gazeta@top-news.kz Основана в августе 1990 г.

Вторник, 10 февраля 2015 г. №11 (2711) Распространяется в г. Костанае и Костанайской области. Выходит два раза в неделю: во вторник и четверг.

Автоновости. Как закрепить видео-регистратор, не нарушая закон.

Подробности. Ярмарки по-прежнему пользуются спросом.

НАШЕ ЗДОРОВЬЕ

Арманы асқақ азамат.

Дін мен дәстүр сабақтастығы.

Ұлтжанды-лығымен елге танылған.

Дүниежүзін мойындатқан палуан.

2 3

5

6

7

8

В Костанае увеличилось количество жителей, заболевших ОРВИ.

Только за прошедшую не-делю по области зафиксиро-вано 2419 случаев заболева-ния вирусной инфекцией и шесть - гриппом. В связи с этим городские поликлини-ки перешли на усиленный режим работы. По словам заместителя главного врача по контролю качества мед-

услуг КГП «Поликлиника №3 г. Костаная» Карлыгаш Аленовой, значительный рост больных острой респи-раторной вирусной инфек-цией наблюдается с третьей недели января.

- Число пациентов вырос-ло в полтора раза, - говорит Аленова. - На данный момент в поликлинике ведутся про-тивоэпидемиологические мероприятия, введен масоч-ный режим. Обслуживание пациентов проходит как в

субботу, так и в воскресенье. Для того чтобы заболевшие не стали источником зараже-ния других людей, выезжаем по вызову на дом и открыва-ем больничные листы сро-ком на семь дней.

Помимо основных двух ка-бинетов, где обслуживаются пациенты с повышенной температурой, в поликли-нике открыты два дополни-тельных фильтра. Работают четыре бригады врачей для оказания скорой помощи

больным ОРВИ и гриппом. В первую очередь обслужи-ваются беременные и дети до года.

Чтобы не заболеть, врачи советуют носить индиви-дуальные маски, а также придерживаться принципов правильного питания, упо-треблять в пищу больше меда и фруктов, чеснока и лука, ведь именно эти продукты помогают укрепить имму-нитет. Также очень важно обильное теплое питье.

Как утверждает руково-дитель отдела эпидемиоло-гического надзора за инфек-ционными и паразитарными заболеваниями департамен-та по защите прав потре-бителей Гулим Досумова, в ряде организаций города ограничили массовые меро-приятия, увеличивают время проветривания, чаще прово-дят влажные уборки.

Валерия ВАХНЕНКОФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ФевральВирусАптека

КОСТАНАЙНАШ2Вторник, 10 февраля 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫ

МЕРЫ

Ответ на кризис

В НПП создан оперативный штаб по реагированию на кри-зисные явления в экономике.

В его состав вошли члены правления и ответственные ра-ботники Палаты.

Задачей оперативного штаба является реагирование на сигналы бизнеса о проблемах в условиях текущей экономи-ческой ситуации, оперативное информирование Правитель-ства и уполномоченных органов, выработка антикризисных мер поддержки бизнеса.

Оперативный штаб ведет свою деятельность в том числе по таким вопросам, как торговые ограничения с РФ, доступ-ность закупок и местного содержания, доступность тенговых кредитов.

Все предприниматели, испытывающие трудности в веде-нии бизнеса, обусловленные кризисными явлениями в эко-номике, могут обращаться в Call-center Палаты на единый номер по всей республике 59-79-60.

АВТОНОВОСТИ

Закрепить нельзя нарушитьВ Интернете активно муссируется вопрос о законности автомобильных видеорегистраторов.

Костанайцы в растерянно-сти: будут ли наказывать во-дителей за наличие в машине этого устройства?

Полемика по этому вопро-су на просторах Интернета разгорелась еще на прошлой неделе. По данным Обще-ства содействия автомобили-стам (ОСА), в техническом регламенте Таможенного со-юза «О безопасности колес-ных транспортных средств» обновлены требования, предъявляемые к переднему обзору автомобилей. Мол, в соответствии с Правилами дорожного движения с 1 ян-варя текущего года эксплуа-

тация транспортных средств запрещается, если в авто установлены дополнитель-ные предметы, ограничи-вающие обзорность с места водителя (за исключением зеркал заднего вида, деталей стеклоочистителей, наруж-ных и нанесенных или встро-енных в стекла радиоантенн, нагревательных элементов устройств размораживания и осушения ветрового стекла). Управление транспортным средством, не отвечающим установленным правилам обеспечения безопасности дорожного движения, вле-чет штраф в размере 5 МРП (9910 тенге). Таким образом, полицейский может оштра-фовать водителя за любой предмет, закрепленный на лобовом стекле или находя-щийся перед лобовым сте-клом, в случае ограничения

обзорности с места водителя, сообщает Комитет админи-стративной полиции МВД РК.

Является ли наличие ви-деофиксатора законным? За комментарием «НК» об-ратился к старшему инспек-тору УАП ДВД Костанайской области Юрию Панасенко.

- В соответствии с п.7.4 Перечня неисправностей и условий, при которых запре-щается эксплуатация транс-портных средств (это прило-жение к ПДД), эксплуатация автомобиля запрещена, если установленные дополнитель-ные предметы ограничивают водителю обзор. Эти требо-вания присутствовали и в предыдущей редакции ПДД, поэтому лишний раз бить тревогу не стоит, - пояснил Панасенко.

Как закрепить регистра-

тор, чтобы не нарушить закон? Главное условие - устройство не должно на-ходиться на лобовом стекле прямо напротив водителя и под зеркалом заднего вида. Самое удачное расположе-ние, отмечает Панасенко, - чуть правее от зеркала за-днего вида или в верхнем правом углу стекла.

Если видеорегистратор закреплен по правилам, у полиции не будет никаких претензий.

Марина КОСТРОВА

ПРОГНОЗ

Снежно и ветрено

В Костанайской области ожидается неустойчивая по-года с умеренными морозами. По сообщению синоптиков, в течение недели на территории региона прогнозируются снег, метель и усиление ветра до 15-20 м/с.

- Ночью столбик термометра опустится до 10-15 граду-сов мороза, местами до -20 градусов по Цельсию. Днем температура воздуха составит 5-10 градусов со знаком минус, - сообщает начальник отдела прогнозов погоды филиала РГП «Казгидромет» по Костанайской области Валентина Загребина.

Как говорят метеорологи, в ближайшее время ни силь-ных морозов, ни существенного потепления не ожидается.

Валерия ВАХНЕНКО

НАЗНАЧЕНИЕ

От мастера - до руководителя

Аким Костаная представил нового главного архитектора областного центра.

Им стала Гулсара Касыбаева. Она возглавила городской отдел архитектуры и градостроительства.

- Гулсара Габбасовна прошла путь от мастера строитель-ного участка до руководителя отдела архитектуры и гра-достроительства акимата Костанайского района, - отметил аким города Ахмедбек Ахметжанов. - На государственной службе с 2006 года.

Напомним, в ноябре прошлого года занимавший эту долж-ность Абай Юнусов написал заявление на увольнение по собственному желанию. Главным архитектором Костаная он работал с мая 2003 года.

Мадина РАМАЗАНОВА

ОФИЦИАЛЬНО

Нуждающихся поддержатВ РК применяется более 100 мер государственной поддержки предприятий.

В условиях непростой экономической ситуации развитие и деятельность многих предприятий под-вергается риску - задержке заработной платы, сокраще-нию рабочих мест и даже остановке производства. Для предупреждения кри-тической ситуации в мини-стерство по инвестициям направлены предложения по поддержке промышлен-ных предприятий области - АО «АгромашХолдинг» и АО «ССГПО». В частности, предполагается отменить специальную ставку на пере-возку железорудного сырья из России в Китай.

Кроме республиканского плана, сформирован реги-ональный план поддержки

промышленных предпри-ятий на 2015 год. В нем предлагается не учитывать доход от экспорта продук-ции при определении нало-гооблагаемой базы, а в слу-чае колебания курса валют предусмотреть выделение государственных субсидий. Кроме того, предлагается рассмотреть вопрос о сни-жении тарифов на электро-энергию и газ, которые ис-пользуют промышленные предприятия в производстве значимой для региона про-дукции. Предприятиям-экс-портерам предложено вве-сти льготы по уплате НДС, а для тех, кто транспортирует продукцию по Казахстану, - снизить ж/д тарифы.

- Ряд предложений направ-лен акиматом города Арка-лыка, - сообщил заместитель акима Костанайской об-ласти Сергей Карплюк. - В частности, рассмотреть воз-

можность участия АО «СПК «Тобол» в реализации инве-стиционного проекта ТОО «KazWind» Energy» «Строи-тельство ветровой электро-станции мощностью 48 МВт в районе города Аркалыка». А также внести предложе-ния банкам второго уровня по созданию штатной едини-цы по кредитованию субъек-тов частного предпринима-тельства в трех отделениях банков Аркалыка. Предоста-вить полномочия местным отделениям банков города в рассмотрении и принятии решения по предоставлению кредитов до 10 млн тенге на местах. В случае превыше-ния данной суммы рассмо-трение и принятие решения производится головными банками,

Что же касается занято-сти населения, подписание меморандумов позволит сохранить более 50 тыс. ра-

бочих мест. А вот долги по заработной плате теперь на контроле у аппарата акима области. Напомним, пред-приятия региона своим ра-ботникам задолжали поряд-ка 50 млн тенге.

- К примеру, АО «Север-птица», которое ряд лет испытывает проблемы, сейчас проходит процеду-ру финансового оздоров-ления. На предприятии параллельно реализуются инвестиционные проекты по расширению и модерни-зации птицефабрики. При этом сохраняется стабиль-ная задолженность по зар-плате. АО должно своим работникам порядка 14 млн тенге. Это долг почти за два месяца. Данный вопрос на мониторинге у областных властей, - подытожил гла-ва региона Нуралы Садуа-касов.

Мария БЕРЕЖНАЯ

К ДАТЕ

Год мира, единства и согласия Более семи тысяч человек в целом по области оказались задействованы в мероприятиях, посвященных открытию Года Ассамблеи народа Казахстана.

Лекции, круглые столы, выставки этнокультурных центров, концерты - все было приурочено к знаменатель-ной дате - 20-летию АНК. В Костанае торжественная це-ремония по случаю открытия Года АНК прошла в област-ном Казахском театре драмы им.И.Омарова, куда были при-глашены около 300 жителей и гостей города.

На протяжении всего года на площади Первоцелинни-ков перед зданием театра

будет развеваться флаг АНК, поднять который удостоились чести ветеран ВОВ Михаил Подоляков и полицейский, спасший человека при пожа-ре, Ерлан Дузенов.

- Я в восторге от такого пре-красного праздника, - говорит директор Дома дружбы на-родов Челябинской области

Юлия Лапидус. - Не впервые в Костанае, но каждый раз от-крываю для себя что-то новое, знакомлюсь с разными людь-ми, обмениваюсь связями. Ко-станайская область - кладезь интереснейших проектов, фестивалей, конкурсов. На протяжении уже нескольких лет мы тесно сотрудничаем с

вашим Домом Дружбы, обме-ниваемся опытом. У вас есть чему поучиться.

По поручению Главы го-сударства Нурсултана На-зарбаева весь 2015 год будет посвящен таким главным цен-ностям, как независимость, свобода, единство, мир и со-гласие народа Казахстана. К слову, 6 февраля был дан старт второму этапу республикан-ской эстафеты «Дорожная карта мира и согласия». Как уже писал «НК», аким г. Аста-ны передал сувенир «Шаны-рак» главе Акмолинской об-ласти. Этот символ эстафеты в нашу область 6 апреля при-везут представители Актюбин-ской области, а уже делегация от Костанайского региона от-правится с визитом в Кызыл-ординскую область.

Зульфия НАБИЕВА

ПРОМЫШЛЕННОСТЬ

В зоне общего доступа

Более 10 млрд тенге необходимо на строительство инфра-структуры для индустриальной зоны в Костанае.

В том числе на разработку ПСД требуется 215 млн тенге. Областные власти направили заявки в министерство наци-ональной экономики и в министерство по инвестициям с просьбой о выделении денег. Ожидается, что индустриальная зона в Костанае расположится на участке в 400 гектаров. На сегодняшний день подготовлено технико-экономическое обоснование проекта и получены все необходимые заклю-чения госэкспертизы.

Приоритетом развития индустриальной зоны является обрабатывающая промышленность. К числу ключевых от-раслей, которые планируется открывать на индустриальных зонах, относятся машиностроение, металлообработка, про-изводство удобрений и средств защиты растений, а также производство резиновых, пластмассовых изделий, перера-ботка сельскохозяйственной продукции, продуктов питания, производство строительных материалов.

Создание еще одной индустриальной зоны ведется в Жи-тикаре. Сегодня построено уже 70% инфраструктуры. За-вершить эту работу планируется до конца года.

Валентина МЕЛЕХОВА

КОСТАНАЙНАШ 3Вторник, 10 февраля 2015 г.

СОБЫТИЯ. ФАКТЫГОРОДСКИЕ ПОДРОБНОСТИ

Зола вместо асфальтаНа встрече с акимом города жители Костаная-2 озвучили проблемы отсутствия газа, асфальтированных дорог и уличного освещения.

В начале встречи, зачиты-вая отчет о проделанной ра-боте, глава города Ахмедбек Ахметжанов акцентировал внимание на основных про-блемах микрорайона - боль-шом количестве бродячих животных и огромных дол-гах за вывоз мусора. Как вы-яснилось, жители Костаная-2 должны ТОО «Тазалык-2012» больше 2 млн тенге.

В свою очередь жите-лей нескольких проездов одной из многочисленных Солнечных улиц волнуют совсем другие вопросы. В частности, они возмущены тем, что по новому Адми-нистративному кодексу предусмот-рен штраф за выброс золы на дорогу.

- Дело в том, что мы не хо-тим никуда вывозить золу. Высыпаем ее на дорогу лишь по той причине, что-бы весной и осенью было легче добраться до асфаль-тированной дороги и своих домов. У нас нет другого выхода, ведь кругом не-пролазная грязь, - пояснил житель проезда №7 по ул. Солнечной Сергей Понома-рев. - А золы много, потому

что у нас никогда в жизни не было газа. Хотелось бы узнать, когда ожидать га-зификации, уличного осве-щения и новых дорог? Или не стоит вообще на это рас-считывать?

По всей видимости, в ближайшее время ожидать подключения к благам ци-вилизации жителям старого района Костаная-2 не стоит. Аким города пояснил, что сейчас в стране сложная финансовая ситуация, а

бюджет города в этом году секвестрирован на 2,5 млрд тенге. Поэтому придется потерпеть еще.

- Зола - не помощь в ре-шении вопроса с дорога-ми, - считает Ахметжанов. - Весной и осенью она, воз-можно, и поможет, а летом зола оседает во дворах и в домах. Так что здесь вопрос нужно решать по-другому.

Глава города также за-явил, что готов увидеть все бытовые трудности жите-

лей Костаная-2 собствен-ными глазами. Для этого Ахметжанов пообещал по-сетить микрорайон весной, во время таяния снега. Что же касается других вопро-сов, которые также были озвучены на сходе, аким пообещал изучить их в те-чение недели и дать жите-лям устные либо письмен-ные ответы.

Валентина МЕЛЕХОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

АКЦЕНТЫ

Ночлег теперь на КСК

К СВЕДЕНИЮ

Устранили к вечеру

Ночлежка для лиц без определенного места жительства сменила адрес.

Теперь она находится на ул.Герцена, 21/3. Буквально в марте прошлого года отде-ление ночного пребывания распахнуло свои двери по ул.Баймагамбетова, 3/2 - в пристройке общежития, где раньше располагался

ЖЭС. Через год истек срок аренды, и городские власти нашли новое место под ноч-лежку.

- Прежнее здание площа-дью 123 кв.м, рассчитанное на 25 койко-мест, находилось в частных руках, - говорит ди-ректор городского Центра со-циальной адаптации для лиц, не имеющих определенного места жительства, Женис Ки-ылманов. - Сейчас нам выде-

лили помещение, стоящее на балансе у областного центра, которое раньше принадлежа-ло войсковой части 12480.

По словам начальника городского отдела занято-сти и социальных программ Сагындыка Умарова, на про-ведение текущего ремонта в помещении из бюджета было выделено 8,1 млн тенге.

- Планируем в два раза увеличить койко-места, - ак-

центирует Киылманов. - Тем более что желающих остать-ся на ночлег становится все больше. К примеру, в быв-шую ночлежку приходили до 40-50 человек.

Как отметил начальник УВД г.Костаная Негмет Исмагулов, на учете в об-ластном центре состоят 387 человек без определенного места жительства.

Зульфия НАБИЕВА

В Костанае произошла авария на водопроводных сетях.

Порыв произошел ранним утром 6 февраля по пр. Абая, в районе Костанайского колледжа бытсервиса. Из-за сильного напора воды (рядом находится насосная станция ГКП «Костанай-Су») дежурной бригаде горводоканала потребова-лось уменьшить давление в водоводе диаметром 400 мм до минимального. По словам специалистов, на по-даче воды потребителям это

не отразилось, отключений жилых домов и предприятий не производили.

- Все дома были подклю-чены к резервному водопро-воду, жалоб от жильцов не

поступало, - говорит заме-ститель главного инженера предприятия Виталий Пана-етов. - Порыв удалось устра-нить лишь поздним вечером, примерно в 20.00. Сейчас восстановлено нормальное обеспечение питьевой водой всех абонентов.

На месте аварии образо-вался на радость детворе ле-довый каток. Правда, двор-ники уже в понедельник посыпали дорогу песком, чтобы облегчить движение пешеходов.

Александр КУЗЬМИЧЕВФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ЯРМАРКА

Цены приятно удивили

В Костанае состоялась вторая в этом году сельскохо-зяйственная ярмарка. Она прошла во Дворце спорта и вызвала повышенный интерес у горожан. Не было еще 9 часов утра, а пенсионерка Лидия Филатова уже возвра-щалась домой с покупками.

- Купила домашнюю курицу, говядину, хочу все отвезти домой и вернуться назад: надо купить картофель и муку, цены очень низкие, - говорит женщина.

