1 ﺎﻨﺣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻨﯾﺮﻓآ رﺎﮐ...

1

بسته کار آفرینی تولید حنا

2


3


نـیيبسته کار آفر

حناتولید

24

علی محمد عمویی

پور سجاد قلی

4


بسته کارآفرینی تولید حنا

پور سجاد قلی، محمد عمویی : علیانمولف

عبداهللا مخبر دزفولی: مجري مسئول

: هرمز اسديمشاور اقتصادي

میررحیمی : عبداهللا مخبر دزفولی، داوود حاجیمشاور کارآفرینی

حسن نظریان: علمیویراستار

وسسه فرهنگی هنري طنین واژه هنر: مییآرا صفحه

1395اول :نوبت چاپ

1000: شمارگان

صادق: چاپ

978- 600- 7191- 99-6شابک:

300نژاد غربی، پالك دان انقالب اسالمی، خیابان لبافییتهران، م

66947193 - 66925320- 09128025514

978- 600- 7191- 99- 6 : شابک

4625180 : شماره کتابشناسی ملی

لی؛دزفـو مخبـر عبـداهللا مسـئول مجـري پور؛ قلی سجاد عمویی، محمد علی بسته کارآفرینـی تولید حنا/ : عنوان و نام پدیدآور

.نظریان حسن علمی ویراستار

.1395 تهران: اسرار علم، : مشخصات نشر

.م س 21/5 × 14/5 جدول؛ ،)رنگی( مصور: .ص 64 : مشخصات ظاهري

ایران -- حنا : موضوع

حنا : موضوع

هاي اقتصادي جنبه -- ایران -- گیاهان دارویی : موضوع

ایران -- گیاهان صنعتی : موضوع

583/44 : رده بندي دیویی

1395 8ع 9ح/ QK495 : رده بندي کنگره

- 1347 محمد، عمویی، علی : سرشناسه

- 1364 پور، سجاد، قلی : شناسه افزوده

- 1335 مخبر دزفولی، عبداهللا، : شناسه افزوده

رراستاوی ، - 1341 نظریان، حسن، : شناسه افزوده

فیپا : وضعیت فهرست نویسی

5


ظیتقر

رانیـ ا در بـاال اریسب افزوده ارزش با و ياقتصاد میعظ منبع ییدارو اهانیگ صنعت

تیـ موقع توانـد یم آن در اشتغال يهابرنامه و هانهیزم شناخت. شود محسوب می

در رانیـ ا موفـق حضـور و صادرات بخش در و داخل در صنعت نیا به يارزشمند

. ببخشد یجهان يبازارها

و یاهیـ گ يداروهـا و ییدارو اهانیگ مصرف و دیتول نهضت راستا، نیهم در

- ياقتصـاد رانیمـد يزیـ ربرنامـه و تیـ حما کـانون در ،یسنت بط شدن ریفراگ

شـکل . اسـت گرفته قرار جامعه شیگرا نیز مورد و کشور سالمت حوزه و یاجتماع

ياجـرا و یطراحـ آن دنبـال به و یرانیا یسنت طب و ییدارو اهانیگ ستاد يریگ

نیـ ا مصـرف از یعموم اقبال و رانیا ییدارو اهانیگ صنعت توسعه يراهبرد سند

. د این مدعاستیمؤ ربط يذ يداروها و اهانیگ

،يانبـاردار ،يفـرآور دي،یتول ابعاد در صنعت نیا ییزااشتغال نرخ و تیظرف

گسـترده اریبسـ آن یجهـان يهـا تیظرف به تیعنا با فروش و عیتوز ،يبندبسته

اسـتاندارد نبـود و یـی دارو اهـان یگ صنعت حوزه مشاغل نشدن یسازمانده. است

تیهـدا و تیـ حما يبـرا گام نیاول تا در داشت آن بر را ستاد این ،يگذارهیسرما

يسـاز شـفاف و یعـ یطب منـابع و يکشـاورز جـوان موختگاننشادا اشتغال ندیفرآ

اهـان یگ ینیکـارآفر يهـا بسـته نیتدو به اقدام گذارانهیسرما يبرا آن سودآوري

. دینما ییدارو

شـرح مصرف، و ياقتصاد دیتول ندیراف از یواقع يهاداده يمحتو هابسته نیا

و دیـ تول تیریمـد اجمـال به و یانسان يروین ،ياقتصاد بازده بازار، شناخت شغل،

طبـق را آن از یناشـ سـود و يگـذار هیسرما نحوه و است حوزه این در ینیکارآفر

. دهدیم ننشا ياقتصاد يهافرمول

6


یبازرگـان عهتوسـ و یداخلـ مصـرف مولد، اشتغال گسترش شاهد است دیام

تیـ ظرف با اسـتفاده از و بوده رانیا ییدارو اهانیگ محصوالت یالمللنیب و یداخل

یجـانب عـوارض کاهش و کشور یاجتماع سالمت و يکشاورز يهابخش بکر يها

رانیـ ا جامعـه در یشـاداب و طـراوت هیـ روح ،ییایمیش يداروها یروح و یجسم

رانیـ ا کـالن اقتصـاد شـرفت یپ روند عیتسر در طیشرا نیا شک، بدون. ابدی ارتقاء

رانیـ ا توسـعه به چرخـه بخشی شتاب در جهت تالش برهمگان و بوده مؤثر اریبس

.است واجب یاسالم

عصاره حسن محمد دکتر

يفناور و علوم توسعه ر ستادیدب

یسنت طب و ییدارو اهانیگ

7


شگفتاریپ

يهـا اسـت یس ذاتخـا موجـب ،ینیکارآفر موضوع به جهان يکشورها اکثر کردیرو

،ینیکـارآفر فرهنـگ توسـعه . اسـت شـده مختلف يهابخش در ینیکارآفر توسعه

و قـات یتحق انجـام و آنـان بـه ازیـ ن مـورد يهاآموزش ارائه نان،یکارآفر از تیحما

از یاجتمـاع و ياقتصاد مختلف مشکالت حل يبرا نهیزم نیدرا الزم يهاپژوهش

. برخوردار است يادیز اریبس تیاهم

لحـاظ به زین رانیا در و بوده ریاخ دهه در دیجد يهابحث از یکی ینیآفرکار

يمحورهـا از یکـ ی آنهـا، يکـار یب مشـکل و کشور تیجمع از جوانان يباال سهم

ینیکـارآفر پرتـو در. باشـد یمـ دولت يهايگزاراستیس و هايزیربرنامه در یاصل

ياقتصاد رونق يبرا ياهیپا و یاصول يهاگام ،يراهبرد يزیربرنامه کی با توانیم

.برداشت داریپاتوسعه اهداف به لین جهت در

یسـنت طـب و یـی دارو اهـان یگ يفنـاور و علوم توسعه ستاد منظور، نیبد

یتخصصـ کـارگروه لیتشـک بـه نسبت يجمهور استیر يفناور و یعلم معاونت

ـ ا. اسـت نمـوده اقـدام یسنت طب و ییدارو اهانیگ ینیکارآفر و يفناور توسعه نی

اهـان یگ یملـ سـند در شـده ینیب شیپ اهداف کردن ییاجرا يراستا در کارگروه

دانـش و فنـاوري سـطح توسـعه و ارتقـاء بر ژهیو تمرکز با و یسنت طب و ییدارو

ــیدارو اهــانیگ دیــتول ــپا اشــتغال و ینیکــارآفر و ی از یکــی. گرفــت شــکل داری

اهـان یگ مختلـف يهاحوزه در ینیکارآفر يهابسته هیته کارگروه نیا يکردهایرو

دگاهیــد براســاس يا نامــه وهیشــ منظــور نیبـد کــه بــود یســنت طــب و یـی دارو

