11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 1

บทท 2 แนวคดเกยวกบสารสนเทศ Information Concept

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204

ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

อาจารยพมลอร ตนหน อาจารยสคนธทพย ค าจนทร

คณะเทคโนโลยสารสนเทศ มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย

หวขอทศกษา

1. ค าจ ากดความของสารสนเทศ

2. ขอมล สารสนเทศ ความร

3. คณสมบตของสารสนเทศ

4. แหลงทมาของสารสนเทศ

5. การน าเสนอสารสนเทศ

6. คณภาพของสารสนเทศ

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

2

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 2

พฒนาการของสงคมมนษย สงคมเกษตร

(Agrarian society) สงคมอตสาหกรรม (Industrial society)

สงคมสารสนเทศ (Information Society)

สงคมความร (Knowledge

Society)

สงคมไมซบซอน ยงไมใหความส าคญกบสารสนเทศ

ใหความส าคญกบจ านวนสนคาทผลต เรมน าสารสนเทศมาใชในการบรหาร

จดการ

สารสนเทศเปนตนทนและปจจยส าคญในการด าเนนธรกจ

ปจจยในการท าธรกจในยงสงคมสารสนเทศ ไมไดใชเพยง คน เครองจกร แตยงน าสารสนเทศมเปนเครองมอส าคญในการ การจดการ ซงสารสนเทศไมไดเปนเครองมอบรหารเทานน

แตเปนเครองมอในการสรางความไดเปรยบในการแขงขนกบคแขงดวย

3

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

ค าจ ากดความของสารสนเทศ (Information) • สารสนเทศ หมายถง ขอมลทถกรวบรวมเขามาและน ามาจดกลมใหอยในรปแบบทมความหมายตอผ รบ โดยเฉพาะอยางยงมผลตอการตดสนใจหรอพฤตกรรมทผ รบจะแสดงตอไปหลงจากทไดรบสารสนเทศ สารสนเทศท าใหลดระดบความไมแนนอนในสถานการณทเผชญหนา

• ประเภทงานทเกยวของกบสารสนเทศ (Buckholtz, 1995) 1.งานทเกยวของกบการตดสนใจ 2.กจกรรมการสอสารเพอน าสงสารสนเทศ นโยบาย หรอการตดสนใจไปสผอน 3.กจกรรมการวเคราะหสารสนเทศ 4.การเกบรวบรวมสารสนเทศใหอยในรปแบบ หรอโปรแกรม 5.การเกบรกษาสารสนเทศ 6.การสรางเอกสาร ฐานขอมล 7.กจกรรมการบรหารทวไป

4

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 3

ขอมล สารสนเทศ ความร

ขอมล (Data) : ขอเทจจรงทเกดขนในกจกรรม หรอเหตการณตางๆ

สารสนเทศ (Information) : ขอมล (Data) ทผานกระบวนการประมวลผลและท าใหอยในรปแบบทมความหมาย

และสามารถน าไปใชประโยชนได

ความร (Knowledge) : สารสนเทศทถกรวบรวม และวเคราะหจนสามารถท าใหผ ใชเกดความเขาใจกบปญหาและสราง

วธการหรอกลไกในการแกปญหาทปฏบตไดจรง

ขอมลของผสารโดยทเขามาจองตวผานระบบออนไลน

จดท ารายงานสรปการจองตวของเทยวบนทเดนทางไปจดหลายตางๆ ในแตละเดอน หรอจดท าเปนรายงานประจ าป

• วเคราะหรายงานเพอหาปญหาและอปสรรคตางๆ ในการจองตว และหาแนวทางแกไขโดยใชวธการระดมสมองของผบรหารและผปฏบตงาน ซงสามารถน าประสบการณตางๆ ของผปฏบตงานมาก าหนดแนวทางปฏบตตอไป 8

/6/2016

5

คณสมบตของสารสนเทศ 1.

• ความถกตอง (Accuracy)

2. • ความครบถวนสมบรณ (Completeness)

3. • ความเกยวเนอง (Relevance)

4. • ความทนเวลา (Timeliness)

5. • ความเชอถอได (Reliability)

6. • การทวนสอบ/ตรวจสอบได (Verifiable)

7. • เขาใจไดงายและกระชบ (Simple and Concise)

8. • คาใชจายทเหมาะสม (Economical) 6

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 4

แหลงทมาของสารสนเทศ 1. แหลงสารสนเทศขนตน (Primary Source)

• หมายถง แหลงทใหสารสนเทศจากแหลงก าเนด หรอจากเหตการณนนๆ สารสนเทศจะถกรวบรวมขนจากเหตการณ หรอปญหาทตองแกไข

• วธการรวบรวมสารสนเทศจากแหลงสารสนเทศขนตน ไดแก • การสงเกตการณ (Observation) • การทดลอง (Experiment) • การส ารวจ (Survey) • การประมาณคา (Estimation)

7

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

2. แหลงสารสนเทศขนรอง (Secondary Source)