Ассортимент товаров был обширный. Большие очереди стояли у прилавков сельхозпредприятий, торговавших овощами из стабилизационного фонда. Горожане меш-ками покупали картофель по 70 тенге за килограмм, морковь и капусту по 80 тенге. А вот лука в ярмарочном ассортименте не было. Костанайцы в поисках этого овоща подходили к организаторам, но те в ответ лишь пожимали плечами. Зато в изобилии продавали помидоры и огурцы, яблоки и бананы…

Говядину на ярмарке продавали по 900 тенге за кило-грамм, баранину – по 950-1000 тенге, конину – по 1100 тенге, а свинину - по 850-950 тенге. Влет уходил сахар по 136 тенге за кг, как всегда большим спросом пользовалось куриное яйцо по цене 160 тенге за десяток и гречка по 165 тенге за кг.

Сельчане привезли на ярмарку свежую и мороженую рыбу. Окуней и карасей можно было купить по 250 тенге за килограмм, карпа – по 500 тенге, щуку – по 300 тенге, а судака – по 750 тенге. Мед на ярмарке продавали по 900-1100 тенге за килограмм.

Свой товар в Костанай привезли жители девяти райо-нов. По словам заместителя руководителя отдела сель-ского хозяйства и ветеринарии акимата Костаная Гизата Каленова, всего на ярмарке было реализовано продукции на сумму свыше 40 млн тенге. А вот почти пять тонн мяса и 2,5 тонны картофеля и овощей так и не было реализовано.

Александр КУЗЬМИЧЕВФото Олега ЯБЛОЧКИНА

КРИМ-ИНФО

Роковые обстоятельства

За прошедшую неделю в Костанае погибли двое полицей-ских.

Первый случай произошел 5 февраля. 25-летний старший лейтенант, сотрудник отдела криминальной полиции УВД г.Костаная, выстрелил себе в голову из табельного оружия. Причиной суицида, как сообщает пресс-служба ДВД, стала ссора с девушкой, якобы до выстрела парень разговаривал с ней по телефону. После случившегося пострадавшего экс-тренно госпитализировали в реанимационное отделение областной больницы. Ему была сделана операция, но уже утром следующего дня полицейский скончался. По данному факту управление собственной безопасности ДВД проводит служебное расследование.

6 февраля в результате несчастного случая в одной из бань областного центра погиб 32-летний сотрудник УВД г.Костаная. Мужчину ударило электрическим током в па-рилке. Бригада скорой помощи, приехавшая по вызову, по-ступившему в 21.14, пыталась реанимировать потерпевшего, но спасти его не удалось.

Когда верстался газетный номер, пресс-служба ДВД рас-пространила информацию о том, что в компании вместе с погибшим в тот вечер отдыхали еще двое мужчин.

- Они арендовали баню на два часа, - говорится в сообще-нии. - Спиртное не употребляли. По факту смерти возбуж-дено уголовное дело, назначена судебно-медицинская экс-пертиза, проводятся следственные мероприятия.

Мадина РАМАЗАНОВА

КОСТАНАЙНАШ4Вторник, 10 февраля 2015 г.

НАША ЖИЗНЬ

Утеряно свидетельство об окончании средней школы № 15, №172200, серия КЕ, регистрационный номер 42, выданный 16.06.1984 г. на имя Музафаровой Зульфии Шаукатовны. Считать недействительным.

НОВШЕСТВА

Доступная карта

Молодежное крыло «Жас Отан» партии «Нур Отан» пре-зентовало проект «Карта доступности социальных объектов».

Это мобильное приложение для людей с ограниченными возможностями. «Карта доступности социальных объектов» разработана в ноябре 2014 года молодежным крылом «Жас Отан» в рамках партийного проекта «Кедергісіз келешек - Будущее без барьеров». Она выдает информацию о доступ-ности городских объектов и учреждений для инвалидов. А особенностью приложения является то, что каждый житель может принять участие в создании контента, для этого нужно сфотографировать здание, оценить качество лестниц и пан-дусов на входе, оставить свой комментарий. В приложении обозначены крупные магазины, парикмахерские, аптеки, учреждения здравоохранения и образования, досуговые и социальные места всех городов Казахстана. «Карту доступ-ности» можно бесплатно скачать как и с Apple Store, так и с Play Market.

Дина АЛИЕВА

План мероприятий КГКП «Костанайская областная филармония им. Е. Умурзакова»

Дата Время Название мероприятия

13 февраля 18.30 Концерт классической музыки «Романс души»

Справки по телефонам: 21-15-82, 54-48-14

КУЛЬТУРА

«Золотые» мастера слова

Известный поэт Бахыт Кенжеев признан лауреатом пре-мии «Золотая подкова», учрежденной ОО «Ассоциация лите-раторов Северного Казахстана» и Костанайским обществен-ным литературным фондом «Золотая подкова» в 2014 году.

Он получил это звание «за выдающийся вклад в поэзию XX-XXI вв., а также за укрепление литературных контактов на международном уровне, в частности, между Казахстаном и Россией».

Помимо него, определились другие обладатели премии. Лауреатом «Золотой подковы» по итогам прошлого года в но-минации «Поэзия» стал Аркадий Корниенко (г. Костанай) - за оригинальные переводы «Слов назидания» Абая, памятника древнерусской культуры «Слово о полку Игореве» (выпуще-но отдельными книгами в России, Болгарии). В номинации «Проза» лауреатом стала известный автор Ангелина Нику-лина (г. Житикара) за многолетний вклад в костанайскую литературу и роман «Море». Николай Ковтун (Костанайский район, п. Затобольск) стал лауреатом премии в номинации «Публицистика, критика, литературоведение» за материа-лы, приуроченные к 70-летию Победы и 25-летию вывода советских войск из Афганистана. В номинации «За вклад в единение и развитие литературы Костанайской области» ла-уреатом признан директор Костанайского областного Дома Дружбы Антон Труханов.

Кроме «взрослой» «Подковы», по условиям учредителей премии, предусмотрена и «Малая Золотая подкова». Ее лау-реатами по итогам 2014 года стали молодые авторы Надежда Вельгоша (номинация «Проза», г. Костанай) и Алексей Ко-валев («Поэзия», г. Житикара).

Торжественное вручение наград обладателям костанай-ской литературной премии состоится во второй декаде марта в конференц-зале областного Дома Дружбы.

Владимир РАСТЁГИН

АО «СПК «Тобол» сообщает, что проект добычи I этап (оценочные работы) «Технический проект подготовитель-ного периода к добыче угля на разрезе №1 месторож-дения «Кушмурунское» Костанайской области», проект добычи I этап (оценочные работы) «Технический проект подготовительного периода к добыче угля на разрезе №2 месторождения «Кушмурунское» Костанайской области» и разделы «Оценки воздействия на окружающую среду (ОВОС)» к вышеуказанным проектам направляются на государственную экологическую экспертизу в Департа-мент экологии по Костанайской области.

Заинтересованным лицам можно ознакомиться с вышеу-казанным проектом у разработчиков по адресу: г. Алматы, ул. Шаляпина, 20, офис 301. Тел./факс +7 (727) 302-64-11.

ВАЖНО ЗНАТЬ

Здоровье - в модеСтудентам Костанайского колледжа бытсервиса рассказали о пользе закаливания.

Пример учащимся пока-зал гость из с. Боровское Валерий Якименко - он во дворе учебного заведения

облился холодной водой. Преподаватель физкуль-туры уже 30 лет живет по системе Порфирия Ивано-ва и считает, что такой об-раз жизни - залог здоровья. Обратиться к двенадцати заповедям Иванова Вале-рия Якименко заставила болезнь. Ему 58 лет, и о не-

дугах он забыл.- Сейчас мне уже неслож-

но следовать этой системе, - делится Валерий Якименко. - Но поначалу было трудно-вато - нужно адаптироваться к новому образу жизни. Са-мое главное - с ответствен-ностью подойти к этому во-просу.

После холодного душа Якименко рассказал о важ-ности закаливания: обли-ваться на свежем воздухе необходимо независимо от погоды и самочувствия два раза в день. При этом важ-но отказаться от алкоголя и курения.

Анастасия СОЛОВЬЕВА

ТВОРЧЕСТВО

«Футболка превращается…»Под таким названием впервые в Костанае прошел конкурс модных дизайнеров.

В мероприятии приняли участие 30 молодых людей, мечтающих занести в исто-рию моды свое имя.

- Конкурс, в котором участвовали ребята от 10 до 18 лет, проходил в два тура, - рассказывает заве-дующий массовым отделом Городской школы детско-го творчества Константин Чеботарь. - В первый день участники демонстрирова-ли готовые сшитые изде-лия: платья, юбки, брюки

и т.д. После чего им были выданы белые футболки, для того чтобы они подго-товились ко второму туру: придумали оригинальный дизайн футболки как для повседневной жизни, так и на различные мероприятия.

По словам одной из обла-дательниц первого места в возрастной группе 13-15 лет Марии Патрахиной, на по-беду она не рассчитывала, так как это ее первый по-добный конкурс.

- К творческому меро-приятию я готовилась чуть больше недели, - говорит девочка. - На одну футбол-ку для повседневной жизни потратила около суток. Без

помощи родителей не обо-шлось. Но это все стоило того. Первое место вооду-шевило меня на создание новых идей для шитья.

Этот дизайнерский кон-

курс теперь будет прово-диться на постоянной ос-нове.

Виктория РОМАНОВА Фото

Олега ЯБЛОЧКИНА

ВЕРНИСАЖ

Картины с «великим» замысломВ Костанае состоялось открытие персональной выставки «Великие имена».

Известный костанайский художник Георгий Соков - автор картин и графических работ, которые поражают во-ображение своей экспрес-сивностью и философской глубиной.

На суд зрителей предо-ставлено 36 графических работ разных направлений. Все они посвящены великим художникам, имена которых вписаны в историю.

Костанайский мастер по-пытался донести до цените-лей искусства тот смысл кар-

тин, который хотели донести до людей «Великие имена».

- Над этой серией картин я трудился с 2008 года. Быва-ло, работал с продолжитель-ными паузами. Потом вооду-шевлялся рассказами людей и событиями, творящимися вокруг, и писал снова, - рас-сказывает Георгий Соков. - Многие экспонаты уже представлялись на выстав-ках. Но именно в полном сочетании они читаются по-другому. Можно разглядеть в них глубокий смысл.

Выставка будет работать как в будни, так и в выход-ные дни в течение месяца.

Валерия ВАХНЕНКОФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

БРАТЬЯ МЕНЬШИЕ

Пернатый «сотрудник»Редакция газеты «Наш Костанай» приютила сову, которая нуждается в медпомощи.

Напомним, на прошлой неделе в центр реабилита-ции бездомных животных «Костанай «Зоо Пульс» при-несли сову с поломанным крылом. Его на оживленной трассе подобрала женщина.

Сотрудники «НК» забра-ли птицу и делают все для ее выздоровления.

- Состояние совы сейчас стабильное. Мы кормим

ее при помощи пинцета ку-риным мясом, порезанной на мелкие кусочки, поим водой, - рассказал спортив-ный обозреватель «НК» С. Биркле. - Больное крыло мажем специальным гелем. Возможно, после оконча-ния реабилитационного периода отдадим птицу в добрые руки, людям, кото-рые разбираются в уходе за пернатыми. Если таких не найдется, питомец останет-ся у нас.

Лера ТУМАНОВАФото

Олега ЯБЛОЧКИНА

Бүгінгі нөмірде:

* Мұражайдағы тағы-лымды шара* Медиация қарқын алып келеді* Әр ұлт , әр сарбаз өз елін «Менің жерім« деп қорға-уы тиіс

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 жыл

Қазіргі таңда білімді адамға жол ашық. Өйткені елімізде бұл салаға ерекше көңіл бөлініп жатыр. Орта білім беретін оқу орында-рында дәрістер жаңа за-манға лайықталып, оның сапасы барынша жақсарып келеді. Шаһарымыздағы қа-зақ-түрік лицейі облыста қай жағынан болсын беделді.

Себебі олардың шәкірт-тері жыл сайын түрлі олимпиадалармен білім жарыстарында жоғары көр-сеткіштерге қол жеткізіп жүр. Әрине олардың осын-дай нәтижеге ие болуына ұстаздарының да қосып жатқан үлесі қомақты. Мә-селен, аталмыш лицейде жас та болса, ізденімпаздығы-мен көпке танылған Олжас Кенжебайұлы әріптестерінің арасында құрметке бөленіп үлгерді.

«Еңбек-бәрін де жеңбек» деген сөз қазіргі таңда әрбір адамның санасына сіңіп, жа-старды жасампаздыққа же-телеуде. Бүгін біздің кейіп-керіміз де адал еңбек етуді алдына мақсат етіп қойған талантты жігіт.

Ол Оңтүстік Қазақстан облысының тумасы. Жа-стайынан зейінді бозбала мектепті үздік аяқтап, Аста-на қаласындағы Л. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетіне студент бо-лып қабылданды. Олжас әу бастан ұстаз болуды ар-мандаған-ды.

Алайда уақыт өте ол Жезқазған шаһарындағы университетте оқуын одан әрі жалғастырады. Зерек жігіт мұнда да өзінің мек-тепте тиянақты білім алған-дығын баршаға дәлелдеді. Студент болып жүргенде-ақ

оның оқытушылық дарыны байқалып, өзінен төмен кур-старға дәріс бере бастайды.

Қабілетті жасты жоға-ры оқу орнын аяқтамай жатып-ақ Қарағанды қала-сындағы Нығмет Нұрмахов атындағы мектепке жұмысқа шақырылады. Сөйтіп ол білім ордасы басшылары-ның сенімін ақтап, болашағы зор маман екендігін қызмет барысында әбден дәлелдеді.

Шахтерлер қаласында екі жыл қызмет атқарып, ұстаздықтың қыр-сырын аз да болса меңгерген білікті маман Қостанай қазақ-түрік лицейінде ағылшын тілінде физика пәнінен сабақ бе-руді жалғастырады. Олжас осындағы санаулы да да-рынды жастардың бірі ретін-де ұжымның мақтанышына айналады.

Мұндай қабілетті жігіттің

еңбегі бағаланбай қалмады. Көп өтпей облыс әкімінің Құрмет грамотасымен ма-рапатталды. Одан дәріс алған шәкірттері Аңсаған және Асқар халықаралық деңгейде өздерінің терең білімдерін мойындатып, жүлделі орындарға ие бол-ды.

Осы арада оның 8 сы-ныпта оқитын Мирас есімді шәкірті жайлы да аз-кем тоқталып өтелік. Білікті ұстаз оны 7 сыныптан бастап олимпиадаға дайындаған еді. Бұл еңбегі де заяда кет-педі. Әлгі ұл бала бір жылды араға салып, өзінен жоғары оқитын талантты балалар-дың арасында топ жарып, бірінші орынды жеңіп алды.

Әңгімеге арқау болған өнегелі ұстаз жайлы атал-мыш қазақ-түрік лицейінің директоры Ержан Мырзаба-

ев былай дейді: - Олжас Мәмбетов сөз

жоқ парасатты да өзіне өте жоғары талап қоятын азамат. «Ұстазы жақсының, ұстанымы жақсы» демекші, одан тиянақты дәріс алған шәкірттері де лицей мақта-нышына айналып келеді. Физика пәні әрдайым өте қызықты өтеді.

Сондықтан одан лайықты тәлім-тәрбие алған балалар жыл сайын түрлі деңгейдегі олимпиадаларда ең көп жүлдеге ие болып жүр. Бұл да болса әріптесіміздің тал-май ізденісінің нақты жемісі.

Ол айрандай ұйыған та-ту-тәтті отбасының тірегі. Сүйген жары Жадыра екеуі қос бүлдіршіндерін тәрби-елеп келеді. Тұңғыштары 3 жаста. Кенжелері Әлихан әлі сегіз айлық сәби.

Әйгерім ЕСМАҒАНБЕТОВА

ЕҢБЕК АБЫРОЙҒА БӨЛЕЙДІ

Арманы асқақ азамат

немесе қазақ-түрік лицейінің таңдаулы оқытушысы Олжас Кенжебайұлы жөнінде

Талантты жандарды қолдады

Таяуда «Нұр Отан» партия-сы Қостанай облыс тық фили-алының «Кедергісіз келешек» жобасы аясында «Шығар-машылық ауыр дертті де жеңеді» атты сауда-саттық көрмесі өтті. Бұл іс-шараға облысқа қарасты аудандар мен қалалардан елуден астам мүмкіндігі шектеулі азаматтар қатысты.

- Біздің мақсатымыз мүге-дек жандардың өнерін көпке таныту. Себебі, олар тіршілік-те кездесетін қиындықтарға мойымай шығармашылықпен айналысады,-деді «Нұр Отан» партиясы Қостанай облыстық филиалы сайлауалды тұғыр-намасын қадағалау бөлімінің кеңесшісі Абылайхан Кәкенов.

Жәрмеңкеде мүгедектер-дің өз қолдарымен жасалған заттар саудаға шығарылды. Оюлы көрпе, ағаштан жасалған бұйымдар және майлы бояу-мен салынған суреттер көре-рмендердің назарын еріксіз аударады.

Бұл тағылымды шараны «Нұр Отан» партиясы Қоста-най облыстық филиалының бастамасымен облыстық кәсіпкерлер палатасы, әле-уметтік бағдарламалар және жұмыспен қамту басқармасы, «Үміт-Надежда» және «Мүге-дектердің Қостанай қалалық еріктілер қоғамы» бірлестік-тері ұйымдастырды.

Ұлт ардақтысын

еске алдыЖуырда Қостанай мемле-

кеттік университетінің рек-торы Асқар Нәметов бастаған облысымыздың бір топ зиялы қауымы және профессорлық оқытушылар құрамы ұлт көсемі Ахмет Байтұрсыно-втың туған күніне орай, оның шаһардағы ескерткіш басына гүл шоғын қойды. Оның есімі педагог, әдебиетші, қазақ әліпбиінің құрастырушысы ретінде белгілі. Универси-тетке оның есімі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1996 жылдың 3 сәуірдегі № 384 Қа-улысымен берілді.

Ескерткіш басында ақын Ақылбек Қожаұлы сөз сөйлеп, өткен тарихтан сыр шертті. Одан кейін білім ордасының мәжіліс залында дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Ахаң жайлы оқушылар мен студент-терге естеліктер айтылды.

Алдағы уақыт та кең ауқымды «Байтұрсынов оқу-лары» атты конференция өт-кізілмек.

