1-tayeb nia - ferdowsi university of mashhadprofdoc.um.ac.ir/articles/a/1014923.pdf · 5 ˝ &...

34
3 : ∗∗ ** . . ∗∗

Upload: nguyenduong

Post on 15-Oct-2018

212 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

����� ���� � � ���� ��� �� 3

������ ���� ������ ����

��� ����� ���� � ����� ���

����� ���� � ���� ����

�������� :� � ���� �� ���∗

������ ��∗∗**

�����

افته ي توسعه ي توسط كشورهايريبه طور چشمگ ري اخيها در دههيساز ياست خصوصيسن ي اي متعاقب اجرايها تيموفق. و اجرا شده استيريگيسعه پ در حال تويو كشورها

و ي متمركز و دولت كامالًي اقتصاديها ستمي سيافته، فروپاشي توسعه ياست در كشورهايس پول و يالملل نيل صندوق بي از قبيالملل ني بي اقتصاديها سازمانيها استين سيهمچن

اصالح ي اساسيها از برنامهيكيان است به عنوين سي موجب شده است تا ايبانك جهانبه طور در حال توسعه ي كشورها جهان و مخصوصاًي در اكثر كشورهايساختار اقتصاد

ي كشورهابيشتراست در ين سي ايج اجراياگر چه نتا. و اجرا شوديريگيپ يجد كامالًيساز يخصوص جينتا در حال توسعهيت همراه بوده، در كشورهايافته با موفقي توسعه

يز بودن اجرايآم تي در مورد موفقيادي موارد ابهامات زيو در برخاست نبوده مشخص

∗ ����� ����� ��� �� ����� ����� �� ∗∗ � �� ������� �������� ���� ����� ���� ��

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 4

1360 از اواخر دهه يساز يخصوص رانيدر ا. كشورها وجود دارد قبيل نياست در اين سيا ،ي توسعه اقتصاديها كشور قرار گرفت و در برنامهياندركاران اقتصاد دست مورد توجه

سازي حقيق ابتدا مباحث مربوط به خصوصي در اين ت. شديريگيپ كشور ي و فرهنگياجتماعده از يك مدل رشد، كارايي با استفا در ادامه بررسي ودولتي در ايران هاي شركت 1380 -1350هاي دولتي و خصوصي در دوره هاي انجام شده توسط بخش گذاري سرمايهوري نهايي سرمايه در قسمت، بهرهمعيار مورد استفاده براي كارايي در اين. دشو ميمقايسه

هاي گذاري كه چنانچه ثابت شود كارايي سرمايهدو بخش خصوصي و دولتي استهاي انجام شده توسط بخش گذاري شده توسط بخش خصوصي از كارايي سرمايه انجام

، از طريق سازي سياست خصوصياجراي توان نتيجه گرفت كه دولتي بيشتر است، مي تسريع رشد اقتصادي موجبهاي انجام شده در كل كشور گذاري سرمايهافزايش كارايي

ابتدا بايد با شناسايي موانع فعاليت كارامد بخش ، در غير اين صورت.شود در كشور ميهاي بخش گذاري هاي الزم جهت بهبود عملكرد و افزايش كارايي سرمايه خصوصي، زمينه

سازي و خصوصينسبت به شورهاي موفق، و با استفاده از تجربه ك،خصوصي را فراهمن پژوهش نشان نتايج اي.كردهاي اقتصادي دولت به بخش خصوصي اقدام واگذاري فعاليت

ري نهايي سرمايه در دو بخش دولتي و خصوصي از و بهره دوره مورد بررسي،دهد كه در مي است كه بدون آنبيانگرلحاظ آماري تفاوت معناداري با يكديگر نداشته، كه اين موضوع

گذاري بخش و رفع موانع سرمايههاي اقتصادي كشور در عرصهانجام اصالحات ساختاريبه بخش صادي دولت هاي اقت سازي و واگذاري فعاليت خصوصي، اجراي سياست خصوصي

غيردولتي، نتايج مورد انتظار از اجراي اين سياست را محقق نكرده و موجب تسريع رشد . شود ياقتصادي در كشور نم

�. �����

��� �� ��� � � ��� ���� ����� � ���� ������ �� ���� ��� ���!�� "!#!� $��% � ����&

'�(�)* �+ '&� ,�!- '(�� ������� �� .��!�� ����)� ���/�& '��� ���%� 0���� �� ���&

'�!(�� '&� ����- �1�2��� - �. (��- 0-��3� �� 3��- ,��4�&� � �����% $��5*� �������� �� �!��!� ,!6

'�(�)* �� '(�� ��6�1� '(��� $�% �� '�-��� $��5�*� � ����72� $�% 8!�4� - ������� ��

'�(�)* '%�9 �(�� ��:* �� '(�� ��!- ���&���; �������� �� ���(�� �� � ... �<=� �� ����- ��

��!�� >�?� @��!�A� ���& ��- )&!� B� �� ���!:% �� ��=9 �?2�.

����� ���� � � ���� ��� �� 5

��!�� '&��& ����� � ?3C D-�+� �% '�&� �; �� �%�� ����� E�<�A� F��62 �� ���&

'��6*!� G����2 � '�H� �������&� C�I� ���!�� ������ 5���; � �*��:�J ���!�:% �� ����&

)&!� ���� ������� ������& KL�:� M�(� - )&!� B� �� ���!:% �� �'&� ���2� M-����N �*��

� ��!:% <=� �: % ��!�� $A- E)# ���!�� ��)��� >�?� �� >��72� ���!: ��?�6* �����&

M��1� K���6� � ��2�!� $A- �!P=�2 D)&!� ���!�� $A- '�(�)* Q?33% �������� E<�A� ��

����& '�3�� �����& ����- - F!-�� KL�:� � ���RI... ���!�� '�&��& ����� G���2 �- ����&

1�2 SA:� M��% �!T'. �� ���� ��!�3U �- � ,�!�- V��W� ������ ������ �� ,��!= % �U!#!�

K���# ��!�� �� �� ��� �; �� ���& ��!9 '%�9 % '&� �; ���!- 0-��3� �� �% ���(�� ���

�� ,��4�&� '(�� ��!=U ����& ��3X= � ?3��=2 ���RI V��T �� '�(�� �% ��� ,Y���J � �� ���

�� >�� E<�A� �?3% '�12 ����& - ���R�I ����!�� $�A- Z�&!� ,?�9 8��+2� ��� ������%

����J ��� ���2 ���(�� $�A- ��- �1��6� �� �!�& [�1% ,5��P2� ��9�� M�(� - ��!�� $A- � ?

\*!� �� M=U �� ?��=2 . 0��� ��� '��(�)* �� �����1- �� '(�� ,���1I '(��� [��!� �������� ���

�� '�*�] �� �� �!9 �!�!� ,!6(�- �� :2 3��- ,��4�&� �!:% ������ ��! B��3% �- � � ��- '�(�� ��

'�(�)* �� ����1- ����& 3��� �� ����& � ��!�� $A- '�(�)* � ���RI ��?�7� ������ ����RI

�!9 .'%�9 �����2 ���^� �!_3� - � ��L&� `L62� �����J �� aJ @��?=U % ����� �� ��(�� ��

� '��H� �)��� �&�&� >��� � ��I?33%?�(!� �� '��= ��*��� ��b�% #�U B��3% � ��I?�33%

... '(��� [�!� �,?9 ��+�� ,?9 ������ ��U �� '(�� ,���1I � �#�U ��- '�(�� B���3% �- � ?2�

3�5 ���^� '�� \��T ��� �� ��&; �?�;�� 0-�3� [1% � 8�� '42 c��* '%��9 ���� ��� ���

@��?=U�U�- ,?9 ?2� �� ?2�!�2 ��!�� $A- ��D��U ?��=2 ?9� � '�(�)* �(�& ��-��� . �- ��!� �-

�&��2�� �� '%�9 ���<=U �� �!�!� ��� ��(�� � � �� �� ?2� ,���C K����# � ���� �:� ���- � M�

�!�!� KL�:�� & � �!�� '&�� ��& � ��RI�� � � :A- � (�)* �� �' �� �!�� $A- - '(�� �

�5*� >? �-� ���% $�� (�)* �' �� ������ � � � '%�9 � �� c��1I � �� �3 ��� �'�-��� �!�T �-

=&�� � ����� ��defg?�; �� ���� - .

\�67� ��� �� � ��!�� - F!-�� � ��� �?�-� '%��9 ����& ��&��- '�(�� �- ��1-�� ���

�� �!9 ����& �����% �?9� B?� h� �� ,��4�&� �- � ���RI $A- Z&!� ,?9 8�+2� �� �� � ��(��

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 6

,��� �� ��!��deigj dekg ��- � � ������ � �� ���� 1��6� ��!� ��� ���I . ,��4��&� ��!�� ����)�

,��- �'=1� ��� �� �����% ���- '&� ��(�� � ��!�� $A- �� �� ����& ����2 ��� �X2�3C %

����& �����% �!9 '-�l ���RI ����& �����% �� ��!�� $A- Z&!� ,?9 8�+2� �� ���R�I ���

�� �'&� ��:�- ��(�� $A- Z&!� ,?9 8�+2� ��!�� '&��& % '*�I +��2 ��!� [��!� ����&

�� �!:% �� ������� ?9� 0��1� �!9 . ,��- X2�3C ��� ��2 �� ���& � ��!�� $A- �� � ��(�� � �

�!��; \�T �!:% ������ �� �� ���; � �- 8!&�� �?�� ���4� �P� � ?9�- �9�?2 �� � �� ��3 ,���- ���

��2�� ���& � �(�� $A- �� � - � �� ��:,��- ��� ��2 �� ���& � �� �!�� $A-� �=2 �?�9�- � ��!��

��2� ���� G� & � �!�� '&�� ���&� % �� ��!�:� )�&!� � � �� �� ��*� ����� '�9�� ���_�2�. ���- �

�&��-�� ��2 - � G`!<W� �!�� � ��&� �!:% �� � �- � �&�39 �- ?�� ��3P3� � 02�!� � ����& � ��R�I�

�!�� $A-� ���- � 0*�� !:� � 02�!� �� �!�� $A- \� ��- �(�)* � �!�=2 8�?��� ?�����% ' ��- �

-� )��� >�?� ��� �!�� � ��&� !& - '%� � � P3�= � ��2; � ,�P�&� �- �� ���� E�<�A� ���

��!:%��!� ���& ������� K� L�� �� �!:% �� ?9 M=U ���� 5�2 .

�. �� �� �������

بحث حدود و ميزان دخالت دولت در اقتصاد از جمله مباحثي بوده كـه در مكاتـب مختلـف اقتصـادي

هـاي نظـران اقتصـادي در دوره اي از مباحـث صـاحب مورد بررسي و تحليل قرار گرفته و بخش عمده

ي و به اقتضاي زمان و با توجه به شـرايط اقتصـادي و اجتمـاع . مختلف را به خود اختصاص داده است

مقبـول و مـورد اسـتفاده در دوره زمـاني خاصـي هـا هسياسي كشورهاي مختلف، هركدام از اين نظري

مـيالدي، تفكـر غالـب و 1960هاي دهـه هاي پس از جنگ جهاني دوم تا اواخر سال در سال . اند بوده

هاي وفقيتسياست بيشتر دولتمردان مبني بر دخالت دولت در اقتصاد بود كه ناشي از تفكرات كينز و م

. استبعدي آن در عرصه اقتصاد

هاي جدي ايجـاد شـده در و بحران 1970هاي پس از دهه پس از بروز پديده ركود تورمي در سال

سسات دولتـي شـتاب ؤسازي واحدها و م كشورهاي مختلف دنيا، گرايش به سوي بازار آزاد و خصوصي

هـا، موجـب شـد تـا سياسـت رايشبيشتري به خود گرفت و دسـتاوردهاي مثبـت اقتصـادي ايـن گـ

����� ���� � � ���� ��� �� 7

1980هاي بعد از دهه سازي در سال هاي دولتي به بخش خصوصي سازي و واگذاري شركت خصوصي

، قضيه بنيادي اقتصاد رفاه نخستينمطابق .ميالدي در بيشتر كشورهاي جهان با سرعت پيگيري شود

،د و در سـاير مـوارد شو رتو مي اقتصاد آزاد تنها تحت يكسري شرايط خاص منجر به برقراري كارايي پا

دخالت دولت براي برقراري تعادل در بازارها ضروري است، زيرا در اين موارد بازار بـا شكسـت مواجـه