يهـا بسـته آن بـا متناسـب و نیتـدو یـی دارو اهـان یگ ستاد اعضاء و متخصصان

8


ارائـه خصـوص نیـ ا در يشـتر یب حاتیتوضـ ادامـه در که دیگرد هیته ینیکارآفر

شود. می

ياقتصـاد تحـول کل در و يوربهره ،ییکارآ شیافزا ها،بسته نیتدو از هدف

يسـاز تیظرف دار،یپا توسعه اهداف هیسا در یسنت طب و ییدارو اهانیگ حوزه در

طـب و یـی دارو اهـان یگ حـوزه در ینیکـارآفر واقـع در. است بوده يتوانمندساز و

نیتـام و سـالمت يارتقـا يراسـتا در ،یعمـوم اهـداف بـر عالوه تواندیم یسنت

و يوربهـره يارتقـا ،يفـرآور و برداشـت و داشت کاشت، توسعه ،ییغذا بهداشت

یمـ يدیـ کل يهابرنامه و راهبردها ارائه. باشد اثربخش د،یتول یفیک و یکم بهبود

توسـعه و يزیربرنامه يهانهیزم ساختن فراهم و هاياستگذاریس در رییتغ با تواند

بـه تـوان یمـ بـاره نیـ ا در کـه باشدداشته یمطلوب جینتا مدت بلند در ینیکارآفر

:کرد اشاره ریذ موارد

.ییدارو اهانیگ حوزه در داریپا و مولد اشتغال جادیا •

نیزمـ به کار يروین نسبت بودن باال علت به کارانیب بر عالوه حاضر حال در

دوره نیحـ در پنهان يکاریب نوع کی همواره يکشاورز يهاتیفعال بودن یفصل و

توسـعه و جادیا. دارد وجود روستاها در یفصل يکاریب نوع کی و يکشاورز تیفعال

به انییروستا از یگروه يبرا تواندیم ،ییزااشتغال تیماه علت به ییدارو اهانیگ

موقـت اشـتغال ،یفصـل کـاران یب يبرا و دائم و مولد اشتغال الن،یالتحصفارغ ژهیو

.دینما جادیا

شـده هیـ ته ینیکـارآفر يهابسته ،ییروستا و يکشاورز اقتصاد در تنوع جادیا •

.شد خواهد انییروستا و کشاورزان درآمد شتریب ثبات و یشغل تنوع به منجر

و کشـاورزان سـرانه درآمـد شیافـزا باعـث ینیکـارآفر توسـعه فقر و کاهش •

دیـ تول و مصـرف ،يگذارهیسرما انداز،پس شیافزا ،یمل ناخالص دیتول شیافزا

و کشـاورزان یزندگ سطح ارتقاء و رفاه شیاافز گر،ید عبارت به شود؛یم سرانه

.شد خواهد بدین وسیله محقق انییروستا

9


.کشور يهالیپتانس و دیتول منابع از استفاده و ییکارآ شیافزا •

دیـ تول نـد یفرآ در هـا واسطه حذف و نقل و حمل ،یابیبازار يهانهیهز کاهش •

.ییدارو اهانیگ

.ییدارو اهانیگ عاتیضا کاهش •

ابـداعات، و اختراعات ثبت تعداد شیافزا ،يفناور سطح ارتقاء ،ينوآور شیافزا •

.یفن دانش دیتول

یمحلـ تیـ موقع شغل، شرح شامل: مؤلفه سه نییتب به ،یشغل فیتوص يبرا

و کسـب يهـا هدف شغل، از جمله شرح مؤلفه در. نیاز است خدمات ای محصول و

د،یـ جد و یخـدمات ،يدیـ تول از اعـم حرفه نوع ،یقانون يهاجنبه و يسودآور کار،

هیسـرما امکـان از جملـه یمحلـ تیموقع مؤلفه. است مدنظر شرفتیپ و هافرصت

وجـود و بـازار بـه یدسترسـ ،یکـاف يفضـا محل، تیمطلوب آن، تیامن و يگذار

.دهدیم قرار توجه مورد را بودن دسترس قابل و هیاول امکانات

محصـول آن با تفاوت و دیجد محصول يایمزا خدمات، ای محصول مؤلفه در

بـه توجـه محصول، و دیتول تنوع محصول، و خدمات تیفیک ،یژگیو نوع، موجود،

هـا ينوآور و هاتیخالق تینها در و باال تیفیک و نییپا متیق ان،یمشتر یمال توان

بـه ،یبازرگـان بخش در ینیکارآفر يهابسته. ردیگیم قرار توجه مورد رفته کار به

یمـ یعمـوم روابـط و غـات یتبل نیهمچن و فروش و يگذارمتیق رقابت، موضوع

رنـد، یگیمـ قرار لیتحل مورد میرمستقیغ و کینزد يرقبا رقابت، درمقوله. پردازند

و بیـ رق ضـعف و قـوت نقـاط و ثبـات ای تحول ب،یرق محصوالت یژگیو و تیمز

.است تیاهم يداراآنها عملکرد جهینت

از اسـتفاده و کـار و کسب در یابیبازار فنون فروش، و يگذارمتیق بخش در

مقولـه در رد؛یـ گیمـ قـرار توجـه مـورد رقبا تیموقع و يگذارمتیق وهیش در آن

و هـا تیـ خالق و مختلـف غـات یتبل اقسـام و انـواع و بودجـه ،یابیبازار در غاتیتبل

عبارات از استفاده جامعه، فرهنگ و عرف به توجه با دادن یآگه نحوه و هاينوآور

10


.دارد کار و کسب رونق در یمهم سهم ،جذاب

تیریمـد مقولـه در رو دارد. از ایـن میمستق رابطه یانسان يروین با ینیکارآفر

ـ سـوابق و تخصـص و تیریمـد از،یـ ن مـورد یانسـان يروین ،یانسان منابع ،یتجرب

رونـق در انیمشـتر و کارکنـان بـا رفتـار نـوع ها،آن قوت و ضعف نقاط و فیوظا

بـه بودجـه و برنامـه هیـ ته ،یمال تیریمد بخش در. است نیآفرنقش کار، و کسب

آن ينگهـدار و حفـظ و افتتاح يبرا هیسرما و میزان کار و کسب اندازي منظور راه

قـرار یبررسـ مـورد یاتیـ عمل و یمطالعـات يهـا نـه یهز ،يگـذار هیسـرما هیتوج و

.رندیگ یم

يانقشـه رنـد؛ یگ رقـرا هـم کنار در کامل به طور همانند، موارد نیا چنانچه

و جـود کـار و کسـب توسـعه نحـوه و ندهیآ از ياندازچشم و دیتول تیموفق يبرا

،ینیکـارآفر يهـا بسـته هیـ ته تیاهم و شده ذکر موارد به توجه با. داشت خواهد

يهـا تیـ اولو اسـاس بـر یسنت طب و ییدارو اهانیگ يفناور و علوم توسعه ستاد

اعضـاء متخصصـان، يهمکـار بـا زیـر ینیفرکارآ يهابسته هیته به نسبت موجود

دیـ ام. نمـود اقدام حوزه نیا شمندانیاند و دکنندگانیتول ها،دانشگاه یعلم ئتیه

مـوثر حـوزه نیا با مرتبط افراد ياقتصاد توان و ییزااشتغال رشد در امر نیا است

.شود واقع

ورا در شرایط کشت فضاي باز در مناطق گرمسیري؛ تولید آلوئه -

ورا؛ ژل آلوئه فرآوري -

؛ییدارو اهانیگ یخصوص آموزش مرکز -

؛یفلفل نعناع دیتول -

شن؛یآو دیتول -

؛يمحمد گل دیتول -

؛ییدارو اهانیگ کیارگان دیتول -

11


؛ییدارو اهانیگ بک یت دیتول -

؛ییدارو اهانیگ ءنشا دیتول -

؛ییروستا کوچک يواحدها در ییدارو اهانیگ يفراور -

؛ییودار اهانیگ يبند وبسته کن خشک واحد -

؛يرزمار دیتول -

مو؛یل تولید به -

؛ییروستا کوچکهاي واحد در اسانس دیتول -

ه؛یبادرنجبو دیتول -

گاوزبان؛ گل دیتول -

م؛ید مناطق در شنیآو نیگزیجا کشت -

م؛ید مناطق در رهیز نیگزیجا کشت -

؛ییدارو اهانیگ عصاره ظیتغل -

گلی؛ میمر دیتول -

حنا؛د یتول -

گل راعی؛د یتول -

هار؛گل همیشه بد یتول -

عوامل بیولوژیک (زنبور براکون)؛د یتول -