Қостанай - ақпарат

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ6 МАҢЫЗДЫ МӘСЕЛЕ

Мәдени салт-дәстүрлердің әралуан-дығы толық өзара түсінісушілікті, өздерін түрлі конфессиялардың өкілдеріне жатқы-затын адамдардың бір-бірінің діни құнды-лықтарын түсінуге тырысушылығын қажет етеді.

Қостанай облысының аумағында 10 конфессияға жататын 112 діни бірлестік жұмыс істейді. Олардың өкілдері тұрақты түрде әрдайым қоғамда рухани келісім мен тұрақтылықты нығайтуға атсалысады.

Сондай-ақ салауатты өмір салтын ұста-нуға ден қоюда. Мысалы өткен жылы ислам, православие және протестанттық кон-фессиялар өкілдерінің құрама команда-лары қатысқан шағын футболдан достық жарыс ұйымдастырылды. Ал енді ислам мен православие өкілдері бірлесіп, мекен жайларды айбаттандыру секілді маңызды шараларға да қатыспақ.

Өңірде дінге сенетін халықтың көп бөлігін мұсылмандар мен православиелік христиандар құрайды.

Мыңдаған жылдар бойы қазақ халқы-ның өзімен бірге жасасып, тұрмысына, санасына сіңіп, рухымен тұтасып кеткен ислам діні рухани-адамгершілік құнды-лықтарымен, әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері-мен де өңірімізде орын алады.

Баршаға белгілі, әлемдегі халықтардың барлығының да өздеріне тән салт-дәстүр-

лері бар. Ол дәстүрлердің мәні және мағы-насы - халықтың тіршілік салтын, оның дағдыларын, ұлттық белгілері мен ерек-шеліктерін байқатады.

«Дәстүрлер» ұғымы тарихи қа-лыптасқан ұрпақтан ұрпаққа берілетін және адамдардың қоғамдық қарым-қа-тынастарының орнықты және неғұрлым жинақталған нормалары мен қағидаттары деп түсіндіріледі.

Алайда, әлемде жат пиғылды діни ағымдарының өмір сүруі, дәстүрлі діндер-дің дамуына және ұзақ уақыт бойына бей-бітшілік пен тыныштықты нығайтып және сақтап келген сан ғасырлық салт-дәстүр-лердің сақталуына үлкен зиянын тигізеді.

Мәселен, көптеген жат пиғылды діни ағымдарының діни сенімі бойынша дәстүр-лі мерекелерді, мерейтойларды мерекелеу, атақты адамдарға ескерткіштер тұрғызу және тағы басқалар орынсыз деп саналады.

Мұның сыртында, олар ата-бабалар зираттарына баруды құптамайды. Сонысы-мен адамды өзінің әкелері мен аталарына деген құрметпен айырады. Адамды өзінің Отанына немқұрайлы етуге тырысады. Па-рыз, жауапкершілік, патриоттық сезімдерді тұншықтырады.

Баршаға мәлім, ҚМДБ өткен жылуы «Дін мен дәстүр жылы» деп атады. Соған орай облысымызда көптеген игі істер атқа-

рылды. Әсіресе, жастар жағы одан тағылым алды. Қысқасы, біз, ата-бабаларымыздан мирас болған салт-дәстүрлерімізді сақта-удың, құрметтеудің қаншалықты маңызды екендігін түсінеміз. Дін мен дәстүрлердің тығыз байланысты екендігі даусыз.

Нұрхан НӨГЕРБЕКОВ, облыстық дін істері жөніндегі

басқарманың басшысы

Дін мен дәстүр байланысы

Облыстық Ыбырай Алтынсарин мемо-риалдық мұражайында ХІХ ғасырдың екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басында өмір сүрген ұлы ағартушы Ыбырай Алтынса-риннің «Бір құдайға сиынып, кел балалар оқылық» деп басталатын Қырғыз хрестома-тиясы туралы дөңгелек үстел өтті. Оны музей қызметкері Назгүл Төкенқызы ұйымдастыр-ды. Кешке Қостанай мемлекеттік педагоги-

калық институтының психология-педагоги-ка факультеті мен Қостанай гуманитарлық колледжінің студенттері, № 9 орта мектеп оқушылары қатысты. Ыбырай Алтынсарин дарынды балаларға арналған мектеп-ин-тернатының 6 «а» сынып оқушылары оның әңгімесінен көріністі ұсынды.

Ұлы тұлға Ыбырай Алтынсарин – бала-лар әдебиетінің атасы. Ағартушы оқулықты

жазудағы мақсатын хрестоматияның алғы сөзінде: «Бұл кітапты құрастырғанда мен, біріншіден, осы біздің ана тілімізде тұңғыш рет шыққалы отырған жалғыз кітаптың орыс-қазақ мектептерінде тәрбиеленіп жүрген қазақ балаларына оқу кітабы бола алу жағын, сонымен қатар, жалпы халықтың оқуына жарайтын кітап бола алу жағын көз-дедім...», - дегені белгілі.

Хрестоматияға ол өзінің педагогтық қызметіне лайықтап жазған тағылымдық мәні жоғары шығармаларын кіргізген. Олар мазмұнды әрі қызықты, қысқа жазылған. Аз сөзге көп мағына сыйғызу, мақал-мәтел-дер қолдану, әр әңгіменің тәлім-тәрбиелік жағына ерекше көңіл бөлу – оның негізгі мақсатының бірі.

Мұражайдағы жиынға арнайы шақы-рылған қонақтар өз ойларын ортаға салды. Әсіресе, Қостанай мемлекеттік педагогика-лық институтының психология-педагогика факультетінің студенттері Айгүл Егентай, Гүлнұр Мейрахметова, Арайлым Сүттібаева сондай-ақ, Қостанай гуманитарлық колле-джінің студенттері Аида Смағұл мен Айгерім Төлепова пікірлері қатысушыларға жақсы әсер қалдырды.

Мұражайдағы тағылымды шара

Жаман әдет тез жұғады

«Ішкі істер органдары» туралы заңды қабылдағаннан соң полиция қызметкерлері халықпен жұмыс істеудің жаңа деңгей-іне көшті. Онда заманауи талаптарға сәйкес келетін өзгерістер енгізілген.

Өткен жылы облыс аумағы бойынша 23 мыңнан аса қылмыс тіркелді. Соңғы бес жылда өңіред қылмыс санының төмендеуі байқалады.

Қылмысты есептен жасыруға жол берілмейді. Ішкі істер ор-гандары азаматтардың қылмыстар туралы 74 мыңнан аса арыз-дары мен хабарламаларына дер кезінде назар аударып, соған орай шара қолданды.

Біз мемлекет басшысының құқық қорғау қызметкерлерінің алдына қойған міндеттерді жүзеге асыруға білімімізбен, білігімізді арнап келеміз.

Тергеу алды тексеру қысқартылды. Құқық бұзушылық туралы барлық ақпараттар сотқа дейінгі тергеудің бірыңғай реестерінде тіркеледі және ол бойынша бірден тергеу жұмыстары жүргізіледі.

Құқық бұзу туралы дерек пен дәйекті жасыру қылмыс ретінде қаралады. Ол үшін 10 жыл бостандықтан айыру жазасы қолда-нылады.

Қылмыстың ауыр және аса ауыр түрі, кісі өлтіру, қарақшылық шабуыл нәтижесінде денсаулыққа үлкен зиян келтіру, бұзақылық, ұрлық, сонымен қатар басқа да қылмыстар бойынша қылмыс саны бұрынғыдан азайды.

Қылмыс санының төмендеуі барысында қылмысты ашу, жәбір-ленушілердің құқықтарының бұзылуын қалыпқа келтіру бойынша едәуір істер атқарылды.

Қылмыстың көп түрлерінің ашылу көрсеткіші жоғарылады. Мұнда сөзсіз осы саладағы мамандардың өз кәсіптеріне деген адалдығы жатыр.

Полиция қызметкерлері ұрлыққа қарсы күресті күшейтті. «Ұрлық түбі-қорлық» деп босқа айтылмайды. Облыс бойынша тіркелген қылмыстардың арасында 68 пайызды ұрлық құрайды. Оның ішінде пәтер, мал ұрлығы және автокөлік ұрлықтары бар.

Өңірде осы бағытта тындырылып жатқан жұмыста да айтып өтерліктей. Бір жыл бұрын екі ірі сыртқы қызмет қайта құрылып, жол-патрульдік полициясы жасақталды. Олар өзінің нәтижесін көрсетті. Қазіргі уақытта қоғамдық тәртіпті нығайту және жол қауіпсіздігін қамтасыз ету секілді аса маңызды міндетте барынша жанданып келеді.

Еліміздің жолдарында құқықтық тәртіпті өз деңгейінде сақтау үшін, өткен жылы «Жол қозғалысы туралы» заң да қабылданға-ны белгілі. Жаңа заңнамадағы талаптар барлық негізгі жолдағы апаттық оқиғаларды қысқартуға мүмкіндік береді. Себебі адам өмірі бәрінен де қымбат.

Осы арада қолда бар заманауи техникалық құралдарды және ақпараттық технологияларды толық пайдаланған абзал. Облы-стың қала және аудан көшелерінде 270 бейнекамералар орна-тылды. Олардың көпшілігі жедел басқару орталығына тікелей шығарылады. Сондай-ақ 86 жол-патрульдік полиция қызметтік автокөліктері навигациялық қондырғымен жабдықталған.

«Қауіпсіз аула» бағдарламасы аясында облыс орталығының аулаларында 60 бақылау камералары жұмыс істеуде. Олар тұрғын үйлердің 55 ауласын қамтиды. Бейне камералардың көмегімен өткен жылы 3 мыңнан астам құқық бұзушылық анықталды.

Бұның бәрі сайып келгенде көшелерде құқықтық тәртіптің жағдайына тәулік бойы маниторг жасауға және жасалған құқық бұзушылыққа орай жедел әрекет етуге мүмкіндік береді.

Атам қазақ «Жаман әдет тез жұғады» дейді. Ол рас. Сондықтан қылмыспен күрес, оның алдын алу полиция қызметкерлерінің басты міндеті болып қала береді.

Әділбек Нұрмахин, облыстық ішкі істер департаментінің

баспасөз хатшысы

ОҚЫРМАН ПІКІРІ

Жастар ғаламторға неге қызығады?

Күн санап ғаламторға тәуелді болып барамыз. Қазірдің өзінде әлем халқының 57 пайызы бетпе-бет тілдесуден гөрі, интернет арқылы, дәлірек айтқанда, әлеуметтік желілерде «әңгімелеседі».

Қазақстанда 5,6 мил¬лион адам әлеуметтік желілерді күн-делікті пайдаланады екен. Яғни, ең танымал әлеуметтік желілердің қатарына: Instagram, Вконтакте, Facebook ,Одноклассники, Мой мирді жатқызамыз.

Жұртшылықтың басым бөлігі дерлік әлеуметтік желілердің шырмауында. Бұрын кітап оқыған адамға өзгелер қызыға қа-райтын. Рухани дүние білімнің көзі болып табылса да, қазіргі таңда оның қадірі түсіп кеткендей. Себебі, болашағынан үлкен үміт күтетін жастардың барлығы кітапқа құштар емес. Мектеп-терде, оқу орындарында сабаққа байланысты мәліметтің бәрін интернеттен алуға тырысады.

Айзат Асқарқызы, студент

Ана – әрбір адамның жарық дүниедегі ең жақыны, жанашыры, қадірлісі, ақ сүтін беріп аялап, жанын да аямаған ардақты-сы. Кез келген адамның әдептілігі мен жан дүниенің сұлулығы, ең алдымен балаға ақ сүт беріп, әлпештеп өсірген ана жылуынан басталады.

Бала бойындағы ең жақсы қасиеттер, бізге алдымен анадан тарайды. Ананың нәзік үні, жұмсақ, аялы алақаны, жан жы-луымен аялауы бізді әлдилеп жұбатады. Табиғатына тән айрықша қасиетпен бала-сы үшін, жарғақ құлағы жастыққа тимейтін мейірбан анада қандай да бір есеп, мүдде болмақ емес.

Аналық сезім – көк жүзіндей тұңғиық терең дүние. Оның ішкі әлеміне үңіл-ген жан, лапылдап атқылаған жаңартау тәрізді буырқанып шығып жатқан жұмбақ сезімдерді тамашалап, ынтыға түседі. Иә, аналар маңдайына жазылған тағдырға дән

риза, өмірдің ащысы мен тұщысын татуға әбден бейім.

Бауыр еті балалары үшін ойлан-бай-толғанбай өзін құрбан етуге әзір. Өйткені, табиғатына мейірім мен адал-дық секілді қасиет дарыған. Басқа түскен барша қиындыққа төзе білетіндей қажыр – қайратты. Бір қызығы – балаларынан қайыр көрмесе де, жүрісінен жаңылмаған жорғадай аналық мейірімін төгуден бір жалықпайды.

Адам адам болғысы келсе, алды-мен ананы қадірлей білуі керек. Өмірде ана алақанының қызуы мен әке-шеше мейірімін тоя жеген тамақ та, шипасы күшті дәрі де алмастыра алмайды.

Ана болу – бүкіл өміріне кететін ұлы рухани күш пен ерен еңбек. Өз баласын бағып-қағуда ана өзін-өзі ұмытып, барлық

күш-жігерін сарқа жұмсайды. Бұдан оның жаны байып, нәрлене түседі. Ал баланың анаға деген махаббаты жеткіліксіз. Оны ба-рынша құрметтеп, сыйлау әрбір баланың парызы.

Кейбір балалар өз ата-анасын сый-ламайды, еңбегін қадірлемейді, айтқан тілін алмайды. Қандай ана өз баласына жамандық тілейді дейсіз? Ана әрқашанда балам жақсы болсын деп шырылдап жүреді.

Мұхаммед (с.ғ.с) пайғамбарымыздың хадистерінде ең алдымен ананы құрметтеу парыз екені айтылады. «Әуелі анаңа, тағы да анаңа, содан соң әкеңе жақсылық жаса» делінген. Аяулы ана! Сенің періштедей пәк, көк аспандай тұңғиық ұлы болмысыңа бүкіл ғалам бас иіп, сені жырға қосуда. Барша жан саған борыштар. Ғаламның аруы болу – анаға ғана жараспақ!

ОЙ САЛАР

Анамызды ардақтап жүрміз бе?

Бетті дайындаған: Әйгерім ЕСМАҒАНБЕТОВА

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 7СПОРТ ЖҰЛДЫЗДАРЫ

НАУЫРЗЫМНЫҢ ТӨЛ ПЕРЗЕНТІМен оны осыдан біраз жыл

бұрын Қостанай облысының орталығындағы бір күрестен өткен жарыста көрдім. Сал-мақты да сабырлы жігіт өзінің жайдары мінезімен, адамгер-шілік қасиеттерімен өзімді бірден баурап алған еді. Оның сөзінен руханиятқа да жаны жақын екендігі сезіліп тұрды.

Ұмытпасам өткен жыл болатын. «Қостанай қалалық дене шынықтыру және спорт бөлімінің басшысы болып қа-зақ жігіті тағайындалыпты» деген сөзді естіген соң оны-мен танысқанша асықтым. Себебі, облыс орталығындағы спортты дамытуға тікелей қа-тысы бар азаматпен кездесіп, асықпай әңгімелескім келді.

Өз көзіме өзім сенер емес-пін. Өзім қаншама уақыттан бері жүздесуге талпыным жүрген азаматым, сол баяғы туған бауырымдай болып кет-кен Нұржан Бекайдарұлы Ер-мағамбетов болып шықты. Ол да бірден танып, сонадайдан жақындады әрі шын ниетімен сәлем берді.

Сол кезде маған «Шіркін, ұлтымыздың барлық жігіттері осы Нұржандай болса тіліміз де, дініміз де, діліміз де өр-кендеп, мемлекетіміздің атақ-даңқы бұдан да шарықтай тү-сер еді» деген ой келгенін де жасырмаймын.

Нұржанның атына сай жігіт екендігін барша намысты әрі спорт десе ішкен асын жерге қоятын бауырларымыздың бәрі айтудан жалықпайды. Бойында нендей құдірет бар екендігін білмеймін. Ол кез келген кісімен тез шүйірке-лесіп кетеді.

Спортта да өзінің орнын ойып алған бауырыммен соңғы жүздесуімде емін-еркін әңгімелестім. Ол маған жалпы, спорттың күрес, самбо түріне қалай келгендігін, өскен ор-тасын, кезінде тұлға болып қалыптасуына әсерін тигіз-ген бапкерлерінің қырлары жөнінде де баяндап берді.

Нұржан Бекайдарұлы 1966 жылы Қостанай облысына қа-расты Науырзым ауданының Жаркөл деп аталатын құтты

мекенінде туып өсті. Ата-а-насынан жақсы тәлім-тәрбие алған кез-келген ұл мен қы-здың түбі ел қамын ойлайтын ұлтжанды азамат болып шыға-тындығын да жақсы білеміз.

Ол 1983 жылы аудан ор-талығы, яғни бұрынғы Доку-чаев селосындағы қазақтың ұлы ақыны Жамбыл Жабаев атындағы орта мектепті бітір-ді. Содан кейін орта біліммен қанағаттанып қалмай, облыс орталығына келді. Сөйтіп, Қо-станай мемлекеттік педаго-гикалық институтының спорт факультетіне студент болып қабылданды.

Кез келген азаматқа әскер қатарында болып, өзінің аза-маттық парызын өтеу борышы емес пе. Нұржан да кейбір замандастарындай теңіз фло-тында қызмет етті. Ол екі жыл Владивосток, Камчатка және Вьетнамда әскери міндетін абыроймен атқарып, туған жерге аман-есен оралды.

Содан кейін педагоги-калық институттағы оқуын жалғастырып, қолына жоға-ры білім жайлы диплом алды. Науырзым аудандық жасөспірімдер спорт мек-тебіне еркін күрестен жат-тықтырушы болып жұмысқа орналасты.

Өзіне де, шәкірттеріне де жоғары талап қоятын дарын-ды палуан аз уақыттың ішін-де жерлестерінің құрметіне бөленді. Ал 1991 жылы Ахмет Байтұрсынов атындағы Қоста-най мемлекеттік универси-тетіне ұлттық ойын түрлерінен дәріс берді әрі бапкер болды.