ده و پـس از بررسـي آنهـا، نقـش شـ بيان 1طور خالصه موارد شكست بازار ه در اين قسمت ب .دشو مي

.دوش ميدولت براي برقراري تعادل، آشكارتر

دهند كـه شـرط بازارها تحت شرايطي كارايي پارتو را نتيجه مي .ايجاد رقابت شكست در .2-1

در دنياي واقعي با بازارهايي كه شرايط رقابـت كامـل در آنهـا برقـرار باشـد، . رقابت كامل برقرار باشد

صورت انحصاري، انحصـار ه بسياري از بازارهاي بزرگ داخلي و يا خارجي ب . شويم ندرت مواجه مي ه ب

كنند و حتي بازارهايي مثل بازار محصوالت كشـاورزي كـه به و يا رقابت انحصاري فعاليت مي چندجان

مـواردي همچـون . طور كامل با شرايط اين بازار تطـابق ندارنـد ه نزديك به رقابت كامل هستند نيز ب

عـات اطال،هاي فزاينده نسبت به مقياس مواجه است ه با بازدهايجاد انحصار طبيعي كه در آن يك بنگا

كنند و بنـابراين بازارهـا در همگي رقابت را در بازار محدود مي ... ن، و اناقص، حق امتياز براي مخترع

.شوند شرط برقراري كارايي پارتو است، با شكست مواجه مينخستينايجاد شرايط رقابت كامل كه

يـا بـه ،شوند نمي برخي از كاالها هستند كه يا توسط سيستم بازار عرضه 2.كاالهاي عمومي . 2-2

ناميـده 3گونـه كاالهـا و خـدمات كـه كاالهـاي عمـومي محـض اين. شوند مقادير ناكافي عرضه مي

اي ندارنـد ند، هزينه ك براي يك فرد اضافي كه از آنها استفاده مي ،اول آنكه . شوند، دو خاصيت دارند مي

ـ و چـه بسـا بسيار مشكل ،، و دوم آنكه )هزينه نهايي آنها صفر است ( رممكن اسـت كـه افـراد را از غي

سيستم بازار عمدتاً يـا يـك كـاالي عمـومي را عرضـه . نيمكاستفاده يك كاالي عمومي محض منع

اين واقعيت كه بخش خصوصـي . اش از اين كاال يا خدمت به مقدار كم است يا ميزان عرضه ،كند نمي

گيرد، منطقـي را بـراي را در نظر مي در توليد اين كاالها و خدمات عمدتاً منافع خود و نه منافع جامعه

.هاي مختلف جامعه پديد آورده است هاي دولت در عرصه بسياري از فعاليت

1. Market Failure 2. Public Goods 3. Pure Public Goods

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 8

در بسياري از مواقع فعاليت يك فرد يا يك بنگاه بر روي سـاير افـراد و 1.پيامدهاي خارجي .2-3

هـا هـايي را بـر سـاير بنگـاه ر اثر فعاليت خـود، هزينـه بكه يك بنگاه هنگامي. ها تأثيرگذار است بنگاه

ـ هنگـامي كـه ، و يا بـرعكس ) آلودگي هوا مثالً( كند تحميل نموده ولي زيان آنها را جبران نمي ر اثـر ب

ولي در ازاي اين منفعت به بنگاهي كه به آنها ايـن نفـع را ،ها منتفع شده فعاليت يك بنگاه، ساير بنگاه

وقت پيامدهاي خـارجي هر. شود ي خارجي مطرح مي موضوع پيامدها ؛دهند رسانده پرداختي انجام نمي

در اين شرايط دولت بـا . ، كارامد نخواهد بود منابع از بازار مثبت و يا منفي وجود داشته باشند، تخصيص

تا حد امكـان پيامـدهاي خـارجي )هاي ناشي از ايجاد پيامدهاي منفي هزينه براي جبران (وضع ماليات

توليـد كننـدگان ) پيامـدهاي خـارجي مثبـت بـراي جبـران (ي يارانه دهد و با اعطا ميمنفي را كاهش

.كند پيامدهاي خارجي مثبت را تشويق مي

شوند كه هزينه توليد آنهـا از كاالها و خدماتي توليد مي ،در بازارهاي كامل .بازارهاي ناقص .2-4

رغـم بـه كاالها و خـدمات برخي از . مقداري كه استفاده كنندگان مايلند بابت آنها بپردازند، كمتر باشد

اين ،، بيشتر از هزينه آنهاست )قيمت كاال (آنكه مقداري كه افراد مايلند بابت آن كاال يا خدمت بپردازند

بخـش . ناقص مربوط اسـت اين مورد به بازارهاي. شود كاال يا خدمت توسط بخش خصوصي ارائه نمي

و يا اعطـاي وام، خيلـي )يمه كشاورزي بالًمث( از قبيل انجام خدمات بيمه يامور براي اً عمدت خصوصي

. كند ها فراهم مي و اين ضعف، منطقي را براي دخالت دولت در اين زمينه نمايند مي ضعيف عمل

اقتصادي بـودن ،ها هستند كه با گذشت زمان برخي از فعاليت . و عدم اطمينان خطركردن .2-5

گـذاران زيادي از جانب سرمايه خطر كردن ول گذاري در آنها مستلزم قب د و سرمايه شو آنها مشخص مي

در ايـن مـوارد دولـت بـا . نـدارد تمايلي گذاري در اين امور هاست كه معموالً بخش خصوصي به سرماي

. گيرد برداري اين واحدها را برعهده مي هاي ساخت، تأسيس و بهره دخالت در اقتصاد، هزينه

نـواقص و اخير با توجه به كمبودها، هاي طي قرن ،هاي اقتصادي مداخله دولت در فعاليت ،بنابراين

توانند ضمن رفع نواقص مكانيسم بازار ها با اين فرض كه مي گردد و دولت هاي مذكور توجيه مي پديده

و نيازهـاي ،هاي اقتصادي، تخصيص بهينه منابع حـداكثر رفـاه را ايجـاد و ايجاد امكانات و زيرساخت

در نتيجـه . دنـد كرهاي اقتصادي شـده و شـروع بـه فعاليـت وارد عرصه اساسي جامعه را مرتفع كنند،

1. Externalities

����� ���� � � ���� ��� �� 9

و ند با سرعت تأسيس شد ،ويژه كشورهاي جهان سوم ه سسات دولتي در اكثر كشورها و ب ؤواحدها و م

بـه ايـن . رقم قابل توجهي از توليد ناخالص ملي و تشكيل سرمايه ثابت را بـه خـود اختصـاص دادنـد

مـيالدي 1960 و 1950، 1940، 1930هـاي كـردن كـه در دهـه ر دولتي موج گسترده و فراگي ،ترتيب

.دكر حفظ 1970شروع شده بود، پوشش خود را تا اواخر دهه

ـ دولت بـه دال توان گفت كه ميطور كلي ه ب ـ در فعال ياسـ ي و س ياجتمـاع ،يل اقتصـاد ي يهـا تي

گسـترده دولـت در امـور ز در نظر داشـت كـه دخالـت ين موضوع را ن يد ا ي حضور دارد، اما با ياقتصاد

استفاده نـامطلوب و غيرمجـاز از انحصـارگرايي، ايجـاد از جمله ي نامطلوب يامدهاي پ يكسري ياقتصاد

را بـه ي اقتصاد يها يريگ ميهاي سياسي در تصم هاي كاري و دخالت بوروكراسي عظيم، فقدان انگيزه

.شود ياد مي 1 موارد شكست دولت بهآنها ازهمراه دارد كه

هاي دولتي در ايران رسي وضعيت شركت بر.3

فعاليت آنها در نظام اقتصـادي كشـور بـه ةهاي دولتي و دامن تعداد شركت 1360 و 1350طي دو دهه

و 1350 افزايش درآمدهاي نفتـي در نيمـه اول دهـه ،ترين داليل آن سرعت افزايش يافت كه از مهم

1350هاي آخر دهـه هاي اقتصادي در سال پيروزي انقالب اسالمي و حضور مستقيم دولت در فعاليت

هـا پس از پيروزي انقالب اسالمي، به لحاظ تغيير مالكيت بسياري از شركت . است 1360و اوايل دهه

هـاي هاي خصوصي و غيردولتي فعال بودند، حجم فعاليت و عمليات شركت كه تا قبل از آن در بخش

هـا بـيش از بنـدي ل حاضر براسـاس برخـي طبقـه اي كه در حا دولتي به شدت افزايش يافت، به گونه

گـذاري ه شركت دولتي و بخش عمومي در كشور فعاليت دارند كه يا از محل سرماي هزار و دويست دو

انـد سسات دولتـي ايجـاد شـده ؤها و م هاي دولتي و ديگر شركت واسطه سازمان ه مستقيم دولت و يا ب

هـا و نهادهـاي بخـش عمـومي و وشش سـازمان و يا به نحوي تحت پ ) هاي نسل دوم به بعد شركت(

.دولتي قرار دارند

ضـرورت :هاي دولتي عمدتاً به دليـل الزامـاتي از قبيـل هاي دولت و گسترش شركت رشد فعاليت

هـا و كنتـرل عرضـه كاالهـاي مصـرفي، حمايـت از مـت تأمين نيازهـاي اساسـي جامعـه، تثبيـت قي

1. Government Failure

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 10

ت از محصوالت داخلي در مقابـل رقابـت خـارجي از كنندگان و همچنين حماي دكنندگان و مصرف تولي

گـذاري در بسـياري از امـور توليـدي و خـدماتي طريق ملي كردن بسياري از صنايع كشور و سـرمايه

هـاي اقشـار كه فعاليـت يافت دامنه مداخالت دولت در اقتصاد ايران تا حدي افزايش . صورت پذيرفت

الزم به ذكر است كه كنترل بـر عرضـه و . ر گرفت مردم تحت حمايت، كنترل و حتي دستور دولت قرا

فروش نفت خام از جانب دولت و كسب منابع درآمدي آسان از اين طريق، در روند افزايش مـداخالت

دهـد نشان مـي 2طالعات انجام شدهم 1.دولت در عرصه اقتصادي كشور، تأثير قابل توجهي داشته است

هـاي هاي دولتي است و در طول سال بودجه شركت درصد بودجه كل كشور مربوط به 50بيش از كه

درصد در سـال 9/58 به 1368 درصد در سال 6/46 و از رفته اين سهم رو به افزايش 1380 تا 1368

هاي دولتـي در مجمـوع هاي شركت ها و پرداخت حجم دريافت ،به عبارت ديگر . بالغ شده است 1380

اند تأثيرات مهمي بر گردش نقدينگي و گردش منابع تو هاي بودجه كل كشور كه مي دريافت و پرداخت

درصد از بودجـه سـاالنه كـل كشـور را 59صورتي است كه نزديك به ه مالي در جامعه داشته باشد، ب

هـاي دولتـي در كـل توان به شاخص مهم سهم بدهي شركت مي بارههمچنين در اين . شود شامل مي

افـزايش 1380-1368هـاي اين نسبت در طول سال .بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي اشاره نمود

درصد در سـال 9/7هاي دولتي به سيستم بانكي از ، چنانكه سهم بدهي شركتداشتهاي قابل مالحظه

.. افزايش يافته است1379 درصد در سال 3/45 به 1368

هـا شركت و با توجه به تأثير بسزاي اين ،هاي دولتي در ايران پس از ايجاد و شروع فعاليت شركت

بر متغيرهاي مختلف اقتصادي كشور، تجربه چندين ساله فعاليت و عملكـرد آنهـا نشـان داد كـه ايـن

ها به دليل مشكالت مختلف دروني و بيروني، توانايي تحقق اهداف پيش بيني شده ايجاد آنهـا شركت

مشكالت عمده دولـت قدر عملكرد ضعيفي از خود نشان دادند كه يكي از را نداشته و برخي از آنها آن

.ها بود هاي پس از پيروزي انقالب اسالمي جبران زيان ناشي از عملكرد اين شركت در طول سال

:هاي دولتي در ايران عبارتند از ترين داليل عملكرد نامطلوب و عدم موفقيت شركت عمده

:عوامل درونزا شامل. 3-1

؛كارامدجرب و ي مي نبود مديران اجرا وهاي دولتي مديريت شركت) الف

.53 ص ).1376. (ابراهيم رزاقي. 1 .)1376. ( وزارت امور اقتصادي و دارايي.2

����� ���� � � ���� ��� �� 11

.هاي دولتي ها و قوانين مالي دولت و بوروكراسي عظيم دستگاه عدم شفافيت سياست )ب

:عوامل برونزا شامل. 3-2

؛دكرهاي زيادي بر دولت تحميل دوران بعد از انقالب و جنگ تحميلي كه هزينه مشكالت) الف

