεωργική παραγωγικότητα: στην υποσαχάρια Αφρική, ο πληθυσμός είναι αγροτικός σε ποσοστό 70-80 % και επιβιώνει από τη γεωργία αυτοσυντή-ρησης7. Η παραγωγικότητα αυξάνεται ετησίως κατά 1-2 % το μέγιστο, ποσοστό ανεπαρκές εφόσον δεν συμβαδίζει ούτε καν με το ετήσιο ποσοστό αύξησης του πληθυσμού, το οποίο ανέρχεται στο 2,2 %8. Το μικρό μέγεθος των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, η υπέρ το δέον εξάρτηση από τη μη αρδευόμενη γεωργία και η ανεπαρκής πρόσβαση σε συντελεστές παραγωγής (σπόρους, λιπάσματα, φυτοφάρμακα) είναι βασικοί λόγοι του προβλήματος.

β) Χαμηλό ποσοστό επενδύσεων και μείωση του μεριδίου που χορηγείται στη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη από τη βοήθεια των χορηγών: οι αναπτυσ-σόμενες χώρες χορηγούν κατά μέσο όρο το 5 % του εθνικού προϋπολογισμού τους στη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, ήτοι πολύ μικρότερο από τον στόχο του 10 % που είχε τεθεί στη δήλωση του Μαπούτο (βλέπε σημείο 9)9. Στην υποσαχάρια Αφρική, οι χορηγοί βοήθειας έχουν, επίσης, παραμελήσει τον τομέα, ούτως ώστε το 2009 η γεωργία έλαβε μόνο το 8 % της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας σε σύγκριση με το 16 % το 1996 (βλέπε γράφημα 3).

γ) Χαμηλή αγοραστική δύναμη: εξαιτίας της ανεπάρκειας απασχόλησης και ευ-καιριών δημιουργίας εισοδήματος, καθώς και της απουσίας μηχανισμών κοι-νωνικών μεταβιβάσεων, οι φτωχοί συχνά δεν διαθέτουν τα μέσα να αγοράσουν τροφή.

3 Τα στοιχεία αφορούν το τελευταίο έτος διεξαγωγής της έρευνας για κάθε χώρα.

4 Καχεκτικά παιδιά: ο υπολογισμός του ύψους σε σχέση με την ηλικία αποτελεί μέτρο γραμμικής ανάπτυξης και ως εκ τούτου δείκτη μακροπρόθεσμων επιπτώσεων του υποσιτισμού που δεν επηρεάζεται από εποχικές μεταβολές.

5 Λιποβαρή παιδιά: ο υπολογισμός του βάρους σε σχέση με την ηλικία συνδυάζει πληροφορίες από την καχεξία και τη δυστροφία. Τα παιδιά μπορούν να είναι λιποβαρή επειδή είναι καχεκτικά ή δυστροφικά ή αμφότερα.

6 Δυστροφικά παιδιά: ο υπολογισμός του ύψους σε σχέση με το βάρος αποτελεί ένδειξη της τρέχουσας διατροφικής κατάστασης ενός παιδιού και αντικατοπτρίζει την πρόσφατη λήψη τροφής και/ή επεισόδια ασθένειας. Η σοβαρή δυστροφία συνδέεται συχνά με οξεία έλλειψη τροφής.

7 Πηγές: Παγκόσμια Τράπεζα και FAO.

8 Πηγή: Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό.

9 Ωστόσο, ορισμένες χώρες επιτυγχάνουν ή και υπερβαίνουν αυτόν τον στόχο, όπως το Μαλάουι και η Αιθιοπία.


12


δ) Ανεπαρκείς υποδομές αποθήκευσης, επεξεργασίας και διανομής: οι παράγοντες αυτοί παρακωλύουν τη φυσική πρόσβαση σε τροφή σε επίπεδο νοικοκυριού.

ε) Ανεπαρκής λήψη τροφής και ακατάλληλες διατροφικές πρακτικές: τέτοιου εί-δους παράγοντες οδηγούν σε υποσιτισμό. Συνδέονται με την έλλειψη εκπαίδευ-σης σχετικά με τη σωστή διατροφή ή με ανεπαρκή ποικιλία πηγών διατροφής, ανεπαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ανεπαρκή πρόσβαση σε ύδρευση και αποχέτευση ή με τον αναλφαβητισμό μεταξύ των γυναικών.

στ) Παράγοντες που υπερβαίνουν κατά πολύ τον έλεγχο κάθε αναπτυσσόμενης χώρας:

i) ως θύματα φυσικών ή ανθρώπινων καταστροφών αναγκάζονται συχνά να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και τις εκμεταλλεύσεις τους και αντιμετωπίζουν την απειλή όχι μόνο της πείνας αλλά της αδιαμφισβήτητης λιμοκτονίας,

ii) οι συνδέσεις μεταξύ των χρηματοοικονομικών αγορών και η κερ-δοσκοπία στην προθεσμιακή αγορά που αφορά τη γεωργία, καθώς και η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων συμβάλλουν στη μη διαθεσιμό-τητα των τροφίμων και στις αυξήσεις των τιμών. Περιλαμβάνουν, επίσης, τη μεγάλης κλίμακας απόκτηση αρόσιμης γης στην υποσα-χάρια Αφρική από αλλοδαπές εταιρείες και κυβερνήσεις10, γεγονός που δεν εγγυάται οπωσδήποτε τον σεβασμό των αφρικανικών εθνικών συμφερόντων.

10 Σύμφωνα με τον FAO, μεταξύ του 2004 και τις αρχές του 2009, οι τοπικοί χρήστες έχασαν τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια εκτάρια, τα οποία πέρασαν σε αλλοδαπούς επενδυτές, και τα στοιχεία αυτά αφορούν μόνο πέντε αφρικανικές χώρες (Αιθιοπία, Γκάνα, Μαδαγασκάρη, Μάλι και Σουδάν).

ΓΡΆΦΗΜΆ 3

ΕΤΗΣΙΕΣΆΝΆΛΗΨΕΙΣΎΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝΓΙΆΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗΣΤΟΠΛΆΙΣΙΟΤΗΣ ΕΠΙΣΗΜΗΣΆΝΆΠΤΎΞΙΆΚΗΣΒΟΗΘΕΙΆΣ(ΕΆΒ):ΣΎΝΟΛΙΚΕΣΤΆΣΕΙΣΚΆΙΜΕΡΙΔΙΟΠΟΎ ΧΟΡΗΓΕΙΤΆΙΣΤΗΓΕΩΡΓΙΆ

Πηγή: Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης.

0

500

1 000

1 500

2 000

2 500

3 000

3 500

0 %2 %4 %6 %8 %

10 %12 %14 %16 %18 %

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Μερ

ίδιο

της γ

εωργ

ίας σ

το π

λαίσ

ιοτη

ς ΕΑΒ

για

συγκ

εκρι

μένο

υς το

μείς

εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ

Αναλήψεις υποχρεώσεων στο πλαίσιο της ΕΑΒ γιατη γεωργία σε σταθερά δολάρια ΗΠΑ — κινητός μέσοςόρος σε διετή βάση (δεξιά κλίμακα)

% της ΕΑΒ που χορηγείται στη γεωργία (αριστερή κλίμακα)


13

ΠΡΟΓΡΆΜΜΆΤΆΔΡΆΣΗΣΣΕΔΙΕΘΝΕΣΕΠΙΠΕΔΟ,ΚΆΘΩΣΚΆΙΣΕΕΠΙΠΕΔΟΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆ

8. Τον Νοέμβριο του 1996, η Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για τον Επισιτισμό που πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη ενέκρινε δήλωση και σχέδιο δράσης για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Στην εν λόγω διάσκεψη δόθηκε η υπό-σχεση συνέχισης των προσπαθειών για την εξάλειψη της πείνας σε όλες τις χώρες, με στόχο να μειωθεί στο ήμισυ ο αριθμός των υποσιτιζόμενων αν-θρώπων μέχρι το 2015. Η υψηλή προτεραιότητα που κατέχει η επισιτιστική ασφάλεια στο πρόγραμμα δράσης για την αναπτυξιακή συνεργασία ανα-γνωρίστηκε στον Αναπτυξιακό Στόχο της Χιλιετίας αριθ. 1 (ΑΣΧ1), ο οποίος εγκρίθηκε τον Σεπτέμβριο του 2000 από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών11.

9. Στη δεύτερη τακτική συνέλευση της Αφρικανικής Ένωσης τον Ιούλιο του 2003, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Αφρικής επιδοκίμασαν τη Δήλω-ση του Μαπούτο για τη Γεωργία και την Επισιτιστική Ασφάλεια στην Αφρι-κή. Δεσμεύθηκαν να ενισχύσουν την ανάπτυξη της γεωργίας και συναφών δραστηριοτήτων με προστιθέμενη αξία, την αγροτική ανάπτυξη και την επισιτιστική ασφάλεια σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, καθώς και να χορηγούν το 10 % του εθνικού προϋπολογισμού τους στον τομέα της γεωρ-γίας έως το 2008. Το Γενικό Πρόγραμμα Γεωργικής Ανάπτυξης της Αφρικής (CAADP) αποσκοπεί στην εξάλειψη της πείνας και τη μείωση της φτώχιας μέσω της γεωργίας και θέτει ως ετήσιο στόχο γεωργικής ανάπτυξης το 6 %.

10. Η Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανάπτυξη τον Δεκέμβριο του 200512 (εφεξής «Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη») επέλεξε τη γεωργία, την αγροτική ανά-πτυξη και την επισιτιστική ασφάλεια ως έναν από τους τομείς στους οποίους θα επικεντρωθεί η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ. Όσον αφορά τη γεωργία, επίκεντρο αποτελούν η πρόσβαση στους πόρους (γη, νερό και χρηματοδό-τηση), η ανταγωνιστικότητα σε περιφερειακές και διεθνείς αγορές και η δια-χείριση του κινδύνου, καθώς και η γεωργική έρευνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια, επίκεντρο αποτελούν η πρόληψη, η ανάπτυξη μηχανισμών που αποτελούν «δίχτυ ασφαλείας», η βελτίωση της πρόσβασης στους πόρους, η ποιότητα της διατροφής και η ανάπτυξη ικανοτήτων.

11. Τον Μάρτιο του 2010, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με ένα πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την παροχή βοήθειας στις αναπτυσσόμενες χώρες για την αντιμετώπιση της πρό-κλησης της επισιτιστικής ασφάλειας13. Λαμβάνοντας υπόψη την ανομοιογενή και ανεπαρκή πρόοδο προς την επισιτιστική ασφάλεια και τον ΑΣΧ1, η ανα-κοίνωση αποσκοπεί στον καθορισμό μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης για την ΕΕ και τα κράτη μέλη της όσον αφορά την καταπολέμηση της παγκόσμιας φτώχιας και του υποσιτισμού. Οι στόχοι της είναι οι εξής:

α) επίσπευση της γεωργικής ανάπτυξης, με εστίαση σε οικολογικά αποτελεσματική εντατική γεωργική καλλιέργεια για τους κατόχους μικρών γεωργικών εκμεταλ-λεύσεων και ειδικότερα για τις γυναίκες·

11 Ο ΑΣΧ1 θέτει ως δείκτες για την παρακολούθηση της προόδου το ποσοστό εξάπλωσης των λιποβαρών παιδιών κάτω των πέντε ετών και το ποσοστό του πληθυσμού που δεν καταναλώνει το ελάχιστο επίπεδο θερμίδων. Η επισιτιστική ασφάλεια διαδραματίζει, επίσης, σημαντικό ρόλο όσον αφορά τον ΑΣΧ4 (Μείωση του ποσοστού θνησιμότητας των παιδιών κάτω των πέντε ετών στο ένα τρίτο στο διάστημα 1990-2015) και τον ΑΣΧ5 (Μείωση του ποσοστού θνησιμότητας των μητέρων στο ένα τέταρτο στο διάστημα 1990-2015).

12 Κοινή δήλωση του Συμβουλίου και των αντιπροσώπων των κυβερνήσεων των κρατών μελών συνερχομένων στα πλαίσια του Συμβουλίου, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής, σχετικά με την αναπτυξιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Η ευρωπαϊκή κοινή αντίληψη» (ΕΕ C 46 της 24.2.2006, σ. 1).

13 COM(2010) 127 τελικό της 31ης Μαρτίου 2010.


14


β) βελτίωση της πρόσβασης στα τρόφιμα μέσω της απασχόλησης και βιοποριστι-κών δραστηριοτήτων·

γ) διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών για τη διατροφή, καθώς και καθιέρωση μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των τομέων της γεωργίας, της υγείας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας· και

δ) βελτίωση της πρόληψης και της διαχείρισης κρίσεων, ιδίως καθιερώνοντας, αφενός, στενούς δεσμούς μεταξύ των φορέων που δραστηριοποιούνται στον ανθρωπιστικό και στον αναπτυξιακό τομέα και, αφετέρου, αποτελεσματικά εθνι-κά ή περιφερειακά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.

12. Στην υποσαχάρια Αφρική, η Επιτροπή χρησιμοποίησε από το 1996 τέσσερα βασικά μέσα για τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων στον τομέα της επισιτι-στικής ασφάλειας (βλέπε γράφημα 4):

ΓΡΆΦΗΜΆ 4

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΩΝΒΆΣΙΚΩΝΠΗΓΩΝΧΡΗΜΆΤΟΔΟΤΗΣΗΣΤΗΣΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ(ΠΕΡΙΟΔΟΙΆΝΆΛΗΨΕΩΝΎΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ)

Πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο.

1996 ... 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Κονδύλιο του προϋπολογισμού για τηνεπισιτιστική ασφάλεια 1996-2006

Θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια2007-2013

Επισιτιστική διευκόλυνση2008-2010

ΓΕΩ

ΓΡΑ

ΦΙΚ

Η Β

ΑΣΗ

ΘΕΜ

ΑΤΙΚ

Η Β

ΑΣΗ

2000

-200

7

2008

-201

3

9ο EΤΑ 10ο EΤΑ


15

α) ως γεωγραφικός μηχανισμός, το ΕΤΑ14 αποτελεί το πρωταρχικό πλαίσιο συνερ-γασίας με κάθε υποσαχάρια χώρα. Οι χώρες που λαμβάνουν άμεση στήριξη για την επισιτιστική ασφάλεια είναι εκείνες στις οποίες έχει επιλεγεί η επισιτιστική ασφάλεια, η γεωργία ή η αγροτική ανάπτυξη ως κεντρικός τομέας συνεργασίας στο έγγραφο στρατηγικής ανά χώρα15 και στο εθνικό ενδεικτικό πρόγραμμα (ΕΕΠ). Εκτός των παραπάνω, μπορεί επίσης να χορηγηθεί χρηματοδότηση, μο-λονότι τα ποσά είναι μικρότερα, στο πλαίσιο, αφενός, των μη κεντρικών τομέων που στηρίζει το ΕΤΑ ή, αφετέρου, του επονομαζόμενου «κονδυλίου Β», το οποίο προορίζεται να καλύπτει απρόβλεπτες ανάγκες·

β) τρεις θεματικοί μηχανισμοί χρηματοδοτούνται μέσω του γενικού προϋπολογι-σμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης («γενικός προϋπολογισμός»):

i) κατά τη διάρκεια της περιόδου 1996-2006, καθιερώθηκε κονδύλιο του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια (FSBL)16, με σκοπό να χρηματοδοτούνται τρία βασικά είδη παρεμβάσεων σε επίπεδο χώρας:

— η επισιτιστική βοήθεια, της οποίας οι επιχειρήσεις είναι κατά βάση βραχυπρόθεσμες,

— η μακροπρόθεσμη χρηματοδοτική ή τεχνική συνδρομή για την υποστήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας (π.χ. της παρο-χής σπόρων για σπορά, εργαλείων και άλλων συντελεστών παραγωγής που είναι ουσιαστικής σημασίας για την καλλι-έργεια εδώδιμων ειδών),

— συσ τήματα έγκαιρης προειδοποίησης και συσ τήματα αποθήκευσης,

14 Το ΕΤΑ αποτελεί το κύριο μέσο της ΕΕ για την παροχή αναπτυξιακής βοήθειας στα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (κράτη ΑΚΕ) και στις υπερπόντιες χώρες και εδάφη (ΥΧΕ). Το μέσο χρηματοδοτείται από τα κράτη μέλη. Για περισσότερες λεπτομέρειες όσον αφορά τα ειδικά χαρακτηριστικά του ΕΤΑ βλέπε τα σημεία 2 έως 8 της ετήσιας έκθεσης του Συνεδρίου για το έτος 2010 όσον αφορά τα ΕΤΑ (ΕΕ C 326 της 10.11.2011, σ. 251).

15 Το έγγραφο στρατηγικής ανά χώρα, το οποίο καταρτίζει το οικείο κράτος ΑΚΕ ή ΥΧΕ και η ΕΕ, καταρτίζεται για κάθε περίοδο προγραμματισμού του ΕΤΑ και ορίζει τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές συνεργασίας. Το ΕΣΧ περιλαμβάνει εκτίμηση της κατάστασης στη χώρα και τη στρατηγική αντιμετώπισης που ακολουθεί η ΕΕ, επιλέγοντας κεντρικούς και μη κεντρικούς τομείς, με τους κεντρικούς τομείς να αντικατοπτρίζουν τους σημαντικότερους τομείς στήριξης.

16 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1292/96 του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 1996, σχετικά με την πολιτική και τη διαχείριση της επισιτιστικής βοήθειας και των ειδικών δράσεων στήριξης για την επισιτιστική ασφάλεια (ΕΕ L 166 της 5.7.1996, σ. 1).


16


ii) το θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια, στο πλαί-σιο του μηχανισμού για την αναπτυξιακή συνεργασία17, καλύπτει την περίοδο 2007-2013. Βασικό χαρακτηριστικό του εν λόγω μη-χανισμού είναι ότι επικεντρώνεται σε επίπεδο περιφέρειας, ηπεί-ρου, καθώς και σε παγκόσμιο επίπεδο, με σκοπό να στηρίζει τη γεωργική έρευνα και τεχνολογία, τη βιώσιμη διαχείριση των φυσι-κών πόρων και οικοσυστημάτων, να ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των πληροφοριών/συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια και την ανάπτυξη στρατηγικών αποτελεσματικής ανταπόκρισης, καθώς και να αξιοποιεί το δυνα-μικό που προσφέρουν για την επισιτιστική ασφάλεια οι προσεγ-γίσεις σε επίπεδο ηπείρου και περιφέρειας. Είναι, επίσης, δυνατή η παρέμβαση σε επίπεδο χώρας υπό ορισμένες περιστάσεις,

iii) τον Δεκέμβριο του 2008, καθιερώθηκε η επισιτιστική διευκό-λυνση18, για την ταχεία αντιμετώπιση της κρίσης που προκαλεί η αστάθεια των τιμών των τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Οι πρωταρχικοί στόχοι της επισιτιστικής διευκόλυνσης ήταν η αύ-ξηση της γεωργικής παραγωγής, η άμβλυνση των επιπτώσεων της αύξησης των τιμών των τροφίμων στους τοπικούς πληθυσμούς και η ενίσχυση των παραγωγικών δυνατοτήτων και διακυβέρνησης του γεωργικού τομέα με σκοπό την αύξηση της βιωσιμότητας των παρεμβάσεων. Παρέχει στήριξη για τη βελτίωση της πρόσβασης σε γεωργικούς συντελεστές παραγωγής και υπηρεσίες και σε μέ-τρα στο πλαίσιο μηχανισμών ασφαλείας.

13. Όπως δεικνύεται στο γράφημα 5 κατωτέρω, τα κονδύλια για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική για την περίοδο 2002-2010 στο πλαίσιο των τεσσάρων μηχανισμών που αναφέρονται στο σημείο 12 ανέρχονται σε 3 177 εκατομμύρια ευρώ.

17 Κανονισμός (EΚ) αριθ. 1905/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού χρηματοδότησης της αναπτυξιακής συνεργασίας (ΕΕ L 378 της 27.12.2006, σ. 41).

18 Κανονισμός (EΚ) αριθ. 1337/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Δεκεμβρίου 2008, για τη θέσπιση διευκόλυνσης για την ταχεία αντιμετώπιση των διογκούμενων τιμών των τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες (ΕΕ L 354 της 31.12.2008, σ. 1).

ΓΡΆΦΗΜΆ 5

ΒΟΗΘΕΙΆΤΗΣΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗΚΆΤΆΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ2002-2010


26 %

35 %7 %

16 %

16 %

Σύνολο — 3 177 εκατομμύρια ευρώ

9o ETA — 839 εκατομμύρια ευρώ

10ο EΤΑ — 1 098 εκατομμύρια ευρώ

Θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστικήασφάλεια — 222 εκατομμύρια ευρώ

Επισιτιστική διευκόλυνση — 513 εκατομμύρια ευρώ

Κονδύλιο του προϋπολογισμού για τηνεπισιτιστική ασφάλεια — 505 εκατομμύρια ευρώ


17

14. Με τον έλεγχό του, το Συνέδριο επιδίωξε να αξιολογήσει την αποτελεσμα-τικότητα της αναπτυξιακής βοήθειας της ΕΕ όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική, περιοχή στην οποία η επισιτιστική ασφά-λεια αποτελεί ιδιαίτερα σοβαρό θέμα (βλέπε σημεία 4 έως 6). Ο έλεγχος επικεντρώθηκε σε δύο βασικά ερωτήματα:

α) Είναι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια συναφής προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των χωρών;

β) Είναι αποτελεσματικές οι παρεμβάσεις της ΕΕ;

15. Ο έλεγχος επικεντρώθηκε στην άμεση στήριξη της ΕΕ για την ανάπτυξη όσον αφορά τις τρεις διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας, ήτοι τη διαθεσιμό-τητα τροφίμων, την πρόσβαση στα τρόφιμα και την κατανάλωση τροφίμων κατά την περίοδο 2002-2010. Επικεντρώθηκε σε παρεμβάσεις που αφορού-σαν τη στήριξη σε επίπεδο χώρας, στο πλαίσιο των τεσσάρων γεωγραφικών και θεματικών μηχανισμών που αναφέρονται στο σημείο 12. Ο έλεγχος δεν περιλάμβανε εξέταση των κατωτέρω:

α) κατά πόσον η επισιτιστική ασφάλεια ενσωματώθηκε σε παρεμβάσεις σε άλλους τομείς (όπως η υγεία, η εκπαίδευση, η ύδρευση και η αποχέτευση, η ειρήνη και η σταθερότητα ή το εμπόριο)·

β) παρεμβάσεις σε επίπεδο περιφέρειας, ηπείρου, καθώς και σε παγκόσμιο επίπεδο· και

γ) βοήθεια σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και ανθρωπιστική βοήθεια.

16. Ο έλεγχος διενεργήθηκε μεταξύ του Μαΐου 2010 και του Απριλίου 2011. Περιλάμβανε τα εξής:

α) εξέταση των εγγράφων πολιτικής και συνομιλίες με υπαλλήλους της Επιτροπής στις Βρυξέλλες·

β) εξέταση του σχεδιασμού και της εφαρμογής του θεματικού προγράμματος για την επισιτιστική ασφάλεια και της διευκόλυνσης για την επισιτιστική ασφάλεια19·

γ) επισκέψεις σε τρεις χώρες στις οποίες η επισιτιστική ασφάλεια, η γεωργία και/ή η αγροτική ανάπτυξη αποτελούσαν κεντρικό τομέα στο πλαίσιο τόσο του ένα-του όσο και του δέκατου ΕΤΑ: Αιθιοπία, Μαλάουι και Ρουάντα. Κατά τη διάρκεια των εν λόγω επισκέψεων, οι ελεγκτές του Συνεδρίου συνομίλησαν με υπαλλή-λους των αντιπροσωπειών της ΕΕ, εκπροσώπους των εθνικών αρχών, λοιπούς χορηγούς βοήθειας, ΜΚΟ και δικαιούχους. Επίσης, εξέτασαν 22 παρεμβάσεις με σκοπό να αξιολογήσουν κατά πόσον, αφενός, είναι συναφείς με τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των δικαιούχων και, αφετέρου, είχαν επιτύχει ή ήταν πιθανό να επιτύχουν τους στόχους τους. Οι παρεμβάσεις βαθμολογήθηκαν με βάση τη μεθοδολογία της Επιτροπής για την παρακολούθηση που είναι προσανατολι-σμένη στα αποτελέσματα (ROM) (βλέπε παράρτημα V)·

19 Όσον αφορά το θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια, βλέπε την ειδική έκθεση του Συνεδρίου αριθ. 2/2003 σχετικά με την εφαρμογή της πολιτικής της επισιτιστικής ασφάλειας στις αναπτυσσόμενες χώρες που χρηματοδοτείται από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 93 της 17.4.2003, σ. 1).

ΕΜΒΕΛΕΙΑ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ


18


δ) εξέταση μέσω εγγράφων των στρατηγικών συνεργασίας της ΕΕ για την επισι-τιστική ασφάλεια σε τρεις άλλες χώρες στις οποίες η επισιτιστική ασφάλεια, η γεωργία και/ή η αγροτική ανάπτυξη αποτελούσαν κεντρικό τομέα στο πλαίσιο τόσο του ένατου όσο και του δέκατου ΕΤΑ: Μπουρούντι, Ερυθραία και Νίγηρας·

ε) εξέταση της στήριξης της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια σε δέκα χώρες, οι οποίες αντιμετωπίζουν, επίσης, χρόνια επισιτιστική ανασφάλεια, αλλά στις οποίες η επισιτιστική ασφάλεια, η γεωργία και/ή η αγροτική ανάπτυξη δεν αποτελού-σαν κεντρικό τομέα στο πλαίσιο τόσο του ένατου όσο και του δέκατου ΕΤΑ: Μποτσουάνα, Καμερούν, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Γκάμπια, Λεσόθο, Λι-βερία, Μάλι, Σουαζιλάνδη, Τανζανία και Ζάμπια.

17. Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται οι χρηματοδοτήσεις της ΕΕ για την αναπτυξι-ακή βοήθεια σχετικά με την επισιτιστική ασφάλεια από το 2002 έως το 2010, στο πλαίσιο των τεσσάρων μηχανισμών που αναφέρονται στο σημείο 12 στις 16 χώρες του ελεγκτικού δείγματος.