БОЛАР БАЛА БЕСІГІНДЕ БҰЛҚЫНАР

Әрбір ұл баланың бойын-дағы ерекше бір қабілет оның балалық балғын шағында да сезілетіндігі айқын. Оның әкесі Бекайдар ағамыз ғұмыр бойы есеп саласында қызмет атқарған білікті маман. Осы қазақы мінезді ағамыз ұлы Нұржанның күреске деген ерекше ықыласын байқап, оның нағыз жанашыры болды.

Биыл 80 жасқа толғалы отырған ардақты жан бәй-

бішесі Орынтай апамыз екеуі бақытты ғұмыр кешті. Шаңы-рақтың абыройын тасытып, мерейін үстем еткен бұл ғұмырлық серігі 72 жасында дүниеден өтті. Сол жағы ғана өкініш.

Жалпы, бұл Ермағанбе-товтер әулетінде 5 бала тай құлындай тебісіп өсті. Нұржан соның ішінде төртіншісі екен. Өзі кішкентайынан еңбекқор, тіл алғыш-ты. Оның алғашқы бапкері Бақытжол Құрманов та шәкіртінің спортқа деген ерекше құлшынысын бірден сезіп, өзінің қамқорлығына алды.

Осылайша ол бірте-бірте қазақша күреске машықтанып, бұл спорт түрінің айла-тәсіл-дерін меңгере бастады. Айнал-дырған екі жылдың ішінде өзінің болашағы жарқын па-луан екендігін көрсетті. 1981 жылы қазақша және еркін күрестен жасөспірімдер ара-сында облыс чемпионы атан-ды.

Уақыт деген зырылдап өте берді. 1983 жылы Қо-станай мемлекеттік педаго-гикалық институтында оған жаттықтырушылар Александр Дурасов пен Кәрібжан Әб-дірахмановтардың да тигіз-ген ықпалы зор екендігін өзі менімен болған әңгімесінде де айрықша ықыласпен айтып өтті.

Шеберлік жылдар өте ке-летіндігіне осы біздің палуан

Нұржанымыздың да өмірі дәлел бола алады. Өйткені, ол 1987 жылы еркін күрестен Қазақстан Республикасының жасөспірімдер арасындағы чемпионатта жүлделі үшінші орынға ие болды. Бұл көрсет-кіш спортқа біржола ден қой-ған жігіт үшін жаман емес.

Баршаға мәлім, біздің Қо-станай өңірінде «Тың» деп аталатын спортакиада жиі өткізіліп тұрады. 1987 жылы ол Урицкий (қазіргі Сарыкөл) ауданында қазақ күресінен 74 келі салмақта және түйе палу-ан күресінде жүлделі бірінші орынды жеңіп алды.

Бұл марапаттар қазақи тәрбие алған бозбаланы бұрынғыдан да жігерлендіре түсті. Ол 1988 жылы алғаш рет республика деңгейін-де өткізілген жарыста қа-зақ күресінен чемпиондық тұғырға көтеріліп, алтын ме-дальді тақты.

Сол жылы еркін күрестен еліміздегі студенттер ара-сында өткізілген чемпионат-та да жеңімпаз атанып, өзіне деген сенімділігі бұрынғыдан да арта түсті. Сондай-ақ Қа-рағанды қаласындағы Кеңес Одағының батыры Нүркен Әб-діров атындағы еркін күрестен өткен Бүкілодақтық жарыста да жүлделі екінші орынға ие болып, еркін күрестен спорт шебері нормасын орындады.

Айта берсек, оның спорт-тағы жетістіктері жеткілікті.

Дегенмен, оның Ресейдің Уфа қаласындағы татар күресінен жеңімпаз атанғанын да атап өтпесек, айтулы азаматтың тұлғасы толық ашылмас еді. Ол осы күнге дейін қазақ, еркін күрестен, самбодан, және татар күресінен толыққан-ды спорт шебері атағына ие болды.

Нұржан Бекайдарұлының халықаралық, яғни ғаламдық деңгейдегі табыстары да кей-інгі ізін басып келе жатқан қазақ жігіттеріне қай жағынан болсын өнеге. Бұлай дейтін се-бебіміз, ол 2008 жылы Бело-русияның астанасы Минскіде өткен дүниежүзілік чемпио-натта самбодан жүлделі үшін-ші орынды қанағат тұтты.

Содан араға екі жыл салып Чехословакияның бас қаласы Прагада өткен осындай чем-пионатта самбодан әлем чем-пионы деген жоғары атаққа ие болып, күллі қазақтың атын шығарды. Еліміздің көк туы көкте желбіреген сәтте жомарт жүректі, намысы биік бауырымыз Нұржанның қуа-ныштан көзіне жас келгені де жасырын емес.

Сол кезде әрі Әнұранымыз орындалып, Қазақстанның абыройы асқақтады. Көп өт-пей Африкадағы Морокконың Касабланка қаласында ұй-ымдастырылған әлемдік чем-пионатта да оның маңдайы жарқырап тағы да чемпион-дық тұғырға көтерілді.

Атағы әлемге танылған қа-зақ жігіті Нұржан ініміз 2013 жылы Болгариядағы осындай жарыста самбодан жүлделі екінші орынға ие болып, үл-кен қуанышпен оралды. Ол енді үстіміздегі жылы Изра-ильда өтетін осындай жаһан-дық чемпионатқа қатысуға дайындалып жатыр.

БАПКЕР ӘРІ ӨНЕГЕЛІ ӘКЕ

Кейіпкерім Нұржан Бе-кайдарұлы Ермағанбетов қос рет әлем чемпионы болумен қатар шәкірт тәрбиелеуге де айрықша көңіл бөліп келе жатқан азамат. Бұл орайда оның Ержан Қабидулинов, Иван Сорокин, Асылбек Ал-кей секілді өзінен тәлім алған

палуандары қазірдің өзінде жоғары көрсеткіштерімен ұстаздарының сенімін ақтап жатыр.

Мәселен, жоғарыда есімі аталған Асылбек Алкей Жа-понияда самбодан өткізілген әлемдік чемпионатта жүлделі үшінші орынды жеңіп алып, бапкерінің беделін асқақтат-ты. Өзі де жас та болса келе-шегі мықты спортшы екендігін жалпақ жұртқа дәлелдеді.

Иә, оның Қостанай қа-лалық спорт және денешы-нықтыру бөлімін басқарғаны-на да көп өткен жоқ. Қызметке кіріскелі өз міндетіне аса жа-уапкершілікпен қарап, өңірде спорттың көптеген түрлерін барынша жандандыруға құл-шынып жатқандығы байқала-ды.

Мәселен, бұрынғы қа-лыптасқан спорт түрлеріне қо-сымша асық ату, жұдырықта-су, қазақ күресі, жекпе-жек, тоғызқұмалақ сияқты ұлттық спорт түрлерін енгізіп, оны өр-кендетуге көп қажыр-қайра-тын жұмсап келеді.

Әрине, азаматты оның от-басынсыз көзге елестету мүм-кін емес. Жақсы әке өнегелі отбасы ғана қызметпен қа-тар өз ортасында да беделді болады. Нұржан бауырымыз келініміз Дана Мұратқызы екеуі облыс орталығындағы сыйлы отбасылардың бірі.

Шаңырақтың шырайын келтіріп отырған Дана қа-рындасымыздың негізгі ма-мандығы - экономист. Облысқа білікті маман ретінде белгілі. Олар үш баланы тәрбиелеп, ұрпақтарының болашақта тәу-елсіз еліміздің нағыз тіректері болар азаматтар етіп қалыпта-стыруға барын салуда.

Тұңғыштары Әйгерім Ал-матыдағы КИМЭП-ті бітірді. Одан кейінгі ұлдары Рамазан алтыншы сынып оқушысы. Ол әке жолын қуып, спорттың дзюдо әрі самбо түрімен тоғыз жасынан бастап айналысады. Сүт кенжелері Айман әлі бір жастағы сәби.

Біз Нұржан ініміздің спорттағы жолы әрқашан-да нұрлы болып, болашақта олимпиада чемпионы атануы-на да шын жүректен тілектес екенімізді жасырмаймыз.

Дүниежүзін мойындатқан палуаннемесе әлемнің қос дүркін чемпионы Нұржан Ермағанбетов жайлы толғаныс

Қостанай облысы соттары-мен, әсіресе, Фемида қызмет-керлерінің өзі медиацияны белсенді қолдануда. Бітімгер-шілікке келтіруде кәсіби ме-диаторлармен қатар судьялар да атсалысуда.

Жыл басынан бері бірінші сатыдағы соттармен 2939 іс қаралса, оның 29-ы (1 пайыз) медиаторлардың қатысуымен жүзеге асырылды. Нақтырақ айтатын болсақ, медиацияны қолданумен 206 қылмыстық іс

қаралған. Оның төртеуі кәсіби медиатордың қатысуымен атқа-рылды. 1891 азаматтық істің 12-сі медиатордың атсалысуымен қаралды.

Азаматтық істерді қарауда мамандандырылған Қостанай қалалық соты жыл басынан бері 5 медиациялық бітімгер-шілік бекіткен. Бітімгер-судья-ның көмегімен жуырда ғана төрт дау шешілді.

Тоқталар болсақ, азамат Л.-мен ЖШС арасындағы еңбе-

кақыны төлеу туралы дау бой-ынша борышкер талапкерге 45 мың теңге көлеміндегі еңбе-кақысын төлеуге міндеттелді. Ал талапкер жауапкердің мін-деттемесін қабыл алып, оған қа-тысты азаматтық істі тоқтатуға негізделген медиативті келісім жасалғды. Шарттармен екі тарап та келіскен. Орындалу мерзімі осы жылдың 1 ақпанына дейін.

Келесі бір дау - талапкер Х. жауапкер М.-нан келген шығынды өтеу бойынша істе

бітімгер-судья бітімгершілік келісімді бекітті. Талап арызға негіз - төменгі қабаттағы дүкен-ді су басу салдарынан бүлінген жалпы құны 181 267 теңге бола-тын аралас тауар өтемі мен 50 000 теңге моралдық шығынды өтеу. Су басу себебі - жоғарғы қабаттағы пәтердің желдеуіш құбырының жарылуы.

Тағы бір медиативті бітім-гершілік шарты бойынша, жа-уапкер М. 20 наурызға дейін талапкер Х.-ге 181267 теңге

шығын құнын және мүлікті бағалау сарапшысына кеткен шығын 19000 теңгені төлеуге міндеттелді. Ал талапкер Х. өз кезегінде жауапкер М.-ге қаты-сты шығынды өтеу туралы талап шағымынан бас тартты.

Азаматша Ж. азамат Н.-нан қарызды өндіру үшін сотқа жүгінген. Істі қарау барысында бітімгер-судьямен медиаторлық келісім жасалды. Оның талапта-рына сай осы жылдың 18 ақпа-нынан бастап қарыздар болған

Н. талапкер Ж.-ға әр айдың 18-де 23300 теңге көлемінде төлем жасап, осылайша, 18 сәуірге дейін 70 000 теңге қарызын өтеуге міндеттелген.

Мұндай медиативті келісімдердің тиімді тұстары баршылық. Тараптар үшін – бұл материалдық және моралдық нұқсансыз дауды шешу. Сот-тар үшін – сот жұмысы ауырт-палығын азайту арқылы ҚР сот жүйесі жұмысының нәти-желілігін арттыру.

ЗАҢ ЖӘНЕ ЗАМАН

Медиация қарқын алып келеді

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 ж. ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ8 ҚОСТАНАЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ҚҰРМЕТТІ АЗАМАТТАРЫ

Алматыдағы тұңғыш жүздесу

Бұрын жас кезімізде көп аңғара бермеген екенбіз. Кей-ін шығармашылық жағынан өсе келе Қостанай өңірінен де қаншама қаламы қарымды, дарынды да, елім деп еңіреген әріптестеріміз бар екендігіне көзім жете түсті.

Олардың басым көпшілігі бұл күндері дүниежүзіндегі ең сұлу шаһарлардың бірі Алматыда, сонан соң Елорда-мыз Астанада тұрады. Әрине, жазушылардың шығармашы-лығымен бұрыннан таныс болатынмын. Осындағы теле-дидар мен баспасөздерде қызмет атқаратын бауырла-рымыз: «Қоғабай Сәрсекеев қайталанбас тұлға. Оның ро-мандары барша қауымның жүрегіне жол тапқан» деп отыратын.

Қазақта «Жақсыны көрмек үшін» деген де жақсы сөз бар. Сол себептен осы Қоқаңды бір көрсем деген ізгі ниет менде де туындағаны рас. Бірақ сол үлкен қалаға үнемі жолы-мыз түсе бермейді ғой. Со-ның орайы осыдан шамамен бес-алты жыл бұрын келді.

Онда да болса, еліміздің түкпір-түкпірінен имандылық тақырыбына қалам тартып жүрген журналистерді Қа-зақстан мұсылмандары діни басқармасы арнайы шақырған болатын. Сол іс-сапар бары-сында жоғарыда аты-жөні аталған талантты жазушымен кездесуді алдын ала ойла-стырдым.

Жазушылар Одағынан ол кісінің қызмет телефонын ал-дым. Абырой болғанда оның кеңсесі сол кездегі респуб-ликаның Бас мешітіне жақын орналасқан екен. Негізгі жұмысым біткен соң, ол кісінің мекен-жайы бойынша редак-цияға келдім.

Дәл осы кезде ұзақ жыл-дар бойы оқырмандарынан қол үзген «Қазақ» газеті шығып, елімізге тарап жатқан еді. Бір айта кетер жай, кезінде бұл басылымды Алаш арыста-ры Ахмет Байтұрсынов, Мір-жақып Дулатов және басқа да тұлғалар шығарған еді.

Мен оның кеңсесіне барған кезімізде редакци-ядағы жігіттер мен қыздар әлгі аталған газеттің кезекті нөмірін шығаруға дайында-лып жатыр екен. Беттер қат-талып, қатегерлер оны оқып отырғандарын көзбен көрдім. Сондағы Бас редактордың орынбасары Жасұлан Мәу-кенұлынан Қоғабай ағаның отырған жерін сұрадым.

Ол сөзге келген жоқ. Төргі бөлмеде алдындағы толған қағаздарды ақтарып, тың мәліметтерді іздестіріп жатқан көзілдірікті, қараторы кісінің жанына жақындадық. Қаламгер лезде басын көтеріп, маған жылы шыраймен қа-

рады. Кішілігімді байқатып, сәлем бердім.

Сол шақта ол: «Қарағым, шаруаңды айта отыр, қайдан келдің? Жазу-сызумен айна-лысатын бауырларымыздың бірі емессің бе?» деді. Лезде хатшысын шақырып алып, шай әкелуге тапсырма берді. Өзім оған киелі Қостанай шаһары-нан осында бір жұмыстармен келгенімді және өзінің есіміне сырттай жақсы қанық болған-дықтан сәлем беруге әдейі атбасын бұрғанымды айттым.

Сол мезетте оның жүзі жайнап сала берді. Мұны мен туған жерге деген құрмет деп түсіндім. Облыс орталығында тұратын біраз азаматтарды сұрады. Өзінің ұлтымызға талай ақын-жазушылар, өнер қайраткерлерін берген Торғай өңірінің тумасы екендігін, Қо-станай қаласының құрметті азаматы екендігін де білдірді.

Қысқасы, ол мені бір көр-геннен туған інісіндей ба-уырына тартты. Содан кейін арамыздағы сыйластық үзіл-ген жоқ. Маған газеттің сол өңірдегі меншікті тілшісі бо-луға да ұсыныс жасады. Бірақ мен оның осы тілегін орындай алмадым. Себебі, жергілік-ті жердегі газеттің онсыз да шаруасы аз емес еді.

Тек айтулы оқиғалар-да ғана сондағы жігіттердің өтініші бойынша қалам тар-тып тұрдым. Содан уақыт өте ол кісіні жете тани түсу үшін бірқатар шығармаларын қайта оқып шықтым.

Торғайлықтар оны ерекше құрмет етедіОның осы өңірден екен-

дігін босқа айтып отырған жоқпын. Өйткені, қаламгердің көптеген туындыларына біздің аймақтан шыққан ұлы тұлға-лар арқау болды. Дүниеден өткенше соларды жазып, елге танытқанша асықты.

Қоғабай аға 1939 жылы 1 сәуірде Қостанай облысы Жангелдин ауданына қара-сты Торғай ауылында туып өсті. Осындағы өткен жылы 150 жылдығын атап өткен әрі кезінде ұлы ағартушымыз Ыбырай Алтынсариннің өзі негізін қалаған орта мектепті бітірді.

Содан кейін жазу-сызуға икемі бар талантты бозбала өзге замандастары секілді жиі өзіміз айтып әрі жазып жүрген Алматыдағы Қазақ мемлекет-тік университетінің журнали-стика факультетіне құжатын тапсырды. Оның жолы болды. Студен атанған соң, есімдері республикамызға кеңінен та-нымал көптеген мықты про-фессорлардан дәріс алды.

Ол кезде журналисти-ка мамандығына талап өте жоғары болатын. Жалғыз фа-культет болған соң байқау да қатал-ды. Жай әшейін қиялға

салынып, осы кәсіпті игерсем деген кейбір жастар қатаң сыннан өте алмайтын. Сол талап дұрыс та болған шығар.

Себебі, университеттің дипломын алған талай қа-зақтың жігіттері мен қыздары кең байтақ еліміздің барлық облыстарында шығармашы-лықпен жұмыс істеп, ұстазда-ры мен өздерінен үміт күткен ата-аналарының сенімін то-лық ақтады.

Тағы бір ерекше тоқтала кетер жай, осынау жоғары оқу орнын жақсы аяқтаған және сабақ барысында өзін өнегелі жағынан көрсеткен жастарға Алматы қаласында қалып, қызмет атқаруға да мүмкіндік бар-ды. Қоғабай аға осындай дарынды жігіттердің санатына жататын.

Сондықтан болса керек, ол бұрынғы астанада алдымен «Қазақстан пионері» (қазір-гі «Ұлан»), «Социалистік Қа-зақстан» (бұл күндері «Егемен Қазақстан») басылымдарында жауапты жұмыстар атқарды.

Қаламы қарымды, өзекті мәселелерді қозғай білетін қайсар да батыл жас журна-лист аз уақыттың ішінде мұн-дағы әріптестерінің тарапы-нан үлкен қолдауға ие болып, басшылардың қамқорлығына бөленді. Ол кездегі редак-торлар да өмір көрген, туған жерінің нағыз патриоттары болатын.