.ريزي بلندمدت مههاي رفاهي كوتاه مدت و ميان مدت به جاي برنا تعقيب سياست) ب

هاي سنگيني كـه فعاليـت هاي دولتي در ايران و هزينه با توجه به عملكرد ضعيف برخي از شركت

هاي دولتي و واگذاري بخشـي نمود، برنامه خصوصي سازي شركت ها براي دولت ايجاد مي اين شركت

.ن قرار گرفتهاي دولت به بخش خصوصي، مورد توجه مسئوال و مسئوليتاموراز

خصوصي سازي .4

، سـازي خصوصـي ": سازي به اين صورت تعريف شده اسـت خصوصي "پالگريو"در فرهنگ اقتصادي

هاي اقتصادي با هدف ايجاد شرايط سياست اقتصادي جهت تعادل بخشيدن ميان دولت و ديگر بخش

1."رقابت كامل و حصول بيشتر كارايي اقتصادي و اجتماعي است

هـا و واحـدهاي ن فضاي رقابت و ايجاد نظام حاكم بـر بـازار، بنگـاه سازي با فراهم كرد خصوصي

تـدابير در مـورد . نمايد تا عملكرد كاراتري نسبت به بخش عمومي داشـته باشـند خصوصي را وادار مي

متوسط درآمد سـرانه و الگـوي توزيـع درآمـد در كشـور، وضـعيت :سازي به عواملي از قبيل خصوصي

يي بخـش خصوصـي در اقتصـاد، وضـعيت كسـري بودجـه داخلـي و توسعه صـنعتي، ماهيـت و كـارا

هاي خارجي، موقعيت جغرافيـايي كشـور و انـدازه بـازار داخلـي و شـرايط سياسـي، اقتصـادي و بدهي

1980 پـس از دهـه هـاي توان در سـال سازي را مي موج جديد خصوصي .اجتماعي كشور بستگي دارد

براثر ملي كردن برخي صـنايع توسـط بعضـي كشـورها، هاي قبل از اين دوران، در سال . دكرمشاهده

هاي وابسته به آن رشد زيادي كـرده بـود و بخش دولتي و شركت ... وقايع پس از جنگ جهاني دوم و

ناكارامـدي . هـا و يـا جبـران ضـرر آنهـا بـود ها مـديريت ايـن شـركت يكي از مشكالت عمده دولت

باعث شد نيز و گشته بازگشت به مكانيسم بازار هاي دولتي موجب تغيير نگرش سياستمداران و شركت

. اي اجرا شود ميالدي به طور گسترده1980 و 1970هاي سازي در دهه سياست خصوصي

1. Peter, Newman. (1998), Vol. 3, p 122.

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 12

سازي را در برخي كشورها تقويت از عوامل ديگري كه روند گرايش به سوي نظام بازار و خصوصي

امـروزه واگـذاري واحـدها و . اسـت ي پـول الملل هاي بانك جهاني و صندوق بين ده، تغيير استراتژي كر

سسات اقتصادي دولتي به بخش خصوصي به عنوان نظر اصلي كارشناسان بانك جهاني و صـندوق ؤم

كـه اعطـاي امتيـازات و تسـهيالت مـالي خـود را بـه بسـياري از اي گونهبه ،باشد يمالمللي پول بين

تحـوالت اروپـاي .انـد ي سازي نمـوده منوط به اجراي سياست آزادسازي اقتصادي و خصوص كشورها،

ريزي متمركز دولتي در كشورهاي سوسياليسـتي و چـرخش آنهـا بـه شرقي و شكست الگوهاي برنامه

اي سازي در كشورهاي مختلف جهان نقش عمده سوي مكانيسم بازار آزاد نيز در تسريع روند خصوصي

د كـر متفاوت از كشورها مشـاهده توان در سه گروه سازي را مي اجراي سياست خصوصي 1.داشته است

. كه شامل كشورهاي صنعتي و پيشرفته، كشورهاي با اقتصاد متمركز و كشورهاي جهـان سـوم اسـت

سازي بـا پيامـدهاي ساختار اقتصادي و سياسي هر يك از اين كشورها موجب شد تا سياست خصوصي

حركـت بـه سـوي اقتصـادي هدف از اجراي اين سياست در اين كشورها، عمدتاً .مختلفي همراه باشد

ـ . كاراتر بوده است بـودن سـاختارهاي اقتصـادي، دليـل دارا ه در كشورهاي پيشرفته و صنعتي عمدتاً ب

هاي چشمگيري همراه بود و عـالوه سياسي، اجتماعي و فرهنگي مناسب، غالباً اين سياست با موفقيت

كشـورهاي . دكرنها را نيز تقويت بر توانايي در حل مشكالت اقتصادي اين كشورها، قدرت اقتصادي آ

درحال توسعه آن زمان نيز با بازسازي سريع سـاختارهاي اقتصـادي و اجتمـاعي خـود توانسـتند طـي

ي بسترهاي مناسب براي موفقيت اين سياست را آمـاده نمـوده و از ايـن طريـق بـه نحـو ،ساليان بعد

وم، نهادهـاي اجتمـاعي عمـدتاً در كشورهاي جهـان سـ . چشمگير در اين زمينه پيشرفت داشته باشند

ضعيف بوده و به داليل گوناگون مديريتي، ساختاري و مشكالت مربوط به نظام سياسي اين كشـورها،

امروزه نيز بسياري از كشـورهاي 2.سازي در اين كشورها با ترديد همراه بود موفقيت سياست خصوصي

بسـيار، طرفـداران وجـود ياست بـا و اين س كنند پيگيري مي سازي را جهان اجراي سياست خصوصي

طور ه ب .دشو هاي اصالحات اقتصادي در كشورهاي مختلف دنيا محسوب مي ترين سياست يكي از مهم

:از ترين اهداف خصوصي سازي در كشورهاي مختلف جهان عبارتند كلي مهم

.49 ص ).1382( .اكبركميجاني. 1

2. George R. G. Clark and Robert Coll. (1997).

����� ���� � � ���� ��� �� 13

.زايش رقابت و بهبود كارايي در مديريت و عمليات واحـدهاي اقتصـادي اف) الف

ترش رقابت، افزايش كارايي است و اهميت رقابت تا آنجا است كه فقدان نيروهاي رقابتي هدف از گس

افزايش كارايي در اقتصاد .آيد ترين عامل ضعف سيستم دولتي به شمار مي هاي دولتي، اساسي در بنگاه

"تغييـر مالكيـت " و "گسـترش رقابـت "ترين آنهـا متحت تأثير عوامل متعددي است كه از جمله مه

ـ و فراهم ،توان گفت كه انتقال مالكيت شرط الزم مي. تاس شـرط كـافي بـراي ، رقابـت ةنمودن زمين

.سازي موفق بوده است اجراي سياست خصوصي

هـا بـا اي كه دولت يكي از مشكالت عمده. بدهي مالي و كسري بودجه دولت كاهش) ب

هاي هي و كسري بودجه شركت دليل زياند ه كسري بودجه دولت است كه عمدتاً ب ةلئآن مواجهند، مس

هـاي هايي كـه در حجـم وسـيعي از فعاليـت يكي از مشكالت اساسي دولت . پيوندد وقوع مي ه دولتي ب

هاي ناشي از پرداخت زيـان واحـدهاي دولتـي كنند، تأمين منابع مالي كسر بودجه اقتصادي مداخله مي

هاي ضـررده ق انتقال شركت سازي، كاهش كسري بودجه دولت از طري يكي از اهداف خصوصي . است

هـاي دولتـي در اين حالت به دليل عـدم پرداخـت يارانـه بـه شـركت . دولتي به بخش خصوصي است

هاي دولتي به عنـوان يـك منبـع درآمـد بـراي كسري بودجه كم شده و از طرف ديگر فروش شركت

1.تواند كسري بودجه دولتي را به ميزان بيشتري كاهش دهد دولت مي

فرايند خصوصي سازي با روش واگـذاري سـهام، مالكيـت سـهام را .زار سرمايه عه با توس )ج

اندازهاي بخـش خصوصـي، حجـم سـرمايه و مشـاركت آوري نقدينگي و پس گسترده كرده و با جمع

در نتيجه گسترش مالكيت سهام، ميزان معـامالت در بـازار . يابد عمومي در امور اقتصادي گسترش مي

.آيند وجود ميه هادهاي مالي جديد و متنوعي بسرمايه افزايش يافته و ن

هاي دولتي فقط محدود به محـيط فعاليـت و عدم كارايي شركت .عديل و مقررات زدايي ت) د

پذيري و پويـايي ترين عواملي است كه انعطاف مقررات دست و پاگير يكي از مهم . فقدان انگيزه نيست

ن و نخسـتي زدايـي ، و بـه تبـع آن مقـررات سـازي خصوصي. گيرد هاي اقتصادي دولتي مي را از فعاليت

توان در مقررات محدودكننده را مي . ترين قدم در جهت فراهم آوردن شرايط و فضاي رقابتي است مهم

... و دولتمصوبات ، يتجار قوانين گمركي، ، مقرراتي نظير گروه اول . بندي كرد سه گروه عمده تقسيم

.202 ص).1373( .محمود متوسلي. 1

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 14

هـايي آورد و يـا موجـب رانـت ميوجود ه هايي ب دولتي محدوديت هاي اقتصادي است كه براي فعاليت

مقـررات انعطـاف ناپـذيري كـه در حـوزه عمـل مـديران گـروه دوم . شوند هايي از افراد مي براي گروه

مقـررات مربـوط بـه واحـدهاي گروه سوم . گيرد هاي دولتي است و استقالل عمل را از آنها مي شركت

زدايي در اين موارد به مفهوم مقررات .كنند اي عمومي را عرضه مي انحصاري است كه خدمات و كااله

اگرچـه .سـازي حـداكثر كنـد كننـدگان را پـس از خصوصـي برقراري مقرراتي است كه منافع مصرف

بـا افتـه، بـا تـدارك مقـدمات الزم ي توسـعه يسازي سياستي بوده كه در بسياري از كشورها خصوصي

ن نكته را در نظر داشت كه چنانچه شروط و پيش نيازهاي الزم براي موفقيت همراه بوده است، بايد اي

.تواند آثار نامطلوبي بر اقتصاد كشـور برجـاي گـذارد سازي مي ن فراهم نباشد، تصميم براي خصوصي آ

قرار گرفتن انحصارهاي خصوصي به جاي انحصارات دولتي، كاهش رضايت سياسـي در بـين مـردم و

براي حداكثر كردن درآمد به هر قيمت ممكن بدون توجه به پيامـدهاي شتر و تصميم ياعمال تبعيض ب

كه بيشـتر است سازي برخي پيامدهاي نامطلوب خصوصي ه توسط بخش خصوصي، ئلخارجي اين مس

سـازي بايـد در كنـار سـاير خصوصـي ،ني بنـابرا 1.هسـتند كشورهاي كمتر توسعه يافته با آنها مواجـه

بـه عنـوان بخشـي از برنامـه وسـيع رد و يـ گيم و متناسب صـورت اصالحات اقتصادي، با آهنگي مال

اصـالح نظـام پـولي و مـالي، حقـوقي، توليـدي، . دوهاي تعديل ساختاري اقتصاد محسوب ش سياست

.بايد همزمان با خصوصي سازي صورت گيرد... گذاري و سرمايه

2: عبارتند ازي به طور كل خصوصي سازيي اجرايش روي پموانع

عـدم همـاهنگي ،عدم همراهي برخي سياستمداران با سياست خصوصي سـازي .ياسيموانع س .1

. هستندتبعات سياسي خصوصي سازي از موانع اصلي خصوصي سازين و مسئوال

را بـراي خصوصـي سـازي در ي يكسري موانع ،يك كشور ن يقوان در برخي موارد، .موانع قانوني .2

.نمايد ها ايجاد مي برخي از فعاليت

... خريد و فروش شركت و،هاي انجام خصوصي سازي، قيمت گذاري هزينه. ع اقتصاديموان .3

د، بايد با شناخت عميق موانع آن، شوآميز طرح و پياده موفقيت يسازي به شكل براي آنكه خصوصي

.حداكثر تالش را براي رفع اين موانع و بسترسازي فعاليت بخش خصوصي به انجام رساند

1. www.privatization.org

.320 ص ).1382( .اكبركميجاني. 2

����� ���� � � ���� ��� �� 15

ايرانخصوصي سازي در. 5

اي در امـور اقتصـادي داشـته در حال توسعه، دولت دخالـت گسـترده در ايران همانند ساير كشورهاي