19

ΠΙΝΆΚΆΣ 1

ΆΝΆΠΤΎΞΙΆΚΗΒΟΗΘΕΙΆΤΗΣΕΕΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΚΆΤΆΤΗΝΠΕΡΙΟΔΟ2002-2010,ΣΤΙΣ16ΧΩΡΕΣΤΟΎΕΛΕΓΚΤΙΚΟΎΔΕΙΓΜΆΤΟΣ

(εκατομμύρια ευρώ)

Χώρα 9ο ΕΤΑ 10ο ΕΤΑ

Κονδύλιο του προϋπολογισμού για την επισιτι-στική ασφάλεια

Επισιτιστική διευκόλυνση

Θεματικό πρόγραμμα για

την επισιτιστική ασφάλεια

Λοιπά κονδύλια του

προϋπολογισμούΣύνολο

Χώρες στις οποίες η στήριξη για την επισιτιστική ασφάλεια πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ενός κεντρικού τομέα σχετικά με το 9ο και 10ο ΕΤΑ

Αιθιοπία 78,0 146,2 36,2 44,6 2,2 3,7 310,9

Μαλάουι 76,3 62,0 63,7 18,5 3,3 - 223,8

Νίγηρας 53,1 39,4 21,8 19,6 - 4,9 138,8

Ρουάντα 64,0 40,0 4,4 15,6 - 12,1 136,2

Μπουρούντι 74,8 6,1 9,2 14,4 9,1 3,0 116,6

Ερυθραία 7,9 4,9 20,4 13,6 6,3 13,6 66,6

Χώρες στις οποίες η στήριξη για την επισιτιστική ασφάλεια δεν πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο ενός κεντρικού τομέα σχετικά με το 9ο και 10ο ΕΤΑ

Λαϊκή Δημοκρα-τία του Κονγκό

34,7 - 26,3 39,8 21,6 2,3 124,8

Ζάμπια 16,6 26,6 4,3 15,4 2,0 - 64,9

Μάλι 1,8 20,5 8,0 26,3 0,1 2,0 58,7

Λιβερία - 22,7 5,7 14,1 8,0 2,7 53,3

Τανζανία 8,0 5,0 - 31,7 - - 44,6

Καμερούν 10,4 18,7 - 2,5 - 1,3 32,9

Σουαζιλάνδη 25,7 0,9 - - - 3,0 29,6

Γκάμπια - 2,6 - 5,5 - - 8,1

Λεσόθο 2,0 - - 5,4 - - 7,4

Μποτσουάνα 4,0 - - - - - 4,0

ΣΥΝΟΛΟ 457,2 395,7 200,0 266,9 52,6 48,7 1 421,1



20


ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

ΗΆΝΆΠΤΎΞΙΆΚΗΒΟΗΘΕΙΆΤΗΣΕΕΓΙΆΤΗΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΕΙΝΆΙΣΎΝΆΦΗΣΠΡΟΣΤΙΣΆΝΆΓΚΕΣ,ΟΦΕΙΛΕΙΩΣΤΟΣΟΝΆΆΚΟΛΟΎΘΕΙΜΙΆ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

18. Η ενότητα αυτή πραγματεύεται το ερώτημα κατά πόσον η αναπτυξιακή βο-ήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια είναι συναφής προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των χωρών. Το Συνέδριο εξέτασε κατά πόσον:

α) οι στρατηγικές συνεργασίας στο πλαίσιο του ΕΤΑ λαμβάνουν υπόψη την κα-τάσταση που επικρατεί στις υπό εξέταση χώρες όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια·

β) η Επιτροπή χρησιμοποιεί το θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια και την επισιτιστική διευκόλυνση συμπληρωματικά προς το ΕΤΑ· και

γ) οι παρεμβάσεις της ΕΕ είναι συναφείς προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των χωρών.

ΗΕΠΙΤΡΟΠΗ,ΜΟΛΟΝΟΤΙΕΠΙΚΕΝΤΡΩΘΗΚΕΣΤΙΣΣΧΕΤΙΚΕΣΧΩΡΕΣ,ΔΕΝΕΛΆΒΕΕΠΆΡΚΩΣΎΠΟΨΗΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΚΆΤΆΤΟΝΣΧΕΔΙΆΣΜΟΤΩΝΣΤΡΆΤΗΓΙΚΩΝΣΎΝΕΡΓΆΣΙΆΣΣΤΟΠΛΆΙΣΙΟΤΟΎΕΤΆΓΙΆΆΛΛΕΣΧΩΡΕΣΠΟΎΆΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΎΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆ

19. Στον πίνακα 2 κατωτέρω παρουσιάζεται η κατάσταση που επικρατεί ως προς την πείνα, καθώς και η εξέλιξη όσον αφορά την επίτευξη του ΑΣΧ1 στις χώ-ρες της υποσαχάριας Αφρικής. Στον πίνακα σημειώνονται επίσης οι χώρες στις οποίες η άμεση αναπτυξιακή βοήθεια υπέρ της επισιτιστικής ασφάλειας παρασχέθηκε από τους κεντρικούς τομείς του ένατου και δέκατου ΕΤΑ, ήτοι της επισιτιστικής ασφάλειας, της γεωργίας και/ή της αγροτικής ανάπτυξης.

20. Για την περίοδο 1996-2006 το κονδύλιο του προϋπολογισμού για την επισι-τιστική ασφάλεια προοριζόταν ως το κύριο μέσο που θα είχε στη διάθεσή της η Επιτροπή προκειμένου να παράσχει τη βοήθεια της ΕΕ στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας και το 80 % περίπου της χρηματοδότησης που παρασχέθηκε στο πλαίσιο του εν λόγω κονδυλίου του προϋπολογισμού δι-οχετεύθηκε μέσω συμφωνιών χρηματοδότησης οι οποίες συνήφθησαν με τις εθνικές κυβερνήσεις20. Παράλληλα, ωστόσο, ορισμένες χώρες δικαιούχοι βοήθειας στο πλαίσιο του εν λόγω κονδυλίου του προϋπολογισμού είχαν επίσης περιλάβει την επισιτιστική ασφάλεια ή κάποιον συναφή τομέα ως κεντρικό τομέα στο εθνικό έγγραφο στρατηγικής και, ως εκ τούτου, έλαβαν επίσης σημαντική χρηματοδότηση από το ΕΤΑ.

20 Παράρτημα III του θεματικού εγγράφου στρατηγικής και του πολυετούς ενδεικτικού προγράμματος 2007-2010 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έγγραφο C/2007/1924 της 4ης Μαΐου 2007). Η υπόλοιπη χρηματοδότηση παρασχέθηκε μέσω ΜΚΟ (15 %) και διεθνών οργανώσεων (5 %).


21

ΠΙΝΆΚΆΣ2

ΚΕΝΤΡΙΚΟΙΤΟΜΕΙΣΤΗΣΣΎΝΕΡΓΆΣΙΆΣΤΗΣΕΕΟΣΟΝΆΦΟΡΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΟΠΛΆΙΣΙΟΤΟΎΕΝΆΤΟΎΚΆΙΤΟΎΔΕΚΆΤΟΎΕΤΆΚΆΙΚΆΤΆΣΤΆΣΗΩΣΠΡΟΣΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ

ΧώραΥποσιτιζόμενος πληθυσμός

GHI 2010Εξέλιξη ως προς

τον ΑΣΧ1Κεντρικός τομέας

9ο ΕΤΑΚεντρικός τομέας

10ο ΕΤΑεκατομμύρια %

Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό

41,9 69 Άκρως ανησυχητική Εκτός πορείας Γεωργία -

Αιθιοπία 31,6 41 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΕΑ ΑΑ-ΕΑ

Τανζανία 13,7 34 Ανησυχητική Εκτός πορείας - -

Κένυα 11,2 31 Σοβαρή Καθυστέρηση ΑΑ Γεωργία-ΑΑ

Νιγηρία 9,2 6 Σοβαρή Επιτεύχθηκε - -

Σουδάν 8,8 22 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΕΑ -

Μοζαμβίκη 8,1 38 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΕΑ-Γεωργία Γεωργία-ΑΑ

Αγκόλα 7,1 41 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΕΑ ΑΑ

Ουγκάντα 6,1 21 Σοβαρή Εκτός πορείας ΑΑ ΑΑ

Ζάμπια 5,2 43 Ανησυχητική Εκτός πορείας - -

Μπουρούντι 4,7 62 Άκρως ανησυχητική Εκτός πορείας ΑΑ Αποκατάσταση-ΑΑ

Μαδαγασκάρη 4,5 25 Ανησυχητική Εκτός πορείας ΑΑ ΑΑ-Γεωργία-EΑ

Καμερούν 3,9 21 Σοβαρή Στη σωστή πορεία - -

Μαλάουι 3,9 28 Σοβαρή Στη σωστή πορεία ΑΑ Γεωρία-ΕΑ

Τσαντ 3,8 37 Άκρως ανησυχητική Στη σωστή πορεία - -

Ζιμπάμπουε 3,7 30 Ανησυχητική Καθυστέρηση - -

Ρουάντα 3,1 34 Ανησυχητική Καθυστέρηση ΑΑ ΑΑ

Ερυθραία 3,0 64 Άκρως ανησυχητική Καθυστέρηση - ΕΑ

Ακτή Ελεφαντοστού 2,8 14 Σοβαρή Καθυστέρηση ΑΑ -

Νίγηρας 2,7 20 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΑΑ-ΕΑ ΑΑ

Σενεγάλη 2,0 17 Σοβαρή Καθυστέρηση - -

Τόγκο 1,8 30 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία - -

Σιέρρα Λεόνε 1,8 35 Ανησυχητική Καθυστέρηση - -

Κεντροαφρικανική Δημοκρατία

1,7 40 Ανησυχητική Καθυστέρηση - -

Γουινέα 1,6 17 Σοβαρή Καθυστέρηση - -

Αύξηση / επιδείνωση / εκτός πορείας ΕΑ: Επισιτιστική ασφάλεια

Μείωση / βελτίωση ΑΑ: Αγροτική ανάπτυξη

Δεν υπήρξε αύξησηGHI: Global Hunger Index (παγκόσμιος δείκτης για την πείνα )


22


ΠΙΝΆΚΆΣ2

ΚΕΝΤΡΙΚΟΙΤΟΜΕΙΣΤΗΣΣΎΝΕΡΓΆΣΙΆΣΤΗΣΕΕΟΣΟΝΆΦΟΡΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΟΠΛΆΙΣΙΟΤΟΎΕΝΆΤΟΎΚΆΙΤΟΎΔΕΚΆΤΟΎΕΤΆΚΆΙΚΆΤΆΣΤΆΣΗΩΣΠΡΟΣΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΝΆΣΦΆΛΕΙΆΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗ

ΧώραΥποσιτιζόμενος πληθυσμός

GHI 2010Εξέλιξη ως προς

τον ΑΣΧ1Κεντρικός τομέας

9ο ΕΤΑΚεντρικός τομέας

10ο ΕΤΑεκατομμύρια %

Μάλι 1,5 12 Σοβαρή Επιτεύχθηκε - -

Γκάνα 1,2 5 Σοβαρή Επιτεύχθηκε ΑΑ -

Μπουρκίνα Φάσο 1,2 9 Ανησυχητική Στη σωστή πορεία ΕΑ -

Λιβερία 1,2 33 Ανησυχητική Εκτός πορείας - -

Μπενίν 1,0 12 Σοβαρή Στη σωστή πορεία - -

Μποτσουάνα 0,5 25 Σοβαρή Εκτός πορείας - -

Kονγκό 0,5 15 Σοβαρή Καθυστέρηση - -

Ναμίμπια 0,4 19 Σοβαρή Στη σωστή πορεία ΑΑ ΑΑ

Λεσόθο 0,3 14 Σοβαρή Καθυστέρηση - -

Γκάμπια 0,3 19 Σοβαρή Εκτός πορείας ΑΑ -

Σουαζιλάνδη 0,2 18 Σοβαρή Εκτός πορείας - -

Μαυριτανία 0,2 7 Σοβαρή Στη σωστή πορεία - -

Μαυρίκιος 0,1 5 Μέτρια Στη σωστή πορεία - -

Πράσινο Ακρωτήριο Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Κομόρες Δεν υπάρχουν στοιχεία Ανησυχητική Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Τζιμπουτί Δεν υπάρχουν στοιχεία Ανησυχητική Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Ισημερινή Γουινέα Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Γουινέα Μπισσάου Δεν υπάρχουν στοιχεία Ανησυχητική Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Σάο Τομέ και Πρίνσιπε

Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Σεϋχέλλες Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Σομαλία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Νότια Αφρική Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία Δεν υπάρχουν στοιχεία - -

Αύξηση / επιδείνωση / εκτός πορείας ΕΑ: Επισιτιστική ασφάλεια

Μείωση / βελτίωση ΑΑ: Αγροτική ανάπτυξη

Δεν υπήρξε αύξησηGHI: Global Hunger Index (παγκόσμιος δείκτης για την πείνα )

Πηγή: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο βάσει στοιχείων από το έγγραφο «State of Food Insecurity in the World 2010» («Κα-τάσταση της επισιτιστικής ανασφάλειας στον κόσμο το 2010»), τον παγκόσμιο δείκτη για την πείνα (Global Hunger index) για το 2010, το έγγραφο «Progress on MDG 1» («Πρόοδος ως προς τον ΑΣΧ1») του FAO, καθώς και τα ΕΣΧ για το ένατο και το δέκατο ΕΤΑ. http://www.fao.org/fileadmin/templates/es/Hunger_Portal/MDG_Progress_per_country.pdf


23

21. Από το 2007, η προσέγγιση που εφαρμόζεται είναι ότι η προερχόμενη από την ΕΕ χρηματοδότηση για την επισιτιστική ασφάλεια σε εθνικό επίπεδο πρέπει να προέρχεται από τα γεωγραφικά μέσα, ήτοι το ΕΤΑ στην περίπτω-ση των χωρών της υποσαχάριας Αφρικής. Οι χώρες οφείλουν να εντάσσουν τις πολιτικές τους στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας στο συνολικό εθνικό σχέδιο ανάπτυξης, ενώ στόχος της Επιτροπής είναι να κατευθύνει τη στρατηγική παρέμβασής της σε εθνικό επίπεδο μάλλον μέσω ενός εγγρά-φου σχεδιασμού, ήτοι του ΕΣΧ, παρά με μια σειρά αποσπασματικών μέσων. Η προσέγγιση αυτή απηχεί μια σύσταση η οποία περιλαμβάνεται στην ειδική έκθεση αριθ. 2/2003 του Συνεδρίου σχετικά με την εφαρμογή της πολιτικής της επισιτιστικής ασφάλειας στις αναπτυσσόμενες χώρες που χρηματοδο-τείται από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης21.

22. Όπως φαίνεται στον πίνακα 2, η επισιτιστική ασφάλεια περιλαμβανόταν πά-ντοτε στη στρατηγική συνεργασίας του ΕΤΑ σε έντεκα χώρες, στο πλαίσιο τόσο του ένατου όσο και του δέκατου ΕΤΑ. Η έμφαση αυτή είναι δικαιολο-γημένη, δεδομένου ότι οι εν λόγω χώρες συγκαταλέγονται σε αυτές με τον μεγαλύτερο πληθυσμό υποσιτιζομένων, ενώ, βάσει του παγκόσμιου δείκτη για την πείνα, η κατάσταση στις περισσότερες από αυτές χαρακτηρίζεται «ανησυχητική» έως «άκρως ανησυχητική»22. Επιπλέον, σχεδόν οι μισές από αυτές έχουν καθυστερήσει ή έχουν παρεκκλίνει της πορείας όσον αφορά την επίτευξη του ΑΣΧ1.

23. Ωστόσο, στον πίνακα αυτό φαίνεται επίσης ότι η επισιτιστική ασφάλεια, η γε-ωργία και η αγροτική ανάπτυξη έχουν επιλεγεί ως κεντρικοί τομείς λιγότερο συχνά στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ (12 χώρες) από ό,τι στο πλαίσιο του ένατου (17 χώρες). Η εξέλιξη αυτή δεν συμβαδίζει με την κρίσιμη κατάσταση όσον αφορά τον ΑΣΧ1, ο οποίος συγκαταλέγεται στους ΑΣΧ με τη μεγαλύ-τερη παρέκκλιση από την πορεία τους, και την αυξημένη προτεραιότητα την οποία όφειλε να αναγνωρίσει το ΕΤΑ στην επισιτιστική ασφάλεια όταν αποφασίστηκε να μην παρέχεται πλέον βοήθεια σε εθνικό επίπεδο από το κονδύλιο του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια.

24. Σε ορισμένες χώρες όπως η Δημοκρατία του Κονγκό, το Σουδάν, το Τσαντ, η Ζιμπάμπουε, η Σιέρρα Λεόνε και η Λιβερία, η βοήθεια της ΕΕ για την επισι-τιστική ασφάλεια διοχετεύθηκε κυρίως μέσω του θεματικού προγράμματος για την επισιτιστική ασφάλεια. Οι χώρες αυτές θεωρείται ότι πλήττονται από παρατεταμένη κρίση και σκοπός του θεματικού προγράμματος είναι να υπο-στηρίζει τη διαδικασία «σύvδεσης της αρωγής, της απoκατάστασης και της αvάπτυξης (ΣΑΑΑ)» ή να παρεμβαίνει σε χώρες όπου το γεωγραφικό μέσο δεν λειτουργεί σωστά λόγω εξαιρετικών περιστάσεων (βλέπε σημεία 29 και 30).

21 ΕΕ C 93 της 17.4.2003, σ. 1.

22 Ο παγκόσμιος δείκτης για την πείνα (Global Hunger Index, GHI) αποτελεί πολυδιάστατο στατιστικό εργαλείο το οποίο αναπτύχθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για τις Επισιτιστικές Πολιτικές (International Food Policy Research Institute, IFPRI) και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση μιας χώρας. Συνδυάζει τρεις εξίσου σταθμισμένους δείκτες: i) την αναλογία των υποσιτιζομένων ως ποσοστό του συνολικού πληθυσμού, ii) το ποσοστό των λιποβαρών παιδιών κάτω των πέντε ετών και iii) το ποσοστό της θνησιμότητας παιδιών κάτω των πέντε ετών. Οι χώρες κατατάσσονται σε κλίμακα 100 βαθμίδων, με το 0 να αποτελεί την καλύτερη βαθμολογία («δεν υπάρχει πείνα») και το 100 τη χειρότερη, μολονότι στην πραγματικότητα η βαθμολογία δεν φθάνει καμία από τις δύο αυτές ακραίες τιμές. Οι τιμές που είναι κατώτερες του 5,0 αντιστοιχούν σε χαμηλό βαθμό πείνας, οι τιμές μεταξύ 5,0 και 9,9 μέτριο βαθμό, οι τιμές μεταξύ 10,0 και 19,9 υποδηλώνουν την ύπαρξη σοβαρού προβλήματος, οι τιμές μεταξύ 20,0 και 29,9 είναι ανησυχητικές και οι τιμές από το 30,0 και άνω είναι άκρως ανησυχητικές.


24


23 Ιδιαίτερα από την Παγκόσμια Τράπεζα, τον FAO, το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης, καθώς και από την Επιτροπή η οποία αναφέρει ότι η μείωση του μεριδίου που λαμβάνει η γεωργία από τις δημόσιες ενισχύσεις για την ανάπτυξη και η χαμηλότερη κατάταξή της στη σειρά των προτεραιοτήτων των αναπτυσσόμενων χωρών συνέβαλαν στην επιδείνωση της κατάστασης («Food security: understanding and meeting the challenge of poverty» (Επισιτιστική ασφάλεια: κατανόηση και αντιμετώπιση του προβλήματος της φτώχιας, σ. 5, Οκτώβριος 2009).

25. Πολλές άλλες χώρες, ωστόσο, οι οποίες δεν βρίσκονται μεν σε αυτή την κατάσταση, αλλά πλήττονται από χρόνια επισιτιστική ανασφάλεια και έχουν παρεκκλίνει της πορείας ή έχουν καθυστερήσει όσον αφορά την επίτευξη του ΑΣΧ1, έλαβαν ελάχιστη ή και καθόλου αναπτυξιακή βοήθεια από την ΕΕ στον τομέα αυτό. Αυτό ισχύει, λόγου χάριν, στην περίπτωση της Τανζανίας, της Ζάμπια, της Μποτσουάνα, του Λεσόθο, της Γκάμπια και της Σουαζιλάνδης. Ο επιμερισμός των καθηκόντων αυτών με άλλους αναπτυξιακούς εταίρους δεν συνιστά ικανή δικαιολογία, καθώς γίνεται ευρέως αποδεκτό23 ότι η γεωρ-γία και η διατροφή δεν τυγχάνουν επαρκούς προσοχής και χρηματοδότησης από την κοινότητα των χορηγών βοήθειας.

26. Το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή δεν φέρει την αποκλειστική ευθύνη όσον αφορά τον καθορισμό της στρατηγικής συνεργασίας στο πλαίσιο του ΕΤΑ και την επιλογή των παρεμβάσεων, ενέργειες οι οποίες πρέπει να γίνονται σε συνεργασία με τη χώρα-εταίρο και σε συντονισμό και συμπληρωματικότη-τα με άλλους αναπτυξιακούς εταίρους. Ωστόσο, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι η Επιτροπή δεν έδωσε την απαιτούμενη σημασία στην επισιτιστική ασφάλεια κατά τη χάραξη της στρατηγικής συνεργασίας για το ΕΤΑ στις χώρες που αναφέρονται στο σημείο 25, και ιδίως στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ. Όπως αναφέρεται στην ειδική έκθεση αριθ. 2/2003 (σημείο 90), το Συνέδριο θεωρεί ότι τα ΕΣΧ πρέπει να περιλαμβάνουν ρητά την έννοια της επισιτιστικής ασφά-λειας. Αυτό δεν ισχύει για τα έγγραφα στρατηγικής των προαναφερόμενων χωρών, τα οποία δεν περιέχουν κατάλληλη αξιολόγηση της κατάστασης της επισιτιστικής ανασφάλειας, των αιτίων της και των αναγκών της χώρας όσον αφορά και τις τρεις διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας (βλέπε πλαίσιο 1).

ΠΛΆΙΣΙΟ 1

ΆΚΆΤΆΛΛΗΛΕΣΟΙΆΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΝΠΛΕΙΟΝΟΤΗΤΆΤΩΝΕΣΧ

Από τα δέκα ΕΣΧ που εξετάστηκαν, δύο (Ζάμπια και Δημοκρατία του Κονγκό) δεν αναφέρουν την ανησυχητική και άκρως ανησυχητική κατάσταση στην οποία βρίσκονται αντίστοιχα οι οικείες χώρες από άποψη επισιτιστικής ασφάλειας. Η σημασία της γεωργίας για τα αγροτικά εισοδήματα υπογραμμίζεται σε πολλά ΕΣΧ, χωρίς ωστόσο να γίνεται σύνδεση με την επισιτιστική ασφάλεια, προκειμένου να καθοριστούν τα βασικά στρατηγικά ζητήματα που αφορούν τα προβλήματα της διαθεσιμότητας τροφίμων, ο βαθμός στον οποίο τα νοικοκυριά έχουν την οι-κονομική δυνατότητα να καλύψουν βασικές επισιτιστικές ανάγκες, καθώς και ο αντίκτυπος της ανεπάρκειας των καλλιεργούμενων εδώδιμων ειδών στη διατροφική κατάσταση. Ενώ όλα τα ΕΣΧ περιέχουν ενότητα με ανάλυση της φτώχιας, μόνο δύο (Λεσόθο και Μάλι) περιέχουν εκτίμηση του αντικτύπου της φτώχιας στην πρόσβαση σε είδη σίτισης. Όσον αφορά τη διατροφή, το ποσοστό των υποσιτιζομένων κάτω των πέντε ετών αναφέρεται μόνο σε τρία ΕΣΧ (Μάλι, Τανζανία και Ζάμπια). Οι ανάγκες και οι προτεραιότητες ως προς την επισιτιστική ασφάλεια αναφέρονται σπάνια, ενώ μόνο δύο ΕΣΧ (Λιβερία και Μάλι) περιγράφουν τις δράσεις που απαιτούνται για τη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας της οικείας χώρας.


25

27. Κατά τη συνάντηση υψηλού επιπέδου στο πλαίσιο της γενικής συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2010, ο πρόεδρος Barroso ανήγ-γειλε ότι η ΕΕ είχε δρομολογήσει πρωτοβουλία ΑΣΧ, ύψους ενός δισεκα-τομμυρίου ευρώ, χρηματοδοτούμενη από μη διατεθέντα αποθέματα του ΕΤΑ, προκειμένου να διευκολυνθεί, στις χώρες ΑΚΕ, η πρόοδος εκείνων των ΑΣΧ που απέχουν τα μέγιστα από την επίτευξή τους, συμπεριλαμβανομένου του ΑΣΧ124. Αυτή η εκ νέου έμφαση στην επισιτιστική ασφάλεια είναι μεν σκόπιμη, επιβεβαιώνει ωστόσο ότι υπήρχε περιθώριο να της αναγνωριστεί μεγαλύτερη προτεραιότητα κατά τον προγραμματισμό του δέκατου ΕΤΑ.

24 Η χρηματοδότηση αυτή προορίζεται για τις πλέον συνεπείς χώρες με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Η πρωτοβουλία των ΑΣΧ περιλαμβάνει δύο συνιστώσες: μία ύψους 300 εκατομμυρίων ευρώ προοριζόμενη για τις χώρες που παρουσιάζουν «καλές επιδόσεις», βάσει των αποτελεσμάτων της ενδιάμεσης αξιολόγησης των ΕΣΧ στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ, και μία δεύτερη ύψους 700 εκατομμυρίων ευρώ ανοικτή σε όλες τις χώρες που εμπίπτουν στο ΕΤΑ.


26


ΜΟΛΟΝΟΤΙΤΟΘΕΜΆΤΙΚΟΠΡΟΓΡΆΜΜΆΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆΣΎΜΠΛΗΡΩΝΕΙΙΚΆΝΟΠΟΙΗΤΙΚΆΤΟΕΤΆ,ΎΠΆΡΧΟΎΝΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙΣΤΟΝΣΧΕΔΙΆΣΜΟΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΔΙΕΎΚΟΛΎΝΣΗΣΛΟΓΩΤΗΣΣΎΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗΣΆΣΤΆΘΕΙΆΣΤΩΝΤΙΜΩΝΤΩΝΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΘΕΜΆΤΙΚΟΠΡΟΓΡΆΜΜΆΓΙΆΤΗΝΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΆΣΦΆΛΕΙΆ

28. Το πεδίο εφαρμογής που αναγνωρίστηκε στο θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια είναι μικρότερο από ό,τι εκείνο του παλαιότερου κον-δυλίου του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια, γεγονός το οποίο βελτιώνει τη συνάφεια μεταξύ των μέσων εξωτερικής βοήθειας που διαθέτει η ΕΕ, ιδίως δε τη συμπληρωματικότητα με το ΕΤΑ. Το κύριο χαρακτηριστι-κό της νέας προσέγγισης που χρησιμοποιήθηκε για το θεματικό πρόγραμ-μα ήταν η επικέντρωσή του στο περιφερειακό, ηπειρωτικό και παγκόσμιο επίπεδο.