Бұдан кейін де Қоқаң бе-делді газет-журналдарда, ме-кемелерде қызмет атқарды. Бұған оның «Қазақ әдебиеті», «Кітап жаршысы – Друг чита-теля» газеттерінде, «Жалын» баспасында және басқа да бірқатар орындарындағы сіңірген еңбегі айқын дәлел.

Талғампаз қауымға оның «САҚ» акционерлік қоғамы-ның президенті болған кез-дерінің орны бөлек. Өйткені, ол осы лауазымды жұмыста бола жүріп, «Қазақ» газеті мен «Айқап» журналын шығарды. Бұл үшін өзінің қаншама қа-ражатын жұмсады.

Қазіргідей нарық зама-нында мұндай бұрыннан бел-гілі басылымдарды тұрақты оқырманға ұсынып отыру, тек жігіттің жігітінің ғана қо-лынан келеді. Мұнда қайсар азаматтың намыстылығы, ұл-тжандылығы, өз ұлтын шексіз сүйетіндігі секілді асыл қаси-еттер жатыр.

Көркем прозаның хас

шебері едіҚазақ руханиятының өр-

кендеуіне кімдер лайықты үлес қосты? деген сауал туын-даса, алдымен Қоғабай Сәр-секеевтің аты аталатындығы даусыз. Газет-журналдарда әб-ден шыңдалған қаламгер бір-те-бірте оқырмандарын мой-ындатқан жазушыға айналды.

Даңқты жерлесіміздің

а л ғ а ш қ ы к ө р к е м әңгімелері сонау елуін-ші жылдардың басында жарық көре бастады. Бұл орайда оның жұрт-шылықтың көңілінен шыққан «Кілт», «Қара-ша қаздар» деп атала-тын әңгіме, повестер жинағын ерекше атап өткеніміз абзал.

Жазушының есімі драматург ретінде де көпшілікке аян. Бұл орайда оның «Қол мер-ген», «Кесте орамал», «Ыбырай Алтынсарин», « М ұ ң л ы қ- З а р л ы қ » , «Фатима», «Ашудас», «Сарбаздар» деп ата-латын пьессалары республикамыздың бірқатар театрларында үздіксіз қойылып, жа-старды имандылыққа, адамгершілікке бау-лыды.

Қаламгердің кесек туындыларына келетін болсақ, оның қазақ халқының батыры Амангелді Имановқа арналған романының алғашқы бөлігі 1979 жылы, жалғасы болып саналатын «Заман ақыр» кітабы 1990 жылы Алматыдағы «Жазушы» баспасынан шықты.

Аса бір ізденіспен жа-зылған осы бір туынды кейін орыс тілінде «Жалын» баспа-сынан «Смута» деген атпен жарық көрді. Оның басқа да жұртшылықтың үлкен құр-метіне бөленген «Ұлт ұстазы» немесе Ахмет Байтұрсынов жайлы ой-түйін, портреттер, «Үш Арыс» және басқа да көптеген шығармалары оның қалам қарымының қандай болғандығын айқындай түседі.

Қалың жұртшылық кезінде ұлтымыздың біртуар перзенті Ахмет Байтұрсынов бастаған Алаш ордашылар негізін қа-лаған «Қазақ» газетінің қайта жалғасын табуы шын мәнінде қандастарымыздың арасын-да үлкен айтарлықтай оқиға болды.

Ол әу баста 1913 жылдың 2 ақпанында шығып, ұзақ уақыт бойы оқырмандары-нан қол үзіп қалған еді. Кейін Қоғабай ағаның тікелей баста-масымен 2006 жылы қайтадан оқырмандарға жол тартты. Бұл басылымның ұстанған мақса-ты ерекше еді. Ол ең алдымен ұлтымызға адал қызмет ету болатын.

Сондай-ақ қазақтың тұңғыш журналисті Мұхаме-джан Сералин негізін қалаған «Айқап» журналы да қайтадан жұртшылыққа ұсынылды. Міне, мұның бәрі де кейіпкеріміздің ар-намыс биіктігінің арқасын-да жүзеге асты. Бұлар зиялы қауымның тарапынан үлкен қолдауға, үлкен беделге ие болып келе жатыр еді.

Алайда, Қоғабай ағаның денсаулығы сыр беріп, оның көптеген асыл армандары өзімен бірге кетті. Қаншама

шәкірттер даярлап, осы басы-лымдардың тұрақты шығуына тікелей ұйытқы болды. Солар-дың бірі - Жасұлан Мәукенің көрнекті қаламгер дүниеден өткен кезде «Қазақ» газетінде «Қош бол, Алаштың арыс аза-маты!» деген ой-толғанысқа толы мақаласы жарық көрді.

Сондай-ақ осы басылым-ның әлгі санында Қоғабай ағаның «Осы біз кімбіз?» деп аталатын оқырмандарға үлкен ой салар дүниесі де шықты. Аталған мақаланы оқыған әрі онымен кезінде аралас-сыр-лас болған азаматтар терең толғанысқа түсіп, қайран аға-мызды тағы да бір еске алған шығар.

Ол спорт десе ішкен асын жерге қоятын, өзі Қазақстан Халқы Ассамблеясының бір сессиясында: «Әкем орыс, шешем кәріс, өзім қазақпын» деп ойын ашық айтқан кәсіби бокстан әлем чемпионы Ген-надий Головкинді ерекше бағалайтын.

Тіпті мұхит тың арғы жағында жатқан Нью-Йорк-те оның мексикалық боксшы Марко Антонио Рубиомен арадағы болған рингтегі айқа-сында көріп, тамаша жеңістің куәсі болған-ды. Сол шет елден оралғаннан кейін оны сырқат өзінің дегеніне бағындырды.

Осылайша асыл ағамыз-дан күтпеген жерден айыры-лып қалдық. Бірақ ол туралы көптеген жора-жолдастары, әріптестері түрлі басылым беттерінде өздерінің пікір-лерін білдірді. Әрине, азамат-тың қайғысы оның отбасына ауыр тиді.

Осы шаңырақтағы асыл жеңгеміз екеуі отбасындағы балаларын жастайынан тәр-биелеп, немерелерін өсірді. Олардың бірқатары шет ел-дерде қазіргі уақыт талабына

сай білім алды. Қоғабай ағаның кейінгі

журналистерге тағылым болар қырлары да өте көп еді. Оның ең бастысы - еңбекқорлығы болатын. Ол ауырып АҚШ-та емделіп жатқан кезде де шығармашылығынан бір сәт қол үзбепті.

Тіпті, сол елде жүрген-де өзінің «Қазақ шаруасы», «Қазақия», «Дешті Қыпшақ» деп аталатын кітаптарының тұсаукесерлерін өткізген. Ре-дакциядағы барлық іні-қа-рындастарына туған ағалары ретінде қамқорлық танытқан, олардың тұрмыс жағдайлары-на көңіл бөліп, қандай қар-жылық қиындықтар кездессе де жалақыларын уақытында беріп отырған.

Қоғабай Сәрсеккев шын мәнінде елін сүйген аза-мат-ты. Сондай сіңірген ең-бектері мемлекет тарапынан лайықты бағасын алып, қоше-метке бөленді. Ол Қазақстан Республикасының еңбек сіңір-ген қайраткері, Халықаралық ақпараттану академиясының, Еуразия академиясының ака-демигі болды.

Қоғамдық жұмыстарға да белсене араласты. Қазақстан Жазушылар Одағы басқар-масының мүшесі ретінде та-лай талантты жазушыларды тәрбиеледі. Оның халықара-лық «Алаш» және Бейімбет Майлин атындағы әдеби сый-лықтардың лауреаты екендігін де атап өткеніміз жөн.

Қостанай қаласының жұрт-шылығы да Қоғабай ағаны құрметті азаматымыз ретінде қадір тұтты. Оқырмандар қа-уымы оның халық үшін еткен еңбегі, азаматтық кескін-кел-бетін ешқашан да ұмытпайды.

Оразалы ЖАҚСАНОВ

Ұлтжандылығымен елге танылған Көрнекті қаламгер, даңқты жерлесіміз Қоғабай Сәрсекеев хақында

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 ж.ҚОСТАНАЙБІЗДІҢ 9АДАМГЕРШІЛІК ТАҚЫРЫБЫНА

Жақсы ене анаңдай

Зиялы қауым басылымдар-дан оқып, теледидарлардан көріп те жүрген болар. Соңғы кездері бір әулеттің ұйытқысы енелер жайлы көп айтылып, әрі жазылып келеді. Оның реті де бар. Себебі, көптеген отбасыла-рында осындай ақ жаулықты аналарымыздың орынсыз сөзі, әдепке жатпайтын әрекет-терінен қаншама шаңырақтар-дың шайқалып жатқаны белгілі.

Өзге ұлттарда ене туралы жағымсыз айтылатын сөздер де көп. Бірақ біздің мұсылман-шылдығымыздың әрі қазақы-лығымыздың жөні қашан да бөлек қой.

Сонымен қатар қазақта «Жақсы ене - анаңдай» деген аталы сөз де бар. Бұл өмірден нағыз ойып алынған шындық. Осы арада қызыл сөзге салын-бас үшін бірқатар мысалдар-ды келтіре кетелік. Өзім талай азаматтарды көріп, олармен сырластым.

Олар енелерін өздерінің туған шешелерінен кем көр-мейді. Менің түсінігімше кез келген қазақтың жігіті енесін жамандыққа қимайды, ешқа-шанда артық сөйлемейді. Де-генмен де кейбір ене деген атқа лайық емес кісілер де жоқ емес. Осы арада да нақты дерекке сүйенейін.

Осыдан біраз жыл бұрын Мақсат есімді жігіт өзінің Күн-сұлу деп аталатын сүйген қызы-на үйленді. Ол бір үйдің жалғыз қызы екен. Әкесі тағдырдың жазуымен дүниеден ертерек өтіп кеткен. Сондықтан амал-сыз оған енесін қолына алуға тура келді.

Басында бәрі де жақсы секілді еді. Өйткені, азамат емес пе, жарының көңіліне қарап, ауылдағы жалғыз өзі қалған үлкен кісіге қамқорлық жасады. Ол бір жағы: «Жасы келген адам ғой. Өзімізден алыс тұрған соң келіншегім алаңдайды емес пе. Себебі, оның алдында Күнсұлу қайта-қайта өзі туып-өске шаңы-раққа жиі барғыштап кетті. Сондықтан бәріміз бір үйде тұрғанымыз орынды болар» деген шешімге келді.

Әрине, бұған сүйген жары қуанбаса, қарсылық білдірген жоқ. Өздері де бір жақты бо-лып, көңілдері орнына түсті. Алайда, араға біраз уақыт салған соң, енесі түрлі мінез-дері мен қылықтарын шығара бастады. Мақсат қанша жер-ден оны шешесіндей сыйлап, төрден орын берсе де бұған әйтеуір бір сылтау тауып, тиісе беретін болды.

Үлкен кісімен таласудың реті де жоқ еді. Өйткені, жасы келген адам. Бір жағы келін-шегінің де ренжітіп аламын ба деп ойлайды. Қаншама артық сөйлесе де үндемей жүре бер-ді. Үндемеген сайын енесі де үдете түсті. Қызының көзінше мұның намысына тиетін сөздер айта бастады.

Мұнда да намыс, ар, абы-рой деген бар емес пе. Бір күні шыдай алмай: «Апа, сізді мен

өте құрметтеймін. Бірақ артық сөзіңізбен келіспеймін. Күн-сұлу сізді қалай перзентіндей ардақтаса, мен де жолыңызды кескен емеспін. Осы ұрыс-керісті қойсақ қайтеді» деп пікірін жасырмады.

Алайда, жасы жетпістен асып қалған кейуана тіпті, бұрынғыдан да ашуланатын болды. Кешқұрым қызы Күн-сұлу жұмыстан оралған кезде екеуінің арасына от салып, күйеу баласын жерден алып, әбден жүйкесіне тиді. Қызы да шешесін қолдады.

Міне, осылайша айрандай ұйып отырған бір үйдің шырқы бұзылды. Мақсат та енді бұдан былай келіншегімен екеуінің адуын кемпір тұрғанда ара-сында ынтымақ болмайтынын түсініп, үйден біржола кетті.

Бұл өмір көрген деп жүр-ген кісілерге қатысты бір оқиға ғана. Басқа да нақты мысалдар жеткілікті. Кейбір енелер ұлы мен келінінің немесе қызы мен күйеу баласының тату-тәтті тұрып кетуін ойлаудың орнына жоғарыда баяндалғандай ара-ларына іріткі салады. Мәселен, мына бір жайды да тілге тиек етелікші.

Марат есімді азамат та өзінің жарына шын мәнінде ғашық болып үйленді. Оларды былайғы жұрт «Қыз Жібек пен Төлегендей» деп өздеріне үлгі тұтатын. Себебі, екеуі де түр сымбаты келіскен, жарасымды жұп еді. Бірақ бұлардың ене-лері үйлеріне қонақ болып келген кезде ұрыс-керіссіз болмайтын.

Өздігінен ешкімге тиіспей-тін, жуас әрі артық сөзі жоқ Ма-ратты енесі арада үйленгеніне екі-үш ай өтпей айтқанына жүргізгісі келді. Өйткені, басқа күйеу балалары да бұдан әб-ден зәрезап болған-ды. Үлкен кісі өзінің жасына сай ақыл-па-расатқа келіп, қайта екі жасқа ақылын айтудың орнына жоқ жерден бүлік шығаратын.

«Қоянды қуа берсең батыр болады» деген де бар. Біртоға, ешкімнің намысына тиер сөз айтпайтын Марат та бір күні төзімі таусылып: «Апа, өзіңіз де білесіз, сізді туған анамнан артық көрмесем осы уақытқа дейін жатсынған емеспін» деді.

Күйеу баласын дегеніне көндіріп, айдағанына жүргізе алмайтындығын білген соң, енесі қараптан-қарап отырып, ұрыс шығарды. Басында бұл әйел адаммен сөз таластырып абырой таппайтындығын біл-ген соң, бәлкім сүйген жарым шешесін ақылға шақырар деп үміттеніп, оған жалтақ-жалтақ қарады.

Бизадада болса үн жоқ. Анасына ләм деп ауыз ашпа-ды. Осы жерде Мараттың шын мәнінде келіншегіне көңілі қалды. Әрине, бұл жерде Биза-даны да түсінуге болады. Туған анасына қарсы келмейін деген шығар. Бірақ ер азамат та қа-шанғы төзсін. Соны да бір сәт ойлауы керек еді.

С е б е б і , М а р а т т ы ң туған-туысқандары алыста. Мүмкін, пайым-парасаты төмен енесі жақын жерде іздеушісі,

сұраушысы жоқ деп ойлайтын да шығар. Мұның үстіне басқа екі-үш күйеу баласы да көкбет әйелдерінің кесірінен ене-леріне бір ауыз сөз айта ал-

майтын кіл ынжықтар. Осындай келеңсіздіктер

олардың шаңырақтарына енесі үйлерінің табалдырығын аттаған сайын қайталана берді. Тіпті, бір де үлкен кісі ақылға келіп, күйеубаласы мен қызы-ның болашағын ойлаудың ор-нына қаһарына мініп: «Ішіме сыйған қызым, сыртыма да си-яды. Егер менің сөзім ұнамаса жолың ашық» дегенге дейін барды.

Қайран, күйеу бала кем-пірмен салғыласып тұрсын ба, ұстамдылық танытып, басқа келіншекке үйленді. Екі орта-да жазықсыз сәбилер жетім болып қалды. Ұзынқұлақтан естуімше, әлгі кемпір одан кейінгі күйеу баласын да шы-датпаған көрінеді.

Алайда, енелердің бәрі осындай десек қателесер едік. Арамызда қаншама мейір-банды, күйеу балаларын туған ұлындай, келіндерін өзінің қы-зындай көретін аналар қанша-ма. Оларды көріп, естігенде жа-ның марқайып, әлгі қазақтың ақ жаулықты кемпірлерін сонадайдан жүгіріп барып, маңдайынан сүйіп алғың ке-леді.

Жаман келін қайдан шығады

Біздің қазақ ежелден қыз баланың тәрбиесіне ерекше көңіл бөлген. Өйткені, олар ең алдымен ұлтымыздың айнасы. Ертеңгі ана. Бір шаңырақтың берекесін келтіретін сүйікті келін. Басқаны қайдам, өзімнің осыдан жиырма жылдан астам бұрын дүниеден өткен шешем қыздарын солай тәрбиеледі.

Оларға үнемі: «Қыздарым, сендер менің қызым болғаның-мен, ертең бір әулетке келін болып түсесіңдер. Сондықтан осы бастан ибалы да инабатты, таза да кішіпейіл болуға талпы-ныңдар. Жаман әдет- қылықта-рыңмен әкең екеуіміздің аты-мызға сөз келтірмеңдер» деп отыратын.

Тіршілікте дәл солай бол-ды да. Екі қызы да қос шаңы-рақтың атын шығарып, азамат-тарын ардақтап, ата-енелерінің бір сөзін екі етпей, барлық жағдайды жасады. Ол кезде

біз баламыз ғой. Анам марқұм күйеу балалары мен қыздары-на барған кезде балапандарым жерге қаратпады. Осы жолы да қаншама жылы лебіздер

естідім деп қуанып отыратын.Бірақ барлық үйлердегі

қыздар өздері келін болып түскен жерлерде судай сіңіп, тастай батып кетеді деп айта алмаймыз. Олай болса, бір-бірін сүйіп қосылып, шаңырақ көтерген жастар бір жыл өтпей ажырасып жатпас еді. Олардан себебін сұрасаң: «Екеуіміздің мінезіміз жараспады. Бір-бірімізді жақсы танымаппыз» деседі.

Сонда олар үйленгенге дейін ай қарап, жұлдыз санаған ба? Неге бір-бірін ұғынысып, әбден біліспеді? деген сауал өзінен өзі бой көтереді. Осы өзекті де маңызды деген сауал-мен біраз өмір көрген кісілер-дің де ой-пікірлерін тыңдадық. Бәрінің де сөздерінен ұққаны-мыз қазіргі жастар шаңырақ көтеруге тым ерте асығады. Кейбіреулер күйеуге есеппен шығады. Соның салдарынан сол баяғы балалар тірі жетім атанады.