اي است كـه بـه سـختي به گونه ران،ي چون ا ييكشورها كه ساختار اقتصادي كرد ذكر بايدالبته . است

در زمان وقـوع قبل از انقالب اسالمي و همچنين .توان حضور دولت در عرصه اقتصاد را نفي نمود مي

هاي مختلفي از جمله توليد و توزيع كاال و خـدمات، جنگ تحميلي، دولت با دخالت و شركت در زمينه

گـذاري كاالهـا و منـابع ارزي از طريـق بودجـه، قيمـت هاي خدماتي و مستغالتي، تخصيص فعاليت

، معادن، هواپيمايي، ها خدمات، تعيين الگوي مصرف، كنترل تجارت خارجي، كنترل صنايع، بيمه، بانك

در كنـار ايـن . بوروكراسي عظيمي را ايجاد نموده بود ... كشتيراني، پست و تلگراف و تلفن، راه آهن و

هاي مختلفي از جمله بنياد مستضعفان و جانبازان، آستان قدس دستگاه عظيم دولت، بنيادها و سازمان

ش از چندهزار شركت بزرگ توليدي و خـدماتي با بي ... رضوي، بنياد شهيد، كميته امداد امام خميني و

در چنين شـرايطي . گرفتند برعهدههاي اقتصادي را فعاليت زكه در اختيار خود داشتند، بخش عظيمي ا

براي بخش خصوصي كه از مزاياي نهادهاي مزبور و بخـش دولتـي برخـوردار نيسـت، امكـان عمـل

طور رسـمي ه در ايران ب 1.يابد ري و توليد كاهش مي گذا و در آنها انگيزه سرمايه رداي وجود ندا گسترده

. آغاز شـد 1368ساله اقتصادي، در سال سازي به عنوان بخشي از نخستين برنامه پنج برنامه خصوصي

اين طرح بخشي از برنامه كلي دولت در زمينه آزادسازي و منطقي نمـودن محـيط اقتصـادي ،در واقع

سسـه ؤ بخش خصوصي كشور، فروش و واگـذاري صـدها م پس از جنگ بود و به منظور تجديد حيات

هـا فعاليـت بـا گذشـت سـال .دشبيني هاي پيش از انقالب اسالمي پيش در سال شده ملي يا مصادره

سـازي در كشـور، هـاي خصوصـي مدي اغلب آنها، هدف اصلي برنامه اهاي دولتي و اثبات ناكار شركت

دولـت و افـزايش نقـش بخـش خصوصـي در افزايش كارايي در مديريت منابع كشور، كاهش نقـش

در يسـاز ي خصوصـ يهـا در برنامه ن نكتة قابل توجه نخستي. و تعميق بازار سرمايه بود ،اقتصاد كشور

هـاي توسـعه بـا مبـاني نظـري شده در قـوانين برنامـه عدم انطباق كامل بين تصميمات اتخاذ ،رانيا

تجربيـات نيزسازي و يات حاكم بر خصوصي ادببراساس در حالي كه ، مثالرايب .سازي است خصوصي

نفـع در اجـراي هـاي ذي سازي بايـد مسـتقل از نهادهـا و گـروه مديريت امر خصوصي ،ديگر كشورها

.)1378( . وزارت امور اقتصاد و دارايي.1

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 16

از متشـكل هاي دولتـي و بخـش عمـومي مديريت امر واگذاري سهام دولت در شركت ؛واگذاري باشد

هاي واگذاركننده سهام در تركيب نهـاد حضور دستگاه . استهاي مهم واگذاركننده سهام برخي دستگاه

ها اتخاذ ها متأثر از منافع برخي دستگاه شود تا تصميمات و دستورالعمل سبب مي ،واگذاريمديريت امر

هاي واگذاركننـده وجود دستگاه .سازي است د و نتيجه اين امر كندشدن سياست خصوصي وو تدوين ش

هـاي فـروش شـركت ،ي موجب شد تا كسب درآمد ساز سهام در تركيب كميته مربوط به امر خصوصي

1.يابدسازي تجلي به عنوان اهداف واقعي اجراي سياست خصوصي... هاي خاص و خاص به گروه

و مؤسسات انتفـاعي وابسـته بـه يهاي دولت بررسي مختصر بودجه شركت ،عالوه بر موارد مذكور

بيانگر عدم اجراي ،ي مختلف اقتصاد يها ها در عرصه ن شركت ي ا يها يگذار هين سرما ي و همچن دولت

هـا و بانـك ،هـاي دولتـي كـه بودجـه شـركت در حالي . سازي در كشور است واقعي سياست خصوصي

هاي اخيـر بـه خـود درصد بودجه كل كشور را طي سال 50مؤسسات انتفاعي وابسته به دولت بيش از

به عنوان يكي از محورهاي هاي دولت در اقتصاد اختصاص داده است و كاهش حجم تصدي و دخالت

،سازي قاعده با اجراي سياست خصوصي بر طبق ،سازي در كشور مطرح گرديده است كليدي خصوصي

،باشد ها و مؤسسات انتفاعي وابسته به دولت مي بانك ،هاي دولتي انتظار بر كاهش سهم بودجه شركت

9/58 به 1368 درصد در سال 4/46هاي دولتي از كل بودجه كشور از كه سهم بودجه شركت در حالي

يهـا عرصـه در ي دولتـ يهـا شركت يگذار هي در ضمن سرما . افزايش يافته است 1380درصد در سال

ـ ليم 166841 داشته و به عنـوان نمونـه از رقـم يا ندهير رشد فزا ي اخ يها سال در يمختلف اقتصاد ارد ي

كـه مبـين )درصد رشد 7/24( ده است ي رس 1382ال در سال يارد ر يليم 207011 به 1381ال در سال ير

.ها به بخش خصوصي است هاي خود و واگذاري اين شركت عدم توفيق دولت در كاهش هزينه

هـاي دولتـي پـس از واگـذاري آنهـا بـه بخـش كننده بر عملكـرد شـركت فقدان نهادهاي نظارت

هـا و شـاخص غيردولتي به منظور حصول اطمينان از فعاليت آنها بر طبق اصول اقتصادي و نيز فقدان

قبل و پس از واگذاري آنها به بخش غيردولتي از ديگر مشـكالتي ها شركتمعيارهاي ارزيابي عملكرد

سازي در ايران با آن مواجه بوده و اتخاذ تدابيري به منظور رفع مشـكالت ناشـي از بوده كه خصوصي

.موارد ذكر شده ضروري است

� .������� �� .)� �� .(� ���.

����� ���� � � ���� ��� �� 17

سازي و تأثير آن بر رشد اقتصادي خصوصي.6

حالي كه برتري نظام مبتني بر بازار تحـت شـرايط معـين و مشـخص نظـري و تجربـي در اغلـب در

است، از نظر آماري در كشورهاي در حال توسعه ايـن ارتبـاط شدهأييد تاقتصادهاي پيشرفته به خوبي

طور كامل شناخته شده نيست و طرفداران و حمايت كننـدگان راهكارهـاي تعـديل براسـاس ه هنوز ب

المللي پول و بانك جهاني، به تجربيات كشورهايي مانند كـره جنـوبي و ديگـر مانند صندوق بين بازار،

1.نمايند كشورهاي تركيه و شيلي استناد مي هاي اخير كشورهاي تازه صنعتي شده و همچنين پيشرفت

كـارايي سـازي بـر رشـد اقتصـادي، ابتـدا به منظور ارزيابي تـأثير خصوصـي در اين بخش از تحقيق،

و تأثير عملكـرد ،هاي دولتي و خصوصي با يكديگر مقايسه هاي انجام شده توسط بخش گذاري سرمايه

. شود ميها بر روي رشد اقتصادي كشور، بررسي هر يك از اين بخش

� .���� ��� ��� ��

��� ��� �� ��� � ���� ��� ���� ��� �� � �� � ��� ���� �� �� ����� �� �� �! ��" #$%�

��� ��&�'( ��)*� * �� �'�+� �� �,�-� .���� � ��"� �/)�! 0�! 1 �2��&

)4( ( )ttttt ZLKFAY ,,.=

.6 �� �� 17 � Y 1�'�+� �� 8� �-+�* ��'9� :�-� A :�-��*�, 1�/)�! 8� � L 8�� :��-�

1�� �*�/% K* ���� ���;�� <�=$� :�-� Z �� 7 � �>���? �� :�-��*��� ��'�+� �"�

7"��� �����( �/@A!. t � �/�� C/% D>��� ��7 �.

.���=% ���* �� 17� � ��/)�! E�/�� �� 7��% 7�@ �F� ����� �� �/)�! 0�! ��� ��tP ���-�

�� 1��G� 8� 7/-=; � �� ��/H�� F� I��� �%�� ����� .��! � �� 9� ��F 2��&�J�:

�L �M%t

tt

t

tt

t

tt

t

tt P

Yy

P

Ll

P

Kk

P

Zz ==== ,,, ��)�-� �/,��N O/���! � 1�"� )4 ( ���tP

7"�� O/���(:

)P( ( )ttttt zklfAy ,,.=

�.���� ���� ) .��� .(������ ������� ���� . ����� !".

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 18

�%�� ����� 0+�* �� �/(� 0�!GDP 17�/-=; ��� ��� �*��/% 7��% 1���� �%�� ����� � ��

� �%�� � 8���? �Q * �"� �� �@�*�,�� ��!�� �/)�! � �F .

�)�-� �/,�N F� 8�� 8/�%����� ��,�� �)P (7"�� O/���(:

)R( tt

ttt

ttt

ttt dzz

fAdk

k

fAdl

l

fAdAfdy .......

∂∂+

∂∂+

∂∂+=

)�(

�)�-�)S ( �)�-� �� �%�� ����� ����T�; F�)R ( 7 � �" 8&U . �)�-� �/,�N O/��! � �U

)S ( ��ty7"�� O/���( :

tt

t

t

t

tt

t

t

t

tt

t

t

tt

tt

t

yp

dZ

z

Af

yp

dK

k

Af

yp

dL

l

AfdA

y

f

y

dy

..

.

..

.

..

..

∂∂

+∂

∂+

∂∂

+=

)V ( t

t

tt

t

t

t

tt

t

t

t

tt

t

t

t

p

dp

yp

Z

z

Af

yp

K

k

Af

yp

L

l

Af ×

∂∂+

∂∂+

∂∂−

..

.

..

.

..

.

�� $%6 F�f

yA t

t = * ��� ttt Yyp =. �)�-� �� 17 � )V (7"�� O/���(:

−∂∂

+∂∂

+∂∂

+=t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

y

z

Z

dZ

z

y

y

l

L

dL

l

y

Y

dK

k

y

A

dA

y

dy.....

)�( t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

p

dp

Y

Z

z

y

Y

L

l

y

Y

K

k

y ×

∂∂+

∂∂+

∂∂

...

�� �U �� O/%�� t

tt y

dyy =0 �"� :�-� GDP 1�%��

t

tt

A

dAA =0 �"� :�-� �*�, 1�

t

tt y

dkI =

���� 7��% :�-� �� ����� GDP �t

tt p

dpP =0 17�/-=; �"� W�% :�-�

t

t

Y

ZZ = 7���% :��-�

! ���/H��A 8� �� O/��! �"� �� �����/@GDP 7��% .=� ��-� �� 7 � t

t

y

z 7� �. ��� *X�?

�M%�L ���

∂∂

+

∂∂

+

∂∂

+=t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

tt p

dp

p

Z

p

dZ

z

Af

p

dp

p

K

p

dK

k

Af

p

dp

p

L

p

dL

l

AfdAfdyt ..

...

...

..

����� ���� � � ���� ��� �� 19

t

t

k

y

∂∂

=β1tt

t

t

t

yL

dL

l

y 1..

∂∂

=δ 1t

t

t

t

z

dz

z

y.

∂∂

=γ *

∂+

∂+

∂−=

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

t

Y

Z

z

y

Y

L

l

y

Y

K

k

y...λ

7"�� O/���( 1�"�:

)Y(

�)�-�)Y ( �"� 0+�* �� GDP ��, 7,��G/Z �� �� �%�� * ����� 7���% 1�� ��� ������ GDP �

8� 7/-=; �� �� �*�/% 7��%)tL( � ���/H�� �� 7��% 1Q �� ��'�+� �"� �� �@ GDP �"� *

�� ��!�� 7/-=; �F . �� 7 � ��*�[ ��\% ��� ��]t

t

k

y

∂∂

=β7 � ���� ��^% ����� :�-� .