29. Η βασική εφαρμογή του θεματικού προγράμματος σε επίπεδο χωρών ήταν η υποστήριξη της διαδικασίας «σύνδεσης της αρωγής, της αποκατάστασης και της ανάπτυξης (ΣΑΑΑ)» στις διάφορες χώρες, προκειμένου να συμπληρώ-νονται οι επιχειρήσεις παροχής βοήθειας της ΓΔ Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας (ΓΔ ECHO) και να δημιουργηθεί γέφυρα για μελλοντι-κές αναπτυξιακές παρεμβάσεις (λόγου χάριν, Σουδάν, Σιέρρα Λεόνε). Το θεμα-τικό πρόγραμμα συνιστά μια περισσότερο ευέλικτη πηγή χρηματοδότησης σε σύγκριση με τα ΕΣΧ που προβλέπει το ΕΤΑ, τα οποία έχουν μακροπρόθεσμο πλαίσιο προγραμματισμού και συνήθως μικρό περιθώριο αναθεώρησης της στρατηγικής κατά τη διαδικασία της ενδιάμεσης αξιολόγησης.

30. Επιπλέον, το θεματικό πρόγραμμα παρεμβαίνει σε χώρες που επίσης πλήτ-τονται από ιδιαίτερη επισιτιστική ανασφάλεια αλλά στις οποίες, επειδή το ΕΤΑ δεν λειτουργεί σωστά λόγω των πολιτικών συνθηκών, δεν κατέστη δυ-νατόν να καταρτιστεί ΕΣΧ (παραδείγματος χάριν, Σομαλία και Ζιμπάμπουε), ή στις οποίες, στην πραγματικότητα, η εθνική κυβέρνηση δεν ασκεί εξουσία εφ’ όλης της επικράτειας (λόγου χάριν, Δημοκρατία του Κονγκό).

31. Για την περίοδο εφαρμογής 2011-2013 του πολυετούς ενδεικτικού προγράμ-ματος25, το θεματικό πρόγραμμα ανέλαβε έναν νέο συμπληρωματικό ρόλο σε επίπεδο χώρας. Χρησιμοποιείται για την παροχή πρόσθετης χρηματοδότησης σε ορισμένες χώρες που πλήττονται μεν από χρόνια επισιτιστική ανασφάλεια αλλά οι οποίες δεν έχουν επιλέξει την επισιτιστική ασφάλεια ως κεντρικό το-μέα στο πλαίσιο του δέκατου ΕΤΑ. Η Επιτροπή είναι πλέον έτοιμη να διαθέσει χρηματοδότηση από το θεματικό πρόγραμμα σε τέτοιου είδους χώρες, εάν η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα και έχει πιθανό-τητες να επιλεγεί ως προτεραιότητα για συνεργασία με την ΕΕ κατά την επόμενη περίοδο προγραμματισμού η οποία αρχίζει το 2014. Η προσέγγιση αυτή απηχεί το γεγονός ότι η επισιτιστική ασφάλεια και/ή οι συναφείς τομείς επελέγησαν λιγότερο συχνά από ό,τι αναμενόταν ως κεντρικός τομέας στο πλαίσιο του δέ-κατου ΕΤΑ μετά το πέρας της εκτέλεσης του κονδυλίου του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια (βλέπε σημεία 23 και 25).

25 Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έγγραφο C/2010/9263 της 21ης Δεκεμβρίου 2010.


27

ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΔΙΕΎΚΟΛΎΝΣΗ

32. Σκοπός της επισιτιστικής διευκόλυνσης ήταν να αποτελέσει μέσο άμεσης αντί-δρασης στην κρίση που προκλήθηκε το 2007-2008 λόγω της αστάθειας των τιμών των τροφίμων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Δεδομένων του μεγάλου όγκου προπαρασκευαστικών εργασιών που έπρεπε να εκτελέσει η Επιτροπή και των διοργανικών διαδικασιών που απαιτούνταν για τη δημιουργία αυτού του μέσου, η σύσταση της επισιτιστικής διευκόλυνσης εντός δεκαμήνου συνι-στά σημαντική επιτυχία της Επιτροπής26. Εξάλλου, σε μια κατάσταση διεθνούς κρίσης πολλά μπορούν να αλλάξουν κατά τη διάρκεια ενός δεκαμήνου και οι τιμές των τροφίμων σημείωσαν τελικά κατακόρυφη πτώση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008, πριν αρχίσει η εφαρμογή της επισιτιστικής διευκόλυνσης (βλέπε γράφημα 6).

33. Επιπλέον, η επισιτιστική διευκόλυνση είχε προγραμματιστεί μόνο για μικρό χρονικό διάστημα (2008-2010), μολονότι γινόταν δεκτό ότι «όλα τα στοιχεία για την προοπτική των αγορών τροφίμων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η με-γάλη αστάθεια των τιμών των τροφίμων ενδεχομένως θα συνεχιστεί κατά τα προσεχή έτη»27. Πράγματι, μολονότι οι τιμές των τροφίμων σημείωσαν κατακόρυφη πτώση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2008, έκτοτε ακολουθούν και πάλι σταθερά ανοδική πορεία εκτοξευόμενες σε άνευ προηγουμένου επίπεδα τους πρώτους μήνες του 2011 (βλέπε γράφημα 6). Κατ’ αυτό τον τρόπο τίθεται εν αμφιβόλω το κατά πόσον μια ad hoc και άπαξ αντίδραση στην αύξηση των τιμών των τροφίμων ήταν ο κατάλληλος τρόπος για την αντιμετώπιση των αυξήσεων των τιμών, οι οποίες φαίνεται μάλλον ότι δεν συνιστούν βραχυπρόθεσμο πλήγμα, αλλά μέρος μιας σαφούς, μακροπρόθε-σμης, ανοδικής τάσης.

26 Μετά την ανακοίνωση της Επιτροπής της 20ής Μαΐου 2008, με τίτλο «Αντιμετώπιση της πρόκλησης από την αύξηση των τιμών των τροφίμων — Κατευθύνσεις για τη δράση της ΕΕ» (COM(2008) 321 τελικό της 20ής Μαΐου 2008) και το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 22ας Μαΐου 2008 σχετικά με την άνοδο της τιμής των τροφίμων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στις αναπτυσσόμενες χώρες (P6_TA(2008)0229), εγκρίθηκε ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1337/2008 της 16ης Δεκεμβρίου 2008. Στις 30 Μαρτίου 2009, η Επιτροπή ενέκρινε την απόφαση για την εφαρμογή της επισιτιστικής διευκόλυνσης.

27 Αιτιολογική σκέψη 1 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1337/2008.

ΓΡΆΦΗΜΆ 6

ΔΕΙΚΤΗΣΤΙΜΩΝΤΡΟΦΙΜΩΝΤΟΎFAO2002-2011

Πηγή: Μηνιαίοι δείκτες πραγματικών τιμών τροφίμων του FAO, Ιανουάριος 2002-Σεπτέμβριος 2011.

2002-2004 = 100

80

100

120

140

160

180

200

220

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011


28


34. Μολονότι το σκεπτικό για τη σύσταση της επισιτιστικής διευκόλυνσης ήταν αυτή να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τα υφιστάμενα μέσα αναπτυξι-ακής πολιτικής της ΕΕ, για την κάλυψη πρωτίστως των αναγκών που ανακύ-πτουν κατά το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ της έκτακτης βοήθειας και της μεσομακροπρόθεσμης αναπτυξιακής συνεργασίας28, αυτό δεν αποτυπώ-νεται στο χρονοδιάγραμμα που καθορίστηκε σχετικά. Οι παρεμβάσεις έπρεπε να αρχίσουν να εφαρμόζονται κατά το διάστημα 2009-2010. Όσον αφορά την αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ, δημιουργείται ένα κενό τουλάχιστον δύο ετών έως την επόμενη περίοδο προγραμματισμού για την εξασφάλιση περισσότερο μακρόχρονης αναπτυξιακής συνεργασίας βάσει των ΕΣΧ στο πλαίσιο του ΕΤΑ. Λαμβανομένων υπόψη των στόχων της επισιτιστικής διευ-κόλυνσης θα ήταν ορθότερο η περίοδος υλοποίησης να ήταν μεγαλύτερη.

ΜΟΛΟΝΟΤΙΟΙΠΆΡΕΜΒΆΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΙΝΆΙΣΎΝΆΦΕΙΣΠΡΟΣΤΙΣ ΆΝΆΓΚΕΣΚΆΙΤΙΣΠΡΟΤΕΡΆΙΟΤΗΤΕΣΤΩΝΟΙΚΕΙΩΝΧΩΡΩΝ,ΔΕΝΔΟΘΗΚΕΗ ΔΕΟΎΣΆΠΡΟΣΟΧΗΣΤΗΔΙΆΤΡΟΦΗ

35. Το Συνέδριο εξέτασε κατά πόσον, στις έξι χώρες οι οποίες εξετάστηκαν και στις οποίες η επισιτιστική ασφάλεια, η γεωργία ή η αγροτική ανάπτυξη ήταν κεντρικός τομέας για τη συνεργασία με την ΕΕ στο πλαίσιο του ένατου και δέκατου ΕΤΑ29, οι παρεμβάσεις της ΕΕ:

α) ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις προτεραιότητες της εκάστοτε χώρας λαμβανομένων υπόψη των τριών διαστάσεων της επισιτιστικής ασφάλειας· και

β) επικεντρώνονται στις πλέον ευάλωτες ομάδες. Η συνάφεια των 22 παρεμβάσεων που εξετάστηκαν βαθμολογήθηκε βάσει της μεθοδολογίας παρακολούθησης προσανατολισμένης στα αποτελέσματα (ROM) την οποία εφαρμόζει η Επιτροπή (βλέπε παράρτημα V). Η βαθμολογία παρατίθεται στο παράρτημα VI.

ΟΙΤΡΕΙΣΔΙΆΣΤΆΣΕΙΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣ

36. Και στις έξι χώρες, οι παρεμβάσεις που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΤΑ και από τον γενικό προϋπολογισμό είναι συναφείς προς τις ανάγκες και τις προτε-ραιότητες που καθορίζονται στις εθνικές στρατηγικές για τη μείωση της φτώ-χιας και στις τομεακές στρατηγικές που αφορούν την επισιτιστική ασφάλεια. Συνολικά, κύριος στόχος ήταν η διαθεσιμότητα τροφίμων και η πρόσβαση σε αυτά. Η προσοχή που δόθηκε στη διατροφή ήταν περιορισμένη.

28 Αιτιολογική σκέψη 2 και άρθρο 1, παράγραφος 1, του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1337/2008.

29 Μπουρούντι, Ερυθραία, Αιθιοπία, Μαλάουι, Νίγηρας και Ρουάντα.


29

ΔΙΆΘΕΣΙΜΟΤΗΤΆΤΡΟΦΙΜΩΝ

37. Όσον αφορά τη διαθεσιμότητα, στόχος των παρεμβάσεων είναι η υποστή-ριξη των εθνικών προσπαθειών για αύξηση της παραγωγής εδώδιμων ειδών μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας, ιδίως δε μέσω της αυξημένης και καλύτερης χρήσης των βασικών συντελεστών της γεωργικής παραγωγής (κυρίως βελτιωμένων σπόρων για σπορά και λιπασμάτων), της γεωργικής διαφοροποίησης, των συστημάτων άρδευσης μικρής κλίμακας, της βιώσι-μης διαχείρισης των φυσικών πόρων (παραδείγματος χάριν, των υδάτων) και της βελτιωμένης πρόσβασης στις αγροτικές πιστώσεις και στις υπηρεσίες γεωργικών εφαρμογών. Στην Αιθιοπία, το Μαλάουι και τον Νίγηρα, βοήθεια παρεχόταν επίσης στους εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης και διαχείρισης κρίσεων (βλέπε πλαίσιο 2).

38. Οι στρατηγικές συνεργασίας στο πλαίσιο του ένατου και δέκατου ΕΤΑ δεν περιλαμβάνουν τη διάσταση της διαθεσιμότητας τροφίμων στην Αιθιοπία, μολονότι τα ΕΣΧ αναγνωρίζουν ότι η αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και παραγωγής συνιστά έναν από τους πυλώνες της πολιτικής επισιτιστικής ασφάλειας της κυβέρνησης, καθώς και του σχεδίου ταχείας και βιώσιμης ανάπτυξης για την εξάλειψη της φτώχιας (PASDEP), το οποίο έχει ως στόχο την επίτευξη επισιτιστικής ασφάλειας και οικονομικής ανάπτυξης μακρο-πρόθεσμα. Επιπλέον, λίγοι χορηγοί βοήθειας υποστηρίζουν το πρόγραμμα γεωργικής ανάπτυξης (AGP) το οποίο αντιμετωπίζει σοβαρή έλλειψη χρημα-τοδότησης. Η Επιτροπή έχει χρηματοδοτήσει ορισμένα έργα προωθούμενα από ΜΚΟ στο πλαίσιο τόσο του κονδυλίου του προϋπολογισμού για την επι-σιτιστική ασφάλεια όσο και της επισιτιστικής διευκόλυνσης, αυτά όμως ήταν βραχυπρόθεσμες και μικρής κλίμακας λύσεις, ασύμμετρες προς τις ανάγκες της χώρας.

ΠΛΆΙΣΙΟ2

ΔΙΆΘΕΣΙΜΟΤΗΤΆΤΡΟΦΙΜΩΝ

Οι στρατηγικές προτεραιότητες του Μαλάουι είναι η τόνωση της γεωργικής παραγωγής μέσω της διαφορο-ποίησης των καλλιεργειών με στόχο ανθεκτικότερα στην ξηρασία είδη, της άρδευσης μικρής κλίμακας και της βελτίωσης της λειτουργίας της εθνικής υπηρεσίας αποθεμάτων σε τρόφιμα. Η ΕΕ και οι λοιποί αναπτυξιακοί εταίροι παρέχουν υποστήριξη στο πρόγραμμα επιδοτήσεων των γεωργικών εισροών (FISP), το οποίο συνιστά το μεγαλύτερο κυβερνητικό πρόγραμμα της χώρας και αντιστοιχεί σχεδόν στο 10 % του εθνικού προϋπολογισμού. Το FISP παρέχει στους ιδιοκτήτες μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων ή εκμεταλλεύσεων αυτοσυντήρησης, οι οποίοι αποτελούν το 90 % του πληθυσμού, επιδοτούμενα λιπάσματα και βελτιωμένους σπόρους αραβοσίτου. Κατ’ αυτό τον τρόπο, αυξήθηκε η παραγωγή αραβοσίτου και η χώρα κατέστη αυτάρκης ως προς το είδος αυτό τα τελευταία τέσσερα έτη.


30


ΠΡΟΣΒΆΣΗΣΤΆΤΡΟΦΙΜΆ

39. Στόχος των παρεμβάσεων είναι η βελτίωση της οικονομικής, φυσικής και κοινωνικής πρόσβασης στα τρόφιμα. Οι παρεμβάσεις υποστηρίζουν κατά κανόνα την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που αποφέρουν γεωργικό και μη γεωργικό εισόδημα, την ανάπτυξη γεωργικών οργανώσεων και τη βελτίωση των αγροτικών υποδομών, ιδίως των δρόμων και των εγκαταστάσεων αγο-ρών. Η Επιτροπή υποστηρίζει επίσης τις παρεμβάσεις που λειτουργούν ως «δίχτυ ασφαλείας», όπως τα προγράμματα δημόσιων έργων τα οποία παρέ-χουν ευκαιρίες προσπορισμού εισοδήματος για νοικοκυριά με ελάχιστη ή και καθόλου γεωργική γη. Για τα πλέον ευάλωτα νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων συχνά είναι ανίκανα να εργαστούν, η Επιτροπή υποστηρίζει προγράμματα κοινωνικών μεταβιβάσεων τα οποία εξασφαλίζουν μη ανταποδοτικές μετα-βιβάσεις ρευστών διαθεσίμων (λόγου χάριν, στην Αιθιοπία και τη Ρουάντα) (βλέπε πλαίσιο 3).

ΔΙΆΤΡΟΦΗ

40. Σε καμία από τις έξι χώρες οι οποίες εξετάστηκαν η διατροφή δεν περι-λαμβάνεται στις στρατηγικές και παρεμβάσεις συνεργασίας στο πλαίσιο του ένατου και του δέκατου ΕΤΑ. Αυτό προβληματίζει ιδιαίτερα στην περίπτωση της Αιθιοπίας, της Ερυθραίας, του Μαλάουι και του Νίγηρα, χώρες οι οποίες έχουν ορίσει στο σύνολό τους την επισιτιστική ασφάλεια ως κεντρικό τομέα για συνεργασία με την ΕΕ30 και στις οποίες δεν μπορεί να επιτευχθεί πρόοδος εάν δεν δοθεί η απαιτούμενη προσοχή και στις τρεις διαστάσεις της επισιτι-στικής ασφάλειας.

30 Για το Μπουρούντι και τη Ρουάντα, ως κεντρικός τομέας έχει οριστεί η αγροτική ανάπτυξη.

ΠΛΆΙΣΙΟ3

ΠΡΟΣΒΆΣΗΣΤΆΤΡΟΦΙΜΆ

Στην Αιθιοπία, το παραγωγικό πρόγραμμα που λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας» (Productive Safety Net Programme, PSNP) παρέχει προβλέψιμες και σταθερές μεταβιβάσεις ρευστών διαθεσίμων και τρόφιμα σε 8,3 εκα-τομμύρια δικαιούχους σε περιοχές που υποφέρουν από χρόνια έλλειψη τροφίμων, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβασή τους σε αυτά και να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από την έκτακτη επισιτιστική βοήθεια. Προϋπό-θεση για τις μεταβιβάσεις αυτές είναι οι δικαιούχοι να εργάζονται σε προγράμματα δημόσιων έργων, με εξαίρεση τις ευάλωτες ομάδες για τις οποίες δεν τίθεται καμία προϋπόθεση. Το κόστος του προγράμματος για το διάστημα 2005-2014 ανέρχεται σε 3 600 εκατομμύρια δολάρια και χρηματοδοτείται κυρίως από αναπτυξιακούς εταίρους.

Στη Ρουάντα, το τομεακό πρόγραμμα δημοσιονομικής στήριξης για την κοινωνική προστασία, το οποίο χρημα-τοδοτείται από το δέκατο ΕΤΑ, υποστηρίζει την εφαρμογή της στρατηγικής κοινωνικής προστασίας. Ένας από τους στόχους της εν λόγω στρατηγικής είναι η καθιέρωση ενός συστήματος μη ανταποδοτικών προγραμμάτων μεταβιβάσεων ρευστών διαθεσίμων, τα οποία: α) εξασφαλίζουν ένα ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα σε όλους τους ηλικιωμένους και τα νοικοκυριά τους, β) παρέχουν βασική οικονομική βοήθεια στις πλέον ευάλωτες οικογένειες οι οποίες δεν λαμβάνουν ενίσχυση από άλλα προγράμματα μεταβιβάσεων ρευστών διαθεσίμων και γ) επιτρέπουν στην κυβέρνηση να ανταποκρίνεται γρήγορα και αποτελεσματικά σε έκτακτες ανάγκες.


31

41. Επιπλέον, εκτός από το Μαλάουι και τον Νίγηρα, λίγες είναι οι παρεμβάσεις που χρηματοδοτήθηκαν από τα θεματικά προγράμματα. Η ελλιπής προσοχή και χρηματοδότηση για τη διατροφή δεν είναι πρόσφατο χαρακτηριστικό της εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ. Το ζήτημα αυτό εθίγη ήδη τον Ιούλιο του 2004 στο πλαίσιο της αξιολόγησης του κονδυλίου του προϋπολογισμού για την επισιτιστική ασφάλεια31, καθώς και τον Σεπτέμβριο του 2009 στο πλαίσιο της ενδιάμεσης αξιολόγησης του θεματικού προγράμματος για την επισιτιστική ασφάλεια32. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί σοβαρό προβληματισμό, δεδο-μένων των επιβλαβών συνεπειών του υποσιτισμού (βλέπε σημείο 5).

42. Οι κυβερνήσεις των υπό εξέταση έξι χωρών δεν έδωσαν επαρκή προτεραιό-τητα στην καταπολέμηση του υποσιτισμού, άρχισαν δε να χαράζουν πολιτικές και προγράμματα στον τομέα αυτό μόλις από το 2007-200933. Η Επιτροπή δεν ανέλαβε πρωτοβουλίες προκειμένου να τις ενθαρρύνει να χαράξουν τέτοιου είδους πολιτικές και προγράμματα νωρίτερα και να αυξήσουν κατ’ αυτό τον τρόπο τις ευκαιρίες για στήριξη από την ΕΕ. Τα ΕΣΧ στο πλαίσιο του ένατου και του δέκατου ΕΤΑ χαρακτηρίζονται συνήθως από αδυναμίες όσον αφορά την αξιολόγηση του χρόνιου υποσιτισμού. Μολονότι ορισμένα ΕΣΧ αναφέ-ρονται στο πρόβλημα, δεν αναλύουν τα αίτια, τις ανάγκες και τις προτεραι-ότητες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.

43. Επιπλέον, η Επιτροπή δεν χρησιμοποίησε τον διάλογο πολιτικής προκειμένου να θέσει το πρόβλημα του υποσιτισμού ενώπιον των κυβερνήσεων-εταίρων. Αυτό μπορεί να είναι δυσκολότερο σε ορισμένες χώρες όπου οι πείνα και ο υποσιτισμός είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι τομείς από πολιτική άποψη και όπου οι κυβερνήσεις δεν είναι πρόθυμες να συνεργαστούν με τους αναπτυ-ξιακούς εταίρους για τα ζητήματα αυτά (παραδείγματος χάριν, Ερυθραία και Νίγηρας). Εντούτοις, αυτό θα ήταν δυνατόν σε χώρες όπου ο διάλογος πολιτικής διεξάγεται ικανοποιητικά, ιδίως στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχουν τεθεί κατάλληλα πλαίσια διαλόγου σχετικά με τα προγράμματα δημο-σιονομικής στήριξης (λόγου χάριν, Ρουάντα).

44. Πρόσφατα, η Επιτροπή έλαβε ορισμένες πρωτοβουλίες προκειμένου να αντιμετωπίσει καλύτερα το ζήτημα της διατροφής. Τον Μάρτιο του 2010, ενέκρινε ανακοίνωση με την οποία καθιερώνει συνολική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του ζητήματος της επισιτιστικής ασφάλειας (βλέπε σημείο 11). Στην ανακοίνωση αυτή υπογραμμίζει την κλίμακα του υποσιτισμού και θέτει ως προτεραιότητα για τη στήριξη από την ΕΕ τη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών διατροφής, καθώς και τη δημιουργία μηχανισμών συντονισμού μεταξύ των τομέων της γεωργίας, της υγείας, της εκπαίδευσης και της κοι-νωνικής προστασίας. Επίσης, η Επιτροπή έχει εκδώσει οδηγίες προς τους υπαλλήλους της, οι οποίες αφορούν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να λαμ-βάνεται υπόψη η διατροφή κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας και τον σχεδιασμό των παρεμβάσεων34. Το 2010, εξάλλου, συγκρότησε εξειδικευμένη ομάδα τεχνικής βοήθειας για την παροχή συμβουλών.

31 «Thematic Evaluation of Food Aid Policy and Food Aid Management and Special Operations in Support of Food Security» («Θεματική αξιολόγηση της πολιτικής και της διαχείρισης στον τομέα της επισιτιστικής βοήθειας και ειδικές δράσεις προς υποστήριξη της επισιτιστικής ασφάλειας»), Ιούλιος 2004.

32 «Food Security Thematic Programme, Mid Term Review (2007-2009), Final Report» («Θεματικό πρόγραμμα για την επισιτιστική ασφάλεια — Ενδιάμεση αξιολόγηση (2007-2009), Τελική έκθεση»), Σεπτέμβριος 2009.

33 Το Μαλάουι και η Αιθιοπία ενέκριναν την εθνική στρατηγική τους για τη διατροφή το 2007 και το 2008, αντίστοιχα. Στη Ρουάντα, το 2009 θεσπίστηκε εθνικό πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για την εξάλειψη του υποσιτισμού (National Emergency Programme to Eliminate Malnutrition) και δημιουργήθηκε ειδική ομάδα δράσης για τη διατροφή (Task Force on Nutrition). Από το 2007, ο Νίγηρας διαθέτει εθνικό σχέδιο έκτακτης ανάγκης το οποίο αφορά την πρόληψη κρίσεων στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας και τη διατροφή. Στο Μπουρούντι, με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (World Food Programme), συστάθηκε πρόσφατα ομάδα εργασίας που σκοπό έχει τη δημιουργία εθνικού φόρουμ για την επισιτιστική ασφάλεια και τη διατροφή. Στην Ερυθραία, η εθνική στρατηγική επισιτιστικής ασφάλειας για το 2004, μολονότι αναγνωρίζει το πρόβλημα του υποσιτισμού, επικεντρώνεται στην πρόσβαση στα τρόφιμα και τη διαθεσιμότητά τους.

34 Υπόμνημα-πλαίσιο: «Améliorer la contribution de la CE à la lutte contre la malnutrition maternelle et infantile ainsi que ses causes» («Βελτίωση της συμβολής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην καταπολέμηση του υποσιτισμού μητέρων και παιδιών και των αιτίων του»), Ιανουάριος 2009.


32


45. Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η Επιτροπή υποστηρίζει τη διατροφή, η βο-ήθεια διοχετεύεται κατά κανόνα είτε μέσω του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών είτε, τις περισσότερες φορές, μέσω έργων προωθούμενων από ΜΚΟ. Οι στόχοι των έργων αφορούν την πρόληψη και τον εντοπισμό του υποσιτισμού σε επίπεδο νοικοκυριών και κοινοτήτων. Τα έργα καλύπτουν δραστηριότητες όπως εκπαιδευτικά σεμινάρια σε θέματα διαφοροποίησης του διαιτολογίου, σεμινάρια μαγειρικής, κοινοτικές κουζίνες και κήποι καλλιέργειας βοτάνων, σχολικοί κήποι, μετρήσεις παιδιών και κοινοτικά κέντρα συμπληρωματικής σίτισης. Ορισμένα έργα προβλέπουν την αντιμετώπιση του υποσιτισμού μέσω της προσέγγισης αντιμετώπισης στο πλαίσιο της κοινότητας (CBT )35 ή μέσω των υπηρεσιών υγείας. Άλλα αντιμετωπίζουν τον αστικό υποσιτισμό μέσω καινοτόμων προσεγγίσεων όπως η βιοεντατική κηπουρική και η μικρής κλί-μακας παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων (βλέπε πλαίσιο 4).

ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗΣΤΙΣΠΛΕΟΝΕΎΆΛΩΤΕΣΟΜΆΔΕΣ

46. Σε χώρες στις οποίες η πλειονότητα του πληθυσμού εξαρτάται από τη γεωρ-γία αυτοσυντήρησης και έρχεται αντιμέτωπη με την επισιτιστική ανασφάλεια, η επικέντρωση σε αυτούς που χρειάζονται περισσότερο ενίσχυση συνιστά πρό-κληση. Συχνά οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν διαθέτουν αξιόπιστα δημογραφικά και οικονομικά πληροφοριακά στοιχεία σχετικά με τα επιμέρους νοικοκυριά, ούτε έχουν τη διοικητική ικανότητα να εφαρμόσουν διαδικασίες καθορισμού στόχων. Εξάλλου, υπάρχει ο κίνδυνος η διαδικασία καθορισμού στόχων για τα εθνικά προγράμματα να βασίζεται σε κριτήρια που δεν σχετίζονται με τη φτώχια. Ορισμένοι από τους ενδεέστερους μπορεί να αποκλειστούν από πρω-τοβουλίες που βασίζονται στην κοινότητα για λόγους όπως η χαμηλή κοινωνική θέση τους εντός αυτής ή επειδή κατοικούν σε απομακρυσμένες περιοχές.

35 Σε κοινή δήλωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος, της Μόνιμης Επιτροπής του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών για τη διατροφή και του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά σχετικά με τη διαχείριση στο πλαίσιο της κοινότητας του σοβαρού υποσιτισμού οξείας μορφής, η προσέγγιση αντιμετώπισης στο πλαίσιο της κοινότητας αναλύεται ως εξής: «μεγάλος αριθμός παιδιών που πάσχουν από σοβαρό υποσιτισμό οξείας μορφής μπορούν να λάβουν τη σχετική φροντίδα στις κοινότητές τους, χωρίς να χρειάζεται να εισαχθούν σε νοσηλευτικό ίδρυμα ή σε κέντρο θεραπευτικής σίτισης. Η προσέγγιση αντιμετώπισης στο πλαίσιο της κοινότητας προϋποθέτει τον έγκαιρο εντοπισμό της περίπτωσης σοβαρού υποσιτισμού οξείας μορφής εντός της κοινότητας και τη χορήγηση σε όσους δεν πάσχουν από ιατρικές επιπλοκές έτοιμων προς χρήση θεραπευτικών ή άλλων πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά τροφών κατ’ οίκον».

ΠΛΆΙΣΙΟ4

ΔΙΆΤΡΟΦΗ

Το έργο «Green health — back yard gardening to increase food production among vulnerable households» («Πράσινη υγεία — οικιακή κηπουρική για την αύξηση της παραγωγής τροφίμων σε ευάλωτα νοικοκυριά») είναι έργο προωθούμενο από ΜΚΟ το οποίο χρηματοδοτείται από την επισιτιστική διευκόλυνση στις αγροτικές περι-οχές της επαρχίας Ζόμπα στο Μαλάουι. Στόχος του είναι 5 000 ευπαθή άτομα που πάσχουν από τον ιό HIV/AIDS και τα οποία υποφέρουν όλως ιδιαιτέρως σε περίπτωση ανεπαρκούς σίτισης. Στόχος του είναι η προώθηση της οικιακής κηπουρικής, προκειμένου οι συμμετέχοντες να αυξήσουν την ίδια παραγωγή τροφίμων και να βελτιώ-σουν τη διατροφική τους κατάσταση και τη γενικότερη υγεία τους. Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν κατάρτιση σχετικά με απλά, οικονομικά και βιώσιμα συστήματα για την αύξηση της παραγωγής τροφίμων, τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την παροχή κηπευτικών εισροών. Όσον αφορά τη διατροφή, το σχέδιο παρέχει κατάρτιση σχετικά με τον τρόπο καλλιέργειας θρεπτικών και τονωτικών του ανοσοποιητικού συστήματος οπωροκηπευτικών, δένδρων και βοτάνων. Για την προώθηση νέων καλλιεργειών ή νέων τρόπων χρήσης υφιστάμενων καλλιεργειών λειτουργούν κήποι επίδειξης και διοργανώνονται σεμινάρια μαγειρικής.


33

47. Δεδομένων αυτών των περιορισμών, το Συνέδριο διαπίστωσε ότι, στις τρεις χώρες τις οποίες επισκέφθηκε στο πλαίσιο του ελέγχου του (Αιθιοπία, Μα-λάουι και Ρουάντα), οι μηχανισμοί καθορισμού στόχων ήταν ως επί το πλεί-στον αποτελεσματικοί (βλέπε πλαίσιο 5) . Οι παρεμβάσεις της Επιτροπής επικεντρώνονται στις πλέον επισιτιστικά ανασφαλείς περιοχές και τμήματα του πληθυσμού. Οι γεωργικές παρεμβάσεις επικεντρώνονται ορθά σε φτω-χούς ιδιοκτήτες μικρών εκμεταλλεύσεων, οι οποίοι έχουν τη βούληση και τη δυνατότητα να αυξήσουν και να διαφοροποιήσουν την παραγωγή τους. Ορισμένες φορές, ωστόσο, δεν αξιολογείται σωστά κατά πόσον οι δικαιούχοι διαθέτουν την τεχνική και οικονομική ικανότητα να εμπλακούν στις σκοπού-μενες γεωργο-επιχειρηματικές δραστηριότητες. Τα «δίχτυα ασφαλείας», τα προγράμματα κοινωνικής προστασίας και οι παρεμβάσεις που αφορούν τη διατροφή έχουν ως στόχο την ικανοποίηση των αναγκών των φτωχότερων και πλέον ευάλωτων ομάδων, λόγου χάριν των γυναικών, των ορφανών, των νοικοκυριών με παιδιά ως αρχηγό της οικογένειας, των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων και των νοικοκυριών που έχουν μολυνθεί ή επηρεάζονται από τον HIV/AIDS.

ΜΟΛΟΝΟΤΙΟΙΠΆΡΕΜΒΆΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΙΝΆΙΩΣΕΠΙ ΤΟΠΛΕΙΣΤΟΝΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΙΚΕΣ,Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΆΕΙΝΆΙΣΎΧΝΆΠΡΟΒΛΗΜΆΤΙΚΗ

48. Στην παρούσα ενότητα εξετάζεται κατά πόσον, στις τρεις χώρες στις οποίες πραγματοποιήθηκε επίσκεψη: i) ο σχεδιασμός των παρεμβάσεων της ΕΕ ήταν ορθός· ii) τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα επιτεύχθηκαν· και iii) τα αποτελέ-σματα είναι ή πιθανώς να είναι βιώσιμα. Ο σχεδιασμός, τα αποτελέσματα και η βιωσιμότητα των 22 παρεμβάσεων που εξετάστηκαν βαθμολογήθηκαν βάσει της μεθοδολογίας παρακολούθησης προσανατολισμένης στα αποτελέ-σματα (ROM) την οποία εφαρμόζει η Επιτροπή (βλέπε παράρτημα V). Η βαθ-μολογία παρουσιάζεται στο παράρτημα VI.

ΠΛΆΙΣΙΟ 5

ΚΆΘΟΡΙΣΜΟΣΤΩΝΣΤΟΧΩΝΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝ

Η κυβέρνηση της Ρουάντα επιδιώκει με αποφασιστικότητα τη μείωση της φτώχιας ενισχύοντας την προσήλωση στον στόχο αυτό στο πλαίσιο της στρατηγικής για την οικονομική ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχιας (EDPRS) την οποία ενέκρινε το 2007. Ο καθορισμός των δικαιούχων στο πλαίσιο του αποκεντρωμένου προγράμματος για τη μείωση της φτώχιας στην ύπαιθρο (DPRPR), το οποίο χρηματοδοτείται από το ένατο ΕΤΑ, ακολουθεί την προσέγγιση που βασίζεται στην κοινότητα («Ubudehe») και ερείδεται στο παραδοσιακό σύστημα αλληλεγγύης που ισχύει στη χώρα. Ακολουθεί μια συλλογική διαδικασία σε επίπεδο χωριού προκειμένου να κατατάξει τα νοικοκυριά σε επτά επίπεδα φτώχιας και να επιλέξει εκείνα που χρήζουν υποστήριξης κατά προτεραιότητα. Η κυ-βέρνηση χρησιμοποιεί πλέον αυτή την προσέγγιση για τα προγράμματα κοινωνικής προστασίας που εφαρμόζει.


34


ΣΎΝΟΛΙΚΆ,Ο ΣΧΕΔΙΆΣΜΟΣΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝΤΗΣΕΕΕΙΝΆΙΟΡΘΟΣ,ΜΟΛΟΝΟΤΙΣΎΧΝΆΟΙΣΤΟΧΟΙΔΕΝΕΙΝΆΙΆΡΚΕΤΆΣΆΦΕΙΣΉ ΕΙΝΆΙΎΠΕΡΒΟΛΙΚΆΆΙΣΙΟΔΟΞΟΙ

49. Όλες σχεδόν οι παρεμβάσεις που εξετάστηκαν βασίζονται σε πολύ καλή γνώ-ση της κατάστασης, των κύριων αιτίων του χρόνιου επισιτιστικού ελλείμματος και του υποσιτισμού, των περισσότερο πληττόμενων και ευπαθών περιοχών και ομάδων του πληθυσμού, καθώς και των σημαντικότερων αναγκών και προτεραιοτήτων που πρέπει να ικανοποιηθούν:

α) οι κρατικές παρεμβάσεις σχεδιάζονται σε στενή συνεργασία των αρμόδιων υπουργείων με την αντιπροσωπεία της ΕΕ και, σε ορισμένες περιπτώσεις, με άλλους χορηγούς βοήθειας·

β) η μακρά επιτόπια πείρα των ΜΚΟ είναι καθοριστικής σημασίας για τον σχεδια-σμό των παρεμβάσεών τους, ο οποίος ακολουθεί έντονα συμμετοχική προσέγγι-ση βασιζόμενη στη ζήτηση και συνεπαγόμενη τη συμμετοχή ευρέος φάσματος ενδιαφερομένων, όπως αποκεντρωμένων δημόσιων υπηρεσιών, τοπικών αρχών και τοπικών κοινοτήτων·

γ) στις περισσότερες περιπτώσεις διοργανώνονται σεμινάρια για την αξιολόγηση των αναγκών, καθώς και για τη συζήτηση και ανάλυση των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων, των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των βασικών εταίρων, κα-θώς και του χρονοδιαγράμματος και των λεπτομερειών της υλοποίησης.

50. Τα προγράμματα της γενικής και της τομεακής δημοσιονομικής στήριξης που χρησιμοποιούνται στη Ρουάντα βασίζονται σε ορθή αξιολόγηση της κυβερ-νητικής μακροοικονομικής πολιτικής, του προγράμματος μεταρρύθμισης της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών, καθώς και των τομεακών πολιτικών και στρατηγικών που αφορούν τη γεωργία και την κοινωνική προστασία. Όσον αφορά το πρόγραμμα γενικής δημοσιονομικής στήριξης στο Μαλά-ουι, το οποίο χρηματοδοτείται από την επισιτιστική διευκόλυνση, μολονότι υπάρχει ικανοποιητική ανάλυση του πρόσθετου δημοσιονομικού κόστους που συνεπάγεται η αύξηση των τιμών των λιπασμάτων, δεν υπάρχει ανάλυση της κατάστασης όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια.

51. Η ποιότητα των στόχων, οι οποίοι καθορίζονται κατά το στάδιο του σχε-διασμού των παρεμβάσεων, ποικίλλει. Συχνά αυτοί δεν ανταποκρίνονται σε όλα τα κριτήρια του τύπου στόχων SMART36, συγκεκριμένα είναι σπάνια μετρήσιμοι λόγω απουσίας δεικτών επιδόσεων οι οποίοι καθορίζουν τους στόχους και/ή μια βασική κατάσταση έναντι της οποίας να μετράται η πρόο-δος. Η κατάσταση αυτή αποτελεί πρόσκομμα στην αξιολόγηση της επίτευξής τους. Εντούτοις, σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ορισμός τους βελτιώνεται κατά το αρχικό στάδιο της υλοποίησης.

36 Συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί, συναφείς και χρονικά προσδιορισμένοι.


35

52. Επίσης, μερικές φορές οι στόχοι είναι υπερβολικά αισιόδοξοι, ιδίως στην περίπτωση έργων προωθούμενων από ΜΚΟ, τα οποία έχουν χαμηλούς προϋ-πολογισμούς και σχετικά βραχεία περίοδο υλοποίησης. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για έργα ΜΚΟ τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από την επισιτιστική διευκόλυν-ση: η περίοδος υλοποίησης ήταν περίπου 20 μήνες, η οποία στην πραγματι-κότητα μειώθηκε μάλλον σε 15 μήνες, καθώς οι πρώτοι μήνες αναλώθηκαν για τη σύναψη των συμβάσεων και άλλες προπαρασκευαστικές εργασίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι παρεμβάσεις βασίζονται σε παράλογες υπο-θέσεις σχετικά με τις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για την επιτυχή υλοποίηση, όπως για παράδειγμα τις θεσμικές και διαχειριστικές ικανότητες των εθνικών ή τοπικών αρχών, την ποιότητα των αγροτικών υποδομών ή τη διαθεσιμότητα κατάλληλου προσωπικού (λόγου χάριν, διατροφολόγων και ειδικών στις γεωργικές εφαρμογές).

53. Τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης στο Μαλάουι και τη Ρουάντα αναφέρονται στους στόχους των εθνικών στρατηγικών, τομεακών πολιτικών και προγραμμάτων για τη μείωση της φτώχιας. Δεν αναφέρουν με ποιο τρόπο σκοπεύουν να συμβάλουν στους στόχους της κυβέρνησης. Στην ειδική έκθε-σή του αριθ. 11/201037, το Συνέδριο συνιστούσε στην Επιτροπή να βελτιώσει τον καθορισμό των στόχων για τα προγράμματα της γενικής δημοσιονομικής στήριξης.

54. Οι δείκτες επιδόσεων που χρησιμοποιούνται για τα προγράμματα δημοσιο-νομικής στήριξης στη Ρουάντα είναι συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί και χρονικά προσδιορισμένοι. Είναι επίσης συναφείς, ωστόσο υπάρχει αλληλοε-πικάλυψη μεταξύ των διαφόρων προγραμμάτων δημοσιονομικής στήριξης, τα οποία επικεντρώνονται όλα σε ένα πρόγραμμα του στρατηγικού σχεδίου για τη μεταρρύθμιση της γεωργίας (SPTA), στο πλαίσιο του οποίου συντελεί-ται σημαντική πρόοδος. Κανένας δείκτης δεν συνδέεται με άλλα κυβερνητι-κά προγράμματα για τη γεωργία, όπου σημειώνεται καθυστέρηση, ιδίως δε στον τομέα της θεσμικής ανάπτυξης, καθώς και στον τομέα των υποδομών αποθήκευσης, επεξεργασίας και διανομής. Αυτή η ανεπαρκής συμπληρωμα-τικότητα μεταξύ των προγραμμάτων δημοσιονομικής στήριξης δεν συνιστά αποτελεσματική προσέγγιση στο πλαίσιο του διαλόγου πολιτικής.

55. Στο Μαλάουι, η εκταμίευση στο πλαίσιο του προγράμματος γενικής δημοσι-ονομικής στήριξης προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί με μία και μοναδική προκαθορισμένη δόση, χωρίς προϋποθέσεις/δείκτες συνδεόμενους με τις επιδόσεις, ούτε απαιτήσεις για διάλογο πολιτικής σχετικά με την επισιτιστι-κή ασφάλεια. Αυτό περιορίζει τα πιθανά οφέλη από την παροχή βοήθειας μέσω της δημοσιονομικής στήριξης αντί της χρηματοδότησης συγκεκριμέ-νων έργων.

37 Σύσταση 1, στοιχεία γ) και δ), της ειδικής έκθεσης αριθ. 11/2010 — Διαχείριση της γενικής δημοσιονομικής στήριξης από την Επιτροπή στις χώρες ΑΚΕ, καθώς και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Ασίας.


36


ΠΛΆΙΣΙΟ6

ΣΧΕΔΙΆΣΜΟΣΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝ

ΟΡΘΗΠΡΆΚΤΙΚΗ

Ο σχεδιασμός του προγράμματος διαφοροποίησης του γεωργικού εισοδήματος (FIDP) έχει ως στόχο να παράσχει τη δυνατότητα στις τοπικές κοινότητες να βελτιώσουν την κατάστασή τους από άποψη επισιτιστικής ασφάλειας κατά βιώσιμο τρόπο. Η προσέγγιση που εφαρμόζει το FIDP ευνοεί τη βιωσιμότητά του:

ο η κυβέρνηση του Μαλάουι έχει οικειοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό το σχέδιο που εφαρμόζεται μέσω της απο-κεντρωμένης δομής της χώρας·

ο το FIDP έχει ως γνώμονα τη ζήτηση και προάγει την οικειοποίηση του έργου από τις τοπικές κοινότητες παρέχοντάς τους τις σχετικές ικανότητες. Το FIDP παρέχει εισροές εκκίνησης και βέλτιστες πρακτικές στους γεωργούς οι οποίοι αποδεικνύουν πρώτοι την ικανότητά τους να συστήσουν ενώσεις και την προθυμία τους να αρχίσουν νέες δραστηριότητες προκειμένου να διαφοροποιήσουν το εισόδημά τους·

ο παρέχεται διευκόλυνση σε διάφορα επίπεδα (επαρχία, εργαζόμενοι στις γεωργικές εφαρμογές, γεωρ-γοί-πρότυπα, υπουργεία και πανεπιστήμια) για την ανάπτυξη ικανοτήτων και το FIDP χρησιμοποιεί γεωρ-γούς-πρότυπα για την επιμόρφωση και την υποστήριξη άλλων γεωργών.

ΛΆΝΘΆΣΜΕΝΗΠΡΆΚΤΙΚΗ

Η «προαγωγή της αστικής γεωργίας» είναι έργο με στόχο τη βελτίωση της διατροφής και της κατάστασης της υγείας ανθρώπων που πάσχουν από HIV/AIDS στην Αντίς Αμπέμπα. Σχεδιάστηκε από μια ΜΚΟ και τοπικούς εταί-ρους που διαθέτουν εμπεριστατωμένες γνώσεις στις δραστηριότητες αστικής γεωργίας. Το έργο βασιζόταν σε λογικές υποθέσεις όσον αφορά την κατάσταση της επισιτιστικής ασφάλειας. Ωστόσο, υποτιμήθηκαν ορισμένοι κίνδυνοι, όπως η δυσκολία εξασφάλισης γεωργικών εισροών και γης από τις τοπικές αρχές. Το πρόβλημα με τη γη αναδείχθηκε σε μείζον εμπόδιο κατά το στάδιο της υλοποίησης, οδηγώντας τελικά σε εγκατάλειψη ή σε σημαντικό περιορισμό ορισμένων δραστηριοτήτων του έργου, όπως η κατασκευή τριών κέντρων παραγωγής λαχανικών για τις ενώσεις των πασχόντων από HIV, οι οποίες αποτελούσαν στόχο του έργου.

56. Η βιωσιμότητα ενσωματώνεται ικανοποιητικά στον σχεδιασμό των παρεμ-βάσεων, στόχος των οποίων είναι η επίτευξη μακροχρόνιων αποτελεσμάτων με την παροχή της δυνατότητας στους τοπικούς πληθυσμούς να αντιμετωπί-ζουν τα αίτια της επισιτιστικής ανασφάλειας, κυρίως αυξάνοντας τη γεωργική παραγωγή και προάγοντας δραστηριότητες που αποφέρουν εισόδημα. Οι παρεμβάσεις ευθυγραμμίζονται με τα εθνικά ή τοπικά αναπτυξιακά σχέδια και, όπως αναφέρεται στο σημείο 49, προβλέπουν τη συμμετοχή των ενδια-φερομένων σε όλα τα στάδια της υλοποίησης, ενθαρρύνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο την οικειοποίησή τους. Οι περισσότερες παρεμβάσεις προβλέπουν στρατηγική εξόδου με την επίσημη μεταβίβαση των στοιχείων ενεργητικού και της ευθύνης για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων σε τοπικές δομές (βλέ-πε πλαίσιο 6).


37

ΟΙΠΆΡΕΜΒΆΣΕΙΣΤΗΣΕΕΕΠΙΤΎΓΧΆΝΟΎΝΤΟΜΕΓΆΛΎΤΕΡΟΜΕΡΟΣΤΩΝΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΩΝΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΩΝΤΟΎΣ

57. Το Συνέδριο δεν μπορεί να εκτιμήσει τον βαθμό στον οποίο τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ που εφαρμόζονται στο Μαλάουι και στη Ρουάντα συνέβαλαν στην επίτευξη των αποτελεσμάτων των κυβερνητικών προγραμμάτων, δεδομένου ότι οι παράγοντες που υπεισέρχονται είναι πο-λυάριθμοι και περίπλοκοι και δεν υπάρχει ακόμη καθιερωμένη μεθοδολογία αξιολόγησης38. Για τους λόγους αυτούς, τα προγράμματα αυτά δεν βαθμο-λογούνται στο παράρτημα VI . Ωστόσο, σε αυτές τις χώρες με τη μεγάλη εξάρτηση από βοήθεια, τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ παρείχαν καθοριστικής σημασίας χρηματοδότηση στα εθνικά προγράμματα για τη γεωργία και την κοινωνική προστασία.

58. Οι παρεμβάσεις που εξετάστηκαν είναι επιτυχείς κατά κύριο λόγο όσον αφο-ρά τη βελτίωση της διαθεσιμότητας τροφίμων για τους δικαιούχους: στο Μαλάουι και τη Ρουάντα, υποστηρίζουν αποτελεσματικά τα κυβερνητικά προ-γράμματα επιδότησης των γεωργικών εισροών και τις προσπάθειες διάδοσης νέων και περιβαλλοντικά βιώσιμων γεωργικών πρακτικών και συμβάλλουν στη σημαντική αύξηση και διαφοροποίηση της γεωργικής παραγωγής και των γεωργικών εισοδημάτων.

59. Και στις τρεις χώρες, τα προγράμματα δημόσιων έργων έντασης εργασίας που αφορούν την κατασκευή και συντήρηση υποδομών της υπαίθρου (κυρίως αγροτικούς δρόμους, αγορές και διατήρηση του εδάφους και των υδάτων) αποτελούν πηγή εισοδήματος για τους φτωχούς πληθυσμούς και συμβάλλουν στη βελτίωση της διανομής τροφίμων εντός των χωρών. Στην Αιθιοπία, αυτού του είδους τα προγράμματα εξασφαλίζουν περισσότερο προβλέψιμο εισό-δημα για τους δικαιούχους και μειώνουν την εξάρτησή τους από την έκτακτη επισιτιστική βοήθεια. Οι άνευ όρων μεταβιβάσεις ρευστών διαθεσίμων στο πλαίσιο παρεμβάσεων που λειτουργούν ως «δίχτυ ασφαλείας» βελτιώνουν τη διαβίωση των πλέον ευάλωτων και την ικανότητα βιοπορισμού τους.

60. Η μεγαλύτερη πρόσβαση σε περισσότερο διαθέσιμες και διαφοροποιημέ-νες πηγές τροφίμων αποτελεί προαπαιτούμενο για μια καλύτερη διατροφή. Επιπλέον, οι εξαιρετικά λίγες (βλέπε σημεία 40 έως 44) παρεμβάσεις που επικεντρώνονται στη διατροφή υπήρξαν αποτελεσματικές για την ευαισθητο-ποίηση των μητέρων και όσων ασχολούνται με τη φροντίδα παιδιών σχετικά με τα αίτια του υποσιτισμού και την παροχή γνώσεων ως προς την ορθή φροντίδα των παιδιών και τις ορθές διατροφικές πρακτικές. Στην Αιθιοπία, εκστρατείες διάγνωσης σε εθνική κλίμακα καθιστούν δυνατό τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση περιπτώσεων σοβαρού υποσιτισμού οξείας μορφής σε παιδιά κάτω των πέντε ετών.

38 Σημεία 86 και 87 της ειδικής έκθεσης αριθ. 11/2010.


38


61. Οι κύριοι παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά τις επιδόσεις των παρεμβά-σεων ήταν:

α) αδυναμίες στον σχεδιασμό των έργων, κυρίως δε υπερβολικά αισιόδοξοι στόχοι, παράλογες υποθέσεις ή ad hoc δομή του έργου η οποία δεν προέβλεπε τη συμμετοχή των τοπικών θεσμών στην υλοποίηση των δράσεων·

β) περιορισμένο κυβερνητικό ενδιαφέρον για ορισμένες δραστηριότητες, όπως λόγου χάριν για τη διατροφική υποστήριξη· και

γ) καθυστερήσεις οι οποίες δεν επέτρεψαν την υλοποίηση όλων των προβλεπό-μενων δράσεων (βλέπε πλαίσιο 7).

ΠΛΆΙΣΙΟ7

ΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΆΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝ


Το αποκεντρωμένο πρόγραμμα για τη μείωση της φτώχιας στην ύπαιθρο (DPRPR) στη Ρουάντα γνώρισε επι-τυχία σε ολόκληρη τη χώρα. Πολλά έργα τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από το DPRPR, όπως οι αναβαθμίδες, η διανομή σπόρων, λιπασμάτων και ζωικού κεφαλαίου και η κατασκευή δρόμων, γεφυρών και αγορών αύξησαν τη διαθεσιμότητα και τη διαφοροποίηση των τροφίμων. Η πρόσβαση στα τρόφιμα αυξήθηκε επίσης χάριν σε δραστηριότητες που αποφέρουν εισόδημα. Στην ανεξάρτητη αξιολόγηση του έργου επισημαινόταν ότι το 96 % των δικαιούχων θεωρούν ότι είναι λιγότερο φτωχοί κατά το πέρας του έργου σε σύγκριση με πριν και ότι μόνο τo 10 % εξακολουθούν να δυσκολεύονται να εξασφαλίσουν στις οικογένειές τους τα προς το ζην, έναντι 97 % πριν από το έργο. Μια αξιοσημείωτη συνέπεια του DPRP ήταν η αλλαγή που επέφερε στη νοοτροπία των κατοίκων της υπαίθρου. Με την εμπιστοσύνη που απέκτησαν από την επιτυχία των έργων τους, οι γεωργοί έλαβαν την πρωτοβουλία να δημιουργήσουν νέα έργα τα οποία δεν προβλέπονταν ούτε χρηματοδοτήθηκαν από το DPRPR, όπως οι αγροτικές πιστώσεις, η επαγγελματική κατάρτιση και η κατασκευή κατοικιών για τους πλέον ευάλωτους.