عوامل بیولوژیک (کفشدوزك)؛د یتول -

بومادران؛د یتول -

اسطوخودوس؛د یتول -

يآقـا جنـاب ارزشـمند يهـا يهمفکـر و هاتیحما از دانمیم الزم انیپا در

12


اهـان یگ يفنـاور و علـوم توسـعه سـتاد محتـرم ریـ دب- عصاره حسن محمد دکتر

.مینما تشکر - يجمهور استیر يفناور و یعلم ونتمعا یسنت طب و ییدارو

یمیابراه یعل

رکارگروهیدب و ستاد مشاور

ینیکارآفر و يفناور توسعه

13


و يفناور توسعه یتخصص کارگروه ياعضا

یسنت طب و ییدارو ناهایگ ینیکارآفر

)یسنت طب و ییدارو اهانیگ يفناور و علوم توسعه ستاد ریدب(عصاره حسن محمد دکتر

ینیکارآفر و يفناور توسعه یتخصص کارگروه ریدب( یانیورک یمیابراه یعل ندسمه

)یسنت طب و ییدارو اهانیگ

)گروه کار عضو( پور میابراه محسن دکتر

)گروه کار عضو( یگدلیب محسن دکتر

)گروه کار عضو( پالوج یمجتب دکتر

)گروه کار عضو( يهاد دیس حاج رضا محمد دکتر

)گروه کار عضو( یدهقان رضا محمد مهندس

)گروه کار عضو( کن دیسف فاطمه دکتر

)گروه کار عضو( يکردافشار غالمرضا دکتر

)گروه کار عضو( یگنداب شهرام مهندس

)گروه کار عضو( ییعمو محمد یعل دکتر

)گروه کار عضو( یبیغ برزیفر مهندس

)گروه کار عضو( زاده ییرضا نیحس دکتر

)گروه کار عضو( ینجف فرزاد دکتر

)گروه کار عضو( رومندین پوراندخت دکتر

)گروه کار عضو( ولدان دیمج دکتر

)گروه کار عضو( انیهاد جواد دکتر

)گروه کار عضو( مهندس نوروزي

)گروه کار عضو( مهندس باستان

)گروه کار عضو( خصاب مهندس

)روهگ کار عضو( نقدي بادي دکتر

)گروه کار عضو( اصالن عزیزي دکتر

)گروه کار عضو( جعفري عزیز دکتر

)گروه کار عضو( مفتاحی دکتر

14


15


فهرستفهرست

5 ........................ ................................ ................................ ................................ ظیتقر

7 ................... ................................ ................................ ................................ شگفتاریپ

17 .................. ................................ بازار یبررس و محصول یمعرف: اول فصل

17 ..... ................................ ................................ ................................ محصول یمعرف

19 ............... ................................ ................................ ................................ حنا ریتکث

20 ................. ................................ ................................ کشت مورد مناطق نیترمهم

20 ........................ ................................ ................................ یکیاکولوژ اتیخصوص

21 ...................... ................................ ................................ برداشت و داشت کاشت،

22 ........................ ................................ ................................ حنا يهايماریب و آفات

22 .... ................................ ................................ ................................ يآور جمع زمان

22 .............. ................................ ................................ حنا يهابرگ يآور جمع زمان

23 .. ................................ ................................ ................................ دهندهلیتشک مواد

24 .......... ................................ ................................ ................................ حنا باتیترک

24 ..... ................................ ................................ الوسون یکیفارماکولوژ يها یژگیو

25 ........................ ................................ ................................ حنا یکیزیف يها یژگیو

16


25 ......................... ................................ ریاخ يها سال در واردات و صادرات نزایم

30 ........ ................................ ................................ ................................ یمل استاندارد

31 ............................... ................................ امروز يایدن در کاال یکیاستراتژ تیاهم

32 ........................... ................................ یجهان يبازارها در رانیا تیوضع یبررس

32 ............................ ................................ رانیا ییدارو اهانیگ دارانیخر نیتر عمده

33 .. ................................ ییدارو اهانیگ صادرات و دیتول نهیزم در عمده مشکالت

33 .... یجهان و یداخل يبازارها در حنا يفرآور و کشت ياقتصاد لیپتانس یبررس

33 ............ ................................ ................................ ................................ یداخل بازار

34 ........ ................................ ................................ ................................ سکیر لیتحل

34 ............................. ................................ ................................ یداخل بازار تیوضع

35 ........................ ................................ ................................ تقاضا و عرضه تیوضع

37 .... ................................ ................................ یمال و یفن یبررس: دوم فصل

37 ..... ................................ ................................ ................................ ياقتصاد هیتوج

38 ..................... ................................ اول سال در محصول شده تمام متیق برآورد

38 ... ................................ ................................ ................................ ژهیو انیز و سود

39 ...................... ................................ ................................ مزرعه یینها بودجه طرح