Осы өзіміздің мамандығы-мыз журналист болған соң, шаңырақ көтерген жігіттер және қыздармен де сөйлесіп көрдік. Олардың да пікірлері әр алуан. Дегенмен де адам баласы мынау тіршілікте бір-ақ рет тұрмысқа шығып немесе үйленуі керек.

Сонда байқағаным, көпте-ген бойжеткендер өздері ұна-тып, қаншама жылдар бойы шын жүрегімен ұғысқан аза-матының шаңырағына сол үйді шаттыққа толтырып, әулетінің мәртебесін асқақтату үшін емес, өзі бақытты болуы үшін ғана келін болып түседі екен.

Әрине, олардың кейбір тұжырымдарымен келісуге болмайды. Қыз бала табиға-тынан жат жұрттық. Келін болып түскен үйдің қартта-ры мен туған-туысқандарын, жақын-жуықтарын сыйлауға да, құрметтеуге де міндетті. Өзі сүйген жігітін ғұмырлық серік еткен соң оны тәрбиелеп, оқы-тып, қатарға қосқан әке-шеше-сін де құрметтеуге тиісті.

Жалпы, кесір келіндер қайдан шығады? деген мәселе кімді болсын толғандырады. Мұның бәрі де жоғарыда айтып өткеніміздей, «Шешеге қарап, қыз өсер» демекші, ананың тәрбиесіне тікелей байланы-

сты. Себебі, қыз балаға қашан да шешесі жақын.

Тұрмысқа шықпай жатып, барлық жан сырларын ал-дымен анасына айтады. Қуа-нышын да, мұңын да онымен бөліседі. Біздің қазақтың да «Шешесін көріп, қызын ал» деген де даналы сөзі осын-дайдан шыққан болса керек. Сондықтан да отбасындағы тағылым мен өнегенің орны бөлек.

Отбасының бәрі бірдей қыз балаларға тиісті деңгейде ғи-брат бере алады деп айту да қиын. Өйткені, көптеген жанұя-лар толыққанды емес. Күй-еуінен ерте ажырасып, теріс жолға түскен кейбір шешелер болашақ келін болып табыла-тын қыздарына қалай тәрбие береді?

Ішкені арақ, аузынан шыға-тын сөзі түйеден түскендей, ой-парасаты таяз аналар қандай тағылым көрсетеді. Ондай ше-шесымақтардан туған жүрегі нәзік бойжеткендер ертең бір үйдің шаңырағын бақытқа ке-нелтеді деп айту да қиын.

Сондықтан бұл мәселе өте өткір тұр. Осы арада тағы бір тоқтала кетер жай, «Қызға қы-рық үйден тыйым» деген ұл-тымызда ерекше орын алатын тәрбиенің де орны қашан да бөлек. Қыз баланы жастайы-нан ісмерлікке, адамгершілік-ке, үлкен мен кішіні сыйлауға баулыған шаңырақтарда өскен бойжеткендеріміздің тіршілік-те қателеспейтіндігін де көріп жүрміз.

Осыдан біраз жыл бұрын облыс орталығында тұратын бір ақсақалдың үйінде болдым. Ол есімі елімізге танымал, аузы дуалы, өткен өмір жолы нағыз өнеге боларлық тұлға болатын. Бұл кісінің бәйбішесі де нағыз кейінгі келіндеріне тағылым боларлықтай жан-ды.

Әркімнің басына қонатын бақ пен бақыт та олардың ни-етіне байланысты ғой деймін. Аталған жанұяға келін жақсы отбасынан кездесіпті. Ұлы да ақылына парасаты сай азамат. Осы шаңыраққа жолым түскен сайын әлгі танымал кісілердің келіндеріне шексіз тәнті бола-мын. Себебі, жасы келіп, бойы-нан күш,қолдарынан қуат кет-кен атамыз бен әжеміздің үсті басы қашан да кіршіксіз таза.

Бөлмелерінен басы артық жатқан бірде бір затты көр-мейсіз. Мен бұл жерде асха-надағы дәмді тағамды, қонағы келгенде екі иінінен демалып тұратын самауырға қайнатқан шайды айтып тұрған жоқпын. Әйтеуір білетінім, келген кісілердің бәрі де: «Ақсақал, сіз бақыттысыз. Осындай инабат-ты келінді тәрбиелеген ата-а-наларынан айналып кетпейсіз бе. Келініңізге Алла- тағала ғұмыр берсін. Ұлдары мен қыздарының қызығын көрсін. Жаны ешқашан жамандық көр-месін» деп жататын.

Сол кезде әлгі сөзге толқыған кейбір үлкен кісілер-дің көздеріне жас алып, оны орамалдарымен сүртіп жатқа-нын да көзіміз шалды. Жақсы келін қай үйдің болсын бе-

рекесі. Кейде олар осындай адамгершілік қырларымен өздерінің өсіп келе жатқан ұл мен қыздарына да ғұмырлық тәрбие беріп жатқанын да се-зіне бермейді.

Өздеріңіз де байқап жүрген боларсыздар, қарттар үйінде қаншама ақсақалдарымыз бен жасы келген аналарымыз төрт қабырғаға қамалып,перзент-терінің келуін күтіп отырғаны белгілі. Олар жылдар бойы еңбек етіп, ұлы мен қызынан қызық көремін, немере-шө-берелерімді маңдайларынан сүйіп, бақытқа кенелемін де-ген кезде тасбауыр ұрпақтары ұялмай, қызармай қатігездік танытып жатады.

Қымбатты оқырман, ене мен келін тақырыбы-мәңгілік. Бірақ біздің қаракөз қыз-дарымыз осы дүниені оқып, ой-толғанысқа түссе, менің мақсатымның орындалғаны деп есептеймін. Өйткені, қазақ қызы деген ардақты ат. Енеңе жақсылық жасағаның- шешеңді сыйлағаның.

Сондықтан да болашақта келін болғысы келетін бой-жеткендеріміз бір сәт ақылға салып, қорытынды шығарса. Ал аяулы аналарымыз да ұлдары сүйіп қосылған қыздарымызды сыртқа теппесе. Оларды бауыр-ларына басып, қашан үй болып, ұрпақ сүйгенше қамқорлық та-нытып жатса қанекей.

Бибіш апа айтады:- Бүгінгі қозғалып отырған

тақырып өте орынды деп есеп-теймін. Себебі, ене мен келін-нің арасындағы сыйластық аса қажет. Егер олар тату-тәтті сыр-лас құрбыдай болып кетсе, сол әулеттің мәртебесі қашан да биік. Мерейі үстем болары хақ.

Олардың арасындағы қа-рым-қатынастың тиісті деңгей-де болуы, өзара татулығы жар сүйіп отырған азаматқа да байланысты. Шаңырақ иесі бір жақты болып кетпеуі керек. Анасы мен келіншегіне нақты пікірін білдіріп, оларды үнемі татулыққа шақырып отырса нұр үстіне нұр.

Ананы құрметтеме деп еш-кім айтпайды. Өйткені, бәрі де анадан туған. Алайда шешесі артық кетіп жатса, оның кем-шілігін де дер кезінде айтып, ақылға шақырған да дұрыс емес пе. Кейбіреулер біреудің аялап өсірген қызын келінді тәрбиелегеннің жөні осы екен деп намысына тиіп жатқаны да жөнсіздік.

Оны да өз баласындай көріп, мейірімділік танытқан шаңырақта ырыс-береке арта түсетіндігіне өзім кәміл се-немін. Сонан соң, ер азамат тек әйелдерінің айтқанымен кетіп, аналарына қарсылық көрсетіп жатқаны да орынсыз дер едім.

Келін мен ене тақырыбы бәрімізді де толғандырады. Ең бастысы қазақтың киелі қара шаңырағы шайқалмаса екен. Отбасындағы ынтымақ әрдайым жарасымын тапса деймін.

О.ОТЫНБАЙҰЛЫ

Ене мен келін сыйластығы

Сейсенбі, 10 ақпан 2015 ж. БІЗДІҢ10 ТАРИХИ ТАНЫМ ҚОСТАНАЙ

Әр ұлт, әр сарбаз өз елін «Менің жерім» деп қорғауы тиіс

МІРЖАҚЫП ДУЛАТОВ (1885 – 1935)

Әрбір адам шенеунік болуы мүмкін. Бірақ, әрбір ше-неунік қазақ бола алмайды.

Азаттық таңы атты. Тілекке Құдай жеткізді. Күні кеше құл едік, енді бүгін теңелдік. Қам көңілде қаяудан арман қалған жоқ.

Ұл-қыз демей баланы оқыт, қазақ.

Өз еркі өзінде жоқ бір кісіге құлдық қандай кемшілік болса, бір тайпа жұрттың еркіндігі болмауы одан мың есе жаман.

Жұрт болудағы мақсат – осы күнгі тірі жүрген адам ба-ласына ғана емес, кейінгі нәсіл-нәсіп, үрім-бұтақтың кем-қор болмауы үшін керек зат.

…Бүгінгі қазақ елі екі жолдың тарауында тұр. Біреуі – құлдық жолы, екіншісі – жұрттық жолы.

Алаш болып шашау шықпау – бірліктің басы.

Бола берме, жазған қазақ, жасқаншақ!

«Оян, қазақ!» халық арасына тарамасын деп, үкімет үкім салды.

Ұлт әскері – ұлт қорғаны.

Халқың надан болса, мың депутатың болсын, онан пайда жоқ. Депутаттықты таңсық көріп, атағына қызығып, яки бәсеке үшін баратын кісі болмасқа тиіс.

Қай елдің баспасөзі мықты, сол елдің болашағы зор.

Орысша сөйлеген жерде, қазақтың исі шықпайды.

Тарихын жоғалтқан жұрт – жоғалған жұрт.

Қазағым менің, елім менің! Ең алдымен қазақ халқы – Ресейге тәуелді халық. Оның ешқандай правосының жоқтығы ыза мен кек тудырады.

Орыс отаршылары Ресейдегі уақ ұлттарды маймыл ой-натқандай қылды. Мұнан не туды? Мұнан ұлтшылдық туды.

Бізді ұлтшыл қылған – кемдікте, қорлықта жүргеніміз, көрінгеннен соққы жегеніміз еді.

Адассам – халқыммен бірге адастым, сәулелі жарық жолға ұмтылсам, ұлтыммен қосылып ұмтылып бағамын.

Тіршілік – бәсеке жарыс. Дүние – бәйге үйлестіруші. Озғанға қарай бәйге береді. Жарыстың алды болып келген бәйгенің алдын алады, ортасы болып келген ортасын алады, соңында калған бәйгеден тіпті құр қалады. Осылай болған соң адамнан адам, жұрттан жұрт, ұлттан ұлт озсам дейді. Озғанның ісі қай орында да болса, үстем түсіп, қалғанның ісін баспақшы.

Адамның ең алдымен адам сипаты болуы шарт. Өзінен басқаның тілегін тілей алмаған, арын, иманын қара басы-ның пайдасы үшін қысқа күнде қырық сататын соғылған-дардан қаны тамып тұрған ұлтшыл артық.

Жол ұзақ, ғұмыр қысқа. Ендеше, бүгін артылған жүкті қолдан келгенінше атқарып кетейік.

Зиялы қауым халықтың қамын ойлауға міндетті.

Халық тағдыры – карта ойыны емес.

Сот түзелмей, халық түзелмейді.

Халықтың жайын, салтын, рәсімін, тілін білмейтін сот – сот емес, сор.

Тіл – адамның дүниетанымы дәрежесін көрсетіп қоймай, оның адам болып қалыптасуында да үлкен рөл атқарады.

Дүниежүзілік мәдениетке ана тілі арқылы барамыз.

…Оқу жоқ жерде тәрбие жоқ. Оқу – тәрбие үшін керек.

Мектеп – балаларға әдеп үйрететін үй, осыны ұмыт-пау керек.

…Жерұйықты көзбен көріп отырмыз – бұл қазіргі Қа-зақстан.

Қазақстанға керегі – 7-10 жылдық мектеп жүйесін құру, ал Голощекин «қазақ тек хат таныса болады» дейді. Жоқ! Бізге үлкен білім ордалары қажет!..

Алда істейтін міндетіміз – қалың көптің ішінен шыққан білім қайраткерлерін, өз кадрларымызды дайындау қа-жет. Қазақ тілін жете білудің өзі үлкен мәдениет.

Ұлтқа пайдалы адам келсе, бәрінен бұрын орыс өкіметінің атамекеніміздегі жер саясатын мұқият зерт-теп үйренуге тырысыңыз. Сізге не істеу керектігін осы саясаттың өзі-ақ көрсетіп береді.

Біз, әрине, өзіміздің атамекеніміз Түркістанды кеңестік Ресейден де, басқа Ресейден де біржола бөліп алуды мақсат етеміз. Бұл – біздің ұлттық мұратымыз, ұлттық арман-мүддеміз. Біз тек осы идея үшін қызмет етеміз. Атамекеніміздің ішіндегі және сыртындағы барлық ұлттық күштерімізді осы идея төңірегінде топтастыруға барынша тырысамыз.

Ұлттық рухсыз ұлт тәуелсіздігі болуы мүмкін бе? Тарих ондайды көрген жоқ та, білмейді де. Ұлт азаттығы – ұлт-тық рухтың нәтижесі. Ал ұлттық рухтың өзі ұлт азаттығы мен тәуелсіздігі аясында өсіп-дамиды, жеміс береді.

Ол – (ұлтшылдық идеясы – құрастырушыдан) халқы-мыздың жаны мен жүрегі. Ұлтымыз өмір сүрсе, ол да бірге өмір сүреді.

Ұлттық рухтың негізі – ұлттық тіл.

Біз құл болып тұра алмаймыз. Біз ұлт азаттығымызды аламыз.

Әрбір өсетін адам басынан өткенін, балалық шағын еске алса да, сол балалыққа қайтқысы келмейді.

Бәрінен бұрын өз қатарымызды, түркістандық бір-лігімізді күшейтейік. Түркістанның жұдырықтай жұмылған ұлттық бірлігін Ресейден айрылу үшін күресіп жатқан басқа халықтардың ұлттық майдандарымен тығыз үй-лестіре отырып, орыс империализміне қарсы қуатты күш ұйымдастырып, бірге қимылдайық. Орыс империализміне қарсы күрес майдандағылардың ұлтын, дінін, нәсілін, партиясын тергеп-тектемейік, алаламайық. Тек осындай жол ғана бізді ұлттық азаттыққа жеткізе алады… Бұдан басқа жолдардың барлығы алдамшы, тұйық… Өзінің ішкі бірлігін нығайта алған халықтар ғана тәуелсіздігіне қол жеткізе алады. Және оны қорғап қала алады.

Ағалар, қыпшақ деген ұлт болмайды, қазақ деген ұлт бар. Егер әрқайсымыз бөлініп, қыпшақтың көсемі, арғын-ның көсемі, үйсіннің көсемі болып жатсақ, біздің халық азады.

Төлқұжат деген нәрсе «ұлт» бермейді, оның «ұлтын» өзгерте алмайды. Төлқұжат деген нәрсе сол төлқұжат иесінің оны беруші үкіметке тәуелді екенін ғана куәланды-рады.

Ылғи да Отаныма қайту ойында жүремін және соған

МҰСТАФА ШОҚАЙ, (1889 – 1941)

жету үшін тырысамын. Демек, атамекенімді құтқару үшін күресемін.

Кеңестік ұлт саясаты бізді «балғасымен» жаншып, «орағымен» орып тастады.

Сіздер, немістер, өздеріңізді «Еуропадағы ең мәдени-етті халықпыз» деп санайсыздар. Егер сіздердің мәдени-еттеріңіз менің көріп жүргендерім болса, онда мен сіздерге тұтқындардың шеккен азабын көрулеріңізді тілеймін. Сіз-дер ХХ ғасырда өмір сүре отырып, ХІІІ ғасырда Шыңғыс ханның жасаған зұлымдығынан асып түстіңіздер. Мәде-ниетті халық екендіктеріңізді айтуға хақыларыңыз жоқ. Егер сіздер осыған байланысты маған «ату» не «асу» жазасын берсеңіздер, қарсылығым жоқ. Мұндай мәдени қоғамда өмір сүргеннен гөрі өлгенім артық.

Біз, Түркістан тәуелсіздігін жақтаушылар, еліміздің еркі үшін және жұртымыз Түркістанның бодандықтан құты-луы үшін күресеміз. Түркістандықтарда бұдан басқа жол болмаған. Қазір де жоқ және бұдан соң да болмайды… Біздің мұратымыз – Түркістанда түрі жағынан да, мазмұны жағынан да ұлттық болатын мемлекеттік құрылымға қол жеткізу болмақ. Сонда ғана халқымыз өз жерінің нағыз қожасы бола алады.

88888

ТЕМІРБЕК ЖҮРГЕНОВ, (1898 – 1938) «Алматы ақшамынан»

КОСТАНАЙНАШ 11Вторник, 10 февраля 2015 г.

№ п/п

Ф.И.О.