�, 7,�G/Z ��*)0A( �^� .���? �� _!�=? 1 ��� ��,�� �`% �� �>���? ��=! ��* ��� ��� ���"

� �)* ��"�� �@� �"� � �=% �"� �)�-� ���* O/���� ��N �%�" . ��� �� ��?�=$� �C%*�� �"� �� F� ��

� �'�+� �%*�� 8���? �>=; F: ! �!�� 1�%�%� ���� �- �� �^� ���C� 1�- �! * a/�9! 1��* �� ��

* 7)*� 7/�/� ... �� �%��� ��;* ���;* � �!A �� 1��"� ��� �/@ �)� ��� b����� D�>��� 2X\�G� 8�/

F��%� ��� �� ^%6 ���� c(" * �/-� �//-! * ��/� �� ��/H�� �� �� *� �� � ���* O/����� ���N

�=% �%�".

� � �U��0A ��� 8�" �� �!*��� ����� 1D>��� ���$! 2-)d� �� ���". �� � ��e� .����?

X�� � ��4fYg 1��,� � ��4fgR * #��� � ��4fgV �� 7�+� 1�'�+� .���F� �� ���,���

�, �*�* h;�� * ��� ��G/� �� ��G� I� �� �;�( ��* ��" ..*C,� ��� �� 1 � 2�-)d� � E�J�)�

� ��4fgg * � *�� � �� 4ff4 ���/H�� �>=; F� 1�%�� i���� * �%�%� ���� �� �" 7�@

!A 7 � ��'�+� �"� �� �����/@. �� <�=$� �� ��� �� �� 7�� .��! 1�"� ���$! �� 0A�� ��%��!

� �\��C% b�!�� �� ����/H�� � TFP) �^� �^% 8� ��* ( ��" ��CT�; 1�%��� .�������1 ���� ��

, 7,�G/Z :�-� �� �%�%� ���� * �'�+� .��� F� �� ���� F� #���� ��� ��@� * ���,�� �`% �� ��*

1. Blassa 2 . Feder 3 . Ram 4 . Lucas 5 . Barro

000

tttttt PZLIAy λγδβ ++++=

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 20

�� ���+ � ��� ���� ��'�+� �"� �� �� ����� O/��. 1D>��� 2-)d� �� �'�+� .��� F� �;�� ����

� ���/-� � �!*�� � ����,�� �� * 7 � �" c(" 7�� .��! ��� 8�� 2��$! 7��% .�L ���

GDP �� 2���& 8� <�=$� 1GDP ��� 2����* <�=$� � GDP .����? ��� D�>��� 2�-)d� ��

��� j�d� �'�+� .���F� �;�� �>&� ���/-� �%�. �-� �! ��U �� ����G� F� ��/�� �� $%6 F�

���F .�C/� �� ���� ��k� 2����* �� �\�� �d �* * �� ��� .����? �� �� ��/)*� ��� ���� 1��

�� �/H�� F� .��!Z �^% .���? �� ��� � �!����* ���J� . 12����& ��� �\�� �"� .����,�N ���)�

�� �k�� � 1��" �%$�� �T)� �� ��� 2���& �"� W�% �� ���=% F �� �� �����G� F� ��/��� �� ��

* 2�N�!�� 18��% * 8�=U 1��'�+� ������F ����( �- �! h;�� 2���& �"� 1�- �! �U...

�� ��� ��� * �"���(. 6 �� 2��( * �k� �� �/)�! ��( ����( �!�J�.�

��=? ���% ��'9� ��� 2���& * ��� 7�% �� �����* ���F �U ! .���� �'�+� �� $%6 F� ��

9! �� �� 1���� ��'�+� 2k� �/H�� �; �� .��!t

t

Y

ZZ = F� 1 � 7���% ����6�� �*��& F� 8�&U

)�! �� #( 7�%/ >(�� c)(% �� ��=% ��� � C/%. ��� <��=$� �� �������� ��)�-� O/%���!)Y ( ��� ��

O/����� ��F 2��&:

)g ( UPZlIEOy +⋅+⋅+⋅+⋅+⋅+⋅+= 0

21

0 λγδβααα

1�/(� �)�-� ��O �� 8� 2����* 7��% GDP ��� ��'�+� .���F�� �;�� :�-� �� 7 � ��"� .

E ��G� 7/-=; 8� �� ��� � ���,� 7��% ���7 � �%�%� ���� :�-� * .

�� 1�"� �%�/ ��� �)�-� ��� ���� �� ! .��!A ��&�'( �/@ ������ ��//H! ��� �� �F� ��"� *

� ��� ��'�+��J� . ����� 7��% ��`�� ��� ���� ��� 8�� ������GDP O/���! lC�; *� ��� ��

�� JO/� . ���� 7��% �*� lC; �� ��)*� ��� �����GDP ���� 7��% #*� lC; * ��� �����

�� �&�'(GDP7 � . �)�-� I/\�! ��� �)g (� �� ��� ����%F� ��F 2��& O/��:

UPZLIIEOy ppss ++++++++= 0

21

0 λγδββααα

1�/(� �)�-� ��sβ ��^� :�-� * ���)*� ���� �� ����� ���^% ��*pβ ��^� ���^% ��*

7 � �&�'( ��� �� ���� . �� 7 � .6 � �/)*� �/[�,spH ββ >:0

��-� �^� ���^% ��*

� .���� ���� .�� ��� � ����� ���� . �� �� ��.

����� ���� � � ���� ��� �� 21

� ��&�'( ��� �� ���� ��^� F � ���� �� ����� ���^% ��* �������� * 7� � ���G/� ���)*

�&�'( ��^� ���C,� h;�� 1��)*� ���U�* �F ��"� 0����! ��$/�% �� * ����� ���^% ��*

�� ��'�+� ��" .

� 8��� �/[�, � 2��&spH ββ ≤:1

7 � �-� ���� 1 �^� �� ��� *� �� ���� ��^% ��*

.�\�7 � �^� � * �^� F� ��G/� ��)*� ��� �� ���� ��^% ��* �� ���� ��^% ��* ����

�&�'( �$/�% �� * 7 � �&�'( �=% �F ��" ��'�+� �"� 0���! h;�� �%��!.

8�] 2\% 1m��% 8/>9! * .�/ ��� #$%� F� 8�+�� ��*6�� ��":

4. ���6 �/>� � 7�@ 7=/+ ��4RYn� * ��� �" �/^! �C��� I%� 0��� F �%�.

P. �=% �� .���� �>(�� c)(% �/)�! �� F� * 7�% �*�& O^ �� $%6 F� o���'! �� 1���� �� .���!

��� �7��% ��'9� ��� 2���& )�! �� / >(�� c)(% �� ��`% �� �9/�[�! ��/H�� .����? ��

��,��� � ��".

R. .��F6 �/>� �$� �'�+� ��) ����* 1���� o��'! ��d�=� 1�%��=�% p%1 �T����=���( *

H�� .��� �� .��F6/ �� �� � � �� %�F �( * �" #$%� )=�U� 2X\G�� �" 0,� 7 � . �

�+� .�L 1�$%�� �T�"�%� O� .��F6 F� ��� � ��%�q )Residual( ��$/�% ���� 17� %� ����

�� 8&U �� �>\�G� r/�� * 7� %� �>� s9) F� ��� �� ��" F*��� �� * �/�=�! �� ��d���

� ��� �� t]� .�/ ��� ���6 �����% ��;*.

� .����� ���

���� ����� ���� ����� ��� � �! �" #$%� �� * .����� ��'�+� �� ���)*� * ��&�'( ��

��" u����� � ���"� ��� 17�@ h���[ � �/)�! 0�! I� F� 1��G� ��'�+� �"� �� ^%6 �@� ���F��

��� �%���� ���"� .6 �� �GDP�� 1�%���%� ������ �����/H�� ���� 7����% 1���'�+� .����� F��� ���;

���� ����� �� �&�'( ��� ��GDP ����� 7��% 1 ������ ��� ���)*� ���� ���GDP 1

��=% ��/Z b�!�� 7/-=; �"� * 8� 7/-=; �� �� �*�/% 7��%.

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 22

.��F6 #$%� F� pZ ��*6�� * �$� �'�+� ��-�� ����� 1D>��� �� �� ��� 7�^% �� 8��]

8�] j�" �� .6 m��% �� 1�" 8&U7 �:

( ) ( ) ( ) ( )( ) ( ) ( )( ) ( )( )POPGCGoilExCpop

LCGSCG

pCLitCCPGG 7654321 ++

++

++=

( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )POPGGoilEx

POPL

GS

GPLitGGP 0096.099.0613.042.093.092.0. ++−+++=

)��/� ( ) ��/� ( ) ��/�� ( ) ��/� ( ) ��/�) (��/�( ) ��/�(

72.4=F 94.1. =WD 45.02 =R 56.02 =R

��6 :�-� C�%��Z 8(�� ���?� t �����. � m��% ���� �*�; 4 7 �/Z%/C 7 � �" ��].

H��F� ��!��? �" ��*6�� ��� F� 8&U �)�-� �� ��;�� ���/:

�%�� �"�GDP PGG=Personal GDP Growth

���� 7��% ����� �� �&�'( ��� �� GDP P/G=Private Investment / GDP

7��%���� ����� ��� ��)*� ��� �GDP S/G=Public Investment / G

��G� 7/-=; 8� �� ��� � ���,� �&�� Lit=Literature Rate

��G� 7/-=; 8� �� �-, 7/-=; 7��% L/POP=Labor Force/populat

7��% ��6�� �� #( 7�% 2���&F� 8&UGDP OilEx/G=Oil Export /GDP

7/-=; �"� POPG=Population Growth

.=� �� .G% �" ��*6�� �)�-� m��% �� ��N ���) �*�;4 Z/7 �( �; �� ��� �/)*� �� 1A

7,�G/Z :�-� ���*�, 7 � � ��� 2?XN� F� ��� � � 1 �� ��� � ���,� 7��% F� 1�C%*�� �"� ��

7 � �" ��� � ��G� 7/-=; 8�.

��� ��)P ( �'�+� .���F� �;�� F� 7/-=; 8� �� ��� � ���,� 7��% �; ��) ��� 2����* 7���%

GDP (� .6 F� 8&U ��� * �" ��� � � 8�] 2��&7 �:

TrendPOPGGoilEx

POPL

GS

GP

GimPGG 01.001.001.103.733.056.012.056.1 +++−++−=

)P ( ) Rn/w ( ) fw/R ( ) 4R/Px( ) Vg/w ( ) PP/4) (Rg/x( ) Yn/4(

57.02 =R 42.02 =R 90.1. =WD ( ) 005.0Pr =− StatisticFob

����� ���� � � ���� ��� �� 23

� �� ������ ��� �� � ������ ���� ��� ����� �� ������ �� ���!"� ����#�� �$�� % ��&�$ '

()�* �+�, -��-�%��.��/#�� �*� ��� 0��� 1�* '2�3 '/4 5/�!� % :

POPGGoilEx

POPL

GS

GPLitG

imPGG 009.001.19.632.060.008915.020.1 ++−+++−=

) ��/� ( ) ��/� ( ) ��/�� ( ) �/� ( ) ��/�) (�/� ( ) �/�� ( )��/�(

57.02 =R 42.02 =R 90.1. =WD 94.3=F 005.0Pr =ob

�������� ���� ����� �� �� ���� ��� �� ��� ���� �����:

�. ��� �� ��!"# ���� $�%& '( �( �(� ��(�)GDP*)( ���(�� .

+. ,'���)/0 �1 �� (�)�� (�2( ��� *�3(5 ���� $�%& '( �� ��(�) ���GDP *67� ��!"# �( .

8. �����) *69� �(;< �� ���=� >?� �GDP �����) *69� � �@� ��&� >?� �(;<GDP

� � �� �� *67� ��!"# AB� ��(�) ���GDP*9�� �( ��3� C���!( ���� $�%& '( 5.

D. �� *�3/0 �1 �� ��32 ���� *69� ��(�) ��� GDP*)( ���( �( ��3� � �E�� ��!"# .

F.� �� *E� �(� �� '( ���G ���� *69GDP ���� $�%& '( �� ��(�) ��� GDP *67� ��!"# �( .

