โลกและการเปลยนแปลงครพกง ภทรชนน จนทะ

โดย ครพ กง (ภทรชนน จนทะ)

โลกและการปลยนแปลง

โลกมอายประมาณ 4,500 ลานป มรปรางเปนทรงกลมแบนเลกนอย

มเสนผานศนยกลางแนวนอน 12,755 km และเสนผานศนยกลาง

แนวดง 12,711 km โดยโลกหมนรอบตวเองใชเวลา 23 hr 56 m

และหมนรอบดวงอาทตยครบ 1 รอบ ใชเวลา 365.25 วน พนผวโลก

เปนพนนำ 3 สวน และเปนพนดน 1 สวน โลกมพนททงหมด 508

ลานตร.กม. และพนทโลกประกอบดวยเทอกเขา ประมาณ 20%

และทะเลทรายประมาณ 14%

สวนประกอบของโลก

โลกอายประมาณ 4,500 ลานป ลกษณะรปราง เปนทรงกลมคลายกบสม มเสนผาศนยกลางในแนวดง จากขวโลก

เหนอถงขวโลกใตสนกวาเสนผาศนยใน แนวนอนอยเลกนอย (วดจากขวโลกเหนอ-ขวโลกใต ประมาณ 12,711 กโลเมตร

และวดจากตะวนออก- ตะวนตกประมาณ 12,755 กโลเมตร) โลกประกอบดวย ชนตาง ๆ ดงน

1. เปลอกโลก (Crust) คอสวนทอยชนนอกสด ของโลก มทงสวนทเปนแผนดน (ภาคพนทวป) และนา (ภาคพนสมทร)

ทมองเหนอยภายนอกกบสวนทเปนหน แขงฝงลกลงไป ใตผวดนและผวนา เปลอกโลกนมความ หนาประมาณ 6-35

กโลเมตร เปลอกโลกแบงออกเปน 2 สวน คอ

1.1 เปลอกโลกสวนบน เปนเปลอกโลก สวนภาคพนทวป ความหนาไมเกน 3 - 7 กโลเมตร ประกอบดวย

หนไซอล (Sial) ซงเปนหนแกรนต มสารประกอบพวกซลกา (Silica) และอะลมนา (Alumina)

1.2 เปลอกโลกสวนลาง เปนเปลอกโลก สวนใตมหาสมทร มความหนาไมเกน 35 กโลเมตร ประกอบดวยหนไซ

มา (Sima) ซงเปนหนบะซอลต มสารประกอบพวกซลกา (silica) และแมกนเซย (magnesia)

2. แมนเทล (Mantle) คอสวนทอยถดลงไป จากเปลอกโลกหนาประมาณ 3000 กโลเมตร บางสวนของ ชนนมหนเหลว

หนดและรอนจดประกอบดวยธาตตาง ๆ เชน ซลคอน เหลก อะลมเนยม หลอม ละลายปนกนอย ภายใตความดนและ

อณหภมสงมาก

โดย ครพ กง (ภทรชนน จนทะ)

STRUCTURE

1.โลกเกดขนไดอยางไร

2.สวนประกอบของโลก

1. เปลอกโลก (Crust)

1. เปลอกโลกสวนบน

2. เปลอกโลกสวนลาง

2. แมนเทล (Mantle)

3. แกนโลก (Core)

1. แกนโลกชนนอก (Outer Core)

2. แกนโลกชนใน (Inner Core)