17

فصل اول: معرفی محصول و بررسی بازار

لفصل او

معرفی محصول و بررسی بازار

عرفی محصولم

ثره بـوده ؤم هحاوي مادآنها هاي گیاهانی هستند که برخی از اندام ،گیاهان دارویی

دهـد و داراي خـواص وزن خشک گیاه را تشـکیل مـی درصد1که این ماده کمتر

. موجودات زنده است برايدارویی

آنهـا ثرهؤمـ هاده از مـاد داشت و برداشت این گیاهان به منظوراسـتف ، کاشت

. شود انجام می

را آنها گونه 2400که حدود گیاه شناسایی شده گونه 8000ایران حدود در

.باشد میآنها جمله حنا از که دهند گیاهان دارویی تشکیل می

18


درختچـه . اسـت Lythraceaeاز خـانواده Lawsonia inermisعلمی نام حنا به

کـه ردار و پوشیده از پوسـت خاکسـتري مایـل بـه سـفید خا غالباًهاي حنا شاخه

قسمت مورد استفاده حنا برگ آن اسـت و رسد می متر 6- 7ارتفاع آن حداکثر به

.گیرد می معرض استفاده قرار که به حالت کامل یا به صورت گرد در

اوایل تیر ماه به نام حنـاي که بار اول، شود می برگ حنا سالی دوبار برداشت

اواخر آبان بار دوم در داراي برگ ضخیم به رنگ سبز روشن ثابت است وگرما که

گیاهان تیره حنا بـه اشـکال که باشد می سبز تیرهآن به نام حناي قوس که رنگ

. باشند می جنس 20- 30گونه در 500درختچه یا درخت و شامل ، مختلف علفی

اطق اسـتوایی و نـ به تفاوت در نواحی بسیار مرطوب یا در مآنها انواع مختلف

. رویند می در نواحی گرم آمریکا بعضی نیز اختصاصاً

اي اسـت کـه در سازش بعضی از گیاهان این تیره با محیط زنـدگی بـر پایـه

. آیند می مناطق گرم به صورت درختچه و در نواحی معتدله به صورت علفی در

کـه از باشـد مـی C10H6O3داراي فرمول ماده رنگی حنا الوسون نام دارد و

چنانچه حنا را خیس کـرده و در مقابـل هـوا و نـور و شود می برگ حنا استخراج

قرمز شده و آنچه در برابر هـوا و نـور نیسـت سـبز رنـگ بـاقی قرار گیرد روي آن

. ماند می

19


تکثیر حنا

بـه زمـین سـپس کارنـد و مـی محلی در را از قبلها بدین نحو که بذر حناتکثیر

سـتقیماً ، در صورتی که زمین شرایط الزم را داشته باشـد م کنند می اصلی منتقل

آغـاز سوم و دوم سال از معموالً محصول برداشتو شود می در زمین اصلی کاشته

دهـی و پـودر شـدگی کیفیت پودر حنا بر اساس میزان رنگو همچنین گردد می

یوه گیـاه م، ساقه، ماسه، اختالط مواد زائد خارجی نظیر شنو گردد می آن ارزیابی

. شود می هرز دیگر با برگ حنا باعث کاهش کیفیت محصولهاي حنا یا علف

. مطالب بسیاري درباره نخسـتین خاسـتگاه درخـت حنـا گفتـه شـده اسـت

اما برخی دیگر نخستین خاسـتگاه ؛دانند می هند را نخستین خاستگاه حنااي عده

12که ایـن گیـاه در سـده دباورندانند و بر این می و رویشگاه حنا را مصر باستان

.میالدي از مصر به هند برده شده است

شـمال ، شـمال و شـرق آفریقـا ، آسیاي صغیر، حنا بومی کشورهاي مدیترانه

کشـت نیـز و در کشورهاي زیادي از جمله ایـران بوده هند و ماداگاسکارا، استرالیا

. شود می

می گردد و این گیاه بسیار دور برهاي کشت و کاربرد حنا در ایران به گذشته

کشاورزي بوده که هم در داخـل ایـران کـاربرد بسـیاري مهمهاي وريآیکی از فر

. شده است می بخش فراوانی از آن به خارج صادر نیزداشته و

20


ترین مناطق مورد کشت مهم

این گیاه بیشـتر در که گرمسیري است حنا گیاهی بومی مناطق گرمسیري و نیمه

درجه شمالی و جنـوبی و 15- 25جغرافیایی بین هاي مناطق خشک که در عرض

. روید می از آفریقا تا اقیانوس آرام قرار دارد

ایـران، ترکیـه، عربسـتان، مصـر، مـراکش، ی نظیـر گیاه حنا بومی کشورهای

به کشورهاي دیگري مانند هند، اسپانیا، پاکسـتان و که بوده تونس، الجزایر و کنیا

. ا به صورت یک گیاه غیـر بـومی کشـت شـده اسـت نیجریه منتقل شده و در آنج

. کشورهایی مانند ایران، هند و عربستان بیشترین تولید حنا را در جهان دارند

اي کرمـان و سیسـتان بلوچسـتان و پـاره هـاي در اسـتان کشت حناي ایران

مناطق گـرم وخشـک که باید گفتازمناطق جنوب به ویژه هرمزگان مرسوم بوده

. حنا مناسب است براي توسعه کشت

حنـاي شوند: می با توجه به رنگ، به سه دسته تقسیمبه طور کلی گونه حنا

. سیاه و کم رنگ، سرخ

از کـه آن حناي سیاه اسـت و پس ازبوده حناي سرخ ، طرفدارترین گونه پر

. کنند می حناي کم رنگ بیشتر براي خنک کردن و ترمیم پوست استفاده

ی خصوصیات اکولوژیک

این گیـاه در دمـاي پـایین . گراد است درجه سانتی 11فیزیولوژیک گیاه حنا صفر

بیشترین عملکـرد گیـاه حنـا در دماهـاي . رود می گراد از بین درجه سانتی 5تر از

بـراي دهـد کـه حنـا می این نشان. شود می گراد حاصل درجه سانتی 35- 45 بین

.ردجوانه زنی، رشد و توسعه خود نیاز به دماهاي باال دا

تواند تحمل کند و بـه می این گیاه محدوده وسیعی از شرایط آب و هوایی را

هـاي بیشترین عملکرد حنا در خـاك . رطوبت کم هوا و شرایط خشک مقاوم است

21


رسی، فقیـر و سـنگالخی را هاي تواند خاك می شود اما این گیاه می شنی مشاهده

. باشد می 3/4- 8 این گیاه مناسب خاك pH. تحمل کند

هینـه ب شرایط حنا براي بهترین عملکرد به دماهاي باال نیاز دارد ولیبنابراین

35- 45حنـا بیشـترین رنـگ را در دمـاي بـین و گراد است درجه سانتی 25دما

گـراد درجـه سـانتی 11در مناطقی که دما به زیر . کند می گراد تولید درجه سانتی

هـاي کنـد و شـاخه مـی عی پیدادر هنگام بارندگی رشد سری. کند نمی برسد، رشد

. کند ولی در شرایط عادي رشد کندي دارد می زیادي تولید

کاشت، داشت و برداشت

نتایج تحقیقات در مورد کاشت، داشت و برداشت حنا که در استان بوشـهر انجـام

تکثیر جنسی حنا به وسیله بذر بـا مشـکالتی نظیـر : دهد که شده است، نشان می

. گـردد مـی آفات بذرخوار مانند مورچه و پرنـدگان مواجـه دیر سبزکردن و هجوم

دار بـه زنی درگلدان و انتقال نهـال ریشـه بنابراین تکثیر غیر جنسی به روش قلمه

. رسد تر به نتیجه می تر و سریع زمین اصلی، مطمئن

بـا هاي سرد و خنک پاییز و زمستان بسیار کند و رشد گیاه حنا در طول ماه

د اما همزمان با افزایش تدریجی دمـا، وش می رودتی تقریباً متوقفشرایط ب توجه به

.نماید می گیرد و در بهار و تابستان تولید گل و بذر می گیاه رشد خود را از سر

میانگین عملکرد یا وزن محصول برگ حنـا در برداشـت مردادمـاه بیشـتر از

1- 1/5راي طـرح طورکلی متوسط عملکرد در شرایط اج ماه بوده و به برداشت آبان

. شود تن در هکتار برآورد می

22


هاي حنا آفات و بیماري

پوسـیدگی سـیاه ریشـه ؛ امازیادي نداردهاي آفات و بیماريگیاهی است که حنا

Xanthomonas بـه دلیـل و لکـه برگـی کـه Corticium koleroga بـه موجـب که

lawsoniae اشند.ب میحنا هاي ترین بیماري از مهم آید و بوجود می

آوري زمان جمع

ل مـاده که این محصـو یک بار در بهار ،شود محصول حنا در دو فصل برداشت می

ی از آن اسـتفاده یـ دهنده کمتري در خود دارد و بیشتر بـه عنـوان گیـاه دارو رنگ

رداشت پائیزه محصول حاوي مقدار بیشتري ماده رنـگ دهنـده ار دوم بب ،شود می

. گیرد میرایشی و تزئینی مورد استفاده قرابوده و براي اهداف بیشتر آر

بایست در یک محـل سـایه و نسـبتاً تاریـک هاي گیاه پس از جمع آوري می برگ

. شود زیرا نور خورشید باعث تخریب آن می، خشک شوند

هاي حنا آوري برگ زمان جمع

و سـالی دو بـار صـورت شـود شروع میدوم و سوم هاي از سال حنا برداشت برگ

مـاه بـه و در اواخـر آبـان حنـاي گرمـا در واقع در اوایل تیرماه به نـام که گیرد می

. باشد می مشهور حناي قوس نام

23


دهنده تشکیلمواد

ــرگ ــاي ب ــاده ه ــاوي م ــا ح ــی حن ــا هیدروکس ــون ی ــام الوس ــه ن ــی ب اي رنگ

)، Coumarinکومـارین ( درصد)، گلیکوزیدهاي فنلی متعدد 22/0ـ3/1( نفتوکینون

)، گلیکوزیـــد بتاسیتوســـترول و Quinoids)، کینوئیـــد (Xanthoneگزانتـــون (

) و مشتق گلوکوزیدي آن، چربی، رزیـن و Luteolinنظیر لوتئولین ( ییفالونوئیدها

.باشد تانن می

، نفتوکینــون ،اســید گالیـک هــاي آن نظیـر؛ امـا مــواد دیگـري نیــز از بـرگ

شود. حاصل می یدآلکالوئو مقدار کمی آکاستین گلیکوزیدي الکسانتون،

24


وجود موسـیالژ که حنا عالوه بر موارد مذکور داراي مانیتول و موسیالژ است

؛ همچنـین آیـد گردد که برگ حنا به سهولت با آب به صورت خمیـر در باعث می

. باشد % اسانس می2/1حنا داراي

ترکیبات حنا

مواد چـرب ، نساسا، فالونوئید، کوئینون، پنتوزان، صمغ، داراي تانن حنا هاي برگ

مهمترین ترکیب شناخته شده حنا الوسون نام دارد که مـاده بوده و و مواد رزینی

. شود می اصلی رنگی در حنا محسوب

الوسونفارماکولوژیکی هاي ویژگی

؛رنگ کردن -

؛دارا بودن اثر ضدباکتري -

.کند شدن زود گذر ضربان قلب با افزایش دامنه انقباض آن -

موسیالژ باعـث . واد مواد مذکور داراي مانیتول و موسیالژاستحنا عالوه بر م

. آید آب حل شده و به صورت خمیر در گردد که برگ حنا به سهولت در می

25


فیزیکی حناهاي ویژگی

پودر ریز و خشک به رنگ سبز تیره تا روشن با بوي مالیم و خاص حنا داراي حنا

شود و باید عـاري از می یاه حنا تهیهتازه گهاي برگ از. باشد میگس و تلخ و مزه

. هرز باشدهاي میوه گیاه حنا و یا علف، ساقه، ماسه، مواد زائد خارجی مانند شن

شیمیایی حناهاي ویژگی .1جدول

حدود قابل قبول ویژگی ها ردیف

16 مواد معدنی(درصد وزنی)حداکثر 1

3- 6 چربی(درصد وزنی) 2

5/1 )حداقلماده رنگی الوسون(درصد وزنی 3

4 PH 5/4- /55 %)10(محلول

7 رطوبت و مواد فرار(درصد وزنی)حداکثر 5

5 شن(درصد وزنی)حداکثر 6

اخیرهاي واردات در سالو میزان صادرات

1390صادرات حنا به غیراز عصاره آن سال آمار کل. 2جدول

توضیحات تعرفه شماره تعرفه کشور سال ردیف وزن

(کیلو گرم)

