Hagupit ng Init

B a s i c L i t e r a c y L e a r n i n g M a t e r i a lB u r e a u o f A l t e r n a t i v e L e a r n i n g S y s t e m

D E P A R T M E N T O F E D U C A T I O N

11111

INSTRUCTIONAL MATERIALS COUNCIL SECRETARIAT, 2011

Reformatted for distribution via DepEd LEARNING RESOURCE MANAGEMENT and DEVELOPMENT SYSTEM PORTAL

Karapatang Ari 2005

Kagawaran ng Edukasyon

organisasyon o ahensya ng pamahalaang naglathala.

Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa PagkatutoKagawaran ng Edukasyon

3/F Mabini Bldg., DepEd ComplexMeralco Avenue, Pasig City, Philippines

Tel. No.:(02) 635-5188, Fax No.: (02) 635-5189

Inilathala sa Pilipinas ng:

KAWANIHAN NG ALTERNATIBONG SISTEMA SA PAGKATUTO

Ang modyul na ito ay pag-aari ng Kawanihan ng Alternatibong Sistema sa Pagkatuto, Kagawaran ng Edukasyon. Ang alinmangbahagi nito ay hindi maaaring ilathala o kopyahin sa anumang paraan o anumang anyo nang walang nakasulat na pahintulot ng

Hagupit ng Init

Panimula

“Heat Wave” isang kalamidad nanagdudulot ng kapinsalaan sa tao atkalikasan. Mahirap na iwasan at mahirapsugpuin pagkat tao rin ang maykagagawan.

“Heat Wave” nga ba’y ano? Mgasintomas ng sakit na dulot nito, atingaalamin sa modyul na ito.

1

Tungkol saan ang modyul na ito?

Bakit nga ba nagkakaroon ng heat wave? Saan ito galing?Kaya ba natin sugpuin ang heat wave?

Tuklasin at alamin ang katotohanan. Pag-aralang mabutiang modyul upang malaman mo kung ano ang mga dahilanat epekto nito sa tao.

Ang modyul na ito ay nahahati sa tatlong aralin

Aralin 1: “Heat Wave”

Aralin 2: Mga Sakit na Dala ng Heat Wave

Aralin 3: Pag-iwas sa Hagupit ng Init

2

Ano-ano ang mga matututuhan mo sa modyul na ito?

Pagkatapos pag-aralan ang modyul na ito, magkakaroonka nang sapat na kaalaman upang masiguro ang mgasumusunod.

1. Natutukoy ang pinanggagalingan ng sobrang init

2. Natutukoy ang sakit na dala ng “Heat Wave”

3. Natutukoy ang paraan ng pag-iwas sa “Heat Wave”

4. Nakapagkukwenta ng 1-2 digit sa pamamagitan ngpagbabawas at pagdaragdag

5. Nakasusulat ng mga payak na salita

3

Ano-ano na ang Alam Mo?

Lagyan ng tsek (!)ang mga paraan upang makaiwas sa mgasakit na dulot ng “heat wave” at ekis (")kung ito ay sakit na dulotnito.

1. Pamumula ng balat

2. Paninikip ng dibdib

3. Paliligo araw-araw

4. Pagsusuot ng “sun glasses”

5. Laging pag-inom ng tubig

6. Labis na pagpapawis

7. Kanser sa balat

“HEAT WAVE”

5

Pag-isipan Natin

Ano ang masasabi mo?

6

Basahin Natin

“Klima”

O anong sarap kapag mainit ang klima

Ang daming nagagawa kapag nandyan ka

Ngunit ngayong nagbago ka na

Sa taglay mong init kami’y nagdurusa

7

“Mundo”Mainit ang buong paligid

Damdam ang kanyang hagupitAnong hitsura na ng mundo

Nagbago na anyo nito.

Mga tao’y naging gahamanKinalbo pati kabundukanKapabayaan sa kalikasan

talaga ba angdahilan?

8

Subukin Natin

Alin sa mga sumusunod ang nagiging dahilan ng “heat wave”dahil sa maling kagagawan ng tao. Lagyan ng (!) tsek.

1. 2. 3.

4. 5. 6.

9

Pag-aralan Natin

Ano ang epekto nito sa klima?

10

Tandaan Natin

Iwasan labis na pamumutolng puno. Palitan ang mganawala dito.

Sobrang init maiiwasan kungbasura’y ililigpit nang maayosat mahusay.

Kalikasa’y alagaan parasa aming kinabukasan.

Susulong at uunlad itong mundokung magkakaisa tayo na iwasanang mga gawing makasisira dito.

11

Kwentahin Natin

Heto ang nagiging bunga ng hagupit ng init.

1. Ipinapayo ng mga dalubhasa na uminom ng 8 basongtubig sa isang araw upang maiwasan ang kakulanganng tubig sa katawan. Kung si Marissa ay uminom lamangng 3 basong tubig, ilang basong tubig pa ang kanyangiinumin?