กำเนดโลก

2

3. แกนโลก (Core) คอสวนทอยชนในสดของ โลก มความหนาประมาณ 3,440 กโลเมตร แกน

โลก แบงเปน 2 ชน คอ

3.1 แกนโลกชนนอก (Outer Core) อยลก จากผวโลกประมาณระหวาง 2,900 –

5,000 กโลเมตร ชนนประกอบดวยของเหลวรอนจาพวกเหลกและนเกล นอกจากนยงเปนชนทม

ลกษณะเปนของเหลวเคลอนทได สงผลใหเกดสนามแมเหลกนนเอง

3.2 แกนโลกชนใน (Inner Core) อยลก จากผวโลกถงศนยกลางโลกประมาณ 5,000

กโลเมตร ชนนมความกดดนและมอณหภมสงทาใหอนภาคของ เหลกและนเกลถกอดแนน

จนเปนของแขง

ธรรมชาตทาใหเปลอกโลกเปลยนแปลงได อยางไร

เมอประมาณ พ.ศ. 2163 อลเฟรด เวเจเนอร ไดสนนษฐานวา ถายอนอดตไปอก

ประมาณ 50 ลานป ผว โลกสวนทเปนแผนดนซงโผลขนมาจากผวนานน มเพยงสวนเดยวเปน

ทวปใหมทวปเดยวเทานน

จากขอมลในปจจบนจะเหนวา ทวปตาง ๆ อย กระจายไปตามสวนตาง ๆ ของโลก โดยม

มหาสมทรและ ทะเลคนอยระหวางทวป นอกจากนขอมลทไดจาก การศกษาคนควาในระยะตอ

ๆ มา พบวาทวปทงหลายท มนษยอาศยอยนมไดนงอยกบท แตสามารถเคลอนทได

นกธรณวทยาไดศกษาและพบวาสงตาง ๆ ทประกอบกนเปนเปลอกโลกนนมมไดอยรวมต

ดกนเปนแผนเดยวกนโดยตลอด แตมรอยแยกอยทวไป รอยแยก เหลานสวนใหญจะอยลกลงไป

จากผวโลก จงทาให สามารถแบงเปลอกโลกออกเปนแผน ๆ เรยกแตละแผน วาแผนเปลอกโลก

ซงแผนเปลอกโลกจะประกอบดวย แผนเปลอกโลกขนาดใหญ 6 แผนดวยกนคอ

1. แผนยเรเซย เปนแผนเปลอกโลกทรองรบ ทวปเอเชยและทวปยโรป และพนนาบรเวณ

ใกลเคยง

2. แผนอเมรกา เปนแผนเปลอกโลกทรองรบทวป อเมรกาเหนอ ทวปอเมรกาใต และพนนาครง

ซกตะวนตก ของมหาสมทรแอตแลนตก

3. แผนแปซฟก เปนแผนเปลอกโลกทรองรบ มหาสมทรแปซฟก

4. แผนออสเตรเลย เปนแผนเปลอกโลกท รองรบทวปออสเตรเลย ประเทศอนเดย และพนนา

ระหวางประเทศออสเตรเลยกบประเทศอนเดย

3

5. แผนแอนตารกตก เปนแผนเปลอกโลกท รองรบทวปแอนตารกตก และพนนาโดยรอบ

6. แผนแอฟรกา เปนแผนเปลอกโลกทรองรบ ทวปแอฟรกา และพนนารอบ ๆ ทวปน

นอกจากนยงมแผนเปลอกโลกขนาดเลกอกดวย เชน แผนฟลปปนส เปนตน

7. การเคลอนทของแผนเปลอกโลก

แนวความคดเรองการเคลอนทของแผน เปลอ กโลก เกดจากการทหนหนดซงอยในชน

แมนเทลไดรบความรอน จากแกนโลก หนหนดจงไหลสวน การเคลอนทของหน หนดเปนสาเห

ตหนงททาใหแผนเปลอกโลกเคลอนทได ประกอบกบแผนเปลอกโลกทอยใตมหาสมทรมความ