• หมายถง แหลงทท าหนาทบนทกและรวบรวมขอมลน ามาประมวลผลเปนสารสนเทศไวกอนแลว ผใชทตองการสามารถขอใช หรอเขาถงสารสนเทศทตองการจากแหลงสารสนเทศประเภทนได

• หนวยงานทจดท าและใหบรการสารสนเทศขนรอง ไดแก หองสมด หนวยงานราชการทตองการเผยแพรขอมล สถต เวบไซตตางๆ

8

แหลงทมาของสารสนเทศ

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 5

การใชแหลงสารสนเทศทง 2 แหลง ตองประเมนปจจยตางๆ ทอาจน ามาซงปญหาในการน าสารสนเทศไปใช ดงน

1. อายของสารสนเทศ อายของสารสนเทศมผลตอความถกตองของสารสนเทศ ผใชตองพจารณาความส าคญของอายควบคกบลกษณะปญหาทตองตดสนใจ และใหสอดคลองกบความตองการของผใช

2. ความเชอถอไดของแหลงสารสนเทศ

ความนาเชอถอในกระบวนการรวบรวม บนทก การประมวลผลของแหลงสารสนเทศตางๆ ซงจะสะทอนตอความนาเชอถอตอสารสนเทศทน ามาใช

9

แหลงทมาของสารสนเทศ

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

การน าเสนอสารสนเทศ (Information Presentation)

ขอมลจะเปนสารสนเทศไดตอเมอมการน าเสนอไปยงผใชทมความตองการสารสนเทศ ผน าเสนอสารสนเทศจงควรพจารณาสงทมผลตอการรบสารสนเทศ ดงน

1. เนอหาและรปแบบทน าเสนอ

• เนอหาเดยวกน ผน าเสนออาจเสนอในรปแบบทแตกตางกน เชน ขอความ (Text) เสยง (Voice) ภาพนง (Image) หรอภาพเคลอนไหว (Video)

• วธการทใชน าเสนอเนอหาทนยม มดงน

1.1จดท าขอสรป (Summarization) เปนการลดปรมาณสารสนเทศ แตยงคงความหมายทตองการไวครบถวน

10

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 6

ตวอยางการจดท ารายงานสรปเสนอตามล าดบขนในหนวยงาน

ขอมล ขอมล ขอมล ขอมล ขอมล

สารสนเทศ สารสนเทศ

สารสนเทศ

ผบรหาร ระดบตน

ผบรหาร ระดบกลาง

ผบรหาร ระดบสง

11

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

การน าเสนอสารสนเทศ (Information Presentation)

1.2 การดดแปรหรอกรองขาวสาร (Message Modification or Filtering) เปนการลดปรมาณสารสนเทศ โดยเนอหาสารสนเทศบางสวนถกเปลยนแปลงหรอหายไป ความหมายของสารสนเทศจะถกท าใหเปลยนไปจากเดมกอนมการน าเสนอ การน าเสนอสารสนเทศวธนใหประโยชนไดครบถวนตามเปาหมายกตอเมอม กระบวนการในการคดแยก (Classification) การจดท าขอสรป (Summarization) และการน าเสนอทก าหนดไวอยางเปนทางการ เพอควบคมความถกตองของเนอหา

12

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 7

การน าเสนอสารสนเทศ (Information Presentation)

2. วธการสอสารในระหวางผสงและผรบ 1)การจดเสนทางการเดนทางของสารสนเทศ (Message Routing)

• สารสนเทศไมไดถกสรางส าหรบทกคนในหนวยงาน แตถกสรางเฉพาะต าแหนงงานนนๆ โดยจะตองมการก าหนดวาในแตละต าแหนงงานตองการใชสารสนเทศใดในการปฏบตงาน

• การก าหนดเสนทางการเดนทางของสารสนเทศ นยมการจดท าส าเนาเปนชด

2) การจดสงขาวใหลาชา (Message Delay) • มนษยมขอจ ากดในการจดการสารสนเทศ ถาไดรบสารสนเทศทมากเกนใน

ชวงเวลาหนง ซงมผลตอการประมวลผลการตอบสนองตอการรบสารสนเทศต าลง ดงนน ผน าเสนอควรชะลอการสอสารจนกวาจะถงเวลาทเหมาะสม ซงตองมการควบคมและจดการทด เพอไมใหสารสนเทศลาชาเกนไป 13

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

คณภาพของสารสนเทศ การวดคณภาพของสารสนเทศสามารถวดไดจาก

1. อรรถประโยชนทน าเสนอสารสนเทศ

2. ความพงพอใจของผ ใชในสารสนเทศ

3. ความผดพลาดหรอความไมเทยงธรรมจากสารสนเทศ

14

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 8/6/2016

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 8

คณภาพของสารสนเทศ 1. อรรถประโยชนทน าเสนอสารสนเทศ

• อรรถประโยชนดานรปแบบ (Form Utility) หมายถง รปแบบสารสนเทศสอดคลองกบความตองการของผใช