H. �� �( ��3� ��!"# *�3/0 ��� ��(�) ��� GDP*)( ���(�� .

� .��� �� ��� ��� �����

��� . �� ������ ����� ������!� "� # ��$% �$&�GDP. �I �( �(� ��@/J */@9K �@L��

�����) �M�1 ��� N�� � ��O�����1 �(P�QO# ��6K '( ( ... �� � �� C(�@# C ��M�� � *9�(�#

� >R� ��S1 ��&�#T N�@3� U��@� � ��@S1 �@� M�1 �( �(� �1 �� V�( �� ��W��( 5���/� �E�( �!

�=�K( ��� �� ��67� ��!"# 5 �=�K( C ��'�� �0� ��(�) ( ���� ��� . �@��K >?� �X�� �� �0�# �� ��(

�Y)(� � �2�=� �M�1 �( �(� (� ��S1 �� M�1 �( �(� '( �Q0�# � �P@2( ,'�( �� ����) A�� ( (

�� ��XS# 5A1 �=�K( ��� �� �( �(� ��!"# 5�� ��(�) �� *)( � �� ��3� . ��� ���) �@�� �@

�( �(� *)��) �� *69� P�� ��� � ����� � �( �(� �@��R� � ��%� Z@XJ ��@%�� ��@S�� �@/3&(

�� C�S� C�S� [�\�� V�( � �� ]�� �( �(� >�(P@2( �@O��� � 5 �=�K( ��� �̂/J �1 *)( C�

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 24

*)( � �X� ��(��I ���_#.� �@�� �@� �@1 �( �(� ��!"# P�� ��S1 � ��� `�O�( ��3&�Y� '( �a� ����

� �� �̂#�/J � �E�� (� �=�K(� �/� ����'�( ��3 ��(.�

��'. (���) �����) " �� � #����% (��, # ��% �&� GDP � -��$� ����$�!� � /01

/%�. AQ� '( �X� � ��(�J V��#T �=�K( ��� �� �!��(�) 5�@� ���@�'�( C� ��!"@# >?� V�( � �1

�=�K( ��� �� ���9�( �����) �!( ��(�) *)( .C�/ %� 5�� �1� �̂6K �1 ��� � ���@9�( �����@) b

��� '( ��� �� C� ��!"# � '( � (P��� ��� ��ccd �� �< e�Y� �3� �� . � ���S1 ���) ���O#

*)( �=�K( ��� �� �� ��_�� V�( *67� �( ��3� ��!"# �a���� P�� �� ��W� �3)�# ��G.� � (� ��@7�

� �O�� �#M�� e�Y) � ���9�( ���� ,'��� >R� �� � U=?�� � �6?� (�2( *���# ��� �@� �

*�f��K � ����(�# V���g e�Y) � �� >�(P2( (� (�2( �f_� � �� V�(����� � � *@�( ��@W��( C(�@#

���9�( �����) ��!"# �1 ),'��� ( ���� *67� ��S1 �=�K( ��� �� �� . ��@� `�@O�( ��3&�Y� ���)

��� � �Q��S� ����� �� P�� C(��( � ��2�� *) ��� �� C� ��!"# � ,'��� >R� ��(.�

��2. �� ��34 /�!56 �4 #� ��4 ,��� /0� # ��$% �&� GDP � "$��� ����$�

�����!� ���� . �� C(�@�J �� C� ��� � ��1 ���� ��2�� �3)�# � ��2�S�g ���S1 �71( � �X��h AB�

�� e�Y� �=�K( ��� �f�( ��(�J '( �X� ��)� � ��& � �@�&�# C(�# >�(P2( � ��&�# �� C� ��!"#

�#(� ��( �� C�S� if�?� ��3&�Y� � �(�� C(��( � 5 ��1 ���� �1 � ) �@� ��1 ���� ��(�) *69�

��32 ��1 ���� ���( ��� ����1 ��%� ���J ��G �Xf� 5���(�� �=�K( ��� �� ��67� ��!"# �Q�# �� 5

*)( ��� j�9%� P�� �=�K( . �X� *�3K(� '( ��@X�� 5��@32 ��1 ���� ��� � C(��( �=�K( �

) C�Q�g � ��X�� ( �� �1 �%� �� 5*)( ��1 ���� ��1 A1 � k@6� *@�( ��W��( C(�# �@��W� �@

���/� (��g >�1 ��&�# �1 5U?S� �G l� '( C� V��;< � ��&�# ���J l� >�(P2( �� 5 �� �=�K( .

�1 ���� >�(P2( V�(����� *@)( � �� �=�K( ��� ����1 ��%� ���J C(��( �=�K( � ��32 � . C���@�

� .����� ���� �� ) .����(.

� .������ �� �) . ������!"�.( # �$.

3. Sharmista Self. (2003).

%.�&'*� +�, ) . *�����-(.

����� ���� � � ���� ��� �� 25

�@�� �@� �@�_�� V@�( �@E�� ��!"@# �a���� P�� C(��( � ��� `�O�( ��3&�Y� '( �a� ���� �1 *)( �1�

*)( � �� �=�K(.�

��7. /� ������ �� ��� ,�8��)�� /0� 9�: #� GDP ,�����!� � /01� �����

��, % �&� # ��GDP ���� . �� k6� 5C(��( � �=�K( ��� �� ���J V��#�(;<��!"# *E< C(�#

*E� �(� �� '( ���G ���� *69� 5��� ����� ��� ̀ �� �� GDP *@)( . � �(� �@� *@67� >@R�

�&�R� �=�K( ��� �1� �=�K( ��� �� C� *67� ��!"# P�� if�?� ��3&�Y� � � *)( ��;g����X�( (

*)( ��� . 5C('( �g ���W� ���� �1 *)( �G �� ���J V�( ��!"#���W� �(� �@� �@� �@��6� ��� � (�

�� e�Y� ��m ���R�3� � � (P2( � > �@� ��@S1 l@� � �=�K( ��� *��R# n0�� �(� �� �@�.� '(

�@2 � `�� *E� �(� �� �%� '( 5C(��( �#(� �� ����� ��/J >?� �1 �O��(� �� �@��G C� �@

�� �� � � ��@� �< C�@�'� 5��S1 �=�K( ��� �� ��=%� V�( �(� �� ��� ��!"# �\�G ��� � 5

� ���J V�( �( ��3� � *67� ��!"# *��Q� ��(�) ���GDP *)( ��� ��6!( . *)( `'M �� �m� �@1

�1 �(� �� ��� ��!"#) ��E���B � ��E� ( �=�K( ��� �� ��(�) �@&� �@�2�< �(�K C��'� ��� P�� @� �

j�?��( ��E� �(� �� ��� 5���� ��Q� ����� ��& � *)( ��. �@�� ��!"@# ��@� � *@�/( Po�G ��X�

'( �3��@# �@� �@�E� �#(� �@� ����� ��� �1 *)( C� C(��( � �=�K( ��� �� ��E� �����

��6K '( �Ef�?� ��(�J: �2 � `�� *E� ���Q0 */�K (� �� �����) 5� �(;< �O�( � *3�@� � ��@� `

� *E� ...*)(. 5��� `�O�( ��3&�Y� ���� k6�� @� `�� *E� ���Q0 */�K ����)�� � � A�R�@9� ��@�

�(;<�!( �3)�# ��G � ���S1 �=�K( ��� �� A�R�9���B � *)( `�@� *E� */�K >�(P2( �I �<(

��#�1 � ��!"# ��� �� �3)�# ��G � ���S1 �=�K( ��� �� ��67� �(;< ) A�R�@9� �!( k��� '(( 5

�� bJ�� ���Q0 ��('�� � *E� */�K ����)�� A�R�9���B �(��!"# �����f� � @Y�(� �@�p �@& �6�

��2��� �3)�# � ��2�� �3)�# ���S1 V�� � ����< �!( [�@/O� *@��Q� � �1 �� ( �@ � A�R�@9�

�.������ �� � . ) ������!"�.( # �$.

2. Growth Export-Led 3. Export, Import, and Economic Growth in Portugal, Evidence From Causality, Journal of Economic Modeling. (2001). pp(613-623). 4. Abeysingle, Tilak. (2001). pp 147-153.

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 26

�����f� � *E� */�K >�(P2( A�R�9���B5 �=�K( ��� >�1 �3@)�# ��G � ���S1 � �@� (�

���� ���( ��6� .

V�( '( V�(����� [�\�� V�(����O �@�� �@� �����@) ��W�� �� �����f� � �1 *)( q�6��)( ���K

����' ���) ���� 5��� V�( `�(�# � �#M�� �=�K( ��S1 �#(� �� �) ��E���B �(� �� ( ��@32 P@�� (�

��&�# >�(P2( �� rR2 � �/� �X� �E�1( *E� �(� �� �.

��;. "�!� ����� /�!56 �&� ��<�� ,��� �� # ��% �&�GDP /$%� #�&�� . ���@)

�)��� � ��3&�Y� � �̂6��R# P�� C(��( �=�K( � ��� `�O�( �T [�@\�� V�/ �� *@)( . C���@� �@1�

��� � *)( W� � ��1 ���� V�Pa��0 ��_�� C(��J �� *�3/0 ��� �1 ��� � ��2�< � ��� �!( 5

*)( � �� �E�� �=�K( ��� �� ��_�� V�(� � V�( �1 5T ��@1 ��@�� ��@� � ��� '( ���G ����� ��

*)( ��� �� C� ��!"# � ��32.

��= . #����% ����� ,��>? �$� "�@�� � "��A: BC� ,�8 # ��$% �$&� GDP ��

�����. �Q� ��� � �� �� ��� � �\ 5��� ��(�n �����) �(;< @ �@�&� � �@��=� >@?� � �@1

��Q� N�3� �� �Q� �� ���) � ( � �� � >?� � V� ���� #�# �� 5��n 8+/� � Ft ./���9 �@0�# �@� �1

����� �� � t ���� $�%& '( ������ uY) � v � ��� � � � �� ��3� (����� � ���) V�� �(;< � ( � V

>?� � �� ��(�) ���GDP �@��(�� ��(�@�I ��!"# . ( [�@\�� V@� V�@6� �@I �@<( �@1 *@)( C�

���)�� �(;< � ��&� >?� � [�@\�� V�( 5 �(�� ��(��I ��(��1 if�?� ��XS� ��& �� C(��(

V@�( ��@� � A@ �@��=� >@?� � *9�� �=�K( � ���=� >?� *�&�32 C �� (��1 `�QE� ��

���� ���( ��S1 �=�K( ��� � ��(P9� ��!"# *)( ��9�(��� ���.

C(��( � ��� `�O�( �/)� ��3&�Y� ���� �������� � C(�@�( �@��=� >@?� �@1 *@)( C� �a�

(�( ��/J ��&�# ����X�( ���� (�� (� `'M C���/�( P�� � �2�1 �=�K( C(�# � �P�a�( �f32 r�(��

*9��.� V�(�� ���J5 ���R�3� C�RR%� ���� � � �@�& �� C(��( �=�K( � ���=� >?� �1 �a�@9�(

�.������ � . ) ����� ��.( � ��.

�.���� �������� ��� ����� !��) "�������##(. .�$%&� '*�%��% .) ��#+.(� �,-.