ارزش

(ریال) ارزش (دالر)

14049010 عراق 1390 1حنابه غیراز

عصاره آن1 ،821 ،973 50 ،158 ،199 ،078 Rls. 4 ،539 ،762 $

2 1390 فدراسیون

روسیه14049010

حنابه غیراز

عصاره آن593 ،873 17 ،664 ،691 ،695 Rls. 1 ،527 ،793 $

14049010 ترکیه 1390 3حنابه غیراز

عصاره آن97 ،930 2 ،819 ،345 ،380 Rls. 251 ،540 $

4 1390 امارات متحده

عربی14049010

حنابه غیراز

عصاره آن133 ،646 2 ،723 ،570 ،344 Rls. 242 ،266 $

14049010 فرانسه 1390 5حنابه غیراز

عصاره آن64 ،501 1 ،407 ،720 ،722 Rls. 125 ،661 $

14049010 اردن 1390 6ز حنابه غیرا

عصاره آن36 ،500 1 ،132 ،897 ،800 Rls. 104 ،025 $

14049010 انگلستان 1390 7حنابه غیراز

عصاره آن49 ،110 1 ،095 ،919 ،350 Rls. 98 ،415 $

14049010 ایتالیا 1390 8حنابه غیراز

عصاره آن46 ،600 1 ،077 ،740 ،160 Rls. 98 ،620 $

$ Rls 87 ،329 040، 261، 014، 1 943، 26حنابه غیراز 14049010عربستان 1390 9

26


نعصاره آ سعودي

14049010 مصر 1390 10حنابه غیراز

عصاره آن27 ،000 950 ،693 ،700 Rls. 88 ،950 $

14049010 آلمان 1390 11حنابه غیراز

عصاره آن32 ،530 922 ،033 ،379 Rls. 86 ،149 $

14049010 قزاقستان 1390 12حنابه غیراز

عصاره آن10 ،100 449 ،733 ،580 Rls. 36 ،683 $

14049010 رومانی 1390 13حنابه غیراز

عصاره آن11 ،490 317 ،226 ،465 Rls. 29 ،565 $

14049010 تاجیکستان 1390 14حنابه غیراز

عصاره آن7 ،866 257 ،403 ،280 Rls. 21 ،908 $

14049010 کویت 1390 15یراز حنابه غ

عصاره آن19 ،850 210 ،735 ،850 Rls. 19 ،850 $

14049010 قطر 1390 16حنابه غیراز

عصاره آن13 ،700 162 ،813 ،700 Rls. 15 ،470 $

14049010 آذربایجان 1390 17حنابه غیراز

عصاره آن4 ،625 113 ،757 ،063 Rls. 10 ،666 $

14049010 بحرین 1390 18حنابه غیراز

ه آنعصار7 ،898 95 ،608 ،176 Rls. 8 ،823 $

14049010 قرقیزستان 1390 19حنابه غیراز

عصاره آن2 ،100 67 ،504 ،500 Rls. 6 ،300 $

14049010 هلند 1390 20حنابه غیراز

عصاره آن6 ،120 59 ،826 ،600 Rls. 5 ،103 $

14049010 سوئد 1390 21حنابه غیراز

عصاره آن5 ،432 58 ،969 ،577 Rls. 5 ،439 $

14049010 جمهوري چک 1390 22حنابه غیراز

عصاره آن4 ،800 52 ،233 ،600 Rls. 4 ،800 $

14049010 استرالیا 1390 23حنابه غیراز

عصاره آن750 22 ،526 ،117 Rls. 2 ،137 $

14049010 ارمنستان 1390 24حنابه غیراز

عصاره آن1 ،500 19 ،022 ،400 Rls. 1 ،800 $

14049010 ترکمنستان 1390 25حنابه غیراز

عصاره آن540 15 ،944 ،856 Rls. 1 ،308 $

14049010 گرجستان 1390 26حنابه غیراز

عصاره آن606 14 ،341 ،108 Rls. 1 ،324 $

14049010 کانادا 1390 27حنابه غیراز

عصاره آن375 12 ،496 ،500 Rls. 1 ،125 $

14049010 بکستاناز 1390 28حنابه غیراز

عصاره آن2 ،942 10 ،604 ،900 Rls. 865 $

مجموع کل

ریال 920، 820، 907، 82

مجموع کل

7 ،423 ،675

دالر

27



توضیحات تعرفه شماره تعرفه کشور سال ردیف وزن

(کیلو گرم)

ارزش

(ریال) (دالر) ارزش

410، 359، 334، 83 071، 878، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 عراق 1391 1Rls

5 ،514 ،496 $


روسیه 975، 996، 627، 17 500، 333 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

Rls 1 ،015 ،500 $


عربی 500، 230 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

8 ،775 ،642 ،823

Rls. 576 ،522 $

684، 158 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 آلمان 1391 47 ،721 ،351 ،370

Rls. 521 ،682 $

$ Rls. 175 ،000 550، 216، 918، 3 000، 56 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ترکیه 1391 5

050، 21 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 فرانسه 1391 61 ،743 ،307 ،850

Rls. 71 ،150 $

$ Rls. 81 ،125 150، 757، 416، 1 800، 26 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ایتالیا 1391 7

$ Rls. 44 ،400 400، 956، 086، 1 800، 14 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 اندونزي 1391 8

$ Rls. 42 ،000 000، 436، 031، 1 000، 14 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 اردن 1391 9

10 1391 عربستان

سعودي $ Rls. 72 ،790 400، 405، 892 180، 23 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

$ Rls. 64 ،924 756، 514، 805 387، 25 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 انگلستان 1391 11

$ Rls. 24 ،137 562، 213، 442 374، 8 ره آنحنابه غیراز عصا 14049010 تاجیکستان 1391 12

$ Rls. 17 ،325 725، 073، 426 950، 4 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 مصر 1391 13

$ Rls. 15 ،675 625، 414، 350 500، 5 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 جمهوري چک 1391 14

$ Rls. 24 ،810 850، 757، 331 900، 17 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ارمنستان 1391 15

$ Rls. 12 ،023 872، 773، 252 264، 4 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ترکمنستان 1391 16

$ Rls. 18 ،000 000، 680، 220 000، 6 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 لبنان 1391 17

$ Rls. 14 ،115 995، 195، 217 720، 4 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 افغانستان 1391 18

$ Rls. 17 ،640 400، 266، 216 880، 5 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 قرقیزستان 1391 19

$ Rls. 15 ،000 000، 900، 183 525، 5 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 قزاقستان 1391 20

$ Rls. 7 ،125 375، 125، 175 500، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ازبکستان 1391 21

$ Rls. 8 ،421 682، 463، 167 400، 3 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 آذربایجان 1391 22

$ Rls. 7 ،665 875، 858، 151 555، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 هلند 1391 23

$ Rls. 8 ،825 625، 590، 143 100، 7 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 قطر 1391 24

$ Rls. 5 ،160 422، 516، 112 210، 4 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 سوئد 1391 25

$ Rls. 8 ،728 280، 005، 107 935، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 کویت 1391 26

$ Rls. 3 ،642 920، 650، 44 278، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 بحرین 1391 27

$ Rls. 3 ،462 120، 444، 42 215، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 استرالیا 1391 28

$ Rls. 1 ،500 000، 390، 18 500 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 گرجستان 1391 29

30 1391 بوسنی

وهرزگوین $ Rls. 900 000، 034، 11 300 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