Λόγω του ελλιπούς σχεδιασμού του έργου και της ανεπαρκούς οικειοποίησης εκ μέρους της κυβέρνησης, το πρό-γραμμα βιώσιμης αποκατάστασης της διατροφής (Sustainable Nutrition Rehabilitation Programme) στο Μαλάουι δεν κατόρθωσε να αυξήσει την ικανότητα των μονάδων αποκατάστασης της διατροφής να συνεχίσουν τη λειτουρ-γία του ολοκληρωμένου συστήματος εποπτείας της διατροφής και της επισιτιστικής ασφάλειας (INFSSS). Το έργο απέφερε εν μέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα: κατά τη διάρκεια του έργου δημοσιεύονταν μηνιαία δελτία, μολονότι 7-8 μήνες αργότερα, ενώ τα στοιχεία για τα υποσιτιζόμενα παιδιά συγκεντρώνονταν μόνο από τα μισά παρατηρητήρια. Λίγο μετά το πέρας του έργου, η συλλογή στοιχείων σταμάτησε και το INFSSS έπαυσε να λειτουργεί.


39

ΗΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΆΤΩΝΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΩΝΕΙΝΆΙΣΎΧΝΆΠΡΟΒΛΗΜΆΤΙΚΗ

62. Οι προοπτικές βιωσιμότητας είναι καλές για τις μισές παρεμβάσεις, όσον αφορά όμως τις άλλες μισές οι εγγυήσεις για τη συνέχιση των αποτελεσμάτων είναι λι-γότερες. Γενικά, η οικειοποίηση των έργων είναι έντονη από τις κυβερνήσεις που επιδεικνύουν σαφή προθυμία να συνεχίσουν να εφαρμόζουν τα προγράμματα μετά το πέρας της παρέμβασης της ΕΕ, καθώς και από τους δικαιούχους που διαπίστωσαν θετική αλλαγή στην κατάστασή τους από άποψη διαβίωσης και επι-σιτιστικής ασφάλειας και έχουν αποκτήσει την ικανότητα και τα κίνητρα για να διατηρήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τις δραστηριότητές τους.

63. Τα μεγάλα κυβερνητικά προγράμματα στον τομέα της γεωργίας και των κοι-νωνικών μεταβιβάσεων συνιστούν μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση για τις οικείες χώρες39 και η χρηματοδότησή τους εξαρτάται από τη συνέχιση της σημαντικής υποστήριξης από χορηγούς βοήθειας. Η περιορισμένη πρόσβαση σε αποτελεσματικές υπηρεσίες γεωργικών εφαρμογών, στις μετά τη συγκομι-δή διευκολύνσεις (αποθήκευση, επεξεργασία και διάθεση στην αγορά) και σε αγροτικές πιστώσεις εξακολουθούν να μην επιτρέπουν σε πολλούς γεωργούς να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να εξασφαλίσουν οικονομική βι-ωσιμότητα. Έως ότου οι γεωργοί αποκτήσουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράζουν γεωργικές εισροές σε τιμές αγοράς, η σταδιακή μείωση των ισχυ-ουσών υψηλών επιδοτήσεων (λόγου χάριν 50 % στη Ρουάντα) συνιστά επιλογή η οποία δύσκολα μπορεί να ληφθεί υπόψη από τις κυβερνήσεις, προκειμένου να διατηρήσουν το κόστος τέτοιου είδους προγραμμάτων σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Η ανεπαρκής υποστήριξη της προαγωγής των παραγωγικών ικανοτήτων των δικαιούχων αποτελεί έναν από τους λόγους των χαμηλών ποσοστών εξόδου από ορισμένα προγράμματα κοινωνικής προστασίας και, ως εκ τούτου, του υψηλού κόστους αυτών (βλέπε πλαίσιο 8).

39 Στο Μαλάουι, το πρόγραμμα επιδότησης των γεωργικών εισροών αντιστοιχούσε στο 10 % του εθνικού προϋπολογισμού για το 2009 και στο 71 % του προϋπολογισμού για τη γεωργία.


40


64. Η περίοδος υλοποίησης έργων που προωθούνται από ΜΚΟ είναι ενίοτε εξαι-ρετικά σύντομη ώστε να εξασφαλίζεται ότι οι δικαιούχοι απέκτησαν την ικα-νότητα να χρησιμοποιούν τις νέες γεωργικές ή διατροφικές πρακτικές που εισήχθησαν. Συχνά υπάρχει επίσης περιορισμένη προθυμία ή ικανότητα εκ μέρους της κυβέρνησης ή των τοπικών φορέων να αναλάβουν τις δραστη-ριότητες ή να παράσχουν υποστήριξη μετά τη σταδιακή ολοκλήρωση του έργου.

ΠΛΆΙΣΙΟ8

ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΆΤΩΝΆΠΟΤΕΛΕΣΜΆΤΩΝ


Το πρόγραμμα για τη βελτίωση της παραγωγής τροφίμων για το σπίτι και την αγορά στην Arba Minch Zuria Woreda και στην Chencha Woreda στην Περιφέρεια των Εθνών, Εθνικοτήτων και Λαών του Νότου της Αιθιοπίας (Improved food production for home and market in Arba Minch Zuria Woreda and Chencha Woreda in the Southern Nations, Nationalities and People’s Region (SNNPR) of Ethiopia) έχει πολύ καλές προοπτικές βιωσιμό-τητας, δεδομένου ότι χαρακτηρίζεται από:

α) συμμετοχικό σχεδιασμό του έργου που προάγει την οικειοποίηση μεταξύ των δικαιούχων-στόχων, ήτοι των τοπικών γεωργικών νοικοκυριών και των τοπικών κυβερνήσεων. Οι ανάγκες εντοπίζονται τοπικά και υπογρά-φεται συμφωνία υλοποίησης με τις περιφερειακές αρχές·

β) σαφώς καθορισμένη στρατηγική εξόδου με ένα σύνολο συγκεκριμένων δραστηριοτήτων που ορίζουν τη μεταβίβαση των πρακτικών και των αποτελεσμάτων·

γ) ένα είδος αυτόνομου καθεστώτος βασιζόμενου σε ανανεώσιμο κεφάλαιο, το οποίο δεν εξαρτάται από μελ-λοντική χρηματοδότηση, γεγονός το οποίο βοηθά τους γεωργούς να έχουν πρόσβαση στις εισροές με οικο-νομικότερο τρόπο· και

δ) το γεγονός ότι, από την αρχή του έργου, εξασφαλίζεται θεσμική υποστήριξη και οι δραστηριότητες της δημιουργίας ικανοτήτων παρέχονται στις υπηρεσίες των τοπικών κυβερνήσεων και στα τεχνικά γραφεία της επαρχίας και της συγκεκριμένης ζώνης προς όφελος των συνδικαλιστικών ενώσεων και των μεμονωμένων γεωργών.


Μολονότι η κυβέρνηση και οι κοινότητες στην Αιθιοπία έχουν οικειοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό το παραγωγικό πρόγραμμα που λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας», η οικονομική βιωσιμότητά του συνιστά μείζον ζήτημα. Λόγω των μη ρεαλιστικών στόχων και της ανεπαρκούς συμπληρωματικής στήριξης για τη δημιουργία εισοδήματος, μόλις τo 6 % των δικαιούχων «αποφοίτησαν» από το πρόγραμμα μέχρι το 2010, ήτοι κέρδιζαν τα προς το ζην και δεν χρειάζονταν πλέον ενίσχυση από το πρόγραμμα. Η συνιστώσα που αφορούσε τη δημιουργία στοιχείων ενεργητι-κού για τα νοικοκυριά επανασχεδιάστηκε για την επόμενη φάση, αλλά δεν διαθέτει επαρκείς οικονομικούς πόρους.


41

65. Το Συνέδριο καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική είναι ως επί το πλείστον αποτελεσματική.

66. Η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ συμβάλλει σημαντικά στην πρόοδο που πραγ-ματοποιούν οι χώρες-εταίροι προς την κατεύθυνση της επίτευξης επισιτιστι-κής ασφάλειας:

α) η ΕΕ είναι ένας εξέχων διεθνής παράγοντας από την άποψη της επισιτιστικής ασφάλειας σε αρκετές χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και παρέχει αποτε-λεσματική υποστήριξη όσον αφορά τη διαθεσιμότητα των τροφίμων και την πρόσβαση σε αυτά·

β) η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ είναι εξαιρετικά συναφής προς τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των οικείων χωρών και η συμπληρωματικότητα μεταξύ του ΕΤΑ και του θεματικού προγράμματος για την επισιτιστική ασφάλεια είναι ικανοποιητική·

γ) η επισιτιστική διευκόλυνση δημιουργήθηκε σε εύλογα σύντομο διάστημα και αποτελεί μια σημαντική πρόσθετη δέσμευση της ΕΕ προς την κατεύθυνση της βελτίωσης της επισιτιστικής ασφάλειας στις αναπτυσσόμενες χώρες·

δ) οι παρεμβάσεις της ΕΕ είναι ως επί το πλείστον σωστά σχεδιασμένες, επιτυγχά-νουν τα περισσότερα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματά τους, ενώ οι μισές από αυτές έχουν εύλογες προοπτικές βιωσιμότητας.

67. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει περιθώριο βελτίωσης σε πολλούς τομείς:

α) Δεδομένων της κλίμακας της επισιτιστικής ανασφάλειας στην περιοχή και αυ-τού που χαρακτηρίζεται συνήθως ως ανεπαρκές επίπεδο χρηματοδότησης της γεωργίας και της διατροφής από την κοινότητα των χορηγών, η Επιτροπή δεν έλαβε επαρκώς υπόψη τη δυνατότητα παροχής βοήθειας από την ΕΕ και σε άλλες χώρες που αντιμετωπίζουν και αυτές χρόνια επισιτιστική ανασφάλεια και έχουν παρεκκλίνει της πορείας ή έχουν καθυστερήσει όσον αφορά την επίτευξη του ΑΣΧ1.

β) Η Επιτροπή δεν έδωσε επαρκή προτεραιότητα στη διατροφή και θα μπορούσε να είχε πράξει περισσότερα προκειμένου να ενθαρρύνει τις χώρες να χαράξουν τις κατάλληλες πολιτικές και τα αναγκαία προγράμματα διατροφής σε προηγού-μενο στάδιο.

γ) Η επισιτιστική διευκόλυνση δεν είχε σχεδιαστεί για την αντιμετώπιση μακροχρό-νιας αστάθειας των τιμών των τροφίμων και δεν προσφέρει την επιδιωκόμενη συμπληρωματικότητα με το ΕΤΑ.

δ) Οι στόχοι των παρεμβάσεων είναι συχνά ανεπαρκείς και ενίοτε υπερβολικά αισιόδοξοι.

ε) Παρά την έντονη οικειοποίηση από τις χώρες-εταίρους και τους δικαιούχους, τα μεγάλα κυβερνητικά προγράμματα για τη γεωργία και τις κοινωνικές μετα-βιβάσεις δεν είναι βιώσιμα οικονομικά και εξαρτώνται από τη συνέχιση της σημαντικής υποστήριξης από χορηγούς βοήθειας.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ


42


68. Προς βελτίωση της αποτελεσματικότητας της αναπτυξιακής βοήθειας που παρέχει η ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική το Συ-νέδριο διατυπώνει τις ακόλουθες συστάσεις:

Για την περίοδο προγραμματισμού μετά το 2013, η Επιτροπή και η Ευρω-παϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης πρέπει να προβούν σε συστηματο-ποιημένη αξιολόγηση της κατάστασης της επισιτιστικής ασφάλειας σε κάθε χώρα και να εξετάσουν συστηματικά το πιθανό πεδίο εφαρμογής της βοήθειας της ΕΕ στον τομέα αυτό.

ΣΎΣΤΆΣΗ1

Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης οφείλουν να εξετάσουν, ενδεχομένως σε συνεργασία με άλλους αναπτυξιακούς εταίρους, τη σκοπιμότητα ενός μόνιμου μηχανισμού για τη χρηματοδό-τηση έκτακτων και συμπληρωματικών μέτρων τα οποία μπορεί να είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση των συνεπειών πιθανών μελλοντικών επισιτιστικών κρίσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες.

ΣΎΣΤΆΣΗ2

Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης πρέπει να παραχωρήσουν την αναγκαία προτεραιότητα σ τη διατροφή κατά τη χάραξη της στρατηγικής συνεργασίας, τον καθορισμό και τον σχεδι-ασμό των παρεμβάσεων, καθώς και κατά τον διάλογο πολιτικής με τις κυβερνήσεις εταίρους, ιδίως στο πλαίσιο των προγραμμάτων δημοσι-ονομικής στήριξης.

ΣΎΣΤΆΣΗ3

Η Επιτροπή πρέπει να καθορίζει για τις παρεμβάσεις στόχους οι οποίοι να είναι αρκούντως επακριβείς και μετρήσιμοι μέσω δεικτών επιδόσε-ων. Οφείλει να εξασφαλίζει ότι οι στόχοι είναι εφικτοί προβαίνοντας σε καλύτερη εκτίμηση των κινδύνων και των υποθέσεων εργασίας όσον αφορά την επιτυχή υλοποίηση των παρεμβάσεων.

ΣΎΣΤΆΣΗ4


43

Η Επιτροπή οφείλει να στηρίζει καλύτερα την οικονομική βιωσιμότητα των προγραμμάτων για τη γεωργία και τις κοινωνικές μεταβιβάσεις. Για τον σκοπό αυτό πρέπει:

α) να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη αποτελεσματικών υπηρεσιών γεωργικών εφαρμογών, υποδομών για τα μετά τη συ-γκομιδή στάδια και αγροτικών πιστώσεων·

β) να μεριμνήσει ώστε τα προγράμματα κοινωνικών μεταβιβάσεων να υποστηρίζουν κατάλληλα την ανάπτυξη ικανοτήτων οι οποίες να αποφέρουν εισόδημα στους δικαιούχους.

ΣΎΣΤΆΣΗ5

Η παρούσα έκθεση εγκρίθηκε από το Τμήμα IΙΙ, του οποίου προεδρεύει ο κύ-ριος Karel PINXTEN, Μέλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στο Λουξεμβούργο, κατά τη συνεδρίασή του της 10ης Ιανουαρίου 2012.

Για το Ελεγκτικό Συνέδριο

Vítor Manuel da SILVA CALDEIRAΠρόεδρος


44


ΚΆΤΆΣΤΆΣΗΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΝΎΠΟΣΆΧΆΡΙΆΆΦΡΙΚΗΚΆΙΤΗΝΟΤΙΆΆΣΙΆ

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆI

Πηγ

ή: Η

προ

σαρμ

ογή

και η

ανα

παρα

γωγή

του

παρ

όντο

ς χά

ρτη

πραγ

ματο

ποιή

θηκα

ν κα

τόπι

ν άδ

ειας

του

Διε

θνού

ς Ιν

στιτ

ούτο

υ Ερ

ευνώ

ν γι

α τι

ς Επ

ισιτ

ιστι

κές

Πολ

ιτικ

ές w

ww

.ifpr

i.org

. Ο χ

άρ-

της

βασί

ζετα

ι σε

στοι

χεία

από

τον

Οργ

ανισ

μό Τ

ροφ

ίμω

ν κα

ι Γεω

ργία

ς τω

ν Η

νωμέ

νων

Εθνώ

ν, το

Ταμ

είο

των

Ηνω

μένω

ν Εθ

νών

για

τα Π

αιδι

ά, έ

ρευν

ες γ

ια τ

ον π

ληθυ

σμό

και τ

ην υ

γεία

(DH

S)

και τ

ην Π

αγκό

σμια

Οργ

άνω

ση Υ

γεία

ς. Η

έκθ

εση

από

την

οποί

α πρ

οκύπ

τει ο

παρ

ών

χάρτ

ης ε

ίναι

δια

θέσι

μη σ

την

ιστο

σελί

δα h

ttp:

//w

ww

.ifpr

i.org

/pub

licat

ion/

2009

-glo

bal-h

unge

r-in

dex.

□ ≥

30,

0 Ά

κρω

ς αν

ησυχ

ητικ

ή□

20,

0-29

,9 Α

νησυ

χητικ

ή□

10,

0-19

,9 Σ

οβαρ

ή□

5,0

-9,9

Μέτ

ρια

□ ≤

4,9

Χαμ

ηλό

επίπ

εδο

πεί

νας

□ Δ

εν υ

πάρ

χουν

στο

ιχεί

α

44

Indi

a

Sud

an

Mal

i

Cha

d

Nig

er

Ang

ola

Eth

iopi

a

Nig

eria

Nam

ibia

Zam

bia

Sou

th A

frica

Pak

ista

n

Mau

ritan

ia

Ken

ya

Som

alia

Moz

ambi

que

Bots

wan

a

Afg

hani

stan

Cong

o De

m. R

ep.

Con

go

Mad

agas

car

Cam

eroo

n

Zim

babw

e

Gab

on

Ghana

Gui

nea

Tanz

ania

Uga

nda

Nep

al

Côt

e d’

Ivoi

re

Sen

egal

Cen

tral A

frica

n R

epub

lic

Benin

Burk

ina

Faso

Mal

awiE

ritre

a

Libe

ria

Ban

glad

esh

Togo

Sri

Lank

a

Bhu

tan

Leso

tho

Rwan

da

Djib

outi

Gui

nea-

Bis

sau

Swaz

iland

Equ

ator

ial G

uine

a

Mau

ritiu

s

Com

oros

Gam

bia

Sie

rra

Leon

e

Buru

ndi

Wes

tern

Sah

ara

Liby

a

Tuni

sia

Alg

eria

Mor

occo

Egy

pt.

Ara

b. R

ep.

Yem

en R

ep.

Syr

ian

Ara

b. R

ep. Ira

q

Sau

di A

rabi

a

Om

an

Jord

an

Leba

non

Isra

el

Qat

ar U.A

.E

Bah

rain

Kuw

ait

Iran.

Isla

mic

Rep

.

Turk

ey

Geo

rgia

Arm

enia

Aze

rb.

Uzb

ekis

tan

Turk

men

ista

n

Kyr

gyz

Rep

.

Tajik

ista

n

Chi

na

Mon

golia

Mya

nmar

Thai

land Cam

bodi

a

Mal

aysi

a

Viet

nam

Brun

ei

Lao

PRD

Philip

pine

s

Indo

nesi

a

Papu

aN

ew G

uine

a

Tim

or-L

este

N. K

orea

S. K

orea

Σημε

ίωση

: Όσο

ν αφο

ρά το

ν GHI

για τ

ο 201

0, τα

στοιχ

εία σχ

ετικά

με το

ποσο

στό τ

ου

υποσ

ιτιζό

μενο

υ πλη

θυσμ

ού αφ

ορού

ν την

περίο

δο 20

04-2

006,

τα στ

οιχεία

για τ

α λιπο

βαρή

πα

ιδιά α

φορο

ύν το

τελε

υταίο

έτος

της π

εριόδ

ου 20

03-2

008 γ

ια τη

ν οπο

ία υπ

άρχο

υν

διαθέ

σιμα σ

τοιχε

ία κα

ι τα σ

τοιχε

ία για

την π

αιδική

θνησ

ιμότη

τα αφ

ορού

ν το 2

008.

Τα

υποδ

εικνυ

όμεν

α όρια

και ο

νόμα

τα, κ

αθώς

και ο

ι ονο

μασίε

ς που

χρησ

ιμοπο

ιούντ

αι στ

ον

παρό

ντα χ

άρτη

δεν υ

πονο

ούν ε

πίσημ

η επιδ

οκιμα

σία ή

αποδ

οχή α

πό το

Διεθ

νές Ι

νστιτ

ούτο

Ερ

ευνώ

ν για

τις Επ

ισιτισ

τικές

Πολ

ιτικέ

ς (IFP

RI), τ

ους ε

ταίρο

υς κα

ι του

ς συν

εργά

τες το

υ.


45

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆII

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΝΆΙΘΙΟΠΙΆ

Η επισιτιστική ανασφάλεια αποτελεί χρόνιο πρόβλημα στην Αιθιοπία. Παρά τη συνεχή στήριξη από την κοινότητα των χορηγών βοήθειας τα τελευταία 20 έτη, ο αριθμός των ανθρώπων που χρήζουν επισιτιστικής βοήθειας αυξήθηκε από 6,7 εκατομμύρια το 1994 σε 12,6 εκατομμύρια το 20101. Οι βασικές αιτίες της επισι-τιστικής ανασφάλειας είναι το υψηλό ποσοστό αύξησης του πληθυσμού (ο ετήσιος μέσος όρος ανέρχεται σε δύο εκατομμύρια άτομα), το οποίο, σε συνδυασμό με την εξάρτηση από μικρού μεγέθους μη αρδευόμενες γεωργικές εκμεταλλεύσεις, έχει ως αποτέλεσμα την άσκηση υπερβολικών πιέσεων στη γη2 και τη διάβρω-ση του εδάφους. Το γεγονός αυτό, με τη σειρά του, μειώνει τη γεωργική παραγωγικότητα και τις σοδειές. Η ανασφάλεια των γεωργών όσον αφορά την έγγειο ιδιοκτησία είναι άλλη σημαντική αιτία της επισιτιστικής ανασφάλειας. Η γη αποτελεί ιδιοκτησία του κράτους και οι γεωργοί διαθέτουν δικαιώματα επικαρπίας, γεγο-νός που, αφενός, αποθαρρύνει και, αφετέρου, παρεμποδίζει την πρόσβαση στα δάνεια που είναι αναγκαία για την πραγματοποίηση παραγωγικών επενδύσεων. Η αναποτελεσματικότητα των εσωτερικών αγορών και οι ανεπαρκείς υποδομές μεταφορών προκαλούν αύξηση των τιμών των τροφίμων, στοιχείο που δυσχεραίνει περαιτέρω την πρόσβαση στα τρόφιμα. Πέραν αυτού, καθιστά, επίσης, περισσότερο πολύπλοκη τη φυσική διανομή από περιοχές με πλεονάσματα παραγωγής σε περιοχές με ελλείμματα παραγωγής, αυξάνοντας, κατ’ αυτό τον τρόπο, την ανάγκη για εισαγωγές τροφίμων.

Μολονότι η εθνική γεωργική παραγωγή έχει αυξηθεί τα τελευταία πέντε έτη3, η Αιθιοπία εξακολουθεί να εξαρτάται από εμπορικές εισαγωγές τροφίμων και επισιτιστική βοήθεια. Παραδείγματος χάρη, οι εισαγωγές επισιτιστικής βοήθειας ανήλθαν κατά μέσο όρο σε 700 000 μετρικούς τόνους κατά την τελευταία δεκαετία4. Εντούτοις, δεν υπάρχουν αξιόπιστα αριθμητικά στοιχεία σχετικά με το επισιτιστικό έλλειμμα της χώρας εξαι-τίας σημαντικών αποκλίσεων (έως και 40 %)4 μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας και της κεντρικής στατιστικής υπηρεσίας στα εθνικά στοιχεία που αφορούν τη γεωργική παραγωγή.

Ο πληθυσμός της Αιθιοπίας εκτιμάται, επί του παρόντος, σε 77,5 εκατομμύρια άτομα, εκ των οποίων το 85 % εξαρτάται βιοποριστικά από τη γεωργία. Η συνεισφορά της γεωργίας στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕγχΠ) είναι 45 %, κατά συνέπεια, η ανάπτυξή της είναι ουσιαστικής σημασίας για τη μείωση της φτώχιας. Από την πρώτη ολοκληρωμένη στρατηγική για τον γεωργικό τομέα5, η κυβέρνηση της Αιθιοπίας στηρίζει τη γεωργική παραγωγή και παραγωγικότητα ως βασικό μέσο για την επίτευξη επισιτιστικής επάρκειας και προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης.

Η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί προτεραιότητα στο πλαίσιο των εθνικών στρατηγικών για τη μείωση της φτώχιας. Το έγγραφο για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση της φτώχιας (Sustainable Development and Poverty Reduction Paper, PRSP), το οποίο καλύπτει την περίοδο 2002-2005 αναγνώρισε την ανάγκη βελτί-ωσης της διαθεσιμότητας των τροφίμων και της πρόσβασης σε αυτά. Το έγγραφο αυτό ακολουθήθηκε από το σχέδιο ταχείας και βιώσιμης ανάπτυξης για την εξάλειψη της φτώχιας (PASDEP), το οποίο κάλυπτε την περίοδο 2005-2010 και περιλάμβανε την πολιτική επισιτιστικής ασφάλειας ως τμήμα της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη. Η εν λόγω προτεραιότητα διατηρήθηκε και στην τρέχουσα στρατηγική για τη μείωση της φτώχιας για την περίοδο 2010-2015, το σχέδιο ανάπτυξης και μετατροπής (Growth and Transformation Plan).

1 Υπηρεσία της Αιθιοπίας για την πρόληψη και την ετοιμότητα ενόψει καταστροφών (Ethiopia’s Disaster Prevention and Preparedness

Agency), στοιχεία χρονολογικών σειρών 2010.

2 Σύμφωνα με την αντιπροσωπεία της ΕΕ, περισσότερο από το ένα τρίτο των νοικοκυριών καλλιεργεί λιγότερο από 0,5 εκτάριο.

3 Σύμφωνα με το σχέδιο ενδιάμεσης αναθεώρησης του ΕΣΧ που αφορά το δέκατο ΕΤΑ, το οποίο κατάρτισε η Επιτροπή το 2009,

η παραγωγή σιτηρών αυξήθηκε μετά την ξηρασία, από τους 10 εκατομμύρια τόνους το 2004 σε 16 εκατομμύρια τόνους το 2007 και 2008.

4 Μελέτη διάγνωσης της ΕΕ σχετικά με το ΕΣΧ του δέκατου ΕΤΑ για την αγροτική ανάπτυξη και την επισιτιστική ασφάλεια.

5 Στρατηγική εκβιομηχάνισης επικεντρωμένη στην ανάπτυξη της γεωργίας (Agriculture Development-Led

Industrialisation Strategy), 1993.