1 Горячий Владимир Иванович2 Петухова Людмила Григорьевна3 Рябова Валентина Владимировна4 Заяц Владимир Васильевич5 Никончун Н.Л.6 Ананьева Людмила Ивановна7 Амиржанова Кайыржан Магзумовна8 Парамонова (Попова) Любовь Лео-

нидовна9 Куминов Валерий Николаевич10 Ладыженко Мария Владимировна11 Кулагина Мария Ильинична12 Курмангалиева Куралай Калиханов-

на13 Чистякова Антонина Михайловна14 Бакчакова Роза Нурахметовна15 Анашко С.В.16 Лысенко Василий Петрович17 Кустова Людмила Николаевна18 Данилина Наталья Владимировна19 Лошкарева Валентина Алексеевна20 Лешкова Ирина Алексеевна21 Ермоленко Елена Антоновна22 Головина Мария Константиновна23 Усачева Зинаида Порфирьевна24 Жилова Людмила Федоровна25 Нижельский Владимир Владимиро-

вич26 Торшин Петр Иванович27 У-Ти-Фа Антонида Михайловна28 Цинн Мария Александровна29 Журин Александр Алексеевич30 Геращенко Людмила Михайловна31 Оборотов Анатолий Петрович32 Головачева Раиса Михайловна33 Кузьменко А.П.34 Шепелев Геннадий Никифорович35 Галимова Гульсина Акрамовна36 Кулкаева Кулай37 Султанова Лилия Равильевна38 Помилуйко Галина Федоровна39 Прохоренко Галина Петровна40 Титовец Елена Владимировна41 Кузьменкова Ксения Егоровна42 Баженова Лариса Анатольевна43 Кольжанова А.Н.44 Байбосунова Гульсун Сейтбаталовна45 Копылов Геннадий Павлович46 Азарова Ольга Алексеевна47 Харченко Татьяна Николаевна48 Богуш Тамара Александровна49 Левина Вера Степановна50 Алексеенко Владимир Иванович51 Иванова Надежда Ивановна52 Абдухаликова Екатерина Абдрахма-

новна53 Тюрина Александра Кузьминична54 Майер Наталья Ивановна55 Бондаренко Валентина Геннадьевна56 Захарова Елена Фатхрахмановна57 Юрчук Николай Иванович58 Васюков Константин Александрович59 Федосеенко Баян Рахимжановна60 Могилатова Татьяна Александровна61 Штаммер Надежда Ивановна62 Исмагулова Галина Ивановна63 Дубровина Лариса Николаевна64 Головченко Валерий Викторович65 Банев Геннадий Иванович66 Рудометкина Лидия Андреевна67 Сидорец Александр Григорьевич68 Мосиенко Галина Юрьевна69 Кузнецова Валентина Михайловна70 Шишкина Татьяна Константиновна71 Васильева Галина Ивановна72 Пак /Огай/ Риорита Николаевна( На-

зарова Екатерина Викторовна)73 Землянский Михаил Андреевич74 Чудаев Геннадий Иванович75 Ожиганов Григорий Иванович76 Ведров Александр Владимирович77 Собова Валентина Ивановна78 Радчинский Николай Михайлович79 Севернюков Владимир Иванович80 Девина Галина Николаевна81 Боркова Наталья Григорьевна82 Турманбеков Галимжан Турманбе-

кович

83 Етих Александр Александрович84 Клейн Валентина Васильевна85 Галявин А.В.86 Ермаков Владимир Романович87 Губерт Марина Николаевна88 Исмагулов Нурлан Нургазович89 Мартыненко Ольга Викторовна90 Артюхова Светлана Алексеевна91 Калиникова Надежда Михайловна92 Рыспаева Ольга Науризовна

93 Тен Геннадий94 Шурентаева Тойбулсын Камзиновна95 Пилипенко Ольга Борисовна96 Авдонькина /Сватко/ Галина Филип-

повна97 Панасенко Екатерина Гавриловна98 Шишкина Светлана Анатольевна99 Самсонова Вера Васильевна100 Игнатьева Галина Николаевна101 Абилов Мылтыкбай Жаксалыкович102 Ковалев Эдуард Александрович103 Таранова Надежда Николаевна104 Королева Валентина Михайловна105 Блинова Алла Михайловна106 Жукова Валентина Артуровна107 Горбенко Ольга Анатольевна108 Мулдашева Майра Кабиевна109 Моренова Надежда Владимировна110 Сорокин Сергей Николаевич111 Коптева-Гарина Р.Н.112 Бочко В.П.113 Литвин Иван Дмитриевич114 Ищанова Г.М.115 Шилова С.М.116 Шаекенов К.У.117 Боброва Н.И.118 Галина Г.М.119 Михалинец120 Пономарева Т.З.121 Кузьмина Р.О.122 Лукьяненок П.Ф.123 Косенко Л.К.124 Нам Г.И.125 Толстоухова А.Г.126 Кулиева А.Ф.127 Корженкова (Шихалиева) Валентина

Александровна128 Бабецкая Ф.П.129 Беженская А.Н.130 Монетова Е.В.131 Досумова Р.К.132 Макушина А.Т.133 Сундетбаева Раушан Тулебаевна134 Дермер Л.А.135 Самосюк Ю.В.136 Мяличкина О.В.137 Захарова М.П.138 Карпук В.В.139 Ярцева В.Д.140 Хохлова А.З.141 Гуськова Зинаида Николаевна142 Жумабаев Жолмагамбет143 Шмырева Наталья Шаукатовна144 Натяга Валентина Петровна145 Бердинкова Галина Петровна146 Рублева Анна Михайловна147 Кулинич Александр Иванович148 Тимченко Екатерина Ивановна149 Ахатов Равиль Назенович150 Буртовая Ирина Анатольевна151 Дирр Лилия Васильевна152 Пьянкова Валентина Константиновна153 Папыкин Александр Степанович154 Волгина Анастасия Артемьевна155 Баженова Тамара Григорьевна156 Соболь Надежда Александровна157 Усманова Малика Хамитовна158 Дужик Владимир Валерьевич159 Леонова Людмила Евгеньевна160 Лекеров Марат Утегенович161 Плотникова Людмила Ивановна162 Мартюхина Антонина Михайловна163 Бородкин Александр Викторович164 Глушков А.И.165 Гаусс Екатерина Ивановна166 Вильбергер Владимир167 Жоломанова (Штумпф) Карлыгаш

Мирзаевна168 Киселева Раиса Григорьевна169 Лященко Александр Николаевич170 Мисейко Галина Ермолаевна171 Дощанов Аскарбек Агзамович172 Кравченко Мария Аверьяновна173 Жук Татьяна Петровна174 Заев Петр Григорьевич175 Павленко Галина Яковлевна176 Козак Александра Федоровна177 Нурушева Кымбат Акбаровна178 Испергенов Абдулла Испергенович179 Мордач Николай Михайлович умер180 Егоров Иван Васильевич181 Носкова Лидия Петровна182 Азарова Надежда Алексеевна183 Диско М.Б.184 Айтенов Корган Дюсембекович185 Федорова Валентина Павловна186 Фуражкова Тамара Николаевна187 Ландышев Геннадий Дмитриевич188 Иржанова Гульсум Рошатовна189 Горовая Галина Петровна

190 Тауекенова Нагима Бакировна191 Блашкевич Любовь Александровна192 Барсакбаева Рыскуль Наукановна193 Напольских Августа Степановна194 Хисаметдинова Л.195 Ковалькова Альбина Николаевна196 Ульянова Татьяна Саввовна197 Кириченко Мария Петровна198 Матвиенко Александра Петровна199 Исмагамбетова Асма Асылбековна200 Горелов Владимир Николаевич201 Волков Александр Валентинович202 Абдрашитова Светлана Владими-

ровна203 Овсиенко Надежда Глебовна204 Олексюк Татьяна Николаевна205 Глазун Раиса Николаевна206 Белоус Зоя Александровна207 Шевчук Любовь Михайловна208 Михайленец Валентина Ильинична209 Айтжанова Роза Кубжасаровна210 Селезнева Александра Алексеевна211 Почеховская Елена Владимировна212 Терещук Александр Григорьевич213 Сайфуллова Фаузия Даулетбаевна214 Гитель Амалия Николаевна215 Генчева Татьяна Ивановна216 Кравченко Дмитрий Анисимович217 Бинеева Капура Досымовна218 Токарева Людмила Ивановна219 Савосько Елена Владимировна220 Ульянов Виктор Александрович221 Стихеева Зауре Зиядиновна222 Золотаренко Павел Павлович223 Абдулина Галина Васильевна224 Буценко Елена Леонидовна225 Процел Мария Афанасьевна226 Кайп Александр Георгиевич227 Рекичинская Раиса Александровна228 Лебедева Галина Петровна229 Спицына Е.Т.230 Кузнецова Валентина Леонидовна231 Циоха Савва Тимофеевич232 Фомина Алла Николаевна233 Гартлиб Григорий Егорович234 Ламерт Евгения Каспаровна235 Бутакова Надежда Петровна236 Шпит Г.П.237 Кобер Марина Ивановна238 Гайдученко Галина Моисеевна239 Черненко Александр Викторович240 Кинтонова Куляш Саменовна241 Шахматов Михаил Иванович242 Караева Балсары243 Соколова Амалия Кодратьевна244 Береза Ольга Аркадьевна245 Байзакова Гульсум Муратовна246 Артамонова Е.Н.247 Макарова Людмила Леонидовна248 Цой Дек Сон249 Геринг Ольга Августовна250 Мухамедьяров Кадыр Алимович251 Халтурина Ирина Ивановна252 Глобинко Т.И.253 Тугельбаев Уахит Мухамеджанович254 Хасенова Кульдарай Оразовна255 Зименс Елена Николаевна256 Иманалин Кабжан (Мирманова

Акан)257 Татаринова Валентина Викторовна258 Юров Анатолий Николаевич259 Бексултанов Есимхан Евстаевич260 Ядыкин Павел Иванович261 Тулькубаева Сакыпжамал Татаевна262 Байжуманова Нургуль Аманжоловна263 Гайннулина А.А.264 Мясоедова Светлана Петровна265 Морозов Владимир Андреевич266 Афанасьева Татьяна Петровна267 Видикер Светлана Владимировна268 Михайличенко Светлана Алексеевна269 Семакова Вера Петровна270 Жангалиева Рауза Бугумбаевна271 Куценко Светлана Викторовна272 Дауренбеков Мукан273 Дельз Сергей Валерьевич274 Мосина Татьяна Васильевна275 Рысьев Василий Васильевич276 Белоконь Людмила Владимировна277 Крыжановская Лариса Николаевна278 Бронников Игорь Александрович279 Куламбаева Бибижан280 Полетаева Валентина Иосифовна281 Лактионова Светлана Васильевна282 Курченко Лидия Романовна283 Путрин Николай Сергеевич284 Милованова Аделина Васильевна285 Трампольцева Людмила Викторовна286 Топаков Галихан Исакашевич287 Бехтеров Сергей Степанович

288 Янни Ирина Михайловна289 Гнип Виктор Иванович290 Гнип Юрий Иванович291 Шайтарова Ольга Михайловна292 Котенко Наталья Николаевна293 Грибанова Анна Петровна294 Гордиенко Татьяна Владимировна295 Сачек Галина Петровна296 Скорик Валентина Юрьевна297 Яковенко Надежда Николаевна298 Марусик Мария Федотовна299 Жебровская Ирина Владимировна300 Зайцева Марина Борисовна301 Утубаева Рукия302 Вертко Дмитрий Андреевич303 Горобец Людмила Петровна304 Федоренко Андрей Тарасович305 Давыдова Евдокия Михайловна306 Морозова Татьяна Николаевна307 Молдахметова Баян Салыковна308 Алексеева Пелагея Антоновна309 Баландин Василий Александрович310 Фатеев Олег Владимирович311 Лещенко Василий Тихонович312 Мукашев Кайратбек Казымбекович313 Гаврилюк Варвара Рафаиловна314 Лысенко Светлана Юрьевна315 Таткенова Камал316 Хаминская Валентина Васильевна317 Муканова Алия Амантаевна318 Костенко Александра Николаевна319 Нургалиева Алла Николаевна320 Сайфутдинова(Бородина) Жанна

Иштугановна321 Тахаева Зейнеп Канапьяновна322 Юнг Элла Андреевна323 Жданова Надежда Федоровна324 Алексеева Татьяна Станиславовна325 Волков Олег Михайлович326 Бакирова Назгуль Фазылбековна327 Усик Нина Ильинична328 Петрова Лидия Александровна329 Кузнецов С.Ю.330 Смирнова Евгения Антоновна331 Видершпан Готлиб Готлибович332 Гарафатдинова Л.М.333 Сивоконь Анна Петровна334 Рубцова Татьяна Петровна335 Богданов Иван Иванович336 Медведева Валентина Николаевна337 Халикова Раиса Ивановна338 Бабкина Любовь Ивановна339 Мащенко Галина Петровна340 Антонов Владислав Андреевич341 Кузнецова Инесса Федоровна342 Острянина Наталья Борисовна343 Бородкина Надежда Александровна 344 Погожих Лидия Ивановна345 Пахила Алерина Михайловна346 Борисова Зоя Михайловна347 Андреева Лидия Николаевна348 Фурсенко Любовь Петровна349 Абраева Куляш Казбековна350 Князев Василий Алексеевич351 Божко Виталий Федорович352 Ключе Лилия Венделиновна353 Уминский (Мозгольд) Борис Андре-

евич 354 Борисенко Татьяна Семеновна355 Сеитова Алмекен Апкаровна356 Мехедько Любовь Иоганессовна357 Омельченко Алла Васильевна358 Клушева Сания Жаксыбековна359 Максимов Юрий Анатольевич360 Фесенко Виктор Егорович361 Шакирова Алия Утеновна362 Бондаренко Людмила Васильевна363 Пацюк Людмила Владимировна364 Ким Мария Николаевна365 Аристамбаев Мурат Указович366 Лященко Владимир Григорьевич367 Зубачева Светлана Камелькалиевна368 Актанова С.К.369 Климова Людмила Николаевна370 Боченков Павел Александрович371 Невежина Елена Викторовна372 Шат Лилия Рудольфовна373 Рузанов Николай Федорович374 Гаряева Ольга Федоровна375 Шевляков Анатолий Михайлович376 Поползухина Любовь Олеговна377 Савольчук Светлана Михайловна378 Унтерейнер Виталий Иванович379 Бородина Лариса Ивановна380 Картунова Ольга Александровна381 Булантаева Роза Бахитовна382 Хамхоев Исроний Ибрагимович383 Кукушкина Надежда Станиславовна384 Боровая Зинаида Никифоровна385 Тлеубаева Саулет Сейтжановна

386 Шмидт Нина Федоровна387 Скляр Акулина Тимофеевна388 Коваленко Мария Тихоновна389 Тютюнникова Елизавета Филипповна390 Оразов Кайрат Сапарович391 Ибраева Сауле Копобаевна392 Лазурко Юлия Анатольевна393 Михеева Валентина Васильевна394 Кравцова Валентина Николаевна395 Яковенко Надежда Николаевна396 Тулебаева Зинаида Алихановна397 Яковлева Равиля Валиевна398 Сваткова Ольга Николаевна399 Гришина Надежда Яковлевна400 Ибраев Кайрат Бакытжанович401 Ручкин Алексей Николаевич402 Зюзин Геннадий Павлович403 Гаврилова Надежда Кирилловна404 Зайцева Любовь Васильевна405 Дубанов Алексей Викторович406 Валеев Амантай Куамбаевич407 Печеркина Анна Ивановна408 Адушкина Наталья Витальевна409 Итемгенова Балгумыз410 Ким Станислав Андреевич411 Итемгенова Зибагуль Жакиевна412 Масловский Николай Мифодьевич413 Нургалиева Даржан Сапеновна414 Филиппов Михаил Валерьевич415 Кувико Наталья Васильевна416 Федосеева Валентина Васильевна417 Макаренко Татьяна Владимировна418 Даньярова Сакыпжамал Абдуловна419 Сиськова Надежда Леонидовна420 Кушак Ирма Германовна421 Исатаев Дархан Айтпаевич422 Берденов Камал Жунусович423 Ситник Ольга Викторовна424 Кирибаева Кульбану Зейнеловна425 Семиволов Анатолий Иванович426 Скулкина Светлана Юрьевна427 Мажгулова Лена Аблаевна428 Мезин Алексей Алексеевич429 Жусупов Шайшенбек Мухтарович430 Беспалая Людмила Владимировна431 Маулетова Куляш Мукашовна432 Ивасенко Игорь Витальевич433 Байгунусов Александр Александро-

вич434 Игнатьев Владимир Анатольевич435 Гизатулин Альберт Абдулхаевич436 Захаров Юрий Александрович437 Лакшинский Егор Никифорович438 Бош Петр Александрович439 Аксенова Светлана Владимировна440 Жанкиреев Мурзатай Камбарович441 Кучебаева Анвар Фазылжановна442 Исмагулов С.Н.443 Есжанов Марат Ельтаевич444 Шакирова Гаффа445 Михайлов Виктор Константинович446 Лебедев Владимир Владимирович447 Алексеева Татьяна Николаевна448 Гиряев Александр Петрович449 Шаруй Антонида Никаноровна450 Ердибаева Роза Кожатаевна451 Баимбетова Бультай452 Сульдина Ольга Федоровна453 Фоменко Надежда Поликарповна454 Голышкова Нина Анатольевна455 Кулеш Людмила Петровна456 Шарафутдинова Гульзиян Кашафов-

на457 Филатова Ирина Вячеславовна458 Жумагазин Т.И.459 Чиняева Валентина Егоровна460 Утепбергенова Салтанат Аскаровна461 Сакенов Мухамбеткали Сагимбаевич462 Джумабаева Нагиза Махметовна463 Шедько Валентина Геннадьевна464 Кусаинова Шолпан Салмаковна465 Рафикова Наиля Вакасовна466 Квасникова Вера Николаевна467 Айтжанов Батыржан Султанбекович468 Гапотченко Светлана Николаевна469 Анбердина Валентина Мурзагоре-

евна470 Завгороднева Светлана Алексан-

дровна471 (Зинина Наталья Раюллиновна) Зи-

нин Владимир Иванович472 Артыкбаева Алия Ануаровна473 Патока Ольга Ивановна474 Михайлова Юлия Сергеевна475 Бубеков Александр Хашимович476 Спиридонова А.С.477 Топоров Юрий Васильевич478 Бурлакова Антонина Александровна479 Сапарова Зухра Беркелиевна480 Костылев Юрий Алесеевич

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

Адрес редакции: 110000 г. Костанай, пр. Аль-Фараби, 90. Телефон приемной редактора 54-27-53, факс 54-27-53

ТОО «Газета «Наш Костанай»Регистрационное свидетельство № 12842-Г выдано 18.06.2012 г. Министер-

ством культуры и информации Республики Ка-захстан.

Собственник: ТОО «Газета «Наш Коста-най».

Издается с августа 1990 г. при поддержке акима города.

Территория распространения: г. Костанай и Костанайская область.

Директор - гл. редактор: Елена НИКИТЕНКО.Заместитель главного редактора: Оразалы

Жаксанов. Тел. 54-62-4).Шеф-редактор: Айжан Утевова. Тел. 54-37-

58.Ответсекретарь: Ирина Востротина. Тел. 54-

37-58.Корреспонденты: Сергей Биркле (54-64-85),

Валерия Вахненко (54-05-75), Марина Кострова (54-05-75), Александр Кузьмичев (54-62-46), Ва-

лентина Мелехова (54-05-75), Зульфия Набиева (54-05-75).

Фотокорреспондент: Олег Яблочкин 54-64-85.