2. Kung sa isang ward ng ospital ay may 10 pasyente, apatdito ay biktima ng hagupit ng init o sobrang init, ilan angmay ibang karamdaman?

12

Alamin Natin Ang Iyong NatutuhanA. Punan ng kulang na titik ang kahon upang makumpleto

ang ngalan ng larawan.

1. lugar na may

2. tambak ang

3. pinuputol ang

p s y

a s r

p

13

B. Sagutin ang mga sumusunod na tanong.

1. May 6 na kasapi ang pamilya Reyes. Nagkasakit ang 2 sakanila dahil sa hagupit ng init. Ilan ang hindi nagkasakit?

2. Sa klase ni G. Rojas ay may dalawampung (20) mag-aaralng Alternative Learning System (ALS). Lima (5) sa kanila ayhinimatay dahil sa sobrang init. Ilang learners ang hindinahimatay?

14

Isulat Natin

Bakatin.

MGA SAKIT NA DALA NG “HEAT WAVE”

16

Pag-isipan Natin

Sa ospital… Dok, tulungan nyo po kami, biglapo siyang hinimatay habangnaglalakad kami sa initan.

Aray! Ang sakit ng balatko. Nasobrahan yatang bilad sa araw.

Kahapon pa po itoNay! Medyo makatinga po eh.

Anak, ano angnasa braso mo?

17

Basahin Natin

“Tubig”Iwasan ang heat strokeUminom ng maraming tubig

Balat”Sa sobrang init

Tao’y naghuhubadNgunit ito’y hindi dapatKung ikaw ay nakabilad

18

Subukin Natin

Lagyan ng tsek (!) kung nagpapakita ang larawan ngsintomas ng “heat wave” at ekis (") kung hindi.

1. binting namamanhid 2. nagbubutlig-butligna balat

19

3. labis na pagpapawis 4. masigla’t masaya

5. pagpapalamig

20

Isulat Natin

Isulat sa mga kahon ang mga nawawalang titik. Kopyahin saloob ng malaking kahon.

Pahalang1. rashes4. panlalamig5. stroke

Pababa2. hika3. heat stroke

r h

P

h

s

21

Pag-aralan NatinIsang araw . . . Anak ni

Bebangna mayasthma.

Ano iyon?Sino?

Sobra kasi anginit ngayon.Madalas ngadaw atakihin.Bakit?

Tsk, tsk,kawawanaman.

Marami na sa lugar natinang nagkakasakit simulang magtag-init.

Ang dami po kasi n’yangbungang araw atnangangati siya.

Dapat kasiay huwag mosiyang damitanng makapal.

Oo nga po nilagyan ko nanga po ng pulbos paramaibsan ang pangangati.

ang anak mobebang?

Bakit nag-iiyak

22

Tandaan Natin

I - wasan ang pagpapainit simulaikasampu (10:00) nang umagahanggang ikatlo (3:00) nanghapon.

N - akakatakot ang mga sakit napuwedeng idulot ng sobrang init.

I - saisip lagi ang kalusugan ngiyong katawan.

T - andaan mga sakit puwedengiwasan.

23

Kwentahin Natin

A. Sagutin natin ang mga sumusunod.

Talaan ng nagkasakit sa Baryo Magiliw

Uri ng Sakit Enero Pebrero Marso Kabuuang Bilang

1. stroke 1 2 52. panlalamig 1 2 33. hika 1 2 34. bungang araw 1 2 41. Ilan ang kabuuang nagkasakit mula Enero hanggang

Marso?2. Ilan ang na stroke sa buwan ng Pebrero?3. Ilan lahat ang nagkasakit sa Baryo Magiliw sa buwan ng

Marso?

24

B. Bilangin ang mga larawan ng tao sa kahon at isulat angsagot sa patlang.

(Baryo Maaraw) (Baryo Liwanag) (Baryo Masikat)

1. 2. 3.

25

Alamin Natin Ang Iyong NatutuhanA. Isulat ang salitang angkop sa larawan. Piliin ang sagot sa

kahon.

stroke pulikat bungang araw hika

1. 3.

2. 4.

26

B. Pag-aralan ang talaan ng bilang ng nagkasakit dahil sa “heatwave” sa iba’t ibang ospital.

Ngalan ng Ospital Stroke Hika Bungang araw1. Ospital ng Maynila 1 2 82. Ospital ng U.S.T. 1 2 63. Ospital ng Makati 1 2 6

1. Ilan lahat ang nagkasakit sa Ospital ng Maynila?2. Ilan lahat ang inatake sa tatlong ospital?3. Ayon sa talaan, ilan lahat ang nagkasakit ng dahil sa

“heat wave” sa tatlong ospital?

PAG-IWAS SA HAGUPIT NG INIT

28

Pag-isipan Natin

“Hagupit ng Init”

Sobrang init kinatatakutanPagkat dulot nito,y kapahamakan Hagupit ng init maaring labanan

Nang mga dulot nitongsakit ay maiwasan.