46


ΠΆΡΆΡΤΗΜΆII

Η πρώτη πολιτική για την επισιτιστική ασφάλεια που υιοθετήθηκε το 2001 αποσκοπούσε στην αύξηση της διαθεσιμότητας των τροφίμων, τη βελτίωση της πρόσβασης σε τρόφιμα και την ενίσχυση των δυνατοτήτων αντιμετώπισης έκτακτων περιπτώσεων. Η εν λόγω πολιτική υπογράμμισε την πρόθεση της κυβέρνησης να μεταβάλλει τον προσανατολισμό της από την ανακούφιση της επισιτιστικής βοήθειας σε μια περισσότερο προβλέψιμη στήριξη που αποβλέπει στην ανάπτυξη. Το 2003, ο συνασπισμός κυβέρνησης και χορηγών βοήθειας για την επισιτιστική ασφάλεια συμφώνησε στον σχεδιασμό του παραγωγικού προγράμματος που συνιστά «δίχτυ ασφαλείας» (Productive Safety Net Programme, PSNP). Από το 2005, το εν λόγω πρόγραμμα έχει πραγματοποιήσει, υπό προϋποθέσεις και μη, μεταβιβάσεις χρηματικών ποσών και/ή τροφίμων για 8 εκατομμύρια άτομα περίπου, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα χρειάζονταν επισιτιστική βοήθεια μέσω εκκλήσεων έκτακτης ανάγκης. Σκοπός του είναι η βελτίωση της πρόσβασης στα τρόφιμα, διασφα-λίζοντας παράλληλα τα παραγωγικά στοιχεία ενεργητικού των νοικοκυριών που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση.

Η πολιτική για την επισιτιστική ασφάλεια υλοποιείται μέσω των προγραμμάτων για την επισιτιστική ασφά-λεια (Food Security Programmes, FSPs), τα οποία έχουν μέχρι στιγμής καλύψει τις περιόδους 2005-2010 και 2010-2014. Τα εν λόγω προγράμματα διαθέτουν τέσσερις πυλώνες: i) το PSNP, ii) την εθελοντική επα-νεγκατάσταση του πληθυσμού, iii) το πρόγραμμα απόκτησης στοιχείων ενεργητικού για τα νοικοκυριά και iv) το συμπληρωματικό πρόγραμμα επενδύσεων για τις αγροτικές υποδομές.

Όσον αφορά την κατάσταση της διατροφής, οι σχετικοί με τους ΑΣΧ δείκτες παρουσιάζουν υστέρηση6. Η πρώτη εθνική στρατηγική για τη διατροφή εγκρίθηκε το 2008 και εφαρμόζεται από το Υπουργείο Υγείας μέσω του εθνικού προγράμματος για τη διατροφή για την περίοδο 2008-2013. Σκοπός του είναι η μείωση του υποσιτισμού στην Αιθιοπία, ιδίως μεταξύ των παιδιών κάτω των πέντε ετών και των γυναικών σε κα-τάσταση εγκυμοσύνης ή θηλασμού.

6 Σύμφωνα με τις εκθέσεις προόδου του PASDEP τις οποίες κατάρτισε η κυβέρνηση της Αιθιοπίας (MOFED) από το 2007 και 2009 —

υπόδειγμα 1, ο δείκτης σχετικά με το ποσοστό εξάπλωσης των λιποβαρών παιδιών κάτω των πέντε ετών προσεγγίζει το 40 %,

ενώ ο στόχος του ΑΣΧ είναι 30 %.


47

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆIII

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΟΜΆΛΆΟΎΙ

Κυρίαρχο τμήμα στην οικονομία του Μαλάουι αποτελεί η γεωργία, η οποία αντιστοιχεί στο 35 % του ΑΕγχΠ και απασχολεί το 85 % του εργατικού δυναμικού, η πλειονότητα των οποίων είναι μικροκαλλιεργητές και απασχολούμενοι στη γεωργία αυτοσυντήρησης. Η κύρια καλλιέργεια εδώδιμου είδους είναι ο αραβόσιτος, η οποία καταλαμβάνει το 75 % των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, ενώ ο καπνός αποτελεί την κύρια εμπορική καλλιέργεια. Κατά συνέπεια, η γεωργία μικρών εκμεταλλεύσεων διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην οικονο-μική ανάπτυξη της χώρας, ωστόσο, η χαμηλή παραγωγικότητα επιβραδύνει τον συνολικό ρυθμό ανάπτυξης και αποτελεί την κύρια αιτία φτώχιας και επισιτιστικής ανασφάλειας.

Η χαμηλή γεωργική παραγωγικότητα οφείλεται σε αρκετούς διαρθρωτικούς περιορισμούς όπως: i) η δημο-γραφική πυκνότητα (η υψηλότερη στην Αφρική) η οποία σε συνδυασμό με μικρού7 μεγέθους μη αρδευ-όμενες γεωργικές εκμεταλλεύσεις έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του εδάφους, ii) η έλλειψη αγρο-τικών πιστώσεων, η οποία δυσχεραίνει την πρόσβαση των μικροκαλλιεργητών σε παραγωγικά στοιχεία ενεργητικού όπως η γη και οι συντελεστές παραγωγής, iii) η μη ικανοποιητική πρόσβαση στην αγορά και οι ανεπαρκείς υποδομές, οι οποίες αυξάνουν τις δαπάνες των πράξεων και τις τιμές των τροφίμων και iv) η περιορισμένη απασχόληση σε τομείς πέραν της γεωργίας, γεγονός που οδηγεί τον πληθυσμό σε μη βιώσιμες περιβαλλοντικά στρατηγικές αντιμετώπισης (ήτοι αποψίλωση των δασών).

Τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι το 70 % του συνόλου των νοικοκυριών στο Μαλάουι εξαντλούν τα παραγόμενα τρόφιμα τρεις με τέσσερις μήνες πριν από την επόμενη συγκομιδή8. Η επισιτιστική ανα-σφάλεια στο Μαλάουι οφείλεται, επίσης, στο πρόβλημα πρόσβασης στα τρόφιμα. Το 2005, το 22 % του πληθυσμού ήταν εξαιρετικά φτωχό, που σημαίνει ότι ένα στα πέντε άτομα δεν είχε τα οικονομικά μέσα για να τρέφεται ούτε με το ελάχιστο βασικό διαιτολόγιο9. Όσον αφορά την κατάσταση της διατροφής, η έλλειψη πρόσβασης στα τρόφιμα και το μη ισορροπημένο διαιτολόγιο με βάση κυρίως τον αραβόσιτο αποτελούν κύριες αιτίες χρόνιου υποσιτισμού. Το 60 % έως 70 % της λήψης θερμίδων προέρχεται από τον αραβόσιτο, με αποτέλεσμα το 43 % των παιδιών κάτω των πέντε ετών να είναι καχεκτικά, το 22 % να είναι λιποβαρή και το 5 % να υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό10.

Η στρατηγική για την αύξηση και την ανάπτυξη του Μαλάουι (Malawi Growth and Development Strategy, MGDS), η οποία καλύπτει την περίοδο 2006-2011, περιλαμβάνει ως προτεραιότητές της τη γεωργία και την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς και την πρόληψη και τη διαχείριση των διατροφικών διαταραχών. Στόχος της κυβέρνησης όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια είναι να καταστεί το Μαλάουι ένα έθνος χωρίς πείνα. Το προσδοκώμενο μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα είναι τα τρόφιμα να είναι διαθέσιμα σε όλους τους κατοίκους του Μαλάουι σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα και σε προσιτές τιμές. Οι στρατηγικές που καθορίστηκαν για την επίτευξη του εν λόγω αποτελέσματος βασίζονται στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας, στην καλή λειτουργία των αγορών φυτικών προϊόντων, στη μείωση της εξάρτησης από την επισιτιστική βοήθεια, σε αποτελεσματικά συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, σε δραστηριότητες δημιουργίας εισο-δήματος, στον συντονισμό της επισιτιστικής βοήθειας και των εισαγωγών και στην κατασκευή σιλό για τη βελτίωση της ικανότητας αποθήκευσης. Οι στρατηγικές αυτές αναπτύχθηκαν περαιτέρω σε περισσότερο επιχειρησιακά σχέδια της πολιτικής της επισιτιστικής ασφάλειας που εγκρίθηκε το 2006.

7 Σύμφωνα με το πρόγραμμα επισιτιστικής ασφάλειας της USAID (Υπηρεσία των ΗΠΑ για τη διεθνή ανάπτυξη) σχετικά με την περίοδο

2008-2014, τρεις στους τέσσερις γεωργούς καλλιεργούν λιγότερο από ένα εκτάριο και το 40 % των εκμεταλλεύσεων είναι μικρότερες

από μισό εκτάριο.

8 Οικονομική ένωση του Μαλάουι και Υπουργείο Γεωργίας, «Can Malawi reverse the growing chronic and acute food and nutrition

insecurity?» (Μπορεί το Μαλάουι να αντιστρέψει την αυξανόμενη χρόνια και έντονη ανασφάλεια σχετικά με τον επισιτισμό και τη

διατροφή;) Υπόμνημα για την περιφερειακή διάσκεψη σχετικά με την ασφάλεια του επισιτισμού και της διατροφής, 19-21 Ιουνίου 2006.

9 Malawi Integrated Household Survey (Ολοκληρωμένη μελέτη σχετικά με τα νοικοκυριά του Μαλάουι), 2004/05.

10 Ειδική ομάδα υψηλού επιπέδου για την παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, έκθεση ανά

χώρα, 23 Φεβρουαρίου-4 Μαρτίου 2010.


48


ΠΆΡΆΡΤΗΜΆIII

Η δέσμευση της κυβέρνησης για τη βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας αντικατοπτρίστηκε στις δημο-σιονομικές προτεραιότητές της. Το 2009, διατέθηκε για τη γεωργία το 14 % του εθνικού προϋπολογισμού, στην πλειονότητά του (71%) για το πρόγραμμα επιδότησης των γεωργικών εισροών (Farm Input Subsidy Programme, FISP). Το εν λόγω πρόγραμμα11 τέθηκε σε εφαρμογή το 2005 και αποτελεί το μεγαλύτερο πρόγραμμα της χώρας. Είναι τμήμα της εθνικής στρατηγικής που αποτελεί «δίχτυ ασφαλείας»12 (National Safety Net Strategy, NSNS) και παρέχει στους μικροκαλλιεργητές και τους απασχολούμενους στη γεωργία αυτοσυντήρησης επιδοτούμενα λιπάσματα και βελτιωμένους σπόρους αραβοσίτου προς σπορά, τα οποία, σε συνδυασμό με ικανοποιητικές βροχοπτώσεις και την αυξημένη παραγωγή αραβοσίτου, έχουν καταστήσει τη χώρα αυτάρκη σε αραβόσιτο τα τέσσερα τελευταία έτη13.

Η κυβέρνηση του Μαλάουι, στην εθνική πολιτική και στρατηγική της για τη διατροφή, η οποία εγκρίθηκε το 200714, αναγνώρισε ότι το εν λόγω θέμα δεν είχε λάβει μέχρι τώρα ικανοποιητική προσοχή. Με την πολιτική αυτή επιδιώκεται να ενισχυθεί η αντιμετώπιση του υποσιτισμού, με έμφαση στους ακόλουθους τρεις τομείς: i) πρόληψη και έλεγχος των συχνότερων διατροφικών διαταραχών που πλήττουν γυναίκες, άνδρες, αγόρια και κορίτσια στο Μαλάουι μέχρι το 2012, ii) αυξημένη πρόσβαση σε έγκαιρη και αποτελε-σματική διαχείριση των συχνότερων διατροφικών διαταραχών και iii) τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που επιτρέπει να εφαρμοστούν αποτελεσματικά οι υπηρεσίες και τα προγράμματα διατροφής.

11 To FISP χρηματοδοτείται επί του παρόντος από την κυβέρνηση του Μαλάουι (όσον αφορά την πτυχή των λιπασμάτων), καθώς και την

Επιτροπή, το Υπουργείο του Ηνωμένου Βασιλείου για τη διεθνή ανάπτυξη (DfID), την Ιρλανδία και τη Νορβηγία (όσον αφορά την πτυχή

των σπόρων προς σπορά).

12 Tο NSNS εγκρίθηκε το 2002 και διαθέτει τέσσερις βασικές συνιστώσες: πρόγραμμα δημοσίων έργων, πρόγραμμα στοχοθετημένων

εισροών, πρόγραμμα στοχοθετημένης διατροφής και πρόγραμμα άμεσων μεταβιβάσεων.

13 Ειδική ομάδα υψηλού επιπέδου για την παγκόσμια κρίση επισιτιστικής ασφάλειας του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών, έκθεση ανά

χώρα 23 Φεβρουαρίου-4 Μαρτίου 2010. Το επίπεδο αυτάρκειας έχει τεθεί στους 2,3 εκατομμύρια τόνους.

14 Πολιτική και στρατηγικό σχέδιο για την εθνική διατροφή, 2007-2012.


49

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆIV

ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗΤΗΣΚΆΤΆΣΤΆΣΗΣΤΗΣΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣΆΣΦΆΛΕΙΆΣΣΤΗΡΟΎΆΝΤΆ

Η Ρουάντα υπέφερε σε μεγάλο βαθμό από τη γενοκτονία του 1994. Έπειτα από μια περίοδο ανασυγκρότη-σης, η χώρα πραγματοποίησε σημαντικότατα βήματα στο δρόμο προς την ανάκαμψη. Οι προτεραιότητες της Ρουάντα εμπεριέχονται στο «Όραμα της Ρουάντα για το 2020», έγγραφο το οποίο δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο του 2000, κατόπιν διαδικασίας εθνικής διαβούλευσης η οποία διήρκεσε δύο χρόνια.

Ο τομέας της γεωργίας απασχολεί το 80 % του πληθυσμού, κυρίως δε η γεωργία αυτοσυντήρησης, και αντιπροσωπεύει το 42 % του ΑΕγχΠ. Στόχος του «Οράματος για το 2020» είναι η Ρουάντα να μετατραπεί από γεωργική οικονομία της αυτοσυντήρησης σε κοινωνία βασιζόμενη στη γνώση. Για την καταπολέμηση της πείνας και της φτώχιας υιοθετείται μια προσέγγιση υπέρ των φτωχών. Το πρώτο έγγραφο στρατηγικής για τη μείωση της φτώχιας (Poverty Reduction Strategy Paper, PRSP) (2002-2005) της Ρουάντα επικεντρώ-θηκε στην ανασυγκρότηση και την αποκατάσταση. Παρά την ταχεία και συνεχή οικονομική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της μεταβατικής περιόδου, η πρόοδος που επετεύχθη ως προς τη μείωση της φτώχιας και της ανισότητας ήταν περιορισμένη. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων στο πλαίσιο της δεύτερης στρατηγικής οικονομικής ανάπτυξης και μείωσης της φτώχιας (EDPRS), η οποία καλύπτει το διάστημα 2008-2012. Μία από τις προτεραιότητες της πτυχής «γεωργία» είναι η ανάπτυξη στρατηγικής για την επισιτιστική ασφάλεια.

Παρά την ισχυρή πολιτική βούληση και τα εντυπωσιακά αποτελέσματα, η Ρουάντα εξακολουθεί να βρίσκε-ται σε δεινή θέση όσον αφορά την επισιτιστική ανασφάλεια, και κατατάσσεται 64η μεταξύ των 84 χωρών που περιλαμβάνει ο παγκόσμιος δείκτης για την πείνα το 2010. Η χώρα καταγράφει επισιτιστικό έλλειμμα15 και ο πληθυσμός είναι εξαιρετικά ευάλωτος στην επισιτιστική ανασφάλεια με το 40 % των κατοίκων να υποσιτίζεται. Η Ρουάντα είναι απίθανο να επιτύχει τον ΑΣΧ1 για τη φτώχια και τον υποσιτισμό. Πράγματι, ο δείκτης του ΑΣΧ1 για τη φτώχια (ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται κάτω από το εθνικό όριο της φτώχιας) μειώθηκε από 60,4 % (ποσοστό αναφοράς το 2000) σε 56,9 % το 2006 και αγωνίζεται να επιτύχει τον στόχο του 30,2 % για το 2015. Ομοίως, ο δείκτης του ΑΣΧ1 για τον παιδικό υποσιτισμό (ποσοστό των λιποβαρών παιδιών κάτω των πέντε ετών) ήταν 22,5 % το 2006, καλύτερα βέβαια από το ποσοστό αναφοράς του 24,5 % το 2000, αλλά αρκετά πίσω από τον στόχο του 14,5 % για το 2015.

Η διαθεσιμότητα των τροφίμων έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2006 κυρίως λόγω των βελτιωμένων απο-δόσεων των βασικών καλλιεργειών, καθώς και λόγω των ευνοϊκών κλιματικών συνθηκών. Στο πλαίσιο του «Οράματος για το 2020», παράλληλα με τις στρατηγικές για τη μείωση της φτώχιας (Poverty Reduction Strategies), εγκρίθηκαν στρατηγικά σχέδια για τη μεταρρύθμιση της γεωργίας (Strategic Plans for the Transformation of Agriculture, SPTA I και II) με το πρόγραμμα εντατικοποίησης των καλλιεργειών (Crop Intensification Programme, CIP) να αποτελεί το βασικό πρόγραμμα για την αύξηση της γεωργικής παρα-γωγικότητας των υψηλού δυναμικού καλλιεργειών για την παραγωγή τροφίμων και την εξασφάλιση επισι-τιστικής ασφάλειας και αυτάρκειας. Μολονότι η διαθεσιμότητα τροφίμων βελτιώθηκε συνολικά, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την παραγωγή βασικών ειδών που εγγυώνται την επισιτιστική ασφάλεια. Αν και έχει αυξηθεί η απόδοση πολλών βασικών καλλιεργειών (αραβόσιτος, ρύζι και σίτος), η παραγωγή πολλών άλ-λων βασικών για την επισιτιστική ασφάλεια καλλιεργειών (γλυκοπατάτες, φασόλια, μπανάνες, μανιόκα και σόργο) σημειώνει πτωτική πορεία από το 2000.

15 Τα αριθμητικά στοιχεία του τελευταίου ισολογισμού τροφίμων του Υπουργείου Γεωργίας (Ιανουάριος-Ιούνιος 2010) υποδηλώνουν

επισιτιστικό πλεόνασμα. Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες ανάγκες: i) το ποσοστό των απωλειών μετά τη συγκομιδή

που χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό είναι 15 %, ενώ ένα 30 % θα ήταν περισσότερο ρεαλιστικό, δεδομένου ότι από τότε δεν έχουν

σημειωθεί θεαματικές βελτιώσεις στις απώλειες μετά τη συγκομιδή· ii) η αξιοπιστία των εκτιμήσεων όσον αφορά τις σοδειές είναι

αμφισβητήσιμη.


50



Η πρόσβαση στα τρόφιμα παραμένει πρόκληση. Η βελτίωση των ποσοστών της φτώχιας και της ανισότητας δεν συμβαδίζει με την ταχεία οικονομική ανάπτυξη της Ρουάντα: το ποσοστό του πληθυσμού που ζει κάτω από το εθνικό όριο της φτώχιας σημείωσε απλώς ελαφρά μείωση από 60,4 % το 2000 σε 56,9 % το 2006, με την έσχατη φτώχια να μειώνεται μόλις από 41,3 % σε 36,9 %. Συνδυαζόμενες με τη μεγάλη φτώχια οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές των τροφίμων16 δυσχεραίνουν την πρόσβαση στα τρόφιμα των πλέον ευάλωτων, ιδίως δε αυτών που έχουν λίγη ή και καθόλου γη. Οι κύριες προκλήσεις είναι η δύσκολη πρόσβαση σε αμειβόμενη εργασία και η πρόσβαση σε γη, η οποία γίνεται διαρκώς δυσκολότερη λόγω της αυξανόμενης δημογραφικής πίεσης. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, η κυβέρνηση προσανατολίζει το πρόγραμμα «Vision 2020 Umurenge Programme, VUP», τη ναυαρχίδα της EDPRS, προς τους δύο φτωχότερους τομείς σε κάθε επαρχία. Το VUP συνιστά ένα άκρως αποκεντρωμένο και ολοκληρωμένο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης που σκοπό έχει να επιταχύνει τη μείωση της έσχατης φτώχιας καθώς επικεντρώνεται στους ενδεέστερους. Εφαρμόζεται μέσω τριών συνιστωσών: i) δημόσια έργα, τα οποία σχεδιάζονται με συμμετοχικές προσεγ-γίσεις σε επίπεδο κοινότητας· ii) πακέτα πιστώσεων για συνεταιρισμούς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας και την προώθηση ευκαιριών απασχόλησης εκτός γεωργικού τομέα· και iii) άμεση στήριξη σε αυτούς που δεν είναι σε θέση να συμμετάσχουν σε δημόσια έργα, καθώς και σε όσους δεν διαθέτουν την παραγωγική ικανότητα που απαιτείται για να είναι επιλέξιμοι για πακέτα πιστώσεων. Η κυβέρνηση αποφάσισε την αναβάθμιση του VUP ώστε να καλύψει ολόκληρη τη χώρα μέσω στρατηγικής για την κοινωνική προστασία η οποία εγκρίθηκε τον Ιανουάριο του 2011.

Η Ρουάντα βρίσκεται σε κατάσταση χρόνιου υποσιτισμού με διαρκώς υψηλά ποσοστά, ιδίως για τα παιδιά. Σύμφωνα με δημογραφική και υγειονομική έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Ρουάντα το 2005, το 45 % των παιδιών κάτω των 5 ετών υποφέρουν από χρόνιο υποσιτισμό (καχεξία17), το 22 % είναι λιποβαρή18, ενώ ο οξείας μορφής υποσιτισμός όσον αφορά την πρωτεϊνική απόδοση (δυστροφία19), ο οποίος συνδέεται με υψηλό ποσοστό θνησιμότητας, πλήττει το 4 % των παιδιών. Ο υποσιτισμός πλήττει και τους ενηλίκους: το 6,5 % των γυναικών υποσιτίζονται, με το μεγαλύτερο ποσοστό 8,8 % να καταγράφεται στη Νότια Επαρχία, όπου το 4 % πάσχει από σοβαρό υποσιτισμό20. Ο υποσιτισμός συμβάλλει στο 50 % περίπου της βρεφικής και παιδικής νοσηρότητας και θνησιμότητας21.

16 Σύμφωνα με τη στατιστική επετηρίδα της Ρουάντα για το 2009, με τιμή βάσης το 100 για το 2003, η μεταβολή του δείκτη τιμών

καταναλωτή τον Δεκέμβριο του 2008 ήταν η εξής: Άρτος & σιτηρά: 223· Κρέας: 190· Ψάρια: 207· Λαχανικά: 192 και Τρόφιμα & μη

αλκοολούχα ποτά: 200. Από το 2006, η κυβέρνηση έχει επιτύχει να μειώσει σημαντικά το ποσοστό του πληθωρισμού.

17 Καχεκτικά παιδιά: ο υπολογισμός του ύψους σε σχέση με την ηλικία αποτελεί μέτρο γραμμικής ανάπτυξης και ως εκ τούτου δείκτη

μακροπρόθεσμων επιπτώσεων του υποσιτισμού που δεν επηρεάζεται από εποχικές μεταβολές.

18 Λιποβαρή παιδιά: ο υπολογισμός του βάρους σε σχέση με την ηλικία συνδυάζει πληροφορίες από την καχεξία και τη δυστροφία. Τα

παιδιά μπορούν να είναι λιποβαρή επειδή είναι καχεκτικά ή δυστροφικά ή αμφότερα.

19 Δυστροφικά παιδιά: ο υπολογισμός του ύψους σε σχέση με το βάρος αποτελεί ένδειξη της τρέχουσας διατροφικής κατάστασης ενός

παιδιού και αντικατοπτρίζει την πρόσφατη λήψη τροφής και/ή επεισόδια ασθένειας. Η σοβαρή δυστροφία συνδέεται συχνά με οξεία

έλλειψη τροφής.

20 Σύμφωνα με το έγγραφο «Country Food Security and Vulnerability Analysis» του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος.

21 Υπουργείο Υγείας, Έκθεση σχετικά με την πρώτη εθνική σύνοδο για τη διατροφή η οποία πραγματοποιήθηκε στο Κιγκάλι

στις 24-26 Νοεμβρίου 2009.


51


Σύμφωνα με την εθνική πολιτική για τη διατροφή, η οποία εγκρίθηκε το 2007, στα βασικά αίτια του υποσι-τισμού στη Ρουάντα συγκαταλέγονται η ελλιπής θεσμική υποστήριξη των παρεμβάσεων για τη διατροφή, η έλλειψη οικειοποίησης και η απουσία ελέγχου των οικογενειακών πόρων, καθώς και τα χαμηλά ποσοστά αλφαβητισμού, ιδίως στις γυναίκες. Σε περιοχές με υψηλή παραγωγή τροφίμων, όπου τα παραγόμενα προ-ϊόντα συχνά πωλούνται προκειμένου να αυξηθεί το οικογενειακό εισόδημα, ο υποσιτισμός οφείλεται στο μη ισορροπημένο ή μη διαφοροποιημένο διαιτολόγιο, καθώς και σε ακατάλληλες πρακτικές αποθήκευσης οι οποίες έχουν ως συνέπεια την έλλειψη τροφίμων όταν η εποχή δεν είναι παραγωγική. Η εθνική πολιτική για τη διατροφή υποστηρίζει την πολυτομεακή διάσταση της διατροφής και τη σημασία της για την οι-κονομική ανάπτυξη μιας χώρας, καθώς και την επίτευξη των ΑΣΧ. Αναγνωρίζει την ανεπαρκή οικονομική στήριξη (0,5 % του εθνικού προϋπολογισμού) και το πολιτικό ενδιαφέρον που δίδεται στη διατροφή τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τους αναπτυξιακούς εταίρους (εκτός από τη UNICEF). Το 2009, αφού ο πρό-εδρος της χώρας αποφάσισε ότι η διατροφή έπρεπε να καταστεί εθνική προτεραιότητα, δημιουργήθηκε εθνικό πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης για την εξάλειψη του υποσιτισμού (National Emergency Programme to Eliminate Malnutrition) και συστάθηκε ειδική ομάδα δράσης στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας στον γεωργικό τομέα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η στενή συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Τοπικής Κυβέρνησης και άλλων κυβερνητικών οργανισμών, οργανισμών του ΟΗΕ, αναπτυξιακών εταίρων και πολλών ΜΚΟ που εδρεύουν στη χώρα.


52


ΠΆΡΆΡΤΗΜΆV

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΆΒΆΘΜΟΛΟΓΗΣΗΣ

Για τον σκοπό του ελέγχου, η βαθμολόγηση της συνάφειας, του σχεδιασμού, των αποτελεσμάτων και της βιωσιμότητας έλαβε ως βάση τη μεθοδολογία παρακολούθησης προσανατολισμένης στα αποτελέσματα (ROM). Τα κριτήρια που χρησιμοποιήθηκαν αναφέρονται κατωτέρω:

Συνάφεια

A Αποτελεί σαφώς αναπόσπαστο μέρος των εθνικών πολιτικών και της στρατηγικής της ΕΕ, σέβεται τις δεσμεύσεις της δήλωσης του Παρισιού σχετικά με την οικειοποίηση, την ευθυγράμμιση και την εναρμόνιση και ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στις ανάγκες της ομάδας-στόχου.