$ Rls. 610 922، 474، 7 244 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 کانادا 1391 31

مجموع کل

131 ،976 ،774 ،934

ریال

مجموع کل

8 ،394 ،352

دالر

28



کشور سال ردیفشماره

تعرفه توضیحات تعرفه

وزن (کیلو

گرم) ارزش (دالر) ارزش (ریال)

$ Rls 4 ،033 ،638 965، 859، 054، 100 536، 344، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 عراق 1392 1


روسیه $ Rls. 936 ،638 814، 748، 224، 23 250، 324 حنابه غیراز عصاره آن 14049010



عربی $ Rls. 344 ،771 459، 479، 537، 8 678، 116 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

$ Rls. 306 ،335 329، 320، 744، 7 687، 97 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 آلمان 1392 5

$ Rls. 60 ،000 000، 740 ،486، 1 000، 20 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 بلغارستان 1392 6

$ Rls. 38 ،730 310، 127، 961 910، 12 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 فرانسه 1392 7


$ Rls. 25 ،386 600، 973، 629 000، 9 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ایتالیا 1392 9

$ Rls. 24 ،470 962، 210، 607 417، 8 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 افغانستان 1392 10

$ Rls. 23 ،212 363، 711، 575 590، 8 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 قطر 1392 11

$ Rls. 22، 800 600، 687، 564 000، 8 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 رومانی 1392 12


$ Rls. 15 ،675 125، 975، 388 500، 5 .حنابه غیراز عصاره آن 14049010 جمهوري چک 1392 14

$ Rls. 9 ،174 814، 074، 228 668، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 کانادا 1392 15

$ Rls. 8 ،094 440، 269، 200 688، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ازبکستان 1392 16

$ Rls. 7 ،000 000، 705، 173 000، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 مصر 1392 17


$ Rls. 6 ،540 020، 758، 161 200، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 نترکمنستا 1392 19

$ Rls. 6 ،429 849، 870، 159 240، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 گرجستان 1392 20

$ Rls. 5 ،558 102، 666، 137 950، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 سوریه 1392 21

$ Rls. 5 ،250 500، 105، 130 750، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 انگلستان 1392 22

$ Rls. 4 ،845 185، 025، 120 700، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 بحرین 1392 23


$ Rls. 4 ،500 500، 568، 111 500، 1 صاره آنحنابه غیراز ع 14049010 هلند 1392 25

$ Rls. 3 ،375 375، 676، 83 125، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 قرقیزستان 1392 26

$ Rls. 1 ،824 608، 448، 45 608 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 استرالیا 1392 27

$ Rls. 1 ،200 200، 833، 29 800 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ارمنستان 1392 28

$ Rls. 681 990، 881، 16 227 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 نروژ 1392 29

$ Rls. 102 616، 540، 2 34 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 تاجیکستان 1392 30

مجموع کل

ریال 117، 876، 811، 156

مجموع کل

6 ،316 ،970

دالر

29


1393درات حنا به غیراز عصاره آن سالصا آمار کل. 5جدول

رد

یف کشور سال

شماره

تعرفه توضیحات تعرفه

وزن (کیلو

گرم) ارزش (دالر) ارزش (ریال)

$ Rls. 4 ،202 ،482 796، 696، 722، 110 983، 401، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 عراق 1393 1


روسیه $ Rls. 1 ،882 ،500 816، 327، 249، 50 250، 656 آن حنابه غیراز عصاره 14049010

$ Rls. 689 ،522 229، 267، 622، 18 540، 67 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 آلمان 1393 3

$ Rls. 619 ،400 000، 698، 934، 16 425، 42 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ایتالیا 1393 4

5 1393 امارات

متحده عربی $ Rls. 421 ،797 235، 956، 376، 11 336، 136 حنابه غیراز عصاره آن 14049010


$ Rls. 43 ،821 585، 883، 146، 1 810، 14 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 افغانستان 1393 7


$ Rls. 19 ،650 450، 984، 531 550، 6 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 فرانسه 1393 9

10 1393 جمهوري

چک $ Rls. 17 ،995 510، 122، 489 200، 6 حنابه غیراز عصاره آن 14049010

$ Rls. 17 ،092 022، 997، 452 540، 6 نابه غیراز عصاره آنح 14049010 قطر 1393 11

$ Rls. 15 ،030 830، 828، 406 010، 5 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 هلند 1393 12


$ Rls. 7 ،000 000، 628، 194 000، 2 آنحنابه غیراز عصاره 14049010 مصر 1393 14

$ Rls. 6 ،582 076، 605، 168 250، 2 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 کویت 1393 15

$ Rls. 5 ،617 617، 047، 146 971، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 استرالیا 1393 16



$ Rls. 3 ،600 160، 157، 97 200، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 کانادا 1393 19

$ Rls. 3 ،248 394، 513، 90 140، 1 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 تاجیکستان 1393 20

$ Rls. 1 ،140 300، 344، 31 400 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 ترکمنستان 1393 21

$ Rls. 450 000، 628، 11 150 حنابه غیراز عصاره آن 14049010 لهستان 1393 22

مجموع کل

220 ،746 ،914 ،573

ریال

مجموع کل

8 ،303 ،066

دالر

30


1394به غیراز عصاره آن سال صادرات حنا آمار کل. 6جدول

فدی

ر

ارزش (دالر) ارزش (ریال) وزن (کیلو گرم) توضیحات تعرفه شماره تعرفه کشور سال

$ Rls. 2 ،756 ،402 189، 705، 469، 81 749، 872 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 عراق 1394 1

$ Rls. 1 ،946 ،734 104، 735، 941، 57 200، 161 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 آلمان 1394 2


روسیه $ Rls. 885 ،639 663، 984، 564، 26 750، 310 حنا به غیراز عصاره آن 14049010

$ Rls. 168 ،331 167، 189، 035، 5 116، 58 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 ترکیه 1394 4


عربی $ Rls. 105 ،341 408، 624، 054، 3 887، 41 غیراز عصاره آن حنا به 14049010

$ Rls. 102 ،637 045، 707، 042، 3 149، 30 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 افغانستان 1394 6

$ Rls. 79 ،500 750، 570، 361، 2 500، 26 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 ایتالیا 1394 7

$ Rls. 72 ،866 511، 677، 163، 2 318، 36 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 آذربایجان 1394 8

$ Rls. 74 ،150 205، 570، 134، 2 920، 22 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 فرانسه 1394 9

$ Rls. 54 ،150 800، 979، 635، 1 000، 19 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 قزاقستان 1394 10

$ Rls. 31 ،417 894، 100، 917 476، 10 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 ستانتاجیک 1394 11

$ Rls. 27 ،945 875، 380، 830 315، 9 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 هلند 1394 12

$ Rls. 20 ،726 750، 660، 585 300، 7 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 رومانی 1394 13

$ Rls. 17 ،500 500، 692، 507 000، 5 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 مصر 1394 14

$ Rls. 13 ،856 900، 343، 407 600، 7 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 کویت 1394 15

$ Rls. 11 ،050 400، 914، 332 000، 4 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 جمهوري چک 1394 16

$ Rls. 4 ،260 650، 330، 124 420، 1 ه غیراز عصاره آنحنا ب 14049010 سوئد 1394 17

$ Rls. 2 ،400 600، 429، 72 800 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 اتریش 1394 18

$ Rls. 1 ،426 360، 867، 41 396 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 کانادا 1394 19

$ Rls. 508 440، 331، 15 145 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 انگلستان 1394 20

$ Rls. 483 930، 349، 14 308 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 استرالیا 1394 21

$ Rls. 427 401، 623، 12 150 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 ترکمنستان 1394 22

$ Rls. 60 340، 784، 1 20 حنا به غیراز عصاره آن 14049010 قطر 1394 23

موع کلمج

ریال 882، 553، 268، 189

مجموع کل

دالر 808، 377، 6

1390حنا به غیراز عصاره آن سال واردات آمار کل. 7جدول

کشور سال ردیفشماره

تعرفه ارزش (دالر) ارزش (ریال) وزن (کیلو گرم) توضیحات تعرفه

14049010 پاکستان 1390 1حنابه غیراز

عصاره آن356 ،753 790 ،058 ،142 Rls. 71 ،708 $

مجموع کل

ریال 142، 058، 790

مجموع کل

دالر 708، 71

ملی استاندارد

تنها استاندارد ملی موجود در موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور مربـوط