����� ���� � � ���� ��� �� 27

*�&�32 �� ��� P�� � ��&� >?� �� �����@) �@� �@��/# `�@J � �@=�K( � '�@� �' � � �(;@<

*�&�32 � '�@� �@=�K( l@� � �@1 �@��=� >@?� �@� �̂@/J 5�@3��0 (�� �/!�/7� �=�K( �

�/� � ���( ��' ���E# 5A��9 �0(�� C� �� ��2��� �3)�# ���S1 @�� N(�@( ���@/# C(�@# � �

��a�� C �1 ���=� �� (� ��S1 �=�K( �3)�# �/� kR%� ��&� �. �@�6&( �@�w� V@�( ��� �@�

*)( `'M*��)��' �6� �1 >@?� '( *@��/G `�@J 5�@��=� >?� ��(��1 *�&�32 (�� `'M �

*�&�32 � ���=� � �@�&� ��B ���/J � �Q� � *&� r)�# ��� �O�( �(��=%�( 5��&�# �

����' C(�R2 5C(��( �=�K( �X� � �3��0 � A&�) *��K� � �@��G �@��� '( ���� ���R&( ��� ��<

� �� �f�(�J '( �a/ 5��E���B �(� �� �� �2�1 �0�# `�J � ��S1 � *E� ���� '( n@0�� �@1 �@�(

��(��� ���=� >?� �����/� �/J ��(��1 ���� �� ��S1 �=�K( � ��. �� C(��( �=�K( �@X�� ��&

�2 � *E� ���� '( ���G ����� �� ��9�(� ��' �G �#(� �� 5*@)( ��E� � @� ��@S�� � ���@�

*)( ����� �K�� ��&� . � �1 *E� ���� '( � �E�)( � 5*@)( *@&� �����( � ��=%�( ��� '( x@K(� �

�� j�9%� �/Q� ��(�J �� �#�R6�(�2 >R� �E�( C�X�( *&� �� �1 �� � . V@�( 5V�( �� ���J

�( P�� �a� AQ� �!( � ��( . �X�� *9?�5 �@� �@� x��@# (� ���=� >?� m C� � �@� *@1�G '( (�

�@� '�@� �@f� �( �����@) C(��J �� �R�9� �@X�� `� � �( 5 �@�& �@� C� i3@\ � ��@K � *@&�

�� ���Q0 �('�� '( �3��# �� 5*E� ���� �� C �� ��9�(� �� .�9��R� *@E� ���@� '( �1 *&� ����

� � �� *) 5��E���B �(��&�# �(� �� '( ���G ���� �� ��� n@91 � *&� ��/ �� ���K �a����

�� ��E� x���� '( '�( �%# (�� �2�1 �P�a�( ��& V�/ �� � ���� (�@� ���=� >?� k��S# � l�

���� *)( ���(�� �0� ��&� ��B '�( n91 � ��('.�

�O��� �a� (� b%� V �I�<( �1 *)( C� �@��=� '�@) @� � ��G�@�( '( �@X� C(�@�J A@Q�

�=�K( � ��S1 � ��) � �( � � ��9< ��� �� 5� ( ��G � *)(�0(5 @� �@&� � ��X@�( �@�& �@

� �0��A�9�)5 ���=� �f32 N(�( V��L/ � 5*@)( *@&� (�� ���� n91 �̂#�/J �1 '�)

��!"# �(��I � >�(P2( �� ��� �=�K( ��(�) *�( �(�?� ��S1 � . �� C�S� if�?� ��3&�Y� �@

���=� �1 �� �=�K( ��� x��9# n0�� ��2�S�g � ��2�� �3)�# ���S1 � '�) �@� . @� (�

� .�$%&� '*�%��% ) .� /0 .( �1 .

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 28

�3&�Y� � ���/� r)�# �1 (V�fg� ��) � �cct 5�� `�O�( � �@� q�@��� ����� '( C� � � � �@)

��g 2�� �3)�# ��S1 ���@�' ��� � ��yz{|}yzz~ �@O��� V@�( 5�@� � �E�@)( �@�� *@) �@� �@1

���=� � '�) � ��� �� �� �( ��3� � *67� ���GDP �!( ���(;< '( ��@S�� n#(�� �� �!( V�( �

*�&�32 *)( ����' V�( � ���/J >?� �. r)�# �1 �a� �3&�Y� � IMF ��) � +ddd `�O�(

5���� ���=� �!( '�) ��� �� GDP �����) � ��X�� 5�3K(� (�� �(;<�+ �@�2�� �3)�# ��S1

��� �)��� *)( ���=� �1 ��� ���G �O��� V�( � ��� �( ��3� ��� �� '�)GDP x��@9# (�

���/�. �@��=� (�� `'M ������' �K�2 �1 �3)�# ��G � ���S1 ��� � ��( � ���@9 '�@)

� ���=� >?� �Xf/J ��@� � ��' ��W� N���( 5*9�� U?S� ��)� �� �Q�� � ��&�

���=� �( �0� ��� �� C� ��!"# � '�). �3&�Y� � �(�� � �0�� ���=� ��!"# ��� � '�@)

�@�W� N���( � *9�� ��2�� �3)�# ���S1 ����/ 5�3)�# ��G � ���S1 � �=�K( ��� ��

*)( ��S�� C� � .

(�� ��7� 5 � ����� '( � �E�)( �� �1 ���9 ���RR%� '( C�� � ���Q��� �ctd �@�� �@a&( 5

(�� (���QI � *9�� � � ' V�@/?# �3)�# ��G � ��S1 � ���@)� �@O��� V@�( �@� *@��Q� �@1 �@�(

� '�� �����) ���Q� � �3@)�# ��@G � ���@S1 � ��&� � ���=� >?� �(;<5 �@� ��@9�

�� >@?� �@� �@9��R� � ���=� >?� [�/O� � � � �� ���E�� ���S1 �=�K( r�(�� � *�3K

��S�� ��!"# ��&� �� *)( ���( �=�K( ��� . �@O��� ��6&( � �@�< A�R�@9� ��@!� �@� �@��6� �@Q�

�����) >?� �a� �� �Q�� A�R�9���B ��!� � � �� �(;< *@)( �@�2�a� �(�K �0�# ��� �=�K( � .

��C��� �����) �!( �X�� �Q�� 5�a� *��)��' �� ��&� �(;< �@�/X# b@J�� �1 ���/J �M�1 � �

�����) (;< �� ���=� � 5 �<����9�� �����) V�( (��' �� �(;< (�@� (� ��S�� ���Q9# ��(�#

�����) � >�(P2( (� �Q�� � '�� � ��� A(�2 ���=� >?� C(�(;<.� k@�R%# � � �@1 �@a�

��)�cc� r)�# ���) �0(�� � � �O��� V�( 5��� `�O�( � ���� *) *)( �@ � �1yz{�}yz{z

1. Plane 2. Plane. (1997). Vol.29. 3. Barnett's.(2000). 4. Khan and Reinhart, "Private Investment and Economic Growth in Developing Countries", 1990, World Development, Vol.18. 5. Khwaja Sarmad

����� ���� � � ���� ��� �� 29

(�� ��QI � *9�� �����) � '�� 5�3)�# ��G � ��S1 �@�G � �� ��P� �f�� ��&� >?� �(;<

�����) � '�� '( �(�� ���� � *@)( � �@� ��@S�� P@�� ���=� >?� �(;< . V@�( � @9�f� (� �

V�( � � �0��� �&�� x���� �� C�)� �)��) �1 � ( �(�K ��f%# ��� ���<�ctd � �E�@)( bJ��

��S< ��&� >?� � C� *�( �g'�� �� �0�# C��� �Q�� (��1��5 �� �&� � � ��S�� �0�# ��& �d 5

�����) � ��� ��X3� ���� V�( �E�@)( ��@� ��@S�� *@K �@� ��&� �(;< *@)( �@�2�< �(�@K � .

���3# [��� ��& �� V��L/ � � �=�K( ��d �@=�K( �@�� � �@�&� >@?� �Xf/J 5

AQ� *)( � �/� ��f0 �#.� C�/ �@� �@WG�� �@1 ��@� �����@) >@R� �@�f%# � �@� �(;@< �@

>?� r)�# ��� `�O�( 5�3)�# ��G � ���S1 � ���=� � ��&� � �<�@� N��@�( �@0� �

��f%# *E< C(��� ���� � �( �@a��2 � �J�@/�0( 5�@)��) 5 �@=�K( *@�3K�� ���@�� ��1;� �

�@Q�� �@=�K( ������@) �@1 �����@S1 � �@a� ���@6J �� � *)( ���E�� �a��X� �� ���S1

n)��� *)( �# 5 �@� (� ��2�@S�g ���@S1 �� ���S� *�3\� *@�( ��@W��( C(�@#. 5���@S1 V@�( �

���=� ���X� �� ���( �(;<(� � '�)9 @� V�(���@�� � ��@� �@=�K( �@�� x��9# n0�� 5�('�� A �

������ '( �X� C(��J �� �(�K �W� �� ���S1 V�( �����) ��G��( � ��<.

��X� 5 �� ����( C� �� ���� */9K V�( � �1 ( �����@) C�@�� q�6#�( �(;@< � �@��=� �@

��X� �� ��&� *)( �a . �����) 5�3)�# ��G � ���S1 � �(;< �@� r6#�@� ��&� � ���=� �

�����@) �@�� �X��( �� x0(� ��I� 5���9 �a��X� >@?� �(;@< >�@1 �@� >�(P@2( b@J�� �@�&�

�����) �� ���=� >?� �(;< �( �@0� C�@��/�( `�J 5 ��. @� � �@0�# �@��� ��@G� �@m �@1

�����) �(;< ��&� � M�1 ��Q# � *��)��' �3)�# �� �1 � �� q���� ���/J �� e�@\� �� 5��

�� �����) C�X�( >�(P2( bJ�� ���(�# � '�@� >�(P@2( b@J�� �@O��� � � �@��=� >@?� �(;@<

��� >?� V�( �����)5 ���=� >?� ����� � �M�=%� (�� �\�R# >�(P2( n0�� *��Q� � �

���� . ��� � �@O �@) ���@Q� � '�@� @� �@��=� >@?� ���� � ��B ��@� ��@� '( �#(��!"@# A�R�@9�

�����) �� ��&� >?� �(;< ��;g.�

1. Khajaw Sarmad, "Is the Private Sector More Productive Than the Public Sector?" 1991,The Pakistan Development Review, Vol.30, No.4.

� . �2�� '*�%��%.!��3�$% 4�5*567 89:� . "��;� <=. � +,.

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 30

�� .����� ��

���=� �� q���� bG�6� �Y�(�� � �� ��S1 �@����� ���@� �@� (� '�) ̀ �@W� � ( �@�a�g �@��

�@� @@�m �3@@)�# '( A@@J( ���@@S1 '( ���@9� �@@1 � �O# �@@ �@@) ��@G �3@@)�# ��@@G � � �@�2�� p@@�

���=� ���(;< �) *Sg (� '�) ��(. �3@)�# ��3�@� ���@S1 �71( p��O# �@6Q� '( �1�@G �@�2��

��a�� �Xf/J �) � ��&� �� *@)( � �� *)��) V�( (�0( '( ���� *67� � �� . �@��� �@I�<(

�@@��=� C�@@�(��g ��J�@@\�� @@9� �@@f/0 '( '�@@)� p@@O��� � ��_�@@�( >�@@1 � ��@@1 ��@@�� pf

���=� '�)5 ����\��� �9X� >?� ���� � (� ��� @� ���S1 V�( �=�K( � � � ��� �@0�

*)(� ���=� �3)�# ��G � ���S1 � �#��@E�� ����� '�) ��@�( � �@� �@��� � �@X�� A@B�

��a�� *��K� >�(P2( � ��(��1 �6Q� n0�� ���S1 *)( ��� ��&� �5 � ���@S1 '( �@��� �

�3)�# ��G 5����= �@=�K( *�3\� C���#�� n0�� '�)5 ��(���@� � �@R2 >�(P@2( 5 >�(P@2(

*/�K �5 � �)��) �92 � *��Q�5" �f� �O� C�� "*)( ���.

�� �O��� V�( �� (� �� ��2 j��O# ���=� �1 ���)� ��9G ���9� ��( '�)5 (�( � ��@�L�g

�=�K( ��36#– � ��9< �J�/�0( �1 *)( ( ���< � *)��) V�( (�0( � �&�X�( 5 ��S1 r�(��

*��) �(�� �6K '( �#�(�<�� ���9� (�. C�/ �����@) �@9��R� �@� b@%� �1 ��� �(;@< �@1 �@

`�O�( C�S� C(��( �=�K( � ���=� � ��&� >?� � r)�# ��� ]�� � k�K �(�� �1 *)( C�

>?� �� *69� ���=� >?� �X��( �� ��6� �/�J( ���K �@�Q� �@Xf/J C(��( �=�K( � ��&�

*)( ���( 5 C�/ � �(�� �0� �@� b%� �1 ���5 ��@Q� n��@\ >@?� � � �����@) ���@Q� ��

�/� � ���(�� ��(��I ���E# A �� ���� $�%& '( ��&� � ���=� �̂@�(P&( ���=� >?� *E< C(�#

*�&�32 � ��&� >?� �� *69� �����) � � �(;< � >����1 ���� �(�� �/J �#�� ���/�.

'( �S?� �@=�K( r�(�� �1 *)( C� [�\�� V�( ��& 5 �J�@/�0( 5 �̂@�(P&( �@a��2 � �@)��)

��1 *�&�32 ��S�( *)( � �6� C(��( � ���=� >?� �� . '( C(�@�( �@=�K( �����) r�(�� �9X�

�f/0: ���J � *&� �G '( >�� *&�� �=�K( �5 ����' �0� � ��M �J�� ����K� 5 V��(�K �6�

����/G �(��R� �5 �� � ���_# �(��R� � V��(�K �#�6!5 �����) (�� ���1 *���( �6� � �@f�( C(�(;@<

� �0��� ... *@�&�32 �@� ��@S�� �@��=� >@?� �# *)( ��� n0�� �� � '�@� �' �@ ���@�� �

����� ���� � � ���� ��� �� 31

�����) ���K �(;< ��&�# � �������' ���( � �Q0�# ��� `�O�( .C�P2( V@�( �@� 5 � V��(�@K �@9X�

�f�( �(��R� �f/0 '(���� )�)( C���K x�(���) ��(DD )�)( C���K �( >@?� �@# *)( ��� n0��

�'�G `�/# � ��(��� C(��( �=�K( � ���=� �����@) � *�&�32 � C� *@�&�32 ]'�@G � �@��/� �(;@<

>?� � ��S�� � ��&� >?� �/X� �1 *)( ����� ����� ��.