B Εντάσσεται ικανοποιητικά στις εθνικές πολιτικές και στη στρατηγική της ΕΕ (χωρίς αυτό να διατυπώνεται πάντοτε ρητά), εύλογα συμβατό με τις δεσμεύσεις της δήλωσης του Παρισιού, συναφές προς τις ανάγκες της ομάδας-στόχου.

Γ Υπάρχουν ορισμένα ζητήματα/προβλήματα σχετικά με τη συνάφεια με τις εθνικές πολιτικές, καθώς και με τις πολιτικές της ΕΕ, με τη δήλωση του Παρισιού και με τις ανάγκες της ομάδας-στόχου.

Δ Αντιφάσεις με τις εθνικές πολιτικές ή τη στρατηγική της ΕΕ, με τις δεσμεύσεις της δήλωσης του Παρισιού, η συνάφεια προς τις ανάγκες είναι αμφισβητήσιμη. Απαιτούνται σημαντικές αναπροσαρμογές.

Σχεδιασμός

A Σαφές και σωστά διαρθρωμένο λογικό πλαίσιο· εφικτή και συνεκτική κάθετη λογική των στόχων· κατάλληλοι αντικειμενικά επαληθεύσιμοι δείκτες SMART· κίνδυνοι και υποθέσεις εργασίας σαφώς καθορισμένοι και διαχειρίσιμοι· στρατηγική εξόδου.

B Ορθή λογική της παρέμβασης, μολονότι μπορεί να χρειάζονται ορισμένες παρεμβάσεις στην ιεράρχηση των στόχων, αντικειμενικά επαληθεύσιμοι δείκτες, κίνδυνος και υποθέσεις εργασίας.

Γ Προβλήματα με τη λογική της παρέμβασης μπορεί να επηρεάσουν τις επιδόσεις του έργου και την ικανότητα παρακολούθησης και αξιολόγησης της προόδου· απαιτούνται βελτιώσεις.

Δ Η λογική της παρέμβασης είναι λανθασμένη και απαιτεί σημαντική αναθεώρηση προκειμένου να υπάρξει πιθανότητα επιτυχίας του έργου.

Αποτελέσματα

⇒ Για έργα που έχουν περατωθεί

A Τα αντλούμενα από τα αποτελέσματα οφέλη και ικανότητες είναι διαθέσιμα και καλής ποιότητας και χρησιμοποιούνται από όλες τις ομάδες-στόχους.

B Τα αποτελέσματα είναι ως επί το πλείστον καλής ποιότητας και διαθέσιμα και χρησιμοποιούνται από τις περισσότερες ομάδες-στόχους. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, χωρίς ωστόσο σοβαρό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα.

Γ Ορισμένα οφέλη είναι διαθέσιμα, αλλά δεν είναι πάντοτε της καλύτερης ποιότητας. Απαιτούνται βελτιώσεις προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι το έργο μπορεί να επιτύχει τον σκοπό του από την άποψη της ποιότητας, της κάλυψης και της διαθεσιμότητας.

Δ Τα αποτελέσματα δεν είναι διαθέσιμα στις περισσότερες περιπτώσεις και η ποιότητά τους είναι χαμηλή. Απαιτούνται σημαντικότατες αλλαγές προκειμένου να επιτευχθούν τα αποτελέσματα.

⇒ Για έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη

A Πλήρης επίτευξη των αποτελεσμάτων είναι πιθανή από την άποψη της ποιότητας και της κάλυψης. Οι αρνητικές συνέπειες έχουν περιοριστεί.

B Τα αποτελέσματα θα επιτευχθούν με μικρούς περιορισμούς· οι αρνητικές συνέπειες δεν προκάλεσαν μεγάλη ζημία.

Γ Τα αποτελέσματα θα επιτευχθούν μόνον εν μέρει, μεταξύ άλλων λόγω των αρνητικών συνεπειών στις οποίες η διαχείριση δεν κατάφερε να προσαρμοστεί πλήρως. Απαιτείται η λήψη διορθωτικών μέτρων προκειμένου να βελτιωθεί η πιθανότητα να επιτευχθούν τα αποτελέσματα.

Δ Το σχέδιο δεν θα επιτύχει τον σκοπό του εκτός εάν ληφθούν σημαντικά, βασικά, διορθωτικά μέτρα.


53

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆV

Βιωσιμότητα

⇒ Δημοσιονομική/οικονομική βιωσιμότητα

A Δυνητικά πολύ καλή· το κόστος των υπηρεσιών και της συντήρησης καλύπτεται ή μπορεί να καλυφθεί οικονομικά· αυτό δεν μπορεί να επηρεαστεί από εξωτερικούς παράγοντες.

B Πιθανώς να είναι καλή, ωστόσο προβλήματα μπορεί να ανακύψουν κυρίως από τις μεταβολές των εξωτερικών οικονομικών παραγόντων.

Γ Πρέπει να αντιμετωπιστούν προβλήματα όσον αφορά τη δημοσιονομική βιωσιμότητα είτε από την άποψη του θεσμικού κόστους ή κόστους της ομάδας-στόχου είτε από την άποψη των μεταβολών του οικονομικού πλαισίου.

Δ Εξαιρετικά αμφίβολη εκτός εάν πραγματοποιηθούν σημαντικές αλλαγές.

⇒ Επίπεδο οικειοποίησης

A Οι τοπικοί φορείς και δομές συμμετέχουν ενεργά σε όλα τα στάδια της υλοποίησης και δεσμεύονται να συνεχίσουν να παράγουν και να χρησιμοποιούν τα αποτελέσματα και μετά το πέρας της χρηματοδότησης της ΕΕ.

B Η υλοποίηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στους τοπικούς φορείς και δομές οι οποίοι συμμετέχουν ως ένα βαθμό στη λήψη αποφάσεων. Οι πιθανότητες βιωσιμότητας είναι καλές, ωστόσο υπάρχει περιθώριο βελτίωσης.

Γ Το έργο χρησιμοποιεί κυρίως ad hoc μηχανισμούς και όχι αρκετούς τοπικούς φορείς και δομές οι οποίοι να εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα. Δεν διασφαλίζονται συνεχή αποτελέσματα. Απαιτούνται διορθωτικά μέτρα.

Δ Το έργο εξαρτάται πλήρως από ad hoc δομές και δεν υπάρχει προοπτική βιωσιμότητας. Απαιτούνται ριζικές αλλαγές προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα.


54


ΠΆΡΆΡΤΗΜΆVI

ΒΆΘΜΟΛΟΓΙΆΤΩΝΠΆΡΕΜΒΆΣΕΩΝΠΟΎΎΠΟΒΛΗΘΗΚΆΝΣΕΕΛΕΓΧΟ

Παρεμβάσεις Είδος έργου Ποσό(εκατ. ευρώ) Μέσο της ΕΕ Περίοδος

Συνά-φεια

Σχεδια-σμός

Αποτελέ-σματα

Βιωσιμότητα4

ΡΟΥΑΝΤΑ

Προγράμματα γενικής και τομεακής δημοσιονομικής στήριξης (6 προγράμματα)

Κυβέρνηση 336,10

ΕΤΑ + προϋ-πολογισμός της ΕΕ (επισιτιστική διευκόλυνση)

2002-2010 B B 1 1

Αποκεντρωμένο πρόγραμμα για τη μείωση της φτώχιας στην ύπαιθρο (DPRPR)

Κυβέρνηση 34,00 EEF 2004-2008 A B B A

Βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας των γεωργών, κύριας συνιστώσας του πληθυσμού, μέσω της ενίσχυσης του γεωργικού τομέα

ΜΚΟ 0,54Προϋπολογι-σμός της ΕΕ

(ΜΑΣ)2010-2015 A B 2 2

Σχέδιο ολοκληρωμένης ανάπτυξης της υπαίθρου


(ΜΚΟ)2006-2008 A Γ B Γ

Συμφιλίωση και εδραίωση της ειρήνης μέσω της επισιτιστικής και εισοδηματικής ασφάλειας, Gitarama


(ΜΚΟ)2003-2007 A B B B

ΑΙΘΙΟΠΙΑ

Παραγωγικό πρόγραμμα ως «δίχτυ ασφαλείας»


ΕΤΑ + προϋπολογι-σμός της ΕΕ

(κονδύλιο για την επισιτιστική

ασφάλεια)

2005-2014 A B B Γ

Σχέδιο εταιρικής σχέσης στον τομέα της επισιτιστικής ασφάλειας των κτηνοτροφικών κοινοτήτων

ΜΚΟ 1,02

προϋπολογι-σμός της ΕΕ


ασφάλεια)

2006-2010 A B B B

Προαγωγή της αστικής γεωργίας ΜΚΟ 0,25Προϋπολογι-σμός της ΕΕ

(ΜΚΟ)2006-2010 A Γ B Γ

Βελτίωση της παραγωγής τροφίμων για το σπίτι και την αγορά στην Arba Minch Zuria Woreda και στην Chencha Woreda στην Περιφέρεια των Εθνών, Εθνικοτήτων και Λαών του Νότου της Αιθιοπίας

ΜΚΟ 1,09

Προϋπολογι-σμός της ΕΕ (επισιτιστική διευκόλυνση)

2009-2011 A B B A

Δημιουργία ανθεκτικών κτηνοτροφικών κοινωνιών

ΜΚΟ 2,24


2009-2011 B B 2 2

Υποστήριξη του προγράμματος διατροφής UNICEF 7,60

Προϋπολογι-σμός της ΕΕ


ασφάλεια)

2006-2008 A B B B


55

ΠΆΡΆΡΤΗΜΆVI

Παρεμβάσεις Είδος έργου Ποσό(εκατ. ευρώ) Μέσο της ΕΕ Περίοδος Συνάφεια

Σχεδια-σμός

Αποτελέ-σματα

Βιωσιμό-τητα4

ΜΑΛΑΟΥΙ

Πρόγραμμα επισιτιστικής ασφάλειας 2004-2006

Κυβέρνηση 45,00EU Budget

(FSBL)2004-2014 A B Γ Γ

Δημοσιονομική στήριξη στο πλαίσιο της επι-σιτιστικής διευκόλυνσης



2009-2010 A Γ 1 1

Πρόγραμμα δημόσιων έργων για τη δημιουρ-γία εισοδήματος

Κυβέρνηση 25,00 ETA 2005-2011 A Γ B B

Πράσινη υγεία — Οικιακή κηπουρική για την αύξηση της παραγωγής τροφίμων σε ευάλωτα νοικοκυριά

ΜΚΟ 1,56


2010-2012 A B 2 2

Πρόγραμμα διαφοροποίησης του γεωργικού εισοδήματος (FIDP)

Κυβέρνηση 36,50 ETA 2005-2016 B B 3 Γ

Βιώσιμη αποκατάσταση της διατροφής (SNR)

Κυβέρνηση και ΜΚΟ

1,50

ETA

2006-2007Εθνική συνιστώσα

A Γ Γ D

4 ΜΚΟ 4,70 2006-2010Συνιστώσα ΕΕ

A B Γ Γ

ΣΥΝΟΛΟ 672,20

1 Το Συνέδριο δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει τον βαθμό στον οποίο τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης της ΕΕ συνέβαλαν

στα αποτελέσματα των κυβερνητικών προγραμμάτων, δεδομένου ότι οι παράγοντες που υπεισέρχονται είναι πολλοί και περίπλοκοι και

δεν υπάρχει ακόμη κατάλληλη μεθοδολογία αξιολόγησης.

2 Η παρέμβαση βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο υλοποίησης και ως εκ τούτου δεν μπορεί να αξιολογηθεί.

3 Δεν υπάρχουν κατάλληλα στοιχεία λόγω αδυναμιών του συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης.

4 Συνολική βαθμολογία για τα αποτελέσματα βιωσιμότητας η οποία προκύπτει από τον συνδυασμό των βαθμολογιών

δημοσιονομικής/οικονομικής βιωσιμότητας και επιπέδου οικειοποίησης.


56


ΠΕΡΙΛΗΨΗ

II.Το Συνέδριο εστίασε τον έλεγχό του σε τρεις διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας (διαθεσιμότητα, πρόσβαση, διατροφή) στις οποίες συμβάλλουν τα στοιχεία σταθερό-τητας. Με την πάροδο των ετών, η σταθερότητα απέκτησε κεντρικότερη σημασία στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ (ως τέταρτη διάσταση). Αυτή η αλλαγή διατυπώθηκε εκ νέου στην ανακοίνωση αριθ. COM(2010) 127 σχετικά με την πολιτική για την επισιτιστική ασφάλεια για το 2010. Σημα-ντικά ποσά σχετιζόμενα με την επισιτιστική ασφάλεια διο-χετεύονται επίσης i) με τη μορφή επισιτιστικής βοήθειας, ii) με τη μορφή μέσων όπως οι παρεμβάσεις V-Flex οι οποίες υιοθετούνται με στόχο την αντιμετώπιση του αντίκτυπου της αύξησης των τιμών των τροφίμων στον κρατικό προϋ-πολογισμό και iii) σε υπερεθνικό επίπεδο (παγκόσμιο, ηπει-ρωτικό, περιφερειακό). Τα ποσά αυτά, ωστόσο, δεν συνι-στούν μέρος του εν λόγω ελέγχου.

IV.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το πόρισμα του Συνεδρίου ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια ανταποκρίνεται ιδιαιτέρως στις ανά-γκες και τις προτεραιότητες.

Κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας που χορηγεί η ΕΕ, λαμβάνονται υπόψη και ορισμένα άλλα στοιχεία εκτός από την κατάσταση όσον αφορά την πείνα και τον Aναπτυξι-ακό Στόχο της Χιλιετίας αριθ. 1, ιδίως το θεματολόγιο για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, δηλαδή η ευθυ-γράμμιση σύμφωνα με τις πολιτικές και τις προτεραιότητες των δικαιούχων χωρών, η εναρμόνιση και ο επιμερισμός του έργου μεταξύ των δωρητών. Κατά τον προγραμματι-σμό του δέκατου ΕΤΑ, η Επιτροπή αναγκάστηκε να μειώσει σε δύο τους κεντρικούς τομείς, επιλέγοντας μεταξύ των τομέων όπου είχε αναγνωρισμένο συγκριτικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι έπρεπε να είχε δοθεί πιο συστηματική προσοχή στην επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως λόγω του τερματισμού του κονδυλίου του προϋπο-λογισμού για την επισιτιστική βοήθεια και την επισιτιστική ασφάλεια.

V.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το Συνέδριο αναγνωρίζει τη συμπληρωματικότητα του κονδυλίου του προϋπολογισμού για την επισιτιστική βοή-θεια και την επισιτιστική ασφάλεια και του ΕΤΑ. Η επισιτι-στική διευκόλυνση είχε ως στόχο τη βραχυπρόθεσμη αντι-μετώπιση της αύξησης των τιμών των τροφίμων. Επρόκειτο για μέσο ad hoc με στόχο την αντιμετώπιση των δραμα-τικά αυξανόμενων τιμών των τροφίμων το 2007/08. Ήταν η πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες που οι τιμές των τροφίμων άρχισαν να αυξάνονται. Η επισιτιστική διευ-κόλυνση δεν είχε ως στόχο τη μακροπρόθεσμη αντιμετώ-πιση της εξέλιξης (ούτε αύξηση ούτε αστάθεια) των τιμών των τροφίμων.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ


57


VI.Η Επιτροπή κρίνει ότι δεν δόθηκε επαρκής προσοχή στη διατροφή. Ωστόσο, από το 2008, τονίζεται η σημασία της διατροφής και η Επιτροπή έχει διαδραματίσει προδραστικό ρόλο στον τομέα αυτό.

Πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία (του 2008) έδειξαν ότι οι στρατηγικές για τη διατροφή με τις οποίες αντιμετωπί-ζονται οι βαθύτερες αιτίες του υποσιτισμού είναι αποτε-λεσματικές, ιδίως κατά την κύηση και τη νηπιακή ηλικία. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά και βάσει των παρατηρήσεων από τις αντιπροσωπίες, κατά τα τελευταία έτη, η Επιτροπή ενέτεινε τη δράση της κατά του υποσιτισμού μέσω: 1) αυξημένης οικονομικής στήριξης, 2) μεγαλύτερης προδρα-στικής δέσμευσης για εθνικό και διεθνή συντονισμό,3) ενι-σχυμένης τεχνικής ικανότητας με i) την ίδρυση Συμβουλευ-τικής Υπηρεσίας Διατροφής και ii) την ανάπτυξη τεχνικής καθοδήγησης.

Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή καθοδηγεί την ανανεωμένη προτεραιότητα που δίνεται στη διατροφή, τόσο σε πολιτικά όσο και σε λειτουργικά επίπεδα.

VII.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι το Συνέδριο εκτιμά την ποιότητα των παρεμβάσεων της ΕΕ. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι στόχοι των έργων θα μπορούσαν να είναι σαφέστεροι και ρεαλιστικότεροι, ιδιαίτερα στην περίπτωση ορισμένων έργων που εφαρμόζονται από ΜΚΟ.

Οι ΜΚΟ έχουν προστιθέμενη αξία για την επισιτιστική ασφάλεια όσον αφορά τη λειτουργία σε βασικό επίπεδο, όπως σε περιοχές όπου απουσιάζει η κυβέρνηση, την παροχή βοήθειας σε περιθωριοποιημένες κοινότητες, τη βελτίωση της τομεακής διακυβέρνησης και την υιοθέτηση καινοτόμων προσεγγίσεων.

VIII.Η ανάπτυξη συστημάτων γεωργίας και κοινωνικών μεταβι-βάσεων απαιτεί χρόνο, και αυτή καθεαυτή η βιωσιμότητα εκτός του κύκλου του έργου αποτελεί σημαντικό ζήτημα. Πρέπει να προβλεφθεί πιο μακροπρόθεσμη ανάληψη υπο-χρεώσεων χρηματοδότησης σε διαδοχικά στάδια.

Η βιωσιμότητα των μεγάλων προγραμμάτων γεωργίας και κοινωνικής προστασίας εξαρτάται από τα κυβερνητικά δημοσιονομικά κονδύλια, καθώς και από τον αριθμό των στοχευόμενων δικαιούχων. Η βιωσιμότητα είναι δυνατόν να ενισχυθεί μέσω της μείωσης του μεγέθους της στοχευόμε-νης ομάδας (σαφής στόχος της κυβέρνησης της Αιθιοπίας) ή της εξασφάλισης δημοσιονομικών κονδυλίων (π.χ. για βασικές κοινωνικές υπηρεσίες). Πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη η βιωσιμότητα της απουσίας παρόμοιων μεγάλων προγραμμάτων, δηλαδή η κατάσταση ευάλωτων ομάδων στην Αιθιοπία και η παράδοση της βοήθειας πριν από το πρόγραμμα παραγωγικής ασφάλειας (PSNP).

IX.α)Η Επιτροπή συμφωνεί απολύτως με τη σύσταση αυτή.

IX.β)Η Επιτροπή συμφωνεί να εξετάσει την εν λόγω δυνατό-τητα. Η μεγάλη αστάθεια θα εξακολουθήσει να ισχύει για τις τιμές των τροφίμων στο μέλλον. Η Επιτροπή πιστεύει ότι θα απαιτηθεί πολύπλευρη προσέγγιση η οποία, αφενός, θα περιλαμβάνει στήριξη προς χώρες εταίρους με στόχο αυτές να λάβουν υπόψη την αστάθεια των τιμών των τροφίμων στη διαμόρφωση των πολιτικών επισιτιστικής ασφάλειας και, αφετέρου, θα αντιμετωπίζει το ζήτημα σε διάφορα επί-πεδα και μέσω διαφόρων μέσων, ορισμένα εκ των οποίων τοποθετούνται εκτός του πεδίου εφαρμογής της αναπτυξια-κής συνεργασίας. Στο μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2014-2020, πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα απόκρισης σε περιόδους κρίσης.

IX.γ)Η Επιτροπή συμφωνεί να δώσει την αναγκαία προτεραιό-τητα στη διατροφή. Έχει ήδη λάβει μέτρα ώστε να διασφα-λίσει ότι ο υποσιτισμός αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ μέσω εγγράφου αναφοράς, ειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών και δράσης σε πολιτικό επίπεδο (όπως στην περίπτωση της πρωτοβου-λίας SUN (Scaling up nutrition), της μόνιμης επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη διατροφή, του συντονισμού των χορηγών βοήθειας σε συνεργασία με κράτη μέλη της ΕΕ, τις ΗΠΑ και τον Καναδά κ.τ.λ.), καθώς και σε επίπεδο πολιτικών (πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια, διά-λογος πολιτικής με τις χώρες εταίρους).

IX.δ)Η Επιτροπή συμφωνεί με τη σύσταση. Κατά τα τελευταία έτη, έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανά-πτυξη μεθοδολογικών κατευθύνσεων και την ενίσχυση της ποιότητας μέσω ομάδων υποστήριξης της ποιότητας.



58


Η Επιτροπή θα επιδιώξει να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο δίνοντας περισσότερη έμφαση στους δικαιούχους. Οι δια-θέσιμες μέθοδοι και τεχνολογίες για την επικέντρωση και την προσφορά βοήθειας σε ευάλωτες ομάδες βελτιώθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια και θα τεθούν σε εφαρμογή.

IX.ε)Η Επιτροπή συμφωνεί με την παρούσα σύσταση. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους τομείς παρέμβασης που τονίζο-νται στο πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την επισιτιστική ασφά-λεια (COM(2010)127).

ΕΙΣΑΓΏΓΗ

1.Το Συνέδριο εστίασε τον έλεγχό του σε τρεις διαστάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας (διαθεσιμότητα, πρόσβαση, διατροφή) στις οποίες συμβάλλουν τα στοιχεία σταθερό-τητας. Με την πάροδο των ετών, η σταθερότητα απέκτησε κεντρικότερη σημασία στο πλαίσιο των πολιτικών της ΕΕ (ως τέταρτη διάσταση). Αυτή η αλλαγή επαναδιατυπώθηκε στην ανακοίνωση με αριθ. COM(2010) 127 σχετικά με την πολιτική για την επισιτιστική ασφάλεια για το 2010.

7.Η Επιτροπή συμμερίζεται την ανάλυση του Συνεδρίου σχετικά με τους παράγοντες που συμβάλλουν στην επισι-τιστική ανασφάλεια, αλλά επιθυμεί να τονίσει εξίσου τις πιο πολιτικές διαστάσεις της επισιτιστικής ανασφάλειας, η οποία επηρεάζει δυσανάλογα συγκεκριμένες πληθυσμια-κές ομάδες, για παράδειγμα τους νομάδες και τις εθνοτικές μειονότητες.

Η Δημοκρατία του Κονγκό αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα του αρνητικού αντίκτυπου της πολιτικής αστάθειας στην επισιτιστική ασφάλεια, δεδομένου ότι ο υποσιτισμός εκεί ανέρχεται στο 69 %, όπως παρουσιάζεται στον πίνακα 2 της έκθεσης.

7.β)Η διεθνής κοινότητα αναγνώρισε το χαμηλό αυτό ποσοστό επενδύσεων το οποίο οδήγησε στην ανάληψη υποχρεώ-σεων βάσει της πρωτοβουλίας της L’Aquila για την επισι-τιστική ασφάλεια (AFSI) με στόχο την ουσιαστική αύξηση της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας για την επισιτιστική ασφάλεια.

7.στ)ii)Τα στοιχεία σχετικά με τον ρόλο της κερδοσκοπίας σε σχέση με την αστάθεια των τιμών και τον αντίκτυπο των βιοκαυσίμων στις τιμές των τροφίμων δεν οδηγούν σε σαφή συμπεράσματα, αλλά καταδεικνύουν την ανάγκη για επαρκή παρακολούθηση.

ΕΜΒΕΛΕΙΑΚΑΙΤΡΟΠΟΣΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣΤΟΥΕΛΕΓΧΟΥ

17.Η Επιτροπή συμφωνεί με την τάξη μεγέθους που προτείνε-ται στον πίνακα, αλλά επιθυμεί να επισημάνει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζονται όσον αφορά τον ακριβή υπολογισμό των ποσών που χορηγούνται για την επισιτιστική ασφά-λεια. Όπως επισημαίνει το Συνέδριο στην παράγραφο 15, η επισιτιστική ασφάλεια αποτελεί στόχο πολυτομεακής φύσης. Για παράδειγμα, ορισμένες παρεμβάσεις σχετικές με τη διατροφή ενδέχεται να περιλαμβάνονται στην «υγεία» ή στην «ύδρευση και αποχέτευση». Επιπλέον, πιθανόν η επισιτιστική ασφάλεια να συνιστά μέρος των στόχων των παρεμβάσεων.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Η Επιτροπή συμφωνεί ότι η συνολική προσέγγιση στην επι-σιτιστική ασφάλεια πρέπει να εφαρμόζεται με πιο συστη-ματικό τρόπο.

19.Κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας που χορηγεί η ΕΕ, λαμβάνονται υπόψη και ορισμένα άλλα στοιχεία εκτός από την κατάσταση όσον αφορά την πείνα και τον Αναπτυξι-ακό Στόχο της Χιλιετίας αριθ. 1, ιδίως το θεματολόγιο για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, δηλαδή η ευθυ-γράμμιση σύμφωνα με τις πολιτικές και τις προτεραιότητες των δικαιούχων χωρών, η εναρμόνιση και ο επιμερισμός του έργου μεταξύ των δωρητών. Κατά τον προγραμματι-σμό του δέκατου ΕΤΑ, η Επιτροπή αναγκάστηκε να μειώσει σε δύο τους κεντρικούς τομείς, επιλέγοντας μεταξύ των τομέων όπου είχε αναγνωρισμένο συγκριτικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι έπρεπε να είχε δοθεί πιο συστηματική προσοχή στην επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως λόγω του τερματισμού του κονδυλίου του προϋπο-λογισμού για την επισιτιστική βοήθεια και την επισιτιστική ασφάλεια.

22.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την παρατή-ρηση του Συνεδρίου ότι η επισιτιστική ασφάλεια περιλαμ-βανόταν σταθερά στη στρατηγική συνεργασίας του ΕΤΑ σε έντεκα χώρες, στο πλαίσιο τόσο του ένατου όσο και του δέκατου ΕΤΑ.

23.Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στην παράγραφο 19.