» آزمـون هـاي و روشهـا ویژگـی - حنـا «بـا عنـوان 181 به حنا استاندارد شماره

. باشد می

31


خریـداران در داخـل رات حنا باید اطالعات زیر براي آگاهیدر خصوص صاد

زبان فارسی و جهت صادرات حداقل به زبان انگلیسی یا بـه زبـان کشـور کشور به

. خریدار روي هربسته به طور خوانا و روشن نوشته شود

؛نام کاال -

؛کننده و عالمت تجارتی آن بندي بسته، صادر کننده، نشانی تولیدکننده -

؛ن خالصوز -

شماره سري ساخت؛ -

؛»ساخت ایران«عبارت -

؛شرایط نگهداري -

.کد بهداشتی -

اهمیت استراتژیکی کاال در دنیاي امروز

تنـوع گیـاهی که به علتاقلیم جهان در ایران قرار دارد 13اقلیم از 11در حاضر

عطـر که به این خاطر به وجود آمده یک منبع غنـی از انـواع گیاهـان دارویـی و م

توانند در صـنایع غـذایی، داروسـازي و آرایشـی مـورد اسـتفاده قـرار می است که

. گیرند

باشد که در صنایع دارویـی و بهداشـتی و در می حنا از جمله گیاهان دارویی

تیــازات کشــور ایــن اســت کــه از از مهمتــرین ام. صــنایع رنگــرزي کــاربرد دارد

. باشد می کنندگان عمده حناتولید

کرمـان و هـاي اسـتان ( ینکه مناطق جنوب شرق و شـرق کشـور ا با توجه به

بنـابراین اسـتراتژي ؛باشـد مـی سیستان و بلوچستان) براي کاشـت حنـا مناسـب

مناسب این است که ضمن بازاریابی قوي و حل مشکالت تا حد امکان سـطح زیـر

زایـی در کشت این گیاه را در مناطق مستعد افزایش یابد تا ضمن افزایش اشـتغال

ـ . این حیطه صادرات کشور نیز افزایش یابد طـور خالصـه بـا توجـه بـه هبنابراین ب

32


مختلـف در ایـران هـاي افزایش روزافزون گیاهان دارویی در دنیـا و وجـود اقلـیم

فرصت طالیی است تا از آن به بهترین نحو ممکـن اسـتفاده شـده، صـادرات غیـر

هانی بیش از پیش گسـترش نفتی کشور را افزایش و حضور خود را در بازارهاي ج

. دهیم

بررسی وضعیت ایران در بازارهاي جهانی

هاي اخیر، ارزش بازارهاي جهانی داروهـاي طبق برآوردهاي صورت گرفته در سال

هاسـت، همـواره بـا رشـد هـاي آن گیاهی که شـامل گیاهـان دارویـی و فـرآورده

ویـی دنیـا، بـه بخش اعظـم بـازار گیاهـان دار . است چشمگیري رو به افزایش بوده

. شـود هـاي ثانویـه مشـتق از ایـن گیاهـان مربـوط مـی تولید و عرضـه متابولیـت

. هاي ثانویه معموالً از ارزش افزوده باالیی برخوردار هستند متابولیت

ترین خریداران گیاهان دارویی ایران عمده

کشورهاي اروپاي غربی به خصوص آلمان، انگلستان، فرانسه و آمریکا، هندوسـتان،

. پاکستان و کشورهاي حوزه خلیج فارس هستند

با توجه به مصارف عدیده در صـنایع دارویـی، آرایشـی بهداشـتی و حناگیاه

. غذایی، از ارزش اقتصادي باالیی در بازارهاي تجارت جهانی برخودار است

ایران براي رقابت در این بازار جهانی و کسب جایگاه مناسب نیازمنـد توجـه

:است به موارد زیر

سازي براي اعتماد به گیاهان دارویـی هـم در عرصـه تولیـد و هـم فرهنگ -

مصرف گیاهان دارویی؛

تحقیقات علمی و بازاري چه در مرحلـه شـناخت و انتخـاب گیـاه هـدف، -

تولید و فرآوري، بازاریابی و صادرات، شناخت بازارهاي جهانی؛

ر تمـامی مراحـل د ...خـواري و گـري و رانـت تالش در جهت حـذف دالل -

33


منظور توزیع عادالنه سود بین ارکان این شبکه تولید و مصرف؛ به

افزایش سطح زیر کشت به منظور تولید انبوه بـراي تـأمین نیـاز داخلـی و -

صادرات؛

افزایش سطح کمی و کیفی در تمامی مراحـل تولیـد و عملیـات بازاریـابی -

نـدي و تبـدیل (بـه دلیـل ب بندي، بسـته شامل انبارداري، حمل و نقل، درجه

پـذیري، تولیـد فصـلی، حجـیم حساسیت خاص گیاهان دارویی از نظر فساد

. )...بودن و

مشکالت عمده در زمینه تولید و صادرات گیاهان دارویی

کننـده، گران تمام شدن قیمت محصوالت نسبت به بسـیاري از کشـورهاي صـادر

مستقیم با خریداران اصـلی، عدم شناخت مکفی از بازارهاي خارجی و عدم ارتباط

گـذاري کـافی دولتـی در زمینـه شـناخت مشکل سطح استاندارد و عدم سـرمایه

در راسـتاي صـادرکنندگان تولیـد کننـدگان و بازارهاي خارجی و عـدم آمـوزش

. بین المللیهاي استاندارد

در بازارهـاي داخلـی و حنابررسی پتانسیل اقتصادي کشت و فرآوري

جهانی

یداخل بازارهـاي گیـري، کارگـاه عصـاره پـودر و بازارهاي اصلی گیاهان دارویـی، کارخانجـات

از آنجـایی کـه تولیـد وسـیع و ها هستند هاي عطاري و داروخانه داروسازي، مغازه

هاي داروسازي و صـنایع گیاهان دارویی در ایران محدود است و با افزایش کارخانه

توان رقبـا را بـه رود، می الت باال میآرایشی و بهداشتی، میزان تقاضاي این محصو

دو دسته مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد که اثر رقباي مسـتقیم خیلـی بیشـتر

. از رقباي غیرمستقیم است

34


اگـر . کننـد رقباي مستقیم افرادي هستند که گیاهـان دارویـی را تولیـد مـی

آنهـا جـا از ت یکصور ها مواد اولیه را به تولید این رقبا در حد وسیع باشد کارخانه

است؛ به عبارتی نقطه ضـعف سـایر رقبـا آنها کنند و این نقطه قوت خریداري می

. هاست کوچک بودن سطح زیر کشت آن

تحلیل ریسک

مهمترین ریسکی که در زمینه تولید وجود دارد، ریسک تغییرات زیست محیطـی

ممکـن موقع هوا یا افـزایش درجـه حـرارت مثل آب و هوا است که سرد شدن بی

ــار آورد از عوامــل مهــم خســارت، کمبــود آب و . اســت خســارت زیــادي را بــه ب

تغییـرات ناگهـانی قیمـت نیــز کمبـود صـنایع جـانبی و . هـا هسـتند خشکسـالی

کند می کنندگان را با مشکل مواجه تولید

وضعیت بازار داخلی

بازار داخلی گیاه به دلیل؛

؛بودناستاندارد عدم -

؛یفی و کمی داروهاي گیاهیکنترل کردن کعدم -

نبود بازار داخلی مناسب به دلیل تجویز نکردن پزشکان و سیسـتم توزیـع -

؛ها) نامناسب (عطاري

عملکرد ضعیف برخی تجـار ایرانـی، ضـعف در فنـاوري و تهیـه داروهـاي -

بـرداري، آگـاهی زارعـان از اصـول صـحیح کشـت و بهـره گیاهی به دلیل نا

؛انبارسازيخشک کردن، انبارداري و

رسانی و نبود صـنایع تبـدیلی در منـاطق مختلـف رویـش ضعف در اطالع -

؛گیاهان دارویی

از سـوء مـدیریت و همچنـین ناهماهنگی بین سازمانی و متولی خاصعدم -

35


. مشکالت بازار داخلی است

اکثر قراردادهاي این صنعت به نفع کارخانه است و در نهایـت اینکـه بر این عالوه

هاي طبیعی زیاد اعتمادي زارعان به پیشنهاد این مراکز، فشار بر عرصه بیبه دلیل

. شود که خود مشکل دیگري است می

هـا، شناخت دقیق رقبا، بازار هدف عقد قرارداد بـا شـرکت برايبنابراین باید

همچنین امکانات در دسترس شامل میزان سطح زیر کشت، میـزان ...ها و کارخانه

هاي اولیه تولیـد سنجش حداقل هزینه، ...ت اقلیمی منطقه وآب، نوع خاك، وضعی

تـوان از همـان سـال اول (با توجه به اینکه آویشن گیاهی چند ساله است و نمـی

بندي اولیـه وري اقتصادي داشت) شامل کشت، داشت، برداشت و بسته انتظار بهره

اه دارویـی (یا هـر گیـ حناو آگاهی از مشکالت احتمالی، اقدام به کشت و پرورش

. کرداقدام دیگري)