Pag-inom ng sapat na tubigiIsang mabuting paraanGayon din ang pagtigilSa maaaliwalas na lugar

Proteksiyon sa balatDapat na ilagay

Upang hagupit ng initAy ating maiwasan.

29

Basahin Natin

1. tayo ng 2. ng manipis na

3. Magsuot ng 4. Iwasan ang magpa

5. Ugaliing kung nakakaramdam ng sobrang init.

30

Subukin Natin

Ano ang ipinakikita ng bawat tauhan sa larawan upangmaiwasan ang hagupit ng init?

1 2 3

4 5 6

31

Pag-aralan Natin

Ano-ano ang magagawa mo upang pag-labanan angtindi ng sikat ng araw?

32

Tandaan Natin

Mga Paraan UpangMakaiwas sa “Heat Wave”

1. Uminom na maraming tubig.2. Magsuot ng manipis na damit.3. Iwasan ang pagpapaaraw

simula ika-10 nang umagahanggang ikatlo nanghapon.

4. Dampian ng basang panyoang balat.

HEALTH CENTER

33

Kwentahin Natin

1. Nakapagtala ng 41oC na temperatura sa Kamaynilaan.Kung 32oC ang normal na temperatura, ilan ang itinaasnito?

2. Umiinom ng walong basong tubig sa isang araw si Nethkaya ang temperatura niya ay hindi tumataas sa 36oC.Kung lumabas siya ng bahay at naging 38oC, ilang digriang itinaas ng kanyang temperatura?

34

Alamin Natin Ang Iyong NatutuhanA. Kumpletuhin ang pangungusap sa tulong ng larawan.

1. Magsuot ng __ __ __ __ __ __ __ __.

2. Magsuot ng manipis na __ __ __ __ __.

3. Buksan ang __ __ __ __ __ __ __ __ __ __ kung

naiinitan.

4. Ugaliin ang pag-inom ng maraming

__ __ __ __ __.

35

B. Lagyan ng tsek (!) kung nagpapakita ng tamang paraansa pag-iwas sa “heat stroke” at ekis (") kung hindi.

1. 3.

2. 4.

36

C. Pag-aralan mo ito.

Bilang ng nagkasakit sa San Jose dahil sa sobrang initBuwan Bilang ng Lalaki Bilang ng BabaeEnero 2 1Pebrero 1 2Marso 2 1Abril 3 2

1. Ilan ang nagkasakit na lalaki sa San Jose mula Enerohanggang Abril?

2. Ilan naman ang babae?3. Ilan lahat ang nagkasakit sa San Jose dahil sa hagupit ng

init?

37

Post Test:

Sagutin ang mga sumusunod na tanong:(Babasahin ng guro)

1. Ang 10 learners ng ALS ay nagpunta sa dalampasiganupang ipagdiwang ang kaarawan ng isang kamag-aral.Dahil sa init ng panahon 5 sa kanila ay sumakit ang ulosamantalang ang karamihan ay nasunog ang balat. Ilanang sumakit ang ulo?

2. Alin ang makatutulong sa pag-iwas ng Heat Wave?a. nagtatanim ng halamanb. nagpuputol ng punoc. gumagamit ng sprayd. nagsusunog ng basura

38

3. Noong buwan ng Abril ang temperatura ng Maynila ayumabot sa 38 digri.Naging sobrang mainit sa ika 2:00 ng hapon at ito aybumaba ng 3 digri pagsapit ng ika 7:00 ng gabi. Ano angtemperatura sa Maynila sa ganap na ika 7:00 ng gabi?

39

Batayan ng Pagwawasto

Pretest:1. ! 3. " 5. " 7. !2. ! 4. " 6. ! 8. "

ARALIN 1:

Subukin Natin

Kwentahin Natin1. 5 baso2. 6 na pasyente

1. " 2. " 3. 4. " 5. "

40

Alamin Natin ang Iyong NatutuhanA. 1. polusyon

2. basura3. puno

B. 1. 4 ang hindi nagkasakit2. 15 ang hindi

ARALIN 2:

Subukin Natin1. " 2. " 3. " 4. ! 5. !

Kwentahin NatinA. 1. 27 2. 2 3. 15B. 1. 5 2. 7 3. 4

41

Alamin Natin ang Iyong NatutuhanA. 1. Stroke

2. Pulikat3. bungang araw4. hika

B. 1. 11 2. 3 3. 29

ARALIN 3:

Subukin Natin1. nagsusuot ng manipis na damit2. nagpapayong3. nagsusuot ng de kolor na salamin4. umiinom ng malamig na inumin5. nagpupunas ng pawis6. sumisilong sa lilim

42

Kwentahin Natin1. 9 digri sentigrado2. 2 digri sentigrado

Alamin Natin ang Iyong NatutuhanA. 1. tsinelas

2. damit3. bentilador4. tubig

B. 1. " 2. " 3. " 4. !C. 1. 8 2. 6 3. 14

Post Test1. 52. nagtatanim ng halaman3. 35 digri sentigrado