หนา นอยกวาแผนเปลอกโลกสวนทเปนทวป ทาใหหนหนดใน ชนแมนเทลจงสามารถแทรกตว

ขนมาตามรอยแยกระหวาง แผนเปลอกโลกทอยใตมหาสมทรไดงายกวา หนหนดในชนแมน

เทลจงทาหนาทเปนตวดนและพยงให แผนเปลอกโลกใตมหาสมทรเคลอนทและขยายตวแยก

ออกจากกน

นกธรณวทยาศกษาพบวา แผนเปลอกโลกทง ปวงเคลอนทอยตลอดเวลาดวยอตราเรวท

ตามาก บาง แผนเคลอนทเขาชนอกแผนหนง เชน แผนออสเตรเลย เคลอนทเขาชนแผนยเรเซย

เกดการเปลยนแปลงคอแผน ออสเตรเลยมดตวเขาสแผนยเรเซยและมดหายไปในสวน แมนเทล

ของโลกทมความรอนสง จงทาใหเกดมการหลอม ตวของหนเปลอกโลก นอกจากการชนกนของ

ทงสอง แผนนยงผลใหเปลอกโลกบางสวนถกดนใหโคงตวขน กลายเปนภเขาสง เชน บรเวณ

เทอกเขาหมาลย ซงอยทาง ตอนเหนอของประเทศอนเดย

การเกดแผนดนไหว

ความรอนจากแกนโลกนอกจากจะทาใหแผน เปลอกโลกเคลอนทไดแลว ยงทาใหเปลอกโลก

สวนลาง ขยายตวไดมากกวาผวดานบน ทงนเพราะผวโลกม อณหภมตากวาแกนโลกมาก นอก

จากนบรเวณผวโลกยงม การเปลยนแปลงอณหภมอยตลอดเวลา สาเหตดงกลาวน ทาใหเปลอก

โลกมการขยายตวและหดตวไมสมาเสมอ อทธพลนจะสงผลกระทบตอรอยแตกในชนหนและ

รอยตอ ระหวางแผนเปลอกโลกโดยตรง คอรอยตอระหวางแผน เปลอกโลกบางแหงอาจแยกหา

งออก บางแหงเคลอนทเขา ชนกน การชนกนหรอแยกออกจากกนของเปลอกโลกอาจ

ทาใหเปลอกโลกบางสวนในบรเวณนนเกดการเปลยนแปลง โดยฉบพลน เชน เปลอกโลกเกดการ

4

ทรดตวหรอยบตวลง ทาใหเปลอกโลกบรเวณนนเกดการกระทบกระเทอนหรอ เคลอนทตามแนว

ระดบและจะสงอทธพลของการกระทบ กระแทกหรอการเคลอนทตามแนวระดบนออกไปยง

บรเวณ รอบ ๆ ในรปของคลน เราเรยกการเปลยนแปลงเปลอก โลกทเกดขน ในลกษณะนวา

“แผนดนไหว”

จากการศกษาของนกธรณวทยาพบวา บรเวณ รอยตอระหวางแผนเปลอกโลกนนมโอกาสเกด

แผนดนไหวมากกวาบรเวณอน ๆ ทงนเพราะแผนเปลอก โลกเคลอนทอยตลอดเวลา บรเวณรอย

ตอจงมโอกาสเกด การกระทบกระแทกไดงายและถาการกระทบกระแทก เกดขนอยางรนแรง

จนเปนเหตใหเปลอกโลกบรเวณนน ฉกขาดตามแนวระดบหรอทรดตวลงอยางรวดเรวดวย

อทธพลของแรงดงดดของโลก กอาจทาใหอาคาร บานเรอนและสงกอสรางตาง ๆ พงทลายและ

ไดรบความ เสยหายได

ภเขาไฟ

หนหนดทอยใตเปลอกโลกนนมอณหภมและ ความดนสงมาก หนหนดจะถกแรงดนอด

ใหแทรกรอย แตกขนสผวโลก โดยมแรงปะทหรอแรงระเบดเกดขน เรยกวา “การเกดภเขาไฟ”