تقاضا و وضعیت عرضه

واحدهاي فعال در زمینه تولید پودر حنا . 8جدول

)(تن ظرفیت اسمی نام محصول نام واحد استان ردیف

250 حنا صنایع بهداشتی کویر بوشهر 1

2000 حنا کریم بخش گردهانی سیستان و بلوچستان 2

2 حنا بیرنگ تولیدي ایران حنا یزد 3

170 حنا و روناس سایی رضاعلی قاسمی یزد 4

300 حنا عباسعلی روانفر یزد 5

80 پودرحنا محمدعلی قاسمی ترك آباد یزد 6

2802 جمع ظرفیت اسمی

36


بندي حنا واحدهاي فعال در زمینه بسته. 9جدول

)(تن ظرفیت اسمی نام محصول نام واحد استان ردیف

240 آماده سازي و بسته بندي حنا . . .سدیفی و راهنمافرد تهران 1

5 بسته بندي پودر حنا گلچاي تهران 2

85 بسته بندي حنا دارگل مشهد خراسان رضوي 3

350 بسته بندي حنا رضا عسکري خراسان رضوي 4

100 بسته بندي حنا صنایع بسته بندي نارگل خراسان رضوي 5

35 حناي بسته بندي شده تولیدي ایران حنا یزد 6

815 جمع ظرفیت اسمی

که از سازمان صنایع و معادن مجوز تولید پودر حنا و بسته هایی لیست واحد

. اند اند به همراه ظرفیت اسمی و درصد پیشرفت نشان داده شده بندي حنا گرفته تولید و بسته بندي حناهاي لیست طرح. 10جدول

ردیف استان نام واحد محصول ( تن ) ظرفیت درصد یشرفت

1 خراسان رضوي یکتا عصاره توس حنا 30 0

2 خراسان رضوي شفا گل کویر حنا 75 0

0 90 تولید و بسته

بندي حنا 3 فارس شجاع باقري

0 90 تولید و بسته

بندي حنا 4 فارس عبداهللا درخشنده

5 کرمان سید جواد حسینی بسته بندي حنا 300 0

حنا 350 0تعونی تولید پارس پویا

زوارانسب 6 کرمان

7 کرمان عیسی سنجري حنا 800 0

حنا 600 68محمد و محمدحسین

مازاراتابی 8 یزد

حنا 350 0سید حسین

میرفخرالدینی 9 یزد

جمع ظرفیت اسمی 2685

به مصرف رو به رشد و افزایش گیاهان دارویی در جهان از یک سو و توجه با

ایران از سویی دیگر باید بـازار صـادرات ایـن تولید و رشد انواع گیاهان دارویی در

محصوالت را همواره مد نظر داشت.

37

بررسی فنی و مالی: دومفصل

فصل دوم

بررسی فنی و مالی

توجیه اقتصادي

هاي کاشت یک هکتار (ریال) هزینه. 11جدول

کرت بندي تسطیح زمین خرید و حمل و

پخش کود حیوانی

تهیه و حمل

قلمه جمع قلمههزینه کاشت

8000000 2000000 20000000 62500000 18000000 110500000

ریـال در نظـر گرفتـه شـده 2500هر نشاء هزینه. باشد کارگر می 45به احتساب نشاءهزینه کاشت

است

داشت یک هکتار (ریال) ساالنه هاي هزینه. 12جدول

جمع خرید، حمل و پخش کود حیوانی شخم حذف علف هرز کارگر آبیاري آب بها

2000000 7000000 9000000 _ 30000000 48000000

. گیرد بار در سال صورت می 2حذف علف هرز

هاي برداشت یک هکتار (ریال) هزینه. 13جدول جمع هزینه حمل برداشت دستی سال

23000000 5000000 18000000 سال اول

38


یک هکتار در سال اول (ریال) تولید هاي جمع هزینه. 14جدول

جمع سایر هزینه ها برداشت داشت کاشت هره برداريقبل از بهاي هزینه

31300000 110500000 46700000 23000000 35000000 246500000

در سال اول برآورد قیمت تمام شده محصول

(ریال) در سال اول فروش محصول یک هکتار

مجموع فروش قیمت هر کیلوگرم عملکرد (کیلوگرم) سال

60000000 40000 1500 اول

سود و زیان ویژه

سود خالص هاي تولید = مجموع هزینه -در آمد ناخالص (فروش کل)

:سال اول

60000000 –240300000 = -180300000

39

بررسی فنی و مالی: دومفصل

بودجه نهایی مزرعه طرح

ــه خالصــه ــوعی کــه هــا و درآمــدها اي از هزینــه در اینجــا ب ــه ن ــراي ب توجیــه ب

شود: به شرح ذیل اشاره می گیرد گذاري صورت می سرمایه

هاي یک هکتار در سال اول (ریال) مجموع هزینه. 15جدول

جمع ها سایر هزینه برداشت داشت کاشت برداري هاي قبل از بهره هزینه

31300000 110500000 48000000 23000000 35000000 247800000

گذاري هاي ثابت سرمایه هزینه .16جدول

مبلغ به ریال موارد

19500000 . . .ح، مشاوره، اخذمجوز، ثبت شرکت و تسهیالت، عقد قرارداد و خرید سفته وهاي تهیه طر هزینه

4800000 آموزش

24300000 جمع

2430000 درصد هزینه هاي متفرقه 10

26730000 جمع کل

درصد افزایش در سال 10متغیر تولیدي با احتساب هاي هزینه. 17جدول

شرح

تش

دابر

ل) یا

(رل

اول

سا

با 45

ي وز

رگر

ارک

40 ن

ماتو

ر زا

ه

تش

دابر

(ل

یا(ر

م دو

ل سا

با 5

0

ي وز

رگر

ارک

45

ن

ماتو

ر زا

ه

تش

دابر

(ل

یا(ر

م سو

ل سا

با 5

5

ي وز

رگر

ارک

50

ن

ماتو

ر زا

ه

تش

دابر

ل) یا

(رم

ارچه

ل سا

با 60

ي وز

رگر

ارک

60 ن

ماتو

ر زا

ه

تش

دابر

(ل

یا(ر

م ج

پنل

سا

با65

ي وز

رگر

ارک

70

ن

ماتو

ر زا

ه

(شخم، آماده سازي زمین

). . . دیسک و10000000 11000000 12000000 13000000 14000000

قلمه هزینه کاشت (کاشت

). . . و110500000 - - - -

، هزینه داشت (کود پاشی

). . . . وجین و48000000 11000000 12000000 13000000 14000000

50500000 41000000 32500000 27500000 23000000 هزینه برداشت

28000000 26000000 24000000 22000000 20000000 هزینه اجاره زمین

106500000 93000000 80500000 71500000 211500000 جمع

40


هزینه سال

1 211500000

2 71500000

3 80500000

4 93000000

5 106500000

درآمد ناخالص

درآمد ناخالص قیمت هر کیلو عملکرد سال

1 1500 40000 60000000

2 1800 48000 86400000

3 2160 56000 120960000

4 2592 72000 186624000

5 3110 80000 248800000

محاسـبات انجـام شـده از سـال چهـارم صـورت بازگشت سـرمایه براسـاس

. خواهد بوداز سال پنجم به بعد آن سود دهی همچنین و گیرد می

1 ﺎﻨﺣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻨﯾﺮﻓآ رﺎﮐ...

Documents