Рекламный отдел: тел. 54-03-01.Дежурный редактор: Сергей Биркле.Газета набрана и сверстана в компьютер-

ном центре «НК»: Валентина Михальцова, Инди-ра Казиханова.

Корректоры: Виктория Богдан, Куляш Туруба-ева. Тел. 54-69-71.

Печать офсетная. Газета отпечатана в ТОО «Костанайский Дом печати», г. Костанай, ул. Май-лина, 2/3. Объем - 1,5 печатных листа.

Тираж номера - 3143. Подписной индекс: К-315. Заказ №200.При перепечатке ссылка на «НК» обязатель-

на. Мнение авторов публикаций может не совпа-дать с точкой зрения редакции.

® - материал публикуется на правах рекламы. Ответственность за содержание рекламы и объ-явлений несет рекламодатель.

gazeta@top-news.kz

ГУ «Отдел жилищно–коммунального хозяйства, пассажир-ского транспорта и автомобильных дорог акимата города Костаная» в связи с проводимой проверкой очередей на жи-лье (общая, льготная) приглашает граждан, чьи фамилии

указаны ниже, состоящих в указанных очередях, подойти для сверки данных по адресу: г. Костанай, ул. Байтурсы-нова, 55, каб. №3, тел. 575771. При себе необходимо иметь справки о наличии либо отсутствии недвижимого имущества

с обобщенными данными (на всех членов семьи), копии до-кументов, подтверждающих регистрацию в данном насе-ленном пункте (на всех членов семьи), копии документов, удостоверяющих личность (на всех членов семьи).

ОБЩАЯ очередь

КОСТАНАЙНАШ12Вторник, 10 февраля 2015 г.

ОФИЦИАЛЬНЫЙ ОТДЕЛ

№ п/п

Ф.И.О.

1 Галкина Галина Корнеевна

2 Ульмаскулова Галия Имамгазиновна

3 Еремина Светлана Николаевна

4 Ярошенко Людмила Тимофеевна

5 Желонкина Р.Т.

6 Кривошеева Любовь Ивановна

7 Ханякина Л.В.

8 Озолина З.И.

9 Абрамов Николай Александрович

10 Стрнльский И.Д.

11 Михалева Н.И.

12 Копачински Нниколай Николаевич

13 Бейсембина Г.Б.

14 Кривко Г.В.

15 Сахибгареева Лидия Яковлевна

16 Бурова Лариса Николаевна

17 Крылова Татьяна Вадимовна

18 Вандер А.Я. Умер. есть дети

19 Поливцева Елена Григорьевна

20 Красникова Наталья Ивановна

21 Бельтиков Николай Васильевич

22 Мингужина Г.Т. (Мухамеджанова)

23 Чадова Т.Ф.

24 Тлеубаев Д.М.

25 Фролова Л.Д.

26 Жоломанова Жания Мирзаевна

27 Когатько Е.Е.

28 Шабалина Н.Н.

29 Сарсакенова ( Жумабаева) Зоя Ай-токеевна

30 Анчина Татьяна Анатольевна

31 Магина Т.И.

32 Тлеуова Р.

33 Литвинец Е.Я.

34 Гусева Светлана Александровна

35 Ставрианиди А.И.

36 Стукалов А.К.

37 Олейников Сергей Васильевич

38 Апнасенко Е.Ф.

39 Абдыкалиева М.Е.

40 Елизарова В.И.

41 Старшинина А.А.

42 Сафиуллин Р.И.

43 Максимова Л.И.

44 Закотей И.Г.

45 Какимжанова Р.М.

46 Захарченко Наталья Ивановна

47 Диденко Н.Г.

48 Рысаева Казна Сантаевна

49 Мухамедкалиева Рысалды

50 Федорова Е.В.

51 Оспанова Г.Д.

52 Ширяева Валентина Александровна

53 Абдулвалеева Ж.Ш.

54 Макишева Жаныл

55 Косарева Т.Ф.

56 Мулюкова Галина Ганияровна

57 Немцова Н.Н.

58 Савинова Е.В.

59 Хроликов И.А.

60 Буркова Е.Б.

61 Кокорхоева Ф.Т.( Кокорхоева Зы-лытхан)

62 Максутова Ф.Х.

63 Шевырева В.А.

64 Демьянченко П.И.

65 Баязитова Н.А.

66 Коробейченко С.Н.

67 Бойко Владимир Сидорович

68 Рузанова Ирина Викторовна

69 Литвиненко Ю.С.

70 Кукетаева Гульдрай Кабдыбековна

71 Егорова Нина Васильевна

72 Гильмутдинова В.А.

73 Алексеева Светлана Владимировна

74 Михель Л.Я.

75 Лысенко Т.В.

76 Манакбаева Сара Абдуловна

77 Тихонова Т.П.

78 Чернякина И.А.

79 Нургалиева М.А.

80 Когатько Е.Г.

81 Конобрий И.М.

82 Кудряшова Т.Г.

83 Глушков А.Н.

84 Цыгулева Татьяна Михайловна

85 Суровых В.Н.

86 Ергазин О.Б.

87 Талкимбаева З.Б.

88 Валиева Р.З.

89 Глобенко Т.И.

90 Сарсенбаева Г.А.

91 Мукушева Карашаш Мержетовна

92 Сайботалова Н.Х.

93 Савельева Л.Г.

94 Казанкеева Г.И.

95 Тулебаев Б.М.

96 Даулбаев А., Даулбаева Жанара Аманбаевна

97 Полуэктов Иван Егорович

98 Галяпина Н.А.

99 Бисимбаева К.С.

100 Давлетбаева Д.С.

101 Понякина Е.П.

102 Вязовченко Т.В.

103 Нарбасова Балатай Курмангалиевна

104 Нуржанова К.И.

105 Медведева Э.К.

106 Кинжебулатова У.К.

107 Чернышова З.М.

108 Васильева Л.Д.

109 Лыбимцева Л.П.

110 Байтьяков А.Д.

111 Скребцов Евгений Иванович

112 Иванов П.Г.

113 Боксбергер М.Г.

114 Журба И.П.

115 Глывина С.Г.

116 Молдашева Б.С.

117 Абайдильдина Гульварам Усеновна

118 Лунгул А.И.

119 Мухлаева С.У.

120 Кожевникова Т.Н.

121 Янчева М.П.

122 Шилина С.Н.

123 Мухлаева Заутхан .Бексултановна.

124 Бархатенко Л.П.

125 Янкина Е.Г.

126 Шулейко А.Н.

127 Гер Ю.А.

128 Шпак Н.В.

129 Хасенова М.

130 Дузбаева Батима Акановна, Дузбаев Сейдахмет

131 Гималутдинова Ф.Ш.

132 Бичурин Шамиль Абдулович

133 Вершинин А.А.

134 Ерохин В.С.

135 Паланский Алексей Алексеевич

136 Бузуева С.В.

137 Леченко Е.Ю.

138 Денисенко О.В.

139 Кузьмицкий К.И.

140 Власова М.В.

141 Курило Марина Викторовна

142 Карнюшкина Т.А.

143 Байбулатова Раиса Мнайдаровна

144 Усик В.Е.

145 Юрко В.Д.

146 Бучанова Е.Г.

147 Хамзин Г.А.

148 Актанова С.

149 Бирюков В.В.

150 Алиева Эльмира Османовна

151 Гусева Г.Д.

152 Сулейменова М.В.

153 Григорьева Н.А.

154 Чернозуб Р.П.

155 Гунько В.Н.

156 Максютов Н.К.

157 Блажко Н.Ф.

158 Мишуковна М .Ф.

159 Ли-Си-Фын

160 Досумова Р.К.

161 Долгополова В.С.

162 Данилевич Валентина Александров-на

163 Панарин В.А.

164 Бисембина М.

165 Турарова Б.Ж.

166 Глущенко Э.А.

167 Поползухина Л.О.

168 Майданова Л.Н.

169 Абрамова Н.Н.

170 Ялыгина А.П.

171 Исаев С.И.

172 Чижма Т.И.

173 Нурмагамбетова Д.

174 Сергиенко Н.Г.

175 Югай В.П.

176 Шайкулина С.И.

177 Акутин В.А.

178 Урунбаева К.

179 Гайнулина А.А.

180 Козлова Л.А.

181 Антонов А.М.

182 Доценко Ю.А.

183 Абдрахманова Жания Агзамовна

184 Чистякова Н.Л.

185 Актанов Д.К.

186 Брикса Г.П.

187 Хамзина С.А.

188 Лазаренок И.П.

189 Феоктисов Р.Ю.

190 Андрюшкевич Т.И.

191 Маринин А.М.

192 Кладинов В.В.

193 Амрина В.К.

194 Борисенко Надежда Викторовна

195 Штейн Н.С.

196 Моисеенко С.П.

197 Сергазина К.Т.

198 Горланова Наталья Анатольевна

199 Яницкий В.М.

200 Успанова Тойкан Идрисовна

201 Осипова Г.Л.

202 Мирсоянова Л.Р.

203 Бушуева Н.Н.

204 Шалда И.С.

205 Понамарев В.П.

206 Селезнева Т.Я.

207 Даньрова С.А.

208 Жаманкулова Ж.К.

209 Исмаилова Л.С.

210 Звягина Л.Г.

211 Зайнуллина Е.М.

212 (Бакирова Людмила Владимировна) дочь Бакирова Маргарита Нафисов-на

213 Луговая Валентина Владимировна

214 Ахмерова Г.И.

215 Бикеев С.К.

216 Семиволов Анатолий Иванович

217 Куликова Н.М.

218 Павленко Н.И.

219 Жусупов Ш.М.

220 Ахмебекова К.А.

221 Байгатарова А.К.

222 Шип Т.А.

223 Пилипенко Г.Д.

224 Яско О.К.

225 Кошельник А.Г.

226 Семиколенных Т.А.

227 Юревичус Елена Антонас-Генрика-совна.

228 Смарагдова Е.П.

229 Ким-Нам-Син

230 Черноглазова Г.М.

231 Шалагинов Сергей Иванович

232 Кель Е.Н.

233 Хан Ю.Н.

234 Быкова З.Т.

235 Сорокина Л.А.

236 Шмидт Е.В.

237 Степанов Николай Иванович

238 Михайленко Клара Леонидовна

239 Урбанец Матрена Григорьевна

240 Старцева Галина Антиповна

241 Шевель Любовь Николаевна

242 Утешева Ултуган Рахимовна

243 Волосухин Анатолий Васильевич

244 Исмагулов Серик Нургазович

245 Гугнин Виктор Иванович

246 Тюкачев Михаил Александрович

247 Товкубаев Евгений Кудайбергено-вич

248 Кун Аделина Васильевна

249 Любимова Наталья Александровна

250 Бисимбаев Калымжан Какимжано-вич

251 Кияшко Наталья Ивановна

252 Ситник Надежда Вячеславовна

253 Перевалова Надежда Александровна

254 Иванова Наталья Андреевна

255 Абилова Сауле Темирхановна, Аби-лов Ильяс Бикетович.

256 Тугельбаева Сара Ахметкалиевна

257 Радчинская Валентина Михайловна

258 Екусува Н.Ф.

259 Шевченко Нина Васильевна

260 Моисеенко Петр Андреевич

261 Верещак Елена Владимировна

262 Баербах Александр Данилович

263 Ускенов Адилхан Мырзахмитович

264 Джуманиязова Файмэ Атахановна

265 Карпук Лариса Владимировна

266 Кенжеахметова Айжан Оразбековна

267 Фролов Николай Дорофеевич

268 Козеко Юрий Александрович

269 Иванькова Людмила Анатольевна

270 Жумина Гульнар Аманжоловна

271 Уразолинова Гульбану Молдабеков-на

272 Ивановская Лариса Федоровна

273 Лапчинская Неля Алексеевна

274 Быструшкин Виктор Алексеевич

275 Бабич В.Ю.

276 Турсумбаева Кенжигуль Мизамбе-ковна

277 Кошкина Ирина Михайловна

278 Минин Александр Алексеевич

279 Денисенко Елена Александровна

280 Морковник Светлана Владимировна

281 Вавилов Александр Анатольевич

282 Шимановская Наталья Андреевна

283 Юрченко Людмила Михайловна

284 Изабекова Алтын Ержановна

285 Кресс Наталья Адамовна

286 Полякова Светлана Петровна

287 Демьяненко Елена Семионовна

288 Туктубаева Саруар Сартаевна

289 Сурова Наталья Анатольевна

290 Бургутов Анатолий Ромазанович

291 Михайлова Ольга Александровна

292 Исмагамбетова (Исмагаметова)Са-бира Нургазеевна

293 Чичева Ольга Ивановна

294 Патрушев Борис Петрович

295 Мынжасаров Амандык Мендель-генович

296 Дикопольцев Александр Леонидович

297 Бегунова Надежда Владимировна

298 Авдеева Любовь Георгиевна

299 Голикова Татьяна Аркадьевна

300 Чечин Сергей Николаевич

301 Кожевникова-Маковей Лариса Геор-гиевна

302 Амандосова Акбати

303 Бикина Жанна Алексеевна

304 Булава Николай Константинович

305 Серченко Руслан Александрович

306 Успанова Куляш Байтасовна

307 Радзюк Светлана Викторовна

308 Кухарева Любовь Петровна

309 Барвинская Ирина Анатольевна

310 Копытько Наталья Викторовна

311 Роот Марина Андреевна

312 Дурягина Светлана Васильевна

313 Дмитриева Надежда Дмитриевна

314 Акулинин Вячеслав Дмитриевич

315 Егубаев Шарипжан Ерменович

316 Науменко Тамара Ивановна

317 Байтемирова Гульнара Ундемисовна

318 Садвакасова Айзада Какимашовна

319 Чекин Александр Иванович

320 Рашитова Сауле Жикановна

321 Беисова Рысты Базарбековна

322 Жусупова Джана Тулегеновна

323 Ткаченко Александр Николаевич

324 Ениватова Галина Петровна

325 Закирова Жумагуль Аужановна

326 Тулегенова Орынбасар Миртнаевна

327 Опокина Галина Вячеславовна

328 Абишева Зарина Касымовна

329 Рыбина Наталья Владимировна

330 Бардаков Иван Селеверстович

331 Бикенов А.С.

332 Омарова Сатира

333 Нацук Василий Николаевич

334 Койшин Азат Ойратович

335 Мельнейчук Л.П.

336 Сафонов Виктор Григорьевич

337 Ожогина Валентина Васильевна

338 Абдуллин Мерамгалий Ахатович

339 Погожих Ольга Викторовна

340 Батуева Валентина Николаевна

341 Спиридонова Агрипина Сергеевна

342 Такирбасова Балшекер Билиловна

343 Якубовская Татьяна Алексеевна

344 Хилько Пелагея Прокофьевна

345 Кожахметов Болат Кабенович

346 Вайхель Людмила Борисовна

347 Живага Татьяна Александровна

348 Запуняко Татьяна Анатольевна

349 Хисаметдинова Ландыш Минсаме-товна

350 Назаров Сагидулла Кейкович

351 Восковская Ольга Жанновна

352 Слесарский Владимир Васильевич

353 Соломадин Валерий Иванович

354 Ткаченко Наталья Ивановна

355 Набиев Хосров Заман-оглы

356 Мурзабекова Гульмира Касымсеи-товна

357 Алексеенко Георгий Иванович

358 Вирбаускис Валентина Антанасовна

359 Малаева Нурсулу Тасинбаевна

360 Ларичев Александр Анатольевич

361 Оримбаев Бейсен Дакенович

362 Артамонова Евгения Николаевна

363 Пак Эрик Кибоевич

364 Успанова Алмагуль Байтасовна

365 Тасмагамбетов Абай Каирбекович

366 Есенжолова Жанат Даумакаевна

367 Кайль Валентина Константиновна

368 Куспанова Жамал Жумашевна

369 Тасылбекова Улжамал Кенжебе-ковна

370 Нурушева Гульнара Тайпаковна

371 Пономаренко Ирина Викторовна

372 Тугузова Эмут Кайбуловна

373 Семёнова (Шалагинова) Ольга Ива-новна

374 Жаканова Сартай

375 Бут Серафим Алексеевич

376 Афанасьев Владимир Егорович

377 Жукоцкая Наталья Павловна

378 Исмагилова Рахима Абдуловна

379 Кацюба Николай Борисович

380 Хисматулина Ирина Ивановна

381 Челпанов Николай Алексеевич

382 Максимов Юрий Анатольевич

383 Сейтмухамбетов Курмангали Кай-дарович

384 Стрельцова Тамара Ивановна

385 Тельная Лидия Ивановна

386 Клепцова Валентина Сергеевна

387 Валазарова Светлана Михайловна

388 Валеева Бахиткуль Шалгимбаевна

389 Дробушевская Анна Дмитриевна

390 Мурзахметова Биганша

391 Жанибеков Мукаш

392 Пештич Борис Николаевич

393 Алеева В.М.

394 Таукенова Н.

395 Нуржанова К.К.

481 Убиенных Светлана Анатольевна482 Тарасюк Кирилл Петрович483 Акимжанова Камила Амиржановна484 Волкова Елизавета Кондратьевна485 Дудина Елена Ивановна486 Кайзер Егор Егорович487 Юрченко Оксана Степановна488 Сисембаева Зоя Шакировна

489 Дощанова Айгуль Есенгалеевна490 Поляков Федор Никифорович491 Рассказова Вера Яковлевна492 Бейсекеева Кульзира Уахитовна493 Литвин П.Д.494 Айтуганова Бупежан495 Сейтенов Шаки Хажимович496 Енбаева Зоя Владимировна

497 Альмагамбетова Райхан Ускенбаевна498 Нургалиев Владимир Мукатович499 Иванов Семен Наумович500 Уразалин Жанак Абилгазинович

501 Иралина Зинап Абдибековна

502 Адаев Х. (Тлеубаева Ханифа Хабдра-шевна)

503 Сейтмухамбетов К.К.504 Арыстанбекова Сауле Мурзакановна

505 Суранова К.Б.506 Сарсенбаева Б.507 Сабыкова Калия508 Кирбятьева Мария Павловна509 Шмидт Галина Петровна

510 Макиенко Наталья Ильинична

511 Коршалова Венера Бахытжановна

512 Лаборешников Виктор Никитович513 Мулюкова Галина Ганияровна514 Кабачков Владимир Алексеевич515 Триллер Ольга Николаевна516 Криворучко Николай Семенович

ЛЬГОТНАЯ очередь