ซงแรงอดทถกปลอยออกมา นนสามารถบงบอกถงความรนแรงในการระเบดของ ภเขาไฟ

หนหนดทพงขนมาจากการระเบดของภเขาไฟน เรยกวา “ลาวา” ซงจะไหลลงสบรเวณท

อยระดบตากวา และสรางความเสยหายใหแกมนษย สงมชวต ตลอดจน สงแวดลอมเปน

อยางมาก นอกจากหนหนดทพงออกมาจากปลองภเขาไฟ แลวยงมสงอนปะปนออกมาอก

มากมาย มทงไอนา ฝน ละออง เศษหนและแกสตาง ๆ เชน แกส คารบอนไดออกไซด แกส

ไนโตรเจน เปนตน

แนวรอยตอระหวางแผนเปลอกโลก จะเปน บรเวณทมโอกาสเกดภเขาไฟระเบดมากกวา

บรเวณทอย ถดเขาไปภายในแผนทวป ทงนเพราะบรเวณรอยตอนจะม ขอบทวปสวนหนงมดจม

ลงไปใตแผนเปลอกโลกอกแผน หนง สวนทมดลงไปน จะหลอมเหลวเปนหนหนดทม อณหภม

และแรงดนสงมาก จงดนแทรกตวขนมาตามรอย แยกไดงายกวาบรเวณอน อยางไรกตามการ

เกดภเขาไฟกมโอกาสเกดขน ในบรเวณทหางจากรอยตอระหวางแผนเปลอกโลกได เชนกน แตม

โอกาสเกดขนนอย โดยอาศยกระบวนการกอ ตวของภเขาไฟทอาจเกดจากการทหนหนดดนขน

ตามรอย แตกในชนหน ซงรอยแตกนอยหางจากแนวรอยตอ ระหวางแผนเปลอกโลก

นกธรณวทยาพบหลกฐานทแสดงวาบรเวณ จงหวดลาปางและบรรมย เปนบรเวณท

หนหนดดนแทรก ขนมาตามรอยแตกของชนหนและมเพยงบางแหงเกดปะท แบบภเขา

ไฟแตไมรนแรง และประมาณวาการระเบดของ ภเขาไฟในบรเวณนนเกดขน เมอลานปมาแลว

5

นอกจากนนกธรณวทยาสงเกตพบวากอนท ภเขาไฟจะระเบดมกมแผนดนไหวเกดขนกอน ทงน

เพราะ เปลอกโลกบรเวณนนอาจมจดออน เชน อาจมรอยแตก หรอรอยแยกของชนหน ซงรอง

รอยเหลานเมอไดรบ แรงดนจากหนหนดชนหนบรเวณนนจงเคลอนได และภายหลงจากท

ภเขาไฟระเบดแลวกจะมแผนดนไหวเกดขน เชนเดยวกน ซงเกดจากการปรบตวระหวางหนหนด

กบชน หนบรเวณขางเคยง

ภเขา

ภเขาเกดขนไดหลายกระบวนการ ซงแตละ กระบวนการใชเวลานานมาก ภเขาบางแหงเกดขน

จากการ เคลอนทชนกนของแผนเปลอกโลก เชน ภเขาหมาลยซง อยบรเวณตอนเหนอของ

ประเทศอนเดยเกดขนจากการชน กนของแผนออสเตรเลยกบแผนยเรเซย เปนตน

นกวทยาศาสตรสนนษฐานวาภเขายงอาจเกดจาก กระบวนการอกหลายอยางดงน

1. การยกตวขนของพนทวปซงไดรบแรงดนจาก หนหนด โดยกระบวนการยกตวขนของพนทวป

มหลาย ขนตอนซงแตละขนใชเวลานานมาก

2. การดนของหนหนดทใตผวโลกและเยนตวเสย กอนทจะไหลออกมา เชน การเกดภเขาหน

แกรนตทางทศ ตะวนตกของภาคกลาง

3. การทเปลอกโลกถกแรงบบอดจนโคงงอ เชน การเกดเทอกเขาภพานในภาคตะวนออกเฉยง

เหนอ

4. การทผวโลกมความทนทานตอการกรอนไม เทากน สวนทไมแขงจะถกกดกรอนทาลายไป

สวนทแขง ยงคงอย

ผลกระทบจากการเปลยนแปลงของ เปลอกโลก

เปลอกโลกเปลยนแปลงดวยอทธพลของ ธรรมชาตและมนษย ซงการเปลยนแปลงบางลกษณะ

เปนไปอยางชา ๆ ใชเวลานบพนปจงจะสงเกตเหน สงเปลยนแปลง เชน การเคลอนทของแผน

เปลอกโลก ในขณะทการเปลยนแปลงบางอยางเกดขนอยางรวดเรว เชน การเกดแผนดนไหว ดง

นนสงมชวตตาง ๆ ยอมไดรบ อทธพลจากการเปลยนแปลงของเปลอกโลก ทงทางตรง และ