• อรรถประโยชนดานเวลา (Time Utility) หมายถง ผ รบไดรบสารสนเทศในเวลาทตองการ และเปนเวลาทเหมาะสมไมชาหรอเรวจนเกนไป

• อรรถประโยชนดานสถานท (Place Utility) หมายถง การเขาถงหรอไดรบสารสนเทศทตองการอยางสะดวกไมยงยาก

• อรรถประโยชนดานความเปนเจาของ (Possession Utility) หมายถง ความสามารถในการควบคมการจ าแนกแจกจายไปยงผ อน 15

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

คณภาพของสารสนเทศ 2. ความพงพอใจของผรบสารสนเทศ (Information Satisfaction)

• ความพงพอใจของผ รบสารสนเทศเปนสงทวดยาก แตสามารถสะทอนคณภาพของสารสนเทศได

3. ความผดพลาดหรอความไมเทยงธรรมจากสารสนเทศ (Errors or Bias)

• คณภาพของสารสนเทศเกดจากความเทยงธรรมในสารสนเทศ และผใชตองไมพบความผดพลาดของสารสนเทศ

16

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 8/6/2016

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 9

คณภาพของสารสนเทศ สาเหตของความผดพลาด

1. วธการจดเกบ รวบรวมขอมลไมถกตอง 2. การไมปฏบตตามกระบวนการประมวลผลทถกตอง 3. ขอมลสญหาย หรอไมน าไปประมวลผล 4. บนทกขอมลหรอการแกไขขอผดพลาดกระท าอยางไมถกตอง 5. น าแฟมขอมลหลกผดแฟมขอมลมาใชงาน 6. กระบวนประมวลผลผดพลาด 7. เจตนากระท าผดพลาด

วธลดความผดพลาด 1. การควบคมภายใน 2. การตรวจสอบจากภายในและภายนอก 3. การเพมชวงความเชอมนใหขอมล 4. จดท าคมอส าหรบกระบวนการในการจดการรวบรวม การประมวลผลใหกบผ ใช

17

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

คณภาพของสารสนเทศ ความไมเทยงธรรม (Bias) ทปรากฎแบงไดดงน 1. ความไมเทยงธรรมเนองจากการจดกลมหรอจดอนดบ

สารสนเทศ

2. ความไมเทยงธรรมทเกดจากการเลอกคาชวง

3. ความไมเทยงธรรมอนเกดจากกราฟก 3.1 ผลของการก าหนดมาตราสวน 3.2 ผลของการเลอกประเภทของกราฟ 3.3 ผลของการเลอกขนาด 3.4 ผลของการใชส 18

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 8/6/2016

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 10

การเปรยบเทยบการน าเสนอผลการจ าหนายสนคา ในระยะเวลา 6 เดอน โดยแสดงในรปของตารางและกราฟก

เดอน ป

2555

ป 2556

ป 2557

มกราคม 5 8 9

กมภาพนธ 2 6 10

มนาคม 5 7 12

เมษายน 7 10 15

พฤษภาคม 5 9 17

มถนายน 10 15 19

บรษท เจรญการคา จ ากด รายงานการจ าหนายสนคาระหวางมกราคม-มถนายน ป 2555-2557

19

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

เปรยบเทยบยอดขายของชวงเวลาเดยวในของป

ป 2555 ป 2556 ป 2557

8/6/2016 เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

ผลการน าเสนอกราฟกทใชมาตราสวนทตางกน ท าใหเหนแนวโนมทตางกนไป

บรษท เจรญการคา จ ากด รายงานการจ าหนายสนคาระหวางมกราคม-มถนายน 2557

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

0

5

10

15

20

25

30

35

40

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

20

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 11

ผลการน าเสนอกราฟกทตางประเภท ท าใหสอความหมายทแตกตางกน

บรษท เจรญการคา จ ากด รายงานการจ าหนายสนคาระหวางมกราคม-มถนายน 2557

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ มน

าคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน ยอ

ดขาย (ลา

นบาท)

21

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

ผลการน าเสนอกราฟกทขนาดตางกน ท าใหสอความหมายทแตกตางกน

บรษท เจรญการคา จ ากด รายงานการจ าหนายสนคาระหวางมกราคม-มถนายน 2557

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

22

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 12

ผลการน าเสนอสารสนเทศดวยกราฟกทสแตกตางกน บรษท เจรญการคา จ ากด

รายงานการจ าหนายสนคาระหวางมกราคม-มถนายน 2557

0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน 0

5

10

15

20

มกราคม

กมภาพน

ธ

มนาคม

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

23

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน

24

ภาพจาก: https://www.dreamstime.com/

11/08/59

เอกสารประกอบการบรรยายวชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน 13

เอกสารอางอง

ศรสมรก อนทจนทรยง. (2549). ระบบสารสนเทศเพอการจดการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร. รจจนทร พรยะสงวนพงศ. (2549). สารสนเทศทางธรกจ. กรงเทพ: บรษท ซเอดยเคชน จ ากด.

25

เอกสารประกอบการบรรยาย วชา 01328204 ระบบสารสนเทศส าหรบการบน