59


25.Υπάρχουν άλλοι παράγοντες οι οποίοι αξιολογούνται κατά τον προγραμματισμό. Για παράδειγμα, στην Μποτσουάνα, μια χώρα μεσαίου εισοδήματος, η επιλογή της ανάπτυξης ανθρωπίνων πόρων ως κεντρικού τομέα ήταν σύμφωνη με τις αναπτυξιακές στρατηγικές της κυβέρνησης με στόχο τη διαφοροποίηση της οικονομίας ώστε αυτή να μη βασίζεται υπερβολικά στον εξορυκτικό τομέα και να καταστεί δυνατή η ανάπτυξη σε ευρύτερη βάση. Σε άλλες χώρες, η έλλειψη χρηστής και συνεπούς πολιτικής για τη γεωργία και/ή την επισιτιστική ασφάλεια περιόρισε την επιλογή των τομέων αυτών ως κεντρικών. Η επιλογή στήριξης των εν λόγω τομέων από την ΕΕ θα είχε ως αποτέλεσμα αναποτελεσμα-τική χρήση δημόσιων πόρων.

26.Η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη για πιο συστηματική αξιολόγηση της κατάστασης όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια και πιο άμεση σύνδεση μεταξύ των επιλεγμένων κεντρικών τομέων και των ζητημάτων που αφορούν την επισιτιστική ασφάλεια, ανεξαρτήτως του αν αυτή αποτελεί κεντρικό τομέα.

Πλαίσιο1Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στην παράγραφο 26.

27.Από την έναρξη της επισιτιστικής κρίσης, το σύνολο της διεθνούς κοινότητας έστρεψε την προσοχή του στην επι-σιτιστική ασφάλεια ως μια πρόκληση παγκόσμιας κλίμακας και το ζήτημα αυτό αποτελεί πλέον υψηλή προτεραιότητα των συνόδων G8/G20.

32.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της σχετικά με τη θετική αξιολόγηση της ταχύτητας με την οποία η Επιτροπή δημιούργησε την επισιτιστική διευκόλυνση.

33.Κατά τον σχεδιασμό της επισ ιτ ισ τ ικής διευκόλυνσης , υπήρχαν ελάχιστες ενδείξεις ότι η αύξηση των τιμών των τροφίμων επρόκειτο να αποτελέσει επαναλαμβανόμενο πρόβλημα. Υπήρχε γενικότερα η πεποίθηση ότι η κρίση καυσίμων, τροφίμων και του χρηματοπιστωτικού τομέα θα είχε μικρή διάρκεια. Φαίνεται πλέον ότι οι τιμές των τροφί-μων παραμένουν ασταθείς και σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, η επισιτιστική διευκόλυνση προβλέφθηκε ως βραχυπρόθε-σμη απόκριση στην κρίση του 2008 και επρόκειτο να αντι-κατασταθεί μακροπρόθεσμα από άλλα μέσα.

34.Βλέπε απάντηση της Επιτροπής στην παράγραφο 33.

36.Η Επιτροπή κρίνει ότι δεν δόθηκε επαρκής προσοχή στη διατροφή. Ωστόσο, από το 2008, τονίζεται η σημασία της διατροφής και η Επιτροπή έχει διαδραματίσει προδραστικό ρόλο στον τομέα αυτό.

Βλέπε επίσης την απάντηση της Επιτροπής στην παρά-γραφο VI.

38.Στην Αιθιοπία, η στήριξη του προγράμματος παραγωγικής ασφάλειας (PSNP), και κατά συνέπεια η χορήγηση προ-τεραιότητας στη διάσταση της πρόσβασης, αποτέλεσε συνειδητή επιλογή, βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτό την κατάσταση όσον αφορά την επισιτιστική ασφάλεια για τον μέγιστο αριθμό ανθρώπων ανά δαπανηθέν ευρώ.

39.Η πρόσβαση στα τρόφιμα απέκτησε μεγαλύτερη σημασία στο πλαίσιο των παρεμβάσεων της ΕΕ. Παρότι η αναγνώ-ριση του ζητήματος εντός των χωρών εταίρων είναι σημα-ντική, η Επιτροπή προώθησε επίσης, και συνεχίζει να προ-ωθεί, την αναγνώριση αυτή αναπτύσσοντας, σε συνεργασία με ορισμένα κράτη μέλη και με την ενεργή συμβολή από αντιπροσωπείες της ΕΕ, μεθοδολογική καθοδήγηση σχετικά με κοινωνικές μεταβιβάσεις ως εργαλείο για την ενίσχυση της πρόσβασης σε τρόφιμα.

Κοινήαπάντησηστιςπαραγράφους40./42.Η Επιτροπή κρίνει ότι δεν δόθηκε επαρκής προσοχή στη διατροφή. Ωστόσο, από το 2008, τονίζεται η σημασία της διατροφής και η Επιτροπή έχει διαδραματίσει προδραστικό ρόλο στον τομέα αυτό.



60


Πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία (του 2008) έδειξαν ότι οι στρατηγικές για τη διατροφή με τις οποίες αντιμετωπί-ζονται οι βαθύτερες αιτίες του υποσιτισμού είναι αποτε-λεσματικές, ιδίως κατά την κύηση και τη νηπιακή ηλικία. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά και βάσει των παρατηρή-σεων από τις αντιπροσωπίες, τα τελευταία έτη, η Επιτροπή επέτεινε τις δεσμεύσεις της για καταπολέμηση του υποσι-τισμού μέσω: 1) αυξημένης οικονομικής στήριξης, 2) μεγα-λύτερης προορατικής δέσμευσης για εθνικό και διεθνή συντονισμό,3) ενισχυμένης τεχνικής ικανότητας με i) την ίδρυση Συμβουλευτικής Υπηρεσίας Διατροφής και ii) την ανάπτυξη τεχνικής καθοδήγησης.

Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή καθοδηγεί την ανανεωμένη προτεραιότητα που δίνεται στη διατροφή, τόσο σε πολιτικά όσο και σε λειτουργικά επίπεδα.

43.Η σημασία που αποδόθηκε αντιστοίχως στις διάφορες δια-στάσεις της επισιτιστικής ασφάλειας στο θεματολόγιο της κυβέρνησης της Ρουάντα, καθώς και σε αυτό της Επιτροπής εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου.

Στα χρόνια που ακολούθησαν μετά τη γενοκτονία στη Ρουάντα, δόθηκε προτεραιότητα στην ανάκαμψη, ενώ οι δυσκολίες που έπρεπε να αντιμετωπιστούν ήταν τρομακτι-κές όσον αφορά την ανοικοδόμηση (υποδομές, ανθρώπινη ικανότητα, διοίκηση…) και τη διαθεσιμότητα των τροφί-μων. Δεδομένου ότι η κυβέρνηση της Ρουάντα άρχισε κατά το πρόσφατο παρελθόν να αναγνωρίζει το εύρος του υπο-σιτισμού και τη σημασία της αντιμετώπισης του ζητήματος της επισιτιστικής ασφάλειας, η Επιτροπή προσάρμοσε τη στρατηγική απόκρισής της με στόχο να στηρίξει τις διάφο-ρες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης της Ρουάντα σε σχέση με την επισιτιστική ασφάλεια.

Εξάλλου, η αναγνώριση του υποσιτισμού από τις χώρες εταίρους αποτελεί ισχυρή πολιτική δήλωση στην οποία επι-λέγουν να προβούν ορισμένες μόνο από αυτές.

47.Η Επιτροπή συμφωνεί με την παρατήρηση του Συνεδρίου. Η Επιτροπή θα ήθελε να τονίσει ότι, παρότι σε ορισμένα έργα η ικανότητα των δικαιούχων πιθανόν να αποτέλεσε ζήτημα προβληματισμού, σημαντικό μέρος της στήριξης έχει ως στόχο τη δημιουργία της ικανότητας αυτής. Η πλει-ονότητα των προγραμμάτων που αποτελούν «δίχτυ ασφα-λείας» πράγματι ενέχει ισχυρή συνιστώσα για τη δημιουρ-γία ικανοτήτων με στόχο την ενίσχυση της ικανότητας των δικαιούχων να δημιουργούν έσοδα, καθώς και την επιτυχή «αποφοίτησή» τους από το πρόγραμμα στήριξης και σταδι-ακά από την εξάλειψη της φτώχειας.

50.Όσον αφορά την επισιτιστική διευκόλυνση, η κύρια ανησυ-χία της Επιτροπής ήταν η αντιμετώπιση του αντίκτυπου της τιμής των λιπασμάτων στην παραγωγή τροφίμων και στις τιμές τους.

51.Παρότι η Επιτροπή δεν διαφωνεί με το Συνέδριο σχετικά με τις ελεγμένες παρεμβάσεις, οι εκθέσεις της Επιτροπής που αφορούν την παρακολούθηση που είναι προσανατολισμένη στα αποτελέσματα (ROM) καταδεικνύουν συνολική βελτί-ωση. Ωστόσο, ο ορισμός των δεικτών επιδόσεων τύπου στόχων SMART (Specific Measurable Achievable Relevant and Timed — συγκεκριμένοι, μετρήσιμοι, εφικτοί, συναφείς και χρονικά προσδιορισμένοι) θέτει εξαιρετικές προκλή-σεις για την επισιτιστική ασφάλεια, καθώς τα αποτελέσματα εξαρτώνται επίσης από εξωτερικούς παράγοντες (π.χ. από το κλίμα).

52.Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι ορισμένοι στόχοι έργων ΜΚΟ ενδεχομένως να είναι υπερβολικά φιλόδοξοι. Παρ’ όλα αυτά, τα εν λόγω έργα αποφέρουν ουσιαστικά οφέλη στους τοπικούς πληθυσμούς.

Δεδομένου ότι οι ΜΚΟ επέδειξαν κατά τα περασμένα χρό-νια αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, μέσω της ισχυρής τους επιτόπιας παρουσίας, η Επιτροπή θεωρεί ότι η συμβολή τους στην υλοποίηση των μέτρων επισιτιστικής ασφάλειας είναι πολύ σημαντική.

53.Η Επιτροπή απάντησε στην ειδική έκθεση αριθ. 11/2010 ότι «οι αναθεωρημένες κατευθυντήριες γραμμές θα παρέχουν πιο λεπτομερή καθοδήγηση για τη λογική παρέμβασης που στηρίζουν τα προγράμματα γενικής δημοσιονομικής στήριξης ώστε να διαρθρωθεί καλύτερα ο δεσμός μεταξύ στόχων και αποτελεσμάτων». Αυτό θα ίσχυε και για τα προ-γράμματα τομεακής δημοσιονομικής στήριξης.

54.Η παράγραφος συνδέεται στενά με τη σύσταση 6 (διάλο-γος) της ειδικής έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχετικά με τη γενική δημοσιονομική στήριξη (αριθ. 11/2010). Επ’ ευκαιρία της παρούσας έκθεσης, η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη για ενίσχυση της στρατηγικής της προσέγγισης στο πλαίσιο του διαλόγου πολιτικής.

Ωστόσο, στην περίπτωση της Ρουάντα, στο συγκεκριμένο πλαίσιο ανοικοδόμησης της χώρας, η συνεργασία μεταξύ των αρχών και της Επιτροπής είναι ιδιαίτερα εποικοδομη-τική και εστιασμένη, όπως αναγνωρίζει το Συνέδριο.


61


55.Η εκταμίευση στο πλαίσιο του προγράμματος γενικής δημοσιονομικής στήριξης στο Μαλάουι προβλεπόταν να πραγματοποιηθεί με μία μόνο σταθερή δόση που επρό-κειτο να διατεθεί υπό όρους σχετικούς με τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Ο στόχος ήταν η μείωση του δημοσιονομι-κού ελλείμματος λόγω της σημαντικής αύξησης των τιμών των λιπασμάτων τα οποία παρέχει η κυβέρνηση ως μέρος προγράμματος γεωργικών εισροών. Η παρέμβαση της ΕΕ ήταν κεντρικής σημασίας για τη διατήρηση του τρέχοντος επιπέδου γεωργικής παραγωγής, για λόγους επισιτιστικής ασφάλειας.

Πλαίσιο6—ΛανθασμένηπρακτικήΟι παρεμβάσεις επισιτιστικής ασφάλειας συχνά λαμβάνουν χώρα σε δύσκολα, αν όχι εχθρικά, περιβάλλοντα, με στόχο, αφενός, την παροχή βοήθειας σε περιθωριακές ομάδες, και ως εκ τούτου οι εν λόγω δραστηριότητες ενέχουν καθαυτές μεγαλύτερο κίνδυνο, ο οποίος ωστόσο αξίζει να αναληφθεί, και, αφετέρου, την επίτευξη σημαντικών αποτελεσμάτων με μικρό κόστος.

Λόγω της αυξανόμενης αστικοποίησης, η αστική γεωργία διαδραματίζει πιο σημαντικό ρόλο για την επισιτιστική ασφάλεια, ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που πάσχουν από HIV.

61.Η Επιτροπή συμφωνεί ότι οι παράγοντες που απαριθμεί το Συνέδριο μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις επιδόσεις των έργων. Οι εν λόγω παράγοντες ενδέχεται να επηρεά-σουν έργα σε όλους τους τομείς. Οι μέθοδοι της Επιτροπής ενημερώθηκαν και εξακολουθούν να ενημερώνονται ώστε να αντανακλούν αυτόν τον παράγοντα και ώστε να δια-σφαλιστεί καλύτερη αξιολόγηση των στοιχείων αυτών. Για παράδειγμα, κατά τον έλεγχο ποιότητας των έργων, το προ-σωπικό της Επιτροπής καλείται να δίνει ιδιαίτερη προσοχή στους υπερβολικά φιλόδοξους στόχους, την οικειοποίηση, την εκτίμηση κινδύνων και την τεχνική συνεργασία ως απο-τέλεσμα της ζήτησης.

Πλαίσιο7—ΛανθασμένηπρακτικήΗ Επιτροπή επιθυμεί να επιστήσει την προσοχή στο γεγο-νός ότι η συλλογή δεδομένων στο Μαλάουι ξεκίνησε εκ νέου με χρηματοδότηση από το πολυετές πρόγραμμα επι-σιτιστικής ασφάλειας 2004-2006, με διαφορετική, ωστόσο, προσέγγιση η οποία δίνει περισσότερη έμφαση στις αποκε-ντρωμένες δομές.

63.Η Επιτροπή κάνει δεκτή τη συγκεκριμένη παρατήρηση. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους τομείς παρέμβασης οι οποίοι τονίζονται στο πολιτικό πλαίσιο για την επισιτιστική ασφάλεια (COM(2010) 127).

Πλαίσιο8—ΛανθασμένηπρακτικήΗ Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η «αποφοίτηση» συνιστά περί-πλοκο ζήτημα, σε περιπτώσεις όπου οι συνθήκες για την επιτυχία εξαρτώνται από εξωτερικούς παράγοντες, ιδιαί-τερα από την οικονομική ανάπτυξη.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑΚΑΙΣΥΣΤΑΣΕΙΣ

65.Η Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την έκθεση του Συνεδρίου και με ικανοποίηση σημειώνει ότι το Συνέ-δριο διαπιστώνει ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια στην υποσαχάρια Αφρική είναι ως επί το πλείστον αποτελεσματική και συμβάλλει σημα-ντικά στην επίτευξη της επισιτιστικής ασφάλειας στις χώρες εταίρους. Η Επιτροπή συμφωνεί ότι υπάρχουν τομείς όπου υπάρχει περιθώριο βελτιώσεων, κυρίως:

— συστηματική προσοχή στην επισιτιστική ασφάλεια στο πλαίσιο του επόμενου προγραμματισμού ασκήσεων,

— επαρκής εξέταση της διατροφής,

— πιο συστηματική εφαρμογή της συνολικής της προσέγγισης ως προς την επισιτιστική ασφάλεια.

Η Επιτροπή επιθυμεί να τονίσει ότι έχουν ληφθεί και εξα-κολουθούν να λαμβάνονται μέτρα προς τις κατευθύνσεις αυτές.

67.α)Κατά τον προγραμματισμό της βοήθειας που χορηγεί η ΕΕ, λαμβάνονται υπόψη και ορισμένα άλλα στοιχεία εκτός από την κατάσταση όσον αφορά την πείνα και τον Αναπτυξι-ακό Στόχο της Χιλιετίας αριθ. 1, ιδίως το θεματολόγιο για την αποτελεσματικότητα της βοήθειας, δηλαδή η ευθυ-γράμμιση σύμφωνα με τις πολιτικές και τις προτεραιότητες των δικαιούχων χωρών, η εναρμόνιση και ο επιμερισμός του έργου μεταξύ των δωρητών. Κατά τον προγραμματι-σμό του δέκατου ΕΤΑ, η Επιτροπή αναγκάστηκε να μειώσει σε δύο τους κεντρικούς τομείς, επιλέγοντας μεταξύ των τομέων όπου είχε αναγνωρισμένο συγκριτικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι έπρεπε να είχε δοθεί πιο συστηματική προσοχή στην επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως λόγω του τερματισμού του κονδυλίου του προϋπο-λογισμού για την επισιτιστική βοήθεια και την επισιτιστική ασφάλεια.



62


67.β)Η Επιτροπή κρίνει ότι δεν δόθηκε επαρκής προσοχή στη διατροφή. Ωστόσο, από το 2008, τονίζεται η σημασία της διατροφής και η Επιτροπή έχει διαδραματίσει προδραστικό ρόλο στον τομέα αυτό.

Πρόσφατα επιστημονικά στοιχεία (του 2008) έδειξαν ότι οι στρατηγικές για τη διατροφή με τις οποίες αντιμετωπί-ζονται οι βαθύτερες αιτίες του υποσιτισμού είναι αποτε-λεσματικές, ιδίως κατά την κύηση και τη νηπιακή ηλικία. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά και βάσει των παρατηρή-σεων από τις αντιπροσωπίες, τα τελευταία έτη, η Επιτροπή επέτεινε τις δεσμεύσεις της για καταπολέμηση του υποσι-τισμού μέσω: 1) αυξημένης οικονομικής στήριξης, 2) μεγα-λύτερης προορατικής δέσμευσης για εθνικό και διεθνή συντονισμό,3) ενισχυμένης τεχνικής ικανότητας με i) την ίδρυση Συμβουλευτικής Υπηρεσίας Διατροφής και ii) την ανάπτυξη τεχνικής καθοδήγησης.

Σε γενικές γραμμές, η Επιτροπή διαδραμάτισε πρωταγωνι-στικό ρόλο στην προσπάθεια να δοθεί εκ νέου προτεραιό-τητα στη διατροφή, τόσο σε πολιτικά όσο και σε λειτουρ-γικά επίπεδα.

67.γ)Η επισιτιστική διευκόλυνση είχε ως στόχο τη βραχυπρόθε-σμη αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών των τροφίμων. Επρόκειτο για μέσο ad hoc με στόχο την αντιμετώπιση των ραγδαία αυξανόμενων τιμών των τροφίμων το 2007-2008. Ήταν η πρώτη φορά μετά από αρκετές δεκαετίες που οι τιμές των τροφίμων άρχισαν να αυξάνονται. Η επισιτιστική διευκόλυνση δεν είχε ως στόχο τη μακροπρόθεσμη αντι-μετώπιση της εξέλιξης (ούτε αύξηση ούτε αστάθεια) των τιμών των τροφίμων.

67.δ)Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι στόχοι των έργων θα μπορούσαν να είναι σαφέστεροι και ρεαλιστικότεροι, ιδιαίτερα στην περίπτωση ορισμένων έργων που εφαρμόζονται από ΜΚΟ.

67.ε)Η ανάπτυξη συστημάτων γεωργίας και κοινωνικών μεταβι-βάσεων απαιτεί χρόνο, και αυτή καθεαυτή η βιωσιμότητα μετά το πέρας του κύκλου του έργου αποτελεί σημαντικό ζήτημα. Πρέπει να προβλεφθεί πιο μακροπρόθεσμη ανά-ληψη υποχρεώσεων χρηματοδότησης σε διαδοχικά στάδια.

Η βιωσιμότητα των μεγάλων προγραμμάτων γεωργίας και κοινωνικής προστασίας εξαρτάται από τα κυβερνητικά δημοσιονομικά κονδύλια, καθώς και από τον αριθμό των στοχευόμενων δικαιούχων. Η βιωσιμότητα είναι δυνατό να ενισχυθεί μέσω της μείωσης του μεγέθους της στοχευόμε-νης ομάδας (σαφής στόχος της κυβέρνησης της Αιθιοπίας) ή της εξασφάλισης δημοσιονομικών κονδυλίων (π.χ. για βασικές κοινωνικές υπηρεσίες). Πρέπει να ληφθεί επίσης υπόψη η βιωσιμότητα της μη ύπαρξης παρόμοιων μεγάλων προγραμμάτων, δηλαδή η κατάσταση ευάλωτων ομάδων στην Αιθιοπία και η παράδοση βοήθειας πριν από το πρό-γραμμα παραγωγικής ασφάλειας (PSNP).

Σύσταση1Η Επιτροπή συμφωνεί απολύτως με τη σύσταση αυτή.

Σύσταση2Η Επιτροπή συμφωνεί να εξετάσει την εν λόγω δυνατό-τητα. Η μεγάλη αστάθεια θα εξακολουθήσει να ισχύει για τις τιμές των τροφίμων στο μέλλον. Η Επιτροπή πιστεύει ότι θα απαιτηθεί πολύπλευρη προσέγγιση η οποία θα περι-λαμβάνει στήριξη προς χώρες εταίρους με στόχο αυτές να λάβουν υπόψη την αστάθεια των τιμών των τροφίμων στη διαμόρφωση των πολιτικών επισιτιστικής ασφάλειας και η οποία θα αντιμετωπίζει το ζήτημα σε διάφορα επίπεδα και μέσω διαφόρων μέσων, ορισμένα εκ των οποίων τοπο-θετούνται εκτός του πεδίου εφαρμογής της αναπτυξιακής συνεργασίας. Στο μελλοντικό πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2014-2020, πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα απόκρισης σε περιόδους κρίσης.

Σύσταση3Η Επιτροπή συμφωνεί να χορηγήσει την αναγκαία προ-τεραιότητα στη διατροφή. Έχει ήδη λάβει μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι ο υποσιτισμός αντιμετωπίζεται στο πλαίσιο της εξωτερικής βοήθειας της ΕΕ μέσω εγγράφου αναφο-ράς, ειδικευμένων συμβουλευτικών υπηρεσιών και δράσης σε πολιτικό επίπεδο (όπως στην περίπτωση της πρωτοβου-λίας SUN (Scaling up nutrition), της μόνιμης επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τη διατροφή, του συντονισμού των χορηγών βοήθειας σε συνεργασία με κράτη μέλη της ΕΕ, τις ΗΠΑ και τον Καναδά κ.τ.λ.) καθώς και σε επίπεδο πολιτικών (πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την επισιτιστική ασφάλεια, διά-λογος πολιτικής με τις χώρες εταίρους).


63


Σύσταση4Η Επιτροπή συμφωνεί με τη σύσταση. Κατά τα τελευταία έτη, έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την ανά-πτυξη μεθοδολογικών κατευθύνσεων και την ενίσχυση της ποιότητας μέσω ομάδων υποστήριξης ποιότητας.

Η Επιτροπή θα επιδιώξει να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο εντείνοντας την επικέντρωση στους δικαιούχους. Οι δια-θέσιμες μέθοδοι και τεχνολογίες για την επικέντρωση και την προσφορά βοήθειας σε ευάλωτες ομάδες βελτιώθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια και θα τεθούν σε εφαρμογή.

Σύσταση5Η Επιτροπή συμφωνεί με τη συγκεκριμένη σύσταση. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους τομείς παρέμβασης που τονίζο-νται στο πολιτικό πλαίσιο της ΕΕ για την επισιτιστική ασφά-λεια (COM(2010)127).

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριo

Ειδικήέκθεσηαριθ.1/2012Αποτελεσματικότητατηςαναπτυξιακήςβοήθειαςπουπαρέχειη ΕυρωπαϊκήΈνωσηγιατηνεπισιτιστικήασφάλειαστηνυποσαχάριαΑφρική

Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

2012 — 63 σ. — 21 × 29,7 cm

ISBN 978-92-9237-531-7doi:10.2865/72954

ΠΩΣΘΆΠΡΟΜΗΘΕΎΤΕΙΤΕΕΚΔΟΣΕΙΣΤΗΣΕΕ

Δωρεάνεκδόσεις:

• από EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu)·

• από τα γραφεία εκπροσώπησης ή τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στοιχεία επικοινωνίας θα βρείτε στο διαδίκτυο (http://ec.europa.eu) ή θα τα ζητήσετε με φαξ στον αριθμό +352 2929-42758.

Εκδόσειςεπίπληρωμή:

• από EU Bookshop (http://bookshop.europa.eu).

Συνδρομέςεπίπληρωμή(π.χ.ετήσιεςσειρέςτηςΕπίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης,συλλογέςτηςνομολογίαςτουΔικαστηρίουτηςΕυρωπαϊκήςΈνωσης):

• μέσω των εμπορικών αντιπροσώπων της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (http://publications.europa.eu/others/agents/index_el.htm).

QJ-A

B-12-001-EL-C

Η ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΙΑΡΚΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΑΧΑΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ: ΤΟ 30 %

ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΠΕΙΝΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΟΝ ΤΟ 50 % ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΧΡΟΝΙΟ

ΥΠΟΣΙΤΙΣΜΟ. ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΕΞΕΤΑΣΕ ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ (EΕ) ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΑΧΑΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ,

ΗΤΟΙ ΚΑΤΑ ΠΟΣΟΝ, ΑΦΕΝΟΣ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΧΩ-

ΡΩΝ ΚΑΙ, ΑΦΕΤΕΡΟΥ, ΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥΣ. Ο ΕΛΕΓΧΟΣ

ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΔΙΑ-

ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, ΗΤΟΙ ΤΗ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΑ

ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ή ΔΙΑΤΡΟΦΗ.

ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙ-

ΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΑΧΑΡΙΑ ΑΦΡΙΚΗ ΕΙΝΑΙ ΩΣ ΕΠΙ ΤΟ ΠΛΕΙΣΤΟΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ,

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΥΝΑΦΗΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. ΠΑΡ’ ΟΛΑ ΑΥΤΑ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΣΕ ΠΟΛΛΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ, ΟΠΩΣ ΝΑ ΕΚΤΙΜΑΤΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ

ΠΑΡΟΧΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΝΑ ΔΙΔΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ

ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΝΑ ΒΕΛΤΙΩΘΕΙ Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ.


2012 - european parliament › meetdocs › 2009_2014 › ... · ΕΕΠ: Εθνικό...

Documents