���=� *)��) *�R2�� (�� � '�)�) ���� �� N(�( 3K(� � C(�@�( �=�K( � C�5 �@��� (�@��(

*���5 �Xf/J 5 � C(��( �=�K( � ���=� >?� i3\ � ��K q�R� � ��XS� � �����@� ��@)�

Z�) � ��]���� *�R2�� `�J �� *�R2�� ���=� *)��) @) � ��S1 � '�)� @� ���� N(�@( �

C� �3K(� )��� � b%�� � ;@g ���� `'M � � . (�@� ���@J�5V ���@\ q�@R� *���@� p@����� ��;@g

���=� '( �@3� � �@6K �@��� *@)��) V@�( ��(�@2 ���3� x2� *Q0 � ,�# � ��S1 � '�)

���=� *)��) (�0( '�)5 M��9� *K � �W� ��� ��< �(�K C . ���@\ q�R� V�( '( ���� � ��;@g

'( ��#��6J C� nK�3�� ��XS�:

�. *@)��) p@O��� � ��@1 ��@�� �@� � �(� �(��@9� >@��g *@Q0 �@�(�60 ������) �6� �@

���=� '�)5 ������ *9X� ��/�G( ���=� � C(�%� ��& �� (� '�) �J�@/�0( � �)��) �

�� >�(P2( � .

+. *1�� '( ���� �����) ���O# `�J '( �6K ��&� � '( �6K ���\ ���(�K( '( �1 �(;<(� p�����

`�) p����� C���K k6� �(;<(�*)(5 �� *&� � C(�(���� (�� �#�XS� n0�� �@� � �@��� �@1

�/� `(�K( C� x2� *Q0.

8. ���=� *�X&�� ���_# �� ���J '�)5 *����@� ]��� � �)�)( �M�%# �O�( �� ���� 5 �@� �@O��

��(��1 >�(P2(��*1 � �&� � �� 5 *1�� nfB( � ����K� C(�# �6� �1 �&�G � �@� �@�&� �@

�X�� ��& ��(��� �� �Q�� C �� ��&� �5�� �0(�� �XS� �� (� ��(��1 >�(P2( N� �� ��=G ��1.

D. *@@��&�( *@@&� (�@@� �@@��� n@@91 C�@@I �2(�@@( �@@� C ( 5 k@@��� '( �@@0 �� �@@91 C(�@@60

���=� � '�)...�� n0�� ���=� �f�( N(�( �# �� ����< �(�K ����G � '�).

V�( � ��� e�Y� bG�6� �� �0�# ��R%#�k5 �@��=� *@)��) k@2�� (�@0( *Q0 � '�@)

��S15�� �Q�S�g ��� �(�� �� :

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 32

�. �����) p9��R� �(;< ̀ �O�( �1 � C(��( �=�K( � ��&� � ���=� >?� r)�# ���5 '( �1�@G

C� ��&� >?� �� *69� ���=� >?� �1 *)( 5 ���K �Xf/J ���(�� ��Q� � �0�#5 �@1 �&�G �

��1 ��&� >?� '( ���=� >?� �̂#�/J C�Q0 q�R� ���) � ( *)( � �/� �/J �#�� . ��(�J ���)���

�Q�� x2� *Q0 � ,�# � [�\�� V�(5 � �L/ �V �����) k��S# �(;< ���=� >?� ��&�# �

��9?�V �@����� *@�R2�� � ��@S1 �@=�K( p@��J �@� ���=� >?� ��S�� ��� (�� �fG�� �@

���=� *)( '�).

+. ���=� *)��) �(��R� �� ���� '�) �� [��� V���g '( � ��( ' .��) p��O# �� �0�# ��� ���@S1 5

*1�� (���( *)( ��Q� �� ��� B >?�� �&� �� ���� �(;<(� �O# ����� � M�1 �1 �� �o(�( � � ��

>?� � �� �/J ����K� � ���1. �X6� �(���?� ����� �������' �5��� 5 � '�@< � *@E� ... '( Z@g

*1�� r)��� � lI�1 �5 �����@K x@�(�� ���@3# �@� � �@���< �(�@K �(;@<(� �@fG�� � 5 ��� �(�

�����) �����) � �f�( ���=� >?� � �'�G V�( �� �0��� C(�(;< �(�/ ��� .

8. ���=� *)��) nK�3�� ��XS� �)��� *K �� '�) ��� �(� � �G �< ��?#( n)��� � . ��

���=� '( ���� ��X�� �XS� �G (�� ���/� C(��J j�@��0( �@1 '�@) *@)( ��;@g��5 *@)( `'M

>��g S1 p��O# '( � �E�)( �� � �J�/�0( V��"# A�9�) l� r)�# � ��9< ����/G � C�I �����

P&��5V�I 5��1;� ��3� x2� � �(� �� p3)�# ��( � ����0 ]�1 � ��g�a�) 5 �� `�O�( .

D. ���=� *)��) ����� l� '( �oP0 C(��J �� ���� ��S1 � '�)p �@=�K( �����@) e��( x��0

(�0( �� C��P/ � �� ��2�< �W� � ��# �O� *@)��) V�( �G�@�( ���@) �/�@9�) ���@� �@� �

��;g `�O�( P�� �=�K(,�� '( V/\ � � ���=� if�?� �'�) �� � �E�)( .

F. ���=� �(;<(� ���(�2 V�( � �1 ��3� V�( �� �( *�2�E� �� '��� k2�� '�) *1�� � �@

�(� � ��@� >�@g U?@S� � ��@� i@��3# �@��(�2 l@� k��Y� ���� ��&� ��B >?� �� ��&� � �@

,�� C� ��̂��1 ���� V��� .

H. *)��) �f1 ��� �� ���=� �#��� � '�) R2���* ��� *)( P �@� �@Xf/J ��2(�%�( ��(�/ �1

(�(N (�� ��� ��2�< �W� � (� C� C(��� �'(��( pf�)� �� U��� ��< r�(�@� p@9��R� �@���� ���

*��K�5 *�&��9� ��;g5 �(��R� ��(��1 >�(P2( � ��( ') �3� � �6K �(;@<(� '( ( u�%@=# � U?@S�

�1 . U��� V��3# ���=� *)��) �Xf/J ����'�( � ��1;� � �� '�) ��(�# � � �@) C(P���� �@�

���=� �3K(� N(�( U?S� (� '�)m��.

����� ���� � � ���� ��� �� 33

���� ���� .��� ��� ���� �� ���� �����

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 34

�� ��

��� (�����

C(��( ���)( ��Q/0 P1�� l���. � ������������.���/� if�?� �.

V�(�1�g5 �\� ) .y��|.( ��� ���� ������ ��� ����� ������ � ������ !��"�� � �#�$. C(�@Q# 5

�O� �a��2 � �/fJ x/O�.

���/1�#5 (�0 ) .y�{y .( ����$ %��&�� � '�()*� +#�� ,)-� �)� �)��� � �)�/� 0)1� ���2�

�#���3�. �3)�# � '���S1 �=�K(.

�R#5�Q� ) .y��|.( ���� 4�5 �& ���6& #� �#�$)�8��� 5��9�(. C(�Q#5��<� �(��S��( .

��<� 5 V9G ) .y�{~.( ����� ����� ,-� �� �;<� 4���5 4�=>& � �(9&. >��g ���@<�'�� �@.

]��/�+H.

�K('�5A�(��( ) .y���.( ���� �� �,�� ����� �#�$.C(�Q# 5�2 ����� p9)T� �)� �a�.

C(��( �f� x���� C��'�)) .y���.( ���� �#�)$? ��)���9& � @���)- . C��'�@) �@R�R%# ,�(P@<

C(��( �f� x����.`� � ��( �f0 .

������ � *����� C��'�) ��S1 P��. A�� B����� �����?��3� ����� BC$�& !�$ � !� .

������ � *����� C��'�) ��S1 P��. 3� 4� ��� �������. ��) if�?� �.

D��- ��,����$ ����� � ��/� ���) .EFGG.( �@����� � *����@� C��'�@) C�1 �=�K( ��2 P@��

��S1.

���O�/15 �61( ) .y�{~ .( ���� �H=�5 ����#�� ���)�� � �#�$. C(�@Q# 5 � �@=�K( ��@�( ��('�

��(�( .

�0�<5 A�(�@�( ) .y��� .( � I)&�H� ���)��J� ���)�#�� �K)� �)�� . C(�@Q#5 � ��@3&�Y� p@9)T�

>��g ���<�'�� �.

�0�<5 A�(��( ) .y�{�.( ����$ ��;L BM���� ����� ,-� � ��/� � ���� 01� ���2�. B)=9�

����� �����>&. ]��/� FD.

9G 5��/%��V) .y�{~.(( � �'�) ���=� ��g 5C(��C(�Q# ��aS�( 5���( �)�����1 ���� C�.

����� ���� � � ���� ��� �� 35

)����f5 �/%� ) .y���.( ���� ����� BC$�& � ��#�� � D/� N�=O� I���& �� �#�$. C(�@Q# 5

>��g � ��3&�Y� p9)T� ���<�'�� �.

A)�R&(��( 5��Q�) .y�{� .( ����� ����� ,-� �KP �������� . >��@g � ��3&�Y� �9)T� �@

���<�'��.

��(�( � �=�K( ���( ��('�) .y�{y.( )$��� �)��� ,)��� � ���)�� B)��9& �)� ,)��Q& �)� �#�)$ .

D��* 0/�R � �� ��. �=�K( ���( *���3� .

� (���!"�� Aharoni� Yair and Ascher, William. (1998). "Restructuring the Arrangements

Between Government and State Enterprises in the Oil and Mining Sector". Natural Reserves Forum. Vol. 22.

Akxeev, Micheal and Koganovich, Michael. (2001). "Dynamics of Privatization under a Substance Constraint". Journal of Comparative Economics. 29.

Atkinson, Scott. (2001). "Economic Efficiency and Productivity Growth in the Post –Privatization Chilean Hydroelectric Industry". University of Georgia.

Barnett’s. (2000). Evidence of the Fiscal and Macroeconomic Impact of

Privatization. IMF, Working Paper. Calvert, Peter. (1996). Privatization in Argentina. University of Southampton.

UK. Clark, George and Coll, Robert. (1997). The Political Economy of Privatization:

An Empirical Analysis of Bank Privatization in Argentina. Export, Import, and Economic Growth in Portugal, Evidence From Causality,

Journal of Economic Modeling. (2001). pp (613-623). Glaaser, Edward. (1996). "The Transition to Free Markets� Where to Begin

Privatization". Journal of Comparative Economics. Vol. 22. Guislain, Pierre. (1997). The privatization Challenge� A Strategic� Legal and

Khajaw Sarmad. (1991). “Is the Private Sector More Productive Than the Public Sector?”. The Pakistan Development Review. Vol. 30, No.4.

Khan and Reinhart. (1990). “Private Investment and Economic Growth in

Developing Countries”. World Development. Vol. 18. Kocenda, Evzen and Cabelka, Stepan. (1998). Liberalization in the Energy

Sector: Transition and Growth. University of Michigan. Locatelli, Catherine. (1995). "The Reorganization of Russian Hydrocarbons

Industry". Energy Policy. Vol. 23. Newman, Peter. (1998). The New Palgrave Dictionary of Economics and the

Law. Vol. 3. p.122.

...هاي خصوصي و دولتي گذاري در بخش مقايسه كارايي سرمايه 36

Plane. (1997). Privatization and Economic Grawth: An Empirical Investigation From a Sample of Developing Market Economics. Applied Economics. Vol. 29.

Sharmista Self. (2003). Does Education at All Levels Cause Growth? India, A Case Study, Economics of Education Review.

The World Bank. (1998). Privatization and Emerging Equity Markets. The International Bank for Reconstruction and Development.

Tian, Xiaowan. (2001). "Privatization and Economic Performance: Evidence from Chinese Provinces". Journal of Economic Systems. 25.