ทางออม กลาวคอ เมอภมประเทศเปลยนแปลงไป เชน เมอเกดแผนดนไหวอยางรนแรง เกด

ภเขาไฟระเบด ผวโลกบางสวนอาจแยกตวออก เกดการถลมถลายและ ยบตวลง ทาให

อาคารบานเรอนสงกอสรางตาง ๆ ไดรบ ความเสยหาย เปนเหตใหมนษยและสงมชวต

ชนดตาง ๆ ตองเสยชวตเปนจานวนมาก

ในสวนทเกยวกบการกระทาของมนษยโดยตรง นน มนษยสามารถทาใหเปลอกโลกมการ

เปลยนแปลงได ในขณะเดยวกน มนษยกพยายามศกษาและทาความเขาใจ การเปลยนแปลงของ

เปลอกโลกทเกดขนโดยธรรมชาต เทาทจะทาได ดงจะเหนไดจากความพยายามทจะใช

เทคโนโลยในการศกษารวบรวมขอมลเพอทานายการเกด แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด เพอ

เปนการปองกนอนตราย ในดานตาง ๆ

สาหรบประเทศไทยนนเมอพจารณาตาแหนง ทตงจะเหนวา ประเทศไทยตงอยไมหางจากแนว

รอยตอ ระหวางแผนเปลอกโลกมากนก และแผนยเรเซยทรองรบ ประเทศไทยนนกไดรบแรงดน

จาก แผนออสเตรเลยอย ตลอดเวลา และถาพจารณาลกษณะพนทของประเทศไทย จะพบวา

ภาคเหนอพนทสวนใหญเปนภเขา ทราบสงมอย มากทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ สวนภาค

กลางจะเปนท ราบลม พนททางภาคใตจะเปนทงภเขาและทราบตาม ชายฝงทะเลและมฝนตก

ชกเกอบตลอดป เมอกลาว โดยรวม ๆ แลว ประเทศไทยตงอยในเขตรอนชน และม แมนาลา

6

คลองปรากฏอยทวไป ดงนน บรเวณตาง ๆ ของ ประเทศไทยจงไดรบอทธพลจากการกรอนโดย

กระแสนา เปนสวนใหญ

อยางไรกตามผลการศกษาทางธรณวทยาบอกให เราทราบวา โลกกาลงเปลยนแปลงไปทกขณะ

ถงแมวา บรเวณบางแหง จะอยหางจากแนวรอยตอระหวางแผน เปลอกโลก แตกมไดหมาย

ความวาบรเวณนนจะปลอดภย จากแผนดนไหว และภเขาไฟระเบดตลอดไป ทงนเพราะ แนว

รอยตอระหวางแผนเปลอกโลกอาจเปลยนแปลงไป อก เชน บรเวณแหงหนงซงอยหางจากรอ

ยตอระหวางแผน เปลอกโลก เมอเวลาผานไปอาจเกดแนวรอยตอระหวาง แผนเปลอกโลก

ขนใหม และผานเขาใกลบรเวณนนกได

นอกจากนนมนษยยงเปนผทาลายความสมดลทาง ธรรมชาต เชน การตดไมทาลายปา ซง

เปนการทาให เปลอกโลกเปลยนแปลง กอใหเกดความเดอดรอนแก มนษยเอง และสงมชวต

ชนดอนไดอยางรวดเรว ดงนนเรา ทกคนจงจาเปนตองศกษาและทาความเขาใจกบ กระบวนการ

เปลยนแปลงของเปลอกโลกอยตลอดไป เพอ จะไดเตรยมพรอมทจะรบการเปลยนแปลงของ

เปลอกโลก ทจะเกดขนในอนาคต

ขอขอบพระคณขอมลจาก โลกและการเปลยนแปลง

เวบไซตนายรอยไทย {www.thaicadet.org}

เรยบเรยงโดย ภทรชนน จนทะ

ประวตผเรยบเรยง

วศบ. คอมพวเตอร มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตพระนครเหนอ

ครวทยาศาสตร สถาบน เดอะตวเตอร The tutor

ครวทยาศาสตร สถาบน SMS Learning Center

ครวทยาศาสตรออนไลน ชอง Thephatter {Chanel on Youtube}

นกเรยนทนโครงการแลกเปลยนนกเรยนภายในประเทศ รร.สวนกหลาบวทยาลย

* เอกสารนเปนการจดทำขนเพอเผยแพรความร เพอสรางเสรมการเรยนรวทยาศาสตร มไดทำ

เพอการคาหรอผลประโยชนทางธรกจแตอยางใด

7

8